Sistem Kawalan Lampu Jalan Nota

Institut Latihan
Tenaga Nasional Berhad
Bab 5
Kandungan
1
Tajuk Kursus : Sistem Kawalan Lampu Jalan Institut Latihan Sultan Ahmad Shah ( ILSAS )
Seksyen Latihan Pembahagian ( Unit Talian Atas ) No. Tel : 05-4775960 / Fax : 05-4775954
Jun 2005. Disediakan Oleh : C. K. Chen Caw. Malim Nawar.
Institut Latihan
Topik Muka Surat
1. Pengenalan Sistem Lampu Awam
Jenis-jenis Lampu Awam 3

Litar Sambungan Lampu 4
Tempat Penggunaan 5
2. Penggunaan / Fungsi Bahan-bahan Lampu
Choke 6
Alatubah 6
Kapasitor 7
Ignitor 8
Sambungan Lampu Menggunakan Ignitor 8
Sambungan Lampu Tanpa Ignitor 9
Fius Kecil Minor Fuse 9
3. Suis Masa
Fungsi 10
Litar Suis Masa 10
Penentuan Masa Harian 11
Penentuan Masa Untuk Suis Masa Berfungsi 11
Bateri Bagi Menggerakkan Jam
12
4. Penyentuh Elektrik
Fungsi 13
Bahagian-bahagian penyentuh 13
Litar Penyentuh Elektrik 13
Keterangan Kendalian Penyentuh Elektrik 14
5. Unit Kawalan Fotoelektrik. 14
6. Pepasangan Lampu Awam
6.1 Pepasangan Piawai Lampu Awam 15

6.2 Pepasangan Di Tiang Lampu Yang Tidak Piawai 16
6.3 Sistem Pepasangan Lampu Awam 17-18

6.4 Sistem Cascade 19-20
2
Institut Latihan
6.5 Sistem Back Up 21-20
1.0 Pengenalan Sistem Lampu Awam
1.1 Jenis jenis Lampu Awam.
Lampu-lampu awam yang standard digunakan dalam Tenaga

Nasional Berhad adalah :
a) Lampu Wap Natrium - Sodium Vapour Lamp.
Dan jenis jenis lampu yang benar diguna pakai iaitu :
a) Lampu Filament - Filament Lamp

b) Lampu Wap Raksa - High Pressure Mercury Vapour Lamp
Pelit Sesentuh
Mentol
luar
Penyokong
Filament Mentol
dalam
Mentol kaca
Lampu Filament Lampu Wap Raksa
Mentol luar
Mentol dalam
Lampu Wap Natrium
3
Institut Latihan
Selain dari jenis-jenis lampu standard yang dinyatakan, jenis jenis

lampu yang lain mungkin digunakan atas permintaan dari pihak
pengguna.
Pengguna lampu lampu awam ini terdiri dari Majlis Bandaran, Penguasa
penguasa awam atau tempatan, Jabatan jabatan kerajaan seperti
Jabatan Kerja Raya atau Pemaju pemaju Perumahan.
1.2 Litar Sambungan Lampu
1.2.1. Litar Sambungan Lampu Filament
1.2.2. Litar Sambungan Wap Raksa.
Choke
Kapasitor
L N
4
Institut Latihan
1.2.3.Litar Sambungan Lampu Wap Natrium.
Lampu Wap Natrium
Alatubah Auto
Kapasitor
1.3 Tempat Penggunaan
Lampu Filament - Jalan di kawasan luar Bandar
Lampu Wap Raksa - Jalan di kawasan Bandar
Lampu Wap Natrium - Jalan di kawasan Bandar

- Sebagai lampu yang standard di
kawasan simpang-simpang jalan,
bulatan, selekoh jalan raya.
Nota :
Pada masa kini cuma lampu Wap Natrium sahaja yang di gunakan
sebagai lampu standard .
5
Institut Latihan
2. Penggunaa / Fungsi Bahan-Bahan Lampu
2.1 Choke
Fungsi choke adalah untuk meninggikan voltan pada permulaan dan

mengurangkan arus yang mengalir.
MUARLITE
MLSL 70 CHOKE FOR 1 X 70W SON
220V / 240V 1.0A 50Hz P.F.0.37
tw 105 C + 70C
L 240
220
CHOKE
N LAMP
2.2 Alatubah
Sama fungsi seperti choke
PARMAR LEAK
TRANSFORMER
1 X 90 W, SO x LAMP
200/230 v 50 Hz
Cat No. SL 093
220 3-4
230 2-4
240 3-5
250 2-5
LAMP 1-6
6
Institut Latihan
2.3 Kapasitor
Fungsi kapasitor adalah untuk membetulkan kembali angkadar kuasa

(power factor) serta mengurangkan gangguan gelombang
telekomunikasi.
DNA CA/250 + - 10% 250 VAC

50 - 60 Hz - 25 + 85 C 08/93
APN 0200021
D N MADE IN SPAIN
2.4 Ignitor
Fungsi ignitor adalah sebagai starter, ia memberi bantuan untuk

menhidupkan lampu dengan mentinggikan voltan pada permulaan sahaja.
RED YELLOW BLACK
ES Everlast
TYPE SN-7400 E
LAMP WATT
For HP 70 / 400 W
Sodium.
RD
YL
BK
7
Institut Latihan
2.5 Sambungan Lampu Menggunakan Ignitor
E
K
O
H
C tw 105 C + 70C
P.F.0.37
220V / 240V 1.0A 50Hz
70W SON
MLSL 70 CHOKE FOR 1 X
MUARLITE
N LAMP
L 240
220
RED YELLOW BLACK

Everlast
S TYPE
SN-7400 E
E
LAMP
WATT
For HP
70 / 400 W
Sodium.
RD
YL
BK
2.6 Sambungan Lampu Tanpa Ignitor
70C
tw 105 C +
P.F.0.37
220V / 240V 1.0A 50Hz
H.P.N.V Lamp
MLSL 80 CHOKE FOR 1 X 80W
MUARLITE
L
N
LAMP
240
8
Institut Latihan
2.7 Fius Kecil Minor Fuse
Fius ini dikenali sebagai fius berdawai. Binaannya terdiri dari pemegang
fius, elemen fius dan dasar fius. Dasar dan pemegang fius diperbuat dari
tembikar dan elemen fius menggunakan dawai tembaga bersalut timah.
Kadar fius kecil adalah 15 amps, kadar elemen fius ditentukan dari
pengaliran arus pada sesuatu litar, pada kebiasaannya untuk pepasangan
litar lampu jalan raya hanya 5 amps. Elemen fius ini dipasang pada
pemegang dan seterusnya dimasukkan ke dalam dasar fius untuk
melengkapkan litar.
Fungsi fius kecil adalah untuk melindungi litar lampu dan bahan
pepasangan lain dari mengalami kerosakan apabila terjadinya dua
keadaan berikut iaitu :
i) Litar pintas
ii) Beban lampau.
3.0 Suis Masa
3.1 Fungsi Suis Masa
i) Mengawal arus elektrik secara automatik dari pengalir fasa

ke pengalir lampu jalan.
ii) Pengawalan ini dilakukan dengan membenarkan arus
elektrik mengalir menerusi suis (sesentuh tertutup pada
jangka waktu yang dikehendaki dan bekalan ditutup
sesentuh terbuka pada jangka waktu yang tidak
dikehendaki)
9
Institut Latihan
SUE Q 1 X 30
359547/99
O
NY
SA
U-110-240V
F45-60H
1.30A U.250-V
COS =1
M
F2 N 3 4
3.2 Litar Suis Masa
Motor
Menggerakkan jam
M
~
O
Y
N
A
S
Suis sesentuh
Sambungan
F Keluar ke
Pengalir lampu jalan.
3.3 Penentuan Masa Harian
i) Jarum penunjuk masa ditempatkan dibahagian atas laluan

piring suis masa.
ii) Di piring suis masa ditandakan masa 24 jam ( 1 hingga 24 )

iaitu DAY ( Siang 6 pagi hingga 6 petang ) dan NIGHT
( Malam 6 petang hingga 6 pagi )
10
Institut Latihan
iii) Diperantaraan 1 jam dipecahkan kepada 4 ruangan iaitu

satu ruangan ( garisan ) bersamaan dengan 15 minit.
iv) Piring masa boleh dipusing mengikut arah yang ditunjukkan

pada piring sehingga masa terkini yang tepat selari dengan
jarum penunjuk waktu apabila memulakan tugas suis masa.
Jarum Penunjuk waktu
3.4 Penentuan Masa Untuk Suis Menjalankan Fungsi nya
i) Tapet kendalian ON ( Hidup ) dan OFF ( Mati ) yang

dipelit dengan warna merah ( ON ) dan perak ( OFF ) boleh
didapati pada bahagian hujung piring masa.
ii) Tapet ON menunjukkan bahawa suis akan tertutup

apabila ia melepasi atau melalui bahagian jarum penunjuk
waktu.
iii) Tapet OFF menunjukkan bahawa suis akan terbuka

apabila ia melepasi atau melalui bahagian jarum penunjuk
waktu.
iv) Tapet ini boleh diselaraskan mengikut masa yang

dikehendaki bagi mengawal bekalan elektrik dengan cara
melonggarkan skru dan seterusnya tapet tapet ini dapat
diselaraskan satu persatu mengikut masa yang dikehendaki.
Setelah penyelarasan di buat ketatkan kembali skru tapet.
11
Institut Latihan
Tapet OFF
Tapet ON
3.5 Bateri Bagi Menggerakkan Jam Suis Masa.
Bateri bagi menggerakan jam akan berfungsi apabila :-
a) Kerja - kerja senggaraan

pada suis masa dilakukan.

b) Bekalan elektrik yang terputus didalam jangka
masa yang lama ( Senggaraan )
c) Bateri didalam suis masa dapat beroperasi

selama 150 jam, selepas 30 jam menerima
bekalan tanpa putus.
Bateri
M SUE Q 1
X 30
359547/9
Bateri
~
O
NY
SA
9
O
Y
N
A
S
U-110-
240V
1.3
F45-
60H
M
0A
F N U.2
3 4
50-
V
CO
S
=1
Motor untuk Suis sesentuh

mengerakkan
jam
12
Institut Latihan
4.0 PENYENTUH ELEKTRIK
4.1 Fungsi penyentuh elektrik.
i. Untuk menukar fasa bekalan ( dalam sistem

pepasangan lampu jalan ) ke pengalir lampu jalan
dengan pengawalan satu suis masa sahaja.
4.2 Mempunyai tiga bahagian yang penting iaitu
a) Suis.
b) Gelung Geganti Relay Coil .
c) Spring.
4.2.1 Yang dipasang pada satu peti untuk melindugi komponen

komponen dan sambungan.
4.3 Litar Sambungan Penyentuh Elektrik.
Suis
Spring
Gelung geganti
Relay Coil
Keluli
Dawai Masuk L N Dawai Keluar

Dari Pengalir 13 Ke Pengalir Lampu
Fasa
Tajuk Kursus : Sistem Kawalan Lampu Jalan Jalan
Institut Latihan Sultan Ahmad Shah ( ILSAS )
Institut Latihan
4.4 Keterangan Kendalian Penyentuh Elektrik.
a) Apabila bekalan mengalirkan arus menerusi gelung geganti, ini akan

menyebabkan suis penyentuh tertutup ON . Ini disebabkan oleh keluli
yang terdapat dalam kandungan alat gerak telah menjadi magnet.
b) Jika bekalan tidak mengalirkan arus dalam gelung geganti, ini akan
menyebabkan suis penyentuh terbuka OFF . Ini disebabkan oleh keluli
yang terdapat dalam kandungan alat gerak kembali menjadi keluli biasa
dan spring akan menolak sehingga meyebabkan suis terbuka.
c) Di dalam sistem lampu jalan, pengalir lampu jalan yang telah dikawal oleh
suis masa disambungkan ke pumca sambungan gelung geganti sementara
dawai masuk perlu disambung pada dawai fasa dan dawai keluar
disambugan pada pengalir lampu jalan.
5. Unit Kawalan Fotoelektrik ( Photo Electric Control Unit )
Fungsi Unit Kawalan Fotoelektrik.
Alat Unit Kawalan Fotoelektrik ( Photo Electric Control Unit ) merupakan alat
yang berfungsi seperti suis masa. Ia mengawal arus elektrik secara
automatik dari pengalir fasa ke pengalir lampu jalan, yang di tentukan oleh
cahaya matahari dimana pada cuaca terang sesentuh didalamnya akan
terbuka dan pada cuaca yang mendung sesentuh di dalam akan tertutup.
Unit Kawalan Fotoelektrik ( Photo Elektrik Control Unit )
14
Institut Latihan
6.0 Pepasangan Lampu Awam
6.1 Pepasangan Piawai Lampu Awam
Pepasangan piawai lampu jalan merupakan pepasangan yang dibuat

pada tiang-tiang di talian atas voltan rendah. Dalam pepasangan ini,
lampu jalan dipasang pada bingkai lampu dan semua bahan-bahan
keperluan lampu seperti fius kecil, kapasitor, choke, alatubah, ignitor
dan penyambung neutral ditempatkan di dalam bracket lampu.
PE
N
Y
A
N
G 300 mm
K
O
K
Pepasangan lampu ditiang piawai.
15
Institut Latihan
6.2 Pepasangan Di Tiang Lampu Yang Tidak Piawai
Pepasangan cara ini dipasang di kawasan yang tidak menggunakan

sistem talian atas dan salah satu cara pemasangannya adalah seperti
rajah berikut dan semua bahan keperluan untuk lampu ditempatkan
pada bahagian pangkal tiang.
Pepasangan lampu ditiang tidak piawai
16
Institut Latihan
6.3 Sistem Pepasangan Lampu Awam
Sistem pepasangan lampu awam bergantung kepada
a) Bagaimana pembayaran perlu dibuat oleh pengguna, sekiranya

pengguna mennggunakan tariff G, pemasangan jangka elektrik
meter perlu dibuat dan sekiranya pembayaran menerusi kontrak
khas, jangka elektrik tidak perlu dipasang.
b) Bilangan serta beban lampu yang perlu dipasang bagi menentukan
keupayaan peralatan kawalan sama ada suis masa atau penyentuh
elektrik yang digunakan.
c) Diantara cara-cara sistem pepasangan lampu awam adalah seperti
berikut :-
i) Penggunaan suis masa tanpa jangka.

ii) Penggunaan suis masa dengan jangka
iii) Sistem pepasangan cascade.
iv) Sistem pepasangan backup.
M
K
B
L/J
N
SUIS MASA
LAMPU
1M
O
Y
N
A
S
Sistem penggunaan suis masa tanpa jangka.
17
Institut Latihan
M
K
B
L/J
N
LAMPU
1M
O
Y
N
A
S
Sistem penggunaan suis masa yang dijangka
18
Institut Latihan
6.4 Kawalan Sistem Cascade
6.4.1 Fungsi kawalan cacade ia menggunakan satu suis

masa pada permulaan untuk mengawal beberapa
penyentuh elektrik.
Tiang Pembahagian
M
K
B
L/J
N
SUIS MASA
SESENTUH
ELEKTRIK
Sistem Pepasangan Kawalan Cascade
6.4.2 Kendalian Pada Sistem Cascade
6.4.3 Berpandukan pada gambarajah litar 1.
Apabila suis masa beroperasi ON , bekalan akan

dialirkan ke pengalir lampu jalan diantara suis masa ke
gelung geganti penyentuh yang pertama dengan
menggunakan fasa merah. Selepas gelung geganti
menerima bekalan daripada pengalir lampu jalan ia akan
menyebabkan suis pada penyentuh tertutup ON
Bekalan dari penyentuh pertama dialirkan ke pengalir lampu
jalan diantara penyentuh pertama ke penyentuh kedua.
Maka gelung geganti penyentuh kedua akan menerima
bekalan daripada pengalir lampu jalan yang menggunakan
pengalir fasa kuning dan ini juga akan menyebabkan suis
penyentuh kedua tertutup ON dan sama juga suis
penyentuh kedua disambungkan pada fasa yang lain iaitu
fasa biru.
19
Institut Latihan
Sambungan ini akan berturutan supaya beban pada

talian tiga-tiga fasa dapat di imbangi.
6.4.4 Tempat Pepasangan Sistem Cascade.
Kebiasaan nya sistem cascade di pasang pada

tempat luar bandar, taman, pekan dan lain-lain.
6.4.5 Kebaikan Sistem Cascade.
i) Kadar bilangan lampu lebih banyak dapat dipasang

pada sesuatu bahagian berbanding dengan
penggunaan suis masa sahaja.
ii) Dapat mengimbangkan beban kepada tiga-tiga fasa
supaya beban lampau tidak mudah tejadi kepada satu
fasa.
iii) Menjimatkan keseluruhan kendalian sesuatu sistem.
6.4.6 Keburukan Sistem Cascade.
i) Kendalian sistem hanya bergantung kepada suis

masa sahaja. Sekiranya berlaku kerosakan suis
masa, maka keseluruhan sistem tidak akan dapat
beroperasi.
20
Institut Latihan
6.5 Sistem Back Up.
Fungsi Sistem Back Up ia menggunakan satu suis masa pada

permulaan untuk mengawal beberapa penyentuh elektrik serta suis
masa untuk Back Up , ia adalah satu-satu sistem yang digunakan
pada sistem lampu jalan.
Tiang Pembahagian
M
K
B
L/J
N
SUIS MASA
SESENTUH
ELEKTRIK
M
M SUIS MASA
6.5.1 Kendalian :
6.5.2 Berpandukan gambarajah litar 2.
i) Apabila suis masa beroperasi ON , bekalan akan di

alir ke pengalir lampu jalan di antara suis masa ke
gelung geganti penyentuh yang pertama dengan
menggunakan fasa merah. Selepas gelung geganti
menerima bekalan daripada pengalir lampu jalan ia
21
Institut Latihan
akan menyebabkan suis pada penyentuh tertutup

ON .
ii) Bekalan yang di sambungkan ke suis penyentuh

pertama adalah dari fasa kuning, maka ianya akan
memberi bekalan kepada pengalir lampu yang
seterusnya.
iii) Bekalan dari penyentuh pertama dialirkan ke pengalir
lampu jalandiantara penyentuh pertama ke penyentuh
kedua. Maka gelung geganti penyentuh kedua akan
menerima bekalan daripada pengalir lampu jalan
yang menggunakan pengalir fasa kuning dan ini juga
menyebabkan suis penyentuh kedua tertutup ON
dan sama juga suis penyentuh kedua di sambungkan
pada fasa yang lain iaitu fasa biru.
iv) Selepas beberapa penyentuh elektrik dipasang, satu
suis masa dipasang untuk Back Up dan ini
dilaraskan masa kendalian ON lambat 15 minit
daripada suis masa yang pertama dan masa
kendalian OFF 15 minit lebih cepat.
v) Sambungan ini akan berterusan supaya beban talian
pada tiga tiga fasa dapat diimbangkan.
vi) Sekiranya belaku kerosakan pada sistem sebelum
suis masa Back Up keseluruhan lampu jalan yang
di kawal oleh suis masa pertama dan penyentuh tidak
akan menyala dan pada suis masa Back Up akan
bertindak memberi bekalan kepada sistem
selepasnya.
6.5.3 Tempat Pepasangan Sistem Back Up.
Kebiasaan nya Sistem Back Up di pasang pada

tempat bandaraya, kawasan kerajaan, kawasan yang
penting dan lain-lain.
22
Institut Latihan
23

Sistem Kawalan Lampu Jalan Nota

Diunggah oleh

Informasi Dokumen

Judul Asli

Hak Cipta

Format Tersedia

Bagikan dokumen Ini

Bagikan atau Tanam Dokumen

Opsi Berbagi

Apakah menurut Anda dokumen ini bermanfaat?

Apakah konten ini tidak pantas?

Hak Cipta:

Format Tersedia

Sistem Kawalan Lampu Jalan Nota

Diunggah oleh

Hak Cipta:

Format Tersedia

Institut Latihan

Tenaga Nasional Berhad

Topik Muka Surat

1. Pengenalan Sistem Lampu Awam

Jenis-jenis Lampu Awam 3

2. Penggunaan / Fungsi Bahan-bahan Lampu

5. Unit Kawalan Fotoelektrik. 14

6. Pepasangan Lampu Awam

6.1 Pepasangan Piawai Lampu Awam 15

6.3 Sistem Pepasangan Lampu Awam 17-18

6.5 Sistem Back Up 21-20

1.0 Pengenalan Sistem Lampu Awam

1.1 Jenis jenis Lampu Awam.

Lampu-lampu awam yang standard digunakan dalam Tenaga

a) Lampu Wap Natrium - Sodium Vapour Lamp.

Dan jenis jenis lampu yang benar diguna pakai iaitu :

a) Lampu Filament - Filament Lamp

Lampu Filament Lampu Wap Raksa

Lampu Wap Natrium

Selain dari jenis-jenis lampu standard yang dinyatakan, jenis jenis

1.2 Litar Sambungan Lampu

1.2.1. Litar Sambungan Lampu Filament

1.2.2. Litar Sambungan Wap Raksa.

1.2.3.Litar Sambungan Lampu Wap Natrium.

Lampu Wap Natrium

1.3 Tempat Penggunaan

Lampu Filament - Jalan di kawasan luar Bandar

Lampu Wap Raksa - Jalan di kawasan Bandar

Lampu Wap Natrium - Jalan di kawasan Bandar

2. Penggunaa / Fungsi Bahan-Bahan Lampu

Fungsi choke adalah untuk meninggikan voltan pada permulaan dan

Sama fungsi seperti choke

Fungsi kapasitor adalah untuk membetulkan kembali angkadar kuasa

DNA CA/250 + - 10% 250 VAC

Fungsi ignitor adalah sebagai starter, ia memberi bantuan untuk

RED YELLOW BLACK

2.5 Sambungan Lampu Menggunakan Ignitor

RED YELLOW BLACK

2.6 Sambungan Lampu Tanpa Ignitor

2.7 Fius Kecil Minor Fuse

3.0 Suis Masa

3.1 Fungsi Suis Masa

i) Mengawal arus elektrik secara automatik dari pengalir fasa

3.2 Litar Suis Masa

3.3 Penentuan Masa Harian

i) Jarum penunjuk masa ditempatkan dibahagian atas laluan

ii) Di piring suis masa ditandakan masa 24 jam ( 1 hingga 24 )

iii) Diperantaraan 1 jam dipecahkan kepada 4 ruangan iaitu

iv) Piring masa boleh dipusing mengikut arah yang ditunjukkan

Jarum Penunjuk waktu

3.4 Penentuan Masa Untuk Suis Menjalankan Fungsi nya

i) Tapet kendalian ON ( Hidup ) dan OFF ( Mati ) yang

ii) Tapet ON menunjukkan bahawa suis akan tertutup

iii) Tapet OFF menunjukkan bahawa suis akan terbuka

iv) Tapet ini boleh diselaraskan mengikut masa yang

3.5 Bateri Bagi Menggerakkan Jam Suis Masa.

Bateri bagi menggerakan jam akan berfungsi apabila :-

a) Kerja - kerja senggaraan

c) Bateri didalam suis masa dapat beroperasi

Motor untuk Suis sesentuh

4.0 PENYENTUH ELEKTRIK

4.1 Fungsi penyentuh elektrik.

i. Untuk menukar fasa bekalan ( dalam sistem