Dizildii yer : M ente M atbaas

Basld yer : F ono M atbaas

Bugnn Diliyle
H AYY AM

Y eniletiren :

A. KADR

1969
 K N C BASKI
ubat 1969

K apak : SAD M ADEN

KARIM A
 BRNC BASKININ NSZ

Bir sabah Hseyin Karakan geldi bizim eve. Bu

gne dek yaymlanm yaymlanmam btn iir diliyle
Hayyam evirilerinden seme bir antoloji hazrlamaktay
m. Ben de birka yl nce Hayyamdan bir drtlk e
virmitim. Bir kitabma da koymutum onu. O iirden
bahsetti Karakan, senin bir o var, be alt tane daha koy
mak isterim, bana onbe gne kadar yap, dedi. O gn
lerde Azra Erhat'la Odysseia evirisine balamt
vaktim yoktu. Sonra, ha deyince de olmazd bu i. Hk
mk ettim, sz veremedim, kendisini krmak da istemi
yordum. O da anlad halimi, yaparsn yaparsn, oldu bu
i, dedi. Netekim oldu, be alt drtlk yeniletirdim,
verdim kendisine, antolojiye koydu.

Tam o sralarda, Azra Erhat nemli baka bir ie

koyuldu, Odysseia evirisine ara vermek zorunda kaldk.
Hayyam da beni hayli sarmt, frsat bu frsat dedim,
daldm Hayyam'a.. ki ylda zor ktm iinden.

Gene baladlar ordan hurdan. Hayyam kimdi?

6
Zevk ve safa airiydi. Hem bu i yaplm, olmu bitmi
ti bizde. ok vard Hayyam evirisi.

Bizde bir sr Hayyam evirisi vard sahiden. iir

diliyle, dz, anlalr, anlalmaz, baarl, baarsz (iir
diliyle olanlarn en baarls bence S. Eyubolu'nunki-
ler). Ama bu bir sr dediimiz ka tane? Ka ylda ka
tane? Bir Alman profesr ne diyor: Yalnz 1913 ylnda,
yalnz ngiliz dilinde birbirinden ayr 120 basm yapl
m Hayyam'n, lf deil, bir ylda 120 basm. Bizde
imdiye kadar bunun sekizde biri yaplm mdr? Sur
da tam srasyken unu diyeyim: Mevln'y yeniletirir
ken bir iki szmona eletirmeci ayn eyi syledi. Mev-
ln da kimdi? Onunla uralr myd? Bugnn Di
liyle Mevln y yaymladm vakit, kitab adamakll
ven ilk yazy bunu syleyenlerden biri yazd.

Abdullah Cevdet Rubaiyat Hayyam da yle di

yor aa yukar: Hayyam'n drtlklerinin her basmn
da, insan, iinden klmas pek g olan bir mesele kar
snda kalyor. Hayyam'n drtlkleri diye toplanan iir
ler sahiden Hayyam'n mdr? Hangileri Hayyam'n,
hangileri Hayyam'n deil? Bunlar tespit etmek iin
elde kesin bir tart ve l yok. Birbirine ok benzeyen
drtlkler var, bunlarn bir ksmnn taklit olduuna,
bir yolu bulunup Hayyam'n drtlkleri arasna sokul
duuna ihtimal verilebilir. Hayyam'n drtlkleri arasn-

1
da z bakmndan birbirine kart, birbirini elen drt
lkler de ok. Ama bu, hangisi Hayyam'n olduu, han
gisi Hayyam'n olmad ayrmnda bize bir l vere
mez. Ayr ayr her drtln yazld tarihi bilemedii
miz iin iin iinden kamayz. Bir insann hayatnda ne
kadar byk deiiklikler geirdiini de grmyor mu
yuz? Hayyam'n, cennete ve cehenneme inand bir dev
reden sonra, cennete ve cehenneme inanmad bir dev
resi olamaz m?

Cehenneme hani kim gitm i?

Hani, cennetten dnen kim?

Hayyam' trkeye evirenlerin belliballar ara

snda, drtlkleri zerinde tam bir anlama yok. Hayyam-
-n olduu sylenen drtlkler 400 le 600 arasnda dei
iyor. Hseyin Dni ile Rza Tevfik'in Rubaiyat mer
Hayyam nda 397 drtlk var. Abdullah Cevdet'in
Rubaiyat Hayyam nda 575 drtlk var. Asaf Halet
elebiye gre Hayyam'n btn drtlkleri 400' ge
mez. Abdlbki Glpnarl'nn "-Hayyam Rubailer
kitabnda ise 476 drtlk var. Rt arda'n mer
Hayyam in Rubaileri nde 252 drtlk var. Avrupa ve
Amerika'da Hayyam'n ok byk bir n kazanmasn
salayan ngiliz airi Fitz Gerald'n byk bir baar ile
ve ok serbest bir ekilde evirdii drtlklerin ou
Hayyam in deilmi.

Ben daha ok Abdullah Cevdet'in, Asaf Halet e-

8
lebinin, Abdlbki Glpnarl'nn evirilerinden fayda
lanarak yz tane drtlk setim, yeniletirdim. Bu drt
lkleri seerken, birbirlerine benzememelerine altm.
Bunlarn iinde Hayyam'n olmayanlar var m yok mu
bilmem. Hayyam'n olmayan bir iki tane belki kar.
k

mer Hayyam'n doduu tarih bilinmiyor. 1025-

1050 arasnda Niabur'da doduu syleniyor. lm
1121 -1122 dir. Babas bir adrcym. Bu yzdeyi
mer, o devrin geleneine gre bir takma ad almak zo
runda kalnca, Hayyam yani adrc adn alm. Bu
sade takma ad bile onun halktan yana bir adam olduu
nu gsterir bize.

Salam bir eitim grm Hayyam. Kuran, Hadis,

felsefe., matematik, astronomi ilminde stne yokmu.
Yunan felsefesiyle bile dostluu olmu. Bir gn gelmi
herkesten ayn dnm, ayr eylere inanm. Melik-
ah'n evresini alan, ona kasideler yazm akla imlenen
dalkavuk airlere benzemeyince yadrganm Hayyam.
Dmanlan oalm, o da kapam kapsn herkese.

u zam an d a bir sr dostun olacak da ne olacak?

yle u z a k ta n bi selm, naslsn iyi misin, o kadar.

Ters, huysuz, geimsiz bir adam olmu herkese

gre. Oysa, dostlua ok nem verirmi, dostluk bula-

9
mam. Tok szl, olduu gibi grnm, bakm hep
yalan dolan, hep ikiyzllk. Dostluun, vefann, mert
liin damlasn bulmak meseleymi zaten o zaman. e
kilmi bir keye Hayyam. Ama kendini dnd,
kendini sevdii iin deil. Ordan da insanlar sevimeye,
birlemeye arm. Zorlam insanlar ayran demir ka
plar.

Bu m slm anlk, bu gv u rlu k neden,

ak iinde erim ek varken.

Hayyam, insana nem verir. nsann zgrlne

nem verir. nsanlara alakgnlll, olduu gibi g
rnmeyi, fikir ve vicdan zgrlne balanmay, yiit
bir yrek tamay, yalandan ve ikiyzllkten irenme
yi, insann insan kullanmamasn, insann insana kulluk
etmeden yaamasn tler.

Bir ekmek kaps a bana,

bir geim yolu bulaym
kula kulluk etmeden.

Hayyam sylyor bunu. Bu ses onikinci yzyl insa

nnn sesi mi, yirminci yzyl insannn sesi mi? Sonra
biz, rahat rahat oturmuuz, ona zevk ve safa, iy n
airi demi kmz. Nedir arap Hayyam'da, hep arap
der durur. Onu evirenlerin ou, onun araba dkn
bir sarho, gece gndz ier bir adam olmadnda bir-
leiyorlar. Asaf Halet elebi diyor ki: Grne bakp

10
da rubailer hakknda hkm vermek icabetseydi Hay-
yam'n derbeder, sefil ve biare bir sarho olduunu ka
bul etmek gerekecekti. Halbuki bu airin hayat, gayet
derlitoplu, ilim sahasnda otorite sahibi, hatt byk bir
ilim kurulunun banda, matematik ve astronomi alann
da zamanmza kadar ehemmiyetini muhafaza etmi bir
eser sahibi, ar bal, deerli bir insan olduunu gste
riyor. Byle bir insann sarho samalanyle uramaya
ca besbellidir. u halde iirlerinde geen arap, bir
sembol, ktmserlie kar bir panzehir, hr insanlarn
dncelerini saran bir huzur hissinin timsali saylma
ldr.

Bugnden kendim yok sayacaksn, kendi buyru

unda bey gibi yaayacaksn diyor Hayyam. Gemii
dnmeyeceksin, gelecekten korkmayacaksn. Hay
yam bunlar bize, gnmz gn etmek iin mi syl
yor? Hi sanmam. nsanoluna yaamann yollarn a
yor bir bakma. Karanlklar iinde yolunu arm insa
na yol gsteriyor. Yz bin yl sonraki gelecei bile d
nyor Hayyam:

Yz bin yl sonra yerin altndan

o tla r gibi, yeil yeil km a um udu.

Onun meyhane dedii yer, yobazlarn hi anlaya

mayaca bir yer, insann insanca yaayabilecei bir yer.
ok ekmi Hayyam yobazlardan, dar kafallardan. D
zenbazlklardan uzak, yalandan dolandan uzak, dman-

11
lklardan, kavgalardan uzak yer aram kendine. Yalnz
kendine mi? Hayyam, istedii gibi yaayamam, dn
yaya neden geldiini, bu dnyada iinin ne olduunu
anlayamam insanlarn acsyle yaam bir ozan.

Kapsz, damsz u yuvarlakta

bir sr insanz, babo, kimsesiz.
Bu dnyaya istediimiz gibi gelmedik,
bu dnyadan istediimiz gibi gidemeyiz.

Byle bir nsz yazlmasayd da olurdu. Asl bun

dan sonras nemli benim iin. Asl ii kvrabildim mi?
Koca Hayyam'a yarar bir eviri yapabildim mi? Halk
mn gzel, tatl dilini sevgili Hayyam'n azna dkebil
dim mi?

Tertemiz, ak yreini dnyaya bir gkyz gibi

amak, insanolu iin varn younu cmerte harcamak,
galiba yalnz Hayyam gibilere, byk ozanlara, byk
sanatlara vergi.

Bir dnya kurarm, gnlmce, yepyeni,

ey insan, derim, ey insan,
dile benden ne dilersen.

Austos 1964 A. KADR

12
BU YENLETRMELER N NELER D END ?

B ugnn airi olsayd H ayyam, nasl sylerdi o iirleri?

Bu grten yola km K adir. H ayyam 'm kiiliini kendi
kiiliiyle birletirm i, bugnn diliyle H ayyam ' k o n u tu r
mu. yi de etm i. nsan arad ak i yzyllar unutuyo r, a
mzn bir airi gibi kendine yakn buluyor H ayyam '. Bu ki
ta p bir iki gnde okunup bir keye atlacak gibi deil. Ya
adka kiiye canyoldal edecek gte.

OKTAY AKBAL,
V atan (19 Eyll 1964)

K adir'in bu ite nasl titiz ve baarl olduunu bilirdim.

teki H ayyam evirilerinde olduu gibi, vezin ve kafiyeye
itib ar etmemi;. E linden geldiince serbest davranm . lkin
okurken H ayyam alkanln bozar gibi oluyor, sonra al
yor ve ta d n a varabiliyorsunuz. H ayyam 'a T rken in bii
mi iinde yaayan yeni bir ru h ve anlam kazandrm . i
nizden: Hayyam olsa olsa, byle olur. Benim hayal etti im
H ayyam da bylesi idi. geiyor. Bu k itabn tem iz b ir b as
ks var. Birinci ham ur kt. Zevkli bir kapak. Dizgi ve
te rtip yanllar yok. Belli bir kuyum cu titizlii ile tash ih
edilmi. n san okurken yormuyor.

K itap, arap ve Ak, T anry'la K onum alar, D nya, n

san lar ve zgrlk diye blme ayrlm. arap ve Ak
iirleri harclem olanlar, bildiklerimiz. teki blm lerdeki-
nin ta d baka. B unlardan iki rnek vermek isterim . Bakn
nasl da gl b ir eviri karsnda olduum uzu greceksi
niz. air m iza ve merebi baka oluyor:

Ssle, beze, lokum gibi ko karm za,

esmeri, de, beyaz, de, pembesi, de,

13
b atan kar, yerlere ser bizi, ldr,
sonra evir d rt yanm z bir sr yasakla,
ona bakm a, una bakm a, bu n a bakm a,
dolu tas eri tu t, am a iindekini dkme.

Beendiinizi sanyorum. Bir de Uurlar Olsun balk

l bir zgrlk iirini okuyun. Ne rahat, ne iten bir sy
leyi. Kadir'in de Hayyam gibi byk airler kuandan
geldii belli.

zgrlk yoluna girmezsen,

bu yolda kom azsan vargcnle,
ykam azsan yzn k annda yreinin,
yarn avucunu yalarsn.
Er dediin kendini yok bilm edi mi,
cayr cayr yanm ad m yrek dediin,
h ad i yleyse, u urlar olsun.

MEHMED KEMAL
Vatan (21 Eyll 1964)

imdiye kadar yapt baarl tlyada (Arza Erhat'la

birlikte) evirisiyle, Mevln yeniletirmeleriyle tand
mz air A. Kadir, Hayyam' da bugnn diliyle bize aktar
maya alm. Birok kiice dilimize evrilen Hayyam'n
iir biiminde olanlar iinde en baarls Sabahattin Eyub-
olu'nunkilerdi. Eyubolu bunlar ll iir olarak vermek
istediinden, ok yerde Hayyam'n dnya gr birer hik
met niteliine brnmt. A. Kadir byle bir biim disip
linine bal kalmadndan - iyi de yapyor - Hayyam'n asl
dnya grn, insan sevgisini, dnyay bilgece deerlen- \
diriini prl prl bir dle yanstyor.
DOAN HIZLAN
Cumhuriyet (17 Aralk 1964)

14
 A. K adir'in Bugnn Diliyle H ayyam adl k itabn
aldm. Pek gzel bir eviriler rnei.
mer H ayyam iyi ki onikinci yzyln balarn d a lp
gitm i. Yirminci yzyln Trkiye tipi dem okrasisinde b u n
lar yazsayd, sa solu koruyucu k an u n larn d an b irk a bir
den yakasndan tu ta r, hangi hapishanede ihtiyarlayacan
bilemezdi.
F A L H R IF K I ATAY
D nya (20 A ralk 1964)

Eline salk, A. K adir alm eline H ayyam ', bugne

k ad a r evrilmi H ayyam ' bir kede b rak arak , bugnn
diliyle olduu gibi vermeye alm bize. B ugnn Diliyle
H ayyam km ortaya. K itabn nsznde acaba kvrabil
dim mi bu ii? diye soruyor A. K adir. Bize kalrsa, d ah a
nceki alm alarnda olduu gibi, stesinden bile gelmi. Ve
A. K adir bu tip alm aya devam etm eli, eskimi ozanlar
mz da yeni k u a k lara tan tm ald r.
T rk okurlar gerek H ayyam ' A. K adir'in kitabnda
bulacaklardr. H ayyam , bu yeni evirilerde, rubainin o d ar
kalbn krm , elini kolunu sallayarak dolaan zgr bir
ozandr artk. H er yere ra h a t a girebilen h alk tan bir ozan.
A H M E T K K L G lL L E R
alt (28 Aralk 1964)

nsancl, byk airlerin eviricisi A. K adir, Mevln-

dan sonra H ayyam ' ele alm. Bugne k ad a r hem en b t n
drtlkleri dilimize evrilmi bulunan mer H ayyam 'n 100
ta n e rubaisini yeniden T rkeletirm i. Bu ii y apark en de
H ayyam 'n b ir zevk safa airi olmayp, yce b ir dnce
ve duygu airi olduunu ortay a koym aya alm A. K a
dir. Ama, bizce asl nem li olan yn bunlar deil. H ayyam
evirisi ile T rkenin ulat yceliktir. G erekten A. K adir

15
100 rubaiyi antlaacak gzellikteki salam bir dille a k ta r
m tr.
N A L SAKMAN
T ercm an (30 A ralk 1964)

Bugnn Diliyle Mevln on yl k ad a r nce kt ve

hem en tkenerek yeni basm yapld. H ayyam geen yl
kt, teki H ayyam evirilerini bastrd. nk A. K adir
bu iin ta n ustas. H er eyden nce gerek bir ozan.
M AHM UT MAHAL
m ece (E kim 1965)

Bugnn Diliyle Hayyam da 100 k ad a r iir var. A.

K ad ir'in b u n la rn h er b iri zerinde titizlikle durduu, gz
n u runu ve heyecann hi birinden esirgemedii her satrd a
kendini belli ediyor. Bugnn Diliyle Mevln, Bugnn
Diliyle Hayyam dan sonra, Tevfk F ik re t'in Eski alar
Tarihi ni de yeniletiren A. K adir'in bizim kuaa yapt
hizm et inkr edilemez. B unlar el altn d a ya da ba u cunda
bulunm as gerekli k itaplardr.
A H M E T KAYSERLOLU
R uh D nyas (ubat 1966)

ok gnler, ap A. K adir'in evirisinden H ayyam ' oku

yorum . D oyam yorum b ir t rl bu gerek halk ozanna.
N edeni ne b u n u n ? N edeni apak o rta d a : Dil, T rkenin en
gzeli. H er dize H ayyam 'm sevisi, arab, zgrlk ve dn
ya gr ile rl. Bugn bizim yobazdan ekine ekine
sylediklerimizi o, sekiz yzy nce sylemi stelik. Doyu
lur mu byle H ayyam 'a?
A H M E T UYSAL
Sm rle K ar Sava
(16 M art 1936)

16
9 A R A P

ve
A 9 K
H E R EYDEN
UZAK

u ykk b u ca k ta oturm uuz

arabmz, akmzla babaa,
komuuz nemiz var nemiz yok,
komuuz arabn yerine,
stm z bamz, yreimizi, canmz.
Bo vermiiz aclarn korkusuna, yarnn um uduna.
T opraktan, yelden ok uzaz,
ateten, sudan ok uzak.

19
DNYA BR YANA
SEN B R Y A N A

Yeryz padiahlarn, k rallarn olsun.

Cehennem kt insann olsun, cennet iyi insann.
T an ry a toz kondurm am ak melein ii olsun,
tem izlik cennet kapcsnn ii.
K im ne olursa olsun,
sevgili bizim olsun tek,
cam canm zn olsun.

20
RZGRLAR
GB

Brak d rt unsuru b ir yana,

be duyguyu, ey arap sunan.
Az da bir insanda gam n, ou da.
Vur p atlasn al oynam a balayalm,
bir yudum cuk sun bize arabndan.
Esip duraln rzgrlar gibi.

21
BR BAHAR
SABAHI

D ars lk, taze, gzel.

B ulut ykad bahelerin yzn.
K ular keyfe geldi,
akdlar kays glne bizim iimizi:
arap imeli, arap imeli, arap.

22
DNEN
K M ?

Al istersen, veresiye cennet senin olsun.

Bana bir aklk yer,
bir ayr imen olsun,
bir kadeh, bir gzel, bir arap sunan olsun, yeter.
Ama b u n la r pein olsun.
Cennet, cehennem gibi lflara bo verelim.
Cehenneme hani kim gitmi,
hani, cennetten dnen kim ?

23
KADR
G ECESN D E
BLE

Hi ayk dolam adm m rm de, am a hi.

K adir gecesinde bile fitil gibiyim, krktk.
K adehle kucak kucaaym o gece,
kple o gece gs gseyim.
Elim te stin in koynunda, ta sab ah lara dek.

24
K E N D N
BL

Yokluk halkasna gir, kral ol.

inin yzn yka, kiri pas a n t.
M eyhane sokanda ibadet edene unu de:
lkin kendini bil,
sonra ne h a lt edersen et.

25
MUTLU
K

Ak kitabn evirdim evirdim.

Bir adam konutu kitabn iinden,
yrei yana yana, bir adam :
Kimdir m utlu kii, bilir m isin?
Bir kars olacak ay gibi gzel.
Bir gecesi srecek yl k ad a r uzun.

26
TO PU T O PU

Yreine keder aacn diktin mi, bittin .

Boyuna gler yzl kitap lar oku.
ek arab, iinden ne gelirse onu yap.
Yeryznde topu topu ka gn kalacaz ki

21
BR GNN
BEY L

ki b a tm a n arap olacak,
bir som un ekmek, pam uk gibi,
b ir koyun budu olacak,
ipirin bir de gzel.
Bir ardak altndasn,
gel keyfim gel.
P a d ia h ta var m byle yaam ak.

28
BENIM
PAYIM

De de sarholuk dt benim payma.

nsanlar, neden knarsnz beni?
Ya b tn h ara m eyler sarho etseydi,
o rtad a bir tek ayk zor grrdnz.

29
K
YULAR

R am azan geti, dedim oh, tam am .

D edim hi durm a, yumul araba,
gir atein iine, kpkrm z yan.
A rtk ne nam az var sana, ne oru var,
k u rtuldun iki yulardan, hmbl softa.

30
HAN

Bir gzel sevelim, dedik.

H ani p a ra ?
elim, basalm nry, dedik.
H ani arap ?
Ta a tla sa kam azsn yoldan.
Kald b ir tek a re :
N a m a z a dayan!

31
NE GNE
DURUYOR

Biliyorum, kt bir ad brakacam ,

ne yapaym, elimde deil,
bir kerpiim mi var, verdim araba gitti.
S onra ne mi yaparm dediniz?
arab neyle mi ierim ?
N eyim i mi veririm dediniz sonra?
Cbbemle sarm ne gne duruyor,
onlar m eryem dokum ad ki.

32
YARIN

Alay brak, kendine gel, dostluunu bil,

derdim e o rtak ol, arapla, dolu tasla.
Yarn ben topram , al beni, tula yap,
kullan m eyhane duvarnda, ykklar kapa.

33
BU YOLDAN
AMA

Yepyeni bir sa lta n a t olacana

yllanm arap olsun, bir yudum cuk.
am a seni araba gtren yoldan,
bir tas, sarayda y aam ak tan daha gzel.
K pn azna k onan kerpi var ya,
m etelik etm ez yannda kral tac.

34
KANCIKLIK
YOK

H i ayrlm a sevgilinin kapsndan,

al boyuna o kapy, al gnl.
stediin ne, kim i beendin, buyur al.
Ama kancklk yok bu oyunda,
ta k cann diine,
atl o rtay a erkeke.

35
BU K O RK U
N E?

K endini sorguya ek, akln bandayken.

N e getirdin? N e gtreceksin?
arap imem, diyorsun, lmek var.
ersen var da, im ezsen yok m u?

36
M EDRESE
DEDN

Akln kullan, olum mer,

ne var medresede, bok mu var?
M eyhaneye gir, sana hi kimse dokanm az,
keyfince kurul, istediince ek.
Medrese dediin ne ki, mer olum,
pf desen yklacak.

37
T IN T IN
TERSN

m eyen insan ne an lar bu arkdan.

Y aam ann ta d n ne bilir yz pasl.
Yeryz sevene l l ldar.
Oysa sen tn tn tersin,
sana bizim akm z bir ey demez,
ey ii k ara, sersem yobaz!

38
H
UYANMADAN

Bizde kalp p a ra gemez.

Sprge tem izledi burasn oktan.
N e ikiyzllk kald, ne yalan dolan.
Bir ih tiy ar kageldi m eyhaneden,
arap imeye bak, dedi, arap,
yzyllarca uyuyacaan nasl olsa,
to p ra k altnda, hi uyanm adan.

39
AK
ERBET

Seni sevdim diye k n a rlarsa beni,

klm kprdam az.
Yrek ne, sevgi ne, onlar bilir mi ki?
Bir kavgam bile yok benim onlarla;
dolu tas er kiiye gerek,
yaram az ak erbeti er olm ayana.

40
BIRAKM AZSIN
ADAMI

Ey arap, gzel arap, ta tl arap,

ne k ad a r iyisin tasn iinde, ne k a d a r iyi.
A m a bir basn akln ayanda, b ir dm.
Koyvermezsin adam ne m al olduunu anlam adan.

41
SOLMAYAGRSN

ek arab, hadi durm a, bugnler sayl.

Sonras ne, to p rak altn d a uyu babam uyu.
O rda ne arkada var, ne dost var, ne kar.
Beri gel, dinle beni, sakn kimseye dem e:
Bir iek soldu mu, tam am , hap yuttu.

42
SAH

Yel olsam, bir ulasam sann teline,

derdinin elinden bir k u rta rsa m dizgini.
Gzle hi kimse gremez dediler yzn,
gz bizim gzmzse, sahi, m m kn yok.

43
EY
ARAP SUN A N

ki getir, ey arap sunan, gle oynaya,

h afak an lar b ast bir yle grnm ekten, bir byle.
Koy rehine seccadeyi, sar, git arap al,
bellesin cmle lem, kafay ekm ek nasl olur.

44
YAZ
K TP
YAZ

A lak felek balad beni kskvrak

ben elimin, ayam n farkna varal.
Yaadm sayacaklar arapsz gnlerim i,
o n la r da bu fakirin hesabna yazlacak.

45
VAR MI
DAHA TES

Bir b atm an lk ta sa sarlrm bu gece,

iki ta sla zengin ederim kendimi,
dini de, akl da boarm kere,
sonra zm kzyle nikh kyarm ,
yatalm cierparem , derim, gel.

46
BU ARAP

Bu arab dilenci iti, bey oldu gitti.

Bu arab tilki iti, arslan kesildi.
Bu arab ihtiyar iti, oldu delikanl.
D elikanl iti, m r bi uzad, bi uzad, bi uzad.

47
IKARALIM D ED K
A C ISIN I

Seccadeyi bir de arap kpnn yanm a serelim, dedik.

Kafay bi gzel ektik, am a bi gzel.
Ayp sylemesi, baya, adam a benzedik.
Tekkelerde ne gnlerim iz harcan d toz oldu gitti,
karalm , dedik, acsn o gnlerin m eyhanelerde.

48
OLDU MU BU

Bir elimizde K ur'an, bir elimizde arap tas.

Bir yanmz hell, bir yanm z haram .
u h am gkkubbe altnda biz neyiz?
Ne ta m gvur, ne ta m m slm an-

49
V E R Y A N S IN

alglar uraya alalm, ba keye.

D ostlarn parm a aznda kalsn,
yle bir veryansn edelim.
kiyle deielim seccademizi.
atlasn nam us mamus, falan filn.

50
BER
DURSUN

C ennet varm , bakn hele,

gzeller dolarm salna salna,
sular akarm eker gibi tatl,
rm ak lar grlermig arap tan , stten, baldan.
Ey arap sunan, h ad i durm a,
akln bana al, bir tas arap sun,
bin veresiye beri dursun,
bir pein yeter de a r ta r bile.

51
CEH EN N EM N
D BN E

Eski arab da alrz, yeni arab da.

C enneti iki arpaya sa tan kiileriz.
ldkten sonra gidecein yer neresi mi?
Sen getir arab, nm e ko hele,
sonra cehennem in dibine k ad a r yolun var.

52
KADEHN
GZLERNDEK

K ur'an, yce din kitab, yeryznde tek,

ta n r iyi eyler y azar okuyann defterine,
oysa biz, estike okuruz, a ra sra.
Sen asl kadehin gzlerinde yan yete bak,
b t n dnya okur onu,
d u daklar deer demez, her dakka.

53
CEN N ETE
KM SE
GDEMEZ

arap i, gzellerin evresinde fr dn,

gzellerle d kalk, gece deme gndz deme.
G nahn, kusu ru n yokm u gibi sa tm a kendini,
grnm e bir yle bir byle.
E srik klarn sonu ne? C ehennem m i?
D em ek cenneti grem eyecek hi kimse.

54
DAHASI
VAR

Bir gn beni nasl sarho greceksin, bilir misin,

alalm, klm m , ayana bam kom uum ,
sarm bir yana gitm i, arap tasm bir yana,
p u ta ta p a n salarnn zincirine vurulm uum .

55
HARCAMA
BEN

te aydnlk, ey arap sunan,

ite dolu tas, ite ay ,
bir de gzel, yakut gibi, prl prl.
K avrulan bu yrek toprak deil,
harcam a, ey arap sunan, h arc am a beni,
o sudan getir bana, ne olur.

56
SON GNE DEK

Keder seni barna basm ak m ister,

hadi ordan, ek araban, de.
Bo skntlara k a p trm a gnlerini.
Y utm adan bedenini to p rak
ne kitab brak, ne ayr imeni.
Hele yrin dudan, sakn ha,
ta son gne dek.

57
YA
Y ETM

Y an n b u b a c a k la r ayrlk dan aacak.

nm de arap, ek babam ek.
S alarm ne gzel, k a r gibi ak,
ya yetm ie vard, lf deil,
insan bugn yaam azsa, ne vakit yaayacak.

58
BEN
ARARSANIZ

Bu dnyadan ekip gittiim gn

arapla ykayn beni.
T alkn arapla verin bana, dolu tasla.
K yam et gn, nerde bu adam, dersiniz, olur a,
ein m eyhane nnde topra da, grn.

59
LDKTEN
SONRA
DRL

Bir gn kknden sklnce bu m r aac,

nem varsa un ufak olacak to p ra k ta .
T opram dan te sti yapar, iine arap korlarsa,
ossaat dirilir, oh derim, dnya varm be!

60
 T A N R I 'YLA
KONUMALAR
YASAK

Ssle, beze, lokum gibi ko kargmza,

esmeri, de, beyaz, de, pembesi, de,
b atan kar, yerlere ser bizi, ldr,
sonra evir d rt yanm z bir sr yasakla,
ona bakm a, una bakm a, bu n a bakm a,
dolu tas eri tu t, am a iindekini dkme.

63
YA O
YA BU

T epeden trn a a varlksn, ey ta n r,

ne yoklarla birsin, ne yok olacak eylerle.
N e yerin var senin, ne yurdun var.
Am a h e r yerdesin, olmadn yer yok.
Ey, yerden y u rtta n , ynlerden ayr, uzak,
ya olduun yeri de bana,
ya olm adn yeri de.

64
FARK
NE

Gnahsz tek kii gster bana.

nsan nasl yaar gnah ilemeden?
Ben kt bir ey yapyorum gnn birinde,
sen kplere biniyorsun o zam an,
alatyorsun anam, kyasya.
K t ey deil mi bu seninkisi?
yleyse aram zda fark ne?

65
FA SA FSO

Bir gzel allam pullam sn bizi,

b ir alay da gzel eyler karm sn bizden.
P o ta d a n b eni byle sen d ktn m adem ,
d ah a iyi, d ah a gzel ol, deme,
ben bu k adarm , tesi fasafiso.

66
ALIVER

H adi ben isyan etm i bir kulum,

sen de ne olur bir kere ne, de.
H adi ben ii k ap k a ra bir nesneyim,
am a senin aydnln h an i nerde?
Bizden sana ibadet, senden bize cennet h a?
N erde kald yleyse iyiliin, adamln,
seninkisi dpedz alveri deil de ne?

67
STEDM
OK DEL

Bir ekm ek kaps a bana,

b ir geim yolu bulaym
kula kulluk etm eden.
yle sarho olaym ki arapla,
yle kendim den geir ki beni,
duym ayaym bir ba ars bile.

68
BAILA
BEN

Bu yree ac bir para, ne olur.

D ertlerin yurduna bir p ar a ac.
T utsan olmu bu cana kyma.
Meyhaneye giden bu aya ho gr.
Bala arap tasn tu ta n bu eli.

69
NEDEN

O gn baka iin yokm u ki,

yetm i iki m illet karm kom uun ortaya,
b ir sr soy sop karm kom uun.
Bense, ak soyuna bal dom uum smsk.
Bu ayrlk gayrlk neden diye sorm u durm uum ,
bu m slm anlk, bu gvurluk neden,
ak iinde erim ek varken?

70
 DNYA
NSANLAR
VE
ZGRLK
BAKA

T am y atm asn akln hi b ir eye.

N ele r kar k a rn a kim bilir yarn,
bu k a ra n lk ta n b aka bir k aran lk ,
bu sa b a h ta n baka bir sabah.

73
T E ST C K

D n ini testiyi ta a vurdum .

A dam akll sarhotum , zilzurna.
Kendiliinden konuuverdi testicik:
Senin gibiydim ben de bir zam anlar.
Ya sen de bir gn benim gibi olursan.

74
GMBR
GMBR

Doruyu savundun mu, halin dum an.

nsann eli kolu balanm bi kere.
Svarsn gnn birinde paalar,
ha babam, dersin, geree uzanrsn,
gm br gm br yuvarlanrsn karanla.

75
O K L E R

En ince dm ler nasl zlr,

gsterdiler d o stlara bir bir,
erdemi, yolu yordam bilen kiiler.
Ama a ta m a d la r nedense tek adm
u karan lk gecenin ierisine,
a n la ta a n la ta bitirem ediler masal,
daldlar deliksiz uykuya.

76
MASAL

N e diye gvenirsin p ara y a pula?

N e diye vnrsn evlerinle, k onaklarnla?
n san m r m asaldan baka ne?
K asrgalar stne yaparsn evini,
m um lar yakarsn iinde stelik,
bir bir ko n ak lar dizersin sel urana.

77
ALDIRM A

alm a bak u zibidilerde.

G eirm iler ellerine bu lkeyi,
en bilgini sanyorlar kendilerini b urann.
Aldrma, serin tu t sen iini,
bilmezsin, yle eektir ki onlar,
eek o lm ayana dinsiz im ansz derler.

78
K A NCIK

Bir sr ala sensin adam eden,

to p rak sahibi yap tn hergeleleri, davar sahibi.
H an verdin, h am am verdin, bol keseden.
Beri yanda yiit adam n kuru ekmei yok.
Kpek iesin senin iine, kanck dnya.

79
A LA B LD N E

Bir te k soluun bile boa gitm esin,

h er solukta alabildiine yaa,
b u dnya bahesinin an asd r yaam ak.
A m a durm az, u a r gider yel gibi.

80
OYUNCAK

Beni dinle, eski dostlarn bir tanesi,

kulak asaym deme sakn felein iine,
ne ba var onun, ne dibi.
Bir ufack arsa yeter bana, de,
kver o arsann kycna,
hi d urm ayan oyunca seyreyle.
PAACIYA
M NNET
ETMEM

nce d ert avucundan ekerim k an a k an a arab,

sonra gider bir yudum cuk su ierim, oh derim.
nce cierimi piirir, bir gzel yerim,
sonra ban arm lokm am bir ahbabn tuzuna.

82
DEMEZ

B tn bu abalam an neden?
K arnn doyurm an iinse bir diyeceim yok.
st n ban, oluun ocuun iinse gene yok.
Ama ok paral bir adam olm ak iinse
kym a gzel m rne, demez.

83
SATMA

K ulak verir dinlersen, bir ift szm var sana:

Ta a tlasa ikiyzllk rubasn giyme,
bir dakkalk m utluluk m utluluk deil.
N e olur, sa tm a lm szl iki pula.

84
TOPRAK

D n testicilerin o rdan geiyordum,

elleri baktrm ne gzel oynuyordu toprakla,
b ak tm on p a rm a k ta on hner.
Kimse farknda deildi, bir ben grdm,
babam n toprayd ellerindeki toprak.

85
GZN
DRT A

u za m a n d a bir sr dostun olacak da ne olacak.

yle u z a k ta n bi selm, naslsn iyi misin, o kadar.
T am in a n r gvenirsin, basarsn barna,
bir de can gzn a tn m, ne gresin,
dost bellediin dost deil, ylan.

86
VIZ G E L E C E K

ste r M slm an olsun, ister gvur olsun, b an a ne,

smscak olsun yrek dediin,
sevgiyle dolu olsun azna dek.
Bizim deftere adn hele b ir yazlsn, karde,
o zam an cennet de vz gelecek sana,
greceksin, cehennem de vz gelecek.

87
EYH
LE
OROSPU

Bir eyh dedi ki bir orospuya:

Sarhosun kzm sen oldum bittim ,
bugn birinin koynundasn, yarn birinin.
Orospu, bakp bakp eyhin suratna, ne dese:
Ben dediin gibiyim, eyhim, doru,
am a sen, u grndn gibi misin?

8S
D L E BE N D E N

T an r gibi gkyzne uzanabilseydim,

canna okurdum u dzenin, canna.
Bir dnya kurardm gnlmce, yepyeni,
ey insan, derdim, ey insan,
dile benden ne dilersen.

89
DEVEDE
KULAK

Dnyamz batanbaa ac dolu, d ert dolu.

Dnyamz kan iinde, felek domuz, ikiyzl,
R a h a t adam nerde hani,
m utlu adam hani nerde?
Varsa bile, devede kulak, aldrma.

90
ZAMANA U Y GUN
BR T

Dinle beni, akln bana devir olum,

dostluk ne, sevgi ne, bir sr vr zvr.
Sarl dnya iine, dilini sk tu t ama,
gzn m var, kulan m var, neyin varsa,
ko bir yana hepsini, bi gzel turusunu kur.

91
FTZ

Gl m yok, diken olsun diken.

G ne mi yok, ate olsun ate.
H rk a m yok, eyh mi yok, tekke mi yok,
kiliseye, ana, p u ta fitiz.

92
VAKTI
GELNCE

Gzm k o rk u tan ne, yok olm ak m?

Bu yarm dan daha gzel b a n a br yarm .
N a urda bir can var, yle byle, ireti,
vakti geldi mi, bas git, derim , oldu b itti.

93
BZ
NSANLAR

K ular gibi tu z a a dm z.
Felein d u rm a d a n y um ruunu yemiiz.
Al k a n la r iinde b a ta n kmz.
Kapsz, dam sz u y u v arlak ta
b ir sr insanz, babo, kimsesiz.
Bu dnyaya istediim iz gibi gelmedik,
bu dnyadan istediim iz gibi gidemeyiz.

94
CEHENNEM

Grm geirmi adam a canm kurban,

ayann tozu olaym onun, tozu.
Asl cehennemi sen gel bana sor, ahbap,
asl cehennem i sen gel bana sor:
H i yanm am bir adam la o tu r bir p ara konu,
gr bak, cehennem denen ey nasl oluyor.
LM EZLK

urda, oh diyecek bir yer olayd,

ya da u uzun yolun gzel bir sonu:
Yzbin yl sonra, yerin altndan,
o tlar gibi, yeil yeil, km a um udu.

96
ACI
R

D o st mu dedin? u hokkabaz evinde h a?

Sakn arayp d u rm a onu bo yere,
bunu benden duy, kim seye bir ey deme.
D erm a n falan ge bi kalem , derde sarl,
sarm a dola o tu r kal aclarnla.
A clara o rta k m dedin? Ge onu da.

97
BAKMADAN
GZYAINA

Bilmez miyim seni, domuz, bilmez miyim seni,

insanolu bir kere dmeyegrsn zora,
yle bir parack uzatm azsn elini,
nerde bir ac grsen, nerde bir yaral yrek,
bakm adan gzyana, k atarsn acya ac,
al dersin y arann stne bir yara daha.

98
BEY
GB

Aclara, kayglara kaplm ak da ne?

H o tu t yreini, gnn gn et, elen,
am a bu nam ussuz yolda nam uslu yr.
Sahiden yokluksa bu gidiin sonu,
sen kendini bugnden yok say,
yaa kendi buyruunda bey gibi.
HAN
DUMAN

Bu dnyaya geldik de ne anladk, ne grdk?

Yaamak um udunun iei hani nerde?
Bu atete bir hayli iyi insan yand,
kl oldu g itti bir hayli iyi insan.
Bir p ar a dum an hani yok mu, bir p ar a dum an?

100
DAKKA
AMA

u olan biten var ya, bo ver ona.

Ta yasn isterse, ok srm ez.
D akka am a dakka, yaam aya bak.
N e gemii dn, ne gelecekten kork.

101
BR GN GELR

Yaadn, yaadn, bin yl yaadn diyelim hadi,

sen b a n a sonunu de bunun, sonunu.
u ykk dkk saraydan ekip gitm ek deil mi?
H a anl anl bir sultansn, ha bir dilenci,
bir gn gelir ikisi de kar bir kapdan.

102
A N LA D IM SA

D nyaya gelirken sorm ad kimse b an a

ister misin gelmek, istem ez misin?
atm kaldm b u rd a ne grdysem.
imdi de ekip gidiyorum ite,
bu da elimde deil, ne yapaym.
A nladm sa bu ii arap olaym.

103
SAKIN HA

yi yrekli mi, akll m, yana, korkm a.

N o bran m, yetersiz mi, ka bucak bucak.
Akll insan zehir sunsa al, i.
N o bran bal erbeti uzatsa, sakn ha!

104
KULLUA
PAYDOS

ki gnde bir som unla katm olsun,

krk b ir testide yarm tas souk suyum.
B unlar varken el kapsnda kulluk h a?
G el gr, yaparsam nam ussuzum .

105
KAZIK

kncaya dek bedenden bu kuru can

en iyi eyi yapacam , inadm inat.
Sana sakalna edeyim, kim knarsa beni.
D okanm asnlar bana, deyyusluk etmesinler,
grsnler biraz da oturd u k lar kaz.

106
KT
TOHUM

Bakyorum cenneti aryorsunuz boyuna

kiminiz tekkede, kim iniz medresede,
kiminiz m anastrda, kilisede kim iniz.
dnz kopuyor cehennem e gitm ekten.
Oysa hi ekm edi yreine bu tohum u
akl banda olan.

107
ANLAMADIM
GTT

Bugn benim gibi sevdal var m,

bugn benim gibi deli,
yerlere serilmi, yrei kan iinde?
Ben deilsem kim u adam ?
Bir zam an lar vardm , ben bendim.
Bugn var olan neyin nesi?

108
DAHA
NE STERSN

D oyacak k ad a r an varsa,
ban sokacak bir de dam n,
insanoluna kulluk etm iyorsan,
bakasnn srtn d an deilse geimin,
tam am , gneli gnler iindesin.

109

TANES
GB

H er eyi dzene koym uun gibi yaa,

iindeym iin gibi yemyeil b ir sevincin,
sanki geim in falan yolunda,
i gibi o tu rd u n say yeillikte bir gececik,
kalkp gidiyorm uun gibi sabahleyin.

110
KALAKALMIIM

Epey ey rendim , diyordum kendi kendime,

ok az ey kald, diyordum, anlam adm .
Aklm bam a alnca ne greyim,
m rm yel gibi esmi gitmi,
hi bir ey renm eden kalakalm m .

111
NEYM,
N E R E L Y M K

Ben istedim de mi byle oldum ?

K endiliim den mi girdim bu kanl yola?
N eden bu yolda koup duruyorum ?
Bir gerek var beni douran,
bir gerek, benim dmda,
ben neyim, nereliyim ki kalkp geleyim?

112
EY
KARDE

Bu yolda yrm ene bak,

ikilik kalkncaya dek.
Sen day an rsan ikilik kalkar.
yle b ir yere de varrsn ki,
senden senlik um u gitm i.

113
EYVALLAH
ETME

Bir sr ite kopua kulluk

daha ne k ad a r srecek?
K onm a ordan oraya sinek gibi,
kimseye eyvallah etm e,
yeter iki gnde b ir som un ekm ek.
yreinin kann,
ellerin an yeme.

114
GRRM

U yuyanlar grrm topran stnde,

grnm eyenler grrm topran altnda.
B akar b akarm yokluk lne,
kim i yola km gelir,
kim i sonra gelecek,
kim i gelmi gitmi.

115
YALAN

N am a z m am az yalan,
byle bir b ahane gerekti.
N eden mi geldik camiye?
B urdan y r tt m z seccade eskidi.
Belki bir yenisi vardr, bakalm dedik.

116
DZEN
OLSAYDI

yi bir dzen olsayd dnyada,

doru tartlsayd insan emei,
dnya, sevilen dnya olurdu.
N am uslu insanlar kalm azd bir kede.

117
Z N D A N

Bir yemi koparsaydm um u t dalndan,

bir u bulsaydm yumama,
yoluna koysaydm iimi bir parack.
Alsayd tokluk lkesine bir kap
bu karanlk, kr zindanda.

118
UURLAR
OLSUN

zgrlk yoluna girmezsen,

bu yolda kom azsan vargcnle,
ykam azsan yzn k an n d a yreinin,
y arn avucunu yalarsn.
E r dediin kendini yok bilm edi mi,
cayr cayr yanm ad m yrek dediin,
hadi yleyse, u u rlar olsun.

119
YOLCULUK
VAR

Yalandm, oldum iki kat.

Oysa kum alar dokumadaydm , yepyeni, salam.
D em in cana baktm , kalkt gidecek,
am an, dedim, ne olur can, gitme,
dedi, dam kt kecek, duram am .

120
SIKIYSA

Gnei balkla gel de sva.

Gizli trkleri gel de syle.
Bir gzel inci kard akl,
dncem in denizinden,
skysa gel de del.

121
NSANCA
YAAYAMAMAK

Bu dnyadan m k o rk ar sanrsnz beni,

lm ekten mi k o rk ar sanrsnz,
canmn, brakp bedenimi, gitm esinden mi?
lm gelmi gelmemi, um urum da deil.
Yolumu kesen, insanca yaayam am ak.

122
 N D E K L E R

nsz ........................................................................................................................6
N eler dendi
A R A P ve A K :
H e r eyden U z a k .......................................................................................... 19
D n y a Bir Y a n a Sen B ir Y a n a ............................................................. 20
R z g r l a r G i b i ................................................................................................ 21
Bir B a h a r S a b a h . ..........................................................................................22
D n e n K i m ........................................................................................................ 23
K a d i r G e c e s in d e Bile....................................................................................24
K e n d i n i B i L ........................................................................................................ 25
M u t l u K i i ...............................................................................................................26
T o p u T o p u ............................................................................................................27
B ir G n n Beylii......................................................................................... 28
B e n im P a y m .................................................................................................... 29
k i Y u l a r .............................................................................................................30
H a n i .......................................................................................................................31
N e G n e D u r u y o r . .........................................................................................32
Y a r n ...................................................................................................................... 33
Bu Y olda n a m a .......................................................................................... 34
K a n c k l k Y o k .................................................................................................. 35
Bu K o r k u N e . .................................................................................................. 36
M e d r e s e D e d i i n .............................................................................................37
T n T n t e r s i n .............................................................................................. 38
H i U y a n m a d a n .............................................................................................39
Ak e r b e t i ........................................................................................................40
B r a k m a z s n A d a m ......................................................................................41
S o l m a y a g r s n ................................................................................................. 42
S a h i ........................................................................................................................43
Ey a r a p S u n a n ........................................................................................... 44
Yaz K t i p Y a z .................................................................................................45
V ar m D a h a tesi.......................................................................................... 48
Bu a r a p . ............................................................................................................ 47
k a r a l m D e d ik A c s n ............................................................................48
Oldu mu B u ..........................................................................................49
V e ry a n sn ................................................................................................. 50
Beri D u r s u n ...........................................................................................51
Cehennem in D ib in e ............................................................................52
K adehin G zlerindeki......................................................................... 53
Cennete Kimse G id em ez...................................................................54
D ahas v a r ...............................................................................................55
H arcam a B e n i...................................................................................... 56
Son G ne D e k ......................................................................................57
Ya Y e tm i ..............................................................................................58
Beni A rarsanz........................................................................................59
ldkten Sonra Dirili........................................................................ 60
TA N R IY LA KONUMALAR :
Y a s a k ....................................................................................................... 63
Ya O Ya B u .......................................................................................... 64
F a rk N e .................................................................................................. 65
Fasafiso...................................................................................................... 66
A lv e ri................................................................................................... 67
stediim ok D e il........................................................................... 63
Bala B e n i ........................................................................................... 69
N e d e n .................................................................................................... .70
DNYA, NSA NLA R VE ZGRLK :
B a k a ..................................................................................................... .73
T e s tic ik .................................................................................................... 74
G m br G m b r .................................................................................75
O K i ile r.................................................................................................. 76
M a s a l..................................................................................................... .77
A ld r m a .................................................................................................... 78
K a n c k ......................................................................................................79
A lab ildiine............................................................................................. 80
O y u n c a k ................................................................................................... 81
P aacya M innet E tm e m ................................................................. 82
Demez.......................................................................................................83
S a t m a .......................................................................................................84
T o p r a k ......................................................................................................85
G zn D rt A .................................................................................. 86
Vz G e le c e k ................................................ . .87
eyh ile O ro sp u .......................................... . 88
Dile B e n d e n ................................................ . 89
Devede K u la k ............................................ . .90
Z am ana U ygun Bir t..................... ..91
F itiz.................................................................. .92
V akti G elince............................................. . .93
Biz n s a n la r................................................ . .91
C e h e n n e m .................................................... . .95
lm e z lik ...................................................... . .96
Ac i i r ......................................................... .97
B akm adan G zy a n a............................... ..98
Bey G i b i ...................................................... . .99
H ani D u m a n .............................................. 100
D akka a m a ............................................. 101
Bir G n G e li r ............................................ 102
A n la d m s a ................................................... 103
Sakn H a ...................................................... 104
Kullua Paydos........................................... 105
K a z k ............................................................. 106
K t T o h u m ............................................... 10 7
A nlam adm G i t t i ...................................... 108
D ah a N e stersin 109
i Tanesi G ib i......................................... 110
K a la k a lm m .............................................. 111
Neyim, N ereliyim k i ............................... 112
Ey K a r d e ................................................... 113
Eyvallah E t m e .......................................... 114
G r r m ....................................................... 115
Y a l a n ............................................................. 116
D zen O lsay d ............................................. 117
Z in d a n ......................................................... 118
U u rlar O ls u n ............................................. 119
Yolculuk V a r ............................................... 120
Skysa ......................................................... 121
n san c a Y aayam am ak............................ 122