1.Ipaliwanagangkahalagahanatgamitngmapasaarawaraw.
2.Paanonaimbentoangmapa?
3.Bakitmahalagangpagaralananggloboatangmapa?
4.Anoanoangmgamaaaringhindimomagawakunghindikamarunonggumamitnggloboatmapa?
IbandilaNatin
AngGlobo
Anggloboayisangrepresentasyonomodelongmundo.Madalingmatukoyangisanglugarobansasa
pamamagitanngglobo.Mayroonitongimaginarylinesnanakatutulongsapaghahanapnglokasyonngisang
lugarobansa.Gayundin,ginagamitanggloboupangmalamanangtungkolsamgaanyo,hugis,atlawakng
mgakontinente,mgakaragatan,atmgabansasamundo.
MgaBahagingGlobo
Mayibatibangimaginarylinesangglobo.Angmgaitoayangmgasumusunod:
Ekwador
AngekwadorayangpahalangnalinyanahumahatisaglobosaHilagangHatingGloboatTimogHating
Globo.AngHilagangHatingGloboayangbahagingglobomulasaekwadorpatungonghilaga.AngTimog
HatingGlobonamanayangbahagingglobomulasaekwadorpatungongtimog.Angekwadoraynasa0.
Ang()aynangangahulugangdigri.
Angpinakadulongbahagingglobosahilagaatsatimogaytinatawagnapolo.Anghilagangpoloang
pinakamalayongpooksahilagangekwador.Angtimogpolonamanangpinakamalayonglugarsatimogng
ekwador.
GuhitLatitud
Tinatawagnamangguhitlatitudoparallellinesangmgapakurbanglinyanakahanayngekwador.
Nagmumulaitosasilangan(S)papuntangkanluran(K).Samantala,angdistansiyangmgalugarsahilaga
(H)attimog(T)mulasaekwadoraytinatawagnalatitud.Itoaynagpapakitanglokasyonngisanglugarsa
itaasoibabangekwadorsapamamagitanngmgasukatna0mulasaekwadorhanggang90samgapolo.
MgaEspesyalnaGuhitLatitud
MatatagpuanangTropikongKansersaHilagangHatingGloboatangTropikongKaprikornyosaTimog
HatingGlobo.Anglayongdalawangtropikongitomulasaekwadorayparehongnasa23latitud.
MakikitanamanangKabilugangArktikosaHilagangHatingGloboatangKabilugangAntarktikosaTimog
HatingGlobo.Anglayongdalawangitomulasaekwadorayparehongnasa66latitud.
Mahalagangmalamanangmgaespesyalnaguhitlatitudnaito.Satulongngmgaito,matutukoykung
anongklimamayroonangisanglugarobansasamundo.Pansininanglarawansasusunodnapahina.Mula
saekwador,mapapansingnasamababanglatitudangTropikongKanseratTropikongKaprikornyo.Ang
mgalugarobansangmatatagpuansaloobngmgatropikongitoaytuwirangnakatatanggapngsikatngaraw.
Angmaiinitnaklimasabahagingitongmundoaytinatawagnatropikal.
MatatagpuannamansagitnanglatitudangmgalugarnanasapagitanngTropikongKanseratKabilugang
ArktikoatsapagitanngTropikongKaprikornyoatKabilugangAntarktiko.Katamtamanangklimasamga
lugarnamatatagpuandoon.Samantala,nasamataasnalatitudnamananghilagangpoloattimogpolo.Ang
layongmgaitomulasaekwadorayparehongnasa66latitudhanggang90.Malamigangklimasamga
lugarnamatatagpuandoon.
PrimeMeridian
AngprimemeridianayangpatayonglinyanahumahatisaglobosaSilangangHatingGloboatKanlurang
HatingGlobo.ItoaylumalagossaGreenwich,England.AngSilangangHatingGloboayangbahaging
globomulasaprimemeridianpatungongsilangan.AngKanlurangHatingGlobonamanayangbahaging
globomulasaprimemeridianpatungongkanluran.
GuhitLonghitud
Anglonghitudayangdistansiyangmgalugarsasilanganatkanluranmulasaprimemeridian.Tuladng
latitud,sinusukatdinangdistansiyanglonghitudsapamamagitanngdigri.
Tinatawagnamangguhitlonghitudomeridianangpakurbanglinyanakahanayngprimemeridian.
Nagmumulaitosahilagangpolopatungongtimogpolo.
InternationalDateLine
AngInternationalDateLine(IDL)ayanglinyangnaghahatingpetsaatorassamagkabilangpanigng
mundo.May180longhitudangdistansiyanitomulasaprimemeridian.NagsisimulaangIDLsaBering
StraitatdumaraansaPacificOceanhanggangsaNewZealand.
AngmgalugarnanasakaliwaokanlurangbahagingIDLaylagingnauunanangisangarawsamgalugar
nanasakananosilangangbahaginito.Halimbawa,kungangeroplanoayaalisnangSabadosaPilipinas
patungongCanada,itoaydaratingngBiyernesomasmaagangisangaraw.KapagtumawidnamanngIDL
angeroplanomulasaCanadapatungongkanlurangbahagi(saPilipinas),itoaymagdaragdagngisangaraw.
AngGamitngGrid
Angmgalinyangpatayoatpahalangnanagsasalubongsagloboaytinatawagnagrid.Ginagamitanggrid
upangmadalingmatukoyangtiyaknakinaroroonanngisanglugar.Ginagawaitosapamamagitanng
pagbasasamgadigringlatitudatlonghitud.Kungsaanmagsasalubongangmgaguhitlatitudatguhit
longhitud,iyonanglokasyonnglugar.
Upangmasmaintindihananggamitnggridsaglobo,pagaralanangmgaguhitlatitudatguhitlonghitudsa
ibaba.
Bataysagrid,makikitaanggusalingospitalsa10hilaganglatitudat30silanganglonghitud.
Matatagpuannamanangestasyonngpulissa8hilaganglatitudat10silanganglonghitud.Samantala,ang
simbahanaynasa6hilaganglatitudat40silanganglonghitud.Angparkeaynasa4hilaganglatitudat20
silanganglonghitud.
AngMapa
Angmapaayisangpatagnarepresentasyonngmundo.Mahalagaitosapagaaralngheograpiyangisang
bansa.Malakiangmaitutulongnitosapagtukoysatiyaknalokasyonngisanglugar.Naipakikitarinsamapa
angibatibanganyonglupaatanyongtubigsaisanglugar.Mayroondingmapananagpapakitangmgadaan
oruta,tulayatpaliparansaisanglugar.
Angatlasayisangaklatngmgamapa.Matatagpuansaatlasangibatibanguringmapa,tuladngmapang
pangklima,mapangpolitikal,atmapangpisikal.
Saisangatlasmakikitaangibatibanguringmapa.
MgaUringMapa
Maraminguringmapaangbinuongmgakartograpoayonsaibatibangpangangailangan.Angmga
kartograpoaydalubhasasapaggawangmapa.Angmgasumusunodayangibatibanguringmapa.
MapangPisikal(PhysicalMap)
Inilalarawansaisangmapangpisikalangtopograpiyangisangbansaolugar.Angtopograpiyaay
tumutukoysapisikalnakapaligiranngisanglugarobansa,kabilangangmgaanyonglupaatanyongtubig
nito.
MapangpisikalngPilipinas
MapangPangkabuhayan(EconomicMap)
Inilalarawansaisangmapangpangkabuhayanangmgauringpananimsaisangbansaolugar.Maaaring
makitarinditoangmgaindustriya,trabaho,popularnaprodukto,athayopnakaraniwanginaalagaansaisang
lugar.
MapangpangkabuhayanngPilipinas
MapangPolitikal(PoliticalMap)
Inilalarawansaisangmapangpolitikalangmgahanggananngmgateritoryongpolitikal.Angmga
teritoryongpolitikalaytumutukoysamganasasakopnalugarathanggananngmgalalawigan,lungsod,at
bayan.Makikitarinsamapangitoangmgakabiseraokapitolyongmgalalawiganolungsodsabansa.Ang
kadalasangginagamitnapanandasakabiseraokapitolyoay okayaay .
MapangpolitikalngPilipinas
MapangPangklima(ClimateMap)
Inilalarawansamapangpangklimaanguringklimasaibatibangbahagingisanglugarobansa.
MapangpangklimangPilipinas
Pinagkunan:www.pagasa.dost.gov.ph
UnangUriNakararanasangmgamamamayansamgalugarnaitongdalawangtiyaknapanahon.Taginit
angkanilangnararanasanmulaNobyembrehanggangAbril.Tagulannamansamganalalabingbuwanngtaon.
MaulanmulaHunyohanggangSetyembre.
IkalawangUriSamgalugarnaitoaywalangtagtuyot.PinakamaulanmulaDisyembrehanggangPebrero.
MaymanakanakangbuwanangpagulanmulaMarsohanggangMayo.
IkatlongUriHindiritonakararanasngmatindingpagulan.Nakararanasditongtagtuyotnatumatagallamang
mulaisahanggangtatlongbuwan.AngtagtuyotaymaaaringmulabuwanngDisyembrehanggangPebreroo
MarsohanggangMayo.Anguringitoayhaloskahalintuladngunanguridahilmayroondinitongmaikling
panahon.
IkaapatnaUriNakararanasditonghalospantaynabuhosngulansabuongtaon.Haloskahalintuladnguring
itoangikalawanguridahilwalaritongpanahonngtagtuyot.
MapangDaan(RoadoVicinityMap)
Inilalarawansamapangdaanangmgakalsadaorutangisanglugar.Ipinakikitarinsamapaangmga
tulay,rilesngtren,atpaliparan.Maymakikitaringpanandangmgalandmarknamatatagpuansaisanglugar.
Anglandmarksaymgagusali,monumentooestrukturanamaaaringmagingpalatandaanupangmadaling
mahanapangisanglugaroisapanggusali.
MgaBagaynaGinagamitsaPagbasangMapa
MgaPananda
Angpanandaaykumakatawansaisangbagay.Malakingtulongangmgapanandasapaggamitngmapa.
Kadalasangmakikitaangmgaitosagilid,saibaba,osaitaasnabahagingmapa.
Makikitasaibabaangilansamgapanandanakaraniwangmakikitasamapa.
AngIskala
Angisangkartograpoaygumagamitngiskalasapaggawangmapa.Angiskalaayangbatayangpanukat
sapagguhitngmapa.Ginagamititoupangmaipakitaangtiyaknadistansiyangdalawanglugar.Angiskala
rinangnagbibigayngimpormasyonkunggaanokalakiokahabaangisangpooksamapasakatumbasnitong
tunaynalakiohaba.
Tingnananghalimbawangiskalasaibaba.
1cm=5000km
Saiskalangito,angyunitnapanukatsapagiiskalaay1sentimetro(centimeterocm)atangaktuwalna
distansiyaay5000kilometro(kilometerokm).Angbawatsentimetrosaiskalangmapaaymaaaring
katumbasng5000kilometrodependesalakingmapangpinagaaralanoginagamit.
AngmgaPangunahinatPangalawangDireksiyon
Angmgadireksiyonaynakatutulongsapagbasangmapaupangmatukoyangtiyaknalokasyonngisang
lugarobansa.Maydalawanguringdireksiyonmgapangunahinatpangalawangdireksiyon.
Mayapatnapangunahingdireksiyonanghilaga(H),silangan(S),timog(T),atkanluran(K).
Kungikawaynakaharapsamapa,angdireksiyonsaitaasayhilaga.Angdireksiyonnamansaibabaay
timog.Angdireksiyonsakananaysilanganatsakaliwanamanaykanluran.
Matatagpuannamansapagitanngmgapangunahingdireksiyonangbawatpangalawangdireksiyon.Ang
mgapangalawangdireksiyonay:hilagangsilangan(HS),timogsilangan(TS),timogkanluran(TK),at
hilagangkanluran(HK).
AngCompassRose
CompassRose
Tingnananglarawansagawingkaliwa.Itoayhalimbawangcompassrosenamakikitasamapa.
Ipinakikitangsagisagnaitoangmgapangunahinatpangalawangdireksiyon.Itoayginagamitngmga
manlalakbayupangmalamannilakungsaangdireksiyonsilapatungohanggangsamaratingnilaanglugarna
kanilangpupuntahan.Ginagamitdinangcompassroseupangmadalingmatukoykungtamaangtinatahakna
ruta.
TandaanNatin
Anggloboayisangrepresentasyonomodelongmundo.
AngekwadorayanglinyangpahalangnahumahatisaglobosaHilagangHatingGloboatTimogHatingGlobo.
Anglatitudayangdistansiyangmgalugarsahilagaattimogmulasaekwador.
AngmgaespesyalnaguhitlatitudayangKabilugangArktiko,TropikongKanser,TropikongKaprikornyo,at
KabilugangAntarktiko.
AngprimemeridianayanglinyangpatayonahumahatisaglobosaSilangangHatingGloboatKanlurangHating
Globo.
Anglonghitudayangdistansiyangmgalugarsasilanganatkanluranmulasaprimemeridian.
AngInternationalDateLineayanglinyangnaghahatingpetsaatorassamagkabilangpanigngmundo.
Tinatawagnagridangpagsasalubongngmgalinyangpatayoatpahalangsaglobo.Angmapaayisangpatagna
representasyonngmundo.
IsapusoNatin
1.Nakitamongginuguhitanngisangmagaaralangmapasasilidaklatan.Anoanggagawinmo?Bakit?
2.Angmgapilotoattsuperayilanlamangsamganakikinabangsapaggamitngmapa.Sapaanongparaan
silanatutulungannito?
GawinNatin
A.IsulatsapatlangangTkungtamaangpahayagoMkungmali.
____1.Maylimangpangunahingdireksiyon.
____2.Angiskalasamapaayginagamitupangipakitaangtiyaknadistansiyangdalawanglugar.
____3.Angmgalugarnahindituwirangnasahilaga,timog,silangan,okanluranaynasapangalawang
direksiyon.
____4.AngTropikongKanseraynasaTimogHatingGlobo.
____5.Angiskalaayangbatayangpanukatsapaggawangglobo.
____6.Angpangunahinggamitngmapaayipakitaangtiyaknalokasyonngisanglugar.
____7.AngekwadorayangimaginarylinenahumahatinangpahalangsaglobosaHilagangHating
GoboatTimogHatingGlobo.
____8.Kungikawaynakaharapsamapa,angdireksiyonsaitaasnabahaginitoaytimog.
____9.Ginagamitngmgamanlalakbayangcompassroseupangmalamanangdireksiyonnakanilang
pupuntahan.
____10.Anghilaga,timog,silangan,atkanluranayangmgapangunahingdireksiyon.
B.PagtambalinanghanayAatB.Isulatsapatlangangtitikngtamangsagot.
A B
____1.modelongmundo a.polo
____2.distansiyapahilagaopatimogmulasaekwador b.grid
____3.distansiyapasilanganopakanluranmulasaprimemeridian c.latitud
d.longhitud
____4.isangpatagnarepresentasyonngmundo e.mapa
____5.mgalinyangpatayoatpahalangnanagsasalubongsagloboomapaf.globo
C.Basahinangsumusunodnamgapanuto.Ilagayangsagotsagridsasusunodnapahina.
1.Lagyanngtsek( )angbilognanasa6hilaganglatitudat10silanganglonghitud.
2.Lagyanngekis( )angbilognanasa10hilaganglatitudat30Silanganglonghitud.
3.Gumuhitngparisukat( )saloobngbilognanasa4hilaganglatitudat40silanganglonghitud.
4.Gumuhitngpuso( )saloobngbilognanasa8hilaganglatitudat50silanganglonghitud.
5.Gumuhitngtatsulok( )saloobngbilognanasa2hilaganglatitudat20silanganglonghitud.
D.Sagutinangsumusunodnamgatanong.
1.Anoangkaugnayanngpagaaralnggloboatmapasapagaaralngkasaysayan?
______________________________
2.Anonguringpropesyonotrabahoangnangangailanganngmahusaynakasanayansapaggamitng
globoomapa?Anoangmgadapatgawinomgakatangiangdapattaglayinupangmagingmahusaysa
prospesyongiyon?
______________________________
3.Anoangmgalimitasyonnggamitnggloboatmapa?Ipaliwanagangiyongmgasagot.
______________________________
4.Paanonakatutulongsaiyongpamumuhayangkaalamansapaggamitngmapa?
______________________________
PalawakinNatin
1.Balikbayanangiyongtataymulasahigit8taongpagtatrabahosaibangbansa.Dalawangarawpalamang
angnakalipasmulanangsiyaydumating.Saarawnaito,nagpadalangpaanyayaanginyongpaaralan
parasaisangmahalagangpagtitiponngmgamagulang.Gustongiyongtataynadumalosapagtitipon.
Kailanganmonggumawangisangmapanamagtuturosakaniyangwastongdireksiyonpatungosa
paaralan.Iguhitangpinakamadalingrutaatangmgapangunahingpalatandaan(landmark)namadaraanan.
Iguhitangmapasaisangbondpapergamitanglapis,pangkulay,atcoloredmarkers.Isulatnamanang
panutosaisangmalinisnapapel.
2.Lagikangnaaanyayahanggumuhitsainyongpaaralantuwingmayokasyon.Naatasankanggumawang
disenyongpolyetoparasagaganapingParentsOrientationDay.Angpolyetoayipamamahagisamga
magulangupangmaginggabaynilasapaglilibotsapaaralan.Isamasadisenyongpolyetoangisangmapa
namagpapakita,magpapakilala,atmaglalarawansaibatibanggusali,opisina,atpasilidadngpaaralan
tuladngmgalaboratoryo,silidaralan,gymnasium,silidaklatan,atbasketballcourt.Idisenyoangpolyeto
saisangbondpapernaitinupinangpahalangsatatlongbahagi.Gumamitnglapis,pangkulay,ballpen,o
marker.Magsulatdinngisaodalawangpangungusapnamaglalarawansamgagusaliatpasilidadng
paaralan.
3.IkawaynagtuturongHEKASIsaikaapatnabaitang.Malapitnaanglagumangpagsubokkayagagawaka
ngcrosswordpuzzletungkolsamgagloboatmapanasiyanggagamitinmongreviewerparasaiyongmga
magaaral.Layuninnitonahigitnamatandaanatmaunawaanngmgamagaaralangmgaterminolohiyao
salitakaugnayngaralintungkolsagloboatmapa.Pagkataposnitoaysumulatngmgaclueparasamga
pahalangatpatayongsalita.Gumamitnglapis,pangkulay,atballpen.Gumawangcrosswordpuzzlena
hindibababasa10kataga,salita,oterminolohiyanaginamitsaaralin.Lagyanngmgadisenyoangpuzzle.