Anda di halaman 1dari 54

BAB III

PERENCANAAN MESIN FRAIS (MILLING)

PERENCANAAN MILLING MACHINE

pada unit mesin ini yang direncanakan adalah mesin frais vertikal, dimana
memiliki daya (P) = 40 kw, dengan putaran (n) = 1400 rpm, bahan yang
dikerjakan adalah besi tuang.

3.1 Perencanaan Putaran Poros

3.1.1 Kinematik Diagram

Input

z z

z z

z z

z z

z z

Output

Untuk pembuatan kotak roda gigi dengan 6 tingkat kecepatan


diperoleh = 1,25 dan bila kita lihat pada tabel kecepatan standar
maka putaran spindle (Tabel 3.1) adalah 280 ; 355; 450 ; 560 ; 710 ;
900................................................................................................(3.1)
3.1.2 Speed Chart Diagram

1400 rpm

900 rpm
710 rpm
560 rpm

450 rpm
355 rpm
280 rpm

Pembatasan perbandingan transmisi yaitu dibawah 2 : 1 dan diatas


1 : 4 sehingga i max 2 dan i min ...................................(3.4)

3.2 Perencanaan Roda Gigi

- Transmisi pasangan roda gigi 1 dan 2 ( z/z )

450 z 1 18
i= = =
1400 z 2 56

Jadi, z = 18 buah dan z = 56 buah


- Transmisi pasangan roda gigi 3 dan 4 ( z/z )

900 z 29
i= = =
1400 z 45

Jadi, z = 29 buah dan z = 45 buah

- Transmisi pasangan roda gigi 5 dan 6 ( z/z), apabila C = 80

900 z 40
i= = =
900 z 40

Jadi, z = 40 buah dan z = 40 buah

- Transmisi pasangan roda gigi 7 dan 8 ( z/z )

560 z 30
i= = =
900 z 50

Jadi, z = 30 buah dan z = 50 buah

- Transmisi pasangan roda gigi 9 dan 10 ( z/z )

710 z 35
i= = =
900 z 45

Jadi, z = 35 buah dan z = 45 buah


3.2.1 Perhitungan Dimensi Roda Gigi

Diambil modul (m) = ..............................................................(3.3)

do = m. z .................................................................................(3.4)

dk = (z + 2) . m

dt = do (2. m)

Dimana :

o = diameter lingkaran jarak bagi (mm)

dk = diameter lingkaran kepala (mm)

dt = diameter lingkaran kaki (mm)

m = modul

z = jumlah gigi roda gigi (buah)

Dimensi roda gigi 1, z = 18 buah

do = m.z

= 5 . 18 = 90 mm

dk = (z + 2)

= (18 + 2) . 5 = 100 mm

dt = do - (2 . m)

= 90 (2 . 5) = 80 mm
Roda Jml Gigi
do (mm) dk (mm) dt (mm)
gigi (z)
1 18 90 100 80
2 56 280 290 270
3 29 145 155 135
4 45 225 235 215
5 40 200 210 190
6 40 200 210 190
7 30 150 160 140
8 50 250 260 240
9 35 175 185 165
10 45 225 235 215

3.2.2 Perhitungan Jarak Poros

- Jarak poros I dan II

ao . m .............................................................(3.5)

= .5

= 185 mm

- Jarak poros II dan III


+z
ao = .5

= .5

= 200 mm
3.2.3 Tinggi Gigi/Kedalaman Pemotongan Gigi (H)

H = 2 . m + Ck .......................................................................(3.6)

Dimana : Ck = Kelompok = 0,25 . m

= 0,25 . 5 = 1,25 mm

H = 2 . 5 + 1,25 = 12,5 mm

3.2.4 Faktor Bentuk Gigi

Faktor bentuk gigi dapat dilihat pada tabel.

Jika jumlah gigi (z) tidak tercantum dalam tabel maka dilakukan
interpolasi, sehingga :

Y = 0,208

Y = 0,408 + (0,421 0,408) 6/10

= 0,416

Y = 0,349 + (0,358 0,349) 2/3

Y = 0,396 + (0,408 0,396) 2/7

Y = 383 + (0,396 0,383) 2/5

= 388

Y = 0,388

Y = 0,358
Y = 0,408

Y = 0,371 + (0,383 371) 1/4

= 0,374

Y = 0,396 + (0.408 0,396) 2/7

= 0,399

3.2.5 Kecepatan Keliling (V)

.do .np
V = ...............................................................(4.7)
60 .1000

Dimana :

do = diameter lingkaran jarak bagi (mm)

np = putaran poros dimana diambil putaran tertinggi

Sebelumnya diketahui

- Putaran poros I = np I = 1400 rpm


- Putaran poros II = np II = 900 rpm
- Putaran poros III = np III = 900 rpm
- Pasangan roda gigi 1 dan 2
.do .np I 3,14 . 90 . 1400
V = = = 6,6 m/s
60 .1000 60.0000
- Pasangan roda gigi 3 dan 4
.do .np II 3,14 . 145 . 900
V = = = 9,42 m/s
60 .1000 60.0000
- Pasangan roda gigi 5 dan 6
.do .np III 3,14 . 200 . 900
V = = = 9,42 m/s
60 .1000 60.0000
- Pasangan roda gigi 7 dan 8
.do .np III 3,14 . 150 . 900
V = = = 7,1 m/s
60 .1000 60.0000
- Pasangan roda gigi 9 dan 10
.do .np III 3,14 . 175 . 900
V = = = 8,24 m/s
60 .1000 60.0000

3.2.6 Gaya-gaya Yang Terjadi

Gaya-gaya yang terjadi pada masing-masing pasangan gigi adalah :

102 .Pd
Ft = ......................................................................(3.8)
V

Fv = ......................................................................(3.9)

Dimana :

Ft = gaya keliling (kg)

Pd = daya rencana = 40 kw

V = kecepatn keliling

Fv = faktor dinamis, dimana untuk V

= 0,5 10 m/s

Sehingga gaya-gaya yang terjadi

Pasangan roda gigi V (m/s) Ft (kg) Fv


1 dan 2 6,6 618,18 0,31
3 dan 4 6,83 597,36 0,30
5 dan 6 9,42 433,12 0,24
7 dan 8 7,1 574,65 0,30
9 dan 10 8,24 495,15 0,27
3.2.7 Pemilihan Bahan Roda Gigi

Diambil dari bahan FC 30 dengan data-data seperti pada tabel

Kekuatan tarik ( B ) = 30 kg/mm

Kekerasan (HB) = 190 240

Tegangan lentur yang diijinkan ( a ) = 13 kg/mm

Diperoleh faktor tegangan kontak kH = 0,188

- Pasangan roda gigi z-z

Beban lentur yang diijinkan persatuan lebar sisi (Fb)


Fb = a. m . Y . fv ........................................................... (3.10)

Dimana :

a = Tegangan lentur yang diijinkan (kg/mm)

m = modul = 5 mm

Y = fantor bentuk gigi

Fv = faktor dinamis

Fb = a . m . Y . fv

=13. 5 . 0,308 . 0,31

= 6,21 kg/mm
Fb = a . m. Y . fv

= 13,5 . 5 . 0,416 . 0,31

=8,38 kg/mm

Beban permukaan yang diijinkan persatuan lebar (FH)

.
FH1-9 = fv . kH . do . ......................................(3.11)

.
= 0,31 . 0,188 . 90 .

= 7,94 kg/mm

Lebar sisi roda gigi z - z

Ft
b1-2 = ............................................................(3.12)
F'H

618,18
=
7,94

= 77,86 mm

- Pasangan roda gigi z - z

Beban lentur yang diijinkan persatuan lebar sisi (Fb)


Fb = a . m. Y . fv

= 13 . 5 . 0,355 . 0,30
=6,92 kg/mm
Fb = a . m. Y . fv

= 13 . 5 . 0,399 . 0,30
= 7,78 kg/mm
Beban permukaan yang digunakan persatuan lebar sisi (FH)
.
FH3-4 = fv . kH . do .

.
= 0,30 . 0,188 . 145 .

= 60,03 mm
Lebar sisi roda gigi z-z

Ft
b3-4 =
F'H
597,36
=
9,95

= 60,03

- Pasangan roda gigi z- z

Beban lentur yang diijinkan persatuan lebar sisi (Fb)


Fb = a . m. Y . fv

= 13 . 5 . 0,388 . 0,24
= 6,05 kg/mm
Fb = a . m. Y . fv

= 13 . 5 . 0,388 . 0,24
= 60,05 kg/mm
Beban permukaan yang diijinkan persatuan lebar (FH)
.
FH5-6 = fv . kH . do .

.
= 0,24 . 0,188 . 200 .

= 9,024 kg/mm
Lebar sisi roda z-z

Ft
b5-6 =
F'H
,
=
9,024
= 47,99
= 48 mm
- Pasangan roda gigi z - z

Beban lentur yang diijinkan persatuan lebar (Fb)


Fb = a . m. Y . fv

= 13 . 5 . 0,358 . 0,30
= 6,98 kg/mm

Fb = a . m. Y . fv

= 13 . 5 . 0,408 . 0,30
= 7,96 kg/mm
Beban permukaan yang diijinkan persatuan (FH)
.
FH7 8 = fv . kH . do .

.
= 0,30 . 0,188 . 150 .

= 10, 575
Lebar sisi roda gigi z - z

Ft
b7 8 =
F'H
564,63
=
10,575
= 54,34 mm
- Pasangan roda gigi z - z

Beban lentur yang diijinkan lebar sisi (Fb)


Fb = a . m. Y . fv

= 13 . 5 . 0,374 . 0,27
= 6,56 kg/mm
Fb = a . m. Y . fv

= 13 . 5 . 0,399 . 0,27
= 7,00 kg/mm
Beban permukaan yang diijinkan persatuan lebar (FH)
.
FH9 -10 = fv . kH . do .

.
= 0,27 . 0,188 . 175 .

= 9,99 kg/mm

Lebar sisi roda gigi z - z

Ft
B9 10 =
F'H

495,15
=
9,99

= 49,56 mm
3.3 Pembebanan Roda Gigi Terhadap Poros

3.3.1 Pembebanan Roda Gigi Terhadap Poros I

- Tinjauan dari roda gigi 1

PH R1 QH

P Q

PV A QV

- Momen torsi

T = 9,74 . 10 . .......................................................(3.13)

Dimana :
P = daya = 40 kW
n = putaran masuk
= 1400 rpm

T = 9,74 . 105 .

= 27828,57 kg . mm
- Gaya tangensial

.
U =

. ,
=

= 618,41 kg . mm
- Gaya radial

R1 = U1 . tg 20

= 618,41 . tg 20

= 225,08 kg

Gaya bantalan di P

- Arah Vertikal

PV . 500 - U . 100 = 0

.
PV =

, .
=

= 123,68 kg

- Arah Horizontal

PH . 500 - R1 . 100 = 0

.
PH =

, .
=

= 45,02 kg

- Resultan Gaya

P = ( ) +( )

= (45,02)2 +(123,68)2
= 131,62 kg

Gaya bantalan di Q

- Arah Vertikal

QV . 500 U1 . 400 = 0

U. 400
QV =
500

618,41 . 400
=
500

= 494,73 kg

- Arah Horizontal
QH . 500 R1 . 400
.
QH =

, .
=

= 180,06 kg

- Resultan gaya
Q = ( ) +( )

= (180,06) + (494,73)
= 526,48 kg

Momen bending

- Arah vertikal P A
MbV= PV . x
Untuk x = 0 MbV = 0
x = 400 MbV = PV . 400
= 123,68 . 400
- Arah vertikal A Q
MbV . PV (400 + y) - U1 . y
untuk y = 0 MbV = 49472 kg . mm
y = 100 MbV = 0

MbV = 49472 kg

P A Q

- Arah Horizontal P A
MbH = PH . x
Untuk x = 0 MbH = 0
x = 400 MbH = 45,02 . 400
= 18008 kg
- Arah Horizontal A Q
MbH = PH (400 + y) R1 . y
Untuk y = 0 MbH = 18008 kg . mm
Y = 100 MbH = 0
MbH = 18008 kg . mm

P A Q
- momen bending yang timbul di A
Mb = ( ) +( )

= (18008 ) + (49472)
= 52647,57 kg
Tinjauan dari roda gigi 3

PH R3 QH

P A Q

PV QV

- Momen torsi

T = 9,74 . 10 .

= 9,74 . 10 .

= 27828,57 kg . mm
- Gaya tangensial
.
U3 =

. ,
=

= 383,84 kg . mm
- Gaya radial
R3 = U3 . tg 20

= 383,84 . tg 20

= 139,71 kg

Gaya bantalan di P

- Arah Vertikal
PV . 500 - U3 . 320 = 0
.
PV =

, .
=

= 245,66 kg
- Arah Horizontal
PH . 500 - R3 . 320 = 0
.
PH =

, .
=

= 89,41 kg
- Resultan Gaya
P = ( ) +( )

= (89,41) + (245,66)
= 261,42 kg
Gaya bantalan di Q
- Arah Vertikal
QV . 500 - U3 . 180 = 0
.
QV =

, .
=

= 138,18 kg
- Arah Horizontal
QH . 500 - R3 . 180
.
QH =

, .
=

= 50,3 kg
- Resultan Gaya
Q = ( ) +( )

= (50,3) + (138,18)
= 147,05 kg

Momen bending

- Arah Vertikal P A
MbV = PV . x
Untuk x = 0 MbV = 0
x = 320 MbV = 245,66 . 180
= 44218,8 kg . mm
- Arah Vertikal A Q
MbV = PV (180 + y) - U3 . y
Untuk x = 0 MbV = 44218,8 kg . mm
x = 320 MbV = 245,66 (180 + 320) 383,320
=0

MbV = 44218,8 kg

P A Q
- Arah Horizontal P A

MbH = PH . x

Untuk x = 0 MbH = 0

x = 180 MbH = 89,41 . 180

= 16093,8 kg . mm
- Arah Horizontal A Q
MbH = PH (180 + y) R3 . y
Untuk y = 0 MbH = 8334,72 kg . mm
y = 320 MbH = 0

MbH = 8334,72 kg . mm

P A Q
- Momen Bending yang timbul di A
MbV = ( ) +( )

= (8334,72) + (44218,8)
= 44997,44 kg . mm
3.3.2 Pembebanan Roda Gigi Terhadap Poros II
- Tinjauan dari roda gigi 2

PH R2 QH

P A Q

PH QV
- Momen torsi

T = 9,74 . 10 .

Dimana :
P = daya = 40 kW
n = putaran poros II
= 900 rpm
T = 9,74 . 10 .

= 43288,89 kg . mm
- Gaya tangensial

.
U =

. ,
=

= 309,206 kg

- Gaya radial

R = U . tg 20

= 309,206 . tg 20

= 112,542 kg

Gaya bantalan di P

- Arah Vertikal

PV . 800 - U . 100 = 0

.
PV =

, .
=

= 38,65 kg

- Arah Horizontal
PH . 800 - R . 100 = 0

.
PH =

, .
=

= 14,068 kg

- Resultan Gaya

P = ( ) +( )

= (14,068)2 +(38,65)2

= 41,13 kg

Gaya bantalan di Q

- Arah Vertikal

QV . 800 U . 700 = 0

U. 700
QV =
800

309,206 . 700
=
800

= 270,555 kg

- Arah Horizontal
QH . 800 R . 700

R .
QH =
, .
=

= 98,474 kg

- Resultan gaya
Q = ( ) +( )

= (98,474) + (270,555)
= 287,92 kg

Momen bending

- Arah vertikal P A
MbV= PV . x
Untuk x = 0 MbV = 0
x = 700 MbV = 38,65 . 700
= 27055 kg . mm
- Arah vertikal A Q
MbV . PV (700 + y) - U . y

untuk y = 0 MbV = 27055 kg . mm


y = 100 MbV = 0

MbV = 27055 kg . mm

P A Q

- Arah Horizontal P A
MbH = PH . x
Untuk x = 0 MbH = 0
x = 700 MbH = 14,08 . 700
= 9847,6 kg
- Arah Horizontal A Q
MbH = PH (700 + y) R . y

Untuk y = 0 MbH = 9847,6 kg . mm


Y = 100 MbH = 0
MbH = 9847,6 kg . mm

P A Q
- momen bending yang timbul di A
Mb = ( ) +( )

= (9847,6 ) + (27055)
= 28791,46 kg

- Tinjauan dari roda gigi 4

PH R4 QH

P A Q

PV QV
- Momen torsi

T = 9,74 . 10 .

Dimana :
P = daya = 40 kW
n = putaran poros II
= 900 rpm
T = 9,74 . 10 .

= 43288,89 kg . mm
- Gaya tangensial

.
U =

. ,
=

= 384,79 kg

- Gaya radial

R = U . tg 20

= 384,79 . tg 20

= 140,05 kg

Gaya bantalan di P

- Arah Vertikal

PV . 800 - U . 320 = 0

.
PV =

, .
=

= 153,916 kg
- Arah Horizontal

PH . 800 - R. 320 = 0

.
PH =

, .
=

= 56,02 kg

- Resultan Gaya

P = ( ) +( )

= (56,02)2 +(153,916)2

= 163,79 kg

Gaya bantalan di Q

- Arah Vertikal

QV . 800 U . 480 = 0

U . 480
QV =
800

384,79 . 480
=
800

= 230,874 kg

- Arah Horizontal
QH . 800 R . 480

.
QH =
, .
=

= 84,03 kg

- Resultan gaya
Q = ( ) +( )

= (84,03) + (230,874)
= 245,69 kg

Momen bending

- Arah vertikal P A
MbV= PV . x
Untuk x = 0 MbV = 0
x = 700 MbV = 153,916 . 480
= 73879,68 kg . mm
- Arah vertikal A Q
MbV . PV (480 + y) - U. y

untuk y = 0 MbV = 73879 . 480


y = 320 MbV = 0

MbV = 73879,68 kg . mm

P A Q

- Arah Horizontal P A
MbH = PH . x
Untuk x = 0 MbH = 0
x = 480 MbH = 56,02 . 480
= 26889,6 kg
- Arah Horizontal A Q
MbH = PH (700 + y) R . y

Untuk y = 0 MbH = 26889,6 kg . mm


Y = 320 MbH = 0
MbH = 26889,6 kg . mm

P A Q
- momen bending yang timbul di A
Mb = ( ) +( )

= (26889,6 ) + (73879,68)
= 78620,97 kg

- Tinjauan dari roda gigi 5

PH R5 QH

P A Q

PV QV
- Momen torsi

T = 9,74 . 10 .

Dimana :
P = daya = 40 kW
n = putaran poros II
= 900 rpm
T = 9,74 . 10 .

= 43288,89 kg . mm
- Gaya tangensial

.
U =

. ,
=

= 432,89 kg

- Gaya radial

R = U . tg 20

= 432,89 . tg 20

= 157,56 kg

Gaya bantalan di P

- Arah Vertikal

PV . 800 - U . 380 = 0

.
PV =

, .
=

= 205,62 kg
- Arah Horizontal

PH . 800 - R . 380 = 0

.
PH =

, .
=

= 74,84 kg

- Resultan Gaya

P = ( ) +( )

= (74,84)2 +(205,62)2

= 218,82 kg

Gaya bantalan di Q

- Arah Vertikal

QV . 800 U . 420 = 0

U . 420
QV =
800

432,89 . 420
=
800

= 227,11 kg
- Arah horinsontal

QH . 800 R5 . 420 = 0

.
QH =

, .
=

= 82,72 kg

- Resultan gaya

Q = ( ) +( )

= (82,72) + (227,11)

= 241,71 kg

Momen bending

- Arah vertikal P A

MbV = PV . x

Untuk x = 0 MbV = 0

x = 420 MbV = 205,62 .420

= 86360,4 kg . mm

- Arah verikal A Q

MbV = PV (420 + y) U5 . y

Untuk y = 0 MbV = 8630,4 kg . mm

y = 380 MbV = 0
MbV = 86360,4 kg . mm

P A Q

- Arah horisontal P A

MbH = PH . x

Untuk x = 0 MbV = 0

x = 420 MbV = 74,84 kg . 420

= 31432,8 kg . mm

- Arah horisontal A Q

MbH = PH (420 + y ) R5 . y

Untuk y = 0 MbH = 31432,8 kg . mm

y = 380 MbH = 0

MbH = 31432,8 kg .mm

MbH = 31432,8 kg . mm

P A Q

- Momen bending yang timbul

Mb = ( ) +( )
= (31432,8) + (86360,4)

= 9102,88 kg . mm

Tinjau dari roda gigi 7

PH R7 QH

P Q

PV A QV

- Momen torsi

T = 9,74 . 102 .

= 9,74 . 105 .

= 43288,89 kg . mm

- Gaya tangensial

.
U7 =

. ,
=

= 577,18 kg

- Gaya radial

R7 = U7 . tg . 200

= 577,18 . tg 200

= 210,08 kg
Gaya bantalan di P

- Arah Vertikal

PV . 800 U7 . 555 = 0

.
PV =

577,18 .555
=
800

= 400,42 kg

- Arah horisontal

PH . 800 R7 . 555 = 0

PH =

, .
=

= 145,74 kg

- Resultan gaya

P= ( ) +( )

= (145,74) + (400,42)

= 426,12 kg
Gaya bantalan di Q

- Arah vertikal

QV . 800 U7 . 245 = 0

.
QV =

, .
=

= 176,76 kg

- Arah horisontal

QH . 800 R7 .245 = 0

, .
QH =

= 64,34 kg

- Resultan gaya
Q = ( ) +( )

= (64,34) + (176,76)
= 188,11 kg

Momen bending
- Arah vertikal P A
MbV = PV . x
Untuk x = 0 MbV = 0
x = 245 MbV = 400,42 . 245
=98102,9 kg . mm
- Arah vertikal A Q
MbV = PV (245 + y) U7 .y
Untuk y = 0 MbV = 98102,9 kg . mm
y = 555 MbV = 0

MbV = 98102,9 kg .mm

P A Q

- Arah horisontal P A
MbH = PH . x
Untuk x = 0 MbH = 0
= 245 MbH = 145,75 .245
= 35706,3 kg . mm
- Arah horisontal A Q
MbH = PH (245 + y) R7 .y
Untuk y = 0 MbH = 35706,3 kg . mm

y = 555 MbH = 0

MbH = 35706,3 kg . mm

P A Q

- Momen bending yang timbul


Mb = ( ) +( )

= (35706,3) + (98102,9)
= 104398,85 kg . mm
Tinjauan dari roda gigi 9

PH R9 QH

PA Q

PV QV
- Momen Torsi

T = 9,74 . 105 .

= 9,74 .105 .

= 43288,89 kg . mm
- Gaya tangensial
.
U9 =

. ,
=

= 494,73 kg . mm
- Gaya Radial
R9 = U9 . tg 200
= 494,73 . tg 200
= 180,07 kg
Gaya bantalan di P
- Arah vertikal
PV . 800 U9 .730 = 0

.
PV =
, .
=

= 451,44 kg

- Arah horisontal
PH . 800 R9 .730 = 0
.
PH =

, .
=

= 164,31 kg

- Resultan gaya
P= ( ) +( )

= (164,31) + (451,44)
= 480,41 kg
Gaya bantalan di Q
- Arah vertikal
QV . 800 U9 .70 = 0
, .
QV =

= 43,29 kg
- Arah horisontal
QH . 800 R9 . 70 = 0
.
QV =

, .
=

= 15,76 kg
- Resultan gaya
Q= ( ) +( )

= (15,76) + (43,29)
= 46,07 kg
Momen bending
- Arah vertikal P A
MbV = PV .x
Untuk x = 0 MbV = 0
x = 70 MbV = 31600,8 kg . mm
- Arah vertikal A Q
MbV = PV (70 + y ) U9 . y
Untuk y = 0 MbV = 31600,8 kg .mm
y = 730 MbV = 0
MbV = 31600,8 kg . mm

P A Q
- Arah horisontal P A
MbH = PH . x
Untuk x = 0 MbH = 0
x = 70 MbH = 164,31.70
= 1150,1,7 kg . mm
- Arah horisontal A Q
MbH = PH (70 + y ) R9 . y

Untuk y = 0 MbH = 11501,7 kg .mm

y = 730 MbH = 0
MbH = 11501,7 kg . mm

P A Q
- Momen bending yang timbul di A
Mb = ( ) +( )

= (11501,7) + (31600,8)
= 33628,85 kg . mm

3.3.3 Pembebanan Roda Gigi Terhadap Poros III

- Tinjauan dari Roda gigi 6

Roda gigi 6 (z6) berpasangan dengan roda gigi 5 (z5) dengan perbandingan
1 : 1 atau jumlah gigi roda gigi adalah sama yaitu z = 40 buah.

Sehingga roda gigi 6 = roda gigi 5 ditinjau dari beban terhadap poros.

Tinjauan dari roda gigi 8

PH R8 QH

P A Q

PV QV
- Momen Torsi

T = 9,74 . 105 .

dimana :
Pd = daya motor = 40 kw
n3 = putaran poros III = 900 rpm

T = 9,74 . 105 .

= 43288,89 kg . mm
- Gaya tangensial
.
U8=

. ,
=

= 346,31 kg
- Gaya radial
R8 = U8. tg 200
= 346,31 .tg 200
=126,05 kg
Gaya bantalan di P
- Arah vertikal
.
PV =

, .
PV =

= 240,25 kg
- Arah Horisontal
PH . 800 R8 . 555 = 0
, .
PH =

= 87,45 kg
- Resultan gaya

P= ( ) +( )

= (87,45) + (240,25)
= 255,67 kg
Gaya bantalan di Q
- Arah vertikal
QV . 800 U8 .245 = 0
.
QV =

, .
=

= 106,06 kg
- Arah horisontal
QH . 800 R8 245 = 0
.
QH =

, .
=

= 38,60 kg

- Resultan gaya
P= ( ) +( )

= (38,60) + (106,06)
= 112,87 kg
Momen bending yang timbul
- Arah vertikal P A
MbV = PV . x
Untuk x = 0 MbV = 0
x = 245 MbV = 240,25 . 245

= 58861,25 kg . mm

- Arah vertikal A Q
MbV = PV (245 + y ) U8 . y

Untuk y = 0 MbV = 58861,25 kg . mm

y = 555 MbV = 0
MbV = 588861,25 kg . mm

P A Q
- Arah horisontal P A
MbH = PH . x
Untuk x = 0 MbH = 0
X = 245 MbH = 87,45 .245
= 21425,25 kg . mm
- Arah horisontal A Q
MbH = PH (245 + y ) U8 .y
Untuk y = 0 MbH = 21425,25 kg . mm
y = 555 MbH = 0
MbH = 21425,25 kg . mm

P A Q
- Momen bending yang timbul
Mb = ( ) +( )

= (21425,25) + (58861,25)
= 62639,35 kg . mm
Tinjauan dari roda gigi 10

PH R10 QH

P A Q

PV QV
- Momen Torsi

T = 9,74 . 105 .

= 43288,89 kg . mm
- Gaya tangensial
.
U10 =

. ,
=

= 384,79 kg
- Gaya radial
R10 = U10 . tg 200
= 384,79 . tg 200
= 140,05 kg
Gaya bantalan di P
- Arah vertikal
PV . 800 U10 .730 = 0
.
PV =

, .
=

= 351,12 kg
- Arah horisontal
PH . 800 R10 . 730 = 0
.
PH =

= 127,79 kg
- Resultan gaya

P= ( ) +( )

= (127,79) + (351,12)
= 373,65 kg
Gaya bantalan di Q
- Arah vertikal
QV . 800 U10. 70 = 0
.
QV =

, .
=

= 33,67 kg
- Arah horisontal

QH . 800 R10 . 70 = 0
, .
QH =

= 12,25 kg
- Resultan gaya
Q= ( ) +( )

= (12,25) + (33,67)
= 35,83 kg
Momen bending
- Arah vertikal P A
MbV = PV .x
Untuk x = 0 MbV = 0
x = 70 MbV = 351,12 . 70
= 24578,4 kg . mm
- Arah vertikal A Q
MbV = PV ( 79 + y ) U10 . y
Untuk y = 0 MbV = 24578,4 kg . mm
y = 730 MbV = 0

MbV = 24578,4 kg . mm

P A Q
- Arah horisontal P A
MbH = PH . x
Untuk x = 0 MbV = 0
x = 70 MbV = 127,79.70
= 8945,3 kg . mm
- Arah horisontal A Q
MbH = PH (70 +y ) U10 . y
Untuk y = 0 MbH = 8945,3 kg . mm
y = 730 MbH = 0

MbH = 21425,25 kg . mm

P A Q
- Momen bending yang timbul
Mb = ( ) +( )

= (8945,3) + (24578,4)

= 26155,61 kg . mm

3.4 Perencanaan Poros

Bahan poros di rencanakan dengan menggunakan baja karbon kontruksi


mesin S 45 (JIS G 4501) dengan kekuatan tarik ( B = 58 kg/mm2). Tegangan
lentur yang diijinkan ( a) = 30 kg/mm2

3.4.1. Perencanaan Poros I

- Diameter poros I ditinjau dari roda gigi 1

ds = [(5,1/a) ( . ) +( . ) ]
dimana :

a = Tegangan geser yang diijinkan (kg/mm2)

km = Faktor koreksi untuk momen lentur untuk beban dengan


tumbukan ringan antara 1,5 2,0

km = 1,5 dipilih

M = Momen bending

T = Momen Torsi

Kt = 1,0 1,5

= 1,2 dipilih


a =
.

dimana : = kekuatan tarik 58 kg/mm

S1 = faktor keamanan = 6

S2= faktor koreksi sebesar 1,3 3,0


a =
.

=
. ,

= 4,83 kg/mm2
ds = [(5,1/a) ( . ) +( . )]

= [5,1/4,83) (1,5.52647,57) + (1,2.27828,57) ]

= 44,9 mm 45 mm

- Diameter poros 1 ditinjau dari roda gigi 3

ds = [(5,1/4,83) (1,5.44997,44) + (1,2.27828,57)

= 43,0 mm 45 mm

3.4.2 Perencanaan Poros II


- Diameter poros II ditinjau dari roda gigi 2
ds = [(5,1/4,83) (1,5.28791) + (1,2.43288,89) ]
= 41,47 mm 45 mm
- Diameter poros II ditinjau dari roda gigi 4
ds = [(5,1/4,83) 1,5.78620,88) + (1,2.43288,89) ]
= 51,44 mm 55 mm
- Diameter poros II ditinjau dari roda gigi 5

ds = [5,1/4,83) (1,5.9102,88) + (1,2.43288,89) ]


= 52,73 mm 55 mm
- Diameter poros II ditinjau dari roda gigi 7

ds = [5,1/4,83) (1,5.104398,85 + (1,2.43288,89) ]

= 55,8 mm 60 mm

- Diameter poros II ditinjau dari roda gigi 9


ds = [5,1/4,83) (1,5.33628,85) + (1,2.43288,89) ]
= 42,44 mm 45 mm
3.4.3 Perencanaan P oros III

- Diameter pporos III ditinjau dari roda gigi 6


ds = [(5,1/4,83) (1,5.91902,88) + (1,2.43288,89)
= 52,73 mm 55 mm
- Diameter poros III ditinjau dari roda gigi 10
ds = [(5,1/4,83) (1,5.62639,35) + (1,2.43288,89) ]

= 48,39 mm 50 mm

- Diameter poros III ditinjau dari roda gigi 10

ds = [(5,1/4,83) (1,5.26155,61) + (1,2.43288,89) ]

= 40,96 mm 45 mm

4.5 Perencanaan Pasak


Bahan yang di pakai adalah S 35 C (Baja Carbon) dengan kekuatan tarik
(B = 52 kg/mm2, tegangan lentur yang diijinkan (a) = 26 kgmm2
faktor kekuatan keamanan (Sf1) = 6, faktor koreksi (Sf2) = 2,0

F h

Gambar 4.5.1 Gaya geser pada pasak

- Perencanaan pasak pada poros I, berdasarkan diameter poros (ds) = (45


mm)
Dari tabel
Dapat diperoleh data sebagai berikut :
Lebar (b) = 14 mm
Tinggi (h) = 9 mm
Alur pasak poros (t1) = 5,5 mm
Alur pasak naf (t2) = 3,8 mm
Panjang (1) = 26 160 mm
- Tegangan geser yang diijinkan (a)

a =
.

=
. ,
= 4,33 kg/mm2
- Tegangan geser yang terjadi akibat momen (ka)
.
ka =
. .
. ,
=
. .
= 2,21 kg/mm2
Checking ka a
2,21 kg/mm2 4,33 kg/mm2 (Aman)
- Gaya tangensial pada permukaan poros.(F)

F=
( . )
. ,
=
/
= 1236,825 kg
- Perencanaan pasak pada poros II
Berdasarkan diameter poros II (ds) = 55,8 mm 60 mm diambil dari diameter
terbesar.
Dapat diperoleh data sebagai berikut :
Lebar (b) = 18 mm
Tinggi (h) = 11 mm
Alur pasak poros (t1) = 7,0 mm
Alur pasak naf (t2) = 4,4 mm
Panjang Pasak (1) = 50 200 mm
- Tegangan geser yang diijinkan (a)

a =
.

=
. ,
- Tegangan geser yang terjadi akibat momen (ka)
.
ka =
. .
. ,
=
. .
= 1,031 kg/mm2
Checking ka a
1,031 4,33 kg/mm2 (Aman)
- Gaya tangensial pada permukaan poros II (F)

F=
( / )
. ,
=
/
= 927,62 kg
4.6 Perencanaan Bantalan

D D1 d F

Gambar 4.6.1 Bahan Roll Silinder

- Diameter poros I adalah 45 mm


Resultan gaya terbesar
P = 261,42 kg
Lh = umur bantalan di rencanakan 16.000 jam
Np = 1400 rpm
P = 261,42.2,2046
= 576,33 1b
C/P = 11,2(4.22)
C = 576,33 . 11,2
Banatalan yang digunakan pada poros I adalah bantalan roll silinder dengan
nomor seri NU 309

Anda mungkin juga menyukai