column

Column Martijn

Inspire Aslander
stand-up filosoof en
mede-auteur van de
bestseller Nooit Af

Ik weet niet hoe het met u zit, maar ik begin de laatste tijd
een beetje een hekel te krijgen aan het woord inspiratie.
En in het verlengde daarvan aan inspiratiesessies
(-lunches, -platforms, -labs, -bootcamps, etc. etc.)
en inspirerend leiderschap.
Inspiratie komt van het Latijnse inspire, dat betekent: leven inblazen.
Wat dus enigszins impliceert dat er iets dood is. Nou zeg, ga er maar aan staan! Het zweet breekt me
regelmatig uit, als ik weer eens door een dagvoorzitter word aangekondigd als een inspirerende spreker...!

Inspireren, in de overdrachtelijke betekenis waarin wij het gebruiken, is geen werkwoord. Het is niet iets
wat je kunt doen. Je kunt geen knopje indrukken en hoppa: inspiratie! Inspiratie is iets dat kan optreden,
als de omstandigheden gunstig zijn. Het is de eventuele bijvangst van een wellicht enthousiast en
hartstochtelijk betoog.

Dat is overigens wl wat ik doe: enthousiast en hartstochtelijk betogen. En natuurlijk hoop ik dan dat dat
inspiratie oplevert. Want inspiratie geeft energie, en dat is wat nodig is om dingen in beweging te zetten.

Regelmatig wordt mij gevraagd waarom ik toch zon optimistische kijk heb op de wereld en de toekomst.
(Er zijn zelfs mensen die het me kwalijk nemen!) Maar ik kan er niets aan doen: ik verdiep me dagelijks
in de technologische ontwikkelingen en het kan bijna niet anders dan dat je daar vrolijk van wordt.
Als ik lees dat er droogte en hongersnood dreigen in Afrika, dan vind ik dat uiteraard k heel erg,
maar als je tegelijkertijd weet dat men al heel ver is met de technologie die zout water gemakkelijk
en goedkoop kan omzetten in zoet water, dan bekijk je zon bericht toch in een ander perspectief.

Ik antwoord altijd maar dat ik heus ook wel een pessimistisch en technofobisch verhaal kan houden,
met doemscenarios en gevaren en ethische bezwaren, maar dat er in de menselijke geschiedenis nog
nooit een vraagstuk is opgelost vanuit pessimisme, dus waarom zou ik dat doen?

8
Ik ben ervan overtuigd dat we naeve optimisten
nodig hebben die, niet gehinderd door conventies
en de verlammende gedachte dat er eerst heel
veel geld nodig is, net dat ene perspectief
kunnen vinden om een probleem te tackelen.
Zoals bijvoorbeeld Boyan Slat, de jongen die zich
door de plastic soep liet inspireren tot zijn
Ocean Cleanupinstallatie.

Het wordt pas echt interessant als naeve

optimisten gaan samenwerken met andere naeve
optimisten. En helemaal als ze uit verschillende
werelden komen; de beste oplossingen voor een
probleem op een bepaald vlak zijn immers vaak
outside the box te vinden, in een ander vakgebied.
Ik las laatst in het boek HOMO DEUS van Yuval Noah
Harari dat de mens zon succesvol soort is, omdat we
zo goed kunnen samenwerken. En dat we bovendien
in tegenstelling tot andere samenwerkende
levensvormen zoals de bijen, mieren en chimpansees
in staat zijn om flexibel samen te werken en: met
onbekenden.
En laat daar nou een heel handige tool voor zijn
uitgevonden: het Internet! Het is ontzettend
gemakkelijk geworden om ons razendsnel en gratis
met elkaar te verbinden en om samen te werken met
mensen aan de andere kant van de wereld.
En te beseffen dat de netwerk- en informatie-
samenleving niet alleen onze bestaande manier van
handelen makkelijker en sneller heeft gemaakt, maar
ook de weg heeft geopend naar een andere manier
van handelen. Was het tot tien jaar geleden
misschien nog een goed idee om je plannen en
bedrijfsvoering af te schermen en geheim te houden,
tegenwoordig is het in veel gevallen vaak lucratiever
om de buitenwereld te betrekken bij je ideen.
Durf maar, wees maar transparant. En kom over je
vraagverlegenheid, vraagschroom of vraagaversie
heen. Verander bij elk vraagstuk het woordje hoe
in het woord wie en kijk wat er gebeurt.
Het kon wel eens heel inspirerend zijn.

Ik begon mijn sprekerscarrire tien jaar geleden met

lezingen over het belang en de dynamiek van
netwerken. Inmiddels is dat niet meer nodig:
de gehele mensheid raakt in rap tempo onderling
Wist je dat
met elkaar verbonden. We weten het, we doen het.
Nu is het nog een kwestie van het optimaal er in 2007 nog
gebruiken van deze nieuwe mogelijkheden. 443 gemeenten
waren en in 2017
nog maar 388?