Skema Modul Bagus Sejarah SPM 2016

TAJUK RAMALAN SEJARAH KERTAS 2 SPM 2016
TAMADUN MESIR PURBA (c) (i) Sebab pendidikan memainkan peranan penting dalam
pembinaan tamadun manusia
(a) Sumbangan tamadun Mesir Purba dalam bidang seni bina dan PENSKORAN KBAT
perubatan Pendidikan membolehkan manusia menjalankan aktiviti
pertanian.
Seni Bina Contohnya masyarakat Mesir Purba menggunakan ilmu matematik
Memberi sumbangan dalam senibina piramid dan astronomi untuk membina sistem pengairan dan mengawal
Menggunakan kreativiti dalam bidang pembinaan. banjir. Penguasaan ilmu tersebut amat berguna. Dengannya,
Memperkenalkan teknik pembinaan menggunakan batu-bata. mereka boleh mendapatkan bekalan air yang cukup untuk
menjalankan aktiviti pertanian. Mereka mendapat bekalan makanan
Perubatan yang cukup untuk menampung jumlah penduduk yang ramai.
Melahirkan pengamal perubatan (doktor).
Pendidikan membolehkan manusia membina bandar.
Menguasai teknik pembedahan.
Mereka menguasai ilmu memumiakan mayat. Contohnya masyarakat di lembah Indus menggunakan ilmu
Menghasilkan ubat-ubatan matematik dan geometri untuk membina bandar terancang.
[6 markah] Penguasaan ilmu tersebut bsangat bermanfaat. Dengan ilmu
tersebut, mereka dapat menyusun atur bangunan secara blok segi
empat dengan rangkaian jalan raya dan sistem pembentungan yang
(b) Sistem pendidikan dalam tamadun Mesir Purba sempurna. Pembinaan bandar terancang membolehkan
masyarakatnya menikmati hidup yang sejahtera.
PENSKORAN KBAT
Ulasan [6 markah]
Pendidikannya yang sistematik telah menyebabkan tamadun Mesir
(ii) Usaha melahirkan masyarakat yang berilmu
Purba mencapai kegemilangan
PENSKORAN KBAT
Cara Pelaksanaan
Untuk melahirkan masyarakat yang berilmu, kita hendaklah
Pendidikan di Mesir dikhaskan untuk anak golongan atasan sahaja.
meningkatkan kualiti pendidikan.
Pendidikan diberikan kepada kanak-kanak sejak kecil lagi.
Pendidikan diuruskan kerajaan. Kerajaan menentukan dasar, bentuk Usaha tersebut boleh dilakukan dengan memperbanyakkan lagi
dan kurikulum pendidikan yang hendak dilaksanakan. Pendidikan pembinaan pusat pengajian tinggi, kolej dan sekolah.
dijalankan di rumah-rumah ibadat. Tenaga pengajarnya terdiri Institusi tersebut mestilah memiliki frasarana pembelajaran yang
daripada golongan pendeta. Pendidikan member penekanan kepada sesuai serta mempunyai tenaga pengajar yang berwibawa dan
ilmu geometri, matematik dan sains. Corak pendidikan sedemikian berkemahiran tinggi serta menguasai teknik pengajaran yang
sangat berkesan. Pendidikan tersebut berjaya melahirkan pegawai berkesan. Usaha tersebut sangat baik kerana dapat meningkatkan
kerajaan yang terlatih. minat generasi baru menimba ilmu pengetahuan
[4 markah]
[4 markah]
Sejarah 1249/2 Modul BAGUS SEJARAH SPM @cgzakariasejarah 2016 1

TAMADUN INDUS Kemahiran dalam ilmu matematik dan geometri sangat berguna.
Hal ini menyebakan mereka berjaya mencapai kemajuan dalam
bidang pembinaan.
(a) Bandar terancang di Lembah Indus. Kerana mereka memiliki sifat terbuka.
Mereka sedia menerima unsur baik dari luar.
Mohenjo Daro Contohnya mereka mengambil unsur-unsur teknologi baru daripada
Harappa tamadun Mesopotamia dan Mesir Purba.
[1 markah] Mereka menyesuaikan unsur luar tersebut dengan keadaan dan
suasana tempatan.
(b) Ciri bandar terancang tersebut. Usaha mereka itu sangat kreatif kerana dengan usaha tersebut
mereka dapat meningkatkan mutu bahan bina melalui proses
Terbahagi kepada bahagian utama dan bahagian kedua. pembakaran. Dengan itu mereka dapat membina bangunan yang
Bahagian utama ialah pusat pentadbiran dan pusat keagamaan. lebih baik dan kukuh.
Bahagian kedua ialah pusat petempatan. [2 markah]
Bandar terancang itu dikelilingi oleh tembok.

Tembok dapat menghalang bandar tersebut daripada ancaman luar. (d) Sebab bandar pada hari ini tidak dapat memberikan kehidupan yang
selesa
Bandar mempunyai susun atur yang sistematik.
Bandar disusun secara blok segi empat.
PENSKORAN KBAT
Setiap blok dipisahkan oleh jalan raya yang lurus.
Kerana tiada pembahagian kawasan.
Bandar dihubungkan dengan sungai.
Contohnya bahagian pentadbiran tidak dipisahkan dengan kawasan
Bandar mempunyai sistem kumbahan terancang. petempatan.
Kumbahan dari rumah disalir keluar melalui paip ke longkang yang Keadaan ini tidak tersusun.
mengalir di bawah jalan. Bandar menjadi sesak dengan kenderaan, sibuk dan bising dengan
Bahan buangan ini dihantar ke pusat pembuangan di luar bandar. hiruk pikuk penghuni kawasan perumahan.
Hal ini menimbulkan suasana yang membosankan.
[3 markah]
Kerana kebersihan tidak terjaga.
(c) Sebab masyarakat di Lembah Indus berjaya membina bandar Contohnya air kumbahan, pembuangan najis dan sampah sarap
terancang. tidak diuruskan dengan baik.
Bandar menjadi kotor dan tidak selesa.
PENSKORAN KBAT Situasi ini amat mengecewakan.
Kerana mereka menguasai ilmu geometri dan matematik. Hal ini boleh menyebabkan merebaknya penyakit berjangkit yang
Penguasaan ilmu ini menyebabkan mereka dapat merancang susun akan mengakibatkan kualiti kesihatan masyarakat yang rendah.
atur dan pengisian bandar.
Contohnya mereka dapat menyusun atur bangunan dengan tersusun [2 markah]
secara blok segi empat. Mereka dapat membina jalan raya yang
lurus. Mereka dapat memisahkan kawasan pentadbiran dengan
kawasan perumahan.

(e) Bandar yang menjadi idaman anda

PENSKORAN KBAT
Mempunyai susun atur yang terancang.
Bandar dibahagikan kepada dua bahagian mengikut fungsinya.
Contohnya bahagian pentadbiran dipisahkan daripada kawasan
petempatan.
Perancangan tersebut sangat efektif.
Dengan perancangan yang sedemikian, bandar menjadi kurang
sesak dan bebas daripada kebisingan.
Bandar yang sedemikian mewujudkan suasana yang selesa.
Bandar yang bersih. Bandar ini bebas daripada sisa buangan
sampah dan air kumbahan. Saliran dan longkang diurus dengan baik
untuk mencegah merebaknya penyakit berjangkit.
Mempunyai frasarana yang lengkap seperti tempat membeli belah,
pusat kesihatan, sekolah, taman rekreasi dan sebagainya bagi
memenuhi keperluan asas penduduk.
[2 markah]

TAMADUN HWANG HO
(a) Sebab masyarakat neolitik pada zaman awal membina (c) Hubungkait keadaan semula jadi yang terdapat di persekitarannya
petempatan kekal lembah sungai Hwang Ho terhadap pembentukan tamadun Hwang Ho
PENSKORAN KBAT PENSKORAN KBAT

Tanah di sekitar lembah Hwang Ho subur. Lembangan Szechwan menyediakan tanah yang subur untuk
Contohnya, tanah lanar dimendapkan di lembangan Hwang Ho bercucuk tanam.
selepas berakhirnya banjir. Berbagai-bagai jenis tanaman boleh diusahakan.
Tanah lanar yang subur amat sesuai untuk bercucuk tanam. Bekalan makanan yang berlebihan mendorong penduduk dari
Keadaan ini menguntungkan penduduk. tempat lain berhijrah ke situ.
Mereka boleh menanam pelbagai jenis tanaman untuk dijadikan Lembangan ini juga menyediakan tanah pamah yang landai sesuai
makanan seperti padi, jagung barli, taro dan sebagainya. untuk membina petempatan.
Bekalan makanan yang berlebihan dapat menampung jumlah Pertambahan jumlah penduduk menyebabkan berlakunya
penduduk yang ramai. pengkhususan pekerjaan dan organisasi sosial.
Sungai Hwang Ho membekalkan sumber air. Sungai Hwang Ho menyebabkan penduduk di situ mudah
Contohnya, air sungai digunakan untuk mengairi kawasan pertanian. mendapatkan bekalan air untuk pengairan.
Mereka membina sistem pengairan untuk mengalirkan air dari Sungai Hwang Ho memudahkan mereka mendapatkan bekalan air
sungai Hwang Ho ke kawasan pertanian. untuk kegunaan harian.
Langkah ini sangat bijak. Sungai ini digunakan sebagai laluan perhubungan dan
Tanah pertanian menjadi lebih subur dan produktif. Mereka pengangkutan
mendapat hasil berlebihan. Lebihan hasil itu diperdagangkan.
Teluk Bo Hai menyebabkan lautnya tenang.
[2 markah] Muara sungai di teluk Bo Hai tenang dan dalam.
Perairan yang tenang amat sesuai untuk dibina pangkalan atau
(b) Keistimewaan yang membezakan bandar Anyang dengan bandar- pelabuhan.
bandar lain di Lembah Hwang Ho.. Melalui pelabuhan, masyarakat di situ dapat menjalinkan hubungan
perdagangan dengan negara luar melalui Laut Kuning.
[2 markah]
Terletak di kawasan tanah tinggi
Terdapat istana, kuil dan pusat pentadbiran
Didiami oleh raja, golongan pembesar dan golongan agama
Dilengkapi tembok menghalang pencerobohan musuh
Dikelilingi oleh perkampungan petani
[2 markah]

(d) Kegemilangan tamadun Hwang Ho banyak bergantung kepada (e) Iktibar yang boleh kita pelajari daripada kejayaan masyarakat di
kemajuan masyarakatnya dalam bidang pertanian. Lembah Hwang Ho membina tamadun mereka
Nyatakan kemajuan tersebut.
Semangat hidup mereka yang bersatu padu menyebabkan
kehidupan mereka menjadi aman.
PENSKORAN KBAT
Contohnya mereka sama-sama berusaha menjaga keamanan
Ulasan negara kota mereka. Mereka juga berganding bahu dalam
Kegemilangan tamadun Hwang Ho banyak bergantung kepada menjalankan kerja pertanian.
kemajuan masyarakatnya dalam bidang pertanian Semangat tersebut amat wajar kita contohi.
Semangat perpaduan mengajar kita agar mementingkan
Kemajuan Pertanian keharmonian agar kita dapat hidup dengan sejahtera.
Penggunaan sistem pengairan dalam pertanian.
Mereka membina terusan untuk mengairi kawasan pertanian dan Kegigihan mencipta sesuatu yang baru menyebabkan mereka
mengelakkan banjir. dapat menghasilkan teknologi yang tinggi.
Teknologi tersebut sangat berfaedah. Contohnya, melakukan inovasi sehingga berjaya mencipta sistem
Sistem pengairan yang baik menambah kesuburan tanah pertanian. tanaman bergilir, sistem teres serta alatan pertanian daripada besi.
Hasil pengeluaran pertanian meningkat. Sikap ini sangat berharga.
Bekalan makanan berlebihan dan boleh didagangkan. Teknologi bukan sahaja mempercepatkan kerja-kerja pertanian,
malah menjana hasil pengeluaran yang tinggi.
Penggunaan sistem tanaman bergilir dalam pertanian Sikap ini juga mengajar kita agar tidak mudah mengalah dalam
Tanah diguna secara berterusan sepanjang tahun. Tanaman berbeza mencipta ivovasi kearah meningkatkan kualiti hidup yang lebih baik.
di tanam di atas tanah yang sama secara begilir. [2 markah]
Contohnya, selepas menanam jagung, tanah itu digunakan pula
untuk menanam kacang.
Kaedah ini sangat menguntungkan.
Walau pun tanah digunakan secara intensif tetapi tanah tersebut
akan kekal subur.
Hasil pertanian akan bertambah.
[2 markah]

TAMADUN HWANG HO
Tindakan tersebut memabawa kesan yang positif.
Bekalan makanan berlebihan menyebabkan mereka dapat
(a) Kelebihan lembah sungai Hwang Ho yang mendorong masyarakat menampung jumlah penduduk yang ramai.
neolitik pada zaman tamadun awal membina petempatan kekal di situ Penduduk dari tempat lain mula berhijrah ke Lembah Hwang Ho dan
membina tamadun di situ.
PENSKORAN KBAT [6 markah]
Sungai Hwang Ho menjadikan tanah di sekitarnya subur.
Contohnya, tanah lanar dimendapkan di lembangan Hwang Ho
selepas berakhirnya banjir. (c) (i) Hubungkait kemajuan teknologi pertanian dalam masyarakat di
Tanah lanar yang subur amat sesuai untuk bercucuk tanam. lembah Hwang Ho dengan manfaatnya terhadap masyarakat
Keadaan ini menguntungkan penduduk. dunia pada abad ini
Mereka boleh menanam pelbagai jenis tanaman untuk dijadikan
makanan seperti padi, jagung barli, taro dan sebagainya. PENSKORAN KBAT
Bekalan makanan yang berlebihan dapat menampung jumlah Penggunaan sistem pengairan dalam pertanian dimanfaatkan
penduduk yang ramai. oleh masyarakat dunia pada hari ini untuk mengairi kawasan
pertanian.
Sungai Hwang Ho membekalkan sumber air. Contohnya masyarakat dunia membina terusan untuk mengairi
Contohnya, air sungai digunakan untuk mengairi kawasan pertanian. sawah menyebabkan padi boleh ditanam dua kali setahun.
Mereka membina sistem pengairan untuk mengalirkan air dari Teknologi tersebut sangat berfaedah.
sungai Hwang Ho ke kawasan pertanian. Sistem pengairan yang baik menambah kesuburan tanah pertanian.
Langkah ini sangat bijak. Hasil pengeluaran pertanian meningkat.
Tanah pertanian menjadi lebih subur dan produktif. Mereka Bekalan makanan berlebihan dan boleh didagangkan.
mendapat hasil berlebihan. Lebihan hasil itu diperdagangkan.
Penggunaan sistem sistem teres dimanfaatkan oleh masyarakat
[4 markah] dunia pada hari ini untuk membolehkan mereka menjalankan
pertanian di tanah tinggi.
Contohnya di Malaysia, bukit diteres untuk dijadikan ladang getah,
(b) Sumbangan petempatan kekal terhadap pembinaan tamadun di kelapa sawit dan teh.
Lembah Hwang Ho. Usaha ini sangat bermanfaat.
Kawasan pertanian di tanah rata yang amat terhad boleh diatasi.
PENSKORAN KBAT Hasil pertanian dapat diusahakan secara komersil.
Petempatan kekal membolehkan masyarakat menjalankan Negara memperoleh pendapatan.
kegiatan pertanian. [6 markah]
Contohnya, penduduk nomad tidak lagi bergantung hidup kepada
kegiatan berburu dan mengutip makanan.
Mereka mula bercucuk tanam dengan menanam tanaman utama
seperti padi, gandum, barli, oat dan sebagainya.
Mereka juga menanam tanaman sampingan seperti kacang, jagung,
pisang dan sayur-sayuran.

(c) (ii) Iktibar yang boleh kita pelajari daripada kejayaan

masyarakat Shang di Lembah Hwang Ho membina
tamadun mereka
PENSKORAN KBAT
Semangat hidup mereka yang bersatu padu menyebabkan
kehidupan mereka menjadi aman.
Contohnya mereka sama-sama berusaha menjaga keamanan
negara kota mereka. Mereka juga berganding bahu dalam
menjalankan kerja pertanian.
Semangat tersebut amat wajar kita contohi.
Semangat perpaduan mengajar kita agar mementingkan
keharmonian agar kita dapat hidup dengan sejahtera.
Kegigihan mencipta sesuatu yang baru menyebabkan mereka

dapat menghasilkan teknologi yang tinggi.
Contohnya, melakukan inovasi sehingga berjaya mencipta sistem
tanaman bergilir, sistem teres serta alatan pertanian daripada besi.
Sikap ini sangat berharga.
Teknologi bukan sahaja mempercepatkan kerja-kerja pertanian,
malah menjana hasil pengeluaran yang tinggi.
Sikap ini juga mengajar kita agar tidak mudah mengalah dalam
mencipta ivovasi kearah meningkatkan kualiti hidup yang lebih baik.
[4 markah]

PENINGKATAN TAMADUN (PERUNDANGAN)

kerana hendak melindungi rakyat agar golongan yang lemah
(a) Prinsip undang-undang Rom yang menjadi dasar sistem tidak ditindas
perundangan moden pada masa kini. Pelaksanaan undang-undang membolehkan keadilan diwujudkan
dalam masyarakat. Contohnya, undang-undang yang adil
Setiap individu mempunyai hak di sisi undang-undang. menghapuskan diskriminasi dalam masyarakat. Dengan itu, keadaan
Seseorang itu akan mendapat hak yang sama di sisi undang-undang hidup masyarakat akan menjadi sejahtera.
sama ada dia rakyat biasa atau bangsawan. [6 markah]
Seseorang yang dituduh melakukan kesalahan perlu dibicarakan.
Dia berhak membela diri untuk membuktikan dia tidak bersalah.
Seseorang itu tidak boleh dianggap bersalah selagi tidak terbukti (c) (ii) Gejala tidak mematuhi undang-undang dan Langkah
bersalah meningkatkan kepatuhan kepada undang-undang
Seseorang yang dituduh berhak membela diri
Hukuman dijatuhi berdasarkan bukti
[4 markah] PENSKORAN KBAT
Gejala Tidak Mematuhi Undang-Undang
(b) Pelaksanaan undang- dalam tamadun China Melakukan jenayah.
Contohnya rompakan, culik, pemerdagangan manusia dan
sebagainya. Perkara ini menimbulkan ketakutan dalam kalangan
masyarakat. Ia juga boleh menjejaskan pertumbuhan ekonomi
Pelaksanaan undang- dalam tamadun China bertujuan untuk
negara.
memperkukuhkan pematuhan rakyat kepada undang-undang
Raja diberi kuasa mutlak dalam melaksanakan undang-undang Langkah Meningkatkan Kepatuhan
Undang-undang dilaksanakan dengan tegas Menguatkuasakan undang-undang dengan tegas
Orang yang bersalah tidak berpeluang membuat rayuan Contohnya membuat pindaan undang-undang terhadap hukuman
Tidak ada perasaan belas kasihan dalam melaksanakan hukuman kesalahan rompakan bersenjata dengan lebih tegas. Ketegasan ini
Undang-undang dilaksanakan dalam apa jua keadaan sama ada akan menyebabkan pesalah akan serik. Di samping itu, ia juga akan
semasa aman atau semasa peperangan member pengajaran kepada ahli masyarakat yang lain.
[4 markah]
[6 markah]
(c) (i) Sebab undang-undang diperlukan dalam sesebuah negara

PENSKORAN KBAT
kerana hendak mengawal keamanan negara agar tidak ada
pihak yang melakukan huru-hara.
Dengan undang-undang, tingkah laku masyarakat dapat dikawal.
Masyarakat sentiasa mematuhi peraturan. Contohnya tiada kejadian
jenayah berlaku dalam masyarakat. Hal ini menyebabkan keadaan
politik negara menjadi stabil.

PENINGKATAN TAMADUN (PERUNDANGAN)
(a) Cabang undang-undang Rom (d) Pelaksanaan undang-undang berteraskan falsafah Legalisme di
China
Undang-undang sivil
Undang-undang jenayah PENSKORAN KBAT
Undang-undang natural Pelaksanaan undang-undangnya sangat tegas
[2 markah] Buktinya, tidak ada perasaan belas kasihan dalam melaksanakan
hukuman. orang yang bersalah tidak berpeluang membuat rayuan.
Undang-undang tetap dilaksanakan dalam apa jua keadaan sama
(b) Prinsip undang-undang Rom ada semasa aman atau semasa peperangan.
[2 markah]
Setiap individu mempunyai hak di sisi undang-undang
Setiap individu adalah sama di sisi undang-undang
Setiap individu berhak mendapat keadilan
Seseorang tidak dianggap bersalah selagi tidak terbukti bersalah (e) Hubungkat kepatuhan masyarakat terhadap undang-undang dengan
Seseorang yang dituduh berhak membela diri kestabilan negara
Hukuman dijatuhi berdasarkan bukti
[2 markah] Masyarakat mematuhi peraturan dalam negara menyebabkan
tingkah laku mereka terkawal.
Kejadian jenayah berkurangan dalam negara. Contohnya kejadian
(c) Pelaksanaan undang-undang yang berteraskan agama Hindu di India rompakan, penculikan, pembunuhan dan lain-lain jarang berlaku. Hal
ini menyebabkan keamanan negara berkekalan.
Berpandukan kitab Dharma Sastra [2 markah]
Brahmin diberi kuasa mentafsir undang-undang
Titah perintah raja menjadi undang-undang
Raja memelihara kedaulatan undang-undang
Semua kesalahan dikenakan denda
Denda berdasarkan keseriusan kesalahan yang dilakukan
[2 markah]

PENINGKATAN TAMADUN (EKONOMI)
(a) Faktor kepesatan perdagangan di India (b) Penglibatan dalam bidang perdagangan antarabangsa dapat
membantu mewujudkan masyarakat berpendapatan tinggi di negara
kita.
India mempunyai hubungan perdagangan dengan luar
Contohnya, kerajaan Maurya mengadakan hubungan dengan PENSKORAN KBAT
Macedonia, Sri Lanka, Asia Tengah dan Asia Tenggara. Penglibatan dalam perdagangan antarabangsa dapat
mewujudkan masyarakat berpendapatan tinggi
Berkembangnya bidang perusahaan
Banyak pusat perindustrian telah muncul di India. Contohnya pusat
perusahaan di Anga, Kalinga dan Karusa, Bengal dan Benares. Perdagangan antarabangsa mendatangkan hasil kepada negara.
Pusat perusahaan ini menghasilkan tekstil dan kain sutera. Terdapat Contohnya, pengeksportan barangan perusahaan, pertanian,
juga perusahaan perhiasan perusahaan emas, mutiara dan batu perlombongan dan perkhidmatan dapat menyumbang pendapatan
permata. kepada negara. Negara memperolehi dana yang banyak. Dengan
dana tersebut, kerajaan dapat meningkatkan pembangunan negara.
Mempunyai bekalan barang dagangan yang banyak Pembangunan yang pesat akan membuka banyak peluang ekonomi
Contohnya senjata, gading gajah, emas, berlian dll. Barang untuk diceburi oleh rakyat. Peluang pekerjaan yang banyak dapat
dagangan ini boleh dieksport ke negara luar. membantu rakyat memperoleh pendapatan yang tinggi.
Terdapat banyak pelabuhan. [4 markah]
ContohnyaTamralipti, Ghantashala, Kadura, Broach, Chaul dan
Cambay. Pelabuhan ini menghubungkan India dengan negara luar. (c) (i) Cara masyarakat dunia memanfaatkan teknologi pertanian
Terdapatnya persatuan perdagangan (stresthin). dalam tamadun di China
Contohnya persatuan tukang kayu, tukang logam, tukang kulit dan
sebagainya. Persatuan memainkan peranan mengawal harga dan
kualiti barang serta mengawal gaji pekerja.Kualiti barangan yang PENSKORAN KBAT
baik mendapat permintaan yang tinggi daripada pedagang luar. Masyarakat dunia hari ini memanfaatkan sistem teres untuk
membolehkan pertanian dijalankan di kawasan tanah tinggi.
[6 markah]
Bukit diteres untuk dijadikan ladang. Contohnya ladang kelapa sawit,
getah, koko dan teh di Malaysia. Bukit juga diteres untuk dijadikan
ladang / sawah padi di Jawa dan Vietnam. Kaedah ini menyebabkan
tanah rata boleh digunakan untuk tujuan pembangunan.
[4 markah]

(c) (ii) Strategi menjadikan pertanian sebagai satu bidang perniagaan
PENSKORAN KBAT
Menanam secara skala besar
Membuka ladang tanaman komersil. Contohnya ladang kelapa sawit,
getah, kokoh, teh, tembakau dan lain-lain. Kerajaan juga libatkan
sektor swasta dan syarikat asing dalam membuka ladang tersebut.
Pengeluaran yang banyak membolehkan hasil pengeluaran
dipasarkan di peringkat dunia.
Memproses hasil pertanian untuk dijadikan barangan konsumer
Hasil pertanian diproses menjadi barangan pengguna. Contohnya
buah-buahan diproses menjadi jem, kerepek, jeruk, jem dan
sebagainya. Pemprosesan tersebut dapat mengelakkan hasil
pertanian rosak. Barangan pengguna juga dapat dipasarkan ke
peringkat antarabangsa.
[6 markah]

PENINGKATAN TAMADUN (EKONOMI & PENDIDIKAN)
(a) Punca negara kota di Yunani memberikan tumpuan kepada kegiatan (d) Ciri pendidikan agama dalam tamadun India pada Zaman Vedik
perdagangan
Berteraskan agama.
Tanahnya tidak subur untuk pertanian Mereka mempelajari dan mendalami agama Hindu dengan
Memiliki pelabuhan yang baik menggunakan kitab Veda.
Kedudukan yang strategik Pembelajaran dijalankan di rumah ibadat, di istana dan di rumah.
Mempunyai hubungan dengan negara luar Pendidikan diajar oleh Brahmin, guru agama, pendeta atau ahli
Mempunyai bekalan barang dagangan yang banyak agama.
[2 markah] Pembelajaran disampaikan dengan menggunakan bahasa Sanskrit.

Pembelajaran dilakukan melalui kaedah hafalan.
Kebanyakan pelajar adalah kaum lelaki.
(b) Faktor kepesatan bidang perdagangan di India Kaum wanita tidak diberi pendidikan.
Lihat SKEMA [2 markah]
Peningkatan Tamadun (Ekonomi)
[2 markah] (e) Perubahan yang berlaku di Rom akibat perkembangan dalam bidang
pendidikan
PENSKORAN KBAT
(c) Kemajuan dalam bidang pertanian pada zaman peningkatan tamadun Masyarakat berilmu pengetahuan
di China. Ramai cendekiawan muncul pada zaman itu. Contohnya ahli
falsafah, jurutera dan sejarawan. Mereka memanfaatkan ilmu untuk
Penggunaan kolar kuda untuk menarik bajak membangunkan negara kota. Seperti membina jambatan, jalan raya,
Penggunaan sistem pengairan untuk mengairi kawasan pertanian bangunan pentadbiran dan sebagainya. Kemudahan tersebut
Penggunaan batas untuk menanam bagi mengelakkan tanaman memberikan keselesaan kepada masyarakat. Dengan itu, negara
ditenggelami air kota mereka mengalami kemajuan yang pesat.
Penggunaan alatan pertanian seperti cangkul, sabit dan lain-lain
untuk mempercepatkan kerja-kerja pertanian [2 markah]
Penggunaan teknik tanaman bergilir untuk mengekalkan kesuburan
tanah pertanian
Penggunaan sistem teres untuk membolehkan pertanian dijalankan
di kawasan tanah tinggi
[2 markah]

PENINGKATAN TAMADUN (SENI BINA) (c) Sebab berjaya membina monumen yang hebat
Menguasai ilmu matematik dan geometri

(a) Tujuan membina monumen Mengambil ilmu daripada tamadun lain
Mempunyai pemimpin yang berwibawa
Dijadikan pusat pentadbiran Kerajaan yang kuat
Menjaga keselamatan negara Rakyat yang bersatu padu
Menjadi tempat ibadat Rakyat yang mempunyai jati diri
Menyediakan infrastruktur kepada rakyat Rakyat yang mempunyai semangat yakin diri yang tinggi
Menjadi lambang keagungan sesebuah kerajaan [2 markah]
Menunjukkan kehebatan seseorang pemerintah
Menunjukkan kekayaan sesebuah kerajaan
(d) Sebab penguasaan dalam bidang sains dan teknologi penting dalam
Mengingati tokoh
pembinaan monumen
Mengingat peristiwa penting
Menunjukkan ketahanan menghadapi cabaran PENSKORAN KBAT
Kerana dapat membina binaan yang kukuh
[2 markah] Dengan penguasaan ilmu sains dan teknologi, jurutera dapat
menghasilkan bahan binaan yang bermutu tinggi. Contohnya
(b) Ciri kehebatan monumen menghasilkan batu-bata melalui pembakaran dengan suhu yang
tinggi. Dengan itu, bangunan dapat dibina berlapis-lapis. Binaan
Bentuk bangunan yang lebih sempurna yang demikian memperlihatkan seni bina yang menarik.
Mempunyai ukiran yang unik
Mempunyai ukiran berunsur keagamaan [2 markah]
Mempunyai nilai estetik.
Menggunakan elemen geometri iaitu berbentuk segi empat dan bulat
Mempunyai binaan menara pelbagai bentuk seperti kon, kubah dan (e) Binaan bersejarah dipulihara dan diisytiharkan sebagai monumen
pagoda. warisan dunia.
Penggunaan elemen geometri dalam seni bina.
PENSKORAN KBAT
Mempunyai pelbagai jenis tembok, pintu gerbang dan jambatan.
Memulihara dan mengisytiharkan bangunan bersejarah sebagai
monumen warisan dunia adalah satu usaha yang baik.
[2 markah]
Usaha tersebut bertujuan untuk mengekalkan artifak sejarah agar
dapat dijadikan bahan kajian. Pengkaji dapat membuat kajian
tentang teknologi seni bina yang digunakan menyebabkan binaan itu
kukuh dan kekal hingga kini. Unsur seni binanya yang unik bukan
sahaja dapat menjadi tarikan pelacong, tetapi dapat diketahui oleh
generasi kemudian.
[2 markah]

KERAJAAN MARITIM DI ASIA TENGGARA
(a) Maksud pelabuhan entreport (d) Orang Melayu tidak mampu bersaing dalam bidang perdagangan
Pelabuhan yang mengumpul hasil daripada pelabuhan pembekal

sekitar dan membekalkannya kepada pedagang antarabangsa yang PENSKORAN KBAT
datang berdagang di situ. Ulasan
Dalam masa yang sama, pelabuhan ini juga mengedarkan hasil luar Orang Melayu hari ini menghadapi kesukaran untuk bersaing
negara kepada pedagang tempatan. dalam bidang perdagangan maritim.
[1 markah]
Hujahan
Orang Melayu kekurangan dana.
(b) Faktor yang membantu pelabuhan Kedah Tua menjadi pelabuhan Dana yang sedikit menyukarkan pengurusan perdagangan. Dana
entreport yang maju di Semenanjung Tanah Melayu. diperlukan untuk mendapatkan barang dagangan, menguruskan
pengangkutan, kerja-kerja pembungkusan dan penghantaran dan
Kedudukan strategik iaitu di laluan Selat Melaka lain-lain. Oleh itu, mereka hanya terlibat dalam perniagaan secara
Terlindung daripada monsun Barat Daya dan Timur Laut kecil-kecilan sahaja.
Terdapat Gunung Jerai menjadi panduan kapal [2 markah]
Kaya dengan bekalan seperti damar, rotan dan sebagainya
Kaya dengan sumber bumi seperti bijih timah
Barang dagangan dari luar mudah diperoleh (e) Penekanan kepada perdagangan maritim untuk meningkatkan
Menjalin hubungan perdagangan dengan kerajaan besar seperti kemajuan ekonomi negara
Srivijaya, China Timur Tengah dan India.
Pendirian
Penekanan kepada perdagangan maritim untuk meningkatkan
(c) Kelebihan orang Melayu yang menyebabkan mereka berupaya kemajuan ekonomi negara adalah tindakan yang wajar.
menguasai bidang perdagangan maritim
Hujahan
Meluaskan perdagangan ke peringkat antarabangsa
PENSKORAN KBAT Hasil pengeluaran dapat dieksport. Keadaan tersebut membuka
Mahir dalam ilmu pelayaran peluang kepada rakyat negara kita menceburi bidang perdagangan.
Mereka dapat pergi berdagang ke negara luar. Contohnya ke China, Berbagai-bagai peluang perniagaan dapat dikembangkan. Hal ini
India, Jepun dan sebagainya. Membawa barang dagangan yang dapat meningkatkan kemajuan ekonomi negara.
banyak. Mereka mendapat untung lumayan.
[3 markah]
[2 markah]

PENGARUH HINDU DAN BUDDHA DI ASIA TENGGARA
(a) Cara penyebaran pengaruh Hindu Buddha di Asia Tenggara. (d) Kehidupan sosiobudaya masyarakat Melayu dipengaruhi oleh unsur
Hindu Buddha
Disebarkan oleh Vaisya (pedagang) dari India yang datang
berdagang ke Asia Tenggara PENSKORAN KBAT
Disebarkan oleh Ksyatria (tentera) semasa melakukan penaklukan Ulasan
wilayah Kehidupan sosiobudaya masyarakat Melayu dipengaruhi oleh
Disebarkan oleh Brahmin (ahli agama) yang mengikut bersama unsur Hindu Buddha
pedagang atau tentera
Hujahan
Disebarkan oleh pedagang tempatan yang mengambil budaya India
dan mengamalkannya di tempat asal Banyak adat masyarakat Melayu ditiru daripada amalan
masyarakat dari India yang beragama Hindu
Disebarkan oleh pemerintah yang menganut agama hindu dan
Buddha Contohnya adat bersanding / adat bertindik telinga / adat
melenggang perut dan sebagainya. Adat tersebut masih diamalkan
[2 markah] dalam masyarakat Melayu pada hari ini. Adat ini disesuaikan dengan
prinsip agama Islam. Hal ini menjadikan budaya Melayu sangat unik.
(b) Ketertinggian raja
[2 markah]
Ulasan
Pengaruh Hindu Buddha menyebabkan raja menduduki tempat (e) Kepelbagaian budaya dapat mengekalkan keharmonian
yang tinggi dalam sistem pemerintahan beraja. hidup masyarakat
Penjelasan
PENSKORAN KBAT
Rakyat percaya raja adalah bayangan tuhan atau dewaraja .
Ulasan
Oleh itu, raja dianggap suci. Sesiapa yang menderhaka kepada raja
samalah seperti mereka menderhaka kepada tuhan. Mereka yang Kepelbagaian budaya dapat mengekalkan keharmonian hidup
menderhaka akan menerima pembalasan sama ada hukuman oleh masyarakat berbilang kaum di negara kita
raja atau menerima malapetaka. Penjelasan
[2 markah]
Setiap kaum berasa ingin mengenali budaya kaum lain.
Mereka berpeluang mengamalkan nilai-nilai baik daripada kaum lain.
(c) Perkataan bahasa Melayu yang diambil daripada bahasa Sanskrit. Dengan itu, timbul sikap menghormati budaya kaum lain
menyebabkan wujud perasaan saling bertolak ansur antara kaum
Bahasa Melayu Bahasa sanskrit dalam segala hal.
Dosa Dosa [2 markah]
Duka Dukka
Derhaka Dorhaka
[2 markah]

MASYARAKAT ARAB JAHILIAH
(a) Ciri jahiliah yang menjadi amalan kehidupan masyarakat hari ini (d) Semangat asabiyah
Melakukan kegiatan tidak bermoral seperti minum arak, berjudi dan Semangat yang mementingkan puak.
berzina Semangat yang mengasingkan puak lain yang tidak sehaluan
Merendahkan martabat wanita dengan puaknya
Tidak mengamalkan peraturan perkahwinan Semangat yang memihak kepada puak sendiri walau pun apa yang
Membunuh / membuang bayi dilakukan oleh puak itu salah
Mengamalkan riba dalam perniagaan Semangat yang membela puak sehingga sanggup berperang
Merompak dan merampas/ meragut barangan
[1 markah]
Menindas golongan miskin
Mengambil untung berlipat ganda dalam perniagaan
(e) Semangat asabiyah mendatangkan kesan buruk dalam masyarakat
Menipu dalam urusan jual beli
Ulasan
(b) Sebab amalan tersebut masih berlaku dalam masyarakat
Semangat asabiyah mendatangkan kesan buruk dalam
masyarakat
Tidak pengetahuan agama menyebabkan tidak berasa bersalah
melakukan dosa Hujahan
Sikap individualistik dalam masyarakat menyebabkan mereka tidak Semangat asabiyah membawa perpecahan dalam masyarakat
mengambil kisah urusan orang lain hingga menimbulkan huru-hara dalam masyarakat. Percanggahan
Terpengaruh dengan budaya Barat yang menganggap kegiatan tidak pendapat yang berlaku menyebabkan sesuatu isu tidak dapat
bermoral adalah lambang kemajuan diselesaikan. Keadaan ini boleh menyebabkan berlakunya
Meninggalkan nilai-nilai Timur menyebabkan timbul anggapan apa peperangan dan perasaan dendam yang berpanjangan.
yang datang dari Barat adalah baik
[3 markah] [2 markah]
(c) Cara hapuskan amalan tersebut
Menguatkuasakan undang-undang syariah dengan ketat

terhadap penganut Islam
supaya mereka takut untuk melakukan kegiatan yang bercanggah
dengan agama. Amalan yang menurut ajaran agama akan menjadi
ikutan masyarakat.
[2 markah]

PENYEBARAN ISLAM DI MAKKAH
(a) Maksud dakwah secara rahsia

(d) Dakwah Islamiyah pada peringkat awal hanya diterima oleh golongan
Dakwah secara sembunyi-sembunyi / senyap-senyap bawahan
Ditujukan kepada ahli keluarga, kaum kerabat dan sahabat handai
PENSKORAN KBAT
[1 markah] Ulasan
Dakwah Islamiyah pada peringkat awal hanya diterima oleh
golongan bawahan
(b) Tokoh yang terawal memeluk Islam
Penjelasan
Khadijah binti Khuwailid Mereka tertarik dengan prinsip persamaan taraf dalam Islam.
Ali bin Abu Talib Tiada perbezaan taraf dalam kalangan manusia. Manusia adalah
Zaid bin Harithah sama di sisi Allah. Kedudukan seseorang tidak ditentukan melalui
Abu Bakar As-Siddiq darjat atau pangkat. Orang yang mempunyai kedudukan yang baik
Uthman bin Affan ialah orang yang bertakwa kepada Allah.
Zubair bin Awwam [2 markah]
Arqam bin Abi Al-Arqam
[2 markah] (e) Sebab golongan atasan di Makkah menentang dakwah Nabi
Muhammad s.a.w.
(c) Cara Nabi Muhammad s.a.w. menyampaikan dakwah

Sudah sebati dengan agama nenek moyang
Tidak mahu meninggalkan amalan jahiliah
Menyampaikan dengan cara berhemah
Tkut kehilangan punca pendapatan daripada jualan patung berhala
Menerangkan kebaikan Islam
Takut kehilangan pengaruh
Membandingkan Islam dengan cara hidup jahiliah
Tidak mahu tunduk kepada Nabi Muhammad yang miskin
Membaca ayat al-Quran
Menjawab pertanyaan dengan ayat al-Quran [2 markah]
Mengajak masyarakat Arab berfikir tentang kebesaran Allah dengan
menggunakan logik akal
Berceramah kepada kaum Quraisy
[2 markah]

PENYEBARAN ISLAM DI MAKKAH
Jadual di bawah merujuk peringkat penyebaran Islam di Makkah. (d) Sebab orang Quraisy Makkah tidak menentang dakwah islamiyah pada
peringkat awal penyebarannya
(a) (i) Dakwah secara rahsia
Penyebaran Islam hanya melibatkan keluarga Nabi
Dakwah secara sembunyi-sembunyi / senyap-senyap Tidak mahu mencampuri urusan keluaga baginda
Ditujukan kepada ahli keluarga, kaum kerabat dan sahabat handai Penyebaran Islam dilakukan secara rahsia
Menganggap seruan itu tidak mendapat sambutan
(ii) Dakwah secara terbuka
Dakwah secara terang-terangan. (e) Golongan atasan menentang dakwah Nabi Muhammad s.a.w.
Ditujukan kepada seluruh masyarakat Makkah.
Berjalan selama 10 tahun di Makkah. PENSKORAN KBAT
Ulasan
[1 markah] Golongan atasan di Makkah menentang dakwah Nabi
Muhammad s.a.w. sedangkan mereka tahu akan kebenaran
(b) Sebab Nabi Muhammad s.a.w. memilih pendekatan ajaran Islam
dakwah secara rahsia pada peringkat awal penyebaran Islam
Penjelasan
Islam baru dikenali. Mereka sudah sebati dengan agama nenek moyang.
Bilangan penganut Islam masih sedikit. Mereka tidak mahu meninggalkan amalan jahiliah yang menjadi
Mengelakkan penentangan orang Quraisy. budaya hidup. Mereka menyembah berhala. Mereka takut
Menjaga asas Islam daripada dihancurkan. kehilangan punca pendapatan daripada jualan patung berhala.
Kebanyakan penganut Islam adalah golongan bawahan. [2 markah]
Bimbang penganut Islam diseksa.
[2 markah]
(c) Cara Nabi Muhammad s.a.w. menyampaikan dakwah
Menyampaikan dengan cara berhemah

Menerangkan kebaikan Islam
Membandingkan Islam dengan cara hidup jahiliah
Membaca ayat al-Quran
Menjawab pertanyaan dengan ayat al-Quran
Mengajak masyarakat Arab berfikir tentang kebesaran Allah dengan
menggunakan logik akal
[2 markah]

Mempunyai hak dan kebebasan

PIAGAM MADINAH Bebas mengamalkan agama
Bebas amalkan adat mereka selagi tidak bertentangan dengan Islam
(a) Piagam Madinah
[6 markah]
Perlembagaan bertulis yang berkaitan politik, ekonomi dan sosial

Perlembagaan yang dirangka oleh Nabi Muhammad s.a.w. (c) (i) Piagam Madinah dapat membina negara yang sejahtera
Perlembagaan yang berpandukan wahyu Allah s.w.t.
PENSKORAN KBAT
Peraturan untuk menjalankan pemerintahan
Ulasan
Peraturan untuk dipatuhi oleh pemimpin dan rakyat Piagam Madinah dapat membina negara yang sejahtera
Peraturan yang mesti dipatuhi oleh orang Islam dan bukan Islam.
Perjanjian antara pemimpin dan rakyat. Hujahan
Perjanjian antara orang Islam dan bukan Islam. Melaksanakan sistem ekonomi Islam.
[4 markah] Rakyat mendapat peluang ekonomi yang sama rata. Amalan riba
dan penipuan dilarang dalam perniagaan. Masyarakat digalakkan
mengamalkan amalan bersedekah. Hal ini menyebabkan ekonomi
(b) Kandungan Piagam Madinah berkembang pesat dan taraf hidup rakyat meningkat.
Politik Melaksanakan hak dan kebebasan dalam masyarakat

Nabi Muhammad s.a.w adalah ketua negara Rakyat diberi kebebasan memilih agama. Mereka diberi kebebasan
Baginda menyelesaikan masalah rakyat Madinah mengamalkan agama dan cara hidup masing-masing. Konsep
Baginda adalah ketua hakim keadilan sosial yang dipraktikkan ini menyebabkan masyarakat
hidup sebagai satu ummah. Mereka hidup saling menghormati dan
Undang-undang Islam diguna secara menyeluruh bersatu padu. Negara akan menjadi aman dan makmur.
Peraturan kabilah boleh diamalkan
[6 markah]
Semua rakyat wajib menjaga kedaulatan Madinah
Mempertahankan Madinah daripada diserang musuh (ii) Ciri masyarakat Madinah untuk merealisasikan semangat
1Malaysia.
Ekonomi
Menjalankan sistem ekonomi Islam PENSKORAN KBAT
Rakyat Madinah mendapat peluang ekonomi sama rata Masyarakat Malaysia adalah satu ummah.
Unsur riba dan penipuan dihapuskan Rakyat tidak boleh bermusuhan antara satu sama lain. Mereka
Bekerjasama memajukan negara Madinah mempunyai hak yang sama dalam ekonomi. Mereka juga bebas
mengamalkan agama / adat kaum masing-masing. Kedailan sosial
Sosial tersebut akan melahirkan masyarakat bersatu padu. Mereka dapat
Masyarakat Madinah adalah satu ummah hidup berdasarkan konsep semangat 1Malaysia.
Tidak boleh bermusuhan sesama sendiri
[4 markah]

(c) (i) Perjanjian Hudaibiyah menguntungkan pihak Islam

PERJANJIAN HUDAIBIYAH PENSKORAN KBAT
Ulasan
(a) Sebab orang Islam berhasrat menziarahi kota Makkah Syarat Perjanjian Hudaibiyah memberikan keuntungan kepada pihak
Islam dalam jangka panjang.
Di Makkah terletaknya Kaabah.
Orang Islam berhasrat untuk mengunjungi Kaabah. Bukti
Gencatan senjata selama 10 tahun membolehkan orang Islam
Makkah adalah tempat asal orang Muhajirin.
menyebarkan dakwah Islamiyah secara terbuka dan aman.
Hendak mengunjungi sanak saudara mereka yang ada di Makkah.
Kabilah-kabilah Arab bebas memihak sama ada kepada orang Islam
Hendak melihat tempat turunnya wahyu yang pertama. Madinah atau orang Quraisy Makkah membolehkan banyak kabilah
Orang Islam mahu mengerjakan umrah. Arab berbaik dengan Islam dan memeluk Islam.
[4 markah]
Orang Islam Madinah yang memihak kepada orang Quraisy
Makkah tanpa kebenaran penjaganya tidak perlu dipulangkan.
(b) Peristiwa yang membawa kepada termeterainya Perjanjian Hudaibiyah Hal ini menyebabkan golongan murtad dan munafik tidak terdapat di
Madinah. Orang Quraisy Makkah yang memihak kepada orang
Pada tahun 628 Masihi, rombongan Islam Madinah telah Islam Madinah tanpa kebenaran penjaganya perlu dipulangkan
berangkat ke Makkah. semula. Hal ini membolehkan dakwah Islamiah dapat dikembangkan
Mereka ingin menunaikan umrah. di Makkah secara sembunyi-sembunyi.
Kedatangan orang Islam disekat oleh orang Quraisy Makkah di [6 markah]
Hudaibiyah.
Mereka bertindak demikian kerana merasakan maruah mereka (ii) Pengajaran daripada peristiwa Perjanjian Hudaibiyah
tercabar dan bimbang dengan kekuatan pengaruh orang Islam.
PENSKORAN KBAT
Uthman bin Affan dihantar untuk terangkan tujuan kedatangan Sekiranya kita mempunyai semangat bersatu padu, kita akan
orang Islam dihormati.
Namun, pihak Quraisy tidak mempedulikan tentang hasrat orang Keputusan yang dibuat secara bersama selalunya membawa lebih
Islam itu. banyak manfaat. Contohnya orang Islam bersatu melakukan Baiah
Orang Islam mendengar khabar angin tentang kematian Uthman ar-Ridhwan menyebabkan orang Quraisy Makkah berasa gentar.
bin Affan. Akhirnya peristiwa tersebut membawa keuntungan kepada pihak
Orang Islam bersumpah setia dengan Persetiaan Baiah al-Ridhwan. Islam.
Orang Arab Quraisy berasa bimbang dengan kata sepakat orang
Islam. Kita hendaklah menghormati keputusan pemimpin kerana
Lalu mereka pergi menemui Nabi Muhammad s.a.w. selalunya pempimpin berpandangan jauh.
Kita mungkin tidak nampak manfaat di sebalik keputusan yang
Nabi Muhammad s.a.w. bersedia mengadakan perjanjian. dibuat oleh pemimpin, tetapi dalam jangka panjang ia akan
Nabi Muhammad s.a.w. dan pihak Quraisy Makkah menandatangani menguntungkan. Contohnya persetujuan Nabi Muhammad terhadap
Perjanjian Hudaibiyah. syarat perjanjian Hudaibiyah memberi manfaat kepada pihak Islam.

Memisahkan Jabatan Kehakiman daripada jabatan lain

Untuk mengelakkan salah laku hakim. Hakim dibayar gaji yang
ZAMAN KHULAFA AR-RASYIDIN lumayan untuk mengelakkan penyelewengan.
(a) Sebab Khalifah Abu Bakar as-Siddiq dianggap Penyelamat Umat Islam Ketenteraan
Menyusun semula sistem ketenteraan
Perlantikan Abu Bakar as-Siddiq sebagai Khalifah berjaya Membentuk tentera tetap dan tentera sukarela. Tentera tetap diberi
menyelesaikan isu perlantikan Khalifah. pakaian seragam.
Perlantikan beliau menyebabkan umat Islam yang berpecah-belah Memperkuatkan sistem pertahanan
kembali bersatu. Markas tentera dibina di setiap bandar utama. Kubu pertahanan
dibina di sempadan yang menghadap negara musuh. Contohnya di
Beliau berjaya mengembalikan semula golongan murtad dan Madinah, Kufah, Fustat dan Basrah.
golongan ar-Riddah kepada Islam.
Beliau telah bertindak tegas terhadap golongan murtad. Beliau Melantik Panglima Tentera yang baru
memerangi dan menghapuskan golongan ar-Riddah. Melucutkan jawatan Khalid al-Walid demi menjaga akidah tentera
Islam. Khalid al-Walid digantikan dengan Abu Ubaidah al-Jarrah.
Beliau berjaya mempertahankan ancaman Parsi dan Rom.
Kerajaan Parsi mengambil kesempatan menyerang kerajaan Islam Ekonomi
disebabkan krisis di Madinah. Beliau menghantar tentera Islam Memajukan bidang pertanian
pimpinan Khalid al-Walid ke Iraq dan Usamah bin Zaid ke Ghassan Beliau membina terusan dan tali air untuk pengairan. Contohnya
untuk menghadapi tentera Parsi. empangan Abu Musa di Basrah dan terusan Amirul Mukminin di
Abu Bakar as-Siddiq menjaga kebajikan golongan mawali. Mesir. Rakyat digalakkan meneroka tanah baru untuk pertanian.
Golongan mawali berasa rendah diri kerana mereka bukan Tanah terbiar dipulihkan supaya digunakan untuk pertanian.
berketurunan Arab. Khalifah Abu Bakar as-Siddiq memberi layanan Memperkenalkan sistem tanah.
yang baik untuk mengembalikan keyakinan mereka kepada Islam. Mewujudkan tanah bertuan dan tanah tidak bertuan. Tanah bertuan
ialah tanah yang dimiliki oleh orang perseorangan. Tanah tidak
[6 markah] bertuan ialah tanah kerajaan. Tanah ini tidak boleh dimiliki tetapi
boleh diusahakan oleh rakyat untuk bertani.
(b) Pembaharuan Khalifah Umar al-Khattab
Memperkenalkan sistem cukai.
Politik dan Pentadbiran Melaksanakan cukai jizyah dan kharaj. Cukai jizyah ialah cukai yang
Menubuhkan Majlis Syura dikenakan ke atas golongan zimmi. Kharaj ialah cukai ke atas tanah
Dianggotai oleh orang Ansar dan Muhajirin. berdasarkan jenis dan kesuburannya. Tanah yang ditanam dengan
barli kharajnya 1 dirham, gandum 2 dirham manakala tanah yang
Membahagikan jajahan takluk Islam kepada beberapa wilayah ditanam dengan anggur kharajnya 10 dirham.
Wilayah tersebut ialah Makkah, Madinah, Kufah, Palestin, Jazirah
dan Basra. Wali / Gabenor dilantik untuk menjadi pentadbir wilayah Mendirikan Baitulmal.
dan panglima tentera. Untuk menguruskan hasil pendapatan negara.
Menubuhkan Jabatan Kerajaan

Jabatan Tentera, Polis, Jabatan Percukaian dan Jabatan
Perbendaharaan Negara. Penubuhan jabatan kerajaan bertujuan
untuk melicinkan pentadbiran.

Sosial
Mengembangkan pengajian al-Quran
Beliau menyediakan tempat pembelajaran al-Quran di masjid.
Beliau menghantar guru agama ke pelbagai wilayah untuk
mengembangkan pendidikan. Contohnya Abu Sufyan dihantar ke
pedalaman untuk mengajar orang Badwi.
Memperkenalkan Takwim Hijrah
Peristiwa hijrah dikira tahun pertama kalendar Hjrah.
[6 markah]
(c) (i) Ciri kepimpinan pemimpin di atas yang boleh dicontohi
PENSKORAN KBAT
Mengamalkan ajaran Islam
Mereka mematuhi perintah Allah. Mereka melaksanakan hukum
Allah dengan adil. Semua rakyat dilayan dengan ang baik. Dengan
ciri-ciri kepimpinan itu, pentadbiran kerajaan menjadi cekap dan
mencapai kemajuan.
[4 markah]
(ii) Sebab negara Malaysia disegani
PENSKORAN KBAT
Memelihara kedudukan agama Islam.
Islam menjadi agama rasmi Persekutuan Malaysia. Malaysia
mentadbir negara mengikut al-Quran dan Sunnah iaitu
menitikberatkan keseimbangan antara keperluan rohaniah dan
jasmaniah. Hal ini menjadikan pentadbiran negara cekap dan
berjaya mewujudkan perpaduan kaum.
[4 markah]

KERAJAAN BANI UMAIYAH Berjaya mengembangkan perusahaan pembuatan

Industri pembuatan barangan tembikar, perhiasan daripada emas
dan perak, memproses kulit dan membuat senjata berkembang
(a) Pembaharuan kerajaan Bani Umaiyah dalam sistem pemerintahan dan maju.
pentadbiran.
Mencapai kemajuan dalam sektor pertanian
Mengubahsuaikan pemerintahan Sistem Khalifah Sistem saliran dibina untuk memajukan tanah pertanian.
Masih mengekalkan Khalifah sebagai ketua pemerintah. Penyelidikan juga dijalankan untuk mendapatkan benih berkualiti
Bagaimanapun Khalifah dilantik secara warisan. agar hasil pertanian dapat dipertingkatkan.
Memperkenalkan Sistem Wazarah. Berjaya menguruskan sistem kewangan negara
Melantik Wazir untuk mengetuai pentadbiran negara di peringkat Baitulmal ditubuhkan untuk mengimbangkan pendapatan dan
pusat. Gabenor pula dilantik untuk mengetuai pentadbiran wilayah. perbelanjaan negara. Baitulmal juga berperanan menguruskan
sumber pendapatan negara. Pendapatan negara diperolh daripada
Memperkenalkan Sistem Urus Setia. kharaj (cukai tanah), jizyah (cukai perlindungan), zakat, usyur (cukai
Pentadbiran negara dibahagikan kepada lima bahagian iaitu ke atas hasil pertanian) dan ghanimah (harta rampasan perang).
Bahagian Surat Menyurat, Bahagian Cukai, Bahagian Ketenteraan,
Bahagian Polis dan Bahagian Kehakiman. Pegawai-pegawai dilantik [4 markah]
untuk menjalankan urusan pentadbiran.
Memperkenalkan Sistem Hijabah
Pegawai ditugaskan mengawal keselamatan khalifah. Orang yang (c) (i) Rasionalnya kerajaan melakukan pembaharuan dalam sistem
hendak menemui khalifah akan diperiksa oleh pegawai keselamatan. pemerintahan dan pentadbiran
Ada tiga pegawai yang dikecualikan daripada sekatan keselamatan
iaitu Bilal, Ketua Pos dan Ketua Penyedia Makanan. PENSKORAN KBAT
Ulasan
Menubuhkan empat jabatan kerajaan Pembaharuan yang dilakukan oleh kerajaan dalam sistem
Jabatan Cukai, Jabatan Surat Menyurat, Jabatan Urusan Am dan pemerintahan dan pentadbiran adalah langkah yang bijak.
Jabatan Cop Mohor Pemerintah.
Penjelasan
Memperkemaskan sistem ketenteraan Pembaharuan yang dilakukan dapat meningkatkan kualiti
Kerajaan menubuhkan Diwanul Jundi (Jabatan Ketenteraan). pentadbiran.
Kerajaan juga menubuhkan angkatan tentera darat dan tentera laut. Pemerintahan dan pentadbiran menjadi bertambah cekap.
Kecekapan dalam pemerintahan dan pentadbiran akan
[6 markah] meningkatkan produktiviti perkhidmatan awam. Corak pentadbiran
yang cekap akan mendapat keyakinan rakyat dan menjadikan
kerajaan yang memerintah lebih berwibawa.
(b) Pencapaian kerajaan Bani Umaiyah di Cordova dalam bidang ekonomi 4 markah]
Kerajaan Bani Umaiyah berjaya dalam perdagangan

antarabangsa.
Cordova menjadi pusat perdagangan antarabangsa.

(ii) Cara kerajaan meningkatkan kemajuan ekonomi negara
PENSKORAN KBAT
Menggalakkan pelaburan asing
Kerajaan menyediakan pelbagai insentif. Contohnya menyediakan
zon perindustrian eksklusif, pengurangan tariff, pengecualian cukai
dan sebagainya. Dengan langkah itu, bidang perusahaan dan
perdagangan berkembang pesat. Pelabur asing banyak membuat
pelaburan di negara kita. Perkembangan tersebut memberikan
sumbangan kepada pendapatan negara, di samping memperluaskan
penglibatan rakyat dalam perdagangan antarabangsa.
Meningkatkan produktiviti pertanian negara

Dapat mengurangkan pergantungan kepada import bekalan makan
dari luar negara. Hal ini dapat menjimatkan perbelanjaan negara.
Kita patut meningkatkan pemprosesan hasil pertanian menjadi
barangan pengguna untuk menjamin kestabilan produk pertanian
negara. Buah-buahan tempatan perlu dipromosikan secara besar-
besaran agar buah-buahan tersebut dapat menembusi pasaran
antarabangsa.
[6 markah]

KERAJAAN BANI ABBASIYAH Terdapat banyak pusat pengajian tinggi

Pada zaman kerajaan Bani Abbasiyah, universiti menjadi tempat
mempelajari pelbagai bidang ilmu. Pusat pengajian tinggi
(a) Persamaan peranan Baitulhikmah dengan Dewan Bahasa dan Pustaka menjalankan kajian dan penyelidikan.Hasil dapatan kajian
disebarkan ke Eropah.Ilmu Islam memberi sumbangan kepada
Pusat intelektual kelahiran Zaman Renaissance.
Yang berperanan sebagai pusat penyebaran ilmu Di Malaysia, kerajaan menubuhkan Universiti Islam Antarabangsa
Pusat penterjemahan (UIAM) yang member peluang kepada pelajar dari seluruh negara
Yang menterjemah karya asing ke dalam bahasa Arab / bahasa menimba ilmu pengetahuan. Malaysia telah menjadi hub pendidikan
Melayu Asia Tenggara.
Menjadi pusat penulisan buku ilmiah [6 markah]

Seperti ilmu agama, sejarah, kesenian dan sebagainya
Menjadi pusat melahirkan penulis dan ilmuan
Seperti Imam Malik, Imam Syafii, Imam Ahmad Ibn Hanbal, Zaaba (c) (i) Sebab memberikan keutamaan kepada bidang pendidikan
dan lain-lain
Hendak mewujudkan k-masyarakat
Melahirkan masyarakat yang berpegang kepada konsep
(b) Faktor kegemilangan kedua-dua kerajaan di atas sebagai pusat pembelajaran sepanjang hayat. Contohnya, masyarakat yang
kegiatan intelektual sentiasa belajar, membuat penyelidikan dan dan memanfaatkan ilmu
tersebut untuk membangunkan negara. Dengan itu lahirlah
PENSKORAN KBAT masyarakat yang pintar yang akan menjadi tenaga kerja yang
Terdapat ramai golongan cendekiawan yang menghasilkan berpengetahuan.
pelbagai bidang penulisan
Ramai cendekiawan muncul di kota Vaghdad. Contohnya Imam Abu Hendak menjadikan negara sebagai hub pendidikan
Hanifah, Imam Malik, Imam Shafii dan Imam Ahmad Ibn Hanbal. Menubuhkan pusat pengajian tinggi supaya penuntut dari dalam dan
Ulama menyusun hadis dan menghasilkan penulisan dalam bidang luar negara dapat melanjutkan pelajaran ke peringkat tertinggi.
fikah, tafsir, sejarah dan sebagainya. Imam Malik menyusun buku Kerajaan menjalinkan kerjasama dengan universiti luar negara
al-Muwatta, Ibn Ishaq menyusun sejarah hidup Nabi Muhammad dalam program universiti berkembar agar pengajian peringkat tinggi
s.a.w., Abu Hanifah menyusun fikah dan pendapat ijtihad. dapat diperluaskan. Dengan itu hasrat kerajaan untuk menjayakan k-
Ramai cendekiawan muncul di Malaysia. Contohnya Prof. Diraja ekonomi (ekonomi berlandaskan pengetahuan) akan tercapai.
Ungku Aziz yang menghasilkan kajian ilmu dalam bidang ekonomi
moden, sasterawan Usman Awang yang menghasilkan karya puisi [6 markah]
moden yang mempunyai nilai sastera yang bermutu tinggi.
Galakan yang dilakukan oleh kerajaan
Kerajaan menyediakan kemudahan untuk kegiatan keilmuan.
Khalifah Harun al-Rashid menubuhkan Baitulhikmah. Baitulhikmah
menterjemah karya falsafah dan sains daripada bahasa Yunani ke
dalam bahasa Arab.

(ii) Persediaan untuk membolehkan negara kita menjadi pusat

pendidikan dunia
PENSKORAN KBAT
Menyiapkan prasarana pendidikan agar pendidikan dapat
disampaikan secara kondusif
Menambahkan bilangan pusat pendidikan. Contohnya sekolah, kolej
pengajian tinggi, pusat kemahiran dan universiti. Pusat pendidikan
tersebut dilengkapi dengan kemudahan pendidikan berasaskan ICT
supaya kualiti pendidikan dapat dipertingkatkan.
[4 markah]

KERAJAAN TURKI UTHMANIYAH

(c) (i) Peranan dasar sosial Islam menarik minat masyarakat Eropah
memeluk agama Islam.
(a) Latar belakang pembentukan kerajaan Turki Utmaniyah.
Kerajaan Uthmaniyah menjalankan dasar diplomasi dalam
Kelemahan kerajaan Abbasiyah menyebabkan munculnya kerajaan- agama.
kerajaan kecil di Parsi dan Turki. Masyarakat Balkan tidak dipaksa untuk memeluk Islam. Kerajaan
Antara kerajaan kecil di Turki ialah kerajaan Saljuk. Uthmaniyah tidak mencampuri urusan keagamaan orang Kristian.
Kerajaan Uthmaniyah ialah kerajaan kecil di bawah kerajaan Saljuk. Kerajaan tersebuit mengiktiraf kedudukan Gereja Ortodoks. Gereja
Tetapi, kerajaan ini bebas menjalankan pemerintahan sendiri. Ortodoks dibenar melaksanakan perundangan dan menguruskan
Uthman Erthugrul mengasaskan kerajaan Uthmaniyah dengan hartanya. Gereja Ortodoks dibenarkan melindungi kepentingan
menguasai kerajaan-kerajaan kecil yang lain. masyarakat Kristian di kawasan Balkan. Dasar diplomasi itu menarik
Kejayaan Uthman Erthugrul menewaskan Byzantine menyebabkan minat orang eropah untuk memahami Islam.
banyak kerajaan kecil bersatu di bawahnya. Kerajaan Uthmaniyah mengamalkan dasar sosial yang bersifat
terbuka.
[4 markah]
Kerajaan Uthmaniyah meolak dasar yang berasaskan keturunan.
(b) Faktor kejayaan kerajaan Turki Uthmaniyah menyebarkan Islam ke Islam mengamalkan dasar sosial yang berasaskan kecemerlangan
Eropah. individu. Setiap individu mendapat imbuhan hasil daripada usahanya
sendiri. Islam memberi keadilan kepada semua tanpa mengira
bangsa dan agama.
Penguasaan Istanbul (Constantinople) [6 markah]
Menyebabkan wujudnya sebuah empayar Islam. Istanbul menjadi
lambang kesatuan umat Islam. Istanbul menjadi pusat pentadbiran
Dunia Islam dan pusat perdagangan antarabangsa. Perdagangan (ii) Sebab cara hidup masyarakat Islam pada hari ini tidak
dunia dikuasai oleh orang Islam. Penguasaan tersebut berupaya menarik minat untuk mendekati Islam
menyebabkan bermulanya penyebaran Islam ke Eropah.
Kejatuhan empayar Byzantine Masyarakat Islam tidak mengamalkan cara hidup Islam.
Kejatuhan itu menyebabkan keadaan politik di Eropah tidak stabil. Cara hidup orang Islam serupa dengan cara hidup jahiliah yang
Pertelingkahan sering berlaku antara kerajaan-kerajaan kecil di diamalkan oleh orang bukan Islam. Tiada yang istimewa tentang
Eropah. Maharaja John VI Cantacuzens meminta tentera Islam Islam pada pandangan orang bukan Islam
memasuki Eropah untuk membantunya. Gereja Greek Ortodoks
tidak lagi menjadi pelindung masyarakat Kristian. Tambahan pula, Masyarakat Islam tidak berilmu pengetahuan.
penyelewengan berlaku dalam kalangan pemimpin Gereja. Hal Orang Islam tidak bersungguh-sungguh menguasai ilmu
tersebut menyebabkan masyarakat hilang kepercayaan terhadap pengetahuan. Orang Islam ketinggalan dalam mempelopori ilmu
kewibawaan Gereja. baharu. Orang bukan Islam tidak perlu merujuk kepada orang Islam
untuk mendalami ilmu pengetahuan.

PERTEMBUNGAN TAMADUN ISLAM DENGAN TAMADUN LAIN (d) Persediaan yang perlu dibuat jika negara kita ingin membina
kecemerlangan dalam bidang keilmuan dan intelektual
(a) Tamadun dunia yang bertembung dengan tamadun Islam.
PENSKORAN KBAT
Tamadun Eropah Menubuhkan universiti bertaraf dunia untuk menggalakkan
Tamadun Mesir kemasukan pelajar dari luar negara.
Contohnya Universiti Islam antarabangsa Malaysia (UIAM),
Tamadun China
Universiti Multimedia. Universiti tersebut menawarkan kursus
[2 markah]
mengikut keperluan masyarakat dunia. Pelajar dari luar datang
menuntut di universiti negara kita.
[2 markah]
(b) Kesan yang berlaku dalam bidang keilmuan akibat
pertembungan tamadun Islam dengan tamadun Eropah
(e) Kemungkinan yang berlaku, sekiranya masyarakat kita tidak
Munculnya pelbagai bidang ilmu baru
mengambil berat terhadap ilmu pengetahuan
Lahir ramainya cendekiawan dalam bidang ilmu
Karya Eropah diterjemahkan ke dalam bahasa Arab
Ilmu Eropah diubahsuaikan dengan ilmu Islam PENSKORAN KBAT
Negara akan menjadi mundur kerana rakyat tidak berilmu
Kajian ilmiah dijalankan terhadap bidang ilmu
pengetahuan.
Lahirnya ilmu falsafah Islam
Kita tidak dapat mengusahakan sendiri sumber ekonomi negara
[2 markah]
kerana kekuarangan tenaga pakar. Kita akan sentiasa bergantung
kepada teknologi dari luar. Negara kita tidak dapat membina industri
berat kerana kekurangan pengetahuan dalam teknologi.
(c) Kegemilangan tamadun sesebuah bangsa berkait rapat dengan
kecemerlangan mereka dalam bidang ilmu
[2 markah]
PENSKORAN KBAT
Ulasan
Kegemilangan tamadun sesebuah bangsa berkait rapat dengan
kecemerlangan mereka dalam bidang ilmu.
Penjelasan
Kecemerlangan dalam ilmu menyebabkan masyarakat lebih kreatif.
Dengan ilmu, masyarakat berjaya mencipta teknologi baru.
Contohnya, mencipta peralatan-peralatan baru, teknologi
penyimpanan dan pembungkusan barangan dan sebagainya.
Dengan teknologi baru, mereka akan dapat meningkatkan
pencapaian ekonomi
[2 markah]

(c) Usaha pemerintah Kesultanan Melayu Melaka untuk menyebarkan

PENYEBARAN ISLAM DI ASIA TENGGARA Islam
Bendahara Tun Perak menakluki kawasan di pesisiran pantai di

(a) Cara pedagang menyebarkan Islam di Asia Tenggara. Sumatera Aru, Rokan, Siak dan Inderagiri.
Kerajaan Melaka menghantar ulama untuk sebar Islam di tanah
Menyebarkan agama Islam sambil berdagang jajahannya.
Menjadikan agama Islam sebagai tajuk perbualan Kerajaan Melaka memberikan keistimewaan kepada penganut Islam.
Menunjukkan sifat mahmudah Sultan Melaka mengahwinkan puterinya dengan raja yang belum
Mengamalkan sifat berhemah semasa berdakwah Islam.
Membawa ulama bersama mereka untuk menyebarkan Islam [2 markah]
Menetap dan membuka perkampungan Islam
Menjadikan perkampungan mereka sebagai pusat perbincangan (d) Peranan ulama meningkatkan syiar Islam
Islam
Berkahwin dengan wanita tempatan Mengajar asas Islam secara tidak formal
Mewujudkan hubungan baik dengan pemerintah tempatan Mengajar Islam di istana, masjid, rumah dan pondok
Menggunakan jawatan syahbandar untuk menyebarkan Islam. Mmenubuhkan pondok, pesantren dan dayah
Mmenjadi penterjemah kitab Arab ke dalam bahasa Melayu
[2 markah] Mmenghasilkan karya penulisan tentang Islam
Menjadi pakar rujuk ulama lain tentang masalah agama
Menjadi penasihat raja dalam pentadbiran
(b) Sebab Islam mudah tersebar melalui perdagangan Menjadikan Demak sebagai pusat rgerakan dakwah Islamiah
Menjadikan Masjid Agung Demak sebagai markas dakwah.
Kesungguhan pedagang menyebarkan Islam
Sifat mahmudah pedagang menjadi teladan [2 markah]
Sifat berhemah pedagang menyampaikan dakwah.
Pedagang membawa ulama bersama mereka (e) Sebab masyarakat Melayu mudah menerima Islam
Pedagang menjadikan perkampungan mereka sebagai pusat
perbincangan tentang Islam.
Islam mudah difahami
Pedagang Islam berkahwin dengan wanita tempatan.
Islam sesuai dengan budaya masyarakat Asia Tenggara
Pedagang mewujudkan hubungan baik dengan pemerintah
tempatan. Masyarakat asia Tenggara mudah menerima perubahan
Pedagang menggunakan jawatan syahbandar untuk menyebarkan Masyarakat tertarik dengan cara hidup Islam
Islam. Agama Islam dianuti oleh pemerintah
[2 markah] Semua pihak sama-sama menyebarkan Islam
[2 markah]

PENGARUH ISLAM TERHADAP MASYARAKAT MELAYU TRADISIONAL
(a) Maksud daulat

(d) Cara menunjukkan kesetiaan kepada Sultan
Mempunyai kuasa tertentu yang membolehkan seseiapa sahaja
yang melanggar arahannya (derhaka) akan menerima akibat (tulah)
Mematuhi undang-undang negeri
Dipegang dan dipercayai kebenarannya.
Mengikat kesetiaan golongan rakyat kepada golongan pemerintah. Tidak menderhaka kepada raja
Mengangkat kedudukan raja ke tahap yang tinggi. Membayar cukai dan hasil kepada raja
Menimbulkan penghormatan rakyat terhadap institusi raja. Menjaga peri laku agar tidak melanggar larangan
Konsep daulat diperkukuhkan dengan pelbagai adat istiadat. Menjadi tentera kerahan semasa negeri dilanda peperangan
Melaksanakan kerja raja pada hari kebesaran
[2 markah] Menjadi buruh kerahan tenaga untuk membuka tanah milik raja
Mentaati pembesar yang dilantik oleh raja
(b) Cara konsep daulat diperkukuhkan [3 markah]
Melalui cara berpakaian seperti larangan penggunaan warna putih

dan kuning untuk rakyat.
Mengehadkan jenis pakaian seperti pakaian daripada songket dan
tengkolok untuk raja sahaja.
Melalui bahasa dan pengucapan seperti penggunaan bahasa dalam
(bahasa istana)
Melalui tingkah laku seperti mengangkat sembah, duduk bersila dan
sebagainya.
Melalui istiadat pertabalan seperti upacara pertabalan, pembacaan
ciri, lafaz ikrar taat setia dan sebagainya.
[2 markah]
(c) Sebab rakyat mesti memberikan kesetiaan kepada Sultan
Hendak mewujudkan kestabilan politik dalam negeri

Raja adalah ketua kerajaan
Segala titah raja menjadi undang-undang
Raja berkuasa ke atas rakyat
Rakyat dibenarkan menjalankan pertanian atas tanah milik raja
[3 markah]

(a) Cara masyarakat Melayu tradisional menerapkan nilai moral kepada (b) Sebab masyarakat Melayu tradisional sangat menitikberatkan nilai
anak- anak melalui pendidikan tidak formal. moral dalam kehidupan mereka
Teguran secara langsung. PENSKORAN KBAT

Menegur dan menasihati anak-anak apabila mereka melakukan Menjaga adat dan budaya
kesalahan. Contohnya menasihati anak-anak yang suka membuang agar adat dan budaya Melayu menjadi amalan dalam masyarakat.
masa, malas membantu ibu bapa mengusahakan pekerjaan atau Contohnya, adat berziarah, adat bergotong-royong, adat berjiran dan
membuat kerja rumah dan sebagainya. sebagainya. Adat ini patut dipelihara dan diamalkan hingga hari ini.
Melalui kaedah bercerita.
[2 markah]
Menggunakan cerita lisan seperti cerita binatang dan cerita jenaka.
Contoh cerita yang selalu digunakan ialah cerita Pak Pandir, Anjing
dengan bayang-bayang dan sebagainya. Mereka menerapkan unsur (c) Sistem pondok kurang mendapat sambutan masyarakat kerana
nasihat dan pengajaran yang boleh dijadikan iktibar daripadanya. pelaksanaannya tidak sistematik.
Melalui pergaulan sosial.
Mengajar adab pergaulan dengan orang dewasa. Contohnya PENSKORAN KBAT
memanggil orang yang lebih tua dengan panggilan Abang, Kakak, Ulasan
Pakcik, Encik, Tuan dan sebagainya. Mereka diajar cara bercakap Pendidikan pondok kurang mendapat sambutan kerana
dengan orang yang lebih tua. Anak-anak hendaklah menggunakan pelaksanaannya tidak sistematik.
bahasa dan nada yang sopan tidak tidak meninggikan suara apabila
bercakap dengan orang lebih tua daripadanya. Hujahan
Tidak mempunyai waktu belajar yang khusus.
Melalui pantang larang, adab dan adat istiadat. Contohnya pembelajaran semasa kuliah zohor, maghrib dan subuh.
(Berikan Huraian dan Contoh yang sesuai) Hal ini menyebabkan pembelajaran menjadi kurang berkesan.
Menerusi pantun, peribahasa dan teka-teki. Dengan itu, masyarakat lebih gemar menghantar anak-anak mereka
(Berikan Huraian dan Contoh yang sesuai) belajar di madrasah.

(d) Sistem pondok perlu dikekalkan
PENSKORAN KBAT
Pendirian
Pendidikan pondok perlu dikekalkan
Hujahan
Kerana dapat melahirkan guru agama
Mereka dapat mengajar agama kepada masyarakat. Usaha mereka
akan melahirkan masyarakat yang berilmu pengetahuan dan
memiliki pegangan agama. Dengan itu lahirlah masyarakat yang
berdisiplin
[2 markah]
(e) Usaha memajukan sistem pondok
PENSKORAN KBAT
Menyediakan kurikulum pondok yang seragam
Kurikulum pendidikan pondok menjadi selaras di seluruh negara.
Semua pondok dalam negara kita mengikuti sukatan pelajaran dan
kemahiran yang sama. Pelajar juga mengikuti sesi ujian dan
peperiksaan. Hal ini menjadikan pendidikan pondok lebih berkesan.
[2 markah]

PENGARUH ISLAM TERHADAP MASYARAKAT MELAYU TRADISIONAL Membawa pengaruh terhadap adab sopan
Orang yang berziarah hendaklah memberi salam dan tuan rumah
(a) Gaya hidup golongan pemerintah dalam masyarakat Melayu wajib menjawab salam tersebut.Apabila masuk ke rumah, tuan
tradisional rumah hendaklah bersalaman dengan tetamu.Ketika bersalaman,
kanak-kanak dikehendaki mencium tangan orang yang lebih tua.
Mengamalkan amalan protokol Tetamu dihidangkan makanan dan minuman. Ungkapan Bismillah
mestilah dibaca semasa hendak makan. Makan hendaklah
Amalan ini ditiru daripada kerajaan Bani Umaiyah. Rakyat tidak
menggunakan tangan kanan. Orang lelaki duduk bersila semasa
boleh berjumpa dengan raja secara sewenang-wenangnya. Rakyat
makan, manakala wanita pula duduk bersimpuh.
mestilah mengangkat sembah apabila menghadap raja. Mereka juga
dikehendaki menggunakan bahasa dalam apabila bercakap dengan Membawa pengaruh terhadap adat bermasyarakat
baginda
Majlis-majlis tertentu dijalankan oleh masyarakat secara Islam.
.
Contohnya majlis perkahwinan, khatam al-Quran, berkhatan dll.
Mengamalkan istiadat pertabalan Majlis begini selalunya dijalankan dengan semangat gotong-royong.
Adat melafaz ikrar dilakukan dalam upacara pertabalan bagi Nilai-nilai perpaduan sangat diutamakan. Masyarakat sentiasa
menggantikan pembacaan ciri mengikut agama Hindu dan Buddha. berpegang kepada konsep bersatu kita teguh, bercerai kita roboh,
Lafaz ikrar menyerupai proses baiah dalam Islam. seikat seperti sirih, serumpun seperti serai dan sedencing seperti
besi.
Mengamalkan istiadat pemakaman [6 markah]
Adat ini ditiru daripada kerajaan Bani Umaiyah. Pengganti raja
dilantik terlebih dahulu sebelum upacara pemakaman dilakukan.
(c) (i) Hubungkait pantang larang dengan keharmonian hidup
Mengamalkan adat berpakaian
Hanya raja yang boleh memakai pakaian berwarna putih dan kuning. PENSKORAN KBAT
Hanya raja yang boleh memakai pakaian daripada songket dan Pantang larang dapat membina akhlak yang lebih baik
bertengkolok. Contohnya, pantang larang anak gadis menyanyi di dapur
dan duduk di bendul menyebabkan anak-anak menjaga
[6 markah] tingkah laku. Pantang larang anak-anak bermain di luar
rumah pada waktu senja dapat membentuk anak-anak
(b) Kesan ajaran Islam dalam kehidupan sosial golongan rakyat menjadi lebih berdisiplin. Hal ini menyebabkan keruntuhan
akhlak dan moral golongan muda dapat dihindari.
Membawa pengaruh terhadap adat berkeluarga
Hubungan kekeluargaan menjadi sangat rapat. Ibu bapa dan orang [4 markah]
yang lebih tua sangat dihormati. Orang tua dipanggil dengan
panggilan pak long, mak long dan sebagainya. Kanak-kanak
mencium apabila bersalaman. Orang yang lebih muda akan
merendahkan suara apabila bercakap dengan orang yang lebih tua,
Membawa pengaruh terhadap adat berjiran

Jiran dianggap seperti keluarga sendiri.

(ii) Cara mempraktikkan amalan hidup bermasyarakat
Mengadakan rumah terbuka pada musim perayaan.

Menjemput jiran tetangga dan sahabat handai ke rumah terbuka.
Kita hendaklah kunjung-mengunjungi rumah jiran tetangga dan
sahabat handai tanpa mengira kaum dan agama. Mereka diberi
layanan yang baik dan dihidangkan dengan makanan dan minuman.
Hubungan yang terjalin melalui program rumah terbuka akan
mengeratkan silaturrahim dalam masyarakat
Mengamalkan adat berjiran

Berziarah apabila jiran tetangga sakit atau terkena musibah untuk
menunjukkan tanda simpati. Kita juga hendaklah menghulurkan
bantuan jika jiran tetangga atau ahli masyarakat memerlukan
pertolongan.
[4 markah]

(a) Faktor orang Melayu melibatkan diri dalam kegiatan perdagangan (c) Mata wang untuk urusan perdagangan di Melaka.
Perdagangan di Laut Hindi dan China Selatan dikuasai pedagang Wang timah Melaka.
Islam. Wang timah Johor.
Perniagaan adalah sumber rezeki yang besar . Wang timah Kedah.
Mencontohi amalan Nabi Muhammad s.a.w. Wang emas Johor
Perdagangan menjadi saluran untuk menyebarkan Islam. Wang emas Kelantan
Kemunculan Melaka sebagai pusat perdagangan. [2 markah]
Bahasa Melayu menjadi lingua franca
Orang Melayu mahir dalam perniagaan
Orang Melayu mahir membina kapal (d) Sumbangan bidang perdagangan dalam meningkatkan kemajuan
ekonomi negara
[2 markah]
PENSKORAN KBAT
(b) Pelaksanaan cukai di Melaka
Memberikan pendapatan kepada negara
(i) Cukai Tetap Perdagangan menggalakkan pelaburan asing. Pemodal banyak
melabur dalam pelbagai bidang di negara kita. Contohnya dalam
bidang perindustrian, perladangan, pendidikan dan lain-lain.
Dikenakan ke atas barangan yang diimport.
Pelaburan asing menyebabkan dana dari luar negara dibawa masuk
Jumlah cukai telah ditetapkan oleh pemerintah.
ke negara kita. Kemajuan dalam bidang tersebut dapat menyediakan
Pedagang dari India, Ceylon, Tanah Arab, Siam dan Pegu 6 peluang pekerjaan. Kemajuan tersebut juga akan meningkatkan taraf
peratus.. hidup rakyat.
Pedagang dari Jepun dan China 5 peratus. [2 markah]
Cukai dibayar sebelum urusan perniagaan dilakukan.
Setelah cukai dibayar, urusan jual beli dapat dilakukan di bazar-
bazar .
Beras dan barang makanan dikecualikan cukai
[2 markah]
(ii) Cukai Diraja
Dikenakan ke atas orang asing yang menetap di Melaka.

Orang asing dari Kepulauan Melayu 3 peratus.
Orang asing dari tempat lain 6 peratus.
[2 markah]

ZAMAN GELAP DI EROPAH
(c) (i) Sebab masyarakat Eropah berjaya keluar daripada Zaman Gelap
(a) Kadaan politik dan ekonomi pada Zaman Gelap
PENSKORAN KBAT
Politik Masyarakat menguasai ilmu pengetahuan.
Keadaan politik tidak stabil / huru-hara Mereka mempelajari semula ilmu tamadun Yunani dan Rom.
Berlaku peperangan dalam kalangan kerajaan kecil. Tiada kerajaan Contohnya ilmu matematik, astronomi, fizik dan sebagainya.
pusat yang boleh menyatukan dan mengawal kerajaan kecil. Penguasaan ilmu menyebabkan pemikiran masyarakatnya semakin
Pemerintahan dijalankan secara feudal. Golongan tuan tanah berkembang. Mereka memanfaatkan ilmu tersebut untuk memajukan
menindas golongan rakyat. masyarakat.
Ekonomi Masyarakat menceburi bidang perdagangan

Ekonomi tidak berkembang Masyarakatnya mula meneroka lautan. Mereka berjaya mencari
Perdagangan antarabangsa tidak berlaku. Perdagangan laluan perdagangan ke Timur. Mereka berjaya menyaingi pedagang
antarabangsa dimonopoli oleh orang Islam. Masyarakat Eropah Islam dalam perdagangan atarabangsa. Perdagangan antarabangsa
menjalankan ekonomi sara diri sahaja. Perdagangan dijalankan menyebabkan pergantungan kepada ekonomi sara diri semakin
secara sistem barter berkurangan. Perdagangan antarabangsa juga menyebabkan
[4 markah] ekonominya berkembang.
[6 markah]
(b) Kehidupan masyarakat Eropah pada Zaman Gelap dikongkong oleh
Gereja. (ii) Iktibar daripada kejayaan masyarakat Eropah

Ulasan Kita hendaklah menguasai ilmu pengetahuan supaya pemikiran
Kehidupan masyarakat Eropah dikongkong oleh Gereja menjadi semakin berkembang.
Contohnya menguasai berbagai-bagai bidang ilmu pengetahuan
Penjelasan seperti ilmu matematik, fizik. Astronomi, perubatan dan sebagainya.
Masyarakat mesti patuh apa yang dikehendaki oleh Gereja. Gereja Dengan ilmu pengetahuan kita bukan sahaja dapat menyelesaikan
sangat berkuasa. Contohnya Gereja mempunyai kuasa dalam masalah, bahkan dapat menikmati kehidupan yang lebih baik
bidang agama. Gereja mempunyai pengaruh yang kuat dalam
masyarakat. Sesiapa yang tidak mengikut arahan Gereja akan Kita hendaklah sentiasa berfikiran terbuka supaya dapat
dipulau. Ahli Gereja menjadi penasihat raja. Rakyat boleh dihukum menerima unsur baik dari luar .
jika tidak mematuhi Gereja Sikap terbuka masyarakat Eropah yang berani mempersoalkan
ketidakadilan dalam masyarakat patut dicontohi. Mereka berani
[4 markah] mempersoalkan penyelewengan golongan Gereja. Sifat ini
menyebabkan masyarakat melakukan perubahan. Dengan itu,
mereka dapat menikmati hidup sejahtera.
[6 markah]

ZAMAN GELAP DI EROPAH (c) (i) Usaha masyarakat Eropah keluar daripada Zaman Gelap
Masyarakat menguasai ilmu pengetahuan.

(a) Kejatuhan tamadun Rom menyebabkan Eropah mengalami Zaman Mereka mempelajari semula ilmu tamadun Yunani dan Rom.
Gelap Contohnya ilmu matematik, astronomi, fizik dan sebagainya.
Penguasaan ilmu menyebabkan pemikiran masyarakatnya semakin
Keadaan politik menjadi tidak stabil berkembang. Mereka memanfaatkan ilmu tersebut untuk memajukan
Keruntuhan kerajaan Rom menyebabkan tiada lagi kerajaan pusat masyarakat.
yang berwibawa. Keadaan menjadi huru-hara apabila berlaku
peperangan dalam kalangan kerajaan kecil. Tiada kerajaan pusat Masyarakat menceburi bidang perdagangan
yang boleh menyatukan dan mengawal kerajaan kecil tersebut. Masyarakatnya mula meneroka lautan. Mereka berjaya mencari
Pemerintahan dijalankan secara feudal. Munculnya golongan tuan laluan perdagangan ke Timur. Mereka berjaya menyaingi pedagang
tanah yang terlalu berkuasa menindas golongan rakyat. Islam dalam perdagangan atarabangsa. Perdagangan antarabangsa
menyebabkan pergantungan kepada ekonomi sara diri semakin
berkurangan. Perdagangan antarabangsa juga menyebabkan
[4 markah] ekonominya berkembang.
[4 markah]
(b) Ciri Zaman Gelap
Kegiatan Ekonomi Merosot (ii) Cara menghindarkan negara kita daripada mengalami Zaman
Perdagangan diganggu orang Viking dan Magyar menyebabkan Gelap
orang Eropah tidak dapat berdagang ke Timur Jauh. Perdagangan di
Laut Mediterranean dikuasai oleh pedagang Islam. PENSKORAN KBAT
Kita hendaklah menguasai ilmu pengetahuan supaya pemikiran
Tumpuan kepada kegiatan pertanian. menjadi semakin berkembang.
Perniagaan dijalankan secara kecil-kecilan. Perdagangan hanya Contohnya menguasai berbagai-bagai bidang ilmu pengetahuan
melibatkan barangan pertanian sahaja. seperti ilmu matematik, fizik. Astronomi, perubatan dan sebagainya.
Dengan ilmu pengetahuan kita bukan sahaja dapat menyelesaikan
Perniagaan dikendalikan secara sistem tukar barang. masalah, bahkan dapat menikmati kehidupan yang lebih baik
Penggunaan mata wang sangat terhad.
Kita hendaklah sentiasa berfikiran terbuka supaya dapat
Masyarakat Dikongkong Oleh Gereja menerima unsur baik dari luar .
Masyarakat mesti patuh apa yang dikehendaki oleh Gereja. Gereja Sikap terbuka masyarakat Eropah yang berani mempersoalkan
mempunyai kuasa dalam bidang agama. Gereja mempunyai ketidakadilan dalam masyarakat patut dicontohi. Mereka berani
pengaruh yang kuat dalam masyarakat. Sesiapa yang tidak mempersoalkan penyelewengan golongan Gereja. Sifat ini
mengikut arahan Gereja akan dipulau. Ahli Gereja menjadi penasihat menyebabkan masyarakat melakukan perubahan. Dengan itu,
raja. Rakyat boleh dihukum jika tidak mematuhi Gereja mereka dapat menikmati hidup sejahtera.

ZAMAN RENAISSANCE
(a) Maksud frasa kelahiran semula Eropah dari tempoh ketandusan yang (c) (i) Konflik berlaku antara pihak Gereja dengan para cendekiawan
agak lama. pada Zaman Renaissance.
Eropah kembali pulih daripada Zaman Gelap sejak runtuhnya PENSKORAN KBAT
empayar Yunani dan Rom. Ulasan
Masyarakat Eropah yang dulunya tidak berilmu pengetahuan mula Konflik berlaku antara pihak Gereja dengan cendekiawan. Ahli
menghargai semula ilmu dalam tamadun Yunani dan Rom. sains dan matematik sentiasa mencabar pemikiran ahli Gereja.
Mereka mengembangkan semula kegemilangan ilmu dalam
tamadun Yunani dan Rom dengan cara menonjolkan keupayaan Penjelasan
berfikir untuk menyelesaikan masalah. Berlaku perselisihan pendapat antara ahli sains dengan Gerja
[4 markah] dalam menjelaskan fenomena alam.
Saintis mengatakan matahari adalah pusat alam. Gereja
(b) Sebab Zaman Renaissance bermula di Itali mengatakan bumi adalah pusat alam.
Perbezaan dalam menggunakan kaedah kajian.

Ramai tokoh aliran humanisme muncul di Itali. Saintis menggunakan kaedah empirikal.Gereja menggunakan
Contohnya Francisco Petrarch, Niccolo Machiavelli dan Giovanni kaedah kaedah tradisional.
Bocaccio. Tokoh-tokoh tersebut menggalakkan manusia [4 markah]
menggunakan akal untuk berfikir bagi menyelesaikan masalah.
Mereka juga membantu menyebarkan idea Renaissance.
Banyak bandar pelabuhan muncul di Itali.
Contohnya bandar Venice, Genoa, Florence, Rom dan Milan. Selain
menjadi pusat perdagangan antarabangsa, bandar ini juga menjadi
pusat pertembungan budaya, bahasa dan agama. Bandar tersebut
juga berlumba-lumba mendapatkan tokoh cendekiawan untuk
mengindahkan bandar mereka.
Ramai pedagang kaya muncul di Itali.
Contohnya keluarga Medici di Florence. Pedagang kaya ini menjadi
patron (penaung atau penaja) kepada pelukis, ahli muzik, saintis dan
penulis. Mereka menggunakan kekayaan mereka untuk membantu
cendekiawan melakukan penyelidikan dan mengindahkan bandar.
Peranan yang dimainkan oleh pihak Gereja Rom.
Paus di Rom berhasrat menjadikan Rom cantik seperti bandar
Florence. Mereka turut menjadi penaung kepada seniman dan
cendekiawan. Mereka mengupah pelukis dan pengukir untuk
mencantikkan gereja Rom.
[6 markah]

(ii) Perkembangan pada Zaman Renaissance mendatangkan

manfaat kepada masyarakat Eropah
PENSKORAN KBAT
Ulasan
Perkembangan yang berlaku pada Zaman Renaissance
mendatangkan manfaat kepada masyarakat Eropah pada zaman
selepasnya.
Penjelasan
Munculnya monarki baru di Eropah
Contohnya di Portugal, Castile dan Oregon (Sepanyol), England,
Perancis dan Belanda. Golongan monarki baru mewujudkan
kerajaan pusat. Kerajaan pusat mewajibkan pembayaran cukai
secara terus kepada kerajaan pusat. Golongan bangsawan hilang
kuasa memungut cukai.
Sistem perdagangan semakin berkembang

Kegiatan ekonomi sara diri semakin pupus
Renaissance menyebabkan kegiatan penjelajahan dan penerokaan.
Masyarakat Eropah Berjaya menemui laluan alternative ke Timur.
Mereka Berjaya menguasai semula perdagangan antarabangsa
daripada tangan pedagang Islam.
Membawa perubahan dalam gaya hidup masyarakat.

Manusia mula menzahirkan emosi mereka melalui muzik, lukisan
dan ukiran. Hal ini melahirkan budaya mempunyai keyakinan diri.
Melahirkan masyarakat yang menekankan pemikiran logik,

saintifik, falsafah dan metafizik .
Manusia menggunakan kebolehan dan ilmu untuk memajukan
kehidupan. Hal ini melahirkan sifat berani meneroka perkara baru.
[6 markah]

REVOLUSI PERTANIAN
(a) Faktor berlakunya Revolusi Pertanian di Britain

(b) Sumbangan Revolusi Pertanian dalam mencetuskan Revolusi
Pertambahan penduduk di Britain. Perindustrian
Pertambahan penduduk menyebabkan permintaan terhadap
makanan bertambah. Permintaan terhadap makanan menyebabkan Keuntungan daripada pertanian menyediakan modal untuk kegiatan
harga gandum semakin meningkat. Tuan-tuan tanah mahu industri. Peladang-peladang kaya melabur modal dalam bidang
memanfaatkan tanah awam untuk pengeluaran pertanian secara perindustrian.
besar-besaran. Revolusi Pertanian menyediakan makanan yang cukup untuk
Kelulusan Akta Pemagaran Tanah oleh Parlimen Britain. menampung keperluan pekerja kilang. Pengeluaran hasil pertanian
Tuan-tuan tanah memohon kelulusan Parlimen bagi memagari tanah yang banyak dapat mengurangkan penggantungan kepada bahan
awam. Antara tahun 1761 hingga 1792 hampir 500,000 ekar tanah makanan yang diimport.
telah dipagari.Dengan itu terdapat ladang yang luas untuk Pengurangan import makanan dapat mengelakkan pengaliran keluar
penanaman secara besar-besaran.Golongan petani secara kecil- dana. Dana yang diselamatkan dapat digunakan untuk
kecilan bekerja sebagai buruh ladang. perkembangan industri.
Pemagaran tanah awam menyebabkan petani menjadi tenaga buruh
Pengenalan kaedah dan ciptaan baru dalam pertanian. dalam bidang perindustrian.
Kaedah penanaman secara bergilir membolehkan tanah digunakan
sepanjang tahun dengan menanam jenis tanaman yang berbeza [3 markah]
mengikut musim. Pengenalan jenis tanaman baru seperti tunip dan
ubi kentang dapat dijadikan sebagai tanaman giliran.Peralatan baru (c) Sebab kegiatan pertanian patut dijalankan secara besar-besaran
dicipta seperti alat Jethro Tull menyebabkan kerja menggali lubang
dan menugal dilakukan lebih pantas.Penggunaan baja asli telah PENSKORAN KBAT
menjadikan tanaman lebih subur. Menampung keperluan makanan negara.
Pertambahan penduduk menyebabkan permintaan terhadap bekalan
Pertanian dijalankan secara komersil.
makanan bertambah. Pertanian secara besar-besaran dapat
Peningkatan hasil pertanian menyebabkan berlaku lebihan hasil
mengurangkan import bahan makanan. Hal ini mengurangkan
pengeluaran. Hasil lebihan pertanian mula diperdagangkan dengan
pengaliran keluar dana negara.
meluas.
[2 markah]
Meningkatkan produktiviti pertanian.
Pertanian secara besar-besaran menyebabkan pengeluaran hasil
pertanian bertambah. Hal ini akan menggalakkan industri
berasaskan pertanian. Contohnya perusahaan jus, jem, jeruk dan
sebagainya.
[3 markah]

(d) Hubungkait Revolusi Perindustrian dengan imperialisme Barat di Asia

dan Afrika
PENSKORAN KBAT
Sekatan eksport hasil industri Eropah ke Amerika menyebabkan
kuasa Eropah mahu memasarkan hasil industri ke Asia.
Peningkatan hasil perindustrian menyebabkan mereka memerlukan
kawasan pasaran baru. Negara Eropah mahu jadikan Asia sebagai
pusat pasaran hasil industri mereka. Kuasa Barat hendak menguasai
Asia kerana kelebihan pasaran di China dan India.
Kemajuan dalam sektor perkilangan, menyebabkan negara-

negara Eropah memerlukan bahan mentah secara konsisten.
Kuasa Eropah mahu menguasai negara Asia dan Afrika supaya
mereka mendapat bahan mentah yang berterusan.
[2 markah]

REVOLUSI PERINDUSTRIAN Wujudnya pengkhususan kerja.

Oleh sebab penggunaan mesin memerlukan modal yang besar, para
pemodal tidak boleh memberi tumpuan kepada banyak bidang.
(a) Maksud Revolusi Perindustrian Mereka akan memberi pengkhususan kepada satu bidang kerja agar
dapat menjimatkan kos. Pengkhususan kerja dapat memberi
Revolusi Perindustrian bermaksud perubahan yang berlaku secara kemahiran kepada pekerja di samping meningkatkan kualiti produk.
mendadak dan menyeluruh dalam bidang perusahaan. Produk yang berkualiti dapat dipasarkan di peringkat antarabangsa.
Revolusi Perindustrian ialah pengeluaran barang industri yang Penggunaan mesin berkuasa wap.
dihasilkan secara besar-besaran sehingga melebih paras keperluan Penggunaan enjin berkuasa wap meningkatkan perlombongan
pengusaha. arang batu. Arang batu digunakan sebagai bahan api untuk industri.
Pengeluaran barangan dihasilkan dengan perantaraan mesin. Penggunaan kapal wap meningkatkan sistem perhubungan dan
Hasil keluaran barang tersebut bertujuan untuk dikomersilkan. pengangkutan.
[6 markah]
[2 markah]
(c) (i) Kesan Revolusi Perindustrian terhadap ekonomi dan sosial

Britain.
(b) Faktor Revolusi Perindustrian di Britain
Pertanian komersil diusahakan supaya dapat membekalkan bahan
Sumbangan Revolusi Pertanian.
mentah untuk perindustrian.
Revolusi Pertanian menyediakan modal untuk kegiatan industri.
Peladang yang menjadi kaya telah melabur modal dalam Kegiatan pembuatan dan pengilangan telah menggantikan kegiatan
perindustrian. pertanian.
Bidang perkilangan menjadi sumber utama ekonomi negara.
Semangat keusahawanan peladang kaya. Ramai rakyat Britain terlibat sebagai pekerja industri
Mereka sanggup melabur dalam bidang baru yang belum pasti Bidang perindustrian menjadi punca ekonomi masyarakat.
mendatangkan keuntungan. Perindustrian membekalkan banyak peluang pekerjaan.
Bekalan makanan yang mencukupi Perindustrian menjadi punca pendapatan masyarakat.
Revolusi pertanian menambahkan bekalan makanan.Bekalan Ramai rakyat Britain menjadi pekerja industri.
makanan yang banyak cukup untuk menampung keperluan pekerja Wujudnya golongan majikan dan buruh dalam masyarakat
kilang. Britain tidak perlu import bahan makanan dari luar. Dana Pengusaha kilang dihormati dalam masyarakat
yang diselamatkan itu dapat dilaburkan dalam industri. [6 markah]
Penggunaan teknologi.
Mesin digunakan bagi menggantikan tenaga manusia atau
binantang. Pelbagai mesin direka untuk tingkatkan pengeluaran.
Dengan menggunakan mesin, barangan dapat dikeluarkan dalam
skala pengeluaran yang besar. Dengan itu, kos pengeluaran
barangan menjadi lebih murah dan mudah dipasarkan.

(ii) Kebaikan daripada Revolusi Perindustrian yang dapat kita

contohi
PENSKORAN KBAT
Memberi tumpuan kepada bidang perindustrian.
Pengeluaran dapat dijalankan secara berskala besar. Langkah
tersebut dapat meningkatkan produktiviti pengeluaran. Pengeluaran
yang banyak membolehkan hasil pengeluaran tersebut dipasarkan
ke luar negara.
Memberi tumpuan kepada pertanian seiring dengan

perindustrian
Menjamin pengeluaran makanan yang mencukupi. Pengeluaran
makanan yang mencukupi dapat menampung pertambahan
penduduk. Langkah ini dapat mengurangkan pergantungan kepada
bekalan makanan dari luar negara. Dengan itu kita dapat
menjimatkan perbelanjaan negara ke atas import bekalan makanan.
Dana yang berlebihan dapat dilaburkan dalam bidang yang lain.
[6 markah]

PERTANIAN KOMERSIL DI TANAH MELAYU
(a) Usaha H. N. Ridley. (c) Sebab pihak British menghalang orang Melayu menanam getah
Mengagihkan biji benih getah secara percuma PENSKORAN KBAT

Mencipta sistem torehan ibidem (tulang ikan hering) Mahu kekalkan orang Melayu sebagai petani sara diri
Membuat penyelidikan untuk membekukan susu getah Supaya orang Melayu terus menanam padi bagi menjamin bekalan
makanan mencukupi. Pihak British tidak perlu mengeluarkan
Menggalakkan pelabur membuka ladang getah
perbelanjaan yang banyak bagi mengimport makanan dari luar.
Membawa masuk buruh dari India
Mahu kekalkan orang Melayu dalam kemiskinan.
[2 markah] Kemiskinan hidup menyebabkan mereka tidak ada masa untuk
memikirkan soal politik. Orang Melayu tidak menyedari kesan
(b) Hubungkait usaha H. N. Ridley dengan kemajuan perusahaan getah penjajahan British. British tidak mahu orang Melayu terdedah kepada
dunia luar yang boleh membangkitkan semangat nasionalisme
PENSKORAN KBAT menentang mereka.
Mengagihkan biji benih getah secara percuma menyebabkan
ramai petani berminat menanam getah. [2 markah]
Petani mula beral;ih daripada menanam padi kepada menanam
getah. Tanah padi ditukar menjadi tanah getah. Pemodal Eropah
mula menanam modal dalam perladangan getah. (d) Perusahaan getah dikekalkan sebagai sumber ekonomi negara
Mencipta sistem torehan ibidem (tulang ikan hering) PENSKORAN KBAT

menyebabkan kerosakan pokok getah dapat dikurangkan. Pendirian
Teknik ini tidak merosakkan batang pokok getah menyebabkan hayat Perusahaan getah wajar dikekalkan sebagai sumber ekonomi
pokok getah lebih lama. Pokok getah boleh ditoreh dalam tempoh negara
yang lama. Hasil torehan memuaskan.
Penjelasan
Membawa masuk buruh dari India menyebabkan masalah Menyediakan peluang pekerjaan
kekurangan buruh dalam perladangan getah dapat diatasi. Contohnya, sebagai penoreh getah, buruh rencam dan lain-lain.
Buruh India dan Sri Lanka diambil untuk menjadi penoreh getah. Pekerjaan tersebut boleh mengurangkan kadar pengangguran di
Pengeluaran getah bertambah dan dapat memenuhi permintaan negara kita.
antarabangsa.
Membekalkan bahan mentah
[2 markah] Industri berasaskan getah dapat dibuka di negara kita. Contohnya,
perusahaan membuat tayar, sarung tangan getah, tilam dan lain-lain.
Hasil industri tersebut dapat dieksport ke negara luar.
[2 markah]

(e) Malaysia menghadapi cabaran besar sebagai negara pengeluar getah

asli terbesar di dunia.
PENSKORAN KBAT
Ulasan
Malaysia menghadapi cabaran besar dalam usaha mengekalkan
kecemerlangan sebagai negara pengeluar getah asli terbesar di
dunia.
Penjelasan
Tanah pertanian semakin berkurangan
Tanah pertanian banyak digunakan untuk tujuan pembangunan.
Contohnya sebagai tapak perumahan, jabatan kerajaan, kemudahan
asas seperti sekolah, hospital dan sebagainya. Oleh itu, ladang
getah tidak dapat ditingkatkan keluasannya.
Hasil getah negara kita terpaksa bersaing dengan negara lain.

Negara lain juga memberi perhatian kepada penanaman getah.
Contohnya, negara Thailand dan Indonesia. Pengeluaran getah
yang berlebihan menyebabkan harga getah tidak stabil dalam
pasaran. Banyak ladang getah terpaksa ditutup.
[2 markah]

PENGGUNAAN BURUH LUAR (c) (i) Keistimewaan masyarakat majmuk
(a) Faktor kemasukan imigran Cina dan India ke Tanah Melayu. Memiliki kepelbagaian bahasa
Mengenali kebudayaan kaum lain
Mewujudkan kepelbagaian kegiatan ekonomi
Kepesatan pertanian komersil dan perlombongan
Berlakunya masalah kekurangan tenaga buruh tempatan. Pihak Mewujudkan persaingan yang sihat dalam bidang ekonomi
British membawa masuk buruh dari luar. Buruh dari India dibawa Dapat mewujudkan kerajaan yang terdiri daripada pelbagai kaum
masuk untuk bekerja di ladang getah. Buruh dari China dibawa
masuk untuk bekerja di lombong bijih timah.. [4 markah]
Kesulitan hidup di negara asal

Pihak British menggalakkan buruh Cina dan India datang ke Tanah (ii) Cara memupuk perpaduan masyarakat majmuk
Melayu. Mereka meninggalkan negara masing-masing untuk
mencari penghidupan baru. PENSKORAN KBAT
Menghapuskan perbezaan kaum mengikut fungsi ekonomi
Kemasukan imigran tidak ditentang orang Melayu
Kerajaan menjayakan dasar membasmi kemiskinan melalui Dasar
Wujudnya hubungan tradisi antara Tanah Melayu dengan negara
Ekonomi Baru (DEB). Contohnya membuka tanah rancangan untuk
India dan China. Kebanyakan buruh dari China datangnya dari
menempatkan masyarakat luar Bandar yang tidak bertanah.
wilayah selatan China seperti Kwangtung, Kwangsi dan Fukien.
Kerajaan juga telah meningkatkan taraf hidup masyarakat luar
Kebanyakan buruh India datangnya dari wilayah selatan India seperti
bandar dengan membina kemudahan infrastruktur seperti bekalan
Kerala, Tamil Nadu dan Pondicherry.
eletrik, bekalan air bersih, jalan raya, sekolah, hospital dan lain-
Kestabilan politik di Tanah Melayu. lain.Hal ini menyebabkan jurang ekonomi antara luar bandar dengan
Tanah Melayu mengalami perkembangan pesat dalam bidang luar bandar semakin berkurangan.
ekonomi. Pemodal Eropah dan China melabur modal dalam
Memperkenalkan Rukun Negara
perusahaan getah dan bijih timah. Perkembangan tersebut
Menggaalakkan rakyat menghayati prinsip Rukun Negara.
membuka peluang pekerjaan yang banyak.
Penghayatan terhadap Rukun Negara dapat mewujudkan
keharmonian kaum. Contohnya menghayati prinsip Kesopanan dan
[6 markah]
Kesusilaan menyebabkan lahirnya semangat hormat menghormati
antara satu kaum dengan kaum yang lain.
(b) Ciri masyarakat majmuk.
Mewajibkan penggunaan Bahasa Kebangsaan.
Mengamalkan adat dan budaya yang berbeza. Bahasa Melayu dijadikan Bahasa Kebangsaan. Bahasa
Menggunakan bahasa pertuturan yang berbeza. Kebangsaan dijadikan bahasa rasmi negara.Semua kaum
Petempatan berbeza mengikut kaum. menggunakan bahasa kebangsaan untuk berinteraksi. Sistem
Jenis pekerjaan berbeza mengikut kaum. pendidikan menggunakan Bahasa Melayu sebagai bahasa
Tiada interaksi yang meluas antara kaum. pengantar. Dengan itu semua kaum dapat menguasai Bahasa
Jurang ekonomi antara kaum begitu luas. Kebangsaan. Dengan bahasa yang sama, perpaduan menjadi lebih
erat.
Menggunakan pendidikan vernakular masing-masing. [6 markah]
[4 markah]

PEMBANDARAN DI TANAH MELAYU
(a) Faktor pembandaran (c) (i) Sebab pembandaran di kawasan pantai timur Semenanjung
Malaysia lebih perlahan berbanding dengan di kawasan
Kekayaan sumber semula jadi. pantai barat.
Contohnya sumber bijih timah dan petroleum. Kawasan yang
berhampiran dengan pusat perlombongan akan berkembang Pantai timur tiada sumber semula jadi
menjadi tempat mendapatkan barang keperluan. Tempat itu akhirnya Pantai Barat kaya dengan sumber semula jadi. Contohnya bijih
menjadi Bandar. Contohnya Bandar Ipoh, Seremban, Taiping dan timah. Kawasan tersebut menjadi pusat perlombongan. Pekan yang
Kuala Lumpur. berhampiran akan berkembang sebagai pusat mendapatkan bekalan
keperluan untuk pelombong. Dengan itu kawasan tersebut
Dasar British yang membangunkan kawasan tertentu. berkembang pesat. Hal ini tidak berlaku di kawasan pantai timur.
British menjadikan kawasan pantai Barat sebagai pusat pentadbiran
dan pusat ekonomi. British menyediakan pelbagai kemudahan bagi Pantai timur tiada pelabuhan.
memenuhi keperluan tempat tersebut sebagai pusat pentadbiran, Pantaii barat memiliki pelabuhan. Contohnya pelabuhan Pulau
perbankan, pusat kegiatan ekonomi dan lain-lain. Terdapat Pinang, Port Dickson, Kelang dan lain-lain. Pelabuhan ini menjadi
kemudahan infrastruktur disediakan seperti sistem perhubungan pusat perdagangan antarabangsa. Pelbagai kemudahan disediakan
jalan raya yang baik, bekalan elektrik, bekalan air bersih dan untuk memenuhi kepentingannya sebagai pusat perdagangan.
sebagainya. Hal ini menyebabkan tempat tersebut mengalami Perkara ini tidak berlaku di pantai timur.
pertambahan penduduk yang pesat. [3 markah]
[6 markah]
Cadangan untuk mengatasi keadaan tersebut.
(b) Fungsi bandar
Membina rangkaian perhubungan yang baik
Menjadi pusat kegiatan ekonomi penjajah. Bina lebuh raya. Contohnya Lebuh Raya Pantai Timur (LPT) adalah
Sebagai tempat mengumpul hasil lombong. langkah yang baik. Usaha ini perlu dipertingkatkan. Dengan
pembinaan lebuh raya, pemodal asing lebih berminat untuk
Menjadi pusat mendapatkan keperluan harian.
membuat pelaburan di pantai timur. Pelaburan asing mendorong
Menjadi pusat pentadbiran, perniagaan, perbankan dsb.
proses pembandaran di pantai timur standing dengan pembandaran
Menjadi pusat petempatan. di pantai barat.
Menjadi pusat pengumpulan hasil pertanian komersil.
Menjadi tempat persimpangan sistem perhubungan. [3 markah]
Sebagai pelabuhan
[4 markah]

(ii) Pembandaran boleh memajukan ekonomi negara.

PENSKORAN KBAT
Ulasan
Pembandaran boleh menyumbang ke arah memajukan ekonomi
negara.
Penjelasan
Infrastruktur yang lengkap memudahkan urusan perdagangan
antarabangsa dijalankan.
Contohnya, sistem perhubungan jalan raya dan jalan kereta api
mempercepatkan proses penghantaran barangan untuk dieksport.
Perkembangan perdagangan antarabangsa membantu
mempercepatkan perkembangan ekonomi di kawasan tersebut.
Banyak peluang ekonomi dapat diceburi. Peluang pekerjaan yang
banyak dapat meningkatkan pendapatan rakyat. Kuasa beli yang
tinggi dapat memajukan ekonomi negara.
[4 markah]

(b) Kepentingan institusi kewangan

INSTITUSI KEWANGAN DAN INSURANS
PENSKORAN KBAT
Tempat menyimpan wang
(a) Perkembangan institusi kewangan di Tanah Melayu Menyimpan wang dengan lebih selamat. Contohnya, dalam akaun
simpanan. Simpanan tersebut akan mendapat keuntungan melalui
pemberian faedah / dividen yang ditawarkan oleh bank. Wang
Kerajaan British menubuhkan Lembaga Pesuruhjaya Wang simpanan mudah untuk dikeluarkan, sama ada melalui kaunter atau
pada 1897. mesin ATM.
Lembaga ini mengeluarkan Wang Kertas Negeri Selat dan
menguatkuasakan penggunaan wang tersebut. Badan ini
Membuat pembayaran untuk urusan perniagaan.
mengesahkan hanya mata wang tersebut sahaja sah digunakan
Urusan perniagaan lebih lancer dan selamat. Wang tunai tidak perlu
dalam urusan perdagangan di Negeri Selat. Penggunaan Wang
disediakan untuk membuat pembayaran. Contohnya pembayaran
Kertas Negeri Selat menggantikan mata wang perak Sepanyol di
boleh dibuat dengan menggunakan cek atau bank deraf. Cara ini
Tanah Melayu. Pengenalan mata wang tersebut juga menyebabkan
lebih menjimatkan masa dan selamat.
mata wang Kerajaan Melayu semakin terhapus.
[6 markah]
Kepesatan ekonomi mendorong penubuhan bank.
Bank melicinkan urusan kewangan. Bank menyediakan pelbagai
kemudahan kepada pelabur. Bank memberikan kadar faedah untuk (c) (i) Tujuan insurans maritim dan insurans kebakaran
simpanan. Bank menyalurkan dana dari luar negara ke Tanah
Melayu. Bank menjadi ejen pembayar kepada pengeksport dan Insurans Maritim
pengimport. Memenuhi keperluan perdagangan antarabangsa semakin
Bank Eropah membuka cawangannya di Tanah Melayu. meningkat.
Antaranya ialah Mercantile Bank 1859, The Chartered Bank 1875, Melindungi pengangkutan laut yang menjadi pengangkutan utama
Hong Kong and Shanghai Bank 1894 dan Algemene Bank dalam perdagangan.
Nederland 1899. Bank Eropah lebih mengutamakan pedagang Melindungi barang dagangan.
Eropah. Pedagang tempatan sukar mendapatkan kemudahan bank Melindungi kapal pedagang.
Eropah. Mereka terpaksa menggunakan khidmat komprador (orang [2 markah]
tengah) untuk mendapatkan kemudahan perkhidmatan bank.
Insurans Kebakaran
Pemodal tempatan menubuhkan bank mereka sendiri. Menangani masalah kebakaran yang sering berlaku.
Contohnya Kwong Yik Bank di Kuala Lumpur, Bank of Malaya di Melindungi kemusnahan bandar dan kedai.
Ipoh, Ban Hin Lee Bank di Pulau Pinang serta Kwong Lee Bank,
Mengurangkan masalah akibat kebakaran
Sarawak Chinese Banking Corporation Limited dan Ban Chiang
[2 markah]
Bank di Sarawak.
Orang Melayu menubuhkan bank mereka sendiri.
Bank pertama orang Melayu ialah Malay National Banking
Corporation 1947 yang ditubuhkan di Kuala Lumpur. Bank ini
menubuhkan cawangannya di Temerloh dan Rembau.
[6 markah]

(ii) Sebab memerlukan perlindungan insurans
PENSKORAN KBAT
Melindungi harta benda peribadi agar sentiasa selamat.
Sekiranya berlaku kemalangan atau kehilangan, nilai harta benda
tersebut akan dibayar oleh syarikat insurans yang kita carum.
Syarikat insurans membayar ganti rugi kepada pihak lain yang
terlibat dalam kemalangan. Syarikat insurans akan membuat
bayaran pampasan kepada pihak ketiga yang membuat tuntutan.
Menampung pembiayaan yang tinggi.

Contohnya syarikat insurans menampung pembiayaan rawatan
kesihatan di hospital sekiranya kita memiliki insurans kesihatan.
[4 markah]

KESAN DASAR EKONOMI BRITISH : PERKHIDMATAN KESIHATAN Menubuhkan Sanitary Board

Badan ini berfungsi menjaga kebersihan bandar. Lembaga tersebut
ditugaskan mengawas kebersihan dan kesihatan bandar Kuala
Lumpur dan bandar di Perak.
(a) Punca wabak penyakit
Menubuhkan Jabatan Kesihatan
Kemasukan imigran Cina dan India secara beramai-ramai ke Tanah Dengan penubuhan jabatan ini, tugas Sanitary Board dalam
Melayu menyebabkan berlaku pertambahan penduduk secara menjaga kesihatan telah diambil alih oleh Jabatan Kesihatan.
mendadak. Namun, tugas menjaga kebersihan masih dijalankan oleh Sanitary
Pertambahan penduduk menyebabkan berlakunya kepadatan Board.
penduduk sama ada di Bandar dan luar bandar. [6 markah]
Kemudahan asas yang tersedia tidak dapat menampung jumlah
kepadatan penduduk yang tinggi.
Kebersihan, pembentungan dan sistem kumbahan tidak diuruskan (c) (i) Sebab kualiti kesihatan sangat diutamakan
dengan sempurna.
Keadaan itu mendorong terjadinya wabak penyakit. PENSKORAN KBAT
[4 markah] Membina masyarakat yang sihat
Masyarakat yang sihat dapat membentuk masyarakat yang memiliki
tahap pemikiran yang tinggi. Hal ini dapat menghasilkan tenaga
(b) Usaha mengawal wabak penyakit berjangkit kerja yang berkualiti. Produktiviti negara akan meningkat. Hasrat
mencapai negara maju akan tercapai.
Membina hospital kerajaan. [6 markah]
Contohnya Hospital Taiping dan Hospital Kuala Lumpur. Hospital
kerajaan yang didirikan di Perak ialah di Tanjung Malim,Batu Gajah,
Gopeng, Kerian dan Kuala Kangsar. Menjelang tahun 1895, terdapat (ii) Cara hidup sihat yang perlu diamalkan
29 pusat perubatan didirikan di Perak dan Kuala Lumpur. Di Sabah,
hospital dibina di Jesselton, Sandakan, Beaufort, Kudat dan Tawau. PENSKORAN KBAT
Di Sarawak, hospital didirikan di Kuching. Mengamalkan amalan pemakanan yang sihat
Makan secara teratur dan mengikut jadual. Pilih makanan
Membina pusat kesihatan kecil. yang baik. Contohnya, banyakkan makan sayur dan buah-
Didirikan di Selangor, Pahang dan Negeri Sembilan. buahan. Elakkan makanan yang mengandungi lemak dan
gula yang berlebihan. Langkah tersebut dapat
Menggalakkan pembinaan hospital persendirian
mengurangkan risiko terkena penyakit berbahaya.
Hospital persendirian dibina atas sumbangan orang perseorangan.
Contohnya Hospital Tung Shin di Kuala Lumpur. Hospital ini
[4 markah]
memberikan perkhidmatan kesihatan kepada pekerja lombong bijih
timah yang terdiri daripada imigran Cina.
Mendirikan Institut Penyelidikan Perubatan.
Institut ini membuat kajian punca penyakit dan langkah pencegahan.

[2 markah]
IMPERIALISME BARAT DI ASIA TENGGARA
(a) Maksud imperialisme (d) Penjajahan banyak mendatangkan kesan buruk
Dasar sesebuah negara meluaskan pengaruh dan wilayah dengan Ulasan

menjajah negara lain untuk kepentingan tertentu Penjajahan mendatangkan kesan buruk ke atas masyarakat dan
[2 markah] negara di Asia Tenggara.
Penjelasan
(b) Hubungkait keistimewaan Asia Tenggara dengan dasar imperialisme Asia Tenggara menjadi tanah jajahan kuasa Barat.
Barat Sistem birokrasi Barat diperkenalkan di Asia Tenggara. Dengan itu,
berakhirnya sistem beraja di Asia Tenggara. Undang-undang Barat
dilaksanakan di Asia Tenggara. Sumber ekonomi di negara-negara
PENSKORAN KBAT
Asia Tenggara dibolot oleh penjajah. Hal ini menyebabkan
Asia Tenggara yang terletak antara China dan India munculnya semangat menentang penjajah dalam kalangan
menjadikannya dekat dengan kawasan pasaran yang terbesar penduduk peribumi.
besar di dunia.
Kuasa Barat hendak menguasai Asia Tenggara supaya dapat [3 markah]
meluaskan pasaran barangan industri mereka ke China dan India.
Barangan industri mereka tidak dapat dipasarkan ke Amerika
disebabkan sekatan import yang dilakukan oleh Amerika ke atas
barangan Eropah.
Asia Tenggara kaya dengan bahan mentah yang diperlukan

untuk keperluan industri di Eropah.
Dengan menakluki Asia Tenggara, mereka dapat menguasai bahan
mentah secara berterusan.
[3 markah]
(c) Muslihat penggunaan slogan Tugas Menyebarkan Tamadun dan

Beban Orang Putih
PENSKORAN KBAT
Hendak menjajah Asia Tenggara.
Mereka hendak meluaskan tanah jajahan agar dapat mencari
kekayaan. Dengan penguasaan Asia Tenggara, mereka dapat
menguasai bahan mentah dan menjadikan Asia Tenggara sebagai
tempat pasaran baru untuk barang keluaran industri mereka.

PENGENALAN BIROKRASI BARAT DI ASIA TENGGARA
(a) Ciri sistem pentadbiran berpusat di Filipina

(d) Sistem birokrasi Barat membawa kesejahteraan
Penubuhan kerajaan pusat
Perlantikan Gabenor Jeneral sebagai pemerintah Ulasan
Penubuhan biro (jabatan). Sistem birokrasi Barat dapat mendatangkan kesejahteraan
Perlantikan ketua biro. kepada negara jika dilaksanakan dengan cekap.
Pelaksanaan undang-undang Barat.
Penjelasan
[2 markah] Penubuhan kerajaan pusat menyebabkan pentadbiran negeri
menjadi seragam.
(b) Pentadbiran Sistem Encomienda. Pentadbiran diketuai oleh pegawai kerajaan yang tidak
mengamalkan pemerintahan berkuasa mutlak.
Pentadbiran di peringkat tempatan (daerah). [2 markah]
Beberapa buah barangay (kampung) digabungkan menjadi sebuah
encomienda (daerah).
Setiap encomienda diketuai oleh encomiendero. (e) Cara meningkatkan kecekapan sistem birokrasi
Encomiendero dilantik daripada orang Sepanyol.
PENSKORAN KBAT
Tugas Encomiendero ialah menjaga keamanan, mengutip cukai dan
Menghapuskan amalan rasuah
mengkristiankan penduduk barangay.
Contohnya wang sogokan, wang sagu hati, hadiah dan lain-lain.
Jawatan pembesar tempatan telah dihapuskan. Pegawai menjalankan pentadbiran secara telus. SPRM diberi kuasa
[2 markah] untuk menyiasat dan membongkar gejala rasuah dalam pentadbiran
negara. Dengan itu, pentadbiran diyakini oleh rakyat.
(c) Sebab Sistem Encomienda dibenci
[2 markah]
Mengenakan cukai yang tinggi
Rakyat dijadikan buruh kerahan tenaga
Penduduk dipaksa memeluk Kristian
Undang-undang terlalu keras
Diskriminasi dalam melaksanakan undang-undang
[2 markah]

(a) Ciri pentadbiran birokrasi di Filipina (d) Sebab Sistem Encomiendero mendapat tentangan
Penubuhan kerajaan pusat Mengenakan cukai yang tinggi

Perlantikan Gabenor Jeneral sebagai pemerintah Rakyat dijadikan buruh kerahan tenaga
Penubuhan biro (jabatan). Penduduk dipaksa memeluk Kristian
Perlantikan ketua biro. Undang-undang terlalu keras
Pelaksanaan undang-undang Barat. Diskriminasi dalam melaksanakan undang-undang
(b) Pelaksanaan Sistem Encomienda. (e) Sistem birokrasi dapat mendatangkan kesejahteraan
Beberapa buah barangay (kampung) digabungkan menjadi sebuah Ulasan

encomienda (daerah) Sistem birokrasi Barat dapat mendatangkan kesejahteraan
Encomienda diketuai oleh Encomiendero (Ketua Daerah) kepada negara jika dilaksanakan dengan cekap.
Encomiendero dilantik daripada bangsa Sepanyol
Encomiendero menjalankan tugas menjaga keamanan, mengutip Penjelasan
cukai dan mengkristiankan penduduk barangay Penubuhan kerajaan pusat menyebabkan pentadbiran negeri
menjadi seragam.
[2 markah] Pentadbiran diketuai oleh pegawai kerajaan yang tidak
mengamalkan pemerintahan berkuasa mutlak.
(c) Tugas Encomiendero. [2 markah]
Menjaga keamanan
Mengutip cukai
Mengkristiankan penduduk barangay
[2 markah]

(a) Ciri sistem pemerintahan tradisional di IndoChina (c) (i) Hubungkait birokrasi Barat dengan sistem pemerintahan
tradisional
Negeri di IndoChina ditadbir oleh kerajaan pusat.
Pentadbiran dijalankan oleh raja berkuasa mutlak. PENSKORAN KBAT
Raja memberi kuasa penuh kepada pembesar tempatan. Perlantikan Gabenor Jeneral sebagai pemerintah menyebabkan
raja kehilangan kuasa memerintah
Pentadbiran diketuai oleh golongan Mandarin.
Gabenor Jeneral menjadi pemerintah di peringklat pusat. Gabenor
Pentadbiran meniru pentadbiran Tanah Besar China.
Jeneral dibantu oleh Leftenan Gabenor. Institusi raja telah terhapus.
Pegawai-pegawai dipilih melalui peperiksaan. Raja hilang kuasa dan kewibawaannya.
[6 markah]
Pelaksanaan undang-undang Barat menyebabkan undang-
undang tempatan dimansuhkan.
(b) Ciri pentadbiran birokrasi Union Indochinoise
Undang-undang Barat diluluskan oleh Parlimen Perancis. Undang-
undang tersebut digunapakai di IndoChina. Undang-undang
Menubuhkan kerajaan pusat
tradisional yang digunakan selama ini telah dimansuhkan.
Menyatukan Vietnam, Kemboja dan Laos.
[4 markah]
Menamakannya sebagai Union Indochinoise (IndiChina)
Melantik Gabenor Jeneral

Gabenor Jeneral mengetuai pentadbiran pusat (ii) Pelaksanaan sistem birokrasi Barat melicinkan pentadbiran
Gabenor Jeneral bertanggungjawab kepada Pejabat Tanah Jajahan
di Paris. PENSKORAN KBAT
Gabenor Jeneral dibantu oleh Leftenan Gabenor Ulasan
Leftenan Gabenor menjadi pemerintah wilayah. Pelaksanaan sistem birokrasi Barat banyak
memberikan manfaat dalam melicinkan pentadbiran
Melaksanakan undang-undang Barat.
Undang-undang IndoChina diluluskan di Perancis. Penjelasan
Penubuhan kerajaan pusat menyebabkan pentadbiran
Kerajaan tempatan diberi kuasa autonomi. negeri menjadi seragam.
Kerajaan pusat tidak mencampuri urusan pentadbiran kerajaan Setiap wilayah menggunakan sistem pentadbiran yang
tempatan. sama. Persamaan ini menjadikan pentadbiran menjadi lebih
Kerajaan tempatan perlu bayar cukai dan menyediakan kerahan cekap. Pentadbiran pusat diketuai oleh pegawai kerajaan.
tenaga Pentadbirannya tidak lagi mengamalkan pemerintahan
berkuasa mutlak. Pegawai pentadbiran dapat menjalankan
[6 markah] kerja dengan lebih cekap
[4 markah]

Kemunculan Golongan Intelektual

Golongan intelek berpendidikan Barat dan Asia Barat menjadi
pencetus gerakan nasionalisme. Mereka terdedah kepada falsafah
PERKEMBANGAN NASIONALISME DI ASIA TENGGARA
Barat dan Islam. Mereka menyedari pihak penjajah tidak mentadbir
tanah jajahan dengan baik. Mereka memimpin gerakan nasionalisme
apabila kembali ke tanah air. Mereka menuntut taraf hidup rakyat
(a) Faktor kemunculan semangat nasionalisme di Asia Tenggara. diperbaiki. Mereka memperjuangkan kemerdekaa tanah air
Dasar Penjajah [6 markah]

Rakyat tempatan tiada peluang dalam birokrasi Barat. Mereka kekal
dalam ekonomi tradisional. Dasar ekonomi penjajah menindas
penduduk. Contohnya Sistem Tanaman Paksa dan Sistem Polo (b) Perbezaan antara ciri nasionalisme tahap pertama dengan ciri
Penjajah mewujudkan jurang sosial masyarakat. Penjajah membawa nasionalisme tahap kedua
masuk imigran. Golongan imigran menguasai ekonomi.
Pengaruh Agama Ciri Nasionalisme Tahap Pertama

Agama menyatukan rakyat tempatan menghadapi Barat. Agama Penentangan bersifat setempat sahaja.
digunakan untuk menghalang kebudayaan Barat dan agama Gerakan ini dipimpin oleh golongan agama
Kristian. Contohnya gerakan Islah di Tanah Melayu, Indonesia serta Tiada parti politik yang menjadi penggerak.
penubuhan Persatuan Belia Buddha di Burma. Golongan agama Isu yang diperjuangkan ialah berkaitan sosial, kebudayaan, agama
menjadi pencetus nasionalisme. Agama Kristian menyatukan dan hak peribumi
penduduk Filipina menentang Sepanyol. Rakyat Filipina yang Tujuan gerakan adalah menuntut hak dan taraf hidup rakyat
beragama Kristian dianggap golongan kelas kedua. tempatan dibaiki.
Gerakan ini bersifat sederhana dan tidak bersifat politik
Karya Kesusasteraan
Karya sastera memaparkan kesengsaraan masyarakat akibat
Ciri Nasionalisme Tahap Kedua
penindasan penjajah. Karya sastera membangkitkan kesedaran
Penentangan menyeluruh di seluruh negara.
rakyat. Karya sastera membangkitkan kecintaan kepada negara.
Gerakan ini dipimpin oleh ahli politik.
Karya kesusasteraan menjadi inspirasi kepada rakyat. Contohnya
Noli Me Tangere (Filipina), Kerikil,Kerikil Tajam dan Ke Makam Mempunyai parti politik sebagai penggerak.
Bonda (Indonesia), Putera Gunung Tahan (Tanah Melayu) dll. Isu berkaitan politik dan kemerdekaan tanah air.
Tujuan gerakan adalah menuntut kemerdekaan dan memerintah
Sistem Pendidikan sendiri.
Penjajah bersikap pilih kasih dalam pendidikan. Penjajah Gerakan ini bersifat radikal.
mengutamakan sekolah yang menggunakan pengantar bahasa Gerakan ini bersifat tindakan politik
penjajah. Mereka hanya menyediakan kemudahan pendidikan di [4 markah]
sekolah tersebut sahaja. Penjajah hanya menyediakan pendidikan di
peringkat rendah sahaja. Pendidikan terhad kepada golongan elit
dan penduduk bandar sahaja. Pendidikan anak-anak bangsawan
diasingkan daripada anak orang kebanyakan. Pendidikan sekular
dan pendidikan mubaligh memberi ancaman kepada sekolah agama.
Lepasan sekolah vernakular sukar mendapatkan pekerjaan.

(c) (i) Sebab menghayati perjuangan nasionalisme silam
Mengetahui jasa mereka dalam memperjuangkan kemerdekaan

tanah air.
Mengetahui liku-liku perjuangan mereka. Kita dapat mengetahui
usaha yang dilakukan oleh mereka untuk mengubah sikap dan
pemikiran masyarakat. Hal ini dapat memberi kesedaran kepada
genearsi muda betapa berharganya nikmat kemerdekaan.
[4 markah]
(ii) Sebab tidak menghargai perjuangan tokoh silam
PENSKORAN KBAT
Ulasan
Terdapat segelintir rakyat Malaysia yang tidak menghargai
perjuangan tokoh negara pada zaman silam.
Penjelasan
Keadaan tersebut berlaku kerana mereka buta sejarah.
Terdapat segelintir masyarakat yang tidak mendalami sejarah tanah
air. Mereka tidak mengenali pejuang negara. Mereka tidak
mengetahui pahit jerihnya perjuangan tokoh negara. Perkara ini
mungkin terjadi disebabkan tiada pihak yang mempromosikan tokoh
negara. Hal ini menyebabkan sikap segelintir masyarakat tidak
mengambil berat terhadap urusan negara. Mereka hanya mengambil
kisah perkara yang ada kaitan dengan diri mereka sahaja.
[6 markah]

(a) Faktor kebangkitan semangat nasionalisme di Indonesia. Perjuangan Soekarno

Matlamat perjuangan Soekarno ialah mahu mendapatkan
Dasar penjajah yang membiarkan rakyat tempatan kekal dalam kemerdekaan Indonesia daripada Belanda dan menjalankan
ekonomi tradisional. pemerintahan sendiri.
Penindasan Belanda melalui Sistem Tanaman Paksa Untuk mencapai matlamat perjuangannya, beliau telah menubuhkan
Pengaruh agama yang berjaya menyatukan rakyat tempatan Parti Nasional Indonesia (PNI).
menghadapi Barat. PNI menuntut kemerdekaan walaupun secara kekerasan.
Pengaruh karya kesusasteraan yang memaparkan kesengsaraan
masyarakat akibat penindasan penjajah. [4 markah]
Penjajah bersikap pilih kasih dalam pendidikan.
Kemunculan golongan intelek yang memimpin gerakan nasionalisme
(b) (i) Ciri kepimpinan tokoh Raden Adjeng Kartini dan Soekarno
menentang penjajah
Media massa yang menanam perasaan antipenjajah.
PENSKORAN KBAT
Perkembangan sistem perhubungan yang menghubungkan kawasan
yang sebelumnya terpisah. Sedia berkorban jiwa raga dalam perjuangan menuntut
Pengaruh luar seperti kejayaan Jepun menewaskan China dan kemerdekaan.
Rusia dan Mahatma Ghandi menentang British Mereka gigih berusaha agar mencapai matlamat perjuangan.
Mereka berani menyuarakan perkara yang benar demi untuk
[4 markah] membela nasib rakyat. Contohnya Raden Adjeng Kartini dengan
lantang menulis tentang penderitaan rakyat Indonesia akibat
(b) Perbezaan ciri gerakan nasionalisme yang didokong oleh raden penindasan Belanda melalui karyanya Habis Gelap Terbitlah Terang
Adjeng Kartini dengan Soekarno. dan Catatan Seorang Puteri Jawa. Soekarno pula sanggup dipenjara
demi mencapai matlamat perjuangannya. Mereka ikhlas dalam
perjuangan tanpa mengharapkan balasan dan mengutamakan
Perjuangan Raden Adjeng Kartini kepentingan rakyat tanpa menghiraukan keselamatan mereka.
Matlamat perjuangan Raden Adjeng Kartini ialah mahu mengubah
nasib rakyat melalui pendidikan. [6 markah]
Beliau juga mahu memberikan pendidikan kepada kaum wanita.
Beliau berusaha menyedarkan masyarakat melalui karyanya Habis (ii) Sebab tidak menghargai perjuangan tokoh silam
Gelap Terbitlah Terang dan Penulisan Seorang Puteri Jawa.
Beliau mendedahkan penindasan Belanda. [ Lihat Jawapan Modul Sebelumnya ]
Beliau berusaha meningkatkan taraf hidup rakyat.
[6 markah]


(d) Sebab kita patut menghargai nikmat kemerdekaan
(a) Situasi yang menyebabkan Pridi Phanomyong tidak puas hati terhadap
sistem pemerintahan Raja Vajiravudh PENSKORAN KBAT
Kemerdekaan menyebabkan kita dapat memerintah negara kita
Kerabat diraja menguasai politik di Thailand. mengikut acuan kita sendiri.
Raja mengamalkan sistem pemerintahan berkuasa mutlak Contohnya menjalankan pemerintahan secara sistem demokrasi dan
Kelemahan sistem pentadbiran kerajaan. Raja berperlembagaan. Kita dapat menggabungkan sistem
pemerintahan moden dengan sistem pemerintahan tradisional.
Mengambil kerabat diraja menjadi pegawai walaupun tidak layak
Dengan itu, pemerintahan negara menjadi lebih cekap.
Sikap raja yang boros.
[2 markah] Kekayaan negara kita tidak lagi dikaut oleh penjajah menyebabkan
kita dapat menikmati kekayaan negara
Kerana kita boleh mengamalkan cara hidup kita dan tidak perlu
(b) Usaha Phibul Songram mengurangkan pengaruh kebudayaan Cina. mengikut budaya Barat
Kerana bebas menganut mana-mana agama dan kepercayaan
Meluluskan undang-undang yang menyekat penguasaan orang Cina tanpa pengaruh daripada agama lain
dalam ekonomi.
Mengarahkan akhbar Cina dibubarkan [2 markah]
Mengarahkan sekolah Cina dibubarkan
Mengarahkan semua rakyat Thai memakai nama Siam
Menukarkan nama negara Siam kepada Thailand (Tanah Bebas). (e) Usaha memupuk jati diri agar menghargai nikmat kemerdekaan

Memasukkan perjuangan tokoh kemerdekaan dalam sukatan
(c) Nasionalisme Thailand berbeza dengan nasionalisme di negara lain pelajaran Sejarah agar pelajar mengetahui latar belakang sejarah
PENSKORAN KBAT kemerdekaan negara.
Ulasan Pengusaha perfileman patut menjadikan sejarah kemerdekaan
Nasionalisme di Thailand berbeza dengan nasionalisme di sebagai drama / filem cereka untuk membangkitkan semangat
negara lain patriotik
Perbadanan Muzium perlu mengadakan pameran sejarah
Bukti kemerdekaan agar masyarakat dapat menghayati kemerdekaan
Nasionalisme di Thailand tidak bersifat antipenjajah. Negara
Mereka tidak menentang penjajah tetapi mereka menentang sikap Kementerian Penerangan patut mempromosikan sambutan hari
raja yang tidak mementingkan rakyat. Nasionalisme Thailand bukan kemerdekaan agar masyarakat menghargai nilai-nilai kemerdekaan
bertujuan menamatkan penjajahan, tetapi mahu menamatkan sistem
beraja mutlak. [2 markah]
[2 markah]

PERJUANGAN PEMIMPIN TEMPATAN MENENTANG BRITISH
(a) Sebab menentang penglibatan British. (b) Faktor Penghulu Dol Said berjaya mematahkan serangan pihak British
Dasar penaklukan British Dibantu oleh rakan-rakannya.

British menakluk Negeri Melayu untuk meluaskan tanah jajahannya.. Contohnya, Penghulu Rembau, Penghulu Remai, Dato Kelana
British memperkenalkan peraturan supaya dapat mengukuhkan Sungai Ujong dan Penghulu Gemencheh.
kedudukannya. Pemimpin tempatan menentang kehendak British Mendapat sokongan padu rakyat
menyebabkan berlakunya peperangan. Semangat juang yang tinggi
British mengeksploitasi ekonomi tempatan. [2 markah]

British menguasai sumber ekonomi melalui perjanjian dengan
pemimpin tempatan. Saudagar Negeri Selat dibenar menjalankan
kegiatan perlombongan dan perdagangan bijih timah. Ini (c) Tindakan Dato Maharajalela membunuh J.W.W. Birch
menimbulkan kemarahan penduduk tempatan terhadap British.
Pelaksanaan pentadbiran Barat . PENSKORAN KBAT
British memaksakan pentadbiran Barat kepada penduduk tempatan. Pendirian
British memperkenalkan sistem cukai, peraturan tanah dan lain-lain Tindakan itu wajar.
untuk mendapatkan hasil.
Penjelasan
Kesulitan penduduk tempatan. Residen bertindak melebihi had sebagai penasihat.
Penduduk tertekan dengan undang-undang British. Undang-undang Birch tidak mematuhi syarat Perjanjian Pangkor. Beliau campur
British bertentangan dengan amalan tradisi masyarakat. Cth: Di tangan dalam hal ehwal pentadbiran dengan memperkenalkan
Terengganu, pembukaan tanah mestilah mendapat keizinan British sistem cukai baharu. Hal ini menyebabkan pembesar hilang kuasa
dan dikenakan cukai tanah. memungut cukai.
[2 markah]
Pemimpin tempatan kehilangan kuasa
Pemimpin tempatan hilang kuasa memungut cukai. Pembesar juga (d) Cara British menangani penentangan
kehilangan pengaruh ke atas anak buah dan kawasan pegangannya.
Pemimpin tempatan tidak puas hati terhadap British. Pemimpin
Dato Maharaja Lela, Dato Sagor, Pandak Lam, Seputum dan
tempatan yang mendapat sokongan anak buah mereka menentang
Pandak Induk dihukum mati.
British.
Sultan Abdullah, Menteri Ngah Ibrahim, Syhabandar dan Laksamana
British campur tangan dalam adat resam tempatan. dibuang negeri ke Pulau Sychelles.
British mencampuri adat resam tempatan. British memaksa
masyarakat tempatan menerima nilai-nilai British. Contohnya di [2 markah]
Perak, British melarang amalan gunakan orang suruhan.
[2 markah]

(e) Strategi menghalang penglibatan kuasa luar dalam urusan politik di

negara kita
PENSKORAN KBAT
Menyelesaikan sendiri masalah politik negara kita.
Krisis politik yang berlaku di negara kita hendaklah ditangani dengan
baik. Jangan meminta bantuan kuasa luar sebagai orang tengah
untuk menyelesaikan konflik tersebut. Contohnya mewujudkan tolak
ansur dan pakatan murni antara kaum agar keadaan politik sentiasa
stabil.
Mewujudkan keharmonian kaum

Setiap kaum hendaklah saling hormati-menghormati. Kita hendaklah
menghoirmati budaya dan cara hidup kaum lain. Sikap ini akan
mewujudkan suasana harmoni antara kaum. Hal ini akan
membentuk suasana aman dan makmur di negara kita. Kuasa Barat
tidak berpeluang untuk campur tangan di negara kita.
[2 markah]

PERJUANGAN PEMIMPIN TEMPATAN MENENTANG BRITISH (c) Sebab penentangan tidak mencapai kejayaan
PENSKORAN KBAT
Strategi penentangan yang kurang tersusun menyebabkan
(a) Tok Janggut dan Rentap bukanlah pemberontak serangan mudah dipatahkan oleh British.
Contohnya, penentangan mereka bersifat setempat sahaja
PENSKORAN KBAT menyebabkan British boleh bersedia lebih awal. Strategi
Ulasan persenjataan juga kurang baik. Pejuang tempatan menggunakan
Tokoh di atas (Tok Janggut dan Rentap) bukanlah pemberontak kelengkapan senjata tradisional. Kekurangan tersebut sudah tentu
seperti yang didakwa oleh pihak British. tidak mampu menandingi senjata British yang canggih.
[2 markah]
Bukti
Mereka mempertahankan hak rakyat .
(d) Penentangan secara kekerasan adalah langkah terbaik untuk
Pihak British memperkenalkan sistem cukai yang membebankan
menyelesaikan masalah
rakyat. Contohnya cukai tanah di Kelantan, serta cukai perahu dan
cukai kepala di Sarawak. Mereka membantah pelaksanaan cukai
tersebut. Mereka pergi berunding dengan pihak British untuk PENSKORAN KBAT
memansuhkan cukai tersebut, tetapi tidak dilayan. Ulasan
[2 markah] Penentangan secara kekerasan BUKAN langkah terbaik untuk
menyelesaikan masalah
(b) Sebab penentangan terhadap pihak British. Penjelasan

Boleh menyebabkan berlakunya peperangan.
Penentangan Tok Janggut Keadaan tersebut boleh mencetuskan huru-hara dalam masyarakat.
Membantah pelaksanaan Sistem Penasihat di Kelantan. Contohnya, rompakan, penindasan, pembunuhan dan sebagainya.
Tidak berpuas hati kerana penduduk tempatan dipaksa menerima Keadaan tersebut menjejaskan kestabilan politik dan memberikan
pakai undang-undang British. kesan buruk terhadap perkembangan ekonomi negara.
Membantah sistem cukai. [2 markah]
Bantahan Tok Janggut tidak dilayan oleh Pegawai Daerah Pasir
Puteh. (e) Iktibar daripada keikhlasan pemimpin tempatan
Pihak British cuba menangkap Tok Janggut
PENSKORAN KBAT
Penentangan Rentap di Sarawak
Jika kita mengatur strategi yang tersusun, kita mampu
James Brooke cuba menguasai kawasan Rentap menghadapi musuh dari luar.
James Brooke menganggap orang Iban di sungai Skrang sebagai Kita menggunakan strategi menyelesaikan masalah secara
lanun. rundingan. Dengan itu, negara kita akan sentiasa aman
James Brooke bertindak menghapus orang Iban. damai. Jika kita mempunyai semangat nasionalisme, kita
James Brooke membakar kampung Rentap. akan sanggup mempertahankan kemerdekaan tanah air.
[2 markah]
[2 markah]

GERAKAN ISLAH
(a) Maksud Gerakan Islah (d) Menyokong Gerakan Islah
PENSKORAN KBAT
Gerakan pemulihan atau pembaharuan Islam. Ulasan
Gerakan yang mendorong masyarakat Melayu membetulkan Patut menyokong Gerakan Islah
pandangan mereka terhadap Islam.
Gerakan yang menyeru umat Islam kembali kepada ajaran al-Quran Penjelasan
dan Hadis. Gerakan Islah bertujuan memajukan orang Melayu.
Gerakan yang dipelopori oleh golongan berpendidikan Islam di Timur Gerakan Islah menekankan kemajuan dunia dan akhirat. Gerakan ini
Tengah. menekankan ilmu pengetahuan yang berkaitan dunia dan akhirat.
Gerakan pembaharuan Islam oleh ulama yang menggelarkan diri Gerakan Islah mengajak umat Islam kembali kepada ajaran Islam
mereka sebagai Kaum Muda. yang sebenar dengan berpegang kepada al-Quran dan Hadis.
[2 markah]
[2 markah]
(b) Matlamat Gerakan Islah
Menjana ajaran Islam dari sudut kemajuan dunia. (e) Masyarakat Islam menjadi masyarakat progresif kerana gerakan Kaum
Memajukan ekonomi, pendidikan, politik dan sosial orang Melayu Muda.
Menyemai sikap mengkritik penjajah dalam fikiran orang Islam. PENSKORAN KBAT
Mengkritik raja dan pembesar Melayu yang tidak memajukan orang Ulasan
Melayu
Masyarakat Islam di negara kita menjadi masyarakat yang progresif
[2 markah] kerana gerakan pemulihan Islam yang dipelopori oleh Kaum Muda.
(c) Cabaran Kaum Muda Penjelasan

Gerakan Islah telah memajukan orang Melayu.
Kaum Muda mendapat tentangan penjajah. Orang Islam mencapai kemajuandunia dan akhirat. Mereka menguasai
Mereka juga ditentang oleh ulama Kaum Tua. ilmu pengetahuan yang berkaitan dunia dan akhirat. Mereka kembali
Negeri Melayu mengeluarkan undang-undang menghalang gerakan kepada ajaran Islam yang sebenar iaitu berpegang kepada al-Quran dan
Kaum Muda. Hadis.
Kaum Muda perlu mendapat kebenaran sultan untuk berdakwah di
Negeri Melayu. [2 markah]
Buku dan risalah Kaum Muda tidak boleh dibawa masuk ke Negeri-
Negeri Melayu.
[2 markah]

NASIONALISME PERSATUAN-PERSATUAN MELAYU
(a) Desakan Kesatuan Melayu Singapura (KMS) (d) Sebab kesedaran berpersatuan di negeri Sarawak dan Sabah
tidak menonjol
Mendesak orang Melayu dilantik menjadi pegawai dalam
pentadbiran British
Mendesak orang Melayu mempunyai wakil dalam Majlis Kesulitan sistem perhubungan
Perundangan Negeri Selat Kekurangan pertubuhan yang aktif
Mendesak British menjaga kebajikan orang Melayu Singapura. Taraf pendidikan masyarakat masih rendah
Mendesak British memberi kawasan petempatan khas kepada orang Masyarakat terlalu tumpukan kepada kegiatan ekonomi
Melayu di Singapura Kekurangan tokoh yang dapat memimpin persatuan
[2 markah] Masyarakat kurang berminat
[2 markah]
(b) Tujuan penubuhan Persatuan Sahabat Pena Malaya (PASPAM)

(e) Faedah bergiat dalam pertubuhan sosial.
Menggalakkan ahli berkenal-kenalan.
Menggalakkan ahli bertukar pendapat untuk memajukan diri dan Memupuk perpaduan kaum
bangsa Menambahkan pengalaman baru
Menggalakkan perpaduan orang Melayu seluruh Semenanjung Dapat menonjolkan bakat kepimpinan
Tanah Melayu. Dapat menyuarakan masalah masyarakat
[2 markah] Merapatkan hubungan persahabatan
(c) Bukti Kesatuan Melayu Muda (KMM) cenderung kepada kegiatan [2 markah]
bersifat politik.
Membantu Jepun menghalau British.

Menjadikan KMM sebagai badan propoganda Jepun.
Membeli Warta Malaya untuk dijadikan alat propoganda Jepun.
Menerbitkan artikel yang bersifat anti-British.
Mengelilingi Tanah Melayu untuk cari sokongan
Menubuhkan cawangan KMM di Maahad Ihya Assyarif, Gunung
Semanggol.
Menubuhkan tentera semut untuk menentang British
[2 markah]

LATAR BELAKANG PEMBINAAN NEGARA DAN BANGSA
(a) Maksud realpolitik ? (d) Pembinaan negara dan bangsa Malaysia adalah unik
Realpolitik ialah amalan yang mewajarkan apa sahaja tindakan demi PENSKORAN KBAT
untuk mencapai matlamat politik. Ulasan
Contoh amalan realpolitik ialah melakukan tipu helah, memalsukan Pembinaan negara dan bangsa Malaysia adalah unik kerana
dokumen, membuat provokasi, melakukan penipuan, mengugut tidak menggunakan amalan realpolitik.
untuk mencetuskan huru-hara, membangkitkan isu membenci kuasa
asing dan mencetuskan peperangan dan sebagainya. Penjelasan
[1 markah] Buktinya ialah pembinaan negara dan bangsa Malaysia dibentuk
kerana kebijaksanaan pemimpin. Pembinaan negara dan bangsa
(b) Amalan realpolitik Malaysia tidak melibatkan pertumpahan darah. Kemerdekaan
negara dicapai melalui rundingan. Pembinaan negara dan bangsa
Melakukan tipu helah Malaysia dibina melalui pakatan murni dan tolak ansur antara kaum.
Memalsukan dokumen Perpaduan kaum menjadi asas kemerdekaan.
[2 markah]
Membuat provokasi
Melakukan penipuan
Mengugut untuk mencetuskan huru-hara (e) Keistimewaan negara Malaysia yang menjadi kebanggaan
Membangkitkan isu membenci kuasa asing
Mencetuskan peperangan PENSKORAN KBAT
[2 markah] Keistimewaan Malaysia ialah bentuk pemerintahan yang
bercorak demokrasi berparlimen menyebabkan rakyat terlibat
(c) Pembinaan negara yang berasaskan amalan realpolitik adalah dalam pemerintahan.
bertentangan dengan nilai moral. Perpaduan masyarakat pelbagai kaum menyebabkan keadaan hidup
harmoni. Penggunaan Bahasa Melayu sebagai Bahasa Kebangsaan
PENSKORAN KBAT dapat mengeratkan hubungan antara kaum. Keamanan boleh
Ulasan menjamin kestabilan politik negara dan menyebabkan negara
Pembinaan negara yang berasaskan amalan realpolitik adalah berada dalam keadaan aman. Kebebasan individu dalam
bertentangan dengan nilai moral. mengamalkan agama, budaya dan hak bersuara menyebabkan hak
individu terjamin.
Penjelasan [3 markah]
Ugutan boleh menyekat kebebasan individu dalam membuat
keputusan.
Mencetuskan huru-hara dan peperangan boleh menyebabkan
keadaan politik negara menjadi tidak stabil.
Pemerintahan secara diktator mengakibatkan tidak ada amalan
musyawarah dalam memerintah negara.
[2 markah]
Penjelasan
LATAR BELAKANG PEMBINAAN NEGARA DAN BANGSA Ugutan boleh menyekat kebebasan individu.
Sekatan terhadap hak asasi boleh mencetuskan huru-hara dan
(a) Usaha tokoh tersebut untuk menyatukan negara bangsa masing- peperangan. Hal ini boleh menyebabkan keadaan politik negara
masing. menjadi tidak stabil.
[4 markah]
Usaha Camillo Benso de Cavour
Berusaha menghalau orang Austria dari bumi Itali. (c) (i) Prinsip Islam yang diamalkan oleh Nabi Muhammad s.a.w.
Membantu Napoleon III mengalahkan Austria. dalam pembinaan negara Islam Madinah
Kekalahan tersebut menyebabkan orang Austria keluar dari bumi
Itali. Tidak menggunakan realpolitik atau politik darah dan besi.
Mengadakan pungutan suara. Dibentuk melalui prinsip Islam.
Mendapat sokongan rakyat bagi menyatukan Itali. Menyusun perlembagaan terlebih dahulu sebelum mengasaskan
Camillio membantu Prussia menewaskan Austria. kerajaan.
Austria memulangkan wilayah Venetia kepada Itali Menyatukan penduduk melalui Piagam Madinah.
Camillo berbaik-baik dengan Perancis. Menggunakan diplomasi, musyawarah dan permuafakatan.
Apabila Perancis mengundurkan tenteranya dari Rom, Camillo Mewujudkan kerjasama antara pemimpin dengan rakyat.
menyatukan Rom dan Itali. [4 markah]
Usaha Otto Eduard von Bismarck (ii) Pembinaan negara dan bangsa Malaysia adalah unik
Bismarck menggunakan amalan realpolitik.
PENSKORAN KBAT
Beliau menggunakan tipu helah, pemalsuan dokumen, provokasi,
Ulasan
penipuan dan ugutan.
Pembinaan negara dan bangsa Malaysia adalah unik kerana
Bismarck mengamalkan politik darah dan besi.
tidak menggunakan amalan realpolitik.
Beliau memerintah secara diktator.
Beliau menggunakan taktik mencetuskan peperangan. Penjelasan
Beliau juga menggunakan isu membenci kuasa asing. Buktinya ialah pembinaan negara dan bangsa Malaysia
dibentuk kerana kebijaksanaan pemimpin.
[6 markah] Pembinaan negara dan bangsa Malaysia tidak melibatkan
pertumpahan darah. Kemerdekaan negara dicapai melalui
(b) Pembinaan negara yang berasaskan amalan realpolitik adalah rundingan. Pembinaan negara dan bangsa Malaysia dibina melalui
bertentangan dengan nilai moral. pakatan murni dan tolak ansur antara kaum. Perpaduan kaum
menjadi asas kemerdekaan.
Ulasan
Pembinaan negara yang berasaskan amalan realpolitik adalah
bertentangan dengan nilai moral.

NEGARA DAN BANGSA KESULTANAN MELAYU MELAKA Kesultanan Melayu Melaka memiliki keunggulan undang-
undang.
Kesultanan Melayu Melaka mempunyai undang-undang sendiri.
Undang-undang dikuatkuasakan untuk memelihara keamanan dan
(a) Ciri negara dan bangsa Kesultanan Melayu Melaka melindungi rakyat. Pada zaman Kesultanan Melayu Melaka terdapat
dua undang-undang bertulis iaitu Hukum Kanun Melaka dan
Kesultanan Melayu Melaka mempunyai wilayah pengaruh. Undang-Undang Laut Melaka. Undang-undang itu dipengaruhi oleh
Wilayah ialah kawasan tempat tinggal rakyat.Sempadannya diterima hukum adat dan agama Islam. Hukum Kanun Melaka menyentuh
umum. Wilayah pengaruh merujuk kepada kawasan yang rakyatnya tentang bidang kuasa raja, bidang kuasa pembesar, pantang larang
memperakui pemerintahan seorang raja.Kesultanan Melayu Melaka di kalangan masyarakat, kesalahan jenayah awam, undang-undang
mempunyai kawasan lingkungan pengaruh yang luas. Empayarnya keluarga dan sebagainya. Undang-Undang Laut Melaka menyentuh
meliputi keseluruhan Semenanjung Tanah Melayu dan seluruh timur perkara yang berkaitan dengan tatacara pelayaran, tanggungjawab
Sumatera. pengawal kapal, perniagaan, bidang kuasa nakhoda kapal dan
Kesultanan Melayu Melaka mempunyai kerajaan. hukuman bagi kesalahan jenayah.
Kerajaan merupakan badan yang menguruskan pentadbiran, Kesultanan Melayu Melaka mempunyai rakyat.
menjaga keamanan, mempertahankan kedaulatan negara dan Rakyat ialah seluruh penduduk dalam sesebuah negeri atau wilayah.
menjalin hubungan diplomatik dengan negara lain.Kerajaan wujud Rakyat terikat kepada undang-undang wilayah itu. Pada zaman
apabila adanya raja.Raja atau Sultan merupakan pemerintah Kesultanan Melayu Melaka, rakyat bertanggungjawab mentaati raja
tertinggi.Raja dibantu oleh Bendahara, Penghulu Bendahari, yang memerintah. Sebagai tanda ketaatan, rakyat sedia
Temenggung dan Laksamana.Sistem Pembesar Empat Lipatan mempertahankan negara, menghadiri adat istiadat kerajaan,
menjamin kelicinan sistem pemerintahan kerajaan Melaka. mengadakan gotong-royong, kerahan tenaga dan sebagainya.
Kesultanan Melayu Melaka memilki kedaulatan [6 markah]
Pada zaman Kesultanan Melayu Melaka, kedaulatan dirujuk terus
kepada raja. Kedaulatan adalah kekuasaan raja memerintah negeri
atau kawasan dan hak mutlak terhadap rakyatnya. Kedaulatan juga (b) (i) Sebab negara perlu memiliki kedaulatan
merujuk kepada kebebasan yang dimiliki oleh negara. Pemerintah
negara bebas menggunakan kuasa untuk menggubal dan PENSKORAN KBAT
menguatkuasakan undang-undang. Kedaulatan memastikan negara Kedaulatan menunjukkan negara adalah merdeka.
itu bebas daripada campur tangan, atau penjajahan asing. Kedaulatan menunjukkan negara bebas daripada campur tangan
asing. Pemerintah mempunyai kuasa untuk memerintah negara.
Kesultanan Melayu Melaka mempunyai lambang-lambang Pemerintah berkuasa terhadap rakyat. Kuasa pemerintah tidak boleh
negara. dihalang oleh pihak lain. Pemerintah mempunyai kuasa terhadap
Lambang kebesaran Kesultanan Melayu Melaka ialah sistem negara. Pemerintah boleh menggubal dan menguatkuasakan
pemerintahan beraja, adat istiadat Melayu, bahasa Melayu dan undang-undang.
agama Islam menjadi. Kebesaran Kesultanan Melayu Melaka [4 markah]
dilambangkan juga dengan alat regalia, nobat, warna, bahasa,
undang-undang, protokol dan adat istiadat.

(ii) Cara kedaulatan negara dipertahankan
PENSKORAN KBAT
Mengamalkan dasar bebas dan berkecuali.
Mengambil sikap tidak menyokong mana-mana kuasa besar sama
ada kuasa blok kapitalis atau blok komunis. Kita mengambil
pendekatan berbaik-baik dengan semua negara. Dengan itu semua
kuasa besar akan menghormati kedaulatan negara kita.
Mewujudkan kestabilan politik dalam negara.

Mengamalkan prinsip pemerintahan demokrasi. Semua rakyat diberi
hak dan kebebasan memilih agama, mengamalkan budaya dan cara
hidup masing-masing serta member hak menyuarakan pendapat.
Dengan itu, semua rakyat akan mempertahankan sistem
pemerintahan yang diamalkan sekian lama.
[6 markah]
(c) Bukti kesetiaan rakyat kepada negara.
PENSKORAN KBAT
Mempertahankan kedaulatan negara
Dengan cara mewujudkan kestabilan politik dalam negara.
Kestabilan politik boleh wujud dengan adanya semangat perpaduan
antara kaum. Semua kaum saling hormat-menghormati,
bekerjasama dalam bidang ekonomi, bergabung kuasa memerintah
negara dan lain-lain. Dengan adanya perpaduan, anasir luar tidak
mempunyai peluang untuk mengambil kesempatan campur tangan
dalam hal ehwal politik di negara kita.
[4 markah]

WARISAN NEGERI-NEGERI MELAYU
(a) Jemaah Menteri di negeri Kelantan. (b) Sebab melakukan pengubahsuaian terhadap sistem pentadbiran
negeri
Jemaah Penasihat Raja
Jemaah Menteri ini menguruskan perkara dan urusan penting yang Pentadbiran negeri menjadi lebih cekap agar dapat membangun
bukan rahsia. dengan cepat
Dapat menjamin kedaulatan negeri agar tidak dipengaruhi oleh
Jemaah Menteri Istana pentadbiran Barat
Jemaah Menteri ini menguruskan istiadat diraja dan istiadat rasmi di Dapat meneruskan pembangunan negeri agar membawa
seluruh negeri. kesejahteraan kepada rakyat
Membawa kestabilan politik dalam negeri agar dapat menghindari
Jemaah Menteri Keadilan dan Kehakiman campur tangan kuasa asing
Jemaah Menteri ini mengendalikan urusan penting tentang keadilan [2 markah]
dan kehakiman.
(c) Sistem pentadbiran berasaskan Sistem Adat Perpatih di Negeri
Jemaah Menteri Dalam Negeri Sembilan dikatakan mempunyai unsur demokrasi.
Jemaah Menteri ini menjaga keamanan negeri.
PENSKORAN KBAT
Jemaah Menteri Luar Ulasan
Jemaah Menteri ini mengurus dasar dan hal ehwal luar negeri. Sistem pentadbiran berasaskan Sistem Adat Perpatih di Negeri
Sembilan dikatakan mempunyai unsur demokrasi.
Jemaah Menteri Perbendaharaan
Jemaah Menteri ini mengendalikan harta benda dan hasil mahsul. Penjelasan
Kedaulatan di tangan rakyat.
Jemaah Menteri Peperangan. Rakyat boleh memilih pemimpin secara demokrasi. Perlantikan
Jemaah Menteri ini menguruskan pertahanan dan keamanan negeri. pemimpin dibuat dari peringkat paling bawah. Anak buah melantik
Buapak, Buapak melantik Lembaga, Lembaga melantik Undang dan
Jemaah Menteri Pentadbiran dan Pengimarahan Negeri. Undang melantik Yang Dipertuan Besar. Sistem pemerintahan di
Jemaah Menteri ini menguruskan kemajuan dan pembangunan Negeri Sembilan tidak memberi kuasa kepada Yang Dipertuan Besar
negeri. melantik pembesar. Perlantikan pembesar dibuat oleh Lembaga,
Buapak dan Anak Buah.

(d) Sistem pemerintahan yang diamalkan sekarang perlu dikekalkan
PENSKORAN KBAT
Pendirian
Sistem pemerintahan yang diamalkan di negara sekarang kita
PERLU dikekalkan
Penjelasan
Rakyat mempunyai hak kepada rakyat memilih kerajaan.
Mereka boleh mengekalkan atau menukar kerajaan. Pilihan raya
diadakan untuk memilih kerajaan yang berwibawa. Dengan itu, kita
dapat menjamin pemerintahan yang adil.
[2 markah]
(e) Tanggungjawab mengekalkan kestabilan negara
PENSKORAN KBAT
Memupuk perpaduan
Menjalinkan hubungan baik dengan kaum lain. Kita hendaklah
menghormati budaya dan cara hidup kaum lain.
Menangkis ideologi yang bertentangan dengan fahaman

kerajaan
Menghindarkan diri daripada terlibat dalam rusuhan antikerajaan
supaya dapat mengekalkan keamanan negara
[2 markah]

WARISAN NEGERI MELAYU Mengamalkan Adat Perpatih

Kedaulatan terletak di tangan rakyat. Pentadbiran di Negeri
Sembilan memilih pemimpin secara demokrasi. Perlantikan
pemimpin dibuat dari peringkat paling bawah. Anak buah melantik
(a) Latar belakang sistem Jemaah Menteri di negeri Kelantan. Buapak, Buapak melantik Lembaga, Lembaga melantik Undang dan
Undang melantik Yang Dipertuan Besar.
Sultan Muhammad 1 (1801 1836) memperkenalkan sistem
pentadbiran Kelantan yang berasaskan Sistem Jemaah Menteri. Pentadbiran tidak mengamalkan kuasa mutlak.
Baginda melantik beberapa orang pembesar sebagai Jemaah Keputusan Yang Dipertuan Besar adalah hasil perundingan dengan
Menteri yang membantu pentadbiran. Undang. Walaupun Yang Dipertuan Besar adalah pemerintah
Sultan Muhammad II memperkemaskan lagi Sistem Jemaah tertinggi tetapi baginda tidak mempunyai kuasa melantik pembesar.
Menteri. Baginda membentuk lapan Jemaah Menteri
Setiap Jemaah Menteri diketuai oleh seorang kerabat diraja dan [6 markah]
dianggotai oleh empat orang pembesar. Jemaah Menteri mempunyai
bidang tugas masing-masing. (c) (i) Sebab mengubahsuaikan sistem pentadbiran negeri
Selepas itu berlakunya perebutan kuasa dalam kalangan kerabat
diraja. Sultan Muhammad II menyingkirkan kerabat diraja yang Hendak melicinkan pentadbiran
terlibat dalam perebutan kuasa. Hendak menyesuaikan undang-undang mengikut peredaran zaman
Baginda menggantikan kerabat diraja dengan golongan pembesar. Menyesuaikan pentadbiran negeri dengan sistem birokrasi Barat
Pembesar-pembesar diberi gelaran Nik dan Wan menyebabkan Mengelak campurtangan kuasa Barat dalam pentadbiran dan
mereka memberikan taat setia kepada baginda. undang-undang negeri
[4 markah] Memenuhi kehendak rakyat yang inginkan perubahan
Melindungi rakyat dengan undang-undang yang lebih adil
Menyelaras pentadbiran dan undang-undang negeri dengan undang-
(b) Sistem pentadbiran berasaskan Sistem Adat Perpatih di Negeri undang di negeri lain.
Sembilan dikatakan mempunyai unsur demokrasi. [6 markah]
PENSKORAN KBAT (ii) Cara mengekalkan sistem pemerintahan Demokrasi

Ulasan Berparlimen dan Raja Berperlembagaan dikekalkan.
Sistem pentadbiran berasaskan Sistem Adat Perpatih di Negeri
Sembilan dikatakan mempunyai unsur demokrasi. Mengekalkan penggiliran Raja Melayu menjadi Yang Dipertuan
Agong setiap lima tahun
Bukti Mengekalkan kuasa Yang Dipertuan Agong sebagai Ketua Utama
Mengamalkan prinsip persekutuan Negara
Pentadbirannya menggabungkan 9 buah negeri iaitu Sungai Ujong, Melaksanakan pilihan raya yang telus untuk memilih kerajaan
Jelebu, Johol, Jempol, Seri Menanti, Inas, Terachi dan Gunung Memberikan kefahaman kepada rakyat tentang konsep demokrasi
Pasir. Memberi kuasa kepada Parlimen untuk meminda undang-undang
agar selaras dengan kehendak rakyat.
[4 markah]

MALAYAN UNION (c) (i) Bantahan orang Melayu berjaya kerana penentangan
mereka yang bersifat sederhana.
(a) Faktor bantahan Malayan Union PENSKORAN KBAT

Ulasan
Sir Harold MacMichael mengugut untuk menurunkan takhta Raja Bantahan orang Melayu terhadap gagasan Malayan Union
Melayu jika enggan menerima Malayan Union. berjaya menarik perhatian pihak British kerana penentangan
Keadaan selepas Perang Dunia Kedua tidak sesuai untuk mereka yang bersifat sederhana.
pembaharuan politik kerana orang Melayu masih trauma dengan
keganasan Jepun dan Parti Komunis Malaya. Penjelasan
Orang Melayu menentang penghakisan kuasa Raja Melayu kerana Buktinya ialah orang Melayu tidak melancarkan revolusi,
Raja Melayu tiada sebarang kuasa. Mereka hanya mengadakan tunjuk perasaan. Orang Melayu
Pemberian kerakyatan jus soli mengancam status-quo orang Melayu berkumpul bersama Raja-Raja Melayu di Kota Bharu, Alor Setar dan
dan menjadikan jumlah orang Melayu kecil. Tapah. Mereka juga menyatakan bantahan terhadap perlantikan
Gabenor Malayan Union.
Orang Melayu bimbang akan kehilangan warisan tamadun Melayu
kerana warisan Kesultanan Melayu Melaka akan lenyap
[6 markah] Orang Melayu hanya menulis di dalam akhbar.
Mereka menggunakan akhbar Saudara, Warta Malaya, Utusan
(b) Bantahan terhadap Malayan Union adalah wajar Melayu dan lain-lain untuk menyatakan perasaan tidak puas hati
terhadap Malayan Union. Melalui akhbar tersebut, orang Melayu
PENSKORAN KBAT mendedahkan kelemahan syarat Malayan Union. Mereka juga
Pendirian mendesak supaya Malayan Union dibatalkan.
[6 markah]
Bantahan di atas adalah satu tindakan yang WAJAR
(ii) Kemungkinan jika gagasan Malayan Union tidak ditentang
Penjelasan
Mempertahan kedaulatan negara daripada penjajahan British.
PENSKORAN KBAT
Jika Malayan Union dilaksanakan, Tanah Melayu akan diletakkan di
Negara kita akan diperintah oleh pihak British
bawah pentadbiran Pejabat Tanah Jajahan di London. Tanah Melayu
Tanah Melayu diperintah oleh Pejabat Tanah Jajahan di London.
akan diperintah oleh Gabenor Malayan Union. Dengan itu,
Negara kita menjadi tanah jajahan British. Raja-raja Melayu akan
kedudukan Raja Melayu terjejas. Dengan bantahan itu, kuasa Raja-
hilang kuasa menyebabkan baginda tidak lagi dihormati. Hak
Raja Melayu berjaya dipulihkan.
istimewa orang Melayu akan hilang menyebabkan mereka
[4 markah]
mempunyai taraf yang sama dengan kaum imigran. Orang Melayu
akan ketinggalan dalam ekonomi kerana tidak dapat bersaing
dengan kaum lain
[4 markah]

MALAYAN UNION
(a) Syarat kerakyatan jus soli. (d) Helah Harold MacMichael untuk mendapatkan persetujuan Sultan
terhadap Malayan Union
Sesiapa yang lahir di Tanah Melayu dan Singapura
Mereka yang berumur 18 tahun ke atas serta bermastautin di Tanah Mengugut Raja Melayu.
Melayu selama 10 - 15 tahun. Raja Melayu dipaksa menerima Malayan Union.
Mereka yang berumur kurang daripada 18 tahun yang merupakan Raja Melayu akan diturunkan takhta jika enggan menerima MU.
anak warganegara di atas Sultan tidak diberi masa berunding dengan Majlis Mesyuarat Negeri.
Semua rakyat British daripada tanah jajahan takluknya Menggunakan semangat setia kawan kepada British untuk
mendapatkan tandatangan Sultan
(b) Kesan kerakyatan jus soli terhadap orang Melayu (e) Penentangan terhadap Malayan Union adalah satu pemberontakan
Mengancam status-quo orang Melayu. PENSKORAN KBAT

Orang Melayu hilang hak istimewa Pendirian
Menjadikan jumlah orang Melayu kecil. Tidak Benar
Menyebabkan orang Melayu mundur.
Orang Melayu tidak dapat bersaing dalam ekonomi moden Penjelasan
[2 markah] Mempertahan kedaulatan negara daripada penjajahan British.
Jika Malayan Union dilaksanakan, Tanah Melayu akan diletakkan di
(c) Sebab pelaksanaan Perjanjian Malayan Union menjejaskan kedudukan bawah pentadbiran Pejabat Tanah Jajahan di London. Tanah Melayu
Raja-Raja Melayu. akan diperintah oleh Gabenor Malayan Union. Dengan itu,
kedudukan Raja Melayu terjejas. Dengan bantahan itu, kuasa Raja-
Raja Melayu tiada kuasa dalam pemerintahan. Raja Melayu berjaya dipulihkan.
Raja Melayu menjadi ahli Majlis Raja-Raja Melayu [2 markah]
Raja Melayu menjadi ketua dalam agama Islam.
Raja Melayu hanya boleh membincangkan soal agama dan adat
istiadat.
[2 markah]

PERGERAKAN POLITIK DI SARAWAK DAN SABAH
(a) Sebab Vyner Brooke menyerahkan Sarawak kepada kerajaan British. (d) Sebab kesedaran politik di Sabah amat perlahan berbanding
di Sarawak
Beliau telah tua / uzur
Beliau tiada waris yang akan menggantinya. Pertubuhan yang ada berpecah belah
Anak saudaranya, Anthony Brooke tidak layak mentadbir Gerakan politik tidak berkesan
Pertubuhan yang ditubuhkan ialah pertubuhan sosioekonomi.
[2 markah] Gerakan pertubuhan bersifat sederhana.
Sistem perhubungan kurang baik
Kesedaran berpersatuan dalam kalangan masyarakat masih rendah
(b) Sebab menentang penyerahan Sarawak Masyarakat tertutup
[3 markah]
Bercanggah dengan Perlembagaan 1941
Brooke tidak berunding dengan pemimpin tempatan
Hanya disokong bukan bumiputera dan pegawai British.
[3 markah]
(c) Tindakan penduduk Sarawak untuk membantah penyerahan itu.
Persatuan menentang penyerahan Sarawak secara terbuka.

Kaum Ibu dalam PKMS berdemonstrasi dan menghantar surat
bantahan kepada kerajaan British.
Kakitangan kerajaan menentang secara terbuka.
Seramai 338 kakitangan awam meletak jawatan sebagai tanda
bantahan terhadap Surat Pekeliling kerajaan British.
Kaum terpelajar dan orang muda Sarawak mengadakan pakatan
sulit.
Mereka menubuhkan Rukun Tiga Belas untuk menghadapi tekanan
British.
Rosli Dhobi telah membunuh Gabenor Sarawak, Duncan Stewart.
[2 markah]

SISTEM AHLI
(a) Sistem Ahli

(d) Tugas Ahli.
Menjaga satu portfolio dan jabatan

Sistem pentadbiran yang diperkenalkan oleh pihak British di Tanah
Menguruskan pentadbiran harian jabatan.
Melayu.
Mencadangkan undang-undang jabatannya untuk dibentangkan
Sistem pentadbiran yang ditiru daripada negara Kenya dan
dalam Majlis Perundangan Persekutuan (MPP).
Rhodesia Utara.
Berbincang dengan pegawai kanan British tentang cadangan
Sistem yang diperkenalkan oleh British untuk melatih penduduk
undang-undang.
tempatan menerajui pentadbiran.
Menerima arahan dan cadangan Pesuruhjaya Tinggi British dalam
[2 markah]
menyediakan undang-undang.
[2 markah]
(b) Sebab British memperkenalkan Sistem Ahli
Melatih penduduk tempatan menerajui pentadbiran.

Hasrat British menjalankan dasar dekolonisasi (e) Sebab pelaksanaan Sistem Ahli mendatangkan kesan yang baik
Mengurangkan tekanan Parti Komunis Malaya (PKM) kepada pentadbiran negara
[2 markah]
Sistem Ahli melatih orang tempatan berkerajaan sendiri.
Sistem ini memulakan proses perpaduan kaum
(c) Tokoh yang menjadi anggota Sistem Ahli Ia menjadi asas yang menentukan kemerdekaan yang akan dicapai
mendapat sokongan seluruh penduduk
Dato Onn Jaafar Ahli Dalam Negeri Pendedahan kepada penduduk tempatan menerajui kerajaan
O.A. Spencer Ahli Ekonomi walaupun dikuasai oleh British
Tunku Yaakob Ahli Pertanian & Perhutanan [2 markah]
Dr. Lee Tiang Keng Ahli Kesihatan
E.E.C. Thuraisingam Ahli Pelajaran
J.D. Hodgkinson Ahli Perindustrian &Sosial
J.D. Mead Ahli Perumahan & Kerja Raya
[2 markah]

PERSEKUTUAN TANAH MELAYU 1957 Kedudukan Raja-Raja Melayu.

Institusi raja dijadikan Raja Berperlembagaan di peringkat negeri dan
negara. Yang Dipertuan Agong sebagai ketua negara.
(a) Peranan Suruhanjaya Reid
Hak istimewa orang Melayu.
Merangka perlembagaan bagi Persekutuan Tanah Melayu. Kedudukan istimewa orang Melayu dikekalkan. Tanah Simpanan
Suruhanjaya ini membincangkan kandungan perlembagaan. Melayu dikekalkan.
Suruhanjaya ini juga menyusun kandungannya.
Syarat dan kelayakan pemberian kerakyatan kepada imigran.
Mengkaji isu-isu penting dalam merangka perlembagaan. Tiga jenis kerakyatan diwujudkan iaitu secara Kuatkuasa Undang-
Isu yang diutamakan dalam merangka perlembagaan ialah Undang, Permohonan dan Naturalisasi. Prinsip jus soli diterima
pembentukan sebuah persekutuan yang kuat, pemberian kuasa sebagai syarat kerakyatan kepada imigran.
autonomi kepada negeri, kedudukan Raja-Raja Melayu, hak
[4 markah]
istimewa orang Melayu dan pewujudan satu bangsa Persekutuan
Tanah Melayu.
Menerima memorandum. (c) (i) Kandungan perjanjian Persekutuan Tanah Melayu 1957.
Memorandum diterima daripada orang perseorangan dan
pertubuhan politik. Cadangan Parti Perikatan diberi perhatian utama. Pembentukan sebuah Kerajaan Persekutuan.
Pentadbiran negara bersifat demokrasi berparlimen
Menerbitkan cadangan perlembagaan.
Institusi raja dijadikan Raja Berperlembagaan
Cadangan itu dihantar kepada Parlimen British.
Yang Dipertuan Agong sebagai ketua negara.
Menghantar cadangan itu kepada Majlis Mesyuarat Pemisahan kuasa persekutuan dengan kuasa negeri melalui Senarai
Perundangan Persekutuan Tanah Melayu untuk disahkan. Persekutuan dan Senarai Negeri.
Cadangan tersebut disahkan pada 17 Ogos 1957. Pada peringkat negeri, Menteri Besar menjadi pelaksana
[6 markah] pentadbiran dan dibantu oleh Dewan Undangan Negeri dan Exco.
Tiga jenis kerakyatan diwujudkan iaitu secara Kuatkuasa Undang-
Undang, Permohonan dan Naturalisasi.
(b) Isu yang diberikan perhatian oleh Suruhanjaya Reid Prinsip jus soli diterima.
Kedudukan istimewa orang Melayu dikekalkan.
Pembentukan sebuah kerajaan persekutuan yang kuat. Agama Islam sebagai agama rasmi Persekutuan.
Pentadbiran negara bersifat demokrasi berparlimen iaitu terdapat Tanah Simpanan Melayu dikekalkan.
Dewan Rakyat dan Dewan Negara di bawah kuasa Parlimen. Agama Bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan.
Islam menjadi agama rasmi Persekutuan Tanah Melayu. Bahasa [4 markah]
Melayu adalah Bahasa kebangsaan.
Kuasa autonomi kepada kerajaan negeri.
Kuasa persekutuan dengan kuasa negeri diasingkan melalui Senarai
Persekutuan dan Senarai Negeri. Pada peringkat negeri, Menteri
Besar menjadi pelaksana pentadbiran dan dibantu oleh Dewan
Undangan Negeri dan Exco.

(ii) Kepentingan Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu 1957

terhadap pembinaan negara dan bangsa Malaysia
Langkah pembinaan negara dan bangsa yang kukuh.

Unsur kesultanan Melayu dan sistem birokrasi Barat digabungkan
untuk membentuk identiti negara dan bangsa Persekutuan Tanah
Melayu. Kerajaan demokrasi dengan konsep Raja Berperlembagaan
dibentuk.
Ppersetujuan semua kaum menerusi pakatan murni.
Pakatan murni di kalangan pemimpin mewujudkan perpaduan kaum.
Keharmonian kaum dicapai tanpa pertumpahan darah.
Hak mutlak kepada penduduk tempatan mentadbir negara.
Mereka boleh mentadbir mengikut acuan sendiri.
Melahirkan identiti masyarakat yang merdeka.
Perbezaan warna kulit, agama, bahasa dan bangsa diketepikan.
[6 markah]

CADANGAN PEMBENTUKAN MALAYSIA Mempercepatkan kemerdekaan negeri Sarawak, Sabah dan

Brunei.
Perhimpunan Agung Pertubuhan Bangsa Bersatu (PBB) 1960
(a) Sebab Lee Kuan Yew mahu menggabungkan Singapura dengan mengusulkan agar tanah jajahan diberi kemerdekaan. Hampir
Persekutuan Tanah Melayu. semua negara di Asia Tenggara telah mendapat kemerdekaan.
Negeri Sarawak, Sabah dan Brunei belum mampu berkerajaan
Ancaman komunis di Singapura apabila Barisan Sosialis memenangi sendiri. Pembentukan Malaysia akan dapat mempercepatkan
pilihan raya kecil Hong Lim di Singapura. kemerdekaannya.
Pengaruh Barisan Sosialis, yang merupakan parti berhaluan kiri
melemahkan Parti Tindakan Rakyat pimpinan Lee Kuan Yew. Mewujudkan pasaran yang lebih luas.
Lee Kuan Yew bimbang kebangkitan Barisan Sosialis akan Pembentukan Malaysia akan mewujudkan pasaran yang luas bagi
menggugat rancangan British untuk memberi kemerdekaan kepada menggalakkan pelaburan dan meningkatkan industri pertanian.
Singapura. Tanah Melayu kaya dengan dengan bijih timah dan getah, Sabah
Lee Kuan Yew berharap Persekutuan Tanah Melayu memberikan kaya dengan balak, manakala Sarawak dan Brunei kaya dengan
pertolongan membanteras pengaruh komunis di Singapura. hasil minyak. Pembentukan Malaysia dapat memanfaatkan sumber
yang ada di negeri anggota.
(c) (i) Apakah faedah yang dinikmati oleh Sarawak dan Sabah
(b) Cadangan pembentukan Malaysia berdasarkan idea Dato Onn Jaafar. menganggotai Malaysia ?
PENSKORAN KBAT Memperoleh kemerdekaan lebih cepat.

Ulasan Mewujudkan kestabilan politik di negeri masing-masing.
Tunku Abdul Rahman menerima cadangan pembentukan Malaysia Menghalang pengaruh komunis di wilayah Borneo.
berdasarkan idea yang dikemukakan oleh Dato Onn Jaafar. Beliau Mewujudkan pasaran yang lebih luas.
mencadangkan agar menggabungkan Sarawak, Sabah, Brunei dan Meningkatkan perkembangan industri pertanian.
Singapura dengan Persekutuan Tanah Melayu. Memanfaatkan sumber yang ada di negeri itu.
Mengimbangkan jumlah kaum.
Penjelasan [6 markah]
Menghalang pengaruh komunis di Singapura dan di wilayah-
wilayah Borneo. (ii) Sebab kedaulatan negara Malaysia dipertahankan
Ideologi komunis bertapak di Singapura apabila parti Barisan
Sosialis memenangi pilihan raya kecil Hong Lim di Singapura. PENSKORAN KBAT
Clandestine Communist Organization (CCO) mahu menjadikan Mengekalkan kuasa untuk membuat keputusan tentang hal-hal
Sarawak sebagai sebuah negara komunis di Borneo. Pembentukan yang berhubung dengan pentadbiran dan politik negara.
Malaysia dapat menjadi benteng bagi menghadapi ancaman Kerajaan kita memerintah atas paksi sendiri. Rakyat dan negara
komunis di Asia Tenggara. boleh melaksanakan apa jua kegiatan selagi tidak bercanggah
dengan undang. Rakyat mendokong segala perancangan kerajaan
tanpa wujud sebarang percanggahan
[4 markah]

REAKSI TERHADAP PEMBENTUKAN MALAYSIA

(c) (i) Konfrontasi berjaya ditangani melalui kebijaksanaan pemimpin
(a) Indonesia kecewa dengan pembentukan Persekutuan Malaysia negara kita.

Ulasan Ulasan
Indonesia kecewa dengan pembentukan Persekutuan Malaysia. Konfrontasi Indonesia terhadap Malaysia berjaya ditangani
Indonesia mengisytiharkan Konfrontasi terhadap Malaysia. melalui kebijaksanaan pemimpin negara kita.
Penjelasan Penjelasan
Pembentukan Malaysia menjejaskan penyebaran ideologi Parti Malaysia tidak menyerang balas tindakan Indonesia.
Komunis Indonesia (PKI). Pembentukan Malaysia boleh mengancam Malaysia mengambil sikap berdiam diri terhadap tindakan Indonesia.
keselamatan Indonesia. Indonesia menganggap pembentukan Contohnya, Malaysia tidak bertindak balas menyerang kapal nelayan
Malaysia adalah penjajahan bentuk baru. Pembentukan Malaysia dan menceroboh ruang udara Malaysia. Langkah tersebut dapat
dianggap menghalang hasrat Indonesia menubuhkan Melayu Raya mengelakkan ketegangan yang boleh mencetuskan peperangan
yang terdiri semua negeri di Kepulauan Melayu antara kedua-dua negara.
[4 markah] Malaysia memberi penerangan situasi sebenar yang berlaku.

Malaysia mengadakan lawatan ke negara Dunia Ketiga dan Afro-
Asia untuk memberi penjelasan tentang masalah hubungan antara
(b) Hubungkait slogan Ganyang Malaysia dengan kesan buruk kepada Malaysia dengan Indonesia. Penerangan tersebut menyebabkan
negara Malaysia negara Dunia Ketiga dan negara Afro-Asia memahami kekeliruan
yang timbul. Hal ini menjadikan mereka lebih menghormati Malaysia.
PENSKORAN KBAT
Serangan ke atas kapal nelayan menyebabkan nelayan Malaysia [6 markah]
takut untuk turun ke laut menangkap ikan.
Contohnya, nelayan di pinggir Selat Melaka menghentikan aktiviti (ii) Kemungkinan yang akan berlaku, jika Konfrontasi
menangkap ikan untuk melindungi keselamatan mereka. Hal ini tidak dapat diselesaikan.
menyebabkan industri perikanan negara Malaysia terjejas.
Pendapatan nelayan Malaysia juga terjejas PENSKORAN KBAT
Ketegangan antara Malaysia dengan Indonesia
Tindakan memburukkan Malaysia menjatuhkan martabat negara berpanjangan.
di peringkat antarabangsa. Ketegangan tersebut menyebabkan hubungan negara serumpun
Indonesia memburukkan Malaysia di negara Afro-Asia dan di menjadi renggang. Apa-apa isu yang berkaitan dengan kedua-
Negara Dunia Ketiga. Malaysia dituduh mengamalkan dasar dua negara berjiran ini sukar untuk diselesaikan. Peperangan
penjajahan bentuk baru melalui pembentukan Malaysia. Hal ini mungkin berlaku antara Malaysia dengan Indonesia akibat isu
menjadikan negara-negara lain hilang rasa hormat terhadap tersebut. Keadaan politik yang tidak stabil mengundang campur
Malaysia. tangan kuasa besar dunia yang cuba mengambil kesempatan
melebarkan pengaruhnya di Asia Tenggara.

LANGKAH-LANGKAH PEMBENTUKAN MALAYSIA
(a) Reaksi penduduk Sarawak dan Sabah terhadap cadangan (b) Langkah menjayakan pembentukan Persekutuan Malaysia.
pembentukan Persekutuan Malaysia
British menubuhkan Jawatankuasa Perunding
Reaksi Penduduk Sarawak Perpaduan Kaum (JPPK).
Parti Negara Sarawak (PANAS) menyokong penubuhan Malaysia. JPPK memberi penerangan tentang gagasan Malaysia, mengumpul
Parti Kebangsaan Sarawak (SNAP), Barisan Rakyat Jati Sarawak pandangan penduduk dan menggalakkan kegiatan ke arah
(BERJASA), Parti Pesaka Anak Sarawak (PESAKA) dan Sarawak pembentukan Malaysia. JPPK mengadakan mesyuarat sebanyak
Chinese Association (SCA) pada peringkat awalnya menentang empat kali di Jesselton, Kuching, Kuala Lumpur dan Singapura.
penyertaan Sarawak ke dalam Malaysia. Mereka mahu JPPK hantar memorandum kepada Suruhanjaya Cobbold.
mendapatkan kemerdekaan sendiri terlebih dahulu. Memorandum tersebut mengandungi pandangan rakyat Sarawak
dan Sabah untuk dimasukkan dalam perlembagaan baru.
Bagaimanapun, akhirnya parti-parti ini menyokong penubuhan
Malaysia. Pihak British menubuhkan Suruhanjaya Cobbold.
Parti Bersatu Rakyat Sarawak (SUPP) terus menerus menentang Suruhanjaya Cobbold meninjau pandangan rakyat Sarawak dan
penggabungan itu. Sabah tentang gagasan Malaysia. Suruhanjaya tersebut juga
PANAS, SNAP, BERJASA, PESAKA dan SCA telah bergabung mengemukakan cadangan perlembagaan Malaysia yang baru
membentuk Parti Perikatan Sarawak. Mereka menyokong
penubuhan Malaysia. British menubuhkan Jawatankuasa Antara Kerajaan (JAK)
Mereka berusaha menyekat pengaruh SUPP yang menentang JAK memperincikan cadangan Suruhanjaya Cobbold. JAK juga
penyertaan Sarawak. menerangkan penubuhan Malaysia kepada rakyat Sarawak dan
Sabah. JAK membincang hak penduduk Sarawak dan Sabah.
Reaksi Penduduk Sabah Setiausaha Pertubuhan Bangsa Bersatu (PBB) menubuhkan
Pengumuman tentang gagasan Malaysia oleh Tunku Abdul Rahman perwakilan Malaysia ke PBB.
telah melahirkan parti-parti politik di Sabah. Wakil PBB meninjau sekali lagi pendapat rakyat Sarawak dan
Contohnya Pertubuhan Kebangsaan Kadazan Bersatu (UNKO), Sabah. Perwakilan itu juga mengesahkan pendirian rakyat Sarawak
Pertubuhan Kebangsaan Sabah Bersatu (USNO), Parti Kaum dan Sabah untuk menganggotai Malaysia.
Dusun, Parti Pasok Momugun, Parti Bersatu, Parti Demokratik dan [6 markah]
sebagainya.
Parti-parti ini bergabung membentuk Parti Perikatan Sabah.
Parti Perikatan Sabah menyokong penyertaan Sabah ke dalam
Malaysia tetapi dengan syarat tertentu.
Parti Perikatan Sabah mengemukakan tuntutan 20 syarat
kemasukan Sabah ke dalam Malaysia yang dikenali Perkara 20.
Perkara 20 dan dimasukkan dalam Perlembagaan Malaysia.
[4 markah]

(c) (i) Sebab majoriti rakyat Sarawak dan Sabah bersetuju menyerrtai
persekutuan Malaysia ?
Kesungguhan usaha yang dijalankan kerajaan Persekutuan Tanah

Melayu yang memberikan penerangan tentang kebaikan
pembentukan Malaysia.
Parti Perikatan memenangi pilihan raya memberi keyakinan bahawa
kerajaan Persekutuan Tanah Melayu berwibawa.
Penduduk Sarawak dan Sabah enggan menyertai Indonesia dan
Filipina.
Sarawak dan Sabah akan memperoleh kemerdekaan.
Sarawak dan Sabah dapat menggunakan khidmat kepakaran
kerajaan Persekutuan Tanah Melayu untuk memakmurkan
ekonominya.
Sarawak dan Sabah dapat memanfaatkan sumber ekonominya yang
selama ini tidak dapat diterokai.
[6 markah]
(ii) Iktibar daripada kejayaan pembentukan Malaysia
PENSKORAN KBAT
Memperlihatkan kewibawaan tokoh politik Tanah Melayu,
Sarawak, Sabah dan Singapura.
Mereka menggemblengkan fikiran memikirkan langkah untuk
menangkis ancaman komunis. Pendekatan diplomasi dalam politik
politik dapat menangkis tentangan Indonesia dan Filipina. Mereka
berjaya membentuk kerjasama serantau ke arah pembentukan
Malaysia
[4 markah]

Melantik dan memecat Menteri dan Timbalan Menteri atas nasihat

CIRI DEMOKRASI BERPARLIMEN : RAJA BERPERLEMBAGAAN Perdana Menteri.
Mengisytiharkan undang-undang darurat
Melantik Pengerusi dan ahli Suruhanjaya Pilihan Raya (SPR).
(a) Maksud raja berperlembagaan Melantik Pengerusi Suruhanjaya Perkhidmatan Awam.
Melantik hakim dan Peguam Negara.
Raja berperlembagaan bermaksud sistem pemerintahan beraja Melantik Ketua Audit Negara.
mengikut peruntukan dalam Perlembagaan Malaysia. Mentauliahkan duta-duta negara kita.
Yang Dipertuan Agong bertindak berdasarkan Perlembagaan Melantik Ahli Dewan Negara.
Malaysia dan nasihat Perdana Menteri. [3 markah]
Baginda tidak boleh bertindak sendirian kecuali dalam perkara
tertentu yang memerlukan budi bicara baginda untuk membuat
keputusan. (d) Sebab institusi Yang Dipertuan Agong perlu kita pertahankan
Yang Dipertuan Agong dipilih dalam kalangan sembilan orang Raja
Melayu secara bergilir-gilir. Pemilihan baginda dibuat mengikut PENSKORAN KBAT
peruntukan dalam Perlembagaan Malaysia. Institusi tersebut adalah warisan Kesultanan Melayu Melaka.
[2 markah] Raja-Raja Melayu adalah ciri negara dan bangsa kita. Baginda
adalah Ketua Utama Negara. Baginda menjadi simbol perpaduan
(b) Perlantikan Yang Dipertuan Agong dilantik rakyat dalam negara ini. Baginda menjaga kedudukan dan hak
istimewa orang Melayu. Baginda menjadi Ketua Agama Islam
Yang Dipertuan Agong dipilih daripada kalangan sembilan orang [3 markah]
Raja Melayu secara bergilir-gilir.
Pemilihan baginda dibuat mengikut peruntukan dalam
Perlembagaan Malaysia.
[2 markah]
(c) Bidang kuasa Yang Dipertuan Agong
Mengetuai Badan Perundangan, Badan Pelaksana dan Badan

Kehakiman.
Memanggil dan membubarkan Parlimen.
Menjadi Ketua Tertinggi dalam Angkatan Tentera.
Mengampunkan dan menangguhkan hukuman oleh Mahkamah
Tentera.
Menjaga dan memelihara kedudukan dan hak istimewa orang
Melayu.
Menitahkan Majlis Raja-Raja bersidang.
Menjadi Ketua Agama Islam bagi negeri baginda sendiri, Pulau
Pinang, Melaka, Wilayah Persekutuan, Sarawak dan Sabah.
Melantik Perdana Menteri.

CIRI DEMOKRASI BERPARLIMEN : BADAN PERUNDANGAN Kerajaan akan mewartakan undang-undang dalam Warta
Kerajaan.
Undang-undang yang diluluskan itu dinamakan Akta.
(a) Maksud Badan Perundangan
[6 markah]
Badan Perundangan merujuk kepada Parlimen.
Badan Perundangan terdiri daripada tiga komponen iaitu Yang (c) (i) Melaksanakan pilihan raya secara telus
Dipertuan Agong, Dewan Negara dan Dewan Rakyat
Badan ini berfungsi menggubal undang-undang di negara kita. PENSKORAN KBAT
[2 markah]
Suruhanjaya Pilihan Raya (SPR) mestilah kekalkan integritinya.
SPR hendaklah mengemaskinikan sempadan pilihan raya,
(b) Proses menggubal dan meluluskan undang-undang di Parlimen pendaftaran pemilih dan pengendalian pilihan raya mengikut
peredaran dan keperluan semasa. Urusetia SPR wajib mengikut
garis panduan dan dasar yang telah ditetapkan oleh SPR.
Kementerian membuat cadangan undang-undang.
Apabila cadangan itu diluluskan, Jabatan Peguam Negara akan
menggubal rang undang-undang yang dikehendaki. Pilihan raya dijalankan secara adil
Parti yang bertanding hendaklah menyediakan manifesto yang
Ahli Dewan Rakyat membuat Pembacaan Pertama di Dewan menyatakan prinsip dan hasrat yang hendak dilaksanakan jika
Rakyat. memenangi pilihan raya. Pihak yang bertanding dibenarkan
Pembacaan Pertama rang undang-undang hanya membaca tajuk melancarkan kempen pilihan raya.Kempen dijalankan dalam tempoh
sahaja. antara tujuh hingga lima belas hari sahaja. Setiap pihak dibenarkan
mengakses kempen mereka melalui media yang diluluskan oleh
Ahli Dewan Rakyat membuat Pembacaan Kedua. kerajaan. Rakyat dibenarkan membuat pilihan calon yang mereka
Dalam Pembacaan Kedua, rang undang-undang dibaca dan berkenaan tanpa ada paksaan atau halangan.
dibahaskan. Rang undang-undang itu kemudiannya dibincangkan [6 markah]
secara terperinci oleh Jawatankuasa Dewan Rakyat.
Ahli Dewan Rakyat membuat Pembacaan Ketiga.
Dalam Pembacaan Ketiga, rang undang-undang dibahas dan
diluluskan. Rang undang-undang yang diluluskan oleh Dewan
Rakyat dikemukakan ke Dewan Negara.
Rang undang-undang dibentangkan di Dewan Negara
Pembacaan rang undang-undang tersebut melalui proses yang
sama seperti di Dewan Rakyat.
Rang undang-undang diserahkan kepada Yang di-Pertuan
Agong.
Yang di-Pertuan Agong memperkenan dan menurunkan Mohor
Negara.

(ii) Kriteria memilih seorang ahli Dewan Rakyat
Warganegara Malaysia yang berusia matang dalam membuat

pertimbangan atau keputusan berhubung perkara penting.
Bukan seorang yang muflis supaya tidak berlaku penyalagunaan
kuasa dan penyelewengan dalam menjalankan tugas kerana
keadaannya yangb terdesak.
Bukan bekas seorang banduan kerana status tersebut akan
menjejaskan reputasi dan kepercayaan rakyat terhadapnya.
Seorang yang berpegang kepada prinsip kerana ketegasannya akan
mempengaruhi pihak tertentu untuk membuat keputusan yang tepat
demi untuk kepentingan negara.
Seorang yang taat kepada ajaran agama agar dapat mengawal
tingkah laku dan tindakan politiknya.
Seorang yang petah berbicara agar dapat berhujah dengan baik
semasa berada dalam sidang Dewan Rakyat.
Seorang yang berpengetahuan luas tentang isu semasa agar dapat
mengambil iktuibar dalam membuat keputusan untuk kepentingan
negara.
[6 markah]

CIRI DEMOKRASI BERPARLIMEN : BADAN PELAKSANA
(a) Tanggungjawab kementerian (d) Hubungkait gejala rasuah dengan reputasi perkhidmatan awam
Menggubal dasar kerajaan PENSKORAN KBAT

Mencadangkan rang undang-undang berkaitan dengan Pemberian wang atau hadiah kepada kakitangan awam
kementeriannya. menyebabkan urusan perkhidmatan dilaksanakan tidak
Melaksanakan dasar kerajaan di peringkat kementerian mengikut prosedur.
Mengharapkan wang sogokan boleh menjadikan kakitangan awam
Merancang dan menyelaras program pembangunan ekonomi dan
tamak. Pemberian tender projek kerajaan kepada kroni
sosial.
menyebabkan spesifikasi kerja tidak dilaksanakan dengan telus.
Menjalankan pentadbiran di peringkat kementerian.
Penyelewengan kuasa menyebabkan masyarakat hilang
[2 markah]
kepercayaan kepada keupayaan perkhidmatan kerajaan.
Penyalagunaan wang kerajaan menyebabkan negara kehilangan
dana.
(b) Tujuan penubuhan suruhanjaya perkhidmatan.
[2 markah]
Mengendalikan urusan perlantikan kakitangan awam.
Menguruskan kenaikan pangkat kakitangan awam. (e) Cara untuk meningkatkan produktiviti negara.
Memantau disiplin kakitangan awam.
Mengadakan kursus kepada kakitangan awam supaya dapat
meningkatkan integriti.
(c) Ciri badan berkanun Contohnya kursus profesionalisme perkhidmatan. Kursus ini
memberikan penerangan tentang langkah untuk meningkatkan kualiti
Badan berkanun adalah badan separuh kerajaan. kerja. Kursus ini akan meningkatkan motivasi kaki tangan awam
Badan ini mempunyai kuasa autonomi tertentu. untuk menjalankan tanggung jawab dengan lebih cemerlang.
Badan berkanun mempunyai peruntukan kewangan tersendiri.
Badan Berkanun ditadbir oleh Lembaga Pengarah yang Memperkasakan peranan Suruhanjaya Perkhidmatan Awam agar
bertanggungjawab terus kepada menteri. dapat memantau disiplin kakitangan awam.
Badan ini berfungsi mempercepatkan program pembangunan Memberi bonus yang berpatutan kepada kakitangan awam sekiranya
kementeriannya. perkhidmatan awam berjaya produktiviti kerajaan.
[2 markah] Mengenakan tindakan tegas kepada kakitangan awam yang
menyalahtadbir urusan perkhidmatan kerajaan supaya menjadi
peringatan kepada semua kakitangan awam yang lain.
[2 markah]

CIRI DEMOKRASI BERPARLIMEN : BADAN KEHAKIMAN
(a) Bidang kuasa Badan Kehakiman (c) (i) Kedudukan Hakim dalam sistem kehakiman
Mendengar dan menentukan perkara sivil dan jenayah Dilantik oleh Yang di-Pertuan Agong dengan nasihat Perdana
Menentukan kesahihan undang-undang. Menteri.
Mentafsir Perlembagaan Persekutuan dan Perlembagaan Negeri. Urusan perlantikan, kenaikan pangkat, dan perlucutan jawatan
Mentafsirkan undang-undang. terletak di bawah kuasa YDP Agong.
Mengisytiharkan undang-undang bertulis Kerajaan Persekutuan / Hakim tidak boleh dipecat sewenang-wenangnya.
Negeri. Hakim tidak boleh melibatkan diri dalam politik.
Mengisytiharkan tindakan kerajaan tidak sah di sisi undang-undang. [4 markah]
Tidak mempunyai kuasa meminda undang-undang.
[4 markah]
(ii) Langkah meningkatkan keyakinan masyarakat terhadap sistem
kehakiman
(b) Hirarki sistem mahkamah
PENSKORAN KBAT
Menambahbaikkan kualiti penghakiman
Mahkamah Rendah
Meningkatkan kecekapan hakim. Hakim perlu mengelak daripada
Mahkamah Majistret.
menangguhkan perbicaraan kes dan diharapkan seboleh-bolehnya
Mahkamah Sesyen.
mendengar sesuatu kes sehingga selesai, bukan secara
berperingkat, untuk memudahkan mereka menyediakan
Mahkamah Atasan penghakiman bertulis ketika segala bukti dan keterangan masih
Mahkamah Tinggi segar dalam ingatan. Tatalaku hakim ketika mengendalikan
(Mahkamah Tinggi Malaya dan Mahkamah Tinggi Sarawak dan perbicaraan dan dalam menjalani kehidupan seharian juga amat
Sabah) diberi perhatian untuk mengelak wujudnya persepsi negatif orang
Mahkamah Rayuan ramai terhadap badan kehakiman.
Mahkamah Persekutuan

LAMBANG NEGARA
(a) (i) Maksud lambang-lambang pada perisai dalam Jata Negara (ii) Pengertian cogan kata Bersekutu Bertambah Mutu
PENSKORAN KBAT
Empat jalur berlainan warna Semangat permuafakatan dan perpaduan negeri di Malaysia.
Empat jalur warna merujuk kepada Negeri Melayu Bersekutu. Warna Gabungan Negeri-Negeri Melayu, Sabah dan Sarawak akan
hitam dan putih melambangkan negeri Pahang. Warna merah dan membentuk Persekutuan Malaysia yang utuh. Persekutuan
kuning melambangkan negeri Selangor. Warna hitam, putih dan Malaysia akan membawa kemakmuran kepada semua negeri
kuning melambangkan negeri Perak. Warna merah, hitam dan anggota. Perpaduan negeri dalam Persekutuan Malaysia akan
kuning melambangkan Negeri Sembilan. memperkuatkan pertahanan negara. Perpaduan rakyat di
Malaysia akan membawa kemajuan kepada negara.
Lima bilah keris [4 markah]
Yang melambangkan lima buah Negeri Melayu Tidak Bersekutu.
Negeri tersebut ialah Perlis, Kedah, Kelantan, Terengganu dan
Johor. (b) Kepentingan Jalur Gemilang.
Pokok pinang Membezakan Malaysia dengan negara lain.

Yang melambangkan negeri Pulau Pinang. Membangkitkan semangat perjuangan rakyat.
Menimbulkan rasa bangga rakyat terhadap negara.
Pokok Dikibarkan dalam majlis dan adat istiadat rasmi.
Merujuk kepada pokok Melaka yang melambangkan negeri Melaka. Menjadi tanda ketaatan kepada raja dan negara.
Menjadi simbol perpaduan, kebanggan dan kedaulatan.
Burung
Merujuk kepada burung Kenyalang yang melambangkan negeri [6 markah]
Sarawak.
Gunung
Merujuk kepada Gunung Kinabalu yang melambangkan Sabah.
[6 markah]

(c) Gejala tidak menghormati Lagu Kebangsaan
PENSKORAN KBAT
Ulasan
Gejala tidak menghormati Lagu Kebangsaan semakin
berleluasa dalam kalangan masyarakat Malaysia hari ini.
Contohnya memasang Bendera Kebangsaan secara terbalik,
menukar lambang warna dalam Bendera Kebangsaan, menukar lirik
Lagu Kebangsaan dan mengubah rentak Lagu Kebangsaan
Penjelasan
Menerapkan kefahaman tentang maksud lambang-lambang Jata
Negara dan Bendera Kebangsaan.
Generasi muda hendaklah memahami dan dapat mentafsir maksud
lirik Lagu Kebangsaan. Generasi muda menghayati nilai-nilai
patriotik pada lirik tersebut. Dengan itu akan melahirkan perasaan
cinta dan hormat kepada lambang-lambang negara.
Menghayati lagu Negara Ku.

Kita hendaklah menyanyikan Lagu Negara Ku dalam majlis rasmi.
Kita hendaklah berdiri tegak dan menghayati maksud Lagu
Kebangsaan apabila diperdengarkan.
[4 markah]

RANCANGAN PEMBANGUNAN LIMA TAHUN
(c) (i) Peranan FELDA

(a) Matlamat RMK 1 dan RMK 2
FELDA telah membuka tanah baru secara besar-besaran melalui
Mewujudkan integrasi nasional agensinya seperti Lembaga Kemajuan Johor Tenggara (KEJORA),
Menyelesaikan masalah sosial antara kaum, kawasan dan wilayah. Lembaga Kemajuan Terengganu Tengah (KETENGAH), Lembaga
Membasmi kemiskinan tanpa mengira kaum Kemajuan Pahang Tenggara (DARA) dan Lembaga Kemajuan
Menambahkan pendapatan Kelantan Selatan (KESEDAR) untuk menempatkan penduduk luar
Menyediakan peluang pekerjaan bagi merapatkan jurang ekonomi. bandar yang miskin dan tidak bertanah.
Menghapuskan identiti kaum mengikut fungsi ekonomi. FELDA memberikan tumpuan kepada penanaman getah dan kelapa
[4 markah] sawit untuk tujuan eksport.
FELDA memberi tumpuan kepada pembangunan industri dan
(b) Strategi RMK 1 dan RMK 2 pembangunan bandar baru di tanah rancangan yang dibukanya.
FELDA telah melengkapkan kemudahan asas di kawasan
Melaksanakan program pembangunan wilayah dengan membuka petempatan baru untuk meningkatkan taraf hidup penduduk.
tanah baru (tanah rancangan) FELDA memindahkan penduduk miskin ke petempatan baru untuk
Melaksanakan program pembangunan wilayah seperti melancarkan menjadikan mereka sebagai petani moden.
projek Tiga Segi Jengka, Johor Tenggara dan Pahang Tenggara. FELDA memberikan tumpuan kepada penanaman getah dan kelapa
Membantu petani dengan cara membangunkan ekonomi dan sawit untuk meningkatkan hasil pertanian negara.
masyarakat luar bandar. [6 markah]
Menggalakkan perdagangan dengan memberikan pinjaman modal
kepada pengusaha pertanian, menggalakkan penyertaan orang (ii) Penubuhan Majlis Amanah Rakyat (MARA) adalah suatu
Melayu dalam perniagaan tindakan yang bijak.
Menggalakkan penyertaan bumiputera dalam sektor perusahaan dan
perdagangan. PENSKORAN KBAT
Menjalankan penyelidikan meningkatkan hasil pertanian. Ulasan
Menggalakkan kemunculan industri baru. Penubuhan Majlis Amanah Rakyat (MARA) adalah suatu tindakan
Memajukan bandar dengan menyediakan infrastruktur yang lengkap. yang bijak.
[4 markah] Penjelasan
Membangunkan masyarakat luar bandar.
Membantu bumiputera dalam perdagangan dan perindustrian. MARA
membantu usahawan bumiputera. MARA menambahkan guna
tenaga bumiputera. MARA meningkatkan ekuiti bumiputera. MARA
menyediakan kemudahan asas kepada bumiputera.
[6 markah]

RANCANGAN PEMBANGUNAN LIMA TAHUN
(a) Matlamat Rancangan Malaya Pertama (1956 1960)

(d) Peranan FELDA dalam menjayakan matlamat Rancangan Malaya
Membangunkan kawasan luar bandar Kedua (1961 1965).
Merapatkan jurang pendapatan penduduk luar bandar dengan
bandar Meningkatkan taraf hidup masyarakat luar bandar
Mengurangkan kemiskinan penduduk luar bandar. Meningkatkan hasil pertanian negara
Mempelbagaikan aktiviti ekonomi negara Membuka tanah baru secara besar-besaran untuk pertanian
Mempelbagaikan sumber pendapatan negara Membuka tanah baru untuk petempatan
Mengurangkan pergantungan kepada bijih timah dan getah Menyediakan kemudahan asas di kawasan tanah baru dibuka
Memindahkan penduduk luar bandar yang miskin ke kawasan
[2 markah] petempatan baru
Menjadikan penduduk luar bandar yang miskin sebagai petani
(b) Strategi mencapai matlamat RMK 1 moden
Memberi tumpuan kepada penanaman getah dan kelapa sawit di
Membuka tanah baru untuk pertanian kawasan tanah baru dibuka
Menanam semula getah
Mempelbagaikan hasil keluaran pertanian [2 markah]
Memperluaskan perusahaan perlombongan bijih timah
Menyediakan perkhidmatan kesihatan, pendidikan dan perhubungan (e) Langkah kerajaan menubuhkan Majlis Amanah Rakyat (MARA)
Membina infrastruktur adalah suatu tindakan yang bijak.
[2 markah]
PENSKORAN KBAT
Ulasan
(c) Sebab pencapaian Rancangan Malaya Pertama (1956 1960) kurang
Penubuhan MARA adalah langkah bijak
berjaya
Penjelasan
Ancaman komunis semasa Darurat
Sejumlah pendapatan negara dialih kepada keselamatan negara Dapat membangunkan masyarakat luar bandar .
Kejatuhan harga komoditi getah dan bijih timah di pasaran dunia MARA memberikan pinjaman modal kepada pengusaha pertanian.
Dengan itu, petani dapat memajukan lagi pertanian hingga
[2 markah] memasarkan hasil pertanian tersebut. MARA juga menggalakkan
orang Melayu dalam bidang perniagaan hingga menjadi pengusaha
yang Berjaya.
[2 markah]

RANCANGAN PEMBANGUNAN LIMA TAHUN (DASAR EKONOMI BARU)
(a) Matlamat Dasar Ekonomi Baru (DEB) (c) Agensi menjayakan Dasar Ekonomi Baru (DEB).
DEB bertujuan untuk membasmi kemiskinan masyarakat tanpa LIhat (d)

mengira kaum. [2 markah]
Untuk merapatkan jurang ekonomi antara kaum.
Untuk merapatkan jurang ekonomi antara kawasan bandar dengan
kawasan luar bandar. (d) Peranan agensi yang menjayakan DEB
Untuk menghapuskan identiti kaum mengikut fungsi ekonomi.
Lembaga Kemajuan Tanah Persekutuan (FELDA)
Untuk menyusun semula masyarakat agar tiap-tiap kaum tidak
Memainkan peranan dalam pembukaan tanah.
dikenali berdasarkan kepada fungsi ekonominya.
Lembaga Pemulihan dan Penyatuan Tanah Negara (FELCRA)
Untuk memajukan ekonomi masyarakat luar bandar.
Membangunkan ekonomi luar bandar.
[2 markah]
Majlis Amanah Rakyat (MARA)
Membangunkan masyarakat luar bandar.
(b) Langkah mencapai matlamat Dasar Ekonomi Baru (DEB). Institut Penyelidikan dan Kemajuan Pertanian (MARDI)
Menjalankan penyelidikan meningkatkan hasil pertanian.
Kerajaan membuka tanah rancangan secara besar-besaran untuk Pihak Berkuasa Kemajuan Pekebun Kecil Perusahaan Getah
menempatkan rakyat yang tidak mempunyai tanah. (RISDA)
Kerajaan menumpukan penanaman getah dan kelapa sawit untuk Membantu pekebun kecil dari segi penyelidikan dan penanaman
melibatkan rakyat dalam pertanian komersil. semula getah.
Kerajaan meningkatkan kemudahan infrastruktur di kawasan luar Lembaga Pertubuhan Peladang
bandar untuk meningkatkan taraf hidup rakyat. Membantu petani melibatkan diri dalam koperasi.
[2 markah]
Kerajaan menggalakkan masyarakat luar bandar menceburi bidang
perniagaan untuk meningkatkan ekonomi mereka.
Kerajaan memberikan bantuan modal dan teknikal kepada
bumiputera supaya mereka melibatkan diri dalam perniagaan.
Kerajaan melancarkan Skim Amanah saham Nasional untuk
meningkatkan hak milik modal saham bumiputera.
[2 markah]

(e) Dasar Ekonomi Baru (DEB) memainkan peranan penting dalam

memajukan masyarakat.
PENSKORAN KBAT
Ulasan
Pelaksanaan Dasar Ekonomi Baru (DEB) memainkan peranan
penting dalam memajukan masyarakat di negara kita.
Penjelasan
Kerana dapat memajukan bumiputera menyebabkan jurang
kemiskinan antara kaum berjaya dirapatkan.
Kerana dapat memajukan masyarakat luar bandar menyebabkan
jurang kemiskinan antara wilayah dapat dikurangkan.
Kerana dapat meningkatkan penyertaan orang Melayu dalam
perniagaan menyebabkan kadar kemiskinan orang Melayu berjaya
dikurangkan.
Kerana dapat membasmi kemiskinan tanpa mengira kaum
menyebabkan perpaduan kaum berjaya dieratkan.
[2 markah]

(c) (i) Hubungkait Dasar Ekonomi Baru (DEB) dengan sosioekonomi

masyarakat luar bandar
RANCANGAN PEMBANGUNAN LIMA TAHUN (DASAR EKONOMI BARU)
PENSKORAN KBAT
(a) Frasa mencapai sasaran membasmi kemiskinan dan menyusun Pembukaan tanah rancangan menyebabkan masyarakat yang
semula masyarakat Malaysia. tidak bertanah telah mempunyai tanah sendiri.
Masyarakat luar bandar yang tidak bertanah ditempatkan di tanah
PENSKORAN KBAT rancangan yang telah dibuka oleh kerajaan. Tanah rancangan
Membasmi kemiskinan tanpa mengira kaum dan menghapuskan dilaksanakan oleh agensi FELDA dengan kerjasama agensi kerajaan
identiti kaum mengikut fungsi ekonomi. negeri. Pembinaan kemudahan asas yang cukup di tanah rancangan
Kerajaan berusaha merapatkan jurang ekonomi antara kaum dan jurang menyebabkan masyarakat luar bandar dapat menikmati taraf hidup
ekonomi antara wilayah. Kerajaan berusaha menyusun semula yang baik.
masyarakat dinsamping memajukan ekonomi masyarakat luar bandar.
Pemberian bantuan biasiswa menyebabkan pelajar Bumiputera di
[4 markah] luar bandar dapat melanjutkan pelajaran ke luar negara.
Pelancaran skim Amanah Saham Nasional menyebabkan kaum
Bumiputera memiliki pegangan saham dalam syarikat.
(b) Rasionalnya pelaksanaan DEB Penyediaan kemudahan pinjaman modal menyebabkan kaum
Bumiputera dapat memulakan perniagaan.
Ulasan
DEB dilaksanakan dalam tempoh 20 tahun iaitu dari 1971 hingga (ii) Kemungkinan yang wujud jika kerajaan tidak melancarkan
1990. Rancangan Pembuangunan Lima Tahun yang dilaksanakan di Dasar Ekonomi Baru
bawah Dasar Ekonomi Baru ialah RMK2 (1971 1975), RMK3 (1976
1980), RMK4 (1981 1985) dan RMK5 (1986 1990). Usaha PENSKORAN KBAT
kerajaan melancarkan DEB adalah tindakan yang wajar. Masyarakat luar bandar masih miskin
Penjelasan Mereka masih bergantung kepada ekonomi sara diri. Contohnya,
DEB dapat membasmi kemiskinan masyarakat tanpa mengira menanam padi, menanam tanaman sampingan dan menternak
kaum. binatang secara kecil-kecilan. Hal ini menyebabkan taraf hidup
DEB dapat merapatkan jurang ekonomi antara kaum dan dapat mereka rendah.
merapatkan jurang ekonomi antara kawasan bandar dengan Wujudnya jurang pendapatan antara bandar dengan luar
kawasan luar bandar. DEB dapat menghapuskan identiti kaum bandar.
mengikut fungsi ekonomi. DEB dapat menyusun semula masyarakat Kaum Cina yang tinggal di kawasan bandar berpeluang menceburi
agar tiap-tiap kaum tidak lagi dikenali berdasarkan kepada fungsi bidang perniagaan yang berupaya menjadi kaya manakala kaum
ekonominya. DEB dapat memajukan ekonomi masyarakat luar Melayu dan India yang tinggal di luar bandar terus miskin. Keadaan
bandar. ini boleh menyebabkan wujudnya perasaan tidak puas hati dalam
[6 markah] kalangan kaum tertentu. Perasaan tidak puas hati ini melambatkan
lagi proses integrasi nasional.
[6 markah]

DASAR PEMBANGUNAN EKONOMI NEGARA (DPEN) (d) Sebab kerajaan memindahkan perkhidmatan dan perusahaan sektor
kerajaan kepada sektor swasta melalui Dasar Penswastaan
(a) Matlamat Dasar Pertanian Negara PENSKORAN KBAT

Hendak mengurangkan beban kewangan kerajaan
Bertujuan untuk memaksimumkan pendapatan sektor pertanian. Kerajaan menggunakan dana yang banyak untuk menguruskan
Supaya menguruskan sumber ekonomi pertanian negara secara sesebuah jabatan. Dana tersebut digunakan untuk membayar gaji
cekap. kaki tangan awam, menguruskan perbekalan, pengurusan dan
Untuk memaksimumkan pendapatan pekebun kecil. pentadbiran serta kenderaan jabatan. Dengan menswastakan
jabatan kerajaan tersebut, kerajaan dapat menjimatkan dana
Untuk memajukan komoditi utama yang berpotensi untuk dieksport.
kerajaan. Sumber kewangan tersebut dapat digunakan untuk tujuan
pembangunan lain
[2 markah]
Hendak meningkatkan produktiviti negara agar dapat meningkatkan
(b) Maksud pembangunan in-situ pendapatan negara
Hendak meningkatkan kualiti perkhidmatan agar pentadbiran
Strategi meningkatkan produktiviti kawasan pertanian yang sedia menjadi lebih lancar
ada. [2 markah]
Dilaksanakan dengan cara memulihkan kawasan pertanian yang
(e) Kerajaan Malaysia meletakkan sasaran 70 juta penduduk menjelang
berproduktiviti rendah.
tahun 2100
Dilaksanakan melalui projek pembangunan pertanian bersepadu
dengan menyediakan perkhidmatan sokongan pertanian.
PENSKORAN KBAT
Pendirian
[2 markah]
Kerajaan Malaysia meletakkan sasaran 70 juta penduduk
menjelang tahun 2100 adalah RASIONAL
(c) Langkah mencapai matlamat Dasar Pertanian Negara.
Kerajaan membuka tanah baru melalui rancangan FELDA, agensi Penjelasan

pembangunan wilayah dan kerajaan negeri. Penduduk yang banyak akan meningkatkan jumlah tenaga kerja
Memperkenalkan program pembangunan insitu untuk memulihkan Kita tidak perlu lagi mengharapkan tenaga buruh dari negara luar.
kawasan yang berproduktiviti rendah. Dengan jumlah tenaga kerja yang banyak, produktiviti dapat
Menyediakan perkhidmatan sokongan pertanian seperti pemasaran, ditingkatkan. Hal ini akan menyebabkan berlaku peningkatan
kredit, subsidi dan penyelidikan. pendapatan negara.
Kementerian Pertanian memperkenalkan projek penswastaan
pertanian yang melibatkan sektor swasta dalam projek penswastaan. Kerana pasaran semakin luas menyebabkan barangan kita boleh
dipasarkan dalam negara
[2 markah] Kerana boleh menambahkan bilangan tentera menyebabkan
keselamatan negara terjamin.
[2 markah]

DASAR PEMBANGUNAN EKONOMI NEGARA (DPEN)
(a) Konsep Persyarikatan Malaysia (ii) Cabaran dalam mencapai matlamat Dasar Kependudukan
Negara dan cadangan mengatasi cabarannya.
Malaysia dianggap sebagai sebuah syarikat. PENSKORAN KBAT
Malaysia dimiliki bersama oleh kerajaan dan sektor swasta. Cabarannya ialah hendak menyelaraskan kadar pertumbuhan
Kakitangan kerajaan dan swasta adalah pemilik saham dan pekerja. penduduk dengan kadar pembangunan sosioekonomi negara.
Mereka sama-sama memajukan syarikat (Malaysia). Kerajaan perlu menyediakan kemudahan asas untuk keperluan
[4 markah] rakyat selaras dengan pertambahan penduduk. Contohnya
kemudahan pendidikan, bekalan air bersih, perkhidmatan kesihatan
(b) Strategi menjayakan matlamat Dasar Pertanian Negara (DPN). dan lain-lain. Jika kemudahan tersebut tidak dapat dipenuhi, ia akan
menjejaskan kualiti hidup rakyat. Dengan itu matlamat untuk
Kerajaan membuka tanah baru melalui rancangan FELDA, agensi mencapai negara maju tidak akan tercapai kerana produktiviti
pembangunan wilayah dan kerajaan negeri. negara berada pada tahap yang rendah.
Memperkenalkan program pembangunan insitu untuk memulihkan
kawasan yang berproduktiviti rendah. Cabaran tersebut dapat diatasi dengan cara memajukan
Menyediakan perkhidmatan sokongan pertanian seperti pemasaran, ekonomi negara.
kredit, subsidi dan penyelidikan. Pelbagai pihak perlu merancang cara meningkatkan pengeluaran
Kementerian Pertanian memperkenalkan projek penswastaan dalam pelbagai bidang sama ada bidang pertanian, perindustrian,
pertanian yang melibatkan sektor swasta dalam projek penswastaan. pelancongan, kraftangan dan sebagainya. Pelbagai infrastruktur
disediakan untuk menggalakkan pelaburan asing dalam pelbagai
[4 markah] sektor. Peluang pekerjaan yang banyak dapat diwujudkan untuk
menampung jumlah penduduk. Dengan itu, pengangguran tidak
(c) (i) Dasar Penswastaan boleh mendatangkan kesan positif berlaku di negara kita.

Pendirian
Dasar Penswastaan BOLEH mendatangkan kesan positif
kepada pembangunan ekonomi negara
Dapat mengurangkan beban kewangan kerajaan

Kerajaan menggunakan dana yang banyak untuk menguruskan
sesebuah jabatan. Dana digunakan untuk membayar gaji kaki
tangan awam, menguruskan perbekalan, dan sebagainya. Dengan
menswastakan jabatan kerajaan tersebut, kerajaan dapat
menjimatkan dana kerajaan. Sumber kewangan tersebut dapat
digunakan untuk tujuan pembangunan lain
[6 markah]

RUKUN NEGARA
(d) Kebaikan menghayati prinsip Rukun Negara di atas
Prinsip Kepercayaan Kepada Tuhan

(a) Peristiwa X Menunjukkan bahawa agama merupakan pegangan utama rakyat
Malaysia.
Peristiwa rusuhan kaum pada 13 Mei 1969 Rakyat beragama menjadi warganegara yang baik.
Menerima Islam sebagai agama rasmi negara.
[1 markah] Menyedari bahawa agama lain bebas diamalkan.
Prinsip Kesetiaan Kepada Raja dan Negara

(b) Matlamat pembentukan Rukun Negara Menuntut rakyat setia kepada Raja dan Negara.
Mengiktiraf YDP Agong merupakan ketua negara.
Rukun Negara diperkenalkan untuk mengukuhkan perpaduan kaum Raja-Raja Melayu adalah ketua negeri.
di negara kita. Menyedari Raja menjadi simbol penyatuan rakyat.
Untuk memelihara corak hidup yang demokratik. Mengakui Raja pelindung hak istimewa peribumi.
Untuk mencipta sebuah masyarakat yang adil. Menyedari bahawa derhaka kepada raja bermakna derhaka kepada
Untuk menjamin sikap liberal terhadap tradisi kebudayaan yang negara.
pelbagai.
Untuk membina masyarakat progresif. Prinsip Keluhuran Perlembagaan
[2 markah] Perlembagaan merupakan undang-undang tertinggi negara.
Perlembagaan dianggap luhur/ suci / unggul / tinggi.
Menerima, mematuhi, menyanjung dan mempertahankan
(c) Prinsip Rukun Negara perlembagaan.
Kepercayaan kepada Tuhan Prinsip Kedaulatan Undang-Undang

Kesetiaan kepada Raja dan Negara Menuntut rakyat menghormati undang-undang.
Keluhuran Perlembagaan Menuntut rakyat mematuhi undang-undang.
Kedaulatan undang-undang Rakyat hidup aman jika kedaulatan undang-undang terpelihara.
Kesopanan dan kesusilaan Memastikan undang-undang sentiasa didaulatkan.
[2 markah] Memastikan undang-undang tidak dicabar oleh mana-mana pihak.
Prinsip Kesopanan dan Kesusilaan

Menuntut rakyat bersopan dan bertatasusila.
Merupakan nilai-nilai murni yang melambangkan keperibadian
individu.
Menjamin kehidupan masyarakat yang harmoni.
[2 markah]

(e) Perpaduan kaum dapat diwujudkan melalui prinsip Rukun Negara
Prinsip Kepercayaan Kepada Tuhan menyebabkan rakyat Malaysia

menghormati kebebasan beragama.
Prinsip Kesetiaan Kepada Raja dan Negara menyebabkan setiap
warganegara bersatu dan setia kepada negara di bawah
pemerintahan raja
Prinsip Keluhuran Perlembagaan menyebabkan rakyat menerima,
mematuhi, menyanjung dan mempertahankan perlembagaan.
Prinsip Kedaulatan Undang-Undang menyebabkan rakyat
menghormati undang-undang dan hidup aman
Prinsip Kesopanan dan Kesusilaan dapat menjamin kehidupan
masyarakat yang harmoni.
Prinsip kesopanan dan kesusilaan juga menyebabkan setiap
warganegara menghormati kebebasan dan hak asasi orang lain.
[2 markah]

RUKUN NEGARA
(a) Latar belakang pembentukan Rukun Negara. (ii) Ciri masyarakat Malaysia yang wujud melalui penghayatan
terhadap Rukun Negara
Pengenalan Rukun Negara adalah kesan daripada peristiwa rusuhan
kaum 13 Mei 1969. PENSKORAN KBAT
Peristiwa itu mengancam keselamatan negara. Masyarakat Malaysia adalah masyarakat beragama.
Pentadbiran negara diambil alih oleh MAGERAN. Tiada rakyat Malaysia yang tidak beragama. Masyarakat
Malaysia menerima Islam sebagai agama rasmi negara dan
MAGERAN menubuhkan Majlis Perundingan Negara.
menyedari bahawa agama lain bebas diamalkan. Sebagai
MPN membincangkan isu perpaduan negara.
masyarakat yang beragama, rakyat Malaysia menjadi
Rukun Negara diisytiharkan pada 31 Ogos 1970. masyarakat yang bersopan dan bertatasusila. Hal ini akan
[4 markah] mewujudkan masyarakat yang harmoni.
(b) Prinsip-prinsip Rukun Negara [4 markah]
Lihat Soalan Sebelumnya
[8 markah]
(c) (i) Matlamat kerajaan membentuk Rukun Negara
Rukun Negara diperkenalkan untuk mengukuhkan perpaduan kaum

di negara kita.
Untuk memelihara corak hidup yang demokratik.
Untuk mencipta sebuah masyarakat yang adil.
Untuk menjamin sikap liberal terhadap tradisi kebudayaan yang
pelbagai.
Untuk membina masyarakat progresif.
[4 markah]

(d) (i) Sebab setiap warganegara Malaysia dituntut menghayati prinsip

RUKUN NEGARA Kesopanan dan Kesusilaan.
Menuntut rakyat bersopan dan bertatasusila.

(a) Keadaan yang membawa kepada pengenalan Rukun Negara Merupakan nilai-nilai murni yang melambangkan keperibadian
individu.
Peristiwa rusuhan kaum 13 Mei 1969. Menjamin kehidupan masyarakat yang harmoni.
Peristiwa itu mengancam keselamatan negara. [2 markah]
Pentadbiran negara diambil alih oleh MAGERAN.
MAGERAN menubuhkan Majlis Perundingan Negara.
MPN membincangkan isu perpaduan negara. (ii) Bagaimanakah prinsip (d) di atas dapat memupuk perpaduan
kaum dalam negara kita
Rukun Negara diisytiharkan pada 31 Ogos 1970.
[2 markah]
PENSKORAN KBAT
(b) Matlamat pengenalan Rukun Negara. Menuntut rakyat bersopan dan bertatasusila.
Setiap rakyat menghormati hak dan kebebasan orang lain.
Contohnya, menghormati amalan cara hidup dan pegangan agama
Mengukuhkan perpaduan kaum di negara kita.
kaum-kaum lain. Dengan itu, rakyat dapat hidup dengan harmoni
Memelihara corak hidup yang demokratik.
dalam suasana bersatu padu.
Mencipta sebuah masyarakat yang adil. [2 markah]
Menjamin sikap liberal terhadap tradisi kebudayaan yang pelbagai.
Membina masyarakat progresif.
[2 markah]
(c) Rasionalnya Kesetiaan Kepada Raja dan Negara dijadikan prinsip

Rukun Negara
Menuntut rakyat setia kepada Raja dan Negara.

Mengiktiraf YDP Agong merupakan ketua negara.
Raja-Raja Melayu adalah ketua negeri.
Menyedari Raja menjadi simbol penyatuan rakyat.
Mengakui Raja pelindung hak istimewa peribumi.
Menyedari bahawa derhaka kepada raja bermakna derhaka kepada
negara.
[2 markah]

WAWASAN 2020
(a) Cabaran Wawasan 2020. (b) Mengatasi Cabaran Wawasan 2020.
Membina bangsa Malaysia yang bersatu padu. Membina Bangsa Malaysia yang Bersatu Padu
Masyarakat Malaysia terdiri daripada pelbagai kaum. Mereka Melaksanakan dasar kerajaan seperti Dasar Pembangunan, Dasar
mengamalkan budaya dan cara hidup yang berbeza. Mereka juga Bahasa Kebangsaan dan sebagainya. Pelaksanaan dasar itu dapat
menjalankan kegiatan ekonomi yang berbeza dan tinggal di mewujudkan hubungan sihat antara kaum. Oleh itu, rakyat
persekitaran yang berbeza. Keadaan ini menyebabkan proses berorientasikan Malaysia dapat diwujudkan.
integrasi nasional agak lambat. Kerajaan terpaksa merancang
pelbagai strategi untuk mewujudkan masyarakat Malaysia yang Membina Masyarakat Berjiwa Bebas,Tenteram dan
hidup bersatu padu. Berkeyakinan
Melahirkan masyarakat perlu berjiwa bebas, tenteram dan yakin diri.
Menjamin masyarakat adil dan saksama ekonominya Masyarakat sedemikian sentiasa berbangga dengan apa yang
Sejak penjajahan British, negara mempunyai jurang ekonomi yang dicapai. Untuk mencapai matlamat itu, masyarakat perlu gagah
luas antara kaum. Orang Melayu yang tinggal di luar bandar terlibat menghadapi pelbagai masalah di samping mengangkat martabat
dengan kegiatan ekonomi sara diri sahaja. Manakala orang Cina bangsa dan menangkis ancaman musuh.
yang hidup di bandar berpeluang menceburi bidang ekonomi
perdagangan menyebabkan mereka lebih baik taraf hidupnya. Memupuk Masyarakat Malaysia yang Demokratik
Jurang kemiskinan ini menyukarkan kita untuk mewujudkan integrasi Masyarakat tersebut boleh dicapai apabila masyarakat
kaum. Oleh itu, Wawasan 2020 berhasrat mewujudkan menggunakan kebebasan memilih kerajaan. Mereka menggunakan
pembahagian peluang ekonomi yang lebih adil antara kaum supaya hak demokrasi dengan sewajarnya. Contohnya menggunakan
jurang kemiskinan antara kaum dapat dirapatkan. pilihan raya untuk memilih kerajaan yang berwibawa. Mereka juga
sentiasa member teguran kepada kerajaan dan pemimpin melalui
saluran tertentu.
Membina masyarakat yang berjiwa bebas, tenteram dan
berkeyakinan
Mewujudkan Masyarakat yang Bermoral dan Beretika
Membina masyarakat demokratik yang matang Kita perlu menseimbangkan etika dengan kemajuan fizikal. Kita juga
Mewujudkan masyarakat bermoral dan beretika hendaklah patuh kepada agama serta mengamalkan budaya dan
Mewujudkan masyarakat yang matang, liberal dan bertoleransi tradisi yang cemerlang. Masyarakat beretika dan bermoral dapat
Membina masyarakat yang maju dan saintifik diwujudkan melalui sistem pendidikan yang berkesan iaitu
Mewujudkan masyarakat berbudaya penyayang berasaskan Falsafah Pendidikan Kebangsaan. Pendidikan
Memupuk dan membina masyarakat makmur sedemikian akan melahirkan insan berilmu, berakhlak, seimbang
dan harmonis.
[6 markah]
[6 markah]

(c) (i) Sebab negara Malaysia yang maju pada tahun 2020
berbeza dengan negara Barat
PENSKORAN KBAT
Negara Malaysia yang maju pada tahun 2020 berbeza dengan
negara Barat
Negara Malaysia menjadi negara industri yang menggunakan

acuan sendiri.
Kita tidak mementingkan kemajuan dalam aspek fizikal semata-
mata. Kita amat menitikberatkan kemajuan bersepadu iaitu negara
yang maju dalam bidang ekonomi dan pada masa yang sama dapat
mewujudkan negara yang bersatu padu. Masyarakatnya mempunyai
nilai moral dan etika yang kukuh. Negara Malaysia adalah negara
yang maju dan bangsanya mempunyai jati diri yang kukuh.
[4 markah]
(ii) Tanggungjawab pelajar dalam merealisasikan Wawasan 2020
Menguasai ilmu pengetahuan

Mengutamakan ilmu yang bertunjangkan sains dan teknologi.
Dengan ilmu sains dan teknologi, kita dapat menjana produktiviti.
Kita boleh menggunakan ilmu tersebut untuk mencipta kreativiti dan
inovasi. Oleh itu, kita akan menjadi masyarakat yang progresif dan
dapat membantu negara mencapai kemajuan ekonomi yang mantap.
[4 markah]

KEMUNCULAN BLOK DUNIA DAN PERANG DINGIN
(a) Perbezaan ciri blok Kapitalis dengan blok Komunis (c) (i) Pembahagian negara-negara di dunia mengikut blok di atas
banyak mendatangkan keburukan.
Negara kapitalis menjalankan pemerintahan secara demokratik
manakala negara komunis menjalankan pemerintahan secara PENSKORAN KBAT
diktator. Ulasan
Di negara kapitalis, kerajaan dipilih melalui pilihan raya tetapi di Pembahagian negara-negara di dunia mengikut blok di atas
negara komunis, hanya Parti Komunis sahaja yang memerintah banyak mendatangkan keburukan
negara.
Blok kapitalis membuka peluang perniagaan kepada orang Penjelasan
persendirian tetapi di negara komunis, hanya kerajaan yang memiliki Menyebabkan berlakunya persaingan menyebabrkan ideologi.
perniagaan. Amerika Syarikat dan Soviet Union, masing-masing ingin
Negara kapitalis memberi kebebasan individu sepenuhnya tetapi menyebarkan ideologi politik yang didokongnya. Amerika Syarikat
negara komunis mengawal kebebasan individu. mendokong ideologi kapitalis, manakala Soviet Union mendokong
[6 markah] ideologi sosialis / komunis. Mereka menyebarkan pengaruh ke Asia.
Negara kecil menjadi sasaran. Persaingan menyebarkan ideologi
(b) Sebab berlakunya persaingan antara Blok Kapitalis dan Blok Komunis boleh mengakibatkan berlakunya penguasaan ekonomi ke atas
negara kecil. Hal ini menyebabkan negara kecil tersebut akan
PENSKORAN KBAT sentiasa bergantung kepada negara maju.
[6 markah]
Ideologi politik yang berbeza
Terdapat dua ideologi yang utama iaitu ideologi kapitalis yang
diketuai oleh Amerika Syarikat dan ideologi komunis yang diketuai
(ii) Usaha menghapuskan Blok Dunia
oleh Soviet Union. Amerika Syarikat dan blok Soviet Union, masing-
masing ingin menyebarkan ideologi politik yang didokongnya.
PENSKORAN KBAT
Mereka ingin menyebarkan pengaruh mereka di Eropah dan Asia.
Merealisasikan konsep ZOPFAN (Zon Aman Bebas dan Berkecuali)
[4 markah] di rantau ASEAN
ASEAN mengamalkan dasar berbaik-baik dengan semua negara
dan tidak menyokong mana-mana blok. Dasar ini menyebabkan
semua menjalinkan hubungan baik antara satu sama lain. Tindakan
ini akan memberikan kesedaran kepada kuasa besar agar tidak
terlibat dalam penyebaran ideologi.
[4 markah]

DASAR LUAR MALAYSIA
(a) Faktor penggubalan dasar luar Malaysia Faktor Geografi

Malaysia terletak di rantau Asia Tenggara. Oleh itu, Malaysia
Faktor Sejarah menjalinkan hubungan dengan negara ASEAN.
Malaysia sebahagian daripada Kesultanan Melaka. Oleh itu Malaysia Malaysia mempunyai kedudukan yang strategik. Oleh itu, Malaysia
meneruskan hubungan dengan negara yang pernah menjalinkan menjalinkan hubungan demi untuk menjaga keselamatan Malaysia
hubungan dagang dengan Melaka. Contohnya dengan China, Arab,
Siam dan negeri di Kepulauan Melayu. Demografi
Malaysia pernah dijajah oleh Britain. Oleh itu, Malaysia menyertai Majoriti rakyat Malaysia beragama Islam. Oleh itu, Malaysia Menjalin
pertubuhan Komanwel untuk menjalin hubungan dengan Britain dan hubungan diplomatik dengan negara Islam.
negara bekas jajahannya. Malaysia membenci penindasan agama. Oleh itu, Malaysia tidak
Malaysia pernah diancam oleh komunis. Oleh itu, Malaysia mengadakan hubungan dengan Israel yang menindas rakyat
mengamalkan dasar luar bersifat pro-Barat untuk menghadapi Palestin yang beragama Islam.
ancaman komunis. Malaysia mengamalkan dasar persamaan taraf antara manusia.
Oleh itu, Malaysia tidak mengadakan hubungan dengan Afrika
Faktor Ekonomi Selatan yang mengamalkan Dasar Apartheid.
Malaysia mengamalkan pasaran bebas. Oleh itu, Malaysia menjalin [6 markah]
hubungan dengan negara lain untuk memajukan ekonomi.
Malaysia negara pengeluar bijih timah dan getah. Oleh itu, Malaysia (b) Usaha yang dilakukan oleh Malaysia dalam melaksanakan
berbaikdengan Britain dan Amerika untuk memasarkan bijih timah Dasar Luar Tahap Ketiga.
dan getah.
Malaysia mengharapkan pelaburan asing. Oleh itu, Malaysia Menyelesaikan krisis Vietnam dengan Kemboja agar dapat
mengharapkan pelaburan modal dari Amerika, Britain, Jepun dan mengelakkan campur tangan kuasa besar di Asia Tenggara
Korea . Memperkenalkan Dasar Pandang ke Timur agar dapat menjadikan
Malaysia perlu menceburi pelaburan di luar negara. Oleh itu, Korea Selatan dan Jepun sebagai model pembangunan.
Malaysia menjalin hubungan luar dengan Negara Membangun dan Mempertingkatkan hubungan dua hala dengan negara-negara Afrika,
Negara Islam untuk mencari peluang pelaburan Amerika Selatan, Caribbean dan Pasifik Selatan agar dapat
membawa misi perdagangan dalam setiap lawatan Perdana Menteri.
Faktor Politik Menandatangani perjanjian perdagangan dua hala dengan neagra
Malaysia mengamalkan sistem pemerintahan demokrasi maju dan negara Dunia Ketiga supaya mendatangkan keuntungan
Berparlimen. Oleh itu Malaysia menjalin hubungan dengan negara kepada kedua belah pihak
yang mengamalkan pemerintahan yang sama. Mengekalkan dasar berkecuali agar dapat memperluaskan
Malaysia menghormati kedaulatan negara lain. Oleh itu, Malaysia kerjasama ekonomi melalui EAEC dan ASEAN+3
menyokong Palestin bagi mewujudkan keamanan di rantau Asia
Barat. [4 markah]

(c) (i) Kepentingan menjalinkan hubungan baik dengan negara luar.
PENSKORAN KBAT
Ulasan
Demi kepentingan tertentu, negara kita perlu menjalinkan
hubungan baik dengan negara luar
Penjelasan
Mengelakkan campur tangan kuasa besar dalam politik
Kuasa besar dunia berlumba-lumba menyebarkan ideologi politik
yang didokongnya. Contohnya, Amerika Syarikat berusaha
menyebarkan pengaruh ideologi kapitalis, manakala Soviet Union
pula berusaha menyebarkan ideologI komunis / sosialis. Dengan
hubungan baik itu, kuasa besar tersebut tidak berani untuk campuir
tangan dalam politik di negara. Kebimbangan menimbulkan
kemarahan pihak yang lain menyebabkan politik negara kita stabil.
Kerana hendak menjalinkann hubungan perdagangan dua hala

dengan negara maju.
Contohnya Malaysia menjalin hubungan dagang dengan Britain dan
Amerika. Kedua-dua negara ini adalah pembeli utama sumber getah
dan bijih timah dari Malaysia. Dengan hubungan tersebut, kedua-dua
belah pihak memperoleh keuntungan
[6 markah]
(ii) Cara Malaysia mengekalkan hubungan baik dengan negara luar
PENSKORAN KBAT
Menjalin hubungan dengan semua negara tanpa mengira
ideologi.
Contohnya Malaysia menjalin hubungan baik dengan negara Russia
dan Amerika Syarikat walaupun kedua-dua negara tersebut adalah
pendokong utama ideologi sosialis dan kapitalis. Dengan hubungan
tersebut, semua negara menghormati pendirian Malaysia
Membantu negara yang ditimpa musibah

Contohnya membantu Acheh yang ditimpa Tsunami, membantu
pelarian Rohingya, dan lain-lain. Bantuan tersebut dapat
meringankan beban dan penderitaan negara yang ditimpa musibah
itu. Dengan itu, negara tersebut terhutang budi dengan Malaysia.
[4 markah]
DASAR LUAR MALAYSIA
(a) Faktor yang menjadi asas penggubalan dasar luar Malaysia. (ii) Negara kita perlu menjalinkan hubungan baik dengan negara
luar.
Lihat di atas.
Ulasan
Demi kepentingan tertentu, negara kita perlu menjalinkan
(b) Sebab dasar luar Malaysia pada tahap pertama lebih bersifat pro-Barat hubungan baik dengan negara luar
Ancaman komunis di Asia Tenggara dan di Malaysia. Penjelasan

Memerlukan bantuan pertahanan negara komanwel. Mengelakkan campur tangan kuasa besar dalam politik
Perjanjian Pertahanan Inggeris Tanah Melayu (AMDA) untuk Kuasa besar dunia berlumba-lumba menyebarkan ideologi politik
menghadapi ancaman komunis. yang didokongnya. Contohnya, Amerika Syarikat berusaha
Mendapat bantuan British sekiranya Malaysia diserang. menyebarkan pengaruh ideologi kapitalis, manakala Soviet Union
Malaysia anggota blok sterling. pula berusaha menyebarkan ideologI komunis / sosialis. Dengan
Konfrontasi Malaysia Indonesia hubungan baik itu, kuasa besar tersebut tidak berani untuk campuir
tangan dalam politik di negara. Kebimbangan menimbulkan
Menjaga kepentingan ekonomi.
kemarahan pihak yang lain menyebabkan politik negara kita stabil.
Menggalakkan kemasukan modal dan membuka peluang pekerjaan.
Kerana hendak menjalinkann hubungan perdagangan dua hala
[4 markah]
dengan negara maju.
Contohnya Malaysia menjalin hubungan dagang dengan Britain dan
(c) (i) Kerjasama antara Malaysia dengan ASEAN untuk
Amerika. Kedua-dua negara ini adalah pembeli utama sumber getah
merealisasikan hasrat tersebut .
dan bijih timah dari Malaysia. Dengan hubungan tersebut, kedua-dua
belah pihak memperoleh keuntungan
Berusaha mengatasi pencerobohan Vietnam ke atas Kampuchea
[6 markah]
agar wujud kestabilan politik di IndoChina.
Mengadakan mesyuarat bagi membentuk Kerajaan Demokratik
Campuran Kampuchea untuk mengelakkan campurtangan kuasa
besar dunia.
Memutuskan ASEAN sebagai Zon Bebas Senjata Nuklear agar
ASEAN tidak terlibat dalam krisis perlumbaan senjata.
Tidak membenarkan kapal menggunakan pelabuhan negara untuk
mengangkut bahan nuklear.
[4 markah]

MALAYSIA DALAM PERTUBUHAN ANTARABANGSA
(a) Faedah yang diperolehi Malaysia sebagai anggota Komanwel (b) Peranan Malaysia dalam Pertubuhan Bangsa Bersatu (PBB).
Dapat memelihara keamanan dan kedaulatan negara. Malaysia Membantu menyelesaikan konflik antarabangsa.
mendapat bantuan pertahanan daripada negara Komanwel dalam Malaysia menyertai pasukan pendamai PBB di Congo. Malaysia juga
menyekat perjuangan Parti Komunis Malaya. mewakili pasukan pengaman PBB ke Namibia untuk membantu
negara itu mencapai kemerdekaan. Selain itu, Malaysia menghantar
Dapat mengadakan kerjasama pertahanan dengan negara pasukan pemerhati ke sempadan Iran Iraq, menghantar pasukan
komanwel. pemerhati ke Kampuchea dan menghantar pasukan pengaman ke
Malaysia telah menandatangani Perjanjian Pertahanan Inggeris Bosnia.
Tanah Melayu (AMDA). Malaysia juga membuat perjanjian
pertahanan dengan negara Australia dan New Zealand. Malaysia Membangkitkan isu apartheid.
dijanjikan bantuan ketenteraan sekiranya Malaysia diserang semasa Malaysia dengan lantang menentang dasar aparteid yang diamalkan
Konfrontasi dengan Indonesia. oleh Afrika Selatan. Dasar ini menyalahgunakan hak asasi manusia
dengan membezakan manusia mengikut warna kulit.
Dapat menganjurkan Mesyuarat CHOGM. Mesyuarat ini memberi
ruang untuk Malaysia membincangkan hal-hal untuk kepentingan Membangkitkan isu antartika.
bersama. Malaysia menyarankan agar benua Antartika menjadi warisan dunia.
Benua Antartika hendaklah dijadikan hak milik semua negara.
Berjaya mengisytiharkan Deklerasi Langkawi. Dalam deklerasi
tersebut, anggota-anggota Komanwel bersepakat mengawal dan Malaysia menjadi ahli Bank Dunia.
mengatasi pencemaran. Malaysia bersama-sama membantu negara sedang membangun
dan membangunkan negara mereka.
Berpeluang menyuarakan isu Apatheid. Malaysia menentang dasar
apartheid yang menyalahgunakan hak asasi manusia. Malaysia telah Malaysia memerangi gejala penyalahgunaan dadah.
memutuskan hubungan diplomatik dengan Afrika Selatan demi untuk Malaysia mengusulkan supaya persidangan mengenai dadah
menegakkan prinsip anti-apartheid. diadakan. Perdana Menteri Malaysia dipilih menjadi Yang Dipertua
persidangan antidadah.
Memperoleh faedah dari segi ekonomi. Eksport Malaysia ke negara
Komanwel dikenakan cukai yang rendah. Malaysia menyertai beberapa agensi di bawah PBB.
Contohnya Malaysia menyertai agensi Pertubuhan Makanan dan
Menikmati faedah melalui Rancangan Colombo. Melalui rancangan Pertanian (FAO), Pertubuhan Kesihatan Dunia (WHO) dan
tersebut, Malaysia mendapat kemudahan teknikal dan biasiswa Pertubuhan Pendidikan, Saintifik dan Budaya Bangsa-Bangsa
dalam bidang pendidikan. Bersatu (UNESCO).
Mendapat hak menganjurkan Sukan Komanwel 1998. Malaysia mendesak PBB menyelesaikan isu Palestin.
[6 markah] Menganjurkan Persidangan Antarabangsa tentang Palestin di K.
Lumpur.
[8 markah]

(c) Sebab Malaysia mengutuk kezaliman rejim Israel
PENSKORAN KBAT
Israel mengamalkan dasar perluasan kuasa (Gambar 1)
Israel meluaskan negaranya dengan menguasai dan menjajah
wilayah Palestin. Negara Palestin menjadi semakin sempit. Suatu
masa nanti negara Palestin akan lenyap dalam peta dunia. Oleh itu
Malaysia mengutuk kezaliman Israel kerana hendak menyelamatkan
negara Palestin.
Israel memusnahkan tempat ibadat orang Islam (Gambar 2)
Israel menawan dan mengepung masjid al-Aqsa yang menjadi
tempat ibadat orang Islam. Israel menafikan hak dan kebebasan
beragama yang diiktiraf oleh Pertubuhan Bangsa Bersatu (PBB).
Mereka menghalang orang Islam menjalankan ibadat di masjid
tersebut. Tindakan mereka boleh mengundang peperangan agama
seperti peristiwa Perang Salib yang berlakusuatu masa dahulu.
Israel melakukan keganasan (Gambar 3)

Israel mengebom Ghaza. Tindakan keganasan ini menyebabkan
berlakunya kemusnahan harta benda dan kehilangan nyawa.
Tindakan Israel juga menyebabkan perkembangan ekonomi di
Ghaza terjejas. Masyarakatnya hidup dalam kemiskinan. Bantuan
ekonomi dan kemanusiaan dari luar disekat oleh Israel. Malaysia
mengutuk tindakan Israel kerana memperjuangkan keamanan di
Ghaza.
Israel melakukan kezaliman ke atas kanak-kanak dan wanita
(Gambar 4)
Israel tidak mematuhi peraturan peperangan. Mereka menyerang
dena mengebom kawasan tempat tinggal dan kem pelarian. Hal ini
menyebabkan berlakunya kematian dalam kalangan wanita dan
kanak-kanak. Ramai juga di atara mereka mengalami kecacatan. Hal
ini menyebabkan mereka mengalami kecacatan seumur hidup.
Malaysia mengutuk kekejaman Israel yang tidak berperi
kemanusiaan.
[6 markah]

MALAYSIA DALAM HUBUNGAN SERANTAU (ASEAN)
(a) Anggota ASEAN. Sosial

Telah mewujudkan kerjasama kebudayaan
Malaysia Telah mengadakan festival kebudayaan.
Thailand Telah menubuhkan Tabung Kebudayaan ASEAN.
Singapura Telah bertukar-tukar rancangan radio dan televisyen.
Indonesia Telah mengadakan kerjasama pelancongan
Filipina Telah mengadakan Tahun Melawat ASEAN 1992.
Dan lain-lain Telah mengadakan kerjasama dalam pendidikan
[2 markah] Telah menyertai Pertubuhan Menteri-Menteri Pelajaran ASEAN
(SEAMEO).
Telah membina Pusat Serantau untuk Sains dan Matematik
(b) Matlamat pembentukan ASEAN (RECSAM)
Telah mengadakan kerjasama dalam latihan dan penyelidikan
Untuk mengekalkan kestabilan politik rantau Asia Tenggara. Telah mengadakan pertukaran tenaga pengajar
Untuk saling membantu dalam bidang ekonomi, sosial dan Telah mengadakan kerjasama dalam penganjuran sukan
kebudayaan. Telah merapatkan hubungan melalui sukan
Untuk meningkatkan taraf hidup penduduk. Telah menganjurkan Sukan SEA, Piala AXIATA dan Piala AFF
Untuk mengadakan kerjasama dalam bidang pertanian, SUZUKI.
perdagangan dan perindustrian. [2 markah]
Untuk mengadakan kerjasama dalam bentuk latihan dan
penyelidikan (d) Cara merealisasikan zon aman, bebas dan berkecuali (ZOPFAN)
[2 markah]
(c) Kerjasama ASEAN dalam bidang ekonomi dan sosial. PENSKORAN KBAT
Berusaha mengatasi pencerobohan Vietnam ke atas
Ekonomi Kampuchea
Negara ASEAN telah membentuk kerjasama dalam projek Berusaha mewujudkan kestabilan politik di IndoChina. Negara
perindustrian anggota ASEAN mengadakan mesyuarat bagi membentuk Kerajaan
Telah mengadakan kerjasama dalam projek baja UREA. Demokratik Campuran Kampuchea untuk mengelakkan
campurtangan kuasa besar dunia.
Telah mengadakan kerjasama Zon Perdagangan Bebas ASEAN
(AFTA).
Memutuskan ASEAN sebagai Zon Bebas Senjata Nuklear .
Telah memperluaskan skop kerjasama ekonomi Perundingan
Tidak membenarkan kapal menggunakan pelabuhan negara ASEAN
Ekonomi Asia Timur (EAEC)
untuk mengangkut bahan nuklear. Dengan itu, ASEAN tidak terlibat
Telah mewujudkan kerjasama ekonomi melalui konsep ASEAN + 3. dalam krisis perlumbaan senjata.

MALAYSIA DALAM HUBUNGAN SERANTAU (ASEAN)
(b) Kerjasama dalam bidang ekonomi dan sosial yang dijalankan

(a) Latar belakang penglibatan Malaysia dalam pertubuhan ASA, oleh negara anggota ASEAN yang lain.
MAPHILINDO dan ASEAN.
Lihat di atas
Latar Belakang Penglibatan Malaysia Dalam ASA [6 markah]
Malaysia diancam oleh komunis.
Parti Komunis Malaya (PKM) melancarkan gerakan gerila untuk
menjatuhkan kerajaan. (c) (i) Sebab Malaysia sangat mementingkan kerjasama serantau
Komunis turut mengancam Thailand apabila PKM menggunakan
sempadan Malaysia Thailand sebagai pangkalan gerakan gerila. PENSKORAN KBAT
Komunis mengancam Filipina melalui Hukbalahab. Menjamin kestabilan politik di rantau Asia Tenggara
Kuasa besar dunia berusaha meluaskan pengaruh mereka di Asia
Untuk membendung pengaruh komunis, Tunku Abdul Rahman
Tenggara. Mereka hendak menyebarkan pengaruh melalui
mencadangkan penubuhan ASA.
penyebaran ideology masing-masing. Kerjasama dalam kalangan
negara serantau menjadi penghalang kepada negara besar mencari
Latar Belakang Penglibatan Malaysia Dalam MAPHILINDO peluang untuk campur tangan dalam politik di Asia Tenggara.
Pertelingkahan timbul antara Malaysia dengan Filipina dan Indonesia
berhubung pembentukan Malaysia. Mengukuhkan ekonomi rantau Asia Tenggara
Indonesia dan Filipina menentang pembentukan Malaysia. Negara ASEAN hendak mewujudkan kesatuan ekonomi negara-
Presiden Soekarno menganggap pembentukan Malaysia sebagai negara Asia Tenggara agar dapat menjalin hubungan perdagangan
penjajahan bentuk baru. dengan kuasa Barat. Contohnya kerjasama ekonomi EAEC dan
Filipina menentang pembentukan Malaysia kerana mendakwa ASEAN +3. Dengan kesatuan itu, negara ASEAN boleh bersaing
Sabah masih menjadi hak milik mereka. dalam ekonomi global
Malaysia berunding dengan Filipina dan Indonesia. [4 markah]
Latar Belakang Penglibatan Malaysia Dalam ASEAN (ii) Peranan Malaysia mengeratkan lagi hubungan dalam kalangan
Walaupun ASA dan MAPHILINDO gagal, namun Malaysia terus negara anggota ASEAN
berusaha mengadakan kerjasama dengan negara jiran.
Matlamat Malaysia tercapai apabila termeterainya Deklerasi PENSKORAN KBAT
Bangkok pada 8 Ogos 1967 dan ASEAN ditubuhkan. Malaysia bersama-sama mengisytiharkan negara ASEAN
Keanggotaan awal ASEAN ialah Malaysia, Indonesia, Thailand, sebagai Zon Aman, Bebas dan Berkecuali (ZOPFAN).
Filipina dan Singapura. Selepas itu, ASEAN turut disertai Vietnam, Dalam mewujudkan keamanan di Asia Tenggara, Malaysia
Myanmar, Brunei, Laos dan Kampuchea. membantu menyelesaikan krisis pencerobohan Vietnam ke atas
[6 markah] Kampuchea, krisis politik Selatan Thai, di Selatan Filipina dan di
Acheh, masalah pelarian Vietnam serta pelaksanaan demokrasi di
Myanmar. Hal ini dapat mengelakkan campur tangan kuasa besar
dalam hal ehwal politik di Asia Tenggara.
[4 markah]

CABARAN MASA DEPAN

Tetapi, sekiranya ICT digunakan secara tidak berhemah, ia akan
mendatangkan musibah kepada diri, bangsa dan negara.
(a) Kepentingan ICT kepada masyarakat dunia Contohnya penyebaran berita palsu dalam media social akan
membawa perpecahan dalam masyarakat dan memusnahkan
PENSKORAN KBAT negara.
Mempercepatkan penyampaian maklumat [3 markah]
Komunikasi boleh dilakukan tanpa mengira sempadan. Komunikasi
dengan dunia luar dapat dijalankan dengan cepat. Contohnya (d) Masyarakat yang tidak menguasai kemudahan teknologi maklumat
peristiwa yang berlaku di luar negara dapat diakses dalam sekelip dan komunikasi (ICT) akan menjadi masyarakat yang ketinggalan.
mata. Hal ini akan melahirkan k-masyarakat (masyarakat
bermaklumat). Masyarakat yang bermaklumat akan PENSKORAN KBAT
mempercepatkan proses pembangunan ekonomi negara. Ulasan
[2 markah] Masyarakat yang tidak menguasai kemudahan teknologi
maklumat dan komunikasi (ICT) akan menjadi masyarakat yang
ketinggalan.
(b) Kesan ICT kepada Malaysia.
Penjelasan
PENSKORAN KBAT Mereka ketinggalan dalam mendapatkan maklumat terkini.
Melahirkan masyarakat berilmu pengetahuan (k-masyarakat). Mereka tidak tahu apa yang berlaku di sekeliling merekaContohnya,
Masyarakat Malaysia dapat meneroka maklumat baru melalui mereka tidak mengetahui peluang ekonomi yang muncul di arena
kemudahan ICT. Maklumat dapat dikuasai dengan cepat. Hal ini antarabangsa menyebabkan mereka bukan sahaja tidak dapat
dapat mempercepatkan kewujudan k-ekonomi. menjana pendapatan sendiri, tetapi juga tidak membantu
[2 markah] meningkatkan perkembangan ekonomi negara.
(c) Kemudahan teknologi maklumat dan komunikasi (ICT) umpama [3 markah]

sebilah pisau yang tajam.
PENSKORAN KBAT
Ulasan
Kemudahan teknologi maklumat dan komunikasi (ICT) umpama
sebilah pisau yang tajam.
Penjelasan
Sekiranya kemudahan ICT digunakan dengan baik, ia akan
mendatangkan manfaat kepada diri, bangsa dan negara.
Contohnya Kemudahan ICT boleh digunakan untuk membuat
penyelidikan. Penyelidikan yang baik akan menghasilkan manfaat
kea rah penciptaan teknologi baru.

CABARAN MASA DEPAN Kerajaan menyediakan peruntukan kepada penyelidikan dan

pembangunan penciptaan baru dan pendaftaran paten.
Kerajaan menggalakkan rakyat menggunakan penemuan baru.
(a) Cabaran globalisasi
Kerajaan menubuhkan sekolah wawasan .
Malaysia terpaksa menerima hakikat bahawa dunia tanpa Untuk meningkatkan daya saing.
sempadan.
Segala aspek ekonomi dan sosial menyeberangi sempadan dalam Kerajaan menubuhkan Sekolah Bestari .
masa yang begitu singkat. Dilengkapkan dengan frasarana teknologi maklumat.
Proses komunikasi manusia antara sebuah negara dengan sebuah
negara lain berlaku dengan pantas. Kurikulum diubahsuai dan dibentuk semula.
Keadaan ini berlaku kerana kemajuan dalam bidang teknologi Untuk melahirkan pelajar yang kreatif, kritis dan analitis.
maklumat dan komunikasi. [4 markah]
Malaysia terpaksa mengakui kepentingan ICT.
Kita terpaksa akur dengan nilai baru bahawa pengukuran kekayaan (c) (i) Kepentingan teknologi maklumat dan komunikasi (ICT)
sesebuah negara adalah berdasarkan teknologi dan industri yang
berasaskan ilmu pengetahuan. Mempercepatkan penyampaian maklumat
Kita perlu sedar bahawa modal intelek dan pekerja berpengetahuan Komunikasi boleh dilakukan tanpa mengira sempadan. Komunikasi
menjadi sumber paling berharga bagi sesebuah negara. dengan dunia luar dapat dijalankan dengan cepat. Contohnya
peristiwa yang berlaku di luar negara dapat diakses dalam sekelip
Kita perlu bersedia mewujudkan K-masyarakat.
mata. Hal ini akan melahirkan k-masyarakat (masyarakat
[6 markah]
bermaklumat). Masyarakat yang bermaklumat akan
mempercepatkan proses pembangunan ekonomi negara.
(b) Persediaan menyahut arus globalisasi.
Mewujudkan k-ekonomi
Urusniaga dapat dijalankan secara atas talian. Perniagaan atas
Malaysia menyediakan frasarana ICT.
talian mengurangkan kos operasi kerana tidakj memerlu premis
Langkah ini bertujuan merebut peluang dan faedah yang dihasilkan
perniagaan dan pekerja tambahan. Urus niaga berjalan dengan
oleh ICT.
pantas kerana tiada had masa berniaga. Perniagaan sedemikian
akan member pulangan pendapatan yang baik kepada masyarakat
Malaysia mempromosikan penggunaan ICT
dan negara.
Melancarkan projek Koridor Raya Mulitimedia (MSC).
Koridor Raya Multimedia telah memulakan e-pendidikan, pemasaran
[6 markah]
tanpa sempadan, e-dagang dan penyiaran digital
Kerajaan memperuntukkan RM 5.2 bilion untuk melaksanakan

projek berasaskan ICT
RM 1 bilion daripada peruntukan itu diagihkan untuk program luar
bandar.

(ii) Cara menangani penyalahgunaan teknologi maklumat dan

komunikasi (ICT)
PENSKORAN KBAT
Mengadakan kempen kesedaran
Masyarakat diberi kesedaran tentang penggunaan ICT secara
berhemah. Di dalam kempen tersebut, masyarakat diberi
pendedahan bagaimana menggunakan kemudahan ICT dengan
bermanfaat. Contohnya mengajar masyarakat tentang peluang-
peluang ekonomi yang boleh dimanfaatkan melalui kemudahan ICT.
Remaja diberi bimbingan tentang penggunaan ICT secara berhemah
Dengan kempen ini masyarakat tidaklah menghabiskan masa
dengan penggunaan ICT secara tidak berfaedah.
Menggubal undang-undang mengawal penyalahgunaan ICT.

Kerajaan menguatkuasakan undang-undang ICT secara tegas. Unit
pemantau ditubuhkan untuk mengawal penggunaan ICT. Undang-
undang yang tegas dapat menghindari penyebaran berita palsu dan
fitnah melalui media social.
[4 markah]

CABARAN MASA DEPAN
(a) Kemudahan yang disediakan dalam Koridor Raya Multimedia

(ii) Maksud k-masyarakat (knowledge based society)
Kemudahan komputer
Alat komunikasi mudah alih K-masyarakat ialah masyarakat yang berilmu pengetahuan.
Penyiaran digital K-masyarakat merujuk kepada masyarakat yang sentiasa berusaha
Sistemmkomunikasi satelit memperkayakan diri dengan pengetahuan.
[2 markah] K-masyarakat juga merupakan masyarakat yang berpegang kepada
prinsip pembelajaran sepanjang hayat.
[1 markah]
(b) Sebab kerajaan mewujudkan Koridor Raya Multimedia (MSC)
PENSKORAN KBAT (d) Peranan Koridor Raya Multimedia (MSC) membantu mempercepatkan
Untuk memanfaatkan perkembangan teknologi maklumat. mewujudkan k-ekonomi (knowledge based economy)
Koridor Raya Multimedia dapat memulakan e-pendidikan,
PENSKORAN KBAT
pemasaran tanpa sempadan, e-dagang dan penyiaran digital.
Dengan itu, kita dapat menggalakkan penggunaan ICT secara positif Dengan membangunkan Koridor Raya Multimedia, kita dapat
dalam kalangan masyarajkat. melahirkan k-masyarakat (masyarakat berpengetahuan) .
Masyarakat berpengetahuan membolehkan kita menjadikan
Untuk memastikan k-ekonomi berjalan lancar. Malaysia sebagai hub pendidikan dunia. Dengan membangunkan
Koridor Raya Multimedia dapat membangunkan ekonomi negara. Koridor Raya Multimedia, kita dapat menggalakkan pelaburan luar
Dengannya, masyarakat yang bermaklumat dapat dilahirkan. Oleh dalam bidang pendidikan.
itu, perniagaan berasaskan ICT dapat dilaksanakan dengan jayanya.
Dengan membangunkan Koridor Raya Multimedia, kita dapat
[2 markah] meningkatkan kemudahan ICT untuk menjalankan urus niaga.
Kita dapat menjalankan perniagaan atas talian. Pengusaha kita
(c) (i) Maksud k-ekonomi (knowledge based economy) dapat menembusi pasaran dunia. Proses pembangunan ekonomi
menjadi lebih pesat.
K-ekonomi ialah ekonomi yang berlandaskan pengetahuan. [2 markah]
K-ekonomi merujuk kepada keupayaan seseorang menggunakan
ilmu pengetahuan bagi mencipta satu nilai baru yang dapat
membawa kemajuan.
[1 markah]

(e) K-Masyarakat memainkan peranan penting ke arah memajukan

negara dalam era globalisasi.
PENSKORAN KBAT
Ulasan
K-Masyarakat memainkan peranan penting ke arah memajukan
negara dalam era globalisasi
Penjelasan
K-masyarakat dapat meningkatkan keupayaan seseorang untuk
menjadi tenaga mahir dalam pelbagai bidang
K-masyarakat dapat melahirkan masyarakat bijaksana. Masyarakat
demikian boleh berperanan ke arah memupuk perpaduan rakyat.
K-masyarakat boleh meningkatkan daya saing.

Masyarakat demikian memiliki daya kreativiti yang tinggi. Mereka
sanggup bersaing untuk menjana kemajuan ekonomi dengan lebih
cekap.
[2 markah]

CABARAN MASA DEPAN
(a) Sebab kerajaan mewujudkan Koridor Raya Multimedia (MSC) (ii) Peranan K-Masyarakat dalam memajukan negara
Lihat di atas PENSKORAN KBAT

[6 markah] Ulasan
K-Masyarakat memainkan peranan penting ke arah memajukan
negara dalam era globalisasi
(b) Hubungkait antara k-ekonomi (knowledge based economy) dengan
k-masyarakat (knowledge based society.) Penjelasan
K-masyarakat dapat meningkatkan keupayaan seseorang untuk
PENSKORAN KBAT menjadi tenaga mahir dalam pelbagai bidang
K-ekonomi meningkatkan pengeluaran dan perkhidmatan. K-masyarakat dapat melahirkan masyarakat bijaksana. Masyarakat
Peningkatan tersebut akan mewujudkan industri berasaskan ilmu demikian boleh berperanan ke arah memupuk perpaduan rakyat.
pengetahuan kerana k-ekonomi menghasilkan modal intelek.
K-ekonomi dapat menjana keuntungan dan kemajuan perniagaan, K-masyarakat boleh meningkatkan daya saing.
di samping membuka peluang pekerjaan melalui perkongsian pintar. Masyarakat demikian memiliki daya kreativiti yang tinggi. Mereka
sanggup bersaing untuk menjana kemajuan ekonomi dengan lebih
[4 markah] cekap.
[4 markah]
(c) (i) Peranan Koridor Raya Multimedia (MSC) membantu
mewujudkan k-ekonomi (knowledge based economy)
Lihat di atas
[6 markah]

Skema Modul Bagus Sejarah SPM 2016

Diunggah oleh

Informasi Dokumen

Judul Asli

Hak Cipta

Format Tersedia

Bagikan dokumen Ini

Bagikan atau Tanam Dokumen

Opsi Berbagi

Apakah menurut Anda dokumen ini bermanfaat?

Apakah konten ini tidak pantas?

Hak Cipta:

Format Tersedia

Skema Modul Bagus Sejarah SPM 2016

Diunggah oleh

Hak Cipta:

Format Tersedia

TAJUK RAMALAN SEJARAH KERTAS 2 SPM 2016

Sejarah 1249/2 Modul BAGUS SEJARAH SPM @cgzakariasejarah 2016 1

Bandar terancang itu dikelilingi oleh tembok.

Sejarah 1249/2 Modul BAGUS SEJARAH SPM @cgzakariasejarah 2016 2

(e) Bandar yang menjadi idaman anda

Sejarah 1249/2 Modul BAGUS SEJARAH SPM @cgzakariasejarah 2016 3

PENSKORAN KBAT PENSKORAN KBAT

Sejarah 1249/2 Modul BAGUS SEJARAH SPM @cgzakariasejarah 2016 4

Sejarah 1249/2 Modul BAGUS SEJARAH SPM @cgzakariasejarah 2016 5

Sejarah 1249/2 Modul BAGUS SEJARAH SPM @cgzakariasejarah 2016 6

(c) (ii) Iktibar yang boleh kita pelajari daripada kejayaan

Kegigihan mencipta sesuatu yang baru menyebabkan mereka

Sejarah 1249/2 Modul BAGUS SEJARAH SPM @cgzakariasejarah 2016 7

PENINGKATAN TAMADUN (PERUNDANGAN)

(c) (i) Sebab undang-undang diperlukan dalam sesebuah negara

Sejarah 1249/2 Modul BAGUS SEJARAH SPM @cgzakariasejarah 2016 8

PENINGKATAN TAMADUN (PERUNDANGAN)

Sejarah 1249/2 Modul BAGUS SEJARAH SPM @cgzakariasejarah 2016 9

PENINGKATAN TAMADUN (EKONOMI)

Sejarah 1249/2 Modul BAGUS SEJARAH SPM @cgzakariasejarah 2016 10

(c) (ii) Strategi menjadikan pertanian sebagai satu bidang perniagaan

Sejarah 1249/2 Modul BAGUS SEJARAH SPM @cgzakariasejarah 2016 11

PENINGKATAN TAMADUN (EKONOMI & PENDIDIKAN)

[2 markah] Pembelajaran disampaikan dengan menggunakan bahasa Sanskrit.

Sejarah 1249/2 Modul BAGUS SEJARAH SPM @cgzakariasejarah 2016 12

Menguasai ilmu matematik dan geometri

Sejarah 1249/2 Modul BAGUS SEJARAH SPM @cgzakariasejarah 2016 13

KERAJAAN MARITIM DI ASIA TENGGARA

Pelabuhan yang mengumpul hasil daripada pelabuhan pembekal

Sejarah 1249/2 Modul BAGUS SEJARAH SPM @cgzakariasejarah 2016 14

PENGARUH HINDU DAN BUDDHA DI ASIA TENGGARA

Sejarah 1249/2 Modul BAGUS SEJARAH SPM @cgzakariasejarah 2016 15

MASYARAKAT ARAB JAHILIAH

(c) Cara hapuskan amalan tersebut

Menguatkuasakan undang-undang syariah dengan ketat

Sejarah 1249/2 Modul BAGUS SEJARAH SPM @cgzakariasejarah 2016 16

PENYEBARAN ISLAM DI MAKKAH

(a) Maksud dakwah secara rahsia

(c) Cara Nabi Muhammad s.a.w. menyampaikan dakwah

Sejarah 1249/2 Modul BAGUS SEJARAH SPM @cgzakariasejarah 2016 17

PENYEBARAN ISLAM DI MAKKAH

(c) Cara Nabi Muhammad s.a.w. menyampaikan dakwah

Menyampaikan dengan cara berhemah

Sejarah 1249/2 Modul BAGUS SEJARAH SPM @cgzakariasejarah 2016 18

Mempunyai hak dan kebebasan

Perlembagaan bertulis yang berkaitan politik, ekonomi dan sosial

Politik Melaksanakan hak dan kebebasan dalam masyarakat

Sejarah 1249/2 Modul BAGUS SEJARAH SPM @cgzakariasejarah 2016 19

(c) (i) Perjanjian Hudaibiyah menguntungkan pihak Islam

Sejarah 1249/2 Modul BAGUS SEJARAH SPM @cgzakariasejarah 2016 20

Memisahkan Jabatan Kehakiman daripada jabatan lain

Menubuhkan Jabatan Kerajaan

Sejarah 1249/2 Modul BAGUS SEJARAH SPM @cgzakariasejarah 2016 21

(c) (i) Ciri kepimpinan pemimpin di atas yang boleh dicontohi

(ii) Sebab negara Malaysia disegani

Sejarah 1249/2 Modul BAGUS SEJARAH SPM @cgzakariasejarah 2016 22

KERAJAAN BANI UMAIYAH Berjaya mengembangkan perusahaan pembuatan

Kerajaan Bani Umaiyah berjaya dalam perdagangan

Sejarah 1249/2 Modul BAGUS SEJARAH SPM @cgzakariasejarah 2016 23

(ii) Cara kerajaan meningkatkan kemajuan ekonomi negara

Meningkatkan produktiviti pertanian negara

Sejarah 1249/2 Modul BAGUS SEJARAH SPM @cgzakariasejarah 2016 24

KERAJAAN BANI ABBASIYAH Terdapat banyak pusat pengajian tinggi