Anda di halaman 1dari 7

ADIVINANZAS

1.- Shumaqllami jeru chupayoq ka.

Puka, garwash, gomerpis ka.

Shimikiman apamaptiki

supaytapis rikankiran.

Pitaq ka? (Uchu)

2.- Huk sachapi chunka iskayniyuq pallqu kan

sapa pallqupi, tawa tapa

sapa tapapi, qanchis runtu (wata, kilia, simana,punchaw)

TRABALENGUAS

1. Chukchu chitacha chukchun chikchi-chikchiqtin, cheqchi-cheqchin chukchu


chitacha chukchuqtin.
2. Karaq sonqo qhari kasmispalla kirisqa lloqhakachachinankama kuytu-
kuytu qharita papatapi.
3. Qayma leqe papawan waqakuna kirinkuta laqanakushanku chaskachay
punchay.
CANCIONES ALUDIDAS AL TARPUY

Allillamanta panaschay
Kaswayananchis patamin
Allillamanta turaschay
Kaswayananchis patamin

SUMAQ MAQTALLAY APURAY


TAKLLACHAYKIWAN JAYTAMUY (BIS)
KUNANPUNCHAUMI TARPUSUN

SUMAQ PASALLAY APURAY


MUJUCHANCHISPA APAMUY (BIS)
KUNANPUNCHAUMI TARPUSUN

sarata tarpuy niquichu


kaipipas maipipas
manaraq para chayasqaqtin
kaipipas maipipas
pawamuy pawamuy yau warma.
sarata tarpumunanchiqpaq
POESIAS

Pillpintucha
Kulur Kulur pillpintucha,
dibuhasqa lapracha,
mana llamina,
mana kirina,
huq llamiyllapi dibuhachayki burrakun.
Ay kulur kulur pillpintucha,
chay laprachaykita llamirusqaymantan
mana libruchayuq kapuni
mana liyiyta atirapunichu
Runapas asno uma niykapuwan

Aguila Wawacha
Chullpariy tutapis
tikaq sunquchanpi
tikaq ruruchanpi
aguila wamancha wachajusqa huq warmi wawachata
Yanirita Carlos Hanqunayra sutichayuqta.
Chay aguila wawachas
matinpi istrilla surtichayuq kanman,
muchuchanpi rusara tikachayuq
mamanhina munay muyu awicha.
Chay aguila wawachas llaqtanta rikcharichinqa.
Suyakullasunchis runakuna,
Sapallansi ukhurimunqa.
Chaymi runakuna amapuni
mayqin wawatapas kamisunchu.
REFRANES

1. Mana pisquxta runtunta tuxpinallachu jina tuxpixtinqa chhujchanchis


anchata sixsikun nin.
2. Mana wathiyata churaykuspaaqa jispanachu imaraykuchus mana wathiya
chayaxchu nin.
IMPORTANCIA DEL COLLA RAYMI

El calendario andino est dividido en dos solsticios y dos equinoccios, todos estos
relacionados con el Sol y la Luna vinculados estrechamente con la Tierra para la
productividad, los beneficios y la provisin de alimentos.

Estas celebraciones forman parte de un ciclo que avanza en espiral y son: el


Pawkar Raymi (equinoccio), el florecimiento; el Inti Raymi (solsticio), tiempo de
cosecha; el Coya Raymi (equinoccio), la fecundidad; y el Capak Raymi (solsticio),
la fiesta de la germinacin.

Aunque las ms grandes conmemoraciones son el Paukar y el Inti Raymi, por la


gran cosecha, los dems rituales no se han perdido en las comunidades
indgenas a pesar de la imposicin de una cultura y una religin que entr con
fuerza, manifiesta el dirigente kichwa-caari Carlos Prez

Septiembre es el mes de la mujer, es un homenaje a la feminidad representada


por la Luna. Ellas se preparan para algn rato dar nuevas semillas, dar nuevos
seres, dice el dirigente indgena cuando habla del Coya Raymi, que comienza 21
de septiembre. Es la fiesta de las diosas, de las princesas, una celebracin muy
vinculada a la fecundidad, a lo femenino, seala Prez. Pero as tambin es la
fase de preparacin de la tierra para comenzar la siembra, porque es cuando la
Pacha Mama est ms frtil por la presencia de la lluvia.

Anda mungkin juga menyukai