Fakulti Undang-Undang

UNIVERSITI KEBANGSAAN MALAYSIA

RANGKA KURSUS
KOD
KURSUS

:
:

UK 3003
JURISPRUDEN

PENSYARAH

PROF MADYA DR HANIFF AHAMAT

03- 8921 6380 / haniff@ukm.edu.my
PROF MADYA DR SHAHRUL MIZAN
03 8921 6360 / shahrulmizan@ukm.edu.my
PROF. DR. FARIDAH JALIL
03-8921 6367 / faridah@ukm.my

SEMESTER DAN SESI : SEMESTER 1, SESI 2016/2017

Mingg
u
1

Tajuk

Pengajar

PENGENALAN

FUNGSI UNDANG-UNDANG

11

KONSEP KEADILAN DAN

KESAKSAMAAN (JUSTICE AND
FAIRNESS)
KONSEP HAK DAN KEBEBASAN
(RIGHTS AND LIBERTY)
KONSEP MORALITI (MORALITY)
TEORI UNDANG-UNDANG ALAMI
(NATURAL JUSTICE)
TEORI POSITIVIST (LEGAL
POSITIVISM)
TEORI SOSIOLOGI (THE SOCIOLOGY
OF LAW)
LEGAL PLURALISM
TEORI PERTIMBANGAN KEHAKIMAN
(THEORIES OF ADJUDICATION)
TEORI EKONOMI UNDANG-UNDANG

PROF MADYA DR HANIFF

AHAMAT
PROF MADYA DR HANIFF
AHAMAT
PROF MADYA DR HANIFF
AHAMAT

12

MODEL UNITED NATION 1

13

MODEL UNITED NATION 2

14
15-17

ULANGKAJI
PEPERIKSAAN

4
5
6
7
8
9
10

I. KANDUNGAN KURSUS

PROF MADYA DR SHAHRUL

MIZAN ISMAIL
PROF. DR. FARIDAH JALIL
PROF MADYA DR HANIFF
AHAMAT
PROF MADYA DR HANIFF
AHAMAT
PROF. DR. FARIDAH JALIL
PROF. DR. FARIDAH JALIL
PROF MADYA DR SHAHRUL
MIZAN ISMAIL
PROF MADYA DR HANIFF
AHAMAT
PROF MADYA DR HANIFF
AHAMAT, PROF MADYA DR
SHAHRUL MIZAN ISMAIL,
PROF. DR. FARIDAH JALIL
PROF MADYA DR HANIFF
AHAMAT, PROF MADYA DR
SHAHRUL
MIZAN
ISMAIL,
PROF. DR. FARIDAH JALIL

Jurispruden adalah merupakan pengajaran mengenai teori yang dibina oleh juris untuk memahami maksud
undang-undang dan peranan yang dimainkan oleh undang-undang dalam profesyen guaman dan
kehidupan. Jurispruden memainkan peranan yang penting dalam mengukuhkan konsep asas mengenai
undang-undang dan keadilan, terutamanya apabila terdapat pertentangan dan ketidaktentuan mengenai
keduanya. Dalam masa yang sama kursus ini juga dapat menghidupkan kesedaran sosial di kalangan
pelajar dan seterusnya bakal melahirkan pengamal undang-undang atau pemimpin yang berfikiran kritis.
Kursus ini meliputi isu-isu dasar dalam permasalahan undang-undang yang difikirkan oleh juris klasik dan
moden dari aliran positivist, naturalist (semulajadi), sosiologi dan lain-lain aliran. Teori-teori yang
dilahirkan oleh juris dari pelbagai aliran akan mengkaitkan undang-undang dengan ilmu falsafah,
kemasyarakatan, sejarah dan agama. Nilai-nilai keadilan, hak, moral dan etika serta peranan undangundang dalam pelbagai keadaan juga turut diajarkan. Teori-teori ini akan disuaipadan dengan
perkembangan semasa dan pengkajian dibuat berdasarkan isu berbangkit.
II. HASIL KURSUS
1.

Mengenalpasti dan membandingkan pelbagai aliran pemikiran undangundang;

2. Menilai kesesuaian pelbagai aliran pemikiran undang-undang dalam
perundangan Malaysia; dan
3. Mengaplikasi aliran pemikiran undang-undang dalam undang-undang semasa
dan masalah perundangan.
PENGENDALIAN KURSUS
1.

AMARAN KEHADIRAN KULIAH DAN TUTORIAL

Semua pelajar adalah tertakluk kepada segala peraturan yang telah ditetapkan oleh Universiti Kebangsaan
Malaysia. Sila lihat Seksyen 8, Akta Universiti Kebangsaan Malaysia (Pengajian Sarjana muda) 1990 dan
Peraturan-Peraturan Universiti Kebangsaan Malaysia (Pengajian Sarjana muda) 1990.
Kehadiran pelajar ke kuliah dan tutoran tidak boleh kurang dari 70% untuk membolehkan
mereka menduduki peperiksaan bagi kursus ini.

2.

PENGENDALIAN KURSUS

KURSUS INI AKAN DIKENDALIKAN SECARA PENGAJARAN BERASAS

MASALAH.
Pelajar-pelajar akan dibahagikan kepada TIGA KUMPULAN seramai tidak lebih 40
orang.
Kuliah akan disampaikan selama satu setengah hingga dua jam.
Pada minggu ke 12 dan 13 pelajar akan menjalankan aktiviti MODEL
UNITED NATIONS.
Pada masa yang sama pelajar dikehendaki membuat kajian kes dan
pembentangan dalam bentuk video.
Pelajar juga akan diberi topik untuk penulisan.
Tutorial akan berlangsung dari minggu keempat dan dikendalikan oleh
pensyarah yang mengajar topik tersebut.
Pelajar-pelajar dikehendaki membuat pembacaan terlebih dahulu berdasarkan
bahan-bahan yang dinyatakan di dalam rangka kursus ini. Senarai pembacaan
yang diberikan tidak muktamad; penambahan akan dibuat dari masa ke semasa.
Soalan bagi penulisan akan diberikan pada minggu ke 4 dan dihantar pada
minggu ke 10.
3.

PENILAIAN KURSUS DAN PENGAGIHAN MARKAH

i.

Kajian kes (Pembentangan melalui video)

20%
2

ii.
iii.
iv.
iv.

Model United Nation

Penulisan
Penglibatan dalam tutorial
Peperiksaan akhir

30%
15%
5%
30%

III. RUJUKAN
Buku Teks
McLeod, Ian & Cremona, M. 2012. Legal Theory. Basingstoke : Palgarave Macmillan.
Badariah Sahamid. 2005. Jurispruden dan Teori Undang-Undang Dalam Konteks Malaysia. Petaling Jaya,
Sweet & Maxwell.
Freeman. M.D.A. 2014. Lloyds Introduction to Jurisprudence, (9th Ed.) London: Sweet & Maxwell.
Dias, R.M.W. 1976. Jurisprudence. 4th Ed. London: Butterworths.
Chand, Hari. 1994. Modern Jurisprudence. Kuala Lumpu : International Law Book Services.
Rujukan Tambahan
JG Riddal.1999 (2nd Edn). Jurisprudence.. London: Butterworths.
JW Harris. 1980 (2nd Edn) Legal Philosophies. United Kingdom: Butterworths.
Roscoe Pound. 1992. Pengantar Falsafah Undang-Undang. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa & Pustaka.
H. Hart, The Concept of Law, 1961. Clarendon Law Series, Oxford
Roger Cotterell. 1989. A Critical Introduction to Legal Philosophy. London: Butterworths.
Mark Tebbit. 2005 (2nd Edn). A Philosophy of Law. London: Routledge.
NE, Simmonds, 2002. Central Issues in Jurisprudence. London: Sweet & Maxwell.
Wayne Morrison. 1994. Elements of Jurisprudence. Kuala Lumpur: ILBS

WHY STUDY JURISPRUDENCE?

To be a good craftsman of the law students must not only learn the law, but also become
proficient in the use of its tools. These tools are concepts, logic and language.
Professor Rheinstein
Education for Legal Craftsmanship (1944-45) Iowa Law Rev 408
IV. KANDUNGAN KURSUS
1.

PENGENALAN

APA YANG PERLU DIFAHAMI:

a)

Bagaimana Undang-undang dilihat dari kacamata falsafah

Tujuan dan kepentingan mempelajari
Perkaitan antara undang-undang dan falsafah.
Kepentingan mempelajari Jurispruden.
Dias, Bab 1
McLeod & Cremona, Bab 1
JW Harris, Bab 1

b) Perdebatan mengenai Apa itu Undang-undang?

Hart HLA (1954) Definition Theory in Jurisprudence, 70 Law Quarterly Review
Dworkin, R. 1998. Laws Empire, Oxford: Hart Pub. Ms 11-29
Fuller, The Case of Speluncean Explorers, 62 Har L Rev
1.1.

TUJUAN, FUNGSI DAN PERANAN UNDANG-UNDANG

APA YANG PERLU DIFAHAMI

Kepelbagaian tujuan , fungsi dan peranan yang dimainkan oleh undang-undang. Antaranya:
Menyelesaikan pertikaian
Mengekalkan keamanan
Mengadakan kerangka untuk mencapai matlamat dalam masyarakat
Menjamin kecekapan, keharmonian dan kestabilan dalam kerajaan
Menghalang kerajaan atau agensi swasta dari melampaui kuasa atau menindas
Menjamain peluang untuk menikmati kehidupan yang bermaruah
Bab 3, Atiyah, P.S. 1989, Law and Modern Society. OUP: Oxford
Harris, Phil. 2007, An Introduction to Law, Cambridge Uni Press: New York
Bab 4, Weeramantry, C.G. 1982, An Invitation to the Law. Butterworth: Melbourne
2.

KONSEP-KONSEP PENTING UNDANG-UNDANG

2.1

KEADILAN DAN KESAKSAMAAN (JUSTICE AND FAIRNESS)

APA YANG PERLU DIFAHAMI

Teori keadilan Rawl (1) hak dan kebebasan (2) pengagihan kekayaan
Teori Nozick mengenai keadilan ekonomi

- Apa itu keadilan.

Dias : hal. 196- 225, 480- 484
Hari Chand : hal, 278- 285
- Teori Rawl mengenai keadilan
John Rawls, A theory of Justice
Lloyd : hal. 481-492
Dias : hal. 65 70
Hari Chand : hal. 273
McLeod & Cremona, Bab 10
Mark, Tebbit, ms 6-9
Campbell, T. 1988. Justice, London:Macmillan
ISU:
Layanan Sama rata amalan layanan memihak (preferential treatment @ affirmative
action@positive discrimination)
Hall J. Justice in the Twentieth Century (1971) 59 Calif L Rev 752
Waddington v Miah [1974] 2 All ER 377
Thomas, R Conrad, The Debate about Quota Systems: An Analysis, (1976) 20:1 Am J of
Pol Sc 135
Abdul Aziz Bari. The law on Affirmative Actions A Preliminary Comparison Between
the American and Malaysian Positions. [2001] 1 MLJ cxcix; [2001] 1 MLJA 199.
2.2

HAK DAN KEBEBASAN (RIGHTS AND LIBERTY)

APA YANG PERLU DIFAHAMI

Penjenisan Hak
Utilitarianism-liberalism
Justifikasi Pemikiran Kantian berhubung hak
Kritikan mengenai hak
Kebebasan Asasi (Bills of Rights)
- Apa itu hak.
Penjenisan hak : sivil, politik, undang-undang, moral
- Apa itu kebebasan
N.E Simmonds, Bab 8
Mark, Tebbit, Bab 7
Raz, Legal Rights (1984) 4 OJLS 1
2.3

MORALITI

APA YANG PERLU DIFAHAMI

Perbahasan perasingan undang-undang dan moral
Keperluan adanya unsur moral dalam undang-undang
Kewajaran keputusan berasaskan penilaian moral
Perbahasan
Mills
Hart-Devlin
5

Hart-Fuller
Nilai Moral dalam membuat keputusan
Pengguguran Anak
Penal Code, s 314
Roe v Wade USSC
The Fetus and the 'Right to Life'" [1994] C.L.J. 71
Penukaran Jantina
Ong Kean Thong & Siow Ai Wei v PP [2006] 3 MLJ 389
Wong Chiou Yong (P) v Pendaftar Besar/Ketuan Pengarah Jabatan Pendaftaran Negara [2005] 1 MLJ 551
Re JG, JG v Pengarah Jabatan Pendaftaran Negara [2006] 1 MLJ 90
Juzaili
Penukaran Agama
Lina Joy lwn Majlis Agama Islam Wilayah Persekutuan dan lain-lain [2007] 4 MLJ 585
Tang Sung Mooi v Too Miew Kim [1994] 3 MLJ 117
Attorney General of Ceylon v Reid [1965] 2 MLJ 34
Subashini a/p Rajasingam v Saravanan a/l Thangathoray and other appeals [2008] 2 MLJ 147
Mengingkari Undang-undang
Christie G.A, On the Moral Obligation to Obey the Law (1990) Duke LJ 1311
MBE Smith, Is There a Prima Facie Obligation to Obey the Law? [1973] 82 Yale LJ 950
Teori Sosial Kontrak
Mark Tibbit ms 94-107
JW Harris. Bab 16
Euthanasia
Euthanasia (1973) 41 Medico-Legal Journal 14.
Cruzan v Director Mdh, 497 U.S. 261 (1990) (USSC)
McLeod & Cremona, Bab 11
Hari Chand, Fullers Morality of Law Revisited 18 Journal of Malaysian Comparative Law 71
Hart HLA, Positivism and the Separation of Law and Morals (1958) 71 Harv L Rev 593
Hart HLA, The Morality of Law 78 Harv L Rev 1281
Fuller, L.L, Positivism and Fidelity to Law A reply to Professor Hart (1958)71 Harv L Rev 630
Sartorius R.E, The Enforcement of Morality (1972) 81 Yale LJ 891
Shamrahayu A Aziz, Some Thoughts on Moral Laws and Personal Liberty (2005) The Law Review 620
Ronald Dworkin, Philosophy Morality and Law, 113 Uni of Penn L Rev 668
RS Summners, Professor Fuller on Morality of Law, 18 Journal of Legal Education 1
Simmonds, N.E, Law As a Moral Idea (2005) 55 Uni Toronto LJ 61
Stumpff SE, Austin Theory of the Separation of Law and Moral (1960-61) Vand LR 117
Warnock Committee: Report of the Committee of Inquiry into Human Fertilization and Embryology
(Cmnd 9314 (1948)
Williams Committee: Report of the Committee on Obscenity and Film Censorship (Cmnd 7722(1979)
Wolfenden Committee: Report of the Committee on Homosexual Offences and Prostitution (Cmnd 247
(1957))
3.
3.1

ALIRAN PEMIKIRAN (SCHOOL OF THOUGHTS)

Undang-Undang Alami
6

APA YANG PERLU DIFAHAMI

Ciri-ciri asas aliran undang-undang alami
Evolusi aliran alami
Juris dan perbezaan aliran pemikiran
Kelemahan dan kekuatan
Kepentingan di zaman ini
3.1.1 Perkembangan, konsep dan Teori
Zaman Klasik; Socrates - Aquinas
Zaman Renaissance; Fuller Finnis
Fuller, Lon L Teori Moraliti Tersirat (Inner Morality)
JW Harris, Bab 3, 6 dan117
McLeod & Cremona, Bab 6

Proses sekularisasi

Teks Asal;
Fuller, Lon.L. 1964. The Morality of Law, New Haven: Conn.
3.1.2
3.1.3

Kelemahan dan Kekuatan

Kepentingan dan pengaruh di Mahkamah

McLeod & Cremona, Bab 3 dan 6

JW Haris, Bab 2
Dias, Bab 22
Corbett v Corbett [1971] P 83
Read, A, Natural Law Theory of Interpretation (1985) 58 California Law Rev 277
3.2 POSITIVISME
APA YANG PERLU DIFAHAMI

3.2.1

Ciri-ciri Penting
Evolusi dan Kemunculan
Juris dan Perbezaan Pandangan
Kekuatan dan Kekurangan
Pemakaian di Mahkamah
Pandangan Austin tentang undang-undang sebagai perintah daripada Sovereign
Austin Teori Perintah
o Milirpum v Nables Pty Ltd (The Gift Land Rights Case) (1971) 17 FLR 141
Lloyd : hal.202-214
Salmond ; hal. 25- 35
Dias : hal.343 351
Hari Chand : 71- 76

3.2.2

Pandangan Hart tentang Undang-undang : suatu penilaian kritikal

Hart Teori Kaedah (Rule)
Lloyd : hal.315-330
7

Salmond : hal. 43- 53

Dias : hal. 351- 356
Hari Chand : hal. 81- 90
3.3.3

Pandangan Kelsen berhubung Undang-undang

Kelsen Teori Norma
o Republic of Fiji v Prasad (2001) 2 LRC 743

Teks Asal
Hart, L.A. 1994. The Concept of Law, Oxford: OUP
Austin, The Province of Jurisprudence,
The Courts, Kelsen, and the Rhodesian Revolution (1969) 19 U Tor LJ 326
Che Ani bin Itam v Public Prosecutor [1984] 1 MLJ 113
State v Dosso [1958] 2 Pakistan SCR 180
Uganda v Commissioner of Prisons, ex p Matova [1966] EA 514
Madzimmambuto v Lardner-Burke NO (1968) 2 SA 284
3.3

PEMIKIRAN SOSIOLOGI

APA YANG PERLU DIFAHAMI

Ciri-ciri asas
Kemunculan dan Evolusi
Fahaman berkenaan hak
Perbahasan berhubung pandangan juris aliran sosiologi
Pemakaian di Mahkamah
3.4.1 Sumber dan kepentingan pendekatan sosiologi dalam sistem undang-Undang.
Lloyd: hal. 701-704
Dias : hal. 420 423
3.4.2 Penganalisaan kritis tentang teori ini : Weber dan Pound
Weber Law as legitimate authority
The typhology of law
Pound Law as social institution and a social engineering.
Lloyd : hal. 704-720
Dias : hal. 423- 427, 430 436, 444 445
Hari Chand: hal. 174, 183, 193, 195 202
3.4

LEGAL PLURALISM
APA YANG PERLU DIFAHAMI
Ciri-ciri asas
Latarbelakang
Pengaruh
Sumbangan
4.1.1

Ciri-ciri asas

J.Griffith, What is Legal Pluralism, (1986) 24 J. Legal Pluralism & Unofficial L. 1

Tamanaha, Brian Z, Understanding Legal Pluralisme [2008] 30 Sydney Law Review 375

4.1.2

Latar belakang

MB Hooker, Legal Pluralism: An Introduction to Colonial and Neo-Colonial Laws (1979).

Maurice Freedman, The Growth of a Plural Society in Malaya (Jun., 1960) Pacific Affairs, Vol.
33, No. 2, pp. 158-168
Chapter 15, James M Donovan, 2008, Legal Anthropology, An Introduction, AltaMira, UK.
Chapter 5, Wu Min Aun, The Malaysian Legal System, Longman, Petaling Jaya.
4.1.3

Pengaruh dan Sumbangan Legal Pluralism

Tamanaha, Brian Z, Understanding Legal Pluralism, Past to Present, Local to Global, Legal
Studies Research Paper Series, Paper #07-0080 May 2008 St John University School of Law
4.

TEORI PERTIMBANGAN KEHAKIMAN (THEORIES OF ADJUDICATION)

APA YANG PERLU DIFAHAMI

Peranan Mahkamah
Pertimbangan dalam Keputusan Kehakiman
Proses Pembuatan Keputusan
i.

Proses Pembuatan Keputusan

- Amalan Common Law
- Amalan Civil Law (Continental)

ii.

Peranan Hakim
- Pengungkap atau pembuat undang-undang?

Cardozo, B. 1921. The Nature of Judicial Process. London: Yale Uni Press.
J W Harris, Bab 12, 13 & 16
Dworkin, Ronald. 1998, Laws Empire. Oxford: Hart Pub.
Devlin P, Judges and Law Makers (1976) 36 Mod L R 1
Eckhoff, T, Guiding Standards in Legal Reasoning (1976) 29 CLP 205
Edmund, Davis Lord, Judicial Activism (1975) 28 CLP 1
Fuller L.L, The Forms and Limits of adjudication (1978) 92 Harv L Rev 353
Reid, Lord. The Judge as Law Maker (1972-3) 12 J Socy Public Teachers L 22
Papper v Hart [1992] WLR 1032
Donoghue v Stevenson [1932] AC 562
Mc Loughlin v OBrien [1983] 1 AC 410
Karam Singh v Menteri Hal Ehwal Dalam Negeri Malaysia (1969) 2 MLJ 129
Re JG, JG v Pengarah Jabatan Pendaftaran Negara [2006] 1 MLJ 90
5.

TEORI EKONOMI UNDANG-UNDANG

APA YANG PERLU DIFAHAMI

Ciri-ciri asas.
Kemunculan dan kaitan dengan teori-teori lain
Prinsip-prinsip asas seperti kecekapan (efficiency)
Kelemahan dan kekuatan
1. Asal-Usul Teori Ekonomi Undang-Undang yang juga dikenali sebagai `Chicago School
9

Harris, J.W., p. 42
Posner, The Problems of Jurisprudence pp 356-357
Posner, `The Economic Approach to Law', pp 774-775
2. Teorem Coase
Polinsky, pp 11-14
3. Kecekapan (Efficiency) dan Keadilan (Equity)
Calabresi & Melamed, pp. 1089-1128
Davies, H. and Holdcroft, D., p. 406
4. Pendekatan Ekonomi dalam Pembuatan Perundang-undangan (Legislation) dan Common law
Davies and Holdcroft, p. 393
Posner, The Problems of Jurisprudence, pp. 354-361
Posner, Economic Analysis of Law, pp., 21, 70-71, 201-205
Bahan Rujukan:
Davies, H. and D. Holdcroft, Jurisprudence: Texts and Commentaries (London: Butterworths, 1995).
Harris, J.W., Legal Philosophies (London: Butterworths, 1980).
Posner, R., Economic Analysis of Law, 3rd. Ed. (Boston, Mass.: Little Brown & Co, 1986).
Posner, R., The Problems of Jurisprudence (Cambridge, Mass.: Harvard University Press, 1990)
Polinsky, A.M., An Introduction to Law and Economics (Boston, Mass.: Little Brown & Co, 1983)
Calabresi, G. and A.D. Melamed, `Property Rules, Liability Rules and Inalienability: One View of the
Cathedral' (1972) 85 Harvard Law Review 1089-1128.

________________________________________________________
HAKCIPTA/COPYRIGHT
FAKULTI UNDANG-UNDANG
UNIVERSITI KEBANGSAAN MALAYSIA
HAKCIPTA TERPELIHARA. TIADA BAHAGIAN DARIPADA TERBITAN INI BOLEH DITERBITKAN SEMULA, DISIMPAN UNTUK PENGELUARAN ATAU
DITUKAR KE DALAM SEBARANG BENTUK ATAU DENGAN SEBARANG ALAT JUGA PUN, SAMA ADA DENGAN CARA ELEKTRONIK, GAMBAR
SERTA RAKAMAN DAN SEBAGAINYA TANPA KEBENARAN BERTULIS DARIPADA PENULIS TERLEBIH DAHULU.

-------------------------------------------------------------------------------------------------

10