Aula01:Varivelaleatriadiscreta|ProbabilidadeeEstatstica
VarivelAleatriaDiscreta
Vamosconsiderarolanamentodeduasmoedasemsequnciadeformaindependente,qualseriaaprobabilidadedesair
pelomenosumavezcara?
Passo1)Primeirovamosconstruirnossoespaoamostral.
Onde:
C:"cara",K:"coroa"
Podesaircaranasduasmoedas,caranaprimeiraecoroanasegunda,coroanaprimeiraecaranasegundaoucoroanas
duas.
Passo2)Vamoschamarde
Xpoderassumiressesvalores:
EqueaprobabiilidadeXassumircadavalorde:
Passo3)Montamosumatabelacomaquantidadedecarasquepodesairnoslanamentoseaprobabilidadedecada
possibilidade.
Passo4)Calculamosaprobabilidadedesairpelomenosumavezcara.Ouseja,aprobabilidadedeXassumirvalores
maioresouiguaisaum.
Nesseexemplo,avarivelquechamamosdeX,poderiaassumirvaloresaleatrioscomumaprobabilidadeconhecidade
assumircadavalor,correto?
Chamamoscasoscomoessedev.a.discretas,porqueessasvariveissassumemvaloresfinitosouinfinitosenumerveis.
Outrosexemplosdev.a.discretasso:
Lanamentodeumdado(norolatirar4,53nodado)
Acidentesocorridosnumasemana(ningumnuncaouviuno
Jornal:hojeaconteceu2,5acidentesnasestradas)
Nmerodeaprovaesnosemestre(haha,nodprapassarnametadedamatria)
http://probabilidade.mat.br/materias/02variaveisaleatorias/variavelaleatoriadiscreta
1/17
08/10/2016
Aula01:Varivelaleatriadiscreta|ProbabilidadeeEstatstica
FunodeProbabilidade
Existemalgumasfunesquecaracterizamumav.a.
AprimeiraquevamosestudaraFunodeProbabilidade,
Pegandoatabeladoexemploanterior.
EssatabelarepresentaexatamenteaFunodeProbabilidadedanossavarivelX,porqueeladeterminaadistribuioda
v.a.discreta.
ElarelacionacadavalorqueXpodeassumiraumaprobabilidadedeissoacontecer.
Onde
soosvaloresqueXpodeassumir.Paraesclareceranotao:
Noexemplo,
Obs:Osvaloresde
databela,somados,do1.Issosempretemqueacontecer:
FDAFunodeDistribuioAcumulada,
Essa
serdadapor:
OgrficodeFteroformatodeumaescada,emcadavalor
ouseja,
.
elasubirumaalturareferenteaprobabilidadedesse
Obs:Ogrficocomearsempreno0eterminarsempreem1,devidoaoslimites:
http://probabilidade.mat.br/materias/02variaveisaleatorias/variavelaleatoriadiscreta
2/17
08/10/2016
Aula01:Varivelaleatriadiscreta|ProbabilidadeeEstatstica
AbaixotemosaF(x)donossoexemploinicial.
Quandochegano0afunodumsaltoatovalorde0,25queexatamenteovalorde
.Depoispermanece
constanteatencontraroprximovalorpossveldav.a.que1,quando
doutrosalto,acumulandoovalorde
epassandoentode0,25para0,75.Nofinal,aoacumularovalorde
aFDAterminaem1,
comojespervamos.
Esperana,VarinciaeDesvioPadro
Exemplo:Considereumauniversidadecom10.000estudantesdeengenhariaeconsidereumav.a.X:nmerode
aprovaesqueumalunoselecionadotevenoperodopassado.AfunodeprobabilidadedeXestrepresentadanatabela
abaixo.
Qualseriaovalormdiodeaprovaesporaluno,ouseja,qualseriaovalormdiodeX?
1)Poderamoscalcularissomultiplicandoonmerodeaprovaespelorespectivonmerodealunosedividirpelototalde
alunos,certo?
2)Tambmpoderamosfazerapenasmultiplicandoonmerodeaprovaespelasuarespectivaprobabilidade,ouseja,
.
Comisso,conclumosque:
OvalormdiodeX,quechamaremosde
,podesercalculadodaseguinteforma:
consideradoumamedidadecentralidade.
Porm,nemsempresaberaesperanaosuficientepragenteterumaideiaclaradadistribuiodeX.
http://probabilidade.mat.br/materias/02variaveisaleatorias/variavelaleatoriadiscreta
3/17
08/10/2016
Aula01:Varivelaleatriadiscreta|ProbabilidadeeEstatstica
Aesperanaser4podesignificarqueamaioriadosalunosfoiaprovadoemmaisoumenos4matrias,ouentoque
muitosforamaprovadosem6emuitosforamaprovadosem2,oquenosdariaamesmamdia.
Existetambmumoutrojeitodemediressavariao,queatravsdocoeficientedevariaoou
PropriedadesdeE(x)eVar(x)
Exemplo:Considereumvendedordelivros,supondoqueemmdiaelelucreR$20,00porvenda,qualseriaemmdiao
lucrodelecomavendade100livros?
Logo:
Oproblemanospedeolucromdionavendade100livros,ouseja:
Jsabemosque
,lucromdioporlivro
Logicamente,seolucrocomavendade1livroigualaR$20,00,entocomavendade100livrosteramos:
AlgumasPropriedades:
Esperanaevarianadeumaconstante
Secumaconstante,
Linearidadedaesperana
SejaXumav.a,e
,com
quaisquerreais.Ento:
http://probabilidade.mat.br/materias/02variaveisaleatorias/variavelaleatoriadiscreta
4/17
08/10/2016
Aula01:Varivelaleatriadiscreta|ProbabilidadeeEstatstica
Varinciade
Sendo
reais,
Desviopadrode
Sendo
reais,
Exerccios
1)Considereumaurnacontendotrsbolasvermlehasecincopretas.Retiretrsbolassemresposio,edefina
v.a.Xigualaonmerodebolaspretas.ObtenhaadistribuiodeX.
Temosquantasbolasaotodo?8bolas.
3vermelhase5pretas
Vouretirartrssemreposio,podendoser:
Vamoscalcularaprobabilidadedecadaumdessescasos:
2)Considereumaurnacontendotrsbolasvermelhasecincopretas.Retiretrsbolas,comreposio,edefinaa
v.a.Xigualaonmerodebolaspretas.ObtenhaadistribuiodeX.
Comoretiramostrsbolastemosasseguintespossibilidades:
Vamoscalcularessaprobabilidadeapartirdaseguintefrmula:
http://probabilidade.mat.br/materias/02variaveisaleatorias/variavelaleatoriadiscreta
5/17
08/10/2016
Aula01:Varivelaleatriadiscreta|ProbabilidadeeEstatstica
Ento,comotemosreposioonmerototaldebolasnoirmudar.
Calculandoapartirdamesmafrmuladocaso1teremos:
Temosquepermutarpoispodemosretirar:VVP,VPV,PVV.
Ento
3)Suponhaqueumamoedaperfeitalanadaatquecaraapareapelaprimeiravez.SejaXonmero
delanamentosatqueissoacontea.ObtenhaadistribuiodeX.(Observeque,nesseproblema,pelo
menosteoriacamente,Xpodeassumirumnmeroinifinitodevalores.)
Vamoslanarmoedasatdarcara,ouseja,enquantodercoroacontinuamosajogar.
Podemosterasseguintespossibilidades:
http://probabilidade.mat.br/materias/02variaveisaleatorias/variavelaleatoriadiscreta
6/17
08/10/2016
Aula01:Varivelaleatriadiscreta|ProbabilidadeeEstatstica
NotequenotemosumlimiteparaX,entocalcularemosatcertopontoapenas.
PercebaqueaquinsmultiplicamosasprobabilidadesdequandodCequandodK.Fazemosisso,poissoeventos
sucessivos,ocorremumatrsdooutro
Nsimocaso:(CCC..CK)ConseguimosKnansimatentativaX=n
4)Considereumavariveldiscretacomaseguintefunodeprobabilidade.
a)Acheaconstantekquefaz
umafunodeprobabilidade
Aprincipalcaractersticasdessasfunesqueaintegralouosomatriodelastemqueser1.Nessecaso,comouma
funodiscreta(paravaloresfixos),nofazsentidointegrar,entovamosfazerumsomatriodovalordessafuno,
substituindox=0,1,2,3,4,5.Evamosigualara1,assimagentedescobrek.
Primeirovamossubstituirosvaloresdexnafuno.
http://probabilidade.mat.br/materias/02variaveisaleatorias/variavelaleatoriadiscreta
7/17
08/10/2016
Aula01:Varivelaleatriadiscreta|ProbabilidadeeEstatstica
Somandoagoratodasessasparcelas,agentetemqueosomatriototal:
Agorasigualarissoa1pradescobrirovalordek
http://probabilidade.mat.br/materias/02variaveisaleatorias/variavelaleatoriadiscreta
8/17
08/10/2016
Aula01:Varivelaleatriadiscreta|ProbabilidadeeEstatstica
5)SuponhaqueXsejaumav.a.discreta,comf.p.
a)
QueremosaprobabilidadedeXserpar,ovaloresqueXpodeassumir,so:2,4,6,8,...
Entoqueremos:
Olhandoparaessesomatrio,podemosobservarquesetratadeumaprogressogeomtrica(PG),entotemosqueessa
soma:
SomadeumaPGinfinitaderazo
Ento:
b)
http://probabilidade.mat.br/materias/02variaveisaleatorias/variavelaleatoriadiscreta
9/17
08/10/2016
Aula01:Varivelaleatriadiscreta|ProbabilidadeeEstatstica
c)
NovamentetemosumaSomadePGInfinita.Nestecasotemos:
Assim:
6)Considereolanamentodetrsmoedas.SeocorreoeventoCCC,dizemosquetemosumasequncia,aopasso
queseocorreoeventoCRCtemostrssequencias.Definaav.a.X=nmerodecarasobtidaseY=nmerode
sequncias,issoparacadaresultadopossvel.Assim,
.
a)ObtenhaasdistribuiesdeX.
b)CalculeE(X)eVar(X)
c)ObtenhaasdistribuiesdeY.
d)E(Y)eVar(Y).
Primeiracoisaquetemosquefazer:Escreveradistribuiodeprobabilidadetantodav.a.Xquantodav.a.Y
Praissotemosquelistaroseventos:
Agoravamosentenderquemav.a.X:nmerodecarasobtidaseanalisaroseventos:
a)
Notequeo2oevento=3oevento=4oevento.Temosduascoroaseapenasumacara?Ouseja,elessoaspermutaes
possveiscerto?Entopodemosfalarque:
http://probabilidade.mat.br/materias/02variaveisaleatorias/variavelaleatoriadiscreta
10/17
08/10/2016
Aula01:Varivelaleatriadiscreta|ProbabilidadeeEstatstica
Notequeteremosumcasoparecidocomoevento2.Notequeo:
5oevento=6oevento=7oevento
Ouseja,temosnessestrscasosumacoroaeduascaras.Essescasossoapermutaespossveis,entopodemosfalarque:
b)ApartirdissopodemoscalcularE(x)eVar(x)
c)Agoravamosfazeromesmopassoapassoparaav.a.Y:nmerodesequncias
http://probabilidade.mat.br/materias/02variaveisaleatorias/variavelaleatoriadiscreta
11/17
08/10/2016
Aula01:Varivelaleatriadiscreta|ProbabilidadeeEstatstica
d)
7)Umatransportadoradecargaspossuiquatrocaminhesdealuguel.Oaluguelrealizadopordiaeque
adistribuiodiriadonmerodecaminhesalugadospordia(x)dadapor:
SabendoqueoaluguelpordiadaordemdeUS$300equeadespesatotaldiriacomamanutenode
cadaveculoigualaUS$140quandoestealugadoedeUS$15,quandotalfatonoocorre,encontre:
a.Onmeromdiodiriodecaminhesalugadoseodesviopadro.
SeagentechamardeXav.a.querepresentaonmerodecaminhesalugadospordia.Agentejtematabelacomos
valorespossveisparaX(0,1,2,3,4)esuasrespectivasprobabilidades.
Pracalcularonmeromdiodecaminhesalugadosscalcular:
http://probabilidade.mat.br/materias/02variaveisaleatorias/variavelaleatoriadiscreta
12/17
08/10/2016
Aula01:Varivelaleatriadiscreta|ProbabilidadeeEstatstica
Pracalcularavarinciausamosafrmula:
Agorapodemoscalcularodesviopadroquearaizquadradadavarincia:
Osalriomdiossomarosalriodosdoisindivduosdecadaamostraedividirpor2.
Passo2:
SeXav.a.querepresentaosalriomdiodasamostraspossveis.
AgenteconsegueperceberqueXumav.a.discretaquepodeassumirvaloresespecficos,nocaso:1,01,52,02,53,0
4,0.
PodemosmontarumatabelacomadistribuiodeprobabilidadesdecadaumdessespossveisvaloresdeX.
http://probabilidade.mat.br/materias/02variaveisaleatorias/variavelaleatoriadiscreta
13/17
08/10/2016
Aula01:Varivelaleatriadiscreta|ProbabilidadeeEstatstica
Passo3:
Pracalcularamdia,ouesperana,vamosusarafrmula:
Passo4:
Paraavarincia,vamosusar:
Passo5:
Agorapodemoscalcularodesviopadro:
Passo6:
Prafechar,ocoeficientedevariao.
9)Seja"X"umav.acontnuacomE(X)=6eDP(X)=3odesviopadrodeX.Se
,quemE(Y)
eDP(Y).
http://probabilidade.mat.br/materias/02variaveisaleatorias/variavelaleatoriadiscreta
14/17
08/10/2016
Aula01:Varivelaleatriadiscreta|ProbabilidadeeEstatstica
Usandoapropriedade,amultiplicaodeumaconstanteedaesperanadeumaconstante
Amesmacoisaserveparaodesviopadro:
10)Trsbolasenumeradas1,2e3estonumbalde.Sorteamosduasbolascomreposio,esomamosos
valoresobtidos.SejaXestevalor.
a.Obterafunodeprobabilidade,aesperanaeavarinciadeX.
Passo1:
Xovalordasomadasduasbolassorteadas,beleza?TemosprimeiroquemontarafunodeprobabilidadedeX.
QuaissoospossveisvaloresdeX?SeXasomadeduasbolasretiradascomreposioeasbolasso1,2e3,entoos
possveisvaloresso:
Note
resultadospararetiradadasduasbolas.
,aordemimporta.Entoagenteagentetem9combinaesde
NossavarivelXumav.a.discreta,concorda?Seuspossveisvaloressonmerosfixos,notemcomoasomadasduas
bolasresultarem2,23!
Passo2:
Agoraprecisamoscalcularaprobabilidadedecadaum:
http://probabilidade.mat.br/materias/02variaveisaleatorias/variavelaleatoriadiscreta
15/17
08/10/2016
Aula01:Varivelaleatriadiscreta|ProbabilidadeeEstatstica
Asomadasduasbolassresultaem2emumadascombinaesdebolas,quandosai(1,1),da:
Passo3:
Vamoscalcularaesperanadavarivel.
Passo4:
b.Refazeroitema)seasbolasforemsorteadassemreposio.
Agoravaisersemreposio,oquequemuda?Mudaqueresultadoscomo(1,1),(2,2)e(3,3)novoserpossveis,certo?
Entoosnicosresultadospossveisso:
Eassim,ospossveisresultadospranossav.a.
somadasduasbolas,vaiser:
AgoratemosquecalcularaprobabilidadedecadaresultadopossveldeX.
http://probabilidade.mat.br/materias/02variaveisaleatorias/variavelaleatoriadiscreta
16/17
08/10/2016
Aula01:Varivelaleatriadiscreta|ProbabilidadeeEstatstica
Vamoscalcularesperanaevarinciadenovo.
Varincia:
http://probabilidade.mat.br/materias/02variaveisaleatorias/variavelaleatoriadiscreta
17/17