27.10.

2015

CEV 361 CBS ve UA

Koordinat ve Projeksiyon
Sistemleri
Yrd. Do. Dr. zgr ZEYDAN
http://cevre.beun.edu.tr/zeydan/

Yerin ekli

27.10.2015

Yerin ekli
Ekvator ap: 12756 km
Kuzey kutuptan gney kutuba ap: 12714 km
Kutuplardan 1/297 orannda basklk

Elipsoid Parametreler

Ekvator yarap (a)

Kutupsal yarap (b)
Basklk (f)
f=(ab)/a

https://geodata.ethz.ch/geovite/tutorials/L3GeodataAndSpatialRelation/en/html/unit_u1RefSystem.html

27.10.2015

Meridyen ve Paraleller
Dnya zerinde her iki
kutup noktasn birletiren
kuzey ve gney
dorultusunda uzanan
hayali izgilere meridyen
ad verilir.
Dnya'nn tam ortasndan
geen Ekvator izgisine
paralel olarak dou bat
ynnde uzanan hayali
izgilere paralel denir.

Meridyenler

ki meridyen arasndaki uzakln en geni olduu yer Ekvator'dur.

Ekvator zerinde iki meridyen aras uzaklk 111 km'dir.
0 balang meridyeni Londra'nn Greenwich kasabasndan geer.
Meridyenler kutuplarda birleir. Bu nedenle meridyenler arasndaki
uzaklk Ekvator'dan kutuplara doru gidildike azalr.
Greenwich'in dousunda 180 tane, batsnda 180 tane olmak zere
toplam 360 tane meridyen vardr. Greenwich'in dousunda kalanlara
dou meridyenleri, batsnda kalanlara bat meridyenleri denir.
ki meridyen arasnda her yerde 4 dakikalk zaman fark vardr.
nk, dnya zerindeki btn noktalar 24 saatte 360 lik dn
yaparlar.
Ayn meridyen zerindeki noktalarda yerel saatleri ayndr.
Btn meridyenlerin uzunluklar birbirine eittir.
Meridyenler kuzey gney dorultusunda uzanrlar.
Dnya zerindeki bir noktann balang meridyenine olan
uzaklnn a cinsinden deerine boylam denir. ki meridyen
arasndaki uzaklk nce dakikaya, sonra dakikalar saniyeye
blnerek boylamlar elde edilir.

27.10.2015

Paraleller
Ekvator'un kuzeyinde kalanlara kuzey paralelleri,
gneyinde kalanlara gney paralelleri denir.
Ekvator'un 90 tane kuzeyinde 90 tane gneyinde olmak
zere 180 tane paralel bulunmaktadr.
Balang paraleli Ekvator'dur.
ki paralel arasnda 111 km sabit uzaklk bulunur.
Ekvator'dan kutuplara doru gidildike Paralellerin
uzunluklar azalr.
Dnya zerindeki bir noktann Ekvator'a olan uzaklnn
a cinsinden deerine enlem denir. ki paralel arasndaki
uzaklk dakikaya, dakikalar da saniyelere blnerek
enlemler elde edilir.

Koordinat Sistemleri
Kartezyen koordinat sistemi

Kutupsal koordinat sistemi

27.10.2015

Corafi Koordinat Sistemleri

http://www.hkmo.org.tr/hakkimizda/meslegimiz
/haritalarda_projeksiyon_kavrami.php

Enlem:

Boylam:

Enlem

Animasyon iin:
http://earthguide.ucsd.edu/earthguide/diagrams/latitude/index.html

27.10.2015

Boylam

Animasyon iin:
http://earthguide.ucsd.edu/earthguide/diagrams/longitude/index.html

Datum
Herhangi bir noktann yatay ve dey
konumunu tanmlamak iin balang
alnan referans yzeyidir.

27.10.2015

En Yaygn Datumlar

http://www.derinpinar.net/geomatik.htm

Trkiyede Kullanlan Datumlar

ED50: Europon Datum 1950 anlamnda
Avrupann kulland datum.
ITRF: International Terrestral Refferance Frame
anlamna gelmektedir. ITRF'de GRS 80
elipsoidini referans kabul edilir.
WGS84: World Geodetic System 1984 ylndan
itibaren uygulamaya konulan GPS alclarnn
kulland temel hesap yzeyidir. Ayrca, Google
Earth yazlm da bu datumunu kullanmaktadr.

27.10.2015

Silindir Projeksiyon
Bu projeksiyonda harita alan alm bir
silindir zerine aktarlr.
Bu projeksiyonla izilen haritalarda ekvator
evresinde doruya yakn grnmler elde
edilirken kutuplara doru nemli
bozulmalar grlr.
Silindir projeksiyonla izilen haritalarda
alan bozulur ancak ekil korunur.
http://cografya.sitesi.web.tr/projeksiyon-tipleri.html

Silindir Projeksiyon

27.10.2015

Farkl Silindir Projeksiyonlar

Konik Projeksiyon
zellikle orta enlemler ve evresindeki
blgelerin haritalarn geree daha yakn
gstermek iin kullanlr.
Bu projeksiyonla elde edilen haritalarda
ekil bozulur ancak alan korunur.
lke haritalar ve teknik ayrnt isteyen
haritalar bu projeksiyonla izilir.

27.10.2015

Konik Projeksiyon

Dzlem (Azimutal) Projeksiyon

Dar alanlarn ve byk lekli haritalarn
izimlerinde kullanlr. Haritann orta ksm
geree yaknken, kenarlara doru
bozulma artar.
Bu projeksiyonla elde edilen haritalarda
alan ve biim bozulmalar fazladr.
Bozulmalarn en fazla olduu projeksiyon
tipidir. D ksma doru bozulma artar.

10

27.10.2015

Dzlem (Azimutal) Projeksiyon

Projeksiyon Trleri

http://www.ncgia.ucsb.edu/cctp/units/unit10/projsurfs.gif

11

27.10.2015

Projeksiyon Tiplerinin Karlatrlmas

Evrensel Enlem Merkatr

UTM (Universal Transverse Mercator)
Ters silindirik bir
projeksiyon sistemidir.
Krenin, kendisine
ekvatorda teet olan
silindire izdmdr.
Dnya, balang
meridyenleri 6'de bir
deien 60 dilime
(zone) ayrlr ve
referans enlemi
ekvatordur.
http://therucksack.tripod.com/MiBSAR/LandNav/UTM/UTM.htm

12

27.10.2015

Evrensel Enlem Merkatr

Evrensel Enlem Merkatr

13

27.10.2015

Evrensel Enlem Merkatr

Trkiye UTM
projeksiyon
sisteminde 35., 36.,
37. ve 38. dilimlerin
iersinde yer alr.
Bu dilimlere karlk
gelen dilim orta
meridyenleri ise
balang meridyeni
olan 27,33,39 ve
45 dilimlerdir.

14

27.10.2015

Gauss - Kruger
Dilim genilii 3 olan deitirilmi UTM
projeksiyonudur.
Krenin, bir balang meridyenine teet
olan silindire izdmdr.
Projeksiyon sisteminin belirlenmesi(uygun
lee gre)
UTM 6 (LEK 1/25000)
UTM 3 (LEK> 1/25000)

MapInfoda Projeksiyon Seimi

15

27.10.2015

Koordinat Dnmleri
1 = 60' = 3600"
Derece Dakika Saniye Ondalk Derece
Ond.Der. = Der. + Dak./60 + San./3600
Ondalk Derece Derece Dakika Saniye
Der. = tamsay(Ond.Der.)
Dak. = tamsay((Ond.Der. Der.) 60)
San. = (Ond.Der Der. Dak./60) 3600

Koordinat Dnmleri - rnek1

30.263888889 Der. Dak. San. ???
d = tamsay(30.263888889) = 30
m = tamsay((30.263888889 - 30) 60) =
15'
s = (30.263888889 - 30 - 15/60) 3600 =
50"
30.263888889 = 30 15' 50"
http://www.rapidtables.com/convert/number/degrees-to-degrees-minutes-seconds.htm

16

27.10.2015

Koordinat Dnmleri - rnek2

30 15' 50" Ond.Der. ???

Ond.Der. = Der. + Dak./60 + San./3600
= 30 + 15'/60 + 50"/3600
= 30.263888889

30 15' 50" = 30.263888889

http://www.rapidtables.com/convert/number/degrees-minutes-seconds-to-degrees.htm

l Veya lenin
Pafta simlerinin Sorgulanmas

http://www.hgk.msb.gov.tr/urunler/pafta_sorgu/pafta_sorgu.asp
Sayfa artk yok!

17

27.10.2015

Yerleim Yeri Adlar Veritaban

http://www.hgk.msb.gov.tr/yyvtsunumu/default.asp
Sayfa artk yok!

GeoData Veritaban Corafi Gridler

http://geodata.ormansu.gov.tr/

18

27.10.2015

GeoData Veritaban Corafi Gridler

19