UNIVERZITET U TUZLI

MAINSKI FAKULTET
PRENOS TOPLOTE I MASE I
KOLSKA 2015/2016 GODINA

II LABARATORIJSKA VJEBA
ANALIZA MEHANIZMA PRENOSA TOPLOTE
KONVEKCIJE

Student:

Predmetni

asistent:
Amer Mahmutbegovi I-416/11
Stjepi

Zoran

SADRAJ
1.

Uvod................................................................................................................. 3

2. Sluaj 1: Newton-ov zakon (uticaj razliitih temperatura povrine izvora

toplote na ukupnu razmjenjenu toplotu)................................................................3
3. Sluaj 2: Reynolds-ov broj (Uticaj brzine strujanja fluida na stvaranje
turbulentnog, odnosno laminarnog sloja)...............................................................5
4. Sluaj 3: Uporedba prinudne konvekcije i kondukcije (za brojno jednake
koeficijente i ).................................................................................................... 7
5.

Zakljuak.......................................................................................................... 8

6.

Popis slika:....................................................................................................... 9

7.

Popis dijagrama:............................................................................................... 9

1. Uvod
2

Zadatak ove labaratorijske vjebe je analiza konvekcije u programskom

paketu Energy2D, za nekoliko razliitih sluajeva. Konvekcija je usmjereno
kretanje, odnosno strujanje fluida (tenosti i plinova), gdje se topliji fluid
kree prema hladnijem i predaje toplotu okolini. Razlikujemo prirodnu i
prinudnu konvekciju, a nekoliko primjera ovog vida prenosa toplote biti e
prikazano u okviru ove labaratorijske vjebe.

2. Sluaj 1: Newton-ov zakon (uticaj razliitih

temperatura povrine izvora toplote na ukupnu
razmjenjenu toplotu)
Posmatramo dvije povrine zagrijane na razliite temperature, koje su sa
jedne strane idealno toplotno izolovane. Pretpostavlja se da je
temperatura povrina konstantna, te da imaju iste geometrijske
karakteristike.

Slika 1 - Newton-ov zakon

U ovom sluaju dolazi do izraaja Newton-ov zakon konvekcije (hlaenja).

Prema Newton-ovm zakonu, promjena temperature objekta proporcionalna razlici
temperature objekta T i temperature

T amb okoline (ambijenta) . Ovaj zakon je

dobra aproksimacija procesa hlaenja u standardnim uslovima. Matematika

formulacija glasi:

gdje je k - koeficijent prelaza toplote (koeficijent hlaenja) ovisi o vie faktora,

kao na primjer, o izolacijskim karakteristikama posude. Njegova mjerna jedinica
je W/mK.
Na slijedeem dijagramu jasno se ouavaju promjene temperature zraka iznad
ove dvije povrine. Vrijednosti temperature znatno su vee iznad povrine sa
veom temperaturom.

Dijagram 1 - Newton-ov zakon i njegov uticaj na konvekciju

3. Sluaj 2: Reynolds-ov broj (Uticaj brzine strujanja

fluida na stvaranje turbulentnog, odnosno
laminarnog sloja)
Posmatramo uticaj razliitih brzina strujanja fluida (zraka) na stvaranje
turbulentnog, odnosno laminarnog sloja. U prvom sluaju, brzina fluida
iznosi 0,01 m/s, u drugom 0,02 m/s, u treem 0,05 m/s, a u etvrtom 0,1
m/s.

Slika 2 - Uticaj brzine strujanja fluida na stvaranje turbulentnog, odnosno laminarnog

sloja

Reynoldsov broj je iznos odnosa inercijalnih sila (vs) i viskoznih sila (/L).
Najee se pie na slijedei nain:

gdje je:

vs brzina fluda u m/s

L karakteristina duina m

je (apsolutna) viskoznost fluida Pas

je kinematika viskoznost fluida, definisana kao = /, u m 2/s

je gustoa fluida u kg/m3

Pri velikim Reynolds-ovim brojevima, sile inercije, koje su proporcionalne gustoi i

brzini fluida, su velike u odnosu na viskozne sile; tako da viskozne sile ne mogu
sprijeiti sluajne i brze oscilacije tekuine (turbulentni reim).
Na slijedeem dijagramu moemo uoiti promjenu temperature u odabranim
takama za razliite brzine strujanja fluida:

Dijagram 2 - Promjene temperature pri razliitim brzinama strujanja fluida

4. Sluaj 3: Uporedba prinudne konvekcije i kondukcije

(za brojno jednake koeficijente i )
Posmatramo dva identina tijela, jednakih karakteristika, zagrijana na poetnu
temperaturu 50C. U prvom sluaju, toplota se od tijela 1 odvodi prinudnom
konvekcijom pri brzini od 0,05 m/s, dok tijelo 2 odaje toplotu kondukcijom.

Slika 3 - Prinudna konvekcija i kondukcija

Na dijagramu uoavamo da u prvom sluaju temperatura znatno bre opada, tj.

nakon 30 minuta tijelo 1 imat e temperaturu 39,1C, a tijelo 2 temperaturu
45,2C.

Dijagram 3 - Promjene temperature pri prinudnoj konvekciji i kondukciji

Prisilna konvekcija je vrsta prijenosa topline u kojem se gibanje medija generira

nekim vanjskim sredstvom (npr. pumpe, lopatice turbina, kompresori itd.).
Za prinudnu konvekciju znaajan parametar je Peclet-ov broj. Taj broj je omjer
koherentnog gibanja struje i difuzije (kretanje od vieg prema niem pritisku)
topline.

Kondukcija topline ili termalna kondukcija je spontani prijenos toplinske

energije kroz tvar, iz podruja vie temperature u podruje nie temperature, i
stoga djeluje u svrhu izjednaavanja temperaturnih razlika.

5. Zakljuak
U ovoj labaratorijskoj vjebi analiziran je mehanizam prenosa toplote- konvekcija.
Analizirano je vie primjera pomou programskog paketa Energy2D. U prikazanim
primjerima pokazana je zavisnost konvekcije o razliitim temperaturama povrine
izvora tolote na ukupnu razmjenjenu toplinu, uticaj brzine strujanja fluida na
svaranje turbulentnog odnosno laminarnog sloja, te dato poreenje prinudne
konvekcije i kondukcije. Svi primjeri su ilustrovani prateim slikama i
dijagramima.
Konvekcija predstavlja prenos topline s jednog mjesta na drugo kretanjem fluida.
Konvekcija je obino dominantan oblik prenosa topline u tenostima i plinovima.
Newtonov zakon konvekcije (zakon hlaenja) je osnova prenosa toplote
konvekcijom. U matematikoj formulaciji ovog zakona konstantu

proporcionalnosti predstavlja koeficijent prelaza toplote (koeficijent hlaenja).

Zakon se moe primjeniti samo kada je ovaj koeficijent nezavisan ili relativno
nezavisan o temperaturnim razlikama izmeu objekta i okoline.

6. Popis slika:

Slika 1 - Newton-ov zakon

Slika 2 - Uticaj brzine strujanja fluida na stvaranje turbulentnog, odnosno
laminarnog sloja
Slika 3 - Prinudna konvekcija i kondukcija

7. Popis dijagrama:

Dijagram 1 - Newton-ov zakon i njegov uticaj na konvekciju

Dijagram 2 - Promjene temperature pri razliitim brzinama strujanja fluida
Dijagram 3 - Promjene temperature pri prinudnoj konvekciji i kondukciji