FAMOFOO
NUMERO OSI MBUKU
1. Famofoo......................................................................................................
2. Fehede famasao.........................................................................................
3. Fehede fanemao satua mbanua/salawa hada...........................................
4. Fehede fanemao boro nori........................................................................
5. Foholi......................................................................................................... 2
6. Fogaoni...................................................................................................... 2
7. Fondoni mbolihae..................................................................................... 5
8. Hoho nuwu............................................................................................... 6
9. Folaya....................................................................................................... 6
10. Fondoni hiwo............................................................................................ 7
11. Fangowai/Famee bago/Fanema bago..................................................... 10
12. Borota nafo silima endonga.................................................................... 11- 13
13. Amaedola................................................................................................ 13- 14
14. Hendi hendi sowato/Tome..................................................................... 15- 16
15. Fanofu zowato/Fanema tome (Debu debu).......................................... 17- 24
16. Fanehago sowato................................................................................... 25- 26
17. Fanehago tome...................................................................................... 27- 28
18. Famaseha somaedo maedo sowato/tome........................................... 29- 43
19. Olola mbawi.......................................................................................... 43- 44
20. Tola golola famago tano/Famoni aya tanomo dano............................. 45- 50
21. Folobo aya tola lauru/Famoni aya tola lauru........................................ 51- 52
22. Lasolo danomo ziulu/Lasolo danomo zalawa........................................ 53
23. Lafailo ziofa balo danomo...................................................................... 54
24. Fabali ziofa balo danomo....................................................................... 54- 55
25. Mangehene ziofa balo danomo.............................................................. 55- 57
26. Fanika gera era....................................................................................... 58- 59
27. Latema geheha ziulu................................................................................ 60- 61
28. Boli zalwa sidombua boto....................................................................... 61
29. Ofa lali duhe gafore................................................................................. 62- 64
30. Larako mbowo/Lahosigo mbowo............................................................ 64
31. Fato fato mbowo bawamakhai tanomo zisokhi..................................... 65- 66
32. Mamandu bowo..................................................................................... 67- 69
33. Buu wowmo bawaamate....................................................................... 70
34. Degu degu bazohoro.............................................................................. 71- 74
35. Degu degu bazanago.............................................................................. 75- 77
36. Degu degu bazifaudu.............................................................................. 78- 79
37. Degu degu bazifalimo............................................................................. 80
38. Degu degu bazifabewe........................................................................... 81
39. Degu degu bazifatunu............................................................................ 82
40. Fato fato doi ganaa................................................................................ 8
2
FOHOLI
HOLI HOLI BAYAITA,...........................................SIHASARA TODO,
FOGAONI
FOHOLI FANEHE
FOHOLI FANEHE
Hiza nata bawaulu fase.......................................................... AO
Sara zionia berua................................................................... AO
Sara zionia akhe.................................................................... AO
Tema itaru bagawu nene..................................................... AO
Ioroi dano khonia bua......................................................... AO
Irugi madulai mbene........................................................... AO
Baso wofo sangenungenuhe................................................. AO
Tema itatarai daroma mbua................................................ AO
Tema iboro daroma mbene................................................. AO
Baso wofo silo mangenuhe.................................................... AO
Bahasasoso iferao bewe...................................................... AO
Oila khogu ho kai................................................................ AO
Arara yaduhu ka sihala gae................................................... HIA BAAU
3
3. INA KABELUA MANU
FOHOLI FANEHE
Hiza ninada kabelua manu................................................. AO
Ilau mokabu monaha dowu................................................. AO
Itano dowu mono balulu........................................................ AO
Itano dowu khai bahinolu..................................................... AO
Baboi tatano dowu olola....................................................... AO
Baboi tatano gae otalua....................................................... AO
Tatano gae kinalu gae ndawa.............................................. AO
Gae khoda fangorudu mbawa............................................ AO
Tahalo nou mbulu taa mbua............................................... AO
Badataosarao dododa....................................................... AO
Arara yaduhu ka sihalagae................................................ HIA BAAU .......
HOHO NUWU
1. Uwao ando wamoi zibaya Ha sihala gae, Uwao ando wamoi nuwu,
Bawamee howu howu, Idano sogafu gafu, Idano mboro wosi eu.
2. Uwao balo sa sitebua, Uwao balo sasofano, Yomo mbowo ba zowato,
Mewulu no lairoo, Dasiwa yomo numono, Hadia lawai ha mbagolo,
Samahulo nafakhamo, Nuwu watalinga mbato, Fao awo zitenga boo,
Nafalukh na fakhamo, Ba luo zimao maokho.
3. .................................................................
5
FOLAYA
Ae bada talau molaya, hae ha................... Talau molaya faumano, hae ha.............
Ae badatalau molaya,................................. Talau molaya fahoho.............................
Molaya nigeha gehago............................... Molaya nigilo gilo.................................
Folaya laya zanabina..................................... Folaya laya zabeto...............................
Fageha geha lowi lowi............................... Fageha geha lafoyo..............................
Hadia ube boro duma duma....................... Hadia ube boro maedo maedo..........
Zowato boro zonahia.................................. Zowato boro zoomo..........................
So raya gozo sanema bowo....................... So raya gozo sawai fuko....................
Ha wombato tambali ngaeu.................... Ha wombato tambali mboto..............
Oro inada hezara ganaa............................. Inada hezara hamo..........................
Awai nidolo eu khonia mbumbu gosali........... Nidolo eu khonia mbumbu nomo....
Dao zoaya bola lahina............................... Dao zoaya bola nafo......................
Samahulo tome watalinga mbato.............. Samahulo tome watalinga nomo.....
No lakoli dalu golayama............................ No lakoli dalu zebolo.......................
Sara goli tola zoma somz............................... Sara goli tola enduo...........................
Sagoto goli oli kara...................................... Sagoto goli oli dao...........................
So khonia hao sinatara alito...................... So khonia hao sinatara simbo.........
Atoru mbulunia zagoro.............................. atoru mbulu sasoso............................
Awai nibe huno laimba............................... Ifaudugo huno zinawo......................
Dao zimate sokha lo muhando..................... Dao zimate boho lo sokho...............
Maoso gozo sanema bowo............................. Maoso gozo sawai fuko..................
Ihalo waha gali zuzu....................................... Ihalo waha gangango......................
Iohe saita naro gosali..................................... Iohe saita naro tuho.......................
Dao wasiwa zaita naro gosali....................... Dao wasiwa zaita naro tuho.............
Sara zaita nuwu galimawa ori..................... Sara zaita mbola nafo............................
Sara zaita naya tola lauru................................ Sara zaita lauru nifofo......................
Balazi khonia wangahalo ba dano..................... Balazi khonia wohalowo...................
Sara zaita gafore ziofa lali......................... Sara zaita gafore nifofo..................
Balazi khoniambawi baro mbato................ Balazi khonia mbawi bambao...............
FONDONI HIWO
FANEHE
AE BADATONI HIWO BAEWALI AE BALO TOBAYA HOLI
Hiza memolo mbombo moroo............................ Molo sebua sononoi tano.................
So nosi nidano sangahani.............................. Baso goi nosi mbombo sofano............
Fefu nono matua bamoroo........................ Oi fahana oi faalai ndao....................
OI manofu nofu heuwoisa........................... Oi manofu nofu hezo moido...............
Balugu sindoi salawa mbanua.................... Balugu sindoi salawa zato..................
Samene mene niha bambanua................. Sanguma ngumao sisokhi ba ndaono....
Sangatuloo niha nafasala....................... Samaogo niha nano fasoso...................
Iwao banono matua sabolo tola......... Iwao banono matua sebua boto..........
Boi muroga roga lo tandosa.................. Boi muhufa hufa nalo boto....................
Datalau mangenu bazibongi.................. Datalau manaro namoluo...................
Enao fefu ita mofangona...................... Enao fefu ita manoho........................
Miogunao remo remo eu...................... Fanuwu dola mbagi mbaloho...............
Boi mifosirahago bawanuwu................. Boi mirugi mietuo noso.....................
Misofu ua khogu helawoisa......................... Meno yaodo gubalo zato........................
Miae miraya ba nulu nidano....................... Muele muuroi zinga mbombo.............
Momoi osa nono matua sabolo tola.......... Laoo li wakholo sanuhe sato...............
6
Datolu zimoi balulu nidano........................ Laohe mbaluse awo doho...................
Lo aukhu nasa nidano bambowoa............... Loirugi aboto afo................................
Moira ira Ira moroi raya........................ Yae gulo sosofu sesolo.........................
Yae gulo sosofu sangahani........................ Yae haria fondege zesolo....................
Lo mate ia naha nibobozi............................. Loakaea ia sara toho......................
Mibozi khoda garamba faohita.................... Mibozi khoda garamba watao............
Enao fefu mbanuada oi momoi................... Tebai mubunu nalo sanolo................
Melaila ulo sosofu sangahani...................... Melaila ulo fondege zesolo...............
So zamugo yaia baro gambala................. So zanusuo yaia baro nomo.................
Fadatolu niha simoi mamaigi................. Fadaruato zamee fanolo.................
Niha fefu oi zara mamini.......................... melarongo ulo fondege zesolo............
Awena lanehego sagabolo tola................ Awena lanehego sabolo boto............
Tenga ulo sosofu sangahani.................... Tenga haria fondege zesolo..............
No baewa somomo ganaa..................... No baewa saloso loso boto................
Momoi baero banaha mbini mbini............. Fagohi ira laohe doho....................
So goi zanende ba gara sebua.................. Baso goi zifabesu taio.................
Melaila lofo lomudona dona.................... Melaila o niha sato....................
Oi omuso dodo lahego hego..................... Omuso dodora muao ao.............
So zanaoka badalu mbanua...................... So zamozi mozi tatawo....................
So zitebura horo bawamaigi..................... So osa ira zanolo ilo....................
Fahulo ira fefu bawamunu........................ Fahulo fefu ira wanatawi..................
Enao yao bambalo zifofona.................... Enao furigu fefu niha sato...................
Yaodo zataro ikhu mbalatu..................... Yaodo zataro ikhu doho..................
Enao tana khora bazihoho...................... Enao khonia zohalu gio......................
Dao mbaewa nidano bamoroo................... Ulinia noaloso loso...........................
Mowoi wanikha namubinogo...................... Meno maulu khonia waatabo................
Boi ewa mbaewa bagiwo iwo..................... obalo baloi waadolo.............................
FANGOWAI
SOWATO
Bapak kepala desa.................................. Zowato, Taowai domeda.............
Salawa hada.......................................... Zowato Taowai domeda.............
Ira amagu moroi ba.................................. Zowato Taowai domeda............
Dafulu ita zotoi balugu moroi bazowato taowai domeda LE HEE...........................................
No tohareo salawa wauwusa..............................
No tohareo fauwusa................................................
No tohareo salawa dome.......................................
No tohareo salawa hada dome............................
No tohareo undangan Ma............................................
No tohareo amagu yaugo.....................................
Dafulu ami zotoi balugu moroi badome no tohare ami LE HEE.........................
F A M EE B A G O
SOWATO
Bapak kepala desa zowato tabee mbago awo nafo ba domeda.............................
Salawa hada sowato tabee mbago awo nafo ba domeda............................................
Ira amagu moroi bazowato tabee mbago awo nafo badomeda......................................
Dafulu ita zotoi balugu bazowato tabee mbago awo nafo badomeda LE HEE....................
Mabee khou mbago awo nafo salawa wauwusa........................................
Mabee khou mbago awo nafo fauwusa.......................................................
Mabee khou mbago awo nafo bapak kepala desa tome...................................................
Mabee khou mbago awo nafo salawa hada dome.....................................................
7
Mabee khou mbago awo nafo undangan Ma............................................................
Mabee khou mbago awo nafo amagu yaugo................................................................
Dafulu ami zalawa moroi badome mabee khomi mbago awo nafo LE HEE....................
F A N E MA M B A GO
TOME
Nomatema nafo awo mbago moroi badangau bapak kepala desa zowato.........................
Nomatema mbago awo nafo moroi badangau salawa hada zowato......................................
Nomatema mbago awo nafomoroi badangau amagu yaugo moroi bazowato...................
Dafulu ami zotoi balugu moroi bazowato matema mbagomi awo nafo.............................
Salawa wauwusa yae goda bago awo nafo sioroi badanga zowato.....................................
Fauwusa...............yae goda bago awo nafo sioroi danga zowato.....................................
Bapak kepala desa tome yae goda afo awo nafo sioroi danga zowato............................
Salawa hada tome yae goda afo awo mbago sioroi danga zowato...............................
Fefu undangan yae goda afo awo mbago sioroi danga zowato....................................
Ira amagu moroi badome yae goda afo awo mbago moroi badanga zowato................
Dafulu ita zotoi balugu moroi badome tatema nafo awo mbago sioroi danga zowato LE HEE.
1. BAGO
2. TAWUO
Hadia wamasoli famaruka,hadia nafo sorudu bambola,yaia dawuo sini tawuo lara,hadia
gotaraonia meborota,sifofo gangi angi mbihara,yawa nata balugu luomewona,ando dania
ifobagolo ifonahia badodo,ina silewenazarata,lamane ando dania mutanogo tou bangai hambo
gosali,bangai hambo ledawa,ando dania ihede hedego,imane ae tanomo nafo ziulu, ae tanomo
nafo zalawa,ando haofa bongo doi zilalo ando haofa bongi waara,moledo khonia londu
sofanikha,tedou bawamaigi maigi tedou bawangila ngila,dao dawuo sini tawuo lara,tawuo sodoi
baraata,lamane dao zisindo sindo lo laso,dao zizio zio lo anoita,dao dawuo sobulu gafasi,dao
dawuo sobulu anaa,lamane dao zihono zimanga zagoro,lamane dao zihono zimanga
zadika,lamane dao nosi nuwu galimawaori,lamane dao nosi mbola niotarawa,lamane ahono
dao yawa baro gosali,yawa kho nata balugu luo mewona.
3. FINO
Hadia nafo sorudu bambola,lamane fino sololo gafasi,fino sololo ganaa,lamane hadia
gotaraonia meborota,lamane hasamuza luo hamaokho,hasamuza luo onaona,moi mondoni taelu
wanari,moi mondoni taelu wolaya,tou banewali olayama,inada silewenazarata,no fasaule khonia
ngenge dalinga,fagobi khonia mbua gela gela anaa,ateu khonia zimatonga mbora,ibozi dodo
iorua tanga,imane alai nayagu bua gela gela anaa,masaae sodome dalinga mbato,maso ae
dome dalu zinata,imane lomaena khogu ele ele mboto,imane lokhogu maena ele ele dodo.
Lamane ando dania iwao kho ninada silewenazarata,ata balugu luomewona,imane ae
fobagolo wanano badodo,ae tanogo bangai hambo gosali ae tanogo bangai hambo ledawa,ando
dania ihedegi ina silewenazarata,imane ae tanomo nafo ziulu ae tanomo nafo zalawa,ando dania
haofa bongi doi zilalo ando dania haofa bongi waara,lamane moledo khonia mbulu
sofalolowa,moledo khonia mbulu sofanikha,lamane tedou bawamaigi maigi
tedou bawangila ngila,lamane hasandoto tola mbua yawa,tenga nitende tola
wanoi,hanitendeo bola afasi,aruru wino siwa ngamohi,tenga niogolio madawa,tenga niogolio
forogi,baha nihekhe mbawa faiki,fabali wino felendua ngoli,ba hono yomo dome oi dozi,ba dua
rozito zangawuli,dao nafo wadono nikaoni,dao nafo mbanua sangondasi,labe goi boli golo
zamidi,dao wino sololo afasi,dao wino sololo anaa,ahono dao baro gosali.
4. BETUA
Hadia nafo sorudu bambola,yaia mbetua tuturu gara,hasamuza luo hamaokho,moi ba rawi
mbawa duwu tuwu,moi barawi bawa duasa,ata hulu hada anaa,ilau baho sisambusambua,baho
silo tambalina,aetu hogo sokundi duha,fabali khonia hogo siwa naha,tofana gutonia sizai
bora,sanoro yawa ero mbanua,saekhu tou banasi soloba,dao mbetua tuturu gara,nitunu bahulo
makora,nitunu bahulo wunga,nileu bahulo galifa,dao nosi mbuku gado laoya,dao nafoda
9
5. GAMBE
AMAEDOLA
1. Baha ato sara sara,balo ato faehu li,ba taolikhe gawoni ba taolae guli nasi,ba dodo zamaigi
maigi.
2. Ba amoela dotoa ba amoela nakhe,ba nalabe ba zonekhe ba ibalio afore,ba ibalio lauru
wakhe.
3. Balo dozi salawa balo dozi ere zamesu horo guro badalu zigete gete
4. Tanomo gae anaa tanomo gae firo lahalo mbulu zagoro tedou mbulu waatabo,mowua sibai
dania dao tanomo go dalifuso furi zatua sisagoto
5. Bano olea lea bano ofaforo foro,ba ogoroma saato woli sowaha alito
6. Uwao eu soni golu boo ba sambua goi golumo,golu fanikha idano golu famao dalifuso,furi
zatua sisagoto
7. Duru nasi moro you mawaonda mbalo molo,ba boto bu lotebulo zinduhu tola geu bowo
8. Hulo fahuku lafau adu hulo fahuhuo lafau fune,boto bu lotoese mbowo sino lawao mege
9. Namo namo mbanua namo namo goo,ba silo lokha naiso faaila baniha sato
10. Ba boi fangewe helu salawaboi fasaligoi nuwu duru,hino moledo lagasi hino molua mbaewa
honi,tanomo go ndaono furi
11. Uwao moledo mbawa mbawa moluo indo indo,bawamaledo sofunia bagotalua gulo boo
12. Belu gia belu dugala belu gia belu nakhe,ba maniboo sadania baatagedo wombase
13. Belu gia belu dugala belu gia belu godo,dao zalangu dodogu ufaigi no fazuzu mbu
14. Bahulo anotoifa bahulo esuano,bafakholoo saato zao zao eu yawa loo,lo fangukhugo idano
lofamadouo alito
15. Ai balagasi zusua ai balagasi noyo,mowengu wengu nalo fao mege ege nalo faedo,meawonia
badawi tawi meawnia bawozare
16. Hulo afato gela gela hulo ateu walo walo,ando sibai lafahole meawonia bawolare
17. Ando loenahoi golola loenahoi wamotokhi,meno iraono dambami,meno satua ere ami,satua
sitoolo sibai
18. Hulo tesao nowo ulonda hulo tesao nowo mali,hadia siai yawa nosi solohe feti mbalaki,balaki
sogini gini nisikhi badalu nasi,nisou bazanifi nifi faya fayagu wo gaa
HENDI HENDI
1. SOWATO
Uwao bano tabee mbago hasiala gae,badome dalinga mbato,bamafarugi maloo bago nifagando
gando,bolo bologo dodomo melo hadoi sumangemo,tome watalinga mbato. TEHE HO KAI
10
TOME
Uwao bano tatema mbago sihalagae,moroi badanga zowato,bateowai bago mano bago sia bago
momo,bafofo mbago zilawo bameibago tou dano. TEHE HO KAI.
2. SOWATO
Uwao ando walo sumange sihala gae,uwao ando walo bowo,bohou sibai fona ando bametebua
memofano,nayama bola kirimo uwu zalafa sauso,uwu galimawa firo,zumange zimoi umono
sumange dome maokho
TOME
Uwao ando waso zumange sihala gae,uwao ando waso mbowo,bano lagiro giroo bambari tuho
mauso,nuwu galimawa firo zumange zimoi umono,zumange dome maokho. HEKE HO KAI
3. SOWATO
Duhu namanano dawuo ka hasihalagae,nomanano dawuo sini,balo fakhamo mogasi,noitoro
simatua nangi,atata mbulu okoli,ateu mbulu gasi gasi,ando walo sumangemi,yaami tome
sangondasi. TEHE HO KAI
TOME
Hiza nomanano dawuo hasihala gae,nomanano dawuo sini,fona mbanua bazowato,bano mowaa
molali,nomowanua manalikhi,bangai hambo gosalimi,sumange dome sangondasi. TEHE HO KAI
4. SOWATO
Uwao banamo samefona sihala gae,hato hohou imaokho,ioto manu zifofo,haemondia wofo
uso,furi zatua sisaagoto,ando walo sumangemo,yaugo simoi umono. HEKE HO KAI.
TOME
Uwao ando magamo gamo sihalagae,ando sibai ma khoolomi,noso bangai goosalimi,gumbu
idano soromi,aurifa zolemba khomi.TEHE HO KAI.
5. SOWATO
Uwao namo namo mbanua sihalagae,uwao namo namo goo,basilo lokha naiso,faaila baniha
sato,bolo bologo dodomo,tome watalinga mbato. TEHE HO KAI.
TOME
Faloo loo zowanua sihalagae,faloo loo zoomo,basiwa...........osali saato,ganotoa khomi ulu
mbowo,sumange dome maokho.TEHE HO KAI.
6. SOWTO
Hulo humombo lou anaa sihala gae,hulo humombo loou sese,moia sibai mtuugelai,gadolu
bazinga nose. TEKE HO KAI.
TOME
Hulo humombo lou anaa sihalagae,hulo humombo lou sese,moia siai muutugelai,nohi siotu
bagahe. HEKE HO KAI.
7. SOWATO
Uwao ato numono boo sihalagae,bazawena numonoma,zamaoso yaaga yawa,bambari tuho
mauso,bambalo ndao niohala.TEHE HO KAI
TOME
Uwao ato numono boo sihalagae,bazawena numonomi,banomomanu safusi,atambo mbu angao
nosi,dali ami namihareo,noro sabua bagalisi,noro ngaukhu gawoni. TEHE HO KAI.
11
8. SOWATO
Uwao ato zihede boo sihalagae,balo matehe sadao,ando matehe ndaugo,megola gola
mbambato,mehedowua dalifuso,zolemba simoi umono. TEHE HO KAI.
TOME
Uwao bateowai osali sihalagae,uwao bateowai boho,zolemba simoi umono,toese moroi
badungo,ebua nai lofo lofo. TEHE HO KAI
F A N O FU Z O W A T O / F A N E M A D O M E ( D E B U D E B U )
SOWATO
Lamane soua nisofuma khomi yaami tome zatua watalinga mbato ?
Lamane lawao hasamuza dania hamaokho,lamane sonida anaua soromi raya badano ngawanua
mazingo,lamane so nosinia baewa sihono indo indo,so nosinia baewa sihono laa laa,lamane dao
mbaewa sifaoma bawa,lamane bawa hogo ba bawa goi gio,waodao uaho bamagu balugu.
TOME
Baduhu wo dao magu balugu !
Nidano anaua soromi raya badano ngawanua mazingo,waso nosinia baewa sihono indo
indo,waso nosinia baewa sihono laa laa,baowao nomegeno magu balugu,dao mbaewa sifaoma
bawa,bawa hogo ba bawa goi gio,tenga magu balugu,bawa woi ami yaami satua zalawa zowato
baio ndaaga yaaga tome,dao ua dao magu balugu.
SOWATO
Lamane soua nisofuma khomi yaami tome satua watalinga mbato ?
Lamane duhu mege memangowasa duada balugu raya badano ngawanua mazingo.
Lamane ifakaonio zisiwa banua farako,ifakaonio zisiwa talu golayama.
Lamane oi owulo ndaono matua sabolo tola,lamane oi owulo ndaono alawe sanau talinga.
Lamane yahaloi dania yahalokha khonia,lamane nofariwa tou halumale anaa,tou khonia badalu
golayam,tou khonia badalu zebolo,sate latuyu iraono matua sabolo tola,sate latuyu ono alawe
sanau talinga,lamane lolaila mboro loaila hogu,lamane dao nisofuma khomi yaami tome zatua
watalinga mbato,lamane heza mboro ba hezo hogu.
WAO UA DAOMAGU BALUGU.
TOME
Baduhu dao magu balugu.
Memangowasa mege duada balugu,raya badano ngawanua mazingo,meifakaoinio zisiwa banua
farako,meifakaonio zisiwa talu golayama,lamane oi owulo ndaono matua sabolo tola,oi owulo
goi nono alawe sanau talinga,baowao nomegeno magu balugu,nofariwa khonia halumale anaa
tou badalu golayama,tou khonia badalu zebolo,sate latuyu ono matua sabolo tola sate latuyu ono
alawe sanau talinga,lolaila mboro lolaila hogu. Baosofu nomegeno magu balugu heza mboro
baheza hogu. ando dania iwao latuha mbowo sihede hede,sangera ngerai yomo bowo baro
gosali,sangera ngerai yomo bowo baro ledawa.imane heyaami ono matua sabolo tola mihalo ua
halumale anaa tou badalu golayam.mihondogo sitou banasi bawa nadu.hezo dania zitetaru sitou
badao mboro.boro ami yaami sowato ba hogu ndaaga yaaga tome. DAO UA HO MAGU
BALUGU.
12
3. ONO ZI ULU / ONO ZALAWA
SOWATO
Lamane soua nisofuma khomi yaami satua tome watalinga mbato.
Lamane tenga dania lawao dasiwa yawa nono duada balugu,yawa badano duada sirao uwu
zihono,lamane oi ngaoto ziulu,lamane oi ngaoto zalawa.lamane looroma ira ziaa
ziakhi.lamane dao zinofuma khomi yaami satua dome watalinga mbato,lamane haniha ziaa
bahaniha ziakhi.
WAO UA DAO MAGU BALUGU.
TOME
Baduhu dao magu balugu.
Wadasiwa yawa nono duada balugu,yawa badano duada sirao uwu zihono.lamane oi ngaoto
ziulu lamane oi ngaoto zalawa,lamane looroma ira ziaa ziakhi. Baosofu nomegeno magu
balugu,haniha ziaa bahaniha ziakhi.ando dania iwao latuha mbwo sihede hede,sangera ngerai
yomo bowo baro gosali,sangera ngerai yomo bowo baro ledawa.iwao boro dowu moolola boro
gae mogola gola
SOWATO
TOME
Basimane daa magu balugu.
Nisofumi ande,haniha ndaaga bahadia nihaloma.
Yaaga ua ande ba mauwu ndatuada siofa balo danomo,bawaso ndaaga maokho ande meno
fazazi naya tola lauru,meno fazazi naya tola gafore.bawamasao umono solemba badola
nora,meno falawu khoda danomo zisokhi,meno alua khoda danomo somasi ita,meno mibee
banowi rou rou dodo,numono ande solemba badola nora.
DAO UA HO MAGU BALUGU.
5. NORO
SOWATO
Sambuato magu balugu.memofano mege ami bahadia noromi,bamemirugi daa ba hezo mibee.
WAO UA DAO MAGU BALUGU.
TOME
Memofanoga mege balo noroma.loniohema lauruma,laurumi nifakeda maokho ande.nofagolo
lauruda sifao melafailo duada si.ofa balo danomo.
DAO UA HO MAGU BALUGU
SOWATO
Baso ua nisofuma khomi magu balugu.
Lamane tenga dania dua lala nofagolo golo,tenga dania dua lala nofalawa lawa.lamane sara lala
13
nitela soromi,ateula nangi sofeta yomo banaro gosali uwu zoromi,sara lala nitela uwu zoromi
ateula nangi sofeta yomo banaro gosali uwu ledawa,lamane dao ua zinofuma khomi yaami
satua dome sofeta badalingambato, lamane heza mege nitoro numono solemba badola nora
mealua yomo badalinga mbato,golembata tola nora.
WAO UA HO MAGU BALUGU.
TOME
Baduhu ae dao magu balugu.
Wadua lala nofagolo golo wadua lala nofalawa lawa,lamane sara lala nitela soromi ateula nangi
sofeta yomo banaro gosali awu zoromi, lamane sara lala nitela soromi ateula mbaw sofeta yomo
banaro gosali uwu ledawa,baosofu
megeno magu balugu hezo itoro mege umono solemba badola nora mealua yomo badalinga
mbato,golembata tola nora.lamane lolai lala nitela soromoi ateula nangi
sofeta yomo banaro gosali uwu zoromi,lamane lolai lala ateula mbawa sofeta yomo banaro gosali
uwu ledawa,lamane raya sadao mege badano duada sirao uwu zihono,lamane sowoi mege lala
niobadaluao,lamane dao lala simomo momofo,nifakhoi badanomo zisokhi,badao mege itoro
umono solemba badola nora,mealua yomo badalingambato.golembata tola nora.
DAO UA HO MAGU BALUGU.
SOWATO
Basambuato yai magu balugu.fatua mege lomitalui khomi dalu golayama,fatua mege lomilaloi
khomi horo manua.hadia nomangoroi latuha mbowo sihede hede,kho numono solemba badola
nora.bahadia goroisa nia.
WAO UA HO MAGU BALUGU.
TOME
Baduhu ae dao magu balugu.
Niwapmi yaami satua zalawa zowato,memofano mege ndaaga bafatua lomatalui tou khoma
dalu golayama,fatua lomatalui khoma horo mbanua,wano mangoroi mege latuha mbowo sihede
hede,sangera ngerai yomo bowo baro
gosali sangera ngerai yomo bowo baro ledawa,imane yaodo nogu batebai sae urugi nahia
zowato,baboi saaombo dodomi henalo moi ndao,satuami niroiminogu basatuami dania
nirugimi.
DAO UA HO MAGU BALUGU.
8. HADIA NIILAMI
SOWATO
Basambuato ay.i zinofuma khomi magu balugu.memofano mege ami bahadia niilami,ba
memirugi mege badaa bahadia niilami.
WAO UA DAO MAGU BALUGU.
TOME
Baduhu ae dao magu balugu.
Memofano mege ndaaga basilife mbawa lauru niilama,ba memarugi goi daa ba silife mbawa
lauru niilama.
DAO UA HO MAGU BALUGU.
14
9. NIRONGO.
SOWATO
Basambuato yai nisofuma khomi magu balugu.
Memofano mege ami bahadia nirongomi,bamemirugi mege ba hadia nirongomi.
WAO UA DAO MAGU BALUGU.
TOME
Baduhu dao magu balugu.
Bafatua mege lomofanoga baiwao sio sangoro balala mofano ita bawalowa,bamemarugi mege
khomi horo mbanua,baiwao sanema li baro gosali,imane mihare.o ami yaami tome.DAO UA
HO MAGU BALUGU.
SOWATO
Ando yaia wo balugu.tema dania hasamuza hamaokho,melafodela nidano samalili ahe
mazingo.lafodela nidano samasui gomblata langi,lamane laobo nohi tanda mbanua,raya badano
ngawanua mazingo,lamane lasua melafaloo,lamane gano,lamane lasua melafaedogo lamane no
dofa no ambo.
WAO UA HO MAGU BALUGU.
TOME
Baduhu ae dao magu balugu.
Melafodela nidano samalili ahe mazingo,melafodela nidano samasui ombolata langi,laobo nohi
tanda mbanua raya badano ngawanua mazingo,lamane lasua melafaloo lamane gano,lamane
lasua melafaedogo lamane no dofa no ambo,lamane mano sibai nomono solemba badola nora
meno niha silo uli laharo ganaa,lamane nalo enao nibonokhimi yaami satua zalawa zowato,balo
tola faobi ita maokho ande,yaita sidombua banua.lotola faonda ita yaita sidombua
salawa.meno mifazokhi zilo ba danga.meno mifazokhi zilo baduru,khonumono solemba badola
nora,ando watola tafaobi ita maokho ande,yaita sidombua banua yaita sidombua salawa.
DAO UA HO MAGU BALUGU.
SOWATO
Basambuato yai magu balugu.
Tema dania hasamuza hamaokho,mangonoro gaso hoya sisiwa ngarofa duada balugu,raya
badano ngawanua mazingo,lamane yahaloi dania yahalokha khonia,lamane
meiangalisigo,lamane tetutu fona batetutu furi.
WAO UA HO MAGU BALUGU
TOME
Baduhu ae dao magu balugu,memangonoro gaso hoya duada balugu raya badano ngawanua
mazingo,yaia dania meiangalisigo,lamane tetutu fona,lamane tetutu furi,tenga magu
balugu,lamane tenga gaso hoya sisiwa ngarofa,lamane hasisiwa ngarofa sinali,lamane haifalio
banuwuduru,hasonaha bakha banono mbaru.
DAO UA HO MAGU BALUGU
15
12. LAFAILO MBAU TOLA LOYO DANO / LAFAILO GOZO HELA HELA DANO
SOWATO
Ando yai magu balugu.
Tema dania hasamuza hamaokho,meno awai dano wagolo golo,meno awai dano wagaya
gaya,lamane lafailo mbau tola loyo dano,lamane mamuko dano moombu ombu ndiala,lamane
lafailo gozo hela hela dano,lamane manaere dano moafi zumbila,tumuko dano moafi naga.WAO
UAHO MAGU BALUGU.
TOME
Baduhu ae dao magu balugu.
Meno awai dano wagolo golo meno awai dano wagaya gaya,nibago zisilaumba momboi,lamane
lafailo mbau tola loyo dano,lamane mamuko dano moombu
ombu ndiala,lamane lafailo mbau tola loyo dano lamane manaere dano moafi zumbila,lamane
tumue danomoafi naga,lamane tema goi dania hasamuza hamaokho,melafailo duada siofa balo
danomo,lamane nofagaya dano motete gurusi,lamne nofagaya dano motete zinasa,lamane
lomanende naya totoa mburusa,lamane lomanende naya totoa kala kala,lamane mano sibai
walukhatada maokho ande,lamane hulo nafalukha nono duada siofa balo danomo.
DAO UA HO MAGU BALUGU.
SOWATO
Ando yaia ho magu balugu.
Lamane tema dania hasamuza hamaokho,melafailo danomo geu melafailo danomo
laore,lamane siwa mboto hili oi zara fahole,lamane siwa mbawa dano oi zara manaere. WAO UA
HO MAGU BALUGU
TOME
Baduhu dao magu balugu,melafailo danomo geu melafailo danomo laore,lamane siwa mboto
hili oi zara fahole,lamane siwa mbawa dano oi zara manaere,batema goi dania samuza maokho
melafailo danomo magai melafailo danomo wewe,lamane siwa mboto hili oi fakhai lamane siwa
mbawa dano oi faraewe,lamane mano sibai wano fakhai khoda danomo zisokhi,lamane mano
sibai wano fakhai khoda danomo somasi ita,lamane no ua sarara ndaaga ande waono
mbeneomi,basarara sibayama goi ami. DAO UA HO MAGU BALUGU.
13. LABORO DANO BALO TANO / LABOZI NDUU BALO DUU / LAHAHAGO BALO LIRA
SOWATO
Ando yaia magu balugu.
Lamane tema dania hasamuza hamaokho,nda gaoso sabolo tola,sitariami sauso osi,laso gae
sidua daha,you badano siona ona,you badano sisazoe sadumba,lamane laohe khora nasu
mbolokha,lamane laohe khora nasu mboho,lamane faohi khora nasu zokha,lamane faohi khora
nasu mboho,lamane laboro dano balo tano,lamane labozi nduu balo duu,lamane lahahago balo
alua lira.WAO UA HO MAGU BALUGU.
TOME
Baduhu ae dao magu balugu.
Memoi malu nda gaoso sabolo tola,sitariami sauso osi,laso gae sidua daha,you badano siona ona
you badano sisazoe sadumba,lamane laohe khora nasu
zokha,lamane laohe khora nasu mboho,lamane faohi khora nasu zokha lamane faohi khora nasu
16
mboho,lamane labozi nduu balo duu,lamane laboro dano balo tano,lamane lahahago balo alua
lira,ando yaia wo magu balugu,banalo enao tano banalo enao duu balo tola faobi ita yaita
sidombua banua,lotola faonda ita yaita sidombua salawa,bameso nduu ba meso dano ando
watola faobi ita yaita sidombua banua,yaita sidombua salawa,banalo alua li ando balo tola
fadema dema li ira zio sangoro balala zanemali baro gosali,bameno alua li ando,ando watola
fadema dema li ira zio sangoro balala,zanema li baro gosali.
WAO UA HO MAGU BALUGU.
SOWATO
Ando yaia wo balugu.
Yaekhoma mbanua bazowato ande,lamane hulo zotomo ba mbozi bozi,lamane sonomo balo
niha,lamane so niha balo omo.
WAO UA HO MAGU BALUGU
TOME
Duhu dao magu balugu.
Enao nalo niha enao nalo omo balo tola faobi ita yaita sidombua banua,lofaonda ita yaita
sidombua salawa,bameso niha bameso nomo,ando watola faobi ita yaita sidombua banua,ando
watola faonda ita yaita sidombua salawa.DAO UA HO MAGUBALUGU.
SOWATO
Ando yaia wo magu balugu.
Tema dania hasamuza hamaokho,nono galimango anaa kho duada balugu,raya badano
ngawanua mazingo,lamane foro khonia tano bagambolo,lamane no iforo nono gara mbagi
luaha,lamane foro khonia tano bagabera,lamane no iforo nono gara nulu nidano,lamane yahaloi
dania yahaloikha khonia,lamane no anono dano idano no fagaya gaya,lamane lo molala dome
sikoli,lamane lomolala ndawa saniaga,lamane dao nisofuma khomi yaami tome satua watalinga
mbato,lamane hezo mege molala numono solemba badola nora,mealua tou badalu
golayama,zatua watalinga mbato. WAO UA HO MAGU BALUGU.
TOME
Baduhu dao magu balugu.
Nono galimango anaa kho duada balugu,raya badano ngawanua mazingo,waforo
khonia tano bagambolo na iforo nono gara mbawa luaha,ba foro goi khnia tano bagabera wano
iforo nono gara lulu nidano,ba owao nomegeno magu balugu no anono dano idano no fagayay
gaya,lomolala dome sikoli lomolala ndawa saniaga,ba osofu nomegeno magu balugu,hezo mege
molala numono solemba badola nora me alua tou badalu golayama zatua watalinga mbato,bano
mege alo nidano magu balugu,meno atage khonia woro tano bagambolo,meno atage khonia
woro tano bagabera,no iefasi khonia wamoro ono gara sombaa idano,bano alo mege nidano
ando watola molala numono solemba badola nora,me alua yomo badalu zinata golembata tola
nora.
DAO UA HO MAGU BALUGU.
17
SOWATO
Ando yaia wo magu balugu.
Bahasamuza dania hamaokho memoi mondogo buwu duada balugu,sitou banasi ba bawa
nadu.lamane yahaloi dania yahalokha khonia,lamane no iduho sitou khonia doyo mbuwu,lamane
no iriwa siawa mbawa,lamane lo molala bakha danomo gahulua,lamane lomolala bakha danomo
harazaki,lamane ando dania walo sumangemi yaami tome salua badalinga mbato.
DAO UA HO MAGU BALUGU.
TOME
Baduhu ae dao wo magu balugu.
Memoi modogo buwu duada balugu sitou banasi bawa nadu.lamane no iduho khonia doyo
mbuwu lamane no iriwa siawa mbawa. Owao nomegeno magu balugu lomolalal bakha danomo
gahulua,lo molala bakha danomo harazaki. Ando dania walo sumange khomi dome salua
badalinga mbato.
Batema goi dania hasamuza hamaokho magu balugu.memoi mondogo buwu duada sanema
bowo,you bamboto zilima idano,you bamboto zidua daha dano,lamane no iduho sitou khonia
doyo mbuwu,lamane on iriwa dalu,lamane no ifokiri kiri siawa mbawa enao molala bakha
danomo gahulua,enao molala bakha danomo harazaki,ba meno molala bakha danomo gahulua
bameno molala bakha danomo harazaki,lamane ando waso zumange khomi dome salua ba
watalinga mbato. DAO UA HO MAGU BALUGU.
SOWATO
Ando yaia wo magu balugu.
Tema dania hasamuza hamaokho,memowua wogi fogi anaa bahoro mbanua,lamane fahona
yawa mbua sagasoso,lamane owulo yawa ngawawa mburuu,lamane owulo yawa ngawawa
wofo,lamane atoru toru ndaha sangadolu,lamane nofafono tou dalu golayama,lamane lo molala
dome sikoli lamane lo molala ndawa saniaga,lamane dao nisofuma khomi yaami tome salu
bawatalinga mbato,lamane heza mege itoro umono solemba badola nora mealua tou badalu
golayama. WAO UA HO MAGU BALUGU.
TOME
Baduhu wo dao magu balugu.
Memowua mege mbua wogi fogi anaa ba horo mbanua,lamane fahona yawa mbua
sagasoso,lamane oi owulo yawa ngawawa mburuu,lamane oi owulo yawa ngawawa wofo,owao
nomegeno magu balugu,lamane oi afato fato ndaha sangadolu,no fafono tou dalu
golayama,lomolala dome sikoli lomolala ndawa saniaga,lamane osofu nomegeno magu
balugu,heza mege molala nomono solemba badola nora mealua tou badalu golayama watalinga
mbato,lamane ando dania iwao latuha mbowo sihede hede sangera ngerai yomo bowo baro
gosali,sangera ngerai yomo bowo baro ledawa.imane heyaami ono matua sabolo tola mihori tou
wono badalu golayama,milau sitou ba nasi bawa nadu,mibozini yaami ono alawe sanau
talinga.enao molala dome sanoro lala enao molala ndawa saniaga.ando wo mege wa tola molala
numono solemba ba dola nora,mealua tou badalu golayama watalinga mbato.
DAO UA HO MAGU BALUGU.
18
F A N E H A G O SO W A T O
Tatouo danomo golola magu salawa,tabee daroma wamotokhi ba dome ande salua ba dalu
golayama,golola silo gabu gabua,golola silo gena genahoi,sino mofarokha tolahaura,sino
mofarokha tola zolowo,sitobalaese badalu mbanua,sitobalaes banuwu duturu,bololama ande
yaaga sowato.
Ando yaia magu balugu.
Lamane alai dania na miangewasi badodo.namidudu bangawanua mboo, namisoso bazisara
ungo nidano,bazisokhi amakhaita mbowo,bazisokhi amakhaita mbambato,baziso sumange uwu
galimawa ori,baziso sumange bola niotarawa
Lamane boo mege baginoto fona,mesoita raya badete holi anaa,ba nalawo siaa
mbanua,ba hogo dano ba wamozi,baziso satua sisagoto yawa,lamane so zumange uwu galimawa
ori,so zumange bola niotarawa,meno fatendo dola wino belu,bazino fahona laso dawuo
sini,bazino fahona yawa mbago bahoro wulawa.
Lamane boo nasa mesoita raya bamboro nohi solali,meso ita raya bagomo sidele
ia.lamane tarongo giokio lehe zinano,tarongo li gelefu banidano,lamane bawi si walu alisi
laamohogo na ba mboro ziwarasi,lamane lo humeu dao lodumogo.
Lamane awuyumege khora dano hulo niha,lamane bohou mege khora dano hulo
zotora,lamane ha felezara ahe gela gela,lamane ha sandohu ono gae ziata,fahato naira dano
mbanua,lamane farongo yawa iwo iwo manu,yawa dano nata balugu luo mewona.
Lamane naso nasamafali tanomo zisokhi,lamane naso nasamakhai natanomo zomasi
ita,lamane fasgola benuato lolarugi dalu golayama,lamane lalambe uwu galimawa ori,lalambe
uwu mbola niotarawa,lamane lakito mbulu lehu banidano,lakhai domo doho dome sanoro
lala,lamane noso hulo hulo noso dema dema fona bagolembata tola nora.
Lamane yahaloi dania yahalokha khonia,lamane nomangehene duda siofa balo
danomo,lamane nolarugi dano ande sifasulo waa nakhe,tano sifasulo waa ndiho,sino alua yawa
gawu gawu nasi.
Lamane latanogo natanomo ziwarasi,lamane molai bambawa goho koho,lamane latanogo
na tanomo gowi belu,lamane lonai ibobo duhe,lamane lalau na manguri bawi,lamane labee
bakha bambao nono mbawi siofa tue,lamane irugi dofi dania hatoi tolu tue,lamane tengasa
tedou awuwu nai so.
Lamane ando naso zamafali natanomo zisokhi,lamane ando naso zamakhai natanomo
zomasi ita,lamane fasagolato lolarugi dalu golayama.lamane mamake ira duwutuwu danga
duturu geu mbawa lala,lasirahago ndege badalu mbanua,lamane hana.lamane melo hulo hulo
melo dema dema,fona ba golembata tola nora.
Lamane ando dania tumbu zehato balala wehede hede,ando dania watumbu zehato
balala daromali.meno alua dome bawatalinga mbato.
Lamane lolainia ita sifadem dema fehede,lolainia ita sifadem dema li,lamane nofazazi ita
fawao ba mboro,lamane he idano lo mubadu, lamane he alito lo wadouo,lamane lo manofu ita
balala ganaua soromi,no faoma oya khoda waebolo dodo.
Lamane todo woi khoma noalawo lawo,lamane todo woi khoma nozala zalato,nalo
mabee khomi daroma golola,nalo mabee khomi daroma wamotokhi,he dania ebolo dodomi he
naloo.
Lamane nadia sodome sanoro lala,lamane nadania so zalawa wadono nikaoni,lamane hiza
olifu sae ira zehato balala wehede hede,olifu sae ira zehato balala daromali,lamane nolabee
faohi wano nete nete wangaazokhi,wano nete nete fangehao,wano nikhawi bamboto lala
sabolo,numono solemba ande badol nora.
Lamane louila dania naduhu naloo nalahalo naladuno duno,nalahalo nalawao wao
.....................................................................................................
..............................................................................................................................
Somaedo maedo .....................................niilada.-
19
F A N E HA G O T O M E
F A M A S E H A S O MA E DO M A E D O
SOWATO
Yae dania watumbu zehato balala wehede hede,yae dania watumbu zehato balala
daromali,wano alua dome ba watalinga mbato.
Lamane louila naduhu melahalo meladuno duno,melahalo melabua mboho tanomo
dola kholaoya tola ganaa raya badano ngawanua mazingo.lamane dao mboho sidofi
femoro,dao mboho sidofi hato maoso.
Lamane sara yawa wahania bola lahina,lamane sara yawa wahania bola nafo,lamane
waha khonia tano bagambolo,lamane saita nuwu galimawa ori,saita nuwu mbola
niotarawa,lamane waha khonia tano bagabera,lamane saita lauru tumba fakhe,saita mbulu
waliera,saita gafore siofa lali,lamane nofafono yawa galizuzu.
Lamane yahaloi dania yahalokha khonia,lamane no fatiu duada nakoda bawa
nadu,noikhai khonia maria zisiwa talinga,no ikhai khonia maria sisiwa taataa, lamane notohafa
yomo mboho simoro moro,lamane notohafa yomo mboho sigaya gaya,noitoro rawi bawa
duwutuwu,ilau ia tou badalu golayama,lamane dao ziugu moagau badano.lamane ioto tou dalu
golayama,ilau ia sitou banasi bawa nadu,igamo gamo siefo kho duha soomo ganaa,lamane
nofao khonia naya tola lauru,lamane nofao khnia naya tola gafore,ando wo dania walo
sumangemi yaami tome salua bawatalinga mbato,aya dania khomi waebolo dodo.
TOME
Baotuno nomegeno magu balugu.mboho simoro moro mboho sidofi hato maoso kho
laoya tola ganaa raya badano ngawanua mazingo,baowao nomegeno magu balugu,sara yawa
wahania bola lahina,sara yawa wahania bola nafo,baowao nasa nomegeno,waha khonia tano
bagambolo,saita nuwu galimawa ori,saita nuwu mbola
niotarawa,waha khonia tano bagabera,saita lauru tumba wakhe,saita mbulu waliera saita gafore
siofa lali,duhu dao wobalugu,baowao nasa nomegeno magu balugu,nofatiu duada nakoda bawa
nadu,noikhai khonia maria sisiwa talinga noikhai khonia maria zisiwa taataa,bawamana sitou
hiu sigete gete,sitou banasi ba mbawa nadu,baduhu mano dao magu balugu,baowao nasa
nomegeno magu balugu,noawai tohafa yomo mboho simoro moro noawai tohafa yomo mboho
sigaya gaya, kho laoya tola ganaa.noitoro rawi mbawa duwutuwu noilau ia tou badalu
golayama,lamane mougu moagau badano,baduhu mano daowo magu balugu.bafatua
lomofano mboho simoro moro,bafatua lomofano mege mboho
sigaya gaya,lamane ihadugo ua meg ia tou badalu golayama,lamane ifalikho ua khonia waha tano
bagambolo,lamane notezaumba yomo galimawa ori,notezaumba yomo nuwu mbola
niotarawa,nolafahulo sinowu boli ganaa,lamane nolahaogo wangiroo,lamane ifalikho khonia
waha tano bagabera,lamane notezaumba yomo lauru tumba fakhe,notezaumba yomo gafore
siofa lali,lamane notezaumba yomo naya bulu waliera,awai nibee bazaita niomanu manu,awai
nibee yawa bazaita niobogi bogi.
Lamane yasimeziwa nomloi mboho sabolo moro moro,yasimeziwa nomoloi mboho sigaya
gaya,lamane losifao khonia nuwu galimawa ori,losifao khonia nuwu mbola niotarawa,lamane
lonasa sifao khnia naya tola lauru,lanasa sifao khonia naya tola gafore,lanasa sifao khonia naya
bulu waliera,notoroi yaomo khonia baro gosali,bano toroi yomo khonia baro ledawa,lamane
ando waso zumange dome khomi bawa talinga mbato.dao wo ua dao wo magu balugu.
21
SOWATO
Ando yaiawo balugu... yae dania watumbu zehato balala wehede hede,yae watumbu
zehato balala daromali,wano alua dome bawatalinga mbato.
Lamane louila dania naduhu naloo,melahalo mege meladuno duno melahalo mege
melabua buao,gozo sanema bowo raya badano ngawanua mazingo,lamane sokhonia wandu mai
mai dodo,so khonia wandu tendoma umano,lamane fandu sisiwa talinga,lamane fandu sisiwa
taa taa,lamane heiwiwsa naitunu khonia wandu sisiwa talinga heiwiwsa naitunu khonia
wandu sisiwa taataa,lamane oi humaga yomo naro gosali,laane oi humaga yomo naro ledawa,oi
oroma yomo nuwu galimawa ori,oi oroma yomo nuwu mbola niotarwa,oroma zimendua wasiwa
toele zimendua wafulu.
Lamane yahaloi dania yahalokha khonia,lamane nofatiu nangi bandege ndege
dano,nofatiu namgi bambawa gawuwukha nasi noitoro yomo naro gosali,noitoro yomo naro
ledawa,noawai mate yomo wandu sisiwa talinga noawai mate yomo wandu sisiwa taa
taa,lamane noogomi yomo naro gosali lamane noogomi yomo naro ledawa,lamane looroma
yomo khonia galimawa ori looroma khonia nuwu mbola niotarawa,lamane looroma zimendua
wasiwa lamane looroma zimendua wafulu.
Ando naubobogo loabolo bolo,lamane zarou siai gozo sanema bowo raya badano
ngawanua mazingo,lamane mano sibai yomo golembata tola nora,meno irugi lala waanumana
furi zatua khoma sisagoto faatumbu,ando dania walo sumangemi yaami tome salua bawatalinga
mbato,aya dania khomi waebolo dodo.
TOME
SOWATO
TOME
kala,no manaembu nifakea yawa.nomogari nitata anaa. Baowao nasa nomegeno magu balugu
lo nai aboto nafo bambawa,lo nai ahoe metagari mbanua,no irugi tou dalu golayama you bahulo
solangi langi,you bahulo solaya laya.ando dania meirugi tou dalu golayam isofu. Imane wanofu:
haniha ndaugo zowengu wengu haniha ndaugo zodawa dawa,zisiwa luo zisiwa mbongi. Imane
yaodo mali boro zide ide yaodo boro mali zinumana,tano khogu haizai saembu gari,tano khogu
haizai saembu woda,nogoi faefa khogu tou dalu golayama,lofabobo badano niha lofakhai
badano sebua.
Ando dania iwao maindo ba gambolo langi,ando dania iwao maindo bagambolo
mbawa,iwao boi busi dodou silo lala,boi busi dodou silo lua lua.ando dania ihalo khonia zigu sigu
mbihara ibiza tou dalu golayama,ibiza toi khonia dalu zebolo. Ihalo zui khonia rate sizai ombu
ombu gawoni,awena ifabobo badano niha awena ifakhai badano sebua. Badhu mano dao magu
baluhu.
Bameno fabobo khonia dano badano niha,ba meno fakhai khonia dano badano sebua.ba
ando waso zumange khomi dome watalinga mbato. Bafayagu .............................lo................
razo sebua raya badano ngawanua mazingo.lamane mano sibai numono solemba badola nora.
No sangadolo li ba mbuu dolo tolo,no sangadolo li ba wehede hede,no sangadolo yomo mbumbu
gosali,nosangadolo yomo mbumbu ledawa,lamane no samadaya tou talu golayama, lamane no
samadaya tou talu zebolo, yomo bagolembata tola nora,meno niha sebua uli laharo ganaa,no
ibonokhi zebua awo zide ide,yomo bagolembata tola nora,lo sifawuka wuka huhuora.
TOME
Ba otuno nomegeno magu balugu. Duha asaulewa nangi duha asaulewa mbawa,you ba
mboto zilima idano,you ba mboto niha you sihono,. Wano fasaule khonia li bawehede hede,wano
fasaule khonia li bambuu dolo tolo,bano goi nasa fasaule yawa khonia mbumbu gosali,bano nasa
fasaule khonia mbumbu ledawa. Bano goi nasa manaere moafi zumbila khonia tou dalu
golayama,notumue moafi ganowo tou khonia dalu zebolo. Ando awai halowonia fowengu wengu
,awai halowonia fodawa dawa,zisiwa luo zisiwa mbongi . baduhu dao magu balugu.
Baowao megeno magu balugu noirongo wowengu wengu, noirongo wedawa dawa,raya
razo sebua faaere,razo sebua famihara raya badano ngawanua mazingo, no ibee zikhori mboro
dalinga memoia yawa ba rawi mbaw duwu tuwu,ando dania ilau mofano loaozo aozo dodo,ilau
mofano loidai dai,razo sebua faaere razo sebua famihara,lamane nomobaru sihando tano,
lamane no moaya totoa mburusa, nomangosao aya totoa kala kala,no mogari nitata anaa,
nomosaembu nifakea yawa, iohe khonia zitora dano bawamozi, iohe khonia zitora dano
bawanika. Lamane lonai aboto nafo bambawa,lonai ahoe metagari mbanua,noirugi tou dalu
golayama,you bamboto zilima idano,you bamboto niha you sihono.
Ando dania isofu iwao haniha ndaugo zowengu wengu hulo ndaono, haniha ndaugo
zidawa dawa hulo zilaowa,zisiwa luo zisiw mbongi. Imane yao duha asaulewa nangi yao duha
asaulewa mbawa,imane nofasaule khogu li bambuu dolo tolo,imane nofasaule khogu li
bawehede hede,. Nofasaule yomo khogu mbumbu gosali nofasaule nasa khogu mbumbu ledawa.
Nonasa manaere moafi zumbila tou khogu dalu golayama, no tumue moafi ganowo khogu tou
dalu zebolo. Ando dania iwao razo sebua faaere iwao razo sebua famihara,iwao boi busi dodou
silo lala lala,boi busi dodou lo lua lua. Ando dania maoso razo sebua faaere maoso razo sebua
famihara,ihalo nayania totoa mburusa ihalo nayania totoa kala kala,itaruo tou badalu
golayama,itaruo tou badalu zebolo, ana awena adolo yomo khonia yomo bambuu dolo
tolo,awena adolo khonia li ba wehede hede,adolo yomo khonia mbumbu gosali awena adolo
yomo khonia mbumbu ledawa.ihalo khonia zitora dano bawamozi,ihalo khonia zitora dano ba
wanika.ibee famadaya dano soafi zumbila,ibee famadaya dano soafi ganowo,awena fadaya tou
khonia tou dalu golayama,awena fadaya tou khonia dalu zebolo,kho duha asaulewa nangi kho
duha asaulewa mbawa.
Bameno adolo li bawehede hede bameno adolo khonia li ba mbuu dolo tolo,ba meno
adolo yomo mbumbu gosali,meno adolo yomo mbumbu ledawa,no fadaya dalu golayama,meno
fadaya tou khonia dalu zebolo,ando waso zumange dome khomi zalua badalinga mbato.dao ua
dao magu balugu.
SOWATO
Ando yaia wo magu balugu. Yae dania watumbu zehato balala wehede hede watumbu
zehato balala daromali,meno alua dome bawatalinga mbato,lamane louila dania
naduhu,naloo,melahalo meladuno duno,melahalo melabuabua,nidano nikalo nangi nidano
nikalo mbawa,you bamboto zilima idano you bambot niha you sihono.
Lamane heiwisa nidano nikalo nangi lamane heiwisa nikalo ndano mbawa,lo lulu
sitetendo raya lamane lo luaha samoro lata.lamane noabango ia bulu gawoni lamane noabango
ia bulu lae wawa.lamane oi lalili ia tome simoi lamane oi laroi ia dawa saniaga,lamane lokhora
baso baso dodo bawekoli,lamane lokhora baso baso dodo bawofano,lamane awai halowonia
25
Fowengu wengu,lamane awai halowonia fodawa dawa,zisiwa luo zisiwa luo zisiwa mbongi.
Lamane haniha zamondondongo fowengu wengu,lamane haniha zamondondongo fodawa
dawa,lamane oro raya maindo bagambolo langi,lamane oro raya maindo ba gambolo
mbawa.laman e noibee zikhori boro dalinga memoia yawa barawa mbawa duwu tuwu,imane
haniha siou zowengu wengu haniha siou zodawa dawa,you ba mboto silima idano you ba mboto
niha you zihono.imane alai naawogu bawamailo imane alai naawogu ba wnaada,awo khogu
melito duturu awo khogu melito danga.
And dania ilau mofano loaozo aozo dodo,ando dania ilau mofano noidai dai,maindo ba
gambolo langi maindo ba gambolo mbawa.lamane nomobaru sihando tano lamane no moaya
totoa mburusa,nomogari nitata anaa nomangosao aya totoa kala kala,lamane loaboto nafo
bambawa,loahoe metagari mbanua,lamane noirugi tou dalu golayama,you ba mboto silima
idano,you ba mboto niha you sihono.
Lamane ando dania yomo isofu,haniha ndaugo zowengu wengu,haniha ndaugo zodawa
dawa.zisiwa luo zisiwa mbongi.imane yaodo nidano nikalo nangi imane yaodo nidano nikalo
mbawa.imane lo lulu khogu si tetendo raya lo luaha khogu samoro lata.noabango ndao bulu
gawoni noabango ndao bulu laewawa.oi lalili ndao tome sikoli oi laroi ndao dawa saniaga.melo
khora basa basa dodo bawofano melo khora basa basa dodo bawekoli.
Ando dania iwao maindo bagambolo mbawa ando dania iwao maindo ba gambolo
mbawa,iwao boi busi dodo baro dotoa boi busi dodo yawa mbo.ando dania ihalo nayania
totoamburusa itendoo raya.lamane nomoi fangar lulu,ihalo nayania totoa kala kal ikhoi you,no
moi fangoroma lata famoluaha banasi.awena moluaha mbulu gawoni awena moluaha mbulu
laewawa.awena maiki nono matua sabolo tola awena laboho ono alawe sanau talinga.lamane
awena so mbaso baso dodo khoda bawofano,sosaae mbaso baso dodo khoda bawekoli.
Mano naubobogo loabolo bolo,lamane zarou sibai nidano nikalo nangi,nidano nikalo
mbawa,you bamboto zilima idano ypu bamboto niha you sihono,lamane mano sibai yomo
golembata tola nora,meno irugi lalal waanumana.furi khoma zatua sisagoto yawa furi zatua
khoma sisagoto faatumbu.aya dania khomi waebolo dodo.
Lamane zarou sibai maindo bagambolo langi zarou siai maindo bagambolo mbawa,raya
badano ngawanua mazingo.lamane mano sibai numono solemba badola nora,lamane hulo
zamoluaha bulu gawoni,lamane hulo zamoluaha bulu laewawa,meno ibee zebua awo zide ide
fona bagolembata tola nora,meno niha sebua uli laharo ganaa,ibee banuwu ba ibee ba niwa.
TOME
Ba otuno nomege magu balugu.
Nidano nikalo langi nidano nikalo mbawa,you bamboto zilima idano,you ba mboto niha
you sihono. Wano abango ia bulu gawoni wano abango ia bulu lae wawa.melo lulu khonia
sitetendo raya melo luaha khonia samoro lata samoluaha ba nasi. Anddo awai halowonia
fowengu wengu ando awai halowonia fo dawa dawa,zisiwa luo zisiwa mbongi.ba duhu dao magu
balugu.
Baowao nomegeno magu balugu noirongo raya wmindo ba gambolo langi noirongo raya
maindo bagabolo mbawa,no ibee zikhori mboro dalinga memoia yawa barawi mbawa duwu
tuwu.imane haniha siouozowengu wengu haniha siou zidawa dawa,you bamboto zilima idano
you bamboto niha you sihono.imane alai naawogu bawamailo,imane alai naawogu
bawanada,awo khogu melito duturu awo khogu melito danga.
Ando dania ilau mofano loaozo aozo dodo,ando dania ilau mofano loidai dai,lamane
nomobaru sihando tano,lamane nomoaya totoa mburusa,nomogari nitata anaa,no mosaembu
nifakea yawa,nomangosao aya totoa kala kala. Lamane lonai aboto nafo ba mbawa lonai ahoe
metagari mbanua,lamane noirugi tou dalu golayama,you bamboto zilima idano you bamboto
niha you sihono.baduhu mano dao magu balugu.
26
Baowao nomegeno magu balugu maindo bagambolo langi maindo bagambolo
mbawa,isofu yomo haniha ndaugo zowengu wengu haniha ndaugo zodawa dawa,imane yaodo
nidano nikalo langi imane yaodo nidano nikalo mnawa,lo lulukhogu sitetendo raya loluaha khogu
samoro lata,samoluaha banasi.oi lalili ndao dome sikoli oi laroi ndao dawa saniaga,melo khogu
baso baso dodo bawofano melo khogu baso baso dodo ba wekoli,ando dania iwao maindo ba
gambolo langi ando dania iwao maindo bagambolo mbawa,imane boi busi dodo baro dotoa boi
busi dodo yawa mbo. Ando ihalo nayania totoa mburusa itendoo raya imane nomoi fangoroma
lata,ihalo nayania totoa kala kala itendoo you nomoi fangoroma lata luaha banasi,lamane awena
moluaha mbulu gawoni awena moluaha bakha mbulu lae wawa,awena maiki nono matua sabolo
tola,awena maiki nono alawe sanau talinga,lamane sosaae mbaso baso dodo khoda bawekoli
sosaae mbsa basa dodo khoda bawofano.
Ando menoso mbaso baso dodo bawofano ando menoso mbaso baso dodo khoda
bawekoli.ando waso zumange khomi dome bawatalinga mbato. Dao ua ho wo magu balugu.
TOME
Baotuno nasa nomegeno magu balugu.
Mbaruwa dano hia ono siaa kho mbalugu sirao,wano lafailo ia badano sogomi gomi wano
lafailo ia ba dano silo oroma roma,walo oroma yomo khonia mbumbu gosali walooroma yomo
khonia mbumbu ledawa,wano goi ogmi gomi khonia dalu golayam wano goi ogomi gomi khonia
dalu zebolo,walo oroma khonia lala banidano walo oroma khonia lala ba ganaua soromi.ando
dania awai halowonia fowengu wengu ando dania awai halowania fodawa dawa,zisiwa luo zisiwa
mbongi baduhu dao magu balugu.
Baowao nasa nomegeno magu balugu nosa yawa irongo laia sihulo mbalaki wano yawa
irongolaia sihulo mbalaki,wano ibe zikhori mboro dalinga memoia yawa bambawa duwu
tuwu,meimane haniha tou zowengu wengu hulo ndaono haniha tou zowengu wengu hulo
zilaowo,imane alai naawogu bawamailo alai naawogu bawanada alai naawo khogu
me;iraono,alai na awo khogu meide ide.awo khogu sifaohe taio awo khogu sifaohe bolokha.
Ando dania ilau mofano laia sihulo mbalaki ando dania ilau mofano laia sihulo ganaa tou
badoru tanea dano. Lamane no mobaru ia sihando tano no,lamane nomoaya ia totoa
mburusa,nomogari nitata anaa nomosaembu nifakea yawa nomangosao aya totoa kalakala.
Lamane noiohe khonia zoromi ateula nangi lamane noiohe khonia zoromi ateula
mbawa,noiohe khonia dori simatonga dano,lamane lonai aboto nafo bambawa lamane lonai
ahoe metagari mbanua,lamane noirugi tou doru tanea dano.
Ando dania isofu haniha ndaugo zowengu wengu hulo ndaono haniha ndaugo zi dawa
dawa hulo zi laowo,imane yaodo mbaruwa dano hia ono siaa kho mbalugu sirao. Imane no
lafailo ndao badano sogomi gomi no lafailo ndao badano silo oroma roma, imane lo oroma yawa
khogu mbumbu gosali imane lo oroma yawa khogu mbumbu ledawa,lo oroma yomo khogu
watalinga nomo si ofa, bano goi ogomi khogu tou dalu golayama,no goi ogomi tou khogu dalu
zebolo,lo oroma khogu lala ba nidano lo oroma khogu lala ba ganaua soromi,baduhu mano dao
magu balugu.
Ando dania iwao laia sihulo ganaa ando dania iwao laia sihulo mbalaki,imane boi busi
khou dodo silo lala boi busi khou dodo silo lua lua,ando dania ihalo khonia zoromi ateula nangi
ando dania ihalo khonia zoromi ateula mbawa,ifada yawa ba mbuato aro gosali. Awena oroma
yomo khonia mbumbu gosali awena oroma yomo khonia mbumbu ledawa,lamane awena yomo
oroma khonia watalinga nomo siofa,awena ihalo khonia dori si matonga dano,itorini khonia tou
dalu golayama,itorini khonia tou dalu zebolo,awena oroma khonia lala banidano awena oroma
khonia lala ba ganaua soromi, baduhu dao magu balugu.
Bameno oroma khonia lala ba nidano ba meno oroma khonia lala ba ganaua soromi,ando
waso zumange dome khomi bawatalinga mbato,dao wo ho ua magu balugu.
SOWATO
Ando yaia wo balugu.
Yae dania watumbu zehato balala wehede hede yae dania watumbu zehato balala
daromali,wano alua dome bawatalinga mbato,lamane louila dania naduhu naloo,melahalo
meladuno duno melahalo melabua bua,nono gulo uwu hayo anaa,raya badano ngawanua
Mazingo.lamane noaoi khonia zofu ba zinata mbawa lamane noaoi khonia zofu ba danea
lela,lamane nonasa mate khonia wandu ba dalu galizuzu,nonasa mate khonia wandu ba dalu
galooa yawa,lamane looroma khonia laa laa nosi lamane looroma khonia,looroma khonia
gindo indo mboto,ando dania awai halowonia fowengu wengu ando dania awai halowonia fo
dawa dawa,zisiwa luo zisiwa luo.
Lamane haniha zamondondongo khonia fowengu wengu lamane haniha zamondondongo
khonia fo dawa dawa,lamane oro yawa simatua darito lamane oro yawa simatua zita,imane
haniha tou zowengu wengu haniha tou zodawa dawa,tou banidano samalili ahe mazingo,tou
banidano samasui ahe ombolata langi,imane alai naawogu meide ide imane alai naawogu
meise ise,ando dania ilau mangahani simatua darito ando dania ilau mangahani simatua
zita,iohe khonia wandu bagalizuzu iohe khonia wandu ba galooa yawa,fandu faramata ita fandu
faramata lili,lamane lonai aboto nafo bambawa lamane lonai ahoe metagari mbanua,lamane
noirugi tou nidano samalili ahe mazingo, lamane noirugi tou nidano samasui ahe ombolata
langi.
Ando dania meirugi isofu,imane haniha ndaugo zowengu wengu haniha ndaugo zi dawa
dawa,zisiwa luo zisiwa mbongi.imane yaodo nono gulo uwu hayo anaa,imane noaoi khogu zofu
bazinata mbawa,noaoi khogu zofu bazinata lela,nonasa mate khogu wandu bagali zuzu nonasa
wate khogu wandu ba dalu galooa yawa,looroma khogu gindo indo nosi looroma khogu laa laa
mboto.
Ando iwao simatua darito ando iwao simatua zita,iwao boi busi dodo yawa gate boi busi
dodo yawa mbo,ando dania ihehaini mbisonia sita ando dania iwuwusi mbisonia tarito,lamane
awena mangandauli khonia mbiso bazinata mbawa awena mangandauli khonia mbiso ba danea
lela,kho nono gulo uwu hayo anaa,awena ihalo khonia wandu faramata ita awena ihalo khonia
wandu faramata lili,ifada yawa ba galizuzu ifada yawa ba dalu galooa yawa,awena oroma khonia
gindo indo nosi awena oroma khonia laa laa mboto,khonono gulo uwu hayo anaa.
Mano nauangera ngeraigo ia todogu, naubobogo loabolo bolo,lamane zarou sibai gulo
nono gulo uwu hayo anaa,raya banidano samalili ahe mazingo,raya banidano samasui ahe
ombolata langi,lamane mano sibai yomo zatua khoma badalinga mbato.meno irugi lala
waabasaki meno irugi lala waatosasa.no simate era era dodo furi zatua khoma sisagoto
yawa,furi zatua khoma sisagoto featumbu,ando dania walo sumangemi yaami tome salua
badalu golayama,aya dania khomi waebolo dodo.
Lamane zarou sibai zimatua darito lamane zarou sibai zimatua zita,yawa badano
ngawanua mazingo,lamane mano sibai numono solemba badola nora,nosanolo bawaatosasa
nosanolo ba waabasaki,no samokai lala wangera nera dodo,yomo kho golembata tola
nora.lamane oro mengaoto ziulu lamane oro mengaoto zalawa,lamane nonasa nih sebua uli
laharo ganaa.
TOME
Baotuno nomege magu balugu,nono gulo uwu hayo anaa,raya banidano samalili ahe
mazingo,raya ba nidano samasui ombolata langi,wanosa aoi khonia zofu bazinata mbawa wano
nasa aoi khonia zofu badanea lela,bano goi mate khonia wandu yawa badalu galizuzu,wano goi
mate khonia wandu ba dalu galooa yawa.walo oroma khonia gindo indo nosi walo oroma khonia
laa laa mboto,ando awai halowonia fowengu wengu awai halowonia fe dawa dawa,zisiwa luo
zisiwa mbongi, ba duhu dao magu balugu.
Baowao no megeno magu balugu,noirongo yawa simatu darito noirongo yawa simatua
zita.ando dania iwao,haniha tou zowengu wengu haniha tou zo dawa dawa,tou banidani samalili
ahe mazingo tou ba nidano samasui ahe ombolata langi,imane alai naawogu meide idealai
naawogu meise ise,ando dania ilau mangahani simatua darito ilau mangahani simatua
zita,lamane iohe khonia wandu ba dalu galizuzu,iohe khonia wandu badalu galopa yawa,fandu
faramata ita,fandu faramata lili,lamane lonai aboto nafo bambawa lamane lonai ahoe metagari
mbanua,lamane noirugi tou nidano samalili ahe mazingo,lamane noirugi tou nidano samasui
ahe ombolata langi.
Ando dania meirugi,isofu imane haniha ndaugo zowengu wengu haniha ndaugo zi dawa
dawa,zisiwa luo zisiwa mbongi.imane yaodo nono gulo uwu hayo anaa, noaoi khogu zofu
bazinata mbawa noaoi khogu zofu badanea lele,nonasa mate khogu wandu ba dalu galizuzu na
mate khogu wandu ba dalu galooa yawa,looroma khogu gindo indo nosi looroma khogu laa laa
mboto.
Ando dania iwao simatua darito,ando dania iwao simatua zita,imane boi busi dodo yawa
gate boi busi dodo yawa mbo,ando dania ihehaini zofunia tarito ando dania iwuwusi mbisonia
sita,lamane awena mangawuli khonia mbiso bazinata lela awena mangawuli khonia mbiso ba
danea lela khonono gulo uwu hayo anaa,awena ihalo khonia wandu faramata ita awena ihalo
khonia wandu faramata lili,ifada yawa ba dalu galizuzu ifada yawa badalu galooa yawa,awena
oroma khonia gindo indo nosi awena oroma khonia laa laa mboto kho nono gulo hayo anaa.
Lamane meno mangandauli khonia zofu ba zinzta mbawa lamane meno mangandauli khonia zofu
ba danea lele,bameno oroma khonia gindo indo nosi ba meno oroma khonia laa laa mboto.
SOWATO
Lamane tema dania hasamuza hamaokho,melafailo mono mono mbawa adu raya ba dano
ngawanua mazingo.
Lamane lahalo ia lafabali dua, : idoni nomo si felendua ngaroro
Idoni nowo sifelndua ngarofa
TOME
Badhu ae dao magu balugu melafailo mono mono mbawa adu raya badano ngawanua mazingo.
Lamane lahalo ia lafabali dua : idoni nomo sifelendua ngaroro
Idoni nowo si felendua ngarofa
SOWATO
Tema dania hasamuza hamaokho tuada sebua moroi ba langi,lamane ibozi khonia
garamba fa matutu,ibozi khonia duturu ni hela hela,lamane owulo yawa zisiwa banua
faroko,owulo yawa zisiwa talu golayama. Lamane hana waobozi garamba famatutu,hana
waobozi duturu nihela hela,waobozi wondahi tola ganaa. Imane yae mbewewo zo aya
lauru,yae bewewo soaya gafore,imane fali fali ngenge danomo zisokhi,imane khai khai danomo
somasi ita. Imane siaa gumi dalio nifohoro,imane awena betua dodo lala,imane awena ngarute
bobo mbu,awena anaa silima saga sifao kaunga likhe gola,fanekhe dalinga zisambua ono zalawa,
lamane ando dania tebai mutalui wali fali danomo zisokhi,ando dania tebai mutalui wamakhai
danomo zomasi ita,lamane hana nomege uwuda melafailo,melafalo mauwuda siofa balo
danomo.lamane tanomo golola,tanomo wamaseha khoma yaaga sowato,ba mafuli khomi yaami
tome.
TOME
Baduhu magu balugu............. bayae goi zoboro duma duma famaedo lala,waanumana numono
solemba badola nora.
Lamane louila naduhu naloo, nalahalo naladuno duno,nalahalo nalabua bua,warokha
sisambua laa,warokha sisambua indo,you bamboto zilima idano,you bamboto niha you sihono,
lamane dao niha fondege zinumana,lamane dao niha fondege zide ide,lamane lo nukha rambu
rambu ba nosi,lonukha balu balu ngaeu,notoinia niha sihasamo samosa,medao niha silo
talifuso,lamane yahaloi dania yahalokha khonia,lamane notehongo teturia gozo sanema bowo
raya badano ngawanua mazingo,lamane sokhonia yomo mbwo sisiwa nganui nihoso,
Ando dania maoso warokha sisambua laa,warokha sisambua indo,moia fatome kho gozo
sanema bowo raya badano ngawanua mazingo,moia mufaigi mbowo sisiwa nganui
nihoso.lamane ihene sitou nasi bambawa nadu,lamane irugi raya dano ngawanua
mazingo,lamane tobara bara tou nidano sirido rido,samalili tou ahe mazingo,samasui tou ahe
gombolata langi.lamane lo khonia dela fangoto siefo,noa goi tou fahona mbuaya ina matua,nogoi
tou fahona mbuaya lagege anaa,ando awai halowonia fowengu wengu ando awai halowonia
fodawa dawa,zisiwa luo zisiwa mbongi.lamane yahalo dania yahalokha khonia.lamane nowosa
irongo yomo gozo sanema bowo.imane haniha tou zowengu wengu haniha tou zo dawa
dawa,zisiwa mbingi tou bazamalili ahe mazingo,tou bazinga nidano samasui ahe ombolata langi.
Ando dania moi mufaigi gozo sanema bowo,lamane iohe khonia naya totoa mburusa,iohe
khonia naya totoa kala kala,lamane irugi tou nidano samlili ahe mazingo,irugi tou nidano samalili
ombolatalangi,lamane isofu: imane haniha ndaugo zowengu wengu haniha ndaugo zodawa
dawa,tou bazinga nidano gahe mazingo tou bazinga nidano samasui ahe gombolata langi, imane
yaodo warokha sisimbua laa yaodo warokha sisambua indo,imane moido wnao fatome yomo
khou,moido mufaigi mbowo sisiwa nganui nihoso. Balo khogu dela fangoto siefo,notobabara tou
nidano sirido rido,samalili tou ahe mazingo samasui tou ahe ombelata nalangi.no tou fahona
mbuaya ina tua ,no tou fahona mbuaya lagege anaa,ando dania iwao gozo sanema bowo,iwao
boi busi dodo silo lala,iwao boi busi dodo lua lua.ando dania ifanaere nayania totoa
mburusa,ifanaere nayania totoa kala kala,lamane nomoledo yawa gawu si mosola lamane
nomoledo yawa gawu sizai ombu ombu gawoni,noawai tobali khonia dela fangoto siefo,awena
dania maoso gozo sanema bowo,ituyu danga warokha sisambua laa ,ituyu danga warokha
sisambua indo,iohe yomo ba naro gosali uwu zoromi,iohe yomo ba naro gosali uwu
ledawa,imbee mbaru sihando tano ifangoaya totoa mburusa.ifogari nitata anaa ifosaembu
nitata yawa.awena maiki warokha sisambua laa,awena miki warokha sisambua indo.imane
fagolo saae ndao mane ono zalawa boo,fagolo saae ndao mane onomatua mazingo,imane fagolo
sae ndao mane ono matua nata.
Lamane mane naubobogo loabolo bolo,lamane zarou sibai warokha sisambua laa,zarou
sibai warokha sisambua indo,lamane zarou sibai numono solemba badola nora,noniha fondege
zide ide noniha fondege zinumana,meno niha silo uli laharo ganaa.
Lamane zarou sibai gozo sanema bowo raya badano ngawanua mazingo,lamane mano
sibai yomo golembata tola nora,noifazokhi zilo badanga,noifazokhi zilo baduru.banumono ande
solemba badola nora,noiila waniha silo uli laharo ganaa,wano niha fondege zi numana.
OLOLA MBAWI
TOME
Lamane: No soo yomo balugu ....................................??? 3 x
SOWATO
Lamane: Heeeeeeeeeeee ............................................
TOME
Lamane : Baso woniwaoma magu balugu .... !!!!
Nofazazi naya tola lauru,nofazazi naya tola gafore,yomo baro gosali uwu zoromi yomo
baro gosali uwu ledawa,dao waso ndaaga maokho,bawamasao manu manu mbowo
kho ndaama,niohe numono solemba ba dola nora.
SOWATO
Baiza wobalugu namaangeraigo ia todoma manu manu mbowo niohe numono
solemba badola nora,noono mbawi sitola manoro otalua mbanua,daa nono mbawi sisiwa
ngaoto fangebua,sisiwa rozi aetu talu wondaa,awai nifadolo halu male anaa dola hulu,lamane
laduwago wanikha sisiambua lauru ba mbango mbango,lamane loaduwa zisambua tawa
deu,meno wo bawi sadage dage fangebua,sebua mege badawo wanikha,sebua mege basata
ndua,lamane latulio daroo dumulu fona galukha zimbi.lamane basoua nisofuma khomi yaami
samasao manu manu mbowo niohe numono solemba ba dola nora. Lamane haiwisa mege
memirau manu manu mbowo niohe numono solemba badola nora,lamane hauga mege gele
gele hauga mege hago hago.baiza wo magu balugu namafaigi mege wesu manu manu mbowo
kho ndaama,niohe numono solemba badola nora,sageu orana mbagi gahe,basageu nukha bakha
mbobo galogo.
Lamane haiwisa mege memofano manu manu mbowo kho ndaama,niohe numono
solemba badola nora,hadia no mamarekha bazilalo yawa gosali,hadia no mamarekha banohi
tanda mbanua................?
Lamane meitalui mege khomi horo mbanua,memilaloi tou khomi dalu golayama,hadia
nomamahasu,bahauga tezaumba duhe si falawa alogo.............?
Bamemirugi mege dalu lala hadia nomiriwa lahe tano bagambolo,hadia nomiriwa lahe
tano bagabera,
TOME
Duhu ae dao niwaomi yaami satua zalawa zowato.
Bameso ndatuada ho sa mege raya ba gomo sidele ia ba nalawo siaa mbanua. Badao so mbawi
sisiwa ngaoto aro goli fangebua,ba dao so mbawi sisiwa rozi aetu talu wondaa,ba dao so
mbawi nieebua badawo wanikha,bawi nieebua basata ndua.
Baowao megeno magu balugu lafadolo halu male anaa yawa badola hulu,laduwago wanikha
sisambua lauru ba mbango mbango,lamane loaduwa zisambua tawa deu,duhu dao magu balugu
na ba ginoto mefona.
Lamane yahaloi dania yahalokha khonia,mauwu ndatuada siofa balo danomo,lamane no larigi
dano ande sifasulo waa nakhe,tano sifasulo waa ndiho,sino alua yawa gawu gawu nasi.
Lamane latanogo na tanomo ziwarasi,lamane lomolai bambawa goho koho,lamane latanogo
natanomo gowi belu,lamane lonai ibobo duhe,lamane lafotuwu namanu manu mbowo kho
ndaama,lamane labee bakha ba mbao nono mbawi siofa tue,lamane hato idania tolu tue
naalua ndofi,lamane tenga satedou awuwu inai so.
Lamane mano sibai manu manu mbowo kho ndaama,niohe numono solemba badola
nora,lamane ha ono mbawi silo taya gara gara,lamane lo sohege,lamane lo sohogo,lo
sohofu,lamane lo samarekha ba mboro zilalo yawa gosali,lamane logoi samarekha ba mboro nohi
tanda mbanua,balo nasa molahe badano,mehaono mbawi nitaya bazirugi,mehaono mbawi
nitaya bamowa gae.
Ando lo masofu zilalo yawa siofa dao lomasofu ndiwa sanana ba dano,lo masofu
gamohokha taru taru awono,hada,o nalo akao ami miombakhao khoma gamohokha boro
zirahi,hezo gamohokha boro goo,hezo gamohokha boro zoisoi.amokha manu manu mbowo
niohe numono solemba badola nora.
T O L A G O L O L A
FAMAGO TANO
Noawai dano fagolo golo,no awai dano fadaya daya,nibago zilawo silauma momboi,iwao
kho nata balugu luo mewona.iwao failo tou niha ba dola ero dano,iwao nata balugu luo mewona
tebai nasa mufailo tou niha ba dola ero dano,iwao so hedu hedu mbowo baro gosali iwao so
hedu hedu mbowo baro mogasa gasa,iwao lo nasa muamonio naya tanomo dano mangiso
daringongo kara,mangiso daringongo sawu,itogi danomo dano bawamozi itogi danomo dano
bawanika.
Ando maoso dania yawa nata balugu luo mewona,ifahede yawa nono si 11 lolo,ifahede
yawa nono si 13 gaya gaya,owulo yawa zi siwa banua faroko,owuloyawa zi 9 talu golayama,iwao
haniha dania ndaugo zimoi mamoni aya tanomo dano,ubee ndaugo banowi rou rou dodo.
Ufailowo dania ndaugo fabaya osali,ufailo wo dania ndaugo fabaya ledawa.
Lamane yahalo dania yahalokha khonia,lamane nofahulo laia sihulo mbalaki,nofahulo
laia sihulo ganaa,lamane lofakhamo isofu noilau tou ia badalu golayama.imane yaodo zimoi
manaogo aya amonita dano,lamane irugi raya danomo dano bawamozi,iamonio naya tanomo
dano,lamane yahalo dania yahalokha khonia,ha 4 luo ha 4 mbongi.nofatiu nangi bandege ndege
dano,nangi sifatoto kara,nangi sifatoto bau.humeu dano sizai ombu ombu gawoni,kumio dorosi
sizai hambo gosali,tokea laia sihulo ganaa tokea laia sihulo mbalaki. Iwao no ahowo naya
amonita dano,ifuli yawa ia baro gosali uwu zoromi ifuli yawa ia baro gosali uwu ledawa.iwao kho
nata balugu luo mewona,iwao no ahowo naya amonita dano,iwao failo saae niha tou ba dola ero
dano. Iwao ata balugu luomewona losahowo aya amonita dano,imane hana wahulo ofamoni
tanomo ziwarasi,hana wahulo ofamoni tanomo wakhe,ha ofa luo ha ofa mbongi.iwao alai
namangiso daringongo sawu iwao alai namangiso daringongo kara,itogi ziloto dano bawamozi
itogi ziloto dano bawanika.siwa luo siwa mbongi wanaogo aya amonita dano.lamane hiza
nauangerago ia todogu,lamane zarou sibai laia sihulo ganaa,zarou sibai laia sihulo
mbalaki.lamane mame sibai numonoda sino aefa.
Lamane ando dania maoso nata balugu luo mewona,lamane ifuli ifahede yawa nono si
felezaralolo,lamane ifuli ifahede yawa nono si fele dolu gaya gaya.owulo zui yawa mbanua si siwa
faroko,lamane owulo zui yawa zisara talu golayama. Iwao ata balugu luo mewona kho duada hia
walangi adu,ae amoni aya tanomo dano,ubee wo dania ndaugo ba nowi rou rou dodo,ufailo wo
dania ndaugo fabaya osali,udada wo dania ndaugo fabaya ledawa,ubee khou zono mbau ono
ndiwa,ubiza khou mbagi zilalo yawa,urate khou mbagi gehomo.faboi morete wiga bazerea,faboi
fatiti garamba ba zaita.
Ando dania iwao tuada hia walangi adu,iwao damoidii wanaogo aya amonita
dano,lamane heiwisa memoi wanaogo aya amonita dano duada hia walangi adu,lamane
nomobaru sihando tano,nomangosao aya totoa mburusa,nomanaembu nifakea yawa,no mogari
nitata anaa,nomanoho nindotoi kola,lamane noikamboloini niti niti mbora zisiwa ngawua,no
ikamboloini ngalu ngalu zotora,fanayaigo bakha zifangongo ngongo,fanayaigo bakha zifawai
wai.lamane tolu ngaoto bakha wangea balowi lowi,lamane salulu nasihulo wongi,lamane
ifangohosi nalaluo langi,lamane salulu nalaluo langi ifangohosi natano owi.
lamane noifada bakha nasio fangulu ganaa,noifada bakha mbu dolo tolo.lamane losagoi ileke
zasoso gona,lasagoi ileke zasoso hambawa,wanaogo aya amonita dano,zisiwa luo zisiwa mbongi
lo mamadu idano zambawa.
Ando dania meibiha luo ibiha mbongi,zisiwa luo zisiwa mbongi,humeu rate sizai ombu
ombu gawoni,mukio dorosi sizai hambo gosali.tokea duada hia walangi adu.iwao no ahowo aya
amonita dano,ando ituyu nayania totoa mburusa,ituyu nayania totoa kala kala,ifagaolo naya
totoa mburusa ifagaolo naya totoa kala kala,iotarai yawa dete holi anaa irugi you hohou mbawa
gawuwukha nasi.lamane lo sanende naya totoa mburusa lo sanende naya totoa kala kala,lamane
losanende gawu sizai bora,la sanende gawu sizai ombu ombu damboni.lamane nofagolo dano
mobawa lauru,nofagolo dano mobawa dumba,fagolo dano motete gurusi,fagolo dano motete
zinasa.ando dnia ododogo wao yaugo satu dome watalinga mbato,nano manende naya totoa
mburusa,nano manende naya totoa kala kala,nano itende gawu sizai bora,nano itende gawu sizai
bou bou damboni.
Awena dania ifuli ia yomo baro gosali,awena dania ifuli ia yomo baro ledawa kho ata
balugu luo mewona.iwao ata balugu luo mewona,iwao boi doloo ua banaro gosali,iwao boi
doloo ua banaro ledawa,ae tufa uanohi tanda mbanua,ando dania meirugi tou dalu golayama
tuada hia walangi adu,lamane moia itufa nohi tanda mbanua.
Lamane,imane yamane niha tou ba dola ero dano,yafahare hakhi yafasulo waa,yafasulo
fahalo tanomo,ya agadoru doru zagatua ya te ali ali walo walo,lamane ihedego lehe tano
bagambolo sanoro rawi bawa duwu tuwu sofeta yawa badete gurusi,lamane fangrai mboli
zisambua ono zalawa,lamane ihedego lehe tano ba gabera sanoro bawa duwu tuwu sofeta tou
badalu golayama.lamane fanua manu manu mbowo kho ndaama,lamane nifaudugo bakha
badawuyu galogo,lamane ihedego lehe sanuturu asi sebolo,lamane ihedego sangerai bowo horo
ba zanoro lala silo atulo ma bambowo horo.
Lamane awena idolo ia yomo banaro gosali,lamane awena idolo yomo ia banaro ledawa.
Lamane nolahenago yomo wakhe tawo mbanua sisiwa figa,yawa bazuzu hare tola ganaa,lamane
haifasaligoi mbagi mbolokha,lamane no moio sabuso talu,lamane awena ihalo nuwu gae siata
anaua,lamane loianemao idolo bazinata mbawa,imane yamane niha badola ero dano,yateobo
obo zagatua yateali ali nono ono,iwao yamangulu zimatua darito,iwao yamangulu zimatua zita.
Ando yaiawo balugu,ando dania melaobo aya tola lauru,melaobo naya tola
gafore,lamane siwa yawa dola doraa langi fagolo golo,siwa yawa doraa langi falawa lawa,kho
duha bandege dano.
Lamane hezo niobo aya tola lauru,lamane hezo niobo aya tola gafore,lamane
hasamataho bawa duwu tuwu,lamane hasamataho futori gosali,lamane dao niobo aya tola
lauru, lamane dao niobo aya tola gafore.
Ando dania maoso mbalo wairo waonekhe,mbalowairo waodoma sidasiwa niha. Laobo naya
tola lauru laobo naya tola gafore.lamane lahareo wato kuluba silito lawa talinga.lamane loatiho
loazaza zizai bora,lotezaumba mbaha sizai ulito si zewu,lafuli yomo ira baro gosali lafuli yomo ira
baro ledawa,yomo kho nata balugu luo mewona.
Iwao nata balugu luo mewona,hana wamifolobo tola haura,hana wamifolobo tola
zolowo,iwaolatuhambowo sihede hede sangera ngerai yomo bowo baro gosali,sangera ngerai
yomo bowo baro ledawa,mihalo naya totoa mburusa,mihalo naya totoa kala kala,mifaedogo
ndege ba gaondoma dola,fangoroma bakha gaondoma dola,mihalo nuwu madawa anaa folooi
momo simomomomofo.awena lahalo naya totoa mburusa awena lahalo naya totoa kala
kala,lafaedogo ndege ba gaondoma dola,lahalo goi nuwu madawa anaa foloi momo simomo
momofo,ira balowairo waonekhe ira balowairo waodoma sidasiwa niha.
Lamane yahaloi dania yahalokha khonia,lamane losaarou rou siaikoto bakha zilo itofa
aya totoa mburusa,zilo itofa aya totoa kala kala,lamane hato bakha sandohu ulito zi lewu.
Lamane laobo naya tola lauru lamane laobo naya tola gafore,lamane halafasaligoi khora
wato kuluba sisalito bawa talinga,lamane noasoa naya tola lauru,lamane noasoa naya tola
gafore,lamane mougu moagau badano,dola geu toraa langi.lamane lotobabara tou balala
ganaua soromi,noiosisio tou dalu golayama,loilangogo hakhi haziwala,loilangogo hakhi
hedowua,balo goi tesaho zago zambalikha.
Ando nauangerangeraigo ia todogu,walo ilangogo hakhi heziwala,walo ilangogo hakhi
hedowua,mano sibai yomo golembata tola nora,walo fangoroma tola safusi,banumono solemba
badola nora,melo uli laharo ganaa.
Ando zui nauangeraigo ia todogu,walo tesaho zago zambalikha,mano sibai numono
solemba badola nora,walo izofu zofu hare mbowo kho ndaama fona bagolembata tola nora.
Lafofo naya tola lauru,lafofo naya tola dumba,lafakaonio mbalugu AMOFOLA. Ifofoe naya
tola lauru,ifofoe naya tola dumba,looroma zisagotolauru.looroma zisagoto dumba.awena iwao
latuha mbowo sihede hede sangerangerai yomo bowo baro gosali,sangerangerai yomo bowo
baro ledawa,iwao mifongarongaroto hulo dowu,iwao mifongarongaroto hulo zukhu.
Meno awai lafofo naya tola lauru,awena latekhe gafore siofa lali,lafakaonio mbalugu
anekhela,ando dania maoso mbalugu anekhela.
Meno awai latekhe gafore siofa lali,awena latando mbulu waliera,lafakaonio mbalugu
ANANDALA,ando dania maoso mbalugu ANANDALA ilare mbau bau oli,ilare zaga nioboro
mboha,ilare zaga niomanu manu.dao zifao kho ndatuada siofa balo danomo,fanulo khora
laharo ganaa,fanulo khora laharo hamo,balazi khora mboli zisambua ono zalawa.
FAMONI AYA TOLA LAURU / FAMONI AYA TOLA GAFORE
Laamonio naya tola lauru,laamonio naya tola gafore.lamane hezo laamonio naya tola
lauru,lamane hezo laamonio naya tola gafore,lamane siwa yawa gosali fagolo golo, lamane siwa
yawa gosali falawa lawa,lamane laamonio bagosali silo nininini lamane laamonio baro gosali
silo gua gua.
Lamane heiwisa mege melaamonio,lamane tebai modele mbawi bambao lamane tebai
fadou manu bagolayama,tebai ahato ndaono matua sabolo tola lamane tebai ahato nono alawe
sanau talinga,lamane nadania lo afo naya tola lauru,lamane nadania lo afo naya tola
gafore,lamane ando lo nini ninida ando lo gua guada maokho ande meyaita samoni aya tola
lauru,samoni aya tola gafore.
Ando dania melasolo danomo ziulu melasolo danomo zalawa. Ifataro lamaeha si dofa
bawa lahari sofuso kara,ifaogo nete nete mbawa gari,ifaogo nete nete bawa woda,ifadouo wari
gowa kara,ifadouo wari gowa sawu,falawu hola hola galito.
3. Lafailo duada HAI WALANGI ADU,raya badete holi anaa,ba nalawo siaa mbanua.
Ladada ia fabaya osali,lafailo ia fabaya ledawa. Nofao khonia naya tola lauru,balazi khonia
wangahalo badano. Nofao khonia naya tola gafore,balazi khonia mbawi bambao,balazi
khonia mbawi baro mbato. Nofao khonia naya bulu waliera,fanulo khonia laharo
ganaa,fanulo khonia laharo hamo,balazi khonia mboli zisambua ono zalawa.
Lamane enao nalo mufatio nikhu gari enao nalo mufatio nikhu woda,ba enao nalo fao
mbinu gahe gosali,tola hogo niha,lamane lo bali ndatuada siofa balo danomo.
Lamane fabali ziofa balo danomo,tobali walu balo danomo,lamane fabali ziwalu balo
danomo,tobali feleono balo danomo,lamane fabali zi feleono balo danomo,tobali tolu
ngfuluara balo danomo,lamane fabali zi tolunafuluarua balo danomo,tobali ono ngafuluaofa
balo danomo,lamane fabali zionongafuluarua balo danomo tobali otu aofa niha.
Lamane nomozaewe moono galawa,nomozaewe moono mugu,ndatuada siofa balo
danomo.oi motaro naha mbanua,oi motaro naha nomo,lamane dozi boto hili buu lolo,dozi boto
hili hili dano,tetendo nete nete danga,tetendo toyo nete nete duru,fatebu aro zago gosali,lamane
tumeu ndao ba ndofia yawa.
Latanogo na tola dawuo sini,lamane falawu yawa dawuo ba ganoita,latanogo na tanomo
wino belu,awai soaya gelagela,awai soaya tola to matua,yawa mbua badodo ngamohi,awena
lafafali danomo zisokhi,awena lafalua danomo zomasi ita.
Lamane labee bakha ba mbao nono mbawi siofa tue,awena tola sanoro otalua
mbanua,lamane tola lafagaolo halu male anaa yawa badola hulu,lamane loaduwa wanikha
sisambua tawa deu,naladuwago wanikha sisambua lauru ba mbango mbango,lamane latulio
daroo mudaulu fona galukha zimbi,no ono mbawi sisiwa ngaoto aro goli fangebua,meno ono
mbawi sisiwa rozi aet talu wondaa,meno ono mbawi nieebua badawo wanikha,meno ono
mbawi nieebua basat ndua.
Ando dania faholi duada TARUOWASA LUO imane:
Holi le holi,siwa ato mboli zalawa,ba siwa gamatela mbawi,dema dema zisokhi,fanekhe dalinga
mboli zisambua ono zalawa. Siwa mbawi fankhe dola,lamane hafanunu manu bamboro,lamane
sambua owasa si ite,lamane falowa ato sitelawu badano,lamane sara boto nohi tou gamatela
mbawi.ando dania oi ahuwa nono matua sabolo tola,mamole nono alawe sanau talinga,mamake
doli doli eu baose nono matua sabolo tola,mamake duri mbalikha zago nono alawe sanau talinga.
Lamane oi odomba nono alawe sanau talinga,lamane losaae moita sinowu boli ganaa.
Awena dania faholi mbalugu BAHAKHI TELAUMBANUA imane:
HOLI LE HOLI,HANA NASIWA ATO MBOLI ZALAWA,BA HANA NASIWA GAMATELA MBAWIDEMA
DEMA ZISOKHI,SAMBUA ULI LO ANAA,SARA SARA LO BAWI,TALAU HUHUO
TAROMALI,MIGOHE GOHE KHOMI NIHA BANDOFIA MIBEE MBOLI. Ando dania hamanoi bawino
na ono matua no lafamatua,lamane ha mamalogu na ono alawe nolabee sinanda mboli ganaa.
Tema dania hasamuza hamaokho,moi malu nda gaoso sabolo tola,sitariami sauso osi,
amada lali boro zioli,hakomo tambali luo,amada moyo sibara bara,laso gae sidua daha.
Laohe galue sizai bulu mbalari,laohe dariawa sizai hambo gosali,laohe khora nasu
zokha,laohe khora nasu mboho,ha laholu holu mbagi nduu,ha lafato fato mbagi geu.notobali
boto lala sabolo,you badano siona ona,you badano sifulu zadumba,lamane ladudu khora nasu
zokha lamane ladudu khora nasu mboho,lamane:
1 . Lahalo ato nalaosi solahuhu,lamane lolai nosi sebua lahondogo ho ndege badambu
tambu,lamane saii bahutu hutu mbawa,labee bakha osi nono mbaru sekhelo,fangombakha
dania raya kho ziulu,fangombakha dania raya kho zalawa,kho ziofa balo danomo.
2.