Data-Data : Q v (cm/s)
No
Densitas air 0.98 gr/ml ml/s kecil besar
Visko air 0.008432 gr/cm 1 14.5 63.34 7.67
Densitas raksa 13.6 gr/ml 2 15.5 67.71 8.2
Delta z 0.96 3 16.5 72.08 8.73
Diameter Pipa : 4 17 74.27 8.9
Besar Kecil 5 17.5 76.45 9.25
Do (cm) Di (cm) Do (cm) Di (cm) 6 21 91.74 11.1
2.3 1.552 0.6 0.54 7 21.5 93.93 11.37
8 23.5 102.66 12.4
Luas Pipa : 9 25 109.22 13.2
Besar 1.89 cm2 10 25.5 111.40 13.4
Kecil 0.229 cm2 11 32.5 141.98 17.1
12 37 161.64 19.5
Panjang Pipa : 13 37.5 163.82 19.8
4 140 cm 14 40 174.74 21.1
7 140 cm 15 42.5 185.67 22.4
8 140 cm
9 140 cm Pipa Lurus
0.200
Rata-Rata Faktor Friksi Pipa Kecil Pipa Kecil
No f7
0.150 f8 f9 f rata-rata Re
Faktor Friksi
Pipa Lurus
0.015
0.020 1479.11 0.204
0.019 0.010 1574.71 0.180
0.017 1605.38 0.173
0.005
0.016 1668.51 0.160
0.016 0.000 2002.21 0.111
00 00 00 0 0 0 0 0 0 0 0
0.017 . . . .0 .0 .0 .0 .0 .0 .0 .0
4000.00 5000.00 000 2050.91
000 000 0.212000 000 000 000 000 000 000 000
3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
0.018 2236.71 0.089
0.029 2381.01 0.157 Bilangan Reynold
0.020 2417.09 0.153
0.010 3084.49 0.094
0.015 3517.40 0.072
0.015 3571.51 0.070
0.016 3806.01 0.062
0.015 4040.50 0.055
Le/D teoritis
8 9
0.7 0.9 Pengecilan 0.3515756
0.8 1.1 Pembesaran 0.7725338
0.9 1.15
0.7 1.1 Rumus-rumus
0.8 1.2
1.2 1.5 � D22 �
1.2 1.8
K = 0, 4 x �
1- 2 � Pengecilan
1.6 2.2
� D1 �
2.9 4
2
2 2.9
� D12 �
1.6 2.2 K =�
1- 2 � Pembesaran
3.3
3.3
4.5
4.7
� D2 �
4 5.5
4.3 6
Kran 1
No Q v Re R P drop f Le Le/D
1 14.5 63.34 22838.415 0.05 0.631 0.233 0.71 1.323
2 15.5 67.71 24413.479 0.1 1.262 0.204 1.43 2.646
3 16.5 72.08 25988.542 0.05 0.631 0.180 0.71 1.323
4 17 74.27 26776.073 0.1 1.262 0.173 1.40 2.591
5 17.5 76.45 27563.605 0.1 1.262 0.160 1.43 2.641
6 21 91.74 33076.326 0.1 1.262 0.111 1.43 2.641
7 21.5 93.93 33863.857 0.1 1.262 0.212 0.71 1.322
8 23.5 102.66 37013.984 0.1 1.262 0.089 1.42 2.632
9 25 109.22 39376.578 0.1 1.262 0.157 0.71 1.318
10 25.5 111.40 40164.11 0.1 1.262 0.153 0.70 1.305
11 32.5 141.98 51189.552 0.1 1.262 0.094 0.71 1.309
12 37 161.64 58277.336 0.1 1.262 0.072 0.71 1.313
13 37.5 163.82 59064.868 0.1 1.262 0.070 0.71 1.318
14 40 174.74 63002.526 0.1 1.262 0.062 0.71 1.315
15 42.5 185.67 66940.183 0.1 1.262 0.055 0.71 1.313
Le/D 1.754
Pembesaran 2
No Q v Re R P drop f Le Le/D
1 14.5 7.67 1383.5108 0.1 1.262 0.233 280 180.41
2 15.5 8.2 1479.112 0.1 1.262 0.204 280 180.41
3 16.5 8.73 1574.7131 0.1 1.262 0.180 280 180.41
4 17 8.9 1605.3776 0.2 2.524 0.173 560 360.82
5 17.5 9.25 1668.5104 0.2 2.524 0.160 560 360.82
6 21 11.1 2002.2125 0.2 2.524 0.111 560 360.82
7 21.5 11.37 2050.915 0.2 2.524 0.212 280 180.41
8 23.5 12.4 2236.7059 0.2 2.524 0.089 560 360.82
9 25 13.2 2381.0095 0.4 5.048 0.157 560 360.82
10 25.5 13.4 2417.0854 0.3 3.786 0.153 420 270.62
11 32.5 17.1 3084.4896 0.3 3.786 0.094 420 270.62
12 37 19.5 3517.4004 0.4 5.048 0.072 560 360.82
13 37.5 19.8 3571.5142 0.5 6.31 0.070 700 451.03
14 40 21.1 3806.0076 0.7 8.834 0.062 980 631.44
15 42.5 22.4 4040.5009 0.7 8.834 0.055 980 631.44
Le/D 342.78
Pengecilan Pipa 6
No Q v Re R P drop f Le Le/D
1 14.5 63.34 22838.415 0.4 5.048 0.020 66.56 123.26
2 15.5 67.71 24413.479 0.3 3.786 0.020 43.09 79.80
3 16.5 72.08 25988.542 0.3 3.786 0.019 40.99 75.91
4 17 74.27 26776.073 0.4 5.048 0.017 57.46 106.40
5 17.5 76.45 27563.605 0.4 5.048 0.016 55.56 102.88
6 21 91.74 33076.326 0.5 6.31 0.016 48.57 89.94
7 21.5 93.93 33863.857 0.5 6.31 0.017 45.42 84.10
8 23.5 102.66 37013.984 0.6 7.572 0.018 41.83 77.47
9 25 109.22 39376.578 1.4 17.668 0.029 53.83 99.68
10 25.5 111.40 40164.11 0.9 11.358 0.020 48.31 89.47
11 32.5 141.98 51189.552 0.6 7.572 0.010 40.49 74.98
12 37 161.64 58277.336 1.4 17.668 0.015 47.33 87.64
13 37.5 163.82 59064.868 1.4 17.668 0.015 46.21 85.58
14 40 174.74 63002.526 2 25.24 0.016 55.91 103.54
15 42.5 185.67 66940.183 2 25.24 0.015 51.78 95.88
Le/D 91.77
f .L.v 2
F=
2.gc.D g
F = DP = R ( r H - r L )
f .Le.v 2 gc
F fitting =
2.gc.D
Pembesaran
Bengkokan 3
No Q v Re R P drop f Le Le/D
1 14.5 7.67 1383.5108 1.3 16.406 0.233 3640 2345.36
2 15.5 8.2 1479.112 1.3 16.406 0.204 3640 2345.36
3 16.5 8.73 1574.7131 1.14 14.3868 0.180 3192 2056.70
4 17 8.9 1605.3776 1.2 15.144 0.173 3360 2164.95
5 17.5 9.25 1668.5104 1.2 15.144 0.160 3360 2164.95
6 21 11.1 2002.2125 1.2 15.144 0.111 3360 2164.95
7 21.5 11.37 2050.915 2.4 30.288 0.212 3360 2164.95
8 23.5 12.4 2236.7059 2 25.24 0.089 5600 3608.25
9 25 13.2 2381.0095 8.3 104.746 0.157 11620 7487.11
10 25.5 13.4 2417.0854 5.1 64.362 0.153 7140 4600.52
11 32.5 17.1 3084.4896 2.9 36.598 0.094 4060 2615.98
12 37 19.5 3517.4004 9.8 123.676 0.072 13720 8840.21
13 37.5 19.8 3571.5142 9.9 124.938 0.070 13860 8930.41
14 40 21.1 3806.0076 12.4 156.488 0.062 17360 11185.57
15 42.5 22.4 4040.5009 13.8 174.156 0.055 19320 12448.45
Le/D 5008.25
Sambungan Pipa 5
No Q v Re R P drop f Le Le/D
1 14.5 63.34 22838.415 0.2 2.524 0.233 2.86 5.290
2 15.5 67.71 24413.479 0.2 2.524 0.204 2.86 5.291
3 16.5 72.08 25988.542 0.2 2.524 0.180 2.86 5.293
4 17 74.27 26776.073 0.2 2.524 0.173 2.80 5.182
5 17.5 76.45 27563.605 0.2 2.524 0.160 2.85 5.282
6 21 91.74 33076.326 0.3 3.786 0.111 4.28 7.923
7 21.5 93.93 33863.857 0.4 5.048 0.212 2.86 5.288
8 23.5 102.66 37013.984 0.4 5.048 0.089 5.69 10.528
9 25 109.22 39376.578 0.9 11.358 0.157 6.40 11.859
10 25.5 111.40 40164.11 0.6 7.572 0.153 4.23 7.831
11 32.5 141.98 51189.552 0.5 6.31 0.094 3.53 6.543
12 37 161.64 58277.336 0.9 11.358 0.072 6.38 11.816
13 37.5 163.82 59064.868 0.9 11.358 0.070 6.40 11.859
14 40 174.74 63002.526 1.1 13.882 0.062 7.81 14.467
15 42.5 185.67 66940.183 1.2 15.144 0.055 8.51 15.756
Le/D 8.681
Materi : Fluidisasi
Data-Data :
Ho unggun 5.6 cm
D kolom 4.8 cm
Luas 18.09 cm2
Kenaikan Penurunan
Delta Q 5 ml/s Delta Q
Q H P drop log P drop U=Q/A LOG U P drop/H Q
0 5.6 0 0 0.00 0 0.00 135
5 5.6 0.1 -1.00 0.28 -0.56 0.02 130
10 5.6 0.1 -1.00 0.55 -0.26 0.02 125
15 5.6 0.1 -1.00 0.83 -0.08 0.02 120
20 5.6 0.2 -0.70 1.11 0.04 0.04 115
25 5.6 0.3 -0.52 1.38 0.14 0.05 110
30 5.6 0.3 -0.52 1.66 0.22 0.05 105
35 6 0.5 -0.30 1.94 0.29 0.08 100
40 6.2 0.7 -0.15 2.21 0.34 0.11 95
45 6.5 1 0.00 2.49 0.40 0.15 90
50 7 1.55 0.19 2.76 0.44 0.22 85
55 8 1.8 0.26 3.04 0.48 0.23 80
60 8.4 1.95 0.29 3.32 0.52 0.23 75
65 8.7 2.35 0.37 3.59 0.56 0.27 70
70 8.9 2.9 0.46 3.87 0.59 0.33 65
75 9.6 3.4 0.53 4.15 0.62 0.35 60
80 9.7 4 0.60 4.42 0.65 0.41 55
85 10 4.5 0.65 4.70 0.67 0.45 50
90 10.7 5.15 0.71 4.98 0.70 0.48 45
95 11.2 6.3 0.80 5.25 0.72 0.56 40
100 11.5 6.7 0.83 5.53 0.74 0.58 35
105 12 7.2 0.86 5.81 0.76 0.60 30
110 12.6 8.2 0.91 6.08 0.78 0.65 25
115 13 9 0.95 6.36 0.80 0.69 20
120 14.5 12.8 1.11 6.63 0.82 0.88 15
125 15 13.1 1.12 6.91 0.84 0.87 10
130 15.4 13.4 1.13 7.19 0.86 0.87 5
135 14 13.6 1.13 7.46 0.87 0.97 0
Kenaikan Penurunan
Skala 10 ml/s Skala
Q H P drop log P drop U=Q/A LOG U P drop/H Q
0 5.6 0 0 0.00 0 0.00 150
10 5.6 0.1 -1 0.55 -0.26 0.02 140
20 5.6 0.25 -0.60 1.11 0.04 0.04 130
30 6 0.5 -0.30 1.66 0.22 0.08 120
40 6.2 0.9 -0.05 2.21 0.34 0.15 110
50 7 1.5 0.18 2.76 0.44 0.21 100
60 7.3 2 0.30 3.32 0.52 0.27 90
70 8.6 2.75 0.44 3.87 0.59 0.32 80
80 10 4 0.60 4.42 0.65 0.40 70
90 10.5 5.45 0.74 4.98 0.70 0.52 60
100 11.3 6.5 0.81 5.53 0.74 0.58 50
110 12.2 7.75 0.89 6.08 0.78 0.64 40
120 13.3 9.75 0.99 6.63 0.82 0.73 30
130 14 12.25 1.09 7.19 0.86 0.88 20
140 14.6 12.5 1.10 7.74 0.89 0.86 10
150 15.5 12.8 1.11 8.29 0.92 0.83 0
Kenaikan
5 ml/s Delta Q 15 ml/s
H P drop LOG P drop U=Q/A LOG U P drop/H Q H
16 14 1.15 7.46 0.87 0.88 0 5.6
15.7 13 1.11 7.19 0.86 0.83 15 5.6
15.5 11 1.04 6.91 0.84 0.71 30 5.6
15 10.7 1.03 6.63 0.82 0.71 45 6.6
14.5 9.3 0.97 6.36 0.80 0.64 60 7.5
14 8.6 0.93 6.08 0.78 0.61 75 8.5
13 7.8 0.89 5.81 0.76 0.60 90 10
12.5 7 0.85 5.53 0.74 0.56 105 11
11.5 6.3 0.80 5.25 0.72 0.55 120 13
11 5.5 0.74 4.98 0.70 0.50 135 14.3
10.5 4.9 0.69 4.70 0.67 0.47 150 15.4
10 4.4 0.64 4.42 0.65 0.44
9.5 3.6 0.56 4.15 0.62 0.38
9.1 3.2 0.51 3.87 0.59 0.35 Kenaikan
8.5 2.8 0.45 3.59 0.56 0.33 Delta Q 20 ml/s
8.1 2.4 0.38 3.32 0.52 0.30 Q H
8 1.9 0.28 3.04 0.48 0.24 0 5.6
7.6 1.7 0.23 2.76 0.44 0.22 20 5.6
7.3 1.4 0.15 2.49 0.40 0.19 40 5.6
6.8 1 0.00 2.21 0.34 0.15 60 6.3
6.6 0.8 -0.10 1.94 0.29 0.12 80 9
6.3 0.7 -0.15 1.66 0.22 0.11 100 10.5
6.3 0.5 -0.30 1.38 0.14 0.08 120 12.5
6.2 0.4 -0.40 1.11 0.04 0.06 140 16
6.1 0.2 -0.70 0.83 -0.08 0.03
6.1 0.1 -1.00 0.55 -0.26 0.02
6.1 0.05 -1.30 0.28 -0.56 0.01 Kenaikan
5.6 0 0.00 0.00 0.00 0.00 Delta Q 25 ml/s
Q H
0 5.6
25 5.6
10 ml/s 50 7
H P drop log P drop U=Q/A LOG U P drop/H 75 8.5
15.7 15.2 1.18 8.29 0.92 0.97 100 11
14.9 12.4 1.09 7.74 0.89 0.83 125 14
12.8 11.1 1.05 7.19 0.86 0.87 150 17
12 9.75 0.99 6.63 0.82 0.81
11.7 8.75 0.94 6.08 0.78 0.75
11 7 0.85 5.53 0.74 0.64
10 5 0.70 4.98 0.70 0.50
9.2 4.25 0.63 4.42 0.65 0.46
8.5 3 0.48 3.87 0.59 0.35
7.2 2.5 0.40 3.32 0.52 0.35
6.9 1.75 0.24 2.76 0.44 0.25
6.5 1.25 0.10 2.21 0.34 0.19
5.9 0.75 -0.12 1.66 0.22 0.13
5.7 0.4 -0.40 1.11 0.04 0.07
5.6 0.1 -1.00 0.55 -0.26 0.02
5.6 0 0.00 0.00 0.00 0.00
Penurunan
Delta Q 15 ml/s
P drop log P drop U=Q/A LOG U P drop/H Q H P drop log P drop
0 0 0.00 0 0.00 150 16 19 1.28
0.1 -1.00 0.83 -0.08 0.02 135 15 15.25 1.18
0.5 -0.30 1.66 0.22 0.09 120 14 11.4 1.06
1.25 0.10 2.49 0.40 0.19 105 11 7.5 0.88
2 0.30 3.32 0.52 0.27 90 10.5 5 0.70
3.5 0.54 4.15 0.62 0.41 75 9 3.75 0.57
5 0.70 4.98 0.70 0.50 60 7.5 2 0.30
7.85 0.89 5.81 0.76 0.71 45 6.8 1.25 0.10
9.5 0.98 6.63 0.82 0.73 30 5.7 0.75 -0.12
9.8 0.99 7.46 0.87 0.69 15 5.6 0.5 -0.30
10 1.00 8.29 0.92 0.65 0 5.6 0 0.00
Penurunan
Delta Q 20 ml/s
P drop log P drop U=Q/A LOG U P drop/H Q H P drop log P drop
0 0 0.00 0 0.00 140 16 16.4 1.21
0.25 -0.60 1.11 0.04 0.04 120 14 13 1.11
0.9 -0.05 2.21 0.34 0.16 100 11.5 6.5 0.81
2 0.30 3.32 0.52 0.32 80 9 3.75 0.57
4 0.60 4.42 0.65 0.44 60 7.5 2 0.30
6.75 0.83 5.53 0.74 0.64 40 6.2 1 0.00
10 1.00 6.63 0.82 0.80 20 5.6 0.25 -0.60
16.5 1.22 7.74 0.89 1.03 0 5.6 0 0.00
Penurunan
Delta Q 25 ml/s
P drop log P drop U=Q/A LOG U P drop/H Q H P drop log P drop
0 0 0.00 0.00 0.00 150 17 20.25 1.31
0.4 -0.40 1.38 0.14 0.07 125 15 11.25 1.05
1.5 0.18 2.76 0.44 0.21 100 13 6.75 0.83
3.5 0.54 4.15 0.62 0.41 75 9.5 3.5 0.54
6.25 0.80 5.53 0.74 0.57 50 7.4 1.5 0.18
11 1.04 6.91 0.84 0.79 25 5.6 0.5 -0.30
13.25 1.12 8.29 0.92 0.78 0 5.6 0 0.00
Variabel 5
18
Variabel
16
10
18 14
Variabel 15
(cm) (cm)
8 4 turun
8.29 0.92 1.19
16 12
10 6 Variabel 25
2
naik
Tinggi Unggun
14
7.46 0.87 1.02 4 0 turun
-0.80 -0.608 -0.40 -0.20 0.00 0.20 0.40 0.60 0.80 1.00
12
18
6.63 0.82 0.81 Unggun 10
16 6 2 naik
0 Log U
5.81 0.76 0.68 148 4 turun
-0.40 -0.20 0.00 0.20 0.40 0.60 0.80 1.00
(cm)
0 Log U
4.15 0.62 0.42 104 naik
Tinggi Unggun
turun
0.00 0.00 0.00 1.40 0.80
0.40
1.20
0.60 Variabel 20 naik
∆P/H
0.20 turun
1.00
1.20 0.40 0.00
0.80 -0.40 -0.20
-0.80 -0.60 Variabel 25
0.00 0.20 0.40 0.60 0.80 1.00 naik
∆P/H
1.00
0.60 0.20 Log U
turun
U=Q/A LOG U P drop/H 1.40
0.80 0.40 0.00
8.29 0.92 1.19 -0.40 -0.20 0.00
1.20 0.20 0.40 0.60 0.80 1.00 naik
0.60 0.20
∆P/H
0.20
0.60 Log U turun
0.00
0.40
0.00 0.10 0.20 0.30 0.40 0.50 0.60 0.70 0.80 0.90 1.00
0.20
Log U
1.20 naik
0.60 0.20
∆P/H
1.00 turun
0.40 0.00
-0.20
0.80 0.00 0.20 0.40 0.60 0.80 1.00 naik
∆P/H
0.20
0.60 Log U turun
2.76 0.44 0.20
1.38 0.14 0.09 0.00
0.40
0.00 0.10 0.20 0.30 0.40 0.50 0.60 0.70 0.80 0.90 1.00
0.00 0.00 0.00 0.20
Log U
0.00
0.10 0.20 0.30 0.40 0.50 0.60 0.70 0.80 0.90 1.00
Log U
Variabel 5 ml/s
1.50
Variabel
1.00
10 ml/s
1.5
5
turun
-0.50 0.50-0.25
0
0.00 Variabel 25 ml/s
0.25 0.50 0.75 1.00
turun
naik 1.00 -1.00
1.50 -0.5 naik
0.60 0.80 1.00 turun
0.00 turun
naik -0.20 0.50 0.00 0.20-1.50 0.40 0.60 0.80 1.00
-1 naik
Log ∆P Log ∆P
naik
turun
naik
turun
80 0.90 1.00
naik
turun