Anda di halaman 1dari 52

Kristian Tlangau 1

www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 2
Kum 106-na March 2017 Bu 1,254-na
Editor :
Rev. Dr. C. Chawnghmingliana Ph. 2316411(R)
Joint Editors :
Rev. P.C. Pachhnga
Upa H. Ronghka
Upa Prof. R.L. Thanmawia
Rev. P.B. Mankima
Business Manager : Upa C. Lalbiaktluanga
Synod Office, First Floor
Mission Vng, Aizwl 796 001
Office Phone 2324590; e-mail: kristiantlangau@yahoo.co.in

Kum khat lk man : Rs. 50.00


A man pe leh a bu la duh chuan Business Manager, Synod Office First
Floor, Mission Vng, Aizwl hriattr tr.
Thu chhuahte hi Editor ngaih dn a ni vek kher lo.

A CH H NG A T HU A WM TE
1. Editorial 1
2. Mizoram Synod 2
3. Lwrkhwm 11
4. Zawhna leh Chhnna 15
5. Sermon: (1) Chanchin |ha hi hril rawh u 21
(2) Kohhran ropuina 27
6. Intihsiakna 33
7. Zu bawk aw 37
8. Khandaih harhna 40
9. Snna 43

Synod Puipate
Moderator : Rev. Lalzuithanga
Secretaries : Rev. Lianhmingthanga Sailo (Sr.)
Upa R. Dngzkpuia (Jr.)
Finance Officers : Rev. P.C. Pachhnga
Rev. H. Remthanga
Statistician : Upa Dr. H. Vnlalhluna
Sr. Executive Secretary : Rev. Lalramliana Pachuau
Executive Secretary : Rev. B. Sngthanga
The Organ of the Presbyterian Church, Mizoram

www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 3

HUN HLUTZIA
Editorial
Nula hml \ha tak nna drkr hnih \hut aiin
meilinga minute khat \hut a rei zwk tia Scientist ropui Albert
Einstien-an a sawi hi thudik leh saihlum a ngt thei lo tih tluk zeta
dik a ni. Hun hlutzia hretuten Hun hi tangka a ni an lo ti pawh hi
thu veikhawr tak chu a ni lo phawt mai.
Kum khat hlutzia i hriat duh chuan school naupang a zirlaia
hlawhtling zo ta lo (failed) zwt la. Thla khat hlutzia hre trin thla
kim lova nau hringtu nu zwt la. Kar khat hlutzia hre trin kar tin
chhuak chanchinbu editor zwt la. Drkr khat hlutzia hre trin
nula leh tlangvl inngaizwng hun chp tak kra inhmu thei hrm
zwt la. Minute khat hlutzia hre trin a chuanna tr bus a nan hman
loh avnga zin \hulh ta zwt la. Second khat hlutzia hre trin accident
pumpelh hlim hlawt zwt la. Hng i thil zawhte hian hun hlutzia chu
an lo hrilh thei hle ang che.
Hun hi a hlut m avngin minute tin mai hi ngaih pawimawh hle
tr a ni. William Penn chuan, Hun hi kan thil mamawh ber ni si,
kan hman duhdah ber a ni, a ti. Duhdah taka hun hmangtu chuan
hlawhchhamna leh inchhrna a paltlang ngei \hn. David Brainerd
chuan, Aw! hun hi a va hlu tak m! Ka khawh ral thlwn mai mai
hian min ti n a, ka tih tr ka tih loh leh ka theihna ka lo hmang tlm
khn min tihrehawm, tiin a sawi.
Hun rau rauvah pawh TN hi a hlu ber. Hun kal tawh drkr
khat aiin tna hun kan hman mk minute khat lek pawh hi a hlu fe
zwk. Nimin kha chu thawnthuah a chang tawh a. Naktk lah
suangtuahna mai a ni a. Vawiin hi chu Pathian thil thlwn pk a ni.
Naktuk pahnih ai chuan vawiin pakhat chauh pawh a hlu zwk.
Hun hman thiam hi mi fingte zia leh nihphung a ni. I hun tithianghlim
la, Lalpa pwl fo rawh.

www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 4

Zabiaka, Chowkidar te thlahna


hun an hmang a. Tin, MTC
zirtrtu thar Rev. Vnlalawmpuia,
Rev. JH Lalhruaizla leh Nl. R.
Vnlalruati ten an hna an zawm
nghl bawk.
3. SMTC
Executive Secretary January 17, 2017 a\ang
i/c Publicity, etc. khn SMTC Vocational Training
trade hrang hrang - Puan \hui
1. Chhawmdwlna pe (mipa leh hmeichhia), Computer
T n h n a i a h a r s a t n a leh Shoe Making te chuan zirna
hrang hrang twkte hnnah an \an ve leh ta a. Hng trade
Synod Relief Fund a\angin hrang hranga zir trte hi nikum
hetiang hian chhawmdwlna November thla khn SMTC
pk a ni. Managing Committee-in uluk
In kng chhngkaw pakhat taka a lo lk tawhte an ni.
hnnah `10,000, damlo 4. SMB
chhngkaw pali hnnah w Synod Mission Board-in
`28,000, accident avnga nunna Missionary a lk thar 50-te
chn chhngkaw pali hnnah chuan January 10 - February 3,
`80,000, mit \ha lo chhngkaw 2017 chhng khn Mission
pakhat hnnah `7,000. A vaiin Vng Kohhran Hall-ah
`1,25,000. Orientation Training an nei.
2. MTC Missionary hna thawk thar
January 12, 2017 a\ang trten an rawngbwlna hmun an
khn B. Miss zirlaite chuan class pan hmaa an hriat tr chi hrang
an \an leh ta a, class \an ni hian hrang zirtr an ni. Hng
MTC a\anga chhuak tr thlahna Missionary tharte a huhova
programme hman nghl a ni a, thlahna hun hi February 5, 2017
lecturer pahnih - Tv. (Pathianni) chawhnu khn
Lallwmkima leh Tv. R. Electric Vng Kohhran Biak
Zothansnga leh Pu R.L. Inah hman a ni.
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 5

w Nikum 2016 chhnga 6. Zin


Mission Field hrang hranga w January 17-19, 2017
ringthar neih dn hetiang hi a ni. khn Silchar-ah PCI Executive
1. Arunachal East 75 Committee hmangin Rev.
2. Arunachal North 183 Lalzuithanga, Moderator, Rev.
3. Arunachal West 145 Lalramliana Pachuau, Senior
4. Assam 37 Executive Secretary, Rev. H.
5. Barak 375 Remthanga, Fin. Officer, Rev.
6. Delhi 72 K. Lalrinmawia, Secretary,
7. Jharkhand 1023 SMB, Upa R. Lalmalswma,
8. KarbiAnglong 166 General Manager, PRESCOM,
9. Home Mission North 193 Rev. Rualthankhma, Rev. C.
10. Home Mission South 212 Rosiama, Rev. Zosngliana
11. Kolkata 561 Colney leh Rev. Dr. P.R.
12. Lucknow 368 Hmuaka te an kal.
13. Nepal 172 w January 18, 2017 khn
14. Odisha 0 Lawngtlai leh Saiha-ah Synod
15. Patna 291 Transit Accomodation en felin
16. Siliguri 116 Rev. PC Pachhnga, Executive
17. Tripura 1811 Secretary a kal.
18. Masihi Sangati 2113 w January 21&22, 2017
Total 7913 khn Champhai Bethel Bial K|P
5. K|P Conference hmanpuiin Rev. K.
w January 20-22, 2017 Lalrinmawia, Secretary, Synod
khn Bial hrang hrangah Bial Mission Board a kal.
K|P Conference hman a ni a, w January 26-29, 2017
Central K|P hruaituten hmun khn Chawngte ram en fel leh
hrang hrangah insem darhin Pastor Quarters hawngin
conference hi an hmanpui a ni. Lunglei, Damdep leh Chawngte-
w January 27-29, 2017 ah Rev. B. Sngthanga,
khn Lumding-ah Guwahati Bial Executive Secretary, Upa H.
K|P Conference hmanpuiin Thangmawizuala, BEC member
Upa Zonunmawia, General leh Upa C. Lalnghkliana, BEC
Secretary a kal. member te an kal.
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 6

w January 24-27, 2017 9. Oath Taking & Lamp


khn Shillong-ah Interserve NE Lighting Ceremony
India Partnership Meeting Synod Hospital, Durtlng
hmangin Dr. Robert S. Halliday, chuan January 23, 2017 khn
Coordinator, SMB a kal. Oath Taking & Lamp Lighting
w January 31, 2017 khn Ceremony vawi 43-na, Synod
Rev. R. Lalvulluaia, i/c Synod Hospital Chapel-ah an hmang
Prison Ministry chuan Mamit Jail- a, Rev. Lalzuithanga, Synod
ah rawngbwlna a nei. Moderator chu Khuallian a ni.
7. ATC Miss R. Lalchhanhimi,
January 18, 2017 khn Nursing Superintendent-in Oath
Aizwl Theological College-a Taking leh Lamp Lighting hun a
Course hrang hranga zir trten hmang a, Khuallian Rev.
Entrance Examination an nei a. Lalzuithangan thuchah sawiin
Exam beitu zawng zawng hi 65 kum 2016 Mizoram Nursing
an ni a, M.Th. - 52, DCPC - 5 Council Examination-a pass
leh Hindi BD - 8 te an ni. chhuakte hnnah chawimawina
8. Revival Dept a hln.
Synod Revival Speaker ten Synod Hospital, Nursing
hetiang hian Camping/Crusade School hi kum 1944-ah Indian
neiin hun an hmang: Nursing Council-in a recognise
January 15 - 18, 2017 - a, GNM Course hi kum 3
Lalthlengkima, Speaker, CTI chhng zir a ni \hn a. Kum
Sesawng, Crusade. 2015 October a\ang khn
January 24 - Feb. 5, 2017 - K. Indian Nursing Council-in
Lalawmpuia, Speaker, Hnahlan, GNM course hi kum thum
Crusade. chhng zir trin Syllabus an
January 31 - Feb. 5, 2017 - rawn siam tk avngin GNM hi
Upa C. Zosngliana, Speaker, kum thum chhng zir a ni ta a ni.
Sesawng, Crusade. Synod Hospital, Nursing
February 3-5, 2017 - Upa T. School a\anga zir chhuak tawh
Lalthlengliana, Speaker, zawng zawng hi an vaiin mi
Lawngtlai, Crusade. 1031 an tling tawh a ni.
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 7

Synod Nursing School hi Angela Vnlalpki, Republic


Principal pakhat, Vice Principal Vngthlang Kohhran, Nl. Mimi
pakhat leh Sister Tutor 10-in an Lalruatfeli, Mission Vngthlang
enkawl mk a, tnah hian zirlai Jubili Kohhran, Nl. Selina
118 an awm. Kum 2016, Vnlaltluangi, Chanmari
September khn Mizoram Kohhran, Nl. Thelma VL
Nursing Council Exam-ah result Hmangaihzuali, Bwngkwn
\ha tak an nei a. Top 10-a lang Kohhran, Nl. BT-i Rlte,
zt chu a hnuaia mi ang hi a ni: Ramhlun East Kohhran, Nl.
1st Year GNM - 3 Thelma Lalhmingthangi,
2nd Year GNM - 2 Ramhlun Vngthar Kohhran,
3rd Year GNM - 5 Nl. Zosngpuii, Ramhlun North
10. Synod Mission Choir Kohhran, Nl. Brigitte Zonun-
2017-2018 inhln thar mawii, Saikhamakwn
Synod Ramthar Board-in Kohhran, Nl. C. Hmingthan-
kum 2017-2018 chhnga mawii, Khatla South Kohhran,
Synod Mission Choir member Pu C. Lalchawimawia, Chhnga
a lk tharte chuan January 24, Vng Kohhran, Pu Saihming-
2017 zn khn Rev. K. liana Sailo, Vaivakwn
Lalrinmawia, Secretary, SMB Vngthlang Kohhran, Pu
hovin Masihi Sangati Chapel, Samuel Zosngliana, Chltlng
Bwngkwnah inhlan tharna hun Kohhran, Pu R.C. Lalruatdika,
an hmang a. Kum 2017-2018 Chltlng Lily Vng Kohhran,
chhnga Synod Mission Choir Pu Malswmkima, Ramthar
member-te chu: North Kohhran, Tv. Lallwm-
awma, Chhnga Vngthlang
Director : Director, Masihi
Kohhran, Tv. Lalremruata,
Sangati Kendra
Bngkwn Kohhran, Tv.
Conductor : Pu P.C. Lalnunhlua, Tuikual North
Lianhmingthanga, Dwrpui Kohhran, Tv. Lalremthanga,
Member-te: Nl. Lalchhandami Luangmual Kohhran, Tv.
Tochhawng, Chanmari West Zonunmawia Khiangte, Zotlng
Kohhran, Nl. R. Lalrintluangi, Kohhran, Tv. Rodney Lalrem-
Armed Vng Kohhran, Nl. ruata, Zemabwk Kohhran.
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 8

11. Thawktu thar President thar Rev. Lalzui-


Synod Service Board chuan thangan December 19, 2016
P.C. Girls School-a contract khn President mawhphurhna a
Teacher-a thawk trin lk thu te, MPF Governing
Lalrempuii d/o C. Vnlalawia, Board Vawi 30:5-nain a rl
Mission Vngthlang chu a la thar angin inrlbwlna \ha (Good
a, February 1, 2017 a\angin a Governance) campaign hmun
hna hi a zawm. hrang hrangah neih a nih thu te,
District Forum hruaitute leh
12. Barak Area-a Silchar
kohhran hruaitute inkawm hona
Mizo Pastor Quarters hawng
neih thu te ngaihthlk a ni.
January 25, 2017 khn
Silchar Mizo Pastor Quarters thar Meeting-ah hian MPF
chu Rev. Z.D. Lalhmachhuana, Media Cell siam chungchng te,
Barak Area Administrative Resource Person-te tna training
Secretary-in a hawng. Silchar buatsaih chungchng te, Good
Mizo Pastor Quarters hi February Governance Seminar kalpui zl
16, 2016-a sak \an a ni a, a dung dn tr te, Centrally Sponsor
36ft leh a vng 34ft a ni. Scheme (CSS) Guidelines zir ho
dn tr te chu an thu ngaihtuah
13. MPF Governing Board
langsr zualte a ni.
Meeting Vawi 31-na
January 27, 2017 khn 14. MSSU
Synod Committee Room No. w January 28, 2017 khn
1-ah Mizoram People Forum Chanmari West Bialah Puitling leh
(MPF) Governing Board Naupang lam Sunday School
Meeting vawi 31-na neih a ni. zirtrtute pualin Training buatsaih
a ni a, Pu John Lalhruaitluanga,
Meeting hi MPF President MSSU Asst. Coordinator, Upa
Rev. Lalzuithangan a kaihruai a, Lalhmachhuana, Tuikual North,
General Secretary Report leh MSSU Trainer leh Upa B.
Finance Report ngaihthlk a ni
Lalhmunliana, Bethlehem
a, Annual General Meeting
Vnglai, MSSU Trainer te an kal.
tluang taka neih a nih thu leh palai
260 vl an kal thu te, Office w January 28, 2017 khn
Assitant thar neih thu te, MPF Lunglei Chanmari Bialah Sunday

www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 9

School zirtrtu training buatsaih 15. Synod Ramthar Board


a ni a, Rev. Zoramsnga, Committee an \hu
MSSU Office, Upa Lalrosnga
February 2, 2017 khn
Kawlni, MSSU Office, Upa K.
Synod Office-a JM Lloyd Hall-
Zoremsnga, Kulikwn, MSSU
ah Synod Ramthar Board
Trainer leh Upa F. Lalnghluna,
Committee vawi 158-na a \hu.
Ramhlun Vngthar, MSSU
Trainer te an kal a. Inrinni zn Committee hi Synod
a\anga Pathianni zn thlengin Bial Moderator Rev. Lalzuithangan a
chhng kohhran hrang hrangah kaihruai a, Secretary Rev. K.
hun an hmang bawk. Lalrinmawian reports a pe. Tn
\um committee-ah hian thu
w February 4, 2017 khn
pawimawh tak tak 12 zet
Dinthar Vngthlang Kohhranah
Sunday School zirtrtu training ngaihtuah tr an nei a ni.
buatsaih a ni a, Upa Lalrosnga Thu ngaihtuah tr znga
Kawlni, MSSU Office langsr zualte chu - Gilakutta
Assistant, Upa F. Zakhma, Mission School non-formal-a
Selesih, MSSU Trainer leh Pu kalpui mk, formal school-a
Lalthanchhnga, Bngkwn, dah thu te, Synod Home
MSSU Trainer te an kal. Mission South (SHMS)
w February 4, 2017 khn Kawrthindng Primary School
Zaite Bial, Zaite Kohhranah a\anga Middle School-a
Sunday School zirtrtu training upgrade thu te, Home Mission
bautsaih a ni a, hemi hunah hian North-a Bru Gospel Team
Upa Lal\hahluna Rlte, MSSU dinhmun tihchian thu te, United
Asst. Coodinator, Upa C. Churches of Cambodia (UCC)
Lalbiaksnga Kawlni, Zema- hruaitute kan Kohhran zir tra
bwk North, MSSU Trainer leh Mizorama an kal phalsak
Pu P.C. Lwmzuala, Ramhlun rawtna te, Bagha-a School din
Vngthlang, MSSU Trainer te chungchng te, PMS Gharmurra
an kal a. Inrinni zn a\anga upgrade chungchng te, Masihi
Pathianni zn thlengin Bial Sangati Kendra hnuaia thawkte
chhngah thuchah sawiin hun an in luah man en \hat rawtna te,
hmang bawk. Synod Mission Board hnuaia
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 10

thawk chhunzawm lote Gratuity ni a, a vaiin `24,00,000 snga


pk chungchng te, Tripura-a sak a ni.
Synod ram lei belh chungchng Rev. B. Sngthanga hian
te a ni. Chhim lama kan rawngbwlna
16. Kohhran Hmeichhia hmun hrang hrang a tlawh bkah
January 10, 2017 a\ang Chawngte C-a Synod ram lei
khn Women Centre, Phun- trte a enpui nghl a, Ramthar
chawngah Puan \hui zir tr 2nd Board Exe. Committee member
Batch mi 35-te chuan class an Upa H. Thangmawizuala leh
\an leh tawh a, \um danga an lo Upa C. Lalnghkliana leh Chhim
tih \hin angin tna zir mkte pual Area Administrative Secretary,
hian January 27&28, 2017 khn Rev. R.C. Lalnghkliana ten an
Pi P.C. Vnlalnghki, Synod \awiawm a ni.
Revival Speaker leh a team te
19. Moderator Programme
ruaiin retreat neih a ni.
Synod Moderator Rev.
17. Campus Ministry Lalzuithanga chuan hetiang
January 27, 2017 khn hian hun a hmang:
Apollo School of Nursing, wJanuary 17 - 20, 2017: Silchar,
Luangmual Complex-ah PCI Executive Committee
Capping & Lamp Lighting
w January 22, 2017 (Pathianni):
Ceremony an hmanpui a,
Saitual Bial K|P Conference
February 2, 2017 khn Aizwl
West College-ah Bible Study an wJanuary 28-29, 2017: Lungdai
neihpui bawk. Bial
w February 3, 2017 (Zirtwpni):
18. Damdep Pastor Quarters
hawng Chhimbial Committee, Lunglei
January 28, 2017 khn w February 5, 2017 (Pathianni
Damdep Pastor Quarters chu Chawhnu): Electric Vng,
Rev. B. Sngthanga, Executive Missionary Tirh chhuah
Secretary-in a hawng. Damdep Inkhwm
Pastor Quarters Grant w February 5, 2017 (Pathianni
`20,00,000-in a daih loh deuh Zn): Saron Vng Golden
avngin `4,00,000 pk belh an Jubilee

www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 11

Chutia hun kan hmang zl chu


sawrkr lam thuneitute chuan
kan ke tahna leh \hutthlng te
rawn lain kan bungraw \henkhat
pawh an la a ni, unau \henkhat
lo dangtute pawh an vua a, an
hnawt darh bawk, a ti.
Bible zirna (Bible
Study) neih vnga man Hng hmeichhe paruk an
mante hi ni 10 a\anga ni 15
China ramah Kristian chhng tng tra an chungthu
hmeichhia parukte chu Bible rlsak an ni bawk. China ramah
zirna leh sawi hona hun an hman hian Kristiante tihduhdahna hi a
\hin avngin man an ni a, China hluar thar hle a, tnah phei chuan
Aid-in a report dnin hng inhmuh khwm leh inpwl
Kristian hmeichhe parukte hi khwm te, Bible zir hote pawh
Biak Ina Bible zirtrna hun an
a harsa hle tawh a ni.
hman lai chuan sawrkr lam
-CHRISTIANHEADLINES
thuneitute chuan luhchilhin an
man a. Sawrkr dn phal loh Pakistan-a tualthahna
anga sakhaw hminga inhmuh rpthlk
khwmna hun neia puhin an man Kristian hmeichhe naupang
ta a ni. kum 12 mi lek chu Pakistan-ah
An manna Biak In pastor- thah a ni a, a thih chhan hi a lan
in China Aid a hrilh dn chuan, dn chuan damdawi hmanga hrai
Biak In room pakhat hi inhmuh ruih leh pwngsual a ni a; mahse,
khwmna leh inpwl khwmna police te chuan mahni intihlum
hmun atn kan hmang \hn a, angin an ziak lt. British Pakistani
sakhaw lam thila sawrkr Christian Association-in a tr lan
thuneitu pakhat chuan dn phal dnin he hmeichhe naupang
loh a ni tiin hriattrna min pe tawh hming hi Tania a ni a, anni hian
a; amaherawhchu, kan inhmuh online hmangin he tual thihna
khwm leh Bible Study kan chungchnga rorlna dik a lan
neihte kan chhunzawm zl tho a. theih nn mipui \anpuina an ngn
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 12

bawk a ni. Tania hi a unaupa Somalia rama Kristiante


Johnson-an an school-ah hian a tawrhna nasa zl
va thlah a, a hnu lawkah police
Africa khawmualpuia mi
hnn a\anga call dawngin an
Somalia ramah chuan
unaunu chu Upper Chenab
Kristianten harsatna nasa tak an
Canal-ah a tla hlum tiin an rawn
twk mk zl a, report-a a lan
hrilh a. Police te hian an sawi dn
dnin Kristiana an rinhlelh
chuan Tania hi he lai canal-ah
ringawt pawh tihhlum hial an
hian lwnin a zuang thla a ni, an
twk a ni. Kumin 2017 chhnga
ti a; mahse, a chhngte chuan a
Open Doors-in 2017 World
k a\anga chil phuan lo chhuak
Watch an tihchhuahah chuan
vl avngin damdawi hmanga
North Korea tih lohah chuan
hrai a nih hnua pwngsual a nih
Somalia hi Kristiante tawrh
an ring nghet tlat bawk a, a kawr
nasatna ber hmun a ni. Christian
vl \t nasa tak avng pawhin an
Today-in a tr lan dnin,
rinhlelhna hi a zual hle bawk.
\henkhat chuan North Korea ai
Police-ho chuan, School lamah
pawhin Kristiante tawrhna hi a
rilru harsatna (depression) nasa
nasa zwk hial niin an sawi a, a
tak a nei, tia an tr lan chu a pa
chhan chu mi tu pawh Kristian
Nadeem Gill chuan a pawm thei
nia an rinhlelh chuan eng mah a
lo a, Hmeichhe naupang harh
chungthu rlna hun pawh nei loin
vng leh hlim thei tak a ni a, chuti
lu tansak nghl an ni \hn a ni.
maia mahni nunna la duh tr a ni
Yonas Dembele, Open Doors
lo a ni, a ti bawk.
hnuaia World Watch Research
Open Doors, USA-in a tr Unit-a International Law Analyst
lan dnin Pakistan hi Kristiante chuan, North Korea ang loin
tawrh nasat zualna hmun a ni a, Somalia-ah chuan mi Kristian a
a bkin Kristian hmeichhia ni tih hriat chhuah a nih chuan ni
naupang leh nulate chu kidnap- khat pawh an daih tawh ngai lo,
in an pwngsual a, Islam dn labor camp emaw, tn in
angin nupuiah te an nei lui bawk hrehawm takah emaw pawh dah
\hn a ni. an ni lo a, tihhlum an ni nghl \hn
-CHRISTIANPOST a ni, tiin a sawi. A sawi zawm
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 13

zlnaah chuan, Sunni-Muslim- inhnamhnawih, phalna nei lova


ho lalna ramah hian dam NGO hminga thawk, buaina
khawchhuak tr chuan Kristian chawh chhuah tum, sipai hmuna
lo anga nun mai a ngai a ni a tithlalk leh Sudan rama dn lo
bawk. Mahse, hetia harsatna leh anga lt ni tein a chungthu hi an
tawrhna nasa tak a thlen mk lai rl a. Sudan Tribune-a a lan dn
pawh hian Muslim tam tak chuan Sudanese security service
Kristiana inlet mk an awm ve te chuan Khartoum airport-ah lo
reng tho bawk a ni. Voice of manin video leh thuziak hrang
Martyrs thupuangtu Greg hrang Nuba Tlanga sawrkrin
Musselman chuan, Muslim tam civil mite leh Kristiante chunga a
takin an mumangah leh inlrna thiltih lanna te a kawl a ni.
angin Isua an hmuh nasat thu kan Associated Press-in a tr lan dn
dawng reng a ni, tiin a sawi. chuan Czech Foreign Ministry
-CHRISTIANHEADLINES chuan Sudan court-in Jasek a
puhna te hi thu dik lo leh thu
Sudan ramah chiang eng mah awm lo a nih thu
missionary kum 20 tng an tr lang a ni. Jasek-a chhuah
tra hrem a ni a nih theih nn hian Deputy
Czech missionary leh Foreign Minister chu Sudan-ah
jounalist ni bawk Petr Jasek chu hian zin a tum mk a, a \l a nih
Sudan court-in ram leh ram chuan Foreign Minister Lubomir
inenthlkna anga puhin kum 20 Zaoralek pawhin kal ve a tum thu
chhng tng trin a chungthu a tr lang bawk. Czech sawrkr
rlsak a ni a, ani rual hian amah thuneitute chuan Jasek hi Sudan-
puitu nia puhin Pastor Hassan ah hian Kristiante \anpui tra kal
Abduraheem Kodi Taour leh mai a nih thu an tr lang bawk.
Release International pawhin a
Abdulmonem Abdumawla te
tr lan dnin Jasek-a leh
chu kum 10 chhng tng tra tih
Sudanese an hremte hian Darfur-
an ni bawk.
a zirlai tuarte \anpui tra kal mai
Jubilee Campaign-in a tr a nih thu an tr lang bawk. Man
lan danin court chuan Jasek hi a nih hnua a chhngte hnna a
ram leh ram inenthlknaa lehkhathawn hmasak berah
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 14

chuan, Pathianin ka tnna hmun nunna an chn hnem ber \um a


kawngkhr chabi a kawl a, a nih thu tr lan a ni.
hunah chuan min hawnsak mai Mohammad Nadeem,
dwn a ni, tiin a ziak. police officer-in BBC a hrilh
-CHRISTIANPOST dnin, Kristiante hian znah zu
Pakistan-ah zu \ha lo in hi inin an haw a, vnduaithlak
takin a tam zwk chu zngah tho
vnga thihna
tr an awm tawh lo a, a \hen chu
Islamabad a\anga km 340 na takin an awm a ni, a ti.
vla hla Kristianho awmna khaw Muslim tamna ram Pakistan-ah
pakhat Toba Tek Singh-ah hian zu zawrh hi phal loh a ni na
chuan zu \ha lo in vngin mi za a, Kristiante leh sakhaw dangte
chuangin an damloh phah a, a chuan phalna bk an neih
\hente phei chu ngaihtuahawm avngin an lei thei a ni. Zu dn
takin an awm a ni. He an zu in hi khirh tak awm avng hian
siam chawp zu a ni a, Pakistani Pakistan-ah hian siam chawp zu
police-te chuan mi pathum hemi hi a tam m m a, hei vng hian
kaihhnawihah hian an man tawh zu \ha lo in vnga chhiatna pawh
a, AFP-in a tr lan dnin hng a thleng zeuh zeuh tawh bawk.
mite hian zu hi siam chawpin Christian Post-in a tr lan dnin
aftershave te an pawlh a ni. A siam chawp zu in vng hian a
siamtute znga mi pakhat pawh hma lawkah pawh Karachi-ah
he zu a in avng hian a nunna a mi 21-in nunna an chn phah
chn a, pahnih dang chu tawh a, chumi hma pawhin
ngaihtuahawm takin damdawi Karachi-ah vk hian mi 19-in
inah an awm mk a, a harh nunna an chn tawh bawk. Kum
chiang berin police a hrilh dnin 1977 a\anga zu lampang chi
zuah hian aftershave litre 20 leh Pakistan-a zawrh phal loh a nih
chemical chi hrang hrang an a\ang khn zu siam chawp hi a
pawlh tih a sawi a ni. He zu \ha hluar m m a, hei hian mi
lo in vng hian mi 34-in nunna pngngai leh hnuaihnung
an chn a, tam tak damdawi inah zawkteah harsatna leh chhiatna
an awm mk bawk a ni. a thlen phah nasa m m a ni.
Pakistan rama zu \ha lo in vnga -CHRISTIANTODAY
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 15

Rualbanlo Pastor a chang ta a. Kristiana a inleh


man a ni vng hian a chhngte pawhin an
ensan a; mahse, Pathian thu hrilh
India ram Chhattisgarh
a bnsan chuang lo. Tnah hian
state-a thingtlng khaw pakhat
a kohhranah hian member
Gorah-a Pastor Ageshwar
10,000 vl a nei a, Ningani leh
Verma chu man a ni a. Police
Pathianniah te an inkhwm \hn
ten an man chhan an sawi dn
a, Pastor Ageshwar hian wheel-
chuan dawithiama puh a nih
chair-a \huin Pathian thu a sawi
vng a ni a, he lai bial vlah hian
\hn a. Hetia a lr tk viau avng
dawithiamna hi dn phal loh thil
hian an khua Hindu firfiakho
a nih vng a ni. Bemetara Jail-
chuan an ngaithei ta lo a, tihdam
ah thawn a ni a, bail phal lohin
rawngbwl hna a tih \hin te chu
an tntr a ni.
puh chhiat nna hmangin
Ageshwar hi Hindu dawithiam angin an puh ta a ni.
chhngkua a\anga sei lian a ni a; Police-ten he an puhna avng
in saa ei zawng a ni a, 2014 hian an man ta a. Bail theih loh ti
October thla khn a hna- mah se, court sng zwkah
thawhna hmun in chhwng thlenin tnah chuan bail-in a
ngana a\anga tlain a kwng chin chhuak rih a ni.
hnuai lam a zen phah a ni. Hetia -GLOBALCHRISTIANNEWS
rualbanlo a nih hnu hian hna te a
Uganda ramah
thawh theih tk loh avngin a
nupui pawhin a chhuahsan a,
Kristiante beih an ni
rilru buaina leh natna nasa tak Uganda rama Katira
avngin mahni intihhlum hial Church an tih Budaka District
pawh a lo tum tawh \hn. Rilru chu Muslim firfiakten Pathianni
buai leh mangang taka a awm inkhwm an neih laiin an bei thut
laiin a hml hriat ngai loh Mahesh a, an Pastor leh kohhran
intiin phone-in a lo bia a, chuta member pariatte chu chin hriat
\ang chuan Bilaspur-ah Pastor lohin an la awm reng a ni.
Ajit Daniel - Assemblies of God Christian News Report-in a tr
Church hnnah kalin piantharna lan dnin Muslim firfiak 90 bwr

www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 16

vlin Pathianni zn inkhwm an bawk a ni. Hetia mipui


hman lai zn dr 8:30 vlah an inkhwmte an sawisak hnu hian
Biak In hi kalh hnanin an bei thut Biak In an suasam chhunzawm
a, tiang leh thingfk hmangtein a leh a, bungrua leh thil eng emaw
chhnga mipuite hi an vaw nasa zt an tichhe bawk. Mipui hliam
hle a ni; hmeichhe inkhwm ve leh hmeichhe pwngsualte hi an
15 vl chu an pwngsual bawk khaw damdawi inah kalpui
niin a sawi. He inkhwmah hian nghl an ni bawk.
mipa 50 leh hmeichhia 30 vl an
Muslim-te beihna an tawh
inkhwm a. Pastor Musa
deuh reng avng hian kohhran
Mukenye, Iki-iki County bial vl
hrang hrang mipuite chu an ngaih
enkawltuin a sawi dn chuan,
dn a nih tawh loh avngin an
Katira Church Pastor Moses
khua a Mosque beih ve hial an
Mutasa chuan Biak In pwnah
tum a. Mahse, Pastor Mukenye
la chhuakin Muslim-ho hian an
kal bopui ta a, eng thil nge a chuan dn hmanga beih lt a,
chungah thleng kan hre lo a ni, tharum tel lo leh ngaihdamna nn
a ti bawk. An Kohhran Upa en trin mipuite chu a chah a,
pakhatin a sawi dnin hmeichhe buaina lian zwk thleng tr chu
thawmhnaw vl pawh Biak In a khap dai thei hrm a ni.
chhng leh pwnah a darh nuaih - GLOBALCHRISTIANNEWS
SYNOD KALENDAR TIHDIKNA
Kum 2017 Nilai leh Beihrual Thupui phk xi leh xxii-a Synod
Kalendar-a June 25 Pathianni, Rualbanlote Ni tih chu June 18
Pathianni, Rualbanlote Ni tih zwk tr a ni a. Tin, Synod
Kalendar 2017 leh Sunday School Syllabus 2017-ah pawh June
25 tih veka dah a ni a, hei hi June 18 tih tr a ni e. Tihsual
palhah ngaihdam kan dl e.
Sd/-
(REV. LIANHMINGTHANGA SAILO)
Secretary
Mizoram Synod
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 17

duh tn chuan Chawhnu chu


free sermon emaw, thupui dang
thlangin emaw hman mai tr a
ni ang.
Z.2. Synod Kalendar-a thla
Upa Rldo\huama, Puilo dt, thla bial, thla mang
zawhnate chhinchhiahna hi a va inmil lo
ve. Entr nn 13.12.2016 zn
Z.1. Kum 2017 Krismas dwn
kha a bial zn a ni a,
nia programme-ah hian
14.12.2016-ah khn a de leh
chawhma thupui leh zn
hman dr mai kha a va mak
thupui chauh siam a ni a,
ve? Kalendar dangte nn a
chawhnu inkhwmah hian
tahrik ni leh thla a inmil lo
thupui a awm ve ta si lo va, hlawm hle mai a, fmkhur
hmaih palh nge free sermon- deuh hleka siam a \ha lo
a hman tr ni ang? maw?
Ch. I zawhna hi zawhna wm Ch. Hetiang thil hi chu khawvl
tak a ni e. Puitling Sunday pum huapa mi thiamten ni thei
School zirlai bu-ah khn tra an rin thil thua an dah a ni a.
December ni 24-a zir tr hi dah Chutiang chu la chhwngin
a ni a. Sunday School nei duh Kalendar-ah kan han dah lt ve
tn Thupui pahnih dah a ni a. mai a ni a. Mizoram tn a dik
Chutianga hmang duh tn chuan vek lo mai thei a ni. A lo dik chiah
Chawhma thupui kha Chawhnu lo a nih pawhin hriat thiam mai a
inkhwmah hman mai tr a ni ngai a nih hi maw le.
ang. Amaherawhchu, Krismas
nn a inzawm nghl mai tawh Upa C. Thanghulha,
avngin kohhran \henkhat Maubwk Skul Vng
chuan Sunday School nei tawh zawhnate
lovin Krismas Programme anga Z.1. Tirhkohte 15:39-40 thuah
hman tlang vek an duh tawh mai Barnaban Marka a hruai a,
thei a. Chutianga Krismas Paulan Sila a thlang a, tih thu
Programme-a hmang tlang vek kan hmu a. Paula leh Sila te
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 18

chanchin chu kan hre zui a, Z.2. Pastoral Ministry


Barnaba leh Marka te Kaihhruaina bu IV-ah
chanchin chu kan hre zui ta lo Kohhran Rawngbwlna png
va, hriat a chkawm nn hriat dang tih phk 23-ah \hen 4-
dn a awm thei em? naah |halai leh Hmeichhia leh
Kohhran Pavalai Pwl
Ch. Mi thiam \henkhat chuan rawngbwlna tiin \hen a ni a.
kan Bible-ah hian Marka hming |halai a dah hmasa tlat mai
pu mi pathum lai awmin an hria a, engti zia nge, tihsual palh
a. |henkhat erawh chuan mi em ni? Hmeichhia dah
pathum ni lovin mi pakhat niin hmasak wm, kan kohhran
an ngai thung. Paula leh Barnaba kalphungah chuan kan dah
an in\hen hnu kha chuan kan hmasa \hn si a.
Bible-ah hian Marka chanchin hi
Ch. Hming ziah hmasak hi a
chu sawi zui vak a ni ta lo rng pawimawh zwk tihna lam niin a
a. Mahse, Paula nn hian an lang lo va, kan Synod hian
inhaw zui vak lo a ni mai thei. Kohhran Hmeichhia leh K|P-ah
2 Timothea 4:11-ah chuan, hian a ropui zwk leh pawimawh
Marka kha swm la, han hruai zwk a la thliar hrang ngai lo va.
ve rawh, ani chu rawngbwlna A remchn dn dnin a inziah
lamah ka tn a \angkai si a tih hmasak chhwk vl mai mai a ni
kan hmu. 1 Korinth 9:6-ah leh zwk. Upa leh Pastor te pawh hi
Kolossa 4:10-ah te hian Marka a chng chuan Pastor leh Upa ti
tein kan ziak krthlk fo mai. I
dem zwng lam ni lovin a
thil rawn sawi hi tihsual chu a ni
chhuang lam zwngin Paula hian
lo trah ngai ila, Bial leh Kohhran
Marka chanchin hi a sawi tih kan
lamah pawh hian hemi rilru hi
hre thei. Tin, Sila hi Paula nn vawng zwk ila a \ha wm e.
khn an inzui zl a, Phillipi tn
inah te khn an tng dn ral ral Chr. Sakhawliana, Rabung
a, chutah chuan Pathian thiltih zawhnate
mak tak te pawh kha an hmu Z.1. Tnlaiin kohhran chanchin
tlng chu a nih kha maw le! sawinaah Branch Church tih
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 19

hi hmuh tr a awm ta fo mai a. Upa Laibta, Sihphr


Eng ber hi nge Branch Church Vnglai zawhnate
dinhmun ni a, eng tik a\anga Z.1. Rnlum, November
hman \an nge ni? 2016 chhuak, phk 26-naah
Ch. PCI Dn Bu-ah hian Mizo Kristian martar hmasa
Branch Church dinhmun hi a lang ber Vnlallian, 1966
ngai lo va. Mahse, PCI Dn Bu Vaseitlngah tiin ziak a ni a.
Revised Edition hnuhnng ber Zoram Nghahchhan, phk
2005-ah khn Branch Church hi 195, para 2-na tlar tawpah
a lo lang ta a. Chuta a lan dn khn Chalbuanga, 1906-ah
chu hetiang hi a ni: Branch tih a ni bawk a, a eng nge dik
Church: Tualchhng Kohhrana zawk min hrilh thei em?
member hmun bka awm
Ch. Mizo Kristian martar hmasa
khwmte chu Bialin Branch
ber chungchngah hian Kohhran
Church a siamsak thei ang. An
History ziakna lamah chuan
awmna Tualchhng Kohhran
Mizo Kristian martar hmasa ber
hriatpuiin Bialin Preaching
Station te pawh Branch Church tih lam hi chhui a ni lo va. Rev.
angin a awmtr thei bawk ang. Saiaithanga, Rev. Dr.
Branch Church chu an awm Lalchhuanliana leh Rev. J.M
\hinna Tualchhng Kohhran Lloyd te hian Mizoram Kohhran
enkawlna leh inrlbwlna chanchin an ziakah hian an ziak
hnuaiah a awm ang. (PCI Dn tel lo va. Zoram Nghahchhan tih
Bu Bung II.2.a.ii) Rev. Lalnghnglova ziakah hian
Mizo Kristian martar hmasa ber
Z.2. Literature thu leh hla lam chu Chalbuanga khandaih khua
seminar cum training hi Bial niin tr lan a ni a. Hei hi pawm
huap kher lovin kohhran dn tlnglwn deuh ber chu niin
malin neih duh ve ta ila, a lang a. Rnlum Chanchinbu
Synod Office lama kan mi thu lkna hnr hi eng lehkhabu
thiamte hi swm ve theih an nge tih kan hre lo va. Eng pawh
ni ang em? ni se la, Vnlalliana martar kum
Ch. Swm theih tho ve. hi 1966 a nih chuan Chalbuanga
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 20

martar kum hi 1906 a nih bawk Naupang Inkhwmpui hun


si chuan Chalbuanga chu a hi zep tel lawk ila. MSSU
martar hmasa zwk chu a ni mai Inkaihhruaina bung 12:2(3)-in a
dwn lwm ni? sawi angin September Pathianni
Z.2. Synod Kalendar-ah leh vawi hnihnaa neih tr a ni a,
Kristian Diary-ah NPSS chutih rualin Bial Sunday School
Inkhwmpui tih a ni ve ve a, Committee-in Bial dinhmun
SSNP Inkhwmpui tih ni se a thlrin hun dang a ruat thei tho
dik zwk lo maw? Hmn tih hriat tel hi a \ha wm e.
a\anga Naupang Inkhwmpui Evan Liana Biate, New
tih \hin niin ka hria a. Sangbar zawhnate

Ch. KT chhiartuten ngaihtuahna Z.1. Rom 8:19-22-ah hian thil


in sng nasa \hn tih a hriat a, a siam zawng zawngten
lwmawm hle mai. I rawn sawi Pathian fate lo lan hun an
ang hian Synod Kalendar leh nghkhlel m m tih a ni a,
Kristian Diary mai bkah chumi hunah chuan Pathian
Sunday School syllabus lamah fate zalnna ropui an la \wm
pawh NPSS Inkhwmpui tia ve ang tih a ni a. A hun hi eng
dah vek a ni a. NPSS tika lo awm tr nge ni ang?
Inkhwmpui tih leh Naupang Ch. A hun hi eng tik hun tak nge
Inkhwmpui tih hi thil thuhmun, tih sawi lan a ni lo va, Isua lo kal
sawi dn hrang hret a ni a, a sual leh hun kwkah ngai mai ila kan
lo ve vea ngaih a ni. Sunday tisual tam pui lo ang chu maw.
School Inkaihhruaina lamah
Z.2. Rom 16:22-ah kei Tertia,
chuan Naupang Inkhwmpui
he lehkha ziaktu hian a ti a,
tia ziah a ni a, he \awngkam hi
Rom lehkha hi Paula ziak
hman uar zwk pawh a pawi lo
angin kan lo ngai \hn a,
vang chu. SSNP tih hi chu thil
Paula ziak nge Tertia ziak min
thar, la hman ngai chiah loh a nih
hml a, tn atn chuan NPSS han hrilh teh.
Inkhwmpui/Naupang Ch. Sawrkr Officer-in thu
Inkhwmpui tih mai hi a la \ha thawn tr a sawi a, a P.A-in a lo
ber zlin a rinawm. ziak zl ang deuh hian Rom
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 21

lehkhathawn hi Paulan a thu tak i ni tih a hriat theih a, a


\awngkain a sawi ang a, Paula lwmawm hle mai. I rawn zawh
sawi ang zlin Tertia hian a lo ziak lai tak hi Thupuan 2:7 thua
ta nia ngaih a ni. Paradis tih lo lang kha niin a lang
a. Bible lehlin tharah hung
Upa Hrnga Colney,
chhng tih a ni, i rawn tih hi
Mualchng zawhnate
Bible lehlin thar ni chuang lovin
Z.1. Thupuan 1:17-18-ah Bible twp lama thu har
Pathian hming - Hmasabera, hrilhfiahna zwk niin a lang a. Hei
Hnuhnungbera, Mi Nunga hi chu lehlin thar kher lovah pawh
tihah hian Mi Nunga tih hi khn a awm awm ve tho mai.
ziak zawm ve mai wm?
Paradis tih hi Persia \awng
Ch. Hmasabera tih leh Paira-daeza tih a\anga lo kal a
Hnuhnungbera tih pawh a ni a. A awmzia chu huan, tual
inzawm vek si a Mi Nunga tih zwl, bang hung kual, hmun wl
pawh hi ziak zawm ve mai wm nuam tak leh ln vahna hmun
i tih hi i thlrna lam a\ang chuan a tihna a ni a. A dik ve ve e.
wm a ni mai thei a. Mahse,
Z.3. Kristian Hla Bu No. 152-
Mizo \awng ziah dn
na hi kan hla sak zin pwl tak
kalhmangah chuan mi nung, mi
a ni wm e. Chng twp
fel, mi etc. te hi ziah zawm
berah hian Lalpa chu hmr
lovin a hrangin an ziak \hn. Chu
arsi ang leka ngai ni wm
chu kan Bible pawh hian a zui
takin hla chng hi a twp a,
mai chu a ni.
han sawi rem teh.
Z.2. Puitling SS zirlai bu 5-na,
Ch. He hla hi Lawng mi kawng
phk 30-naah Paradis chu
bote dinhmun a\anga Isua
Persia \awngin Ln vahna
pawimawhzia sawina a ni a.
hmun tih a ni a. Bible lehlin
Lawng mi, kawng bo, khawmual
tharah hung chhng tih a ni a,
khawi lai mah hmu phk lo,
a eng nge dik zwk? mahni awmna chin pawh inhre
Ch. Bible leh Pathian thu lam tawh lo, an kalna tr tinzwn
zirna lehkhabu kawm ngeih mi nna compas pawh nei tawh lote
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 22

tn chuan Hmr arsi chauh chu lo vang; I pa khumpui i kai


chhim leh hmr, chhak leh thlang avngin; Chumi lai chuan chu
hriatna awm chhun a ni tawh. chu i tibawlhhlawh a, ka
Chu pawh chu zan lamah chauh mutnaa a kai kha, tih hi eng
hmuh theih a ni. Znah khua a nge a awmzia. Reubena hian
dur ang a, Hmr arsi a lo lang lo a pa nupui a lo mutpui em ni?
vang tih a va hlauhawm dwn
Ch. Genesis 35:22-ah khn
m! An tna en zwn tr, kawng
hrilhtu awm chhun chu a Reubenan a pa nupui a lo mutpui
pawimawh vwrtwp a ni angin thu leh, chu thu chu a pain a lo
Isua chu kawng bo, vkvai, kal hriat thu kan hmu a. Genesis
ngaihna hre lo tna kawng 35:22-ah hian a mutpuina hmun
hruaitu awm chhun a ni tih sawi lan a ni lo va. Genesis 49:3-
sawina a ni. Isua leh Hmr arsi 4-ah erawh chuan I pa
han tehkhin te chu a ropui teh khumpui i kai avngin tih kan
alwm le! hmu a. Reubena hian a pa hmei
Bilhaii hi a pa khumpuiah ngei a
Upa Lalawiknga, Armed
lo mutpui niin a lang.
Vng S zawhnate
Z.2. |awng\ai leh dl hi a inan
Z.1. Genesis 49:3-4 thua
tho laiin kan dlsak e tih aiin
Reuben, nang hi ka fa tr, ka
kan \awng\aisak tih hi a thu
thiltihna, ka chakna rah
a khal deuh lo maw? A
hmasa ber i ni; Sn berna leh
thuneih berna chu i ta a ni. uchuak deuh em?
Nimahsela, tui anga nghet lo Ch. A dik ve veah ngai mai ang
i ni, Chungnun berna chu i nei hmiang.

Socrates-a zuitu pakhat hian a hnnah eng nge hriatna neih


nn \ha ber tih a zwt a. Ani chuan luiah a hruai ta a, a namthla
ta thut a. Rei f a inham buai hnuah a lo chhuak thei hrm a.
Socrates-a chuan, Tuia i awm lai khn eng nge i mamawh
ber? tiin a zwt a. Ani chuan, Boruak, a ti a. Socrates-a
chuan, Tuia i awm laia boruak i duh ang vla hriatna i duh
hunah i nei ang, a ti a. Felna thuah pawh hetiang tho hi a ni.
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 23

CHANCHIN |HA HI HRIL RAWH U


(Mt 28:19; Mk 16:14-15)
- Rev. Thangzauva
Ramhlun
Khawvl chanchin (history) kan chhiara,
chanchin thar (news) kan ngaihthlk chuan rilru
tihlima beng titlai aiin ngaihthlk nuam lo leh rilru
tihrehawmtu a tam zwk emaw tih mai chng a
tam \hn. Bible kan chhiar pawhin thu ngaihnawm tam tak krah
hriat leh chhiar tinuam lo thil tam tak a awm. Mihring nun khawvl
hi nasa taka sualin a tihchhiat avngin siam \hat a ngai a, chhngril
nun hian hahchawlhna, damna, lungawina a mamawh a; chutiang
chu kan neih theih nn Chanchin |ha kan mamawh hle a ni.
1. Chanchin |ha chu eng nge (1) Chanchin |ha chu amah
ni?: Kan hril tr Chanchin |ha Isua Krista kha a ni a, Chanchin
chu han sawi fiah hmasa ila. |ha puan darh pawh Isua thu
Chanchin |ha hi Grik \awngin hril darh tihna a ni (Tirh 16:10).
Evangelion an ti. Sap \awng
(2) Chanchin |ha chu Isua
chuan Good News, Good
pian thu a ni. Chanchin |ha leh
Tidings, Good Spell, Gospel an
lawm tlk m m chu Isua
ti. Chu chu chanchin lwmawm,
Krista, khawvl chhandamtu lo
hnehna chanchin \ha a ni a,
Kristiante tn chuan Krista pian thu kha a ni (Lk 2:10).
thawhlehna Chanchin |ha a (3) Chanchin |ha chu
kwk thui hle. Chanchin |ha hi kraws thu a ni a; Tirhkoh Paula
chanchin mawi, chanchin pawhin a chhuan ber kha a ni
lwmawm, chanchin duhawm, (Gal 6:14).
chanchin fak tlk, chanchin hlu
(4) Chanchin |ha chu
ti tein an sawi bawk \hn.
Pathian leh mihringte inremna thu
Chanchin |ha chu Isua Krista
a ni (Lk 2:14; 2 Kor 5:18).
leh a chhandamna chanchin - mi
sualte ngaihdamna thu hi a ni, (5) Chanchin |ha chu mi
tiin a sawi theih ang. Hetiang hian sualte ngaihdamna thu a ni (Kol
lo sawi zau deuh ila. 2:13-14; Lk 19:1-10).
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 24

(6) Chanchin |ha chu Isua ni ve lote hnna Pathian thu hril
Krista, thihna hneha a hi a ni (Eg. Negro to Negro).
thawhlehna thu a ni (Jn 20:18; (3) Evangelical - 2 (E2):
Tirh 2:32). |awng thuhmun, hnam nun
(culture) hrang si te (Eg. Hindi
Chu Chanchin |ha chu
\awng hmang Odhisa, UP;
riangvaite tna Chanchin |ha,
English \awng hmang British,
thuhnuairawlhte tna Chanchin
Canada etc). (4) Eevangelical
|ha, mitdelten mitvr an neih
- 3 (E3): Hnam nun hrang, \awng
lehna Chanchin |ha, tihduhdah
pawh hrang (Eg. Mizo, Bengali,
tuarte tn leh salte tna chhuahna Tamil, etc).
thu a ni. Phu loh khawngaihna,
Pathianin a mite hnna a Lal Isuan a zirtrte hnnah,
thlwna a rawn pk Kalvaria Nimahsela, Thlarau Thianghlim
Pathian khawngaihna lo lang in chunga a lo thlen hunah
kha a ni. Thu tisaa lo chang thiltihtheihna in la nei ang;
(Incarnate word) kha tiin a sawitichuan, Jerusalem khuaah te,
theih bawk. Chu Chanchin |ha Judai leh Samari ram khaw tinah
chu kan puana kan hril darh tr te, kwlkil thleng pawhin ka
chu a ni. thuhretute in ni ang, a tih nn
khn a inzl hle. Mahni in
2. Chanchin |ha puan chhng, \henawm, khawtlng,
darhna tr khawvl kohhran, ram chhng leh a pwn
A. Leilung khawvl: lama awmte pawh a tua mah
World Congress on Evangelism, hmaih lova Chanchin |ha hi hrilh
Lausanne-a neihah Raft Winter- tr a ni. A hnai kan thlahthlam
a chuan Chanchin |ha hrilna chuan a hlaa hril tr an awm loh
(evangelism) khawvl hi hmun hun a awm palh hlauh dah ang
liah a \hen a, chungte chu: (1) e. A hla leh hnai pawimawh dn
Evangelical - O (EO): Hei hian a inang reng a ni.
kohhran chhnga Kristian narn B. Mihring nun khawvl:
znga Gospel campaign/crusade Khawvla mihring awm zt hi
kan tih hi a kwk a. (2) tlklehdingwn sarih vl kan ni
Evangelical - 1 (E1): Hei hian wm e. Kristian hi tlkleh-
mahni chi leh kuang, \awng leh dingwn hnih leh vaibelchhetak
hnam nun thuhmun, Kristian la hnih vl zet kan ni ang (Kristian
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 25

Diary 2017). Hmun 1/3 ang vl 3. Chanchin |ha hril


pawh lo ni ila, Chanchin |ha pawimawhzia: Hetiang hian
hrilna tr mihring, Lal Isua Krista Chanchin |ha hril pawimawhzia
la hre lo an va tam m! Juda lo sawi ila.
chuan chng mite dinhmun (1) Pathian hna pui ber a
hlauhthwnawmzia leh Chanchin ni: Pathianin Israel-te chu
|ha hril hmanhmawh- thlkzia mitdelte mit tivr tr leh, mi
sawiin, |henkhat mei ata la tngte rip chhng ata hruai
chhuak thuai ula, chhandam chhuak tr leh thim znga \hu, tn
rawh u, a ti (Jud 22). India in ata hruai chhuak trin Jentailte
ramah leh China ramah ringawt tingtuah ka ruat (Is 42:6-7) a ti
pawh mihring 1000000000 aia a. Isaia 49:6-ah chuan ...
tam ve ve an awm. Zan thim Kwlkil thleng pawha ka
hnuaia lng an va tam m! chhandamtua i awm theih nn,
a la ti ta cheu a ni. I rawngbwl
Mihring nun khawvl hi duh lo hnam leh ram chu an la
hetiang hian a \hen theih: (1) boral dwn si a; a ni, chng
Sakhaw mi khawvl: (Eg. ramte chu tihchhiat hlauhin an
Hindu, Muslim, Buddhist). (2) awm ang, Isaia chuan a ti zui
Sakhaw ngaihsak lohna leh nghl a. Pathian hnam thlan,
khawvl: (Zirna ngawt, thuthlunga a luhpui chuan
sumdwnna ngawt, sum leh mawhphurhna lian tak a keng tel
politics ringawt buaipuina). (3) zui. Induh a, inchhuang a, hnam
Krista huatna khawvl: dang hmusit a, Pathian \hatna
Khawvl hmun 70-80% chn a, lwma hlim a, lm a,
Geographical area hi Krista pathian dang biaa \huthluanga
huatna khawvl a ni. (4) awm kha Pathianin a mite a thlan
Pathian buatsaih khawvl: chhan a ni lo; mi dangte
(Eg. South Korea, Africa etc.). chhandama hruai chhuah leh
Chanchin |ha hril chu an
Kan mihring nun khawvl mawhphurhna a ni. An
dinhmun en hian Chanchin |ha mawhphurhna an hlen loh
leh Kristan hmun a chang thk avngin Pathianin a hnuchhawn
lo hle a ni tih hriain, Pathian tn a, Jentailte lam a hawi daih. Kan
kan rilru, nun leh thinlung pawh tn drthlalang a ni, anni anga
hlan nasat a va \l lehzual ta m. kan awm ve loh nn.
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 26

(2) Isua Krista hna pk zawng zawng apiang che u


pawimawh a ni: Lal Isuan, Mi zirtr rawh u (Mt 28:19) a ti a.
trtu duh zwng tih leh a hna Marka chuan, Khawvl zawng
thawh zawh tr hi ka chaw a ni, zawngah kal ula, thilsiam zawng
(Jn 4:34) a ti. Chaw chu nunna zawng hnnah chuan Chanchin
a ni a. A pa hnathawh chu a |ha hi hril rawh u (Mk 16:15)
nunna a ni. Lal Isua tiin, thilsiamte hnnah pawh chu
rawngbwlna hi kawng thumin Chanchin |ha chu hril trin thu
a \hen theih a - Thuhril, zirtr leh a pe nghl. Lal thu chu thu twp
tihdam. Hng zngah hian thuhril a ni a, thupk chu zawm tr a
hi a laipui hle. Khaw hrang ni. Chu chu amah zuitu te, a zirtr
hrangah thu hrila kal kualin, apiangte mawh a ni.
zirtrten tihdam rawngbwl hna
chhunzawma Kapernaum khuaa Lal Isuan Chanchin |ha hril
chelh an tum pawhin, Khaw tra a zuitute thu a pk hian a
dangah te pawh Pathian ram twpsan mai lo, khawvl twp
Chanchin |ha ka hril tr a ni, thleng pawha an hnna awmpui
chumi avng chuan tirh ka ni si a tiam zui. Hei hi chanchin |ha
a, a ti a. Kal chhuah a \hulh lo. hriltu, ringtute chakna leh huaina
Chanchin |ha hi ring hman lovin chhan a la ni zl. Isuan a zirtrte
an boral mai ang tih hlauvin a Chanchin |ha hril tra a tirh hian
thuhril hmasak ber pawh, Hun a thupk hi a khauh hle tih hriat
chu a lo thleng ta a, Pathian ram tr: Pain kei mi tr angin
pawh a lo hnai ta, sim ula, khawvlah ka tirh che u hi, (Jn
Chanchin |ha hi ring rawh u, 20:21) tiin. Spring khauh takin
tih a ni (Mk 1:15). mi a perh at ang hian tih loh theih
loh, kal loh theih loh, zawm ngei
(3) Lal Isua thupk a ni: tra thupk khauh a ni.
Lal Isua hian Chanchin |ha hril
hi a ngai pawimawh a ni mai lo. (4) Kohhran hna pui a ni:
Khawvl a chhuahsan dwnah Lal Isuan Petera hnnah,
a thia a thawh leh hnuah a Vnram chabi ka pe ang chia,
zirtrten an ngai pawimawh lo lei chungah eng pawh i phuar
vang tih hlauvin, Kal ula, hnam apiang vnah phuar a ni ang a;
tina mi zirtrah te siam ula, Pa lei chungah eng pawh i phelh
leh Fapa leh Thlarau Thianghlim apiang vnah phelh a ni ang,
hmingah chuan baptis ula, thu ka (Mt 16:19) a ti a. Hei hian sual
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 27

(Setana) phuara awm mk, 4. Engtin nge Chanchin |ha


thinlung sual kalh hawn thu a chu kan hril ang?
sawi. Chutianga suala awmte
(1) Mahni ngei kalin:
chu Thlarau Thianghlim puihnain
Billy Graham-a chuan,
Chanchin |ha thiltihtheihnain
Fanghmr hnna thu sawi tr
phelh an ni. Chanchin |ha kan
chuan fanghmr nih a ngai a,
hril lohva, mi suaksual chu a
mihringte hnna thu sawi tr
awm dn sual kalsan tra kan
chuan mihring nih a ngai, a ti a.
hrilh loh chuan indirect-in chu mi
sual chu kan phuar tihna a ni a; Lal Isuan, Kal ula a ti a. A kala
kan hrilha, Krista an rin chuan kal ngei a ngai. Mihringte min
kan phelh tihna a ni. Chu chu tu chhandam trin vn ropuina
sual pawh in ngaihdam chuan kalsana leia Isua a lo kal a ngai.
ngaihdam an ni ang a, in Pn chhuah, kal chhuah hi a
ngaihdam loh chu ngaihdam an thlkna \ha zwk a awm lo.
ni lo vang (Jn 20:22-23) a tih Missionary-te hi Isua thupk
awmzia pawh a ni wm e. Krista zwma kalte chu an ni.
thuhretu (Gk.Marturia - blood Khawvla Chanchin |ha hril
witness) nihna pawh kohhran trin Pathianin tu pawh a iai lo.
hlen chhuah tr a ni. Paula chuan, Krista
hmangaihna chuan min tr lui a
Mizoram Synod hian Field ni, a ti.
16 vl lai kan nei a, rawngbwltu
(missionary) pawh 2590 vl zet (2) Thilpk hmangin: I
kan nei mk a, October 2015 - sumin Lalpa chawimawi la tih a
September 2016 chhng khn ni a. Hla chuan, Kal chhuak thei
ring thar 6206 lai kan nei bawk. lote pawhin... thilpka
Tin, 2017-2018 Financial Year rawngbwl trin Lalpan min ko
chhng hian Mission a ti. Lal Isuan, Sum lemin in tn
rawngbwlna atn Synod sum \hiante siam rawh u, sum a boral
lt zawng zawng zaa 37.59 huna chatuana awmnaah chuan
(37.59%) ruahman a ni. Oswald an awmtr nn che u, a ti (Lk
J. Smidth chuan, Kohhran hian 16:9). A ram leh a felna zawng
a sum lk luh 50% tal Chanchin hmasa zwk rawh u; tichuan,
|ha puan darh nn a hman loh chng zawng zawng chu a pk
chuan a tih tr dik tak a la hre belhchhah dwn che u nia, (Mt
zo lo a ni, zuk ti a! 6:33). Vna sum khwl dn \ha
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 28

chu missionary chwm, Ramthar theitu a ni. Ka kal hi Pathianin


tna sum pkte hi a ni ngei ang. rem a ti lo a nih chuan ka
thinlunga duhna hi mi dangah dah
(3) |awng\ai: Lal Isuan,
rawh se, tiin. Chutiang taka
Buh seng tur a tam hle si a;
Chanchin |ha hril chkna chu a
nimahsela, a thawktute an thinlungah mei anga a alh avngin
tlm; chutichuan, a buh seng Chanchin |ha chu Pu Lianknga
tr thawktu trte tr trin buh khua, Mualvm-ah mipa
neitupa hnnah chuan ngn naupang pariat vl hnnah Bible
rawh u (Mt 9:37-38) a ti a. milemte pein, hla te sain
Pathian ngen dn chu \awng\ai, Chanchin |ha, Krista thu chu a
dl a ni. Lal Isua vekin, Dl rawn hril ta a. Hei hi Mizoramin
rawh u; tichuan, in hmu ang, Chanchin |ha kan hriatna hmasa
a ti (Mt 7:7). Ringhlel lova dl ber a ni a; chuvngin, Synod
hi hmuhna a ni. 2012:22 chuan Chanchin |ha
(4) Nun leh cht ziain: Thlen Niah a pawm a, kan lo
Africa rama missionary ropui serh ta a ni. Rev. William
David Livingstone-a Williams-a te ang rilru leh
thinlunga Chanchin |ha hril
chhiahhlawh chuan, Ka pu
chkna hian kan thinlung leh
(David Livingstone-a) bula kr
ngaihtuahna hi fan chhuak ve
khat mi an awm chuan Kristian
sela. Isua ngaih pawimawh hi
an ni zl, a ti. Kan nun, kan ngai pawimawh ila, a ngaih
nungchang, cht zia leh awm dn pawimawh loh hi chu ngai
hian Chanchin |ha a hril thui hle. pawimawh lo ila, kan tifuh ber
Rev. William Williams-a, ang. Kal ula, Chanchin |ha hi
Mizorama Chanchin |ha rawn hril rawh u.
hril hmasa ber khn Wales rama I kiangah thimah mi an
Mission Board Secretary Mr. thi,
Thomas-a hnnah Feb. 7, 1891 Thlnah thlamuanna nei
khn Khasi rama Shella a\angin lovin;
Mizorama Chanchin |ha hril a Meichher lain chhi ng
chkzia hetiang hian a ziak a: zau rawh,
Khawvlah Chanchin |ha Thim chhah ber pawh a
chauh hi an znga inrenna thlen kiantr ang.

www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 29

KOHHRAN ROPUINA
(Sam 87:3; Mt 16:18-19)
- Pro. Pastor Vnlalngeiha
Armed Vng
Kohhran ropuina tem leh hre chiang vektu kan ni \heuh wm
e. Amaherawhchu, Pathian leh kohhran ropuina hi kan au chhuahpui
tam twk em, a chhnga chng nang leh kei hian kan tih tr kan ti
twk em? Tih tr leh bat hi chu kan la nei ngeiin a lang. Nang leh
kei hian eng chanchin nge ropui takin kan sawi \hin le? Pathian leh
kohhran chanchin aia mahni nuam tih zwng leh tuipui zwng
ngaihnawm taka sawi \hn hi kan \hahnem hle wm e.
Pastor pakhat hian Kristianna leh kohhrana in tel
Kristianna leh kohhran pawm duh loh chhante chu Pastor te,
duh lote tn inkhwmna a kohhran member te, Bible vng
buatsaih a. An duh loh chhan te a ni a. Tu man Krista vng a
sawi trin a ngn a. Mi 1200 lai ni in ti lo! Lal Isua Krista chauh
pung khwmte duh loh chhan hi zui tlk awm chhun a ni a.
tlngpui chu: Kohhran neitu dik tak pawh Lal
1. Mi dangte aiin kohhran Isua hi a ni, a ti ta a. Mi 49 laiin
member an \ha chuang lo. Krista pawmin Kristianah an
2. Pastor, Upa leh inpe nghl a, kohhran member
rawngbwltute pawh an \ha \angkai tak an ni zui ta a ni.
chuang lo. Tn hnaiah hian kohhran
3. Kohhranho an \ha der mai ngaihnepna leh enga maha ngaih
mai. lohna a langsar leh \an ta hle a, a
4. Biak In chu mi hausa chhnga chngte kan inen fiah a
inkhwmna leh inkawmna \ul hle. Kohhran chu Lal Isua
a ni. taksa a nih angin a ropui ngaiin
5. Kristianten Bible an ring a ropui reng a; amaherawhchu,
tak tak loin, an nunpui tak a chhnga chngte hian neitu nih
tak lo tihte a ni nawk mai. kan thlahlel a, duhm leh
An pawm loh chhan 27-te hleihluak taka thil kan tih fo
chu a chhiar chhuak vek a. chuan kohhran hml kan tibl
Pastor chuan, Unaute u, \hn a, ringlote tn beihna \ha leh
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 30

kan ringtupuite tlkna thlentrtu ang u, a ti a. Mahni taksa anga


kan ni thei tih i hre reng ang u! kohhran kan en phawt chuan
Sam ziaktu chuan mawi leh kohhran vng himtu leh
duhawm takin Aw Pathian tipumkhattu kan ni ngei ang.
khawpui, i chungchng thu ropui Kristian philosopher G. Grant
takin an sawi \hin a ni tiin a sawi pawhin, Pathianin Kohhran hi
a, Matthaia 16:18-19-ah kohhran khawvlah a dah a, Setanan
chu Krista taksaa din, mitthi khaw khawvlna hi kohhranah a dah,
kulh kawngkhrin a ngam loh leh a ti bawk a, kohhran bul chu
vnram chabi kawltu a nih thu kan Pathian a ni tih kan hriat chian
hmu bawk a. Kohhran ropuina hi rual rualin, kohhran hi Setanan
i han sawi zui ila. eng lai pawhin a bei ve reng a ni
tih hi kan hriat a pawimawh.
1. Engtin nge kohhran hi mi
hmasaten an sawi?: Mizoram Kohhran pa Bishop
Kohhran zngah chuan Mizoram Cyprian-a phei chuan kohhran
Presbyterian Kohhran hi tehna thuneihna leh nihna a hriat chian
hrang hranga tehin kohhran m avngin, Kohhran pwnah
ropui ber a ni hial wm e. Kan chhandamna a awm lo, tih leh
kohhran din chhuahna bulpui Miin kohhran hi nu atn a neih
ber chu member ngah lam te, thil loh chuan Pathian hi pa atn a
neih hlut lam te, thawh chhuah nei thei lo, tiin \awngkam dai
tam lam te leh rawngbwlna te tawh ngai lo tr leh kohhran
a nih tho rualin, Lal Isua Kristaa humhimna a lo sawi ve bawk.
kan thinlung zawng zawng, kan Rev. Thansiama chuan, Mi
thlarau zawng zawng, kan rilru chapoten kohhran an hmusit fo
zawng zawng leh kan chakna va; mahse, an tlo lo zwk fo
zawng zawnga kan hmangaih leh \hn, a ti a, a dik hle wm e.
Lal Isua tn kan phk twk leh Hmnlai Aigupta ropui vnglai
theih ang anga kan invawn takin a hun laia Pathian kohhran
thianghlim vng a ni wm e. anga ngaih Israel-te chu ropui
taka chhan chhuah an ni a. Rom
Rev. Saiaithanga chuan, ropui vnglai te, khawvl mi
Kohhran chu Krista taksa a ni chak leh ropui tak takten lal an
a, kan taksa drkr 24 chhng hrawtna hnuaiah sakhaw
kan vng him \hin ang hian i vng tihduhdahna thleng \hn mah se,
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 31

mak tak takin Pathianin a a ngaihsakzia te, a vn him


kohhran chu a humhim zl a ni. \hinzia leh ropui taka a dinzia
Kohhran mi, ringtu tam tak chu kan hmu chiang hle a ni.
sakeibaknei ril\m tak tak leh
Thil chiang taka lang chu
meipuia hl hlumin an thisen
Pathianin Zion a hmangaih a,
luang zawih zawih mah se a
Zion chu Pathian Khawpui,
thlwn ngai lo, martar thisen
Pathian hmuh chhuah, a
chuan rawngbwltu dang tam
kawtchhuah ngei pawh Pathianin
tak a hring chhuak a, kohhran a
lo chakin a lo pung deuh deuh a lawm leh ngainat ngawih
zwk a ni. ngawih a ni. Hmun thianghlima
sak a nihna hian a ropuizia a tr
2. Sam 87:3 bih chianna: He lang a, Pathian chibai an bukna
Sam hi Zion, Pathian Khawpui mai bkah Pathian leh a mite ln
chawimawina hla a ni a. dunna a ni tih kan hre thei wm
Khawvl hnam tinrngte e. Chuvngin, Pathian tak hre tr
thlamuanna leh thawvenna chu leh hmangaih tra siam kan nih
Zion Pathian khawpui a ni tih rualin chuti ang chuan kan awm
ropui takin a rawn tlngaupui a chiah em? Pathian tak ni si lo,
ni. Israel hmlmate ngei pawh mihring thil siam emaw, Pathian
khua leh tui an nih duha, Pathian thil siam dangte emaw kan
an auh phawt chuan hmlmaa pathianin kan hmangaih zwk
chhiar nih tawh lohna hmun \hin a ni lwm ni? Kan inen fiah
Pathian fate tuallnna hmun a ni. fo a \l hle. Pathian tak biain,
Sam 86:9 kan chhiar phei chuan Daniela te \hian zaho ang khn
Aw Lalpa, i siam hnam harsatna krah pawh Pathian tak
tinrngte chu an lo kal ang a, i chauh chibai i bk \heuh ang u.
hmaah an lo kn ang a; i hming
chu an rawn chawimawi ang tih 3. Kohhran chu eng nge?:
kan hmu a; Thupuan 15:4 kan Kohhran chu mi thiam leh ropui
chhiar chuan Aw Lalpa, tu nge tak takten an lo sawi fiahin an lo
i hming zah lo vang a, hrilfiah tawh \hn a; nimahsela,
chawimawi lo vang? Nang chauh kan thil hmuh leh hriat chian m
i thianghlim si... Hnam tinrngin m, kan bul hnai leh a tel lova
chibai an rawn bk ang che tih kan awm theih loh hmangin i han
kan hmu bawk. Pathianin a mite sawi fiah dwn teh ang.

www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 32

(1) Kohhran chu damdawi in, vawt tak hrng vl kara chhan
natna chi hrang hrang veiten an chhuahna leh dam khaw
dampui leh pan \hin a nih angin chhuahna a ni tr a ni.
damdawi in \ha ber, taksa, rilru
leh thlarau damna thlentu a ni. 4. Kohhran ropui nn eng nge
kan tih ve ang?: Pathian hi kan
(2) Kohhran chu thlm, lo feh thiltih leh sawi avnga ropui leh
leh loa kalte tn chawlh chawimawi a ni thei a ni tih kan
hahdamna a ni a. Hnathawka hre \heuh. Nimahsela, chuti ang
ei leh bar kan zawn laia hah leh chuan engtin nge kan cht
chauh, ni sa, thlipui leh chhuah ang.
ruahpuia kan inphenna leh min
thlamuantu a ni. (1) Thupek ropui ber: Marka
12:29-ah Thupk zawng
(3) Kohhran chu tuikhur, a hna
zawngah eng nge ropui ber tia
kang ngai lo, tuihl leh a
Lal Isua an zawh khn, A ropui
mamawhte tn tui nung lui a ni .
ber chu hei hi a ni: Israel-hote
(4) Kohhran chu kawng, a u, ngai teh u, Lalpa kan Pathian
zawngtu leh kalte tn duh ram chu Lalpa pakhat chauh a ni a;
thlentrtu, ringtute tn chuan Lalpa i Pathian chu i thinlung
vnram min kawhhmuhtu a ni. zawng zawngin, i thlarau zawng
(5) Kohhran chu ng, kan zawngin, i rilru zawng zawngin, i
hringnun kawng min tihnsaka chakna zawng zawngin i
nun thim leh buai tivrtu a ni. hmangaih tr a ni tih hi.
(6) Kohhran chu ni leh thla, hunbi Chuvngin Pathian leh kohhran
chhiar dn min thiamtrtu leh nun ropuina tr kan ngaihtuaha
dn phung dika min hruaitu a ni. thlentr ngei kan tum a nih chuan
kan thinlung leh thlarau zawng
(7) Kohhran chu thing kng, zawnga kan hmangaih a ngai a
zr hlim nuam tak, thlifm, ni. Kan rilru pawh hmun dang,
hahdam sawng sawngna thil dang ngaihtuah nn hmang
thlentu leh ei tr thei rah tuihnai lova Pathian leh kohhran tn
tak tak min petu a ni.
chauh kan serh hran a ngai ang.
(8) Kohhran chu chhandamna Kan chakna pawh ui bet mai
lawng, lei hringnun harsatna, lovin Pathian leh kohhran ropui
buaina thimpui leh thihna kut nn kan hman a \l a ni.
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 33

(2) Mahni anga mi dang (4) Mahni ropuina ni lovin


hmangaih: Marka 12:31-ah Pathian ropuina dah hmasak:
Nangmah i inhmangaih angin i Matthaia 7:21-23-ah Lalpa,
vngte pawh i hmangaih tr a ni, Lalpa mi ti nazawng chu
tih kan hmu a, kan vnramah an lt lo vang a; ka
rawngbwlnaah emaw, kan ni tin Pa vna mi duh zwng titu
khawsakah emaw kan bul hnaia erawh chu an lt ang... tih kan
awm ringtu leh ringtu ni lm lo hmu a. Lalpa tia ko thei hi chu
leh kan hmlma hial te pawh ni ringlo an ni hauh lo vang. A
mah sela, kan hmangaiha hminga rawngbwla feh chhuak
duhsakna kan lantr \hn a nih \hn, Pathian mi hman ve takte
chuan Pathian leh kohhran pawh an lo ni ve mahna;
ropuina thlentu kan ni ngei ang. amaherawhchu, Lal Saula anga
mahni ropuina ma, a dawta
(3) Tih theih twk tih: Pathian dahtu an ni ngei ang. Lal
Johana12:1-8-ah Isua chu Saula pawh khn ropui takin
Bethani khuaah phr Simona hnehna chu a chang ngei a.
inah a awm a, Marin spiknard Amaherawhchu, chawimawi leh
hriak rimtui alabasta bwmin a chapona tlng sng chuan bual
rawn keng a, a sawh keh a. Lal -in Pathian thupk a ti duh lo
Isua chu hriak rimtui chuan a a, Pathianin hriak thih a nihna leh
chulh a, a samin a ke te chu a lal dinhmun zahawm tak pawh
hru a. Kha hriak kha hriak manto hlihsakin, a twpah phei chuan
tak, mi retheite hnna pk chuan a kawchhngah ramhuai ltin
din chhuahpui tham a ni a. mahni hial a intihlum ta a nih kha.
Amaherawhchu, nun sawh Lal Isua leh kohhran kan dah
keha, a thil neih zawng zawng hmasa a nih chuan kan mualpho
pawh ui lotu kha Lal Isua chuan ngai lo vang a; mahni ropuina
dinhmun awhawm ber a nihzia ringawt kan m emaw chuan
sawiin, ...he hmeichhe thiltih kan mualphovin kan thih phah
pawh hi amah hriat rengna trin thei a ni.
an sawi ve zl ang, (Mt 26:13) (5) Lal Isua hminga thiltih:
a ti a ni. Keini ringtute pawh hian Tirhkohte 3:1-7-ah Petera leh
kan tih theih twk kan ti a nih Johana te chanchin ngaihnawm
ngat chuan kohhran ropuina tak kan hmu a. Pathian Biak Ina
tizualtu kan ni ngei ang. Pathian be tra an kalnaah pian
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 34

tirh ata ke baiin kawngkhr lama \ang hi kan hmlma leh min
Mawi an tih bulah kut a lo dawh dotute ai hian an tam zwk a ni
a nih kha. Petera chuan tih i hre thar leh ang u.
khawngaih takin a en reng a, a (7) Amen nun: 2 Korinth 1:20-
twpah phei chuan a insm zo ah Pathian thutiamte chu eng zt
ta lo va, Tangka leh pawh ni se, amahah chuan A
rangkachak eng mah ka nei lo; ni, tih chu a awm si a;
nimahsela, ka neih chhun ka pe chutichuan, amah avng pawhin
ang che: Nazareth Isua Krista Amen tih chu a awm a ni,
hmingin kein kal tawh rawh, a keimahni avngin Pathian
rawn ti ta a nih kha. Kan thiltih ropuina trin, tih kan hmu a.
apiang hi Pathian ropuina a ni Pathian kan chawimawi duh tak
thei a ni tih hriain Lal Isua hminga tak emaw, kohhran ropuina kan
tih tum \hn ila, chuti anga kan ti duh tak tak emaw a nih chuan
a nih chuan khawvl dna thil tih Amen nun kan neih a ngai. Kan
theih lohte pawh ti theiin taksa, rawngbwl duh dn emaw, kan
rilru leh thlarau damna leh lo suangtuah dn emaw hi
thilmak tak takte kan ti thei ang. Pathian remruat leh thil tum a ni
(6) Thlarau mit tihvr: 2 Lalte vek dwn lo. Lal Isuan Petera
6:8-23 kan chhiar chuan Pathian hnnah, I upat hunah i kutte i
ropuizia leh amah ring tlattute an phar ang a, mi dangin an hrnsak
mualpho ngai lo a ni tih kan hmu ang chia, i duh lohna lamah an
a. Dothan khuaah Zwlnei Elisa kai ang che, a tih ang khn
a awm tih hriain Suria sipaiho kohhran leh Pathian rawngbwl
chuan sakawr tawlailr nn khua a \lna apiangah Amen nun kan
chu an rawn hual a. Zwlnei Elisa nei a nih phawt chuan Pathian
chhiahhlawh chuan Suria sipai leh kohhran ropuina thlentu kan
chu a hmuhin a hlau a, Zwlnei ni dwn a ni.
Elisa hnnah a va hrilh ta a. Pathian kan lama a \an
Zwlnei Elisa erawh chuan a mit chuan tu man min do thei lo a ni
tihvrsak trin Pathian a dl a nih tih hriain Pathian leh kohhran
kha; a mit tihvr a nih meuh ropui nn kan kut leh ke, kan
chuan Elisa vlah chuan tlng chu aw leh finna, kan chakna zawng
mei tawlailr leh sakawrin a khat zawng Lalpan a duh a ni tih hriain
a ni tih a hre ta a ni kha. Kan Pathian hnnah i hln ang u.
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 35

INTIHSIAKNA
Rev. Drchungnunga
Zotlng
Tirhkoh Paulan Timothea hnnah, Rinna intihsiakna \ha chu
bei la, chatuan nunna chu vuan rawh... a ti a (1 Tim 6:12). A
lehkhathawn hnuhnngah chuan ama chanchin sawiin, Intihsiakna
\ha chu ka bei zo tawh a, ka tlnsiakna kawng ka hlen tawh a,
rinna chu ka vawng reng tawh a ni, a ti bawk a (2 Tim 4:7). Paulan
Timothea chu ringtu \ha, nghet leh belh chian dwl ni tra a fuihnaah,
intihsiakna bei hlawhtling, en dik thiamte pawhin tlinna mark an
pkte ang maia rinna kawnga belh chian dwl ni tra a fuihna a ni.
Ama chanchin a sawinaa, Intihsiakna \ha chu ka bei zo tawh a, ka
tlnsiakna kawng ka hlen tawh a... a tih pawh kha a rawngbwlna
chapopui zwnga, Petera aiin mark ka hmu sng emaw, Apollova
aiin mipui ngaihsn ka hlawh tih lam emaw a ni lo va, a
rawngbwlnaah theihtwp chhuahin, a theihna sng ber chu
rawngbwl nn a hmang zo tawh tih a sawina a ni.
Presbytery thar pakhat chu hun lo kal zlah chuan
an Standing Committee-ah Presbytery rorlna chuan
secretary-in upa nemngheh trte hawihhwmna lam zwngin
hming ziah tlar dn tr ngaihtuahna an hmang a. Khaw
chungchngah mark hmuh sn kilkhwr \henkhatah chuan ziaka
dn indawtin nge, an hming bul exam lam zwnga khawngaih-
hawrawp hmasak dn indawtin thlk tak tak te, an awmna hmun
nge, an upat dn indawtin tih a kohhran atn chuan mi \ha leh
zwt a. Heta exam result ziah thlan wm tak an nih avnga upa
tlar dn tr hi tn hma hun rei f atna thlan an awm \hn.
chhng kha chuan sawi ho Chutiang mite tn pawha zah rk
ngaiah pawh ngai lovin, an sn deuhna leh hrehawm a awm loh
dn indawtin ziah tlar \hin a ni a, nn, kum upat dn indawtin
nemnghehna inkhwmah pawh emaw, hming bul hawrawp
chutianga indawt chuan kan \hut hmasak dn indawtin emaw ziak
tlartr mai \hn kha a ni a. Mahse, tlar leh, nemnghehnaa \hut tlartr
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 36

kan lo chng ta deuh deuh va, sawiin, chu chu Upa an nih hnua
tnah phei chuan tih dn an chhawr nasatzia an sawi a ni.
tlnglwn a ni ta a ni. Hetiang Chu tak chu kan exam-trna
zwnga thil tih kan chnna hian chhan tak pawh ni ngei tr a ni
\hatna lam a nei ngei a; mahse; rng a. Chuvngin, an result-ah
zl zuitu \ha lo tak (ui dum kaih) pawh an sn dn indawta dah
a nei tlat a, a pawi thei hle dwnin an ni a, nemnghehnaah pawh
a lang. chutiang bawka \hut tlartr \hin
chu an ni.
(1) Kohhranten kan Upa trte
chu, Upa \ha tak an nih theihna (3) Tin, upat dn indawta ziak
atn subject pawimawh zual tlar tk mai chinah chuan, thiam
thlangin kan exam-tr a ni a; an leh sn tuma rim taka inbuatsaih
result chu exam-trtuten Sub- lovin, fail lo tr twk vl kha an
Pastoral Committee-ah an thlen inbuatsaih dn nia an hmuh thu
a, palai rorlnaah chuan an member-ten an sawi hlawm
mark hmuh ztte chu a thleng bawk a. |henkhatte phei chuan,
ngai lo. An result-a an dinhmun Tu mah an fail-tr tak tak ngai
tak hre tr phei chuan thurk lo, an ti a; khawngaih mark-a
hre thei mi nih a ngai hial wm tlintr chauh pawh ni se, pawiti
e. A hniamte tn a hrehawm kan lo ni wm takte pawh an awm.
A chhan chu an result tak tak
hlauhpuinaah hian thil kan ti
hretu chu Sub-Pastoral
lutuk mah mah em aw?
Committee-te chauh an ni a,
Hmnnia kan titi honaah mi
anni lahin thurk vawnin an
pakhat phei chuan theihtwp
vawng si a. A exam-trtu
chhuaha a inbuatsaiha, examna
(Presbytery) khn an exam-na
result a hriat tk hauh loh avnga
kha an ngainp m m mai niin
a thin a ur rk hle thu a sawi a ngaih theih ta a, upa lo ni trte
nghe nghe a ni. tna subject pawimawh thlante
(2) Committee-a kan sawi kha an theihtwpa zirin thiam
honaah chuan Upa senior tawh ngei se tih \hahnemngaihna a lang
\henkhat chuan nemngheh tra lo. An result kan sawngbwl
an inbuatsaihnaa theihtwp dnin thiam trin a fuih tlat lo.
chhuaha an \an tak meuh thute Amaherawhchu, Upa an lo nih
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 37

hnu pawha an hmanraw pui leh a tling, Central Service te, All
rlthuam \ha leh \angkai ber ber India Service te, Foreign Service
tr, Chanchin |ha bute leh thlengin kum tin Mizo eng emaw
Thurin te, Kristian nun inkaih- zt an tling ve \hn a. Tnah
hruaina leh kan sakramen bute erawh chuan UPSC exam-a tling
hre satliah mai ni lova, doctor- zt hi kan tla hniam ta tial tial a,
ah pawh specialist an awm anga kum 2015-ah phei chuan kan nil
hng subject pawimawhahte ta hial a ni. India ram state-ah
hian Upa rin tlk tak leh hre tak, chuan kan hniam ber ta hial wm
Upa ni lote aia an specialist-na e. Tnah chuan Mizo hnah-
tr kha a ni si a. Kohhranin thlkah pawh Mizo inpui
anmahni kan beiseina hi a zk Mizorama mite hian kan Mizo
zwng ni lova, kan beiseina kan hnahthlkpui Manipur-a
tihsn phawt chuan theihtwp chngte kan tluk lo ta hle a, kan
chhuaha an zir ngeina chance \an a \l hle a ni tih thu a sawi
\ha ber a ni tih lam kan hawipui nghe nghe.
deuh deuh a \ha wm e. Zir (5) Mizoram hmaswnna kal zl
thiamna rng rng pass mark hi kohhran mitin han thlr ila.
hmu thei chauhte leh thiam tak Kohhrana kan \an lkna leh
takte chu inthlau tak an ni tih kan hmaswnnate hi pwn lama kan
hre vek alwm. Upa an nih tawh hmaswnna nna kal kawp zl
hnua zir ngar ngar peih chu an ni angin a ngaih theih. Sunday
awm a nih pawhin mi tlm t school puitling department-ah
chauh an ni ang. exam a awm ta lo va. Tin, tnah
(4) Committee member pakhat- NPSS inkhwmpuiah pawh bial
in thil a lo chkna a\anga a sawi \henkhat chuan intihsiakna lam
chu, intihsiakna hahthlk aiin, fellowship boruak zwngin
pumpelh zwnga Mizoten thil kan lo kalpui \an leh ta a. Hei
kan kalpui deuh deuhna hian pawh hi kan intihhmuh leh zl
hnam pum pawh min pawt hniam dwn a ni mai thei a ni. Keini
nia a hriat thu a sawi a ni. Kan pawh fellowship zwnga kalpui
pate hunah khn India ram pum bial kan ni a, kumina NPSS
mi thiamte inelna UPSC exam- inkhwmpuiah pawh tnhmaa
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 38

intihsiak lai angin \an an la lo tih pawh school \ha chuan test an nei
ngaihbel theih takin an awm a ni. deuh reng a, inthlahdahna hun nei
Hetiang a nih chuan kan Sunday lo trin an naupangte an nawr
School naupangte tn hma \ang reng \hn.
tlukin Pathian thu leh hla kan Kohhrana kan rawng-
hriat beltr dwn lo tih a kwk bwlna hrang hrangah hian a
chiang leh hle tawh a ni. nuam leh a nm lam uar aiin,
Intihsiakna hian inelna \ha lo leh chhuan lo kal zlte mihring hman
inhnialna a thlen, ti zwnga sawi tlk taka chher chhuak tr
an awm ve bawk. Mahse, thil zwnga \an kan lk a pawimawh
\ha lo tak tak eng mah a thleng a ni. A bk takin Presbyterian
ngai lo va, thil \ha a rah chhuak Kohhran hi kum 2011 census
nasa \hn zwk a ni. angin kan ram mipui zaa
A nm leh hahdam lam m sawmnga leh pahnih zet
ta rng rnga Sunday School-a (52.247%) kan nih avngin kan
kan inenkawl tluan chhuak \hn ram thlarau lam leh pwn lam nun
dwn a nih chuan, kan a \ha zwnga nawr kal trin kan
naupangten Pathian thu leh fakna mawhphurhna a sng m m a
hla an thiam chhuahpui dn ni. Presbyterian Kohhran hian
pawh a np tial tial ngei ang. kohhran nihna anga thil kan tihna
Chutiang chuan thil tih tak takna rng rngah a huau huau, a
trah tih tak tak aia a zk hlimhlawp zwng leh tha thlah
zwnga thil tih duhna lam kan zwnga kan kalpui chuan,
\han lenpui ang tih a hlauhawm chhuan kal zlah chuan, India
a, \an kan lk fat fat a \l hle mai. ram state puitling zwk chu sawi
Thlarau lam leh kan pwn lam loh, hmrchhak state-ah pawh
nunah pawh hma kan swn zl kan hnufual fl thuai dwn a ni.
theihna tra min nawr \ang rengtu Presbyterian Kohhrante hian a
a awm chuan, chu chuan mi thiam tam ber kan nih avngin mawh
leh hman tlkah min chhuah \hn, kan phur zual kan ti a ni mai a,
a zk zwnga kan kal chuan kan kohhran zawng zawngte pawhin
tlk hniampui rawk rawk thei tih mahni hma twkah mawh kan
i hre reng ang u. Ni tin school-ah phur vek a ni.

www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 39

ZU BAWK AW
- Upa Lalnunthara
Saitual
Zu hi khawvla hnam hrang hrangte hian an buaipuina a lo rei
hle tawh a ni. Kum BC 2285, Isua pian hma daih tawhah khn
China ramah buh a\anga zu siam chhuaktu chu an hnawt chhuak
daih a. Kum zabi 16 hun lai vl khn Sibastian Frank-a chuan,
Tuipuia mihring tla hlum aiin zu noa tla hlum an tam zwk, tiin a lo
sawi tawh bawk a ni.
Zuin mihring nun a nghawng sakeibaknei anga huai leh chak
khaw loh theihzia kawng ber niin a inhria a, a bul vla awm
\henkhat lo tr lang ila. Arab-ho apiang a ngurin buaina a siam ta
thawnthu pakhatah chuan grep \hn a ni.
hi an phun a, rawn thisenin an
Engtin nge ni zl ang le?: Kan
chwm a. A chapoin a induh m
rama Chanchin |ha a lo luh hma
m a, mite aia \ha ber leh mawi
kha chuan Setana hmanrua chu
ber niin a inngai a. Chumi zawhah
Puithuna tthlk hmangin min
chuan sakeibaknei thisenin an
bei a, tnah erawh chuan khati
chwm ve leh a. A chapoin huai
ang kha a hmang duh tawh lo
ber leh chak ber niin a inngai a.
A bula awm apiang a ngur a, va, zu leh ruihhlo chi hrang hrang
sualah a vau a. Vawk thisenin an chhak leh thlang a\angin a lo lt
chwm ve leh thung a. Vawk ang a. Hemi hi hmanruaa hmangin
lekin a tl a, enga maha lk tlk kan \halaite a rn mk a ni. Kan
loh a ni ta a. sawrkrin zu zawrh phalin zu a
zaln bawk si. Chapchr Kt, a
He thawnthuin a entr chu Kristian thei anga hman kan tum
miin zu nam chhelchhawla a in pawh hi a Kristian thei ta meuh
chuan a chapovin rawn angin a lo a ni lwm ni?
inngaihlu a. Mi dang tn pawh
ngeiawm leh ninawm tak a lo ni Synod Newsletter,
ta \hn a ni. Tin, a lo in tam deuh October 2016 Editorial kha han
hnu chuan a chapovin, chhiar chuan a chiang viau a ni.
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 40

Chanchinbu hrang hrangah hi an chhuanawmin kan rl dote


pawh kan chhiar fo ta bawk. hi an la hneh ngei ang.
Kan ram hi ruihhlo dona mual a Zu quality \ha a awm tak tak
lo ni ta ber a nih hi. Chuvngin,
em?: Khawvla zu nei \ha ber
he indona hi a hau tak hle a, kum
rama an sawi Russia-ah chuan
la naupang t t hmeithaia
mitthi zawng zawng zaa 25
siamtu, \halai duhawm tak takte
(25%) chu zu vnga thi an ni a,
kawng dik lova hruaia an nunna
kum 55 hnuai lam vek an ni
lksaktu hi chak hlein hneh mai
lehnghl an ti a. Chutiang a nih
pawh huphurhawmin lang mah
chuan zu quality \ha pawh a \ha
se, \hahnemngai leh inlungrualin
chuang lo a nih chu! Mizoramah
Pathian chakna ring chung zlin
i do tak meuh ang u. pawh zu chhe in aiin mi hausa,
zu \ha in phk, zu in avnga thi
Bihar Chief Minister Nitish an tam zwk an ti. Mizorama
Kumar-a, Kristian pawh ni lovin hmeithai za zla 65 (65%) hi zu
an state Goonda Raj emaw, vnga hmeithai an ni, an ti a ni.
Jungle Raj emaw tia an sawi \hin
pawh state rlmuangah a siam Mizoramah zu hi thihna
thei a. Kan Chief Minister thlentu tam ber a ni hial ang. Zu
pawhin kan state hi ruihhlo lakah ruih vnga inthah te, zu ruih
eng vngin nge a tihthianghlim vnga accident-a thihna te, zu in
theih loh bk ang? vnga natna chi hrang hranga thi
an tam m m a ni.
Bihar MLA 243-ten
Assembly House-ah ngei, zu in Zu hian sex drive a tichaka
lo tra an intiam leh police sng sawi a ni a. Hei hian kan rama
tam tak khaw laia ding tlara zu pwngsualna rpthlk pui pui lo
in lo tr leh zu khapna dn chu thleng \hn pawh hi zu ruih vng
fel tak leh khauh taka lek kawh a ni ngei ang. Tin, zu hi natna \ha
theih an intiam theih chuan engah lo theh darhtu pakhat chu a ni.
nge kan MLA zahawm takte leh Miin zu a ruih chuan pawisak a
kan police-te hian an theih lohna nei tam lo va, mipat hmeichhiat
bk tr a awm em ni? Excise hman kawngah te fmkhur lovin
department-a thawktute pawh zaln takin an tl a. Chu chu hri
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 41

\ha lo, HIV/AIDS kan tihte inkai tak min neihtr a. Chu bkah
darhna bul a lo ni a, nausnte kohhran, mi mal leh chhngkua,
thlengin an vei phah a, a pawi zu leh ruih theih thil dangin a
m m a ni. Tin, zu hi uirena tihmangan eng emaw zt
suala mi tam tak hruai lttu a ni \awng\aina hi Pathianin a hriain
bawk. a chhng ngei ngei ang tih ringhlel
Miin ruihhlo leh thil dangte lo ila. Tnah hian indona hmunah
hi an chng nghl mai bk lo. Zu kan ding mk a, tha thlah thei
an in a, chu mai chu duh twk kan ni lo. Kan leido hi a hau tak
m m a ni. Hau tak hle mah se
lovin ruih theih thil dang an chn
kan zm mai tr a ni lo. Kan la
phah a, chu chuan bwihah a
hneh ngei ngei ang. Hnehtu kan
hruai lt a, chuta \ang chuan an
Pathian vngin. Mi au la, ka
tl chhuak thei tawh lo va,
chhng ang che, thil ropui leh
mualpho takin an nunna hial
inthup i hriat ngai loh chu ka entr
pawh an chn ta \hn a ni.
ang che, (Jer 33:3). Keinin thil
Beiseina: Tnah mai chuan tih theih loh leh harsa lutuk nia
sawrkr lam a\angin la harsa kan hriat hi kan Pathian tn a
deuh mah se, mipui leh kohhran harsa ve lo. Ngai rawh kei
hrang hranga \halai rual sng tam LALPA hi tisa nei zawng
tak Pathian faka lm mup mup zawngte Pathian ka ni a, ka tn
theite han hmuh hian a harsa lutuk a awm em ni? (Jer
thlamuanthlkin beiseina sng 32:27) kan Pathianin a ti a ni.

History-a pawi khawihtu lian ber ka ni a. Khawvla indonaa


thi zawng zawng aia tam ka that tawh a. Mi ka tichhia a,
chhngkaw tam tak tilungngaitu ka ni a. |halai tam tak beisei
bova siamtu ka ni bawk a. Mi tam tak kawng chhuk chho
zawhtrtu ka ni. Mi chak lo ka tichhia a, mi chak ka tichak lo
va. Mi fing ti-tu ka ni. Pawi sawi lo wktu ka ni a, nu leh
naupangte tiretheitu ka ni. Nun tam tak ka tichhia a, tihchhiat
ka la tum zl bawk a. Ka hming chu ZU a ni.
H.W. Gibson

www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 42

KHANDAIH HARHNA
- Upa Lalrawngbwla
Phlln Vngthar
Kum 1906 Khandaih awm lai hian khua a sng hle a. Lal leh
Upahoten sangha tlng vuak an rl a. Chu vng chuan mipa ram
\ang rual tawh phawt chu sangha tlng vaw trin an inbuatsaih mup
mup a. April 7, 1906-ah Tuivai Lisei hnrah rusum an thlk a.
Licheng kawng tuiriza chhuahah khr an ping a, rupwl an vuak
dak hnuah sangha an dap ta a. Hemi \uma sangha tamzia mai chu la
par theh ang mai a ni an ti. Rusum thlk tkah hlim taka an awm
laiin, Hnnka chu Licheng kam Phuaibuang ram lampanga
Tuipuisuthlah bk hnuaiah awmin a lo meng sen rm mai a. Lal
Isua lamah ka \ang a, nangni chu Setanan a vl che, tiin a phun
nuah nuah a.
Chutianga a awm an va hria a, an \awng\ai zawh chuan
hmuh chuan, Val Upa an hrilh a. Vapual thlwk ang ri huau huau
Bwihswm an tum lahin rl an hria a. An han hawi vlin eng
lehlamah a lo kai hman zl mai mah lah an hmu si lo. Hnnka
a, amah lah tui thiam a ni si lo a. chuan zai a rawt leh a, Lo \ang
Engtia kai nge tih rng tu man ru ka lo kal dwn e, Lalin a
an hre thei lo. Val Upate chuan tih chu tih hla chu tui tak maiin
Khalpuia thawi a ngai a nih hi an an sa a. An lm bawk a. Chumi
ti a. Phunglama, Chawnga leh hnu chuan Hnnka chuan, Ka
Papuia ten in lam an panpui ta harh ta e, i kr leh ang u, a ti a.
a. Tuivai leh Phlln Khandaih A kutin lei a \ham a, a vlte chu
inkr Tuivai a\anga km 2 vla a vawm uaih uaih a, a \hianten,
hlaah a awm a. Bangla lui an Engti zia nge ni? an tih chuan,
thlen chuan Hnnka chuan Diabola lo kal a tum a, ka
chawlh a rawt a, an han chwl vawm a nih kha, tiin a chhng
a, \awng\ai a rawt leh a. An a. Diabola hming awmzia an la
\awng\ai zawh dwn chuan hriat loh avngin in an thlen
lungtea vawm ri er er ang ri an hunah zirtrtu Hrnga an zwt a,

www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 43

Setana hming dang a nih thu an hmunah hian an zain an lm a, a


hre ta chauh a ni. Chutiang a nih \hen an \ap a, an kutte vn
hnu chuan Tuivai lam pan chuan lamah pharin an zuang wrh
an kr leh ta a. Tuivai an thlen wrh a, a chngin mual
thlk chuan an hla sak ngai inkhwmte an hmang \hn.
bawk an sa a. An lm leh ta Kristianho chu an hlim m m
chiam mai a, hemi ni hi April 8, a, hei vng hian Kristian pawh
1906 (Pathianni) a nih avngin an pun phah hle a ni.
Pathian thu wih Chawlhni serh Hetianga Pathian thu wih
duhho an lo tln khwm a, an an lo pun tk zl avng hian Lal
zai a, an lm ve ta zl mai a. leh upaho chuan Kristianho chu
Sangha dap nachng pawh hre an ngaithei lo ta hle mai a. An
lk lova an awm avng chuan inkhwmte an vaw darh a, zan
upaho leh Pathian thu wih loho thimah khaw chhiat vnglai tak
chuan an haw ta hle mai a. An ten khua a\angin an hnawt
sangha man sa pawh chu an sem chhuak thl. Nasa takin
ve phal ta hauh lo mai a. Kristianho zngah a khaipa
Kristianho lah chuan engah deuhte chu an sawisa a, \henkhat
mah ngai lovin an lm chu an in te an \hiahsak a.
chhunzawm zl a, an lm Sai\huama phei chu an hnawt
zualpuia reh hnu chuan sangha chhuak a, a nupui an chhuhsak
chu an dap ve leh a, a hmaa an bawk a. Tlangvl Chalbuanga
man aia lian \ha \ha an chaih pawh na taka kutthlk a ni a,
chhuak ta ruau ruau mai a. hliampui a tuar a, hmeithai fa a
Pathian thu wih loho chuan nu hova khawsa an nih avngin
anmahni aia chang tam zwk hnathawka a chhuah a ngai \hn
dwna an hriat avngin infinpuiah si a. A nu leh a farnu
an swm leh ta a, an infin leh ta Hualltthangi te pui trin a feh
a ni. Zoram hmun hrang hrangah ve \hn. Tlangvl Chalbuanga hi
he harhna hian a dng chhuak a, mi tuarchhel leh tlwmngai tak a
tna Phlln (Khandaih) Bethel ni a. Kum 1882-ah a piang a. A
lung phunna hi Biak In leh sikul pa chu Thilta a ni a, a nu chu
dinna a nih avngin he lai Famthangi a ni. Kum 1906-ah
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 44

a hliam tuar lovin a thi a ni. Mizo sah an tumna chem an pe a. He


znga martar hmasa ber a nih chem hi Synod Archives-ah
avngin a chanchin hian hmuh theihin a la awm a. Pu
Mizoram hmun hrang hrang a Zosphluia pawh chu a haw ve
dng chhuak a ni. leh ta zwk a. Aizawl a thlen
Drchhngvunga (Chhnga) chuan
pawh an vuakna pn avngin a Tlng thim chhak lam kei
thi a. Khawsika thi anga sawi a ka en ang,
ni na a, ani pawh hi Mizo
martarte znga mi a ni. Kum Nakinah zn a ral ang;
1907-ah Changzwlah an kal a, Thimna zawng zawng a
zirtrtu Hrnga leh Kristianho ral vek ang,
znga a khaipa deuhte chu an kal
tih hla KHB No. 246-na hi a
ve pawh an phal lo va. A kal
phuah ta a ni.
chhunte pawh chu tui harsatna
hmunah an awmtr a, hng avng Phlln Vngthar Kohhran
hian bawrhsp beng a thleng a, chuan he harhna lo in\anna hmun,
bawrhspin lehkha a thawn lahin Tuivai licheng kamah kraws
Lal leh upahote chuan an tichhe phun \ha a ti a. Dt. 8.4.2016 (Fri)
zl a. Pu Zosphluian a hriat hian motor pahniha kalin mi 57
veleh remna siam tumin kalin kraws chu zuk phun a ni a.
Changzwl lam a pan ta ngawt Hun serh te hmangin Pathian
a. Amaherawhchu, remna thu thlarau awmpuina nn hlim takin
rng sawipui theih an ni lo va, hun kan hmang a ni. Kan hmaa
zuten an lo leih a. A nunna m mi huai kalte kha, an ding nghet
lksak an hreh avngin amah he hmunah hian.
w Harhna dik tak chu Thlarau Thianghlim hnathawh avnga rilru
leh thinlung taka nun pum pui Pathian ang tr zwnga lo danglam
hi a ni a, a dawna dawn belh lam aiin a sima sim \hen lam a ni mah
mah zwk. Archbishop Richard Trench
w |awng\ai aia nuam tih i neih a, Bible aia lehkhabu \ha dang i
hriat a, Biak In aia in dang nuam i tih a, Lalpa dawhkn aia dawhkn
dang i duh a, Krista aia mi dang ngaih pawimawh i neih chuan,
harh rawh. Thomas Guthrie
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 45

member a ni \hn a, Masihi


Sangati rawngbwlnaah a bul
\antu leh slsutu pawimawh tak
a ni bawk.
Kum 2014-ah a chaw
kawng a cancer tih hriat chhuah
a ni a, phai lamah a inenkawl a,
UPA H. LALNGHKA
dam \ha viauva a lan laiin a natna
CHAWNPUI
a rawn lang leh a, June 20, 2016
Upa H. Lalnghka (75), Pu khn Lalpa hnnah min kalsan
Chhawkhleia leh Pi Duhchhngi a. A tkah kohhranhoten ui takin
te fapa hi kum 1941 khn kan thlah liam ta a ni.
|hiakah a piang a. November - Upa Lalhmasaa
14, 1970-ah Lalchhuangi nn an Chawnpui Kohhran Ziaktu
innei a, fa panga an nei. A
eizawnna avngin hmun hrang UPA CHAWNGKIMA
hrangah a awm kual a, kum KEIFNG
1991-ah Aizwl Chawnpuiah a Upa Chawngkima (69), Pu
rawn lt a, a awm hlen ta a ni. Dokaia leh Pi Tuahthangi te fapa
Kum 1975-ah Chhimphei hi kum 1947 khn Keifngah a
Presbytery Inkhwmpuiin piang a. Kum 1978-ah Rosiami
Samlukhai Kohhran Upa atn a nn an innei a, fa panga an nei.
nemnghet a. Kohhran Chairman, Kum 1995-ah Kohhran
Secretary leh Treasurer hna te a Upa atn thlan a ni a, hemi kum
chelh \hn. Bialah Secretary leh vk hian Tuivawl Presbytery
Presbytery-ah Sub-Pastoral Inkhwmpuiin Keifng Kohhran
Committee-ah te a tel tawh. Upa atn a nemnghet a.
MSSU chawimawina Jubilee Kohhranah chanvo hrang hrang
Award a dawng tawh bawk. a chelh a, Bial Treasurer a ni
Chawnpui Kohhrana a tawh a, a thih lai hian Bial
awm hnuin Thuhril rawngbwlna Chairman Elect a ni. Synod
te, SS zirtrtu leh committee png Sunday School Committee-ah
hrang hrangah OB leh committee term hnih a tel tawh bawk.
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 46

Hun eng emaw chen taksa Army-ah a lt a. Kum 1982-ah


chak lo taka a awm hnuah nerve Sairngah a pm leh a, chuta
\ha lo a nei tih hmuh chhuah a ni \ang chuan Sairng Dintharah
a. Pum nain a tlk buak leh a, rl awmhmun a bngbel ta a ni.
pawp a ni tih hriat chhuah a ni Kum 1996-ah Presbyterian
leh a, \ha taka zai a ni a, \hat lam Kohhranah a lt a, kum 2009-
a pan zl nia a lan laiin ni ah Tual Upaah thlan a ni a, kum
20.6.2016 khn Lalpa hnnah 2012-ah Upa atn thlan a ni leh
min kalsan ta a ni. a, kum 2013 khn Tlawng
A tkah amah thlahna hun Presbytery Inkhwmpuiin
Sairng Dinthar Kohhran Upa
in lamah Bialtu Pastor, Rev.
atn a nemnghet a. SS Supdt.,
Lalchhuanawman a hmang a,
Ramthar Chairman, Tualchhng
Biak Inah Upa Lalbiakzauva,
leh Building sum enkawltu,
Tuivawl Presbytery Moderator-
Dinthar Area BSI Treasurer leh
in a vui thung a, kohhranhoten
Bial Standing Committee
ui takin kan thlah liam ta a ni.
member a ni tawh.
- Upa C. Lianzma
Thisen sng avngin a
Keifng Kohhran Ziaktu insawisl \hn a, a theih ang angin
UPA A. KAILIANA a inenkawl a, ni 26.6.2016 zna
SAIRNG DINTHAR a mu chu harh chhuak lovin
Lalpa hnnah a kal ta a ni. A
tkah amah thlahna hun in lamah
Upa Lalrohnnan a hmang a,
Biak Inah Upa Vnlalmuana,
Tlawng Presbytery Moderator-
Upa A. Kailiana (73), Pu in a vui thung a, Bial Zaipwl leh
Thanghrima CI leh Kpkngi te Kohhran Zaipwl te, Bial
fapa hi kum 1943 khn N. chhng leh pwna Upa leh
Vanlaiphaiah a piang a. A pa hna Pastor te, kohhran mipui
avngin hmun hrang hrangah an \hahnem takin ui takin kan thlah
pm a. Kum 1977-ah liam ta a ni.
Lalnghkliani nn an innei a, - Upa R. Zahmingliana
Vairngteah an awm a. Salvation Sairng Dinthar Koh. Ziaktu
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 47

UPAK.L. CHHUANVWRA Lalthanhwla, Chhimchhak


SRCHHP VNGCHUNG Presbytery Moderator-in a vui
a, kohhran mipui \hahnem takin
ui takin kan thlah liam ta a ni.
- Upa Vnlalchhnga
Srchhp Vngchung
Kohhran Ziaktu
UPA R. BIAKHNNA
Upa K.L. Chuanvwra E. LUNGDR
(78), Pu Challianthanga
(Liandawra) leh Pi Thangzki te
fapa hi October 2, 1938 khn
Sailm khuaah a piang a. Kum
1982-ah C. Biakmawii nn an
innei a, fa pali an nei.
Kum 2000 khn Srchhp
Upa R. Biakhnna (68), Pu
Vngchung Kohhran Tual Upa Khuanglwma leh Pi Nuchhuni
atn thlan a ni a, 2014-ah Upa te fapa hi August 17, 1949-ah
atn thlan a ni leh a. Kum 2015- E. Lungdr khuaah a piang a. Ni
ah Chhimchhak Presbytery 6.12.1973-ah Thangchhngi nn
Inkhwmpuiin Srchhp an innei a, fa pariat an nei.
Vngchung Kohhran Upa atn
Kum 1999-a E. Lungdr
a nemnghet a. Amah hi
Vngthar Kohhran a lo pianin
khawtlngah pawh a inhmang
Kohhran Committee-ah a tel
nasa hle a, thu leh hla lamah
nghl a. Kum 2003-ah Tual
pawh a thawh hlwk hle.
Upaa thlan a ni a, kum 2004-ah
September 2015 a\angin a E. Lungdr Vngthar Kohhran
natnain a tibuai tawh a, Upa atn nemngheh a ni.
theihtwp chhuaha enkawl a nih Tualchhng Kohhranah chanvo
laiin July 3, 2016 khn Lalpa pawimawh hrang hrang a chelh
hnnah min kalsan ta a ni. tawh a, Bial sum vawngtu leh
A tkah ama ina thlahna hun Bial committee png hrang
hman a nih hnuah Biak Inah Rev. hrangah a tel tawh a, Presbytery
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 48

Standing Committee-ah a tel Upaah thlan a ni leh a. Kum


tawh bawk. 1968-ah Aizwlah a pm a,
Kum 2015 a\angin a 1973-ah Ngopaah a rawn kr
insawisl \an a, chuapa tui awm leh a, 1974-ah Upa atn thlan a
leh TB a ni tih hmuh chhuah a ni ni a, Tualchhng leh Synod sum
a. Theih ang anga enkawl a ni a, enkawltu a ni. Bialah Secretary,
\hat lam a pan theih loh avngin Treasurer leh Chairman.
July 7, 2016 khn Lalpa hnnah Presbytery-ah Treasurer leh
min kalsan ta a ni. Moderator, Synod-ah Finance
A tkah amah thlahna hun Committee, Press & Bookroom
in lamah Rev. RT Lianthanga, Board member, Pastoral
Bialtu Pastor-in a hmang a, Biak Committee, Sunday School
Inah Upa H. Lalruatthanga, Committee leh SEC member te
Tuichngrl South Moderator- a ni tawh a, BSI Chief Patron a
in a vui thung a, Presbytery ni bawk.
chhng Upa te, Kohhran A hun hnuhnng lamah a
Zaipwl leh kohhran mipui beng hriatna a chak lo va, zai ri a
\hahnem takin ui takin kan thlah hriatte chu vn zaipwl a ti a, a
liam ta a ni. hlimpui hle \hn a ni. A taksa a
- Upa C. Lalnghkmawia chak loh avngin damdawi inah
E. Lungdr Vngthar enkawl a ni a, a lung a vng a ni
Kohhran Ziaktu tih hmuh chhuah a ni bawk a, \ha
UPA NGLIANA chhuak leh mai tra beisei a nih
NGOPA NORTH laiin ni 28.7.2016 khn Lalpa
hnnah min kalsan ta a ni. Atkah
Upa ngliana (94), Pu Hmrchhak Presbytery
Zumura leh Pi Vungkhami te fapa Moderator-in Biak Inah a vui a,
hi May 1, 1922 khn NE Kohhran Zaipwlin thlahna hla
Khawdungsei khuaah a piang a. an sa a, kohhranhoten ui takin
A nupui chu Thanzmi a ni. kan thlah liam ta a ni.
Kum 1947-ah Tual Upa - Upa F. Thanglra
atn ruat a ni a, kum 1957-ah Ngopa North Kohhran
Ngopaah a pm a, 1959-ah Tual Ziaktu
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 49

UPA KPBUAIA a, zai nghl a ni bawk. Damdawi


HMUNZWL in leh in lamah enkawl a ni a, a
natna chu tuar chhuak zo lovin
July 6, 2016 khn Lalpa hnnah
min kalsan ta a ni.
A tkah amah thlahna leh
vuina hun Bialtu Pastor, Rev.
Isakan a hmang a, Presbytery
Upa Kpbuaia (75), Upa huam chhng Upa te, Kohhran
Vnghnuaia leh Sikuli Zaipwl leh kohhran mipui
(Vnlalzki) te fapa hi February \hahnem takin ui takin kan thlah
14, 1941 khn Kawllen khuaah liam ta a ni.
a piang a. June 22, 1959-ah - Upa H. |hachhnga
Chhunthiangi nn an innei a, fa Hmunzwl Kohhran Ziaktu
11 an nei. UPA K. VNLALVUANA
Tual Upaah term hnih thlan TUALCHNG
a nih hnuah kum 1980 khn Upa
atn thlan a ni a, hemi kum vk
hian Chhimchhak Presbytery
Inkhwmpuiin Hmunzwl
Kohhran Upa atn a nemnghet
a. Kohhranah chanvo hrang
hrang a chelh kim deuh vek a, Upa K. Vnlalvuana (71),
Bialah Nomination leh Standing Pu Dngzka leh Pi R. Thanzngi
Committee, Presbytery-ah Sub- te fapa hi July 7, 1946 khn
Pastoral leh Standing Committee Tualchngah a lo piang a,
member a ni tawh a, kum 2016 February 13, 1972-ah Lianzmi
Presbytery-ah Upa thlan thar nn an innei a, fa pariat an nei.
fuihna leh \awng\aisaktu atn ruat Kum 1987-ah Tual Upa
a ni bawk. atn thlan a ni a, term ruk chhng
February 2016 a\angin a a \ang a, kum 2004-ah Kohhran
pum a sawisl \an a, pumpui Upa atn thlan a ni a, hemi kum
cancer a ni tih hriat chhuah a ni vk hian Khawchhak Presbytery
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 50

Inkhwmpuiin Tualchng enkawl a nih laiin July 10, 2016


Kohhran Upa atn a nemnghet khn Lalpa hnnah min kalsan
a, kohhranah chanvo hrang ta a ni.
hrang a chelh a, MSSU A tkah amah thlahna hun
chawimawina Diploma a dawng in lamah Bialtu Upa, Upa C.
tawh bawk. Lalthlamuanan a hmang a, Biak
Zunthlum leh thisen sng Inah Rev. H. Vnlalhriata,
natnain a tibuai a, a natna hian a Champhai North Presbytery
rawngbwlnaah pawh eng Moderator-in a vui thung a,
emaw chen chu a tibuai ve a ni. Kohhran Zaipwlte leh kohhran
Kum 2015 khn Synod mipui \hahnem takin ui takin kan
Inkhwmpui pahin a inentr nghl thlah liam ta a ni.
a, pumpui cancer a ni tih hmuh - Upa K. Lalsngluaia
chhuah a ni leh a, theihtwpa Tualchng Kohhran Ziaktu

PRESBYTERIAN HMEICHHE HOSTEL HRIATTRNA


Pwl 11 zir tr, kum 2017-2018 chhnga Presbyterian
Hmeichhe Hostel-a awm duh tn dt. 3.5.2017 thleng dl theih
a ni.
Interview hun : Dt. 5.5.2017 dar 11:00a.m.
A hmun : Synod Committee Room I
Seat awm zt : Seat 12
Dlna form chu Kohhran Hmeichhe Department, Synod
Office-ah leh Warden, Presbyterian Hmeichhe Hostel,
Kulikwnah lk theih a ni.

(REV. P.C. PACHHNGA)


Executive Secretary
i/c Presbyterian Hmeichhe Hostel
www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 51

SYNOD BOOKROOM LEHKHABU THAR


8 Ni tin kan ei khawp: Christian Media Society-in Our Daily
Bread an lehlin, chhng inkhwm kaihhruaina hi bu 8000 chuang
hralh a ni tawh a, kohhran mipuiten kan la ngaina hle zl. Sermon
\anpuitu atn pawh hman theih, naupang enkawlna leh zirtrna ni
bawk si hi `200 man a ni e.
8 Bible thawnthu 100: Bible-a mi ropui leh thawnthu lr
zual 100 thlan khwm, naupangin ngaihnawm ti taka an chhiar
theih tr chi, a lem nna buatsaih chu Lalremmawia chuan a
peih fel leh ta. Naupang School chawlh hmangte tn
inawmtleina \ha leh hlwk tak a ni ngei ang. A man `120.
8 Eng atn nge min chhandam?: Synod Revival Speaker
Upa L.H. Rohmingliana sermon thlan khwm chu K|P,
Dawrpui Vngthar Branch chuan mi tin chhiar theih trin an
tichhuak ta. Camping-a lt kher loa mahnia Pathian nna
intawh nn he lehkhabu hi han \hut chilh ve teh. A man `80.
8 Chanchin |ha thurk: He lehkhabu bengvrthlk zet
mai ziaktu BT Lalnghinglova hian a hmain lehkhabu dang
ngaihnawm tak tak leh Dictionary bu hnih ngawt a lo ziak
tawh a. A lehkhabu hmasa lo chhiar tawh chuan a lehkhabu
thar chhuah leh hun hi an nghkhlel \hn. Tnah a lo chhuak
ta. A man `90.
8 Hnehna thurk: Mite hneh dn, hmlma hneh dn,
thlmna hneh dn, hlawhtlin theih dn, mi puitling nih dn leh
hmlchhe damdawi te i hriat duh chuan he lehkhabu te tak t
`50 man chauh, C. Laizwna buatsaih, vawi li lai chhut nawn
tawh hi chhiar la, tna i dinhmun ai khn hma i swn ngei ang.
8 Thang-Zui: Lalzuithanga pian kum za tlin lawmna pualin
Dr. Laltluangliana Khiangte chuan amah Lalzuithanga chanchin
leh a kutchhuak chi hrang hrang; a thuziak, a hla phuah leh
a thawnthu ziahte chu hmun khata khung khwmin lehkhabu
hlu tak mai kan neih belh leh ta. A man `150.

www.mizoramsynod.org
Kristian Tlangau 52

www.mizoramsynod.org

Anda mungkin juga menyukai