KONSEP TOLAK

Pengenalan

Operasi tolak biasanya diajar selepas operasi tambah.

Ini kerana operasi tambah melibatkan penggabungan
atau penyatuan dua set, sedangkan operasi Tolak pula
berhubung dengan pengasingan atau pengurangan
sesuatu set kepada set-set yang kecil. Pendek kata
operasi tolak merupakan proses songsangan
(menterbalikkan ) operasi tambah.
 Konsep - konsep Operasi Tolak
1. Mengambil keluar / Pengasingan

Bermula dengan sesuatu set. Kemudian mengeluarkan

satu subset daripada set berkenaan
Di dalam sebuah bikar, terdapat 7 biji guli. 3 biji guli
dikeluarkan dari bikar. Berapa biji guli yang tinggal di
dalam bikar?
2. Membandingkan Dua Kumpulan
Dua set yang berasingan diberi. Kemudian
menyusun semula serta padankan set pertama
dengan set kedua. Ahli yang tidak ada
pasangannya dikenali baki atau beza.
Dalam sebuah taman
rama-rama terdapat 10
ekor rama-rama dan 6
kuntum bunga. Berapa
banyakkah rama-rama
dari kuntum bunga
3. Berapa banyak lagi yang perlu ditambah?
Bermula dengan satu set. Kemudian perlu tambah
berapa lagi supaya dapat set keseluruhan.
Contoh
Saya ada 8 ekor ayam dalam sebuah kandang yang
boleh menampung 12 ekor ayam. Berapa ayam lagi saya
boleh masukkan ke dalam kandang.
4. Konsep Tolak Sebagai Songsangan Tambah
Dalam konsep tambah, dua set objek
dicantumkan untuk menghasilkan satu set
yang lebih besar,kemudian bilangan objek
dalam set baru ditentukan.
Jika kita bermula dengan set yang besar
dan mengasingkannya kepada dua set
serta mencari berapa banyak objek dalam
setiap set itu, inilah operasi tolak. Proses
yang terlibat disini ialah songsangan
proses untuk tambah.
 5 3
Cantumk Tambah
an
5 + 3 = 8
5 3
Asingkan Tolak
kir kan
i an

8-5 = 3 8-3 = 5
 Maka bagi setiap ayat Matematik bagi
tambah terdapat dua ayat matematik bagi
tolak 8-3=5
5+3=8
8-5=3
Perkaitan antara operasi tambah dan
Tamba
operasi 3
tolak Tamba 5
h h
5 8 3 8

3 5
Tola Tola
k k
Perkenalkan ini.
4+3 =

+ 0 1 2 3 4
0
Tamb

1 Sama
ah

2 deng
3 an
4 7
7 - 3 = 4

+ 0 1 2 3 4
0
denga
Sama

1 Tolak
2
n

3
4 7
7 - 4 = 3
Sama
denga
n
+ 0 1 2 3 4
0
1
2
3
4 7
Tola
k
5. Konsep Tolak sebagai Penyekatan
Dalam konsep ini ahli-ahli dalam sesuatu set tidak
dikeluarkan tetapi perlu diubahsuaikan kedudukannya
untuk menepati sesuatu syarat. Konsep set pelengkap
biasanya dikaitkan dengan model ini.
(Objek tidak diasingkan, tidak dibandingkan dan tidak
Contoh
ditambah.
Terdapat 5Objek dalam set
buah kereta berkekalan
dalam tetapi
satu tempat boleh
letak
dikumpulkan
kereta. 2 buahmengikut
kereta sesuatu yangsport
ialah kereta diberi.
danLepas
yangitu
lain
murid perlu
ialah van. mengira pelengkap
Berapakah buah keretaset.
van?

Set Set
 Aktiviti-aktiviti untuk
memupuk Konsep Penolakan
1.1 Konsep : Mengambil Keluar atau Pengasingan.

Dalam aktiviti untuk konsep ini murid-murid akan:

* mengambil serta membilang objek-objek yang konkrit (satu-satu,dua-dua

dan sebagainya) untuk menjadi satu set objek.

* membilang serta mengeluarkan beberapa objek dari sesuatu set berkenaan.

* membilang objek yang tertinggal ( dalam satu-satu, dua-dua dan sebagainya)

ketika tamat proses pengasingan.

* menyatakan secara lisan dalam bahasa komunikasi keseluruhan

proses yang telah berlaku, seperti

Tujuh diasingkan tiga tinggal

empat
Tujuh kurang tiga bakinya
 Guru menyerapkan bahasa dan istilah matematik dalam proses pengasingan

Simbol tolak (-) dikaitkan dengan asingkan, kurang atau keluarkan dan
sama ( = ) dikaitkan dengan tinggal atau baki.

Kemudian dibimbing menulis ayat matematik bagi keseluruhan proses pengasingan

7 - 3 = 4

Sebagai langkah lanjutan, murid boleh

memperihalkan atau menceritakan sesuatu
ayat berkenaan untuk memberi pengertian bagi
ayat matematik berkenaan serta
mengaitkannya dengan peristiwa-peristiwa
2.1 Konsep : Perbandingan.

Dalam aktiviti untuk konsep ini murid-murid akan:

* mengambil dua objek yang berasingan.

* menyusun dalam sebaris dan membilang objek dalam setiap set.

* padankan satu dengan satu objek set pertama kepada objek

set kedua.

* membilang objek dalam mana-mana set yang tidak ada padanan

yang juga dipanggil perbezaan antara kedua-dua set

Ali ada 8 batang pensel. Bakar ada 5 batang
pensel. Ali ada berapa batang pensel lebih
daripada Bakar?
Guru bersoaljawap dengan
pelajar
Siapakah yang lebih banyak
Ali
pensel?

3
Berapa banyak batang
pensel
8 - lebih?
5
=
8-5=
3 Beza Bagaimanakah kamu
Beza =
mendapat
3 3?

Apakah bezanya bilangan

3.1 Konsep : Berapa banyak lagi yang perlu ditambah.

Dalam aktiviti untuk konsep ini murid-murid akan:

* menyusun dalam sebaris dan membilang objek yang diperlukan.

* teruskan menyusun proses membilang serta sambung baris

objek itu sehingga jumlah yang dinyatakan.

* menjelaskan bahawa operasi tambah itu sebenarnya ialah tolak

dengan mengambil balik objek asal.

* membilang objek yang tertinggal itu.

 Contoh soalan.
Salmah ingin melekatkan setem pada sehelai kad yang ada
ruang untuk 10 keping setem. Jika Salmah telah mempunyai
6 keping setem, berapa keping setem lagi perlu Salmah kutip
sebelum dia boleh melengkapkan kad itu.

Guru membimbing pelajar menyatakan ayat matematik.

6 + = 10
(a)
7

1 2 3 4 5 6
(b) 7 8 9 10

Bilang berapa blok di sini 1 , 2 ,

(c) 3 , 4 Oleh itu 6 + 4 =
10

6 + 4 = 10 10 - 6 = 4
Murid biasanya akan menumpukan perhatian
kepada pengasingan sehala sahaja,iaitu menolak ke
kanan. Oleh itu, mereka tidak dapat melihat
perhubungan di antara hasil tolak dengan nombor
yang ditolak.

7 - 3 = 4 hasil tolak

penolak yang ditolak

Ada perhubungan
 Perhubungan diantara nombor yang
ditolak dan hasil tolak, akan ketara jika
kaedah pengasingan dilakukan secara dua
hala . (Pengasingan Dua Hala.)
Dengan cara pengasingan dua hala, murid
dapat merumuskan dua ayat matematik bagi
operasi tolak. Maka jadual rekod akan
berubah. 7 - 3=4

7 - 4=3
Aktiviti yang boleh dikaitkan dalam PNP
Matematik.
8 - = 1

8 - 1 = 7
 Kaedah-kaedah lain
penolakan
Kaedah Pelengkap

Nombor Y ialah pelengkap bagi nombor X

N
X + Y = 10 di mana N = 1,2,3

iaitu hasil tambah kedua-dua nombor berkenaan

Contoh
adalah gandaan puluh, ratus atau ribu dan sebagainya

Nombor Pelengkap Jumlah

3 7 10
14 86 100
56 44 100
137 863 1000
 Contoh
43
26
17

Pelengkap bagi 26 ialah 74

Tambah pelengkap kepada nombor hasil tambah
43
+ 74
117
(Buang nombor pada tempat ratus)

Jawapan = 17
 587 Pelengkap bagi 139 ialah 861
Tambah pelengkap kepada nombor
- 139 hasil tambah.

587
+ 861
1448

Buang nombor pada tempat puluh ribu.

Jawapan = 448
Maka 587 - 139 = 448
Kaedah Gantirugi (Compensation)
i. 43 9 =

Nilai puluh yang terhampir

bagi
9 ialah 10
43 + 9+
Jadi
Tambah nombor gantirugi
nombor ialah
gantirugi
1 1
1iaitu 1 pada kedua-dua
43 9
nombor berkenaan
= (43 + 1) (9 + 1 )
= 44 10
= 34
ii. 163 97 = _____
Nilai gandaan puluh yang terhampir bagi 97 ialah
100. Maka nombor gantirugi ialah 3

163 - 97
= (163 + 3 ) - ( 97 + 3 )
= 166 - 100
= 66
iii. 8434 4996 = _____
Nilai gandaan puluh yang terhampir bagi 4996 ialah
5000. Maka nombor gantirugi ialah 4

8434 - 4996
= (8434 + 4 ) - ( 4996 + 4 )
= 8438 - 5000
= 3438
Permainan Petak-petak

Contoh 23 - 19 =__

Ruang ini diisikan dengan 2

nombor untuk menghasilkan
23 12 11 23

1 0 11
Ruang ini diisikan dengan 2
4 3 8 nombor untuk menghasilkan
19
19 1 + 3 atau 4 + 0 = 4

Maka 23 -19 = 4