Kolom sebagai elemen tekan juga merupakan elemen penting pada konstruksi.
Kolom pada umumnya merupakan elemen vertikal. Namun sebenarnya kolom tidak harus
selalu berarah vertikal, bahkan dinding pemikul (load-bearing wall) sebenarnya juga dapat
dipadang sebagai kolom yang diperluas menjadi suatu bidang. Umumnya, kolom tidak
mengalami lentur secara langsung, karena tidak ada beban tegak lurus terhadap sumbunya.
Sistem post and beam terdiri dari elemen struktur horisontal (balok) diletakkan sederhana
di atas dua elemen struktur vertikal (kolom) yang merupakan konstruksi dasar yang
digunakan sejak dulu. Pada sistem ini, secara sederhana balok dan kolom digunakan
sebagai elemen penting dalam konstruksi.
a. Berat
lantai 4
Beban mati
kN (25/60) = 0,25(0,6-0,12)16224 =
4524= 75,6 kN
kN (20/35) = 0,20(0,35-0,12)2224=
24,3 kN
Beban hidup
2 3
qh lantai = 250 kg/cm = 0,25 kN/m
Berat total W = WD + Wl
= 6471 + 155,625
= 6626,625 kN = 662,66
Beban mati
kN (25/60) = 0,25(0,6-0,12)16224 =
4524= 75,6 kN
kN (20/35) = 0,20(0,35-0,12)2224=
24,3 kN
Berat total W = WD + Wl
= 6502,8 +
155,625
Beban mati
kN (25/60) = 0,25(0,6-0,12)15124=
kN (20/30) = 0,20(0,30-0,12)6524=
= 32 kN
24 = 14,4 kN
Beban hidup
2 3
qh lantai = 250 kg/cm = 0,25 kN/m
Berat total W = WD + Wl
= 6975,6 +
155,625
= 7131,225 kN = 713,22
Beban mati
kN (25/60) = 0,25(0,6-0,12)15124 =
kN (20/35) = 0,20(0,35-0,12)2924=
32 kN
4 2 24= 28,8 kN
kN Berat total W = WD + Wl
= 6941,9 + 155,625
= 2751,43 ton
2. Waktu Getar
Bangunan Dengan
rumus empiris Tx
3/4
=Ty = 0,06 H
(m) H = h1 + h2 + h3 + h4
= 14,75 m
3/4
Tx =Ty = 0,06 (14,75)
= 0,451
detik.
3. Koefisisen Gempa Dasar ( C )
0,015
C = 0,05
(PMI 1971).
Vx =Vy = C I K
Wt
= 206,357 ton
6. Distribusi gaya geser horizontal akibat gempa kesepanjang
tinggi gedung
H 14,75
= = 0,212 3
A 69,6
Wi hi
Fix = lihat buku pedoman untuk
Vx
Wi hi perencanaan rumah dan gedung
H 14,75
= = 0,519 3
A 28,4
Wi hi
Fiy =
Wi hi
Vy lihat buku pedoman untuk
arah x dan y
tinggi
Wi Wi.Hi Fix,y Untuk Tiap Portal
Spesifikasi Data :
- Selimut beton = 40 mm
- Tinggi efektif
= 700 40 10
20/2
= 640
mm
sebagai berikut :
1. Penulangan balok
Mu 66887600
k= = = 0,796
b d2 0,8 250 6402
menurut Tabel APENDIKS A
diperoleh :
( tabel A-6) As =
bd
2
mm ) As = 0,5 As
= 0,5 957,9
2 2
= 478,95 mm dipakai 2 D 18 (As = 509,0 mm )
250 (2x40)
S1 = = 134 mm
(2x18)
1
250 (2x40)
S2 = = 134 mm
(2x18)
1
Mu 23069300
k= 2 = 2= 0,2746
b d 0,8 250 640
( tabel A-6) As =
bd
= 0,5 957,9
2 2
= 478,95 mm dipakai 2 D 18 (As = 509,0 mm )
250 (2x40)
S1 = = 134 mm
(2x18)
1
250 (2x40)
S2 = = 134 mm
(2x18)
1
Vu = 41,674 kN = 41.674 N
Vu
Vn =
41674
=
0
,
6
= 69.456,67 N
Vc = 1 f'c b d
6
= 1 25 250 640
6
= 133.333,33 N
1 1
xxVc = x0,6x133333,33
2 2
39.999,99 N Vs = ( Vn
Vc )
= 69456,67 133333,33
= 63876,67 N
Syarat perlu tulangan geser ;
1
Vu > xxVc 41674 N > 39999,99 N
2
d 640
S = = = 320 mm < 600 mm
2 2
2
As . 10 = D
= 3,14
2
10
= 78,5
2
mm
2
Av = 78,5 mm 2
= 157
2
mm
Di pakai 10 200 mm
Vu = 6,072 kN = 6072 N
Vu
Vn =
6072
=
0,6
= 10120 N
Vc = 1 f'c b d
6
= 1 25 250 640
6
= 133.333,33 N
Vs = (Vn Vc)
= 10120 133.333,33
= 123213,33 N
1 1
xxVc = x0,6x133333,33
2 2
=
39.999,99
N
d 640
S = = = 160 mm < 300 mm Sperlu
4 4
2
As . 10 = D
= 3,14
2
10
= 78,5
2
mm
2
Av = 78,5 mm 2
= 157
2
mm
Spesifikasi Data :
- Selimut beton = 40 mm
- Tinggi efektif
= 700 40 10
20/2
= 640
mm
sebagai berikut :
1. Penulangan
balok
Mu 165749800
k= = = 2,0233
b d 0,8 250 640
2 2
menurut Tabel APENDIKS A diperoleh :
A-6) As = b d
2
mm ) As = 0,5 As
= 0,5 1526,8
2 2
= 763,4 mm dipakai 3 D 18 (As = 763,4 mm )
250 (2x40)
S1 = = 59 mm
(3x18)
2
250 (2x40)
S2 = = 59 mm
(3x18)
2
Mu 30714700
k= 2 = 2 = 0,3749
b d 0,8 250 640
( tabel A-6) As =
bd
2
mm ) As = 0,5 As
= 0,5 957,9
2 2
= 478,95 mm dipakai 2 D 18 (As = 509,0 mm )
250 (2x40)
S1 = = 134 mm > 50 mm
(2x18)
1
250 (2x40)
S2 = = 134 mm > 50 mm
(2x18)
1
Vu = 88,067 kN = 88.067 N
Vu
Vn =
88067
=
0
,
6
= 146.778,33 N
Vc = 1 f'c b d
6
= 1 25 250 640
6
133.333,33 N Vs
= (Vn Vc)
= 146.778,33 133.333,33
= 13.445 N
1 1
xxVc = x0,6x133333,33
2 2
=
39.999,99
N
= 3,14
2
10
= 78,5
2
mm
2
Av = 78,5 mm 2
= 157
2
mm
Vu = 70,318 kN = 70318 N
Vu
Vn =
70318
=
0
,
6
= 117.196,67 N
Vc = 1 f'c b d
6
= 1 25 250 640
6
133.333,33 N Vs
= (Vn Vc)
= 117.196,67 133.333,33
= 16136,66 N
1 1
xxVc = x0,6x133333,33
2 2
=
39.999,99
N
d 640
S = = = 320 mm < 600 mm
2 2
2
As . 10 = D
= 3,14
2
10
= 78,5
2
mm
2
Av = 78,5 mm 2
= 157
2
mm
Spesifikasi Data :
- Selimut beton = 40 mm
= 450 40 10
20/2
= 390
mm
sebagai berikut :
1. Penulangan balok
Mu 19890100
k= = = 0,6538
b d 0,8 250 390
2 2
As = b d
2
mm ) As = 0,5 As
= 0,5 763,3
2 2
= 381,55 mm dipakai 2 D 18 (As = 509,0 mm )
250 (2x40)
S1 = = 59 mm > 50 mm
(3x18)
2
250 (2x40)
S2 = = 134 mm > 50 mm
(3x18)
1
Mu 3239500
k= 2 = 2= 0,1064
b d 0,8 250 390
( tabel A-6) As =
b d
2
mm ) As = 0,5 As
= 0,5 763,3
2 2
= 381,55 mm dipakai 2 D 18 (As = 509,0 mm )
250 (2x40)
S1 = = 59 mm > 50 mm
(3x18)
2
250 (2x40)
S2 = = 134 mm > 50 mm
(3x18)
1
Vu = 14,128 kN = 14128 N
Vu
Vn =
=
1412
8
0
,
6
= 23546,67 N
Vc = 1 f'c b d
6
= 1 25 250 390
6
81250 N Vs
= (Vn Vc)
= 23546,67 81250
= 57703.33 N
1
xxVc = 1 0,6 81250
2 2
=
20773,20
N
d 390
S = = = 195 mm < 600 mm Sperlu
2 2
2
As . 10 = D
= 3,14
2
10
= 78,5
2
mm
2
Av = 78,5 mm 2
= 157
2
mm
AvxFyxd 157 x 240
= = 127,32 mm
x195
Vs 57703,33
Vu = 9,834 kN = 9834 N
Vu
Vn =
9834
=
0,6
= 16390 N
Vc = 1 f'c b d
6
= 1 25 250 390
6
= 81250
N Vs = (Vn
Vc)
= 16390 81250
= 64860 N
1
xxVc = 1 x0,6x81250
2 2
=
20773,20
N
= 3,14
2
10
= 78,5
2
mm
2
Av = 78,5 mm 2
= 157
2
mm
AvxFyxd 157 x 240
= = 127,32 mm
x195
Vs 57703,33
Spesifikasi Data :
- Selimut beton = 40 mm
- Tinggi efektif
= 600 40 10
20/2
= 540
mm
sebagai berikut :
1. Penulangan balok
Mu 51726900
k= = = 0,8903
b d 0,8 250 540
2 2
=bd
2
mm ) As = 0,5 As
= 0,5 957,9
2 2
= 478,95 mm dipakai 2 D 18 (As = 509 mm )
250 (2x40)
S1 = = 134 mm > 50 mm
(2x18)
1
250 (2x40)
S2 = = 134 mm > 50 mm
(2x18)
1
Mu 12310200
k= 2 = 2= 0,2110
b d 0,8 250 540
( tabel A-6) As =
bd
2
mm ) As = 0,5 As
= 0,5 957,9
2 2
= 478,95 mm dipakai 2 D 18 (As = 509,0 mm )
250 (2x40)
S1 = = 134 mm > 50 mm
(2x18)
1
250 (2x40)
S2 = = 134 mm > 50 mm
(2x18)
1
Vu = 19,389 kN = 19389 N
Vu
Vn =
=
1938
9
0
,
6
= 32315 N
Vc = 1 f'c b d
6
= 1 25 250 540
6
= 112500 N
Vs = (Vn Vc)
= 32315 112500
= 80185 N
1
.xxVc = 1 0,6 112500
2 2
=
33750
N
d 540
S = = = 270 mm < 600 mm
2 2
2
As . 10 = D
= 3,14
2
10
= 78,5
2
mm
2
Av = 78,5 mm 2
= 157
2
mm
Vu = 25,114 kN = 25114 N
Vu
Vn =
25114
=
0
,
6
= 41856,67 N
Vc = 1 f'c b d
6
= 1 25 250 540
6
112500 N Vs
= (Vn Vc)
= 41856,67 112500
= 70643,3 N
1
.xxVc = 1 x0,6x112500
2 2
=
33750
N
d 540
S = = = 270 mm < 600 mm
2 2
2
As . 10 = D
= 3,14
2
10
= 78,5
2
mm
2
Av = 78,5 mm 2
= 157
2
mm
AvxFyxd 157 x 240
= = 94,2 mm
x 270
Vs 112500
Spesifikasi Data :
- Selimut beton = 40 mm
- Tinggi efektif
= 450 40 10
20/2
= 390
mm
sebagai berikut :
1. Penulangan balok
Mu 19400800
k= 2 = = 0,6377
b d 0,8 250 3902
menurut Tabel APENDIKS A diperoleh :
As =bd
2
mm ) As = 0,5 As
= 0,5 763,3
2 2
= 381,55 mm dipakai 2 D 18 (As = 509,0 mm )
250 (2x40)
S1 = = 59 mm > 50 mm
(3x18)
2
250 (2x40)
S2 = = 134 mm > 50 mm
(3x18)
1
Mu 3325200
k= 2 = 2= 0,1093
b d 0,8 250 390
( tabel A-6) As =
bd
= 0,5 763,3
2 2
= 381,55 mm dipakai 2 D 18 (As = 509,0 mm )
250 (2x40)
S1 = = 59 mm > 50 mm
(3x18)
2
250 (2x40)
S2 = = 134 mm > 50 mm
(3x18)
1
Vu = 13,929 kN = 13929 N
Vu
Vn =
=
1392
9
0
,
6
= 23215 N
Vc = 1 f'c b d
6
= 1 25 250 390
6
81250 N Vs
= (Vn Vc)
= 23215 81250
= 58035 N
1
.xxVc = 1 0,6 81250
2 2
=
24375
N
d 390
S = = = 195 mm < 600 mm
2 2
2
As . 10 = D
= 3,14
2
10
= 78,5
2
mm
2
Av = 78,5 mm 2
= 157
2
mm
Vu = 9,635 kN = 9635 N
Vu
Vn =
9634
=
0,6
= 16390 N
Vc = 1 f'c b d
6
= 1 25 250 390
6
= 81250 N
Vs = (Vn Vc)
= 16390 81250
= 64860 N
1
.xxVc = 1 x0,6x81250
2 2
=
24375
N
d 390
S = = = 195 mm < 600 mm
2 2
2
As . 10 = D
= 3,14
2
10
= 78,5
2
mm
2
Av = 78,5 mm 2
= 157
2
mm
BAB IV
PENUTUP
4.1 Kesimpulan
Berdasarkan analisa yang dilakukan bahwa, perencanaan dimensi penampang
kolom sesuai dengan persyaratan dan ketentuan-ketentuan yang telah ditetapkan. Dalam
perencanaan Proyek Pengembangan dan Peningkatan Kampus Universitas Islam
Indragiri Tembilahan pada penampang kolom yang telah penulis analisa kembali
penampang kolom dapat menahan gaya Pu sebesar 1101,146 Kn dan menahan momen
yang terjadi pada dimensi kolom Mu sebesar 220,229 Kn m. dan pada penampang
kolom ini perencanaan dimensi tulangan tidak susuai dengan ketentuan SNI Beton 2002
untuk pembebanan gedung bertingkat. Jumlah tulangan pokok perencaan adalah ;
Untuk As1 = As1 = 3 22 mm,
As2 = As2 = 2 22 mm,
As3 = 3 22 mm ,
Kemudian setelah penulis lakukan pengechekan pada dimensi penulangan
tersebut dimensi tulangan pokok pada As1 = As1 tidak aman digunakan menahan gaya-
gaya yang terjadi pada penampang kolom. Setelah penulis kontrol penulangan pada As1
= As1 = didapat jumlah tulangannya sebanyak 6 22 mm.
4.2 Saran
Untuk menghindari terjadinya kerusakan penampang/kehancuran yang
diakibatkan karena salah dalam perencanaan penulangan penampang kolom yang tidak
mampu menahan beban beban beban yang terjadi pada penampang kolom. Penulis
sarankan jika dalam merencanakan penulangan, baik itu penulangan kolom, balok dan
lantai yag khususnya dalam perencanaan struktur harus benar benar dalam
perhitungan dan menganalisanya sehingga struktur tidak akan terjadi kerusakan yang
diakibatkan timbulnya beban beban pada struktur. Kemudian sebelum pelaksanaan
dilakukan harus dichek kembali perhitungan strukturnya.