Lesvoorbereidingsformulier Fontys Hogeschool Kind en Educatie, Pabo Eindhoven

Bron: Didactisch model van Gelder

Student(e) Sanne Visser Mentor Lars Bijsterveld

Klas PEH16VT Datum 15-02-2017
Stageschool t Slingertouw Groep 6
Plaats Eindhoven Aantal lln 26

Vak- vormingsgebied: Natuur en techniek

Speelwerkthema / onderwerp:
Proefjes rondom Pasen
Kerndoel 42
De leerlingen leren onderzoek doen aan materialen en natuurkundige verschijnselen, zoals kracht.

Persoonlijk leerdoel:
Ik wil letten op de tijd. De les bestaat namelijk uit verschillende onderdelen en tijdbewaking is hierbij belangrijk. Ik wil hiervoor de timer op het digibord gebruiken.
Lesdoel(en):
- Aan het eind van de les kunnen de leerlingen zorgvuldig de
waarnemingen van de proefjes met eieren opschrijven.
(productdoel)
- De leerlingen leren taken te verdelen bij een praktijkopdracht.
(procesdoel)
- Aan het einde van de les kunnen de pluskinderen:
- De waarnemingen van de inleidende proef op een juiste manier
beschrijven, zodat het duidelijk is voor de klasgenoten.
Evaluatie van lesdoelen:
- Ik evalueer dit door naar het werkboekje van alle groepjes te kijken. Bij de
werkboeken kijk ik naar de nauwkeurigheid waarmee de kinderen de
waarnemingen hebben beschreven. Wanneer deze allemaal goed zijn mogen
meedoen aan de Quiz. Aan deze resultaten kan ik zien in hoeverre de leerlinge
nauwkeurig hebben gewerkt en in hoeverre het duidelijk is voor hen hoe ze
waarnemingen noteren.
- Ik ga dit controleren door aan het einde van de les samen met de kinderen te
reflecteren op de samenwerking in de groep en dan expliciet op de rolverdeling
- Dit ga ik evalueren door de kinderen aan het woord te laten die de proef toelich
en vervolgens mogen 3 andere kinderen hierop een reactie geven.
Beginsituatie:

Groep 6 bestaat uit 26 leerlingen. De klas bestaat uit 12 jongens en 14 meiden. Er zijn dit jaar 5 nieuwe leerlingen in de klas gekomen. Een deel van de leerlingen
komt van een andere school en een leerling is blijven zitten. In mijn lessen moet ik hier rekening mee houden. Een aantal van de nieuwe leerlingen kwam namelijk
positief naar voren in de sociogram. Het sociale aspect wil ik gaan verbeteren door samenwerken en samen met de kinderen in gesprek te gaan. Ook op cognitief
gebied ligt de groep redelijk uiteen. Ik wil graag differentiatie in mijn lessen gaan gebruiken om de kinderen beter op zijn plek te laten zitten en voor een veilig
leerklimaat te zorgen. De leerlingen werken vaak individueel. Het is belangrijk voor deze groep om meer te gaan samenwerken. Dit zorgt namelijk voor een betere
interactie tussen de leerlingen en zo kunnen de leerlingen de verschillen benutten om elkaar beter te leren kennen. Dit vooral op de momenten dat dit ook van
toepassing is bij de kinderen en bij de les.
De kinderen zijn de vorige periode veel zelfstandig aan de slag geweest met het vak Natuur en techniek. Ze hebben door middel van 3-O leren veel onderzocht. H
o leren staat voor onderzoekend ontwerpend en ondernemend leren. De kinderen krijgen hier de kans om in groepen deze drie aspecten zelfstandig uit te voeren.
leerlingen krijgen bij het vak eerst de methode natuurzaken aangeboden. Hierna krijgen ze zelf een opdracht om in groepsverband te werken aan een onderwerp
past bij het hoofdstuk, maar waar hun interesse ligt. Ze zijn dus al gewend om samen te werken met het van natuur en techniek, maar dit gaat niet altijd even goed
kinderen vinden het moeilijk om taken juist te verdelen. Verder vindt de groep het nog moeilijk om planmatig te werken. Ze verzinnen veel, maar ze schrijven de
waarnemingen niet op papier, waardoor de kwaliteit uiteindelijk niet beter wordt. Een aantal leerlingen in mijn klas komt in aanmerking voor de plusgroep. Dit houdt
dat zij extra werkjes krijgen op hun eigen niveau. Deze differentiatie gaat vaak ook over technische oplossingen bedenken. Deze leerlingen hebben door de plusgr
meer ervaring met het vak dan de andere leerlingen.
Lesverloop
Tijd Leerinhoud Didactische handelingen Leeractiviteit Materialen / Organisa
Leraar leergedrag leerling(en)
10 minuten Inleiding Ik begin de les met een proefje die ik laat De leerlingen kijken mee naar het proefje en mogen vragen Prowise, lucifer, glazen
voordoen door de leerlingen die al veel weten stellen. fles, ei.
over natuurkunde. Ik kies ervoor om
differentiatie toe te passen in de introductie.
Dit omdat deze leerlingen het proefje al De leerlingen reageren normaal op de nieuwe groepjes. Doen
kennen en erg enthousiast zijn wanneer ze ze dit niet, krijgen ze een streep bij de krullenlijst.
hierover mogen praten. Een apart lesdoel
voor deze leerlingen is om goed aan de klas
uit te leggen wat zij zien en wat er gebeurd.

Hierna leg ik de opdracht uit.

De leerlingen zijn al binnengekomen na de
pauze in de groepjes waarin zij ook moeten
gaan werken. Dit lijkt mij handig. Op deze
manier kunnen we direct aan de slag met de
opdracht.
De groepjes zijn gemaakt aan de hand van de
sociogram.
In de verantwoording van de les ga ik verder in op het 5-
stappenplan dat ik voor deze les heb gebruikt. Deze heb
ik voor het overzicht buiten de lesvoorbereiding zelf
geplaatst.
20 minuten Kern We gaan werken aan een practicum. Ik heb 7 De leerlingen moeten zorgen dat ze goed gaan samenwerken Eieren gekookt /
verschillende groepjes en 7 verschillende met elkaar. Per groep krijgen ze een opdrachtenblad. Ze ongekookt
proefjes. Voor elk proefje krijgen de leerlingen moeten ervoor zorgen dat ze afwisselen met het uitvoeren en Zout
samen 7 minuten de tijd, inclusief nakijken van noteren tijdens elk proefje. Ik wil niet telkens dezelfde leerling Boterhammenzakjes
de resultaten. Ik benadruk hierbij dat er aan het practicum zien uitvoeren. Schaar
het einde van het practicum een Quiz komt Eierdoos
waarbij de groep een verrassing kan winnen. Plank
Hierdoor motiveer ik de leerlingen om goed Weegschaal
samen te werken en de opdracht goed uit te Wc-rollen
voeren, zodat ze hierna de quiz ook goed 2 bekers
kunnen maken.
10 minuten Afsluiting Als afsluiting doen we een Kahootquiz om te De leerlingen gaan per team tot het juiste antwoord proberen Kahoot, digibord, table
Meester en kijken of de groepjes de opdrachten goed te komen.
juf vertellen hebben onthouden en daarbij vooral de
nog conclusie. De vragen zijn gericht op de kennis
die de leerlingen hebben opgedaan bij het
maken van de proefjes. Ik ga hierbij vooral in
op de conclusie van de proefjes.
Feedback mentor
Het was een erg leuke les. De leerlingen waren erg enthousiast. Het thema was erg gewild en de kinderen vonden het leuk om te doen
Voor de volgende keer moet je in overweging nemen om minder rondes te laten doen. De inleiding was nu te lang, waardoor de
concentratie na 4 rondes op leek te zijn. Sommige kinderen gingen op dat moment niet meer op een serieuze manier om met de les. Ik
vind het wel sterk dat je deze leerlingen hebt laten opruimen. Ook tijdens het bespreken van de samenwerking en van de les kwam er n
voren dat dit groepje de volgende keer hier beter op moet gaan letten. Verder was de reflectie op de les achteraf goed gegaan. Je
lesvoorbereiding zag er goed uit. Bedenk de volgende keer wel hoelang je met hetzelfde onderwerp bezig kunt zijn met de groep.

Persoonlijke reflectie
De leerlingen waren erg enthousiast. Wel merkte ik dat de inleiding iets te lang duurde, waardoor de leerlingen na 5 rondes geen focus
hadden. Ik heb er toen voor gekozen om te stoppen met de proefjes en even de kinderen chiltijd te geven en naar buiten te laten gaan
gaf mij ook de tijd om met een aantal kinderen de klas weer schoon te maken. We zijn de volgende dag verder gegaan met de Quiz. Ze
hebben voor de Quiz nog tijd gekregen om in het werkboekje te kijken of ze alles hadden beschreven. Hierna heb ik ze nagekeken. De
meeste groepjes waren in staat om de juiste conclusie te trekken. Dit kwam ook uit de Quiz die erg goed gemaakt werd.
Student: Sanne Visser Docent: Lars Bijsterveld
Vakgebied: Natuur en techniek Stagegroep: t Slingertouw
Klas: PEH16VA
Welke keuzes heb ik hier gemaakt?
Toelichting/ onderbouwing van keuzes
(denk hierbij met name kernbegrippen uit (vak-) specifieke theorie)
Kennis over (kinderen Ik heb in de beginsituatie de samenstelling van mijn groep globaal beschreven en
in) de groep is
ook waar ik op moet letten. Dit houdt bij natuur en techniek in dat ze gewend zijn
nadrukkelijk verwerkt in
de omschrijving van de aan groepswerk, maar dat dit niet altijd soepel verloopt.
beginsituatie van de
groep, zowel in
pedagogische zin
(gedrag,
groepsverhoudingen,
groepsdynamiek) als in
didactische zin
(vakspecifieke
Bijlage 2 Format Toelichting
beginsituatie). lesontwerp

De lesdoelen zijn Een lesdoel gaat over het beter verdelen van de taken binnen de groep. Dit is
afgestemd op de
namelijk een stuk waar de kinderen in de klas in kunnen groeien.
beginsituatie. In de
formulering ervan wordt
zichtbaar dat kennis van Mijn andere lesdoel is om de kinderen beter te laten kijken naar het formuleren van
vakdidactiek en de waarneming. De leerlingen moeten goed gaan kijken naar hoe zij de vragen
leerlijnen op een
noteren. Hier wordt op beoordeeld, omdat het in de vorige praktijkopdrachten is
logische manier is
verwerkt. gebleken dat dit niet altijd even soepel ging.
Ik heb een apart lesdoel waarin ik de pluskinderen een extra opdracht geef. Zij
moeten namelijk als inleiding een proefje laten zien en deze goed beschrijven. Ik
heb hiervoor gekozen, omdat deze leerlingen anders niet uitgedaagd zullen worden
deze les en ze vinden het niet moeilijk om het proefje te doen, maar wel om het
voor de rest van de klas duidelijk te maken.

Werk- en De leerlingen zijn aan de slag gegaan met het planmatig werken aan de proefjes.
groeperingsvormen
Ze moesten samen alle stappen zetten. Dit houdt in dat zij hebben moeten kijken
zijn afgestemd op
specifieke kenmerken naar de vragen met de hele groep. Tijdens deze opdrachten zijn ze aan de slag
van de groep n op gegaan met het vijf-stappenplan. Door deze vijf stappen toe te passen in mijn les
specifieke kenmerken heb ik de kinderen nieuwsgierig kunnen maken, maar hebben ze ook veel beter zelf
van vakdidactiek.
kunnen leren hoe ze kunnen onderzoeken en hoe ze dit dan ook noteren. Ik heb dit
Werk- en vijf-stappenplan uit het boek Praktische didactiek voor natuuronderwijs (De Vaan &
groeperingsvormen Marrel, 2014)
zijn functioneel Bij stap 1 hebben kinderen in mijn klas een experiment voorgedaan. Vervolgens
ondersteunend bij het reageert de rest van de klas hierop.
behalen van de
lesdoelen.
Stap 2 is het moment dat de kinderen aan tafel zitten en eerst de voorwerpen gaan
bestuderen, wat zou hier voor een experiment bij horen?
Bij stap 3 zijn de kinderen bezig met de proefjes. Ze volgen de stappen en kijken
wat er gebeurd.
Bij stap 4 noteren de kinderen hun waarnemingen en ze bespreken dit onderling in
de groep.