HABARI

HabariZAza
NISHATI
nishati&MADINI
&madini

NewsBulletin
http://www.mem.go.tz

Toleo No.173
Toleo No. 51 Limesambazwa kwa Taasisi
Limesambazwa kwana Idaranazote
Taasisi IdaraMEM
zote MEM Tarehe - 23-29 Januari , 2015
Mei 26 - June 1, 2017

Wabunge
WAZIRI WA NISHATI NA MADINI AZINDUA RASMI BODI YA TANESCO -Uk2
MARAIS, TANZANIA, UGANDA
WASAINI TAMKO LA PAMOJA
MRADI WA BOMBA LA MAFUTA
Waimwagia sifa MEM, TANESCO, REA
Somahabari Uk.2

Rais wa Jamhuri ya Muungano wa Tanzania, Dkt. John Pombe Magufuli (kulia) na Rais wa Uganda, Yoweri Kaguta
Museveni wakitia saini tamko la pamoja la kukamilika kwa majadiliano na vipengele vya mkataba wa utekelezaji wa
mradi wa ujenzi wa bomba la mafuta ghafi kutoka Hoima nchini Uganda hadi Tanga nchini Tanzania

Waziri wa Nishati Mkurugenzi Mtend- Mkurugenzi Mkuu wa

Naibu Waziri wa Nishati na Naibu Waziri wa Nishati na

MAHAFALI YA NNE TGC YAFANA

na Madini, Profesa aji wa TANESCO, REA, Dk. Lutengano
Madini, anayeshughulikia Madini anayeshughulikia Mhandisi Felchesmi
Sospeter Muhongo Madini Stephen Masele Nishati, Charles Kitwanga Mwakahesya UK
Mramba
>>4

JWTZ wapongezwa kunusuru mtambo wa Msimbati-Uk4

Ofisi ya M awasiliano Serik alini inapokea habari za matukio mbalimbali
kwa ajili ya News Bullettin hii ya Wizar a ya Nishati na Madini
Ofisi ya Mawasiliano Serik alini inapokea habari za matukio mbalimbali
Wasiliana nasi Kitengo cha Mawasiliano kwa simu Namba +255 22 2110490 Fax 2110389 Mob: +255 732 999263
kwa ajili ya News Bullettinau Fika hii
Ofisina Jarida laGhorofa
ya Mawasiliano Wizarya
a Tano
ya Nishati
(MEM) na Madini
Wasiliana nasi Kitengo cha Mawasiliano kwa simu Namba +255 22 2110490 Fax 2110389 Mob: +255 732 999263
au Fika Ofisi ya Mawasiliano Ghorofa ya Tano (MEM) Barua pepe: badra77@yahoo.com
 NewsBulletin
Habari za nishati/madini

2
http://www.mem.go.tz

Mei 26 - June 1, 2017

Na Greyson Mwase,
Dar es Salaam
Marais, Tanzania, Uganda wasaini Tamko
la pamoja mradi wa Bomba la Mafuta

R
ais wa Jamhuri
ya Muungano
wa Tanzania,
Dkt. John Pombe
Magufuli na
Rais wa Uganda, Yoweri
Kaguta Museveni, Mei 21,2017
wametia saini tamko la pamoja
(Communique) la kukamilika
kwa majadiliano ya vipengele
vya mkataba ambao utasainiwa
hapo baadaye kwa ajili ya
utekelezaji wa mradi wa ujenzi
wa Bomba la Mafuta Ghafi
kutoka Hoima nchini Uganda
hadi Tanga nchini Tanzania.
Hafla hiyo iliyofanyika
Ikulu jijini Dar es Salaam
ilihudhuriwa pia na viongozi
mbalimbali wa nchi zote mbili
wakiwemo Mawaziri, Makatibu
Wakuu, Wanasheria Wakuu
wa Serikali, Wakurugenzi na
Viongozi wa Taasisi mbalimbali
zinazohusika na mradi huo.
Baada ya utiaji saini
wa tamko hilo, wataalam
wataandaa mkataba wa mradi
kati ya Tanzania na Uganda
ambao umepangwa kukamilika
ndani ya kipindi cha wiki moja,
na baada ya hapo taratibu
za kuweka jiwe la msingi la
kuanza kwa ujenzi wa mradi
huo zitafanyika.
Mara baada ya kukamilika
kwa ujenzi wa mradi huo
wenye urefu wa jumla ya
Kilometa 1,443 zikiwemo 1,115
zitakazojengwa katika ardhi ya
Tanzania utakaogharimu jumla
vigezo vingine kuwa ni pamoja na
Tanzania kuwa na uzoefu mkubwa
katika usimamizi wa bomba la mafuta
na gesi kama vile bomba la mafuta
la TAZAMA na la gesi linalotoka
Mtwara hadi jijini Dar es Salaam.
Pia bandari ya Tanga ni nzuri
kwa kuwezesha mafuta kusafirishwa
kwa mwaka mzima bila tatizo lolote,
alisema Rais Magufuli.
Akielezea manufaa
yatakayopatikana mara baada ya
kukamilika kwa mradi huo Rais
Magufuli alisema nchi za Tanzania na
Uganda zitapata mapato na kuongeza
Kutoka kulia, Katibu Mkuu Kiongozi John William Herbert Kijazi,
aliyekuwa Waziri wa Nishati na Madini, Profesa Sospeter Muhongo,
kasi ya ukuaji wa uchumi wake
Alieleza faida nyingine ni pamoja
Waziri wa Fedha na Mipango, Dkt. Philip Mpango, na Waziri wa
Mambo ya Nje na Ushirikiano wa Afrika Mashariki, Kikanda na na gharama za mafuta kupungua
kutokana na nchi za Afrika Mashariki
Kimataifa, Dkt. Augustine Mahiga wakibadilishana mawazo kabla
ya Hafla ya utiaji saini tamko la pamoja na utekelezaji wa ujenzi wa kutumia mafuta yake yenyewe kwenye
Bomba la kusafirisha Mafuta Ghafi la Afrika Mashariki kutoka Hoima, magari pamoja na ndege hivyo
Uganda hadi katika Bandari ya Tanga, Tanzania iliyofanyika Ikulu jijini kuchochea kasi ya utalii katika nchi
Dar es Salaam Mei 21, 2017. husika pamoja na ajira.
ya Dola za Marekani Bilioni 3.55, na ushindani mkubwa hata hivyo Dkt. Magufuli aliwataka wataalam
unatarajiwa kusafirisha mapipa laki bado ilionekana Tanzania kuwa na kuongeza kasi ya utekelezaji wa mradi
mbili na kutoa ajira kati ya 6,000 na vigezo vya bomba hilo kupita katika ili uweze kukamilika kwa wakati na
10,000. sehemu kubwa ya ardhi yake ambapo wananchi wa nchi zote mbili kuanza
Akizungumza mara baada ya alieleza vigezo hivyo kuwa ni pamoja kufaidi matunda ya mradi huo.
kukamilika kwa utiaji saini wa tamko na hali ya tambarare katika ardhi ya Naye Rais wa Uganda, Yoweri
hilo, Rais wa Jamhuri ya Muungano Tanzania hivyo gharama za uwekezaji Museveni alimpongeza Rais Magufuli
wa Tanzania Dkt. John Pombe kuwa rahisi. na Serikali yake kwa kutia msukumo
Magufuli, alisema kukamilika kwa Aliongeza kuwa ardhi ya Tanzania mkubwa kufanikisha mradi huu na
mradi huo kutaleta mabadiliko ya ni rahisi pamoja na kuwepo kwa kuongeza kuwa mradi utazinufaisha
kiuchumi katika nchi za Uganda na hifadhi ya barabara katika maeneo nchi za Afrika Mashariki yakiwemo
Tanzania. mengi hali inayopelekea gharama za mashirika ya ndege ambapo yatapata
Akielezea mradi huo, Dkt fidia kuwa ndogo mafuta kwa gharama nafuu na kukua
Magufuli alisema kuwa mradi ulikuwa Rais Magufuli aliendelea kueleza zaidi kibiashara.

Rais wa Jamhuri ya Muungano wa Tanzania, Dkt. John Pombe

Magufuli na Rais wa Uganda, Yoweri Kaguta Museveni na wajumbe
wao katika mazungumzo ya mwisho kabla ya kutia saini Tamko la
pamoja la kukamilika kwa majadiliano na vipengele vya mkataba wa
utekelezaji wa mradi wa ujenzi wa Bomba la kusafirisha Mafuta Ghafi
kutoka Hoima nchini Uganda hadi Tanga nchini Tanzania katika Hafla Sehemu ya watendaji kutoka Wizara ya Nishati na Madini wakifurahia
iliyofanyika Ikulu jijini Dar es salaam. jambo katika Hafla iliyofanyika Ikulu jijini Dar es salaam.
 NewsBulletin 3
http://www.mem.go.tz
Habari za nishati/madini
Mei 26 - June 1, 2017

RAIS MAGUFULI NA RAIS MUSEVENI WA

UGANDA WASAINI TAMKO LA PAMOJA LA
UTEKELEZAJI WA UJENZI WA BOMBA LA

TAHARIRI MAFUTA HOIMA TANGA

UTEKELEZAJI WA BAJETI
KWA MWAKA 2016/17
UMELETA TIJA
Mwanzoni mwa Mwezi Aprili mwaka huu, Wizara ya Nishati
na Madini na Taasisi zake ziliwasilisha kwa Kamati ya Kudumu ya
Bunge ya Nishati na Madini Taarifa ya Utekelezaji wa Bajeti kwa
mwaka wa Fedha 2016/17.
Mengi yametekelezwa na Wizara na Taasisi zake katika Sekta za
Nishati na Madini na mafanikio hayo hayapaswi kubezwa kwa kuwa
utekelezaji wake umewezesha wananchi na Taifa kupiga hatua.
Jambo hilo linajidhihirisha wazi tukianzia na mifano michache
ikiwemo miradi ya Gesi Asilia. Kwa mujibu wa taarifa iliyotolewa na
Shirika la Maendeleo ya Petroli Tanzania (TPDC), hivi sasa takribani
asilimia 50 ya umeme kwenye Gridi ya Taifa unazalishwa kutokana
na gesi. Hii ni hatua kwa kuwa, upatikanaji na uwepo wa gesi asilia Rais Dkt John Pombe Magufuli na Rais wa Uganda, Yoweri Kaguta Museveni
umewezesha Taifa kupunguza kiwango cha kuzalisha umeme kwa wakiwa na Mawaziri na maafisa waandamizi wa pande zote mbili baada ya
kutumia mafuta mazito ambayo ni gharama. kukamilika zoezi la utiaji saini tamko la pamoja la kukamilika kwa majadiliano na
Aidha, Miradi ya Umeme Vijijini inayotekelezwa na Wakala vipengele vya mkataba wa utekelezaji wa mradi wa ujenzi wa Bomba la Mafuta
wa Nishati Vijijini (REA) kwa kushirikiana na Shirika la Umeme Ghafi kutoka Hoima nchini Uganda hadi Tanga nchini Tanzania.
Tanzania (TANESCO), imewezesha Watanzania kupata fursa za
kutumia nishati ya umeme ambayo inatajwa kuwa kichocheo kikubwa
cha kuwezesha shughuli za kiuchumi, kijamii na maendeleo ya Taifa.
Akitangaza Takwimu mpya za kiwango cha utumiaji umeme
nchini, mnamo tarehe 20 Machi, 2017, aliyekuwa Waziri wa Nishati
na Madini Profesa Sospeter Muhongo alisema kuwa, hadi kufikia
Desemba, 2016 fursa ya kutumia umeme nchini (overall National
acess level) imeongezeka hadi kufikia asilimia 67.5 kutoka asilimia 10
ya mwaka 2007.
Aidha, Profesa Muhongo alisema kuwa, fursa ya kutumia umeme
vijijini kuwa imeongezeka kufikia asilimia 49.5 kutoka asilimia mbili
(2) mwaka 2007, huku fursa ya utumiaji umeme mijini ikiongezeka
hadi asilimia 97.3. Tunasema haya ni mafanikio kwa kuwa, ongezeko
hili linawezesha watanzania kupata fursa ya kujikita katika shughuli za
kiuchumi kwa kupitia nishati ya umeme.
Utekelezaji huu wa miradi ni hatua, mafanikio na maendeleo
kutokana na umuhimu wa nishati. Nishati ni muhimu kwa kuwa
inahitajika takriban katika kila sekta ikiwemo Afya, Elimu na
huduma nyingine. Ni wazi kuwa, kukosekana kwa nishati ya umeme
kunaweza kuchelewesha maendeleo katika jamii yoyote ile ikiwemo Rais Dkt John Pombe Magufuli na Rais wa Uganda, Yoweri Kaguta Museveni
kusababisha umaskini. wakiwa na watendaji wa pande zote mbili baada ya kukamilika zoezi la utiaji saini
Aidha, kuzinduliwa rasmi kwa Awamu ya Tatu ya Mradi tamko la pamoja la kukamilika kwa majadiliano na vipengele vya mkataba wa
Kabambe wa kupeleka umeme vijijini utapanua wigo na fursa za utekelezaji wa mradi wa ujenzi wa bomba la mafuta ghafi kutoka Hoima nchini
utumiaji umeme jambo ambalo pia litawezesha azma ya Serikali ya Uganda hadi Tanga nchini Tanzania katika hafla iliyofanyika Ikulu jijini Dar es
Mapinduzi ya Viwanda.
Vilevile, katika Sekta ya Madini mengi yametekelezwa. Tukianza
na machache ni suala la kuhakikisha kwamba wachimbaji wadogo
KWA HABARI PIGA SIMU Five
wanaendelezwa kwa kuwezeshwa kutoka uchimbaji mdogo kwenda
wa Kati ikiwemo pia kutengewa maeneo ya uchimbaji. Katika hili,
kitengo cha mawasiliano Pillars of
Reforms
TEL-2110490
tayari Wizara imetenga jumla ya hekta 38.567 katika maeneo 11
nchini kwa ajili ya uchimbaji mdogo.

FAX-2110389
Maeneo hayo yapo Msasa na Matabe Mkoani Geita, Biharamulo
na Kyerwa yaliyopo Mkoani Kagera, Itigi, Mkoani Singida, D- Reef, increase efficiency
Ibindi na Kapanda Mkoani Katavi, Ngapa Mkoani Songea, Nzega

MOB-0732999263
Mkoani Tabora na Kitowelo Mkoani Lindi. Quality delivery
Tunachukua fursa hii kupongeza Watendaji na Watumishi wa of goods/service
Wizara na Taasisi zake zote kwa utekelezaji wa Bajeti ya Wizara satisfAction of
kwa mwaka 2016/17 kwa mafanikio. Hii ni kutokana na juhudi the client
zilizofanyika kuhakikisha kuwa, Watanzania na Taifa wananufaika na Bodi ya uhariri
rasilimali za Nishati na Madini. satisfaction of
Aidha, kutokana na utekelezaji huo, Wizara inatarajia kuendeleza Msanifu: Lucas Gordon business partners
utekelezaji wa majukumu yake kupitia Bajeti ya Mwaka 2017/18 Waandishi: Veronica Simba, Asteria Muhozya, Greyson
kutokana na miradi na mipango iliyoainishwa ambayo inalenga Mwase, Teresia Mhagama, Mohamed Saif, Rhoda James , satisfAction of
kuongeza tija zaidi kwa Taifa. Nuru Mwasampeta na Zuena Msuya shareholders
 Habari za nishati/madini
4 NewsBulletin
Mei 26 - June 1, 2017
MAHAFALI YA NNE TGC YAFANA
. Wanawake 18 wahitimu mafunzo ya uongezaji thamani madini
Na Veronica Simba
J
umla ya wanawake 18
kutoka mikoa mbalimbali
nchini, wamehitimu mafunzo
ya ukataji na ungarishaji
madini ya vito katika Kituo
cha Jemolojia Tanzania (TGC),
kilichopo jijini Arusha, Mei 19
mwaka huu.
Wahitimu hao wa Awamu
ya Nne, wamefanya idadi ya
waliohitimu tangu kuanzishwa
mafunzo husika katika Kituo hicho
kufikia 65.
Akizungumza katika sherehe za
Mahafali hayo, Mgeni Rasmi, Naibu
Katibu Mkuu wa Wizara ya Nishati
na Madini, Dkt. Mhandisi Juliana
Pallangyo, alitoa wito kwa wadau wa
madini ya vito nchini, kuwapa ajira
na ushauri wa kitaalam wahitimu, ili
waweze kujiajiri katika shughuli za
uongezaji thamani madini.
Lengo ni kuhakikisha kuwa
ukataji unafanyika kwa viwango vya
kimataifa ili kuweza kuuza madini
yetu kwenye masoko ya nje.
Aidha, Dkt. Pallangyo alitoa
changamoto kwa wadau wote wa
madini ya vito kuendelea kukuza
shughuli za uongezaji thamani
madini kwa kubadilishana uzoefu na
wakataji wa madini ya vito mahiri
duniani.
Kwa wale wafanyabiashara wa
madini ya vito, mlioajiri wataalam
wa kigen, natoa rai muendelee
kuwahimiza watoe mafunzo kwa
watanzania wanaofanya nao kazi,
ili kuhawilisha utaalam huu adimu,
Wahitimu wa mafunzo ya ukataji na ungarishaji wa madini ya vito
katika Kituo cha Jemolojia Tanzania (TGC), wakiwa darasani.
Mgeni Rasmi, Naibu Katibu Mkuu wa Wizara ya Nishati na Madini,
Dkt. Mhandisi Juliana Pallangyo (mwenye koti la mauamaua),
akikagua kazi za uongezaji thamani madini ya vito, zinazofanywa
katika Kituo cha Jemolojia Tanzania (TGC), kilichopo jijini Arusha.
alisisitiza.
Vilevile, Naibu Katibu Mkuu,
aliwaasa wahitimu kuwa mabalozi
wazuri wa Kituo kinachotoa
mafunzo hayo ya TGC, kwa
kuendelea kufanya shughuli za
uongezaji thamani madini popote
watakapokwenda.
Alitoa rai kwa uongozi wa TGC
kujenga utamaduni wa kuwaalika
wahitimu wote wa Kituo hicho
hususan waliojiajiri, kushiriki katika
sherehe za Mahafali, ili waoneshe
bidhaa zao.
Kwa upande wake, Kamishna
wa Madini Tanzania, Mhandisi
Benjamin Mchwampaka, akitoa
historia ya TGC, alisema kuwa,
Wizara ya Nishati na Madini iliamua
kuwekeza katika Kituo hicho
kwa malengo ya kutoa mafunzo
ya kuongeza thamani madini ya
vito kwa wachimbaji wadogo na
wajasiriamali wa madini hayo.
Aliongeza kuwa, malengo
mengine ni pamoja na kukuza na
kufanikisha shughuli za uongezaji
thamani katika madini ya vito nchini,
kukuza na kuendeleza ujuzi na
ufahamu wa kutambua madini ya
vito na kuongeza kipato na ajira kwa
watanzania.
Alisema kuwa, katika kujenga
uwezo wa ndani na kupata
wakufunzi wenye sifa za kimataifa;
Wizara ilipeleka watumishi watatu
nje ya nchi kujifunza masomo ya
vito na usonara kwa lengo la kuwa
wakufunzi katika Kituo hicho.
Watumishi hao walikwishahitimu
mafunzo yao na tayari wamesharipoti
kituoni.
Mgeni Rasmi, Naibu Katibu Mkuu wa Wizara ya Nishati na Madini,
Dkt. Mhandisi Juliana Pallangyo (mwenye koti la mauamaua),
akijumuika pamoja na wahitimu wa Kituo cha Jemolojia Tanzania
(TGC) kucheza muziki.
http://www.mem.go.tz
Mhandisi Mchwampaka alisema
kuwa, Wizara inakusudia kupeleka
watumishi wengine watano nje ya
nchi kwa ajili ya mafunzo husika ili
kukijengea uwezo Kituo kwa kuwa
na walimu wa kutosha.
Akizungumzia mafunzo mengine
yanayotarajiwa kutolewa na Kituo
hicho baadaye, alisema kuwa ni
pamoja na Jemolojia, Utengenezaji
wa bidhaa za mapambo pamoja na
uchongaji wa vinyago vya mawe.
Aidha, Kituo kitaanzisha
maabara ya utambuzi na uthibitishaji
wa madini ya vito na bidhaa za
urembo.
Akisoma Risala mbele ya Mgeni
Rasmi, kwa niaba ya wahitimu
wenzake, Theresia Mollel, alisema
kuwa mafunzo hayo yamewapa
uwezo kama wanawake wa kufanya
kazi katika sekta ambayo wengi
hudhani wanawake hawaiwezi.
Kupitia mafunzo haya,
tunaihakikishia jamii kuwa
wanawake tunaweza kufanya
mabadiliko katika tasnia ya madini ya
vito na kuleta maendeleo katika jamii
na Taifa kwa ujumla.
Kituo cha Tanzania Gemological
Centre (TGC) kilianzishwa mwaka
2003.
Mafunzo haya hutolewa kwa
muda wa miezi saba ambapo miezi
sita ni nadharia (darasani) na mwezi
mmoja ni mafunzo kwa vitendo.
Wanafunzi hawa wanafadhiliwa
na Wizara ya Nishati na Madini
pamoja na Kamati ya Maonesho ya
Madini ya Vito ya Arusha (Arusha
Gem Fair) chini ya Mfuko wa
Kuwaendeleza Wanawake.
 NewsBulletin
http://www.mem.go.tz
MAHAFALI YA NNE TGC YAFANA
Kamishna wa Madini Tanzania, Mhandisi Benjamin Mchwampaka,
akisoma historia ya Kituo cha Jemolojia Tanzania (TGC), kwa Mgeni
Rasmi (hayupo pichani).
Mwanafunzi bora, Happiness Ernest, akipokea zawadi yake kutoka
kwa Mgeni rasmi.
Mgeni Rasmi, Naibu Katibu Mkuu wa Wizara ya Nishati na Madini,
Dkt. Mhandisi Juliana Pallangyo, akihutubia wakati wa Sherehe za
Mahafali ya Nne ya Kituo cha Jemolojia Tanzania.
5
Habari za nishati/madini
Mei 26 - June 1, 2017
Mgeni Rasmi katika Mahafali ya Nne ya Mafunzo ya uongezaji
thamani madini ya vito nchini, Naibu katibu Mkuu wa Wizara ya
Nishati na Madini, Dkt. Mhandisi Juliana Pallangyo (mwenye koti la
mauamaua walioketi) na Kamishna wa Madini Tanzania, Mhandisi
Benjamin Mchwampaka (kulia kwake) wakiwa katika picha ya
pamoja na wahitimu.
Kamishna wa Madini Tanzania, Mhandisi Benjamin Mchwampaka
(kushoto), akimkabidhi Mgeni Rasmi, Naibu Katibu Mkuu wa Wizara
ya Nishati na Madini, Dkt. Mhandisi Juliana Pallangyo zawadi
maalum, iliyoandaliwa na wahitimu katika sherehe za Mahafali ya
Nne ya Kituo cha Jemolojia Tanzania, jijini Arusha hivi karibuni.
Wafanyakazi wa Wizara ya Nishati na Madini na wawakilishi wa
Chama cha Wafanyabiashara ya Madini Tanzania (TAMIDA) wakiwa
katika picha ya pamoja na Mgeni Rasmi, Naibu Katibu Mkuu wa
Wizara ya Nishati na Madini, Dkt. Mhandisi Juliana Pallangyo
(mwenye koti la mauamaua - walioketi), katika Mahafali ya Nne ya
Kituo cha Jemolojia Tanzania (TGC)
 Habari za nishati/madini

6 NewsBulletin
http://www.mem.go.tz

Mei 26 - June 1, 2017

MAHAFALI YA NNE TGC YAFANA

Baadhi ya wahitimu wakipokea Vyeti kutoka kwa Mgeni Rasmi, Naibu Katibu Mkuu wa Wizara ya Nishati na Madini, Dkt. Mhandisi Juliana
Pallangyo katika Mahafali ya Nne ya Kituo cha Jemolojia Tanzania (TGC), iliyofanyika jijini Arusha hivi karibuni.

Miamba mbalimbali ikiwa imeongezwa thamani kwa kukatwa kitaalam katika maumbile mbalimbali na kunakshiwa.

Wafanyakazi wa Kituo cha Jemolojia Tanzania (TGC), wakiwa katika

Wafanyakazi wa Ofisi ya Madini, Kanda ya Kaskazini, wakiwa katika
picha ya pamoja na Mgeni Rasmi, Naibu Katibu Mkuu wa Wizara
ya Nishati na Madini, Dkt. Mhandisi Juliana Pallangyo (katikati
walioketi), katika Mahafali ya Nne ya Kituo cha Jemolojia Tanzania
(TGC). Wa pili kulia ni Mwenyekiti wa TAMIDA, Sam Mollel.
picha ya pamoja na Mgeni Rasmi, Naibu Katibu Mkuu wa Wizara
ya Nishati na Madini, Dkt. Mhandisi Juliana Pallangyo (mwenye
koti la mauamaua - walioketi), katika Mahafali ya Nne ya Kituo cha
Jemolojia Tanzania (TGC). Wa pili kulia ni Mwenyekiti wa TAMIDA,
Sam Mollel.
 NewsBulletin
http://www.mem.go.tz
Ewura yazindua ripoti ya Sekta Ndogo ya
Petroli kwa mwaka 2016
Na. Samwel Mtuwa
Dodoma
M
amlaka ya Udhibiti
wa Huduma za
Nishati na Maji
(Ewura), imezindua
ripoti ya utendaji
katika sekta Ndogo ya Mafuta ya
Petroli kwa mwaka 2016 katika
ukumbi wa LAPF mkoani Dodoma.
Akizungumza katika uzinduzi
huo, Mkurugenzi Mkuu wa Ewura,
Felix Ngamlagosi alisema kuwa
ripoti hiyo imejumuisha takwimu
muhimu na taarifa zenye kuhusiana
na uendeshaji wa biashara pamoja
na hali ya biashara ya mafuta nchini
kuanzia mwezi Januari mpaka
Desemba kwa mwaka 2016.
Ngamlagosi aliongeza kuwa
Ewura ina matumaini kuwa
taarifa zilizopo katika ripoti hiyo
zitawasaidia wadau mbalimbali
katika utendaji kazi kwenye maeneo
yao ikiwemo maamuzi ya kisera
na kimkakati ili kuhakikisha kuwa
sekta hiyo muhimu inaendelea kutoa
mchango wake katika uchumi wa chi
Kutoka kushoto ni Mwenyekiti wa Kamati ya Kudumu ya Bunge ya Nishati na Madini, Doto Biteko, Kaimu
Kamishna wa Nishati na Masuala ya Petroli, Mhandisi Innocent Luoga, Mwenyekiti wa Bodi ya Ewura,
Profesa Jamidu Kitima na Mkurugenzi Mkuu wa Mamlaka ya Udhibiti wa Huduma za Nishati na Maji
(Ewura), Felix Ngamlagosi wakishuhudia uzinduzi wa Ripoti ya Sekta ndogo ya Petroli kwa mwaka
2016. Ripoti hiyo ilizinduliwa mjini Dodoma tarehe 19 Mei, 2017.
pamoja na kuvutia wafanyabiashara
wa mafuta ya Petroli kutumia bandari
za Tanzania kama lango la usafirishaji
wa mafuta kwenda nchi za jirani.
Akielezea kuhusu hali ya uingizaji
wa mafuta nchini, Ngamlagosi
alisema kuwa nchi imeendelea kupata
mafuta kwa kiasi cha kutosha kukidhi
mahitaji yake.
Alisema kuwa kiasi cha mafuta
ya aina zote yaliyoingizwa kupitia
bandari ya Dar es salaam na Tanga
kwa ajili ya matumizi ya ndani kwa
mwaka 2016 kilikuwa lita bilioni 3.30
, tofauti na lita bilioni 3.34 za mwaka
2015 ikiwa ni pungufu kwa asilimia
moja (1%).
Alisema sababu ya kushuka
huko kuwa kulitokana na kupungua
kwa matumizi ya mafuta mazito ya
viwandani (Heavy Fuel Oil) kwa
asilimia 53.
Kwa mujibu wa watalaam wa
Sekta ya Nishati, wanasema kuwa
kupungua kwa matumizi ya mafuta
mazito nchini ni habari njema kwa
sababu kunapunguza gharama za
uzalishaji umeme hii na inatokana
na kuongezeka kwa matumizi ya gesi
7
Habari za nishati/madini
Mei 26 - June 1, 2017
Meza kuu ikionesha Ripoti ya Sekta ndogo ya Petroli kwa mwaka
2016 baada ya kuzinduliwa. Kutoka kushoto ni Mwenyekiti wa
Kamati ya Kudumu ya Bunge ya Nishati na Madini, Doto Biteko,
Kaimu Kamishna wa Nishati na Masuala ya Petroli, Mhandisi
Innocent Luoga, Mwenyekiti wa Bodi ya Ewura, Profesa Jamidu
Kitima na Mkurugenzi Mkuu wa Mamlaka ya Udhibiti wa Huduma za
Maji na Nishati (Ewura), Felix Ngamlagosi.
asilia katika uzalishaji . 2016 kiliongezeka kwa asilimia tano
Kwa upande wa kiasi cha mafuta (5%) ukilinganisha na mwaka 2015.
ya Petroli, Dizeli, Mafuta ya Ndege Aidha kiasi cha lita bilioni 2.19
na Mafuta ya taa kwa mwaka wa kiliagizwa kwenda nchi za jirani kwa
mwaka 2016 ikilinganishwa na lita
bilioni 1.83 za mwaka 2015 ambapo
ni sawa na ongezeko la asilimia 20.
Kwa mujibu wa ripoti hiyo
inaonesha kuwa kwa ujumla, mafuta
yaliyoagizwa kwa ajili ya matumizi ya
ndani ni asilimia 65 ya mafuta yote
yaliyoingia nchini wakati asilimia 35
yalikuwa ni mafuta yaliyoenda nchi
za jirani.
Ilielezwa kuwa ongezeko la
asilimia 20 la mafuta yaliyoenda nchi
jirani limetokana na nchi jirani kuwa
na imani na mifumo ya kudhibiti
ubora na uchakachuaji wa mafuta na
kuwa na kuwa na mfumo mzuri wa
uagizaji wa mafuta wa pamoja (BPS).
Sambamba na uzinduzi huo
Ewura ilitunuku vyeti na tuzo kwa
baadhi ya watoa huduma ya Nishati
ya Petroli katika mazingira ya vijijini
kama sehemu ya motisha ambao
utendaji wao katika tasnia ya biashara
ya mafuta nchini kwa mwaka
2016 ulionekana kuwa mzuri zaidi.
Ripoti ilizinduliwa Mei 19,2017 mjini
Dodoma.
Ripoti kamili ya Sekta Ndogo ya
Petroli kwa mwaka 2016 inapatikana
katika TOVUTI ya Ewura, www.
ewura.go.tz.
 Habari za nishati/madini

8 NewsBulletin
http://www.mem.go.tz

Mei 26 - June 1, 2017

TUTAIFUNGA MIGODI YOTE INAYOPATA

AJALI ZA KIZEMBE: KAMISHNA WA MADINI
Na Veronica Simba kuzingatia usalama na pia utunzaji

S
erikali imesema itaifunga
migodi yote ya madini
ambayo itapata ajali
kutokana na uzembe
na haitafunguliwa hadi
hapo Mkaguzi Mkuu wa Migodi
atakapojiridhisha kuwa hali ya
usalama imeboreshwa na hatua
stahiki za kisheria zimechukuliwa kwa
Meneja wa Mgodi au Msimamizi
aliyehusika na uzembe huo.
Hayo yalisemwa hivi karibuni
na Kamishna wa Madini Tanzania,
Mhandisi Benjamin Mchwampaka
wakati akifungua mafunzo maalum
kwa wachimbaji wadogo wa madini
nchini, kwa lengo la kuwakumbusha
kuzingatia kanuni zote za usalama
mahali pa kazi ili kuepusha ajali
za mara kwa mara zinazotokea na
kusababisha vifo.
Mafunzo hayo ambayo
yameandaliwa na Wizara ya
Nishati na Madini, kupitia Idara
yake ya Madini, yalifunguliwa
rasmi Mererani, wilayani
Simanjiro, Mkoa wa Manyara,
ambapo Kamishna Mchwampaka
aliwaambia wachimbaji wadogo
wa madini wa eneo hilo kuwa, kwa
sasa uchimbaji mdogo wa madini
wa mazingira.
Akizungumzia kuhusu takwimu
za ajali migodini, Mhandisi
Mchwampaka alifafanua kuwa,
taarifa zinaonesha kwamba kuanzia
mwaka 2008 hadi mwezi Mei
mwaka 2017, ajali zilizotokea katika
Migodi yenye leseni ya wachimbaji
wadogo wa madini, nchini ni 125
na wachimbaji waliopoteza maisha
kutokana na ajali hizo ni 213.
Aidha, aliongeza kuwa, ajali
zilizotokea katika maeneo ya
wachimbaji wadogo wasiokuwa na
leseni hususan maeneo ya mifumuko
ya uchimbaji madini, katika kipindi
hicho, ni 56 na kusababisha vifo vya
wachimbaji 140.
Kwa mwaka huu pekee, hadi
kufikia tarehe 19 Mei, jumla ya
ajali zilizotokea ni 11 na jumla ya
Kamishna wa Madini Tanzania, Mhandisi Benjamin Mchwampaka, wachimbaji waliofariki ni 26.
akizungumza na wachimbaji wadogo wa madini wa eneo la Kamishna Mchwampaka alisema
Mererani, wilayani Simanjiro (hawapo pichani), wakati wa mafunzo
kuwa, kutokana na takwimu hizo
maalum kuhusu usalama migodini hivi karibuni.
za ajali na vifo, Serikali imeazimia
nchini umegubikwa na ajali nyingi maisha na pia gharama kubwa wakati kuhakikisha hali hiyo inadhibitiwa
ambazo zinaweza kuepukika wa shughuli za uokoaji. na usalama unaimarishwa katika
endapo tahadhari za kiusalama Kamishna Mchwampaka alisema migodi yote ya wachimbaji wadogo
zitachukuliwa. kuwa, Serikali imelazimika kuchukua nchini. Alifafanua kuwa, Wizara
Ajali zinazotokea katika Migodi hatua za makusudi kuhakikisha kuwa imepanga kutoa mafunzo husika
mingi ya wachimbaji wadogo hapa uchimbaji madini nchini, unafanyika nchi nzima kupitia Kanda zote 10 za
nchini, zimesababisha vifo, vilema vya kwa mujibu wa Sheria ya Madini kwa >>InaendeleaUk. 9

Kamishna wa Madini Tanzania, Mhandisi Benjamin Mchwampaka

(wa pili kutoka kulia), akijibu maswali mbalimbali kutoka kwa
Wachimbaji Wadogo wa Madini wa eneo la Mererani, wakati wa
mafunzo maalum kuhusu usalama migodini yaliyofanyika hivi
karibuni. Wengine pichani (kutoka kulia) ni Mkaguzi Mkuu wa Migodi
Tanzania, Mhandisi Ally Samaje, Kamishna Msaidizi wa Madini
Kanda ya Kaskazini, Adam Juma na Fundi Sanifu Migodi kutoka
Ofisi ya Madini Dar es Salaam, Stanslaus Basheka.
Mkaguzi Mkuu wa Migodi Tanzania, Mhandisi Ally Samaje,
akiwasilisha mada kuhusu Usalama, Afya na Utunzaji wa Mazingira
katika Migodi ya Wachimbaji Wadogo wa Madini, wakati wa
mafunzo maalum kwa wachimbaji wadogo wa eneo la Mererani
yaliyozinduliwa rasmi hivi karibuni.
 NewsBulletin
http://www.mem.go.tz
TUTAIFUNGA MIGODI YOTE INAYOPATA
AJALI ZA KIZEMBE: KAMISHNA WA MADINI
>>Inatoka Uk. 8
Madini na kwamba mafunzo hayo
yatasimamiwa na Maafisa Madini
wa Kanda husika.
Akielezea zaidi kuhusu mazingira
ya ajali zinazotokea, alisema kuwa
uchambuzi wa takwimu unaonesha
kuwa vyanzo vikubwa vya ajali hizo
ni kuangukiwa na vifusi kutokana na
kukatika kwa ngema, kulipukiwa na
baruti, kukosa hewa na kuteleza na
kuangukia mashimoni. Hivyo, ni
dhahiri kuwa ajali nyingi zingeweza
kuepukika kama tahadhari za
kiusalama zingechukuliwa.
Kamishna Mchwampaka
alitumia fursa hiyo kutoa maagizo
kwa wamiliki wote wa migodi
nchini, kuhakikisha wanateua
mameneja wa migodi kama
Sheria ya Madini ya mwaka 2010
inavyoelekeza ambao alieleza kuwa
mojawapo ya majukumu yao ya
msingi ni kusimamia usalama,
afya za wachimbaji na uhifadhi wa
mazingira migodini.
Alielekeza kuwa, Meneja
anapokuwa hayupo, lazima kuwe
Sehemu ya umati wa wachimbaji wadogo wa madini wa eneo la
Mererani, wilayani Simanjiro, wakifuatilia mafunzo maalum kuhusu
usalama migodini yaliyotolewa hivi karibuni wilayani humo.
9
Habari za nishati/madini
Mei 26 - June 1, 2017
na msimamizi atakayewajibika
na kusimamia masuala husika na
kwamba, ajali itakapotokea, Meneja
au Msimamizi atakuwa wa kwanza
kuwajibika.
Aliwataka Maafisa Madini wa
Kanda nchi nzima, kusimamia
utekelezaji wa maagizo hayo ambapo
Msimamizi Mkuu wa suala hilo
ni Mkaguzi Mkuu wa Migodi
Tanzania.
Aidha, Kamishna Mchwampaka
alieleza kuwa, tayari amemwelekeza
Mkaguzi Mkuu wa Migodi,
Mhandisi Ally Samaje, ambaye kwa Ofisa wa Sheria kutoka Wizara ya Nishati na Madini, Hadija
upande wake ametoa maelekezo Ramadhan, akiwasilisha mada kuhusu Ufafanuzi wa Sera ya Madini
maalum kwa wakaguzi wote wa ya Mwaka 2009, Ufafanuzi wa Sheria ya Madini ya Mwaka 2010
Migodi nchini, kuhakikisha kuwa na Kanuni zake za Mwaka 2010, wakati wa mafunzo maalum kwa
Migodi yote nchini inakaguliwa wachimbaji wadogo wa madini wa eneo la Mererani hivi karibuni.
ipasavyo na ile itakayobainika kuwa
haina usalama, itafungwa mara iwapo kila mmoja kwenye Mgodi, ya Mwaka 2009, Ufafanuzi wa
moja hadi pale marekebisho stahiki kuanzia Meneja hadi mfanyakazi Sheria ya Madini ya Mwaka 2010
yatakapofanyika. wa chini, atajenga utamaduni na Kanuni zake za Mwaka 2010,
Kwa upande wake, Mhandisi wa kuheshimu sheria, kanuni na Kanuni za Afya na Usalama
Samaje, akitoa mada inayohusu miongozo mbalimbali inayotolewa. Migodini, Matumizi salama
usalama migodini kwa wachimbaji Mada nyingine zilizotolewa na utunzaji wa baruti pamoja
hao wa Mererani, alibainisha kuwa, katika mafunzo hayo ni pamoja na utunzaji wa mazingira kwa
inawezekana kuweka Migodi salama na Ufafanuzi wa Sera ya Madini wachimbaji wadogo na wa kati.
Baadhi ya wachimbaji wadogo wa madini, eneo la Mererani,
wilayani Manyara, wakiuliza maswali kwa watoa mada (hawapo
pichani), wakati wa mafunzo maalum kuhusu usalama migodini,
yaliyozinduliwa rasmi kitaifa wilayani humo hivi karibuni.
 Habari za nishati/madini

10 NewsBulletin
http://www.mem.go.tz

Mei 26 - June 1, 2017

Na. Samwel Mtuwa

Dodoma
M
amlaka ya
Udhibiti wa
Huduma za
Nishati na
Maji (Ewura)
katika kipindi cha mwaka 2016
ilifanya ukaguzi ili kubaini ubora
wa mafuta yanayouzwa nchini
ambapo jumla ya sampuli 354
zilichukuliwa kutoka kwenye
miundombinu mbalimbali
ikiwemo vituo vya mafuta ,
maghala ya kuhifadhia mafuta na
magari ya kusafirishia mafuta na
kuzipeleka katika maabara kwa
ajili ya kubaini ubora wake.
Akizungumza na MEM
Bulletin katika uzinduzi wa ripoti
ya utendaji wa sekta Ndogo
ya Mafuta kwa mwaka 2016
iliyozinduliwa Mei 19, 2017 na
Mwenyekiti wa Kamati ya Bunge
ya kudumu ya Nishati na Madini
Dotto Biteko kwa niaba ya Naibu
Waziri wa Nishati na Madini hivi
karibuni katika ukumbi wa LAPF
mkoani Dodoma, Mkurugenzi
Mkuu wa Ewura, Felix
Ngamlagosi alisema kuwa kati ya
sampuli hizo , kiasi cha sampuli
Ewura YAFANYA UKAGUZI WA UBORA
WA MAFUTA YA PETROLI NCHINI
52 sawa na asilimia 14.6 hazikukidhi
viwango vilivyowekwa na Shirika la
Viwango la Taifa (TBS).
Ngamlagosi aliongeza kuwa ,
katika ukaguzi huo wafanyabiashara
ambao walikutwa na mafuta ambayo
hayakukidhi viwango vya ubora
walipewa maelekezo ya kuhakikisha
wanazingatia kanuni na sheria za
nchi.
Aidha katika kipindi hicho cha
mwaka 2016 Ewura kwa kushirikiana
na Mamlaka ya Mapato nchini
(TRA) ilidhibiti na kuzuia uingizaji
holela wa vilainishi vya mitambo kwa
kuhakikisha kuwa wafanyabiashara
wote wanaomba leseni ya uagizaji
wa jumla kutoka Ewura wakifuata
sheria na kanuni ya mwaka 2014 ya
uendeshaji wa biashara ya vilainishi
vya mitambo kama inavyosema.The
Petroleum (Lubricants Operations)
Rules, 2014
Akielezea juu ya mikakati ya
kusimamia vipaumbele vya biashara
ya sekta ya mafuta nchini kwa mwaka
wa 2017 , Ngamlagosi alisema kuwa
moja ya kipaumbele ni kuhakikisha
usalama na utunzaji wa mazingira
katika biashara ya mafuta unakuwa
madhubuti zaidi kwa kusimamia
ubora wa miundombinu ya biashara
ya mafuta kwa kuhakikisha inajengwa
na kutunzwa kulingana na sheria na
kanuni stahiki .
Kipaumbele kingine ni
Kuhakikisha kuwa mafuta
yanaagizwa na kuuzwa nchini kwa bei
inayoendana na bei za mafuta katika
soko la dunia pamoja na kuendelea
kuwepo kwa mazingira mazuri ya Mkurugenzi Mkuu wa Ewura,
kuwezesha ushindani wa haki katika Felix Ngamlagosi
sekta ya mafuta na kuhakikisha
wadau wote wanaendesha biashara wakati wote na kwa nchi nzima.
zao katika misingi linganifu. Sambamba na hayo Ewura inatoa
Jambo lingine ni kuhakikisha kuwa kipaumbele katika kusimamia ubora
miongozo ya ujenzi wa vituo vya wa mafuta nchini pamoja na kuzuia
mafuta vya gharama nafuu maeneo
ukwepaji kodi katika sekta ya mafuta
ya vijijini inasambazwa na kueleweka
kwa wadau ili kuwezesha uwekezaji , pamoja na kuhakikisha bidhaa ya
katika maeneo ya vijijini, lakini pia gesi ya kupikia majumbani (LPG) na
kusimamia upatikanaji wa mafuta mafuta mazito ya mitambo (HFO)
yenye ubora unaokidhi viwango na vinaingizwa kwenye mfumo wa
kwa bei inayo akisi gharama halisi kwa uagizaji wa pamoja.

Je UNAJUA?
HABARI ZA
NISHATI NA
MADINI PIA
ZINAPATIKANA
KUPITIA

TOVUTI; https://mem.go.tz
Facebook; Nishati Na Madini
Twitter; @nishatiMadini
YouTube; Wizara ya Nishati na Madini

KWA PAMOJA, TUENDELEZE SEKTA ZA NISHATI NA MADINI.

 NewsBulletin
http://www.mem.go.tz
Nishati na Madini ilivyopanga
vipaumbele mwaka 2016/17
Na Asteria Muhozya
I
li Taifa liendelee pamoja na
mambo mengine, inahitajika
nishati ya uhakika, na ili kufikia
uchumi wa Kati, bila nishati ya
umeme ni changamoto kufikia
lengo hilo kutokana na umuhimu
wake kiuchumi.
Vivyo hivyo, mchango wa Sekta
ya Madini ni muhimu kutokana
kuchangia kwake katika ukuaji wa
uchumi na kuwezesha kupanua soko
la ajira.
Kwa kuzingatia umuhimu wa
sekta husika kwa maendeleo, na kwa
kuzingatia mwongozo wa Dira ya
Maendeleo ya Taifa 2025, Mpango
wa Maendeleo wa Taifa 2016/17-
2020/21 na Ilani ya Uchaguzi ya
Chama Cha Mapinduzi 2015-2020,
ikiwemo mwongozo wa Bajeti
ya Serikali kwa mwaka 2016/17,
Wizara ya Nishati na Madini iliweka
maeneo ya kipaumbele kwa sekta za
Madini ya Tanzanite yanayopatikana
Tanzania pekee duniani kote.
Wanunuzi wa Madini wakipima ubora wa Madini ya Tanzanite
wakati wa Maonesho ya 6 Kimataifa ya Madini ya Vito.
MAKALA
Maendeleo ya ujenzi wa Mradi wa Kuzalisha
umeme wa Kinyerezi II wa Megawati 240.
Nishati na Madini ili zichangie katika
Pato la Taifa, ukuaji wa uchumi na
pia kufikia malengo ya miongozo
iliyoainishwa hapo juu.
Nikianza na sekta ya nishati,
Mpango wa Maendeleo wa Taifa
wa miaka mitano umeainisha
kuongeza uzalishaji wa Umeme
Habari za nishati/madini
kutoka megawati 1,501 mwaka
2015 hadi megawati 4,915 mwaka
2020, ilihali Ilani ya uchaguzi ya
CCM inaielekeza Serikali kuongeza
kiwango kikubwa cha uzalishaji wa
nishati ili kuendelea kukuza sekta
hiyo na kuongeza mchango wake
kwenye Pato la Taifa.
Maeneo ya kipaumbele kwa
Sekta ya Nishati yaliyoainishwa
katika utekelezaji wa Bajeti kwa
mwaka 2016/17 ni pamoja na
kuimarisha uzalishaji, usafirishaji na
kuongeza kasi ya usambazaji umeme
nchini kwa maendeleo ya Taifa;
Kuendeleza nishati jadidifu kama
vile upepo, maporomoko madogo
ya maji, jotoardhi na tungamotaka;
Kuwezesha uanzishwaji wa mtandao
wa usambazaji wa gesi asilia kwenye
viwanda mbalimbali na matumizi ya
majumbani pamoja na uendelezaji
wa mradi wa kusindika gesi asilia
(Liquefied Natural Gas).
Maeneo mengine ni kuvutia
uwekezaji katika Sekta ya Nishati,
hususan kwenye uzalishaji wa
umeme na katika utafiti wa mafuta na
gesi asilia; kuwezesha Taasisi zilizopo
chini ya Sekta ya Nishati katika
kutekeleza majukumu ya miradi
yake na kupeleka Umeme Vijijini ili
kuchangia katika ukuaji wa uchumi
na vijijini na hatimaye wa nchi kwa
ujumla.
Kutokana na vipaumbele hivyo,
ni wazi kwamba utekelezaji wake
unawezesha na kuchangia katika
Tanzania tuitakayo ya kuwa na
umeme mwingi, wa uhakika na
Tanzania ya viwanda kama adhma
ya Serikali ya Awamu ya Tano
ilivyodhamiria kuifanya Tanzania ya
11
Mei 26 - June 1, 2017
Viwanda kutokana na mchango wa
Sekta ya Nishati.
Vivyo hivyo, kutokana na Tanzania
kuwa nchi yenye hazina ya madini
mbalimbali yakiwemo ya madini
adimu, madini ya vito na metali
mikakati ya serikali ni kuhakikisha
kwamba rasilimali hiyo inalinufaisha
Taifa na watu wake kutokana na
kutekelezwa kwa mikakati na
mipango inayohusu kuiendeleza sekta
husika.
Ilani ya Chama Cha Mapinduzi
ya Mwaka 2015-2020 inaainisha
masuala kadhaa ya kutekelezwa katika
sekta ya madini ikiwemo, kuielekeza
Serikali kuweka na kusimamia
mfumo thabiti wa kukagua shughuli
za migodi, kukusanya takwimu
za madini na kufuatilia maduhuli
yatokanayo na madini kwa malengo
mapana ya kuongeza mapato ya
Serikali. Pia, kuweka na kutekeleza
mikakati madhubuti ya kuvutia mitaji
ya uwekezaji katika Sekta za Madini
hususan kwenye Madini adimu ya
(Rare Earth Elements- REE).
Aidha, Mpango wa Maendeleo
wa Taifa wa Miaka Mitano
2016/17-2020/21 unaitaja Sekta ya
Madini kuwa miongoni mwa Sekta
zitakazowezesha kujenga uchumi
wa Viwanda kwa lengo la kuchochea
mageuzi kiuchumi.
Kwa kuzingatia miongozo hiyo,
katika Bajeti ya Wizara kwa mwaka
2016/17, Wizara ilipanga vipaumbele
vifuatavyo; Kuimarisha ukusanyaji
wa Mapato ya Serikali yatokanayo na
rasilimali za madini kwa kuziwesha
ofisi za Madini za Kanda, ofisi za
Afisa Madini Wakazi pamoja na
Kitengo cha Leseni kilichopo Makao
Makuu ya Wizara.
Kuendeleza wachimbaji wadogo
na wa kati wa madini, kuhamasisha
shughuli za uongezaji thamani madini,
kuimarisha ukaguzi wa usalama, afya,
utunzaji wa mazingira na uzalishaji
wa madini katika migodi midogo,
ya kati na mikubwa na kuendelea
kuhamasisha uwekezaji katika sekta ya
madini kwenye miradi ya kimkakati.
Aidha, maeneo mengine
yaliyoainishwa ni pamoja na
kuwajengea uwezo Watumishi wa
wizara katika fani za umeme, mafuta,
gesi asilia, madini na uwezeshaji,
kusimamia, kufuatilia na kuboresha
Sera, Sheria, Mikakati na miongozo
mbalimbali ili kuboresha ufanisi na tija
katika sekta za nishati na madini.
Kwa kifupi tu hivi ndivyo namna
Wizara ilivyopanga vipaumbele vyake
katika utekelezaji wa bajeti yake kwa
mwaka 2016/17. Fuatilia makala ijayo
inayoeleza namna miradi na mikakati
ya kipaumbele ilivyotekelezwa katika
sekta za nishati na madini.
 Habari za nishati/madini
12
Mei 26 - June 1, 2017
TAARIFA YA KAMATI MAALUM ILIYOUNDWA NA RAIS WA
JAMHURI YA MUUNGANO WA TANZANIA MHE. DKT. JOHN
POMBE MAGUFULI KUCHUNGUZA MCHANGA ULIO KATIKA
MAKONTENA YENYE MCHANGA WA MADINI (MAKINIKIA)
YALIYOPO KATIKA MAENEO MBALIMBALI NCHINI TANZANIA.
Utangulizi
Rais wa Jamhuri ya Muungano wa Tanzania, Mhe. Dkt. John Pombe
Joseph Magufuli aliteua Kamati maalum ya wajumbe wanane
kuchunguza aina na viwango vya madini yaliyomo kwenye mchanga
wa madini uliomo ndani ya makontena yaliyozuiliwa na Serikali
kusafirishwa nje ya nchi. Uteuzi huo ulifanyika tarehe 29/03/2017.
Wajumbe wa Kamati hiyo wana taaluma katika fani za jiolojia, kemia,
uhandisi kemikali na uhandisi uchenjuaji madini.
Chimbuko la kufanyika kwa uchunguzi huu ni kutokana na ukweli
kuwa viwango vya madini yaliyopo kwenye makinikia havijulikani,
na hata mikataba ya uchenjuaji makinikia haipo wazi. Hali hii inaleta
hisia kuwa nchi inaibiwa na hainufaiki na uchimbaji wa madini.
Katika kutekeleza uchunguzi huu, Kamati iliongozwa na Hadidu za
Rejea zilizoridhiwa na Serikali ambazo ni:
1. Kufanya uchunguzi kwenye Makinikia yaliyopo Bandari ya Dar
es Salaam, Bandari Kavu na migodini kwa kupekua na kubaini
vitu vilivyomo ndani pamoja na kuchukua sampuli za makinikia ili
kuzifanyia uchunguzi wa kimaabara.
2. Kufanya uchunguzi wa kimaabara na kubainisha aina, kiasi
na viwango vya madini yatakayoonekana katika makinikia kisha
kubainisha thamani ya madini hayo.
3. Kutumia mitambo ya scanners iliyopo katika Bandari ya Dar
es Salaam kwa ajili ya kujiridhisha na aina ya shehena zilizomo
kwenye makontena yenye mchanga wa madini; hii ni pamoja na
kubainisha uwezo wa scanners hizo kuona vitu vyenye ukubwa na
maumbile tofauti vilivyomo ndani ya makontena yenye makinikia.
4. Kuchunguza utendaji wa Wakala wa Serikali wa Ukaguzi
Madini (TMAA) wa kuchukua sampuli za makinikia, uchunguzi wa
madini kwenye maabara na utaratibu wa ufungaji wa utepe wa
udhibiti (seal) kwenye makontena kabla ya kusafirishwa nje ya nchi.
5. Kamati pale itakapoona inafaa inaweza kuongeza Hadidu za
Rejea katika kuboresha utekelezaji wa majukumu yake. Aidha,
Kamati itakuwa na mamlaka ya kumwita mtu yeyote kwa lengo la
kupata taarifa.
Utekelezaji wa Majukumu
Ili kutekeleza uchunguzi huu, Kamati ilifanya yafuatayo:
1. Kuandaa mpango kazi.
2. Kukusanya nyaraka na taarifa mbalimbali kuhusiana na
makontena yenye makinikia yaliyozuiliwa na Serikali kusafirishwa
nje ya nchi.
3. Kutembelea maeneo yote yenye makontena yenye shehena za
makinikia ili kuyachunguza na kuchukua sampuli zake. Maeneo
hayo ni Bandari ya Dar es Salaam, Bandari Kavu ZAM CARGO na
migodi ya Bulyanhulu na Buzwagi.
4. Kutathmini uwezo wa scanners wa kuonesha makinikia yaliyomo
ndani ya makontena pamoja na vitu vingine ambavyo vinaweza
kuwa ndani ya makinikia.
5. Kufanya uchunguzi wa kimaabara wa sampuli za makinikia
na kubaini aina, viwango na kiasi cha madini yaliyomo kwenye
makinikia.
6. Kukokotoa thamani ya madini yaliyopimwa kwenye makinikia
kwa kutumia viwango vilivyopatikana kutokana na uchunguzi wa
kimaabara pamoja na thamani ya madini hayo kwenye soko la
dunia.
7. Kuchunguza utendaji wa Wakala wa Serikali (TMAA) wa kukagua
NewsBulletin
http://www.mem.go.tz
na kudhibiti uzalishaji na usafirishaji wa makinikia.
Matokeo ya Uchunguzi
Matokeo makuu ya uchunguzi huu ni yafuatayo:
1. Dhahabu
Kamati imebaini kuwepo kwa viwango vingi vya juu vya dhahabu
ndani ya makinikia yaliyofanyiwa uchunguzi. Viwango hivyo ni kati
ya 671 g/t hadi 2375 g/t, sawa na wastani wa 1400 g/t. Wastani huu
ni sawa na 28 kg za dhababu kwenye kontena moja lenye tani 20 za
makinikia. Hivyo, kwenye makontena 277 ya makinikia yaliyozuiliwa
Bandari ya Dar es Salaam na Bandari Kavu yatakuwa na wastani
wa tani 7.8 za dhahabu yenye thamani ya TZS bilioni 676 (USD
307,292,720). Aidha, kwa kutumia kiwango cha juu kilichopimwa
kwenye kontena moja lenye shehena ya tani 20 za makinikia (47.5
kg), kiasi cha dhahabu katika makontena 277 kitakuwa 13,157.5 kg
ambazo thamani yake ni TZS 1,146,860,330,000 (USD 521,300,150).
Hivyo, thamani ya dhahabu katika makontena 277 yaliyozuiliwa
bandarini ni kati ya TZS bilioni 676 na bilioni 1,147.
Taarifa tulizopata kutoka kwa wazalishaji pamoja na Wakala wa
Serikali wa Ukaguzi Madini (TMAA) zinaonesha kuwa makinikia
yana wastani wa takriban 200 g/t. Kiwango hiki ni sawa na kilo 4 za
dhababu kwenye kila kontena. Hivyo, makontena 277 ya makinikia
yaliyozuiliwa Bandari ya Dar es Salaam na Bandari Kavu yatakuwa
na tani 1.1 za dhahabu. Kiasi hiki cha dhahabu kina thamami ya
TZS bilioni 97.5 (USD 44,320,000). Thamani hii ni ndogo sana
ukilinganisha na thamani halisi iliyopatikana katika uchunguzi huu
ya kati ya TZS bilioni 676 na bilioni 1,147. Kutokana na tofauti hii
kubwa kati ya viwango vya dhahabu vilivyopo kwenye taarifa za
usafirishaji na vile ambavyo Kamati imevibaini, ni dhahiri kuwa Taifa
linaibiwa sana kupitia usafirishaji wa makinikia nje ya nchi.
2. Pamoja na viwango vikubwa vya dhahabu kwenye makinikia,
Kamati ilipima na kupata viwango vikubwa vya madini ya copper
(kiwango cha 15.09% hadi 33.78%, wastani wa 26%), silver (kiwango
cha 202.7 g/t hadi 351 g/t, wastani wa 305 g/t), sulfur (kiwango cha
16.7% hadi 50.8%, wastani wa 39.0%) na iron (kiwango cha 13.6%
hadi 30.6%, wastani wa 27%).
Copper
Wastani wa kiwango cha copper kilichopatikana ni tani 5.2 na kiwango
cha juu kilichopimwa ni tani 6.75 kwenye kila kontena lenye tani 20
za makinikia. Hivyo, kiasi cha wastani wa copper kwenye makontena
277 ni tani 1,440.4 ambazo thamani yake ni TZS bilioni
17.9 (USD 8,138,260) na kiasi cha juu ni tani 1,871.4 ambazo zina
thamani ya TZS bilioni 23.3 (USD 10,573,478). Hivyo, thamani ya
copper katika makontena 277 yaliyozuiliwa bandarini ni kati ya TZS
bilioni 17.9 na bilioni 23.3.
Nyaraka za usafirishaji ambazo Kamati ilizipata kutoka bandarini
zinaonesha kuwa makinikia yana wastani wa kiwango cha copper cha
20%. Kiwango hiki ni sawa na tani 4 za copper kwenye kila kontena;
hivyo makontena 277 yaliyozuiliwa bandarini yatakuwa na tani
1,108 za copper. Kiasi hiki cha copper kina thamami ya USD 6,204,800
sawa na TZS bilioni 13.6. Kwa takwimu hizi, kwa upande wa copper
nako kuna upotevu mkubwa wa mapato ya taifa ukizingatia kuwa
usafirishaji wa makinikia nje ya nchi umefanyika kwa muda mrefu.
Silver
Wastani wa kiwango cha silver kilichopimwa ni 6.1 kg na kiwango
 NewsBulletin 13
http://www.mem.go.tz
Habari za nishati/madini
Mei 26 - June 1, 2017

TAARIFA YA KAMATI MAALUM ILIYOUNDWA NA RAIS WA

JAMHURI YA MUUNGANO WA TANZANIA MHE. DKT. JOHN
POMBE MAGUFULI KUCHUNGUZA MCHANGA ULIO KATIKA
MAKONTENA YENYE MCHANGA WA MADINI (MAKINIKIA)
YALIYOPO KATIKA MAENEO MBALIMBALI NCHINI TANZANIA.

cha juu ni 7 kg kwa kontena lenye tani 20 za makinikia. Hivyo, kiasi 1.5 (USD 689,912). Hivyo, thamani ya rhodium katika makontena 277
cha wastani wa silver kwenye makontena 277 ni 1,689 kg (tani 1.7) yaliyozuiliwa bandarini ni kati ya TZS bilioni 0.7 na bilioni 1.5.
ambazo thamani yake ni TZS bilioni 2.1 (USD 937,446); kiasi cha
juu ni 1,939 kg (tani 1.9) ambazo thamani yake ni TZS bilioni 2.4 Ytterbium
(USD 1,075,757). Hivyo, thamani ya silver katika makontena 277 Ytterbium ilipatikana kuwa na wastani wa 3.7 kg na kiwango cha juu
yaliyozuiliwa bandarini ni kati ya TZS bilioni 2.1 na bilioni 2.4. kilikuwa 4.9 kg kwa kila kontena lenye tani 20 za makinikia. Hivyo,
Nyaraka za usafirishaji ambazo Kamati ilizipata kutoka bandarini makontena 277 yaliyozuiliwa bandarini yatakuwa na wastani wa
zinaonesha kuwa makinikia yana silver kwa wastani wa takriban 150 1024.9 kg za ytterbium, ambazo thamani yake ni TZS bilioni 12.4 (USD
g/t. Kiwango hiki kinamaanisha kuwa kuna 3 kg za silver kwenye 5,636,950); wakati kiasi cha juu ni 1,357.3 kg ambazo thamani yake ni
kila kontena la tani 20 za makinikia. Kwenye makontena 277 TZS bilioni 16.4 (USD 7,465,150). Hivyo, thamani ya ytterbium katika
yaliyozuiliwa bandarini, kiasi cha silver kilichopo kwenye nyaraka makontena 277 yaliyozuiliwa bandarini ni kati ya TZS bilioni 12.4 na
za usafirishaji ni 831 kg. Kiasi hiki cha silver kina thamami ya USD bilioni 16.4.
461,039 sawa na TZS bilioni 1.0. Kwa takwimu hizi, kwa upande wa
silver nako kuna upotevu mkubwa wa mapato ya taifa. Beryllium
Wastani wa kiasi cha beryllium kilichopimwa ni 19.4 kg na kiasi cha
Sulfur juu kilikuwa 26.9 kg kwa kila kontena lenye tani 20 za makinikia.
Wastani wa sulfur uliopimwa ni tani 7.8 wakati kiwango cha juu Hivyo, wastani wa beryllium kwenye makontena 277 ni tani 5.4
kilikuwa tani 10.2, kwa kontena lenye tani 20 za makinikia. Hivyo, zenye thamani ya TZS bilioni 6.0 (USD 2,719,143); na kiwango cha
makontena 277 yaliyozuiliwa bandarini, yatakuwa na wastani wa juu kilichopimwa katika makontena 277 ni tani 7.5 ambazo thamani
tani 2,161 za sulfur, ambazo thamani yake ni TZS bilioni 1.4 (USD yake ni TZS bilioni 8.3 (USD 3,770,358). Hivyo, thamani ya beryllium
648,130); na kiasi cha juu ni tani 2,825.4 ambazo zina thamani ya TZS katika makontena 277 yaliyozuiliwa bandarini ni kati ya TZS bilioni
bilioni 1.9 (USD 844,296). Hivyo, thamani ya sulfur katika makontena 6.0 na bilioni 8.3.
277 yaliyozuiliwa bandarini ni kati ya TZS bilioni 1.4 na bilioni 4.9.
Thamani hii ya sulfur ni kubwa ukizingatia kuwa haijawahi kutumika Tantalum
kukokotoa mrabaha katika mauzo ya makinikia. Tantalum ilipatikana kuwa na wastani wa 11.7 kg na kiwango cha juu
kilikuwa 17.3 kg kwa kila kontena lenye tani 20 za makinikia. Hivyo,
Iron makontena 277 yaliyozuiliwa bandarini yatakuwa na wastani wa
Wastani wa iron uliopimwa ni tani 5.4 wakati kiwango cha juu 3240.9 kg za tantalum, ambazo thamani yake ni TZS bilioni 1.9 (USD
kilikuwa tani 6.1, kwa kontena lenye tani 20 za makinikia. Hivyo, 855,598); wakati kiasi cha juu ni 4,792 kg ambazo thamani yake ni
makontena 277 yaliyozuiliwa bandarini yatakuwa na wastani wa TZS bilioni 2.8 (USD 1,265,114). Hivyo, thamani ya tantalum katika
tani 1,496 za iron, ambazo thamani yake ni TZS bilioni 2.3 (USD makontena 277 yaliyozuiliwa bandarini ni kati ya TZS bilioni 1.9 na
1,047,060); na kiasi cha juu ni tani 1,695 ambazo zina thamani ya TZS bilioni 2.8.
bilioni 2.6 (USD 1,186,668). Hivyo, thamani ya iron katika makontena
277 yaliyozuiliwa bandarini ni kati ya TZS bilioni 2.3 na bilioni 2.6. Lithium
Kama ilivyo kwa sulfur, thamani hii ya iron ni kubwa ukizingatia kuwa Wastani wa kiasi cha lithium kilichopimwa ni 21.5 kg na kiasi cha
haijawahi kutumika kukokotoa mrabaha katika mauzo ya makinikia. juu kilikuwa 29.8 kg kwa kila kontena lenye tani 20 za makinikia.
Hali hii inazidi kuonesha jinsi gani nchi yetu isivyofaidika na uuzwaji Hivyo, wastani wa lithium kwenye makontena 277 ni 5,955.5 kg
wa makinikia nje ya nchi. zenye thamani ya TZS bilioni 1.0 (USD 468,698); na kiwango cha juu
3. Uchunguzi pia umeonesha kuwepo kwa madini mkakati kilichopimwa katika makontena 277 ni 8,254.6 kg ambazo thamani
(strategic metals) ambayo kwa sasa hivi yanahitajika sana duniani yake ni TZS bilioni 1.4 (USD 649,637). Hivyo, thamani ya lithium
na yana thamani kubwa sambamba na thamani ya dhahabu. Madini katika makontena 277 yaliyozuiliwa bandarini ni kati ya TZS bilioni
hayo ni: iridium, rhodium, ytterbium, beryllium, tantalum na lithium. 1.0 na bilioni 1.4.
Jumla ya thamani ya aina zote za Metali Mkakati katika makontena
Iridium 277 yaliyoko bandarini ni kati ya TZS bilioni 129.5 na bilioni 261.5.
Wastani wa iridium uliopimwa ni 6.4 kg wakati kiwango cha juu ni Pamoja na kuwa na thamani kubwa, metali hizi hazikuwa zinajulikana
13.75 kg kwa kontena lenye tani 20 za makinikia. Hivyo, makontena kuwemo kwenye makinikia na hivyo hazijawahi kujumuishwa
277 yaliyozuiliwa bandarini, yatakuwa na wastani wa 1,773 kg za kwenye kukokotoa mrabaha na hivyo kuikosesha Serikali mapato
iridium, ambazo thamani yake ni TZS bilioni 108 (USD 48,876,096); makubwa kwa kipindi chote cha biashara ya makinikia.
wakati kiasi cha juu ni 3,808.8 kg ambazo thamani yake ni TZS bilioni
231.0 (USD 105,007, 238). Hivyo, thamani ya iridium katika makontena 4. Kwa ujumla thamani ya metali/madini yote katika makinikia
277 yaliyozuiliwa bandarini ni kati ya TZS bilioni 108 na bilioni 231. kwenye makontena 277 yaliyozuiliwa bandarini, ni TZS bilioni
829.4 kwa kutumia viwango vya wastani na TZS bilioni 1,438.8
Rhodium kwa kutumia viwango vya juu. Kwa kuwa viwango hivi vya
Wastani wa rhodium uliopimwa ni 0.034 kg wakati kiwango cha thamani havitumiki kukadiria mapato ya Serikali, ni wazi kuwa
juu ni 0.078 kg kwa kontena lenye tani 20 za makinikia. Hivyo, kuna upotevu mkubwa sana wa mapato kwa nchi yetu.
makontena 277 yaliyozuiliwa bandarini yatakuwa na wastani wa 9.4 5. Thamani zote za madini kwenye makinikia yaliyo ndani
kg za rhodium, ambazo thamani yake ni TZS bilioni 0.7 (USD 300,731); ya makontena zilizoainishwa hapo juu, zimepatikana kwa
wakati kiasi cha juu ni 21.6 kg ambazo thamani yake ni TZS bilioni kutumia uzito wa wastani wa tani 20 za makinikia kwenye
 Habari za nishati/madini
14
Mei 26 - June 1, 2017
TAARIFA YA KAMATI MAALUM ILIYOUNDWA NA RAIS WA
JAMHURI YA MUUNGANO WA TANZANIA MHE. DKT. JOHN
POMBE MAGUFULI KUCHUNGUZA MCHANGA ULIO KATIKA
MAKONTENA YENYE MCHANGA WA MADINI (MAKINIKIA)
YALIYOPO KATIKA MAENEO MBALIMBALI NCHINI TANZANIA.
kila kontena. Hata hivyo, katika kupima uzito wa makinikia
ndani ya makontena, kuna makontena kadhaa yaliyokuwa
na uzito zaidi ya tani 20 za makinikia, kwa mfano makontena
yenye namba CAIU 2461301, TCLU 0701267, MRKU 6880530
na MSKU 4280570 yalikuwa na makinikia yenye uzito wa
tani 23.1; 22.9; 22.7 na 22.2, kwa mtiririko huo. Hivyo basi,
ongezeko hili la uzito linaongeza thamani ya makinikia na
hivyo kuongeza upotevu zaidi wa mapato ya Serikali.
6. Pamoja na kuchunguza makinikia, Kamati pia ilichunguza
shehena ya mbale za copper ndani ya makontena matano (5)
yaliyozuiliwa bandarini. Sampuli za mbale hizo zilipatikana
kuwa na viwango vya dhahabu hadi kufikia 38.3 g/t, viwango
ambavyo havikuoneshwa kwenye ripoti ya upimaji wa
kimaabara wa TMAA, na hivyo kutotumika katika kukokotoa
malipo ya mrabaha Serikalini.
7. Uchunguzi wa Kamati kuhusu utendaji wa Wakala wa Serikali
wa Ukaguzi Madini (TMAA) umebaini kuwa Wakala haufungi
utepe wa udhibiti mara baada ya kuchukua sampuli kwenye
makontena. Ufungaji wa utepe wa udhibiti hufanyika baada
ya siku kadhaa katika hatua za mwisho za usafirishaji wa
makontena. Hali hii inatoa mianya ya kufanyika udanganyifu
wa kiasi, viwango na thamani ya makinikia baada ya uchukuzi
wa sampuli.
8. Kamati pia ilichunguza uwezo wa scanner inayotumika
bandarini kukagua vilivyomo ndani ya makontena. Katika
uchunguzi huu, ilibainika kuwa scanner hiyo haina uwezo wa
kuonesha vitu vilivyomo ndani ya makinikia bali inaonesha
umbo tu la shehena ya makinikia.
Mapendekezo
Kutokana na matokeo ya uchunguzi huu yanayoonesha upotevu
mkubwa wa mapato ya Serikali kupitia usafirishaji wa makinikia
nje ya nchi, ni muhimu Serikali kuchukua hatua zifuatazo haraka
iwezekanavyo:
1. Serikali iendelee kusitisha usafirishaji mchanga wa madini
makinikia nje ya nchi mpaka pale mrabaha stahiki
utakapolipwa Serikalini kwa kuzingatia thamani halisi ya
makinikia kama ilivyoainishwa kwenye uchunguzi huu.
2. Serikali ihakikishe kuwa ujenzi wa smelters nchini unafanyika
haraka ili makinikia yote yachenjuliwe nchini. Hii itawezesha
madini yote yaliyomo kwenye makinikia kufahamika na
kutozwa mrabaha halisi.
3. TMAA inatakiwa kufunga tepe za udhibiti kwenye makontena
mara tu baada ya kuchukua sampuli ili kudhibiti udanganyifu
unaoweza kutokea baada ya uchukuzi wa sampuli.
4. TMAA ipime metali zote ambazo zipo kwenye makinikia na
kutumia metali zenye thamani katika kukokotoa kiwango
halisi cha mrabaha.
5. Kutokana na uwepo wa madini mbalimbali yenye viwango
tofauti kwenye mbale, TMAA ipime viwango vya dhahabu na
metali nyingine muhimu katika mbale zote zinazosafirishwa
nje ya nchi, bila kujali kilichooneshwa kwenye andiko la
msafirishaji wa mbale husika. Aidha, Wizara ya Nishati na
Madini ibainishe tabia za mbale (aina za madini na viwango
vyake) zilizomo kwenye vyanzo mbalimbali nchini.
NewsBulletin
http://www.mem.go.tz
6. Serikali ijumuishe metali zote zenye thamani katika
kukokotoa mrabaha wa makinikia na mbale za madini
mbalimbali.
7. Serikali iwachukulie hatua watendaji wa TMAA na
Wizara Mama kutokana na kutosimamia vyema tathmini ya
viwango halisi vya madini/metali mbalimbali vilivyopo katika
makinikia na mbale za madini mengine; viwango ambavyo
hutumika katika kukokotoa mrabaha.
8. Serikali ifanye uchunguzi wa kushtukiza kwa kadri
itakavyowezekana katika udhibiti wa uzalishaji na usafirishaji
wa madini nje ya nchi ili kujiridhisha kuwa taratibu
zilizowekwa kisheria zinatumika ipasavyo.
9. Uchunguzi zaidi ufanywe na wataalam wa mionzi kwenye
scanner zinazotumika bandarini ili kubaini aina au mfumo
sahihi wa scanner unaofaa katika kuchunguza mizigo yenye
tabia (properties) kama za makinikia na mbale za madini
mbalimbali.
SHUKRANI
Kwanza kabisa, Kamati kwa heshma kubwa inapenda kutoa shukrani
kwako wewe Rais wa Jamhuri ya Muungano wa Tanzania Mhe. Dkt.
John Pombe Joseph Magufuli, kwa kuwa na imani nasi na kututeua
kutekeleza jukumu hili muhimu la kuchunguza aina na viwango
mbalimbali vya madini katika makinikia ili kuweza kuondokana
na upotevu mkubwa wa pato la taifa kupitia biashara ya makinikia
yanayosafirishwa nje ya nchi. Ni matumaini yetu kuwa matokeo ya
uchunguzi huu yatasaidia Serikali kupitia sekta ya madini katika
kuchangia pato la taifa na kukuza uchumi wa nchi yetu.
Kamati pia inatoa shukrani za dhati kwa Katibu Mkuu Kiongozi na
wasaidizi wake wote kwa misaada na ushirikiano wao uliowezesha
Kamati kutekeleza majukumu yake vizuri.
Aidha, Kamati inatambua na kuthamini michango iliyotolewa na
taasisi mbalimbali zikiwemo Vyombo vya Ulinzi na Usalama nchini,
Wakala wa Jiolojia Tanzania, Maabara ya Mkemia Mkuu wa Serikali,
Mamlaka ya Bandari Tanzania, Mamlaka ya Mapato Tanzania, Wakala
wa Ukaguzi wa Madini Tanzania, Chuo Kikuu cha Dar es Salaam na
Chuo Kikuu cha Kiislam Morogoro.
Mheshimiwa Rais, kwa heshma kubwa sasa nachukua fursa hii
kwa niaba ya Kamati, kukukabidhi nakala sita za Ripoti kamili ya
uchunguzi huu. Ninakuomba uzipokee.
Pia ninaomba nikukabidhi kifurushi chenye nyaraka zote ambazo
Kamati ilizikusanya kutoka kwenye taasisi za Serikali zinazohusika
katika kusimamia na kudhibiti usafirishaji wa makinika nje ya nchi,
pamoja na nyaraka kutoka kwa wadau mbalimbali wanaohusika
katika biashara ya makinikia.
Aidha, nichukue fursa hii kukufahamisha kwamba sampuli zote za
makinikia na mbale za copper zilizochukuliwa na Kamati na kufanyiwa
uchunguzi wa kimaabara, zimehifadhiwa ndani ya kontena moja
ambalo liko mahali salama chini ya uangalizi wa vyombo vya Ulinzi
na Usalama vya Serikali. Kwa heshma kubwa ninaomba nikukabidhi
funguo za kontena lililohifadhi sampuli hizo.
Ninaomba kuwasilisha.
 NewsBulletin 15
http://www.mem.go.tz
Habari za nishati/madini
Mei 26 - June 1, 2017

AFD na TZ kutekeleza miradi mipya katika sekta ya nishati

Na Zuena Msuya, maeneo husika.
Dar Es Salaam Akizungumzia uboreshwaji

S
hirika la Maendeleo la
Ufaransa( AFD) kwa
kushirikina na Serikali ya
Tanzania kupitia Wizara
ya Nishati na Madini,ipo
katika hatua mbalimbali za
kutekeleza miradi mipya katika
Sekta ya Nishati nchini.
Naibu Katibu Mkuu wa
Wizara ya Nishati na Madini
anayeshughulikia Nishati, Dkt.
Mhandisi Juliana Pallangyo
amesema hayo jijini Dar es salaam
wakati wa mazungumzo na
ujumbe kutoka AFD juu ya hatua
iliyofikiwa kuelekea utekelezaji
wa miradi mipya katika sekta ya
nishati.
Katika mazungumzo hayo Dkt.
Pallangyo alitaja baadhi ya miradi
hiyo kuwa ni pamoja na kujenga
kituo cha kuzalisha umeme wa
maji wa megawati 87 katika eneo la
Kakono mkoani Kagera, pamoja
kujenga kituo cha kuzalisha
Umeme Jua wa megawati 150
katika Wilaya ya Kishapu mkoani
Shinyanga.
Vilevile , kujenga njia ya
kusafirisha umeme wa msongo wa
220 kV kutoka mkoani Geita hadi
Nyakanazi na kufanya ukarabati
wa vituo kumi vya kupooza
umeme ili kuimarisha upatikanaji
wa huduma ya umeme katika
wa huduma ya umeme katika
Mikoa ya Kanda ya Ziwa, Dkt.
Pallangyo alisema kuwa AFD
kwa kushirikiana na Wizara wako
katika hatua nzuri ya uboreshaji
wa mfumo wa mawasiliano katika
Gridi ya Taifa yaani ( Scudder)
Watendaji wa Wizara ya Nishati na Madini wakifuatilia majadiliano ya hatua
Alisisitiza kuwa miradi yote iliyofikiwa ya utekelezaji wa miradi mipya katika Sekta ya Nishati, Kati
iko katika hatua mbalimbali ya Naibu Katibu Mkuu wa Wizara ya Nishati na Madini anayeshughulikia
za utekelezaji ikiwa ni pamoja Nishati, Dkt. Mhandisi Juliana Pallangyo na ujumbe kutoka Shirika la
upembuzi yakinifu, kupata Maendeleo la Ufaransa ( hawapo pichani) .
zabuni ya wakandarasi ujenzi na
kuwajengea uwezo zaidi wataalam
wa sekta hiyo katika kutekeleza
miradi hiyo.
Miradi yote mipya
itakayotekelezwa na AFD
kwa kushirikiana na Serikali ya
Tanzania kupitia Wizara ya Nishati
na Madini itaanza kutekelezwa
rasmi 2018 na inatarajiwa Naibu Katibu Mkuu wa Wizara ya Nishati na Madini anayeshughulikia
kukamilika 2020 ambayo Nishati, Dkt. Mhandisi Juliana Pallangyo( kulia) wakijadilina hatua iliyofikiwa
itaimarisha upatikanaji wa huduma ya utekelezaji wa miradi mipya katika sekta ya Nishati na Afisa Programu
ya umeme wa uhakika nawa kutoka Shirika la Maendeleo la Ufaransa, Sebastian Carreau( katikati) .
kutosha katika Mikoa ya Kanda ya
Ziwa, alisema Dkt. Pallangyo.
Naibu Katibu Mkuu wa Naibu Katibu Mkuu wa
Wizara ya Nishati na Madini
Wizara ya Nishati na Madini anayeshughulikia Nishati, Dkt.
anayeshughulikia Nishati, Dkt. Mhandisi Juliana Pallangyo,
Mhandisi Juliana Pallangyo watendaji wa Wizara
pamoja na Shirika la Maendeleo (kushoto) wakijadilina hatua
ya Ufaransa wamefanya iliyofikiwa ya utekelezaji wa
mazungumzo hayo, Mei, 25,2017 miradi mipya katika Sekta
katika ukumbi wa mikutano wa ya Nishati na ujumbe kutoka
Shirika la Maendeleo la
Ofisi ya Wizara ya Nishati na Ufaransa, (kulia) .
Madini jijini Dar es salaam.

KIKAO CHA NAIBU KATIBU MKUU, DKT. MHANDISI

JULIANA PALLANGYO NA WADAU WA SEKTA YA NISHATI
Hivi karibuni Naibu Katibu Mkuu wa Wizara ya Nishati na Madini, Vikao na wadau hao, vilifanyika Makao Makuu ya Wizara mjini Dodoma,
anayeshughulikia Nishati, Dkt. Mhandisi Juliana Pallangyo alikutana na wadau ambapo walijadili masuala mbalimbali yanayohusu sekta ya nishati nchini,
mbalimbali wa sekta ya nishati hapa nchini. hususan Mafuta na Gesi.

Naibu Katibu Mkuu wa Wizara ya Nishati na Madini, anayeshughulikia

Nishati, Dkt. Mhandisi Juliana Pallangyo (wa tatu kutoka kushoto),
akiwa katika kikao na Ujumbe kutoka Kampuni za ExxonMobil na
Statoil, ambazo zinajishughulisha na utafiti wa Mafuta na Gesi katika
Kitalu Namba 2, mkoani Mtwara. Wa pili kutoka kushoto ni Kaimu
Kamishna wa Nishati na Masuala ya Petroli, Mhandisi Innocent Luoga.
Naibu Katibu Mkuu wa Wizara ya Nishati na Madini, anayeshughulikia
Nishati, Dkt. Mhandisi Juliana Pallangyo (Kulia), akizungumza na
Mkurugenzi Mkuu wa Muungano wa Kampuni zinazojishughulisha na
biashara ya mafuta hapa nchini (Tanzania Association of Oil Marketing
Companies - TAOMAC), Salum Bisarara.
 Habari za nishati/madini
16
Mei 26 - June 1, 2017
JAMHURI YA MUUNGANO WA TANZANIA
WIZARA YA NISHATI NA MADINI
WAKALA WA NISHATI VIJIJINI
UFAFANUZI KUHUSU HABARI ILIYOCHAPISHWA KATIKA GAZETI
LA JAMHURI TOLEO NA. 295 LA TAREHE 23 29 MEI, 2017
YENYE KICHWA CHA HABARI WAZIRI APIGA DILI
Wakala wa Nishati Vijijini (REA) unatoa ufafanuzi kuhusu habari
iliyochapishwa katika gazeti la Jamhuri Toleo Na. 295 la tarehe
23 29 Mei, 2017 yenye kichwa cha habari Waziri apiga dili
kuhusu ununuzi wa zabuni ya wakandarasi wa Mradi Kabambe
wa Kusambaza Umeme Vijijini Awamu ya Tatu ulizingatia Sheria
ya Ununuzi wa Umma ya Mwaka 2011 (kama ilivyofanyiwa
marekebisho Mwaka 2016) pamoja na kanuni zake. Wakala
unakanusha uwepo wa upendeleo au ushawishi kutoka kwa viongozi
wakishirikiana na wakandarasi walioomba zabuni hiyo.
Wakala unafafanua kwamba: Makampuni yaliyoshinda zabuni
yalipatikana kwa kuzingatia Sheria na Taratibu za Ununuzi wa
Umma na vigezo vilivyowekwa katika kabrasha la zabuni. Aidha,
uchambuzi wa zabuni zilizowasilishwa na waombaji wa zabuni
ulizingatia Sheria na Miongozo iliyotolewa katika kabrasha la
zabuni.
Kuhusu tuhuma kuwa kuna kampuni zilizopewa zabuni lakini
zikiwa hazikusajiliwa katika Bodi ya Usajili wa Makandarasi
(CRB) na kampuni ambazo hazikusajiliwa CRB lakini zimeshiriki
na wabia ambao ni wa madaraja ya chini wasiostahili kupewa
zabuni kubwa ambapo zimetajwa kampuni za Guangdong
Jianneng Electric Power Engineering na ubia wa Joes Electrical
Ltd, AT & C Pty Ltd na LS Solutions Ltd. Kampuni ya Guangdong
Jianneng Electric Power Engineering (kampuni ya nje) iliwasilisha
zabuni kwa ubia na kampuni ya Whitecity International Contractors
Limited ambayo ilisajiliwa na CRB tarehe 03 Mei 2012 kama
mkandarasi wa umeme Daraja la IV kwa Hati Na. 00625; Aidha,
kampuni za Joes Electrical Ltd na AT & C Pty Ltd (kampuni za
nje) ziliwasilisha zabuni kwa ubia na kampuni ya LS Solutions Ltd
ya Tanzania ambayo ilisajiliwa na CRB tarehe 04 Agosti 2009
kama mkandarasi wa umeme Daraja la VII kwa Hati Na. 0346.
Kwa mujibu wa Sheria ya Ununuzi wa Umma ya Mwaka 2011,
Kifungu 51 (3) kampuni za nje zinaruhusiwa kushiriki katika zabuni
ama peke yao au kwa ubia na kampuni za ndani au nje kabla
ya kusajiliwa na CRB. Wakandarasi wanasajiliwa na CRD kwenye
Daraja la I baada ya kupata barua ya tuzo kama wanakidhi
vigezo. Kwa sasa Wakala wa Nishaji Vijijini umetoa barua za
tuzo na kuagiza walete usajili toka CRB kabla ya kusainiwa kwa
mkataba wa zabuni.
Kuhusu tuhuma kuwa kampuni ambazo hazikusajiliwa CRB
lakini zimeshirikiana na wabia ambao ni wa madaraja ya chini
wasiostahili kupewa zabuni kubwa ambapo zimetajwa kampuni za
Radi Service Limited, Njarita Contractors Ltd na Aquila Electrical
Contractors Limited (kampuni za ndani), kampuni hizi zimesajiliwa
na CRB kwenye madaraja ya III kwa Radi Service Limited, daraja
la V kwa Njarita Contractors Ltd na Aquila Electrical Contractors
Limited katika Daraja V. Kwa mujibu wa Sheria (Contractors
Registration Act CAP 235 RE 2002) na ufafanuzi uliotolewa na
Kwa wadau wa sekta za Nishati na Madini, tembelea kurasa mpya za Wizara kwenye Mitandao
ya Kijamii ya Twitter na Facebook kwa anuani ya Nishati na Madini Karibu tuhabarishane na
tujadili kuhusu sekta za Nishati na Madini kwa maendeleo ya Watanzania wote.
Imetolewa na Kitengo cha Mawasiliano Serikalini
NewsBulletin
http://www.mem.go.tz
CRB kwa Wakala wa Nishati Vijijini kwa barua yenye Kumb. Na.
EI/0037/10/2009/35 ya tarehe 17 Mei 2017; hivyo ushiriki wa
kampuni hizo katika zabuni hiyo ni halali. Wakandarasi wa ndani
wanaruhusiwa kushiriki katika zabuni kwa ubia wakiwa na kibali
cha CRB kushiriki kwenye zabuni husika. Ubia wao unasajiliwa
kwenye Daraja la I na CRB baada ya kupata barua ya tuzo kwa
ajili ya kutekeleza mradi katika zabuni husika. Tayari Wakala
wa Nishati Vijijini umetoa barua ya tuzo na kuagiza wakamilishe
taratibu za usajili toka CRB kabla ya kusainiwa kwa mkataba.
Aidha, ubia wa kampuni za MF Electrical Engineering na GESAP
Engineering Group Limited kupatiwa zabuni walizoshinda ni halali
kwa kuwa kampuni ya MF Electrical Engineering ambayo ilisajiliwa
na CRB tarehe 03 Desemba 2015 kama mkandarasi wa umeme
Daraja la I (specialized contractor Electric Powerlines and
Systems) kwa Hati Na. 0367 na GESAP Engineering Group Limited
ambayo ilisajiliwa na CRB tarehe 30 Juni 2015 kama mkandarasi
wa umeme Daraja la I kwa Hati Na. 00768.
Kampuni ya Al- Hatimy Developers Limited ina usajili wa CRB
kama mkandarasi wa umeme Daraja la I kwa Hati Na. 0566
iliyotolewa tarehe 11 Septemba 2012 ambapo NIPO Group
Limited iliwasilisha zabuni kwa ubia wa Nipo Africa Limited yenye
usajili wa CRB kama mkandarasi wa umeme Daraja la V kwa Hati
Na. 0409 iliyotolewa tarehe 19 Desemba 2014 na kampuni ya
Kellogg Construction Limited yenye usajili wa CRB kama mkandarasi
wa umeme Daraja la V kwa Hati Na. 00751 iliyotolewa tarehe 19
Februari 2014. Kwa sasa Wakala wa Nishati Vijijini umetoa barua
za tuzo kwa kampuni hizo, ambapo ubia wa NIPO Group Limited
umeagizwa kuwasilisha usajili toka CRB kabla ya kusainiwa kwa
mkataba; na kwa kampuni ya Al Hatimy Developers Limited na
kampuni nyingine zote za ndani zilizopewa barua za tuzo uhakiki
wa madaraja yao kwa CRB unafanyika kabla ya kusaini mikataba.
Mchakato wa kuthibitisha uhalali wa wakandarasi na nyaraka
walizowasilisha unaendelea kufanyiwa kazi na Wakala kabla ya
kusaini mikataba. Ikumbukwe kuwa kilichofanyika ni kutoa barua za
tuzo kwa wakandarasi. Wakandarasi watasaini mikataba baada
kukamilika kwa hatua zinazofuata baada ya kutolewa kwa barua
za tuzo. Dosari itakayoonekana kwenye hatua yoyote ya mchakato
kwa mkandarasi yeyote itasababisha mkandarasi kunyanganywa
mradi alioshinda.
Imetolewa na:
Mkurugenzi Mkuu
Wakala wa Nishati Vijijini (REA)
Barabara ya Sam Nujoma, 14414
S. L. P 7990, Dar es Salaam.
Simu +255 22 2412001/2/3, Barua pepe: info@rea.go.tz