Bijlage 2 Format Toelichting Lesontwerp
Student: Marissa Lambrechts
Vakgebied: Muziek
Kennis over (kinderen in) de groep is
nadrukkelijk verwerkt in de
omschrijving van de beginsituatie
van de groep, zowel in pedagogische
zin (gedrag, groepsverhoudingen,
groepsdynamiek) als in didactische
zin (vakspecifieke beginsituatie).
De lesdoelen zijn afgestemd op de
beginsituatie. In de formulering
ervan wordt zichtbaar dat kennis van
vakdidactiek en leerlijnen op een
logische manier is verwerkt.
Klas: PEH16VB
Stagegroep: 7B
Welke keuzes heb ik hier gemaakt?
Toelichting/ onderbouwing van keuzes
(denk hierbij met name aan
kernbegrippen uit (vak-) specifieke
theorie)
In de beginsituatie heb ik de
pedagogische kant en de vakdidactische
kant belicht. Voor de pedagogische kant
heb ik met behulp van informatie uit mijn
typering en overdenking een beschrijving
gegeven van de klas. Hierbij heb ik gelet
op de verdeling van jongens en meisjes,
de indeling van de tafelgroepjes,
leerlingen die opvallen in de klas en
afspraken en regels die belangrijk zijn
voor de leerlingen. Voor de vakdidactische
kant heb ik gekeken naar de cognitieve
verschillen binnen de groep. Er zijn
zwakke en sterke leerlingen in de groep.
De zwakke leerlingen worden vaak in een
instructiegroep begeleid. In de
beginsituatie heb ik ook beschreven of de
leerlingen al eerder een soortgelijke les
hebben gehad en hoe deze les verloopt.
Daarnaast heb ik beschreven wat voor een
les het is; een methodeles of een les die ik
zelf gemaakt heb.
Voor de lesdoelen heb ik gekeken naar
procesdoelen. Procesdoelen zijn doelen
die niet in n les te behalen zijn.
Voorbeelden van procesdoelen zijn doelen
die gericht zijn op samenwerking en
bepaalde werkvormen, maar ook de
kerndoelen van Tule.
Procesdoelen worden ook wel
ontwikkelingsdoelen genoemd.
Ontwikkelingsdoelen zijn per definitie
doelen voor de langere termijn. Aandacht
hebben voor ontwikkelingsdoelen houdt
ook in dat we ons niet alleen bezighouden
met wat er geleerd moet worden, maar
ook met de onderliggende processen die
verantwoordelijk zijn voor het al of niet
beklijven het geleerde. (Brouwers, 2010).
Bij ontwikkelingsdoelen gaat het om
fundamentele inzichten. Voor het
ontwikkelen van die inzichten hebben
kinderen meer tijd nodig dan n les of
n activiteit. (Brouwers, 2010).
Productdoelen zijn doelen die je in n les
wil behalen. Vaak zijn deze doelen gericht
op wat het kind aan het einde van de les
heeft geleerd/kan. Voorbeelden van
productdoelen zijn de doelen die in de
methodes worden weergegeven bij de
lessen.

Het procesdoel van deze les is een

kerndoel van Tule. Ik heb gekozen voor
kerndoel 54 van Tule: De leerlingen leren
beelden, muziek, taal, spel en beweging
te gebruiken, om er gevoelens en
ervaringen mee uit te drukken en om er
mee te communiceren. (Tule, 2017).

Hierbij heb ik specifiek gekozen voor de

leerlijnen muziek vastleggen en zingen:
- grafisch noteren en spelen van de
geluiden/klanken van verschillende
klankbronnen (bijvoorbeeld klankstaaf,
triangel, fluit)
- ontwerpen van klankstukjes
- zingen met begeleiding van een
'meezing CD' (youtube)
- zingen waarbij aandacht is voor
articulatie, dynamische verschillen,
zuiverheid en voordracht (Tule, 2017).

Daarnaast heb ik zelf enkele procesdoelen

aan de les gekoppeld:
- samenwerken in hun samengestelde
groepjes.
- presenteren voor de klas.

De productdoelen voor deze les komen uit

de methode Eigenwijs:
- Tijdens het zingen spelen groepjes korte
intermezzi waarin situaties uit het lied
verklankt worden. Verklankingen moeten
herkenbaar zijn, associaties met de
werkelijkheid oproepen.
- Verklankingen worden visueel vastgelegd
in een grafische partituur.
- Leerlingen stemmen bij het zingen en
spelen af op elkaar om te komen tot een
goede uitvoering van lied en begeleiding,
musiceerplezier staat hierbij voorop.
Werk- en groeperingsvormen zijn
afgestemd op specifieke kenmerken
van de groep n op specifieke
kenmerken van vakdidactiek.
Werk- en groeperingsvormen zijn
functioneel ondersteunend bij het
behalen van de lesdoelen.
Een aanzet tot samenwerkend leren
krijgt op een logische wijze plek in
het lesontwerp.*
Een aanzet tot ontdekkend leren
krijgt op een logische wijze plek in
het lesontwerp.**
De proces- en productdoelen worden
expliciet gevalueerd met de
leerlingen.
De les begint klassikaal met een korte
introductie. Hier heb ik voor gekozen,
omdat op deze manier elk kind de uitleg
krijgt die nodig is om de opdracht goed uit
te voeren. Tijdens deze korte introductie
gebruik ik een anekdote om de aandacht
van de leerlingen te krijgen. Hierna
oefenen we klassikaal het lied een aantal
keer. Vervolgens leg ik de opdracht uit en
laat ik de leerlingen in hun tafelgroepjes
aan het werk gaan met het werkblad en
de uitvoering van de presentatie. De
tafelgroepjes bestaan uit 4 tot 6 leerlingen
en zijn gemengd met jongens en meisjes.
De presentaties doen de groepjes om de
beurt voor de klas.
De werk- en groeperingsvorm voor deze
les is erg belangrijk voor het behalen van
de lesdoelen. Doordat de leerlingen zelf
aan de slag mogen en de proefjes uit
kunnen voeren, kunnen ze de lesdoelen
zelf behalen.
Door gebruik te maken van verschillende
werk- en groeperingsvormen merk ik dat
de betrokkenheid van de leerlingen hoog
is. Hierdoor is het makkelijker om de
lesdoelen te behalen. De leerlingen vinden
het fijn om samen te werken met
klasgenoten. Hier heb ik op ingespeeld
door de leerlingen binnen hun
tafelgroepjes te laten werken. Deze
groepjes bestaan uit 4 tot 6 leerlingen en
zijn gemengd met jongens en meisjes.
Door de samenwerking binnen de
groepjes kunnen sterke leerlingen de
leerlingen helpen die nog moeite hebben
met de opdrachten. Op deze manier
worden de lesdoelen bij iedere leerling
behaald.
In deze les is gebruik gemaakt van
samenwerkend leren. De leerlingen
werken in hun tafelgroepjes aan de
opdracht en moeten de opdracht ook voor
de klas presenteren.
Niet van toepassing op deze les.
Voor de evaluatie heb ik gekozen om de
leerlingen voor de klas te laten
presenteren. Op deze manier kan ik zien
De werkvormen die worden
gehanteerd bij evaluatie zijn
passend bij vakdidactiek en sluiten
aan op specifieke kenmerken van de
groep.
*bij tenminste 3 lesontwerpen
** bij tenminste 1 lesontwerp
of elke leerling in de opdracht betrokken is
en een actieve houding aanneemt.
Daarnaast vraag ik elk groepje wat er
goed ging en wat ze nog kunnen
verbeteren. De groepjes leveren ook de
werkbladen bij mij in.

Literatuurlijst:
- Brouwers, H. (2010). Kiezen voor het jonge kind, (pp. 35-36). Bussum: Uitgeverij
Coutinho
- Brouwers, H. (2010). Kiezen voor het jonge kind, (pp. 131-133). Bussum:
Uitgeverij Coutinho
- Tule. (2017.) Tule inhouden & activiteiten: Kunstzinnige Orintatie Kerndoel 54.
Binnengehaald 10 maart 2017 van http://tule.slo.nl/KunstzinnigeOrientatie/F-
L54b.html