Ustavni sud Bosne i Hercegovine u Vijeu od pet sudija, u sastavu: predsjednica Valerija

Gali, potpredsjednik Miodrag Simovi i potpredsjednica Seada Palavri i sudije Mirsad eman i
Zlatko M. Kneevi, na sjednici odranoj 16. januara 2013. godine, u predmetu broj AP 356/10,
rjeavajui apelaciju AD Petrol Banja Luka, PC Trebinje, na osnovu lana VI/3.b) Ustava
Bosne i Hercegovine, lana 16. stav 2. i lana 59. stav 2. alineja 1. Pravila Ustavnog suda Bosne i
Hercegovine (Slubeni glasnik Bosne i Hercegovine br. 60/05, 64/08 i 51/09), donio je

ODLUKU O DOPUSTIVOSTI
Odbacuje se kao nedoputena apelacija AD Petrol Banja
Luka, PC Trebinje podnesena protiv presude Okrunog suda u
Trebinju, broj 015-0-G-09-000035 od 16. juna 2009. godine i
presude Osnovnog suda u Foi, broj 094-0-P-07-000079 od 24.
novembra 2008. godine, zbog toga to je oigledno (prima facie)
neosnovana.

OBRAZLOENJE
1.

AD Petrol Banja Luka, PC Trebinje (u daljnjem tekstu: apelant) iz Trebinja, kojeg zastupa

Rato Runjevac, advokat iz Trebinja, podnio je 26. januara 2010. godine apelaciju Ustavnom sudu
Bosne i Hercegovine (u daljnjem tekstu: Ustavni sud) protiv rjeenja Vrhovnog suda Republike
Srpske (u daljnjem tekstu: Vrhovni sud), broj 118-0-Rev-09-000 855 od 16. decembra 2009. godine,
presude Okrunog suda u Trebinju (u daljnjem tekstu: Okruni sud), broj 015-0-G-09-000035 od
16. juna 2009. godine i presude Osnovnog suda u Foi (u daljnjem tekstu: Osnovni sud), broj 0940-P-07-000079 od 24. novembra 2008. godine. Apelant je 21. novembra 2011. godine dopunio
apelaciju.
2.

Prethodno je Ustavni sud Odlukom o dopustivosti broj AP 2399/09 od 11. novembra 2009.

godine odbacio kao preuranjenu apelaciju koju je apelant podnio 24. jula 2009. godine protiv
presude Okrunog suda, broj 015-0-G-09-000035 od 16. juna 2009. godine budui da je u vrijeme

2
donoenja te odluke postupak povodom apelantove revizije pred Vrhovnim sudom jo uvijek bio u
toku.
3.

injenice predmeta koje proizlaze iz apelantovih navoda i dokumenata predoenih

Ustavnom sudu mogu se sumirati na sljedei nain.

4.

Presudom Osnovnog suda, broj 094-0-P-07-000079 od 24. novembra 2008. godine, odbijen

je apelantov tubeni zahtjev kojim je traio da mu Nenad Milanovi (u daljnjem tekstu: tueni)
isplati iznos od 2.249,00 KM sa zakonskom zateznom kamatom poev od 1. januara 2005. godine
pa do isplate, i nadoknadi mu trokove parninog postupka, te je apelant obavezan da tuenom na
ime trokova postupka isplati iznos od 1.652,05 KM u roku od 30 dana pod prijetnjom prinudnog
izvrenja.
5.

U obrazloenju presude Osnovni sud je naveo da je predmet spora u ovoj pravnoj stvari

apelantov zahtjev za naknadu tete koju je, prema navodima iz tube, tueni, kao apelantov radnik,
priinio apelantu, shodno odredbi lana 93. Zakona o radu, a u vezi sa odredbom lana 154. Zakona
o obligacionim odnosima (u daljnjem tekstu: ZOO). Odredbom lana 93. Zakona o radu, propisano je
da radnik koji na radu ili u vezi sa radom namjerno ili iz krajnje nepanje priini materijalnu tetu
poslodavcu, duan je da tu tetu naknadi, a odredbom lana 154. ZOO, propisano je da ko drugom
prouzrokuje tetu, duan je naknaditi ukoliko ne dokae da je teta nastala bez njegove krivice.
Osnovni sud je istaknuo da meu strankama nije sporno da je po godinjem popisu za 2004. godinu
utvren manjak prema pregledu vikova i manjkova za 2004. godinu. Meutim, vjetak mainske
struke koji je dao svoj pismeni nalaz i miljenje, a koji je obrazloio na glavnoj raspravi, izriito je
izjavio da tueni, kada je postupao kao poslovoa, nije svojim radom doprinio da doe do gubitaka
tenih goriva, kako je to iskazano po evidencijama apelanta za 2004.godinu. Takode, vjetak se
izjasnio da je velika vjerovatnoa da se radi o akumuliranju sistemskih greaka, kao i oigledan
nedostatak spremnosti da se pristupi rjeavanju problema i da se izdvoje neophodna finansijska
sredstva za rjeavanje problema od strane poslodavca, tj. apelanta. Imajui u vidu nalaz i miljenje
vjetaka, koji je Osnovni sud u cijelosti prihvatio kao objektivan i struno sainjen, a dovodei ga u
vezu sa apelantovim navodima kao parnine stranke, Osnovni sud je ocijenio da bi apelant imao
pravo na novanu naknadu samo pod uslovom da je dokazao nepanju, to nije uinjeno. Cijenei
standard krajnje nepanje, a dovodei ga u vezu sa odredbom lana 191. stav 1. ZOO, a sve u vezi sa
odredbom lana 154. ZOO, Osnovni sud je zakljuio da se tueni ponaao sa panjom prosjenog
ovjeka. Navedeno je da je sistemsko akumuliranje greaka i nerjeavanje problema od strane
apelanta upravo dovelo do manjaka, posebno imajui u vidu zakljuak vjetaka da je i samo

3
Uputstvo o poslovanju prevazieno i ne odgovara stvarnom stanju opreme, niti postupcima prijema
goriva, a novi usaglaeni normativi ne postoje. Ocjenom svih dokaza u spisu, detaljno ih obrazlaui,
Osnovni sud je zakljuio da apelant nije dokazao da je do manjka i tete po njega dolo usljed
namjere tuenog ili krajnje nepanje u njegovom radu. Po ocjeni ovog suda, problem iskazanih
manjkova tenih goriva bio je konstantan i to ne samo u spornom periodu, nego i u ranijem periodu,
da je do manjkova dolo usljed sistemskih greaka apelanta, da se na dostavnicama uvijek
pojavljivala vea ili manja koliina goriva izmjerenog u cisternama, a manje ili vie u rezervoaru, to
je u konkretnom sluaju neminovno dovodilo do manjka, koji tueni ni sa naroitom panjom nije
mogao otkloniti, pa u toku utvrivanja razloga za nastanak manjka goriva dolo je do akumuliranja
sistemskih greaka apelanta. Kako nije dokazana krivica tuenog za nastupjelu tetu, a niti
prezumirana (pretpostavljena krivica), Osnovni sud je, iz svih navedenih razloga, odbio apelanta sa
tubenim zahtjevom kao neosnovanim. Posebno je Osnovni sud imao u vidu lan 154. stav 1. ZOO,
kojim je propisano da ko drugom prouzrokuje tetu, duan je nadoknaditi, ako ne dokae da je teta
nastala bez njegove krivice. Navedeno je da tueni, iako nije bio duan, dokazao je da teta nije nastala
njegovom krivicom, ve naprotiv bez njegove krivice i usljed propusta u organizaciji rada od strane
strunih slubi apelanta, a to je u prethodnom postupku utvreno i od strane komisije za popis godinju inventuru. Stoga je Osnovni sud, iz ve navedenih razloga i na osnovu citiranih zakonskih
odredbi, a cijenei iste u duhu lana 8. Zakona o parninom postupku (u daljnjem tekstu: ZPP),
odbio apelanta sa tubenim zahtjevom kao neosnovanim.
6.

Presudom Okrunog suda, broj 015-0-G-09-000035 od 16. juna 2009. godine, odbijena je

kao neosnovana apelantova alba i potvrena presuda Osnovnog suda.

7.

U obrazloenju presude Okruni sud je naveo da je odluka prvostepenog suda pravilna.

Polazei od odredbi lana 93. (odnosno lan 100. preienog teksta Zakona o radu) i lana 106.
Zakona o radu, Okruni sud je ocijenio da je pravilan zakljuak prvostepenog suda da apelant, a to
je bio duan da uini po odredbama l. 102. stav l. i 123. st. l. ZPP, nije uspio dokazati da je tueni
za nastali manjak u iznosu od 2.249.00 KM postupao sa namjerom ili iz krajnje nepanje.
Navedeno je da se obaveza radnika da poslodavcu naknadi priinjenu tetu na radu ili u vezi sa
radom, shodno odredbama lana 100. Zakona o radu, iscrpljuje u namjeri ili iz krajnjoj nepanji,
zbog ega je Okruni sud ocijenio neosnovanim albene navode apelanta da je tueni odgovoran za
nastalu tetu u smislu odredbi lana 154. stav l. ZOO. Krivica radnika za priinjenu tetu
poslodavcu na radu ili u vezi sa radom se ne moe zasnovati na odredbama lana 154. stav 1 ZOO,
iz razloga to se moe shvatiti jedino kao pretpostavka najblaeg oblika krivice, dakle kao

4
pretpostavka obine nepanje. Namjera ili krajnja nepanja nisu podobni da budu predmet
pretpostavke, jer oni uvijek trae da budu predmet dokazivanja. S obzirom na navedeno, Okruni
sud je zakljuio da su neosnovani apelantovi albeni navodi da je tueni odgovoran za nastalu tetu
po odredbama lana 154. ZOO, jer se njegova krivnja pretpostavlja, pa je na njemu i teret dokaza da
je teta nastala bez njegove krivice. Dalje je istaknuto da se u konkretnom pravnom odnosu ne
mogu primijeniti ni odredbe l. 27. i 28. Pravilnika o normativima gubitaka, na koji se apelant
pozvao u albi, iz razloga ve navedenih. Stoga je Okruni sud zakljuio da je prvostepeni sud na
pravilno utvreno injenino stanje pravilno primijenio i materijalno pravo. Okruni sud je takoer
ocijenio neosnovanim albene navode apelanta o povreda odredaba parninog postupka, iz razloga
to je prvostepeni sud za svoju odluku dao valjane razloge koji su u duhu propisa iz lana 191. stav
4. ZPP. Takoe, nije prihvatio ni albenu tvrdnju da su povrijeene odredbe l. 2. do 9. ZPP, jer je
iz spisa predmeta vidljivo da je prvostepeni sud u ovoj pravnoj stvari primijenio procesna naela
sadrana u tim odredbama, a prije svega naelo iz l. 4. i 5. ZPP. Na kraju, Okruni sud je zakljuio
da ni ostali apelantovi albeni prigovori nisu od uticaja na zakonitost prvostepene presude.
8.

Rjeenjem Vrhovnog suda, broj 118-0-Rev-09-000 855 od 16. decembra 2009. godine,

odbaena je apelantova revizija izjavljena protiv presude Okrunog suda, zbog toga to je vrijednost
pobijanog dijela pravosnane presude ispod iznosa od 10.000,00 KM, te da revizija nije od znaaja za
primjenu prava u drugim sluajevima.
9.

Apelant smatra da mu je osporenim odlukama povrijeeno pravo na pravian postupak iz

lana II/3.e) Ustava Bosne i Hercegovine i lana 6. stav 1. Evropske konvencije za zatitu ljudskih
prava i osnovnih sloboda (u daljnjem tekstu: Evropska konvencija) i pravo na imovinu iz lana
II/3.k) Ustava Bosne i Hercegovine i lana 1. Protokola broj 1 uz Evropsku konvenciju. Povredu
navedenih prava apelant vidi u tome to mu nije omogueno da nezavisni i nepristrasni sud
pravino ispita tetu koja mu je nanesena. Naime, redovni sudovi osporene presude nisu donijeli
zakonito, odnosno, po naelu pravinog vrenja pravde i na principima vladavine zakona. Apelant
smatra da mu nije sutinski omoguen pristup sudu, ve samo formalno, jer je pogreno utvreno
injenino stanje i pogreno i nepravilno primijenjeno materijalno pravo. Navodi da je nalaz
vjetaka mainske struke sainjen potpuno pristrasno, nestruno i suprotno pravilima nauke i
vjetine, a suprotno propisima i optim aktima koji utvruju proceduru i nain utvrivanja manjka.
Pravilnik o normativima gubitaka i Uputstvo o poslovanju na benzinskim stanicama doneseni su od
strane apelanta na osnovu Zakona o standardizaciji i Standarda JUS B.XO.531/88. Navedenim
aktima je utvreno da je poslovoa benzinske stanice materijalno odgovoran za eventualne

5
manjkove, odnosno, za gubitke koji prelaze utvrene najvee doputene gubitke tereti se
materijalno odgovorno lice poslovoa na benzinskoj stanici. Apelant smatra da odgovornost
poslovoe proizilazi i iz odredbi lana 100. Zakona o radu i lan 154. ZOO, koji utvruje
odgovornost za nastanak tete ukoliko se dokae da je teta nastala bez njegove krivice. Tvrdi da
drugostepeni sud u osporenoj presudi nije dao ocjenu albenih navoda koji su od odluujueg
znaaja, to je povreda odredbi lana 231. ZPP. Apelant navodi da u osporenoj presudi se samo
parafraziraju odredbe materijalnog prava uz konstataciju da apelant nije uspio da dokae da je
tueni prilikom nastanka manjka postupao s namjerom ili iz krajnje nepanje. Takoe Okruni sud
nije dao razloge za zakljuak da se ne mogu primijeniti odredbe l. 27. i 28. Pravilnika o
normativima gubitaka, dok za neprimjenjivanje Uputstva o poslovanju na benzinskim stanicama
nije dao nikakve razloge.
10.

Apelant, u dopuni apelacije, je dostavio presudu Okrunog suda, broj 95 0 Mal 002163 11

G od 11. oktobra 2011. godine i naveo da je isti sud, povodom istog pravnog i injeninog osnova
i istih stranaka (apelant i poslovoa benzinske stanice) donio drugaiju, odnosno, suprotnu odluku i
drugaije primijenio materijalno pravo da su poslovoe benzinske pumpe odgovorne za nastanak
manjka. Smatra da je navedenim postupanjem dolo do povrede na pravino suenje u dijelu
zakonitosti i nediskriminacije pred zakonom, odnosno na jednako postupanje suda u istim
sluajevima, a time je dolo i do povrede prava na djelotvoran pravni lijek.
11.

Pri ispitivanju dopustivosti apelacije Ustavni sud je poao od odredaba lana VI/3.b) Ustava

Bosne i Hercegovine, lana 16. stav 2. Pravila Ustavnog suda.

lan VI/3.b) Ustava Bosne i Hercegovine glasi:
Ustavni sud, takoer, ima apelacionu nadlenost u pitanjima koja su sadrana u ovom
ustavu kad ona postanu predmet spora zbog presude bilo kojeg suda u Bosni i
Hercegovini.
lan 16. stav 2. Pravila Ustavnog suda glasi:
Ustavni sud e odbaciti apelaciju kao oigledno (prima facie) neosnovanu kada utvrdi
da ne postoji opravdan zahtjev stranke u postupku, odnosno da predoene injenice ni
na koji nain ne mogu opravdati tvrdnju da postoji krenje Ustavom zatienih prava
i/ili kada se za stranku u postupku utvrdi da ne snosi posljedice krenja Ustavom
zatienih prava, tako da je ispitivanje merituma apelacije nepotrebno.

6
12.

Ispitujui dopustivost apelacije u smislu lana 16. stav 1. Pravila Ustavnog suda, Ustavni

sud ukazuje na to da je Odlukom o dopustivosti broj AP 2399/09 od 11. novembra 2009. godine
odbacio kao preuranjenu apelantovu raniju apelaciju podnesenu protiv presude Okrunog suda jer
pred Vrhovnim sudom u vrijeme donoenja navedene odluke Ustavnog suda nije bila donesena
odluka o apelantovoj reviziji. S obzirom na to da je rjeenjem Vrhovnog suda broj 118-0-Rev-09000 855 od 16. decembra 2009. godine revizija odbaena kao nedoputena zbog formalnih razloga,
konanu odluku u ovom predmetu predstavlja presuda Okrunog suda, broj 015-0-G-09-000035 od
16. juna 2009. godine. Ustavni sud, u skladu sa svojom praksom (vidi, Ustavni sud, Odluka broj AP
2884/06 od 10. januara 2008. godine, dostupna na web-stranici Ustavnog suda www.ustavnisud.ba),
kao relevantan datum podnoenja apelacije uzima u obzir datum kada je podnesena apelacija koja je
odbaena kao preuranjena. S obzirom na to da je navedenu presudu Okrunog suda apelantov
punomonik primio 23. juna 2009. godine, a da je apelacija u predmetu AP 2399/09 podnesena 24.
jula 2009. godine, proizlazi da je apelacija podnesena u roku od 60 dana, kako je propisano lanom
16. stav 1. Pravila Ustavnog suda, ime je ispunjen ovaj uvjet dopustivosti predmetne apelacije.
13.

Ustavni sud, u fazi ispitivanja dopustivosti predmeta, mora utvrditi, izmeu ostalog, i da li

su ispunjeni uslovi za meritorno odluivanje, koji su nabrojani u lanu 16. stav 2. Pravila Ustavnog
suda. S tim u vezi, Ustavni sud ukazuje da, prema vlastitoj jurisprudenciji i praksi Evropskog suda
za ljudska prava (u daljnjem tekstu: Evropski sud), apelant mora navesti povredu svojih prava koje
titi Ustav Bosne i Hercegovine i ove povrede moraju djelovati vjerovatno. Apelacija je oigledno
neosnovana ukoliko joj manjkaju prima facie dokazi koji dovoljno jasno pokazuju da je navedena
povreda ljudskih prava i sloboda mogua (vidi Evropski sud, Vanek protiv Slovake, presuda od 31.
maja 2005. godine, aplikacija broj 53363/99 i Ustavni sud, Odluka broj AP 156/05 od 18. maja
2005. godine), te ako injenice u odnosu na koje se podnosi apelacija oigledno ne predstavljaju
krenje prava koje apelant navodi, tj. ako apelant nema opravdan zahtjev (vidi Evropski sud,
Mezotur-Tiszazugi Vizgazdalkodasi Tarsulat protiv Maarske, presuda od 26. jula 2005. godine,
aplikacija broj 5503/02), kao i kad se utvrdi da apelant nije rtva krenja Ustavom Bosne i
Hercegovine zatienih prava.
14.

Apelant smatra da je osporenim presudama dolo do krenja prava na pravino suenje i

imovinu zbog pogreno utvrenog injeninog stanja, proizvoljne ocjene dokaza, proizvoljne
primjene materijalnog i procesnog prava i zavisnosti i pristrasnosti sudova. U vezi s tim Ustavni sud
podsjea da prema praksi Evropskog suda i Ustavnog suda, zadatak ovih sudova nije da preispituju
zakljuke redovnih sudova u pogledu injeninog stanja i primjene materijalnog prava (vidi,

7
Evropski sud, Pronina protiv Rusije, Odluka o dopustivosti od 30. juna 2005. godine, aplikacija
broj 65167/01). Naime, Ustavni sud nije nadlean supstituirati redovne sudove u procjeni injenica i
dokaza, ve je openito zadatak redovnih sudova da ocijene injenice i dokaze koje su izveli (vidi,
Evropski sud, Thomas protiv Ujedinjenog Kraljevstva, presuda od 10. maja 2005. godine, aplikacija
broj 19354/02). Zadatak Ustavnog suda je da ispita da li je eventualno dolo do povrede ili
zanemarivanju ustavnih prava (pravo na pravino suenje, pravo na pristup sudu, pravo na
djelotvoran pravni lijek i dr.), te da li je primjena zakona bila, eventualno, proizvoljna ili
diskriminacijska. Dakle, u okviru apelacione nadlenosti Ustavni sud se bavi iskljuivo pitanjem
eventualne povrede ustavnih prava ili prava iz Evropske konvencije u postupku pred redovnim
sudovima, pa e u konkretnom sluaju Ustavni sud ispitati da li je postupak u cjelini bio pravian u
smislu lana 6. stav 1. Evropske konvencije, odnosno da li je prekreno pravo na imovinu (vidi,
Ustavni sud, odluka broj AP-20/05 od 18. maja 2005. godine, objavljena u Slubenom glasniku
BiH broj 58/05).
15.

U konkretnom sluaju, Ustavni sud smatra da su redovni sudovi u obrazloenjima osporenih

odluka dali detaljne, jasne i precizne razloge zbog ega su odbili apelantov tubeni zahtjev, uz
pozivanje na relevantne odredbe materijalnog i procesnog prava, a takva obrazloenja Ustavni sud
ne smatra proizvoljnim. U pogledu apelantovih navoda koji se odnose na zavisnost i pristrasnost
sudova, Ustavni sud zapaa da apelant navodi da sudovi nisu bili nezavisni i nepristrasni, ali ove
navode nije obrazloio, niti je ponudio dokaze koji bi ukazali da je pravo na nezavisan i
nepristrasan sud iz lana 6. stav 1. Evropske konvencije na bilo koji nain dovedeno u pitanje.
Nadalje Ustavni sud smatra, suprotno apelacionim navodima, da u konkretnom sluaju analiza
izvedenih dokaza nije izostala, ve da su redovni sudovi u svojim presudama u potpunosti opisali
proces pojedinane ocjene dokaza, izmeu ostalih i nalaza sudskog vjetaka, te njihovog dovoenja
u meusobnu vezu i izvoenje zakljuka o neosnovanosti apelantovog tubenog zahtjeva pri emu
su razmotrili navode apelanta i dali razloge zato oni ne mogu dovesti do drugaijeg rjeenja
konkretne pravne stvari. Ustavni sud smatra da se, suprotno apelantovim navodima, ovakva ocjena
dokaza sudova ne doima proizvoljnom pa tvrdnja apelanta da je Okruni sud u identinoj situaciji
donio drugaiju odluku, u okolnostima konkretnog sluaja, sama po sebi ne moe voditi zakljuku o
povredi apelantovih ustavnih prava. Nadalje, Ustavni sud ukazuje da apelant u svojoj apelaciji, osim
ponavljanja albenih navoda koji su detaljno i jasno analizirani i obrazloeni u postupku pred
redovnim sudovima, ne nudi bilo kakve druge argumente koji bi opravdali njegovu tvrdnju da je na
bilo koji nain dolo do krenja prava na pravino suenje, osim to je nezadovoljan ishodom
konkretnog postupka. Stoga, imajui u vidu stavove Evropskog i Ustavnog suda navedene u ovoj

8
odluci, Ustavni sud smatra da u vezi s navodima apelanta o krenju prava na pravino suenje i
prava na imovinu nema nita to ukazuje da apelant ima opravdan zahtjev koji pokree pitanje iz
Ustava Bosne i Hercegovine ili Evropske konvencije koje bi trebalo meritorno ispitati. Zbog toga,
Ustavni sud zakljuuje da su navodi o krenju prava na pravino suenje iz lana II/3.e) Ustava
Bosne i Hercegovine i lana 6. Evropske konvencije i prava na imovinu iz lana II/3.k) Ustava
Bosne i Hercegovini i lana 1. Protokola broj 1 uz Evropsku konvenciju oigledno (prima facie)
neosnovani.
16.

Imajui u vidu odredbe lana 16. stav 2. Pravila Ustavnog suda, prema kojima e se

apelacija odbaciti kao nedoputena ukoliko je oigledno (prima facie) neosnovana, Ustavni sud je
odluio kao u dispozitivu ove odluke.
17.

U skladu sa lanom VI/5. Ustava Bosne i Hercegovine, odluke Ustavnog suda su konane i

obavezujue.

Predsjednica
Ustavnog suda Bosne i Hercegovine
Valerija Gali