1.

0 PENGENAALAN

Bahasa Melayu mempunyai sejarah yang gilang-gemilang dalam sejarah. Pada zaman

kegemilangan Kesultanan Melayu Melaka, bahasa Melayu berperanan sebagai bahasa

pentadbiran, bahasa perdagangan bahasa perundangan, bahasa sastera dan bahasa

perhubungan. Kini, segala-galanya telah berubah disebabkan oleh arus globalisasi. Bahasa

Melayu kini terpinggir dari sudut fungsinya sebagai media penyampai ilmu dan informasi.

Kemajuan dan perkembangan ilmu dalam pelbagai bidang terutamanya dalam bidang

teknologi dan maklumat seolah-olah menghimpit perkembangan bahasa Melayu.

Beberapa orang sarjana Bahasa dari barat telah membuat penyelidikan tentang bahasa-

bahasa yang tersebar di kepulauan Melayu dengan membandingkanantara satu Bahasa

dengan Bahasa yang lain. antara pengkaji yang terkenal adalah R.H. Geldern, J.H.C. Kern,

Wilhem Von Humboldt, Ven Der Tuk, Otto Demwolff, P.W. Schmidt, Brandsteter dan

William Marsden. Sarjana tempatan yang turut menyumbang terhadap usaha ini adalah

Asmah Haji Omar, Amat Juhari Moain, Harun Aminurrashid dan Ismail Hussien.

1.1.Sejarah Perkembangan Bahasa Melayu

Dalam perkembangan bahasa Melayu, perkara yang perlu dilihat adalah dari segi

etimologi kata Melayu. Asal-usul perkataan Melayu sebenarnya masih belum disahkan

oleh pakar-pakar sejarah. Beberapa perkara yang dapat dilaksanaakan ialah penelitian tentang

beberapa bukti yang dapat dikaitkan dengan Melayu iaitu catatan oleh orang Cina yang

menyatakan bahawa sebuah kerajaan Mo-lo-yeu mempersembahkan hasil bumi kepada

1
Maharaja Cina sekitar tahun 644-645 Masihi. Ada juga yang berpandangan bahawa kerajaan

Mo-lo-yeu berpusat di daerah Jambi, Sumatera. Perkataan Mo-lo-yeu wujud dari sebatang

sungai, iaitu sungai Melayu. Bukti ini diperolehi daripada satu catatan orang Cina, iaitu

seorang sami Buddha yang bernama I-Tsing menggunakan perkataan tersebut apabila

menceritakan dua buah kerajaan yang dilawatinya sekitar tahun 675Masihi. Dalam Bahasa

Jawa Kuno pula , perkataan Mlayu bermaksud belari atau mengembara. Ini dapat dikaitkan

dengan kedatangan Indo-Melayu, iaitu Austronesia yang dikatakan bergerak dari Yunan ke

Tanah Melayu.

Istilah Melayu dapat dilihat dari dua sudut pengertian, iaitu sempit dan luas, mengikut

Asmah (1985). Bagi pengertian pertama, istilah ini merujuk kepada bangsa-bangsa

Austronesia yang terdapat di Semananjung Tanah Melayu dan kawasan-kawasan tradisional

yang disebut gugusan pulau-pulau Melayu atau pulau-pulau yang meliputi Indonesia.

Pada tahun 1972, UNESCO telah memilih istilah Melayu untuk dikaitkan dengan suku

bangsa yang berbahasa Melayu yang mendiami Semananjung Tanah Melayu, pantai tmur

Sumetera dan beberapa tempat yang berhampiran. Bahasa yang digunakan oleh penduduk di

kawasan ini ialah Bahasa Melayu. Bahasa ini telah dijadikan Bahasa Kebangsaan di Malaysia

, manakala di Indonesia ialah Bahasa Indonesia.

Bahasa Melayu dikatakan berasal dari Asia Tengah atau Nusantara

( kepulauan Melayu ). Ini berdasarkan penemuan dua teori oleh R.H. Geldern. Beliau yang

merupakan ahli prasejarah, menyebut bahawa Bahasa Melayu berasal dari Asia Tengah

berdasarkan kajian yang dibuat terhadap penemuan kapak tua (beliung batu). Kapak tua

tersebut dijumpai di sekitar hulu Sungai Brahmaputera, Irrawady, Hwang, Salween dan

Yangtze yang didapati serupa kapak tua yang ada di kawasan Nusantara. Beliau membuat

2
kesimpulan bahawa kapak tua di Nusantara dibawa oleh masyarakat dari Asia Tengah

bersama-sama dengan bahasanya sekali.

1.2 Ciri-ciri Bahasa Melayu Kuno

Bahasa Melayu Kuno ialah Bahasa yang dipengaruhi oleh Bahasa Sanskrit. Bahasa

Sanskrit dikatakan banyak mempengaruhi kosa kata Bahasa Melayu. Bahasa Melayu Kuno

melaluizaman kegemilangannya semasa berada di bawah kerajaan Sriwijaya, kira-kira pada

abad ke -7 hingga abad ke-13. Kegemilangannya terbukti apabila Bahasa Melayu mampu

menjadi lingua franca dan Bahasa pemerintah. Kerajaan Sriwijaya berjaya menghasilkan

Bahasa Melayu yang dipertuturkan oleh semua masyarakat sehingga Bahasa Melayu menjadi

Bahasa Komunikasi di kepulauan Melayu, kepulauan Riau dan juga Sumetera . Kewujudan

Bahasa ini dibuktikan melalui penemuan batu-batu bersurat seperti batu bersurat di

Kedudukan Bukit, Palembang (683 S.M); batu bersurat di Talang Tuwo, Palembang (684

S.M); batu bersurat di Kota Kapur, Pulau Bangka (686M.);dan batu bersurat di Karang Brahi,

Jambi (686 M.). Batu bersurat di Gandasuli Jawa Tengah (832 M.) ialah batu bersurat yang

pertama ditemui menerima pengaruh tulisan Nagiri.

Bahasa melayu Kuno merupakan keluarga Bahasa Nusantara dan berkembang dari

abad ke-7 hingga abad ke-13 sebagai Bahasa pentadbiran dan Bahasa lingua franca.

Penuturnya terdapat di semananjung Tanah Melayu , kepulauan Riau dan Sumatera.

Kepentingannya sebagai Bahasa lingua franca kerana sifatnya yang sederhana dan mudah

menerima pengaruh asing, tidak terikat kepada perbezaan susun lapis masyarakat dan

mempunyai system yang lebih mudah berbanding dengan Bahasa Jawa. Bahasa ini banyak

3
dipengaruhi oleh system bbahasa Sanskrit yang banyak menyumbang kepada pengayaan kosa

kata Bahasa Melayu. Pengaruh Sanskrit kuat keraana kaitannya dengan agama Hindu,

kedudukannya sebagai Bahasa goolongan bangsawan dan hirakinya yang tinggi.

Tulisan yang digunakan dalam Bahasa Melayu Kuno merupakan tulisan yang berasal

dari India seperti Devanagiri dan Pallva. Tulisan ini dikatakan pengaruh tulisan India seperti

Jawa Kuno dan tulisan Kawi. Ini didapati pada prasasti dengan banyaknya pengaruh kata

pinjam Sanskrit yang berkait rapat dengan pengaruh kebudayaan India dan agama Hindu.

Bahasa Melayu Kuno tidak mempunyai pengaruh Bahasa Arab baik dari segi kosa kata atau

tulisan. Bahasa Melayu Kuno ternyata disebarkan pada zaman beberapa buah kerajaan lama

seperti Kerajaan Campa dan Empayar Funan di Vetnam Tengah dan Selatan, Thailand Tengah

dan Selatan, Kerajaan Sailendra di Pulau Jawad an Empayar Sriwijaya yang terdaapat di

Sumatera Utara, Pulau Jawad an Tanah Semananjung hingga ke Segenting Kra.

1.3 Ciri-ciri Bahasa Melayu Klasik

Bahasa Melayu Klasik merupakan tahap ketiga dalam perkembangan Bahasa Melayu,

selepas Bahasa Melayu Purba dan Bahasa Melayu kuno. Bahasa Melayu Klasik diasaskan

sewaktu terdiirinya kerajaan Islam pertama di sebelah timur Aceh, iiaitu kerajaan Samudera-

Pasai di bawah Sultan Malikul Salih. Bahasa ini merupakan kesan langsung kedatangan

agama Islam dan Kebudayaan Islam. Zaman permulaannya menunjukkan kemunculan

prasasti Terangganu yang bertarikh 702 Hijrah bersamaan dengan 1303 Masiihi. Bahasa

Melayu Klasik muncul dengan wujudnya tulisan Jawi, iaitu tulisan Arab berbahasa Melayu

pada awal abad ke-14. Prasasti Bahasa Melayu Klasik banyak terdapat di Semananjung

4
Tanah Melayu seperti di Pengkalan Kempas, Negeri Sembilan, Pahang , perak, Kelantan,

kedah dan beberapa tempat lain. Prasasti ini juga ditemui di Sumatera Selatan, Jambi,Riau,

Sumatera Barat, Sumatera Utara dan Aceh.

Pada abad ke-13, peralihan Bahasa berlaku ekoran daripada pengaruh yang dibawa

oleh agama Islam ke Asia Tenggara. Kehadiran agama Islam ke Asia Tenggara banyak

mempengaruhi perkembangan Bahasa melayu ketika itu terutamanya dari aspek kosa kata,

struktur kata dan juga tulisannya. Peralihan Bahasa Melayu Kuno kepada Bahasa Melayu

Klasik ini dapat dibuktikan dengan penemuan batu-batu bersurat seperti batu bersurat Minye

Tujuh, Aceh (1390), peenemuan batu-batu bersurat pertama yangditemui penggunaan kata-

kata Arab seperti Khalifah, nabi-nabi, Allah dan rahmat. Batu bersurat Pagar Ruyung pula

mempunyai sedikit perbezaan dengan batu bersurat abad ke -7, iaitu dari segi bahasanya.

Bahasa Melayu Klasik dikatakan mengalami zaman kegemilangannya semasa berada di

bawah kerajaan Melaka, Aceh dan Johor Riau.hal ini disebabkan kertajaan-kerajaan tersebut

pernah menjadi kawasan yang penting untuk kegiataan perdagangan dan perkembangan Islam

dan seterusnya Bahasa ketika itu.

Kemunculan Bahasa melayu Klasik juga ditemui dalam manuskrip Melayu Lama.

Terdapat kira-kira 10,000 naskah manuskrip Melayu lama yang tersimpan di beberapa buah

negara terutamanya di negara Barat. Manuskrip Melayu lama yang tertua ialah surat kiriman

Sultan Ternate, dari kepulauan Maluku kepada Raja Portugis yang bertarikh tahun 1521 dan

1522. Tulisan berbentuk buku pula ialah kitab Aqaid al-Nasafi yang bertarikh 1590 (988H).

terdaapat juga manuskrip lama lain seperti Tutinameh (1600), Hikayat Seri Rama (1633),

surat Raja Acheh kepada Harry Middleton (1602) dan surat emas Sultan Iskandar Muda

Mahkota Alam, Aceh kepada Raja Inggeris, King James 1 (1615). Penemuan ini

menunjukkan Bahasa Melayu telah menjadi Bahasa lingua franca di Asia Tenggara pada

masa itu.

5
 Bahasa Melayu Klasik jelas banyak digunakan dalam penulisan agama khususnya

bidang tauhid atau usuluddin, syariah atau undang-undang islam, dan tasawuf. Karya agama

yang tertua dihasilkan dalam Bahasa Melayu Klasik kemungkinan ilmu, punca ilmu,

keobjiktifan ilmu, teori cakerawala, hakikat Tuhan dan manusia. Jelasnya, kitab ini

merupakan titik awal bidang ilmu yang jauh jangkauan pemikiran manusia dan diungkapkan

dalam Bahasa Melayu. Ini merupakan pencapaian penting bagi membuktikan bahawa Bahasa

Melayu mampu menjadi Bahasa ilmu.

Gaya Bahasa Melayu Klasik pula memperlihatkan gaya yang tersendiri. Gaya Bahasa

Melayu Klasik Kelihatan pada ayat kompleks, ayat pasif dan aayat songsang. Hal ini

disebabkan oleh pengaruh Bahasa Arab dan lenggoknya yang jelas kelihatan kearaban. Selain

daripada itu, bunga bahasanya juga menggambarkan kehalusan dan daya cipta berseni

karyawan pada zaman tersebut. Bahasa Melayu Klasik bertunjangkan system tulisan Jawi

yang berasaskan aksara Arab. System tulisan ini merupakan alat yang melunaskan

penyebaran dalam Bahasa persuratan di Alam Melayu. Malah system tulisan ini merupakan

bukti yang nyata tentang kewujudan Bahasa ini. Warisan Bahasa Melayu Klasik tertulis

dalam karya persuratan yang meliputi pelbagai bidang, iaitu agama, undang-undang,

ketatanegaraan, historiografi, sastera,perubatan, pentadbiran serta hubungan politik. Bahasa

Melayu Klasik juga mendapat pengaruh kata-kata pinjaman daripada Bahasa Arab dan Parsi.

Dari segi sejarah, Bahasa Melayu Klasik mempunyai kesignifikanan yang tersendiri.

Bahasa ini dikatakan sebagai titik bermulanya Bahasa Melayu Moden. Bahasa Melayu Klasik

juga memperkenalkan ragam Bahasa persuratan dengan munculnya tulisan Jawi yang

digunaakan secara meluas di Alam Melayu. Peranannya penting sebagai asas kepada

pembentukan Bahasa baku, konsep kebangsaan Melayu dan mengungkapkan pelbagai jenis

laras bagi memulakan transformasi ciiri budaya yang penting.

6
2.0 Pendapat tokoh dan teori perkembangan Bahasa Melayu

Bahasa Melayu mempunyai jumlah penutur yang besar jumlahnya dibandingkan

dengan bahasa lain seperti Bahasa Jawa atau Bahasa Tagalog. Bahasa Melayu Purba

dikatakan wujud pada zaman prasejarah namun tidak ada bukti yang bertulis pada masa itu.

Perbincangan dalam modul ini lebih tertumpu kepada perkembangan Bahasa Melayu Kuno

dan Bahasa Melayu Klasik yang menjadi asas kepada perkembangan Bahasa Melayu Moden.

Beberapa teori telah mengatakan bahawa penutur-penutur Bahasa Melayu berasal

daripada golongan manusia yang diberi nama Austronesia. Mereka datang dari daerah Yunan

dan telah turun dalam dua gelombang pergerakan ke wilayah Asia Tenggara. Golongan

pertama disebut Melayu Proto yang datang sejak tahun 2,500 sebelum Masihi. Tidak

dijelaskan mengapa mereka berpindah. Mereka tinggal di kuala-kuala sungai dan pantai

untuk memudahkan kerja-kerja mencari makan. Golongan kedua disebut Melayu Deutro

yang datang kira-kira dalam tahun 1,500 sebelum Masihi. Perpindahan mereka juga tidak

dapat dipastikan sebab-sebabnya. Melayu Deutro ini telah berpindah mengikut jalan dan

laluan yang dilalui Melayu Proto. Apabila sampai di selatan mereka mendesak golongan

pertama ke daerah pinggiran, ke hulu sungai, ke kawasan gunung atau ke tempat-tempat yang

terpencil, manakala Melayu Deutro tinggal di kawasan tanah pamah, tanah rendah, lembah

sungai dan di tepi laut.

Beberapa orang sarjana bahasa Barat telah membuat penyelidikan tentang bahasa-

bahasa yang tersebar di kepulauan Melayu dengan membandingkan antara satu bahasa

dengan bahasa yang lain. Antara pengkaji yang terkenal termasuklah R.H. Geldern, J.H.C.

7
Kern, Wilhem Von Humboldt, Van Der Tuuk, Otto Demwolff, P.W. Schmidt, Brandstetter,

William Marsden dan lain-lain. Sarjana tempatan yang turut memberi sumbangan terhadap

usaha ini ialah Asmah Haji Omar, Amat Juhari Moain, Harun Aminurrashid, Ismail Hussien

dan lain-lain.

2.1 R.H. Geldern

Bangsa Melayu dikatakan berasal dari Asia Tengah atau dari Nusantara (kepulauan

Melayu). Ini berdasarkan dua teori yang dikemukakan oleh para pengkaji, iaitu R.H. Geldern,

iaitu seorang ahli pengkaji prasejarah yang mengatakan bahawa bangsa Melayu berasal dari

Asia Tengah berdasarkan kajian yang dibuat terhadap kapak tua (beliung batu) yang ditemui.

Kapak tua tersebut ditemui di sekitar hulu Sungai Brahmaputra, Irrawaddy, Hwang, Salween

dan Yangtze yang didapati serupa dengan kapak tua yang ada di kawasan Nusantara. Beliau

menyimpulkan bahawa kapak tua di Nusantara itu dibawa oleh masyarakat dari Asia Tengah

bersama-sama dengan bahasanya sekali.

2.2 J.H.C. Kern

Pengkaji seterusnya ialah J.H.C. Kern, seorang ahli filologi Belanda juga

mengatakan bahawa bangsa Melayu itu berasal dari Asia Tengah berdasarkan persamaan

beberapa perkataan. Beliau mendapati ada beberapa perkataan yang terdapat di kepulauan

Nusantara itu terdapat juga di Madagaskar, Taiwan, beberapa pulau di kepulauan Pasifik dan

8
di Filipina. Beliau juga mendapati bahawa perkataan yang digunakan berasal daripada induk

yang sama, iaitu Asia.

2.3 William Marsden

Selain dua tokoh tersebut, William Marsden yang membuat kajian terhadap Bahasa

Melayu mendapati Bahasa Melayu dan bahasa Polinesia itu merupakan bahasa serumpun.

Pendapat yang kedua mengatakan bahawa bangsa Melayu itu berasal dari Nusantara yang

bermaksud Bahasa Melayu itu bermula dari Nusantara. Dalam kajian ini, istilah filum

digunakan bagi menggambarkan kelompok bahasa yang menjangkau lebih 5,000 tahun.

2.4 Asmah Haji Omar

Menurut Asmah (1985) kawasan penyebaran bahasa-bahasa Indonesia dianggap

sebagai pusat keseluruhan kawasan Austronesia atas beberapa sebab. Antara lain, keluarga

bahasa ini melebihi mana-mana keluarga bahasa dari segi bentuk-bentuk bahasanya. Malah

daripada keluarga bahasa inilah terdapatnya Bahasa Melayu, iaitu bahasa yang pesat

perkembangannya sehingga dijadikan bahasa kebangsaan bagi negara Malaysia, Indonesia

dan Brunei Darussalam. Malah kerajaan yang memerintah alam nusantara semuanya terdapat

di kawasan Indonesia, misalnya Kerajaan Sriwijaya-Melaka dan kerajaan Melayu-Johor.

Istilah Melayu dapat dilihat dari dua segi, iaitu pengertian yang sempit dan pengertian

yang luas (Asmah,1985:37). Bagi pengertian pertama, istilah ini merujuk kepada bangsa-

9
bangsa Austronesia yang terdapat di semenanjung Tanah Melayu dan kawasan tradisional

yang disebut sebagai gugusan pulau-pulau Melayu, yakni pulau-pulau yang meliputi

Indonesia hari ini.

3.0 Maklumat Sokongan Tentang Teori/Sejarah Perkembangan Bahasa Melayu

Berikut merupakan penerangan/ulasan serba sedikit tentang tokoh sejarah

perkembangan Bahasa Melayu di Kepulauan Melayu. Antara tokoh-tokoh tersebut ialah R.H.

Geldern, J.H.C Kern, William Marsden , dan Asmah Hj Omar. Sebenarnya banyak lagi

tokoh-tokoh yang terlibat dalam mengkaji sejarah perkembangan Bahasa Melayu Di

Kepulauan Melayu.

3.1 R.H. Geldern

R.H. Geldern ialah seorang ahli prasejarah dan menjadi guru besar di Iranian Institute

and School for Asiatic Studies telah membuat kajian tentang asal usul bangsa Melayu.

Sarjana yang berasal dari Wien, Austria ini telah membuat kajian terhadap kapak tua (beliung

batu). Beliau menemui kapak yang diperbuat daripada batu itu di sekitar hulu Sungai

Brahmaputra, Irrawaddy, Salween, Yangtze, dan Hwang. Bentuk dan jenis kapak yang sama,

beliau temui juga di beberapa tempat di kawasan Nusantara. Geldern berkesimpulan, tentulah

kapak tua tersebut dibawa oleh orang Asia Tengah ke Kepulauan Melayu ini.

10
3.2 J.H.C. Kern

J.H.C. Kern ialah seorang ahli filologi Belanda yang pakar dalam bahasa Sanskrit dan

pelbagai bahasa Austronesia yang lain telah membuat kajian berdasarkan beberapa perkataan

yang digunakan sehari-hari terutama nama tumbuh-tumbuhan, haiwan, dan nama perahu.

Beliau mendapati bahawa perkataan yang terdapat di Kepulauan Nusantara ini terdapat juga

di Madagaskar, Filipina, Taiwan, dan beberapa buah pulau di Lautan Pasifik (lihat peta pada

Lampiran 1). Perkataan tersebut di antara lain ialah: padi, buluh, rotan, nyiur, pisang, pandan,

dan ubi. Berdasarkan senarai perkataan yang dikajinya itu Kern berkesimpulan bahawa

bahasa Melayu ini berasal daripada satu induk yang ada di Asia.

3.3 William Marsden

W. Marsden pula dalam kajiannya mendapati bahawa bahasa Melayu dan bahasa

Polinesia (bahasa yang digunakan di beberapa buah pulau yang terdapat di Lautan Pasifik)

merupakan bahasa yang serumpun. E. Aymonier dan A. Cabaton pula mendapati bahawa

bahasa Campa serumpun dengan bahasa Polinesia, manakala Hamy berpendapat bahawa

bahasa Melayu dan bahasa Campa merupakan warisan daripada bahasa Melayu Kontinental.

Di samping keserumpunan bahasa, W. Humboldt dalam kajiannya mendapati bahawa bahasa

Melayu (terutama bahasa Jawa) telah banyak menyerap bahasa Sanskrit yang berasal dari

India.

11
3.4 Asmah Haji Omar

Dua orang sarjana Melayu, iaitu Slametmuljana dan Asmah Haji Omar juga

menyokong pendapat di atas. Slametmuljana yang membuat penyelidikannya berdasarkan

perbandingan bahasa, sampai pada suatu kesimpulan bahawa bahasa Austronesia yang

dalamnya termasuk bahasa Melayu, berasal dari Asia. Asmah Haji Omar membuat huraian

yang lebih terperinci lagi. Beliau berpendapat bahawa perpindahan orang Melayu dari daratan

Asia ke Nusantara ini tidaklah sekaligus dan juga tidak melalui satu laluan. Ada yang melalui

daratan, iaitu Tanah Semenanjung, melalui Lautan Hindi dan ada pula yang melalui Lautan

China. Namun, beliau menolak pendapat yang mengatakan bahawa pada mulanya asal bahasa

mereka satu dan perbezaan yang berlaku kemudian adalah kerana faktor geografi dan

komunikasi. Dengan demikian, anggapan bahawa bahasa Melayu Moden merupakan

perkembangan daripada bahasa Melayu Klasik, bahasa Melayu Klasik berasal daripada

bahasa Melayu Kuno dan bahasa Melayu Kuno itu asalnya daripada bahasa Melayu Purba

merupakan anggapan yang keliru.

4.0 KESIMPULAN

Walaupun asal usul bangsa Melayu (dalam pengertian yang khusus) yang paling asal

belum diketahui secara pasti tetapi pertumbuhan bahasa Melayu dapatlah dikatakan berasal

dari Sumatera Selatan di sekitar Jambi dan Palembang. Kesimpulan ini dikemukakan

berdasarkan beberapa alasan, iaitu:

12
 Bahasa Melayu tidak mungkin pecahan daripada bahasa Jawa kerana sifatnya berbeza.

Perbezaan itu di antara lain ialah bahasa Jawa mempunyai peringkat penggunaan bahasa

manakala bahasa Melayu, tidak. Jadi, tentulah bahasa Melayu bukan berasal daripada bahasa

Jawa.

Aksara Rencong ialah huruf Melayu Tua yang lebih tua daripada aksara Jawa Kuno

(tulisan Kawi). Masyarakat yang telah memiliki kemahiran bertulis dianggap sebagai

masyarakat yang telah tinggi peradabannya dan tentu telah mempunyai masyarakat yang

berkurun-kurun lamanya. Bahasa Melayu Tua dan Bahasa Batak juga tidak sama. Hal ini

terbukti tulisannya tidak sama. Jadi, bahasa Melayu tentulah bukan berasal daripada bahasa

Batak, walaupun pada masa yang sama mungkin kedua-dua bahasa ini telah wujud.

Kerajaan Sriwijaya merupakan sebuah kerajaan yang besar. Tidak mungkin sebuah

kerajaan didirikan jika di daerah itu tidak ada penduduk asal yang ramai Kerajaan Melayu

pada waktu itu tentulah bukan seperti yang dimaksudkan seperti raja Melayu yang terdapat di

Pasai atau di Melaka. Pengertian raja pada waktu itu ialah Ketua Kampung dan kerajaan itu

bermaksud kawasan kampung. Tetapi tentulah kawasan kampung ketika itu sangat luas dan

juga terdapat beberapa kampung lain di sekitarnya.

Sehingga saat ini belum ditemui bukti sejarah yang lebih awal daripada Batu Bersurat

Kedukan Bukit (di Palembang) yang telah menggunakan bahasa Melayu dalam

persuratannya. Dan juga, belum ada huruf Melayu Kuno yang lain ditemui selain daripada

aksara Rencong (di daerah Sumatera Selatan, aksara Rencong ini masih digunakan hingga

abad ke-18).

Bahasa Minangkabau ialah salah satu bahasa yang paling mirip dengan bahasa Melayu

dibandingkan dengan dialek Melayu yang lain kerana sejak dahulu kala lagi daerah Jambi

13
berdekatan dengan daerah Minangkabau. Oleh yang demikian, kedua-dua bahasa ini tentulah

ada pertaliannya.

Walaupun bahasa Melayu tidak sama dengan bahasa Jawa dan bahasa Batak (secara

khusus) namun secara umum bahasa ini pada asalnya satu rumpun yang disebut rumpun

bahasa Austronesia Barat atau bahasa Nusantara. Walau bagaimanapun, kajian selanjutnya

perlu dilakukan untuk mengesahkan asal usul bangsa dan bahasa Melayu yang lebih

terperinci, seperti rekonstruksi bahasa Melayu Purba dan juga kajian Leksikostatistik bahasa

yang terdapat di benua Asia ini.

14
RUJUKAN

Abdul Rashid Melebek, & Amat Juhari Moain. ( 2006 ). Sejarah Bahasa Melayu.

Kuala Lumpur: Utusan Malaysia Publication & Distributors.

Amat Juhari Moain. ( 1992 ). Perancangan Bahasa: Sejarah akasara Jawi. Kuala

Lumpur. Dewan Bahasa dan Pustaka.

Asmah Haji Omar. ( 1985 ). Susur Galur Bahasa Melayu. Kuala Lumpur: Dewan

Bahasa dan Pustaka.

Awang Sariyan dipetik daripada Ensiklopedia Kebudayaan Melayu. ( 1998 ) Kuala

Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

Dr Puteri Roslina Abdul Wahid ( 2008 ). HBML4103 Sejarah Perkembangan Bahasa

Melayu. Open Universiti Malaysia (OUM).

Ismail Hussein. ( 1992 ). Sejarah pertumbuhan Bahasa Melayu. Universiti Sains

Malaysia: Pulau Pinang.

Nik Safiah Karim et al. ( 2004 ). Tatabahasa dewan. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa

dan Pustaka.

15