T.C.

SAKARYA NVERSTES MAKNA MHENDSL BLM

AKIKANLAR MEKAN DERS 2013-2014 GZ FNAL SINAVI
(Prof.Dr. Tahsin ENGN--Yrd.Do.Dr. Zekeriya PARLAK--Yrd.Do.Dr. Cemil YT)

SORU #1.(30P) ekilde grld gibi bir

boru dirsei A noktasndan
desteklenmektedir ve 1 ve 2 kesitlerinden
bir boru sistemine balanmtr. Akkann
sktrlamaz ve arlk kuvvetlerinin ihmal
edilebilir olduunu gz nne alarak A
noktasnda meydana gelen momentini
bulunuz?

(1 = 2 = 7 cm, 1 = 7 bar, 2 = 5 bar, 1 = 12 ms , 1 = 25 cm, 2 = 5 cm, = 1000 kgm3 )

CEVAP #1

0 + 1 (1 1 ) 2 (2 2 ) = 1 (2 1 )

0,072 0,072 0,072

0 + 0,25 (7 105 ) 0,05 (5 105 ) = 1000 122 (0,05 0,25)
4 4 4

0 + 673,13 96,16 = 110,78

0 = 687,75 N. m
SORU #2.(30P) Sapanca glnden alnan
su glden ykseklikte bulunan
Sakarya niversitesi kampsndeki bir
depoya saatte olacak
pompalanacaktr. Kullanlan =
uzunluktaki ve = apndaki
polietilen malzemeden ( = . )
borulama sisteminde ekilde grl gibi
drt dirsek, bir vana ve bir filtre yer almaktadr. Boru giri ve k da dhil olmak zere bu
elemanlarn kayp katsaylar ekil zerinde verildiine gre ve kullanlan pompa-motor
grubunun verimi de = 0.75 ise harcanan elektrik gcn bulunuz. ( = 103 , =
1000 kgm3 )

1 12 2 22
+ + 1 + , = + + 2 +
2 2
, = 2 +

5000/3600
= = = 1,77 ms
124
1000 1,77 1
= = = 1770000
103
1,11 1,11
1 6,9 6,9 0,021
1,8 log [ +( ) ] = 1,8 log [ +( ) ] = 4,528
3,7 1770000 3,7

= 0,0487
2
= ( + )
2
450 1,772
= (0,0487 + 4 1,5 + 5 + 0,8 + 1,5 + 0,4) = 5,686 m
1 2 9,81
, = 2 + = 200 + 5,686 = 205,686 m
5000
, = 1000 9,81 205,686 = 2802471,75 W
3600
, 2802471,75
= = = 3736629 3,74 mW
0,75
 SORU #3(30P) geniliinde ve yarap
olan eyrek daire eklindeki kapak A
noktasndan mafsallanmtr. Mafsaln zerindeki
su ktlesi atmosfere aktr. B noktasndan x
ynnde etki eden = yar apndaki bir
piston sayesinde kapak kapal kalmaktadr. Yanda
grlen manometrede sv seviyeleri x, y ve z
olarak srasyla , ve dir

a) Kapaa etki eden hidrostatik kuvveti ve

ynn bulunuz.
b) Depodaki su seviyesi yi getiinde
kapak almaya baladnda gre, bu durumda kapa dengede tutmak iin Po basnc ne
olmaldr?

( = 780 kgm3 , = 136000 kgm3 , = 1000 kgm3 )

a)
= =
= 1000 9,81 (9 0,4) (0,8 2)
= 134,98
FV =
= 1000 9,81 (9 0,8) (0,8 2)
= 128,7

FH
W

2 0,82
= = = ( 2 ) 2 = (0,82 ) 2 = 0,2747 3
4 4

= 1000 0,2747 9,81

= 2694 Fx
= + = 2,7 + 128,7 = 131,4 kN
= (134,98)2 + (131,4)2 = 188,37
131,4 FR
tan =

=
134,98
= 44,2 FY
b) Kapan almas anndaki moment;

= 0
134,98
= =
= (0,6)2
= 119,36
= = 134,98

+ + = = 119,36

= 9,81(1000 0,2 + 760 0,2 13600 0,4 1000 0,3) + 119,36

= 62,56
SORU #4 (10P)
a. Mekanik enerji nedir? Bir akkann ka tr mekanik enerjisi vardr? Yerden 10 m
yksekte, 2 m/s hzla hareket eden bir su akmnn yere gre toplam mekanik enerjisi
birim ktle bana ne olur?
b. Asal momentumun korunumu ilkesini gz nnde bulundurarak, buz patencileri kendi
eksenleri etrafnda dn hzlarn artrmak iin neden kol ve bacaklarn dnme
merkezine yaklatrr aklaynz?

a) Mekanik enerji, ideal bir mekanik makine ile tamamen ve dorudan mekanik ie
dntrlebilen enerji formudur.

Akkann eit mekanik enerjisi vardr;

-Ak Enerjisi
-Kinetik Enerji
-Potansiyel enerji

2 0 22
= + 2
+ = +
2
+ 9,81 10 = 100,1
b) = [Asal Momentum]=[Dnme eksenine gre ktle atalet momenti][Asal Hz]

= 2 olduu iin r azaldka I deeri klr.

I deeri klrse sabit bir momentum iin asal hz () artar. Dolaysyla buz
patencileri kol ve bacaklarn dnme merkezine yaklatrarak ktle atalet momentini
kltr ve dn hzlarn arttrrlar.

Baz formller:

1 12 2 22
+ + 1 + , = + + 2 +
2 2
1,11
1 6,9
1,8 log [ +( ) ] =
3,7

2
= ( + )
2

, = ,

2 2
2 1 = (2 12 ) (2 1 )
2

2

: ( + + )
2