Y eniletiren :
A. KADR
1969
K N C BASKI
ubat 1969
6
Zevk ve safa airiydi. Hem bu i yaplm, olmu bitmi
ti bizde. ok vard Hayyam evirisi.
1
da z bakmndan birbirine kart, birbirini elen drt
lkler de ok. Ama bu, hangisi Hayyam'n olduu, han
gisi Hayyam'n olmad ayrmnda bize bir l vere
mez. Ayr ayr her drtln yazld tarihi bilemedii
miz iin iin iinden kamayz. Bir insann hayatnda ne
kadar byk deiiklikler geirdiini de grmyor mu
yuz? Hayyam'n, cennete ve cehenneme inand bir dev
reden sonra, cennete ve cehenneme inanmad bir dev
resi olamaz m?
8
lebinin, Abdlbki Glpnarl'nn evirilerinden fayda
lanarak yz tane drtlk setim, yeniletirdim. Bu drt
lkleri seerken, birbirlerine benzememelerine altm.
Bunlarn iinde Hayyam'n olmayanlar var m yok mu
bilmem. Hayyam'n olmayan bir iki tane belki kar.
k
9
mam. Tok szl, olduu gibi grnm, bakm hep
yalan dolan, hep ikiyzllk. Dostluun, vefann, mert
liin damlasn bulmak meseleymi zaten o zaman. e
kilmi bir keye Hayyam. Ama kendini dnd,
kendini sevdii iin deil. Ordan da insanlar sevimeye,
birlemeye arm. Zorlam insanlar ayran demir ka
plar.
10
da rubailer hakknda hkm vermek icabetseydi Hay-
yam'n derbeder, sefil ve biare bir sarho olduunu ka
bul etmek gerekecekti. Halbuki bu airin hayat, gayet
derlitoplu, ilim sahasnda otorite sahibi, hatt byk bir
ilim kurulunun banda, matematik ve astronomi alann
da zamanmza kadar ehemmiyetini muhafaza etmi bir
eser sahibi, ar bal, deerli bir insan olduunu gste
riyor. Byle bir insann sarho samalanyle uramaya
ca besbellidir. u halde iirlerinde geen arap, bir
sembol, ktmserlie kar bir panzehir, hr insanlarn
dncelerini saran bir huzur hissinin timsali saylma
ldr.
11
lklardan, kavgalardan uzak yer aram kendine. Yalnz
kendine mi? Hayyam, istedii gibi yaayamam, dn
yaya neden geldiini, bu dnyada iinin ne olduunu
anlayamam insanlarn acsyle yaam bir ozan.
12
BU YENLETRMELER N NELER D END ?
OKTAY AKBAL,
V atan (19 Eyll 1964)
13
b atan kar, yerlere ser bizi, ldr,
sonra evir d rt yanm z bir sr yasakla,
ona bakm a, una bakm a, bu n a bakm a,
dolu tas eri tu t, am a iindekini dkme.
MEHMED KEMAL
Vatan (21 Eyll 1964)
14
A. K adir'in Bugnn Diliyle H ayyam adl k itabn
aldm. Pek gzel bir eviriler rnei.
mer H ayyam iyi ki onikinci yzyln balarn d a lp
gitm i. Yirminci yzyln Trkiye tipi dem okrasisinde b u n
lar yazsayd, sa solu koruyucu k an u n larn d an b irk a bir
den yakasndan tu ta r, hangi hapishanede ihtiyarlayacan
bilemezdi.
F A L H R IF K I ATAY
D nya (20 A ralk 1964)
15
100 rubaiyi antlaacak gzellikteki salam bir dille a k ta r
m tr.
N A L SAKMAN
T ercm an (30 A ralk 1964)
16
9 A R A P
ve
A 9 K
H E R EYDEN
UZAK
19
DNYA BR YANA
SEN B R Y A N A
20
RZGRLAR
GB
21
BR BAHAR
SABAHI
22
DNEN
K M ?
23
KADR
G ECESN D E
BLE
24
K E N D N
BL
25
MUTLU
K
26
TO PU T O PU
21
BR GNN
BEY L
ki b a tm a n arap olacak,
bir som un ekmek, pam uk gibi,
b ir koyun budu olacak,
ipirin bir de gzel.
Bir ardak altndasn,
gel keyfim gel.
P a d ia h ta var m byle yaam ak.
28
BENIM
PAYIM
29
K
YULAR
30
HAN
31
NE GNE
DURUYOR
32
YARIN
33
BU YOLDAN
AMA
34
KANCIKLIK
YOK
35
BU K O RK U
N E?
36
M EDRESE
DEDN
37
T IN T IN
TERSN
38
H
UYANMADAN
39
AK
ERBET
40
BIRAKM AZSIN
ADAMI
41
SOLMAYAGRSN
42
SAH
43
EY
ARAP SUN A N
44
YAZ
K TP
YAZ
45
VAR MI
DAHA TES
46
BU ARAP
47
IKARALIM D ED K
A C ISIN I
48
OLDU MU BU
49
V E R Y A N S IN
50
BER
DURSUN
51
CEH EN N EM N
D BN E
52
KADEHN
GZLERNDEK
53
CEN N ETE
KM SE
GDEMEZ
54
DAHASI
VAR
55
HARCAMA
BEN
56
SON GNE DEK
57
YA
Y ETM
58
BEN
ARARSANIZ
59
LDKTEN
SONRA
DRL
60
T A N R I 'YLA
KONUMALAR
YASAK
63
YA O
YA BU
64
FARK
NE
65
FA SA FSO
66
ALIVER
67
STEDM
OK DEL
68
BAILA
BEN
69
NEDEN
70
DNYA
NSANLAR
VE
ZGRLK
BAKA
73
T E ST C K
74
GMBR
GMBR
75
O K L E R
76
MASAL
77
ALDIRM A
78
K A NCIK
79
A LA B LD N E
80
OYUNCAK
82
DEMEZ
B tn bu abalam an neden?
K arnn doyurm an iinse bir diyeceim yok.
st n ban, oluun ocuun iinse gene yok.
Ama ok paral bir adam olm ak iinse
kym a gzel m rne, demez.
83
SATMA
84
TOPRAK
85
GZN
DRT A
86
VIZ G E L E C E K
87
EYH
LE
OROSPU
8S
D L E BE N D E N
89
DEVEDE
KULAK
90
ZAMANA U Y GUN
BR T
91
FTZ
92
VAKTI
GELNCE
93
BZ
NSANLAR
K ular gibi tu z a a dm z.
Felein d u rm a d a n y um ruunu yemiiz.
Al k a n la r iinde b a ta n kmz.
Kapsz, dam sz u y u v arlak ta
b ir sr insanz, babo, kimsesiz.
Bu dnyaya istediim iz gibi gelmedik,
bu dnyadan istediim iz gibi gidemeyiz.
94
CEHENNEM
96
ACI
R
97
BAKMADAN
GZYAINA
98
BEY
GB
100
DAKKA
AMA
101
BR GN GELR
102
A N LA D IM SA
103
SAKIN HA
104
KULLUA
PAYDOS
105
KAZIK
106
KT
TOHUM
107
ANLAMADIM
GTT
108
DAHA
NE STERSN
D oyacak k ad a r an varsa,
ban sokacak bir de dam n,
insanoluna kulluk etm iyorsan,
bakasnn srtn d an deilse geimin,
tam am , gneli gnler iindesin.
109
TANES
GB
110
KALAKALMIIM
111
NEYM,
N E R E L Y M K
112
EY
KARDE
113
EYVALLAH
ETME
114
GRRM
115
YALAN
N am a z m am az yalan,
byle bir b ahane gerekti.
N eden mi geldik camiye?
B urdan y r tt m z seccade eskidi.
Belki bir yenisi vardr, bakalm dedik.
116
DZEN
OLSAYDI
117
Z N D A N
118
UURLAR
OLSUN
119
YOLCULUK
VAR
120
SIKIYSA
121
NSANCA
YAAYAMAMAK
122
N D E K L E R
nsz ........................................................................................................................6
N eler dendi
A R A P ve A K :
H e r eyden U z a k .......................................................................................... 19
D n y a Bir Y a n a Sen B ir Y a n a ............................................................. 20
R z g r l a r G i b i ................................................................................................ 21
Bir B a h a r S a b a h . ..........................................................................................22
D n e n K i m ........................................................................................................ 23
K a d i r G e c e s in d e Bile....................................................................................24
K e n d i n i B i L ........................................................................................................ 25
M u t l u K i i ...............................................................................................................26
T o p u T o p u ............................................................................................................27
B ir G n n Beylii......................................................................................... 28
B e n im P a y m .................................................................................................... 29
k i Y u l a r .............................................................................................................30
H a n i .......................................................................................................................31
N e G n e D u r u y o r . .........................................................................................32
Y a r n ...................................................................................................................... 33
Bu Y olda n a m a .......................................................................................... 34
K a n c k l k Y o k .................................................................................................. 35
Bu K o r k u N e . .................................................................................................. 36
M e d r e s e D e d i i n .............................................................................................37
T n T n t e r s i n .............................................................................................. 38
H i U y a n m a d a n .............................................................................................39
Ak e r b e t i ........................................................................................................40
B r a k m a z s n A d a m ......................................................................................41
S o l m a y a g r s n ................................................................................................. 42
S a h i ........................................................................................................................43
Ey a r a p S u n a n ........................................................................................... 44
Yaz K t i p Y a z .................................................................................................45
V ar m D a h a tesi.......................................................................................... 48
Bu a r a p . ............................................................................................................ 47
k a r a l m D e d ik A c s n ............................................................................48
Oldu mu B u ..........................................................................................49
V e ry a n sn ................................................................................................. 50
Beri D u r s u n ...........................................................................................51
Cehennem in D ib in e ............................................................................52
K adehin G zlerindeki......................................................................... 53
Cennete Kimse G id em ez...................................................................54
D ahas v a r ...............................................................................................55
H arcam a B e n i...................................................................................... 56
Son G ne D e k ......................................................................................57
Ya Y e tm i ..............................................................................................58
Beni A rarsanz........................................................................................59
ldkten Sonra Dirili........................................................................ 60
TA N R IY LA KONUMALAR :
Y a s a k ....................................................................................................... 63
Ya O Ya B u .......................................................................................... 64
F a rk N e .................................................................................................. 65
Fasafiso...................................................................................................... 66
A lv e ri................................................................................................... 67
stediim ok D e il........................................................................... 63
Bala B e n i ........................................................................................... 69
N e d e n .................................................................................................... .70
DNYA, NSA NLA R VE ZGRLK :
B a k a ..................................................................................................... .73
T e s tic ik .................................................................................................... 74
G m br G m b r .................................................................................75
O K i ile r.................................................................................................. 76
M a s a l..................................................................................................... .77
A ld r m a .................................................................................................... 78
K a n c k ......................................................................................................79
A lab ildiine............................................................................................. 80
O y u n c a k ................................................................................................... 81
P aacya M innet E tm e m ................................................................. 82
Demez.......................................................................................................83
S a t m a .......................................................................................................84
T o p r a k ......................................................................................................85
G zn D rt A .................................................................................. 86
Vz G e le c e k ................................................ . .87
eyh ile O ro sp u .......................................... . 88
Dile B e n d e n ................................................ . 89
Devede K u la k ............................................ . .90
Z am ana U ygun Bir t..................... ..91
F itiz.................................................................. .92
V akti G elince............................................. . .93
Biz n s a n la r................................................ . .91
C e h e n n e m .................................................... . .95
lm e z lik ...................................................... . .96
Ac i i r ......................................................... .97
B akm adan G zy a n a............................... ..98
Bey G i b i ...................................................... . .99
H ani D u m a n .............................................. 100
D akka a m a ............................................. 101
Bir G n G e li r ............................................ 102
A n la d m s a ................................................... 103
Sakn H a ...................................................... 104
Kullua Paydos........................................... 105
K a z k ............................................................. 106
K t T o h u m ............................................... 10 7
A nlam adm G i t t i ...................................... 108
D ah a N e stersin 109
i Tanesi G ib i......................................... 110
K a la k a lm m .............................................. 111
Neyim, N ereliyim k i ............................... 112
Ey K a r d e ................................................... 113
Eyvallah E t m e .......................................... 114
G r r m ....................................................... 115
Y a l a n ............................................................. 116
D zen O lsay d ............................................. 117
Z in d a n ......................................................... 118
U u rlar O ls u n ............................................. 119
Yolculuk V a r ............................................... 120
Skysa ......................................................... 121
n san c a Y aayam am ak............................ 122