Te askal chamele tsobol chameletik yuun te jbaktaltike, te bek stak xkot ta pasele,
ja te smoj te askale ja sbiil hiperglucemia crnica de la diabetes mellitus) ya stajsba
sok te yutsin patil, sok te yixlan, sok te sboltes te yutil jbaktaltike, te bek sbolobe ja; Commented [g2]: Falta glotal
sitiletik, riontik, nerviosetik, otanil, sok te jchialtik. Stamajan te bitil yaksba ta ilel Commented [g3]: Ay sbiil ta batsil kop
(procesos patolgicos) te spasta te askal chamele. Ta bitil slaj te celulaetike B ta
pncreas, sok sate sbolob te bek slokes te inulina, skot ta bek yixlan te bistuk max
schun te insulina.
Te sjachibal te bistuk bolob te ya spas te ma schun te carbohidratos, sok te lew, sok
te protenas ta askal chamele ja ay ta swenta te sujtnax spastaj te insulina ta sba Commented [g4]: Sujt mok xujt
tejidos diana. Te tebnax spastaj te insulina ya xtalta swenta yuun tebnax slok ta
banti ta respuesta yuun tejidos ta swenta insulina ta jun- cheb punto ta banti Commented [g5]: Ay ta batsil kop
compleja via de accin hormonal. Te kunkun yak ta bolobel ta kaalal slok te
insulinae, sok te sbolob te accin isulinico pajalnaz stasbaik ta banti chamele. Commented [g6]: Maba s sok x ya yich tsibayel
Maba albil ta banti ta spisil swentail te bek jkalotikix te bistuk sjach te moem acale Commented [g7]: Tiene doble posesivo
hiperglucemia teme stukl spasba ta mantale.
Te moem te askal chamele (hiperglucemia) ya yaksba ta ilel bitil ; tol chuxnel
(poliuria), polidipsia, skoj sbaktal(perdida de peso), baeltikto te bayal skan xwee Commented [g8]: Skoj sbaktal mok yalal
(polifagia) sok te ma xchiknaj x-ilwane (visin borrosa. Te moel askale
(hiperglucemia) ya stak sjunsbabel sok te sbolob te bitil xchiotike, sok te s-utsinwan
ta yantik chameletik (infecciones). Te bek stak skot ta pasel teme ma yich ichel ta
muk te askal chamele ja te; moem ascale (hiperglucemia) sok cetoacidosis mok te
me sndrome hiperosmolar no cetosico ). Te bek jstajtik patil ja te; (retinopata)
sbolob te schulel sitile) , (nefropata) sbolob te rione , sok te stak stsakot neuropatia
perifrica , articulaciones de Charcot y neuoropatia autonmica te ya yaksba ta ilel
ta; sbolob yawil jchujtik- jbikiltik (sndromes gastrointestinales) , sok sbolob Commented [g9]: Ay to skan uk
jkunultik- snail jchuxtik (genitourinarios), sok sbolob jkotantik (problemas Commented [g10]: Cuando inicia con vocal se posee con
cardiovasculares) sok te sbolob te skan stasbaik sok te sjuyike (disfuncin sexual). kawy
Te macha tsakbilchamel ta askal chamele ja tebnax stak xkatbuj te xchial sbaketale Commented [g11]: Uk
(arteroesclerosis cardiovascular) , xchial ta stiiltil baketal, sok chamel xchial
chinamil (enfermedad cerebrovascular), sok te boloben te bitil stuun te yip te
jbakeltaltike yuun lipoprotenas (anomalas del metabolismo de las liporpoteinas).
Bayal te macha tsakbil te askal chamele, ya jatik ta cheb, te bitil xjach te chamele:
Ja te banti ya kiltik te askal chamel ya jpastik chikan welta yuun ya kiltik te ma
ayuk sok te me ma xlok lek.
Ya skan ya jokotik lek te machatik ay te askal chamel, yuun ya jtsajtik te yip te
chamel ta jujun chamelil.
Banti ya kiltik te askal chamel ay la spas cheb welta ya kiltik te ma jpajaluk te bin
la lok sok te me toyol jchebal ya kaktik ilel sok ya kaltik te ay te askal chamel.
Te ya skan ya jpastik te banti ya kiltikk te askal chamel bin yorail ya jpastik.
Te askal chamel ay balinta macha yichoj yuun mayuk mach ya yalbey te bin lek Commented [g12]: Uk
ya spas sok te bin ya slajin, yuun ya xtulana te chamele jich te chamel ta kotantik.
Nopenal te ya kiltik te askal chamel:
Banti ya kiltik te askal chamel ya spas leto. Commented [g13]: Uk
Te ayunoja te maek jbetika slajin jta waxakeb ora. Commented [g14]: Ma kichbey swentail
Jte askal ta cheb ora ya jlajintik weelil toem > o de 200 ml/dl banti ya kiltik Commented [g15]: Ma xyich uk
te ya skan te kojkabtik te askale.
Te winik-ants te machatik ay ascal chamelik, ya stk yichik poxtayel ta swenta bitil ya stak xweik, Commented [g19]: ASKAL
ja ya skan sleik te macha na nix swentail yuun-a. swenta yuun ma bayel slajin stakinik.
Ya me skan jel te kixlejaltik, ja jich bitil ya xbeenotik, x-atejotik sok ma jlajestikix lek te bitik Commented [g23]: SLAJINIKIX
xlewete sok te bitik chiik. Commented [g24]: UK
Ya me skan kichbetik swentail te bitik ya slajestike sok mastak lajestikix te bitik kaxemto chiik
Ya skan yich albeyel te macha smel yotan yuun te chamele, te me ya spas spisil te bitik ya xalbet Commented [g25]: X-ALBET MOK X-ALBOT
yuun te poxtaywaneje ma me xkax lek swokol, sok te yich albeyel te bitil ya xwecha ta yutil
sna.
Stijel sbaketal
Te macha ay ascal xchamelike ya me skan te yakuk spasik te ejercicioe swenat yuun ya slokesik a Commented [g26]: TE MACHA AY ASKAL CHAMEL YICHO
te chamele. Commented [g27]: TA BATSIL KOP
Ya stak te ya lajestik ta 15 a 20 gramos te bitik ya stak moes de chiil baketalile, ma me stak Commented [g28]: TA BATSIL KOP
xjelawxan yuun ma kichtik a te ascal chamele. Commented [g29]: SMOJTES TE CHIIL
Te machatik ya stak yichik jatel, ja te machatik bayelix yawilalik sok te machatik jupenike. Commented [g30]: JUJPENIKE
juleletik
Ya me skan yichik julel jun vuelta ta jaawil yuun te influenzae te macha chamelikixe, te
machatik jelawen ta wakeb yawilal.
Ya stak yichik julel jun nax vuelta te machatik ay 65 yawilalik Commented [g31]: TA BATSIL KOP
Ya me skan yich ilel te xchichel te machatik chamelike te kalal ya xkot ta ilel yuun te
poxtawaneje
Xpoxtayel
Te xpoxil te toyem chiche janax me ya stak yuun te bitil ya xweucha ya yutil sna
Ya stak yichik xpoxil swenta yuun ya smil a te binti ya stak moes te ascale ta baketalile Commented [g32]: Uk
Xepu ta chich
Ya me skan yich ilel te xepul ta chichelil jun vuelta ta jawil Commented [g33]: xepu
Ya me skan yich alel te manchuk ya slajesix bayel te bitik xlewete Commented [g34]: ay slewule
Ya skan ilel te moem chich sok te bitik xan ya skan ipajukte askal chamele
Te bitil ya yich poxtayele ya skan yich ilel ta jun muk yilubil te jananix swentail- a
Ya skan yich ilel jun vuelta ta jawil te akanile Commented [g35]: wuelta, mok sujteluk ta jun jawil
Kanantael te kinetike
Winik- ants
Ichel ta muk te machatik mukikixe yuun ja mas ya tsakotik de askal chamele te m ama ya yich
ta muk te sweel yuchbalike sok te me ma skanantaybaike.