Anda di halaman 1dari 4

Pinangan

Biasanya yang melamar adalah pihak calon penganten pria.Pada masa lalu, orang tua calon penganten
pria mengutus salah seorang anggota keluarganya untuk meminang. Tetapi kini, untuk praktisnya orang
tua pihak lelaki bisa langsung meminang kepada orang tua pihak wanita . Bila sudah diterima, langsung
akan dibicarakan langkah-langkah selanjutnya sampai terjadinya upacara perkawinan.

Hal-hal yang perlu dibicarakan antara lain meliputi :


Tanggal dan hari pelaksanaan perkawinan, ditentukan kapan pernikahannya, jam berapa, biasanya dicari
hari baik.Kalau hari pernikahan sudah ditentukan, upacara lain yang terkait seperti : peningsetan,
siraman, midodareni, panggih , resepsi dll, tinggal disesuaikan.

Tidak kurang penting adalah pemilihan seorang pemaes, juru rias penganten tradisional.Dalam upacara
perkawinan tradisional, peran seorang perias temanten sangat besar, karena dia beserta asisten-
asistennya akan membimbing, paling tidak memberitahu seluruh pelaksanaan upacara, lengkap dengan
sesaji yang diperlukan.Seorang pemaes yang kondang, mumpuni dan ahli dalam bidangnya ,biasanya
juga punya jadwal yang ketat, karena laris, diminta merias dibanyak tempat, terlebih dibulan-bulan baik
menurut perhitungan kalender Jawa. Oleh karena itu, perias temanten harus dipesan jauh hari.

Perlu diprioritaskan pula pemilihan tempat untuk pelaksanaan upacara perkawinan itu. Misalnya dimana
tempat akad nikah, temu manten dan resepsinya. Apakah akan dilaksanakan dirumah, disebuah gedung
pertemuan atau dihotel.

Dalam pelaksanaan perkawinan adat Jawa, pihak calon penganten wanita secara resmi adalah yang
punya gawe, pihak pria membantu.Bagaimana pelaksanaan upacara perkawinan , apakah sederhana,
sedang-sedang saja atau pesta besar yang mengundang banyak tamu dan lengkap dengan hiburan,
secara realitas itu tentu tergantung kepada anggaran yang tersedia. Pada saat ini kedua pihak sudah
lebih terbuka membicarakan budget tersebut.

jamben

biyasanipun ingkang nglamar yaiku saking calon penganten jaler. ing wanci lajeng, tiyang sepuh calon
penganten jaler ngengken klintu satiyang anggota keluargaipun konjuk njambe. nanging sakmenika,
konjuk langkung gampilipun tiyang sepuh saking jaler sanguh lajeng njambe dhateng tiyang sepuh pihak
estri . menawi sampun katampi, lajeng badhe dipunginemaken jangkah-jangkah salajengipun ngantos
kedadosanipun upacara kawinan.

Hal-hal ingkang betah dipunginemaken antawis benten meliputi :


udhar uga dinten pamontenan kawinan, menetapkan benjing menapa rabenipun, jam pinten,
biyasanipun dipunpadosi dinten sae. menawi dinten raben sampun ditentukan, upacara benten ingkang
dialkukan kados : peningsetan, siraman, midodareni, panggih , resepsi dll, tilar dipunsamikaken.
mboten kirang wigati yaiku pamilehan satiyang pemaes, juru dandos penganten tradisional.Dalam
upacara kawinan tradisional, sabenan satiyang perias temanten ageng sanget, amargi piyambakipun
beserta rencang rencangipun badhe membimbing, paling mboten nyriyosi sedaya pamontenan upacara,
pepak kaliyan sacawis ingkang diperlukan.Seorang pemaes ingkang kondang, mumpuni uga ahli lebet
bidangnya ,biyasanipun ugi gadhah jadwal ingkang ketat, amargi pajeng, dipuntedha ndandosi
dipunkathah panggen, tirah-tirah dipunwulan-wulan sae miturut petang kalender Jawi. sarehdenten
punika, perias temanten kedah dipesan tebih dinten.

betah dipunutamikaken ugi pamilehan panggen konjuk pamontenan upacara kawinan punika. kados ta
dipunpundi panggen akad rabi, panggih manten uga resepsinya. napa badhe dipunwontenaken
dipungriya, dipunsetunggal gedung panggihan utawi dihotel.

lebet pamontenan kawinan adat Jawi, pihak calon penganten estri sacara resmi yaiku ingkang gadhah
gawe, pihak jaler membantu.Bagaimana pamontenan upacara kawinan , napa sederhana, saweg-saweg
kamawon utawi pesta ageng ingkang nimbal kathah tamu uga pepak kaliyan hiburan, sacara yektos
punika tentu tergantung dhateng anggaran ingkang sampun dicawis. ing kala niki kaping kalih pihak
sampun langkung bikak ngginemaken da kesebat.

Srah-srahan atau Peningsetan

Dalam upacara midodareni, bisa dilakukan srah-srahan atau peningsetan.( Pada zaman dulu,
peningsetan dilakukan sebelum malam midodareni). Orang tua dan keluarga calon penganten pria
memberikan beberapa barang kepada orang tua calon penganten wanita.

Peningsetan dari kata singset, artinya mengikat erat, dalam hal ini terjadinya komitmen akan sebuah
perkawinan antara putra putri kedua pihak dan para orang tua penganten akan menjadi besan.

Pemberian itu berupa : Satu set suruh ayu sebagai perlambang harapan tulus supaya mendapatkan
keselamatan. Seperangkat pakaian untuk penganten wanita , termasuk beberapa kain batik dengan
motif yang melambangkan kebahagiaan hidup. Tidak boleh ketinggalan sebuah stagen, ikat pinggang
kain putih yang besar dan panjang, sebagai pertanda kuatnya tekad.Beberapa hasil bumi a.l. beras,
gula, garam, minyak goreng, buah-buahan dlsb sebagai pralambang hidup kecukupan dan sejahtera bagi
keluarga baru..

Sepasang cincin kawin untuk kedua mempelai.


Pada kesempatan ini, pihak calon mempelai pria menyerahkan sejumlah uang, sebagai sumbangan
untuk pelaksanaan upacara perkawinan.Ini hanya formalitas belaka, karena urunan uang sudah
diberikan jauh hari sebelumnya.

Sesudah bersantap bersama dan saling berkenalan, seluruh keluarga rombongan orang tua temanten
pria berpamitan untuk pulang. Mereka perlu mempersiapkan diri untuk besok yaitu pelaksanaan
upacara perkawinan yang penting termasuk pernikahan secara agama, Upacara adat temu manten dsb.
Catatan : Menurut adat perkawinan Surakarta, sewaktu rombongan tamu berpamitan pulang, pihak
tuan rumah memberikan angsul-angsulan , berupa buah-buahan, kue-kue dan seperangkat pakaian
temanten pria yang akan dipakai besok. Pada adat perkawinan gaya Yogyakarta, tidak ada angsul-
angsulan.

Srah-srahan utawi Peningsetan

lebet upacara midodareni, sanguh dipuntumindakake srah-srahan utawi peningsetan.( ing zaman riyen,
peningsetan dipuntumindakake sadereng dalu midodareni). tiyang sepuh uga keluarga calon penganten
jaler nyukakaken beberapa barang dhateng tiyang sepuh calon penganten estri.

Peningsetan saking tembung singset, artosipun nangsuli erat, lebet hal niki kedadosanipun komitmen
badhe setunggal kawinan antawis putra putri kaping kalih pihak uga para tiyang sepuh penganten badhe
dados besan.

paweweh punika berupa : setunggal set kengken ayu dados perlambang harapan tulus supados
nyagedaken kawilujengan. Seperangkat rasukan konjuk penganten estri , klebet beberapa bebed serat
kaliyan motif ingkang melambangkan kebahagiaan gesang. mboten angsal kentun setunggal kemben,
sabuk bebed pethak ingkang ageng uga panjang, dados pertanda kiyatipun tekad.Beberapa pikantuk
bumi a.l. uwos, gendhis, sarem, lisah goreng, buah-buahan dlsb dados pralambang gesang kecekapan
uga sejahtera kunjuk keluarga enggal..

sapasang sesupe kawin konjuk kaping kalih mempelai.


ing kesempatan niki, pihak calon mempelai jaler ngabritaken sawilangan arta, dados sumbangan konjuk
pamontenan upacara perkawinan.Ini namung formalitas belaka, amargi urunan arta sampun
dipunsukakna tebih dinten saderengipun.

sasampun bersantap sareng uga sami nepangi, sedaya keluarga rombongan tiyang sepuh temanten jaler
berpamitan konjuk mantuk. piyambake sedaya betah njagikaken badan konjuk benjing yaiku
pamontenan upacara kawinan ingkang wigati klebet raben sacara agami, Upacara adat panggih manten
dsb.

catetan : miturut adat kawinan Surakarta, sak-ugi rombongan tamu berpamitan mantuk, pihak tuan
griya nyukakaken angsul-angsulan , berupa buah-buahan, kue-kue uga seperangkat rasukan temanten
jaler ingkang badhe kunjuk benjing. ing adat kawinan gaya Yogyakarta, mboten enten angsul-angsulan.

Upacara Panggih atau Temu Penganten.

Secara tradisional Upacara Panggih atau Temu Penganten dilaksanakan dirumah orang tua
penganten putri.

Pada saat yang telah ditentukan, penganten pria diantar oleh saudara-saudaranya kecuali kedua
orang tuanya yang tidak boleh hadir dalam upacara ini, tiba didepan rumah pengantin putri dan
berhenti didepan pintu rumah. Sementara itu, pengantin wanita dengan dikawal saudara-
saudaranya dan diikuti kedua orang tuanya, menyongsong kedatangan rombongan pengantin pria
dan berhenti dipintu rumah depan

Didepan pengantin wanita, dua gadis kecil yang disebut patah membawa kipas. Dua anak laki-
laki muda atau dua orang ibu, masing-masing membawa sebuah rangkaian bunga khusus yang
namanya kembar mayang.Seorang ibu pengiring pengantin pria maju dan memberikan Sanggan
kepada ibu pengantin putri sebagai tanda penghormatan untuk penyelenggaraan upacara
perkawinan. Sanggan itu berupa buah pisang yang dibungkus rapi dengan daun pisang dan
ditaruh diatas nampan.

Pada waktu upacara panggih, kembar mayang dibawa keluar rumah dan dibuang diperempatan
jalan dekat rumah atau didekat berlangsungnya upacara perkawinan, maksudnya supaya upacara
berjalan selamat dan tidak ada gangguan apapun dan dari pihak manapun.

Upacara Panggih utawi panggih Penganten.

sacara tradisional Upacara Panggih utawi panggih Penganten dipunwontenaken dipungriya tiyang sepuh
penganten putri.

ing kala ingkang sampun ditentukan, penganten jaler dipunterna dening sedherek-sedherekipun kajawi
kaping kalih tiyang sepuhipun ingkang mboten angsal dhateng lebet upacara niki, tiba dipunngajeng
griya pengantin putri uga kendel dipunngajeng konten griya. Sementara punika, pengantin estri kaliyan
dikawal sedherek-sedherekipun uga dipunndhereki kaping kalih tiyang sepuhipun, menyongsong
kedathengan rombongan pengantin jaler uga kendel dipunkonten griya ngajeng

dipunngajeng pengantin estri, kalih kenyo alit ingkang kanaman patah mbekta kipas. kalih anak kakung
enem utawi kalih tiyang ibu, masing-masing mbekta setunggal rangkaian sekar khusus ingkang
naminipun kembar mayang.Seorang ibu pangiring pengantin jaler majeng uga nyukakaken Sanggan
dhateng ibu pengantin putri dados tanda pambektosan konjuk penyelenggaraan upacara kawinan.
Sanggan punika berupa buah pisang ingkang dibungkus rapi kaliyan ron pisang uga ditaruh dipuninggil
nampan.

ing wanci upacara panggih, kembar nresna dipunbekta medal griya uga dipunbucal diprasakawan radin
celak griya utawi dipuncelak nglajengipun upacara kawinan, pangangkahipun supados upacara mlampah
wilujeng uga mboten enten pambengan menapaa uga saking pihak pundia.

Anda mungkin juga menyukai