Punim Seminarik

TEMA: Ligji i tret i

Njutonit
Lnda: Fizike

Nxnsi: Edi Shabani

Prishtine, 2016

Ligjet e Njutonit pr lvizjen jan tre ligje

fizike t cilat japin marrdhniet ndrmjet
forcave q veprojn mbi nj objekt dhe lvizjes
s objektit. Ligji I tret i Njutonit thot: se pr
cdo forc ekziston gjithmon nj kundrveprim i
barabart me kah t kundrt ose pr forcat e t
dy trupave jan gjithmon t njejta dhe n
drejtime t
kunderta.

Ketu kemi nje shembull te veprimit

dhe kunderveprimit.

Ligji i tret i Njutonit sht nj rezultat i

aplikimit t simetris n situata ku forca i
atribuohet pranis s objekteve t ndryshme. Pr
cdo dy objekte, ligji i tret i Njutonit pohon se

cdo forc, e cila eshte aplikuar tek objekti 1 per

shkak t veprimit t objektit 2 shoqrohet
automatikisht me nje forc t aplikuar te objekti
2 pr shkak t veprimit t objektit 1. Kjo do t
thot se n nj system t mbyllur t thrrmijave,
nuk ka forca t brendshme q jan t
paekuilibruara. Pra, ciftet veprim-reagim I
forcave t prbashkta n mes cdo dy objekteve
n nj system t mbyllur nuk mund t
shkaktojn qendrn e mass t sistemit t
prshpejtohet. Nse nj nga forcat e jashtme
vepron mbi sistemin, ather qendra e mass do
t prjetoj nj prshpejtim n prpjestim t
drejt me madhsin e forcve t jashtme t
pjestura me masn e sistemit.

Poashtu edhe me goditjen e topit me shkop ne verejme

veprim dhe kunderveprim. Kur e godet shkopi topin topi

do ta nderroj poziten e tij.

Mund te verejme se edhe ne sporte ka lidhje ky

ligj.
Kemi shembuj tjer:

Ketu poashtu verejme se te basketbolli topi

kur godet token ai kundervepron. Kurse ne
volejboll topi kur goditet nga lojtari aty
verejme veprim dhe kunderveprim.
Ky ligj nenkupton se forcat veprojne
gjithmone ne cifte veprim-dhe-reagim. Nese
objektet 1 dhe 2 mund te konsiderohen ne te
njejtin sistem, atehere forca rezultante e sistemit
per shkak te nderveprimeve ndermjet objekteve

1 dhe 2 eshte zero.

Ky ligj eshte treguar nga:

Isak Njutoni
Ligjet e Njutonit jan verifikuar nga
eksperimentet pr m shum se 200 vjet, ato
jan prafrime t shklqyera pr shpejtsit dhe
shkallat e aplikmit n jetn e prditshme. Ligjet
e lvizjes t Njutonit, s bashk me ligjin e tij t
gravitacionit universal dhe teknikave t analizs
matematike, dhan pr her t par nj shpjegim

kuantitativ t unifikuar pr nj fush t gjer

fenomenesh.
Pra, kto ligje nuk mund t prdoren pr t
shpjeguar fenomeme si prcjellja e korrentit n
nj gjysmperues, vetit optike t substancave,
gabimet jo-relativistike n sistemet GPS si dhe
superprcjellshmrin. Shpjegimi i ktyre
fenomeneve krkon teori fizike m t
komplikuara, q perfshin relativitetin e
prgjithshm
dhe
mekanikn
kuantike
relativiste.