Ang tema ng sanaysay ay patungkol sa kung sang-ayon o di-sang-ayon kaba sa K-12?

Ako ay di-sang ayon sa K-12 na ipinatupad o ipapatupad pa lamang .

Gaya mga mg sinabi ko , na ako ay di-sang-ayon , dahol una

kakulangan ng pera para makapag-aral, kung dadagdagan pa ng k-12
paano pa makakatapos ng pag-aaral ang mga mag-aaral kung sobra
sobra na ang pagdadagdag ng taon imbis namakakatapos kana mag-e
extend kapa ng ilang taon bago ka makapagtapos. At lalo na ngayong
taghirap ang mga tao marami ng ginagampanang responsibilidad sa
kanilang mga pamilya , paano pa nila mababadget yung kinikita nila
eh samantalang mababa din ang kanilang kinikita o sinasahod? kaya
ang karamihan na lamang ngayon sa mga mag-aaral ay hindi na nag-
aaral , nagtatrabaho nalamang silakahit na alam nilang hindi pa sila
pwedeng magtrabaho dahil nga sa una menor de-edad sila , pangalawa
kailangan ay may katibayan kang nakapagtapos ka ng kolehiyo. Ang
ginagawa na lamang nila ay ang pinapasukan nilang trabaho ay yung
patago at pwede silang makapasok . ang tawag dito ay kolorum , ang
ibig sabihin ng kolorum ay illegal na trabaho. Pero hindi naman din
nila siguradog magtatagal sila sa trabaho nilang iyon. Mas lalo lang
lalala yung kanilang mga problema.Oo sabihin na nating kapag
naidagdag ang K-12 marami tayong matututunan , pero sa hirap ng
buhay may magtitiyaga paba? Sabihin na nting yung may mga kaya o
mayaman kakayanin nila yung mga tuition, eh paano naman yung mga
mahihirap ? kaya kapag naidagdag ang K-12 siguradong malaking
problema o suliranin ang haharapin ng gobyerno lalo na ang ating
pangulo. Imbis na uunlad an gating bansa ay lalong babagsak dahil sa
mga bagay na ikinahihirap ng bawat-isa.
 Naging kapansin pansin sa dalagita ang ilang bagay sa
kaniyang ina nang hindi ito makatulog, palaging malungkot
kung tumitig , malalim ang paghinga at paminsan minsan
ay may impit na hikbi. Ang kanyang ina ay hindi palakibo at
matipid kung makipag-usap. Bihira lamang siyang magalit.
Parang patak ng ulan kung tag-araw ang kaniyang mga
ngiti. Ang batang puso ng anak ay maitutupad sa lupang
tigang na uhaw na uhaw. Palagi niyang namamalas ang
pagsasalita ng ama habang nagmamakinilya , ang
pagbabasa nito, pinagmamasdan niya ang pagbuga ng usok
ng sigarilyo, ang pag-iisip at ang pagpatuloy sa pagsulat.
Ilang taon ang nakalipas ay may isinauling maliit na
talaarawan ang kanilang labandera sa kanyang ina at
kinabukasan ay may mga bakas na ng mga luha sa mga
mata ng kanyang ina. Lalo itong naging malungkot at
tahimik. Isang gabiy umuwing lasing ang kanyang ama at
dumaing na masakit ang dibdib at ulo. Naratay ng ilang
araw ang ama at hindi ito hiniwalayan ng kanyang ina.
Hindi ipinag tapat sa anak ang tunay na karamdaman ng
ama. Nakita ng anak sa hapag ng ama ang isang kahitang
pelus ng ipaayos sa kanaya ng ama ang hapag nito. Ang
larawan sa kahita ay hindi ang kanyang ina. walang lagda
ang larawan at ang tanging nakasaad ay sapagkat akoy
nakalimot. May nakita rin ang anak na isang salansan ng
liham. Nakasulat sa mga sobre ang pangalan ng kanyang
ama at tanggapan nito. Hiningi ng ama ang mga sulat
ngunit tumutol ang anak. Sinabi ng kaniyang ama na nasa
kalamigan ng lupa ang kanyang kaluwalhatian. Ayon sa
ama ang unang tibok ng puso ay hindi pag-ibig tuwina.
Lumubha ang kalagayan ng ama at malimit na mawalan ng
malay samantalang ang ina ay patuloy sa pagbabantay,
walang imik,hindi kumakain,hindi umiidlip at patuloy na
lumuluha kung walang makakita sa kanya. Nagsalita ang
may sakit at sinabing magaling na siya at sila ng kanyang
mahal ay maaari nang magtungo na nag moong na
kinabibilangguan niya ay kanyang wawasakin sa anumang
paraan. Napaluha ang ina at at pumatak ito sa bibig ng
asawa. Nagmulat ng mga mata ang may sakit at
nagkatitigan sila ng ina. Hawak ng ina ang kamay ng ama
nang muli itong nagsalita ang sabi ay sabihin mo, mahal ko
na maangkin ko na ang kaligayahan ko. Mariing kinagat ng
ina ang labi at sinabing maaangkin na iyon ng kanyang
mahal. Hinagkan ng ina ang asawa at kasabay noon ay
lumisan ang kaniyang kaluluwa. Wala ng mga luhang
dumaloy sa nga mata ng ina. Tiyak na liligaya ang kaluluwa
ng lumisan.
Hudhud ni Aliguyon(Epiko ng mga Ipugaw)
ISANG ARAW nuong Unang Panahon, sa nayon ng Hannanga, isang sanggol na lalakiang
isinilang sa mag-asawang Amtalao at Dumulao. Ang pangalan niya ay Aliguyon.Siya ay
matalino at masipag matuto ng ibat ibang bagay. Katunayan, ang napag-aralan niyang
mahahalaga mula sa mga kasaysayan at pangaral ng kanyang amaa y m a r a m i .
Natuto siya kung paano makipag -bakbakan nang mahusay, at
paanoumawit ng mga mahiwagang gayuma (encantos, magic
spells). Kaya kahit
nuongb a t a p a , t i n i n g a l a n a s i y a b i l
a n g p i n u n o , a t h a n g a a n g m g a t a
o s a k a n y a . Nang mag-binata si Aliguyon, ipinasiya niyang sagupain si
Panga-iwan, ang kaawayng kanyang ama, sa nayon ng Daligdigan. Subalit ang sumagot
sa kanyang hamon( r e t o , c h a l l e n g e ) a y h i n d i s i P a n g a - i w a n . A n g
h u m a r a p s a k a n y a a y a n g m a b a n g i s na anak nito, si Pumbakhayon,
marunong ng hiwaga at bihasa rin sa bakbakan
tuladn
i

A
l
i
g
u
y
o
n
. Hindi naaling, pinukol ni
Aliguyon ng sibat si Pumbakhayon. Kasing bilis ng kidlat,umiktad si Pumbakhayon upang
iwasan ang sibat at, kagila-gilalas, sinalo sa hangina n g s i b a t n g i s a
niyang kamay! Wala pang isang kurap ng mata,
b i n a l i g t a d n i Pumbakhayon ang sibat at hinagis pabalik kay Aliguyon. Umiwas
din si Aliguyon atsinalo rin ng isang kamay sa hangin ang humahagibis na sibat.
Binaliktad din
niyaa t i
p i n u k
o l u l
i k a y
P u m b
a k h a y
o n . Pabalik-
balik at walang tigil, naghagisan at nagsaluhan
n g s i b a t s i A l i g u y o n a t Pumbakhayon hanggang umabot
ng 3 taon, hindi pa rin tumigil ang bakbakan, at w a l a n g
nagpakita ng pagod o pagsuko. Subalit sa
b a n g i s a t d a h a s n g k a n i l a n g paghahamok, kapwa sila humanga
sa giting at husay ng kalaban, at pagkaraan ng
3t a o n g b a k b a
k a n , n a t u t o
s i l a n g i g a l
a n g a n g i s a
t i s a . Biglang bigla, tumigil
sina Aliguyon at Pumbakhayon at nahinto,
s a w a k a s , a n g bakbakan. Nag-usap at nagkasundo sila ng payapa (paz, peace) ng
kanilang nayonng Hannanga at Daligdigan. Buong lugod na sumang-ayon lahat ng tao
sa 2
nayon,a t i p i n a g
d i w a n g n i
l a a n g k a
m p i h a n n g
2 b a y a n i
. S a p a g l a w a k n g k a t a h i m i k a n ,
u m u n l a d a n g 2 n a y o n . N a g i n g m a t
a l i k n a magkaibigan sina Aliguyon at Pumbakhayon. Nang sapat na ang
gulang ni Aliguyon,pinili niyang asawa si Bugan, ang batang-batang kapatid na babae ni
Pumbakhayon.Inalagaan niya sa bahay si Bugan hanggang lumaki itong napaka-
gandang dalaga.Ang pilining asawa naman ni Pumbakhayon ay ang kapatid na babae ni
Aliguyon, siAginaya. Ang 2 familia nila ay yumaman at iginalang ng lahat sa Ifugao
Matagal-tagal din hindi umahon si sirena. Natatakot kasi siyang muling Makita ng mga tao . ng inakala niyang
matagal na panahon na ang lumipas,naglakas loob na si sirena na umahon sa dagat at nagpalipas ng oras sa
pampang. Nakarating si sirena sa mga batohan.marahang-marahan tumitingin sa paligid . natutuwang
pinagmamasdan ang dagat na masagana sa isda, wiling-wili si serenasa panonood sa mga dolphin na tumatalon.
Aha!Nahuli rin kita!hindi kana makakaliligtas sa akin ngayon. Ang sabi ng binata sabay sunggab sa nagulat na
sirena.

Kung huhulihin mo ako wag ngayon,pakiusap wag pakikisuap nito .

Teka Teka! Ginoo di ko kayo maintindihan sa sinasabi niyo Ani ni sirena

Ano?Hindi bat ikaw ang sirena?Ikaw ang matagal ko ng hinahanap ! Sabi ni binata .

Oo nga akoy isang sirena,bakit hindi ka natatakot magsumbong o hulihin man ako? Tugon ni sirena .

Hindi ako takot,hindi kia isusumbong at hindi rin kita huhulihin. Gusto ko lang sana makipagkaibigan sayo?
Tugon ni binata.

Hindi! Isang hamak lang ako na sirena! Ang sabini sirena

Hindi hadlang ang pagiging sirena mo para maging magkainigan tayo! Ang sabi ni binata.

Umalis na ang sirena. Lagi-lagi maya-maya pumupunta ang binata sa pampang para Makita si sirena . hindi alam
ni binata na tumitingin din si sirena sa pampang. Ilang buwan ang lumipas.

Oo na pwede na tayong magkaibigan, basta wag mo akong isusumbong sa ibang tao,ikaw lang ang kaibigan kong
tao nagpasulpot na nagpakita si binata.

Nagging magkaibigan sina sirena at binata . araw-araw nag-uusap sila tungkol sa kanilang buhay.

May pamilya ka? Tanong ni binata sa sirena

Anong pamilya?Hindi ko alam yun ang sabi ni sirena.

Hmmm. Pamilya may nanay,tatay at mga anak. Tugon ni binata.

Hindi ko alama ng m,ga sinasabi mo madaling araw ay may nahuli sila Nakahuli sila ng sirena. piata ng mga
mangingisda si sirena .

Pakiusap pakiusap wag niyo akong papatayn Umiyak na sinabi ni sirena

Wag niyo akong patayin may mangyayaring masama sa inyo. Tungo pa niya.

Kinain ng mga mangingisda si sirena at ang mangingisda na kumain kay sirena ay ang ama pala ng binata .

Ama ano po ang kinain ninyo? Tanong ng binata sa kanyang ama.

Sirena? Gusto mo ba? Ang sabi ng ama sa binata.

Ano sirena? Ama masama yan! Malungkot na sabi niya .

Ipinagdasal ni binata na hind si sirena ang nakain ng kanyang ama . umagang umaga nagkaroon ng tsunami sa
kanilang lugar. Lahat ng kumain kay sirena mamamatay at kasama narin ang kanilang mga pamilya nito pero si
binata na kaibigan ni sirena ay hindi namatay. Ito ang ganti ni sirena sa kanila , dahil si sirena ang tagapagbantay
ng dagat nagging matiwasay ang pamumuhay ng binata kahit wala so sirena.
Ito Nga Pala Ang Aming Guro At upang para tayoy magwagi

Na magaling sa amin magturo

Siya din ang aming tagapayo Hindi hadlang ang iyong itsura

Upang lahat kami ay matututo Ang mahalaga ay may alam ka

Dahil itoy iyong dala-dalq

Isa siyang guro na marangal Kahit saan ka paman pumunta

Karapatdapat na propesyonal

Dapat siyang bigyan ng parangal Maging mapagmahal ka sa kapwa

Dahil sa kanyang ugaling asal Upang ikay mahalin din nila

Kung ano man ang iyong ginawa

Siyay dapat na hinahangaan Ganon din ang igaganti nila

At maa-ari nating tularan

Sapagkat siyay may kaalaman Dapat ikay marunong tumingin

Na hindi pa natin nalalaman Kung ikaw ba ay saan nanggaling

Kayat mag-aral tayong mabuti Upang hindi ka nila apihin

Upang makamit ang minimithi At ikaw ay kanilang galangin.

Para din ito sa ating lahi

Ang Karungang Bayan ay tumutukoy sa isang klase o uri ng panitikang idadaan sa maraming paraan ng pagsagot
o paghuhula gaya ng malalim na pag-iisip at pwede rin itong idaan sa panitikang salawahan o idyomatikong
salitana may mas malalim na kahulugan kaysa sa litiral na kahulugannito.