.thermexcel.com/french/ressourc/plomberie_bouclage_eau_chaude_sanitaire_ecs.htm
calcul,eauchaudesanitaire,ECS,bouclage,recyclage,antenne,boucles,bouclage,organesdereglage,vanneequilibrage,calorifuge,calorifugeage,
isolantthermique
Marge Conceptionetdimensionnementdesrseauxboucls
Lesmarchs
Hydraulique
Pertesdecharge
Lesrglesrespecter
linaire
Pertedecharge Lesobligationsrglementairesrelativeslatempraturedeleausontlessuivantes:
singulire
Fluides Latempraturedeleaufroidedoittre
infrieure25C(rfrencedequalitmentionnedanslarrt
compressibles ministrieldu11janvier2007relatifauxlimitesetauxrfrencesdequalitdeseauxbrutesetdes
Conduitsnon EDCH)
circulaires
LatempraturedelECSdoittresuprieure
50CsurlensembledurseaudECSetinfrieure60
Thermique
Cauxpointsdepuisage.Danslescuisinesetlesbuanderiesdestablissementsrecevantdu
public,la
Dperditions
tempraturedeleaudistribuepourratreporteaumaximum90
Cencertainspointsfaisantlobjet
Bilanthermique
dunesignalisationparticulire(panonceaurouge)
Bilanexploitation
LatempraturedelECSauniveaudes
quipementsdestockagedoit,lorsquelevolumetotaldes
RT2000
quipementsdestockageestsuprieurougal400litres,etlexclusiondesballonsdeprchauffage,
Dbitfluide
treenpermanencesuprieureougale55Clasortiedes
quipementsoutreporteune
thermique
tempraturesuffisanteaumoinsunefoispar24heures(casdesballonsaccumulation)
Chauffage
Lorsquelevolumeentrelepointdemiseen
distributionetlepointdepuisageleplusloignest
Plancherchauf fant
suprieur3litres,latempraturedeleaudoittresuprieureougale50Centoutpointdu
Expansion
systmededistribution,lexceptiondestubesfinauxdalimentationdespointsdepuisage.
Distribution
vapeur
Pourrsumer,lespointsclsdelarglementationsont:
Vannergulation
Diaphragmes Maintenirleauunetempraturelevedansles installationsdedistribution.
Eviterlastagnationetassurerunebonnecirculationdeleau.
Pompe
Latempraturedesbouclagesnedoitpasdescendreendessousde50C.
Ventilateur Calorifugersparmentlescircuitseaufroide
eteauchaude.
Plomberie Maintenirleaufroideendessousde25C.
Distributiond'eau Sassurerdesvitessesdecirculationdeau0,2m/sdansleretourdebouclepermettantdobtenirun
plomberie rgimedcoulementturbulentlimitantledveloppementdesbiofilms.
Evacuations
Eauchaudesanitaire ArchitecturesdistributionECS
(Calculs)
ECS(Conception)
Linstallationdeauchaudesanitairecomprendlaproductiondeauchaudeetlerseaudedistributiondeau
ECS(Bouclages)
chaudesanitaire(ECS).Lebouclagedurseaucollectifdedistributiondeau
chaudesanitaireapourobjectifde
Lgionellose maintenirentoutpointdelaboucleunetempraturefixedeconsigne.
Fluidesdivers
Aircomprim
Gazcombustible
Calculstypes
Rseauxgaines
Accessoire gaine
rseaux gaz
rseaux vapeur
https://www
.thermexcel.com/french/ressourc/plomberie_bouclage_eau_chaude_sanitaire_ecs.htm 1/15
4/12/2016 https://www
.thermexcel.com/french/ressourc/plomberie_bouclage_eau_chaude_sanitaire_ecs.htm
DfinitionsdeslmentsdebouclagedesrseauxECS:
Rseaualler:lerseauallerdistribueleauchaudedepuislaproductionjusquaux
diffrentspoints
dusage.Ilestconstituduncollecteuretdecanalisations
Rseauretour:lerseauretourramneleauchaudelaproduction.Ilestconstitudecanalisationset
duncollecteur.Unorganederglagededbitdoittremisenplacesurlecollecteur retourgnral
Antenne:uneantennealimenteunappareilouungroupedappareils.Ellenefaitpas partiedurseau
boucl.Lalongueurduneantennenedoitpasdpasser8 mtres.Chaquepiquageestquipdun
ensembledeprotectionsEA(vannedarrtetclapetEA).
Boucles:lesbouclescomprennentchacuneunecanalisationalleretunecanalisationretoursur
laquellesesituelorganedquilibrage.Lavitessedecirculationdeaudansleretourdelaboucle est
compriseentre0,2et0,5m/s,Unorganedquilibragededbitdoit treinstallsurchaqueboucle.La
crationduneboucleproprechaque pointdepuisage,oulecaschantunnombrerestreintde
pointsdepuisage,estproscrire.
Collecteurs:lescollecteurssontdescanalisationssurlesquellessontpiquesaumoins2boucles.La
canalisationallerdechaqueboucleestpiquesurlecollecteuraller,lacanalisationretourdechaque
bouclerejointlecollecteurretour.Lapompedecirculationsesituesurlecollecteurretour
Pompedecirculation:lapompedecirculation(Oupompedebouclageouderecyclage)
permetdassurerundbitpermanentdanslescanalisationsetestplacesurlerseau retour.
Organesderglage:lesorganesderglageoudquilibrage,permettent derpartirlesdbitsdans
l'installationetsontsitussurlesretoursdeboucleafindenepasavoirsupporterlesdbitsde
puisagequisontbiensuprieursauxdbitsdebouclage.Unorganederglageestquipde pointsde
mesuresertmesurerlatempratureetledbit.
Unmoduleestunepartiedunrseaucomprenantplusieurscircuitsetspareparunevannedecompensation
Danslecasdemodules,unevannegnraleestmiseenplacesurleretourcommun
https://www
.thermexcel.com/french/ressourc/plomberie_bouclage_eau_chaude_sanitaire_ecs.htm 2/15
4/12/2016 https://www
.thermexcel.com/french/ressourc/plomberie_bouclage_eau_chaude_sanitaire_ecs.htm
Lestypesdecanalisations
Choixdesmatriaux
Lestubescuivresupportentlesdsinfectionsthermiqueset
chimiques.IlsfontaussilobjetdunemarqueNF
(NFEN1057).
Laciergalvanisnestpaslematriaulemieuxadaptcomptetenudesrisquesdecorrosionnotammenten
prsencededsinfectantoudetempratureleve.Enoutrelestubesenaciergalvanisnedoiventpas
tre
parcouruspardeleauunetempraturesuprieure60C..
Leslmentsencuivreetalliagesdecuivrenedoiventpas
treplacsenamontdescanalisationsenacier
galvanis.
Leraccordementduntubeencuivreunrseaugalvanisnedoitpassefaireparbrasageousoudobrasage
direct.Unepiceintermdiaireestncessairepourassemblerletubeenaciergalvanisetletubedecuivre.
Pourlimiterlerisquedobstructionparentartrage,un
diamtreminimalde12mmestncessaire.Danscecas
selonlesmatriaux,lescanalisationsdoiventavoirundiamtresuprieurougal:
Pourlestubesenaciergalvanis:DN1516,7/21,3
Pourlestubesencuivre:12x14
PourlestubesenPVCC:DN1612,4/16
PourlestubesenPEXouPB:DN1616/1,5
https://www
.thermexcel.com/french/ressourc/plomberie_bouclage_eau_chaude_sanitaire_ecs.htm 3/15
4/12/2016 https://www
.thermexcel.com/french/ressourc/plomberie_bouclage_eau_chaude_sanitaire_ecs.htm
Danslecasdutilisationdecanalisationsenaciergalvanis,linstallationdetubestmoinsestprvoirsurle
collecteurgnraldesretoursdeau,enamontduclapetantiretoursurleretourdeau,enamontdelapompe
decirculation.
Lecalorifugedescanalisations
ChoisirlespaisseursdecalorifugedesrseauxdedistributionECS
Voustrouverezdanslestableauxjoints(issusdelaNFEN12828),pourchacunedesclassesdisolation
14,
lpaisseurdisolationminimale(enmm)enfonctionde:
laconductivitthermiquedelisolant(coefficientenW/m.K),
lediamtreextrieurdutube(d1enmm).
Lestableauxdonnentgalementlecoefficientdepertedesconduitsenfonctiondudiamtreextrieurdu
conduit,delaconductivitthermiquedelisolantetdesonpaisseur
.
Coefficientdepertethermiquelinaire dunecanalisationisole(UIenW/m.K)
SelonleDTU60.11P12,lespartiesmaintenuesentempraturedeladistributiond'eauchaudesanitairesont
calorifugesparuneisolationdontlecoefficientdepertedechaleur(Ul),exprimenW/m.K,estauplusgal
selonlaformulesuivante:
d:diamtreextrieurdutubesansisolant,exprimenmtres
Enfaitcetteformulecorresponduncoefficientdeperteavecuneisolationdeclasse1donnecomme
gardefouselonlesexigencesminimalesrglementairesdelaR T2005.
AnoterquelesvaleursderfrencesdelaRT2005sontquivalenteslaclasse2,soitgrossomodoinfrieure
de15%parrapportauxvaleursminimalesduDTU61.1 1oucommeGardefoudelaRT2005.
https://www
.thermexcel.com/french/ressourc/plomberie_bouclage_eau_chaude_sanitaire_ecs.htm 4/15
4/12/2016 https://www
.thermexcel.com/french/ressourc/plomberie_bouclage_eau_chaude_sanitaire_ecs.htm
Uneisolationclasse2corresponduncoefficientdeperteestauplusgalselonlaformulesuivante:
Enreprenantlesformulesdecalculprcdentes,letableaucidessousindiquelespaisseursminimalesdes
isolantsthermiquesenmoussecaoutchouc(Epaisseurdesisolantsfournispar lesfabricants)selonles
diamtresdestubespournepasdpasserlesvaleurs limitesdescoefficientsdepertethermique(enW/m.K)
maximalesautorisesselonleDTU60.11(Classe1)etlesvaleursdurfrentieldelaR T2005(Classe2).
Danslesvolumesnonchauffs,lescanalisationsdeauchaudesanitairedoiventdanstouslescastre
calorifuges.Cecalorifugeagenestpasobligatoirepourles
canalisationsencastres,engravesouenrobes.
DimensionnementdesrseauxECS
DimensionnementdesbouclagesECS(selonDTU60.11)
Ledimensionnementnedoitpassebaseruniquementsurle calculdespertesthermiques.Lecalculdespertes
dechargedurseaudECS,lerespectdesvitessesdecirculationdanslescanalisationsetdesplagesde
fonctionnementdesorganesdquilibragesonttoutaussiimportantspourunbon
dimensionnementdesboucles
dECS.
Pourdimensionneruneinstallationdedistributiondeauchaudeboucle,ilestimportantdecalculer
:
lespertesthermiquestotalesdelensembledesrseauxdebouclage,
dedfinirledbitdelapompedecirculationpourjustementcompenserlesperteschaleurdesrseaux
debouclagedemaniremaintenirunetempratureaumoinsgale50Centoutpointdusystmede
distribution,
demaintenirdesvitessesdecirculationdanslestuyauteriesdebouclagesuprieures0,2m/s.
permettantdassureruncoulementturbulentetdoncdelutterefficacementcontreledelutter
efficacementcontreledveloppementdubio film
decalculerlespertesdechargedurseaudebouclageleplusdfavoris.Onveilleranepasdpasser
lesvitessesmaximalesrecommandes.
https://www
.thermexcel.com/french/ressourc/plomberie_bouclage_eau_chaude_sanitaire_ecs.htm 5/15
4/12/2016 https://www
.thermexcel.com/french/ressourc/plomberie_bouclage_eau_chaude_sanitaire_ecs.htm
Mthodedecalcul
Lescalculsdedimensionnementdescircuitsdebouclagesontmensenconsidrantquilnyapasde
puisages.Lorsdepuisages,lefonctionnementhydrauliqueestfortementperturbjusquprovoquerdes
annulationsvoiredesinversionsdedbit.Ceci
estdautantplusprobablequelapertedechargedugnrateur
estimportante(casdeschangeursplaques).
Pourconserverunemargedescuritaveclefonctionnement rel,cescalculsdedimensionnementdoiventse
fixercommeobjectifunetempraturedel'eausuprieure50Centoutpointdusystmede distribution,
l'exceptiondestubesfinauxd'alimentationdespointsdepuisage.
Coefficientdetransfert thermiquelinairedunecanalisationisole:
Transfertthermiqueduntuyaud'eauchaude
isolayantunelongueurde1m,avecuncartdetempraturede
1Kentreleauetlairambiant.
LecoefficientUlvarieenfonctiondudiamtr
eetdelanaturedutube,delacconductivitthermiqueetde
lpaisseurdelisolant.Ilestdonnparlaformule suivante:
Ul:CoefficientdetransmissionthermiqueliniqueenW/(mK)
Di:Diamtreintrieurenm(canalisationoucalorifuge)
DeDiamtreextrieurenm(canalisationoucalorifuge)
:Conductivitthermiquedelisolant
he:Coefficientdchangesuperficiel,pardfauti
lestestim10W/(m 2K).
Pertethermiquedelacanalisation:
cart(chute)detempraturedeleau
Sil'onsefixearbitrairementunerpartitiondela
tempraturedel'eaulelongd'uncircuitonpeutcalculer
,sans
connatrelesdbits,lespertesdechaleurdesbranchescorrespondantes.
Commel'onsefixeunechutemaximaledetemprature
relativementfaibleonpeututilisersansrisqued'erreur
l'cartmoyenarithmtique.
L'cartmoyenarithmtiquedestempraturesentrel'eauet
l'ambianceestalorsgal:
avec:
ts:latempraturedel'eaulasortiedecettebranche,
te:tempraturedentredeleaudanslacanalisation.
ta:tempraturedelairambianteenvironnantelextrieurdelacanalisation(parex.:+10Censous
sol,+20Centage).
Perte thermiquedanslacanalisation:
avec:
L:longueurdecanalisationenm
Ul:CoefficientdetransmissionthermiqueliniqueenW/(mK)
Dbitpompedebouclageetchutedetempraturedeleaudanslacanalisation
Lesdbitsdebouclagedoiventcouvrirlensembledespertesthermiquesdesrseauxdebouclages (Rseaux
alleretretour)ainsiquauxcontraintesminimalesetmaximalesdesvitessesdepassagedansles
canalisations.
Lachutedetempraturedeleaudanslacanalisationducircuithydrauliqueestuneconsquencedirectedu
dbit,plusledbitaugmenteetpluslcartdetempratureentreledpartet
leretourdebouclediminue.
Larelationentreledbitetlcart(chute)detempraturedunebouclequirsultedespertesthermiquesest
donneparlesformulessuivantes:
https://www
.thermexcel.com/french/ressourc/plomberie_bouclage_eau_chaude_sanitaire_ecs.htm 6/15
4/12/2016 https://www
.thermexcel.com/french/ressourc/plomberie_bouclage_eau_chaude_sanitaire_ecs.htm
O:
Pestlasommedesdperditionsthermiques(puissancetotaledissipe)delaboucleenWatt(W)
Qestledbitdeleaudanslaboucleenlitreparheure(L/h)
Testlcart(chute)detempratureenKentrelaller
etleretourdelaboucle.
Cettequationnestpassuffisantepourcalculerledbitdebouclageminimalncessaire.Ledbitdechaque
boucleestfixenprenantlaplusgrandevaleur
dedbitentre:
ledbitcalculenfonctiondesdperditionsthermiques
ledbitpermettantunevitesseminimaledecirculationde0,2m/sdanslacanalisation
retour
Pourconserverunemargedescuritaveclefonctionnement rel,cescalculsdedimensionnementdoiventse
fixercommeobjectifunetempraturedel'eausuprieure50Centoutpointdusystmede distribution,
l'exceptiondestubesfinauxd'alimentationdespointsdepuisage.
Dbitpartronon:
Ledbitdansuntrononsertcompenserlespertesthermiquesdutrononluimmeainsiquedetousles
trononssitusenaval.Ledbittotaldebouclagedoittrerpartichaquedrivationducircuitau
proratades
pertesthermiquesobservesenavaldupointdedrivation.Ceci impliqueunquilibragedubouclagequisera
ralisaumoyendesvannesderglagesplacessurlesretoursdechaqueboucle.
Vitessesdecirculationdanslescanalisations
LavitesseprendreenconsidrationpourlecalculdesdiamtresselonlamthodegnraleestLavitesse
rsultantedescalculsdoittreinfrieure2m/smajorede10%.
Lesdimensionnementsdescanalisationsdoiventtenircompte
descontraintesdevitesse,notammentpour
viterlapparitiondenuisancessonores:
2m/spourlescanalisationsensoussol,videssanitairesoulocauxtechniques
1,5m/sencolonnesmontantes
1m/spourlesbranchementsdtagesetdappareils
1m/spourlescollecteursderetourdeboucle
0,20,5m/spourlesretoursboucles.
Lesvitessestropfaiblesoulastagnation,loppos,favorisentaussilescorrosions.
Dimensionnerlescanalisationshorizontalesderetourdeboucleenaciergalvanisafindobtenirdesvitesses
daumoins0,2m/s(Additifn4duDTU60.1,voirpage41).
Placerlaboucleleplusprspossibledespointsdepuisages
LeCahierdesClausesTechniquesGnrales(CCTG)desmarchspublicsdegnieclimatiquedonneles
vitessesmaximales,lesdbitsetlesdiamtresquivalentsdescanalisationsducommerce.
https://www
.thermexcel.com/french/ressourc/plomberie_bouclage_eau_chaude_sanitaire_ecs.htm 7/15
4/12/2016 https://www
.thermexcel.com/french/ressourc/plomberie_bouclage_eau_chaude_sanitaire_ecs.htm
Calculdudetubeenfonctiondudbitetdelavitessedufluide
Lediamtreintrieur(di)dutubeenfonctiondudbit(Q)
etdelavitesse(v)imposeestdterminparla
relationsuivante.
Avec
v=lavitessedufluideenm/s
Qv=Dbitdeauvolumiquedanslacanalisation
enm3/h
di:diamtreintrieurdutubeenmm
Lespertesdecharge
LesrseauxdedistributiondECSetdesretoursdebouclagesontdimensionnsdemanire respecterles
vitessesmaximalesautorisesetminimalesenparticuliersurlesretoursdebouclesettoutenayantdes
pertesdechargeacceptablessurcesmmescanalisations.
Ilestjudicieuxdedimensionnerlesrseauxdedistributiondeauderetourdebouclesurune
fourchettede6
mmCE22mmCEvoire25mmCEpermettantdecefaitdavoirla foisdesvitessesdepassageminimale
(>0,2m/s)etdenepasdpasserlesvitessespouvantengendrerdubruit.
Ilestnoterquavecunevitessedcoulementidentiquelapertedechargeserabienplusleveavecdes
petitsdiamtresdetuyauterieparrapportdesgrosdiamtres.Enconsquence lesvitessesdepassage
limitesdonnesdansleDTUcorrespondentbienplus desgrosdiamtresdecanalisations.
Lesvaleursdutableausuivantonttcalculespourunepertedechargeliniquede20,25et30mmCE/m.
Lobjectifestdeselimiterunepertedechargequinedevraitpasdpasser20mmCEsurleretourdeboucle
et2530mmCEsurladistributionallerenpriodedepointepermettantdobtenirlafoisunevitesse
silencieuseetderespecterlesvitesseslimitesrecommandesselonleDTUnepasdpassernotammentsur
lesretoursdebouclesetdtreplusoumoinsconformeauCahierdesClausesTechniquesGnrales(CCTG)
desmarchspublicsdegnieclimatique.
Uneprslectiondesdiamtresdescanalisationspeuventtreeffectuespartirdutableausuivant.
https://www
.thermexcel.com/french/ressourc/plomberie_bouclage_eau_chaude_sanitaire_ecs.htm 8/15
4/12/2016 https://www
.thermexcel.com/french/ressourc/plomberie_bouclage_eau_chaude_sanitaire_ecs.htm
Commementionnprcdemment,lescalculsdedimensionnementdescircuits debouclagesontmensen
considrantqu'iln'yapasdepuisageetlecalculdelapertedechargeseffectueenfonctionducircuitleplus
dfavoris.
Hauteurmanomtriquedelapompedebouclage:
Demmequelesorganesdquilibrage,lapompedebouclageestsituesurleretourafindenepas
avoir
supporterlesdbitsdepuisagequisontbiensuprieursauxdbitsde
bouclage.
Lapompedebouclageoupompederecyclage,estllment quipermetdassurerundbitpermanentdansles
canalisations.Elleestcaractriseparunecourbedefonctionnementhauteurmanomtrique totaleen
fonctiondudbit
LaHauteurManomtriqueTotale(HMT)delapompedebouclagedoit
tresuprieurougallensembledes
lmentssuivants,savoir:
lecumuldespertesdechargeslinairesdurseauretouruniquementsurlecircuitleplus
dfavoris
lecumuldespertesdechargeslinairesdurseauallerdedistributionECScalculsurledbitde
bouclageetnonpourledbitdepuisageetuniquementsurlecircuitleplusdfavoris.
Horspuisage,
lespertesdechargesdurseauallersonttrsfaibles(quelquesmmCE/m)
lapertedechargedelappareildelaproductionECS
lespertesdechargesingulires,enparticuliercelleduclapetantiretourenavaldelapompe.
Lacourbeduncirculateurindiquelesdiffrentsdbitsquilpeutfournirenfonctiondelapressiondynamique.
Lintersectiondelacourbederseauetdelacourbeducirculateurdonnelepointdefonctionnement,qui
indiqueledbitquelecirculateurpeutfournirdanslecircuit.
https://www
.thermexcel.com/french/ressourc/plomberie_bouclage_eau_chaude_sanitaire_ecs.htm 9/15
4/12/2016 https://www
.thermexcel.com/french/ressourc/plomberie_bouclage_eau_chaude_sanitaire_ecs.htm
Silapertedechargerseauestpluslevequeprvue,lepointdefonctionnementsedplacesurla
courbe
commeparexempleaupointN2cidessus,cequiapourconsquencederduireledbitdecirculation
deau
danslerseauetdaugmenterlahauteurmanomtriquedelapompe(HMT)
SpcificitshydrauliquesdesbouclagesECS
Dysfonctionnementdesbouclagesecs
Pendantlespuisages,lespertesdechargesdanslestrononsdedistributionaugmententconsidrablement
risquantainsidinverserledbitdelapompedebouclage.
Afindvitercephnomne,unclapetantiretourest
installensriesurlapompe.
Laprsenceduclapetantiretourpeutengendrerundbit
nulsurlapompedebouclageauxheuresdepointes.
Cecinegneenrienlefonctionnementdusystme.
Lorsqu'onpasseducircuitferm,cestdirehors soutirageencircuitouvertlorsdupuisage,leclapetpeut
resterfermerouserefermerlorsquelessoutiragesaugmententetinterdiretoutdbitde circulationdansles
partiesdecircuitnonsollicitesparlessoutiragesencours.Cecipeutengendrerdesconsquencesnon
ngligeableslorsquelesbouclessontsollicitesenpermanencependantqued'autresnesontutilises
qu'pisodiquementaucoursdescycles
Cecipeuttrereprsentdelamaniresuivantesousla
formedeceschmasaplussimpleexpression
LesrseauxalleretretourprsententdesPdcquivarientenfonctiondudbitdecirculationdeau,la
pompedeboucledisposed'unehauteurmanomtriqueHMTgalementvariableenfonctiondu dbit.La
https://www
.thermexcel.com/french/ressourc/plomberie_bouclage_eau_chaude_sanitaire_ecs.htm 10/15
4/12/2016 https://www
.thermexcel.com/french/ressourc/plomberie_bouclage_eau_chaude_sanitaire_ecs.htm
pressionaupointPAsurl'alimentationd'eauestsupposerelativementconstantequelquesoitledbitde
soutirage.
Leclapetestmaintenufermparundiffrentieldepressionstatique,d'unctlapressiondurseauenamont
(PA),del'autrelapressionaupointdepuisage(PB)galelapressiondevillediminuedelaPdcdutronon
durseaualler.
Sinousmettonsalorslapompedeboucleenservice,pour qu'ellecommencesouleverleclapet,ilfautquesa
hauteurmanomtrique(HMT) dbitnulsoitsuprieureladiffrencedepressionPAPB,laPdcduretour
deboucletantngligeabletantdonnqueledbitestinexistant.Si laconditionestremplie,leclapetse
soulveetils'tablitundbutdedbitderetourdebouclepourlequellapressionenP Aestquilibreparla
pressionenPB,diminuedelapertedechargedelaboucleretour ,augmentedelahauteurmanomtriquede
lapompesousledbitQb.
PuisquelapressionPAestrelativementconstante,lorsqueledbitdesoutirageaugmente,lapressionenPB
diminue,ledbitdebouclageQbdiminuegalementpourcompenserlabaissedePBparuneaugmentationde
lapressiondepompequi"remontesursacourbejusqu'audbitnul"oleclapetvase
refermer.
Suitececonstat,onpeutdoncconclurequelorsqueledbitdepuisagevacrotre,ledbitderetourde
boucleauratendancesannihilerplusrapidementlorsquelaPdcdurseaualleresttrslevepar
rapportauretourdebouclecommedanslecasdunsousdimensionnementdesdiamtresdescanalisations
durseauallerengendrantdesvitessesdecirculationdeaupluslevesetdoncdesPdclinairesplus
importantes.
CasparticulierdanslecasduneproductionECSdetypeinstantane:
DanslecasduneproductionECSdetypeinstantan,ledbitduretourdebouclevadevoirenplus
transiter
danslchangeurplaquesdontledbitvarietrsfortementallant
simplementdudbitnominaldelapompede
recyclage(Priodehorspuisage)jusquaudbitdepointedepuisageECSdesdif
frentsquipements
sanitaires.
Enconsquence,lensembledespertesdechargeengendreslafoissurlchangeuretsurlecircuit
dalimentationECSvavarierencoreplusfortement.
PourlimitercephnomneonaugmenteralaHMTdelapompeparexemplesurunprofilde30%,voire50%du
dbitdepuisagesurlchangeur.
Surdimensionnerlapompedebouclage,cestprendrelerisquedaugmenterlesdbitspendantlespriodes
dabsencedepuisagecarlapertedechargedanslchangeurdiminuerafortement.
Poursaffranchirdelapertedechargedelchangeurplaquessurlapompederecyclageonpeutenvisager
derajouterunepompesupplmentaireassocieunbypasspermettant dassurerundbitpermanentpour
viterlentartragedelchangeuretdassurer
ledbitncessairedetransitsurlchangeurpourlemaintienen
tempraturedesbouclages.
Unsimplebipassepermetdassureraummetitrequelabouteilleundcouplage hydraulique,ilpermet
dassurerlcoulementdeladiffrenceentrelesdbitsprimaireetsecondaire.Ilassuregalementlerlede
cassepression.
Sondiamtreestidentiqueceluidescanalisationsderaccordementprimaireet secondaireLeraccordement
hydraulique,estralisentreledpartdelchangeuretleretourparl'intermdiairede2piquagesetsipossible
vasspourrduitelapertedecharge.L'espacementdespiquagesdevraittre sipossible10foisledela
canalisationdedistributionECS.
Ledbitnominaldelapompesurlesecondairede
lchangeurdoittresuprieuraudbitnominaldelapompe
debouclageetavecuneHMTcorrespondant100%dudbitprobable ECSsurlchangeur.
https://www
.thermexcel.com/french/ressourc/plomberie_bouclage_eau_chaude_sanitaire_ecs.htm 11/15
4/12/2016 https://www
.thermexcel.com/french/ressourc/plomberie_bouclage_eau_chaude_sanitaire_ecs.htm
Lasondedergulationainsiquelethermostatdescurit
doiventtreplacsenavaldubypass
Anoterquecetypedemontagenepermetdliminerlesdysfonctionnementsvoqusdanslechapitre
prcdentmaissimplementdattnuercesproblmes.
Equipementsdivers
Purgesdairsurbouclage eauchaude
Despurgeursdairousparateursdairautomatiques,doivent
treinstallsauxpointshautsdescolonnes
montantesetdescoudes,auniveaudescontrepentes,surlesretoursdeboucles,ensortiedesprparateurs
deauchaude.
Lechoixdelemplacementdemontagedespurgeursenpoint
hautdoittreeffectudanslobjectifdobtenirla
meilleureefficacit:
danslesportionsdecanalisationsdroiteshorizontalesolesvitessesdecirculationsontfaibles:voir
Figure11a
danslescoudessuprieursdescolonnesdescendantes:voirFigure1 1b
danslescoudessuprieursdescolonnesmontantes,encasdedifficultdemiseenoeuvrelesdeux
premiersmontagesetquandlapurgeauremplissageest prpondrante:voirFigure1 1c.
Encasdedispositifdetraitement,deuxprisesdeaudoiventtreplaces,luneenavaletlautreen
amontdu
dispositif.
Encasdecircuitdeauboucl,uneprisedeaudoittreplacesurleretourdeau.
https://www
.thermexcel.com/french/ressourc/plomberie_bouclage_eau_chaude_sanitaire_ecs.htm 12/15
4/12/2016 https://www
.thermexcel.com/french/ressourc/plomberie_bouclage_eau_chaude_sanitaire_ecs.htm
Contrledestempraturesetdesdbits
Surlesinstallationscollectivesdeauchaudesanitaire,undispositifpermettantdecontrlerles
tempratures
doittreinstallsurledpartetleretourdeauchaudeainsi
quauniveaudesboucleslesplusdfavorises
hydrauliquement.
Undispositifpermettantdecontrlerledbitenretourdeboucledoitgalementtreinstall.
Ilpeutsagirparexempledunevannederglagemesurededbit,oudundtecteurdedbit
Protectionsanitaire(LesclapetsdenonretourEA)
LesrseauxintrieursdoiventtrequipsdedispositifsdeprotectionconformmentlanormeNFEN
1717
pourprvenirlapollutiondeleaupotable.
Lesrseauxsontclasssenplusieurstypes:
eauchaudesanitairepartiecollective
eauchaudesanitairepartieprivative
chaquepiquagesurunrseaudeaucollectifetdestinunusageprivatif,EXEMPLEUnechambre
dhtel,
unechambredEHPAD,unecellulesanitaire,sontconsidrescommedespartiesprivatives.
Peuventtreconcernsaussiparexemplelesadoucisseurs,lesproductionsdeauchaude,leschaudires.
ProgrammedecalculEcsRecyclage
LeprogrammedecalculEcsRecyclagepermetdedimensionnertrsrapidementlesrseauxdedistribution
deauchaudesanitaireaveclesretoursdeboucle.
Feuillesdecalculfourniesavecleprogrammedecalcul
https://www
.thermexcel.com/french/ressourc/plomberie_bouclage_eau_chaude_sanitaire_ecs.htm 13/15
4/12/2016 https://www
.thermexcel.com/french/ressourc/plomberie_bouclage_eau_chaude_sanitaire_ecs.htm
LescalculsdesdbitspourlesrseauxdedistributionEFetECSsontdimensionnsselonlesindications
donnesselonlesdonnesduDTU.Des feuillesdecalculprprogrammessontfourniesencomplmentavec
leprogrammedecalcul.
Ellespermettentdeprdimensionnerlesdiamtresderseauxdedistribution
EF,ECSetretoursdeboucles.
Feuille demtrparamtre
https://www
.thermexcel.com/french/ressourc/plomberie_bouclage_eau_chaude_sanitaire_ecs.htm 14/15
4/12/2016 https://www
.thermexcel.com/french/ressourc/plomberie_bouclage_eau_chaude_sanitaire_ecs.htm
Derniremisejour:12/04/201615:54:32
Copyright20032014ThermExcelAllRightsReserved
https://www
.thermexcel.com/french/ressourc/plomberie_bouclage_eau_chaude_sanitaire_ecs.htm 15/15