UNIT 8: KURIKULUM SEBAGAI WAHAN

A MENTERJEMAH
FALSAFAH PENDIDIKAN KEBANGSAAN
TUGASAN: Bagaimanakah falsafah pendidikan memberikan pengaruh secara
langsung terhadap pembentukan kurikulum pendidikan Malaysia?
8.1 Apakah pengertian kurikulum yang dikemukakan oleh tokoh-tokoh pendidikan?
Tokoh (Tahun)
Razali Arof (1991)

Pengertian Kurikulum
- Semua kegiatan pembelajaran formal dan terancang yang dijalankan
di dalam dan di luar bilik darjah.

Abdullah Mohd
Noor & Ahmad
Jaffin Hassan
(1992)

- Semua pengalaman pembelajaran yang diorganisasikan untuk pelajarpelajar pada setiap peringkat dalam institusi pendidikan.

Mohd Daud
Hamzah (1993)

- Unsur budaya/ ilmu pengetahuan yang dikenal pasti dengan harapan

untuk memandu guru mengajar kumpulan murid tertentu.

Rumusan anda tentang kurikulum:

Kurikulum adalah segala rancangan pendidikan yang dikendalikan oleh institusi pendidikan
untuk mencapai matlamat pendidikan.

8.2 Apakah definisi kurikulum kebangsaan yang diwartakan dalam Akta Pendidikan
1996?
- Kurikulum kebangsaan ialah suatu program pendidikan yang termasuk kurikulum dan
kegiatan kokurikulum yang merangkumi semua pengetahuan, kemahiran, norma, nilai,
unsur kebudayaan dan kepercayaan yang membantu perkembangan seseorang murid dengan
sepenuhnya dari segi jasmani, rohani, mental dan emosi serta untuk menanam dan
mempertingkatkan nilai moral yang diingini dan untuk menyampaikan pengetahuan.

Unit 8: Kurikulum Sebagai Wahana Menterjemah Falsafah

Pendidikan Kebangsaan
8.3 Analisiskan persamaan dan perbezaan di antara kurikulum kebangsaan dan
kurikulum sekolah.

Kurikulum
Kebangsaan

Kurikulum
Sekolah

Dalam konteks Malaysia, kurikulum kebangsaan dan kurikulum sekolah berada pada landasan
yang sama tetapi pada peringkat yang berbeza. Pada peringkat pusat, kurikulum kebangsaan
adalah manesfestasi terhadap apa yang terkandung dalam FPK. Manakala pada peringkat
sekolah, kurikulum merupakan pelaksanaan terhadap apa yang telah dibentuk pada peringkat
pusat.

Perbezaan
Peringkat pusat

Peringkat

Kementerian Pelajaran
Malaysia

Penggubal

Faktor-faktor:
1) Keadilan untuk semua
murid
2) Perancangan yang
menyeluruh
3) Pemantauan yang
komprehensif
4) Pengurusan kurikulum
yang sempurna

Peringkat sekolah

Guru-guru
Terbahagi kepada 2 :
1) Meliputi sukatan
pelajaran dan kandungan
mata pelajaran dan segala
kegiatan P&P
2) Bahagian yang meliputi
kegiatan pendidikan luar
bilik darjah
(kokurikulum) seperti
kegiatan sukan, persatuan
dan pasukan beruniform

KPF 3012: Perkembangan Pendidikan di Malaysia: Falsafah dan Dasar

Persamaan

Unit 8: Kurikulum Sebagai Wahana Menterjemah Falsafah

Pendidikan Kebangsaan
8.4 Merujuk kepada Rajah 8.1, jelaskan sistem pendidikan yang terdapat di Malaysia.

TAHAP
PENDIDIKAN

PERINGKAT &
KATEGORI
PENDIDIKAN

KURIKULUM
KEBANGSAAN

Kolej
Vokasional
(Diploma)

Rajah 8.1: Sistem pendidikan Malaysia

Sistem pendidikan di Malaysia dibahagikan kepada empat peringkat iaitu bermula dengan
Pendidikan prasekolah, Pendidikan rendah, Pendidikan menengah dan Pendidikan tinggi.
Sistem Pendidikan Kebangsaan di peringkat sekolah di bawah Kategori Institusi Pendidikan
Kerajaan terdiri daripada Pendidikan Prasekolah. Prasekolah merupakan program pendidikan
bagi murid yang berumur dari empat hingga enam tahun. Kurikulum yang digunakan pada
peringkat ini ialah berdasarkan Kurikulum Standard Prasekolah. Pendidikan Rendah pula
merupakan kursus pengajian pada peringkat rendah yang direncanakan bagi tempoh enam
tahun tetapi yang boleh tamat diikuti dalam tempoh antara lima hingga tujuh tahun. Ia terdiri
daripada sekolah kebangsaan atau sekolah jenis kebangsaan. Kurikulum yang digunakan
ialah KBSR/KSSR. Pendidikan Menengah Pendidikan yang terdiri daripada pendidikan
menengah rendah dan menengah atas. Pendidikan menengah yang diadakan terdiri daripada
sekolah akademik, sekolah teknik dan vokasional sekolah kebangsaan agama.
Kurikulumyang digunakan ialah KBSM/KSSM. Pendidikan Lepas Menengah Pendidikan
yang disediakan untuk seseorang yang sudah tamat mengikuti pendidikan menengah rendah
dan menengah atas, tetapi tidak termasuk pendidikan tinggi.Pada peringkat ini Kurikulum
Kebangsaan digunakan. Persekolahan di bawah Kategori Institusi Pendidikan Bantuan
Kerajaan pula adalah bagi Sekolah Berasrama Penuh yang ditanggungjawabkan kepada Unit
Sekolah Berasrama Penuh Bahagian Sekolah. Institusi pendidikan lain di peringkat
persekolahan yang ditubuhkan adalah seperti Sekolah Pendidikan Khas yang
ditanggungjawabkan kepada Jabatan Pendidikan Khas. Sekolah Sukan yang
ditanggungjawabkan kepada Bahagian Sukan.

KPF 3012: Perkembangan Pendidikan di Malaysia: Falsafah dan Dasar

KBSM/KSSM

Unit 8: Kurikulum Sebagai Wahana Menterjemah Falsafah

Pendidikan Kebangsaan
Merujuk kepada Rajah 8.2, bincangkan bagaimanakah FPK mempengaruhi
pembentukan kurikulum pendidikan negara?

FPK

KURIKULUM

1. Bentuk Pendidikan

a)Kurikulum Kebangsaan
Kurikulum
Sekolah

2. Proses Pendidikan
3. Matlamat Pendidikan

b)Kurikulum
Rasmi
c)Kurikulum
Tidak Rasmi
e)Kokurikulum

d)Kurikulum
Formal

PENGAJARAN
Sukatan Pelajaran/
Huraian Sukatan
Pelajaran/ Dokumen
Standard Pelajaran
g)Rancangan
Pelajaran
Tahunan
h)Rancangan
Pelajaran Harian

f)Kurikulum
Tersembunyi
Objektif/ Hasil
Pembelajaran
PROSES PENGAJARAN
DAN PEMBELAJARAN

Rajah 8.2: Penterjemahan FPK menerusi pengoperasian kurikulum dan pengajaran

Kurikulum formal: Rancangan di mana aktiviti pembelajaran dijalankan supaya matlamat

atau objektif pendidikan dan sekolah tercapai. Ia merupakan satu set dokumen untuk
dilaksanakan. Ia mengandungi hal sebenar yang berlaku di bilik darjah dan apa yang telah
disediakan dan dinilai. Setiap sekolah ada kurikulum terancang iaitu satu set objektif yang
berstruktur dengan kandungan dan pengalaman belajar serta hasil yang dijangkakan. Ia
merupakan rancangan eksplisit dan operasional yang dihasratkan, lazimnya dikelolakan
mengikut mata pelajaran dang red, di mana peranan guru di definisikan dengan jelas
(Ornstein, A.C & Hunkins, F, 1983).
Kurikulum tersembunyi: Sesuatu yang tidak terancang dan tidak formal. Ia mungkin disebut
kurikulum tidak rasmi atau tak formal. Kurikulum ini dikelolakan di luar konteks
pengajaran rasmi. Ia merupakan perlakuan dan sikap yang dibawa ke dalam bilik darjah dan
sekolah tanpa disedari dan disebut kerana tidak dinyatakan secara eksplisit. Ia terdiri dari
peraturan tidak bertulis konvokesyen, adat resam dan nilai budaya. Ia di bentuk oleh faktorfaktor seperti status sosial ekonomi dan latar belakang pengalaman guru dan murid.

KPF 3012: Perkembangan Pendidikan di Malaysia: Falsafah dan Dasar

8.5

Unit 8: Kurikulum Sebagai Wahana Menterjemah Falsafah

Pendidikan Kebangsaan

Jelaskan pengaruh FPK dalam pembentukan kurikulum

Pengaruh FPK

Huraian

Agama

Agama merupakan aspek tertinggi dalam falsafah pendidikan

kebangsaan dan setiap individu haruslah memahaminya. Negara kita
terdiri daripada pelbagai bangsa yang menganut pelbagai agama
seperti Islam, Kristian, Budha, dan lain-lain lagi. Adalah ganjil
kepada mereka yamg tidak beragama. Dibarat sendiri meletakkan
agama sebagai aspek penting dalam sistem mereka.

Sejarah perkembangan Dasr perkembangan Malaysia berubah-rubah mengikut

politik
perkembangan politik dan dasar pemerintahan Negara. Kini
pendidikan memainkan peranan penting dalam kedudukan ideology
dan keperluan politik Negara. Maju dan mundurnya sesebuah Negara
bergantung kepada sistem atau dasar pendidikan Negara yang ada.
Sosial

Aspek sosial menjadi faktor yang mempengaruhi pembentukan

falsafah pendidikan Malaysia demi menjaga suasana yang harmoni
dalam kalangan masyarakat kita yang terdiri daripada pelbagai
bangsa yang berbeza dalam beberapa sudut seperti cara atau gaya
pekerjaan dan sosial budaya.

Ekonomi

Faktor ekonomi juga merupakan elemen penting kerana pihak

kerajaan terpaksa menyediakan pelbagai kemudahan asa dan jurusan
pengajian untuk membolehkan setiap individu merebut peluang
mendapatkan pendidikan.

Individu

Keupayaan dan potensi individu merupakan aset penting untuk

membangunkan Negara Malaysia. Melalui system pendidikan yang
berkesan dan sistematik mampu melahirkan individu yang cemerlang,
berpotensi dan seimbang dengan kecerdesan mental, kekuatan fizikal
dan kesihatan sosial.

Keperluan sejagat

Dalam bidang pendidikan, kerjasama dengan Negara-negara luar

turut dieratkan melalui badan-badan penting seperti UNESCO, WHO,
Bank Dunia dan sebagainya untuk mendapatkan beberapa kelebihan
yang boleh digunakan oleh masyarakat Malaysia.

KPF 3012: Perkembangan Pendidikan di Malaysia: Falsafah dan Dasar

8.6

Unit 8: Kurikulum Sebagai Wahana Menterjemah Falsafah

Pendidikan Kebangsaan
Bagaimanakah kurikulum standard dioperasikan ke arah menterjemahkan
hasrat FPK
Input
Pengenalan
Kurikulum Standard
Prasekolah

Operasi Kurikulum Standard Sekolah

Prasekolah
KSPK terbina berdasarkan reka bentuk
kurikulum berasaskan standard dan
berbentuk modular. Standard kandungan
dan standard pembelajaran yang patut
diketahui dan boleh dilakukan oleh kanakkanak berumur empat hingga enam tahun.
Standard kandungan dan standard
pembelajaran adalah berpaksikan kepada
pengetahuan, kemahiran asas serta nilai
dalam enam Tunjang Pembelajaran
berikut: Komunikasi, Kerohanian, Sikap
dan Nilai, Kemanusiaan, Sains dan
Teknologi, Perkembangan Fizikal dan
Estetika serta Perkembangan Ketrampilan
Diri.

Sekolah Rendah
Bermula tahun 2011,
Bermula tahun 2011, KSSR diperkenalkan
KSSR diperkenalkan
dan mengisi proses tranformasi oleh KPM
dan mengisi proses
bagi memastikan sistem pelajaran
tranformasi oleh KPM Malaysia standing dengan piawaian
bagi memastikan
antarabangsa. Kurikulum baru ini
sistem pelajaran
diharapkan berupaya mencorak dan
Malaysia standing
membentuk generasi yang memenuhi
dengan piawaian
tuntutan FPK bagi menjamin kejayaan
antarabangsa.
Negara menjadi sebuah negara maju
mengikut acuan sendiri pada tahun 2020.
Generasi yang bukan sahaja maju dari segi
kebendaan tetapi juga tinggi akal budinya
dan kukuh jati dirinya.
Pengenalan
Kurikulum Bersepadu
Sekolah Menengah
KBSM

Sekolah Menengah
Kurikulum Bersepadu Sekolah Menengah
(KBSM) diasaskan kepada konsep
Pendidikan Bersepadu. Rancangan
pendidikan ini bertujuan
mempertingkatkan lagi perkembangan
potensi individu secara menyeluruh dan
seimbang dari segi intelek, rohani, emosi
dan jasmani ke arah melahirkan insan yang
berilmu, berakhlak mulia dan berbudi serta
sanggup berbakti kepada masyarakat dan
negara. Kesepaduan ini mempunyai

Outcome
Menyuburkan potensi
kanak-kanak dalam
semua aspek
perkembangan,
menguasai kemahiran
asas dan memupuk
sikap positif sebagai
persediaan untuk
masuk ke sekolah
rendah.

Pendekatan modular
yang diterapkan dalam
KSSR berupaya
membantu guru
melaksanakan
pengajaran dan
pembelajaran dengan
lebih terancang dan
murid dapat mencapai
standard pembelajaran
yang ditetapkan.

Kurikulum Bersepadu
Sekolah Menengah
(KBSM) digubal
berdasarkan Falsafah
Pendidikan Negara.
Matlamat KBSM
adalah selaras dengan
matlamat pendidikan
negara ke arah
menghasilkan insan
yang seimbang

KPF 3012: Perkembangan Pendidikan di Malaysia: Falsafah dan Dasar

8.7

hubungkait dan pertalian yang rapat di

antara falsafah dan matlamat pendidikan
dengan matlamat KBSM dan objektif
sukatan pelajaran. Pertalian ini juga
mengambil kira bidang kognitif, afektif
dan psikomotor melalui isi kandungan
yang terdapat dalam mata-mata pelajaran
teras dan pilihan / tambahan.

berdasarkan kepada
kepercayaan dan
kepatuhan kepada
Tuhan. Dalam
rancangan KBSM,
pendidikan bersepadu
merupakan satu
strategi penting bagi
menjalin dan
mengadunkan unsurunsur ilmu dan
kemahiran; bahasa;
dan nilai-nilai dalam
semua mata pelajaran.

KPF 3012: Perkembangan Pendidikan di Malaysia: Falsafah dan Dasar

Unit 8: Kurikulum Sebagai Wahana Menterjemah Falsafah

Pendidikan Kebangsaan