BDW 1513 PAGINA 14 - DONDERDAG 10 MAART 2016 BDW 1513 PAGINA 15 - DONDERDAG 10 MAART 2016

VADROUILLE
sen naar Brussel om de Belgische verzame- voelen. Dankzij internet kent de kunst- naar de omgeving van de Abdijstraat, waar
lingen te bewonderen. Een mooi voorbeeld is markt geen grenzen meer. Onder meer daar- zich hedendaagse kunstgalerijen als Xavier
ook de collectie van Willy Mestach, die helaas aan is de enorme opkomst van veilinghuizen Hufkens bevinden. Bovendien houden jonge
in 2013 overleed. Hij woonde boven Au Vieux toe te schrijven. Zij hebben de laatste jaren mensen er meer van om kunst uit verschil-
Saint Martin, en zag letterlijk alle beelden en zwaar ingezet op de zogenaamde tribal art, lende periodes en culturen met elkaar te
maskers over de Zavel passeren. Bovendien combineren, in plaats van zich in n welbe-
was hij zelf kunstenaar, waardoor hij op een paalde discipline te verdiepen, vertelt Claes.
bijzondere manier naar de Afrikaanse kunst Een derde reden is mijn karakter: ik heb af
keek en zo een erg mooie verzameling samen- De Brusselse markt en toe gewoon nood aan een nieuwe uitda-
stelde.
En de verzameling van Colette Ghysels is bij-
voor Afrikaanse kunst ging.
Hoewel Brussel zijn rol als wereldstad voor
zonder omdat ze vooral uit toegepaste kunst explodeerde pas Afrikaanse kunst nog steeds waarmaakt,
bestaat. Die stukken zijn minder spectaculair
echt na de onafhanke- waarschuwen zowel Suys als Claes er toch

DE CULTUUR- EN VRIJETIJDSBIJLAGE VAN BRUSSEL DEZE WEEK voor leken, maar prachtig voor de fijnproevers
onder de kenners, vult Suys aan. Alain Guis-
son is dan weer iemand die zowel het kleine en
lijkheid van Congo,
voor dat het beter zou kunnen. Een goede
zaak is dat het museum in Tervuren, dat de
voorbije decennia evolueerde naar een we-
geraffineerde weet te waarderen als het sculp- in 1960 reldmuseum, zich bij de heropening in 2017
turaal krachtige. DIDIER CLAES terug op Afrika en zijn culturen zal concen-
Net als Marc Felix combineerden ook anderen treren, stelt Suys. Al vindt Claes het nodig

KUNST > WAAROM BRUSSEL WERELDTOP IS VOOR AFRIKAANSE KUNST
D
at de banden tussen Belgi en
Congo vandaag nog erg sterk zijn,
heeft in eerste instantie te maken
met ons koloniale verleden. Al in
die periode brachten Congoreizi-
gers objecten mee, en wakkerden
ze zo de belangstelling voor Afrikaanse
kunst aan. Bovendien maakt Congo deel uit
van een stuk Afrika waar kunst traditioneel
sterk aanwezig was. Want terwijl in Oost- en
Noord-Afrika herders een vooral nomadisch
bestaan leefden, waren de mensen in Cen-
hun beroep als galerist met de opbouw van
een eigen verzameling. Zo kwamen de eerste
handelaars, de gebroeders Claes, uit een fami-
lie van verzamelaars. Einde negentiende eeuw
al vestigden ze zich in Antwerpen, dat dankzij
haar haven rechtstreeks in contact stond met
Afrika, stelt Claes (die geen familie is van
deze broers, EH). Al explodeerde de markt in
Brussel pas echt na de onafhankelijkheid van
Congo, dus na 1960. In die periode trokken
galeristen als Emile Deletaille en Pierre Dar-
tevelle die vandaag nog steeds actief is naar
Congo om er stukken te kopen.
GALERIST
waardoor de prijzen exponentieel zijn geste-
gen. Het jammere is dat stukken van min-
dere kwaliteit daardoor ook veel duurder zijn
geworden. Alleen op het vlak van toegepaste
kunst zoals terracotta potten, manden, wa-
pens of sieraden is de prijs nog schappelijk,
stelt Suys.
Aan diezelfde evolutie wijdt Didier Claes het
afgenomen belang van de plek waar je ga-
lerij is gevestigd. Het was mijn droom om
om nog een stap verder te gaan: waarom
krijgt Magritte een forum, en is er voor Afri-
kaanse kunst geen plaats? Alle grote wereld-
steden hebben een museum voor etnische
kunst in de stad zelf, dus ook Brussel moet
daar dringend werk van maken. We moeten
trots zijn op onze relatie met Congo. Een mu-
seum openen zou een echt statement zijn.
 Elien Haentjens
Tefaf

Een Afrikamuseum
traal- en West-Afrika eerder landbouwers.
Daardoor konden ze zich settelen, en veel
gebruiksvoorwerpen en rituele objecten
maken zoals maskers, voorouderbeelden
en krachtbeelden, vertelt Bart Suys die de
Vandaag zijn er nog een twintigtal galerijen
gespecialiseerd in Afrikaanse kunst actief op
en rond de Zavel. Een tiental van hen neemt
ook deel aan Brafa, de belangrijkste kunst-
en antiekbeurs van ons land in januari. Maar
een galerij op de Zavel te hebben. En de Za-
vel blijft de Zavel. Maar ik krijg veel minder van 11 tot 20 maart
klanten over de vloer dan vroeger. Net omdat in MECC Maastricht
> www.tefaf.com
de markt door internet veel internationaler
is geworden. Daarom verhuis ik begin juli

als statement
BRUSSEL Ook vandaag behoort Brussel wat
Afrikaanse kunst betreft nog steeds tot de
wereldtop. Niet alleen dankzij de museale collectie
in Tervuren, maar ook dankzij de antiquairs en de
verzamelaars. De voornaamste mijlpalen die tot die
status hebben geleid.
Het Senufo Standbeeld
uit Ivoorkust is van hout
gemaakt.
Studio Philippe De Formanoir - Paso Doble
microbe voor kunst uit Afrika en Oceani
tijdens zijn universitaire studies Kunstwe-
tenschappen te pakken kreeg en er in de ja-
ren 1990 en 2000 enkele tentoonstellingen
rond maakte.
Daarnaast was de oprichting van het Ko-
ninklijk Museum voor Midden-Afrika in
Tervuren in 1898 een bijzonder belangrijk
element in de ontwikkeling van de reputatie
van Brussel als hoofdstad voor Afrikaanse,
weliswaar vooral uit Congo afkomstige
kunst. Net als Bart Suys benadrukt Didier
Claes het belang van deze collectie. De col-
lectie kunst uit Congo is met voorsprong de
meest veelzijdige ter wereld. Het is een gi-
gantische vitrine om de enorme diversiteit
van die creativiteit te laten zien, stelt de
galerist die sinds zijn zestiende in het vak
staat. En anders dan vaak wordt beweerd,
werd ze legaal verworden door ruil, aankoop
of als geschenk, benadrukt Suys.
Het was professor Frans Olbrechts die met
de tentoonstelling Plastiek van Kongo in de
Antwerpse stadsfeestzaal eind jaren 1930
als eerste structuur bracht in de verschil-
lende stijlgebieden van de Congolese kunst,
vertelt Suys. Bovendien werkte hij voor
deze expo zowel samen met openbare in-
stanties als met privverzamelaars. Voor de
tentoonstelling Utotombo in 1988 in Brus-
sel onder leiding van Frank Herreman werd
zelfs enkel met objecten uit privcollecties
gewerkt. Ook dat was een mijlpaal voor het
vakgebied.
Belgen zijn verzamelaars
Dat Belgi het grootste aantal kunstver-
zamelaars telt in verhouding tot haar be-
volking, is algemeen geweten. Ook wat de
Afrikaanse kunst betreft beschikt ons land
over enkele bijzondere verzamelingen. De
collectie van wijlen Jef Van der Straeten was
zonder twijfel heel belangrijk, maar er wa-
ren en zijn er nog. Marc Felix weet ontzet-
tend veel over het domein, aangezien hij als
onderzoeker en galerist zeer vaak ter plaatse
is geweest. Hij is als een soort baobab van
informatie over Afrikaanse kunst, lacht
Claes. Van overal ter wereld komen men-
ook op internationaal vlak doen de Belgen het
goed: tijdens de antiekbinnale van Parijs in
september waren er drie exposanten, onder
wie twee Belgen en aan Tefaf - dat morgen be-
gint - nemen er vier deel. Onder wie dezelfde
twee, namelijk Didier Claes en Bernard de
Grunne. Omgekeerd zijn er ook buitenlan-
ders die zich in Brussel vestigen, zoals Serge
Schoffel uit Frankrijk, Joris Visser uit Neder-
land en Kellim Brown uit de VS, stelt Suys.
Een andere belangrijke jaarlijkse afspraak
is Bruneaf, de beurs waarvoor een veertigtal
Belgische en buitenlandse galerijen in de Za-
velbuurt de krachten bundelen. Pierre Loos
richtte Bruneaf in 1990 op. Hoewel het evene-
Al tijdens het
koloniale verleden
wakkerden
Congoreizigers de
interesse voor Afri-
kaanse kunst aan
BART SUYS
KUNSTWETENSCHAPPER
ment vrij bescheiden van start ging, nam het
al snel een hoge vlucht. Het bracht een totaal
nieuwe dynamiek op gang, en stuwde Brus-
sel naar de eerste plaats op wereldniveau. Pas
tien jaar later organiseerde Parijs met het Par-
cours des Mondes iets soortgelijks, stelt Suys.
Hoewel ik vind dat de formule van Bruneaf
aan vernieuwing toe is, verdient de organisatie
wel een pluim voor het belang dat ze aan goede Didier Claes bij Songye
kwaliteit hecht. Sowieso wordt over de echt- Figure, Congo. Bestaat uit
heid gewaakt, want valse stukken zouden het hout, hoorn, metaal, leer,
blazoen besmeuren, vervolledigt Suys. tanden, olifantenhaar en
kaolien.
Veranderende kunstmarkt
De laatste veranderingen binnen de kunstwe-
reld laten zich ook in dit specifieke vakgebied SASKIA VANDERSTICHELE