SUMBANGAN DAN PROSPEK SEKTOR PERINDUSTRIAN DALAM

EKONOMI MALAYSIA:
Perkembangan dan Perbandingan Industri Makanan dengan Industri Perkilangan di
Sarawak, 1990-2000

P. KNIDMAT MAKLUMAT AKADEMIK

UNIMAS

11111111
1111111111111111
11111 0000115897

m)
co
er.
Oleh

ABDUL AZIZ BIN MOHAMAD SHARKAWI erg

litm
5247
fsp
.pd
ww
/w
p:/
htt

Projek ini dipersembahkan kepada

sit

Fakulti Ekonomi dan Perniagaan

Vi

Sebagai sebahagian syarat untuk memenuhi kehemdak

(

Ijazah Sarjana Muda Ekonorni Dan Perniagaan

mo

Dengan Kepujian
De

(Ekonomi dan Perniagaan Antarabangsa)

UNIVERSITI MALAYSIA SARAWAK

2002/03
 PENGESAHAN PELAJAR

m)
Saya mengakui bahawa Projek Tahun Akhir bertajuk

co
"SUMBANGAN DAN PROSPEK SEKTOR PERINDUSTRIAN DALAM

er.
EKONOMI MALAYSIA: Perkembangan dan Perbandingan Industri Makanan

erg
dengan Industri Perkilangan di Sarawak, 1990-2000"
ini adalah hasil kerja saya sendiri
litm
kecuali nukilan, petikan, huraian dan ringkasan
yang tiap-tiap satunya telah saya nyatakan sumbernya.
fsp
.pd
ww
/w
p:/
htt
sit
Vi(
mo
De

'8. O. .. 2ooa .
t9z.
Tarikh Serahan ABDUL AZIZ BIN MOHAMAD SHARKAWI
5247
Fakulti Ekonomi Dan Perniagaan
Universiti Malaysia Sarawak
 PENGESAHAN PENYELIA

Setelah di teliti Projek Tahun Akhir bertajuk "SUMBANGAN DAN PROSPEK

SEKTOR PERINDUSTRIAN DALAM EKONOMI MALAYSIA: Perkembangan
dan Perbandingan Industri Makanan dengan Industri Perkilangan di Sarawak, 1990-
2000" yang di buat oleh ABDUL AZIZ B. MOHAMAD SHARKAWI(5247),

m)
pihak
penyelia berpuashati dengan projek tahun akhir ini sebagai memenuhi syarat

co
pengijazahan Ijazah Sarjana Muda Ekonomi Dan Perniagaan

er.
Dengan Kepujian

erg
(Ekonomi dan Perniagaan Antarabangsa)
litm
fsp
.pd
ww
/w
p:/
htt
sit
( Vi
mo
De

Tarikh Serahan Encik Hamri b. Tuah

Pensyarah / Penyelia Projek
Fakulti Ekonomi Dan Perniagaan
Universiti Malaysia Sarawak

11
 ABSTRAK

Sumbangan Dan Prospek Sektor Perindustrian Dalam Ekonomi Malaysia:

Perkembangan dan Perbandingan Industri Makanan dengan Industri Perkilangan di
Sarawak, 1990-2001

Oleh

Abdul Aziz b. Mohamad Sharkawi

Industri makanan ini telah memainkan satu peranan yang penting dalam

mempengaruhi pertumbuhan KDNK negeri Sarawak. Ianya meningkat berikutan

permintaan yang meningkat terhadap produk makanan yang dipengaruhi pertumbuhan

m)
di Sarawak. Negeri Sarawak telah mengimport makanan dari luar negeri,

co
penduduk

er.
Semenanjung Malaysia dan Sabah bagi memenuhi permintaan makanan di dalam negeri.

im maka jumlaherg
litm
Dengan wujudnya industri makanan perbelanjaan terhadap import
fsp

makanan dapat dikurangkan dan digunakan untuk pembangunan yang lain. Oleh itu
.pd

kesemua industri yang di ambil sebagai pembolehubah kajian dikaji untuk memastikan
ww

dan industri utama yang mampu mempengaruhi KDNK negeri Sarawak.

/w

sumbangan
p:/

Hasil daripada kajian hanya industri keluli tidak mempengaruhi pertumbuhan KDNK
htt

secara langsung. Di dalam model 2, kajian mengenai industri makanan secara individu
sit
Vi

dikaji bagi menentukan sama ada industri yang masih baru im manipu mempengaruhi
(
mo

sebahagian besar KDNK dan kajian menunjukkan bahawa ianya mampu mempengaruhi
De

KDNK di negeri Sarawak. Dalam model 3 pula, kajian bagi industri perkayuan yang

pertumbuhan agak kurang pada dekad ini yang mendapati bahawa ianya masih mampu

mempengaruhi KDNK. Dalam model ke 4, perbincangan secara unmm terhadap peluang

pekerjaan yang disediakan oleh setiap industri. Kajian juga turut mengemukan beberapa

cadangan untuk meningkatkan industri makanan ini agar lebih produktif.

111
 Abstract

The contribution and prospects of the industrial sector in Malaysian Economic:

The growth and differentiation of food industry with industrial industry in Sarawak,
1990-2001

By

Abdul Aziz b. Mohamad Sharkawi

The Food Industry nowadays plays an important role in the economic

development in Sarawak. The growth was influence by the high demand of food in the

state due to the increasing of Sarawakian population. In order to overcome the problem,

m)
the Sarawak government has imported food from Peninsular, Sabah and overseas. With

co
er.
in
the existence of the food industry, will help to reduce the government expenditure

erg
litm
importing food. Furthermore, the food industry will be one of the industries that will
fsp

generate more income into the Gross Domestic Production. In order to prove that all the
.pd

Production and its contribution,

variable taken able to influence the Gross Domestic there
ww

are some test have been done. In the first model, all five industries was taken to the test,
/w
p:/

it unable to influence the

and showing that only the steel industry is out of the test where
htt

GDP. In the second model, only the food industry is tested and it strongly shown that the
sit
Vi

industry is capable to overturn the Sarawak GDP. The third model is about the wood
(
mo

based industry where the growth of wood industry is unstable during this decade. The
De

result showed that it still able to influence the Sarawak GDP. The fourth model is the

general discussion regarding job opportunities that provided by the industries. Inside this

evaluation, there some suggestion being brought up that would able to increase the

growth of food industry so that it will be more productive.

IV
 PENGHARGAAN

Alhamdulillah bersyukurke hadrat Illahi dengan berkat dan perkenannya, saya

dapat menyiapkan kertas kerja ini. Pertama sekali sekalung penghargaan kepada kedua
ibubapa serta adik-adik yang telah memberikan sokongan dan bantuan dalam usaha saya

untuk menyiapkan kertas keja ini.

Jutaan terima kasih kepada penyelia projek Encik Hamri b. Tuah kerana dengan
kesabaran dan nasihat yang tidak putus-putus dalam menjalankan tugas kami untuk
ini. Juga tidak ketinggalan kepada pemeriksa

m)
berjaya sehingga peringkat projek En.

co
Fathan dan mentor saya Puan Rossazana Ab Rahim yang telah memberikan nasihat serta

er.
motivasi bagi saya untuk sampai ke peringkat ini.

erg
litm
Sekalung penghargaan yang tidak terhingga kepada Kementerian Pembangunan
fsp

dan Perindustrian Sarawak, Jabatan Pertanian Sarawak dan Kementerian Kesihatan

.pd

Malaysia dalam membekalkan maklumat kepada saya untuk kegunaan Projek Tahun
ww

Akhir ini. Tidak lupa juga kepada Para Pensyarah, rakan-rakan serta pemberi motivasi
/w

dan inspirasi di atas kerjasama yang telah mereka berikan.

p:/
htt
sit
(Vi

Abdul Aziz Mohamad Sharkawi

mo

14 Januari 2003
De

V
 KANDUNGAN

Tajuk Mukasurat

Pengesahan Penyelia ii

Abstrak iii

Abstract iv

Penghargaan V

Kandungan VI

m)
co
Senarai Jadual ix

er.
Senarai Rajah

erg
litm X

Bab 1: Pendahuluan 1-21

fsp

1.1 Pengenalan I
.pd

1.2 Penyataan Masalah 3

ww
/w

1.3 Rangka Teori 14

p:/

1.4 Objektif Kajian 15

htt
sit

1.4.1 Objektif Khusus Kajian 15

Vi

Skop Kajian
(

1.5 16
mo

1.6 Rasional Kajian

De

17

1.7 Hipotesis Kajian 18

1.8 Definisi Istilah 19

1.9 Batasan Kajian 20

1.10 Kesimpulan 21

vi
Bab 2: Ulasan Karya 22-36

2.1 Pengenalan 22

2.2 Ulasan Karya 22

2.3 Kesimpulan 36

Bab 3: Metodologi Kajian 37-49

3.1 Pengenalan 37

3.2 Kaedah Pemprolehan Data 37

3.2.1 Persampelan Data 37

m)
co
3.2.2 Pengumpulan Data 38

er.
3.2.3 Penganalisaan Data

erg
litm 38

3.3 Model dan Hipotesis 39

fsp

3.3.1 Model 1 39
.pd

3.3.2 Model 2 39
ww
/w

3.3.3 Model 3 39
p:/

3.3.4 Model 4 40
htt
sit

3.4 Ujian Ekonometrik 40

( Vi

3.4.1 Rekabentuk Kajian 40

mo

3.5 Kesimpulan
De

49

Bab 4: Keputusan Ujian 50-94

4.1 Pengenalan 50

4.2 Model 1 50

4.2.1 Keputusan Ujian Kepegunan 51

vii
 4.2.2 Keputusan Ujian Model 1 dan Perbincangan 54

4.3 Keputusan Ujian Model 2 dan Perbincangan 74

4.4 Keputusan Ujian Model 3 dan Perbincangan 84

4.5 Perbincangan untuk Model 4 92

4.6 Kesimpulan 94

Bab 5: Rumusan 95-104

5.1 Pengenalan 95

5.2 Hasil Kajian 95

m)
co
5.3 Limitasi Kajian 97

er.
5.4 Cadangan

erg
litm 98

5.5 Kesimpulan 104

fsp
.pd

Bibligrafi 106
ww
/w

Lampiran 108-113
p:/

Lampiran A: Jumlah Pelaburan Mengikut Industri dan KDNK, 1990- 108

htt
sit

2000
( Vi

Lampiran B: Rajah 4.9 109

mo

Lampiran C: Jumlah Peluang Pekerjaan yang Disediakan Mengikut

De

Industri, 1990-2000 110

Lampiran D: Keputusan Ujian Model I 111

Lampiran E: Keputusan Ujian Model 2 112

Lampiran F: Keputusan Ujian Model 3 113

Vlll
SENARAI JADUAL

Tajuk Muka Surat

1 Jadual 1.1: Import Makanan mengikut Negara, 1990-2000 4

2 Jadual 4.1: Keputusan ujian dickey Fuller KDNK, 1990-2000 53

3 Keputusan Ujian Dickey Fuller bagi Industri Makanan, 1990-2000 76

4 Keputusan Ujian Dickey Fuller bagi Industri Perkayuan, 1990-2000 87

m)
co
er.
erg
litm
fsp
.pd
ww
/w
p:/
htt
sit
Vi
(
mo
De

ix
 SENARAI RAJAH

Tajuk Muka Surat

1 Rajah 1.1: Import makanan mengikut negara, 1990-2000 6

2 Rajah 4.1: Keluaran Dalam Negara Kasar 51

3 Rajah 4.2: Hasil Ujain F terhadap pembolehubah bersandar bebas 57

4 Rajah 4.3: Aras kritikal bagi ujian t 60

5 Rajah 4.4: Zon keputusan Durbin Watson 72

m)
6 Rajah 4.5: Hasil Ujian F bagi Model 2 terhadap pembolehubah bebas 78

co
er.
7 Rajah 4.6: Keputusan ujian t untuk Modell pada aras keertian 95% 79

erg
Rajah 4.7: Zon Keputusan Durbin Watson untuk Modell
litm
8 82
fsp

9 Rajah 4.8: Industri Perkayuan clan KDNK, 1990-2000 86

.pd

10 Rajah 4.9: KDNK dengan Industri Makanan, 1990-2000 108

ww

11 Rajah 4.10 Hasil ujian F terhadap pembolehubah bersandar untuk

/w
p:/

Model 3 90
htt
sit
( Vi
mo
De

X
Babl Penvataan Masalah

Bab 1

PENDAHULUAN

1.1 Pengenalan

Dalam sesebuah negara, kestabilan ekonomi adalah salah satu nadi

pembangunan yang juga telah dapat membawa satu perubahan terhadap sosio

kehidupan Pada tahun 1511 negara kita telah dijajah oleh Portugis yang

m)
masyarakat.

co
melihatkan kejatuhan Kesultanan Melayu Melaka yang telah memberikan satu

er.
erg
pembaharuan terhadap perdagangan di negara
litm kita, khususnya pada pemiagaan

rempah dan sistem pengurusan pelabuhan. Selepas itu, kedatangan British ke negara
fsp

Melayu selaku penjajah telah menyaksikan perubahan dalam sosio ekonomi negara.
.pd

Pihak penjajah yang telah mempelbagaikan sektor ekonomi negara daripada sektor
ww

perusahaan kecil kepada perladangan getah, dan kelapa sawit pada masa kini.
/w
p:/
htt

Industri yang masih pada peringkat usia yang muda ini lebih berkait rapat
sit
Vi

dengan sektor pertanian dan sektor ini adalah salah satu daripada sektor yang
(
mo

membantu dalam perkembangan ekonomi negara pada sekitar tahun 60-an sehingga
De

80-an.

Menteri Pertanian Malaysia, Datuk Effendi Norwawi menyatakan bahawa

perlunya sektor pertanian mengharungi anjakan paradigma untuk terus bersaing clan

maju secara komersil. Para petani perlu mengetahui bahawa perlu untuk mereka

I
Babl Penvataan Masalah
mengikut peredaran zaman dengan menukarkan kaedah tradisional kepada kaedah

maden dengan menggunakan teknologi moden. (Dewan Ekonomi, Jun 2000).

Jika sektor pertanian ini dapat berkembang pesat maka secara tak langsung

ianya telah membantu memperkembangkan industri makanan di negara Malaysia

khususnya di negeri Sarawak. Industri makanan ini agak berkurangan kerana ianya

lambat memberikan pulangan modal kepada pengusaha. Justeru, banyak pengusaha

lebih berminat untuk menceburi bidang pembuatan daripada melabur ke dalam

industri makanan ini.

m)
co
er.
daripada

erg
Mengikut asas pandangan pihak
litm perbankan yang menerangkan

berkenaan dengan perbandingan pasaran jangka pendek. Secara amnya, pasaran yang
fsp

telah maju akan mendapat maklumat dengan pantas di pasaran bebas, yang akan
.pd

mengurangkan insentif kepada pelabur individu. Maka, pembangunan pasaran yang

ww

baik akan memberikan insentif untuk mengenal pasti projek yang berinovatif dan
/w
p:/

menambahkan pembahagian sumber yang lebih effisien. (Stiglitz 1985; Boot,

htt

Greenbaum, and Thakor 1993).

sit
( Vi
mo

Dalam beberapa dekad yang lepas, keadaan ekonomi negeri Sarawak lebih
De

bergantung kepada dua industri yang utama iaitu Industri Pembalakan dan Petroluem.

Ini berdasarkan jumlah KDNK yang dicatatkan oleh negeri Sarawak pada sekitar

tahun 1990 yang menunjukkan bahawa 70% daripada nilai KDNKnya disumbangkan

oleh kedua-dua industri ini. Keadaan alam semulajadi yang bermutu dan terdapat

banyak jenis kayu-kayan yang baik menyebabkan negeri Sarawak ini mendapat

permintaan yang tinggi untuk kayu balaknya. Pada sekitar tahun 1991 dengan

2
Bab] Penvataan Masalah
kerjasama daripada Jabatan Perhutanan Sarawak dan Bank Dunia telah mengurangkan

pengeluaran kayu balak di Sarawak dan Sabah. Ini disebabkan usaha pemeliharaan

hutan hujan bagi peneyeimbangan alam semulajadi. Jumlah KDNK yang dicatatkan

oleh kedua-dua buah industri ini berjumlah RM 8,719 juta. Jumlah inilah yang telah

membantu membangunkan negeri Sarawak ini untuk lebih maju dan dapat membuka

peluang pekerjaan kepada rakyat negeri Sarawak.

1.2. Penyataan Masalah

m)
co
er.
bahan dalam kehidupan

erg
Makanan adalah utama litm manusia. Tanya juga

memainkan peranan yang penting dalam sosial, budaya dan agama terhadap
fsp

kebanyakan komuniti masyarakat. Secara umumnya, makanan telah memberi khasiat

.pd

untuk kesihatan tubuh badan manusia. Makanan boleh didefinisikan sebagai apa-apa
ww

yang dimakan atau di minum yang dapat diserap oleh badan untuk kegunaan sebagao
/w
p:/

tenaga. (Sumati et al., 1982)

htt
sit
Vi

Peningkatan dalam jumlah penduduk Sarawak telah memberikan implikasi

(
mo

terhadap pertumbuhan ekonomi negara khususnya dalam industri makanan. Industri

De

makanan yang jumlahnya agak berkurangan di Sarawak ini, telah memaksakan pihak

kerajaan untuk mengimport makanan daripada luar. Jumlah yang makanan yang

diimport semakin meningkat dari tahun ke tahun telah menyebabkan kerajaan negeri

Sarawak berusaha mencari altematif bagi untuk melakukan pelbagai cara untuk

menarik minat pengusaha industri makanan dengan lagi tempat

menambahkan

perindustrian khususnya di dalam negeri Sarawak ini. Dalam tahun 1990 sehingga

3
Babl Penvataan Masalab
2000 sahaja dapat dilihat peningkatan yang mendadak terhadap pengimportan

makanan ini.

Kemasukan industri-industri yang menghasilkan makanan untuk kegunaan

komersial agak berkurangan kerana risiko yang dihadapi adalah begitu tinggi. Risiko

yang dihadapi adalah seperti perbelanjaan yang tinggi dalam menjalankan operasi

serta keuntungan yang diperoleh agak lambat kerana menunggu hasil keluaran.

Tambahan daripada pihak pelabur mereka memerlukan jumlah buruh yang agak

banyak serta bahan mentah yang berterusan.

m)
co
er.
yang telah lama wujud telah membantu
erg
Dalam sektor pertanian, litm pertumbuhan

KDNK negara dalam beberapa dekad yang lepas. Ini berlandaskan keadaan sektor
fsp

ekonomi yang bertumpu kepada sektor pertanian dan beim mengaplikasikan

.pd

kepelbagaian sektor di dalam negara.

ww

Jadual 1.1: Import Makanan Mengikut Negara, Sarawak 1990-2000

://w

Negara `90 `91 `92 `93 `94 `95 `96 `97 `98 `99 `00
ttp

(dalamjuta) RM RM RM RM RM RM RM RM RM
th

RM RM
isi

Australia 30.1 35.7 30.2 35.6 35.6 44.2 68.2 73.2 78.6 69.1 58.9
(V

China 39.5 41.3 55.2 55.8 88.4 59.2 48.4 103.7 110.4 188.4 186.4
mo

Semenanjung 361.4 405.7 433.6 451.8 532.6 576.2 609.8 669.8 652.0 723.5 752.5
De

Malaysia

Sabah 33.3 34.6 36.9 38.9 37.6 36.1 23.0 20.4 21.4 18.6 21.4
Thailand 118.5 126.7 35.1 46.7 31.0 63.1 121.7 76.3 77.2 29.2 54.3
Vietnam * 7.3 83.7 41.8 51.4 53.3 21.5 43.9 59.0 46.1 31.5
Negara- 61.5 89.7 103.1 104.5 111.5 206.5 270.5 261.0 228.6 281.3 320.7

negara Lain
Semua jumlah dalam RM `JUTA
* Data tidak diperoleh
Sumber: Buku Tahunan Jabatan Perangkaan 1992, 1995, 1998 dan 2000.
4
Babl Penvataan Masalah
Daripada Jadual 1.1, peningkatan terhadap pengimportan makanan daripada

negara luar dan dalam Malaysia sendiri telah meningkat tahun demi tahun. Daripada

tahun 1990, jumlah import yang terbanyak dicatat daripada Semenanjung Malaysia

yang diikuti oleh Thailand. Negara Malaysia telah banyak mengimport beras yang

merupakan makanan ruji rakyat Malaysia dari negara Thailand, China, dan Vietnam.

Jumlah import makanan ini telah menampakkan permintaan makanan oleh penduduk

Sarawak semakin bertambah. Jika di teliti, kadar import dari negara Thailand,

Vietnam dan Australia menurun pada sekitar tahun 1999 sehingga 2000.

Pengimportan hasil tenusu daripada Australia berkurangan, berkemungkinan

m)
co
disebabkan oleh kegawatan ekonomi dan berita berkenaan sakit mulut dan kuku yang

er.
erg
dihidapi oleh lembu-lembu di Eropah. Penurunan
litm kadar nilai matawang ringgit

berbanding dollar Amerika juga merupakan salah satu faktor yang mempengaruhi
fsp

kuasa beli penduduk Malaysia ke atas barangan import. Di Vietnam dan Thailand
.pd

pula, hasil import beras berkurangan disebabkan oleh pengimportan beras daripada
ww

negara Republik China. Selain itu, harga beras yang diimport juga lebih murah
://w

daripada beras wangi yang diimport daripada Thailand dan Vietnam.

ttp
th
isi
(V

Pertambahan inilah yang menyebabkan pihak kerajaan negeri berusaha

mo

melakukan pelbagai kaedah untuk mengurangkan import makanan daripada negara

De

luar agar lebihan peruntukan itu dapat digunakan untuk pembangunan negeri serta

kawasan luar bandar. Perusahaan seperti pembukaan tanah untuk golongan termiskin

bertujuan untuk mengurang bilangan golongan tersebut, seterusnya berusaha dalam

membangun negara dan secara tak langsung membantu golongan mi memperoleh

pendapatan untuk kegunaan din sendiri. Rancangan serampang dua mata kerajaan im

mampu meningkatkan lagi pengeluaran produk makanan tempatan.

5
 Babl Penvataan Masalah
Rajah 1.1 di atas menunjukkan permintaan terhadap makanan di negeri

Sarawak. Pada sekitar tahun 1990-an, pihak kerajaan negeri telah menubuhkan sebuah

Kementerian Pembangunan Perindustrian bagi menyelia segala pembangunan industri

dan menempatkan ke tapak-tapak perindustrian yang telah ditetapkan. Di Kuching,

Sarawak, pihak pelabur bagi syarikat yang besar telah banyak melabur dalam

perindustrian elektronik. Antara syarikat gergasi yang melabur di Sarawak adalah

Komag, First Silicon dan Taiyo Yuden.

Rajah 1.1 : Import Makanan Mengikut Negeri, Sarawak 1990-2000

m)
co
Import Makanan Mengikut Negeri,

er.
Sarawak
800 erg
litm

700
fsp
.pd

600
-*- Australia
ww

I China
M 500
Semenanjung Malaysia
://w

400 --Sabah
ttp

-+-Thailand
2IX Vietnam
300
th

Negara-negara Lain
isi

200
(V
mo

100
De

'90 '91 '92 '93 '94 '95 '96 '97 '98 '99 '00
Tahun

Jumlah ini sedikit sebanyak membantu kerajaan negeri dalam mengurangkan

jumlah pengangguran dan meningkatkan lagi jumlah pendapatan negeri Sarawak itu

sendiri. Walaupun begitu masalah kekurangan industri menghasilkan makanan masih

lagi belum dapat diatasi sepenuhnya.

6
Babl Penvataan Masalah
Bagi industri yang diusahakan secara kecil-kecilan amnya seperti industri

makanan tidak begitu menonjol tetapi ianya merupakan salah satu industri penting

dalam memenuhi permintaan makanan di negara Malaysia dan khususnya Sarawak.

Industri makanan ini agak kurang diminati oleh para pelabur kerana ianya

mempunyai risiko yang tinggi serta pulangan yang agak kurang memuaskan daripada

industri lain yang sedia ada di Sarawak. Dalam Rancangan Malaysia ke Lapan, pihak

kerajaan negeri telah membuat banyak program untuk menarik lebih ramai pengusaha

industri ini, seperti: -

m)
untuk mengusahakan

co
i. Program Pembangunan Industri Padi

er.
erg
ii. Program Pembangunan Industri Kelapa
litm
iii. Program Pembangunan Industri Buah-buahan
fsp

iv. Program Penggalakkan Pertanian

.pd

v. Program Pembangunan Ternakan

ww

vi. Program Pembangunan Ikan dalam Sangkar

://w

Projek Penempatan Semula Bakun

ttp

vii.
th

viii. Program Pembangunan Industri Makanan

isi
(V
mo

Program Pembangunan Industri Padi

De

Dalam program ini pihak kerajaan berusaha untuk mencapai sasaran untuk

mengeluarkan 70% padi untuk kegunaan sendiri dengan lebih effisien iaitu

menjelang 2010 nanti. Pembangunan im termasuklah pembaikpulih sistem

pengaliran dan infrastruktur untuk menjamin kelancaran ini.

program

Komponen yang terlibat dalam program ini adalah:

a. Pembangunan mini estet seluas 4,000 ha

7
Babl Penyataan Masalah
b. Bantuan subsidi kepada para petani kecil yang terdiri daripada baja

untuk padi bukit dan kaedah penanaman padi yang efisien.

c. Pengenalan terhadap penggunaan teknologi mekanikal dalam proses

penanaman padi.

Dalam program ini pihak kerajaan negeri telah memperuntukkan RM

50,000,000 dan kerajaan persekutuan sebanyak RM 41,600,00.

ii. Program Pembangunan Industri Kelapa

Program im bertujuan

m)
untuk membantu untuk memenuhi permintaan kelapa

co
dalam pasaran domestik amnya dan industri yang bergantung kepada bekalan

er.
erg
kelapa yang dijangka akan menjadi
litm lebih efisien menjelang tahun 2010.

Bekalan kelapa ini memang dikehendaki oleh pelbagai pihak dalam

fsp

menghasilkan pelbagai jenis makanan Program ini juga bakal membantu

.
.pd

pihak pekebun kelapa untuk menanam dalam meningkatkan lagi pendapatan

ww

mereka dan juga peningkatan dalam industri makanan negeri Sarawak.

://w

Komponen yang terlibat dalam program ini adalah :

ttp
th

a. Tanaman semula dan baru pokok kelapa yang mengambil kira-kira

isi
(V

5,500 ha
mo

b. Penukaran pokok - pokok kelapa yang telah tua dan tidak dapat
De

mengeluarkan buah atau kurang produktif.

c. Peruntukan sebanyak 50 buah tempat pengumpulan yang menyediakan

tempat penjualan serta penghantaran buah kepada kepada pengguna

terakhir.

Dalam projek im pihak kerajaan telah memperuntukkan RM 20,000,000 bagi

kerajaan negeri Sarawak dan RM 10,000,000 bag] kerajaan persekutuan.

8
Babl Penvataan Masalah
iii. Program Pembangunan Industri Buah-buahan

Pihak kerajaan telah menjalankan program selama bertahun-tahun bagi

memperkenalkan buah-buahan tempatan kepada rakyat asing juga terpaksa

disanjungi kerana ianya mampu menjanakan KDNK negara. Walaupun begitu,

ianya dapat memberikan sedikit pengenalan terhadap potensi komersil buah-

buahan tempatan kepada rakyat Malaysia. Dalam program ini, pihak kerajaan

negeri telah memperuntukkan sebanyak RM 18,000,000 dan kerajaan

persekutuan RM 11,000,000.

m)
co
iii. Program Penggalakkan Pertanian

er.
erg
Dalam program ini, pihak kerajaan ingin membantu pihak keluarga petani atau
litm
pekebun untuk memaksimumkan pendapatan dalam pertanian melalui
fsp

pembahagian secara strategik terhadap utiliti dan keadaan ekonomi yang

.pd

diperoleh kedua-dua pihak. Sektor pertanian bukanlah satu sektor yang baru
ww

maka pihak kerajaan telah mengenalpasti potensinya dalam membangunkan

://w

negara selepasa kegawatan pada akhir abad ke 20. Maka dengan itu
ttp

ekonomi
th

pihak kerajaan negeri dan persekutuan telah memperuntukkan RM 35,000,000

isi
(V

bagi menjayakan program ini.

mo
De

iv. Program Pembangunan Temakan

Program ini bertujuan untuk meningkatkan lagi pengeluaran daging melalui

projek pembangunan perdagangan pembahagian dan pengenalan spesis baru

seperti kijang dan burung unta. Selain itu, ia juga akan memberikan satu

impaks dalam pengeluaran ternakan yang mengeluarkan daging yang 5%

kepada 15% dalam negeri pada tahun 2010. Program mi juga memberikan

9
Babl Penyataan Masalah
bantuan terhadap pembahagian ternakan yang dijalankan mengikut musim.

Pihak Kementerian Pertanian telah mengimport baka-baka yang terbaik dari

luar negeri yang dikacukkan dengan baka tempatan, pengurusan kumbahan

yang juga dapat dijadikan sebagai baja untuk tanaman dan bantuan veterina

bagi haiwan untuk mengelakkan daripada dijangkiti penyakit. Dalam program

ini, pihak kerajaan telah memperuntukkan RM 40,000,000 untuk kerajaan

negeri dan RM 20,000,000 daripada kerajaan persekutuan.

Program Pembangunan Ikan dalam Sangkar

m)
v.

co
Dalam program ikan dalam sangkar pihak kerajaan ingin memperkenalkan

er.
erg
terhadap pembangunan industri aquakultur
litm dan meningkatkan pengeluaran

ikan dalam memenuhi permintaan pasaran tempatan dan pasaran luar. Tanya
fsp

juga memupuk kesedaran bagi para nelayan untuk menggunakan sepenuhnya

.pd

kepakaran dan pengurusan untuk menikmati kekayaan sumber laut di Sarawak

ww

ini. Dalam program im sebanyak 1,340 sangkar akan di bina di dalam projek
://w

di penempatan 430ha, dan

ttp

akuakultur seluas melakukan pembangunan

th

penyelidikan pengeluaran ikan kering dan latihan dan penambahan kawasan.

isi
(V

Bagi program ini sebanyak RM 50,000,000 telah diperuntukkan.

mo
De

vi. Projek Penempatan Semula Bakun

Bagi projek im, ianya adalah untuk membantu pihak penduduk di kawasan

Bakun yang terbabit dalam pembinaan empangan hidroelektrik yang

melibatkan seramai 1,469 petani daripada 14 buah rumah panjang. Bantuan

seperti penanaman padi bukit, pokok buah-buahan, ayam kacukan, ikan dalam

sangkar dan tanaman lada hitam.

10
Babl Penvataan Masalah
vii. Program Pembangunan Industri Makanan

Objektif utama program ini adalah untuk pihak pengusaha untuk memodenkan

industri makanan dengan menggunakan teknologi barn untuk mengeluarkan

produk makanan yang berkualiti serta bahan mentah dapat diperoleh di dalam

pasaran tempatan. Tanya juga untuk menggunakan sepenuhnya bahan mentah

tempatan bagi membuat produk makanan yang dapat memenuhi permintaan

tempatan dan antarabangsa.

Sumber: Rancangan Malaysia ke-8

m)
co
Bagi industri makanan, ianya amatlah penting kerana ianya menyerupai sektor

er.
erg
pertanian negara. Permintaan terhadap produk
litm makanan tidak terhad di pasaran

sehinggakan negara terpaksa mengimport daripada negara asing untuk memenuhi

fsp

permintaan terhadap makanan negara.

.pd
ww

Pada masa kegawatan ekonomi yang lepas telah menyaksikan kelemahan terhadap
://w

industri bukan makanan yang mana ianya bergantung terus kepada pelaburan
ttp

asing.
th

Dalam masa yang sama kelemahan dalam permindahan teknologi daripada syarikat
isi
(V

multi nasional juga menjadi salah satu punca industri perkilangan kurang meningkat
mo

kegawatan. Di Malaysia, ekonomi dan prasarana yang mencukupi untuk

sewaktu
De

menarik pelabur asing masuk memang dikagumi tetapi kesemuanya agak kebelakang

dalam isu pembangunan industri makanan.

Menurut Todaro (1989), kajian Pembangunan ekonomi yang dijalankan 40 tahun

lepas dipengaruhi oleh empat tahap pemikiran iaitu: -

11
Babl Penvataan Masalah
i. Model tahap-tahap pertumbuhan linear

ii. Teori perubahan struktur

iii. Teori pergantungan antarabangsa

iv. Teori Neo-Klasik

Semasa penubuhan Malaysia dan Sarawak menyertai Malaysia pada tahun

1963, keadaan pertumbuhan ekonomi Sarawak lebih pantas bersama dengan negeri

Sabah berbanding dengan Semenanjung Malaysia. Akan tetapi, pertumbuhan ini lebih

kepada dua industri iaitu dan petroluem.

m)
tertumpu sahaja pembalakan Industri

co
pertanian di Sarawak agak mundur jika dibandingkan negeri-negeri di Semenanjung

er.
erg
Malaysia. Peningkatan ekonomi Sarawak mendapat
litm momentumnya dari tahun 70-an

sehingga tahun 80-an yang memperlihatkan kadar pertumbuhan negeri Sarawak

fsp

memintas pertumbuhan ekonomi negeri-negeri di Semenanjung Malaysia. Kesemua

.pd

sektor industri di Sarawak meningkat dengan lebih baik daripada kadar purata
ww

keseluruhan pada tahun 80-an. Ini dapat dilihat pada laporan Rancangan Malaysia
://w

Pertama Sabah dan Sarawak yang menunjukkan kedua-dua buah

ttp

terhadap perolehan
th

negara telah mencatatkan pertumbuhan sebanyak 7.0% berbanding dengan

isi
(V

Semenanjung Malaysia. Pada tahun 1966 sehingga 1970 sebanyak 7.9%, pertumbuhan
mo

KDNK telah dicatat oleh negeri Sarawak itu sendiri berbanding 61yo oleh
De

Semenanjung Malaysia.

Penumpuan terhadap dua industri pembuatan telah menyebabkan industri

makanan kurang mendapat sambutan di samping risikonya yang agak tinggi. Pada

1997, berlakunya kegawatan ekonomi, telah menyaksikan negara kita mengalami

masalah yang amat meruncing dan semua industri pembuatan mengalami kejatuhan

12
Babl Penyataan Masalah
yang teruk. Di dalam keadaan tersebut, pihak kerajaan telah mengambil tindakan

drastik bagi mengurangkan jurang akan terjadi penurunan nilai KDNK negara pada

zaman kegawatan.

Walaupun begitu, insentif-insentif bagi pengusaha industri berunsurkan

makanan ini masih lagi dipergiatkan. Usaha yang berterusan ini bukan sahaja

membantu dalam pembangunan ekonomi negeri Sarawak, tetapi pendapatan isi rumah

itu sendiri.

m)
co
er.
erg
litm
fsp
.pd
ww
://w
ttp
th
isi
(V
mo
De

13