BAB 1: PENGENALAN KEPADA SAINS

1.1 Sains Sebagai Sebahagian Daripada Kehidupan Harian

Pengertian Sains dan Teknologi

Sains ialah kajian sistematik tentang alam semula jadi dan bagaimana ia
mempengaruhi kehidupan kita dan persekitaran.
Sains

Kajian Sains Teknologi Fenomena Semula Jadi

Proses memahami Aplikasi pengetahuan Fenomena semula jadi

fakta masa kini dan sains untuk keperluan yang berlaku termasuk:
dahulu untuk manusia. Manusia
menghasilkan fakta mencipta alatan pembentukan pelangi
baru. untuk memudahkan gerhana matahari dan
kerja. bulan
objek jatuh ke bawah
apabila dibaling ke
atas
pembiasan cahaya
melalui air

1. Memudahkan proses pengajaran dan pembelajaran.

2. Memudahkan pergerakan manusia.
3. Memperkembangkan teknologi pengkomputeran.
4. Memudahkan perhubungan dan komunikasi.
5. Menghasilkan produk bermutu tinggi dan meningkatkan produktiviti.
6. Meningkatkan taraf kesihatan manusia.

Bidang dan Kerjaya yang Melibatkan Sains 1.2 Langkah-langkah dalam Penyiasatan Saintifik

Disediakan oleh: Kong Hui Lan Page 1

BAB 1: PENGENALAN KEPADA SAINS

Langkah Penerangan
P Menentukan tujuan sebenar apa yang ingin disiasat
Q Andaian bijak untuk menjelaskan apa yang diperhatikan
R Merancang cara untuk menguji hipotesis
S Satu pemboleh ubah dimanipulasikan untuk mengkaji
hubungan dengan pemboleh ubah bergerak balas dan pada
masa yang sama, pemboleh ubah lain dimalarkan.
T Penyiasatan dijalankan seperti yang dirancang untuk menguji
hipotesis. Semasa penyiasatan,data dikumpul, dianalisis dan
ditafsir.
U Satu pernyataan tepat yang menjawab kepada masalah
dibuat. Keputusan sama ada suatu hipotesis diterima atau
ditolak diputuskan.
V Laporan mengikut format yang tertentu dibuat selepas
penyiasatan saintifik

Contoh:
Pernyataan masalah:
Bagaimanakah panjang suatu bandul
mempengaruhi ayunannya?
Hipotesis:
Semakin panjang bandul, semakin
perlahan ayunannya.

Panjang bandul Masa 10 ayunan

(cm) lengkap (s)
Pemboleh ubah Pemboleh ubah
dimanipulasikan berqerak balas

Disediakan oleh: Kong Hui Lan Page 2

BAB 1: PENGENALAN KEPADA SAINS
Langkah-langkah Keselamatan
ketika Menjalankan Eksperimen

Baca arahan dengan teliti sebelum

eksperimen dijalankan.

Jangan hidu, rasa atau sentuh bahan kimia

kecuali atas arahan guru.

Baca arahan pada label sebelum

menggunakannya.

Pakai cermin mata keselamatan (goggles)

semasa melakukan pemanasan
Elak daripada meletakkan bahan kimia mudah
terbakar berdekatan api.

Jauhkan mulut tabung uji daripada diri sendiri

dan orang lain semasa pemanasan.

Guna spatula untuk mengendalikan bahan kimia

berbentuk pepejal.

Alihkan bahan kimia berbentuk cecair dengan

salur kaca.

Ketika menuang bahan kimia dari botol, bahagian

label perlu menghala ke arah tapak tangan.

Tutup gas setelah digunakan.

Jangan guna radas kaca yang retak atau

pecah.

Laporkan sebarang kemalangan yang berlaku

kepada guru dengan segera. Alat-alat Radas di dalam Makmal

Disediakan oleh: Kong Hui Lan Page 3

BAB 1: PENGENALAN KEPADA SAINS
Mangkuk pijar (Crucible)
Kegunaan: Untuk memanaskan
bahan kimia.
Mangkuk penyejat (Evaporating
dish)
Kegunaan: Untuk mengewap cecair
daripada larutan.
Pemegang tabung uji (Test tube
holder)
Kegunaan: Untuk memegang tabung
uji.
Picagari (Syringe)
Kegunaan: Untuk memindahkan
cecair dalam jumlah yang kecil.
Bikar (Beaker)
Kegunaan: Untuk mengisi bahan
kimia dan cecair.
Disediakan oleh: Kong Hui Lan
Tabung uji (Test tube)
Kegunaan: Untuk mengisi bahan
kimia.
Penyubat gabus & penyumbat
getah (Cork & rubber stopper)
Kegunaan: Digunakan untuk
menyumbat tabung uji atau kelalang
kon.
Slaid kaca (Glass slide)
Kegunaan: Untuk meletak spesimen
bagi tujuan pemerhatian di bawah
mikroskop.
Jam randik (Stop watch)
Kegunaan: Untuk mengukur masa.
Kelalang kon (Conical flask)
Kegunaan: Untuk mengisi bahan
kimia dan cecair.
Kelalang berdasar rata (Flat-
bottomed flask)
Kegunaan: Untuk mengisi bahan
kimia yang digunakan dalam
penyediaan gas yang mana proses
tersebut tidak memerlukan
pemanasan.
Kasa dawai & tungku kaki tiga
(Wire gauze & tripod stand)
Kegunaan: Untuk menyokong radas
semasa pemanasan.
Rak tabung uji (Test tube rack)
Kegunaan: Untuk memegang tabung
uji dalam kedudukan yang tegak.
Kaki retort & pengapit (Retort
stand & retort clamp)
Kegunaan: Untuk memegang alat
radas semasa eksperimen
dijalankan.
Corong penuras/penapis (Filter
funnel)
Kegunaan: Untuk menapis campuran
pepejal dan cecair.
Penunu Bunsen (Bunsen burner)
Kegunaan: Untuk menyediakan
nyalaan.
Rod kaca (Glass rod)
Kegunaan: Digunakan untuk
mengacau larutan didalam bekas.
Buret (Burette)
Kegunaan: Untuk menyukat isipadu
larutan dengan tepat.
Page 4
BAB 1: PENGENALAN KEPADA SAINS
Balang gas (Gas jar)
Kegunaan: Untuk mengisi gas.
Pipet (Pipette)
Kegunaan: Untuk menyukat isipadu
larutan yang tetap.
Termometer(Thermometer)
Kegunaan: Untuk menyukat suhu.
Disediakan oleh: Kong Hui Lan
Penyepit mangkuk pijar (Crucible
tongs)
Kegunaan: Untuk memegang objek
panas.
Silinder penyukat (Measuring
cylinder)
Kegunaan: Untuk menyukat isipadu
larutan hingga ketepatan 1 cm3.
Beracun
Menyebabkan kematian atau
berbahaya kepada badan jika diserap
melalui kulit, ditelan atau dihidu.
Contoh: merkuri, bromin, natrium
sianida dan plumbum.
Mudah terbakar
Mudah menyebabkan kebakaran.
Contoh: etanol, petrol, fosforus, spirit
metil, kerosin.
Mudah meletup
Mudah meletup apabila dicampur
dengan bahan lain.
Contoh: kalium, natrium, litium.
Merangsa dan merbahaya
Menyebabkan kegatalan pada mata, kulit
dan sistem respirasi
Contoh: ammonia, alkohol, kloroform.
Menghakis
Menyebabkan kerosakan jika terkena
pada kulit atau mata.
Contoh: asid pekat, alkali pekat, bromin,
hidrogen peroksida.
Radioaktif
Memancarkan sinaran radioaktif yang
boleh memusnahkan sel atau tisu badan.
Contoh: uranium, plutonium, radium.
Page 5
BAB 1: PENGENALAN KEPADA SAINS

Imbuhan
Imbuhan digunakan untuk mcnyatakan nilai kuantiti fizik yang terlalu besar atau terlalu
kecil dalam unit S.I..

Nyalaan berkilau Nyalaan tidak berkilau Imbuhan Simbol Nilai Faktor darab
Warna kuning Warna biru Giga G 1000 000 000 x 109
Banyak asap Sedikit atau tiada asap Mega M 1000 000 x l06
Banyak jelaga Tidak ada jelaga Kilo k 1000 x103
Kurang panas Panas Desi d 0.1 x 10-1
Pembakaran gas tidak lengkap Pembakaran gas lengkap
Ketika lubang penunu Bunsen dibuka, nyalaan biru panas terhasil. Senti c 0.01 x 10-2
Ketika lubang penunu Bunsen ditutup, nyalaan kuning kurang panas Mili m 0.001 x 10-3
terhasil. Mikro 0.000 001 x 10-6
Nano n 0.000 000 001 x 10-9
Piko P 0.000000 000 001 x 10-12
1. Kuantiti Fizik dan Unitnya

Disediakan oleh: Kong Hui Lan Page 6

BAB 1: PENGENALAN KEPADA SAINS

Jenis Garisan

1.4 Penggunaan Alat Pengukuran

Pengukuran Panjang

Alat Alat

Disediakan oleh: Kong Hui Lan Page 7

BAB 1: PENGENALAN KEPADA SAINS

Pengukuran Luas

Mengukur diameter 'luaran' sebuah bikar.

Mengukur diameter 'dalaman' sebuah bikar.

Mengukur panjang lengkung (curve).

Disediakan oleh: Kong Hui Lan Page 8

BAB 1: PENGENALAN KEPADA SAINS

Menganggarkan luas kawasan yang berbentuk sekata Pengukuran Isipadu

dan tidak sekata.

Menganggar luas permukaan daun

Merujuk kepada rajah di atas, bentuk sehelai daun dilakarkan di atas kertas
graf. Setiap segiempat sama berkeluasan 1 cm2.

Kawasan yang meliputi segiempat sama yang penuh ditandakan sebagai A,

manakala kawasan yang mempunyai "lebih atau sama dengan 1/2 cm 2
segiempat sama", ditandakan sebagai B.

Kira bilangan setiap segiempat sama A dan B. Kemudian barulah dikira

anggaran luas permukaan daun tersebut.

Bilangan tanda dalam kertas graf = 12

Luas 1 segiempat sama (persegi) = 1 cm2
Luas permukaan daun = 12x1cm2 = 12cm2

Mengukur isipadu cecair menggunakan pipet, buret dan silinder

Disediakan oleh: Kong Hui Lan Page 9
BAB 1: PENGENALAN KEPADA SAINS

penyukat.

Pipet & buret

Pengukuran Suhu

Miniskus (miniscus) merkuri melengkung ke atas, manakala

miniskus air melengkung ke bawah.

Kedudukan mata mestilah sama aras dengan miniscus cecair

ketika mengambil bacaan. Kedudukan mata yang salah akan
menyebabkan ralat parallax.

Disediakan oleh: Kong Hui Lan Page 10

BAB 1: PENGENALAN KEPADA SAINS

1.5 Konsep Jisim dan Berat 1.6 Kepentingan Unit Piawai Dalam Kehidupan Harian

Jisim suatu objek adalah berbeza dengan berat suatu objek. (1

kg = 10 N)

Jisim Berat
Jumlah jirim suatu Daya tarikan graviti
objek Definisi bumi ke atas suatu
objek
Kilogram (kg) Unit Newton (N)
Tidak dipengaruhi oleh Bergantung kepada
daya tarikan graviti. ciri-ciri daya tarikan graviti di
(Tetap) sesuatu tempat
Neraca tuas Alatan Neraca spring

menyukat (Newton)

Unit piawai pengukuran digunakan untuk tujuan yang

Disediakan oleh: Kong Hui Lan Page 11

BAB 1: PENGENALAN KEPADA SAINS

berikut:

1. untuk membolehkan pengukuran yang diambil oleh ahli

sains yang berbeza supaya lebih selaras.
2. untuk membolehkan pertukaran maklumat menjadi lebih
mudah dan kurang mengelirukan.
3. untuk memperbaiki koordinasi antara ahli sains dari
tempat yang berbeza.
4. untuk membolehkan analisis dan perbandingan data
yang berbeza menjadi lebih mudah kerana unit yang sama
digunakan.
5. untuk mengelakkan masalah yang berkaitan dengan
penggunaan unit yang berbeza, seperti penukaran unit.

Antara masalah yang akan timbul jika unit piawai tidak

diguna pakai antaranya adalah:

1. Timbul masalah kejituan dan kepersisan (accurate and

precise) dalam pengukuran.
2. Manusia dari negara-negara berlainan akan menghadapi
masalah komunikasi terutama dalam interaksi seperti
perdagangan dan pengangkutan.
3. Kajian saintifik yang dijalankan oleh para saintis sukar
dibandingkan.

Disediakan oleh: Kong Hui Lan Page 12