Bijlage 2 Format Toelichting lesontwerp

Kerndoel 38
De leerlingen leren hoofdzaken en over geestelijke stromingen die in de Nederlandse multiculturele
samenleving een belangrijke rol spelen
- islam
- hindoesme
- humanisme
- vrijheid van geloof

Kerndoel 37
De leerlingen leren zich te gedragen vanuit respect voor algemeen aanvaarde waarden en normen.
- etnische groepen in de samenleving
- integratie en behoud van identiteit
- vooroordelen, stereotypen en tolerantie
- emancipatie
- vrijheid van meningsuiting

Student: Anne Hendriks Docent: S.

Vakgebied: Levensbeschouwing Stagegroep: 7
Klas: PEH16VA
Welke keuzes heb ik hier gemaakt? Toelichting/ onderbouwing van keuzes
(denk hierbij met name kernbegrippen uit (vak-)
specifieke theorie)

Kennis over (kinderen in) de
groep is nadrukkelijk
verwerkt in de omschrijving
van de beginsituatie van de
groep, zowel in
pedagogische zin (gedrag,
groepsverhoudingen,
groepsdynamiek) als in
didactische zin
(vakspecifieke
beginsituatie).
Ik heb beschreven wat voor
groep ik voor me heb.
Ik ga werken met
gedifferentieerde opdrachten
en groepen.
Ik kies ervoor om kennis die
kinderen al hebben uit te
breiden, door middel van
praktische handelingen die
ze gaan verrichten.
Tijdens deze les houd ik
rekening met construeren en
concretiseren. De sommen
zitten dan in een context.
Bovendien houd ik rekening
met reflectie en eigen
productie. Als laatste houd ik
rekening met sociale context
en interactie.
Ik heb de groep pedagogisch in beeld
gebracht, omdat het belangrijk is om te
weten dat er kinderen zijn met dyslexie en
dat er kinderen zijn die een klas hebben
overgeslagen of zijn blijven zitten.
Doordat er veel verschillende niveaus te
zien zijn in de klas, heb ik besloten te
differentiren (Luijtjes & Zeeuw-Jans, de,
2013). Ik kies ervoor om heterogene
groepen te maken, zodat de kinderen van
elkaar kunnen leren en elkaar kunnen
helpen. Bovendien heb ik opdrachten met
differentiatie. De ene is inhoudelijk wat
moeilijker dan de andere.
Doordat ik in groepen werk, creer ik een
samenwerkingsvorm. Kinderen helpen
elkaar en zijn in overleg.
Kinderen hebben al enige voorkennis als
het gaat over feesten.
Ik heb opdrachten die in een context
zitten, omdat dit kinderen eerder
aanspreekt en je kunt dieper op een
opgave ingaan. Op het moment dat
kinderen aan de slag gaan met een
opdracht, gaan ze produceren. Ze kiezen
een eigen strategie voor het oplossen van
de opdracht en dat is belangrijk. Dat
bevordert het oplossingsgericht denken.
Doordat we met groepen aan de slag
gaan, zijn de kinderen in overleg. Er vindt

De lesdoelen zijn Tijdens deze les kijk ik naar
afgestemd op de
kerndoel 37 en 38. Doelen
beginsituatie. In de
formulering ervan wordt daarbij zijn dat kinderen de
zichtbaar dat kennis van hoofdzaken over de
vakdidactiek en leerlijnen geestelijke stromingen islam,
op een logische manier is
hindoesme, humanisme en
verwerkt.
vrijheid van geloof leren
kennen. De leerlingen leren
zich te gedragen vanuit
respect voor algemeen
aanvaarde waarden en
normen. De kinderen zijn aan
het einde van de les in staat
om een presentatie te geven
over het onderwerp waarin zij
zich hebben verdiept.
Daarnaast zijn de kinderen in
staat om elkaar feedback te
geven.
Werk- en Ik laat kinderen in groepjes
groeperingsvormen zijn
van vier samenwerken.
afgestemd op specifieke
kenmerken van de groep n Daarbij vind ik het belangrijk
op specifieke kenmerken dat kinderen hun eigen
van vakdidactiek. keuzes maken.
Ik laat de kinderen een
Werk- en
groeperingsvormen zijn presentatie voorbereiden.
functioneel ondersteunend
bij het behalen van de
lesdoelen.
interactie en communicatie plaats. Dit is
stimulerend voor de kinderen (Luitjes &
Zeeuw-Jans, de, 2013).
Ik vind het belangrijk dat kinderen leren
over onze samenleving. Wij leven in een
multiculturele samenleving en daarbij is
het belangrijk dat religies gekend worden.
Er dient respect getoond te worden en dat
leren de kinderen door met dit onderwerp
bezig te zijn.
Binnen de klas wil ik kinderen in gesprek
laten gaan. Hier leren ze veel van. Ze
kunnen hun meningen of opvattingen
delen met elkaar en ze kunnen zich
verdiepen in verschillende religies en
welke feesten daarbij horen. Ze mogen dit
zelf onderzoeken. Ik laat ze een
presentatie voorbereiden, omdat op die
manier de stof snel en makkelijk in de
kinderen opgenomen wordt. Door het zelf
te vertellen, leren ze zelf veel meer.
Daarnaast is het van belang dat kinderen
zelf leren hoe ze feedback het beste
kunnen geven en ontvangen. Door samen
te werken leren kinderen veel van elkaar.
Ze leren kritisch te kijken naar elkaar. Ze
kunnen daarbij tops en tips geven. Aan de
groep, maar ook aan zichzelf. Het is
belangrijk dat deze groep leert om te gaan
met verbeterpunten en positieve punten.
Op die manier wordt de sfeer in de groep
bevorderd (Luitjes & Zeeuw-Jans, de,
2013).
Ik vind het belangrijk dat kinderen samen
aan de slag kunnen met leerstof. Ze
hoeven niet zelfstandig te werken, maar
mogen dat van mij samen doen. door
samen te werken brengen ze kennis over.
Het ene kind weet al meer dan het andere
en door heterogene groepjes te maken,
kan kennis dus goed worden
overgebracht. Daarbij vind ik het ook
belangrijk dat kinderen in gesprek kunnen
gaan over dit onderwerp.
Bovendien sluit het samenwerken in
groepen aan bij de overdenking die ik bij
deze groep maakte. Deze groep kan nog
veel leren als het gaat om feedback
geven en ontvangen. Door in groepjes
samen te werken, kunnen kinderen
kritisch naar elkaar kijken en kunnen ze

Een aanzet tot
samenwerkend leren krijgt
op een logische wijze plek in
het lesontwerp.*
Een aanzet tot ontdekkend
leren krijgt op een logische
wijze plek in het
lesontwerp**
De proces- en
productdoelen worden
expliciet gevalueerd met
de kinderen.
Ik kies in deze les voor
samenwerkend leren. Dit heb
ik benoemd in mijn
beginsituatie.
/ /
Ik evalueer de les in eerste
instantie door drie
presentaties van kinderen te
laten zien aan de klas. De
groepjes mogen presenteren.
Later evalueer ik op het
groepsproces. Ik vraag dan
hoe het groepsproces is
verlopen.
tips en tops geven (Luitjes & Zeeuw-Jans,
de, 2013).
Daarnaast laat ik de kinderen een
presentatie voorbereiden. Dit doe ik,
omdat ik denk dat kinderen op die manier
sneller de kennis verwerven en het sneller
leren door het over te brengen op
anderen kinderen aan de hand van een
presentatie.
Ik deel de groep in groepjes van vier
kinderen in, om te zorgen voor sociale
interactie en communicatie. De kinderen
kunnen door te samenwerken kennis aan
elkaar overbrengen en de kinderen met
meer kennis kunnen de kinderen met
minder kennis helpen, omdat ik heb
gezorgd voor heterogene groepen. De
kinderen mogen samenwerken bij de
verwerking van de les, omdat daarbij een
opdracht gemaakt wordt door de kinderen
en samen kunnen ze verder komen dan
alleen. Ik laat de kinderen zelf nadenken
over met wie ze goed kunnen
samenwerken. Aan de hand daarvan
maak ik de groepjes. Steeds vraag ik n
kind met wie hij of zij goed kan
samenwerken. Vervolgens koppel ik
tweetallen aan elkaar. Dit doe ik op die
manier, omdat ik het belangrijk vind dat
kinderen wat doen met de eerder
verkregen feedback. Ze denken bewust
na over hun keuzes en daar focus ik me
op.
Doordat ik drie groepjes laat presenteren
over hun opdracht, zorg ik ervoor dat
kinderen in de hele klas de informatie
meekrijgen, omdat op die manier de
kennis van n groepje wordt
overgebracht op alle andere kinderen in
de klas. Bovendien blijft de informatie bij
de kinderen die de presentatie geven
beter hangen, omdat ze meer leren door
het nog een keer te vertellen. Daarbij stel
ik vragen; controlevragen. Ik wil weten
wat de kinderen precies weten en op die
manier zie ik of dat lesdoel behaald is.
Later evalueer ik op het groepsproces.

De werkvormen die worden
gehanteerd bij evaluatie
zijn passend bij
vakdidactiek en sluiten aan
op specifieke kenmerken
van de groep.
*bij tenminste 3 lesontwerpen
** bij tenminste 1 lesontwerp
Feedback is nog een
aandachtspunt in deze klas.
Dit is ook het onderwerp
waarover mijn overdenking
gaat.
Ik kies voor een klassikale
evaluatie, zodat iedereen kan
volgen.
Hoe ging de samenwerking? Wat viel je
op? Ben je iets onverwachts
tegengekomen?
Als laatste vraag ik om feedback. Het is
belangrijk dat de kinderen feedback
kunnen geven en ontvangen. Op die
manier wordt het groepsklimaat bevorderd
(Luitjes & Zeeuw-Jans, de, 2013).
Ik kies voor klassikale evaluatie, omdat ik
het belangrijk vind dat iedereen kan leren
van elkaar en van de tips en tops. Door
klassikaal te evalueren, wordt de stof nog
eens extra herhaald en kan iedereen er
nog iets van opsteken.
Daarnaast wordt er feedback gegeven,
waardoor iedereen meekrijgt wat er wordt
gezegd. De groep kan op die manier
samen werken aan verbeteringen.