TINGKATAN 4

BAB 1: KEMUNCULAN TAMADUN AWAL MANUSIA

BAHAGIAN A

1. Soalan 1 berdasarkan Jadual 1

Tamadun Lokasi
X Lembah Sg Nil
Y Lembah Sungai Hwang Ho
Jadual 1

(a) Apakah tamadun X dan Y ?

X
Y
[2 markah ]

(b) Mengapakah manusia memilih lembah sungai sebagai lokasi petempatan kekal?

[2 markah ]

(c) Bagaimanakah masyarakat tamadun awal memanfaatkan sungai untuk kemajuan hidup? Berikan
penjelasan anda.

[3markah ]

(d) Sebagai rakyat yang mencintai alam sekitar, apakah langkah-langkah yang boleh dilakukan untuk
memelihara keindahan dan kebersihan sungai kita?

[3markah ]

1
Guru-Guru PPD Sandakan@2016
 2. Peta berikut menunjukkan lokasi tamadun awal dunia.

(a) Berdasarkan peta di atas, namakan tamadun bertanda:

X
Y
[2 markah ]

(b) Apakah nama sungai yang terdapat dalam tamadun bertanda:

X
Y
[2 markah ]

(c) Pada pandangan anda, mengapakah kawasan sekitar lembah sungai X dan Y menjadi tumpuan
tamadun awal manusia?

[3markah ]

(d) Sejarah telah membuktikan betapa pentingnya sungai dalam kehidupan manusia. Bagaimanakah kita
seharusnya memelihara sungai supaya keselesaan hidup manusia terjamin?

[3markah ]

2
Guru-Guru PPD Sandakan@2016
 3. Jadual di bawah berkaitan dengan sistem tulisan dalam tamadun awal manusia.

Sistem Tulisan Tamadun

X Tamadun Mesir
Cunieform Tamadun Mesopotamia
Y Tamadun Hwang Ho

(a) Apakah X dan Y ?

X
Y
[2 markah ]

(b) Apakah kepentingan sistem tulisan kepada manusia pada zaman tamadun awal?

[2 markah ]

(c) Sistem tulisan telah melahirkan tradisi kesusasteraan seperti epik Gilgamesh dalam tamadun
Mesopotamia. Cadangkah langkah untuk menggalakkan generasi hari ini menghasilkan karya
sastera.

[3markah ]

(d) Berdasarkan pengetahuan sejarah anda, mengapakah sistem tulisan perlu dipelihara?

[3markah ]

3
Guru-Guru PPD Sandakan@2016
 BAHAGIAN B

4. Peta berikut menunjukkan lokasi Tamadun Hwang Ho.

(a) Jelaskan ciri-ciri Tamadun Hwang Ho dari aspek berikut

i. Sistem pemerintahan [3 markah]
ii. Agama dan kepercayaan [3 markah]

(b) Sejauhmana Tamadun Hwang Ho menyumbang kepada masyarakat dunia. [8 markah]

(c) Pada pandangan anda, apakah nilai yang dapat diteladani daripada masyarakat
Tamadun Hwang Ho untuk membina tamadun masa kini? [6 markah]

4
Guru-Guru PPD Sandakan@2016
 BAB 2: PENINGKATAN TAMADUN

BAHAGIAN A

1. Pada tahap awal, kegiatan ekonomi yang paling utama ialah bercucuk tanam dan menternak yang
bertujuan untuk menyara diri. Apabila tamadun berkembang, manusia mula menghasilkan keperluan yang
melebihi untuk dipasarkan dan ditukar dengan barang lain.

(a) Mengapakah kebanyakan negara kota dalam tamadun Yunani memberi tumpuan utama kepada
kegiatan perdagangan.

[2 markah ]

Gambar 1
(b) Gambar 1 menunjukkan aktiviti perdagangan dalam Tamadun India. Apakah tujuan penubuhan
persatuan perdagangan atau Sresthin dalam tamadun India?

[2 markah ]

(c) Berikan tiga sumbangan tamadun China terhadap kemajuan pertanian?

[3 markah ]

(d) Pada pandangan anda, apakah faktor yang mempengaruhi kepesatan ekonomi sesebuah bandar?

[3 markah ]

5
Guru-Guru PPD Sandakan@2016
2. Peraturan dan undang-undang sangat penting untuk mengawal tingkah laku manusia. Oleh itu, wujud
pelbagai undang-undang pada tamadun awal manusia.

(a) Terangkan sistem perundangan yang diamalkan oleh tamadun Rom. [6 markah]
(b) Nyatakan prinsip undang-undang yang diamalkan dalam tamadun China. [8 markah]
(c) Berikan tiga sumbangan tamadun China terhadap kemajuan pertanian? [3 markah ]
(d) Pada pandangan anda, apakah faktor yang mempengaruhi kepesatan
ekonomi sesebuah bandar? [3 markah ]

3. Gambar 2 berkaitan dengan peningkatan sosial dalam tamadun awal manusia.

(a) Jelaskan ciri-ciri sistem pendidikan dalam Tamadun Rom. [6 markah]

(b) Bagaimanakah sistem peperiksaan awam dilaksanakan dalam tamadun China. [ 8 markah]
(c ) Cadangkan langkah-langkah yang perlu diambil untuk meningkatkan bidang
pendidikan di negara kita. [4 markah]

6
Guru-Guru PPD Sandakan@2016
 BAB 4: KEMUNCULAN TAMADUN ISLAM DAN PERKEMBANGANNYA DI MAKKAH

BAHAGIAN A

1. Wahyu pertama yang diturunkan oleh Allah kepada Nabi Muhammad s.a.w. ialah Surah al-Alaq dan
wahyu kedua pula adalah Surah al-Muddasir.

(a) Apakah kepentingan Surah al Alaq ayat 1 5 kepada umat Islam?

[2 markah ]

(b) Mengapakah Islam menggalakkan umatnya membaca dan membuat kajian?

[2 markah ]

(c) Apakah kepentingan Surah al-Muddasir ayat 1-7?

[3 markah ]

(d) Nyatakan perkara utama yang diberi penekanan oleh Nabi Muhammad s.a.w. dalam
menyebarkan syiar Islam pada tahap awal?

[3 markah ]

7
Guru-Guru PPD Sandakan@2016
 2. Nabi Muhammad s.a.w. mempunyai budi pekerti yang mulia dan seorang pemimpin yang berkaliber.

(a) Nyatakan TIGA sifat terpuji Nabi Muhammad s.a.w.

[3 markah ]

(b) Nyatakan peristiwa penting yang membuktikan Nabi Muhammad digelar al- Amin.

[2 markah ]

(c) Senaraikan peristiwa yang menunjukkan kewibawaan Nabi Muhammad s.a.w. sebagai pemimpin
yang unggul sebelum dilantik menjadi rasul

[2 markah ]

(d) Nyatakan sifat-sifat kepimpinan yang ada pada Rasulullah yang perlu dicontohi oleh pemimpin
lain.

[3 markah ]

BAHAGIAN B

3. Nabi Muhammad SAW berasal daripada keturunan pemimpin Makkah yang terkenal
iaitu Qusai Bin Kilab.

(a) Jelaskan Keperibadian Nabi Muhammad SAW [6 markah]

(b) Terangkan Faktor penentangan orang Arab Quraisy [8 markah]

(c) Nyatakan iktibar yang boleh diambil daripada peristiwa [6 markah]

penentangan orang Quraisy terhadap Islam

8
Guru-Guru PPD Sandakan@2016
 BAB 5: KERAJAAN ISLAM DI MADINAH

BAHAGIAN A

1. Jadual berikut berkaitan dengan Perjanjian Aqabah.

Tahun Perjanjian
621 Masihi Perjanjian Aqabah Pertama
622 Masihi Perjanjian Aqabah Kedua

(a) Namakan dua pihak yang menandatangani perjanjian tersebut.

i.
ii.
[2 markah ]

(b) Senaraikan dua syarat Perjanjian Aqabah Pertama.

[2 markah ]

(c) Senaraikan dua isi kandungan Perjanjian Aqabah Kedua?

[2 markah ]

(d) Pada pandangan anda, apakah ikhtibar dan nilai yang boleh diperoleh daripada peristiwa perjanjian
Aqabah?

[2 markah]

(e) Pada pendapat anda, mengapakah perjanjian penting dalam kehidupan manusia hari ini.

[2 markah]

9
Guru-Guru PPD Sandakan@2016
2. Piagam Madinah merupakan perlembagaan bertulis yang dirangka oleh Nabi Muhammad S.A.W
berpandukan wahyu Allah.

(a) Huraikan kandungan Piagam madinah [8 markah]

(b) Bagaimanakah Piagam Madinah menjamin kestabilan ekonomi masyarakat Madinah. [4 markah]

(c) Pada pendapat anda, apakah kepentingan Piagam Madinah? [8 markah]

3. Pada zaman Rasulullah terdapat beberapa siri peperangan seperti Perang Badar (624 M), Perang Uhud
(625 M), Perang Khandak (627 M) dan Perang Tabuk (630 M).

(a) Huraikan tujuan peperangan menurut agama Islam. [4 markah]

(b) Jelaskan prinsip yang mesti dipatuhi oleh tentera Islam ketika di medan Perang. [4 markah]

(c) Walaupun berlaku peperangan pada zaman Nabi Muhammad S.A.W, tetapi kita dapati kemusnahan
dan kematian adalah minimum.

i. Berdasarkan kefahaman anda, huraikan pengajaran daripada perjuangan

Rasulullah S.A.W dalam peperangan. [ 6 markah]

ii. Pada pendapat anda apakah perbezaan konsep peperangan pada zaman
Nabi Muhammad S.A.W dengan peperangan moden hari ini [ 6 markah]

4. Orang Arab Quraisy berusaha untuk menghancurkan Kerajaan Islam Madinah yang baru dibentuk.
Nyatakan strategi-strategi yang diambil oleh Nabi Muhammad S.A.W untuk mengatasi ancaman
tersebut ?

(a) Jelaskan tentang etika dalam peperangan yang dianjurkan oleh Islam. [ 4 markah]

(b) Jelaskan tentang etika dalam peperangan yang dianjurkan oleh Islam. [4 markah]

(c) i. Pada pandangan anda, mengapakah peperangan dibenarkan dalam Islam

dengan bersyarat ? [6 markah]

ii. Menurut pandangan anda, mengapakah perang perlu dilakukan ke atas

musuh walaupun boleh membawa kepada kematian dan kemusnahan? [6 markah]

10
Guru-Guru PPD Sandakan@2016
 BAB 6: PEMBENTUKAN KERAJAAN ISLAM DAN SUMBANGANNYA

BAHAGIAN A

1. Khalifah Umar bin al-Khattab merupakan Khalifah yang kedua menggantikan Khalifah Abu Bakar al
Siddiq. Pemerintahan Khalifah Umar dianggap Zaman Keemasan kerajaan Islam di Madinah kerana
banyak pembaharuan dan perubahan yang telah berjaya dilakukannya.
(a) Mengapakah Jabatan Kehakiman dipisahkan daripada jabatan lain semasa pemerintahan Khalifah
Umar al-Khattab ?

i.
ii.
[2 markah ]

(b) Rakyat digalakkan meneroka tanah semasa pemerintahan Khalifah Umar bin al Khattab.
Pada pendapat anda, apakah kebaikan kerajaan menggalakkan rakyat mengusahakan tanah untuk
pertanian?

i.
ii.
iii.
[3 markah ]

(c) Jelaskan pembaharuan yang dilaksanakan oleh Khalifah Umar bin al-Khattab dalam pentadbiran
dan ketenteraan.

[3 markah ]

(d) Pada pendapat anda, apakah faktor yang menyebabkan keraajaan yang dipimpin oleh Khalifah al-
Rasyidin mencapai kejayaan dalam pelbagai bidang ?

[2 markah ]

11
Guru-Guru PPD Sandakan@2016
 BAHAGIAN B

2 Kerajaan Bani Abbasiyah yang menggantikan Bani Umaiyah telah memberi sumbangan dalam bidang
pengetahuan kepada manusia sejagat.

(a) Nyatakan sejarah pembentukan kerajaan Bani Abbasiyah. [4 markah]

(b) Jelaskan peranan kota Baghdad sebagai pusat intelektual dan penyebaran ilmu.
[4 markah]
(c) i. Apakah iktibar daripada kejayaan Bani Abbasiyah dalam bidang
ilmu pengetahuan? Berikan penjelasan anda. [6 markah]

ii. Kerajaan kita telah berusaha menjadikan Malaysia sebagai pusat

kecemerlangan ilmu. Ulaskan pernyataan tersebut. [6 markah]

12
Guru-Guru PPD Sandakan@2016
 BAB 8: PEMBAHARUAN DAN PENGARUH ISLAM DI MALAYSIA
SEBELUM KEDATANGAN BARAT

BAHAGIAN A

1. Kesan kedatangan Islam terhadap sosiobudaya masyarakat Melayu boleh dilihat dari aspek kesenian dan
gaya hidup.

i.
ii
iii.
[3 markah ]

(b) Apakah motif ukiran pada seni bina masyarakat Melayu selepas kedatangan islam?

i.
ii
[2 markah ]

(c) Namakan dua bentuk seni persembahan di negeri-negeri Melayu yang dipengaruhi oleh unsur islam.

i.
ii
[2 markah ]

(d) Apakah amalan yang dihapuskan dalam istiadat pertabalan Raja-raja Melayu selepas kedatangan
Islam?

[1 markah ]

(e) Bagaimanakah masyarakat Melayu mewujudkan keharmonian hidup bermasyarakat selepas

kedatangan islam?

i.
ii
[2 markah ]

13
Guru-Guru PPD Sandakan@2016
 BAHAGIAN B

1 Sistem perundangan terbahagi kepada undang-undang adat dan undang-undang bertulis.

(a) Terangkan perbezaan antara Adat Temenggung dengan Adat Perpatih

[6 markah]

(b) Jelaskan undang-undang yang diamalkan di Tanah Melayu sebelum

kedatangan Islam. [4 markah]

(c) i. Berdasarkan pengkajian anda terhadap Hukum Kanun Melaka, nyatakan

perkara yang terkandung di dalamnya. [6 markah]

ii. Apakah kesan jika tiada undang-undang dalam kehidupan masyarakat? [4 markah]

2 Rajah berikut berkaitan dengan bentuk pendidikan masyarakat Melayu tradisional.

Formal
Pendidikan

Tidak Formal

(a) Terangkan ciri-ciri pendidikan formal. [8 markah]

(b) Jelaskan ciri-ciri sistem pendidikan pondok. [6 markah]

(c) Berdasarkan pengetahuan anda, mengapakah sistem madrasah dikatakan

berbeza daripada sistem pengajian yang lain. [8 markah]

14
Guru-Guru PPD Sandakan@2016
 BAB 9: PERKEMBANGAN DI EROPAH

BAHAGIAN A

1. Jadual berikut berkaitan dengan Zaman Renaissance.

Peringkat akhir Zaman Zaman Renaissance (1350-1600 M)

Pertengahan
(a) Apakah maksud Renaissance ?

[2 markah ]

(b) Nyatakan sumbangan tokoh berikut pada Zaman Renaissance.

i. Leonardo da Vinci

ii. Niccolo Machiavelli

iii. Francesco Petrach

[3 markah ]

(c) Nyatakan kesan Zaman Renaissance?

i.
ii.
iii.
[3 markah ]

(d) Pada pandangan anda, apakah iktibar yang boleh diperoleh daripada Zaman Renaissance untuk
kemajuan negara dan bangsa Malaysia?

[2 markah ]

15
Guru-Guru PPD Sandakan@2016
 2. Reformation merupakan suatu gerakan yang berlaku di Eropah Barat pada abad ke-16.
(a) Apakah maksud Gerakan Reformation?

[2 markah ]

(b) Mengapakah berlaku gerakan Reformation di Eropah

[2 markah ]

(c) Jelaskan kesan Gerakan Reformation .

i.

ii

[2 markah ]

(d) Bagaimanakah anda mengelakkan berlakunya gerakan Reformation di negara kita?

[4 markah ]

16
Guru-Guru PPD Sandakan@2016
 BAHAGIAN B

3. Eropah mengalami Zaman Gelap setelah kejatuhan Rom Barat pada tahun 476 Masihi.
(a) Jelaskan ciri- ciri kehidupan masyarakat Eropah pada Zaman Gelap. [8 markah]

(b) Apakah ciri-ciri persamaan sistem feudal di Eropah dengan di Tanah Melayu. [6 markah]

(c) Sejak mencapai kemerdekaan, Malaysia berjaya menghindari diri daripada

berlakunya Zaman Gelap seperti yang berlaku di Eropah. Pada pandangan anda,
apakah faktor kejayaan negara kita? [6 markah]

4. Rajah di bawah ini menunjukkan kesan imperialisme Barat kepada masyarakat di Asia Tenggara.

Impak Imperialisme Barat Impak

positif Di Asia Tenggara negatif

(a) Bincangkan kelemahan negara Asia Tenggara yang memudahkan berlakunya

imperialisme Barat. [6 markah]

(b) Berdasarkan pemerhatian anda, apakah impak negatif yang wujud tersebut . [6 markah]

(c) Cadangkan langkah-langkah untuk mengelakkan imperialisme ke atas negara

Kita pada masa kini. [8 markah]

17
Guru-Guru PPD Sandakan@2016
 BAB 10: DASAR BRITISH DAN KESANNYA TERHADAP EKONOMI NEGARA

BAHAGIAN A

1. Jadual 1 menunjukkan jumlah kedatangan Imigran Cina dan India di Negeri-Negeri Melayu Bersekutu
(NNMB) dan Negeri-Negeri Selat ( NNS) semasa penjajahan British.

Tahun Negeri Negeri Melayu Bersekutu Negeri Negeri Selat

1891 163 000 228 000
1901 300 000 282 000
Jadual 1

(a) Berdasarkan jadual 1, mengapakah berlakunya peningkatan jumlah kedatangan masyarakat

Imigran?

[2 markah ]

(b) Jelaskan pertempatan dan jenis pekerjaan mengikut kaum di Tanah Melayu?.

[3 markah ]

(c) Berdasarkan jawapan anda di (b), apakah kesannya terhadap masyarakat majmuk di Tanah Melayu.

[2 markah ]

(d) Pada pendapat anda, apakah rasa kebersamaan yang perlu diamalkan oleh bangsa Malaysia?.

[3 markah ]

18
Guru-Guru PPD Sandakan@2016
 BAHAGIAN B

2. Rajah 1 berkaitan dengan Sistem Ekonomi yang diamalkan pada zaman penjajahan British di Tanah
Melayu.

Sistem Matawang

Sistem Ekonomi Tanah Melayu Institusi Kewangan

Perkhidmatan Insurans

Rajah 1

(a) Berdasarkan rajah tersebut, jelaskan matawang yang pernah digunakan

di Tanah Melayu? [4markah]

(b) Sejauhmanakah Institusi Kewangan dan Insurans membantu

membangunkan ekonomi Tanah Melayu? [8 markah]

(c) Pada pendapat anda, apakah cabaran yang perlu diatasi oleh generasi kini untuk mengekalkan
kepesatan ekonomi negara?
[8 markah]

19
Guru-Guru PPD Sandakan@2016