Anda di halaman 1dari 162

LISTA DAS ABRE VIATURAS USADAS

NESTE DICTONÃKIO

abl ablativo
ac acusativo
adj adjelivo
adv. advérbio ou adverbial
anat anatomia
aritni aritmética
arquit arquitetura
art artigo
aslron astronomia
bot botânica
card cardinal
cf confronto
compl complemento
conj conjunção ou conjunUv.
constr construção
dat dativo
demonst demonstrativo
entom entomologia
esgrim esgrima
f feminino
fig. figuradamente
filos filosofia
gen genitivo
gôn género
geogr geografia
ger. ou gerúnd.. gerúndio
gram gramática
i intrnnsitivo
ictiol ictiologia
19 6 0
COPYRIGHT • EDITORA LEP S.A.
imp impessoal
iudeel iudeclináve!
iudeí indefinido
infin
inter
infinitivo
interrogativo
interjeição
m
interj
jnr jurisprudência
íoc locução a, art.f. Não se verte. // abafamento, s.m. suffocatio,
t

uj masculino Pron. pesa. eam, illani, onis; praefocatio.onis.


hnnc; quam (do principio abafar, v.t. obducere, coope-
mat matemática rire; snffocnro, exanimare;
da frase). // Pron. de-
med medicina monst. ea, ília. // Prep. ad, (fig.) opprimere, comprime-
mil militar in, ut. Exprime várias rela- re, aupprimcro. // V.i. auf-
ções: tendência, direção pa- focari.
mús. música abaixado, adj. depressas, a,um;
ra: ad on in (ac.) ; ac. sem
n. neutro prep. antes dos nomes de domisHns,a,um submissus,
;

nom nominativo cidades; nt (com o subj.) ; a.um; (fig.) fractus.a.um.


ad (com o ger.) infin. sem
; abaixamento, s.m. depressio,
np nome próprio prop.; complemento indire- onis ;
humilitas.atis.
núm número to ou atribuição (dat.). In- abaixar, v.t. deprimere, demit-
ord ordinal dica circunstâncias do: lu- tere; elevare, iuuuinuere,
gar, modo, instrumento, frangere, comminnere, mi-
p pronominal preço tempo, causa, prove- nuere. // V.i. deprimi, des-
pnrt participio niência, distância, etc. En- crcscore. // V.p. deprimi,
pass passado ou passivo tra na formação de diversas se demittere; (fig.) se sub-
locuções. mittcro, descendere.
pess pessoal
Aarão, np, Aaron ou Aron abaixo, &dv. infra, ínferius.
pl plural (indecl.). // abaixo da: loc. prep. aub
posp pospositivo aba, s.f. lacinia,ae; sinus, us. (abl.), aubtcr (ac.). infra
abaçanado, adj. adnstus.a.um; (ac.) post (ac), secun-
prep preposição ou prepositivo fiiscus,a,uiu; colora tus.Si
;

dum (ac).
pres presente um. abalado, adj. concussus,a,um;
pron pronome abaçanar, v.t. colorare.
impulsus,a um ; labof actua,
ábaco, s.in. abacus.i. t

quím química a, um; (fig.) commotuB.a,


abactor, a.m. abuctor,orÍ5.
rei relativo abade, s.ni. abbas.atls.
um.
abadessa, s.f. abbatíssa.ae. abalar, v.t. labefscero, labe-
rot retórica
abadia, s.f. abbatia.ae. f aclaro, qnatere, concutcro;
8 singular ou substantivo abafadiço, adj. suffocabilis.e; (fig.) commovere, movere.
t transitivo aestuosus.n.um ; ferviduB.a, // V.i. ©volare, volare, la-
verbo um praefocabilis.e. bare, tremere. // V.p. evo*
v ;

lare, volare; commoverl,


abafado, adj. opertus.a.um;
V veja aestuosus,a,um ; exanlma- moverí frangi, flecti.
;

tus.a.um; (fig.) opreasus, aballenaçao, b.í. abalienatio,


a. um. onis.
ABA — ; J — ABA ABA — : 1 — - ABI
abalienar, v.t. abalienare. abarracar, milites per ta-
v.t. abate, s.m. imiuinutio.onis; abecedãrio, s.m. prima lltte-
abalizado, adj. insignis.e; bernacula dividore; íaber- deminutio.onis. raruin elementa.
fcgregi '
l 1, uni ; oXÍIQÍU8,a, naculum collocare; letidere. abater, v.t. affligerc, dejicere, abegão, s.m. vilicus.i; colo-
um; singularis.e. abarreirar, v.t. objecto mnní- sternere, prosternore, pro- nua.i procurator,oris.
;

abalizar, v.t. terminare, le- mine (locuin) obsepire. mere, percellere; frangere, abegoaria, s f rcs rústica;
.

mitare. // V.p. eminore, infringore, debilitarei (ali- villa rústica.


abarretado, part. pileatus.a,
enitoro; nobilitar!. quem) deprimere. despico- Abel, np. Abel (indecl.) ou
um.
abalroar, v.t. e i. collidi ou ro, contemnere. // V.i. de- Ábelu8,i.
inter st- collidi.
abarretar, v.t, pileare. // V.p jici, prolabi, ruere, abelha, s.f. apis ou apes.ia.
pilco caput tegere. labi.
abanador, s.m vcutilator,ori5. eorruere; cadere, subeide- abelha-mestra, a.f. rex apum.
abarroado, adj. pervícnx.aciB abelbaruco, s.m. merops,ia;
abanar, v.t. (igues) auscita- re, decedere. // V.p. se
labof actare pertinax.acis ; obstina t us.n deprimere, domittere; npiastra.ae.
re; íabefacere, se
qnatere.
um. 8e Bnbmittere.
abelheiro, s.m. V. abelharuco;
ibandoar, v.t. congregare, abarrotado, adj. refertns.a. aptarius.i ; apiariuiii.i.
abatido, adj. nfflictua.a.um;
conglobare. // V.p. conglo- um; confortus.a.unt; pio* dejectus.a.um; abelhudo, adj. praeproperua,
deturbatus.
nus, a. ii repietus.a.um a, um.
ba re se; coire, concursare. :
; a.um ; pr<".rutus,a,um ; ever-
fartus.a.um satiatos.a.um. sus.a.um; stratus,a,um; de* abençoar, v.t. benedicere; se-
abandonado, part. relictus.a, ;

eundare, fortunare.
desprtus,a,um; derc- abarrotar, v.t. explere, refer- missns.a.nm ; fractns.a.um
ura; aberração, s.f. aborratio.onls;
lictus.a.um; destítutua.a. cire.// V.i. ahundare, ro- perculsu8,a.um.
dundare. // V.p. cibo fa-
error.oris.
um. abatimento, a.m. demolitio,
mein depellere; explere in-
aberrar, v.i. ab^rrare.
onia; oversío.onis ; iníiruil-
abandonar, deaerere, re-
v.t.
gluvicm; se farcire. aberta, s.f. opportunitas.atis;
linquere, derelinquere, des- ins.atis; languor.oris; de-
abasbacar-se, v.p. obtorpesce- occasio.onis. V. abertura.
missio.onia, debilitatio.onis.
tituem; depouere, omitte- // -PI. inçilç.is,
re; torpescere; obsttipos- abatocar, v.t. (dolíum) obtu-
re. // V.p. se dpdore, se aberto, o adj. apertus,
part.
cere. rare.
tradere, se daro, a.um; patons.entis; pato-
abaetado, adj. copíosuB.a.um abaulado, adj. convexus,a,nm;
abandono, s.m. relictio.onia factua,a,um ; ingenuus.a,
divcs.itis ; locuples.etis gíbber,era,eruni cameratus,
destitutío.onis defectio, ; abuodans.antis.
;
um; simplex.ícis; initns.a.
ft.lUll.
onis; solitudo.lnis. abastança, b.Í. copia, ae; fa
um; inceptua.a.um ; ineboa-
abaulamento, a.m, convexi- tus.a.nm.
Abano, a.m. ílabellum.i. cullatea.ntfi. i ii h. a tis.
abastecer, abertura, B.f. apertio.onís;
* bar atar, v.t. pretiuiu humí-
abastar, v.t. V. abaular, v.t. círcinare; carne- foramen,inis ; apertura, ae
nucr«; preiuere; detrahere abastardar, v.t. degenerare, raro.
biatus.us; rima.ae. V, ini-
(do nliquo). depravare, corrumpere. // Bbderltaa, s.m.pl. Abderites, cio.
V.p. degenerare. effemina- as.
u barbado, adj. oceupatua, ne- abetarda, B.f. otís,ÍdÍ8.
desciscere.
ri f abdicação, s.f. abdicatio.onia.
gotiíe distentu». abeto, s.m. abies.etÍB.
abastecer, v.t. commeatus con- abdicar, v.t. abdicare ae, ab- abexins, s.m.pl. Aethiopes.um.
abarcado, part. complexus.a, vehere; ínstruore; ornare; d Icare. abibllotecar, v.t. bibliothecam
um; interceptas, a.um. suppedítare; subminístra- fcbdome ou abdõmen, a.m. a"b- conficere.
Bbarcaáor, a.m. interceptor, rei ministrarei praebero. donien.lnla. abicar, v t. appellere.
oris. // V.p. colligere, provido- ibaberado. adj. potus,a,um; ablntostado, adv. nb intpptato.
abarcamento. s.ni complprcus, re. mnd<<f nctus,a,nm ; madidus, abiscoitar, v.t. V. apanhar;
na ; interccptlo.onis. abastecido, adj. instnicrns.a l,u f il madens.ontia.
: percoqnere.
abarcar, v.t. eompleoti, aio um; abundnrtR.antis; cir- atttborar, v.t. adaquare. po- abismado, part. e adj. demer-
plecti, circumvenire ; con cumfluena.ontis. luiu agere; raadefacere, rí- 8118,8,1111); in profundum
tinpro; Busciperc V açam- abastecimento, s.m. commea- |raro; imbuere. // V.p. ma- haustus; aubmorsns voragi-
barcar. tus, us. itvflnrl, n>ade8cere. ne. V. admirado.
ABI 12 — ABO A HO — 13 — ABB
abismar, demerçprp, hau-
v.t. abocetar, V. arredondar,
v.t.
ri rc, ppasumdare. assom- V aboletameuto, s.m. militum
ahnrbulhar,
abordagem,
v.i. papularo. abortar, v.t.
e I. abortire,
brar. // V.p. demergi. s.f. appulsus,UB; abortam facere; concidere;
dtapersio per hospitia. ncrpssua.us.
abiiiuio, s.m. gurgee.itÍB; corruere, mere; prolabi.
aboletar, v.t. lioapitia mill- abordar,
abruptum.i vorago.ínla; v.t. appellore; ad abortivo, adj. abortivus.a.um.
;
tibua praebore. (loruiii)
harnthrum.i. accedere. // V.I. // S.m. abnrtivum.i.
Abissínia, np. Aethiopia.ae. abolição, s.f. abolitio.onis. // appnlll, abôrto, s.m. abortus.us.
abjeçào, s.f. ignobilitas.alis Aboltçao de ama loi: legis abordo, a.m. accessus.us abostelado, adj. pustulosus.a,
abrogntio. appulaufl,ua aditua.us. um.
humilhas. alÍR turpiludo, .
;

abolir, v.t. abnlpre, delcre, abordoar, v.t. báculo austine-


inis. abostelar, v.l. pustuleacere,
abjeto, adj. humilis.p; abjec- pvertere, tolh<n\ refigpre ou re; adminícularo (vitem) puatulari.
antiquar*, subertere, rescín- lindaro, palare; íustibus
tas, a, um; tnrpis.e; ignobi- abotoado, part. e adj. conser-
lis.e.
dcre. // Abolir uma lei: le- mulcare; vcrberare, pulsa- tas, a, um ;
gpm abrogarp. // infibulatus.a.nm.
abjndicar, v.t. nbjudicare. V.p, ob« ip. // V.p. báculo sasti itere
soleBcere, exolescere; con- abotoai, v.t. e p. vestem coer-
abjuração, s.f. abjuratio, onis; arlus; báculo inniti.
senpacpre. aborlgines, g.m.pl. aborigineB, cere; vestem Bubnectere. //
c-juratio.onís.
abolorecer, v.i. mucescere; Dm. V.i. gemmascere; germina-
abjurar, abjurare; exue-
v.t.
re.
inucorcin con ( rahere. abornalar, v.t, in saccnm
ro; deponere (prrorem). abra, V. bala.
ablação, a.f. abtalio.onis.
abominação, a.f. oxsecratio, condero.
s.f.
onis; detPstntlo.oniH abo- aborrascar-se,
Abralo, np. Abraham on
ablactaçSo, B.f. ablactatio.onis ;
tempesta-
v.p.
minatio.onia. lem impendero; procellam Abram (indecl., ou ae)
ablaqueaçfto, B.f. ablaqueatio, abominador, a.m. exspcrator, Abrabamus.i.
onis. instare oa ira minere,
oria; dotPBtator.orla. aborrecedor, abraçadeira, a.f. retinaculum,
ablaquear, v.t. ablaqueare. s.m. osor,oris;
abominar, v.t. abominar!, de-
detPstator,orÍa i; Iigamen.inis; vinculum,
ahlegar, v.l. ablegare. ; exsccrator,
tc«tnri pxBPcrarl, abborrcre. i. // PI. velares anuli.
ablução, s.f. ablutio.onls. (
oria.
abominável, adj. nhominan- abraçar, v.t. complectí, am-
ablnir, v.t. abluere. aborrecer, v.t. (aliquem ou
dus.a.um; detpatabilia.o; in- pleotl, amplexari ; ample-
ablutor, s.m. ablulor.oria. fandus.a.uin ;
nllquid) odiase; odíum (in
iiefnndua.a, xus dare; adscisoere, reci-
abóbada, s.f. cainora.ae; for- um; pxKPcranduH.a.uiu ; ex- aliquem) habere; abhorrere
nix.icis concflmeratio.onis (ab aliquo). // V.i. tae- pere, suscipere. V. abran-
;
aocrabilia.p; peaBÍmuA,a.um ger. // V.p. se Inter so
auspensura.ae. // Abóbada dium aí ferre; fastidium af-
dotprrinniB.a.uin. complecti.
de um tomplo: tholus.i. // abonação, B.f. cautio, onia; fprre; molestam esse. //
Abóbada palatina: palati V.p. distaedet me. abraço, s.m. ccmplexuB.us
sponsio.onia; antiadalio,
cari um. onia.
aborrecido, adj. invisus.a.um amplexus,us.
abobadado, part. fornícatus, abonado, part. e adj. csmIub, (nlicul) ; invidiosus.a.um abrandado, part. lenitna.a.ura;
a. um; abasidatus.a.nm
canipratus.a.uiu
con- ; Mm; affirmatus.n.uui. V. ou odiosus.a.ura (falando-se
de coisas) ; pertae8ns,a.um ;
delinitii3,a,um ;
um pl acatas, a, um.
sedatua.a,
; caineralus, rico. ;

a,um. abonançar, v.t. apdnrp, pia-


aiil pertaesus; molestua.a. abrandamento, s.m. mitigatio,
abobadar, v.t. camerare, con- care, Ipnirp, mitígare. //
um ; faatidiosiia.a.um. onis; sedatio,onis; levatio,
camerarc, confornicare; ar- V.i. spdari, mkigarf, minui, aborrecimento, a.m. odinm.i; onis; levamentum.i; leva*
ou are. leniri, In vidia.ae ; of fensio.onis men.inis ; allevamentum,!
abobar, v.t. hcbetare. // V.p. abonar, v.t. fidem dare pro, inale volentia.ae; alicnatio, lenimentum,!.
hebeecere. intercederei pro aliquo \a- onis (ab) aninma a versus
; ;
abrandar, v.t. mollíre, emolli-
abóbora, B.f. cucurbita.ae. dem fieri; decernpre (pe- faatidium.i; taedíum.I; mo- re; (aliquem) mitigare,
abocanhar, v.t. V. morder, cnniarn); statuero (slípen- leatia.ae; aegrítudo.inia placare, sedare, lenire. //
abocar, v.t. morsu tollere. dium). V. Justificar. // rura.ae. V.i. mitigari, mitescere. //
abocotado, adj. pyxidatu&.a, V.p. gloriari; Be jactare, se aborrecível, adj. exsecrandus, V.p. mollescere, inolliri,
um. ostentara. a, um ; aboralnandus.a.urn emolliri; milescoro, miti-
detcatabiliB.e. gari.
— 14 — ABS AHH — 15 _ ACA
ABR abalde, ».f. absis.ldiB: absi- abstrair, v.t. e i. (animuml
abrigada, »J. luffneium.i:
da.ai»; concha.ae.
ab.strahere a; (animum)
abranger, v.t. oomplocti. con-
rocoptus.tis; rrfugmin.ii avocaro
ah-.iiitludo, adj. abninthiatus, a.
tínere, amplecti. pwfngium.l. abstrato, adj. abstractna.a.
abrangido, part. complexus.a, um; V. ab-
abrigado, biIJ. * part. teclua, absinto, B.m. abBÍnlhium.i, intimuB.a.nm.
um : eomprehenans.a.urn.
abrasado, part. e ailj
inflauimatiiB.a,
U» a,«m; proltrolun.a,um: de-
fenjraa,a,niiL
ab»olto, adj. ab«olutufl,».um;
• "li .i lilicratus.
sorto.
ahstruso, adj. ab6truBus,a,um;
sua,a,uin; prolrgTC defon- Buuimn»,a,um; rcconditua.a.nm,
flasrans.antia; exuB- abrigar, v.t. abuoluto nilj.
lira;
di-rn tulniii fiuero a; lusus.a.urn; absolutus, abstlrdldade, sJ. insulsitas,
a, iit.i'* i
tu8,a,uin. bb atis; stultitia.ae.
tegi-m. lutail. // V.->.
abrasador, adj. ardens ontla absurdo, adj. absurdiiB,a,um
proleewo. itâtlo, adj. absolutoríuB,
fervrns.entls; calidissiinus, V.
. .
abrigada,
.
incptus.a.um ; insulsus.a,
ferviduB.a.uin aea- abrigo, s.m.
a,um; ;

abril, B.in. aprilla.ia. abnólvor, v.t. absolvero; ju- um ; Btnltu8,a,um ; abhor-


tuoBUB.a.um ; lorreus.entia; aplondidnm liberar©; rcnm uiitto- rc^iB.entís. // S.m. V. ab-
abrilhantar, v-l. ,1

torridus.a.uni. Burdidado; inopiiae.arum.


facere.
abrasamento, s.m. def!««ra- «porlre, pnndrre, abnolvlçao. B.f. absolntio.onia: abnud&acla, a.f. abundantia,
exnslio.oni*: ín- abrir, v t.
ubertas.atis;
tio.onis; culpae Íibi*rniio. ao; copia.ao;
incondium.i; reeludere, ixpandori'. rese-
censio.onis: adj. absonus.a.um. afiuentia.ae.
rarc. paiffeoere. // V.p. bIkuiiio,
conílagratio.onis. abnorçao, a.f exbaustio. onis. abundante, adj. copiosns.a.um
aperire «e, aperrl, rsserari. multus.a,
abrasar, v.t. inoondero, inflam- discedero. pandere fle. pan- abítuito, adj. di-fisus in; in- abundanH.antis;
mare, exurure, eomburere. recludl, di-Mcci'<f (alieul rei) ; etope-
tontua um; liberali«,e; ubcr.riB;
dl,
// V.i. ordero, flagrar*. // abroçhadura, kt f.bulatio, fni:liis,a,um; attoniliiB,a,um. diveB.itia.
V.p. Ignem conciptre, "ri, abnorvente, adj. absorbens, abundar, v.i. abundare, aíflue-
comburi, cremar!, tooeiVil, abrochar, v.U Inflbiilsrc. «ntis. '

i ro.
ardcre, conflagrar», oxar- almorver, v.t. absorbéro, com- abusar, abuti (aliqua rc);
v.l.
ab-rogaçilo. a.f. abrojatio,
descere, iguescere. blijnre, abauntoBjei sorbere: male (perverso, improbe)
onis. uti; utí iuverecundo. //
-braseado, BdJ. rnbpfactus.a, abrogado. part. Hbro?nlUB,a, ealiaurire, oxsorberc; (cogi-
um; rutilatUB,a,um: ruber, tatlnncm) occupare. V.t. decipere, fallere, delu-
uni! antii|'iBlii«.B,un)
e adj. bana- írustari.
ra.rnui; rubí-us.entia; aan- abjiorvldo, part. dere,
igneus.a.nni.ab-rog»r, v.l. abroj;are. snti- abnaivo, adj. pervorsuB,a,um
guineus.a.um hia.a.um; cpotiiB,a,um ; ex-
;
quare. tufle», r»pudiare. occnpatQB.a, gram. abusivuB.a.um.
bauatus.a.nm;
abrasear, v.t. V. afoguear. abrolhai, v.i. getmnaíe, gemi- abu^o, B.m. abusus.ua; gram.
um; dcfixus,a.nm; intcntus,
abrenunciaçSo, a.f. nbrenun- n&re, gí-mniBHei ro; papula- abusio.onÍB.
tiatio.onis. tp, pustulusiviv. "'lo, adj. abitemius.B.um. abutre, B.m. vultur.uris; vul-
renunciar. ah í

abrenundar, v.t. V. abrôibo, B.m. tribulus.i; sti* ah,»i.onrAo. abatincntia.ae. s.f turiua.ii.
// v.i. abrenuntiare. imili.um; murix.klR. // ri. i.i i abstinore Be.
i
. o. v.p. acabado, part. absolutus,a,um;
abrenínoio, inlerj, apagel. spiooe.ariim, ac"li'l.orum. amceticus.a, eonf cctua.a.nm ; exaetus.a,
abnliur.nntt, adj.
apBBe sial, dii omcn aver- abroquelar, v.t. elipíare.
UM) ropurgans.antis.;
um. // Adj. perfpctus.a.nin.
tant 1 abrõtea, B.f. aspliodelna.l. |pk*t«r«*r, v.l. abstsrgsre, acabador, B.m. effeetor.oria;
abreviação, s.f. contractio. abrótono, B.m. sbrotonutu.i. iiur^are. confector.orÍB; efficiens,cn-
prunuB.i; tia; coníícíena.entis.
oniB; brovialio.onis; abbre- abrnnboiro, a.m. iií nela,
i B.f. abslincntia,
viatio.onís. BplDIlB.i. Ai>; ii.nipirantla.ae. acabamento, s.m. peractio,
abrcviador, s.m. brovialor.ons. abrunho, B.m. prunum.i; pru- atmi nouto, adj. Bobrius,B,utn; onis; consummatio.onis;
abreviar, v.t. coarctare, in num ailveRtr*. ali'iliin-ns.1 .. '
conúnens, prrfoctio.onis.
abrutar, v.l. efferare: bobe-
;

breve cogere; contraherc, acabar, v.t. e i. perflcere,


adstrlngere. iem rcdd^re; rusticum reo- i<rt .i p.âo, B.f. ab5tractio,onÍB| abaolvere, conficere, con-
dere. // V.p. hi-besrere. Buinare, peragere; deainere,
abreviatura, s.f. notae.amm. i. iitla aberratio.
apertio.onis. abscesso, b.iu. ab«ces»us,UB,
abridela, s.f.
ACA — 10 — ACA ACA — 17 — ACE
desiatere, abslstere; finiri; acalmaçáo, s.f. placatio.onia; arcem confugere. V. acamtt-
acanhar, v.t. V. estreitar; de-
percolere, perpolire, expo- sedatio.onis.
primira, anbinkter*, dr]i- lar-sô.
lire, limare; mori, porire; acalmar, v.t. tranquillare, ao- acatado, part. obeervatus.a,
cn«, frungere. // v.p. ve-
delere, destruere. // V.p. daro, placare; Bodaro, initi- nm; voneratu».a,ain.
raeundaH; non audere; do-
confiei, porfiei, absolvi; gare, lenira, mollire. // V.i. acatamento, a.m. roverentia,
mlttrr»' ou contrnhoro uni-
rucre. perire. aedari, mitigarl, minui, Be ui-; vencratto.onia; obser-
eontruM, coarctar!,
acabelar, v.i. capillari. remittere, loniri. // V.p. nnguatari. ' vantia.ae; honor.oris; cul-
acabrunhado, adj. depresaus, placari, loniri; iram molli- tua, o«.
acanto, a.m. acanlhus,!.
a.um; opreasus.a.um; obru- ri.
acatar, ventrari, revereri,
confecttig.a.uui acalorar, v.t. V. animar, acantonar, v.t, milites in prae- v.t.
tna.a.um ; obaíTvare,
vweri, coloro;
acamado, part. dejectus,a,um aídiia disponore; legiunea
affectns,a,um. soqui. V. cumprir,
acabrunhar, v.t. V. oprimir, prostratus.a.nm ; deturba- In hiberna dimittere; in
biboraia collocare // V.p. acaadilhar, v,t. ducere, duc-
açacalar, v.t. polire, tergere. t ub, a, um.
tare, jtraeoíi«e.
açamado, part. capiatratus.a, ín hiberna c<nceden>.
acácia, R.f. acácia, oe. acautelado, adj. e part. cau-
açílo, B.f. actio.onia; vis, via;
academia, s.f. academia.ae; um. tus.a.um; conaidoratua.a,
iitomvntum.i j ef feclus.os
palaoBtra,ae musouin.i acamar, v.t. dejicere, proater-
;

íactum.i; fnoinnB.oria; lis, um; prudens.enlis; provi-


gymnaaium.I. nare, deturbare. // V.i. pro* du8,a,um ; providena.entis
tis; Judiciitm,!; pugna.ae;
académico, adj. academicus.a, cumbere, procidere. decum- ardor.oris; callidtts,a,uin.
alaeritas-atis;
um. // S.m. acadomicue.i. boro. acautelamento, a.m. cautio,
açafata, ornatrix.icis impotua.i.
i-.f. açamar, v.t. caplstraro. coinpsratio, ou is; provisio,ouis ; pruden*
(reglnae) ancílla. acareação, B.f.
acamaradar, v.i. cum aliquo onis coinpoKltio.onis. tia.ae; consíderatio.onia.
açafate, s.m. cophinuH.i; ca- coiro.
;

acautelar, v.t. munire; tueri;


lathus.i; qualuin.i; cista.ae. d c are ar, v.t. componere (ali*
açambarcar, v.t. annonara quem cum). V. atrair, defendere. // V.p. se tueri;
// Açafate pequeno: eisteJ-
coinprimere; comprimere se munfre; praemuniri.
ciatula.no; cistelluln, acariciar, v.t, blnndiri, mulce-
la.ae; aceder, v.i. accedero, annue-
re, permulcere, d em ulcere,
friiinentuin.
ae. açamo, re, assentire.
s.m. capÍKtrum,i; tis- acarretador, s.m. advector,
acafeladura, a.f. trulliasatío. aceirar, v.t. ex acle tempe-
cella.ae. orla; gestator.orls; geru-
onÍB. acampado, adj. e i>art. insi- rare.
acafelar, v.t. trullissare; gyp- dena.entia. aranut amento, a.m, vectura, aceítaçio, s.f. acceptio.onia;
sare incrustare. acamparvento, approbatío.onis.
;

a.m. castra, fiie; vectio.onis.


açafrão, s.m. crocus,!. atativa. aceita dor, s-m, aeceptor.oria.
lÉftttretar. v.t. convehere, ad-
açafroa, s.f. cnecoa,i. acampar, aceitante, adj. accípiena.entie.
castra lacere
v.i. ff «gh.TP, convectare, venere,
açafroado, adj. erocatua,a,um, (ponere, conatituere) ; cas- i<i lure, (ieveherc. V. oca- // S.m. acccptor.oris.
oa crocínus.a.um ; croceus, aceitar, v.t. aceipere, aumere,
tra locare; tendere; (co- ^Bttonar. aecedere, rocípere, Bnseipe-
a.uin. piaa) continere in. fjfaial.ir, v.t. Jungere, man-
açafroar, croco tingere oa coíre. re, admiltere.
v.t. acanalado, part. a tr ia tu a, a, Hftèrtf. // V.p. jungi, aceitável, adj. aeeipíendus.a,
ínficere. um ; canicalatua,a,um. ^Hftio, a.m, casus.ns; fora
um; non rejicimduB.a.um.
Acaia, Geogr. Achaia.ae. acanalar, v.t. atriare. M. o abl.) ; fortxmn.ae:
aceito, adj. acceptus.a.nm re-
i

acaico, adj. Achaicus.a.uin; acanhado, adj. V. estreito; Hton.tia; alea.ae. // Ao ;

ceptufi.a.um ; probatua,»,
Achaeus,a,nm Achaius.a, timidua.a.um inaudax.acia «• ui\o: adv. tomere, tnr-
loc.
; ;

// Por acaso: forte. um.


um. ignavus.a.um; pudens.entia; lii in
aceleraçlo, a.f. acceleratlo,
acaixelado, part. limbatus.a, Di u, fitrtuito, teuiere, lor-
verecundua.a.um insipiens, ; onis; festionatio.onia ; ce-
um. entia. I» i|imilurii, sine consílio,
IcritaM.atis; maturatio.onia.
v.t. limbo cingere. |*tnri.< .-i caau, on temere
acairelar, acanhamento, a.m. tlmíditaa, acelerado, part. e adj. íe«ti-
acalentar, v.t. consopire, soiu- atis; verecundia,ae pudor,
. «| fnrtutto.
;
*MituUr, aroe munlre;
v.t. nAtua,a,nm; íes tina bundos,
nnin concitara. oris; ignavia.ae.
«attdlo munira, // V.p. In a, um.
AC* — 15 — ACU \(JH — 3 í — ACO
acelerar, v.t. acceloraro. i>'ft acôrc*, adv. olrcuni, oirca, achado, invenim.a.uin;
part. actnt», adv. conaulto ou oog*)-
turare, festiuare, prupi-ra prope. // Acerca de: loe. refortua.a.um. // S-m. In- tato; cons<lio; ex propósi-
re, celerare.
prep. de; auper (abl.) v n t io.onía ; Inven tum.i.
i to; de industria, data ou
aeelga. s.f. beta.ae. quod attinet ad quod . . . , senador, a.m. ínvenlor.oris; dodita opera. // S.m. pro-
signa pertlnet ad . . . rpportor.oris. vocai io.on ia; irrítatío.onis.
acenar, v.i. innuere,
significa re.
acercar-se, v p. V aproxi- liame nto, a.m. tnvpntio.onia.
acinzentado, adj. cineraeeus,
dare; aiar-so. icuapaxrado, adj. compactus,
acendalha, ígniarium.l. a, um.
s.f. acerejado, 1J aslm Il.UIl).
acionar, v.i. V. gesticular. //
// PI. lignl ramcuta; quia- ura. u»:liaqae, s.m. vitium valeta-
quiliae; cremla. V.t. io jua ailquem voca-
acorra, a.f. acerra.ae. dinis; ofíensio.onis; offen-
acendedor, s.in. acet;uaor,orÍa. re, postulare aliquem.
acertar, v.i. aapcre, procede- na. no; incomnudum.i; ian*
acender, v.t. acceudero. sue- guor.oris. aclamação, s.f. acclamatio,
ro, proíicere; ccllineare,
Cundere, inccnderu, inflam- destiõâla íerire; rein aeu achar, v.t. invenire, roperir<\ onis; claraor.orís. // Por
niare; excitare, concuurc tangere. // V.t. V- ajustar. oífendere, nanoísei, incido- aclamação; omnium con-
Incítare, auscilave. stiuwila re lu ou incurrcre Jn; d. SBnau.
V.p. acêrto, a.m. succeasiiM.ua; aclamar, v.t, (alicui) accla-
re, oxauscltaro. // prehendore; exco^itaro; ju-
eventns.us; fortuna. ae. // ma ta.
accendí, auocendi, exardeo* d icare, d h erro, exÍRtíinare,
Por acerto: loc. adv. casu, aclarado, part. explauatus.a,
cere, incendi, inílammari. halinre, videri. // V.p.
a.m. accensio, fortuito ou forte. um; cxplicatus.n.um; iltus*
acendimento, mleíise. essp, versari.
acervo, s.m. acervua,!; cumu- ,:.,) :.\ iliuminatus.a,
sncevnsio.onis. achntadura, s.f. ou acbatamen-
:

i-nis; :

aceno, a.ni, nutus.us; nictus, lus.i. to. s.m. compianatio.onis. nm.


aceso, adj. part. aecensua, achatar, v.t. complanare; nd aclarar, v t illnstrare. collus-
ua.
acenso, s.m. accensus.i. a, um; Biiccenstis,a,um ; ar- plnnnm redigere. // V.p. trare, illuminare; explana-
aceiito, t*-'nor,oris; accen- <lins,entia f Iagrans,antis
;
ilcsidcre, plsnesctTr.
re, explicare, enacleare. //
tua.us; tonus.i; npes k'*s; r
incensus.a.um. aclinmbado, adj. livens.entiB V.i. clarescere; dçfaecari,
voeis fieiras: souus.i. acessão, a.f. assensio.onia; plmiihpns.a.mn; plúmbeo liqucscere. // V.p. ciares-
acentuação, s.f. accentus.us; consensio,unis. rol ore. cere, dilneescere, explana-
ri, enucleari.
sonus.i. acessível, ndj. pprvius.a.um. iclonla, s.f. acfcu1a,ae,
acepção, a.f. sígnificetio.onis; acesso, s.in. urtitux.us; acces- «ri. inutaçao, s.f. iniquitas.atis acltmado uu aclimatado, adj.
aenaus.ua. sas.ua ; accessio, unis; tenta- <|nci). fauti!iarís,e; suetus.a.uin.
acepilUado, adj. levis.e; 1- vi- tio.onis; impctus.iis. aeMotitarto, adj. iniqnus.a.Tim. aclimar on aclimatar, v.t. cae-
gatus.a.nm. ai'1'loiit^l, adj. fortiiiluB,a,um
acessório, adj. asaumptivus, li natura assntfacere.
acepilnadura, g.f. levigati", ndvi<nticius,a.um.
a. um; adjunctus.a.um ; ad- aclive, s.m. acelivitas.atis. //
onís. IflldontO, s.m. casns.ns; cala- Adj. neclivis.e.
runcinare, levi- dÍtuB,a,um ; appositus.a.um.
acepllhar, v.t. Itaa.atis; iniquitas.atis
// S.ra. accea&ío.onis; ap- acobardado, adj, e part. timi-
Eore ' (U'fll); ínopl.) accidentia;
pendix.Icis. dus.a.um; pavidus.a.um
acepípeiro, a.m. liguritor,oris. furtiilta.
acepipes, e.m.pl. sciíamenta, acotinaçâo, a.f. politura.ae. meticiilosiis.n.um ; fractus,
IfldeK. *.f. acor.oris.
oram; cupedía.orum : bella- acetinado, ndj. levis.e. aditlfirar, v.t açorem (alicu- o, um; infractus.a.un» ; de-
ría.orum; dulcia,ormn. acetinar, v.t. polire, molUre, Jin nu) facere. miss(is.a.i)m.
acept ilação, a.f. acceptilstio, subigerc. tetdo, ndj. nridua.ft.nm. // acobardamento. s.m. ig-navia.
onlfi. acua. s.f. stipos.itis: liírnum.i. . H iti.pl. acida, ncria. ae. Cf cobardia.
acerar, v.t. es acio lempera- acha- de-armas, s.f securia.is.
acbacadiço, adj. morbosua.a, K< Idnlo. adj. nriduIuB.a.um; acobardar, v.t. V amedrontar.
re, V. aguçar, aubnrldiis.a.tiin. acocorado, part. duplicatus.
aoerbidado, a.f. acerbitas.atis. um; morbiduH.a.um. I

lOliitii, adv. supra. // Acima a.nm.


acerbo, adi. acerbua.a.nm; achacoso. adj, rnorbidus.a.um; 4a: loe. prep. supra (ac ). acocorar-se, v.p, duplicarl,
aaper.0ra.erQm. morbcaaa.a.Qm. »»i»r íae. a abl.). conquiniscere. sidere.
ACO — 20 — ACO ACO — 21 — ACO
acolher, r.t. acaipara, exalpt- acomodatíclo, adj. comraodaB. açorar, v.t, aviditatera move-
açodado, adj. t P»rt. propa- a, um; comÍs,e; facilis.e. rc (lacere, ciere).
ratus.a.uiu approperatuB.a. r«, recipere. tractaxe. liab«-
:

re; esae alicoi receptacu- acompanhado, part. comita- acordado, part. e adj. exper-
um; matnratus.a.um; festi. com- tUR.a.um; - ai um; •

grfactuB.a.um ; expen^ectus,
Iudi (on rrei-ptaculo)

: i

;
narus.n.um. eomliatu aaeptua.
açodar. v.l. V. apressar, prchondere. // V.p. eonfu- a,um; excitato8,n,um exei- ;

gero ad, perfujrero ad, ro- acompanhador, s.m. comes, tus,a,um; prndrna.pntis;
açofe-fa, B.f nizyphum.i. tia; ntiKuctator.oris; asse-
nçofeifeira, B.f. zir.yphuB,i. fugere, ao reciperc fíallidns.a.um; considerataa.
cla,ae; stipator,oris; de- a.um decisns.a.tim.
acogular, v.t. cumulara, acolhida, a.f. ou acolhimento, ;

duetor.oria.
acoimado, adj. o part. mnlta- a.m. reeeptacuhim.i ; confa- acordaiuento, s.m, expergefac-
gium.i; latibulum.i. acompanhamento, s.m. assec-
tus.a.um; notatus.a.um ; ab- tatio.onis; coniitatus.us;
tio, onis.
JectuB.a.nm: reprphènaus.a, acólito, s.m. acolvtua.i; aa- acOrdào, s.m. dccrctuni,i; con*
( eonccntus.ua.
mús. )
um; incusatn8,a,um. tftllp».His.
acompanhar, v.t, comítari sultura,!.
acotaador, a.m, cenaor.oria; acometedor, s.m. aggreasor,
(aliquem e por vÔjcs «li- acordar, v.i. expergefacero Be,
rpprrhenaor.oriB. oris; lacessitor.oris. cui), coroitem esse (alícui) rxpi-rgisci, axcitari; con-
acoimar, v.t. multarp; notare, acorcotor, v.t. (aliquem) pe- deducere; (mfis.) concinerc. sentire (cnm aliquoK con*
reprehendere, arguere, im- tere, adire, appotore, la- acondicíonado, adj. disposi- veníre, concinere. // V.t.
probaro. cessere, provocare, aggTedi, tus.a.um ; digPBtns a."m oxpergcíacore, pxcitare,
açoitado, part. flagellatuB.a. adoriri. V. atacar,
p

ordinatus.n.um ; ínstructus, enscitare, exsascitare; de*


nm ; vprberatus.a.um. acometido, part, appctitua.a, a,mn ; coinpositus.a/un.. cernere, constStnerc, statue-
açoltador, a.m. virgator.oria: um; provocalua.a.um la-
; acondiclonação, e.í. ou acon- ro; roconciliaro.
verberntor.orifl. rctfiBituB.a.mn oppugnatus, dicionamento, s.m. di&posí-
vprberatio. ; acordo, adj. consonua,a,um.
açoitamento, a.m.
a.um: pptitus.a.um. tio.onis ; instructio.onia // S.m. concentus.iia.
onis.
acometimento, s.m. aegreíslo, compositio,onÍB.
acoitar, y.t. asjlum prathirp íncuraio.onis; impe-
acõrdo, B.ra. concordin.ap;
onia; ftcondicionar, v.t. componore, consensio.onis ; conaensns,
ou fneere. // V.p. perfuge- tUB.ua; incuraus.na; (íig.)
confugere ad inniruere, disponere, ordi- ns; unnnimitas.atifl; com-
re ad ou in; accesãus.uB; toiuptatio.onia.
ou in.
narp; apte collocare (ati- posítlo.onis pactio.onis
;

açoitar, v.t. flagellare, verbe- acometivel, adj. iinpetiliil is.e. pare, disponere). pactum.i; convenlum.i; con-
acomodação, s.f. compositio, lioônlto, aconítum.i. s rii
venicntia.ae; congrunntia,
raro. .

açoito, B.m. flagellnm.i; fia- onis; pa'/io,onia; roconci- aconnclhado, adj. admonitiis.a, ae.
grum.i; verbor.eris, lialio.onis; pacificatio.oni»; um. acoroçoameuto, a.m. incita-
accommodatio.onis. aconselhar, v.t. consiliuni da- montum.i; Btimulatlo.onís
acolá, adv. Ulic, inibi, in illo
acomodado, adj. commodos.a, n» ou aífcrro (alicuf), con-
loco ou in eo loco, ibi loci; stiuiu)uii r Í.
ad id loci. in um; aptua.a.um; opporlu- nlUari (alicni). consília
illue, illo, acoroçoar, v.t. V. animar,
illnm locum. // Por acolá: nufi,a,um; accommodatua.a, darr. // V.p. (aliquem) acorrentado, adj. e part. vínc-
illa. um; consentaneus.a.um; .'.i-... adhíhore ad con-
illac.
HlHuni. adhibpra. tus.a.um ; constrictiis.a.um
acolchotado, part. infibnlatna, idon' 1
- appoBÍtUB.a,
.
:

catenatns,a,um; íig. cons-


a,um: fibula consortus. um; congruonB.entis; ae- ICOatacot, v.i. accidt^rí'; con-
trictus.a.um.
ocolchetar, v.t. infibulare, íi- commodua.a.uin ; acdatua.a, evcnire, ficri, in-
*"ldcro, obtíngere, supcrvtv
acorrentar, v.t. vinciro, coos-
bnlare. fibula conacrere. um; coinpo8Ítns,a,um. tringere, alligare.
acolchoado, part. praefultue. acomodar, v.t. coniponcre, dia- D 1
1\ // V.imp, cvenit, accí*
tomento Ali, obtln^ít, casn accidit. acorrer, v.i. accurrere, advo-
a,uin; plurais ou ponere diriincre, transige-
;
acnutocimento, s.m. casas, «s: lare, ao proripere.
fartua. re; alicni de habitatione
ontuni,! (geralm. no pi. acossado, part. agitatus.a.um
acolchoador, s.m. culcilarius, acnornuodare. excipere, ro-
accommodare. // ««•nta.orum) ; •v«ntni,u«; exagilatuj.a.um.
a.um. oipere;
tomento infer- V.p. tempori parere ou ser- akltui.os. acossador, a.m. exagHator,
acolchoar, v.t.
viro. -. l.m. accipiter.tris. ori».
cire.
ACO — 22 — ACU ACU — « t
— AD35

acrescentador, a.m amplifica- açude, a.m, eataracta.ae; ca- acusador, «.ra, aícuaator.oria;
acossamento, a.m* insectatio,
adj unctor.orÍB. taractPB.ae; plscina,ae; ag- delator.orla actor.oria.
onís: coDSPCtatio.onis; per- tjor. nrla :
;

BoetitiOfOnis. aoresecutamento, a.m. vnerp- g rr. cria. acusar, v.t. accuaare (ali-
mentmii.í ; accri-tio.onís: acudir, v.l. Ruccurrero, sub- quom), fnaim tilara ou ar-
acossar, insequi, ptwqui,
v.t.
aur mi*. na. vciiire, auxiliari, opitulari, guíTo; crlnicn (alicui) in-
oonst"(|ui, sequi, consfeiari,
acrescentar, v.t augrre. edau- adoaae, auxflium ferre, Bub- forA\ afftrre, d^forre ou
inst-ctari, cxagitare, agita-
ra, nrgere, agere, adurgere, g**re, amplificara, ainpliare, levnro. movere; criminari, repre-
adjtingere, addi-re, adlobre. açulamento, a.m. irritatio, hcndpre, castigare, (ali-
inatare.
// V.p. crrsctTn, areresce* unis; instigatio.onis. quid) objicere. incusare
acostar, v.t. V. encostar; nu
acelere, adjungt-re. coimai- re. augeri, augeseen». açular, v.t. canes (in ali* (aliquem ou aliquid) ; oa-
tere, conjungere. // V.p. V. acrescer, v.i. accreac-Te, mhli, quem) horlari. tendere, patef acere. // V.p.
encostar-se, deitar-se; ap- adiei, accedere (ad). aciUeo, a.m, aculeua.i. ao Incuaare.
propinquaro, accedere. acrescido, pnrt. auctua.a.um; acuminado, adj. acuminatna.a. acusafcivo, s.m. accuBatlvua.i.
amplificatua,a,uni. um; aculeatus.a.um. acusatório, adj. accuaatoríua,
acostávol, adj. aecesaibilis,**.
acréscimo, a.m. accrelio.unia; acumlnar, v.t. acuminare. a, um.
acostumar, v.t.asanefacero. acervatio.
fteci*B«Io,onia. acumulação, a.f. acunavol. adj. Bccuflabilla.e.
consuef acere, A«suescerr\
acriançado, ndj. puerilia.e; onla.
coumitíscere,Insueaeere. // acústico, adj. auditoriuB.a.uin.
pnorili apecie, acumulado, part. coacervatus,
V.p. assuescere, conauesce- aerlmonla.ae exaggoratus.a.ura
acutilado, adj. o part. vnlrie-
acriniõQía, s.f. a.um ;
ratus.a.um ; Bauciu6,a,um
re, ee aasuefacero, condis-
acriludo.inis; nn-rbltaa, acervatua,a,um; congestuB.a,
cere. sauciattia.a.um.
atis; fig. amarltudo,in;&. nm.
açotéla, a.f. apopsis.is. actTbua.B. acutilar, v t. (aliquem) cul*
acrimonioso, adj. acumulador, a.m. accnmulator,
acotovelar, v.t. cubito fcrlr*\ um. cumulator.oris. tro percutere; forro vulne-
oris;
cubito tangere; flectere. // purcfttu.i.a,
ra daro.
acrisolado, n<!j. cumular, v.t. cuacorvare, ac-
V.p. se ínvicem cubito tan- um; de- adaga, a.f. V. punhal,
expurf»tB« (
a,uííi; eninulare, acervare, exagge-
gera. faecatufl,a,uni; nxcoctus.a, adágio, a.m. adagium.i; pro-
rarc, cumulare, congerere.
açougue, s.m. lani*na,ae; Ia um. verbium.íi.
aggprore, // V.p. coacer-
níaríum.1. // Pig. trucida- acrisolar, v t. oscihuiw». vari. adaguelro, a.m. subulo.onia.
tio.onis; atragea, ia: iuter- acro ama, a.m. acroaina.atia. adamantino, adj. adamantinna,
acuuhado, part. cuncatus.a,
necio,ouia. adanianteus.a,um.
acroamaticOy adj, aeroama- nm, a, uni ;
açougueiro, s.ui. laniue.!; la- tictu*.a.u m. adaptado, adj. aptatua.a.um ;
acuubar, v.t. cuneare, cnneos
io.onia; macellarfua.u. acróbata, a.m. fn- ttptu5,a,um; fig. aocommo-
acravar, v.t. clnvia transíigt-
acrobata ou immittera (ou adig^re).
nambulus.i. dntiiB.a.uiu.
r#, V. cravar, acunhear, v.t. cunoare.
acrópole, a.f. nrx.cia. acurado, adj. curatua.a.um adaptar, v.t. accommodara
acro, adj, acer.cria.cro ; acor-
acróstico, a.m. parastichis, cuuratiis.a.uni ; elaboratus. (alieul rei ou ad rem),
bus,a,um.
idis. n.uiu; politua.a.um; compo- aptarc (ad rem), applicare;
acreditado, adj. e part. gra-
acrotórios, a.m. pi. arrotaria, aítua.a.um. fig. accommodaro. // V.p.
tíosns.a.um vulgatus.a.uui ;
:
accommodari, aptum eas*»,
crrdítua.a.um. acuar, v.l, reaidt-rc in clunes; aournr, v t. aceurare, polire,
nlaborare. cobaerero.
acreditar, v.t. eredrrn, aeere- clunea derníttf-n*.
açúcar, í.m. saceharnrn.I. actiHaçao, a.f. erlmdn,inis; cri- adarga, s.f. cetra, aa; parma,
dero; anctoritntem (aticui)
ininBiio.oniB; aceusatio. a«; parmula.ao.
dare cu tribuirí»; expen- açucarado, n pratduleiB,*»;
-
í j

valde dulois.e. onla; inr.iiaatlo.onia; inai- adargado, adj. cdratuB.a.um


s<uu (alícui) ferre, parmartia,a,nm.
açucarar, v.t, nacebaro tempe- mulAtio.cinia.
acrescentado, part. e adj. auc-
acuando, part. accusatua.a.um adega, s.f. vinaria cella; ca-
tua,a,uin amplificatua.a, raro << n condirei, dubm-
;

Ineinmlatua.a.um. // S.m. nava.ae; epúthcca.a».


um; add:tu»,a um ; adjtvtua.
(
ri>iu flúRefa.
aàajar, v.t. Tolitara.
açucena, rtuaj.
a, um. aJ. lillum,ii.
ADE — | !4 — ADI ADI — 25 — A DM
adelgaçado, adj. tenuatuR.a, adesivo, adj. jrhitlnana.antle; adiante, adv. ante, In fron- adjndicar, addicere (ali-
v.t.

um; attenuatus,a,um; exic- glutfnativue.a.um. // S.m. te, a fronte. // Adianto quid alicul), adjndicare,
nuatus,a,ura. £lutinnm,i ; glntcn.inis. de: loc. prep. pro (abl.). mancipio dare.
adelgaçamento, B.m. extenua- prae (abl.), ante <ac). adjndicatárlo, s.m. mancppa,
adestrado, (nstnictue.a,
adj.
tio.onis; tonoitaa.ntis. adiar, v.t. d ifferre, proferre, cipis; redeiuptor.oría; prae-
um ;
exercitatns,a,uin lua- ;

dfaror.oris.
adelgaçar, v.t. leim&re, attc- itutus.a.um condoocfac- procrastinar*-, ainpliare;
l ;
nuare, extenunre. V. doa- •ustinere, fluatentare.
'
adjnnç&o, aí. adjectio.oais;
tus, a, um ; formal us,», um
ftppendix.icis.
bastar. // V.p. tenuari. condoctus,a,unt. adição, s.f. adjcctio.ooía; ad-
adelo, s.m. aeriitarins.i; vea- jinictio.onis; acceesio.onis adjunto, adj. adjnnçtus,a,um,
adestrador, s.m. exereitur,
tiariua.l. orís; exercítator.orís. nddltamentum,}; consumiria- // S.m. adjmor.oria; bocÍ-
adem, s.f. anas.atis. llrt.onis. us.i,
adestramento, siu. cita- adjnraçao, s.f. adjuratio.onle.
adentado, adj. c part. ãenU< adicional, adj. addititics.a,
tio,onis.
tus.a.um ; denticnlatus.a, um; ndditivua.a.nm. adjnrador, s.m. adjuralor.tris.
adestrar, instituem, enn
v.t. adicionar, v.t. V. acrescentar; adjurar, v.t. adjurare, obse-
&m; orrotms,a,um; aemeíus, docero, erodiro, Inatruere;
s,nm. Oirilm.) addere, consum- crnre, obtrMari.
adeutar, v.i. dc-ntire. // V.t. domaro, condoccfacero, do- nisre. ;
;
;
'
adjntor, s.m. adjutor.orla.
cere, formari'. adido, adj. adjuncrus.a.um. // administração, s.f. adr.nni3-
cireurarodere, arrodwe,
adeus, interj. e a.m. vale (rei. S.m. adjuior.oris. procurntio.onia
obrodere, tralio.onis
adentro, adv. V. dentro. a uma aó pessoa) valnto ;
AiUpo, s.f. ou âdípo, a.m, disppnaotío.onis.
;

adequado, adj. aptus,a,um; (rei. a vArías pessoas); 0dí-pS,ÍpÍB. administrado, part. adminis-
acta cat res, aolum eat dn adi-
Idonens,a,um appositus.a,
:

... (quando ao fala de


adiposo, adj. piugiiís.e; tro tus. a F
um ;
gestns.B.um;
um ou accomniodaiu8,a,um t

coisa ou pesnoa qno se Jul-


peus.n.nm. adh jbitns.a.um ; dísi'onsa-
ad; convenicns.e-ntiB; con- aditamento, a.m. addUanien- tus,B um.
ga perdida). tum.i; adscrlptio.oms.
t

adiado, adj. o part. prolatua, administrar, v.t administra-


adequar, v.t. V. adaptar, aco- adivinha on adivinhação, s.f. di<T'?" procuran»,
a, um; <IilntiiK.a,uiii praes- ra, ; «'''\
modar. ;
dívinatio.onis; praeseitum,
titulus.a.um; conBtilnius,a, ordínare; (remedia)
g-erí*rc,
adereçar, v.t. ornnro, exorna-
nm.
i.
ndhibere, praestare, ou ad-
ro, decorsro, cornere, cole- adivinhar, v.t. vatieinari, ha-
adiamento, a.m. procrasrlna- niovere.
re, com:innnre, componcre. riolari, coniecre; conjeeta-
tío.onis; dilatio,onifi mo- admiração, a.í. adrairatio,
V. endereçar. ;
n\ augrurari, nu^urare,
adereço, s.ra. omatus.us; cul- ra, ao; s<yitentatlo,onis.
praespntire, prausagire, on is ; mi ratio, onis.
tus,us ; ornamentum,i. adiantado, adj. o part. pro- prospiccrc. admirado, part. e adj. «ua-
praenoscere,
motus.a.uni productus.a, pectus,a,um mirans.antis
aderência, s.f. adhansus.us
;
prnediviuare, odoiari. ;

um; adrnotns,a,um; credl- adivinho, a.m. vates.Ia; ha-


admirans.antis; miratus,a,
connexuÊ.ua; nexus.us:
íunctiOiODÍs cohatTiíaf ia,ac;
tus,a,uiu: progressas.a.um ríoInH.i; fatidicns.i; divi- um ; mirabundus.a.um,
;
nfiertn^a.uiu. admirador, a.m. admírator.
haerur.uris; grutia.ao; fii* ntis.i; cunjector,oris; augur,
adiantamento, a.m. procrcRBiis. orls; mírator.nris.
vor.oris; aludiam,!. uria.
ca; projírpseio.unis; proíec- admirar, admirari,
adjacente, adj. adjac^ns.etotis; v.t. mira-
aderente, adj. adhaerena.en- tus/na; pronmtunm,i. dtfinirari,
Cí-nlinis.e; affínis.e; conti- rl, Biispicere.
tis; cohaerena.entia oon-
; adiantar, v.t. promovure, pro-
nrns.enlia. admirativo, ^dj. admirativas,
junctus.a.um ; junctus.a.nui. duci-re; provehere. evche-
adjotivo, a.m. ( grani. ) adjec- a. um.
// S.m. Bectator.ona; fau- rc; maturar©, featiuare,
appropprare, aecelern*-í»; pe- li\*om,L admirável, adj. admirnbiliK.e;
tor, o ris.
aderir, v.i. adhaerero, inbfte- cuaíam alicul credere. // adjudicação, s.f. redemptlo, mirabilis.e ; admirandns.a.
rere cohaerero, adbaeresce- V.i. procpdcrc, prngredi, nnix; addictio.oais; adjudi- nm; mirus,a,um; zniriíiçus,
proíicrre. // A'.p procede- cado, on ia, a, um.
re, inhoerescure.
adesão, a.f. V. .aderência; ra, progredi, procurrore, •djndlcado, part addictua.a, admiasao, s.f. admlssio^onia;
asaoncío.oniB ; aís«'080K.uii. nroeureare; provebi. um. (fig. ) cooptatio.onia.
ADM — 2'5 — A1X) ADO — 27 — APV
adotlvo, adj. adoptivna.a.nm adnfelro, s.m. tympsn^triba.
Admissível, adj. admittendns. adolescente, adj. a i.m. puer,
pera- ft.lopiatiiiuB.a.um. ae.
recipíendus.a.um ri; ad"iletic<'nttilu6.i;
a,um; •uirjuircnte ou adqníridor, adulação, si. asacntatio.onia;
(fig.) probabilis.e. dulescmH.enlis; pub<-r,i»riB.
I.m. (nipTor.orÍB; manct-ps.
adulatio.onia.
admitido, adj. e part. admia- adoleseer, v.i. puwacpre, ado-
elpia comparator.oriB. adulador, adj. adulatorius.a.
ftus.a.nm; receptua,a,mu loscere. ;

adoração, cullua.us; ve- adquirir, v.t. auquirerc; com- um; // S.m. adulaior.oris
introgreBSus.a.um ; coofes- s.f.
a»;*entator.orÍ8.
nrralio.onia. param, parara, conacíiuí.
sus.a.um. parabilis P e. adular, v.t, asaentari (nlicui),
pnrt. adora- .iriqit. rival, adj.
admitir, v.t. admittere, reci- adorado, adj. o adulari
tuB,a,um; cultua. a,uiu ndrede, adv. consulto, consi-
pere, introduct-re, inlromit- adalatório, adj. adulr.toriuB,
percaras.a,uin cariB- liu, sedulo, cogitato, scieu-
terc; (fig.) allcgere; pati. (fig-) ;
a.um,
Binina.a.um, ler, de industria, ex propo
admoestação, s.f. admonitio, aito.
adúltera, s.f. adultera.ae;
adorador, e.m. cultor.oris;
orus; admonitum.i ; admo- moooh&.ae.
(fig,) amantUsiinuu.n.iiin. Adriático, Grogr. mare Ha-
nitus.us; monitus.us; re- adnltoraçao, a.f. edulteratio,
adorar, v.t. colore, vonerari, driaticutn (ou mare lladria*
proheuHio.ouís. onis.
monitor, adurare; pordite amure, num); íladria.ac; superem adultcrator.
adiu oe atador, s.m. adultorador, e.m.
adorável, adj. eolond\iB,a.'im (ou suportas) mare.
cris : admouitor.oris. artriça,s.f. funis ductarius.
orís.
admonere, venoranduB.a.mn ; amabl- adulterar, v.t. adultcrare. //
admoestar, v.t.
adro, s.m. pronaon.i.
monere, oommonere, pran- lis, o.
ad.sorever, v.t. adscrifoere. V i. adulterari, mnpchari.
monerc; reprohendere, Cor- adormecer, v.t, sopire, conso- adscrição, adBcriptio.onis adultério, s.m. adulieriurn.i.
a.f.
rig*-re, objnrgaro, inorepa- pire, Buporaro; (fig.) se- Adúltero, adj. o sjn. aduJter,
dara, mitígare. minnero. // adscritício, adj. adscrípticius,
TO. erí; mni>chus,i.
later, V.Í. aoporari, dormitarei a, um. adj. adultns,ft t um ;
adobe ou adôbo, s.m. adulto,
cradus, minnore, languescero, de- adscrito, adj. adscríptus.a.nin pubPr,oría.
cria; lator
mitígatio, fervescere, adstríçâo, a.f. adstrlctío.onís. idumbrflr, v.t. adumbrare.
aâoçamento, e.m.
onis; Umimentum.í ; leva- adormecimento, s.m. eopor, adstringente, adj. reprimens. adnnar, v.t. adunnrtv
tio.onís; levamen.inis ; se* oris; soinnus,!; (fig.) stu- eh Us; atypticna.a.um. // adunco, adj. aduncus.a.um.
datio.onís. por.oria. S.m. atymma.etis; pl. re adustílo, s.f. (mpd.) adustio,
torporem prinientia.orum; styptíca, onis.
adoçâo, h f. adoptio.onis. adormentar, v.t.
obducere; , atupefacere. orum. adventício, adj advpnticius.a,
adoçar, v.t. duleornro, sac-
adornado, adj. e part, orna- adstringir, v.t. odstrinirerí'. um; assumptivxis.a.mn.
charo temperarei mitiirare, con-stringoro ; obstringero. advento, a.m. advontua.us.
temperar?, leníre. miuuere. tua.a.nm ; decoratus.a.mn
cultua. a, um ; (fig.) comp- cocere. adverbio, s.m. advcrbium.i.
piacaro. // V.p. dulcesco- adstrlctuB.a. adversário, adj. edvt- rsarius.a,
tua.a.nm; luminattia.a.uin. adstrito, part.
re, mitigart. um; obslrictua,a,u-ui ; c um. // S.m. adversnrius.i.
adocicado, adj. dulctculns.a, adornar, v.t. ornare, adorna-
exomare, dfcorare, con- tuM.a.um. adversidade, s.f. adversa for-
nm. re,
decorare, concinnaro, bonps- adnbaçâo, s.f. conditio,on!s tuna; calamitas.atis; infe-
adoecer* r i. in morbum ca-
conditura.ae; atercoratio. licitas. alis; mala.orum.
dere, incidere, incurrere ou tare; (fig.) eomere, illus-
illuminare. unia. ídverno. adj. ftdvi;rsuÉ,B,um.
traro,
dHabí; morbum nanciscl- adubador, s.m. conditor.om advertência, a.f. nio(«ítum.i;
adoentado, adj. offensuR.a, adôrno, s.m. ornampntum.i; monitits.na;
adubar, v.t. eondire, tempera monitio.OTiis :
um; languidas, a, nm infir- omatua.ua; cultus.us; uxor- admonltum,
;

decun.orlB. re V estrumar, admoniiio.on'a;


mus.a.um. natio.onls ;
adubo, s.m. condimentum,i. V. f; prpfatío.onia.
adoentar, morbum facn- adotante, s.m. adoptator.oris,
v.t.
et-trume. advertir, v.t. Animadvertere.
re; morbo afficere; temp adotar, v,t. adoptare; (fig) enxitare, ob-
riduçào, H.f. adductio.oni* considerara,
tare valetudinero. adaciscere, recipere. sume-
.iduela, a.f. lamina.se. Bt-jvare, inapicere, adver-
adolescência, s.f- «duleicen- re, M«iimer*». a^ipero. ra- monere. admonero,
»dnfe, i.m. tTTnpanum.i, tere;
tia.ae; pueritia.ee. I
pere.
— — AFE AFiC — 29 —
ADV 21 3
aooptart, allega-
aferrantar, v.t. fervafaawa, afUUr, v.i.
afastamento, a.m. amotio,
coromonere ; edocoro ;
objur- infervrfacera, drcoquere. ra, // V.p. conaociari,
goro. Increpare. onia; amandatío.onls; rale* afim, adj. affinía.e.
nbBrc8Aiia.ni aforvoiado, part. e adj. fer-
advocacia, a.f. fonim.i; can- gatio.onia ; atiinulatua.a, a fim da, loc. prop. gratia ou
vidua.a.um ;

firensea; Jndicia.se; abscoaaio.onia ; abm»n t ta.ae cauaa (com gen.) nt ou uti


intervaHom.i; apntiuin.l. um; excitatuB.a.nm; aecen- ;

idcirco
advoeatio.onia. sua.a.um ; instinctas.a.um. (ccnj.)l *deo nt;
advogado, a.m. patronus.i: afastar, v.t. amovcm, remove- afervorar, v.t. atiinulare, ex- ai* propterea ut; co Consi-
causidieus.i; advocatus.i. ra, »ubrno«tTir, arçero, amo* concitare, incilarf, lio nti; hoc Consilio ut; e«
citara,
liri, aemovern; (fig.) aver- mente ut; causa (com gpn.
advogar, v.t. (cansam) ago- acnere. incondore, instiga-
rc, orare, defondore ou tero. // V.p. diBCrdi-re, de- eríglre. do gprúnd.) ; ad (com oe.
re,
traetaro. // V.i. cantas ccdero, abfodiTo, rweaÃefe, afetação. a.f. affectatio.onia do gerúnd.).
agorc, dícere ou ornro. cedere, abiro, digrodl; uva- Bimulatio.onia ; oatentatio. afinação, concentus.ua;
b.1
aérao, adi. acrius.o.um. gari, secodure. onia. sonorura concentus.
aotita, a.f. aoiiit--,at- aetilis,
;
afazoodar-so, v.p. locupletar!, afetado, adj. affectotns.a.um; aflnagem, a.f. **xcoctio,onis.
idla. se locupletara, rwn aiigere- putidua.a.om ; arcesaitu s, afinar, v.t. excoquere, purga-
aja, bui. fpslin.it lo.onia; aol- afear, v.l. lurpnre, dot-urpare, a. um; aimulatua.a,uni; af- ra (rei. a metais). // Afi-
licitudo.inia; cura.ne; labor, di-fonnare, foodare. fectua.a.uin. nar ama lira: fidea cunten-
oris; acrumna.otf. afecção, a.f. afírclio.onU; afetar. v.t. offectare; simula- dore.
afabilidade, a.f. oonjltan,atis Bffi'CtllS,UH. re, f ingere; afficere (rol. a afinidade, s-f. affinitas.atia;
afeição, a.f. V. afalo; Btu- doença), cognatio,onís convenientia.
aíadigar, v.t. V. fatigar; ;

(fig.) faligare, urgcr*, lao-


diuin,!. afetivo, adj. ad amorem pro- ae; congrnentia.ae.
d-re. exerccre // V.p. fo- afctçoar-no, v.p. diHgnrp, ama- ponaua. afirmação, a.f. aífirinatio.onip;
ro, canim habere. afeto, a.m. amor.oría; atu- conlirmatio.onis ; aasevero-
tigari, defatizari, exerceri,
aferese, Bphaeresís.is. diuni.H; voluntas.atis; ca- tfo.onis; asscrtio.onis,
laborare. endarc, dcfiiidarí". fi.f,

laboriofua.n, aferir, v.t. aignare, esat!qnore ritos, atia; affectuB.us; af- afirmar, v.t. affirmare, con-
afadtgoso, adj.
(mensuras), Íoctio oni8 (cf. afeição). flrmare, aaaovorare, aeaere-
ara; operosua.a.um; granis, r

e; molestUR.ft.um. aferrado, adj. piírtina\,acis; afetnoso, adj. benignua.a.nm; re. ,


afirmativa, a.f. affirmatio,
afagar, v.t. blandírí. mulcrre, obatinatnH.n.nm: cnntumax, amoria plenua.
acia; apprelicnaua.n.iim afiação, a.f. oxacotio.onia. onia.
pi>rmuJcer'', donmlceru; fo-
adj. aians.cntia;
prehcrr^is.a.um. afiado, adj. exocotna,a,uin afirmativo,
vi-rc, indulgere. confir-
acntuB.a.um ; cultratns.a, affiriiiativus.a.um;
afago, b.iu. blanrlitín.ai-; (pJ.) aferrar, v.t. navi uncna mse-
rere; prehendcre, approhen- um ; cultpllatua.a.um. mativus.a.nm.
blandimcnta, dok-nimvnta. adj. fistnlosus.a,
dnre, corripero. // V.p. obs- afiançar, v.t. V. abonar. afistnlado,
afamado, adj. ínclvtus.ívi ta :
afiar, v.t, acuere, exacuerc, um ; fistulalus.a.um.
daroa.a.uiu; propclii. w,a tinare, peraeverare.
aferrcteado, acutum redderc. afivelar, v.t. fibulare, infibu-
*om; inaígnia.c; nobilií.c; aíerretado ou
afilado, tenQis.e; graci-
adj. Ure.
IOSUB o.n :. ; itS.t. adj. etigmosus.n.um. proscribere, pro-
lis.i; attenuatiis.a.um. afixar, v.t.
Aforrotoar, v.t. atimuJare; ;

afamar, v.t. nobllltare, illua- afilar, v.t. V. adelgaçar. ponere, fiíere. // Afixar
trará. // V.p. inclareseore, (fig.) incitare, excitare.
acuere, incedere; detra- afilhado, a.m. flliua ex bap- um edital: libellum auapen-
olarcacerc, nobilitarí. tismo; tutela.ae; cliens, dere,
afanoso, adj. oporofiua.a.uni herc de aliquo. afiar. .v.t. afflaro.
entia.
laboriofi08,a ( mo ; díiigcntis- aferro, a-m. perlinacia.afi;
afilhar, v.i. gemmare, gem- ailantado, adj. fiatularls.e; ti-
obstioatio.onia ; pervicacia,
sirrma.a.uta. inascpre. germinaro. bialia.e.
afastado, adj. remotas. a,um; ae ; contumácia, ae. maeror.oris; ma*
afiliação, a.f. cooptatio.onia. aflição, a.f.
aemotus.o.um diajunctus, aforr olhar, v.t, pt-aauloa obde- estitia.ae; dolor,oris; angor,
;
afiliado, adj. coopiatua.a.um;
a,um; distana.antii longin- re (oatio). // V.p. se con- oris; aegritudo.iniB; affllo-
;
<-!;.>.'. saeptra ao (tec-
conaociatua,a,nm. // S.m.
quui.a.um; reduclus.a.um; aociua.i ; conaocius,!. tatio.osia; affHctio.onia.
r«traotua,a,um. tia).
— 3C — MT AFU — 31 — AOL
AFI,
«fugentar, v.t. fugare, pelirre, lrasoi, atomacharl, succen
V.p Igiiescere, ard»re. In-
afligir, v.t affligere. affllcta- proturbare, turbarc. sere, effervescere.
cendi, tnflamiiiftri.
re, vt-xoro, afficerc, crneia- ufundar, v.t. pessumdare, de- Ugata, a.f. achatea,tte.
re. sngere. // V.p. maere- afoitar, InelUro, cxclta-
v.t
gravure; mergere. demerge-
aceendoro, «ouoro. // agatanbar, v.t. raders,
ri>, doiere; in maerore
ver- re,
re. flubmnrgore. // V.p. si-
V.p. audcre. (cutem) abradere.
tinri. dere, imapetere, Uiergi; se
luctutBUB.a.um afoito, adj. •udax.aoli: fl-
agência, s.f. procuralio.onls.
aflitivo, adi. imniergere.
aeerbns.a, di.-ns.on t Is : eonfldi-ns.en- administratio.onis;
dolendus.a.um; afuroar, v.t. riuiarl, investi- dispeu-
ti»; audonl.onlU: fnrtia.e;
um; nioloata«,a,um; tria- gari, peracrutari. satio.onis; Industria, ae ;
tís,e.
iinpavidua,n.»i"- ngacbar-se, v.p. se coiligere, am.ariis.
aflito, adj. e part. eonflKta- afora. prcp. prneler (ao.)
ae complicare, deiitescere. agenda. s.f. pugillares.lam
tus.a.um; maerena.entis; aforismo, s.m. aprvorismoi.l: agadanhar, v.t. ungues eonice- breve.is: brevis.is.
dolens.enliB; macBtus.a.um; «.nlinlla.au. re in ; radere; arripere. agente, s.m. prooiírstor.orisj
tri>*tÍ8,e. aformosaar, ornar", «xnr
v.t. Iiarpagare.
corrivatio.oms; adornara. negotiorum cnrator.oris. //
aflncucia, s.f. nare, itdúTM, agalanar-se, v.p. ae ornare, Adj. agens.entis.
abunrtantia.ae: afílueniia, // V.p pulehrlai flori. or- se fingere, ornari, comi.
concursus.us; agigantado, adj. giganteus.a.
ae; eopin.ae; n/iri. exornnrl, agaloadura, s.f. aegmentuin.l.
frpquenlia.ae: turba. ae. ndj. lurcosiis.a,
um; colosseus^.um ; coiós
afortiiillhado. agaloar, v.t. Begmentia orna-
influeiia.enlis bi- sicus.a.um.
Afluente, adj. um,' f»r«Bl»tuM,um ;
re.
(rei. a um rio). // S.m. in- fiirrtis.a.um. Sgapo, s.m. agape.cs. ágil, adj. alocer.cris.cre; ex-
flnens amnis ou influens rl- agãrlco, s m. agaricum.l. peditus.a.um; celer.eria,
afortunar, v.t. forlunaro, bea-
VU8. daleotar», juvarn. agarrado, adj. pari. arrep-•• ere; agilis,e.
afluir, v.i. affliiero; confluo- afronbado, adj. siisíltatuB.a, tus.a.nm; correptus,a,um agilidade, s.f. agllitaa.atis;
re: concorrera, conveniru; um. apprehensus.a.nm; (fig.) celeritas.ati».
(med.) abundar*, collitfi.
africano, adj. Afer.ra.rum sordidtt8,a,um. agiota, s.m. V. nsnrSrlo.
afluxo, s.m. (med.) mpltlto' agarrar, v.t. corripere, arri-
\fi
,

i< 1 imm,ii.tiin ; Africua.a, agir, v.i, agere.


dn.inia (lium.iria). pere, apprehendere; pre-
nin, agitação, s.f. agitatio,onis
afocinbar, v.t. rostro pctere. Africo», l, hendore. // V.p. adhae-
«rico. in.
jactatlo,onÍ8;"motu8,us; in-
// V.i. procldere, procum- eontiimelia.ae; roscere. lnhaerescere ; se-
nfroota, ».f. fiaietatio.ODls; tumultua,
bere. lfnomInla,ae; nui.
oppn MuM,\; us; porturbatio.onis.
afofar, v.t. mollirc. emollirc. liijin-i.i.iie: nVdeen» ori». aRarrotar, v.t. strangulare.
agitar,
afogado, ndí o part. suffoca- eonlumelia (ali- agasalbador, s.m. hospea.itia
v.t. agilare, jaciare,
afrontar. v,t movere; turbare; conturba-
Ins.a.um; strangiilatus.a.um. ievarsor.ori», // Adj. hos-
afogaruon-
ou quatn) ifllew»! «nffocare. re, perturbare, commovero;
afogadura, s.f.
to. s.m suffocallo.unis; // V
p. suffocarl. pitalia,e.
tractare. disceptare, versa-
afrontoso, adj uiitiiiiieliosiix. •gajalbar, v.t. V. abrigar. //
praefocatin.oniB,

re. // V.p. agitari, jacta-
a.mn: pípbro»in.i,iim ; ig- V.p deversari, deverti mover!
afogar, v.t. anffocare. preefo- ri, trepídarp, aes-
norninicisiii.n.ui.i. (apod aliqueiu). tuaro.
;

care, slrangnlare, oppiiir.* aga»allio, s.m. hospilium.ii;


exanimare; in aquam afrouxamento, s.m. ronilsaio, aglomeraçSo, b.í. congiobatio,
re luxuria, it i priloulum.1 ; deveraori-
ou 19, niullaia.ae;
mergerp; immergere, nter- lim.l, V. abrigo.
onis; glomeratio.onis; fre-
gero. // V.p. mergl; do- ae.
atBntadIço. adj. iracnndua.a. QUentia.ae.
afrouxar, v t. laxarv, relaxa-
merei in anua. um; irritabilis.e; violenlus, aglomerar, v.t. conglobar»,
re. reinillrre, relenderò,
afogueado, adj. incenBiis.a.nin B.iiiii; acer.ris.cre. glomerare, stipare. // V.p.
íiiflamiuatua.a.uiu; igneua. Bolvere; lai duro. ri-rai-dare,
uioiarl- // V i niorari; bb af astuimiiito, s.ui. ira.ae; ira- glomerari, se aggiomerare,
a.nm. ' 1
tn.ae, globari.
romillere, clansuescere.
afoguear, v.t. acerndere, in*
afastar, v.t. lrrltare (ali- aglutinação, glutinatio,
snccendere, in- aftas, e.f.pi. aplnae.aruin. s.f.
ccnd*re, ««•iii), accendere. // V.p. ouia.
aftoso, adj apUiicu»,a.um.
flamraare. comburem. //
- 3i1 _ A CU — 33 — AIP
AOL
bdlus.a.um; dulcia,*: accop- agricultara, tJ. agricultura. agudo, adj. acutns.a.uui ; mu-
adj, glutlnan» oj cultura. ao. cronatus,a,um ;
aglutinante, rm.a.nm. oxacutua.a,
anti»; & ™
nt atU ™*- u «gradecor, vi. » Br»' "» agridoce, adj. dulcacidus.a, um; ncummatuB.a.uin; acer,
J[:;,fn
glúten.
S.m. gluttaum.1; •gire, gratos age", gratos DDSa riw.Tt': ncorbus.a.um ; argn-

lmberc. ' agrimensor, a.m. menaor.orls; tus.a.tim: 3ubtilis,e; sAgax,


glutinare. // metator.o Ha ;
ag''nt?n»r, ».t. nTadecíraento. ».m. eratta.»*. f initor.oria acis; aollors.crthj.
V rw irlutSnari.
glntmoBua. grata rm-na; benefioll gra- ™ nçrimcnBOr.oria. agileutar, v.t. i. susfinore,
<.«

zlotinativo. adi- fia ou memoria. agrimousiira. a.f. metatio. tolerary; auffere, rpaistp-
o ««li:
gl'itinntWn9.a.uui. apprnbatio.onla: re; ffig.) patí, ferre;
«grado, s.m. onia; gromatica disciplina, ;

agnaçSo. s.f. agnntio.onis volupias.alia: fmar.) consistere, starc.


aíseuaus.us: agrisalhar, v.i. cauescere.
aguado ..o agosto, a-rn. açrna ganaflrm.ii i drfectatio.oni»; agronomia^ s.f. ruris discipli aguerrir, v.t. arnila assusfa-
tUS.l. ._t_ dulcedo.inis; jucunditas, cero; ffig.) animum firma-
«gnomcn.mia. ua.
«unome, a.m. atía. agrumolar, v.t, conglobara. // re. // V,p. bellis durari.
.- ,» r T.i. p-mniare. gom «erarina.a.nm.
,
líxr&rio. ndj. V.p. coiro, conglobar!, águia, a.f, aquita.ae.
mMcre. crrmioaTe. agravação, a.f. exacerbatio. uguilhada,
agrupar, v.t, glouierare. // s.f. stimulua.t;
Agon&li.a.iuir.
agonals, sífcpl OUÍfl.
V.p. glomerari circa, glo- telnm.i.
«pintou. provo-
agonia, s.f. extremus agravante, s.f. (jnr.)
bari, circumglobari.
rignílbão, s.m. stimnlna.i; acu-
angnr.oris. cnlor.or.s ; apppllator.oria
, . . leua.l; acumen.inía.
agonistarca, s.m. agonistarcnn. igravar, T.t. augerc, P™™"- agrura, s.f. acor.oria; acrimo-
aguilho amento, a.m. agitatio,
agravam: Um* um. ofende- nia.ac; aerltudo.ima ; aspe-
onis; instigatio.onís; atimu*
agônfstteo. adj agoniBticua.a. r(v// V& (J»«r.) provoca- ritas.atís.
latio,onis.
gra- agua, aqua.ae; huinor,
rá appcltaro. // V.p. a.f.
aguilhoar, v.t. stimnlare;
íomlanlniia.í vfucrm. Ingi-avesccro. oria; liquor.oria.
agoTtiante, »3J. (fig.) incitare, excitare, in-
agonoteta. s.m. agonotlmta asrnvo. MHprovoratlo.onis.
<J«r.) appeU* aguaceiro, s.m. nimlms.i; hn- condere.
(ijronothi-tes.Bo. t fo.onU : bor.bria; iniber snbitna. agulna, a.f. acua.us;
adi v
(Ictiol.)
prafaen- ..gro.
agora, adr, mino. in c-oplaticonla. aguacauto, adj. aquoRus.a.um; acus.i ou belone.os.
agregação, n.f.
tí, hl praeaons. roncm- uriuatilifl.e; ao.uatícu8.a,um
agulheiro, s.m. acuariua.i;
.

a»- oom i.tMio.on;*:


agosto, s.m. sextllis.is: acrrvatío.onis.
ft'|iintiis,a,iim ; âilutuB,a,um
acunm theca.
tlo.on.a; humidus.a.um.
cusliii rornsia. ab, interj. proh!,
ahl, ol
ggouralia.i. agrogar, 4.1. conpiara, aggre-
agourai,
agourar,
ailj.
v.t. autrnrare. augu- eam. // V.P- m «^»™' uKii.ida,
aRTiagora,
a.f.
s.f.
aquatio.onis.
irriga tio.onis.
(seguido de um compl.)
vah!, oh!, heul (para de-
ommari. açrossfto, s.f. impiiCTiatio.
rar!, conici-re, ARiia-mel, s.f. mulsa aqua; signar dor),
«mia; Injuria.ao; acgrossm.
agoiirsiro. adj. infanatos.a. liydi'omolÍ,itis. ai, inter}, ohl, heil, heul
um: ot.scpr.ns.tt.um; míeln.
nnÍB. aguapfí, s.f. lora.ae. aí, adv. ibi; istic; eo; istuc;
auomlnandus.a.nni: agressivo, adj. inffnsos.a.nm. aguar, v.l. aqua iniscero; hac do re. // Ai mesmo:
agrôssor, a.m. laceasenB.ootis; a<)uam apargere.
nminosna a.nm. lacessitor, ioc. adv. ibidem,
aacreasor.oria;
mura, a.m. auirurium.i-. aus- uU'i uont.ir, v.t. circumeidore. aiiids, adv, adhuc, etiamnnm,
piciiira.i: avea.ium; ompn.
ruati- agtK'.n1"lra, a.f. cor, cotia. otiamnuiic (ou etiam nunc)
agreste, adj. agrnstis.e;
dis.af.nm. BfiCiutiua, s.f. ou aguçamen- etiam, quoque, inBiiper. //
agradar, plaors (alicni).
v.l.
oblfc- agrião. B.m. cardainiTia a«.
to, un. nxacutio.onís. Ainda que: quamvis, quan-
d.-Wtare (aliqurm).
agrícola, adj. agrico.arls.e; • *'t'..n. v.l. iicuore, exacuere. quam,licet, etsi, etiamgi,
taro Jurar*, probare (n>ml. ugúdia, formlca tawetai, ut, cum.
// V."r oVli-eatri (re ou m acr^tif.o. . ,
-

agriçola.ae,
"ii s.f.
aio, s.m. paodagoguB.i; ma-
agricultor, a.m.
pn) oblfMari, ennd«r»(ri>>. cojonaa.i, M""1 1 awiidaza, s.f. acícs, gister.tri; cducator.oris. V.
ozricnltor.orla;
agradável, adj. gratu«.a.nin Qoiiiupu.inis; sa-
amoenus.a. ruaticua.i; arator.oria; cul- it; 1 1 1»; ) escudeiro,
iucundua.a.uroi I n iliia.ntin HollertÍa,ao. aipo, s.m. apium.ii.
aioabilJa,*; tor.orja. ;

um: auavia.e:
_ ALA ALA — 35 —
AJB - 3j
'

liamôda, - r fcojMil.etUm.l. álbum* ou albúraeíi, a.m. aJ


vennstuí.a.nm: oonvenlre. oo.agrpgsri. cogl ..lancear, r.t. hasta transfíge- bnmon.inis; albuinentnzu.l.
airoso, adj.
n-dhfiorescere, cohacrescore.
lepidns.a.um; fe*tivus.«."m re. alburno, s.m. alburnum,);
ajustado, part. e adj. accom-
eli-ifans.antis; bellns.a.om. Hptalua.a, alão, s.m. molossus.i subcortex.icis.
modatns.a.nm;
«ivSo. o.m. apus.udis; cjr«o- conipoaitui.a.um dia-
alapar-se, v.p. se coniplleare,
lUB.l-
um; ;

se colligere.
alcachofra, s.f. cynara.aft.
. , lijairus.u.uin ; BtattiluB.a, alcaçuz, s.m. glycyrrlnaa ao.
aiveca, « t aans.is.
.
de- alar, v.t. v. içar. alçada,
um; cunstitutus.ft,uin ; a.f. jurisd^iift.onia;
ajaezar, v.t. sterncm. »-rr.U8.a,um; fixns.a.um. alaranjado, adj, flamrapus.a, ditio.onis; poti-stas.atia;
ajeitar, v.t. accommodare. mu flammnolus.a.um. auetorilas.atis jus, júris.
apiare. // V.p. accommo-
.

ajustamento, s.m. conipositio, ;

alarde, s.m. ostentatio.onis


onis; díspoãitio.onia poc* alcançadura, s.f. perfrictio,
dari. cohaerere.
ajoelhar, v.i. e P. B<™«
«* tio.onis.
;
vendilatio.onis;
onis.
jactatio.
onis; interirigo.inis; vibex,
V. adaptar, com-
tere (poncre, curvarei, ajustar, v.t, íois.
binar, conciliar. // V.p. so alardear, v.t. ostentare, ven- alcançar, v.t. attingore, asse-
ajouiamento, s.m. copulntio. Bccornmodarc ftd, congrue» ditare. qni, conspqui. adipíscí, nan-
onis. _ ,
ro.
alargamento, s.m. dilatatio, cisci, oontingere; (fig.)
ajoujar, vt. copularc,
conjun
ala, sf. ordo.inis; tractus.ns; onis; rclaxatio.onis; laxa- (aliquid) acquirere, obtine-
gere, 3ungore. :
nla.aíi; cornu.us; latus,p* .a, menturn.i. re.
ajoujo, s.m. copnia.ae.
adju
Buxilhim.il: ilabarda. s.f. caesnm.i. 7 alargar, v.t. dilatare, laxare. alcance, s.m. insectatio.onia;
ajuda, s.f.
ampliar?, didueere; produ- consectatio.untft,
montnm.i; subsidmm,ii; ad Alabastrino, adj. nivcus.a.iim; alcantil, s in. saxnm.i; scopu*
cptp, protendere; rplaxarr.
mmicalum.i. ln<'li>n.s,R.lIlll.
lus.i mpes.is; prapceps.ci*
romittere. // V.i. e p. di-
alabastro, a.m. alabaster.tr.
;
ajudante, s m. adjntor.oris:
latari, se dilatare, pandi. pltis; abrupttim.i.
aUminister.tri. nlubustrites lápis,
d f fundi.
i
Alcantilado, adj. abruptus.a,
adjuvar* (nl) álacre, adj. alacer.cris,cro;
ajudar, v.t. alarido, a m. stropitns.us; tu-
adjulare, nlnrris.cre. um; pracrnptns a,nm r ; prae-
quem), juvare. multua, us; iremitus.us
(aliruií ilacridade. s.f. alacritaa.atia. ceps,cipitis ; praeciâus.a,
auxiliar!, adesae lurba.ae.
alado. adj. pennatus.n.um; nm.
opitulari. Rucurrere; prode* periniir-M-ora, alarmante, adj. terribilis,e; alcantilar, v.t. directo praeci-
uti, adhibcro. alatus.n.um
// V.p.
;

se. turbidus.a.um.
sanus.a.um; gcnim; &Vmer.gcra.s:frnm. dere.
ajuizado, adj.
pabisfrr.tris, alarmar, v.t. conturbare, per- alçapão, s.m. cataracta.ae.
sapiens.en alagadiça adj.
prudens.entis; lurbare, commovore. // V.p. alçaprema, s.f. V. alavanca;
tre; palnstris.e; paludosus,
trepidarp, pavere, contur- forfex,Ícis; dentharpaga,
judicare (do a. um.
ajuizar, v.t. o i. birl, sollicitarí. ae; laquens.i; pedica.ae;
jndicare (nmi ou alagado, adj. stagnaf'is.ft.»m;
aliquo): inunda tus, alaiitrar, v.t. saburrare: ater* plaga, ae ; favea.ae.
slH£mans.nnli«;
de re); aestiinare, exist» a.iim; perfuaas.a.uiu; res* Oero, consternere, spargere. alçar, v.t, tollere, extollere,
mare (de), judicium facerr ppTSiiR.a.iim. etmsjtfrgere. attollere, erigere, subleva*
(de). exundatio, ktavanca, s.f. vectisjs. re,levare. // V.p, se eri-
alagamento, e tn.
ajuntamento, s.m. congroira inundatio.onis; rJu- ajMio, adj. rufus.a.um. gere, se tollere ou attolle-
onis;
l-o.onis; coetua.us: confio- klbarda, s.f. clitpllae.arnm. re; erigi.
vio.oní».
bntio.onis; contio.onis; con âlliarrada,
alagar, v.t. inundam, obstrue- s.f. guttus.l. alcaravão, s.m. taurus.i.
ven tus.us ; conj unctio.oms
sndetas.atís. 5 operíre. opplere. cora- llboruos, s.m. paennla.ae; sa- alcatifa, e.f. tapes, etis; tape-
plére. // V.p slairnaro, ItiimJ. tum.i.
ajuntar, v.t. jnngere, conjun- ef fundi, redundar.'; snb- hlin s.m. armeniacum.I.
-"iim,
.

alcatrão, s.m. pix.picis.


gere. conm*ctere, anotftwre. mi-rei, demergi, mergi, de* Ibufoira, acstuariura.i.
s.f. alcatroar, v.t. picare, oppica-
miscWe. colligere;
cogeri-, hiiiKOin, albugo.inia.
s.f. re.
sidere.
contrrcg&re. oontraherc; co- Álbum, tn. codlciili.orum alcatruz, s.m. modiolua.I.
V>
coire. jun- alambazar-se, v.p. ao farciro, |ftbula«,arum breve. is.
pulare. // ; alce, s.m, alcea.is.
coalescere; se efiareiro.
gi, comniitti,
— no — Al.F ALP — 37 — ALI
rum- alfazema, a.f. atoechas.adla; peritus.a.um. // S.m. alíe-
«Icyon aleijar, v.t. debilitar*?,
alciao DO alclone, s.m. saliunca.ae. num,i.
halcyon.onis; aiceflo, pero, difttorqnere; imminue-
ou rn, mutllare. // V.p. debi-
alfena, b.i. Ifgnstrum.f. alho, s.m. alllam.ii.
falia. alflnête, a.m, acus.us; acicn- ali, adv. ibi, ín illo loco, in
sporta,ae. litar! ; Tnutilarl.
alcofa, s.f. la.ae. eo loco; íJlio.
cubiculum.i. *o aloive, B.m. falaum crirnen:
iloov», s.f. alfobre, s.m. aeminarnim.ii; aliado, adj. foederatus.a.um ,'

calumnia.ae; pcrfidia.ae;
dolua.i ; prod itio.oniB.
plantarium.ii; pui viu na, i. sócias. a, um ; conjnnctUB.a,
eonciliatrix,
alcorfttírl. s.f.
int-rrmntia, perfidns.a.unr:
alforje, s.m. pcra.ae; asoopi»- um ; conaociaru a.a.uiu.
icis; lena.se; aleivoso, adj. ra.ae; manlica.ae. aliança, s.f. Hffinitas.Blis;
proditor.orU ; commentí- alfõrra, a.f. rubi^o on robigo, connubium.lí . aocietas.alis;
to- ciuH.a.um; folsns.a.um.
alcoviUllo. s.m. leno.oni Ç »•
;

ou halle-
inis; nredo.inla. fordiiB.eris; amioitia.ae;
aleluia, s.f. alleluia
ternar.this.i; 1m.u11us,i; alforria, s.f. manuniiasio.onís. pronubna anulus.
nunculua.i. ., laia (pai- hebr., ind^cl). alforriar, v.t. manumittcre. aliar, v.t. sociare (cum rej,
alcovltlce, s.f. lenooiniuni.ii. além, adv. nitra, ialterlna. // alça, s.f. alga.ae. Jiingore (cum), conjungc-
* m. rnsticus.i; A16m de: ultra
loc. prep. algálla, s.f enttVfr.eris; epo- ro,miscerr. // V.p. con-
aldeão, s
nuK.i- _ • - (ao.), trana (ac). p: /ter cillum.i ; f iatuTa,ae. jungi (cum).
aldeia, s.f. pnenis.i; viciis.i. (ac). // Além disso: yrae- algemas, s.f.pl. manicae.arura. aliás, adv. allter, bocus, alio
aldraba, s.f. j>essulos.i. terea, ad boo. super naec. algeroz, B.m. subgrunda.ae; modo; alias,
adj. aleatonus.a, delíquio, ae. alíbil, adj. alíbilisr e.
aleatório, insnpor, adde huc.
algibeira, alicate, s.m, forf icula.ae.
roamarinus Alemanha, Gensr. Germânia. s.f. aaccellus.i; sac-
alecrim, a.m. ne: Alamannia.ae. aulua( i, alicerce, s.m. fundamenta,
(een.: rorísmarini > algidez, s.f. algor.oris. ornm; fundationcs.um fan-
alemão, adj. Gprmanlcns.a.um;
;

s.f prolatio.oms: âlgido, adj. algidun,a,um. daineu.inia.


alegação, fíermnnue.a.um.
commemoralio.onis; enun- uJgo, pron. indcf. aliquid, ncii
alentado, ndj. robuBtns.a.um; alic!Bç.1o, s f. sollicitatio.oni».
tiatio.oni». , , validna.a.um valens.entis
:
ninil, hand nihil, qnidpiam. aliciador, s.m. ílagitator.oris;
citare, laudaro, nlgodao, s.m. críoxylon,i.
alegar, v.t. fortia.e. corrnptor.orífi.
afferre, causar., iitgodoeiro, e.m. sy'on,Í; goa- aliciar, v.t. conciliare, allico-
sllegare; anima.ac; hall-
praetendere. oblendore. alento, a.m. aypinus.i. re; corruinperp, aollicitare,
tua.ns: 8pIritiiB.ua; anboli-
alegoria, s.f. similitudo.inia; fns.iia; virma.nlia; fortitu- algoz, s.m. carnifex.iela; tor- at tentar?, tentaro,
allegoria.ae. vigor, tor.oris; (f ig, vesator, alldada uu alidade, a.f. modi-
do.inia; robur.oris;
i )

alegórico, adj. figuratua.a.um; orla. oria. clininm,ii.


allegoricus.a.um. fulvun.a.um. alienação, s.f. alienatio.onís;
ali - aleonado, adi. alguém, pron. indef. nlíquís,
delectarç. abalícnatio.onia; amt-ntia,
alegrar, v.t.
alfa. B.m. alpha (indecl.). qtia; quis.qua (depois de
cere laetitia ou gáudio;
ra- n<< domcntia.ae.
alfabeto, a.m. litteratura.ae; *\, no ou num). ;

lara™. // V.p. gaudere, prima litteratnra. llfunt, pron. indef. aliquis,


alienado, adj. alienatus,a,u!n ;•

laetari. abàtienatus.a.nm ; insanus,


. , .,
alface, s.f. lacttica.ae; lactu- •
quod ou quid; quis-
\nn,
alegre, adj. hilans.e; lularus, piam, quarpiam, quodpíam;
a,um.
cula.ac. alienar, v t. alienaro, abalie-
b.uui; laetus.a.um; ebrionis, Bupellex.ectiJia: Qnla, i,nae, quod ou quid
alfaia, B.f. naro; (aliquem) de mcute
a. um. ^ ornamen- (dijiola de si, ne ou num);
s.f. hilantas.atiB; inatrumentum.i ; deturbare.
alegria, iutTiis,a,nni (adj.).
gandium.l; vo- ta.orum. alieuãval, adj. vcndibilis.e.
laetitia.ao; vcatifex.iciB alMiuon,
alfaiate, B.m. iitlv. alicnbi, usquam; aligeirar, v.t, levarc, allevare.
luptaa.atia.
ambulatio.onia; am- vnstítor.oris ; indnaiarius.il. allqto, quoquam, quoplam, aligero, adj. aliger.ora.erum.
aléla, e.f.
xystus.i. alfândega, s.f. telonium.ii. alijamento, B.m. jaetura.ae;
bulacrum.i
alfandegueiro, s.m. portitor,
:

adj. debilitatus.a. Ithvar, v.t. V. alienar. lovatio.onia.


aleijado,
captus ou oria; teloniarius.í. • Ilioin. adj alíenua.a.URi; ex- v.t. jacturam facero
um; debilía
alfanje, a.m. acinacea.i».
alijar,
membría dlstortus.a.um
;
para.lU; ignarii^.a.um ; im- (alieujuB rei); levare.
alfarroba, s.f. sillquo.aG.
mutilatus.a.um.
ALO — 39 — ALT
ALI — 38 — ALO
alongamtnto, porreetio,
a.m. alterável, adj.mutabilia,e.
f

pectui.orla ; sensus.num onis; productio.onis; pro- altercação, i S altercatio.onis;


.

alimentação, a,í. clbarl», »U- con ten tio.on is ; j urgium,ii ;


mnnta, cibi; alimonium,!. homo.lnis: (fig.) caput,itia. juctio.onia ; extpnsio.onis.
almagre, a.m. rubríca.ae. alongar, v.t, prodneore, pro- rixa.ae.
alimentar, v.t. alere, nutrl- altercar, v.i. altoreari, rixari,
re. // V.p. veaci, ali, sus-
almócega, s.f. rnnstiche on tendore, promittprp, exton-
mastíce.es; mastiehuinj. jurgari, conlendere.
tentari; (fig.) pasci. // dere, projicere; (fig.) pro-
alimentaria», almeir&o, a.m. ambubnia.ae: trahrre. trall-re. prorogaro. alternação, s.f. altprnatio,
Artj. alibilis.e;
a. uni.
amhubeía.ae. alparca, s.f. crcpidu.ae; so- onis: vicissitude, inís,
alimento, a.m. alimentam, 1 almejar, v.t. exoptare. vai de les, no. alternar, v.t. e i. alternar*,
cibus.i; escn.ae; nutrimeu- oplare, vrhiinrnttT tMIlHÍ** alpendre, s.m, pronaon ou vices variare.
tum.i. re, eoncupiscere (nliquid).
pronautn.i. alternativa, s.f. vicissítndo,
alimnador. a.m. mundator. almirante, a.m. classis prae- alpes, (Jeocr. Alpes, iurn. inís; vices; optio.onis,
uris; mirgator.oris. fecuis, •
álpico ou alpino, adj. Alpícus,
mua.rmiris.
,

a, um; Alpinns.a.um.
altomo, adj. (geom.) altcrnus,
excreta.ac; almíscar, ' |.
mu.
alimpadura, a.f. alpista ou alpiste, s.f. phala- a.
almlscarerra; s.f. geranicn.H. alteza, bJ, sublimitas.ntis.
a [iluda, ae. almo, ad}. alnms.a.uro, ris.idta.
alimpar, v.t. ínundare, cnrnn- altíssono, adj. altisouus.a.um.
almoçar, v.i, prandore, pran alporca, s.f. struma,ae; scro-
dare, expurgarp, depurga- ftilfip. strnmoe. altíssimo, s.m. D*»ns.i; Altís-
si tare.
re. rergcre, detergere. alporque, s.m. malleolua.i; simus.i; Excclsus.i.
alruoço, s.m. prandium.li.
allndar, v.t. ornarp, esornare, almocreve, a.m. mulio.onis; surculns.i sémen, inis.
;
altitonante, adj. altitonans,
decorarc, adornare. agaso.onis; jumontarÍus f ii. alqueire, s.m. mndins.ii. aniis.
alinhamento, a.m. Hnea.ae; alquimia, s.f. alchymia.se. altivago, adj. altivagus.n.ura.
almoeda, s.f. auctio.onis has ;

directio.onis. ta.ae; publícatio.onia. alsacíanos, s.m.pl. TicbocI ou altivez, s.f. superbia.ais fe-
alinhar, v.t. lineare, demetiri. almofaça, s.f. strigilis,e. Tiboces.um. rocia.ae; arrogantía ae r

alípede, adj. alipes.edis. almofada, s.f. pulvinus.i; pol- altanaria, s.f. nncupimn.ii. magrjanimitas.atis.
alisar, v.t, laevigare, polírc cervical, aiis; tym- altaneiro, adj altivolans.an-
villus,i; altivo, adj. superbus.a.um
iaevare, collaevare. panum.i; roplum.i; cubital, L ; >; altivolos.a.nm. gloriosus.a.nm contumas,
;

alistamento, a.m, delectns.ua: aliar, s.m. ura.ae; altaria, arrneaus.


alis. acis; fi-rox.cís:
conquisitio.onis ; sacro almofariz, s.m. mortanum.Ii. lum. antís; magnanimus.a.nni.
monturo, i. almofrez, a.m, suliula.ao. alicamcnto. s.m. clatio.onis.
altivolanto, adj. altivoians,
alistar, v.t. conacribere, sen- almotaçar,/v.t. taxare (rem). altear, v.t. elevare. educere. antis.
almotacó, s.m. aestiinatur, 1'Ntollpre.
ta ere. altívolo, adj. altivolus.a.um.
v.t. levare, ónus exi- orís; aedilis.is. Ueta, s.f. althaea.ae.
aliviar,
alto, adj. altus.a.um; celsas,
merc; (fig.) allevarc, sub- almotolia, s.f. lccytluis.i. altor.içao, mntntio.onfs
s.f. a.iiin; oxcelsiis.n.nm ard' ;

levare, relevara; suecurrerc, almude, s.m. congius.ii. rruplio.onis; di-pravalio, edilus.a.um ; sn*
p< us.a.nm;
opitulari. // V.p. levari, alocução, s.f. cnhurtatio.onis; onis adulteratio.nnis.
;
bliniis.e ; er*'ct us.a.niii acu- ;

alifvari. contio.onis; allocutio.onis. llor.ido, part. e adj mnta- tus.a.tim; clarris.a.um ; pia-
alívio, s.in. levatio.onis; It*

vaiuentum.i; levamen,inÍK aloés, s.m. aloe.es. i


num pcrturbatuR.a.uin
i
;
: tus.a.nni ; excellpns.pntis;
alojamento, s.m. habitatio. corruptas. a. um ; vitiatus.a, suiniuus.a.um ;
ciuitiHn.pn-
allevatío.onis; nllevamen-
onis; domlciliimi.ii; hospi- nm ; adultcrntns.a.um. tis; grandis.t?; maenus,
tiunj solatvum.ii.
;
tiuiu.ii.
alterar, v.t mu tare, immirfa- a. um;ingens.rntis extre- ;

aJizar, a.m. anlepagmenturn.i pra<:berp hospl-


alojar, v.t.
re; eorrumpere, depravare. mas, a.um; ultimiis.a.um. //
aljava, s.f. pharetra.ao; cory lium; hospitio accipere. Adv. altp, snbliniiter, in
vlllnrp; adultorare. // V.p.
tus.i. S.m. altitndo,
alongado, part. e adj. produo- rumpi, vitiori; mutari; Bnblimi. //
aljôfar, i.m. parva* marga
tus.a.nm; exteniua.a.um; •••<«, netTe irasoi, stoma- inis; summum.i; fastii;>uiii,
ritae.
I>rolatns,a,um porrecius.a. ehart ii; vert*x.icis.
alma, s.f. animos.i; anima, ;

»e; píritua.na; mens.pntfe; um :


proteotus.a.um
ALT — 4U — 4*1 A AMA — 43» — A Mi l

altura, s.f. altitudo.inis; c.I- alveitar, a.m vete.rina/fUB.I. amaciai, molllre, anbige-
v.t. cereuB.a.nm. // S.m. color
situdo.inis; exceJsitns.atís: alvojante, adj. cand/cann.an- re; mUígaro, k-nire. // "V.i. flavcsccna.
tumulus.i; collis,i&; aggi'r, tis; subalbicaus.ajni*. snbig-i, lentescere. amargo, adj. amarus.a.um;
erís; luagnltudo.iuÍK j exctl- alvejar, v.i. albeac/ro, caudes- amador, s.m. amator.oris; (fiíí.) acerbuâ.a.um; luctuo-
sitas,atis. cere, caudicar^ alMcare; amaua.ftn tis. Bus.n.um.
aluado, adj. ltinaticus.a.nm. cuneacere. amadurecer, v.t. mítigare, ina- amargor, sju. smarírudo.inis.
/
alucinação, s.f. hallucinatK lurare, eoquerc. // V.i. ma- amargura, a.f. V. amargor;
ulvola, mflvus.i; milvius,
onis,
alucinador, s.m. hallucinato.-. ii.
s,f.
.™ turrscére, iiitlefcCf re, coqui. acerMtas.alit; di^lor.orU;
nlvéloa, s.f. motaeilla.ae.
âmago, a.m. víscera, um. apnininn.ao.
oris.
alvenaria, s.f. stnictnra.ae;
amainar, v.t. vcln dedticcr-e; amargurar-sa, v t p. maerere,
alucinar, v.t. mentem excut^ Carini ntta.ae.
anl)duc«re. <lul-.-rt\ angi, torqueri, ma-
re. // V.p. hnllucluarí. amaldiçoar, v.t. exsoerâx], dc- ciFííiri, se rnacurarí.
aludir, v.i, alhuíere (ad ali âlvoo, ^m'. '^IveuBj. tostari, devovere; ma^dtVe- amarra, s.f. funee.imu; reli-
(

qnid). alvéolo, a.rirr loculamentum.i re; abomirari. nnoulo,orum: vincula. orum.


alugar, v.t. locare, elocan*. CvlIft.Ol!. amálgama, B.m. inixtura.oe. amarradora, s.f. allj^atio.oaia;
oblocare ; condnecre (rr:
alvião, amalga-nar, v.t. miscere, con- vinctura.ao; vinotlo.onis;
s.m. bidens.cnlia; li-
de aliquo). go.onis : fundiTtí. // V.p. miseori. religatio.onis.
sarculum.i.
aluguel, s.m. Inçatin.oni» amalucado, adj. excora,áifl. amarrar, v.t. didigaro, rellga-
couductio.onis; merccs.p.dis alvíssaras, a.f.pl. evangelin. amainentaçSo, a.f. lacta tio. re. // V.p. seqnl, prosequi.
aluir, v.t. labefacore, labcfn<
orum. onis. amarrotar, v.t. corrugaro.
tare, quatere, quassare, con- alvo, albus.n.um; candi-
adj. amamentar, v.t. lactara (ali- amásia, s.f. concubina, ac;
cwtore. // "V.i. corruerf-, dus.ft.nin. // à.m. scopus.i; qnem), lactitare. í"'il-'c,icis.
coMabí, dilatii; labefactari. flnls.ia; prtipoaitum,i ; al-
amancobamento, a m. pdlfc&' amassadouro, a.m. rnagis.idis;
#
Inbeíinri, concuti fa um,-!. tiiB,us; ooncniiinatus,;ia ulvcolua,l.
ilnraa ou alúmen, a.m. alú- alvoroçado, adj. trepidu«,a, contuberniuin.i. amasyaaura, s.f. BubactuE,n«.
men, inis. um; conturbatna.a,nm con- ;
auiancebar-se, v.p. vivere cum amassar, v.t, subigere, perdo
alumiar, v.t. illustrare, collnp- citatus.a.um ; excttatuB.a.um, consnescere cuiu
. marf; macerare.
;

trare, illuminare. // V.i. .Uvoroçador, a.m, turbator, nnianhl, vadv. eras; crastino amassaria, s.f. pistrma,ae.
lucere, lucnspore, mlcare, o ria. adj, amabilis,c; aman-
sciniillaro. alvoroçar, v.t. movera, excita- aiuaiibecer* v.i. luceacore, lu- diiB.a.um; diligcndua,a,um
alnminoso, adj. aluniinatus,&. oonciyiare, agitare, oic- clacere, d ilucesec-re. ucun 1 us, a, u m
j 1 sua vis, e
; .

uru ; alnininosiia.a.nm. re; perturbaro, commovore, amansar, v.t. mana uefa cere, amazona, s.f. AmaKon^inís ou
aluno, s.m. disciputua,!; aln:n- conturbare. // V.p. moveri, domnre, cicuraro, initlgare. Amazonis,idÍs.
nus.i ;
discens.entia. eommoverí, impolli; pavero, amante, a.m. amans.ontb; aTobages, sju. pl. ambag*s,urn.
alusivo, adj. alhidoiiB.entia, tn-pidaro, coutuxbarl; coori- ii mu or.oria ! amasiua.ii ; âmbar, a,m. snccJnum,i; glae-
aluvião, H.f. ftMnvio.onia; cir- ri. numnio.oni». // Adj. aman.-, NiimJ ; i-lectmm.i.
onmlavio.onia; znnltltndo, alvorôço, a.m. impfltua.us; ar- nntin; app«!U*ns,fntia. a'ubárico, adj. succineiiB.a.uiu;
inis. dor,orla; tutnnltua.us; tre- ftmriiituiiog, a.m. pl. cernclil, succin ns.a.um.
alva, s.f. dilucnlam.i; subticu pidatio.onia. ambição, s.f. ambitio,onÍB:
la.ae poderns.ls. alvura, aniíir, r.t. amarí-, dillpere; cripiditas.atia; atudium.n.
:
s.f. alhitndo.inia; ál-
alvacento, ailj. subalbidus.a, tnr), laetari, atudere.
bum,!.
'
1

ambicionar,
'

um; eandieans.antia. appotere, ux-


v.t.
ama, a.f. nnlrix.icía; altrix, amatauto, s.m, amaraatua.i. potere, petere, conseolari,
alvalade, a.f. ccrnasa.ae.
icia; dcmlna.ae; matrona, amarelado, adj. subflavus.a. concupiscerc.
alvará, a.m. edioturn.i; dfplo* ae. Dm ; fnlviiB,a,iim. ambicioso, a^j. auibitioau£,a.
ma,a(ís. amabilidade, a.f, cornitas.atís; atqatolocor, v.i. flavescere. um.
alvarás ou alvarazo, a.m. viti- Btiavitas.&tia; amoenitas. »liiara!o, ndj. flavus.a.iini imhldestro. adi ananlmann*
liffo.ioi». ali»; obspqTihim.i. • li»' i
<"• ontin: fulvua.a.uio; B.um ambiííoxtor.tra.t nmi.
;
AMB — & ! _ AilO AMO — 43 — AKA
ambiente, adj. cireumíusns.a, amêijoa, s.f. mitidus o« mi- amoedar, signare, eudera,
v.t. amostra, a.f. specimeD.iniB;
tyl ppeuniam faepre. ( f te ) exempl um i
um. iis.I. .
.

ambígeno, adj. ambigenua.a, ameixa, s.f. prunum.i. amolação, s.f. exacutlo.onis. amotinar, v.t. concitare; con-
IH.
ameixelra, s.f. pranus.i. amoladeira, cos, cotia,
s.f. r.Wre ou concire.
II

ambigiiidado, s.f. ambiguitas, amém, adv. amen. amola dor, s.m. cotiarius.ii ainoucado, adj. surdaster.tra,
atis. amêndoa, s.f. amygdala.ae; acutintor.oris. truiu.
amvçdaluin.f. amolar, vJ. acupre, ©xacnere. amover, v.t. amovere,
ambíguo, adj. ambiguus.a.nm;
pprpltocus.a.uin; ancvps.ci- amoenitas.atie; amolecer, v.t. mollirp, ..n<olM- amparo, s.m. f írmainenMim.i
anienldado. s.f.
r»; offetninarp. //
V.i. mol- culuuipii.inis; praesídium.ií
pills, jucundiUcnlia; vi-iitislas,
auxilio m,ii ; aubhidium.Ii
ambllo, B.m. circuitns.us; om- atis; auavitiis.iilis; Urbani- liri. pinulliri, millpsceri*.
amolecido, part. moIlitns._a, pulrucinium.ii; lutamen,
bitUS, »6. tas, atis: Vpor.oris,
ambívio, s.m, bhiam.II; am- iiineuliiar-se f.|i. puorascerc. um ; piiiollitns.n.nm : mnllisi, in is
(fig.) cnervatus.a.um; ampliação, s.f. ampliatio.onia
biviumjí. amenizar, v.17 ttinowiarâ. e;
amblígono, adj. amblygí.nius, ameno, adj. amoemift.a.um f rnrtns.a.um. amplidão, s.f. amplitndo.inis;
gratns.a.um Juenndiu,». amolecimento, s.m. molitudo, Inxitas.atis.
a.nm. ;
amplificação, s.f. amplifica-
ambos, pron. lndrf. arnbo.ae, um; suavis.e; ainabilis.e; Inia; (fig ) rnolitia.ae.
uterque.utraquc.utmrn- lín.onis.
o; bellns.B.um. amolgado, adj. collisus.a.um
utrique, utracque, amplificador, B.m. ampíifica-
que; amestrar, v.t. institnere, eru- contuKus,a,um.
tor.nrís.
utrnque. dire, docere, imbuere. amolgadara, s.f. ou amolga-
amplificar, v.t. amplificar?,
ambrósia, *.f. ambrósia, ao. ametista, s.f »m«thy»ln*,l mento, s.m. contusio.ouis
ámbula, s.f. ampulla.av. odaugprp, augere, dilatare.
amianto, n.m. amiantus.i. amolgar, v.t. contundere, col-
ambulante, adi orraticus.a,
imicto, s.m. aiiiic.lus.us.. lidere,
amplo, adj. amplus.a.nm.
um. // Vendedor ambulan- amícnlo, B.m. amlculum.i. amomo, s.m. amomum.i. ampola, s.f. V. empôla,
te:circulator.oris. Ampúriaa, Çeogr. Emporiae,
amido, s.m. smylum.l. araontoamento, R.m. acer\*ntfo,
ambustâo, s.f. ambustío.OTiIs. amieiro, s.m. nlnus.i. onia; congesLio.oms; con- arum.
ameaça, s.f. minatio.onis; co- amígdalas, a.f.pl. tonsillae, trpstns.ns.
amputação, s.f. excisio.OTiis:
minao.arum. ex.sPcti:i,onis.
mmot io.onís ;
arum; glanditlsi-.arum. amontoar, v.t. eoacer\\re, ac-
ameaçador, adj. minax.acia; cumulare, acervaro, vougo- amputar, v.t. amputare, exci-
amigo, amicn.s.a.um ;^ ao-
adj.
torvus.a.uni rore, cumulare.
derp. pxsecare.
it-rribilia.e;
cius.a.nm. // S.m. nmicus, amulatado, adj. fnscus.a.nm;
truculi-otus.a.um; minans, amor, s m. amor.oris; caritas,
i; famil Jlris.is: sodalis.is; Riibniger.gra.grum.
auiia; (fiíf-) . sinister.ra. atis; studium,ii; bonevo-
fantor.oris amuloto, B.m, amuletum.i;
ruiu infclís.ícia. perinuIctUB.a, lm tia. ao
;
amimado, part. ; volunta»,alii> prapligainen.inis.
ameaçar, v.i. ininari, minila- um; demulrtus.a.um. nipido.inis.
comiiiinnri;
n, imininere, amimar, htandlri. mulcere,
v.t. amno, s.in. ira.ftp.
amura, k.Í. moruin.i. amura, s.f. pps.ppflia.
imjiraãpra, instare, porunilcert*. palpari. aiuoimado, adj. muculentufl.a.
amedrontado, adj. e part. ter- ainissivel, adj. amissibilis.e. anacoluto, B.m. anarolnthon.I
paveiis,entis
um. auacoreta. s.m. Qnneliorpta.ae.
ritus.a.mu ; ;
amiudar, v.t. (allqnid) facti- fttiiornar, v.t. tepefaecre, te-
paviíans.antix; pavidns.a, Anacreonte, np Anacroon.on-
tiniidus,
tare, iterara. // V.p. cre- pldurií
tis.
um; tiniens.entis; brescero. èuiornoi.or, v.i. tepescere, te- anafa, s.f. melilotos.i; lotor
a, um. crebro, príli-rl.
ten-ere, con- amiúde, adv. aaepe, ou lotus,i.
amedrontar, T,t,
tírriTi-, pprlerrrfacere, per- f r-funenter. mui lulbar, v.t. pollingrre. aufifoga, s.f. sfíyphiis.i.
amizade, amicitia.ae; tsctr, v.t. exatingnere, anáfora, (ret. anapbora,
turbar.», pprcllpre, comino- s.f. aiiu>( s.í. )

amor.oris: familinrilas; runiMiiíupre, tempprare, ae.


vere. // V.t. tprrerl, cons-
perti- conjunctio.onis; gralia.ao; lr*ttK'i'f. // V.I, dpforvea- anagógico, adj. anagogicuB.a.
ternar^ perturbar!,
mesevre. benevoleo tia.ae. fiii.. flagrare, exatingui, um.
mina*». amo, s.m. borus.i: dominua,!. (Vantfl. mu fraapere-. auíiffua. B.f. castula.ae.
ameia, s.f. pinna.ap;
ANA — 44 — ANF AN b' — -15 — ANT
andarilho, s.m. pernix.icia; anfractuoso, adj, flexuosua.a, anis, 8.m. antBum.i; adice-
anais, B.m. pi. annalçs.ium.
i

analiso, B.f. resnlulio.onis; coleripes.ped is. iim ; aínuosua.a.um. tuiii.i.

andor, s.m. ferculam.ã. angélico, adj. ang«licoa,a,nm. anistía, P.f. aboUtÍo oiiÍs.
Iprara.) ri' rum distribniiio,
t

angina, s.f. Bngina,ae: angur, aniversário, adj. anrjiversa*


on's: (filos,) anííI.vLico.os- andorinha, a.f. hirundci.inis. a,um // S.m. ftnniver-
oria. rlua,
analogia, *-f. siniilitado.inis andrajo, a.m. pannus.i- pau-
r

affiniles.atis; (gram.) ana- nuíaa.i; (pl-> pannl.orum. anglos, a.m. pl. Angu ou sarius dic*.
.

Anglii.omm, anjo, a.m. ungrlus.i.


logia, bc; propor tio, onis. andrajoso, adj. paunoMi»,»,
angra, s.f. sraus.ua. ano, s.m. &nnus,i.
análogo, ndj. vicmu8,a,uw; nrru adj. angulatus.a, anoitecer, T.imp. adreaporas-
angulado,
anedota, s.f. fabula»ao; ficlu-l-
invesperaacit ;
homullua.l: ho-
um. cit; veape-
an&o, s.m. angular, adj. angularis.e. rascit.
muncio.onis; aomunculua, ancdotlsta, A.m. íabulaior, iracnnduB.a,
ângulo, s.m. anpnlua,i. anojadiço, ndj.
i; nanua,!* o ri a. angústia, a.f. angor.orln. um; irascibilis.rt.
anapeato, bui. anapaí-slnri.i. anogrado. adj. a.gricans.unli^: angustioso, adj. luctuosus.a, anojoao. adj. odiosns.a.um
auistrofe, s.f. ana*trOípíiB,«a subnig»r,gTa,grun*: fuacu*.
um; dolundns.a.iun; molea- niolestua,a,um fastidit^aua.
.

ti v ersio.onia. a.uin.
tue,a,nm: tristis,fc; gravis, a,nm.
anátema, a.m. anathemn.utis. anel, s.m. anul:is,J; anellua.í; o; durua,a,um. anomalia, s.f. anomalla.ae;
anatematisar, anatfacma- circnlus.i ; ansa.ae.
v.t. anil, a.m. Indícnm.i. innciiualit ns.atia.
anelaçâo, s.f. anhelitns.ua; anima tio.onia.
fiznre. animação, s.f. anómalo, adj. anomnlus.a.um.
enatomio.ae; anhelatio.onia.
anatomia, a.f, animador, a.m. animBtor.oria; anónimo, adj, clancularíns.a,
anatómica, ae. anelante, adj. anhelans.antia hortator.oris. um; anonymns.a.um.
onhelua.a.uin.
anatomista, s.m. aoatomicus.i animal, a.m. animal, atis; ani- anoso. adj. nnnosua.a.um.
a uca, coxeudíx.íoÍB. anelar, v.I anhclare. mana.antia; bestia.ae; (fig.)
s.f. anotação, s.f. anotatio,onis.
ancestral, adj. avítns.a.um. anémona, |.f. 6ncmoua,ae. ppcua.udis. // Adj. anlma- anotar, v.t. annotare, notar/».
ancho, adj. omplus.a.nin; la- anoto, B.m. nncthum.í.
aneuryama,
Ha.e. Snaia, nJ. ongor.oria; animi
tns.a.um. .T.iourisma, a.m. animar, v.t. animare; aecen-
anxíetna.
anchova, s.f. apua.ae. nlis. dere, incendere, excitare,
ansiedade, s.f. anxictaB.atis;
aucião, B.m. arnior.oris.
anexação, a.f. adjunctin.nnia. »cupre, instigara. // V. v anxitudo.ínis.
ancinho, s.m. raatellus.i ras- anexar, v.t. adjengero, onnpc- inflammari; exardeacer.
adj. cnpidua.a.nm
; ^ ansioso,
lere. nrdescore.
tra.orum. .
appetcns.entla; avidus.a.um;
Aucona, OeogT. Ancona.ae; anaxlra, a.m; V, adágio, animo, a.m. animus.i; anima, cnpinna.entia.
r.nexo, adj. adjunctus.a.um ae; fortitudo.mis; rirtua,
Ancon.onis. antártlco, adj. auBtralis.e;
Ha cor a, a.f. ancora.ae. // S.m. appendtx.icia; ac- ii tis : atudíum.ii.
ceasio/jnis. •.uimo.Hidade, a.f. aimuMaB, antarctlcus.a.um.
andadeira, a.f. ou andadeiras,
pl. lornni.i; fasciae, anfíbio, ndj. anceps.clpitia. alia; ira.ap; cont^ntio,onis. ante, prep. pro íabl.), ante
a.f,
amin. anfíbraco, s.m. amphibracUya, miiiun:;o, adj. fortis.e^ atro- (ac), coram (abl).
yos ; ampliibrarnua.i, iniiiB,a,iim; acer.crís.cre antebraço, a.m. bracíiium.ii.
andadelro, adj. a^iHa.n.
anhiiosua,a.um. antecedente, adj. nntpcpdena,
andaime, s.m. (abulatio.nnia; aníictifles, s.m. *A amphietyo-
libar, abdere. // V.p. ontia. // S.m. pl. anteacta;
tabulaíunt.i; iiiae^ina.BO. nts.nro. aiil v.t.
liaplica.ac. nidificare; ao ab- anteccssioncs,uni ; antece-
Andalutia, Gcogr. anfiteatro, a.m. amphithea- in.luluri,
ditrii In. dpntía.ium.
andar, v.i. ingrodi, ambularo, trum.i.
anfitrião, s.m. hospcs.itis; fltqtitl.içfio, s.f. interitus.us antecipação, s.f. antecesaus,
ire, per^rp, se ferre, ince*
convivator,orÍB; dominns.l. lllum.ff; obitus,Q8; aboli* U8 ; antpcipalio.onis.
dore, gradum
i

inferre, se
Anfitrião, np. Aniphitry^.ouía. llo.onia; animi dernÍ3Sio. antecipar, v.t. anteclparr, an-
inforro, // S.m. tabnlatuui,
comiirnatio.oíiie : eonra- ânfora, a.f. amphora.ae. *jíli|uil«r, v t, abolere, dolere, Íteoccupare. // Vp. ante-
í;
anfractuosidade, s.f. anfrac- ínuilngnero, corrumpere, praevenire.
vert^rt*,
bn1atio,un fl; :
íngreasus.us;
incssus.us; erndua.ua. (us. na; flt-xus.us; sfrma.nB. CVurtiii'». antemanhã, s.f. diluculum.i.
ANT — 46 — APA APA — 47 — APA
a.m operlmeu âpage, inter} pbu uu fui, aparcelado, adj ncopnlosua.
auUinna.a-e; (pl.) antolhos, pi.
antena. apsgel a, uni.
oornicula.orum. tnm.í.
apaixonado, adj. Inflamraatus, aparecer, v.t. apparere, se o«-
anteontem, adv. nudiustertlua. antologia, s.f. antholofflca,
a.nm; incensus,a,nni ; acer, tendere. ostendi, obíci, vi-
antepassados, s.m. pl. paires, «rum; anthologumonu.orum. vohemena.entis dorí, conspici, adesae; exi-
cris.cre ;
mu; avi,oruiu; nlavi.oruin. antraz, s.m. carbunculua.i; praecupidns,a,um, re, edi.
antepasto, s m. promulsis.idis; vnrbo.oiiis. apaixonar, v.t. acec-ndore, ín- aparecimento, s.m. Y. apari-
ensiaiin.onis. antro, s.m. meeis, lis Bpe* :
cendere, inflanirnare. // V- ção.
Innca.ae; v^ftruw.i; caver-
antepor, v.t. nnf*ponero. pr3e-
ferre antíferre. nn.fl--. ^ p. oxartlcsci*re;
re ou flagrare.
amore arde* aparelhar, v.t, parare. appa*
rare, ornare, adornare;
anterior, adj. antiqunr.ius; antropófago, adj. anlropopha- sternere.
apalermado, adj. stupens.en-
príor.iua; citírior.ma; nn- jri«.a.mn.
tis stupidus.a.tim. apirelho, s.m. macbina.ae;
tlcua.a.um; vitorlor.ius. anual, adj. annmis.n.um, ;
lachinatio.onis instruiiien<
apalpadela, s.f. pulpatio.onia; ;

anuidade, %JL annnmj. tum.i ; apparatua.ua orna-


antes. adv. ante. antes, ante- pnitftentalus.us. ;

rnspi?
potiun, innir, *\i. annm-re. tns.us culins.us.
apalpar, v.t. tauirere, palpare.
;
hac. pri«ia;
anulação, s.f ahrogatio.onis;
// Antes de: loc. prep. an- rescíssio, palpar!, pertrectare. attroe- aparência, aí. sppcies.ei; ai-
q«e: loc. conj antÍquatÍo,onÍs; mulncrum.i;
ti», // Antes lar**. contr-ctare; (flg.) -jignum.i; ves*
antequam. priiisquam. nnis. ti^iujn.ii indi<*iiiin,ii.
rnsrtn- tontnre, dt-gustare. ;
anular, v.t. abrotrnrf».
anticristo, s.m. antichristns.i diTi". subvrliTc. // Dedo apanágio, s.m. insigne.Is. aparentar, v.t, simnlaro, fin-
antídoto, s.m. antidotnm.i; gore.
alpxipbarrna- anular: diffttus iit^diriis. npanhadura, s.f. collectio.onls
rpm"diuni,ii; aparento, conspicuns.a,
adj.
c«n.i.
anunciação, s.f. nnnliatio.nnis; |M-rri'plio.onis.
um; apertus.a.nm tmin.fes- ;

antigo. B'lj antíquns.a.nm. Annnntlatlo.onla. apanhar, legere. cnrpr \


v.t. tus.a.um : evidens.rniis; ap-
vetushis.a.nm aunnciador. a.m. nuntins.i Klriniíi-re, dt-string^re ; ctilllí pnrens.ontis mpndax.acis;
vptns.eris: ;

prisciiH.ii.nm, ntintiator.oriH. giT»', iollere, capere. ap- falsus.a.tiin ;


Inanis, o; fal-
antiguidade, s.f. antiquitas. anunciar, v t. nuntiare. ndnnn- prvhendérèt aumere. lax.acis; specíosL;s,a,um.
ntio; vptnstns.ni ; s. liare, dennntiare, pronòn- apaniguado, s-m. íautor.oris;
t
siiroifí*
aparição, s.f. vUio.onis; vi-
prnorl ÍCST* :
antlmftnio. t.m. stibi (mdocl.) linrn: ndjittor.orís; ciiens.pntis.
surn.i; ortus.us; nocturna
nar*». port<'nd<Tr>. nulptidfre. a par do, loc. prep. juxta
ptibium.i; stimmi.Ja species.
m m. donuntiatio.
anúncio, (»fl ), prope (ac.) ad (ac.)
antipatia, s.f repuirnanHs.af apartamento, s.m. Y. separa-
;

antipathia, anis: sigmficatio.orns; nun- ppai« (abl ).


dtftsidentia.af; ção, retirada; anenlus.i;
tiatio.onis: signum.i; indí- up.ii;i, r.í assula,ae; sebidíao.;
a**. latebra.ae; declinnrío.onis.
cium.ii. ri'i*'i;iiien,ini8; recisamen-
antipátlco. adj. odiosua.n.um apartar, V, separar;
repugnans. anns, s.m. anns.i; sedes, ia; v.t. se*
íidTPraufl.a.um; posticmn.i. ligí-re.
(parador, a.m. abacus.í; re-
sntis. à parte, adv. seorsum;
antípodes, anzol, s.m. hamns.i. |to»ttorium,ii. Inc.
antípodas, s.m pl.
adv. quo, quonam, secreto; separatiiun. //
aonde. capore, snniore,
nm. iparar, v.t.
I*OC. prpp. praeter (ac).
vetus.eris;
.
qnnrsnm. pn-ln-ndcre; declinaro, vi-
antiquado, adj. (gram.) nona- aparte, s.m. int.rpellatio.onis.
aorlsto, a.m.
ohsoltítus.a.um ; exoletus.n, Urti, •vitarn, eífugpre, eln*
trnt.i. aparvalhado, adj. insulsus.a,
nm.
.
.1 prnrcidere, praetrun-
apadrinhar, v.t. t»eri, tutari,
i .

um; stulhis.a.iim; stolidus,


Nm
;

antiqnar, v.t. antiquaro, re- ; dolarfi.


a.nm attonitus.a.um.
patrocinar! (aliciii) ;
pudiar?, oblitteraro. // Iplratn, x o) , apparatus.us; apascentar, v.t. pnscrrp, do-
V" p obsolescere. apagar, v.t. exstlngunre. rns- pompa, ae.
eradero,
i
; pascere, compascprc.
antispasto, s-m. antispastus.i. tinguerç; dHere,
antitheton on radert». expunfffre. // Y p. pai morto, adj. magnificus.a, apatia, s.f. apatbia.ne; lan-
antítese, 8.1 mi ltnitiia,a,um; splendi- guor.oris; torpur.oria; iner-
antithetum.i; contraposi- exstinsui, res*insni; dele- ti ,

iHt.a, tia.ac; sopor.oria; Boinnua,!.


tum.i. ri; abolori, obaoleseere. i
Al'1 — 4i>
~ Aro
— AIU
— 48 apimautado, adj. piperatm.a, apodrecer, putrefacerc,
v.t.
um. corrumperc, // V.Í. putrea-
apinhado, adj oonfeHuB.a.um; cere, cormmpi.
diri3ntuB,a,uni. apodreclmonto, a.m. corruptlo,
appei.dix.iei»; onis; putrâfactio.onts; ca-
aptadicV/l.r. apinhar, v.t. slipare, densere.
// V.p. denseri, stipari. rioe.ei-

polife.
apogeu, s.m. colaraen.inia;
pisoar,
r, v.t, durare,
(fig.) eumulua.!.
apitar, v.i. aibilare, exsíbila-
apõgrafo» a.m. apographnm.i.
re .-

aplacaçao, s.f. Bedatio.oniB; apoiar, v.t. fulcire, «pprime-


p er
-
?aíõ: // V.p. placatiu.onia. re, imponere; appiíciire;

aplacar, v.t. placare, iniliíía-


adjnvare, íavero. // V.p.
niti, ínnili.
re. // V.p. placari, tuiti-
apoio, a.m firmamentum.i
>ÍBrÍ -
tcrrer.. praeparatio.onis. . i r columeD.inia ; auxilium.ii
aplainar, v.t. runcinare, levi-
«acere, horre.ccre.
;

d'! j': :.:>!".;'.:;., !.

cstenvri. trepidare. | gare.


apologia, &.t, de-fensio.onis
paca.»*,». a piau a mento, a.m, complona-
apaziguado. p»rt tio.onia.
lans.dis.
um: qui-tus.a.um. I
^ÃíSSSitO. s.m. P«'- apluuur, v.t. aeqnare, exae- apólogo, s.m .
apologua.i.
.paa.t.cator.
apaziguador, s.u, a .^utamento, a.m. nota.ae.
perticere. // q ii are.
nris- pacalor.or.s.
i
apeSoar. v.t.
aplaudir, v.i. e t. plaudcrc apdutar, v.t. colliteare; uiona-
( nlicui) . applaudere; traro, Indicare, deaigaare;
probare, laudare, assentir», uotare; advertere, observa-
npluuso, plauBUS.us; oc-
s.m. re.
i-.laiuatio.onis ; aasensus.us.
apoplexia, e.í. Apoplexis.ia.
mitigart. le
Vp placari.
aplicação, s.f, admotio.oula; apoquentar, excruciaro,
v.t.
afflígcro; voxare, uppriue-
roori-; irritare
,;„,,,„
UU«. O* ! Biudiíwn.ii.
re.
apertar., v.t. Btrmgere aplicar, v.t. applicare, admo-
amplííetl; coartare // V* vi»n» iniprimere; adliibero;
apor, v.t. apponere; jungere.
(
após, prpp. pnst (ac.) : (maii
acconunodare; tribuere, at-

V.p. tipari, flenaar.; M Irlbunro, imputara. // V.p.


rar.jab (abi.), ex (abl.J.
fncumbere (ad // Adv. poai.
ar °.' ipplloari; aposento,
m ad.tricUo.onia: a m. habitatio.oniB
«X°
ttP6 t o
.
anguaU.e. , ou In). cclla.ae; domicilíum.il.
coarta"ioo n l. ; aporaUpeO, s.m. apocalypaÍa,ls.
aposição, e.í. admotio.onis;
appcte- Ipooopo, b.f. apocopa.ao; apo- Qppositio.onis.
provoctio.o.1.; apeS. v.t. cupere
*pe 6
.pãSto^ d^ideraro, P»*™- (
b|M>,i'H. aposta, s.f aponaio.nnla.
r ;.
apátêocia.
cupiditan.atis.
ã appeUtu.,»».
.
||Ot'ilfo.
um ,
ntlj.
pmudographus.a.um
apoeryphus,a, apostar, v.t. sponaionem face-
re; poncre ou drponere.
apetite, a.m. IMW^Jg^
appct.tu«.««.
fiUfm.a.tiiM.
apoiai, v Jncari ) (in), illu-
apostasia, s.f. apostasia. ae.
apóstata, adj. e a.m. apustata.
ter.Ua.Bc; tt**l rnvillure. ae.
sap.dua.a.uni. A|>Hilftiai o, v.p. nccupare, po- apostila, nota.ae; anno-
advncare, «ti. apéutoso, adj.
a.f.
cos»onunat,o. ^^Vli »iP«"ro, invadere. tatio.onis.
apeUdaçSo, b.í. | cupidns.a.um. r.rtMC
I

t|lè4it. koi. jncuB.i; ludus.i; apostolado, s.m apostolatuB,


cognominar*., Htgituintii.InU. ua.
.JÍMrtar
«.«nome»»»:
5ffi'ÍS
cognoincntiun.i-
A PH — 51 — ARA
—M— A.PB
aproveitável, adj. fniotnosus. aqnára, adv. cltra. // Aqnérn
a.nm : qiiaestiioflUS,a.um. de: loc. prop. cia (ac), ci-
apostolar. T* ff**^- aproximação,
qunt to, anis ;
s.f. appropin- tra
aqui.
(ac).
nóV
acccsig.onis hic, hoc loco; hnc;
^P»^ -Postolicu,,.. con jcetio.onis.
aproximar,
appellpre.
v.t. admovere,
// V.p. appro-
npnâ nos.
aquiescer,
aquietado,
v i. assentir!
a.f. paeifieatio,
pinquaro; appetere.
naratus.a.om; aquietar, 'v.t. sivlare. tranqull-
"•^«"ádi -atua... aptldlo, s.1 habilitas.atis; lare.
placare. // V.p. se-
«PO^tropho» np-ú...!-r : iudolos.is. dnri.
rnlnnpnr^eere.
ap^rofo. apparatoa.
apto, adj. apfus.a.nm; ido* aquilão, s.rn. aquilo.onís; sep*
aprertarnento. a.m. rnuis.a,um; habilia.p; Còin- terurío.onis.
mod ua.a.uni ; nccomniodua, aquilatar, v.t. a^stimare. fa-
n.mn. pere. putare; pretiuin cous-
apunhalar, v.t. pugione per- tifnere.
onere. II * -V-
Òutvfe. aquilino, aflj. aqnilínus.a.ura.
"^ISL .dl uratiis.a.Tim;
K r I apupar, v.t. sibilare, explo- aquilo,
pron. dem. illud; id.
aprazível.
*1 »U- . »»"*•
uav i 8l e;
.„ n du5.a.um! acclamare.
d*re, aquinhoar, v.t. partirí (in-
j lll
amabilia.e. apuração, s.f. purgafin.nnís, ter), flividoro, distribuere;
IpOl tmento. sjn. rationnni partiripare.
Inupt-clio.onia; se1»'eí io.onia. aquisição, a.f. empfio.onis;
a pui.-ir, v.t putare, perpurpa- cmnparatio.onis; acquisitio,
i», purffare. // V.p. proíi- "
onis.
Jndicmm.il- tlm , t or. T.i V. prepa*« aquoso, annoKije.a.um;
apreciador. «™- apr ontar, pere; nitescere. adj.
||wro, n.m. V. apuramento: aqiialHís.e; aqunlns.a.nm.
pune; crestas. atis ; an*
ar, s.m. opr.ría; «piritus.na;
rnr.ofí». an ir»nno; nnra.ae; caclum,
:

k
bene, tempore. ipur purudo, a^j. purpurpus.a. Í; aoibpr.priu.
•« ««tlmabU... •* ara, «.f arn.np; altarla.
aproei.
p
e; ^.W^. „pP r>-
I apropriação, I Hl" o*irinii6,a,uni; purpu-
;

L. MliiR.a.iiin.
iH««Ulo, um. aquariuto.ii
árabe. adj. arnliní.n.nm ; Ara*
Ittpns.a.nrn. // R.m. pl.
b«'**.'lin : Arahi.nrnTii.
Ara-
f, AtptflrlMK.ii,
- Arfihia, ripoirr. AraTi{a.ae.
|qn H n'lj aquatilis.e:
accomodare. arado, s.m nrntrnm.i; vomer
aproprl", t>|iiaiieiia.a t-m. (

nn vomiit.rrÍK.
calrfnrrrp.

t-Susra* H»"'" 1 '. * I- ca-


aPP«hen,lb.- arfldura, n.f ar-itin.onis: Clfl-
apí^siXaai. I. t.. t,n.. // V.i. ealpfieri, tm.iis ; arvnm.i,
r>rnn.ir.tinre, u '
, r **
: aecendt. aragem, s.í. aura.ne; ventu-
ií**,, T t
«*w pro ' ••pi"' hmiiitu.
t't-
§*|Mf..1 n
h.iii.

1 1.
ral*'factio,
nlcfartiiH.iis. .

, ih .,.|iiji.> diiCtUf*
Ina.l.
arame. s.m. sp^.spH».
ara-^ens. n.tn.pí. Aramaei.
tt
VdiVcer':. porelp.».
Hpi É*Ma*diirl.iia,iia« aranha, a.f. aranea.ao; ara-
Tr? tlro.«nU: 1-
'

. .... TíPftirf^iO.OTalB.
*4H<U i>(«mi ti i- 1 u ille.a.ud :

aprendiz. I» «a i.l aranhanto. a.m. araneosus.a,


IQMkiiiimi. pron. dum. ille oj- um.
a-m.
apíJuS, 1 progredi, prodeaae.
ax&o a.m a ruiu ou aro rui.
o»pei».
apresai.
— ABU ARO — 53 — ARP
— Vi
ABA argonantA*. a.m. pi. Argonau- arma, s.f. tnlnm.I; armatura,
•ata sssufc* lAB.arum,
argúcia, a.f. caviílatio.onis.;
nriruciae ; Bpinae.
bp; arma.orum; ntílitia.ae.
armada, a t classis.ía; marí-
.

timas copiae.
argneiro, s.m. íestnea.ae; íes armadilha, a.f. laqueii» * • p*».
tticula.ae. dica.ae; plaga.ao; insírfiae.
,rb.tr»U»,u»; Bimulatio.oru». argltiçâo, a.f. accnsntio.onis aruni.
crnnÍnatio,onÍ8; criuion, armadura, s.f. armatura.ap;
inía. anual iií.us (só no abl.) ;
argUir, v.t. argaere, insimn- arina,orum.
Ill»r,r».rM». lare.
arbitrário. armar, v.t. armare; muníre,
argumentaçSo, B.f. urgumm- ornare. // V.p, armari, 6e
tatlo.onia; concinsio.oniíi. armare.
argumentar, v.t, argumeniari; armaria, s.f. armamentarium,
dispulnro, eoncertare. ii.

argumento, arcuincnriim,
s.ni. armário, R.m. armarinm.ii;
i; ratio, nnis; areunn-ntatio, prornptuarium,ii; armário-
,, xse qualio.oni> o onía; indíeíum.ii ; aignnnij; lum.i.
rommentaríum.ii ; aunima- arniazém, s.m. reccptaculnm,
rhim.ií, i; norreum.i; cella.ae; apo-

ateada, p arguto, adj. argutua.a.um: te- tbeca.ne.


' •,.
porUeus
yu
J»" us '''
.

tio.onis; niils.e; aollers.tis: arguto- armazenar, v.t. condere.


lllR.R.lim. armeiro. a.m. gladiarins.ii
Iria, * t modj.um: cantus.us: arniifnctor.oris.
imoéI nl At ío.onis. arménio, adj. Armentus.a.nm
irtanofl, a.m. pl. Arlanf.ornm. // S.m. pl. Armpnii.orum.
trlrioi, Hf. ariilTtn&.Atia aic- :
armentário, B.m. arment&rius,
BllAa.atia; (fig ) inópia. ae: ii.

Jojiiitltaa.alís. armento. a-m. arm^ntum.i,


«in.elt«.»t». d 8.
.
armentoso, adj. armontosua.a.
Arlilo, aridiis.a.um

&;
nilj air- ;

mi* a um; arena. enlia: nm.


" cbidiwo '

|lrn*.fntia;
ai-
(fig.) Jejunua, arméu, a.m. pcnsnm.i.
armigero, ndj. arnncpr.pra,
•tlnln, n m, artos.pfis. eriim. // S.m. armiger.eri.
I »t> A i-.Krnrchua,»; arnês, a.m. armatiira.ac or- ;

• in tt\g ) t'í«narT.orin. natns.us; ornaim'nra,orum.


IHnturiurla, h t otiiiinaffH.nni aro, s.m. circultis.l.
p\t lntu; princippg.mu ; no- aroeira, s.f. Icntiscua.i; len-
tcr.eris. ptlllAvatU tiscum.i. m
arit r>d' r nr-a ; aroma,
on. nn ti . arlthmptíua. ,
|ftltfiit:<«,
r^Mr..rãrc"h Ejf I
f
ai ItliMwM icc.cii. atin: adoramentum.i
aromático, adj. aromatícus.a.
||l|il>*ltrii, n>\) iirÍtlitnoííni.1.
ardente. ••!). »r um.
,,, r vidu3,a. a um // Pm. ariilune- arpão, s.m. uncns.i; hamua.1;
Hrna.l
lnpus.L
rare. IfUiiHiin.
«der. v.i, arí«r-. <l,í\a S n ih. p.taurinta,ae; arpwu, a.m. harpago,onia;
": inaures.ium. unvus.i.
l
(i>l.)
«omburi; aestuare.
AKB AKB — ) — ABE

í

ARQ
— 54 arredondado, part. e adj. ro- arrendamento, a.rn. locatio,
arranlo. B.m. «llspositio.onis; Lundatua.a.um ; rotundua.a, oiiia ;
couductio.onis.
arauelar, v.i. anliplsr». cm.,poslt>...oni..
o,d^uo, um ; teres, «Hia. arrendar, v.t. lòcaré, elor u
onís, »fdô,.nj». arredondamento, a.m, rotun- locitare; cunducore (rem
„ rrn ».
HtllHlímB.US-
arquétipo. Éi».
arqu.duque. fciu.
arch-urpun
utclHdux,Uu-
.
.

sssc^ daUOiOOUf J rotundiraa.aTia.


arredondar, v.t.
corrot undare.
rotundare,
ori»
de atinuo).
arrendatário, a.m conduutor,
muuccp&.cipia.

-â&r^W^
;

arrodores, a.m.pl. vicinitaa, arrependor-se, v.p. pa?nitet


Archilochus.l.
Arquiloco. op. tis;
ii vicinia.orum. (v. iinp.), reaipUcere.
arquttetar, v.t. archltccian. arreeiro, s.iu. uiulio.onts; aga-
arrependimento, s.m. paeni-
arruamento. ro.otiís.
arquíteto, s.m.
arcuileciu*,!; ^«J». arrefecer, v.t. refrigerara, fri
ieutia,av.
arrepiado, adj. bof-rlduH.a.uin;
sLrucior.orU. tsai-iiiin"" 1 """-
tio unis; Ki-fuctare (f.K- ) realinjíue-
architcclura, ;
liorrenft.entta; Itirautua.a,
arqu.tetnra, s f.
M; dt-.nolir!. diruero, fo. // VJ. refrijíerttri, rc-
architeetooice.cs. arrasar. um; hirtus.a.uro,
„,-•
í«trWi cxa.quarc. com- frígescere, defervero. ariepiar,
arquitrave. s.f. epMyHWW; planai e.
arrefecimento, a.ui. refrigera-
v.t. í-ngere, terre-
n , rr.-mi lacere. // V.p.
i

arquivo, S.m. tabularmm.i. arrasta- tio.onis.


.rcl.lvu.n.i. arrastadura, s.f. ou horrere.
a.rar.um.ii; "*'"'"- u arregaçar, v.t. succingere, col-
ariepiu, a.m. horror.oria; frl-
commenlani.ormn. inonto, ,M. lr *;,
attolere.
(p| ) hl. re 1 ia:»- rc,
g«s. .T-. motio.onia; tre-
arrastar, «.t. arreganhar, nudare (den-
arrabalde, s.m. suburbium.ii. ,
rfpwro. // > -P- rB-
v.t.
ninr.»rÍB.
rapere.
raia.ae; baua.is r
t.-a).
arrevesado, ndj. praopoatorua,
arraia, s.í.
pondo arregimentar, v.t. centnriare;

ttSaJf'.^ cas.raon.rn; arK Tm"


1
1 íbra,.e :
adrteribere logioni.
u.uiit; diff jcilia.c; confuaua,
a, um.
paganal.a.mm .Cio.onia; ora- arinitoar, v.t. itulcare, arare.
stativa.oruui; arrazoado, ..™. arrevesar v.t, obscurare.
Arrolo, s.m. ornatua.us; orna-
ou íorum. Im.ouís; di-f.-nsio.onli. arribação, a.f, appulsiis.aa.
iiicnta.orum.
s.f. ranlx.lci». arrear, v.t. «*rne». molestia.ae enra,
arntur. v.i. appellere, advebi,
arra'eada, nu arrelia, s.f.
* inoh-scere s.f. capulum.i; ;
deíerrí; se reficere.
arraigar, v.i. P. arreata, aet;ritiido,;nÍa.

S=
nt« ;

arreliar, v.t. pun*çcre, Irrita- arrimar, v.t. applicare, //


corroborari. arrebanha, v.t. con V.p. niti (re on in. re),
(lig.) I», vi>!licare. // V.p, oíen-
conlr11
arrais, s.m. nauarchus.í;
nau- lótáõySn, «>e« e -
dl, Htitiringi. inoiti.
arrematar, v.t. finire. confi- arrimo, a.m. adminiculnm.i;
s.m. rapto.
axrancàaa. s.f. taprtw»; arrebatamento, .
Omiu, terminar©; íirrnarc, íultura.ae; firmamentum.i
Inhibrre; eniere. auxilluui.H.
procursus,us. lmpeiu«.»»l
a" "aHstUus: Iframedar, v.t. imitari, aimu- arriscado, a>tj. perículosua,a,
arrancadura. s.f. » n
;

avuls.o.on.s. exta»is.ia; iracund.a.ae. Utf, naalnmlare. nm; audax.acia; luiuera-


monto. s.m. ri«s.a,ttm.
iiifiiirtiio, imitatio.onis;
a.m.
evulsio.onis. arrobe, B.m. defrutumj.
Intlinitiontum.i; imitainon.
arrancar, v.t. aveilerc, «refle- arrochar, v.t. obatringere;
In (a.
Ufftinen&ar, v,í iicere, coni-
-
perairingere.
*+ ínachaH; inc,ndi; uru' alilcerc, aternere. // arrogaçao, arroçatio.onis.
her p;
erump*™.
abduc-re
se
//
pror1p»re. arrebentar, v.t. ranW^
crunv
rumpi;
V.|t.
|#r*MiA**o, a.m.
ao Jacere.
jactiis.Tis;
arrogância,
6i]perbia,ae.
a.f.
&.!. arrogautia.ae;
arranhadura, V.i. dissilirf.
arranhadela on pire, cooriri. annJiTlua.iiR omÍsaio,onia; arrogante, adj. arrogans.antia;
vulnuscnl""'.': nola.ao
;

"t arrebicar, v.i. fiaittatlo.onia. superbns.a.um


t. radcro. ol(r .
arranhar, v arrebique. a.m. ftlff matar, se mitter», Lq- saiitma-
arramar, v.i. ,.° is » on "e -

v.i
ni«»it In, forri in.
arrog;ar-5e,
r«; aibi
v.p. aibl
attribaere.
dinare; reí.cero; pictura.a*-
comera.
AKR — 5 — A8C ASC — 57 — A8S
arroio, a.m. riíua.i; amnlcu- arte, a,f. ara.U. nrtificium.ii ascender, r.l. aacf*nd»r*. aapírar. v.t. e 1. aplritum
lUB.I. sclentla.ae; dtaclplina.ae. ascensão, a.f. aacensua.ua; baurire; adspirare, aff co-
arrojndo, adj. fortia,*; impa- artelho, naceuaío.onis. tam, ambire.
a.m. talaria, lum ; ta-
vidua.â.uiu ; animosas, a, um. lus,i. asceta, *.m. asceta, ao. asqueroso, adj. faBtidiosna.a,
arrolamento, a.m. deloctua.us; artéria, s.f. arleria.ne. á seios, s.m.pl. ascii.orum. um; aordidus,a,um; foedua,
index.icia in veniarium.ii.
;
ártlCO, adj. arctícus.ii, um, asco, a.m. V. aversão; fasti- a.uui.
arrolar, v.t.conacribore, sen- articulação, a.f. articulua.i; dittiti.ii; nauaes.ae; (íig.) assa-fétlda, s.f. laser.oria.
bere; recognoBcere; trana- coíiimissura.ao; compagea, taedium.ii. assalariado, adj, conducius.a.
cri bere. la. asfalto, B.m, aaplialtna,i. um; mercenariua,a,um. //
arrombamento, s.ru. cffractu- articular, exprinmre, ex-
v.t. asfixia, s~f. auffocatio.onis. S.m. merccnariuR,ii.
rn.ae. planare. // V p. comniltti. asfixiar, v.t. auffocare, strau- assalariar, v.t, conducere.
arrombar, v.t. {foro*} fran> // Adj. articularia, o; artl* gulare. assaltar, v.t. impugnare, op-
gere; coníringere. c<ilariua,a,um. Ásia, Geogr. Asia.ae.
pugnare; (fig.) inceasere,
arrotar, v.i. ructare, ructarl, artífice, a.m. optfex.flcla; asiático, adj, Asiaticua.a.urn; lacesaere.
eructare. operarlna.ii; arliícx.ícla; Asianus.fl.um. assalto, a.m, impugnatio.onis
arrotear, v.t. extrieare, colo- fabi-r.bri. asilo, s.m. aayliini.i; perfil- oppugnatio,onia . e^censua,
re. artificial, Artlfioiostia.a, giurn.ii; refugiura.li; tec*
adj. US.
arroteia, s.f. novale.ís. um; artificialla.e.
tiim.l ; domua.ua. assanhar, v.t. irritare, incen-
arroto, s.m. ructus.ua. asinino, adj. aaininus.a.um. dere, acceudore; çxaBpera-
artifício, s.m. ara.! ia; arti-
asma, anhelatio.nnis; an-
arroubar, v.t. obbtupefaeore s.f.
ficinm.ii; fallar.irt.au; fraiia, re. // V.p. irritarl, exaa-
hel itiiB.ua; asthma.atis.
// V.p. etupere. dia.
perari.
arroubo, a.m. íurur.orla; oca- asmático, adj. asthraaticus.a, assar, v t. n -., inassare,
artificioso, adj natutua.a.um;

trus.i, um. torrrre, torrefact-ro.


d^-losua.a.uni; fallas.açig.
arroxeado, adj. violaecus.a, assassihar, v.t. trucidare. oe-
artigo, a.m. cnput.itis; spe- asneira, s.f. Ineptiae.aruin.
um; violeus.a.um. asno, s.m. asinns.i; asellue.i.
cidere, interficem, necaro.
arroz, a.m. oryza.ae. (grani.) articulua.i.
cics.oi;
aspa, s.f. decussis.Js. assassínio, a.m. caedt-s.is; oc*
arruda, f, ruta.ae. artilharia, a.f. Innm-ma brlU-
aspar, v.t. decussare. cinio.onia; intcrfectio.onia;
arrufar-se, v.p. stomachari, ca; torinôiilnrio ara.
aspecto, s.m. aapectua.us; homicidium.íi.
ira sei. artista, a.m. artiíex.icis. .

artritismo, ui. arlhritl$,ídl$. conspfctus.uB; fácies, ci assassino, a.m. Jnterfector,


arrufo, a.m. dolor.orís; «to- vultus.us.
arúspice, a.m. Imruspox on oria; percussor.oris; sica-
machus.i.
arruido, a.m. V. ruído. arusprx.lcia. aspereza, a.f. asperitaa.aUs; n tis, ti ; homicida, ae.
aruspicino, adj, haruapicinus, acabrities.ci; duritfcs.ei. assaz, adv. aatiB.sat; affatíni;
arruinar, v.t. dírucre, d is tur-
a, um. aspergir, v.t. adspergore, abunde,
ba ro, disso! vpre; veaiare, spargere, prospergere. assecla,
perdera, f ranger* ; exhnuri arvorar, v.t. figere, a.m. assocla.ao.
áspero, adj. asper.era.ernm assegurar, v.t. pffirmare, aa-
re. // V
p. collabi; corrue-
árvore, a.f. arbor.oris; malus,
scaber.bra.brum acor.cris, epverare, spondere; confir-
re, prolabí. i; axifl.ie. ;

arvoredo, a.m. arbuatum.i; cre acerbus.a.iim.


;
maro, Btabilirw.
arrumação, a.f. disposiiio. arboretum.l. - aspersão, a.f. adsp^raio.onia asseio, s.m, mundltia.ne;
onia; coiupo&itio,onis; or- mun-
ás, s.in. unio.onia. aparaiu.onis ; adspr-rgo.iniK. ditifa.ei ; nitor.oris,
do.inis. aspersório, a.m asp*rgillum,i.
aaa, a.f. ala.ae; ponna.ae; assembleia,
arrumar, v.t. dispunere, com- áspide, s.f. aspiB.idia. a.f. conventus.ne;
pennula.ae ansn.ai».
;
coftus.us
ponyre, ordinare. concilium.ii ; con-
às avessas, loc. ndv. per ver- aspiração, s.f. spiritns.ns; tio.onia.
;

arBenal, s.m. armamentarium, se; retro, praepnstero. ad^piratio.onís; afflattif.us.


Ílj navalia,ium. ascendente, adj. aacendfns. assemelhar, v.t. aseimulare
aspirante, adj. adapirans.an- ou aasimilare; «equiparara,
arsénico ou aradnio, s.m. ar- «nua. // S.m.pl. aacenden-
senicnm,!. tos, min.
tis. // S.m. caadidatua.i. comparar?.
A88 — 58 — ASS AS8 — 59 — ATE
assentamento, sm, perscrip- assinar, v.t. '. «ubacribere,
um;
,

tio.onia; posiiura.ae; ina- obsiçnare. ri tus, a. Bttipeiactus.a. atacar, invodere. a?gr»-dit


v.t.
tructio.onia. assinatura, Um : *l upena.euiis. iiicifaaerB. laccbswro infi.*s- ;
s.f. aubscriptio, assombrar,
«scutar, v.t. «edlli locam: onis.
v.t. uímmbrare. tare.
pum-r», ataniero. // V.p. Icrn-re, lerniarc. obtaupe- atadura, a.f. rincnlum.]; li-
assistência, s.f. prac&entia.ae;
sulrri', assidrre. fnvrre. *;aii.,'i..inni, alli^al lo.oui»
coeius.us; corona.ae; auxi-
assentimento, s.m. assensus. assombro, s.m. pavor.oris:
liam, iL
ii6. axairibiu.uiiia. terror, uri»; admíratlu.uti atafulhar, v t. mipare. larci-
asseuto, »;in. sedile.is;
assistente, adj. e a.tn, prae- Mll|mr.0ris, rc // V.p. íurcirf,
«edea, ai*
is,- av|la,ai>; calhvdra.ae; anna.eutia; edjutor.orie. assombroso, adj. mirua.a.um atalaia. s.f excu bilur.uris;
atih»,,]|iufM.ii. assistir, v.i. e i. ades.e. inte- si iiptriiilus.h.uiii adintrubi-,
v 'i^íl.ills; Sptfcula.au.
asserção, s effatum.i.
I. Foaaii, adstaru, avgruin lÍH.tt. atalhar, v.t. e i, aiaierc, inhi-
assessor, s.m. asaesaor.oria: curare. assomo, s.m. visio.onis; vi- ben», dt-i in .
impedire,
Ct.nôessor.oris. assoailela, s.f. eniunrtio.onis. init-rcludí-re.
assestar, v.t. collineare, assoalbamento, s.m. apricalio, assoprar, v.i. e t. flare, api- ataque, s.ti), impetiis.ns ; in-
diri-
e«Te; disponere. onis; insolatlo.onis. raro, sufílare, affluro. cu rs in. onis iu-it-cta tio. onis;
*

asseveração, s.f. asscverstio, assoalhar, v.t.


assopro, s.m. (fá trai, uA; spi- oppií-^uatiu.onis acce&sus,
cuutubulare; ;

onis; apucar», insolaro. // V.p. nlus.us; pcrílauis,!»!!, ua; U-niaiio.uuís.


as.ser'!."i,onis; aífir-
matio.onis. ee prodere. assorear, v.t. oblimare; oh»- atar, v.t. llirarc. vincire, col-
asseverar, v.t. assoverare, as- assoar, v.i. cmungero. // V.p. truere arenis. // V.i. obs- lítrart'; nodare,
sen-re, ae einungero, emungl. trui. atarefado, ndj. occapatus,&,
affiruiare, confir-
mare. assoberbado, adj. inflatna.na,
assnaeta, s.f. aibiluB.i; expio- um n^oiiosutr.a.um.
;

assiduidade,' siu.onis; clnmor.oris. atarracado, ad^ coinpactus.a,


a.f. assiduitas, a.uin; tumjdtis.a.um; occu-
a tia.
assunção, s.í. A&sumptfo, um. // Part. consiríciua.a,
pntissimus.a.um.
assíduo, adj. asaiduus.n.um ; i.nís. 'no-, adatrictus.a.um.
assoberbar-so, v.p. superbire,
frequens.ontis; assunto, s.m. res.rei; maté- atarracar, v.t. constrir-gere,
deditus.a. gloriari (ro ou ad re),
uin. ria. ae; argumentam,!, adfllringere.
assobiar, v.i. sibilar», exai-
assim, adv. assustar, v.t. temre, conler- atassalhar, v.t. concidere, co-
gic, Ita. hoc mo- bilare.
do. // Assim como: assobio, am. sibilum.i; aibi-
rere. pcrturbnre // V.p. ntiuutre, laccrare, dilacera-
loc.
conj. qiieiuadinoduin. terreri, perturbar!, rc.
// l«* '
; sibilalus.ua.
Assim que: loc. conj, ut associação, tf. asterisco, s.m. asteriacus.i ataúde, s.m. capulus.I; arca,
consocintio. ;

primam, simul ac. onis; aocletaa.atia; stcllula.ae, ae; «arcophagu&.i.


con-
assimilação, s.f. comparalio. junctio.onia. ataviado, part. e adj. orna-
astro, s.m. astrum,!; sidus,
onis; appropriatio.onie. associado, adj. •ociatus.a.mn; tus. a.um ; exornalus.a.nm;
eris; stclla.ac.
assimilar, v.t. assiniulare on consociatua.a.imi. // comptus.a.um.
S.m. astúcia, s.f. astutia.ao; áo- ataviar, v.t. ornare, exornare,
ass.imlare; coutparare; ap- sociuB.ii.
pi-opriore. Jus,li astiiS,us; siumlatio, dreorare. // V.p. ae orna*
associar, v t. «ociare. conjun-
asslnaçâo, f f. asslcnatio.onis; onis. re, ornarí. comi
gore. consociare. // V.p. asttitiiK.a.imi
vadiínoníus.i; vocutiu.onia. astucioso, ailj.
jungi, coire. atavio, a.m. cullus.us: orna-
assinalado, adi. nolaius.a.um; dolosua.a,um ; frauduJuotus,
íssolaçao, aX vastatio.onlr tus.us; inundit iae.aruin.
aÍKnanis.a.um; a.um.
insigaia.e; di-populalio.onis. até. prep. usíiup
nntabilis.e. astuto, adj. callidua.a.uin ad; usquo in.
issolar, v.t. rasiare, popula-
assinalar, v.t. nótare. aigna- soMfrs.f rt ia ; vafer. f ra.f rum // Adv otíam. et, v.-I. //
ri <l.'poptiJari.
te; signlficare. indicar*: in- ata, Hcla.onnn; litterue,
k f. Até que: loc. conj. donec,
usoinar, v.i. apparcre, Tldorl, tabulae.arum. dum, Quoad.
ignirr, nobilitare. // V.p. aruin ;

conapici, OBtendi.
eniter», uobilitari, precata- atabalhoado, ndj. temerariua, atear, v.t, (lgnem) conciliara
assombrado, adj. obumbratua,
ra. a.um ; di^propcratua.arUm ou accendere; inílaiumarc
a. ura: nmbrar^«.a,um : ter-
praecepa.cipitia. escitare.
ATE — 60 — ATO A TU — ai — ATJi
atem o ris ad o, adj. territna.a. atestar, ImpW*. replera, atoeuar, v.t. opplere.
«ogere, atraco, 1.01. mora, a*; diiatlo.
um; torbalus.a.um; percul- reíerclref teslliicarl. tea- lufcirp, Btipaie. // V.p. ae onia ; retardatio.onÍB.
sns.a.ura. tari. íui cire. através, adv. transverse. obli*
atemorizar, r.t. terrere, per- ateu, s.m. athees on atheua.i. atolauiço, adj. lutosus,a,um que. // Através de; loc.
crllrre, prrlurbare. // V.p. atiçar, v.t. Igm-m concitare; ca* itu3ub,a,um; liwosua.a, prep. inter (ac.), trans
torreri, perturbari. (fíg. ) accenden-. acuere. uni. (ac), por (ac.).
a tempo, loc adv ad tempua, Ática, (íi-ogr. Attica.ao. atoiur, v.t. in lutum deduce- airaveBsar, v.t. iranaire. trans-
tfiitpfSilvo I teinpore. aticisino, s. in. aUícixuiOft.i. rv, <X*g.) implicara, iutri- gredi, percurrere, trajicere;
Ateuas, G**ogr. Atlicnacamm atilado, adj. prudrns.ontia; care. dlrimere, dividem; Irane-
atenção, sX oniml intcntio; cautus.a.um ;
períectus.a, atoleimado, adj, BtoliduB.a, Xigere, tranaigere.
audu'niia,ne; cura.ae; oííí- um. um; aiullus.a.um ;
inuptua, atrelar, v.t. jungere, conjon-
ctum.ii. atilho, ain. fnnírnliiK.I ; res- a, uni. gere, enbjungere,
timla.ae; Hgamen.Inifl, atolo- xu s.m. lama.ae; vora- atrever-so, v.p. audpre; con-
atencioso, adj. officiosus.a. atinar, v.I. o t. rept-ríre, la- gu, inia. íligtre (cum), uoniendcre.
um; comia. e; humanua.a. venire; divinnre (aliquid). átomo, B.m. aioinus.l.
nm; liberalís.e.
atrevido, adj. audax.acía; li-
atingir, v.t fertre; attinge- .: s.t. ruaolutÍo,onÍ8; dnna.entia; Íiiipudeua,i'ntis
atender, audire, exaudire; lorpor.orifl.
re, lacdcrr; assoqui, Ci.n- petulana.antia.
admittere; curare, privido- acqiii acquacre.
; atónito, adj. attonitua,a,uni atrevimento, ft.m. audácia. ao;
re. itirar, v.t. emittore, jacaré, Mupi;iactuB,a r uui; atupena, coníidtntia.ae ; pt-tulantia,
Ateneu, np. Athenafnm.í. coniirer*. jaculari, vibrare, entia. ae.
ateniense, adj. AthcnicnsiB.o
torquere. ator, ijb. actor, oria; «c* atribuição, b.í. conceasio.onis;
// Syii.pl. Atueniensea.iuni. ititude, liiut riUfOnia. imputatio.onis; jua, júris,
B.f. habitus.us: ata- nicuti.i ;
atentado, s.ni. facinus.orfa: I. u a, nu ;
situa, us. atoriioauiento, b.ui. vertigo, atribuir, v.t. tribuere. aaaíg-
8Ci:IH5,erÍ8. 'tlva. r( idlíviim,l.
inia; (fig.) 6tupor,oris. nare; atiribuere, ímpuiare,
atentar, v.t. e I. observare. ativaçSo. a.f properatlo.onis; atordoar, v.i. uULuuavrv aKKÍgnare.
Rprvarp. contemplar!; Insi
properantla,a«> iíifi.) obatupef acere, con atribulação, s.f. laborcs.um;
diarl altcul. .Uivar, projí.Tnre, urgere;
v.t.
turbare, alonnare. uiala.orum tribulatio.onia.
;

atento, adj. intentos, a, ntn oxcitare, aeci-iidcre. atormentar, v.t. torquere, cru- atribular, v.t. cruciare, exa-
aH^ntiJR.n.iim ; diligena.cn- atlvidade, a 1. nrtiu.onis; mo- ciare, vexare; angere< // gitare, aífligere, torquore.
lis: civilia.e. V.p. ae afliictare. atributo, ajn. proprium.ii;
tiiB.ua; d .Jgontia,ac; atre-:

atemiaçao, a f. extenuatio, nuitaa.atía. inclinatio.onía; insigne, ia.


atraçào, B.f.
ou ia; mirnlnutío.onls. átrio, a m. atrium.il.
ativo, adj. actuosns.a.um ; cf- prop>'uaío,onÍ8; víb attrac-
atenuar, v.t, extenuarc, mi- atrito, son. aLtritua.OB.
ficii-ns.enti* atreuuus.a. ti\a.
;
atriz, B.f. mima.ae; scenica,
ni) ere, attrnuare. um; diligenn, cotia, atraente, adj. jucundus.a.um;
aterrado, adj. e part. terri- dulcia,e ae.
atlântico, adj, Atlnnticus.a, grat uA.a.um ;
tus.a.um pcrturbatue.a, atro, adj. ater.tra.trum.
;
um; Atlantiactia.a.um. aiuuuDua,a,um.
nm; attonitua.a.mn, atroar, v.i. personare, roeso-
atlas, a.m. tabulac.arum atrair, v.t. irahorci, attrnho nare, consonare. atrepere.
aterrador, adj. terríbilis.e; fitlantÍon,iÍ. re;(fig ) invitare, addu- iuimanitas,
atrocidade, a.f
horríbilU.e; terrificua.a.um \t'as. eere, proloctftro. crudeli-
tt»-oar. Allaa.antia. atia; íeritas.atis;
aterrar, v.t. terrere, conter- atleta, e.m. athlfta.oe; Inc- atrás, adv. poat, pone. retro, tas.aiia.
rpn-, ptTtitrbaré; cumula tntor.orís. a tergo. // Atrás de: loc. atrofia, s.f. atropbia.ae;
re, eonipli>re. // V.p. pa- atlético, adj. aihlelícua.a.um. pr*p. post (ac). ponetac.J syn texis.ia.
vescere, horreacere, lerreri atmosfera, s.f. circunifuaue atrasado, adj. rcIíquiiB.a.uni. atrofiado, adj. atrophus.a.uin.
atestado, a.m. tt-Rlínionitim, ii aer; aer.ria. atrasar, v.t. V.
retardar. // atropelar. v.t. proatt-rrinre,

// Adj. repletui a,um ra- ato, a. m. íactum,!; V.p relinqui; reliquari; dejicore, proruere; calcare,
( ; facinua,
fe rtu&, a, uia. oris; ootufi.ua; morarl. atterere.
theaifl,ÍB.
A TH — eu — A CS AUX - m- AVO
atroz, ndj. Immania.e; atros. auréoU •é.t. nlmbua.l. anxnto, a.m. V. ajuda, »veriK*oar, v.t. cornperíre. »>x-
eis: ingens.entia. aurífero, avaliação p t aestímatio.oriifi plorare; Quaerere, acisci*
adj. aurlfer p
ft»ra, .

atuação, R.f. actio.inia; vis, fprum, tnxaiio.onJa; com puta ti o lari.


via. aurora, s.f. aurora.ac: ffig.) onls avermelhar, v.t. rnbpfsepre.
atual. praparns.nntla.
n«"I3- in Íl iiim.ii. avaliar, v.t apatimare, taxa // V.p. rubescero, prubea-
atualidado, a.í. praesens tem- ausência, a t aDspntia.ce; re, compntare. cere.
,

pos. prlvatio.onla. -Vverno, fipogr. Avernua.i;


avançar, v.i. proceder*?, pro-
atuihar, v.t. rpplprp, çxplere. ausentar-se, v.p. abire. absee- A vprna.orum.
grpdi. incedere; prominere.
r^IerciTv., complere. dirp. abt-san. aversão, alipnatio.onlB;
procurrere. s.f.
atum, s.m. thunnus ou thyn- ausente, adj. abspns.pntis. ndium.Ii.
nus.i. auspicio,
avanço, a.m. aDtecesaío.onís
a,m. aiiRpicium.il; avesso, ndj. contrariu.x.a.nm
aturar, jr.t. pati, perprtt, fpr- avpjt.ium. pr..greftaiia,ua; promotio
.a d versus, a. um ; ínversiia.a,
r>-, subiro, tolcrare, austíne-
auspicioso, adj. fnuatuB.a.nm; onis.
um. // S.m. altpra pars.
re. // V i. pprsevcrarp, aiisp pnhiã.a.niii.
avante-, adv. ante. prae, in
piTSf aro, pormanerc. primo, in fronte; porro, aviar, v.t. properare, matn-
austeridade, spverilas,
a.f.
aturdir-se, v.p. obatuposcerp. avarento, adj. avams.a.nm; rare, aecelerare, festinare-
alia; austcritaa.atia; torvi-
coniurbari. parciis.a.um ; cupidua,a,um. aviário, a.m. aviarfum.M
tna.ntia.
audição, s.f. auditift.onia.
austero, aiisiprtis.a.um;
nrlj.
// S.m. avarus.i. mdea, s.f. avidiías.ãtia;
audiência, s.f. audientia.ae avareza, s.f. avaritia.ae; sor- cnpiditas.atis; sitis.ís.
spvprua.a.um ; torvus.a.uiu;
ndmissio.onia. des.ium ; tenacitas.atis.
rfgMua,a,iim. ivldo, adj. avidns.a.um
auditor, s.m. audítor.oris; avariar, v.t. corrumpere, vi-
austrul, adj. auatralia.e. piipidus.a.nm.
a>idi.»ns.pntis. tiarp, noecre. // V.i. e p-
autenticar, v.t, conniunare. Avinhfto. CJrogr. A%-onnio.onia.
auditório, audiforps.um
a rn.
autentico, ml J. authpuiicus.a, corrumpi. vitiari. avigorar, v.t. confirmare, ro-
audicntcs.ium; auditoriun», um: oWtui.a.nm. avaro, adj. V. avarento, borare.
£i. auto, a.m. MU,omm; tabu- avassalar, v.t. aubígpre. aviltamento, s.m. hnmilita3,
auferir, v.t. perctpprp, rpci- lap.arum; acta foron«ia. avo, s.f. avis.is; ales.itia; vo-
atis turpitudo.ínis.
;

pero, cappre, lucrari, au- autóctones, a.m, pl. auioch- hicriB.is. aviltar-se, v.p. prolabi, ae
ferre, Ihoni-njim. aveia, s.f. avena.ae. Bbicpre.
auge, a.m. faMíirium.ii ; cul-
autógrafo, A.m, autnpraphurn.i, avela, s.f. avellana.ae.
men.inis; snmmns.I.
avisado, adj. monitns.a.nm;
autómato, a.y. anlomatnn.i. aveleira, a.f. corylua.1. Admonitus.a.nm
augure, s.m. autrnr.uris. an-
prudena,
autópsia, a.í' lttciTan<..on[s. ave-maria, s.f. salutatio ;

augusto, adj. augnstns.a.nm pntis; cautus.a.um.


autor, s.m. auofor.orfa; arii* pplica.
aancf us.a.nm ; venerandos, fex.ficia; acriptor orln: coo- adiantum.i. avisar, v.t. monere. edocere;
avenca, s.f.
n.um. dilor.oria; crvamr.oris pe-
admnnpre, prafdicere, com-
avença, s.f.pact»m.i; pactio.
aula. R.f schola.ae. V. llÇAO. titor.oría: airens.i*niís
:

onln; convenlio.onis; spon-


m onere,
áulico. adj. anlicua.a.um. // autoddado, %.f aurioritaa, aviso. B.m. nnntins.ii; moni-
l sio.onis.
S.m. pl. aulici.orum. alia; jun.inris; polealaa, tum.i admoníiio.ODÍs ; prae-
;

avenida, a.f. introitus.us; cpptum.i.


aumentar, v.t. sugere, ampli- ai :
aneior.oris.
ainlmlatio.onis; ambula-
ficar»», ampliaro, // V.i. autorização, s.f. pprmissío, avistar, v.t. adspicorp. cprne-
crnm.í. re, vidpre. conspicere;
aujr**ri. cr*>ncere, amplifica- mi is; auctoriiaR.alis.
aventar, v.t. perflare; expo- prnspicere.
ra. arrrpRCPre. autorizar, v.t. pertnittrre; li*
nerp, proponcre; suspicari,
ftUmento, 9 m. accrplín.onin ct*nt iam conivilcre. avivar, v.t. animnrp; exeita*
opinari.
inrp»mpntum,i ; amphfjca- autunal, adj. auMinmaliK.e. re. atimnlarp, inppn 'pre,
tio.onis. auxiliar, vt. V ajudar // aventura, a t fortnna.ae; ca-
.
avô, a.m. avua.i. // Oa avóa:
aura. s.f. aura.ae. Adj. anxiliaris.e; auxilia- sua.us; eventa.ae. avi.orura; patrea.um; maio-
Áureo. adi. aureua.a.um; au- rius.a.iun, // S.m. adjutor, averbar, v.t. persoribere, par- rea.um.
reolo», a, um. oria. avó, a.f. avia.ae.
AVO — I _ .
AZU
avoango, adj, av.tua.a.um. // asedum», 1.111. «cor.oris; «cri-
S.m. pl. patres.um; avi, monla.ao; rutas,u«; (fig )
o rum ; maiores.ura. aspcriias.atis.
avolumax-se, v.p. amplificar], aleito, s.m. oleum.l.
dilatar!, auferi, crescere, azeitona, s.f. ji.u.u"; oliva,
amplia ri. ae.
a vozear, v.t. clamitare.^ azoitoneiro, a.m. legulua.i.
avulsao, 8.f- avulaio.onía. azeviche, «,m. gagati'».i».
avultado, adj. magnua.a.nm azevinho, a.m. aqiiiíolinm.il
amplus.a.um vastus.a.urn.
;
oxyuiyrsine.ea ; rnscuh.i.
ructua.nB. halia. s.f. ealiva.ae. bafa, a.f. Btnua.us.
avultar, v.t. augere, amplifi azia, f.
aziago, adi. infeustna.a.um baheíra. s.f. bnccula.ae. bailar, v.i. sakare, tripudia-
caro, ampliare. // V.i.
Infeluc.icii; »inialer,lra, BabllOnia, Gcoe. Hahrlon ra, aaltitarc, mover!.
augeact-re, amplificar!, babilónico,
axioma, s.m. etfatum.i; axi trum. adj. Babylonius. bailou, a.m. tabulatlo.onla;
aziar, s.m, lnpt.orum; lupata, B.nm ; Baby loniensia.e, vara.ae; maobÍna,ae.
ma, a tia. babugem,
s.m, aclea.ei. orum. B.f spuma.ae.
az, bacaual, bainna, a f vaglna.ae; repli-
azinhaga, s.f. sotnita.ae; tra- bacchanaiis.n.
adj. .

azado, adj. aptus,a,uin; op- catura.an.


porttinns.a.um ; commodua. mcs.itia: rallis.il, // H.f. bacchanal.alia; (pi.)
Barchanalia,ium ou iorum. bairro, a.m. regio.onia;
a,um. azlnhoira, a.f. ou azinheiro,
bacante. a.f. Bacchia.Idia; vi cus, L
azáfama, s.f. featlnatio.onis; a.m. Ilex.fcis.
Baccba.ao Bacche.es. baixela, s.f. vasa, oram; au-
izo. s.m occaBÍo.onis. ;
properatio.onU. pellex.uctilis,
azorrag^ie, s.m. ftnc^llnm.i;
azafamar, v.t. urgere, inata- Iorum.i.
bacia, a.f, labollum.i; pelvis, baixeza, s.f. humilitas.atía;
verlii-r.cria:
re. // V.p. propcraro, fes- la; patina. ae; lanx.cia. flagitinm.ii; ignobilitaa,
azongno. s.m. viíum argm- baço, a.m. Iien,enia;
tínsre; niti. lienis, atis.
tum; hydrargyTua.l.
azar, a.m. advcrsa.orum; ca- ia; splen.enis. // Adj. he- baixio, a.m. vadum.í; bre-
ppriculum.i. azul, a«ij. caprulens.tt.um
sus. na bpa.etia. via.ium.
;
caeruIna.B.uin. // S.m.
azèbre, a.m. acrugo.inis. báculo, s.m. baculus.l; fus- baixo, adj. humilis.e; deprea-
azedo, adj. ncidnfl.a.uin acer- ;
carruteum.i. " : audifi.la. sus.a.um; inferior,lus; ja-
bus.a.nm; (iig.) aaper.era. azulado, adj. subcaeruloua.a
badalar, v.i. tinnire, tintin- cenB.entfa.
eruxu. um. ,
nire; garrire, blaterare. bajulação, a.f. adulatio.onia.
bafejar, v.t. afflare. bajular, v.t. adulari, seux-
bafio, a.m, inucor,orla ; ran- rari.
cor.oria : sitUB/UB. bala, s.f. glans.dís; plúmbea, ae.
bafo, a.m. anlma.ae; balltuB. balança, s.f. libra.afr; atate-
na: splritua.us. ra.ae; trutína.ae.
baforada, s.f. flatua.ua; va- balançar, v.t. librare, jacta-
por.oris; (fig.) impctus.ua. re; (fig.) ponderar*. //
baga, a.f. baca,ae. V.i. fluctuare.
bagaço, a.m. faex.oia. balanço, s.m. vacillatio.onía;
bagagem, s.f. sarcina.ae; im- jictatio.onia ; compenaatlo,
periimenta.orum; vaaa.orum. ouia.
baganha, s.f. follículua.l; balão, s.m. follis.is; vealca.ae.
gluma.ae; vagina, ae; theca, balar, v.i. balare.
ae. balaústro, s.m. fulcrum.i;
bagatela, B.f. nugae.arum; palvinuB.i.
tricae.arum gerae.arum.
; balbuciar, v.t. e i. balbutire.
bago, e.m. acinum.i; acmus.i. balde, s.m. aitulus.J; hauia.aa.
BAL _ ec — l!AR BA» - Oí —
baldeação, ».f. irantfutio. banquete, s.m. epulae.arum barqueiro, B.m. linlrariua.li: batalhador, adj. protarvriB.a.
conviviam, ii; epulum.i. pnriitor.oris (rei. a Caren- um; perpugnax.acia; rixo-
onis. . .
vi. transfundeie. banquetear, v.t. convirarl. // te). ao b, a, um.
baldear,
balaena.ae; ce- V.p. epulari; coiiiia&ari. bnxra. a.f. Hrnbua.i; .aclnia. batalhão, B.m.
balela. a.f. caterva, ae
bao.no, s.m. fracor.orls; ca ai*: fnncps.mm; os,oris; oa- manua.UB ; agmen.inis.
tu»,l.
sus, os; lapsus.us; ruina.ae. Ua.orum. batalhar, v.i. proelíari, digla-
balido, s.m. balatos.i.
baqueta, 8.f. bacillum.i. barraca, a.f tabornaeulum.l: diar i,
balista, s.f. balliata.ae. <*nsn,ae
s.m. balnearia, oaraço, s.m. funis, is; réstia, : taberna. ae. batedora, «.f. pulsus.us; pai-
balneário. barreira, a.f. sa.iptura.i; clana
is; nidens.^ntís.
orum; b&lncae.aruni. trmn.i;
satío.onis.
barão, a.m. baro.onis. obex.icie; obstan- bate-eatacas, s.m. festuca.ae.
balofo, adi inflaliis.a.iun; tia.inm.
niidiiB.a.om; turiidus.a.uni. barata, s.f. blatta.ae. batel, a.m. linter.tris.
barato, adj. vitis.e; parabi- barrete, B.m. píleus.i; gale- bater, v.t. verberare, tundere,
balouço, a.m. oscillum,!. rufi.i ;
lia.e; parvi pretii. centipcllio.onis. percutere; pulsare, caede*
bálsamo, UB, . balsamum.i; barrica, s.f. cadua.i. re; concutere.
opobalsamum.i. barba,%.f. barba.ae: mentnni.i.
barricada) s.f, saep>menturu,i. batismo, s.m, baptisma.atia;
baluarte, ».ni. agger.err» barbaci, a.f. anlemnrale.ls.
barricar, v.t. Baopire, obsae-
propngnaculum.i. barbado, adi. barbatus.a.um baptismus,i ; lavacrum,i.
litubaro, vacil- barbiger.era.orum. pire, obstruere. batiaar. v.t. baptizare.
bainbalear, v.i.
barriga, a.f. vcnter.ris; alvas, batota, a.f. fraua.dls.
lare. labare. . barbar, v.l. pubescerc. uterus,i. batuta, a.f. bacillum.i.
banal, adj vnlgana.e; abso- barbaria, s.f. crndelitas.atis;
i ;

barrigudo, adj. vontriosus.a, bazõfia, a.f. vaniloqnentia.ae;


letus.a.mn; pertritus.a.um. saevitia.ae; feritas.atis.
barbaria.ae;
nm, ostentatio.onia ; gloriatio,
bancarrota, i-f. decoctio.onis. barbárie, s.f. barril, s.m, cadus,i; dolioluni, onia; jactantia.ae.
subBellium.il; barbaries.ei; feritas.alis. i; lagenaf ae.
banco, s.m. barbaria- beatificar, v.t. beatificare.
argentaria, barbarismo, a.m. barro, 8-ui. argilla.ne; creta.ae.
Bcainnuui.i; beatifico, adj. beatificus.a.um.
mus.i. barrote, B.m. tignum.i. beatitude, a.f. bpatitado.iniB.
orum. barbarns.a.um;
bárbaro, adj. baralho, a.m. V. desordem,
banda. s.f. latus.us: pars.tia; saevu8.a,iun: beato, adj. beatus.a.um; de-
infuln.ae. immanis.e; basbaque, a.m. císsator.oria votus.a.um; pius,a,am; re-
taenia.ae; incultus.a.utn.
bandear, v.t. conglobare. eon- penna.ae: pis-
idiota, ae. ligioaus.a.um.
barbatana, s.f.
base, a.f. Bolum.i; basis.is; bebedeira, a.f. ebrietas.atiB;
greeare. br-iChia (pi.),
bandeira, a.f. vMcillnm.i; sig-
oium f fig. ) íundamentum.i. vinolentia,ae ; crapula,ae.
num.l. barbear-se, timdore. de-
v.p. basílica, s.f. baBilíca.ae. bôbedo, adj. ebrius.a.am; vo-
bandeja, a f. diacuB.i ; com- tondere, raderc ou demore, bastante, adj. sufficiens.en- nolentuB.a.iim ; temulentua,
pOStiliB.is. Tpcidpre. tt«: aptns.a.um. // Adv. a,um ; vÍnoauB,a,um.
latro.onis; barbearia, s.f. tonstrína.ae.^ Batia, aat. bebedor, s.m. potor,oría; po*
bandido, a.m. tonsor.oris
barbeiro. a.m. bastão, B.m. baculus.i; fus- tator.oris ; vínosus,!.
trrasaotor.oria.
turma, tonsorios.i. tis.is andiaja. beber, v.t, e i. bibere, pota-
bando, a.m. manus.ua ;

barca, s.f. cymba.ae; scapha.


;

bastar, v.i. aufficere, euppe- re, hauríre.


ae: caterva.ee: grex.grrtris.
ae; nnvicula.ae; lembns.i: t»re. suppeditare. bebericar, v.t. e aorbillare;
banha. s.f. adnps.ipis; pingue, linter.tris. bastardo, adj. nothus.a.um;
i.
potitare.
Is.
barcaça, B.f. ponto. onis; one- sp 11 riu s. a,um ; d egrn er, era. bebida, a.f. polia, onis;
potus,
banhar, ?X lavare, ubluerc;
raria. ae. orum. ua.
tingere, spargere; alluere,
V. barca-, navi- bastidor, s.m. postscaenium,U. beco, a.m. angiportus.us; an-
praetcrlabi. barco, s.m.
navls.is. basto, adj BpiseaB,a,um; den- giportum.i.
banho, s.m Vavatio.onía bal- ; giuin.ii;
bardo, a.m. bardus.i: septum.i. BiiB.a.om. bedel, e m. bcdelluaj.
n^ao.arum ;
balueum.i; la-
baronato, s »v bnrnnat^is.ua. batalba. s.f. pugna, ae; proe- beiço, a.m. labrurn.í.
vai riu a. ae.
Iinm.ii; reTlnmcn.iniç; beiçudo, adj. labeosu>*,Q,uni.
banqueiro, s.m. argentarius.ll baronesa, s.f. baronisfta.ae.
baronia, s.f. baronia.ae. nt'ics,ei. // s.m. labeo.onis.
mensarius.ii; trapeiita.ae.
— — BEB BES — 01 ) — BOA
BEt 68
besouro, a.m. erabo.onis; bigamo, a.m. bigamua.l; bi-
beijar, v.t. oscniarl, saviarl, bendito, adj. benedictus.a,uro, i

;
fnr.fnTÍs. marltus.i.
bssiarc. bendizer, v.t. benedicpro. bô.st.t, s.f. beslia.ae; pecus, bigorna, lncus,udig.
s.f.
beijo, s.m. osciiluiii.i; basium. beneficência, «X beneficen- iidis, aninial.alis; jnmen- bilha, a.f. hydria.ae; seriola,
íi; basinlum.l; suavium.íi. lia.ae; benpgnilas.atia. tum.i. ao; ureeus.i.
litus.oris; beneficente, adj. beneficua.a, beata, s.f. arcuballista.ac bilhete, s.m. littprnlatf.arum
beira, s.f. nra.an;
um benignns.a,um. nianubaIlTata ae. sehodula.ae ; libullus.l.
ripa.ao; margo.inia. ;
F

porlnlaca.ao. benefício, s.m. lurnun.i; emo- bestial, adj bellninua.a.um. bUloso, adj. bíliosus.B.um;
beldroega, s.f
|

lumpnlum.i; fructiis.us; bo- besuntar, v.t. perongere; In- <fig.) mpíancholipiií.a.nm.


beloza, s.f. pulchritudo.ims; bílisou bilo, a.f. bIlis,Í8.
fomia.no; Vpnns.eria; con- nrfici»im.ií quinara, maculam, oblinpre.
benéfico, adj. benoficua.a.um; beta, s.f. beta (indecl. on ao). bimo, adj. bímus.a.uni.
cinnitas.ntis. bipartição, bipartitío.onis.
hiTiigniis.a.uiH; salutaris.e; betumo, s.m. bitunip-n.inis. s.f.
belfo, adj. labiosu8 r a,am;
ia-
UtillS,!'. betuminoso, adj. bilmainoaus, bipartido, adj. bipartitiis.a,
tjfo.onis. um.
s.m. domnucula.ao. beneplácito, s.m. approbatio, a.uin.
beliche, bípede. adj. e s.m. bipes.podiB.
bexiga, a.f. vesica.ao; veai-
bcUco. aOj. beHicns.a.um. onía ; assensus.na.
bisavô, B.m. proavus.i.
adj. bollioosus.a.uui, benevolência, s.f bpnevalon- rula.se.
belicoso, bisavô, s.f. prnavin.ae.
pugnax.acis. lia.ap; lniiimnitoa.atis; li- bezerro, a.m. vitulus.f; buen*
lus.I. biscato, s.m. esca.ae.
belida. s t albugo.inis. b^rnlilns.ntin.
bíblia, s.f. Beriptijra.oe; divi- biscoito. Km. nanticuB panis;
beliscado, part. e adj.
vcili* benevolente ou benévolo, adj.
preBSus.a.um bi»ni'v< lus, a.uin bpnevo* nn« scripturae. panls dulciR.
cntus.a.um; :

blbliotnca, s.f. bibltotheca.ae. V'r.ii"Ta, b f. pronpptis.la.


Ktrirl)is.a,um. U-ns.pntU: bnniirnna.a.um
bibliotecário, ajn. bibliothe- bisneto, a.m. prfinppas.oris.
beliscadura, s.f- volllcatio, comia. e ; lihernlia.p.
pjtrins.ii. bisonho, adj. mdis.c; nt vua.
onls; vnlnusculam.í. bongala. s f baefllnm.I; arun-
.

bfbulo, a, um.
beliscar, v.t. vplliearo, per- dft.itiiít: hfleuluB.i. ndj. b'bulns,a.nm.
bica, bispo. *.m. ppiípnrtiis.t : aniis-
vrllere: radere. benignidade, a.f bon ignitas, s f cannl'p'i1'is.i;
. ai-
phimriilas.i; tPS.itifl pontif íx.ícíb.
belo, adj. pulcher.chra.chrum; tubnlna.i. ;
atis ; buinanitns.ntis.
decorua.a, benigno, adj. bpmgnus.a.um;
bisturi, a.m spnlpmmj; bpp.1-
foruiosns.a.nm ; Ivclnunr. r.i. piiaurrare. in- per.prl; pcalppllum.i
uni; bollns.a.nm; yenuatua. hmnanus.a.mn. mimirrare. bizarro, adj plr-<rnn».nntiíi
a.um; decpns.cnlís ape- benquistar, v.t. conciliara,
;
bicharia, sf rtprficHli.omm vpnustus.a.um concinnus.a
ciosus n,mii ; purna.a.um componi»*/, roninnirprp.
;
( vf • rm í pn1 i , oruni. um.
libpralis.e ; excelsua.a.um benquisto, adj. prnbatus.a.um;
fausiua,a, bicho. a.m. vertnis.ia: beatio- blandícia, a.f. bíatiditia.ae-
gloriosus.a.um; traina. a.mii.
la.np; Tprmicubis.i. Uundim^n ta.orum.
um. // S.m. pulchrum.i; bentinho, B.m. acapularp.ís;
blasfemar v.í. blaaphpmarp
honpMnm.l. srapnlarlnin.ii. blcho-da.&êda, s.m. bombyr.
yeis.
DpTim infamarp.
belvedere, a.m. apopsis.ia. benzer, v.t. bpnpdicPTe, dodi- blasfémia, s.f. b!asphi*niia.ap
bera, ndv. bpne.reetc, pulchro, bento, adj. benpdtrtus.a.um.
bicho-de-conta, s.m onifcow
blasphpmlnm.lí.
brlle; foliei ler, prospero. nn nuiaciTS.t! porrpllo.onia.
carp. // V.p. criice sp. síg- blasonar, v.i. sp jacíarp a»
// S.m. honoslum.i; bonum, nnre.
blchoso. adj vprminosnB.a.
ostpntarp.
rectnm.í; comuiodnm.i ; m« v(>niMf"i'fj!íiift.B.tim.
i;
(pi.) rps.rpi; bona.orum;
henne. *.m. rnstrnm.i. hlrlpíto.
:

ndj hicPTiK.cipitis,
bloco, sm tmncus.l: rnolps
berço, s.m. cnnae.arum,* cuna- Ia: glpba.np.
fnruinap.arum. WCO, roBtrnm.l.
-..m.
hnln.oruin. bloquear, v.t, obsidprp (ur
bem-aventurado, ad,". beatos, bicado, ndj. nisfratus.a.um.
a.uin; forrunatu.s,a,um ; fi-- berilo, a.m. bc;ryllnfi,i. bl«nal, adj. biVnnis.e; bion- bPm) ; cirCiiniBPtlprp.
berrante, adj. ardpns.entís; nalíii.p. bloqueio, s.m. obsidio.onÍB.
lix.iris.
bera-vindo, adj. acceptus.a.uru;
aculuB.a.um ; acer.cri.s.cre.
bl^nio, s.m. bipnnlum.il. boato. a.m. rumor. oría; fa-
gratus acccptuaqoe. berrar, v.í. balara (rôL » blforme, adj. biforrnia.e. lua, ae; anditio.onis; aer-
bônçào, conaticralio.onia
a.f ovelha) ; mugire, tollere
bigamia, a.f. hi^&mta.ao. mo.oois seriuunculua.i.
,

beucdictlo.onis. (rei. a vaca) ; conclamare.


BOB 0 — BOR I H«K — 73 —
borbulha, s-f. papula.ae; va- botânica, s.f. h?rbarla,ae.
bobice, a.f scurnlitaa ati8 bô]ha, s.f. bulla,ac; bollula,ae.
ras,!; pústula, a'-: Kpmma.ae.
p

vernilitas.atia ; facetiae, bôlo, a.m. placr*jta,ae; libum, botânico, s.m. hi-rbarlns.li.


arum. i; popanuin /
borbulhar, v.i, ferveres, aea- botão, s.m. gemma.ae; ocu-
bobina, a.f. fuaua.i. Bolonha, liou s i Bononia.ae; tuare, ebullire. lua.i; bulla.ae.
Pelnina.ao. borda, a.f orn.ae; litns.orhi; botar. pellere, expellere,
v.t.
bobo, s.m. acurra.ae; riaor,
r pa.ae; uiargo.inis: la- *>scludore, extrndero.
oris; derisor.oria; ridicu- bolor, s.m. mucor.oris; aitua,
brum, i. bote, a.m. acapha.ae; (ca*
lus.i. UB.
bôca, a.f. oa.oría; bueca.no. bordado, s.m. plumarium, opus. grim.) pelttio.unia.
bolorento, adj. inuciitua.a.uin,
bocado, s.m, pars.tiB* fru»- bordar, v.t. pingerp, acupiu- botelha, a.f. lagopna.ae.
bolota, a.f. glans.ndiB.
tura.i; cibus.i; esca.ae. gere, plumare; praetexere. botica, a.f. medidna.ae.
bôl&a, ff. ninraupinm.ii; ©ru- bordo, b m. latns.eris.
bocal, s.m. fiacella.ae; p ateai. mina sacculua.i. boticão, a.m. forfãx.icia; den-
M",
alia ; ora, ao ; labrum, i boreal, adj. boreus.a.um. tharpnga.ae.
bolso, a. ih. simia.us.
apertura, ae. Borgonha, Geogr. Burgundia,
bom, adj bonua.a.nm; pro- boticário, a.ni. pharmacopola,
bocejar, v.i, os ci tare, Mare. ae.
bua.s.uni ; peritua.a.uni; ao ; medicamentarius, U.
bocejo, a.m. oeeitBtio.oms. fauatua.a, borla, a.f. apex,icla.
ca1Iidna,a,um ;
botija, a.f. fictilis lagoena.
boceta, a.f. prxia,idis, proapor.cra,orum; fe- bôrra, s.f. faex.cia; eroesa-
umj bôto. adj. hebetatua.a.um;
bochecha, e.f. gena.ae ou gc- Ux.icis ; benignuB.a.mn mentum.i.
borrador, B.m. advoraarla.onim. íubra.etia; obtusus.a.um.
nae.arum; nialae.arnm; buc- commoduB,a,um; ulilis.e
cae.arum. rectus,a,uni borradura, a,f. litura.ae; in- bovino, adj. bovinus.a.um;
juatua,a,um;
buifianua,a,um. tnrpoaitio.onis.
bubulus.a.um; bovillua.a.
bochechudo, adj. bucculontua,
borralho, a.m. favilla.ao. um.
a. um. bonança, a.f. tranquilítaa,
borr&o, a.m. litura.ae; advor- braça, a.f. ulna.ae.
boda, a.f. nup(íap,aru*n ma- ;
atia : malaela.au.
Srimonium.ii; spoiíaalia.iuin Baria.orum. bracolete, a.m, armilla.ae;
bonançoso, ndj. tranqniílas.a.
bode, s.m. lurcua.i; caper, uut; Bedstus.a.um; placi- brachiale,ls.
borrar, v.t. ínquinare, cons-
prl. rius.a.uin. purcare. foedare, macula* braço, a.m. brachium.H; la*
bodega, a.f. gurgustium.ii; bondade, a.f. bonitas.atis; re, cnntaminare. ccrtus.i.
popino.ae. coinitas.atis; humauitas, borrasca, s.f. turbo.onia. brftctea. a.f. bractca.ae.
bofetada, alia; facilitaa.atis.
a.f. colaphus.i; borrifar, adspergere, v.t. bradar, e 1. clamare, ex-
v.t,
alapa.ae; (fig.) coututuelia, bondoso, dj. perhunianua,a. clainure, conclamare.
conspprgere, apargore, irro-
•o. um; pcrcívilis.o. rarc. brado, a.m. clamor.oriB.
boi, a.ni. bos.bovia. boneca, pupa.ac; pupulus.i. borrifo, a.m. adapersio.onis
a.f. j
bragas, a.f.pl. compedes.nm
boifio, a.m. v» 8 ,sis; íictile.is. sparsío.onis; adepergo.inia.
bonina, a.f. bellis.idis. bracae.arum.
bõjo, ajn. venter.trifl; ute* bosque, a.m. silva.ae; nemns,
rua.i.
bonito, adj. bellus.a.um ; pul- bramar, v.i. fremere, rugire
orla.
chellus.a.um; lepidus.a.uui (leão) ; infrpmpre, cloctia-
bojudo, adj.
vtmtriosu5,a,um. f(-ativua,a,uiii. bosquejar, v.t. adumbrare, de- re (veado); enurirt- (pan-
bola, a.f. globus.i; pila.ae; linrare. tera); feliro (leopardo)
bonomia, a.f. simplicitas.atls.
sphaera.ae. boquejar, bosquejo, s.m. adumbratio. raocare (tigre); barrire
v.i. mussare, mus-
bolbo, a.m. bulbua.i. ai tare, muttírp, murnmrcrt. i<n * R ;
díilint'atin t
0DÍs ; li- (elefante)
bolboso, adj. buibosuB.a.um ncuuientiim.i, bramido, a.m. fremitus.o*.
|
boquiaberto, adj. stupefactua,
buibaceug.a.uin. (i.tuii fltt'jniiua 6,uui Mana, bosaa, s-f. gibber.erU; gib* rngiius.uB; mugini5.ue
; ( ;

boldrié, a.m. anlia. bua.l; gibba.^.'; tubcr.eria; stridor.oria.


balteua.i; bal-
teum,i; snalarr.is. r*i.8tantia,ae. bramir, mugirf, ululare.
v.i.
bônix, s.m, chrysocolla.nA
boletim, pi.m. liUerae,arum borboleta, a.f. iiripttio,onÍK. bola. a.f. cothurnns.i. nidere; tooare ou íntonare.
BRA — 72 — BRO BliO — 73 — BUS
branco, adj. Ibus.s.nm; can- brenha, s.f. di ntnpntum.i; ve- bródio, s.rn. comissatio.oniB. Bucéfalo, np. Bncephals8,ae;
didna.a.um; albidns.a.unt prelum.i ; Bpioetain.i. bronco, adj. etultns.a.ura; BucephahiB.i.
eandena.ontls. // S.m. ál- fltiipidus.a.iim scaber.bra, bucle, s.m. cincinnus,!; cir-
Eretanha, Geogr. Brltanuía, ,

bum, i ; candidnm.i. brnm; rudís.e. rns.i; anulusj.


BO.
brancura, s.f. candor,ori9; brônquios, s.m.pl. artéria o, buço, s.m. .anngro.inis.
breve, adj. brwis,**; c-tnlrac-
albmn.l; albitudo.inis; a!- ar um. bucólico, adj. burolfcus.a.um.
tuB.a.ura; pressus.a.ura. //
bcdo.inis. bronze, s.m. aes.ris. buoiro, s.m. canalis,is; fistu-
S.m. brovojs.
brandlo, a.m. fax.ci*. bronzear, v.t. aeraro. la. ao.
breviário, s.m. brcvinrinm.Ii.
brandir, v.t. vibram, librare, brônzeo, adj. aereus.a^m; búfalo, s.to. urus.i; bubalus.i.
brevidade, a.f. breviía^atin alicneus.a.um. bufo, a.m. flatua.uB; anima,
quaterc, íntorrçiiore.
briga, b í. hictDilo.onis; di- broquel, s.m. scutulum,!; cli* fto; ppiritus.tis ;
brando, adj. moliis.e; (oniom.)
tener, micatio.onia; c<*rraineQ, ppoltun,!; parmula.an. bubo.onis.
cra.ornm; fjaccidus,a,um inie; pugna, ae; alu-rcaiio, brotamento, s.m. germinatio,
(iig.) Jpnis.o;
bnfonaria, a.f. facetlae,amm.
niitia,e; pia- ouÍb; rixa.ai*. onia; germinatus.us.
cidus,a,ora. bngio, s.m. simius.ii; eímia,
brigar, v.i. purnare, cortare; brotar, v.t. mittere, omittere,
brandura, ».f. mollitia.ae; altoroari, rixaro, Htignre. ao.
pvofimdcrp; fu lidera, ede- bala, s.f. bulla.ae.
raollitudo.inia; (Hg) leni- brilhante, adj. apI.*ndidus,B, re. // V.i. prodire, exire,
tudo.inis. um; fui ... ni ,-. nltons, bulcão, fi.m. caligo.infs.
t: , profliliro; gemmascere, ger-
branquear, v.t. candefacorp; eniis; splcndcns.cntís; cla- iu in are. bulha, B.f. tnrba.ae; strepi-
dnalbare; lavara, rus.a.um rodians.antis brotoeja, tus.us; rixa^e; contentio,
: s.f. puattitatio.cnlK.
branquejar, v.i. albeacere, (fig.) in8.gntB,e. broxa, onis.
a.f. penicillusj; peni-
candescere, cancscere. brilhar, v.i. fulgere, nitcre, cillum.i. bulhento, adj. turbalentua.a,
brasa, s.f. pruna,ae; prnnae, collncere, micare, Incere, bruma, s.f. nebuln.ae; cali- um ; tnrbídns.a.um.
nnim, «plondescero. go.inis. bulício, s.m. susiirrus.I; fre-
braseiro, s .m. focolna,!:
brilho, s.in. fulçor.orís; splen- brumoso, adj. nebulosus.a, mítiia.us; murmur.uria;
focua,i. dor.oris; candor.oris; nitor, um. agítatio.tmis.
bravata, s t. vaniloquentia.ar*:
o.'::-; lux, CÍB. brunidura, s.f. politura.ao; buliçoso, adj. inquietUB a,um r

gioriatio.onis. brincadeira, a.f. jocus.i; jo- politio.onís • leTor.oris; le- inquica.etis.


braveza, a.f. fcriias.atis; im- catlo.onis. vlgatio.onis. bulir, v.i. se movere, moveri,
brincar, v.i. ludere, se oblec- brunir, v.t. polire, çxpolire, agilari; trepidare, tremere;
manitaa.atis; Baevitia,ne. /
tare. lpvigare. pai pare.
bravio, adj. f eru8.a.um ; ali- brincos, a.m. pl. inanres.ium. brusco, adj. truculentus.a.nm buraco, s.m. cavns.i; cavprna.
vpstpr.tria.trc; agreslis.e. brinde, s.m. propinatio.onis; repontiuua.a.uiii; subítus, ao; foramen.jnia; fenestra.
bravo, adi. íortla.e; atrennua, mnnus.eris; donum.i. B.um, ae; fovca.ae.
a,"'n: auimosus.a.um: brinquedo, s.m. crepundia, brutal, adj. bclluinus.a.um burgo, s.m. viciis.f; pagus.I;
promptuB.a.nm. orum. ferusa.um; iacivilis.e; fe- appidnlum.i.
bravura, g.f./orliludo.inis brio, s.m. pudor.orfs; digni- rox.cis.
; burguês, s.m. paganns.i; ur-
virtns.nli»; forocia.ae; ima- tas,atis; apíritua.us; vir- brutalidado, s.f, feritaB.atis; banns.i.
mlas.atia. tUS.Utífl. ferncitas.atÍB; libido.inis.
buril, s.m. caelum.i.
breado, adj. picatns.a.um. brioso, adj.animt/ana,a,um; bruto, adj. stupiduK a.uni ( ; burilar, v.t. caelare.
brear, v.t. picare, oppicaro.
strenuus,a,um ; forlis.e. stuUus.a.um; rnsticua.a, burla, s.f. frous.día; dolus.i;
brecha, st. rnina.ae;
brisa, a.f. anra.ae. mn; rudis.e. f r an d h H o. ou is ; 1 u d ibr iuro,
(íig.) britânico, brnxa, s.f. vpnefica.aí',* saga.
damnnra.i. adj. BritannicuB.a. ii;ludus.I.
ain. a*; strix.igis.
brejo,a.m pai nitria, burlfto, adj. dolosuB,a,um
l»ni; li- broca,,if. terebra.ao, bruxaria, ».f íascÍnatio,onis;
mosa.orum. fraudulentua.a.um. // Sm.
broche, a.m. fibi -.
malefícia.ae. ludificator.oris.
I

BUB — 74 —
burlar, v.t. deludore, illndnre, busíUs, s.m. nodus.í; cardo,
decipere; fraudere, frustra- inía.
ri.
besto, s.tn. imago, ízlÍb; tbo-
barrlco, s.m. asellus.i; aseJ- rax.cis.
Iulrta.I,
burro, s.m. V. asno. buxo, s.m. bnxos,i.
busca, -í :i. • iiio.onii
v
buzina, s.f. buclna.ae; tuba,
pHrscrutatio.onía; Indaga ftc.
tio.onia.
buzinar, v.t. bueínare.
buscar, v.t. quaerere, quae-
rifarei; conquirere, por Se- bf.zio, s.m. bufiuum.i ; uri-
câ, adv. h\c, in Doe loco; cabisbaixo, adj. capite der/ris
qui; tontare. nutor, uris.
npud nos. sq; aff llctua,a,nm; demia-
cabaça, s.f. cucurbita.a» 1
; la- sns.s.nm.
goena.ae. cabo, ara. promuutarinin.li;
cabala, s.f coÍUo,onis; cons- Ilnçuft.ae; eitremitas.atia;
piro Ho.onis: faotio.onis. finia.is; manubrium.H; op*
tio.anis.
cabalar, v i. eoÍrt\ conspirare.
cabotagem, s.f. circumvectlo
cabana, s.f. rnçiirinm.ii ; ca-
onis.
sa.ao; casula.ao.
cabotar, t,I. oras cincumvec'
cabaz, s.m. fiscus,i; fiscina, lo ri.
ne. cabouco, B.m. snbstructío.oniB;
raboça, S.f. cnput.itís; men», Inpidicinnp.aritm.
onlls; cscumen.lnis.
cabra, s.f. capra.ae; eapella
cabeçalho, s.m. teiiio.oDis;
*e>.
frons.ontls.
cábrea, s.f. artrmo.onis,
cabeceira, s.f. pnlvínus.I; cer-
cabreiro, s.m. caprarina.Ii.
vical, alis.
cabresto, s.m. vinculuiu.i; ca
cabeço, s.m. snmmnm.l; fas-
pisirum.i.
tl^ium.ii; culmen,inis; ver-
cabriola, sf, saltns.us; tri*
teríeis.
pudium,ii.
cabedal, s.m. bona.orum; pos- cabriolé, s.m. cisíum.ii; es-
sessiones.um ; fortuna?, seduin.i.
arum. cabrito, s.m. haedns,!.
caneleira, s.f. eoma.ao; cri- caça, s.f. vpnatio.onis; v*
nes.inm ; capíllus,i. natus.ns; insrctatio.onis.
cabelo, s.m. cnpilhis.i; crínis. caçador, s.m. vcnalor.oris.
Is. // Cabelos brancos: ca- caçar, v.t. vt-nari.
ni.orum. cacete, s.m. fusTis.is.
cabeludo, adj. crínitus.a.iim cacho, s.m. uva. a**; raoemue.i
capillatus.a.um ; pilosus.a, cachorro, s.m. catulus.i; ca-
nin. tellus.i; (arquit.) ancoo
caber. v.l. contlneri: capi; onia
comprehendi ; íncumbere cacimba, s.f. ealifio.inia.
(alicní). caco, B.m. testa, ae.
cabido, s.m. canónica, ae; co- cacofonia, s.f. cacopbaton.l;
nonici ortim. fBrnntpbaton.I.
CAC — 6 — CAL CAL — 77 — CAM
cacto, s.m. eactue.i. caixilho, s.m, roplum,!.
cada, pron. indof. calculo, *.m. calculus.l; lapll- calor, rj ii. calor.orU; {tig.)
qu isque, cajado, s m. prcdmn.l.
quaeque, quodque. cal, s.f. calx.cis.
lus.i; ratio.onis; computa- fervor.oris; ardor.oris; vis,
cadafalso, s.m. tabnlatio.onis tlo.ouls. via.
calabouço, s.m. area.ae; ro*
Ih ttulatum.i. CAlda, B.f. conditura.ae; II- caloroso, adj. calidus,s,um;
bur.oris; carcer.eris.
cadastro, s.m. mctatio.onis. calabrês, quamen.inis; (pl.) aquae, (fig-.)fervidns.a.nm; vohe-
adj. fnlabrioua.a,
ara m. mpns.entis.
cadáver, s.m. cadaver.crig; irra : ^alabpr.bra.bnnn.
calada, caldear, v.t. candefacere. // calosidade, s.f. calhuu.i; cal-
eorpus.oris. a.f. silentium.ii; quiea,
V.i. candefieri. lositas.atis.
cadavérico, adj. cadavprinus. etis; pax.cia.
calado, Caldéia, Gtogr. Chaldat»a,ao. caloso, adj. collosus.a.um.
a. um; cada*t>rosns.a,um. adj. slIms.pnHs; ta-
0ÍtuB,a,um; taclturnus.a.um; caldeira, s,f, cortina.au; ahe- calúnia, s.f. falsum crirnen;
cadeado, 8 m. • <•;:. falsa cnlumnia.
qnietUB,a,nm. num.i ; cucuma.ae.
cadeia, s.f. catena.ae: vincu*
lum.i; sories.oi; ordo.inis; cala/ato, s.m. Biipator.orís, caldeus, s.m. pl. Ohaldaei, caluniador, s.m. calumniator,
career.eris. nnctor.orís. orum. orís: criminator.oris.
cadeira, s.f. selln,ae; sedes, calafrio, s.m. horror.oría; frJ- calefação s.f. calefaetio.onis; caluniar, v.t. (in aliquem)
is; cathedra.&e; (pl.) co- giis.oris; motio,on!s. calpfactiiB ou calfactus.ua. ementiri; crimen f ingere.
xendix.icis. calamidade, calamitaa,
a.f. caleira, a.f. colliquiap.aram. calva, s.f. calvitium.i.
cadela, s.f. canis. is. atis; clades,i&: infortnnium. calvário, s.ni. calvaria.ne.
calejado, callosus.a.um
adj. cal-
cadência, aí. numerus,»; mo- li. calvície, s.f. calvitium.ii ;

occallatus.a.um; duratus.a,
dns.i iiiodulatio/iTiis.
;
calamitoso, adj. míser.pra. vities.pi.
caderneta, s.f. Iib*>lliis,l. eram calaiiiitoBns.a.um.
um. calvo, adi. calvus.l; recalvus.i.
;

caducar, v.i. perimi, exstin- calandrar, v.t. polira, calejar, v.I. occalleBcere; con-
callescere; callere; indu- cama, s.f. leotus.í; cubile.ia;
gui, calar, v.t. tacere (rpm ou de loctulus.i.
caduco, adj. decrépitas, a.nm rpscpre.
re); praeterire, omitrere. camada, s.f. pars,tls; etrntu-
ruinosus.a um; calendário, a.m. ffisti.ornm;
(jur.)
r
ca- V.p. silcrp, obmutes- ra,ao; statumon,inÍB ; crua-
ducas, a.nm. calpndarium.ii; epheincría,
cere. ta.ae.
Edis ou idoB.
café, K.xu. cafaeum ou cafe- calçado, adj. e part. caloen- camaleão, s.m. chamaeloon,
nm,Í. calendas, s.f. pl. calendae oo
-i.""'- «tralMs.a.um. // kalpndae.arum. onis ou onlifl.
cáfila, a.f. comitatua.na. S.m, calceus.i; calrr-amen, câmara, s.f. conclave.ía; diae*
caiação, a.f. dpnlbatio.oniB.
calha, s.f. canaliculus.i; ca-
inis: caliieatiis.ua. ta.ae; cubiculum.i; cúria,
caiar, v.t. doalbare. nalisjs.
calcanhar, s.m. talus.i; cal*. alanda.ae.
caldo, part. o adj. lapsus.a. calhandra, s.f.
eis.
calhau, s.m. saxuin.i. camarada, s.m. BodaliB.ía; con-
um; caducus.a.um; decidu calcar, v.t. ralcare. concnlca- victor.oris ; condiacipuluB,i;
ns.a.irm.
calibre, s.m. moduhia.i; cras-
re. proterere: opprimpi-f. siludo.inis. com milito. onis
cair, v.i. cadore. labí, conci- Calçar, v.t. rndncerp (rnlrp- camarão, s.m. cammarua.i.
cálice, s.m. calrx.ycU; caly-
dere, more, praecipitare, nm); calcenrp; f ttfi'irp culus.i; galerua.i. camarim, B.m. cellula.ae; cel-
lapsare. Bternpre; // V.p. calcari, calma, s.f. aesriis.us: calor, la, a o.
cairel, s.m. limbna.I. calcearo se. oris; tranquilliras.atia; camarote, s.m. domuncula.ae;
cais, s.m. crepido.inis; mar- calcário, adj. calonrms.a.um. qulps.Ptis; sedatio.onis. tabcrna.ae suggestns.us
;

go.inis. calças, s.f pl. hracap.nruiu. fori.oriim.


caixa, pysis.ídía: capsu-
s.f. calcinar, v.t. combnrere calmante, adj. mitigatorius.ii;
la^*; locuJiis.í; theoa.ap calculador, s.m. ratiorfnntor. mitígniirus.a.nm. // Qjd. cambaleante, adj. vacillanB,
arci]la.a*>; capxa.ao. otís; computator.oris; ral- pl. delinimpnta.orum. autis; titubana.antis ins-
;

calxUo, s.m. capsa.ae; arca, culator.oris. calmo, adj. tranquillus.a.um tabilis.e.


placidus,a.nm quietus,a, cambalear, v.i. titubare. va*
; capulua.l. Calcular, T ,t. • I. ratiocinori, ;

caixeiro, s.m. institor.oris, computara, cálculos aubdií- nm sedaiiiR.a.ura.


; cillare, labare.
vfnditor.oria; caJo, s.m. caNnm.i; calloBÍtas, cambaleio, a.m. vacillatio,
capGariosJi, cere.
atis; oBsilaffo.inifl. onia.
CAM — 78 — CAN CAN — ! > — cap
cambalhota, s.f. saltua.us; canastra, s.f caniatrurn,!: cano,cui. tubulus.i; fistula. caos, s.m. cbaos.i; cotifusio,
tripudinm.u. (era geral, no pl. c aula ira, ae; canalia.is; ductus.ua; onis ; perturbalio.onia.
cambar, v.I. varicare. o rum ) m^atus.ns. capa, s.f palliii-m.ii; pnonnla,
cambiante, Adj. versicolor.oris; canavial, s.m. arundinetum.í. canoa, s.f. scapba.ae; línter, ae; laci-rna.ae.
rpfiilift*ns,i>ntt5. canção, s.f carmen.inis; ean- tris. capacete, s.m. galca.ae; cas-
camblar, v.t. conimntare, rau- tilexta.ao; cantio.onis; c*n- cânon ou cânone, s.m. cânon, ai a, id ia.
fftr«*. pcrmutsre tatio.onia. onla capacidade, s.f capacitas.atis
câmbio, Mito. cancela, s.f. olatri.oruni; cânon' co, adj. canonieuE.a.um; (fig.) íacultaa.atis; callidi-
permutatio.onis;
cancelli,orum ; rcgularí&.e. tas.alís.
matatio.nni/; (com.) pccu- retículuinj.
canonização, s.f, canonizatio, capão, s.m. eapus.í; capo,
niae p- ruiutatio. cancelar, v.t. delere, Unnre,
camelelro, s.m. camelarlus.il. nnis. onis.
interlinere, cancollare. caparrosa, s.f. sralagmias.ae-
caiiiBlo, canonizado, part. canonUatus,
s.m. camelus.i. câncer, s.m. cancer.crí.
a. uni. capaz, adj. capnx.cis; ido-
caminhada, H.f. iter.itineris; canceroso, adj. cancyraticus.a,
canonizar, v.t. canonizar*, neus.í; par.paría.
píregrinatio.onia vís.ae. um.
caminhar, v.i. incedere, ingre-
;
canoro, adj. canoniza. uni, capcioso, adj, captiosus.a.nm
cançoneta, s.f cautiuncula.ae.
cansaço, s.m. lassitudo.ínis; fallax.,cia; spinosus.a.uni.
di, ire, ambulare. cancro, s.m. cancor.cri; car- defatigatio, capela, s.f Baetdluni.i ; sacra*
fnt i^alio.onla
caminho, s.m. via.ae; íter, cinoma .atia.
;

onis. rium.ii; aedicula.an; cap-


itinoris; áditos, as; spa- candeeiro, s.m. lucprna.ae; cansar, fatigare, defatiga*
v.t. pella.ae.
tium.U. lampaa.adis; lychnus.i; ly-
camisa, s.f. subucnla.ao.
n-, lassar»1 , fraiigcrc. // capilar, adj. capillatus.a.um;
chnuchus.i. V.p. fatigar), defatigari. capillaceus.a.iim.
campainha, s.f. tintinnabu- candeia, s.f. lucerna.ae; lu-
cnutadetra, s.f. cantrix.icis: capital, s.f. caput.ilis; m^tro-
lura.i; carnpanula.ae; cam- cernula.ao.
cantafris.icia. polis.is. // S.m, caput.itig;
panellfl.ao. candelabro, s.m. candelabrum,
campanário, s.m. cainpanile, I
:
IvrhnuchnsJ. cantador, s.m. cantor.oris; pt.icunia,ae. // Adj. prin*
is. candidato, s.m. candidatua.i; cantator.oris; modulator, cipnlis.if; praecipims.a.nm.
campanha, e.f. expeditio.onia potitor.oris. oris. capitanear, v.t. V
comandar,
siit>«ndium,ii. candidatnra, s f. petitio.onis. cantão, s.m. pagus.i; régio, capitão, a.m. ccnturio.onia
campeio, s.m. adversarius.íi; cândido, adj. V. branco; in- unis; tractus.ua. dux.cís ; impcrator.oris.
dofensor.oris praeses.ídis.
;
genuus.a.um ; simplex.icis, cantar, v.i. canerc, cantara, capitel, s.m. capítulum.i; ca-
campestre, adj. agrestis.e; canéfora, s.f. canephora.ae; cnutaro, s.m. seria. ae; ampho- pitpllum.i; capnt.itis.
mstieus.a.um rusticanus.a, ;
canrpboros.i. rn.nt>; hydria.ac. Capitólio, np. Capitolium,ii,
um. canela, s.f. casia.ae. cantarolar, v.i. canturire. // capitulação, s.f. dcditio.onis.
campina, s.f. campus.i; plani- canelnra, s.f. síria, ao; stria- V.t. susuraro. capitular, v.i õVnVre st», dpdi.
ties,el. lura.ae; canalicnlus.i, náutico, s.m. canticum.l.
capítulo, s.m, caput.itia; ca-
campo, B.m. agur.gri; arvum, canela, calamus.i; cantiga, s.f. carmen.inia; can-
s.f. ati* pitulnm.i; (fig.) sermo,
i; rus.ruris; campus.i; lus.i tilena. ae; cantio.onis; can-
onis.
canga, s.f. jugnm' (fig.) (ntio.onis. capoeira, s.f. gallinarium.ii;
camponês, ejn. rusticus.i, // sorvi tus, utis. aftDtUena, s.f. cantilena.ae. aviarium.ii; ornithon.onia.
Adj. rustlcus.a.um; agres- cânhamo, s.m. cannabis,ia; canto, s.m. angulus.i: reces- capote, s.m. piifnnla.ae.
tís.e. cannnbns.i. niN,ua; cantns.us; cantio, capricho, s.m. libido. inis; in-
campôulo, h m. rusticulus.i. canhão, s.m. tormmtnm.i. onis.
cana, caniçada, s.f, cratis.is.
consmn tía.ae.
a.f. canoa, ae; arnndo, nintor. s.m. cantor.oris; ean- caprichoso, libidinosns.a,
caniço, s.m adj
inis; calamns.i. cslamns,i. Intor.oria.
canino, adj. caninns.a.um.
um ; varíus.a.um incona*
;

canal, s.m. canaiis.la; fÍBtu- canudo, s m. tubulus.i; lubna. tans.antis.


ta.ee; tnbus.i; tubnlua.f; canivete, s nx scalprum.i; I; fistula, ae. capricórnio, s.ra. Capricorau»,
fossa, ae. cultfillus.j. cão, a ih. canis.ia. i; Caper.pri.
CÀP — 80 — CAR CAR — l :
— CAR
arcoí v.p. vírmlctilaii, carlmho, s.m. publicum slgil- carrancudo, adj. vultuoscB.a,
eaprifloaoâo. i f. caprlftsatlo. -
st,
onla. cartem sentire. lum. um; torvus.a.um; supcrci-
carcomido, adj. veimlculosus, carinho, s.m. V. carícia, afe- liosns.a.nm.
caprino, adj.aprln :.-.,a um.
i
(
to. carregação, s.f. onus,eris;
cíip.snla, s.f. capsula.ae. a,um; cariosu&.s.uui exe- ;

carinhoso, adj. blandns.a.um. sarcina,ae.


captação, B.f. captatlo.onís. suB.a.um.
carmesim, s.m. rubor,oris. carrogado, part. o adj. onera-
captar, í.t. capiaru, consecta- carda, s.f. pectpn,in;s; car-
mtm.inis. carmim, s.m. minhim.Ii. tus,a,um ; onu8tus,a,um
ri. au cu pari. gravis.e.
captor, s.m. captivator.oria. cardadora, carminatio,
carminado, adj. miniatus.a,
s.f carregamento, s.m. onus,eris;
captura, %J. comprehcnsío, onis.
um.
carnal, adj. carnalis,e; car-
commeatus.us,
onis. cardai, s.m. carduetum.í. carregar, v.t, e I. onerare,
capturar, v.t. comprohenaero; cardaniomo, s.m. cardamo- nt'us,a,um.
carnaval, s.m. hacchanalia, premere; tollere, imponere;
capc.re. num.i. exaggorare,
oapuz, s.m. cucullus.i; cucul- cardar, v.t. carminar©, Carre- ium ou iorum; saturnalia,
carreira, s.f. curricu]nm,i;
lio.onis; cucutium.ii. re. ium ou iorum.
studium.ii; curaus, us ou
caquexia, a.f, cachexia.ae. cardeal, s.m. cardinalis.is. carne, s.f. caro.carnis; me* uum.
cara, s.f. fncics.ei; vuHub.ub; cardíaco, adj cardíacas. a.ura. dullo.ae. carrôta, s.f. p]osteUum,i.
frons.ontis. // S.m. cardiacua.i. carneiro, s.ra. aries.etis; os- carriço, s.m. carex.icis.
caracol, s.m. cochlea.ae; li-
cardinalado ou cardinalato, suarium.ii; carnarium.ii. carro, s.m. currus,us. // Car-
mas, seis. sou. cardinalatus.ua. carniceiro, carnivorus.a,
ro de dois cavalos: bigae,
adj.
característica ou caratoristi- arum. // Carro de quatro
ca, s.f. noto, ao; natura.ae;
cardo, s.m. carduuB,Í; scoly- mn; carnarius.a.um. // S.m. cavalos: quadrigae.arum.
moa.l. lanius.ii; lauio.onis; macei-
apecies.ei. carroça, s.f. re-da,ae; carpen-
caro cor, vJ. carere, indigere, la ri us.ii.
caraterístl- tum.i ; essedum.i.
caTacterístico ou tfíore. non habnre, deficL carnificina, s.f. caedes.ia; carruagem, s.f. vehiculum.i;
co, adj. proprius.a.um; pu- carência, a.f. defpctus.us de- ;
strages.is ; tmcidatío.onis.
f -.-ciio. onis privatio.onis; rcda.ae; essedum.i; carpen-
cullaris.e. ;
carnívoro, adj. carnivorus.a, tum.i.
caracterizar ou caraterizar, penúria, ae.
v.t. insignare; mores effin- carestia, s.f. carltas.atis; pe- um. carta, a.f. Httcrao.arum epis-
;

carnosidade, s.f. excrescentia, tula.ae ; codicillus.i.


goro. núria, ae.
inm. cartaginâs, adj. Carthaginien-
caramanchão, s.ni, trichila.ae; carga, s.f. onus.erls; sarcina,
porcula.ae. ao; pondus.eris; incursus,
carnudo, adj. carnosus.a.um; sis.e. // S.m. pl. Cartha-
corporeus,a,ura. ginienses.inm.
caranguejo, s.m. câncer, cri. ns.
cargo, s.m. manus.eria; ma* caro, adj. carus,a,um; dilec- Cartago, Geogr. Carthago.inls.
// Caranguejo-do-mar: as-
tus.a.um; amatns,a,um cartaz, s.m. libellns.i.
tacns.i. giatratuB.us; potestas.atU. ;

coma. aiiijcus.a.uin pretiosus.a. carteira, a.f. scrinium.H; li-


carapinha, s.f. crispa cariar, ^.t.corruxupere, vl-
;

um. // Adv, care, protio, biiirium.ii; nionga.ae.


earátor, s.m. persona.ae; na- tiare, exedere. // V.i. cor- magno. carteiro, s.m. tabcllaríus.ii;
tura.ae: Índoles, is; morro, ruinpí.
caroço, s.m. nucleus.i; os.os- perlator,oris.
uni ;
animns.i; conatantia. carícia, s.f. blanditio.ae (era
no pl. blauditiae, sis. cartilagem, s.f. cartilago.inis.
ae; firmitaa.atis; (pL) coral,
carpideira, s.f. praefica.ap.
arom) blaudimenta.orum. cartilaginoso, adj. cartilagi-
terae.arum. ;
carpinteiro, s.m. faber tigna- nOttua,a,um; cartílagineuB,
caravana, s.f. comltatus.ns. carlcioso, adj.blandus.a.um. riua (ou só tignarius.ii) • a.um.
carbúnculo, s.m. carbunculns, caridade, s.f. carítaa.atis; ca- materiarius.ii. cartucho, s.m. cucullus.i.
i; carbo.onis. ri t as Dei,
carraça, s.f. ricinus,!. cartulário, s.m. cliar[arium,ii;
carcaça, s.f. ossa.ium. caridoso, adj. benignus.a.um; canada, s.f. vehes.is. chartularium.ii.
cárcere, s.m. carcor.erls. benéficos, a, um ; muniíicus,
a,nm. carranca, s.f. torvus vultus; carvalho, s.m. quercus.ua;
carcoma, s.f. cossus.i; tere-
carles.ei. supercilium,ii; torvitas.atis. aesculus.i.
do.lnla; bJatta.ae; carles.ei. carie, §.f.
CAE — J ! — CAT CAT — 83 — CAV
carrão, s.m. carbo.onls; pru- cassar, v.t. rescindero, abro- c.iUlepsia, s.f catalepsis,ÍB. catre, s.m, grabatus.i.
na.ae; carbnneuluB.í. gare (legem), resolvere, catalogo, s.m. index,ícis; ca- caturrar, v.i. cavillari.
carvoeiro, B.m. carbonarius.ii. casa are. talogue,!. caturrice, s.f. cavillatiu.onis.
cãs, s.f. pl. cani.orum. casta, s.f. gonns,eris; spc- catão, s.m. Cato.onis. caução, s.f. eaufela.ae; spon-
cana, s.f. domus,u$ ou i; ae- cios.ui; proles, U; progénies, cataplasma, s.f. cataplasma, sio.onis pignus.oris.
dcs.ium; tectuni,i; aedifí- ei; stirps.pis; gcns.entis; alia; fomcntnm,!.
;

cauda, cauda, ae; crinis.íB


s.f.
cium.ii familia.ae; origo.inia; tri- catapulta, s.f. tormentum.l (rei. a cometa),
casado, adj. e part. matrimo- bus.us; grex.gia. bal]ista,ac; catapulta, ae, caudaloso, adj. rapidus,a,um
nio conjdnctns. castanba, s.f. castanha. ae, catarata, s.f. cataracta.ae validua.a.um.
casal, s.m. par, paris; ju- castanho, adj. murrrus.a.uin.
suffusio.onis. caudilho, s.m. dus.cis.
grum.i; praedtaui,Íi ; fun- castanhola, s.f. crolalum.i. catarro, sin. destillatio.onis; caule, s.m. cauiis.is.
dus.i. cas telão, a.m. castellanus.i. pituita.ae; epiphora.ae; es- causa, a.f. causo. ne; princi-
casamento, B.m. matrinionium, castelo, s.m. castruiu.i; caa- tarrhus,i. piujn.i; ratio. onis; ree.rei;
ií; conjugium.ii ; connu* tellum.i; arx.cis. catástrofe, s.f. clades,is; ruí- partes.ium.
bium.ii ; nuptiae.arum. castigai, s.m. candeiabruin.í; na. ao.
lychnuchns.i. causar, v.t. efficere, inferrb,
casar, v.t. maritare (aliquem). catocismo, s.m. catechesis.ia;
castiço, adj. genero5iis,a,um; facere, praebere.
// V.i. o p. matrimonio catecbÍBmus,i ;
aummarium, cáustico, adj. causticus.a.um;
jungi, conjungi, admissarfus,a,um. V. poro.
castidade, s.f. castítas.atis; (fig.) mordax.acis. // S.m.
casca, s.f. cortex,icis; libcr, catecúmeno, a.m. catechume-
sanctimonia.ae; pudícitia, causticum.i.
bri; corÍum,iÍ; cútis; sili- nus.i.
ae; piidor.oria. cautela, s.f. cau tio, onis; pro-
cula.ae. cátedra, s.f. catbedra.ae.
castigar, v.t. castigo™, puni- visio.onis; cura.ae; dili-
cascalho, s.m. glarea.ac, catedral, s.f. basilica.ae.
cascata, s.f. cataracta.ao. re, punlrl, animadvertere gentia.ae.
categoria, s.f. genus.eria; ca*
in. cautério, sjn. cauterlum,ii;
casco, s.m. alveus.i (rei. a tegoria.ae.
navio); ungula.ae (rol. a castigo, poena.ae; ani-
s.m. cantcr,cris.
categórico, adj. categoricus.a,
cavalo), madver&Ío,onis ; coercitio, cauterização, s.f. ustio.onis
um; abso)utus,a,um ; ex- cauterizar, v.t. urere, adure-
casebre, s.m. casnla.ae; tugu- onis ; castigatio.onis. pntssus.a.uin.
riolum.i. casto, adj. castus,a,um; pu- catequc se, s.f. ratechesis.ís. re, inurere, cauterízare,
caseiro, s.m. villcus.i; colo- dicns.a.um purns.a.um cauteriare.
;
catequização, s.f. catechizatío,
nus.í; dispensator.oris. // sanctus,a,um. cauto, adj. cautus.a.um ; pro-
onis.
Adj . domesticus. a, um. castor, sjn. fiber.bri; castor, catequizar, v.t. catechizare. vidus,a,um.
casraurrice, a.f. pertinácia, oris. caterva, s.f. caterva.ao; tur- cava, s.f. f<>ssura,ae; fossio,
ae; pervicacia.ae; obstina- castração, s t castratio.oniB; onis; pastinatio.onis.
.
bo, ao; manua.os.
lio.onis. Bectio.onis. cavador, s.m. cavator.oris
cativante, adj oíficiosus.a.um;
casmurro, adj. obstíuatus,a, castrar, v.t. castrare, exseca- íossor.oris.
humanus,a,um ; comia, e.
um; pertinax,cis; porvicax, re, e virar o. cativar, v.t. devlncire, detl- cavala, s.f. acomber.brl.
cia. casual, adj. fortuitus.a.um. nuro, tencre. cavalar, adj. eqninus,a,um.
caso, s.m. casus.us; eventus, casulo, a.m. tnnica,ae; nidus, catlvolro, s.m. servitus.utis; cavalaria, s.f. cquitatus.us;
ns; res.rei; faotum.i; spe- i; gluma.ac; theea.ao. captivitaa.atis. equítcs.um.
cies.eL cataclismo, s.m. cataelysmoB.i. cativo, adj. captivus.a.um cavalariça, s.f. atabulum.i;
caspa, s.f. furfnr.oris; furfu- caiacrese, a.f. abuaio.onis; ca- rnptus,a,um, // S.m. cap- tectum.i; statio,onis; equi-
ricnlae.arum, tachrcsis.iB. tlviis.í.
le.is.
cassação, s.f. rescissÍo,onis; catacumbas, a.f. pl. hypo- católico, adj. catholÍcus,a,um. cavaleiro, s.m. eques.itis.
reKohitio.onis. geum.i. // S.m. catholicus.i. cavalete, s.m. eculeus,i; ma-
cassado, part. re8cissus,a,nm; catadura, adspectus.us;
s.f. catorze, num. card. V. qua- china.ao.
abrogatU8,a,um cassatus,
;
visus.us; facies,ei; spe- torze. cavalgadura, s.f. jumentum,!.
a.nm. ciea.eL catraia, s.f. scapha.ae. cavalgar, v.i. «quitare.
CAV — 84 — CEM OEM — 85 — CEK
•avalíxeiresco, adj. arrogans, ceifa, a.f. mcssis.ia: seges, cena, s.f. scena.ae; prosce- cêra, b f. cera,ae.
etU mesBÍo,onis. nium.ii; fabula. ae; ornotio. cérbero, s.m. cerberui ou
antis ; liberior.iua. ;

onis; spectaciilum.i; rea.rei. CPrblTOB,í.


cavalo, a.m. equus.L ceifar, v.t. metere, deroetere,
hippo* cenáculo, cenaculum.i; côrca, s.f. saeptum.i; saepes,
cavalo-marinho, s.in. segetem desccare. s.m.
ia. // Cêrca de: loo. prep.
compus on hippocainus.i. - ceifeiro, s.m. messor.oris. RodalÍcÍum,íi.
circiter (ac), circa (ac),
cavar, v.t. cavarc, excavarc, ceitil, s.m. as, asBÍs. cónico, adj. sccnicus,a,um
effodere, fodcre; deíodere. cela, s.f. cella.ae; cellula.ne. Hccnatilis.o. propo (ac), ad (ac).
cenobita, s.m. cocnobita.ae. cercado, part. saeptus.a.um;
caveira, s.f. calvaria.ae; cal- celebração, a.f. cclobratio,
ccnotafío, a.in. cenotaphinm.ii. Btípatus.a.nm; circunidatus,
va, ae. / onis commissio.ODÍs.
a, um
;

cadaverosns,a, conoura, B.f. daucum.i; caro- cinctus,a,um.


caveiroso, adj. celebrado, celebratus.a,
;

part. cercar, v.t. circumdare, cinge*


um, li m.
la, ae.
cavernosus.a, censo, s.m. censos, os. re, auibire, circuiuicere
cavernoso, adj. celobraro, lau-
celebrar, v.t, saepire.
uin. censor, s.m. cr-nsur.oris; (fig.)
dare. carceadura, s.f. ou cerceamen-
cavidade, a.f. cavum.l; ca-
Illustris.o; no-
corrector.oria reprehensor,
;
célebre, adj. to, a.m. amputatio.onis; aeg-
verna, oc; rccessus.us; si- o ria.
bilis.e; claniH,a,uirt ; incli- men,inis.
nua,us. consório, adj. censórios, a, um.
tus,a,um celeber,bris,bre; cêrco, e.m. obsidio.onís; obai-
cavilha, a.f. epigrus.l; pa- ;

censura, a.f. censora, ae; cor-


insignis,e. dium,ii ; circuiusea&io.onls
xillus.i; clavuB.i. reprehensio,
cclebritna. rectio.onís ; circuitus.ua.
cavilaç&o, s.f. cavillatio.onis, celebridade, s.f.
onis. cerdas, s.f.pl. se ta, a e; setae,
cavilar, v.i. cavillari. alie; claritas.ntis; fama,
censurar, v.t. vituperar?, re- arum.
cavilhaçao, a.í. concatcnatio, ae; nomen,Ínia.
prehiíndcre, notare, vellica- cerdoso, adj. 8elosus,a,um;
onis. coleb rizar, v.t. nobilitare, il- re. castigare. actiger.era.orom.
cavilhar, v.t. concotonare. Justrare, inslçncm redaere, centauro, s.m. ccntanrus,!; cereal, adj. cerealis.e; fru-
caviloso, adj. captiosus.a.um; // V.p. nobilitar!, hippocentaoruS.i. montarius.a.um. // S.m.pl.
fallax.acis. celeiro, e.m. horreum.i; gra- centona, s.f. centum; ccntini, f rugea.um cerealia.ium.
coar, v.t. o l. V. iantar.
;
narium.ii. ae.a. cérebro, s.m. cerebrum.i; (fig.)
cebola, a.f. cat-pa ou copa.ae; celerado, adj. e s.m. scolera- centésimo, num. ord. centé-
Rcclrrosus.a.um
anima.ae; mcns.cntis.
bulbus.i. t us.a.um ; simos. a, um. cereja, s.f. cerasom.i.
cebolal, s.m. caoplna.ae. sceUoftiiB.a.um. cento, s.m. V. cem, centena, cerejeira, s.f. cornsos.i.
ceder, v.t. cedero, concodere. coleridado, s.f. celeritas,atia: centopeia, s.f. scolopeudra,ae; Ceres, np. Ceres, eris.
// V.i. deprimi, considere; festinatio.onis, intlipeda.ae. cerimónia, s.f. caorimonia.ae;
cedere. celeste, ndj. caelestís.e; di- central, adj. centralis,e; in- sollemne.is; sacra, oruiu; ri-
cedo, adv. matnre, bono tem vicus,a,um. terior,ius.
pore; bene mane (deinadru
tus.uum of ficium.ii.
;

celibatário, s.m. cn.nlebs.ibis. centro, s.m. medinm.ii; cen- cerimonial, s.m. aollciono.is;
gada) non scro (à tarde)
;
celibato, s.m. cat-libatus.ua. trum.i umbiculus.i.
;
sollemnia.ium.
cedro, s.m. cedrus.i. celso, adj. celsus a,nm.
( centõnviro, a.m. ccntujovir.iri. cerimonioso, adj. officiosior
cédala, a.f. syngrapha.ae; chi
celtas, s.nu pl. Celtae.arum; centuplicar, v.t. ccntuplicare. (compar.).
rographuB.i tabe!la,ae.
;
Celtici.orum. cêntuplo, adj. centuplex.icis; cerraç&o, s.f. caligo.inis; ne-
cegar, v.t. caecaro, excaocare
centuplicatus.a.um. // S.m. bula, ao.
oecaecaro. céltico, ndj. CeUicus.a.nm.
centuplum,!. certeza, s.f. certa res; aperta
cego, adj. oaecus.a.uni; occae célula, s.f. cavcrna,ae; caver-
centúria, s.f. centuria.ae. species.
catus.a.um. // S.m. ca o nula.ae; gérmen, inia; sé-
centuriao, a.m. centurío.onis. certidão, s.f. teatimonium.ii;
cos.i. men, in is.
cepa, s.f. vinca, ae; vitis.is; litterae.arum; codicillos.l.
cegonha, s.f. ciconia.ae. cem, num. cnrd. centum (in-
cegueira, s.f. caecitas.atis. decl. ) ; ccnteui.ae.a.
stirps.pís; viticula.ae. certificar, v.t. testari, testi-
cemitério, s.m. cocmetorium, céptico ou cético, s.m. quae- ficari, spondere, confir-
cela, V. Jantar. // Ceia
s.f.
do Senhor: ceua.ae. li; sopnJcretuin.i.
nitor.oria. mara.
— — OHA CHA — 87 — UHO
CEB 86
chapa, pagina.ao; lamina,
s.f. vagire (lebre); atrider*
adj. certua.a.um ; roa- chacota, s.f. irrlslo.onis; ri- ' i'ã| ro ou porta),
Cfirto, ni'; bractea.ae; lamellA.ae.
nifoBtus.a.um ; testatiiB.n, Biis.ua; ludus.í; jocns.L chibata, s.f. virga.ae; virgu-
chapéu, a.iu. petasna.l.
um; notns.a.um. // Vron. chafariz, h.iu. nymphaeuin.i; charco, a.m. locus.us; pisei-
la,ae.
indef. quidam, quaedam, salientes.lum. chícharo, a.m. cicrr.erís.
na.ae; lama.ae.
qooddam ou quiddam; alí- chaga, s.f. plaga.ac; vulnus, charlatauear, v.i. circnlari.
chicória, a.f. chieoreum.i; in-
quis.qun.quod ou quid. eria: ulcus.eria. tybus ou intubug,]; inlu-
charlatanesco, adj. eirçalato-
cerveja, a.f. zythum.i; cervi- chagado, adj. nlcerosus.a.uin; bum.i.
riua.n.um.
sia.ae. exulceralns.a.um. chicotar ou chicotear, v.t.
charlatão, s.m. circulator,
cerviz, s.f. ceyvix.cis. chagar, v.t. tilceraro, exulce- flagellare, vorberarf.
oria; (fig.) venditator.oris.
César np. Caeaar.aris. rare. // V.p. nxulcerari. chicote, B.m. flag«*|lum,i ha
charneca, s.f tesca ou tesqua,
;

cesáreo, ndj. caesnrRua.a.um. chalrar, v.i. garrire, arguta- bena,ae; lorum.i; verber,
ae; inculta. ao.
ri, blaterare, offutire, lo- eris.
cesarlno, adj. Caesarianus.a, charneiras, a.f.pl. vnrticulum,
quitarí. chilrar, v.i. fritinnire, strepi-
uin. i
;
vertícnlae.aruin.
cessação, s.f. intermissiu.ouiB. Chama, a.f. flamma.ae; ignia, charrua, a.f. V. arado, tare. pipilarc, garrire-
ia. chilreada, a.f_ garrulitas, atis;
cessão, fi.f. cessio.oTiis; con- chasco, s.m. dicterium,ii;
CfíSSÍ0,0nÍS.
chamada, 5 f. vocatio.onis; minurritiones.um,
vellicatio.onis.
nomtmclatio.unis; signum.i. chinela, s.f. ou chinelo, s.m.
cessar, deaistere, dnsinc-
v.i.
chamar, v.t. e i. appellarc, chato, adj. V
plano,
solt-a.ae.
re, cessare, abais tere. chave, a.f. clavis.is; (constr.) ^

cessionário, adj. ceasicius.a, vocare, ciere, citare; invo- chinês, adj. Serieua.a.um ; 01-
concluaura.ac.
um. care, accire; nominare, dl- nenais.e. // S.m.pl. SereB,
chefe, a. 111. cipis.is ; dux.cia;
cere. nuncupare. // V.p. um.
cesta, s.f. corbis.is; sporta.ae. princcps.cipís imperator,
vocari, appellnri, nominari. ;
chistoso, adj. facrtus.a.um;
cesteiro, a.ra. viminarius.ii oris.
chamariz, s.m. illex ou illix, U-pídua,a,um; salaua.a.uni;
vitor.oris. chefia, s.f. principatus,us;
íeis. jocoaus.a.um.
cesto, sm. caostus.ns; cestus, ijiiperium.ii.
chamejante, adj. flammeus.a,
advçntns.ua; choça, s.f. casa.a»; casula. ae;
cingulum.i. Chegada, a.f.
i; um; flammifer.era.erum. accessus.ns.
tugurium.ii; tuguriolum.i.
cêsto, a.m. aporta, ae; sirpoa, chamejar, v.i. relucere. collu- chocalho, a.m. tintinnabulum,
ae; qualus,i; quasillum,i; chegar, vi. advenire. adven-
cere, efíulgcrc; coruscare, i; crepitaculum,i.
corbis.is. tare, accedorc, pervenire,
fulgem* chocar, v.i. offendere, collide-
cesura, s.f. caesura.ae; incl- devenire; appcllore.
chamelote ou chamalote, a.m. impellere, illidere; (fig.)
bío.oqís; tome.es. cheia, s.f. auctus.us; inerc* ro,
camelotna.i camelotum.i. ;
offendere.
cetáceo, s.m. cetos.i; cetae.I. mcntum.i.
chaminé, s.f. camiuus,!; fo- cheio, plcnus,a,um; re- Chocarreiro, s.m. acnrra.ae;
cetro, s.m. sceptrum.i ; (fig.) famarium,ii. adj.
cus.i ;
risor.oria; derisor.oris; ri-
regnuin.i. fertiis.a.urn.
chamuscar, v.t. natulare.
céu, B.m. caelnm.i; orther, cheirar, v.t. odorari, olfacere, dieulus.i.
chancela, s.f. signnm.i; slgil- chocarrice, s.f. facetiao.arum
eria; acr.aeris; sol.solis. olfactare. // V.i. olero, .re-
lnm,i. mimicae.aruiu; scurrilitas.
ceva, s.f. saginatio.onis ; far- dolere.
chanceler, s.m. commrntarien- atis.
tura. ae; aagina.ae. cheiro, s.ra. odor,oris; halí-
S!s,is; cancellnrius.ii. B.m. incubatio.onis
tus,us; odoratus.us; olfac- choco,
cevada, hordeum.i.
s.f. chanfrar, v.t. círcumcidcre,
tUK.US jncubitus.ns. // Adj incu-
cevar, v.t. saginare, pingue- cireuinsecare. bttus,a,um.
cheiroso, adj. odoratns.a.um
facere, opimare. // V.p. chantre, s.m. psalmista.ae;
Choque, B.m, conflirtus.ua;
olrna.entis ; frasrans.anlis
pinguescere, saginari. praeccntor.orís. concursus.us ; coilin; s,us ;
odoríf er.fora.ferum odorus, ;

chá, a.m. thea.ae. chão, adj. planus,a,um ; ae- a, um; suavis.e. pulsus.us; impetus.us ; cia-
chacal, s.m. thos.thois. quus,a,um ;
síinplex,icia; cherivia, s.f. sisrr,erÍB. des.is; plaga.ae.
chacina, s.f. laceratio.onis; sincoruBja.ura. // S.m. so-
chiar, v.i. pipire, pipílare choradeira, s.f. lamentatio,
laniatus,ua. Ium,i; terra, ae; húmus, i; (ave); mintrire (rato); onis ; lamenta, orum.
chacinar, v,t. ooneidere. superficies.ei.
CHO — 88 — CIM CIM — 89 — CÍB
chorar, v.i. flere, laeriniare, dclar, mussare, móttire,
v.i, cimentar, conglu»innre;
v.t. circular, adj. circumductua.a,
lugero, collacriniaro. // iiiiirmurare suaorrare, sub-
;
(fig.) firmare, confirmare. um; circnlaria.e. // V.i. dif-
V.t. deplorari, miserari. nmrrmirare. cimento, B.m. arenatum.i; in- fundere se, difundi, perma-
ciclo, s.m. murmur.uris; eu- trtta.ae. nare; circulari. versari, dis-
endro, s.m. ploraius.us; ílo-
snrrua,i. cimitarra, acinacca.is.
s.f. currere ; circuniferre.
tus.ua; lacrimao.aruin.
ciclame ou dclãinen, s.m. oy- dnabre ou clnabrlo, a.m. cin- circulo, a.m. ctrculus.í; orbls,
choroso, adj. laciiuiusua.a.um; ciaminos,!; cyclaininujii.i. nabaria.is. í«; gyrus.i.
flrbilis.e. cincho, s.m. fiscella.ae. circuncidar, v.t. circumeidere.
cíclico, adj. eyclicus.a.um.
choupal, a.m. popiiletmn.i. circuncisão, s.f. circumeisio,
choupo, a. m. populns.í.
ciclo, s. di. cyclua.i. cinco, num. card. quinque
ciclope, s.m. CyclopR.opiB, (indecl.) ; quini.ac,a. onis praopu lia lio, onis
;

chouriço, s.m. botulus.l; fun- círcuíiferència,


ciclópico, ndj. Cyclopiu3,&, cindir, v.t. acindere. a f orbis.Is; .

dulus.i; toiuacuHim.i; ape- circnitua,ua;


um; Cyclopeus.a.um, cinerárlo, adj. cincrarius.a, circumferens
xebo ou apesan.onia. línea.
cicuta, s.f. cicuia.ao. um ; f unebris.o.
chouto, s. ih. auccussatura.ae. cidadão, a. di. civia.ts. cingir, v.t. cingere, praecin- círcunfluir, v.t. círcumfluere.
chover, v.i. pluere (inip.). cidade, s.f. urbs.is; oppiduiu, gere, accingere, clrcumdare. circunfundir, v.t. circumfun-
chucha, a.f. suetus.ua; linc- i; castelluiu,i; uioenia.ium; dere.
cínico, eyiiicns,a,um. //
adj.
tUS.UB. civitas.atis. circunfusao, a.f. circumfusio,
chuço, s.m. hasta.ae; lancea,
S.m. pl. cynici.orum. onis.
cidadela, B.f. arx.cis; eastel- clnqilenta, num. card. quin- circunlóquio,
ae; hasttto.ie. s.m. circamlo-
1 uin.í castrum.i. qiiaginta (indecl.); quín-
chufa, s.f- conviciiim.íi ; dic- ;
cutío.onis circuitío.onis.
vcMicatio.onis. Ciêucia, s.f. scícntia,ae; cog- quagoni.ae.a. ;

teria.orum ; circunavegar, v.t. circumnavi-


nitio.onis; doclrina.ae; eru- cinta, s.f. zona.ae; cingulum,
chulo, adi, huniilis.e; aordi- gare.
dittio.onis. i; ventralo.is.
dus.a.uui ; jacend.entía, circunscrever, v.t. circumaeri-
chumbar, v.t. plumbare, im- cieutífico, adj. scientiíicua.a, cintilação, s.f. scintillatio,
bere, definire. finirc.
um. oniti.
pliimbnro. circunscrição, n.f. circumacrip-
summa.ae; cintilante, adj. Bcintillans,
chumbo, s.m. plnmbnm.i. cifra, s.f. notae, tío.onis; definitio,oriís; fi-
chupadela ou chupadnra, s.f. arum. anti»; micans.antis.
nis.is.
cigarra, cicada.ae. cintilar, v.i. scintillare, mi-
suctus.ua; linclus.ns. e.f. clrcunspeção ou circunspec-
cilada, s.f. in*idine.arum. ca r«.
chupa-mel, s.m. ccrintha.ae; ção, a.f. cautio.onia; pru-
cilha, s.f. bahcus.i; cingula, clnturSo, g.m. baltons,i; cín-
cerin tlie.es. dcntia.ae ; circumspcctio,
ae. guluio.i.
onis; diligentia.ae.
chupar, v.t. sugere, lingere, cilício,s.m. cilicium.il. cinza, a.f. cinis.eris; (pl.)
eb ibero, dliudrico, adj. cylindratus.a, ossa.iuiu; r<diquiae,arum. dreunspeto ou circunspec-
chusma, s.f. nautae.arum um, to, adj. providus.a,um; pru-
cinzel, s.m. scalprum.í; scal-
naiiticl.oruni; clasaiarii, cilindro, B.m. cylindrus.i. dons,entis circumspectua,
per.pri; caelum.l. ;

oním. a, um.
cílios, s.m. pl. pili.orum. cinzelar, v.t. caelare, acal- circunstancia, s.f. r^s.ei; cau-
chuva, s.f. pluvía.ne; imber, cima, superior pars. //
s.f. pere.
sa, se; tompus.oris; cir-
brís ; aquao.arum. Em cima: supra, insnper, cinzento, adj. cinereus.a.urn.
cumslancia.no.
chuvoso, adj. plnvius.n.um super. // De cima: dc-su- cipo, s.m, cippns,i.
circunstante, adj, circumslans,
phiviosua.a.uin; pluvíaHs,e; per. // Por cima de: super, elproste, a.m. cupressus.i;
antis; circumjcctus.a.um
udus,a,ura. supra. // Do cima de: de, cupreasus.ns; cyparissus.i.
// S.m. pl. cireuíiistanteB,
ciática, B.f. ischins.atis. e ou ex, circenso, adj. circensia.o, íura; corona, ae.
cíato. s.m. cyathua.í. clmácio, s.m. cyinatiuiu.fi. circo, s.m. circus,i.
circunvizinho, adj. finitiioua,
Cibório, s.m. ciborium.fí. cimalha, B.f. cymatinm,Íl. circuito, s.m. circuitus.us; a.uin; propinqnus.a.um; cir-
cicatriz, s.f. cicatrix.icls. cimbalo, s.m. cyaibalum.i. anibilua.us.
ctmjacena.entis.
cicatrizar, v.i. obducere ou cimeira, s.f. apex.icis; co- circulaç&o, s.f. cursua.us; mo- círio, a.m. cereua.i; candeia,
trahere; coíre, se glutinar«. nua,i. tua.us ; diacuraio.onia. ae.
»

CIE — 90 — GLE CU — i — OOI


cirro. a.m. cirrus.i; anulua.i; clangor, s.m. clangor.orís. cliente, a.m. cliena.entfs. cobrar, v.t. exigere; recipere,
clavicula.ae; acirrhos on clarão, s.m, fulgor.oris; splen- clientela, s.f. cliealela.ae. rocuperare.
acirros.i. dor.oría. clima, s.m. caeli cnrvaman, cobre, s.m. aes.aeris.
cirurgia, a,f. chírnrgía.ae. clarear, v.t. illustrare. // V.i. inia; caelum,i; aer.aeris; cobrir, v.t. tegere, operire,
clarescero. rogio.onis, conte:;;-, cooperire; pro-
cirúrgico, adj. chirurgicus.a,
clareza, a.f. claritas.fttis pol- ; clinica, s.f. clinice.es. tegore; vestir©.
um. luçidilas.atis. clínico, adj, clinicns.a.nm. coçar, v.t. scalpere, scabere.
cisão, s.f. dissidmui.ii.
claridade, a.f. lux, eis; lumcn, clister, s.m. clyster.eris; clys- // V.p. scabcre se.
cisma, s.f. achiama.atis ; dia-
inís; splondor.oris; clari- torium.ii. cocção, s.f. coctura.ae.
ciusio.onis. /
tas.atís. cloaca, s.f. cloaca, ae; (fig.) cócegas, s.f.pl. titillatlo.onis;
cisne, a.m. eycnuB.i. poreolatio,
clarificação, s.f. sentina, ac. tíLillatns.ua.
císsão, s.f. scíssio.onia.
cisterna, s.f cistema.ae.
onis. coador, s.m. colnm.i; saccus.i, côche, a. m. reda.ae.
clarificar, v.t. percolare, leae- coadura, s.f. percolatio, onis. cocheiro, s.m. rcdarius.ii; au-
cisto, a.m. cisthoa.L
care. colare. // V.i. perco- coagulação, s.f. coagulatio, riga, ae.
citaç&o, s.f. vocatio.onia; pro-
Iuri. dpfa^cari- onia ooncretio.onia. cochichar, v.i. susurrare, in-
latio.onia; relatio.onis. ;

claro, adj. claniR.a.um ; luei- coagular, v.t. coagulare, den- susurrarc.


citadino, a.in. urbamis.i. // dus.a.iim; lucens.cntia; lu- Barc, cogere, contrahcre, cfldea, s.f. crusta. ae.
Adj. urbamis.a.um.
niinoaua.a.um; nitidus.a.um condensare. // V.i. e p. codicilo, s.m, cndicillus.i.
citar, v.t. citare, appellaro: evidens,
manifr»stus,a,um ;
concrescere, coagulari, dcn- código, s.m. codex.icis; cor-
proferre.
clthara.ae, cntis; Hmpidua.a.um. nari. pus júris,
Cítara, s.f.
classe, s.f. classis.is; ordo, coagulo, a.m. cottgnlnm.i, codorniz, s.f. cotumix,Ícis.
cftreo, adj. ciireiís.a.um.
ciúme, s. m. zolotypift.ae ; in* inia; gentis, eris gcliola.ae.
; coar, v.t. colare. pc.rcolare, H- coelbo, s.m. cuniculus.í.
Ttilia.ae. classificar, v.t. describere. di- quare, saccare. coempç&o, s.f. coemptio.onis.
videre; disponere, ordinare. coaxar, v.i. coaxsre, blaterare. coendro, s.m. coriandrum.i,
Ciumento, adj. zelotypus,a,tmi.
clanstral, adj. monasterilis.e; coaxo, s.m. ololygon.onis. coerção, s.f. coercítio.onis.
// S.m. telotes.ae.
claustralis.e. cobarde, adj. ignavus,a,um; coerência, s.f. cohacrentía,ae
cível, adj. civilia.e.
claustro, s.m. monasteriuro.ii; iinbellis.e lnaudax,acis janctio.onis.
cívico, adj. civicus,a,nm; ci- ;

coenobium.ii; porticua.us. moltis.e. coerente, adj. cohaerens.entia.


vilia.e.
cobardia, s.f. ignavia.ae; coesfio, s.f. cohaurontia.ae.
civil, adj. civilia.e; civicus.a, cláusula, s.f. caput.itia; con-
coberta, s.f. tegumentum.í; coevo, adj. coaevus,a,um.
um. dicto.oiiis ; clausula.ae.
claustra.orum; tegumen ou togmen.inis; ta- cofre, s.m. arca.ae.
civilidade, a.f. urbanitas.atis; clausura, s.f.
hiilntum.i. cogitação, s.f. cogitatio.onis.
humonitnB.atis. clauaum,i; parics.etis.
cobertor, s.m. stragulnm.i; cogitar, v.t. e i. cogitaro.
civilização, s.f. humanitas, clausurar, v.t. claustraro,
vestis,is; toral.alia; lodix, cognação, s.f. cognatio.onis.
atis ; cultns.ns. clava, s.f, clava.ac.
civilizar, v.t. mansuefaeerp et clavícula, a.f. juguhiB.i; ju- icis. cognado ou cognato, adj. cog-
cobiça, avarítia.ae; cupt
s.f. natus,a,um.
excolere. // V.p. excoli, guium.i.
maneu escore, clemência, B.f. clementia.ae; ditas, atis; cupido.inis. cognição, s.f. cognitio.onis.
cizânia, s.f. loHum.ii; díscor- lenitas.atis; inansuetudu, cobiçar, v.t. appetere, espete- cogulo, s.m. auctarium.ii
dia.ae; jurgíuni.ii, ini» : humanitas. atis. re, cupere, inhiarc. cnmnlns,í.
clamado r, s.m. clamator,oria. clemente, adj. clcmens.entis; cobiçoso, adj. avidus.a.am: cogumelo, s.m. fimgus.i; fun-
// Adj. clamofiiis.a.am. propithis.ii; lenia, o; mi tis. mpidus.a.um; appetens.en- gnliia.i ; boli*tua,Í.
clamar, v.i. V. bradar, gritar e; indulgens.entiB. tis, co-berdeíro. s.m. coheres.edis;
clamor, s.m. clamor.oris; con- clopstdra, s.f. sclepsydra.ae. cobra, s.f. colubra.ae; colu- consors.tis.
vicinm.H; frewitiis.us vo- ; clerical, adj. cluriealis.e. ber.brí. Coimbra, Gnogr. Conimbrica
oiferatio.oms. clericato, a.m. clericatus.us. cobrador, s.m. coactor.oris; ou Conimbriga,ae
clandestino, adj. clandestinus, clérigo, a.m. clericus.K cxactor.oris. coincidência, s.f. concursio,
a, um; f ur Uvas, a, um, clero, a.m. clerua.i; cleri.orum. robrunca, r-.í. exactio.oms. onia.
*

COl — 92 — COM COM — 1 I — COM


congruere, con- coligação, aocietes.atis;
s.f. combate, a.m. pugna.ao; proe- comerciante, a.m. mercator,
coincidir, v.i.
consensfv,uuía conspiralio, lium.ii; c?rtamen,Ínis; o* ir- oris; negoíiator.oris.
currere, competere, .

onis. tntlo.onia. comerciar, v.i. negotiarí.


coisa, s.f. res.rei.
coligar, v.t. consociare, foe- combatente, a.m. pugnator, comércio, s.m. mercatura,ae;
coito, s.m. coítus.us; conjunc-
dnrare. «ris. mercatua.us negotiatio,
.

tio.onia; concubilus.us; ini- coligir, v.t. excerpere, colli- combater, e t. pugnare,


v.i. onís ; commercium.H.
tus, as. dlinicnrc,proeliari, cerlare, comestível, adj. edulis.e. //
cola, s f. glutinmn.i; glúten, colina, s.f. collis.is; tumulua.i. contendere, confligere; de* S.m.pl. edulia.ium; esculen-
inis. colírio, s.m. collyrium.ii. cernere; lnctarí. ta, o rum.
colaborar, v.i. V*. cooperar, colÍ3&o, s,í. collisus.ua.
copulatio, cometa, s.m. cometes, ae.
combinação, s.f.
colação, s.f. collatio.onis; re- colmeia, B.f. alveare.is; alvea- onía; complexio.onís; mix- cometido, part. comisanB.a,
eugnitio.onis ; gustatorlum, rium.ii; veus.i; alvus.i. ttira.ac. um; admlsaus.a.um; perpe-
ii. cõlmo, s.m. cuiiuus,i; atra- combinar, v.t. componrre, tra tus, a.um.
colaço, a.m. coltactancus.i men(uin,i. contexere, juogere; tempe- comezaina, s.f. romissatio.onia.
collacteus.i ; coUaciitíus.ii. colocação, s f. collocatio.onia. rar©, miscero, comezinho, adj. edulis.e; es-
colagem, s.f. glutinflinentum.i. colocar, v.t. colloenre, ponere, culentus,a,um simplex,
comboio, s.m. eommcnius.us. ;

colar, T.t. glutinare. agglu- locare, slatuere, coustitue- deflayratio, icis; facilis.e.
combustão, a.f.
tinare. // S.m. tornues.ÍB; re,reponere. comicuão, a.f. prurigo,inis;
unia; crematio,onÍ5; com-
inoni!o,is. cólon, s.m. cólon ou coluin.i. pruritus,us nredo.iuia.
bastio.onia. ;

colchete, s. in. fibula.ae. colónia, s.f. colonia.ae. comício, s.m. comitia.orum.


a.f. corpus.oris; col- começar, v.t. incipere, Inehoa- cómico, adj. comicus.a.um
coleçao, colono, a. hi. colonus,i.
leetanea.ae; collectio.onis. colóquio, B.m. colloíiuíuin.ii re, institnere. // V.i. coc- ridiculus.a.uin. // S.m. co-
pisse, incipere. mocdua.i.
colega, a.m. collega.ao. co1]ocutio,onis,
colégio, s.m. colluglum.ii; comédia, s.f. comoedia.ae; fa- comida, s.f cibus.i; alimen-
colorir, v.t. colorare; (fig.)
gymnasiiiiii.íl. bula, ae. tum.í; cíbaria.orura; vic-
pingere.
coleira, s.f. collare.is. immanis.e; in- comediante, s.m. comoedus.i; tus.us.
colossal, adj.
cólera, s.f. ira.ae; iracundia, histrio.onia ; actor.oris; co* comigo, pron. mccuiu.
gens,entis; coloaseuR.a.um.
ae; cholera.ae. niicua.i. cominar, v.t. V. ameaçar,
colérico, adj. iracundus.a.ura; colosso, s.m. colosaus.í, comemoração, s.f. commemo- cominatório, adj. (jur.) ln-
iratus.a.um irasccns.entis;
;
coluna, sJ. columna.ae; ver- ratio, onis. terminatus.a.um.
irritatns.a.um. sus.us; agmen,inia; (fig.)
comensal, a.m. convictor.oria. cominho, s.m. cuminum,!.
coleta, s.f. exactiú,onis; col- coluxien.inls. comensurável, adj. commenau- miseratio,
comiseração, s.f.
latio.onis. com, prep. cuui (abl. ), non rabilis,e.
ouis.
coletànea, s.f eolleetanea.ao. sinu (abl.); aub (abl.): peí comentador, s.m. commentator, coniiserar-.se, v.p. miserari,
colôtivo, adj. universus.a.uui; ítte). oris; enarrotor.oris; expo- misererí.
coiiimunis.e. coma, s.f. torpor, oris; sopor, sitor.oris. mandatum.i;
comissão, s.f.
colête, s.m. thorax.ocis; capi- oris. comentar, T.t. commentari, procuratio.onis ; cura,ae
tiiim.ii. comadre, e-f. commal.ir.tris. enarrare, explicare, expla- consilium.il,
colheita, s.f. porceptio.onis; comandante, s.m. dux,cis; na re. comissariado, s.m. <uratio,
fructua.i; frugce.uin; seges, duclor.oria; Ímp*rator,oris. comentário, s.m. comnienta- onis.
etis.
riujn.ii;enarratio.onia; an-
comandar, v.t. dncere, dacta- comissário, a.m. curator.oria.
colher, s.f. cochloar.aris; coch- notatio.onís ; nuta,ae.
rv, praesso. comer, v.t. edere, vcbcÍ, co- comissura, a.f. (anat. ) com-
learium.ii ligula.ae.
;

comando, s.m. imperíum.ii; medere, manducam. // V.i. missura.ae.


colhèr, v.t. legere, etringere,
jus.juria ; potestaa.aiis. capeaaero, cenare comitiva, s.f. comitatus.ua.
carpere, Yollere.
comarca, régio, ouis; CDn- comercial, adj. mercatorius.a, comívcl, adj. edulis.e; escu<
eólica, a.f. tormina.um; roaio, a.f.

onía. finium.ii. um ; necoliatorius.a.um. ientus. a nn«


— 94 — COM COM — 95 — COM
COM
compartir, v.t dividere, dis- complicação, s.f. implicatio, comprido, adj. longua.a.um;
como, adv. ut.uti, velut, ve-
tribuere, partiri. onis; impedimentuin.i ; no- purrectas,a,um ; productus,
luti, sicut. sicuti, tanquam, a.uni. V. alto.
compassivo, adj. mieencors, dus.í.
quasi. moro. // Conj. nt, complicar, v.t. impedire; comprimento, s.m. longitude-,
tanquam, quasi, quo- dia.
velut, implicare, intricare, con- inis; tractua.ns; longin-
inodo, queniadmodum_, prout.
compasso, s.m. circinus.i.
compatriota, s. -S gèn. popu- turbare. // V.p. implicari. quitas.atis.
comoção, s.f. succuseio.onis;
laiia.is; civis.ia; municeps, compor, v.t. coagmentare; comprimir, v.t. comprimere,
coinmotio.onís.
cipi8, componere; scribere. "V.i. premore.
cómoda, 8 f. arcula.ae. compêndio, s.m. epitome,es_; componere, pangere. comprometer, v.t. prodere,
comodidade, s.f. commodita», epitoma.ae; suniniariurn.ii; periclitari. // V.p. V.
commodum.i oppor- comporta, a.f. cataracta,ao;
atis; ;
compendium,íi. obrigar-se.
cataractes,ae.
tnDÍtaB,atis. compensaçSo, s.f. compensa- composição, compromisso, a.m. compro-
s.f. compositio,
cómodo, adj. comrnodus.a.um tio.onis; acquatio.onis. onis; consociatio.onis; coo- missuiii.i.
opportunus,a,um: nabilis.e. compensar, v.t. compensare, comprovação, s.f. comproba-
fcctio.onis; scriptio,onis.
comover, v.t. movere, com- pensare, resarcire, exsar-
composto, part.
tio.onis.
movere, permovere, conci- e adj. com- comprovar, v.t. comprobare.
cire.
frangere. potestas, positus,a,um ; coagnionta- compunção,
tare; flcctere, competência, s.f. «,f. compunctio,
jus.juris; província, tus.a.um. // S.m. coiupa- onis.
compacto, Bdj. densus.a.um atiB-,
ges,is; coagmentatio,onÍ8;
ao. computação, s.f. computatio,
apissuB.a.um. idoneus.a, compositio.onis,
v.p. nuserari, competente, adj. onis supputatio.onia.
compadecer-sa, con- compostura, s.f. moderatio,
;

nm; legitiinus,a,nm; computar, v.t. V. contar, cal-


uliserori. onis; verecundia.ae; pudor,
compadre, s.m. compatcr.tris. veniens.entis. cular.
competitio, oris.
compaixão, s.f. misericórdia, competição, s.f, computável, adj. computabi-
compota, beliaria,ornm;
s.f.
ae; comrnisorstio.onU; mi- onis. li8,e.
competitor, conditura.ae; liquamen,inis.
competidor, s.m.
seratio,onis. compra, s.f. emptio.onis ; cômputo, s.m. computus.i.
oris; petitor.oris.
companheiro, s.m. socius.ii
competir, v.i. competerç.
mercimuniuin.ii ; emptum.i. comum, adj. communfs.e;
eomcs.itis; sodalis.is. cumpilatio, comprado, part. emptus,a,um; unus.a.um; vu]^aris,e; quo-
coetns.us; compilação, s.f.
companhia, s.f. comparatus,a,um coemp- tidianus.a.uin ; írequens,
sodaiitas, onis; excerptio.onis. lus.a.um.
;

conventus.us; eutis; gregalis.e; vilis.e.


compilar, v.t. excerpere.
cohors.tis. comprador, s.m, cuiptor.oriB;
atis; complacência, s.f. obsequçn- comuna, s.f. comniTme-ie;
cômpar, adj. compar.aris. facilitas.atis;
coemptor.oriB.
comparatio, tia.ao: mnnicipium.ii ; plebs.bis.
comparação, s.f.
dulgentia.ae. comprar, v.t. emere, coeme-
collatio.onis; conten- comunal, adj. communis,e;
onis; obsequens, ro, mercari, comparare ;
complacente, adj. publicus.a.um ; inunicipa-
tio.onis. commercari.
entls; indulgens,cnti8; co- lis,e.
comparar, v.t. comparare, comprazer, v.i. indulgere, comunhão, communio,
mis,e. s.f.
conferre, componere, aequi-
,
complemento, s.m. compleinen- obucqui. // V.p. gaudere, onis.
parare. Bupplementnm.i. delectari. comnoicação,
tum.i ; s.f. communica-
comparativo, adj. comparati- completar, v.t. complero, cx- compreensão, s.f. comprehen- tio.onis; transitus.us; adi-
yiis,a,um. // S.m. compa- plere, supplere.
eiu.onis. tus, us.
rativus.i. compreensível, adj, compre*
comparabi- complotlvo, adj. coinplectili- comunicar, v.t. communica-
comparável, adj. hensibilis.e.
lis.o; (gram.) completivus, re, participare; referre,
lis.e. compressa, s.f. linamentum.i; narrare. // V.p. conununí-
comparecer, v.I. adeBse. a,um.
absolutus.a, panniculus.i; pannus.i; cari.
completo, adj.
comparte, adj. e s.m. parti- lemniscus.i. comunidade, s.f. societaa,atis;
ceps.cipis. um; totus.a.um; perfeetns, compressão,
a, um.
s.f. compressio, communitas.atis commu-
compartimento, s.m. locuius, |
;

adj, -nnltiplex.icis. onis ; pressura.ae. nío.onis consortÍum,ii.


lacus.us; íori.orum. ;
complexo, ;

i;
CON — 9( t _ CON CON — ! r — con
conciliar, v.t. eouiponore, concupiscência, s.f. concnpis- condimento, s.m. condiínen*
concavidade, B.f «onoavum,!;
conclliare, oonjungere, // centla.ae. tnm.i.
cavum.i. concnrso, s.m, concnrsus.us;
concavn«.a,nm. V.p. conjungl. condiscípulo, s.rn. condiscipu-
concavo, bJJ. concilIum.il; concursio.onis;
conciperc, concilio, a.m. adjumen- lua.í.
conceber, v.t. e i.
V.t. svnodua.i. ttim.i; certamrn.inis. condizer, v.i. conveniro, con-
comprehendere. // .

cogitaro, intcllegere. concisão, B.f. brpvitas.atis. concussão, s.f. concussio.onis; gruerc-


conciso, adj. concisus.a.uni; peculatus.us; interversio, condução, s.f. duclus.tifl; dac-
concebido, part. conceptus.a, doductio.onis.
brevis.e; strictos.a.um. onis. tío.onis ;
nm; cogitatua.n.uni ; mtel- ».t concitatio. concutir,
lectus,a,iua. concitação, v.t. conciitere. conduto, s.jn.duetus.us; ca*
v.t. concedcre, tri- oni». ,. condado, s.m. coniitatus.us. nalia.is; meatua,us; tubus,
conceder, conotare
concitar, v.t. conde, s.m. comes, itis. us.
biltre, dare, indnlgere. conclama-
a.in. opinio.onis conclamaçSo, *&. condecoração, s.f. insignc.is; condutor, s.m. dux,cis* duc-
conceito,
exiatimatio.onis; cogiia- tio.onis. ornamentum,i. tor.oris.
conclamar, v.t. conelamare. conduzir, v.t. dncere,
tum.í; sententia.ae. condecorar, v.t. decorarc, or- dedu-
couclnir, v.t. concludere, ao- cere, ductarc.
conceitnado, adj. probams.a. inf.-rrc. nare, insignire.
gra- solvere, finire;
uin; spectalus.a.um; condenação, damnatio, cono, s.m, conus,i; meta.ne;
conclusão, s.f. conclusio.onis: s.f.
turbo.inis.
tiosua.a.uin. exitus.us: onis: condemnatio.onis;
conílectio.otiis;
conceituar, v.t. judicare, aes- pcrnicies.ei. cónego, s.m. canonicus.i; re-
coinplexio.onis.
timare. exlstiuiare. adJunctuB, condenado, part. e adj. dam- gularia, is.
sontcntio- concomitante, adj.
conexo, adj. connoxu8,a,um;
conceítnoso, adj. naUis,a,uin; condomnntus,
sus.a.um.
a.um. conjnnctus.a.um.
concordância, s.f. convenien- a.uni. // S.m. condemna-
conconto, s.m. concentus.us. tus.i. confederação, «ocietas,
tia,»»;
congruentia.ae; a.f.
concentrar, v.t. conglobare, condenar, damnarc, con- atis;
(grain.) consequcntia.ae. v.t. foedus.eria; foedera-
cogere; contrahere, condu- consontire, denara; reprehendere, cas- tio.onis.
cere. // V.p. cogi, coire. so concordar, v.i.
tigare. confederar, v.t. consociare,
convenire, concincre; con-
congregare; ee conlrahere. cohaerere.
condensação, s.f. condensatio, foederare. // V.p. foodus
conceptns.ue: grnere.
concepção, s.f. onis; densatio.onis; con- facorp.
intc-lligentia.Bc; intellectus. concordata, s.f. pactio.onis; cretio.onig, conferência, a.f. colloquiom,
trausactio.onis; stipulatio,
ua; cogitatuin.l. condonsar, condensare,
v.t, íi ; • •
.
-.

concertado, part. e adj. com- onis. _.


densare, cogere. // V.p. conferenciar, v.i, concedi,
rcconciliatns, concordo, adi. concors.dis;
poaitns.a.um; densari, concreacore. cnlloqui on comraunicare
consentiens.entis; unani-
B,un. condescendência, s.f. indul- cmn aliquo.
concertar, v.t. componcre. inis.n.
conferir, v.t. deferre. // V.I.
concórdia, s.f. concordia.ae. gentia.ae; obsenuentia.ae.
concerto, a.in. concontus.us congruere.
compositio, concorrência, B.f. contenlio. condoscender, v.i. morigerari,
ayniphonia.ac; confessar, v.t. confiteri, fa-
ouíb; aemnlatio.onis; riva- indulgere, obsecundere,
onis. teri.
conccssio.onis; litas.atis. obnoqni.
concessão s.f.
condição, s.f, condicio.onis; confessor, s.m. confessor^oris;
concorrer, v.i. conspirarei
concossus.us. confitcns.entis.
certare, concertore. natura.ae; status.us; pac-
concha. B.f. concha. ae; cor- confiança, a.f. fiduoia.ac; fi-
concreção, s.f. coneretlo.onis; tio.onia.
tex.icin; cochlea.no. des,ci; fidcntia,ae; confi-
coagulo tio.onis. condicional, adj. condiciona-
concidadão, s.m. civis.is; po- dentía,ae.
pularia.ia; comnmniceps, concreto, adj. concretus.a.uin; lís.e.
condigno, adj. condignus.a, confiante, adj. fidena.entis;
cipis.
coagnlatus.a.uin.
concubina.ae: um. erectua f a,um.
conciliábulo, s.m. conciliabu- concubina, s.f.
pelex.icis. condilo, s.m. condylus.i. confiar, v.t. committere, cre-
lum.i; concilium.ii. condimentar, dere, permittere. // V.i.
s.t. conciliatio, concubinato, s.m. concubina- v.t. teniperare,
conciliação, condir*. se credero; fidere.
tus.us; pclicatus.ua.
onis. I
•jON — 98 — CON CON — J 9 — GON
confundir, v.t. confundero, conjuntivo, adj. conjnnctivua, conseguir, v.t. impetrare, ob«
.onfignraç&o, s.f. forma.ae;
situa, niiscere. conturbara; por- a.uiu, // S.m. conjuncti* tinere adipisci.
figura.ae; faciea,el; VU6,Í. conselheiro, s.m. suasor.oria;
miscere.
confnsio, s.f. confusio.oms; conjunto, adj. conjanctua.a, auctor.oria ; conailiariua,
;oDftnar. T.t. V. limitar. // um. // S.m. congeriea.ei.
portnrbatío.onis. seuator.oria.
ii;
V.i. eontingerc, perlmcre, conjuração,
confnso, adj. pprturbatus.a, s.f. conjuratio, conselho, s.m. conailium.ii;
tp.rminari. onis; conapiratio.onia; car-
confins, a.m.pl. finis.ia (em um; inconditus.a.um con- ; monitio.onis;hortatio.onis;
fnsus.a.nm. mon.inia. concílium.ii.
gpral, no pl. fine*,ium)._ congclatio, conjurar, v.t. «
confinnatio, congelação, s.f. i. oonjnraro; consentimento, s.m. conspn-
confirmação, s.f. conspirare. sus.us; assensio,<<nia; con-
onis; dnramon.inis.
onis. conluiar-se, v.p. colludere.
congelar, v.t. cunsplare. gpla- sensio.onís.
confirmar, T.t. firmare, con- cun- conluio, s.m. colhisio,onis. consentir, v.t. e i. annnore,
re. // V.p. congelari.
firmare, stabiliro; sancire; conosco, pron nobisciun. assentiri, assentire,
glaciar», acci-
comprobare. conquanto, conj. etsi findo-
s.f. publiçatio, congénere, adj. congonpr.eris. pere,
confiscação, cl.) quamvis. qnanquam. conseqiiãncia, s.f. consequen-
unis; bonorum proscriptio, congérie, s.f. congeries oi. conquista, a.f. occupatio, ex-
conglobação, s.f. conglobatio,
tia.ae; sequentia.ium; even*
onis. pugnatio.oais. tus.ua ; exitua.ua.
confiscar, v.t. publicara, pros- onis. conquistar, v.t. snbigcre. do-
rribero, confiscare. conglobar, v.t. conslobare. mare; (fig.) pararo, quae-
consequente, adj. consequens,
confissão, B .f. confessto.oms; conglomerar, v.t. conglobarc; rpre.
entis conacctarius.a.um.
;

eancpssio.onis. 01 nílomeraro. consertar, v.t. reficero, rea-


congluti- consagração, s.f. consecratio,
conglutinaçio, s.f. tituere, interpolare.
conflagração, s.f. conflagra- nntio.onis; glutinatio.oms.
onia; dedieatío.onis,
coosôrto, s.m. refectio.onia;
tio.onis. consagrar, v.t. consecrare, aartura^o.
conflictus.us; conglntinar, v.t. conglutina-
conflito, s.m, dicaro, dedieare, sacrare; conservas,
conflictio. re. glutinare. s.f.pl. salgaiua,
ceriaiuen.inis; íríbuero. oram.
congregação, s.f. congrpgatio.
li is. consanguíneo, adj. consegui- conservação, conserva-
s.f.
conflur, v.i conflnpre. onis: sodallciniii.il.
nuua.a.uui, tio.onia; cuBtodía.ao;
conformação, s f conforma- congresso, s.m. concilinm.il aa-
ílgnra- convpntus.us. consanguinidade, s.f. conaan- lus.utia ;
diucuraitas.atis.
lio.onis; figura.ae;
Kiiimtaa.atia.
tio.onis. congruente, adj. congruens, conservar, v.t. aervaro, con*
consciência, s.f. conscientia, aervaro, tuori; recondere;
conformar, v.t. confornmre, pnlis. aif religio.onis.
conhecer, noscerc, cognos- ;
rctinere.
formar». // V.p. so acco- v.t.
conscioncioso, adj. religiosas,
cero, cornpcrire.
scire; consideração, a.f. considera-
modare, se fingero. n.itm; pitis.a.um;
conhecimento, s.m. notitia. vcrus.a, tio.onia; cautio.onis; res-
conforme, adj. similis.e; con- nntio.onis; agniuo, um ; castus,a,um. poctus.ua.
ao;
gruens.entis. // Prcp. so- cônscio, adj. consciua.a.um.
onis; 8cientia,ao. considerar, v.t. considerare,
cundmn (ac), pro (abl.) snspicari, couscrito, adj. e part. cona-
confortar». conjecturar, v.t. apectaro; aeatimare, reve-
confortar, r.t. oriptus.a.um.
corroborare, opinari. prapspntire. rerí.
confirmare, conjugatio, connecuçâo, s.f. impetratio, considerável, adj. notabilis.e;
conjugação, p.f.
firmare. mhíh consccntio.onia.
unis: declinatio.nnis. ; insiumis.e ; magnus.a.um
confortável, adj. delicatus.a, eonjugalis.e; coutiocutlvo, adj. continuufl, ingena.entia.
conjugal, adj.
um; cominodua.a.nia, connubiaiis.e. consignação, depositio,
innrltalis.c; a.uin ; continuntus,a,um. s.f.
conforto. B.m. cominoditates, declinaro, flec- eunMOKutiite, adj. V. conse- onia depositum.i.
conjngar, v.t. ;

,un '
. . . i qtlonte. // Por conseguin- consignar, v.t. consi^nare.
coi- tere.
confrade, s.m. sodalis.is; to: loc. adv. ergo, igitur,
lega.ae. cônjuge, s.m. eonjnx.ugi». consistência, s.f. crasaitudo,
conjugação, s.f. conjunctio, Itftquo, idoo, qnnre, qua- inis; soliditus.atis stabi-
confraria, s.f. sodalitas.atis; ;

onis; copnlatio.onis. propter. litas.atis.


colleginm.il j corpua.oris.
— — CON
20N — i 1 — CON
CON 100
consumar, v.t. consummare, contentar, v.t. satisfacere.
consistente, adj. coactus.a.um; constar, v.i. constar*?, patere, absolvera, perfieere, per- probari. // V.p. acquiea-
so!idus,a,nni; stabilis.e. liquet; ccnsiatere. petrare. cere, satisducere.
constelação, s.f. sidus,eris. cunsumir, consiimere. ab-
v.t. contente, adj. contentas,a,um
consÍ3tlr, v.i. consistere, cons-
consternação, B.f. consternatio, aumere; conficoro; exure- gaudens.entis ; laetus,a,um.
tare, poni, versar!, •
consisto- onis; pavor.ons. ro; macerare. // V.p. con- conter, v.t. continere, coer*
consistório, B.m.
consternar, v.t. cunstemare, sumi, absumi; tabcscore, cere, oohibcre, reprímere.
rinin.ii.
percollere, exauímnre. confiei.
consoante, adi. coneordabilís, // V.p. se snstinere.
consumo, s.m, consumptio,
e; consonua.a.um. // Prcp. constituição, s.f. ronstitutio, contérmino, adj. contnrminus,
onis r jsuinptio.onis.
V. conforme.
;

onis; instituitio.onis; cons- consumpção consunção, a, um.


consoar, v.i. consonarc. ou
titutum.i. consumptio, contestação, s.f. contentio,
consócios, li. s.f. labes.ís;
consócio, s.m. constituir, v.t. coostituere, onis; controversia.ae; lis,
onis ; exust io.onis.
consogro, s.m. consoeer.cri. facere; componcro; crearo. tis.
consolação, s.f. cousolatio, constranger, v.t. cogcro, au- conta, s.f. ratio.onis; sum- contestar, v.t. infitiari. ne-
onis; antatinin.ii; levatio, bígcre, adigero. ma,ae. garo. // V.i. contendera,
constrangimento! b to, coerci- coutabilídade, a.f. raticnes,
onis; ollevampntum.i. litigare.
consolar, v.t. consolar!, leni- tio.onis ; pndpr.oris. nm. contextura, s.f. contextus.us;
re, recreare, solari. // V.p. constrictio,
contacto ou contato, s.m.
tcxtura.ae; structura.ae.
constrição, s.f.
contactus.ns ; attactus.us contiguns.a,
se consolarí. ouíb. contíguo, adj.
consolatório, adj. consoiato- contagio.onis.
constrlngir, v.t. tonstringe-
contágio, s.m, contagio.onis;
um; continens.cntis; junc-
rilis.a.um. ro. - • - tus.a.um.
consolidação, s.f. conaolídaUo, aedificatio, contagmin.ii; pestilentia.ae.
construção, s.f. continência, s.f. cunlinentia,
onis; gIutinatio,onÍs; con- contagioso, adj. pestílens,
onis; structura.ae; cxstruc- ae; abstinentia,ae; tempe-
firinatio.onis. contagÍ0BUs,a,uin.
tio.onis. rantia,tie.
consolidar, v.t. consolidar*. contar, v.t. narrare, enar ra-
construir, v.t. construere, continente, adj. centinena,
solldare, stabilire; gluti- ro, referre, numerare, com-
uedificare, fabricar!, fabri- entis; abatmens.entis. //
nare; firmare. care. putara.
consonância, sJ ; concentua, contemplação, s.f, contempla- S.m. continens,entia.
conao* construtor, s.m, slructor, continuação, s.f. continuatio.
us; conBunaniia.ae ; tiu.onls ; consideratio.onis
natio.onis. oris; fabrícator.oiis; aedi- meditatio.onis. onis; pprseverantia.ae; se-
consórcio, s.m. consortium.ii. f icator.oris. ries, eí.
contomplar, v.t. contemplari,
consorte, s. 2 gên. consors, consubstancial, adj. consubs- continuar, v.t. persequi, per-
considerar?, spectare.
tis. tantialis.e. spverare; continuare. //
contemplativo, adj. contera-
conspícuo, adj. conspicans.a, consubstancialidaâo, s.f. con- V.i. pcrjçere.
píativus.a.uni.
nm. substantiaHLaa.atiB. continuidade, s.f. continua-
conspiração, s.f, conjnratio,
contemporâneo, adj. aequalis, tio.onis ; perpetuitas.atis
consueto, adj. consuetus.a.um. e.
onis ; conspiratio.onis. serics.eí.
cônsul, s.m. consul.uliB. contenção, a !. conlentio.onia;
conspirar, v.i. conapirare,
consulado, s.m. consulatus.us. controvérsia, ao. contínuo, adj. continiius.a,
conjurare, consentire. consularis.e.
conspurcar, v.t. conspurcara,
consular, adj. contencioso, adj. contentio- um; porpetuus,a,uiii; assi-
consulta, s.f. consultatio.onis; siis,a,um ; controversas, a, duus.a.um.
constância, B.f. constantÍa*,ap; dpliberatio,onis reapon-
perseveran- ;
um. Contorção, s.f. distortio.onis;
f irmitas.atis ;
aum.i. contender, v.i. contendere, depravatio.onis.
tia.ae.
consultar, v.t. consulere; ins- ambigere, concertare, ri- contorcer, v.t. V. torcer,
constante, adj. constans.antis;
pertinax.acis. picere; (fig.) perpcndere. saro., contorno, s.m. circumseriptio,
f irmuB,a,om ;
Constantinopla, Geogr. Cons- consultor, s.m. consultor.oris. contentamento, s.m, gaudium, onis; circuitus.us; aiubi-
tantinopolis.is ; Byzantium, consumação, a.f. consumma- ii; voluptas.atis. tUB.US.
a tio.onis; effcctio,onis.
OON — 102 — CON CON — 103 —
contrição, a.f. contritio.onie converter, v.t. convertere, coração, a.m. cor.dis; (fig.)
contra, prep. contra (ac.), ín
(ao.),advcraus ou adver- paenitentin.ae. mntare. // V.p. se conver- animua.i; amor.oris; pec-
tere, imitar!. tnB.orÍB.
Eum (ac). contristar, v.t. contriatare.
convés, a.m. fori.orum; atega,
contração, a.f. contractua.iiB. coragem, a.f. fortitndo.inli;
contrito, adj. contritua.ft.um.
contradição, a.f. contradictlo, ae; tabutatum,i. aDimus.i f irmitas,atis.
controverso, adj. controveraua,
;

onia diacropantia.ae. convexidade, B-f. convexítas, corajoso, adj. fortis.e; animo-


;
a. um.
contradizer, v.t. refellere, re- at>e. Bua.a.nra stenuus.a.um
controverter, v.t. controver- ;
convexo, adj. convexus.a.um audene.entiff
darjrnere, contradicere. sari (de aliqua re). gibbua.a.um. coral, a.m. corallium.ií.
contrafeito, a-1j. invitus.a.um. contumácia, *.f. contumácia. //
convicção, a.f. fides,el; cons- Adj. choricua.a.um.
contraído, part. contractas, a. ae; obstinatio.onis; porti-
cientia.ae ; persnasio,onÍB. corar, v.t. colorare. //
um. nacla.ae. V.i.
contrair, v.t. contrahert;, ads- convidar, v.t. vocare, invi- rubere, rubescere.
contumaz, adj. contumax.ois;
tringere. // V.p. contrahi. tare. corça, s.f. cerva.ae: damma,
nbsena.entis.
contrapeso, s.m. aequipon- convir, convenire, consen-
v.i. ae.
contns&o, e.f. coutusum.l; componnre, constitue- corcova, e.f. gibber.ería; gib-
diuin.ii; (fig-) compensa- tirei
suggillatio.onis. re, paciBci; decet. biia.i; glbba.ae.
tiOiOnis.
contraposição, s.f. oppositio, contuso, adj. contusus.a.um convite, s.m. invitatio.onia; corda, a.f. fnni*,i«; réstia,!»;
onis ; objectns.ua. euggillatuB.a.um. vocatio,nnls. caiadromos.í.
conviva, a.m. conviva.ae. cordão, a.m. fnniculus.i; rea-
contrariar, v.t. adversar!; convalescer, v.i. convalescera,
convocação, s.f. convocatio,
impedere. // V.p. repugna- convenção, s.f. conventio.onia;
ticula,ae; línea, ae.
onis.
re. pactio.onia; conventum.i cordeiro, s.m. agnus.i.
convocar, v.t. convocare, ad-
contrariedade, a.f. dissiden- contractua.ua. cordel, g.m. ftmiculus,!; re-
vocare, vocare.
tia,ae; repugnantia.ae; dií- convencer, v.t. perstiadore; esticula,ae ; linea.ae.
convulsão, s.f. convulslo.onis.
ficuItaa.atiB. convincere aliqueni (rei on cordial,adj. verua.a.um; be-
cooperação, s.f. opera.ae; au-
contrário, adj. contrarius.a, ro). nignua,a,um.
convencido, part. o adj. per- xilíum.ii adjiimentum.i.
n ih ad vcTBnH,a,um ; ini- ;
cordilheira, s.f. jugum.i.
cooperar, v.i. adjuvare.
;

micns.a.nm; nocens.entía. Buasus,a,um ; con victus.a,


cooptação, a.f. cooptatio.onia. co-róu, s.m. correua.i.
contra-senna, tesscra.ao.
a.f. lim.
cooptar, v.t. cooptare. corifeu, s.m Goryphaoua.i.
contraste, a.m. oppositio.onis; conveniência, B.f. convenien-
coordenação, s.f. ordinatio, coriscar, v.i. ínlminam.
contrarinin,ii; dis símil ítu- tia.ae; cognatío.onis; con-
onia; ordo.inís. corisco, a.m. fulmen.inía.
do.inis. gruentia.ao.
coordenar, v.t, ordinare, di- coriza, s.f. coryza.ae.
contratar, v.t. coutrabpre, pa- conveniente, adj. aptus.a.um; córnea, s.f. comu.us.
convsniens.entis ; consen- gerere, annectere, copula-
cisei. corneta, s.f. cornn.us.
commodus.a, r>.
contratempo, a.m. cssus.ns. taneus.a.uin :

corneteiro, a.m. cornicen,


coorte, a.f. cohorB.tia.
contrato, a.m. pnctio.onis; um; idoneus,a,um. copa, s.f. cellarium.ii; cacn- inis.
pactum.i contractus.us;
;
conventículo, a.m. conventi- corno, a.m. cornn.na.
culnm.i. men.inis.
conventio.oniB. coro, s.m. chorus.i.
cópia, s.f. copia.ao; exem-
contravenção, s.f. dulíctum.i. convento, a.m. monasterium, plar.aris. coroa, s.f. corona, ae; diade-
contraveneno, a.m. antido- íi; coenobium.ii. copiar, v.t. describore, pers- ma. Mis.
turn.i. convergir, v.i. converjíere. cribere; effingere; imitari. coroar, v.t. coronare; cinge-
contribuição, a.f. contributio, conversação, a.f. collocutio, ^opioso, adj. copiosus,a,um; re, circumdare.
onia; tributum,i. onia; colloquhim.ii; sermo, nber.eris. corografia, a.f. chorographia,
contribuinte, a.m. atlpendia- onis. copo, a.m. poculum.I; acy- ae.
rius.ii. conversão, B.f. çonversio.onia. phus.i; cálix, ic-is; cyathua.i, corõgrafo, a.m. chorogra-
contribuir, v.i. contribucro; conversar, v.i. loqui, colloqui, *0r, s.f. color, orís; piginen- pbus.i.
conferre, prodesse. Bermonicari. tnm,!. corola, a.f. eorolla.ae.
cos — 10 4 — COR COli — 1 5 - CRA
corol- corretagem, a.f. cociatria.ao; cortejo, s.m. comltatus.us; cote, s.m. cos.cotia.
corolário, s.m. (mal,)
cocionatura.ae proxeneti- 8tipatio,onis. cotejar, v.t. comparare, con-
lariuui.ii. ;

corpete, s.m. thorax.acia. cum.L cortês, urhanm*,a,um


ndj. ferro.
coneto. adj emcndatus.B.um humanus,a,um; comÍ8,e; cotovelo, s.m. cubitus.i.
corpo, s.m. corpus, orla.
corporatus.a, rectns.a.uin; elegans.antiH. civilis.e. cotovia, s.f. alauda,ae; ga-
corporal, adj.
cor- corretor, a.m. proxeneta.ae; cortesão, s.m. aulicus.i. leritus.i.
um; corporeuB.a.um ;

intercusaor.oria eocio.onis cortesia, s.f. urbanitas.aiis; coturno, s-m. cothurnus.i.


poralls.e. ,

corporalidade, s.f. eorporalí- corri.'Ctor,oria. huijianitas r ati8 ; comitaa, couraça, s.f lorica.ae; tho-
corrida, s.f. cursus.us; cur- atis. rnx.cís
tas.atis. , ; pectorale.is.
corpuJi'DtÍa, sfu.onla ; cursura.ae. cortiça, a.f. cortex.icia. conrama, corin.orum.
corpulência, a.f. s.f.
ao. corrigir, v.t, emendaro, ex- cortiço, s.m. alvearium,ii ; al- conro, s.m. conum.ii.
corpulento, adj. corpulí;nlus, purgare, caatigare; corri- vcare.is; nlvcus.l. couve, a.f. caulis.is; brasslca,
a, um. gere. // V.p. corrigi, corticoso, adj. cortleosus.a, ae.
corpúsculo, a.tn. corpusculum,i. corrimento, s.m. fluxus.us. um. couve-flor, s.f. cyma.ae ou
cerração, s.t correctio.onís; corroborar, v.t. corroborara, cortina, s.f. velum,i; aulae- atls.
omrndatío.onis ; castigalio, roborare, confirmare, fír- nm.í. cova, s.f. fossta.ac; sulcus,
onis; pocna.ae. mare. coruja, s.f. noctua.ae, us; scrobia ou scrobs.ia.
corroer, corrodere,
v.t. ero- coniBcaineu, côvado, s.m. cubitus.l; cubi-
corredor, a.m. cursor, oris; coruscação, s.f.
dere, rodere. inis. tnm.i.
mesaulos,!. corromper, v.t. corrnmpere,
babe- corvo, a.m. corvus.i coras, covil, s.m. cubile.is; antrum.i.
lorum.l; ;

correia, s.f. infiecro, vitiare. // V.p. acis. côvo, adj. V. côncavo. //


na,ae. c^rt-unipi, vitiarí. consucre, S.m. nassa.ae.
s.m. cursor.oris; coser, v.t. auere,
correio, corrosão, s.f. erosio.onis; ro- femen.
transuere. coxa, s.f. femur.oris;
nuntius.n ; tab<;IlariuB,ii.
Bio.onis. cosmografia, s.f. cosmogra- inis.
correlação, s.f. convoníentia, corrosivo, adj. corrosiviia a, (
phia.ae. coxear, v.i. claudicara.
ae; cognatio.onis; compa- um; rodonB.entis erodena, ;
cosmógrafo, s.m. cosmogra- coxim, s.m. pulvinus,!.
ratio.onia. fntis. phus,i. coxo, adj, claudus.a.um;
corrente, adi. currens.entis; corrução on corrupção, a.f. cosmopolita, a.m. mundanus.i. claudicaDS.antis.
enucleatus.a. corruptio.onis ; tabes.is clivus.i; ora,au;
fluens.entls ; costa, a.f. cozedura, B.f. coctura.ae; co-
flumen,inis; adulteratio.onis. tergum.i;
um. // S.f. litUB.oria; (pi,) quitatio.onis; cxcoctio.onis.
curaus.us aestus.us.
;
corinto ou corrupto, adj. cor- dorsum.i.
ruptus,a,um ; vÍtio5us,a,nm cozer, v.t. coquere, decoque-
correr, v.i. cnrrere, cnrsare, costado, B.m. costae.arum.
tabidus.a.um. ro, concoquerc, excoquere.
volare. ruere, corripere ae; costal, s.m. onus.eris.
errare; manaro, costoar, v.t. leffere, praeterl-
cozinha, B.f. culina,ae; co-
vagari, corrntor ou corruptor, s.m.
quina, ae.
fluere. // V.t. perourrerc, corruptor.orís; viliator.orís. re, radere, premere, •
cozinhar, .v.t. coquere.
seqnl. 1

Córsega, Geogr, Corsica,ao. costela, s.f. costa, ao (em ge-


cxcursio.onis; cozinheiro, B.m. coquus.i.
correria, a.f. cortadura, s.f. soctio.onis; ral, no pl. costae.aruui).
excuraus f U8. crânio, s.m. calvaria,ae; cal-
incursio.onis ; incisio.onis inciaura.at; costumar, v.t. aolere.
;

costume, s.m. usus.ns; mos, va.ae.


correspondência, a.f. conve- ca(isura,ae. crápula, s.f. crápula, ae.
nientia,ao; ratío.onis; con- cortar, v.t. secare, excídere, ris consuctudo.inia.
;

costura, s.f. autura.ae. crapuloso, ndj. crapulosuB.a,


&uetudo,inis; litterae.arum. entidere, abscidere, incide-
costureira, a.f. sarcinatrix, um; spureus.a.um.
correspondente, adj. conve- re. // V.i. secare. crassidão, s.f. craasitudo.lnia;
niens,entia; consenticns, corte, s.io. cuosio.onis; de- icis; vestifica.ae.
cota, s.f. lorica,ae; rata pars; crassícas.atis.
entis. sectío t onis; cao8urB,ac;
amputatio.onis. vectigal.alis; parB.tis. crasso, adj. crasaus.a.um.
corresponder, v.i. rospondere,
côrte, B.f. aula.ae; eomitatut, cotão, s.m. lanugo.fnis; Iana, crástino, adj. crastinus.a.um.
congruere; convcnire, con-
na; (pi.) conventuB.ua. ae. cratera, s.f. crater.êri».
sonare, quadrare.
CBA — 106 — CRI CRI — 1 r — cum
cravar, v.t. T. pregar; defl- criada, a.f. ancilla.ae; ancil- cristandade, a.f. christianítaa, cruzamento, a.m. decusBatlo,
gcra, infigere, adigere, de- lula.ae; íamula.ae; minis- atia christiani.ornm.
; onis.
mergere. tra,ae. cristão, a.m. christianua,!. // cruzar, v.t. decussare; trans-
craveiro, s.m, dianthna,!. criadagem, s.f. familia,ae; Adj. christianuB.a.um. gredi.
famulitíum.ii. cuba, s.f. cupa.ao; labrum.I;
cravo, B.m, diantbua.i; fu- cristianismo, s.m. christianis-
criado, part. crestua.a.um; lacus.ua.
runculus,i. V. prego, mns.i,
generatUB,a,nm. // S.m. cúbico, adj. cubiciia.a.nm.
cravo-da-lndia, s.in. caryophil- critério, a.m. judiciam, íi.
f amulns.i ; minístcr.trl. cubículo, s.m. cubiculum,!.
lon.i. critica, a.f. judicium.ii; vitu-
crédito, s.m. creditum,i ; ac- criador, B.m. creator.oria cúbito, s.m. cubitus.i; cubl-
inventor.oris ; auctor.oris. porat io.onis censura, ne.
;

ceptuin.i; expensum.i; fi- tum.i.


criticar, v.t. vituperare, ro-
des.ei; gratia,ae. criança, a.f. infims.aniia (até cubo, a.m. cubua.i; quadran-
7 anua) puer.ri (de 7 a
prehendere ; judicare.
credo, a.m. aynibolum.i. ; tal.alis,
15 anoa). critico, adj. crisimoa.on ; cri-
cuco, coculus.i;
a.m. coceyx,
credor, a.m. credUor.orÍB, criancice, ticus.a.um; difficílis.e; an-
a.f. puerllitas.atis; ygis.
credulidade, B.f. credulitas, pueriUa.orum. cfps.eipitis. // S.m. cri- cuidado, s.m. cura.ae; dili-
atia. criar, v.t. crearc, generare, ticus.i ;
jndex,icfs; censor, gentia, ae ; accurat]o,onia
crédulo, adj. credu]ua,a,um. procreare; inatituore; gig- oría. opera, ae; mnnus,eris; mi-
creme, s.m. fios lactis. nere, parere. crivar, cribare, cemere;
v.t,
nÍBterium,li. // Adj. aceura*
cremor, a.m. creuior.oría. criatura, s.f. creatura,ae; rea eonfodcre, fodero. tus, a. um compôs it na, a, um.
;
crível, adj. credibflis.e; ve-
crença, a.f. íidea.ei; opinio, croata. cuidadoso, adj. aedulus.a.um;
risimilis.e.
o iil a. crime, a.m. crimen.inis; sce- diligons.ontiB; curioaus.a,
crente, adj. piua,a,um; ere- lus,erÍ8 ; f acinua.oria,
crivo, a.m. cribrnui.i; crlbcl-
lum.l. um.
dulus.a.um. criminação, a.f. criminatio, cuidar, v.t. curare; aceurare,
crocitar, v.i. crocire.
crepitação, s.f, crepHus.us; onis; crimon.inis. polire.
sonitus.us. crimínalía,e. crocodilo, B.m. crocodilus.í.
criminal, adj. cujo, pron. rei. cujus; quo-
crepitare, cre- crónica, a.f. chronica.orum;
crepitar, v.i. criminar, v.t. crimini verte- rum; quarum.
pare. fnTiia.ao; rumor.oria.
re, exprobrare. culinário, adj. coquinarius.a,
adj. subobscn- crónico, adj. chronicus,a,um;
crepuscular, criminoso, adj. sceleratus.a, um; culinarlua,a,uni.
ruB.a.um; aublustrla.e. scelestus.a, vetiiH,eris ; tardns,a,uin.
um; sons.tis;
crosta, s.f. (med.) acabritia, culminante, adj. summus,a,
crepúscalo, s.m. crepuacnlum, um. // S.m. sons.tis.
i; âiluculum.i. pílus.i; juba.ae; ae; Bcabritic-s.oi ; testa, ae. um.
crina, a.f.
crer, v.t. e i. credere, aecre-
cru, adj. crudua.a.nm ; ru< culpa, s.f. culpa, ae; peces-
coma.ae.
dis.e; acerbu5,a,um. tum.i; crimen.inia,
dere; exístimare, suspicari. cripta, a.f. crypta.ae.
crescente, adj. crescens.entis; crucificação, s.f. crucifixio, culpar, v.i. aceusare, incu-
crisântemo, a.m. chryaanthe-
accTesct?ns,entÍ8 ; lonatus, oii is; crux.cis. sare.
mum,i. cruel, adj. crudelis,*»; ínhu- cultivador,
a,uni. • diacrimon, s.m. cultor.oris;
crise, s.f. críais.ía;
crescer, v.i, creacere; gran- manus.a.nm ferus.a.um;
a^ricuilor.oris.
inia.
descere, pubeseere, exire, chrísma.atis. atrox.ocis; aaevu8,a,um. cultivar, v.t. colere; excolere,
crisma, a.m.
angeBcere. crueldade, s.f. erudelitaa.atis; erndiro,
crispar, contrahere.
v.t. //
sae vitía.ae ; feritas.atia culto, s.m. eXGultuB,a,uro;
crescimento, a.m. In crem en- Y.p. contrahi.
atrocitas.atis. cultus.a.nm. // S.m. cul-
tum.i; accretio.onia; anc- crista, s.f. crista.ae; juba.ae.
crueza, 8.f. cruditas.atia. tua, ua; ritus.ua.
tus, us. crista-de-galo, a.f. alectorolo-
crêspo, adj. criapua,a,um pliua.i. crustáceo, adj. crustatus,a, cultura, s.f. cultura.ae; cul*
criapulus.a.um. cristal, a.m. crystallus.i. um. // S.m. pl. crustata, tiia.ua,
crestar, v.t. adurere. cristalino, adj. cryetallinua, orum. cume, a.m. calmen.inis; aum-
criação, a.f. procreatlo.onie; a.um; vitreu8,a,um. // eiuz, B.f. crux.cia; decuasia, : :.:....'!; fasUgínm.ii ; ver-
creatio.onia inventa.orum. 8.m. lumen.inis. ia. tex.icia.
;
— 108 — CUT
cumeeira, a.f. cnlraen.iniB; cnrso, a.m. curaua.us; decur-
fastigium.li. aus.us; iter.ilineria; cur-
cúmplice, B.m. particepa.cipis; riculum,! ; pracleelÍo,onia.
consclus.ii bgcíub.íí; adju-
;
cursor, s.m. curaor.oria.
tor.oris. curtido, part. subootus.a.um;
cumprimento, s.m. peractío, mace rattis.a, uni.
onis; exactio.onia; gratula- curtidor, s.m. coriarias.ii.
tio, onis; salus.ntis. curtir, v.t. subigere; mace-
cumprir, v.t. çorficere, eff i- rare.
c^ro, exsetfui; pcrficore, curto, adj. brevis.e; parvus,
implere. a.uin; toiiguus.a.um ; (fig.) dactnico ou datOico, adj. dardo, a.m. teluin.i; jacu-
cumular, v.t. cumularo, one- ImbuB.etis. doctylÍcus,a,nm. lum.i.
ra re. data, s f dies,ei; tcmpua,
curva, a.f.fioxura.ae. dactilo, s.m. dactylus.i. .

cunha, B-f. cuneus.i. oria.


curvar, v.t.inflectere, flocta- dádiva, s.f. munuB.erís; do-
cunhada, s f glos,gloria; fra-
. dativo, s.m. dativus.i; dati-
re, curvare. // V.p. ae num.i.
tria, ae.
fiectere, curvar!. dado, part. e adj. datua.a, vua casus.
cunhado, s.m. ipvir.Iri; fra- de, prep. de (abl.), e on ex
nm; donatns.n.iuii conccs- ;

ter.tria. // Part. signatua, curvatura, a.f. incnrvatio.inis;


aua,a,um. // S.m. tessera, (abl.). a ou ab (nbi.). Nao
a. um. f lexus, us ; curva Lura, ae. se verte qunndo precede
ae; tahis.i; taxiilus.i.
cunhar, v.t. cudere, ferire aes. curvo, adj. curvus.a.um; in- dador, s.m. dator,oris; dona-
um oposto; p. ex., a ci-
cunho, a.m. forma, ae; nota, cnrvua.a.um ; recurvua.a, tor.oria.
dade de Roma: nrbs Roma.
ae. um. doado. s.m. decanatus.ua;
daí, eontr. prep. de e adv.
Cnpido, np. Cupido, inis. cuspir, v.i. scrcare, nxscrra- aí inde.
dccanía.ee.
Cúpido, ftdj. cupidus.a.nm; re, spuere, despuere; Bpu- adv. deão, s.m. dccanus,i.
dali, contr. prep. de e
avidna.a,tim avarus.a.um.
: tare. ali íllinc. inde. debaixo, adv. sub ter, infra,
cúpula, s.f. tliolua.i; petasus.i. cuspo, a.m. saliva.ae; apu* iaferius. // Debaixo de:
cura, s.f. curntio.onis; sani- tum.l.
dama, s.f. domina, ae; matro- loc. prep. aub (abl. ou ac. ),
// S.m. na, ae. snbter (ac), infra (ac).
taa.atis; salus.utiB. custa, s.f. sumptus.us; im- dança, sall»tÍo,onis; sal-
s.f. debalde, adv. frnstra, ncquic-
cnpcllanuB,i. prensa.ae; (pl.) judiciarii
tutor.oris; tatus.ua; tripudium.i; (pl.) Quam ou nen.uidQ.uam, in-
curador, a.m. sumptus. choreae.armn. caasum.
curator.oris. custar, v.i. constare, Btaro;
curatio.onis; dançar, v.i. saltare, moveri, debate, B.m. contentio.onía;
curadoria, s.f. siunptui esse; grave ou
B-altitare, tripudiare. certatio.onis lis.litia; cer-
tutela.ae. acerbum esse. ;

curar, v.t. aanaro, mederi, dançarina, s.f. Baltatrix.icis tamen,in!s.


custo, s.m. pretium.ii. V. ludia.ae.
medicar!. // V.p. aarari. dificuldade, debater, v.t. agitare, dispu-
depelli, tolH. dançarino, s.m.
saltator,oris; tare, disceptare, jactare.
custódia, s.f. custodia. ae. lidius.ii; hÍBtrío.onis.
curato, s.m. curia,ae. debicar, v.t. delibare.
custoso, adj. carus,a,um; pre- dano, a.m. damnuin.i; detri-
curável, adj. sanabUis.e. débil, adj. infirmus.a.um;
tiosuH.a.uin; aumpíuosua.a, menteum.i; malum.i; inju-
cúria, a.f. euria.ae. fractus.a.nm ; d<?bilia,e; im-
curiosidade, a.f. curiosilas, uni. V. difícil, ria, ae; fraus.dis. becillna,a,um.
atis.
cutelo, B.m. culter.tri. danoso, adj. damnosns.a.um;
cutícula, s.f. cuticula.ae, debilidade, s.f. debilitas, atis;
cnríoso, adj. curiostis,s,um._ detrimcntosns.a.uni.
cutilada, s.f. vnlnua.eria. imbecillitaa.atis; infirmi-
curral, a.m. stabulnm.i; ovi- dar, v.t. dare, largiri; ml- tas. atis.
caulacarum. cútia, s.f. cutis.ia.
le.ia ; niatrare, praestarc; offerre; debilitação, a.f. debtíitatio,
tribucro. onia.
dardejar, v.t. jaculari, vibra- debilitado, part. fractua.a,
re, tarquero. nra; aolutua.a.um.
DEB — 110 — DEC — 111 — DEF
decompor, v.t. aolvero, dís- dedicar, dedicare, dlcare,
v.t.
debilitar, v.t. debilitar*, atte- decidido, adj. part. e adj. de-
ctsns.a.um ; decretua.a.nm solvere. // V.p. resolvi, consecrare; devovere, addi-
miare, infirmare, fraupere. putescere. tabescere. cero. // V.p. deserviro, se
debruçado, adj. pronua.a.um; slatatus.a.um; certns.ft.um.
decidere, decomposição, s.f. solutio, addicere, se dedore.
in ventrem pronua. decidir, v.t. e i.
unis; dissolntio.onis ; cor- dedicatória, a.f. nuncupatio,
debrnçar-se, v.p. proeumbore. dirimerc, decernere; judi-
rnptio.onis ; putredo,inÍ8. onis.
debrum, a.m. limbus.i; laei- core; statuere,
explicatio, decoração, b.í. ornatio.onis. dedignar-se, v.p. dedignari.
decifração, a.f.
nia.ae. decorar, v.t. decorare, orna- dedo, a.m. digitus.i; digitu-
debalba, s.f. tritura, ae. onis.
cxplicator, re. exoroare. lus.i.
adumbrare, de- decífrador, a.m.
debuxar, v.t.
decoro, s.m. decorum.i, dedução, a.f. deductio.onis;
oris,
lineare. decoroso, adj. decorus.a.um; demonstratio.onis ; con-
decifrar, v.t. explicare.
debuxo, s.m. adumbratio.oms ord. decimua, decens,enl£a; conveniens, clusio.onia.
delineatio.onis. décimo, num.
entia. deduzir, v.t. deducere, deme-
a,um.
década, s.f. dccas,adia. decorrer, v.í, efflnere, tran- re; inferre, colligere.
(rerum) m- decisão, e.f. deeretum.i; Ju-
decadência, a.f.
sire, praeterire, procedere. dofecação, s.f. defaecatio,
dicium.ii ; audácia. ae.
clinatio.onis. de cr emento, onia.
decisivo, adj. deeretorius.a, a.m. riecremen-
decaído, part. e adj. dejee- tumJ dccroscentia.ae. defecar, v.t. defaecare. //
tus.a.am ; inclinatua.a.uin um ; ultiiniis,a,um. ;

VA. cacare.
declamação, a.f. drclamatio, decrépito, adj. decrepitus.a,
infraetus,a,um. nm. defecção, s.f. defectio.onia
concidere, deci- onis; prommtiatio.onis,
decair, v.i. docrescente, adj. decrescena, transit)o,ouis.
dere, cadere, prolabi.
declamador, a.m. declamator, defectivo,
pntis. adj. defectivns,»,
oris clauiator.orifl.
decálogo, a.m. decalogufi,!. ;

decrescer, v.i. decrescere, mi- um.


declamar, declamare,
v.t.
decano, a.m. V. deào. nuí, immimii. defeito, s.m. vitium.ii; ma-
decantação, transfuaio, prontintiare. // V.i. decla-
s.f. decretado, cula, ae.
mare, dnclttmítare. part. dccretns.a,
onis. nm. defeituoso, adj. vitiosns,a.nm
transfundere, declamatório, adj. deelama-
decantar, v.t.
toríus.a.um ; turfridns.a.iim..
decretar, v.t. decernere, san- mendosus.a.um; mancus^,
trajicere (in alia vasa), erre, sciscere. nm.
declaração, s.f. declaratio,
decapitar, caput abaci-
v.t. decreto, s.m. decretum.i; sci- defender, v.t. defendore, de-
onÍB; demintialio.onis; flíff-
dere (demore, praccidere) ; nificatio.onis, Mim.i ; consuHum.i. fensare, tneri ou tutari.
decollare. declarado, part. declaratns.a, décuplo, adj. decemplix.ioia. // V.p, se defendore, ae
decenal, adj. dccenms.e; òe- um; donuntíatus.a,um. // // S.m. decuplura.i. tuori, resístere.
cennalis.e. . .
Adj. manifestas, a,uni. docuria, s.f. decnria.ao. defendível ou defensivel, adj.
decência, s.f. decorum.i; ho- dffensibíliB.e.
nestaB.atis verecundia.ae- declarar, v.t. declarare, de- docurlado, s.m. decurionatua,
;

nnntiare, pronuntiare, aie> defensor, s.m. defensor,oris;


s.m. decenniuin.ii. UM.
decénio, tutor,oris ; patronus.i.
decens.entia; nificaTo; profiterí. docurião, s.m. decnrio,onis.
decente, adj. deferência, s.f. obsorvantia,
decorus.a, declinaçfto, a.f. inclinatlo, decurso, s.m, cursus.us; se-
honeatns.a.nm ;
ae; obeequíum.ii; honor,
verecundnB,a,nm. onia; declinatio.onia; fle- rii«a,ei.
um ;
dedáleo, oris.
adj. decemvira- xus.us. adj. daedalons.a.um,
decenviral, deferir, v.t. deferro, decer-
declinar, v.i. ae inclinare, dédalo, b.iii, lnbvTÍnthn8,i;
lis.e.
inclinare, decrescere, decll- nere, permittere. // V.i.
decanvirato, a.m. dceemvira- (flir.) ambagea.um. d'»ferre, concedere.
tiia.na,
nare, flectere. dedicação, s.f. dedicatio.oniB
declinabilis, defesa, a.f. defensio.onls;
decênvlro, a.m. decemvlr.iri. declinavel, adj. OOnâec ratio, onis; stndium, propnEmatio onis; advoca-
decepado, adj. e part. detrun- e; mobilis.o. II; vuluntas.atis.
t

declivitas.atis; tio.onis.
catua,a,iim; mutilatUB.a.um; declive, b.iu.
dedicado,
clivus.i.
adj. e part.
dedi- defeso, adj. vetitus,a,um ; pro-
decÍBua,a,um. acclivita3,atis;
decoctum.i; 0A1 ufi.a.um ; consecratus.a, hibitu.- ./;.:-! interdictus.a,
decepar, v.t. decidere, prae- decocçSo, s.f. ;

decuctio.onis.
Bn ;
dovotua.a.um. um.
cidere. amputara.
— IX DEL DEL — 113 — DEM
DEF
degolaçlo, delator, a.in. delator.orls. delir, v.t. diluere.
degola on s.f.
defesso, adj. dcfcseus.a.um. delegaçSo, s.f. delegatlo.onia; delirante, adj. dellrus.a.uiu
detrnncatio.onla; decollatio,
definiçlo, s.f. definitio.onis; delegatum,!. delirans.aniis; lyinphatus
descriptio.onis; finitio.oni». onis.
decollare. jugu- delegar, v.t. legare, inittere, a, um.
dogolar, v.t.
definir, v.t. deíiniro. descri- dclcgarc, deferre. dolirar, v.i. delirare; (fig.)
finirc, sta- Ian?.
bere, dicere; deformitas, deleitação, s.f. ou deleita- insanire, furere.
dogradaçao, s.f.
toore. foeditas.atis. raento, s.m. delectatio.onis; delírio, s.m. delirntio.onis;
defmitmis.a, aiis;
definitivo, adj. siiavitas.atis. delirium.ii ; (fig.) insânia
degradar, v.t. di-formare, de-
um ; dectetorius,a.um.
honestare, corruntpere. // deleitar, v.t. delectare. // ae.
deflúvio, á m. defluvium.ii. V.p. delectari, se obíectare. delito, s.m. delictum.i; peecB
V.p. prolflbi,
doforinaçSo, s.f. depravatio, doleitável, adj. delectabilis.e. tuin.i; maleíiciuni.ii; noxa,
degrau, s.m. gradua,us.
onis. degredado, part. e. adj. rele- dolével, adj. delebilis.c. ae.
deformar, v.t, d.-formare, de- deportatns.a, delfim, B.m. delphinus.i ; dei- delta, B.m. delta (indecl. ou
gatns.a.uni ;
pravnre. um. phin.inis. ae).
deformidade, e.f. deformitas, degredar, v.t, relegaro, «min- Delfos, Geogr. Delphi, omm. demagogo, s.m. plebicola.ae.
atis; pravitas.atla; foedi- demais, adv. niinis, niinlum
dare. doportare. dolgadeza, s.f. tenuitas.atis;
tas.atia. degredo, s.m. V". exílio; rele- exílitas,atis. nimiopere; prai-ter haec,
dofraudaçao, a.f. fraudatio, galio.onis; deporlatio.onis. delgado, adj. tcnnis.e; exilis, ad hoc, praeíerea.
onis. degustação, s.f. degustatio, e: subtilis.e. demanda, s.f. lis.lilis; causa
defraudar, fraudare
v.t. ou onis. deliberação, s.f. deliberado. ae; actio.onis; judicituti.ii
frustrari, dcfraudare. dogustar, v.t. degustare, prae- onis: consultatio.onis; sen- doinandar, v.t. litem intende
defrontar, v.i. adspoctare. liuslare. tentia.ac. re; agere; petore, require
rcapondere. // V.t. obsis- delcida, s.m. deicida.ae. deliberar, v.i. deliberare, con- re, exigere.
tero, oceuMSTO. deicola, s.m. deicola.ae. sultam; considero, demarcação, s.f. limilatio
defronte, adv. ex adverso, in deificaçSo, s.f. consecratio, deliberativo, adj. dolibcrati- onis; mctatio,onÍ8; finitio,
adversum, contra. // -De- vus.a.um. onis.
onis.
fronte de: loe. prep. con- deificar, v.t. deificare, consc- delicadeza, s.f. V. cortesia; demarcar,
mollitia.ae:
v.t. terminare, me
tra (ac), adverse- (ac). crare. infirmitas.atis. (ari.
deitado, part. jacrns.entis; delicado, adj. V. cortês; de- demasia,
defnmadnra, e.f. suffilio.onia; s.f. nimium.ii; ni
cubans.anlis; prostratus.a, lir.atus.a.um ; tener.cra, mia,ornm; nimietas.atis.
suffitus.us. erum
defumar, v.t. fnmigare, suf- um jactus.a.um.
;
;
subtilis.e. demência, s.f. dementia.ao;
delida, s.f. V. prazer; (pl.)
fumigare. deitar, v.t. collocarc (aliqnom amentia.ae; insânia, Be
lectum); Jacere. //*V-P- doliciae.amm voluptas,
; dementar, v.t. demenlare.
defunto, adj. mortus.a.um. in
n' is. demente, adj. demens.entis.
procumbere, rrcumbere, de-
// S.m. V. cadáver, doliciar-se, v.p. laetari re;
degelar, v.t. rcgelaro, solve- citiubere. demissão, s.f. motio.onis; eju
sino- delectari rc.
re (nivea). // V.i.
regela- deixar, v.t. relinquere, delicioso, adj.amoenus.a.um
raiio.onis.
lega-
ri_ liquesccre. re; pati, permittere; voluptariu8.a,um; amabi-
demitir, v.t. ex officio amo-
de-
degeneração, s.f. degeneratio, rei desernre. discedere; lls.e; suavis.e.
vere. // V.p. abdicare ae,
ponere, inittere. // V. p. deponcre.
onie. . dollmltaçSo, s.f. delimitatio,
degenerado, part. e boj. ae- sinere se, pati se. onis: deterinínatio.onis. demiurgo, s.m. deiniurgus.i.
gencr.eris; indignns.a.um. dejeção, s.f. dejectio.onia; dnllmitar, v.t. delimitare, ter- democracia, s.f. populns.i;
degenerar, v.i. degenerara, minnre. populi potentia ou impe-
cgestus.us.
desciscere; adulterari, vi- delação. s.f. delatio.onis. lol1neaç5o, s.f. delineatio, rinm.
tiari. unis. democrático, adj. popularis.e.
dolamber-se, v.p. se osicnta-
deglutição, a.f. haustus.ns. linUnear, delineare.
v.t. demoliçSo, s.f. demolitio.onis;
se jactare.
deglutir, v.t. glutirc, haurl-
re.
denunciar. dolluqttlr, v.i. delinquern. everaio.onia.
delatar, v.t. V.
re, deglutire.
— 114 — DEP HEI' — 115 — DER
DEM
dentifrício. s.m. dentifricium, e>b ou ex (abl.).
(abl.), e deprimido, part. e adj. de-
demolir, v.t. dirnere. demo- secundum (ac). // Depois pressus,a,um; collapau&.a.
lir! destruíra, distnrbare. dentro, adv. nitos, intra: in- que: loc. corij. poBtquani, um.
demoníaco, adj. daernonlscus, tro, iutrorsum. // Dentro posteaquam, cnm. deprimir, v.t. deprimere, de-
a.um; arrepticius.a.um. de: loo. prep. intra (ao,
depor, v.i. testifieari. // V.t. mittere; (fig.) detrahere
demónio, s.in. áaonion.onis: in (abl.). dt-ponere, jionere, reponere. de atiquo.
daemonium.ii; dinbulus.i. dentndo, adi. brocclma.a.nin.
deportação, s.f. relegntio.onis; depuração, s.f. puri-atio.onia.
denionstiaçSo, s.f. demonstra- denudar, v.t. nudarc-, denu- dr-portatio,onia. depurado, part. purgatus.a.
tio.oniB; argumcntuui,i; deportar, um; dcfnecatus.a.uiu,
dare. ... ,
v.t. deportara, re- (fig.)
confirmatío.onis. denúncia, s.l. delntio.onis legare, amandare. depurar, v.t. purgare; (fig.)
demonstrar, v.t. demonstrare. depositante, expurgara.
indiclum.ii. s.m. depositor, // V.p. purga-
probsre, mons-
. ,
ostendore, donunciação, a.f. denuntiatio, oris; depositnrius.ii. rl, defaecari.
trare. , onis; dcelaratio.onis. depositar, v.t. depnnore, com- deputado, s.m. legatus,!; ora-
demonstrável, adj. demonstra- denunciante, s.m. indox.icie; mittere, credere. tor.oris.
biliB.e. .
delator.oria; BCcnsator.oriB. depositário, s.m. depositarius,
demora, s.f. mora.ae; dilatio, deputar, v.t. mittere.
legaro,
denunciar, v.t. denuntiare, ii! custos.odis; sequeater, de repente, adv. repen-
onis; prolatio.onia. loc.
moran. declarare: deferre, indica- trís,
te, súbito, de improviso.
demorar, v.t. tardar?, depósito, s.m. depositio,onis;
demorari; diflerrc Profor- ro.
oflcrre, osten- depos)tum,i.
derivação, s.f. derivatío.onis;
V.p. no- deparar, v.t.
„, prolatare. // derc, intentare; incidere depravação, depravatio,
a.f.
deductio.onis; (graui.) de-
rari, cunotari,
tardare. clinatio.onis.
in ; reperire. onis; mtquitia,ae: libídlnes, derivar, v.t. derivare. deflec-
pcrturbare. //
demudar, v.t-
departamento, s.m. diocesls, nm. tere. // V.i. derivare; flue-
V.p. perturbar!, is ou eos; regio.oms. depravado, part. e adj. depra-
re, orirí.
denârio, s.m. deranus.ii. scrvltus.utis vatuK.a.nni ; Corruptus,&,nm derradeiro, adj. V. último,
denegaç&o, a i . ^
ne satio o"' 6 :
dependência,
conjunctio.onis;
s.f.
appcndix, inaluB.a,um. derramar, v.t. eííunden-, fun-
infitiatio.onia; neBatio.oms. depravar, v.t. porvertere, de- dere ; diapergere, spargere.
icis. _ ,
infi-
denegar, v.t. denegare, dopendonte, adj. obnoxms.a, pravare, corrumpere. // V.p. effundi.
tiari, ncgarc. , nu; subjectus.a.um. deprecaçío, s.f. deprecatio, derrear, v.t. deiumbarc; (fig.)
denominação, a.f. nomen.mis, depender, v.i. pendere (ex): oniB f rangere.
appellatio.onis; noraanatio, derredor, adv. circum, circa,
serviro (ftlicui). deprecar, v.t. deprecari.
deperecer, v.i. scneBcere,
ts-
deprecatõrlo, adj. deprecato-
circumcirca. // Em
derre-
denominar, v.t. denorninnre, dor de: loc. prep. circum
bescere. .,
rms.a.um.
nomiuare, nunoupare. depereclmento, s.m. senium.u, depreciação, s.f. vilitas.atis.
(ac), circa (ac). •
desig- languor,
denotar, v.t. denotare, consumptiu.onis; derreter, v.t. V. fundir. //
narei Indicare, declarare. oria.
doprociar, v.t. depretiare V.i. liqueacere, liquefieri,
depilar*, (rem); (fig.) detrectaro, Bolvi.
densidade, a.f. densitas.atis; depilar, v.t.
dt-|>rimere.
spissitas,ati8. s.m. dropax.acls.
derribar, v.t. V. demolir; de-
depllatorio. depredação, expilatio.onis;
eras- a.f. jicere, evertere, deturbare;
denso, adj. denaus.a.um :

deploração. s.f. deploratio, díreplio.onis; praedatio, dostruere.


eus.o.um ; spissus,a,um.
onis. onis.
dentado, adj. denlatus.a.um: v.t.
,
dcploraro,
...
la- derrlsão, s.f. irrisua.us; deri-
deplorar, dopredar, V. saquear, pi- sus.us;
dí-nticulatus,a,ura. deflere.
v.t. irrisio.onis.
nientari,
dentar, v.t. donte petere. depoimento, s.m. testimonium,
lhar. derrocada, s.f. ruina.ae; lap-
dente, r ui. dens.entia. doprossa, adv. celeriter, rapi- sua.ua.
ii- depositio,onis.
dentição, s.f. Jentltio.oms adv. post; P">atea, U, cito, propere; statim; derrogação, s.f. derogatio,
adj. denticula- depois, extempfo.
denticulado, de.
deinde. dein. // Depois onis.
I

tus.a.um.
loo. prep. post (ac). a on deyressão. s-f. depreisio.onis. I derrogar, v.t. (legi) dorogare.
denticulo, s.m. denticuina.i.
DES — 117 — DES
— 116 — DES
desalmado, adj. inhumanns.a, desarmar, v.t. dearmaro; exar-
adj. derogato- desacostumado, adj. desuefao- um; crudelis,e; saevua.a, maré.
derrogatório,
tus.a.um; deBnctus.a.um. um, desarraigar, v.t. exstirpare,
ríus,a,uro. _
V. ro- desacostumar, v t. deaueaee- desamarrar, t, o i. aolvere. eradere, evellere, excidere.
derrota, s.f. clades.ia.
re. // V.p. desueficri. de- desamparo, s.m. V. abandono, desarranjar, v.t. demovore
teiro, viagem, (do loco); turbare, con-
sueseere. desandar, v.i. rogredi, rolro-
vin-
derrotar, v.t. profligere, provocator, gradi. // V.t. rctroagere. turbare, pervertera.
ecre. superare, fugare, oD- desafiador, s.m. desarranjo, s.m. turbatio,
d Ge anexação, s.f. distractio,
torere. _ onis. onis; confusio.onis; per-
dermbar, v.t V. derribar, desafiar, v.t. provocare, de- turba tio. onis.
deaanesar, v.t. distrahero,
desabafar, v.t. detegere, no- poacere, laccssere, desarrazoado, adj. absurdus,
dividere.
daro, aperire ; OBtcndcre, dosafinaçSo, s.f. dissonantia, um; insipiens.entiB; in-
desanimado, part. e adj. af- a,
pnli-íaeere. ae. flictus.a,um; dcmissua.a, Bulsus.a.um.
desabar, v.i. corruere, ruere desafinado, adj. diasonus.a,
um; fractus.a.um. desarrazoamento, s.m. insi-
ou concidere: prolabi, labi, um; dissonans.antis. desanimar, v.t. frnngere. // pientia.ae; stultttia,ae.
Biiblabi. desafio, a.m. provocntio.onis. V.i. frangi, desarrazoar, v.i. dolirare, in-
dorua,a.nia; tra verba desipere.
desabrido, adj. desaforo, B.m. jmpudentia.ae; desânimo, s.m. animus frac-
aspcr,era,emm acerbus.a, ;
procacitas,atÍB; petulantia, tns. des arrumação, s.f. consufio,
um. V. violento, ae.
"
desanuviado, adj. innubilua.a, onis pcrturbatÍo,onis.
desabrigar, v.t. detegere, re- desagradar, v.i. dispheero, um; aerenas.a.um; aper- desarrumar,
;

v.t. V. desarran-
non placere; offondere. tus, a, um.
teE^re, nudare. jar.
desabrimeuto, s.m. asperitas, desagradável, adj. ini;ratus, desanuviar, v.i. e p. clares- desarticulação, s.f hixus.us;
duritas.atis; íncie- a. um; odiosns.a.um; in- cere.
atis; luxatura,ac; distractin.onis.
commodus.a.uni. desaparecer, v.i. evanescere:
mentia.ae. desarticular,
dehisccre, abire, se eripere; tolli, pe- v.t. luxare; ar-
desabrochar, v.i. dosagrado, s.m. oífensio.onis; ticulum extorquore; quas-
apcrlre. // rire.
se pandere, se oífensa.ne.
discidnim, desaparecimento, s.m. fuga. aare.
V.t. exíibulare. desagregação, s f.
desassombrado, adj. aprícus,
reverentiam dÍB50hitio,ouls. ae; abítti&.us.
desacatar, v.t. ii; n.urp,, // V. intrépido,
dissolvem, desapegar-se, ae diajun-
p.p.
clCUPre. desagregar, v.t.
des.c- gere, distrahi, divelli. desassombro, s.m. fiducia.ao;
desacato, s.m. irrevercntia.ac, desaguar, v.t siccar*.
.

invcrecundia.ao. care. // V.i. influcrc


m, desapertar, v.t. laxarc, rela- animus.i.
erumpere. currero, xam, remítt t're. desassossegado, adj. inqnics,
desacautelado, adj. improvi- efflurrc,
desapiedado, adj. irnmiscri- etia; inquietua,a,um; tur-
dua.a.um; incautua.a.um didabi, ao evolvere.
invonustns a, cors.dis; inclomons.entis. bidus,a,um.
impoidenB.entis. desairoso, adj.
desapiedar, v.t. o p. indura- (!<"- - o Rollicítndo,
nm; indecorus.a.umi inde-
j tm.
desacautelar, v.t. noa provi-
.- -:
.

re. inis; anxletas.atis; angor,


dere. V.p. non praeca-
// cens.entis. „,_ desapontado, deceptns.a,
arij.
desajeitado, adj. mcallidus.a, oris.
vero. .
mconside-
.-„ um ; írustatua.a.tun. desastrado, adj. incallidus.a,
desacertado, adj, um; ineptaa.a,um; laevus,
incousullus.a. desapontamento, s.m. frusta- um; ineptus,a,um; laevus,
ratns.a.uni; a, um.
de- tio.onis ; off (tnsa.ae. 8,11111.
desajeitar, v.t. deformare,
errare, falli, dosapontar, v.t, fruatarí. fal- desastre, s.m. calamitas.atis;
desacertar, v.i. pravaro.
fallere. lere, deciporo, dehidere. -.ia; vuluu»,eris; pia-
decipi, se desajudar, v.t. non auxiliar!, ga.ae.
V. desaprender, v.t. dediacere.
desacerto, s.m. crror.oris. non juvare, dejuvaro. obiivisci. desastroso, adj. calaraitosua,
tolice . ,
solus, desalento, s.m. V. desanimo, desarmado, adj. inerinis.e; a,um ; f uneatua.a.um.
desacompanhado, adj.
desalinho, s.m. inconcinnitas, ineriinis.a.um, // Part. de- desatar, v.t. solvere, nodum
a,um; incomltatus.a.um. atis; squalor.oria; ncgli- resolvere.
armatus.a.uin.
desacordo, a.m. discordia.ac
gcotia.ae.
repugnantia.ae.
— 118 — .OES i>ES — 119 — DES
DES descuido, B.m. negligentia.ae;
excalcoatus.a, descolorar, v.t. decolorari?..
inornatua, doacalço, adj. incuria.ae; socordia.ae.
desataviado, adj. desconfiado, adj. suapicioaua,
ft.um; nudus.a.um; aimplex,
um; discalceatus.a.um. a.nin; anspicax.aciB ; diffí- desculpa, a.f. excusatio.onis;
descansar, v.t. rcponnre, // causa, ae.
ícíb. . dens.cntis.
s.m. nuditas.atie. V.i. quieacere. auspicio, desculpar, v.t. excnsare; in-
desatavio, quies.etis; desconfiança, s.f.
descanso, a.m. dulgere. // V.p. se excn-
V. desalinho. onis; suapectio.onia; diffi-
lndiligentia, cessatio.onis. sare.
desatenção, B.f.
exonpratio.oma dtmtia.ae.
descarga, B.f.
desde, prep. a on ab (ubl.),
ao ; inconsiderantia.ae. ictus.ua.
desconfiar, v.t. auspicere,
desatender, v.l. non attendere. levatio,onis; siispicari. // V.i. diffidore, e ou ex (abl.), post (ae.);
oscitana.an- descargo, s.m. abusque Desde
desatento, atr). suspicarl. (abl.). //
levamen.inis, ex quo.
tis indiligena.entia. desconhecer, v.t. ignorare, que: loc. conj.
:
descarnar, v.t. decarnare.
desaterrar, v.t. egerere, re- non cognoacere. posteaquam. postqoam; aí*
descarregar, v.t. exonerarei nbi, ut primum;
gercre. desconhecido, adj. ignotus.a, mui, ut,
deponere (onna), effunde-
desaterro, a.m. regestuny. um; obscurus.a.um; inau* cum, quando.
re; levaro, libi-rare.
desatinado, adj. tomeranuB.a, a.m. decort»- ditus.a.um. desdém, s.m. fastidiuru.ii;
des cascam en to,
um; incansultua.a.um; de- catío.onis.
descontar, v.t. deduccre, de* conteuiptus.ua.
inens.entia.
descascar, v.t. decorticare, trahere. imminuere. desdenhar, v.t. e i. contem-
desatinar, v.i. delirare. descontentar, v.t. offendere, fastidire; apernero,
dclibrare, glubere. // V.i. nore.
desatino, s-m. insipientia.ap delibrari. displicere. .
despicere, dedignari.
perversitaa.atie ; exceasua, progénies, descontente, adj. offensua.a, desdenhoso, adj. fastidioauB,
descendência, a.f.
UB. ei; genus,eris; propago, um. a, ura; auperbiia.a.uni.
desavergonhado, adj. unpn- inis. _
descontinuar, v.t. intcrmitte- desdentar, v.t. tdentare.
dens,entis protorvus.a.um
; descendente, adj. descendena, rp. desdizer, v.t. negarc, infitia-
jmprobus.a.um, desconto, s.m. deductlo.onis.
entia. // S.m. pj» poaten, rL
desavindo, adj. Blienatus.a, descorado, adj. decoloratus.a, dosejar, v.t. cupere, optaro,
orum; nepotcs.um.
ura. _. . ortnm esse, um; decolor, oria. appetere, deBiderare, quae-
prodigere, ez- descender, v.i.
desbaratar, v.t. dos cora mento, s.m. decolora- rere, ambire.
proficisci.
fundere, profundere. descendnre; de- tio. onis. desejo, s.ni. cupiditas.atis;
descer, v.i.
desbastar, v.t. dolare, defor- descorar, v.t. decolorare, // desiderium.ii ; optatuin.i
ccdere ou recedere.
mare; interlncare. desceusuB.us; VJ. decolorari. cupido.inia.
desbasto, s.in. interlucatio, descida, a.f.
adj. inurbanua.a, desejoso, adj. cupiduB.a.uin;
declivitas, descortês,
deacensÍo,onÍs ;
onis. um; illiberalis.e. appetena.eutis ; avidus.a,
atis.
desbotado, adj. decoloratua.a,
descinglr, v.t. discingero.
descortesia, a.f. illiberalilas, um ; cupiena, entia.
um; deeolor.oris. atis. deselegante, adj. indegans.
desbotar, v.t. decolorare. // descoberta, a.f. inventum.i. descrença, a.f. incredulitas, antia ; in vénus tua, a,um.
descoberto, adj. dotoctus,a,
V.í. decolorari. atia nnpiftas.atis. desembaraçado, adj. e part.
desbotamento, a.m. deeolora- um; nuduE.a.um; inventus, ;

descrente, adj. incredulus.a, expodítua.a.um ; liberatua,


tio.onis.
a.um. ura ; irreligiosus,a,um. a.iuu; agilis.e.
desbragado, adj. impudens, descobrimento, s.m. inventio, descrer, v.t. e i. non credere. desembaraçar, v.t. expedire,
entls; Invorecundus.a.um; onis; deprehensio.onis; pa-
descrever, v.t. doscribtro, de- extricare; maturare, acce*
pftnlans.antie. tcfnrtin.onis.
pingerc, eff ingere; deduce- lerare.
desbragamento, s.m. iiapuden- descobrir, v.t. dct-gero, na-
re, delincare.
tia.ae; pelulantia.at;; pro- dare; patrf acere, ostentle- descrição, a.f. deacriptio.onia.
desembarcar, v.t. exponere.
tervitas.atls. tk; prosplccre, prospecta- // V.i. e navi egredi.
descritivo, adj. deacriptivua,
desbragar-se, v.p. libidraan. ra; invenire, roperire. desembarqne, a.m. expositio,
a, um.
descalçar, v.t. exealceare, dis- descolar, v.t. deglntínare. onia; exaccnaio,onia.
desculdar-se, v.p. negligere,
calceare. // V.p. cxcalcea- descoloração, a f. decoloratio desembrulhar, v.t. expedira.
omittere, non curare.
onia.
ri.
DES — 120 — DES DES — 121 — DES
desentranhar, v.t. eviscorare, desfigurar, v.t. dofonnare, desinchar, v.i. e p. detumea-
desempenhar, v.t. replgnera-
exenterare. dotnrpare, foedare. cere.
re. recuperare; BKere (par- eruderaro. desfiladeiro, s.m. saItDs,us; desinência, <gTam.)
desontulhar, v.t. s.f. exf-
tes ou personam). adj. expcditua,», fauces, ium ; traiuitea.um. tus,us; finatitas.atÍB;
desenvolto, ter-
desemperrar, v.i. laxare, re- alacer, desfilar, v.i. decurrere, tra- niinatio.onis.
laxarp, solvem.
um; 6trenous,a,um ;

cris.cre.
dnci. desinteligência, 3 f . discórdia,
desempregado, adj. inhonora- evolvcre, desflorescer, v.i. duflorescere. ae; diãsídium.ii; dissonsio,
desenvolver, v.t.
lus,a,um; otiottuB.a.um. desforcar-so, v.p. referire,
sol viro: pondere, explicsre; alere, onis.
desencadear, v.t.
ado- desfranzir, v.t. explícaro, eru- desinteressado, adj. gratuitua,
acccndi-rc, nntrire. // V.p. ali,
(fig.) exci<*rc. gare. a.um; abslinens.cntis; con-
lesccre, crescere, in<:res-
Ineendere. dosga.star, v.t. terere. tinens.entis.
adj. eere.
desencaminhado, part. o
dcsertio.onis; desgosto, s.m. fa&tidium,ii; dosinterêsse, s.m. nbatinentia,
errans.antis; deserção, s.f.
devius,a,um; satiftas.atis ; taedíam.ii a«; contínentia.ae j integri-
demlgralio.onis; (lig.) de-
amissus.a.um. dolor.oris; ofícnsa.ae. tas,atis.
deducere foctio.onis.
desencaminhar, v.t.
deBerere, dila- desgostoso, adj. injucundns, desistência,
errorem indu- desortar, v.i. a.f. concesaio,
de via; in
V.t, descrere, lin- a.Tim; Ínsuavis,o; faatidio* onia; cessio.nnis.
bi. //
cere. // V.p. errore, dor- migrart-. sus.a.um; pertaesus,a.nm. desistir, desistere, con-
abt-rrarc, evsgari, quere, v.i.
rare; Bolitudoims; desgraça, s.f. calaniilaa.atis; cedere, deflerero, decedere.
deserto, s.m.
vagarl. mibería.ae;
desonfeitar, v.(. deformare. descrta.orum. // Adj. d=- casus.ns; cla- desjangir, v.t. disjungcre, ab-
des.is; ma- jungere.
desenfreado, adj. effronatus, scrtus.a.um; solus.a.um. infnrtutiiiuíi.ii;
lutn,i. desleal, odj. perfidus,a,um;
a.nm; "índnmilus.a.um; im- desertor, s.m. descrtor.oris: desgraçado, adj, miner.era, infidus.a.nm ; fallax.acis;
niodicus.a.Uin. poiíuga.ae; transfuga.ae. erum; infelix.icis; caJami- dolosus.a.um.
desenganchar, v.t. refigere. desesperação, aí. desperatio, tosus.a.um ; nuserabilis,e; doslealdadô, a.f. infidelitas,
desengatar, v.t. disjungcre, oniB; nngor.orís. misorandus.a^m. alis; perfídia, ae.
abjungere. desesperado, adj. e part. des- desgraçar,
deploratus, v.t. esse maio ou desleixado, scgnia.e;
adj.
desengraçado. adj, Invçnus- pcratus.a.nm ; exitlo (alicuí).
inconcinnua.a, inera.ertisnegligens.entis
tu.s,a,um; n.um. ., desguarnecer, v.t. denudaro,
:

desesperar, v.i. desporare. // incoriosus.a.um.


um ; indocoruB.a.urn. n u d are. desleúcar-se, v.p. V. descui-
desenhar, v.t. dcBcribpre, ex- V.t. excruciare.
designação, s.f. designatio,
primcre; aduiubraro, doli- dosespêro, s.m. V. desespera- dar- se.
onis; significatio.onis; des- desleixo, s.m. V. desenido.
neare. ção. ... .
deíiccre, lan- criptlo,on.ís.
desenho, s.m. imago.inis; desfalecer, v.i. deslindar, v.t. explicaro. evol-
graphis.idis; designar, v.t. "lesignare, sig- vere, enucleare, extricare,
forma.ne: guescer**,
adj. def iciens en- niíicarc. dcnionstrare, in- expedire.
adunibratio.onis. desfalecido,
expllcare, langiiidus.a.um; lan- dicara. deslizar, v.i. labi.
desenredar, v.t. tia;
designativo, adj. significai!-
enodare, enuclcnre. oxpla- gu^oB.entis. deslize, s.m. lapsus,us.
s.m. dednctio,on:s. vus.a.um. deslocação, eS» translatlo,
nare. .. desfalque,
.
desígnio, a.m. consilium.ii;
desenrêdo. s.m. explicatio, desfavorável, adj. alienns.a, onis.
adversus.a.um; im- proposituin.i; animus.í; co» deslocar,
onis: enodatio.onie. um; gitatio.onis.
v.t. loco niovere,
desenrolar, v.t. uvolvere, ex- qnus,a,um. transferre, amovore.
dlssolvcre, des- desigual, adj. dispar.aru; deslumbramento, a. 111. caligo,
plícare. desfazer, v.t.
inaequabilis.e; disparilis.e
dosenrngar, v.t. erugare. troere, deffingere; solvem, impar, aris.
j onis; scintillatio.onis; ver-

desenterrado, part. effoBsu.a, desfeitear, v.t. laedcrc, offen- tigo.inia.


desigualdade, a.f. inaequali- deslumbrar, v.t. praestringe-
dcre.
um; reío»aus.8,um ; erutus, desfigurado, part. e adj. de-
taa.atis; maoquabiiitas.atis. re ; capere, obcaecare.
a. um. desiludir, v.t. errorem deine- deslustrar,
desenterrar, v.t. íffodere, formatua.a.um; foedatus.a. v.t. hebetare;
nm, re. ífig.) inquinare, macular*.
eraere, refodere.
— 122 — DES DES — 123 — DES
DES despeito, aegritudo.iniB
s.m.
vasta- onis; offenaa.ae. // V.i.
hebcB.otlB; desolado, part. e. adj.
deslustroso, adj. maestrus.a.um stomachua.i. // A despeito dtsplicere, non placere.
tos.a.nm;
decolor.orÍB. de: loc. prep. invitus (no despregar, v.t. refigere; eru-
tristis.e.
desmaiado, adj. sopitus.a.um desolar, v.t. vastare. depopu- abl.). goro.
co)l»p8ua,s,am íntcrruor- despejar, v.t. exhaurire, de- despretensioso, adj. simplox,
;

lnri, desolare; angore, ui-


tuus.a.um. plere, evacuara, inanire. icis.
cor- flictare.
desmaiar, v i. intermon, desonesto, obscenns.a.
adj.
despejo, s.m. abitus,us; esi- desprevenido, adj. imparatus,
impuruB.a.uni ; ínbo- nani tio, onis. a, um íroprovidus.a.um.
um ;

desmaio, s.m. aniini defcctus.


;
turpis.c. despender, v.t. Impendere, desprezado, pnrt. e adj. con-
drliquium.il. ncstns.a.um ; insumere,
defectio.onis; dedecus.ons; cousumero, bu- templas,*. um; abjectus.a,
desonra, s.f.
desmando, s.m. effrenatio, turpido.inis; ignomuua.ae; iu nro- um í spicatas.a.um.
u- despensa, penaria eella. desprezar, contomnere,
onia; intemperantia.ae;
s.f. v.t.
opprobrium.il.
despicerf, Bpernere, fasti-
bido.inis. . desonrado, part. e adj. dede- despenseiro, s.m. protnua.i.
desmarcado, adj. immensua, coratus.a.um; ínfaims.e; dirc, nspernari.
desperdiçar, v.t. effundere, desprezível, adj. contemnen-
a,um; enormis.c; (fig.) lm-
tnrpis.e. , decoquere, dissipare.
vi- diiB,a,um; villa.c; abjectus,
modcratus,a,uiu. dosonrar, v.t. drdocorare; desperdício, s.m. díssipatio,
distractio, maculare. a,um.
desmembraçao. s.í.
tiare. stuprare; onis. desprezo, s.m. contomptio,
onis. . desordoiro, adj. o s.m. petu- despertar, v.t. e i. V. acor-
desmembrar, v.t. memora 011
lans.antia; risator.ons. dar.
onis; cointemptas.us ; dea-
corpus dctralicre; (ilgO despesa, s.f. sumptus.us; im-
pcctio.onis.
dividere. desordem, B.f. confusio.onia; desproporção, s.f inaequali-
perturbatlo.onis ; turba.ae; pcndium.ii ; expenBum.i;
rcfellcre, re- tas.atis disparilitas^atís.
desmentir, v.t. dispendium.ii.
;

tumnltus.ua. desproporcionado, adj. inae-


íularc, redarguere. dospiíuento, denudatio,
desordenado, adj. confusns.a, a.in. ••
irapar,aris; dis-
desmiolado, adj. excors,di«. turbatus.a.uni ; immo- onia.
;

desmoralizar, v.t. corrumprre.


nm; despir, par.aris.
dicns.a.nm.
v.t. nudare. // V.p. despropósito, s.m. insulsítas,
desmoronar-se, v.p. corruero, mia- vestem exuore.
concidere, prolabi, desordenar, v.t. turbare, atís ; ineptiae.arum.
ruere, permiscerc. despojamento, s.ra. spoliatio,
cere, desregramento, s.rn. effrona-
turbatio, onia.
desnecessário, adj. V
inútil, desorganização, B.f.
despojar, r.t. nudare, denu- tio.onis; intemperantía.ae
desnorteado, adj. turbatus a, onis. . «
libido, inis.
v.t. turbare, dare, spollare; (fig.) ex-
desorganizar,
um; iractuB,B.om; obstu- confundere.
Rpnliare, privare. desregrar, v.t. turbare, per-
pef actas, a.nm. eiossaro. despojo, s.m. spolía.orum; turbar e.
v.t. contornara, desossar, v.t. destacamento, s.m. vrxillarH,
desnortear, exuviae.arum pracda.orum,
confundere. _ /
;

frangere, desovar, v.i. fetificare. oram ; manue.us.


tlosposar, v.t. deaponderc,
V.p. turbari, perturba™, despachar, oxpedire, ae-
v.t. destacar, v.t. subducere, de-
spoudere, desponsnre.
desnudar, v.t. nudare. denu- celerare, matnrare; mitte- trnhere.
déspota, s.m. tyrannus.l; rex, destapar, v.t. detegore, rete-
dare. Pe // V.p. festinare.
desobedecer, v.i. non parere, despacho, s.m. littorae.arnm
gis. gere, nudare, aperire, ex-
despótico, adj, tyranuicus.a, serero.
non obtemperara, epistnla.ae.
desobediência, s.f. contuina- despedaçar, v.t. discerpere, um suprrbus.a.uro.
; desterrado, part. e «dj. exter-
cia.ae; inoboedirntia.ae.
despovoado, part. e adj. va- minatus,a,um ; ejcctus.a.um.
mobso- in partea concidere.
desobediente, adj. missio.onis; cuefaetua.a.uin ; desertus, // S.m. exsul.ulis.
despedida, s.f.
quenB.entis; eontumas.acis. a. um. // S.m. eolitudo.inis. desterrar, v.t. exterminare,
vacatio.onis; exclusio.oniB despovoar, v.t. vacuefacerc,
desobstruir, v.t. expodire, ape- despedir, v.t. mittere.
dimit- raleirare; tollcre, rt-pellore.
rire; (med.) purgare. vacuare. desterro, s.m. ejectio.onís
depopulano, tere. ,.
dospra?ei*, s.m. dolor.orisr
desolação, s.f. stomacbari, ejcilium,ii.
despeitar-se, v.p.
onis; vastatio.oms; luctus, indiifnari.
aegriludo.inii ; of fensio, destilação, s.f. slilintio.onls.
us ; angor.ori».
DET DET — 125 — DIA
DE3
— 124 — detrator, B.zn. detrectator, dezembro, a.m. deeember,
desvantagem. |A uam oris ; obtrectator.oria. brts.
stillare, ezstil inconimodum.i.
destilar, v.i atia; detrimento, s.m, dotrímen- dozena, s.f. decnBBis.is; do*

descoso,
nui-
tó**
incoramodus.a.um.
tum.i; daninum,); malnm.i.
deturpação,
onis.
B.f. adalteratio,
cúria. ao.
dezenove, num,
ginti. undeviceni.
card. undevi-

a.m. V. deliiio; Deua.i; Dominus, dosessels, num. card. aedecim.


desvario, Deus, s.ro.
(nl.í errores.um, i ;
Altissiinus.i. dezessete, num. card. spp-
tata.orum. .
densa, s.f. dea.ae. tem et decom, Beptcmdecim.
destituir, v.i. movera. devagar, adv. sensim, paula- dezoito, num. card. duodevi*
t.im, gradatim. gínLi, octodecim.
ssvvss"-.-»
-Sr- s^nss
// V.p. a»crwre
«*. decli-
devanear, v.i. soniniare, dcsi-
pnra,
devaneio,
delirar©,
a.xa. deliramcnta,
dia,

diabo,
B.m.
lux, cís.

mon.onis;
dies.ei;

a.m.
aol.solia;

diabolus.í;
daemonium.ii.
dae-
o rum.
desZ
d Tm. deflesio.nnia; de- devassa, s.f. inqnisitio.onis; diabólico, adj. diabolicus,a,
cHnat.io.onis; flexus.ua. qnaetío.onis; anquísitio, um daciuoníacus.a.um.
» edelrantere,
;

destroçar, v.t. "- pr ° B.f. deter, tio.onls; onis. diaconado, s.iu. diaconatus,
vincerc; i detenção,
íigare, devassar, v.t. inquírere, cog- us; diaconíum.ii.
comininuero. !_ „„;.. I de^o°f-n..deuntor.or ia; noscerp (de re), anqniroro. diaconal, adj. diaconalis.e,
devassidão, s.f. Hbido.inis; diácono, s.m. diaconus.i; dia-
*taet* deSf ^Kare. sistere.
re.inere.
tenere.
ncquitia.ae ; lascívia, ae.
devasso, adj? libidinoans.a,
cori.onis.
diadoma.atls.
^ãtòdlre; diadema, s.m.
um; dissolutuc,a,um; ne-
de^ -
rumpero. // 4 V-
quam (indecl.).
devastação, s.f, vastalio.onis;
populatio,onis.
diaforese, s.f. diaphoresiUa,
diaforético,
ticus.a.um.
adj. diaphore-

Pi diafragma, s.m. diaphragma,


saevus.a.um.
'
áSSL sf definitio, devastar, v.t. vastare, popu-
depopulari. atis.
.
, lari,
devedor, s.m. dcbitor.ons. diagonal, adj. diagonalis.e
tm,a determinar*. dever, s.in. officium.ii; mu- obliquus.a.um.
f-« T <r t
diagrama, s-m. diagramma,
discordia.ae. .„„». I ^CJnstituere. tormi- nus.eris. // V.t. e i. de-
atia.
bere.
detestatio. dialética, s.f. dialéctica, ae.
s.f, deveras, adv. serio; vere, ve-
r d.»sta S ao,. dialético, adj. dialecticus.a,
d ' 880C odium.n. rissime, sano, certe.
«! id i°- inusUalus,», onis; um.
devoção, s.f. devotio,oniB; dialogar, v.t. sermonari, col-
pintas, atia; religÍo onis.
F
lnqui.
ousol-ere. devolver, abnuern, recu-
v.t. diálogo, s.m. dialocus.i; ser*
aboorrers ab.
desW; v.p.
nls.
.,.t:ii.
aare, apuere, rejicore. mo. onis.
desuso, MB. desuetudo. devorar, v.t. dovoraro, vora* diamante, s.m. adamaa.antis.
re, exedere. diamantino, adj. adamanti-
dua.a.um. addi-
v.i. mtooare. devotar, v.t. devovere, nus.a.nm.
ietonar. ce.re.
v.t. detralioro. diametral, adj. diaraetrufl.a,
tBtraJx devoto, adj. devotus.a.om
píus.a.uui; religiosua.a.uin. um.
dez, num. card. decem (in- diâmetro, s.m. diâmetros,!;
loc. prep. post \w« *
decl.) ; dcni,ae,a. dimetiens.entiB.

V.p. evaneacare.
DIA — 126 — DIL — 127 — DIS
difflui-na.entie; diligente, adj.
dianto, adv. unta. // Diante difuso, ad}. diiigeno.ontia; direto, adj. directus.a. um
verboaiis.a.um redundans, giiavua.a.um; sedulus.a.um;
de: loc. prcp. pro (»bl.), ;
rectus.a.uin.
(abl.); antis. ooler.oria.ere.
anta (ac), prae diretor, s.m. ractor.oris; ad-
digerir, v.t, concoquera, co- dilucidar, v.t. dilucidara,
coram (ab).). minietrator.oris; guborna-
quere, perficere, dtgerere. dilucido, adj. dilucidus.a.iuu.
diário, adj. quotidianus.a.nm. tor.oris.
digestão, digestio.onis dtlúcnlo, s.m. diluculum i. dirigido,
// S.m. diarium.ii; acla, s.f. part. ,• adj ductua,
coctio.onis; concocliu.onis. diluir, v.t. diluero.
orum. // V.p. a.um; gubernalua.a.um ; ver-
diarrhoea.ae; digestivo, adj. digostivus,a, diluere, dilui, sus, a, um,
diarreia, s.f.
uni; peptlcua.a.um. diluviai ou diluviano, adj.
fluXUS.UB. dirigir, v.t. dirigere, ducere,
diástole, a.f. (gram.) diasto- digesto, s.m. digesta, oruin. •líluvialis.o.
regera; vertera, convertera*
diguar-se, v.p. dignari. dilúvio, s.m. diluviuin.ii; di-
le.es. mittore. // V.p. tenderei
dicacidade, dicacitas.atis.
a.f. dignidade, s.f. d!gnitas,atia luviea.ei; inundatio.onis contendere. se inferre, ire;
honestas, atia; dccor.oris. eluvio.onia.
dição ou dicção, 9-í. elocutio, aptillare, affari.
onis; locutio.onia,
dimensão, s.f. dirnensio.onis discernimento, s.m. judicium,
dignitário, s.m. dignitates,um.
dlcaz, adj. dicax,acis. digno, adj. dign:is,a,um con- mensura.ae; niodus.i. ii; dispoctus.us;
;

dimidiar, distinctio.
dicuote, eontumelia.ae:
s.m. probus.a.um. v.t. dimidiara, onis.
dlgnus,a,uni ;

probrum.i; convicium.ii. diminuição, s.f. deminutio, discernir,


digressão, s.f. digTessio.onis; v.t. discernere,
dicionário, s.m. glossarium.ii onis; minutio.onis; im- dispiecre, pervidere.
egresaio.onia; digressus.ue. minutio.onis.
thesaurus.i. disciplina, a.f. disclpiina.ae;
diérose, a.í. (graia.) diaere- dilação, s.f. dilatio.onisj pro- diminuir, v.t. deminuere, mi-
institutio.onis.
iatio.onis. nuore, imminuere, attenua-
sis.is- _ disciplinar, v.t. temperara,
diaeta.ae; abst)- dilaceração. a.f. laceratio, re.
dieta, s.f. coniponere, subigere; (fig.)
nentia.ae; jejunium.ii; con- onis; dilaceratio,onis; lani- diminutivo, adj. deminutivus moderari, regera,
atus.ns.
cilium.ii. a.iim. // Sm. deminuti- discípulo, a.m. discipulns.i;
diotótica, s.f. diactetica.ftp dilacerar, v.t. lacerara, díla- vum.i.
seindere; alumnus.i; auditor.ori».
diaetctice.ea. ct-rare, laniare, dinasta, s.m. dynnsta
ou dy- disco, s.m. discua.i;
difamaçáo, s.f. infâmia. ao (fig.) cruciare, fodere, an- Dastes.ae. oi-Ms.is.
calumnia.ae; obtrectatio, gera, vexare. dinastia, s.f. domus.ns discordância, s.f. discrepnntla,
onis. dilapidação, a.f. dilapidatio, dinheiro, s.m. pecunia.ae; ae; diacordia.ae; dissensio,
ar-
difamar, v.t. inaledicera, no- onis. gcntum.i; nummi.orum. onis.
tara, vellicare, obtrectare, dilapidar, v.t. profundere, diocese, a.f. dioecesis.is
discordante, adj. dissonus.a,
diffamare. disperdere. dionisias, Dionysia,
differentia.ac dilatatio.onia.
s.f.pl. nm; discors.dis; discrepans,
diferença, s.f. dilatação, s.f. unim; Liberalia.ium. antis.
dissiinilitudo.inis; distinc- dilatado, part. e adj. dilata- diploma, s.m. diploma.ae; co- discordar, v.i. discreparei
tio.onis. tus.a.nm; amplificatus.a, dicillus.i; litterae.arum. discordare.
diferençar, v.t. discriminara, um; amplior.ius. diplomata, s.m. legarus.i. discorde, adj. V. discordante,
discernere. dlstinguero. // dilatar, v.t. dilatnre. // V.p. discórdia,
dique, s.m. moles, is; agger, s.f. discordia.ae;
V.p. discerni. dilatari.
eris. dissonaio.onis; distractio,
dilatório, adj. di]atorins,a,nin. direçio, s.f. reetio.onis; gu- onis; lis.litia.
diferente adj. differenB.ontis;
dileçâo, s.f. dilcetiu.OTii», bertatio.onis; ductus.ua; re- discorrer, v.i. discurrare, per-
absimilis.c; dissinulia.e.
dilema, s.m. dilemma.atis; gio.onÍB; directio.onis. vagarl, palari; disaerere,
diferir, v.i. differe ab 011 :
complexio.OT * dissertara,
cum; discordare, dissentira. direito, adj. directus.a.nm discrepância, s.f. discrepantia,
difícil, adj. difficilis.e; «J- dlleto, adj. dilectus.a.um. rectus.a.um; erectus.a.um ae.
duus.a.nm; operosns.a.um. diligência, a.f diligentia a->; ractua,a,um. // S.m. jus, discrepante, adj. discrepans,
difficultas, eura.ae; sedulitas.atia; íes- júris; rcctuni.i; aequitas
dificuldade, s.f. antis.
impodiínentum,!. tinalio.onia. atis. discrepar,
atis; j v.i. discrepara.
DIS — 128 — DIS
DIS — 129 — DIS
disseminar, v.t. diBsIparc, dls- dissonante, adj. d:ssonus,a,
discreto, adj conaideratus.a, dispendioso, adj. anmptuoauf jicere; (fig.) diaseminare, um; disaonan&.antis.
um; pruden8,entis ; vere- tf.um; carus.a.um; onoro- spargere. dissuadir, v.t. diasuadore,
cunduB.n.um. «íiis.a.nm.
dissensão, s.f. dis8enaio,onia; avertere, detorrere.
discrição, s.f. verccundia,ae dispensa, s.f. Irnmunltas.atia dissuasão, s.f. disauasío.onia.
diecordia.ae; díssidiuui.ii.
pudor.oris ; moderalio.onis vacalio.onia. dissuasor, s.m. dissuaaor.oria.
dissentimento, B.m. disaídíum,
fidea.ei. dispensar, v.t. liberare. re* distância, s.f. dístantia.an; in-
discursar, vi. orationcin reci-
ti; dissensio.onis.
inittero,solvere; distríbue dissentir, v.i. diasmtirc, dis- tprvallum.i; spatluin.ii.
tare. re. dispensare. sidere. distante, adj. distans.antis;
discurso, sm. sprino.onis; dispopsia, s.f. dyspepsia.ac. dissertação, s.f. dissertalio, dissidens,entia.
orjitio.onlti ; verba.orum dispersão, R.f, diasipaticonis; oni« distar, distare,
;commentatio.onia. v.i. abesse.
coutío.onÍB. dispprBH>,onIs. dissertar, v.i. dissertara, dla- distender, v.t. distendere.
discussão, a.f. disputntio.onis; dispersar, v.t. dispergero. dia* norore, diaputare. dlstenç&o, s.f. d)Btentio,onÍ8.
controversia.oe discepta- sipare, sparg«?ro; disjicere. dissidência, s.f. disscnflio,onis. dístico, s.m, diatichon,oDis.
;

tio.onis. // V.p. dispi-rgi. dissidente, adj. dissentienB, distinção, a.f. diatinctto.onia;


discutir, v.t. e disputara, disperso, adj. dispcrsuB.a.uin enfia; adversus.s.um. separatio.onis ;
i. discrimon,
dlaceptare, pertractare. diaaipatus.a.um ; aparaus,a. dissUabo, adj. disyllabus.a, inis; honor.orís; insigne.is;
disenteria, s.f. dyscnteria, ae; nra. um. // S.m. disyllabum.i. dignitns.atta ; clegantia.ac.
tormina.nm. dispneia, s.f. dyspnoea.ae. diflsimilar, adj. disBlniilJn,e. distinguir, v.t. discernere, dia-
disentérlco, adj. dyscntericns, dissimulação, dissimula- cipere, deprphendere dia-
disponível* adj. promptus.a, s.f. ;

a. um. nm. tio, onis; dissimnlantia.ao tingunre; aejungerc; sepa-


diserto, adj. disortuB.a.um. sÍmulatio,onia. rare, dividere. // V.p.
dispor, v.t. disponere, com*
disfarçar, v.t. occultare, te- dissimulado, adj. e part. dls- conspici, inaigniri; nobili-
ponore, colloeare, ordinare;
gero, fingere. simulatus.a.um opertua.a, tar i.
apparnm, praeperare. // ;

disfarce, B.m. siniulalio.onis. um. distíntô, adj.


V.i. uti. abuti. distinctns.a ,um
disforme, adj. deformis.e; dissimular, v.t. dissimular?, sejugatua.a.um ;
disposição, dispositio, BÍngnlaris,
foedus.a.um ; enonnis,e s.f.
vclare, tegere, occultare, e; clarus.a.um
onis; cnmpositio.onís ordl- ; egregius.a,
inimi?nsiis,a,nm.
natio.onís ; propenoio.onia
;
operire. um; insign-is.e; elegans.an*
disjunção, s.f. disjunctio.oniti; dlssipaç&ot dissipatio, tia.
s.f.
diasoln tio, onis. inclmatio.onis.
onis. distração, a.f. aborratio,onis;
dlsjungir, v.t. disjnni-oro, dia- disposto, adj. o part. dispo- dissipar, v.t. dissipare. dis-
situa. a. um; instructus.a.uin avocamentum.i; Indus.i.
trabere, laxare. solvere. pergere, dísjicore, dispelle-
pnratus.a.um. distraído, part. e adj. detrac-
disjunto, adj. disjunctus.a, rc; profnndera, eifundere,
disputa, s.f. pugna.ae; alter* tus, a, um.
um; íaxatuisa.um. consumere, haurire. // V.p. distrair, v.t. detrahere, aver-
catio.onis ; ccrtamen.inía ; discuti, dispelli, evanesce-
díspar, adj. dispar.aris; dis- tere, dfiducere; avocaro;
díBpntntio.onis. re.
parílis,e ; discora.dia. abstrabere; obleetnre, re-
disputar, v.t. errtaro, conten- dissoluçSo, s.f. diaaoliitio,
disparar, v.t. e i. emittere, dora, ooncertare. creare. // V.p. oblectarí,
onis; solutío.onis ; libido,
jacere. avo cari.
dísputÃvel, adj disputabHIs.e inis.
disparatado, adj. absnrdus.a, distrato, s.m. rescissio.onfs;
nm; Btultus.a.um; insuisus, disqnisição, s.f. disquiaitio, dissoluto, adj.dissolutus.a, rosolutio,onia.
a.um. onia. um; libidínosus.a.um ; solu-
tua.a.uin ; lascivua.a,um. distribuição, s.f. distribntio,
disparatar, v.i. insaníre, deai- dissecar, v.t, prosocare; (fig.!
dissolver, v.t. dissolvere, sol- ouis; divifiío.onis; partitio,
pore, delirare, furere. porsecarn. onis.
vere; (fig.) diducere. //
disparato, a.m. deliramenta, dissenielnança, b.Í. dissimili- V.p. dissolvi. distribuir, v.t. dlstribuore,
orum. tudo.inis. dissonância, s.f. dissonantia, partiri, dispertire, dividere;
disparidade, a.f. disparilitaa, disse meliante, adj. disaimiliB, ao; (fig.) discórdia, ae. diaponere.
atiõ : inaequalitas.atia. e; dispar.aris.
DIT — 130 — DOC DOC — 131 — BRA
e part. dlctatua, divida, a.f. âebitum.l; credi- documento, a.m. litterae, dominar, v.i. e t, dominar!,
ditado, adj.
dictatio.onia. tum.i. Brum ; documentam,!, imperara; praevalere; im«
a,nra. // S.m. dulcitudo.inis; minere, despactsre.
dividendo, s.ui. dividendua.i; doçura, a.f.
ditador, a.m. diclator.oria.
pars,tía portio,onis. dulcedo.inia; anav)tas,atis; domingo, a.m. dominicua oa
ditadura, a.f, dictatura.ae. ;

ditar, v.t. dictare; imponere, dividir, v.t. dividore, partir!, doliciae.arum. dominíca diea.
distribuere, diducere; dis- doença, a.f. morbus.i; vale tu - domínio, s.m. V. dominação;
indicere.
dictatorius.a, sociare. do.inís; inorbua.i; pestis, (fig.) dominatus.us.
ditatorial, adj.
divindade, s.f. divinitas.atis ia; aegritudo.inis. dona, s.f. domina, ae.
uni.
Dcus.ei numen.ínis. doente, adj. aeger.gra.grum donatário, a.m. donatarius.il.
ditirambo, s.m, dlthyrambus,i. ;

*fictu8,a,um; reci- divino, adj. divinus.a.uni; cae- affectos.a.ura aegrotana, donde, adv. unde, ex ou a
dito, part. ;

tatus,a,um. Ieatis.e. antis. // S.m. aegrotua.i;


quo loco.
díphtongos.i. divisão, a.f. dhisio.onis; par- aeeer.eris. dono, s.m, domínus.i; posses-
dltongo, a.m.
diuretious,a, titio.onia ; disjunctio.onis morbosus.a.um; sor.oris.
diurético, adj. doentio, adj.
donzela, s.f. virgo.inis; puel*
um. distractio,onia. niorbidua,a r um ; insalubría (

adj. dWisibllis.a; la.ae.


diurno, adj. diurnus.a.um. divisível, e.
divlduus.a.um dlaaolubi- dor, dolor.oris; malum,i;
s.f.
diuturnidade, a.f. diuturnitaa, ;
doer, dolere.
v.i.
angor.oris maeror.oris.
alia. lis,e. dogma, s.m. dogma, atls. ;

a.m. (aritm.) divi- dórico, adj. Dóricas. a,um.


diuturno, adj. diutarnus.a.um divisor, dogmático, adj. dogmaticoa.a,
sor.orls. dórios, s.m.pl. Dures, um.
diutimis,a,um. um.
divórcio, s.m. divortium.ii; dogmatizar*, dormente, adj. dormiens.en-
divagação, s.f. evagatio.onla; dogmatizar, v.i.
digreasio.onís ; digrcasus, discidium.ii; disccssio.onis. doidice, s.f. insânia. se; de* tis eopitus.a.um.
;

divulgar, v.t. vnlgare, perval- uieniía.ae; deliratio.onia. dormir, v.i. dormire, dorrai-
us.
garc, divulgare. tare.
divagar, v.i. ovagari; (fig.) doido, ndj. insanus.a.um
divuls&o, s.f. divulsio.onis. dormitar, v.i. dormitare.
digredi. stultus,a,um ; demens.entis.
dlvergium.ii; dizer, v.t. e 1, dicere, loqul, // 8 m. iu.sauua.i. dormitório, s.in. dormitorium,
divergência, a.f.
dissensio.onís- eloqui, narrara; recitare;
dois, num. card. duo.ae.o. %
affirmare. dorsal, adj. dorsualis.e.
divergente, adj. diversus.a, dolente, adj. maostrus.a.um.
dízima, a.f. ou dizimo, a.m. dorso, s.m. dorsum.i.
um; diductus.a.um; divari-
decima ou docuina.ae; de-
dolo, s.m. dolna.i; fraua.dts-
catua.a,uxn. doloroso, adj. crncians.antis: dose, a.f. portio.onia; modus,
didu* cima para.tis. 1; haustus.us.
divergir, v.i. divertere, acerbas, a, um; dolendus.a,
doação, s.f. donatío.onis; con- dotal, adj. dotalis.e.
ci, divaricarc; (fig.) dia- um.
dnnatio.onis. dotar, v.t. ornare, instraere;
senllre. dom, s.m. donum.i; munuB,
avoeatío.onis. doador, s.m. donator.oris. dotem conficere.
diversão, s.f. eris facuttas.atia.
diversitas, doar, v.t. donare, condonare. ;

dote, s.m. dos.dotís.


diversidade, s.f. domador, s.m. domitor.oria;
atis: varietas.atis. dobra, a.f. ruga.ae; sinas, us. domar, v.t. domare, subigere, Douro, Ocogr. Durius.i; Du-
diverso, adj. diversas, a, um dobrar, v.t. V. duplicar; pli- d<'initare.
ri a, ae.

care; inflccterp, duplicare, douto, adj. doctns,a,nm.


variua.a.nm ; disaimilia.c domâvel, adj. doraabÍlia,e.
curvare. // V.t. ínflocti. doutor, a.m. doct<>r,oria.
(pl.) plures.a. doméstico, adj. domesticas, a,
doutrina, a.f. doctrina.ae;
divertido, adj. delectatus,a, flecti. um; familiarís.e.
dulcis.e; suavis.e; inatitutio.onis.
um; gratas,a,um; jucun- doce, adj.
domicílio, s.m. domiciliam, ií doze, num. card. duodecim
dus,a,nm. mitia.e. // S.m.pV. dulcia,
bellarla.orum. liabitalio.onia. (indecl.) ; duodeni.ac.a.
divertimento, s.m. obleclatio, lum ;

dócil, adj. docilia.e; oboedi- dominação, s.f. dominatío, dracma, a.f. drachma.ae.
onis; Jucunditas.atis; ludi-
pns.entis. onis; dominatus.as; impe- dragão, s.m. draco.onis.
crum.i.
divertir, v.t. oblectarc, delec- docilidade, a.f. docilitas,atís ríum.ii. drama, s.m. drama, atis.
obsequentia.ae ; oboedien- dominador, s.m. dominator, dramático, adj. dramaticua.a,
tare, recrcare. // T.p. se
delectare. I tia.ae. oria. ura s cem cus, a, um.
;
DRI — 132 — DUZ
drlade, B.f. Dryas.adis. durante, prep. per (ac), in-
droga, a.f. medicamentam,!; ter (ac).
pharinacnm.i. dttrar, v.i. durare, manere,
dromedário, s.m. dronias,adis. siare.
dual, adj. dualís.e. durázio, adj. dnracínus.a.uia.
ducado, s.m. ducaHia.us. dureza, a.f. durilia.ae; duri*
ducal, adj. dtiralis.o. ties.ei; duritas.atiB.
dúctil, adj. ductílift.e. duro, adj. durus.a.um; fir-
duodécimo, num. ord. duode- mits.a.uin; riguns.i-niis; as*
cimus.n.unt. per.rra.erum.
duplicação, a.f. duplicatio,
j
duuuvirato, s.m. duuinviratus,
onis. UB.
o, conj et. atnue (antes de educação, B.f. cducatio.onis;
duplicar, v.t. duplicare, ge- duúnviro, s.m. duumvír.virú
dúvida, a.f. dubitatio.onia rocaH : ac (antes de con- institutio.onis; urbanitaa,
uiinare. soflute). a tis.
duplicidade, s.f. dupllcitaa, dubium.ii.
ébano, s.m. ebenum.i; cbe- oducar, v.t. institiirre. edu-
duvidar, v.t. e i. dubitare,
«lia.
addubitarc, ombígere. nne.i. cam, nrudire ; oxpolire.
duplo, adj. duplox.icis; du- edulcorar, v.t. obduleare, in-
geininua.a.nm. duvidoso, adj. dubiua.a.um; ebriedade, «brlotas.atís
s.f.
p!u8,a,Tim ; dulcare.
incortus.a.um ; ambignua.a, ébrio, ebrins.a.iim.
adj.
duque, B.m. dux.cia. efebo. s.m. ephfíbus.I.
uni. ebnllcâo. ebullitio.onis:
B.f.
duquesa, e.f. ducissa.ae. duzentos, num. card. ducenti, forvor.oris. efeito, s.m. ef f ectunv ; effec-
duração, s.f. tempuB.oris; ae va; ducenÍ.ao,a. eclesiástico, eceWiasti-
ndj. tUR.llS.
diuturnitaa.atis; longitudo, dúzia, duodecim;
B.f. duode- cnf.n.um. // 8.m. clericijB. efemérides, s.f.pl. ephemerls,
inis. narhiB numerua. a.nm. Idis.
eclipsar, v.t obsrnrare, oc- efémero, adj. diurnuB.a.nin;
cultare: (fig.) offieere, brevia.e ;
fugitivua.a.um.
eclipse, s.m. Rcltpàla.ié; de- efeminação, s.f. effeminatio,
f nctiis.ns : obscuratio.onis. onis.
6c!oga, s.f eoloca.ae. efeminado, part. e adj. effe-
eco. s.m. ecbo.uB; imairo.inis. mjnatuB,a,nm ; delicatua.a,
economia, s.f parsimonin.ae;
um.
diliirPTitia,ae. efeminar, v.t. effeminare. //
V.p. effominari.
economizar, v.t. dispensar». efervescente, adj. íei-vcna,
// V.t. e í. parcere, sump- entis; aestunnB.antia ; (fig.)
tni.
fervidus.a.um.
edição, s.f. cditio.onis. efetuar, v.t. efficore. perfice-
edificação, s.f, aedificatio, re. faecre.
onis. eficácia, s.f. efficncitas.atie;
edificar, v.t. e i. aedificaro. efficientia.ae; effectus.us.
edifício, a.m. acdificimn,ii; eficaz, adj. efficax.acis; prae-
aedificatio, onis. sens.entis praestans.antia
;

edil, B.m. aedilis.is. eficiência, s.f. rffieientia.ae.


edilidade, s.f. aedilitas.atis. eficiente adj. efficiens.cntis:
I
edital, s.m. libollus.i; tabu- coaficiens.entis.
la, ao. efígie, effigie8,ei; ima
s.f.
«ditar, v.t. edere. go.inia.
edito, B.m. edictum.i. efusão, B.f. effusio.onie.
— — EMB EME — 135 — EMP
EGI 134
embarcar, v.i. conscendere. embusteiro, adj. e s.m. fallax,
égide, s.f. aegle.idia. elemento, s.m. elementum.I; acis; mendax.acis; praestí-
egfpcio. adj. Aegyptius.a.um. eleinnnta.orum. embargar, v.t. (jur.) inter- giator.oris.
elevação, levatio.onia; cede re.
// S.m.pl. Aegyptii.orum. B.f. embutir, v.t. variare, varie-
Egito, GeogT. Acgvplus.í. elatio.onis; ahitudo.lnía. embargo, s.m. (jur.) interces-
ga».
egTegius.a.um elevar, v.t. elevare, tollere, sio.onis.
egrégio, adj. emendador, s.m. eraendator,
eximias, a,um. extollere, sublevara. // V.p. embasbacado, part. e adj.
corrector.oris.
oris ;
agressão, s.f. egrcssio.onis; se erigero. sttipeíactus.a, um ;
obstupe-
emendar, v.t. emendaro. V.
elidir, v.t. elidere. iactus.a.um; attonitu8,a,
egressns.us. corrigir,
eliminar, v.t. eliminara; ex- um. emergir, v.i. emergere.
égna, B.f. equa.ae. embasbacar, v.i. stupescere,
stinguere. emérito, adj. emerítus,a,um.
eira, s.f. area,ae. obstupescere, // V.t. ob-
elipse, B.f. ollipsis.ís; detrac- emersão, - emersus.ua
eis, adv. eCce (nom. ou te), stiipefacoro.
f.
tio,onis. emigração, B.f. migratio.onis;
en (nom. ou ac). embebedar, ebrinin faco-
v.t.
elisão, B.f. altsio.onis. demigratio.onifi ; emigratio,
eixo, s.m. axÍB.is. elo, s ni. annulus.i; capreo- re, inebriare. // V.p. ine- onis.
ela, pron. pess. oa, hacc, illa. lus,i. briar!. emigrar, v.l. emigrara, ínigra-
Cí. êle. elocução, s.f. clocutio.onis embeber, imbuere, made-
v.t,
re, demigraro.
elaboração, s.f. opuH.eris; sermo.onis ; dictio.onis. facere, tingerp. // V.p. ma- eminência, s.f. tumulus.i; col-
confectio.onis. elogio, s.m. laudatio.onia; defieri, imbibere, ebibere,
lia.is; (fig.) eminentia.ae.
elaborar, v.t. oonficerc, con- laus.dis. bibere. eminente, adj. V. alto; (fig.)
coquere. eloqtlência, s.f, oloquentia.ae. embelezamento, s.m. exorna- eminens, entis summua,a,
;

«languescer, clanguesce-
v.l.
tio.onis; orna tus, ns. um.
eloqilente, adj. eloquons.en-
ro, langucscere. embelezar, v.t. ornare, exor- emissão, s.f. emisBÍo,onis.
tis; facundus.a.um.
elástico, adj. mollis.e; cedens, em, prep, in (abl,), in (com nare, decorare, adornare. emissário, s.m. emissarius.il.
entis. abl., tendo idéia de movi- emblema, s.m. emblema, atis; emitir, v.t. emittere; proda-
61e, proa. pess. ille.a.ud is, ; mento) ; abl. sem prep.; sígna.orum signum,!.
; cere.
ca, id; bic, baec, hoo; locativo. embora, conj. quamvis, quan- emoção, s.f. motuB.us.
isto.a.ud. emanar, v.i. offlari, omanarc. quam, licet, otsi, etiamal. emolir, v.t. (med.) mollire,
elefante, s.m. elephantus.i emboscada, s.f. insfdiae.arurn; emollre.
elephas.antis.
emancipação, s.f. emancipatio,
emolumento, B.m. emolumen-
onis. latebrae.arum.
elegância, s.f. elegantia.ae emboscar-se. v.p. Insidiar!, tum.i; lucrum.i.
emancipar, v.t. craaneipare. convaaare,
venustas.atis ; cultus.us. subsistere. empacotar, v.t.
embaciar, v.t. hebetare. // embotar, v.t. retundere, he- stipare.
elegante, adj. elegans.antis; V.l. hebescore, hebetari. betare. empada, s.f. artocrcas.atie.
venustus,a,um ; mundus,a, embaixada, s.f. legatio.uniB; empalidecer, v.i. exalbescere,
um; comptus.a.um. embranquecer, v.i. albescere,
mandatam,!, candsscere, albicare. pallescere.
eleger, v.t. Icgore, deligere, embaixador, s.m. Iegatus,i; empanar, v.t, hebetare; (fig.)
cooptar e, allegere. embriaguez, s.f. V. bebedeira.
internuntius.ii. inquinaro, maculare.
elegia, condire
embrião, s.m, fctus.us; gér- empanturrar, v.t. farcire, aa-
s.f. elegia, ae; elegi, embalsamar, v.t.
men, inis.
oram. (mortuos) tiare, «aturara. // V.p. se
elegíaco, adj. elegiacua.a.um: embaraçar, v.t. Impedi», im- embrulhar, v.t. involvere, cir- farcire, se effercire.
uuindare, tegere, vestire; emparelhar, v.t. conjungere,
elegena.a.uni; clegiua.a.um. plicarc. // V.p. se impe-
intricara, confundere, con- copulara,
eleição, s.f. lectio,onis; coop- dire.
embaraço, s.m. impedimen- turbara. empedernido, part. (fig.) du-
tatio.onis suffragíum.ii.
;

tuin.i; difficulta&,atlu; an- embrulho, s.m. faacis.is. ruB.a.nm ; inhumanus,a,am.


eleito, part. lectus.a.um; de-
gustiae.arum. embuste, a.ni. fraus.dis; do- empedernir, v.t. e i. (fig.)
lectua.a.um ; cooptatus.a,
lus,i; simulatio.onis; arti- indurare. // V.p. obdorea-
mim allectus.a.um. embarcação, s.f. navicula.ae.
;
ficium.li. cere.
eleitor, s.m. elector.oria. V. navio.
EMP — 1 36 — ÊNG ENO — 1 7 — END
empenar, v.t. pandare. // I emprestar, v.t. eommodaro; encantar, v.t. lncantare, fas- V.p. impleri.
v.i pandari. ulenduni (aliquíd) tradpro. cinare, ef fascinarei delec- enchimento, s.m. explemen-
empenhar, oppignerare,
v.t. empréstimo, s.m. commoda- tare, devínciro, trahere, tum,i.
pignerare, oblignro; Impol- tio.onia;tnutuum.l. illicpre ; recreare. encíclica, s.f. encyclia,orum.
lero, indncere. // V.p. se empubescer, v.i. pubescere. encanto, a.rn. V. encantamen- encimar, v.t. hnpunorc, au-
obligaro, no obstringere, se empunhar, v.t. prehendere, to; iUpcebrae.artiin jiiciLn-
;
perponere.
oppignerare. corripeee, eomprehondere. dítaa.atis; dulcedo.inis. enclftica, s.í. (gram.) encli-
contendem, empurrão, s.m. inipulaus.us; encaracolar, v.t. conspiraro. ticum.i.
empertigar, %t.
indurare. // V.p. rigcsce- impolsio,OTii8. // VJ. e p. crispari. encobrir, v.t. abdere,
occule-
empurrar, v.t, protrudere. encarar, v.t. ad faciem ad- abaoondore; occultare,
t um es cere,
re, indurari; re,
superbire. emulação, s.f. aemulatio.onis apiepro; {'-) intuerl, tegere.
empilhamento, s.m. acervatio, contontio.onis. considerare. encolher, v.t. contrabere; re-
onis. emular,v.i. semulari aliquem
encarnado, adj. rospus,a,um trahere. // V.p. contrahi.
empilhar, v.t. acervare, ater- ou onm aliquo. inearuatus,a,uiu. // S.m. encolhimento, s.m. contractio,
nere. cr.iulo, s.m. aeiuulusj; aeniu- mhor.oris. onis ; retractio.onis.
empírico, s.m. cmpiricus.i. oncarnar, v.i. incarnari.
lator.oris. encontro, s.m. occursus.ns
emplastro, s.m. ernplastrum,i encabelar, eapillascere. encarniçado, adj. pertinax,
v.i. concursio.onis ; concursus,
pittaeiuin,ii.
acis; atrox.ocis.
encadeamento, s.m. sérios, eí; us.
empluma cio, adj. plumosus.a, encarregado, part. praeposi- encosta, a.f. latns.eris.
continuatio.onis. tns.a.um; praefoctus.a.um.
um; pennalus.a.um pcnni- ; encristado, adj. criatatus.a,
encadear, v.t, vincire, cons- // S.m. procurator.oris. um.
tringere; nectere, connecto- encarregar, v.t. mandara,
empoar, v.t. pulvprare. encruado, adj. secicrudus.a,
re. praeficere. // V.p. recipe-
empobrecimento, s.m. inópia, encadernador, B.m. glutinator, um.
re, suBcipcre.
ae. encruar, v.t. e i. V. endure-
oris. encataplasmar, v.t. cataplas-
empoeirar, v.t. pnlveraro, cer.
encadernar, v.t. compaginare ma rp. encruzilhada,
empola, a.f. puatnla.ae; ve- chartas. encatarroar-se, v.p. rheumati- s.f. compita,
sirn.ae. encaixar, v.t. coagmentare. zare.
orum; trivium.ii; quadrl-
empolar, v.i. pustulescore. viam.ií.
encaixe, a.m. coagmcntnm.i. oncavilhar, v.t. concatenarp.
empoloirar-se, v.p. inaidero, encurralar, v.t. stabulare.
encelelrar, v.t. rpponere, con-
insistere. encalhar, v.t. overtero, sub- encurtamento, s.m. contractio,
dere, reconderc.
empório, s.m. emporlum,iÍ. mergere, illidero. // V.I. onia.
off(*ndere. encerado, adj. ceratus,'a,um encurtar, v.t. contrahero;
empreender, v.t. connri, sus- re-
encalvecer, v.i. calveseere. inceratus.a.um coreus.a, secaro, decurtare, curtare.
cipc-re,inciporp, coeptarp._ ;

um; ccrlnus,a,um. endereçar, v.t. mittere.


empregado, part. e adj. adhi* encaminhar, v.t. íter monstra- encerar, v.t. ecrare, incerare,
bi t :: - a ii ; nau rpatus.a.um. re ou indícarp. endinheirado, adj. pecuniosua,
circuinlinere.
// S.m.pl. minlateria.orum. encanamento, s.m. ductus.us. a,um ; opulentus,a,um.
encerramento, s.m. inclusio, endireitar, v.t. corrigere, snb-
empregar, v.t. uti, adhibere, encanar, v.t. aqnam ducore onia; obstructio,onis; íinis, rigero, dirigerc; reponere.
usnrpare. // V.p. se oc- (índucere, perducere). Í8.
cuparo ; usurpari. encanecer, v.i. caneacere, al- encerrar, v.t. inchidere, con-
// V.p. resurgere.
emprego, s.m. usua.us; usnr- bpseere. clndere, claudere; recon- endiva ou endívia, s.f. intu-
patío.onis; ofiicium.ii ; mú- dere. bum.i; intubas,i.
encantado, part, e adi. ín-
nus. eris. cantatus.a, encetar, v.t. delibere, iibare; endoidecer, v.i. mente capi.
nautalus.a.um ;
empreiteiro, s.m. redemptor, um; (fig.) lortus.a.um, <fig.) inchoare, aggredi, endoide cimento, s.m. amentia,
oria ; couductor.oria. encantamento, s.m. cantio, in ire. ae; inBania.ae; dementia.
empresa, s.f. incpptum.i; in- onis; effascinatio.onis; in- encher, v.t. Implere, replere, ae.
eeptio.onis coeptum.i. ;
cautamentum.i. couiplere, adimplere. // endro, s.m. anethum.i.
ENI) — 138 — ENG ENG — 139 — ENfí
enfeitar, v.t. ornare, exor- enganar, v.t. fallore, d elude- engrossar, augere, ampli-
v.t.
endurecer, v.t. durare, coge-
nare, decoraro, comere, illudere, ludere; frau- ficare. // V.i. crescere, in-
re, indurare. // V.i. dures- re,
colere. dare, decipere. creseere ; ftugeri.
cero, rigescere, cogi; dura-
enfeite, a.m. ornainentum.i; engano, a.m. fallacia.ae; enguia, anguilla.ae.
re ae, indurescere. s.f.
ornaius.UB; decus.oris; fraus.dis; dolus.í; error. enigma, s.m. aonigma.ac;
endurecimento, s m. concre- exornatio.onis. oria; lapsu&.us.
duritia.ae; rigor, gryphus.i.
tio.onis; de- engastar, v.t. inserere, inchi-
enfeitiçar, v.t. fascinara,
oris. enigmático, adj. ambíguus.a,
fígere. dere.
ênoo, adj. aenMis.a,um.
valetudlna- engasto, s.m. incastratura.ao.
um; perploxus,a,um; obscu-
enformaria, e.f.
Eneida, np. Aenis.idia ou engatinhar, v.i. repere, ser-
ru6,a,um.
rium.ii.
idos. enjeitar, v.t. n-jlccre, asper-
enfermiço, adj. morbosuB.a, perc, reptare.
energia, robur.oris; vis, narí, repudiarei projicere.
s.f. uni. engenharia, s.f. machinalia
virtua.i; nervl.oram, enjoar, v.i. fastidtre; náusea-
via; enfermo, adj. e s.m. V. doen- KCÍOUtlR.
re.
enérgico, adj. fortis.e; vali- te. engenheiro, s.m. munitor,orIa;
enjoativo, adj. fastidiosus.a,
diis.a.um. enfiar, v.t.
e i. transfigere, u> a c hin ator, or is
energúmeno, s.m. energúme- ingredí, ae engenbo, s.m. lngf>nium,il; fa- um; nauseosus,a,um.
transfodere;
nos.!. demittere. cultas, atis; Brs,tis; scien-
enjôo, s.m. fastidium,ii. V.
ener- náusea.
enervado, part. e adj. enfileirar, ordinare.
v.t. e i. tia.ao.
enlaçar, v.t. intexere, conae-
vatus.a.um ; debilitatus.a enfim, adv. tandem, denique, ongenboso, adj. ingcniosus.a,
um; fractue.a.um. um; artificiosus.a.um; sol- raro; implícaro, alligare.
extremo, aliquando, postre- enlanguescer, v.i. languescera.
enervar, v.t. enervara, debi- mo. lcrs.tia.
eulevar-se, v.p. stupere.
litare, frangere. // V.p. enfiteuse, s.f. emphyteusis.ia. engessar, v.t. gypsare.
enlodar, v.t. lutare, lutitare,
frangi, mollescere. enfiteuta, a.m, emphyteuta.ae. englobar, v.t. conglobare,
lntnlaro.
eníitcutico adj. emphyteu- engodar, v.t. inescare; alli- enlourecer, v.i. flavescere.
enfadar, v.t. fastirfium affer-
ticns.a.uin. cerc, allectare.
re; fatigare, defatigare. enovelar, v.t. glomerare.
enflorescer, v.i. florere, engôdo, s.m. esca,ae; illcce-
enfado, a.ni, taedium,ii; fas- enorme, adj. immanis,e; in-
enf olhar, v.i. frondescere. brae.arum ; illícium.ii.
geris, entis
lidíum.ii. ; enoruiis.e.
enforcar, v.t. suspender©. // engolir, v.t. sorbere, absorbe-
enormidade, enormitas,
s.f.
enfadonbo, adj. fastidiosus.a, V.p. suspendere ae. re, haurire, deglutir»,
um; importunus.a.um. atis ; Immanitas.atis.
enfraquecer, v.t. debilitare, engomar, v.t. amylare.
eníardamcnto, e.m. stipatio, enervare, infirmare. // V.i. engorda, s.f. aaginatio.onis; enquanto, conj. dum, ínterea
onis. debilitari, frangi, minni. i artura.ae sagina.ae.
;
dum, cum, ínterim dum.
enfardar, v.t, stipare. enfraquecimento, a.m. debili- engordar, v.t. saKÍnnre, opi- enramado, adj. ramosus,a,um.
ênfase, s.f. ampullae.arum tatio,onia debilitas.atis.
; mare, farciro. // V.i. pin- enrançar, v.i. rancescere.
tumor, oris. guescere, saginari
enfrear, v.t. frenare, infro- enredar, v.t. irretire; circum-
enfastiado, adi. íastidiosua.a, nare. engordurar, v.t. perungere. // retire, obretire.
um ;
fastidiens.entis. enfurecer, v.t. exasperare, A r .p. sordescere. enredo, s.m. iniplicatio.onía;
enfastiar, v.t. faatídium efferare. // V.p. exaspe- engraçado, adj. fac<?tus,a,um; machinatio.onis nodus.i. ;

rar}, exeandescere. jocosus.a.um ; salsus,a,um.


creare. // V.p. faalídire. enriquecer, v.t. ditare, locu-
enganado, part. e adj. Insus, ongradecer, v.i. grandosecre,
enfático, adj. inflatus.a.um; plctare, eollocupletare. //
turgidus.a, a, um; illusns.a.um ; delu- ingrsndescere,
tumidus.a.um ; V.i. facere pec uniam, se eol-
suB.a.um ; deccptua.a.um; engrandecer, v.t. amplificare,
um. dilatar?, augore. // V.i.
locupletare.
falsus.a.um ; f raudatus.a,
enfatuado, adj. inanis.e; glo- enrolar, v.t. involvere. // V.p.
superbus.a, um. amplificari, dílatarí, auge-
riosus.a.um ; ob volvi, implicar!.
um. enganador, adj. dolosus.a.nm; ri, crcsccre.
fallax.acia; perfidus.a.um; engrandecimento, sjn. ampli- enroscamento, s.m. involutlo,
enfatuar-se, v.p. auperbire,
insidioauB.a.nm. ficatio.onis; auctua.ua. onis.
t uni ee cere, intumeacere.
EKT — 141 —
ENB — 140 — ENT entravar, v.t. irapedire, prae- entristecer, v.t. contristara.
dire, morari, obstarc. // V.i. maerere.
enroscar, v.t. circumvolvere, entendido, part. e adj. per- entrave, a.m. vinculam,!; entroncamento, s.m. bivium.ii;
eireumplicare. // V.p. cir- cHptus.a.tim intcllectus.a,
; itnpediraentum.i ; ronra.ao. ranms.i.
cumvolvere «e. urn ; callidus.a.urn. entre, prep. inter (ac); in entrouxar, v.t. atípare, con-
euro aquecer, v.i. irraucesce- entondimento, s.m, inlellegen- (abL). vasare.
re, *
raiicescere. tia.ae; incns,«mls; intol- entreabrir, v.t. paulum ape* entulhar, v.t. cumulare, com-
enrubescer, v.t. rubefaccre lecTiis.ua. rirp, rumpcre. // V.p. dÍB- plere. aequarp, complanare,
V.i. rubescere, erubescere. entenreceri v.t. mollire, etnol- cedere, dehÍBeere. entulho, a.m, rudus.eria; ru*
enrugado, adj. rugosus.a.am. lire, macorare. // V.i. mol- entreato, s.m. intcrvnllum.i. dera. um.
enrugar, v.t. rngas í acere. // Uri, maeerari. entrecasca, s.f. liber.bri. entupimento, a.m. intcrclusio,
V.i. e p. rugain trahit. enternocer, v t. movere, com- entrecortar, v.t. intercidere; onis.
ensaiar, v.t. tentare, experi* movere, mollire. // V.p. interrurnpere. entupir, v.t. obstrticre.
ri, explorare. periclitari. rnovori, cornmovpri. entrega, s.f. traditio.onis. entusiasmar-se, v.p. incendi,
ensaio, s.m. experimenlum.i; enternecimento, a.m, miseri- entregar, v.t. tradere, redde- entusiasmo, s.m. impotus.TiB;
poriculuiu.i ; tentamenta, córdia. ae miseratio.onia. dare, per- ardor. oris.
;
re, restitnere;
omm. enterrar, v.t. humare, conde- enumeraç&o, s.f. ennmeratio,
mi itero.
enseada, sínns,us.
s.f. entregue, part, e adj. reddi- onis; dinnmeratio.onia;
re. sepelire; of ferre,
ensejo, s.m. V. ocasião, entèrro, aan. funus.eris; ex- tus.a.nm; traditus.5,nm ; da* commemoratio.onis.
ensííero, ndj. ensifiir.era, sequiae,arum ; elat io.onis. tns,a,uin; pormissuB.a.um. enumerar, v.t. ennmerare,
ernin ; enaiger.era.erum. entesar, intendere. tende- numerare, porcensere.
v.t. entrelaçamento, s.m. impliea- _
enuntiatio,
re, contendere, adducere. enunciação, s.f.
ensinar, v.t. monstrare, indi- tio.onís.
onis.
care, edocere; doçura, iua- entoação, a.f. sonus.i. entrelaçar, v.t. implicare, in-
lituere, erudire. torplicaro. // V.p. se Im- enunciado, part. enunliatns.a,
entoar, v.t. cauere incipere,
Uin. // S.m. enuntiatum.i.
ensino, b.ia. Institutio.onis; praecinere. plicare.
ennnciar, v.t. enuntiare, ex-
praeeeptio.onia ; doctrina, ontouar, v.t. e-stollore, infla- entreluzlr, v.i. íllucesccre, ni-
tescere. priniero, dicere, eloqui.
ae. re. // V.p. turgescere.
ensoberbecer- se, v.p. superbi- entremear, intormiscere, enunciativo, adj. enuntiativus,
entontecer, v.t. obinndero, v.t.
re, gloriari, tumcsccro. oxsiirdare obstupefacere, miscere, iuterponcre, inter- a.um.
senescere;
:

polare, onvelbecer, v.i.


ensoberbecido, part. e adj. conturbare.
entrementes, adv. V. entre- veterascere, inveterascere-
inflatus.a.um ; elatufi,a,itm entornar, v.t. fundcre, effun-
tanto. envenenamento, a.m. venefi-
tumidus a r um.r dere.
entreouvir, v.t. subaudire. ciuw.ii.
ensopar, v.t. imbuere, made- entorpecer, v.t. stupefacere,
entretanto, adv. interim,inte- envenenar, v.t. vener- 1-*!! dare;
facere, tingere, insuceare. obstupefacere. // V.i. tor- corrumpere.
rea, inter haec; taruen, (fig.) inficcre,
ensurdecer, pescere, obtorppscere.
v.t. exsurdare;
entorpecimento, s.m. torpor, atlatnen, atqui. enverdecer, v.t. vlri-íare. //
(fig.) obtnndere. // V.i. entrevado, adj. dt-bilis,o; cap- V.i. virescere, viridari.
oris; (fig.) languor.oria;
obsurdescere, aurdeacere. tns membris. envergonhado, adj. pudens,
inortia.ni?.
entalha, s.f. incisura,ae; in- entrevar, v.t. dcbilitare. // entis; pudíbnndus.a.um.
entortar, v.t. intorqnere. //
cisio.onis. V.i. debilitari, alienari, envernizar, v.t. linere, illi-
adv. tum; tmn vero
V.i. e p. intorqueri.
então, einorl. nere.
entrada, s.f. ingressus.uB ; in-
(no principio da íraso) introitns.us entrevista, a.f. colloquium.ii enviar, v.t. mitterc.
gressio.onis ;
hoo loco, hic tum; tunc, eo eungresauB.us; collocutio, enviscar, v.t. viscare.
aditus.us. envoltório, s.m. involucrum.l;
tempore, id teiuporis. onÍQ.
entardecer, v.i. advesperaseit. entrançar, v.t. torquere, nec- entrincheirar, v.t. munire, in tcKtimentUM.i.
entender, v.t. intcllegore, per- tero, implicare, tesere. cotnmunire. // V.p. castra envolver, v.t. involvcre, cir*
cipere, comprehendere. // et.tr ar, v.t. e i. intrare, in- munire (vallare). cumdare, tegere; circumire,
V.i. intellegere, callere, grodi, introire, inire; pe-
percallere. netrare.
ENV — lí 2 — EQU EQU — 143 — ESC
involvere epigramático, adj. epigramma- oquóroo, adj. aequoreus.a.mn. esbaforido, adj. anholans.an-
cingore. // V.p.
tíctie.a.um. era, s.f. aera.ae. tis ; anhelus.a.um,
ao, involvi.
envolvido, part. e adj. invo- epilepsia, a.f. opílcpsia.ae. erário, a.m. aerariura.ii. esbaforir-se, v.p. anhelare.
Intus.a.uai ; obvolntus.a.um epílogo, s.m. epílogus.i; con* ereção, s.f. creclio.onis; sub- esbelto, adj. >rracilis,e; te-

circuindatus.a.um. cIuhio.ouís, rectio.onls. nuis,e ' subtilis.o.


enxada, a.f. pastinum.i; ligo, Opinlcio, a.m. epinicion ou eremita, a.m. remita, ao. esboçar, v.t. adumbraro, de-
epinicium,ii. eremitico, adj. eremitícus.a, linearei (fig.) edolare.
onis; dolabra.ao.
enxaguar, v.t. colluere, eluere. episcopal, adj. episcopalis,e. um; eremitis.idis. esbôço, s.m. dclincatio.onis
examen.inis; episódio, a.m. digrcssio.onis; éreo, ndj. aereus.a.um. adiunbratio.onis.
enxame, a.m,
pullltlea.ei; (fig.) grex, cftsua.us. ergástulo, a.m. ergastuhim.i. esbranquiçado, adj. subalbi-
epístola, a.f. epistnla.ao; lit- erguer, v.t. erigere, extollc- dns.a.um candícans.antia,
;

enxamear, v.i. exnunaro. torao.arum. re, subrígere.


tollere, esburacar, v.t. perforare, ío-
enxaqueca, s.f. heiuicranium, epít&fio, a.m. epitaphium.ii eriçar, v.t. arrigore, erigero. rare, cavare,
elogínm.ii horrescero, áspera* escabelo, a.m. acabollum.i.
ii; heterocrania.ao. titnlus.i.
; // V.p.
enxerga, tomentum.I. epíteto, s.m, epitketon.l. ri, subriffi. seamnum.i.
a.f.
epítome, s.m. epítome,ea; epi- erigir, v.t. eriffere, atatnero. escabroso, adj. asper.era,
enxertar, v.t. íuserere, em-
plastare, inocnlare. tomo,oc. erisipela, s.f. cryBlpídoB.atiB. enim; aalebrosus.a.uui.
ópoca, s.f. tempus.oria; aetaa, ermida, s.f. aedicula,ae. escachar, v.t. deffindere.
enxertia, a.f, inaitio.onis.
enxêrto, Ínsitio,onÍB; atía. ermo, s.m, eremus.i, escada, s.f. sca1ae,arum; gra-
s.m.
insitus.us. epodo, s m. epodos.i. erosão, s.f. erosio.onis; rosio, datio.onis ; scalaría.inm.
enxó, a.f. ascia,ae. equânime, ndj. aoquanimu8,a, onis. escala, s.f. scalae.arum; men-
enxofre, a.m. Biilfur.urls. um; aoqnanimia.e. erótico, adj. eroticus.a.nm. sura.ae.
enxotar, v t. açere, fugare, equanimidade, a.f. aequani- errado, adj. falsns.a.uin; pra- escaldar, v.t. excaldaro.
mítas.atis. vuE,8,um lualus.o.xim. escaler, a.m. scapha.ae; lem-
abisero, dopollere. ;
eqilostro, adj. equester.tris, bus.i.
enxovalhar, v.t. ínquinare, errante, adj, errans,antis;
escaipélo, s.m. scalpellum.i
macularo, f-'cdare, comma- tre. vagans.antia ; erraticus.a,
••
adj. aequaovus.a.um. scalprum.i; scalper.pri.
culare corrugare.
; um,
enxugar, v.t. siccare, desicca- equidade, s.f. aequitas.atis; errare, aberrare.
escama, s.f. squama.ae; crus-
errar, v.t.
jwqiiuin.i. ta.ae.
íe t arefacere. // V.i. errare, vagari.
equidistante, adj. aequidia- escamigero, adj. squamiger,
enxúndia, adnpa.ipis.
b f.
errata, s.f. errata,orum.
tans,antla. ora.erum.
eólio, adj. Aeoliua.a.urn. // errático, adj, erraticus.a, um. escamoso, adj. squamosus.a,
S.m.pl. Aeoles.ura; Aeolii, equilíbrio, sm. acqullibrium,
ôrro, s.m. error,oria; erra- um.
ii; aequttibrítas.atis.
oruiii. tum.i; lapsus.us; pecca-
eqilino, adj. equinus,a,um. escandalizar, v.t. offendere,
epêntese, a.f. epenthesis.is. tum.i.
equinócio, s.m. aoquinoctium, laodere, displicere. // V.p.
epiceno, adj, (gram,) epicoe- erróneo, adj. falsus,a,um;
il. offendí, irascí.
nos.on. malus,a,um.
equipamento, s.m. ornatos. ns. escândalo, aun. scandalum.i.
épico, adj. oplcua.a.um, error, s.m. error.oris.
equipar, v.t. ornare, adornaro. escandaloso, adj. turpia.e;
epidemia, s.f. pestilentia.ae.
equiparação, s.f. aequiparatio, erudição, s.f. eruditio,onis; foedns.a.um indignus.a,
;

epiderme, s.f. epidermis.is;


DO lS doe trina, ae. um.
cu ti a, is. escandescer, v.i, exeandescere.
equiparar, v.t. aequipararo. erudito, adj. ernditus.a.ura;
epifania, s.f. ep>pbanÍa,iorum.
epifonema, a.m. epiphonuma, equitação, s.f. equitatio.onis; doe tus, a, um sciens.entis.
; escaninho, a.m. latebrA.ae;
equitatus.UB. erupção, s.f. eruptio.onis. recpssus.us.
alia.
epiglote, s.f. cpíglottia ou equivoco, adj. arabiguus,a,um; erva, s.f. herba.ae; herbae, escapar, v.i. evadero, effuge*
obacurua.a.iim ; dubiua.a, aruin; gramen.inis. re, elabi, eripere Be.
epiglossis.is.
epigrama, a.m. epigramma, um. // Sau. ambiguitas, ervanario, s.m. herbarius.ii. escapatória, a.f. cffngium.ii;
tis. atis. ervilha, s.f. pisum.i; pisa.ae. pseudothyrum.i.
ESC — 144 — ESC
ESC — 1 45 — ESM
acapulare, escolhídw, part. e adj. eleetua,
escapulário, s m.
a,um; leetus.a.um; selei*- escriturar, v.t. peracríhcre. esfolado, adj. desquamatus.a,
is; Bcapularnim.ii. escrivão, s.m. scriba.fte. nm.
escaramuça, e.f. procursatio. tuK,a,nm.
scopulus.i; aa- escrófulas, «.f.pl. Bcrofulae, esfolar, v.t. deglubere; de-
onis; velitatio.onis. escolho, a.m.
xum.i; eautod.ia. arum. 8fiu amare, sauciare.
escaravelho, a ja. sctirabeiis.L o.icrópulo, a.m. acrupulum,i esforçar, v,t. incitar?, exci-
escarnecer, v.t. e L derldere, eacólio, a.m. aeholion.ii.
escolta. e-f. comitatua.us; soriptulum.l. tare; roborare. // V.p. co-
irrldere, ludero, ludifieari. nari, niti, adniti.
praes:dium,il. escroto, s.m. scrotnm.i.
escárnio, s.m. Irrisío.onia; rj- esfôrço, s.in. conatua.ua; la-
bus.us; irrisiiB.ua; ludus.i. escoltar, v.t. stipare; comita- escrúpulo, s.m. scrupulus.i;
ri, assectari, prosequi. reli gi o, onis. bor.oris; nisus.us; moli-
escaro, a.m, scarua.i. men.inis.
esconder, v.t. abdere, occul- escrupuloso, adj. scrupuloaus,
escarradura, s.f. exscreatlo, taru, abscondore; dissimu- esfrega, s.f. attritus.ns; tri-
a.um; religiusus.a.nm.
onis; exscreatuB.ua; serea- lare, tcgere. ca tura.ae.
escrutar, v.t. perscrutar!, in-
tUB.UB. esconderijo, a.m. latebra.ae; esfregar, v.t. friearo, perfri-
vestigare, scrutari.
escarrar, vJ. ecrearrr, exscre* latibulum.i. care, torcre.
are, apuere. escudar, v.t. clipeare. osfriamento, s.m. refrigera tio.
escopo, a.ni. scopnR.i; iinis.ia.
escarro, a.m. aputuin.i; pytia- escudolro, a.m. arroigor.gori onia.
escória, a.f. acoria.ae; aordeB,
ma.atia. scntiger.gerL esfriar, v.t. refrigerare, fri-
sordea.min;
ium. escudo, s.m. clepeufl.i; bcu-
escassas, s.f.
s.m. acorpio.oníi; sorare, // V.i. refri?:orari,
escorpião,
inópia, ae; ppnnria.ao. scorpius.ii; nepa.ae.
luin.i. rofrÍBoacere.
escasso, adj. sordidus.a.nin esculpir, v.t. sculpero, exacul- esgalhado, adj. ampntatns.a,
escorregar, v.i. lapsare, titu-
praepareus.a.um ; parvus,a, bare.
pero, scalprro. um ; castratus.a.um.
um; exiguus.a.nra. escultor, B.m. sculptor.orie. osgalhar, T.t. amputare, in-
escorrer, v.i. destiliare, per-
Buffossio.onis; escultura, a.f. aculptura.ae. terputare, collncare.
escavação, a.f. colori.
excavatio, s.m. stillatio,
escama, s.f. spuma.ao. esgaravatar, acabere,
eifoaaio.onía ; es corrimento, v.t.
escumadeira, s.f, trua.ae. scalpore, radere.
onia. onia.
escavar, v.t. cavare, aullo- escova, a.f. ppmculns.i. oscumante, adj. spurnons.nn- osgotado, part. n adj. exhaus-
dere. escrava, a f servo.ao; famu-
.
tia; spiimosus.a.um; spu- tus.a.um absumptus.a.nm
;

esclarecer, v.t.illuatrarc, jjIu- la,ae. meuB,a,nm. fstisarna.a.um.


minare; explanare, expli* escravidão, a.f. servitus.i; oscurecer, v.t. obscuraro, ob- esgotamento, s.m. exhaustio,
caro. servitinm.ii ; f amnlatna.ue. caecare. // V,i. obacurari, onis ; defeclio.onig.
a.m. fluxio.oms; escravo, s.m. aevua.i; íomu- oífundi. esgotar, v.t. exhaurire, aícen-
escoamento, escuridão, s.f. tcnebrae.arum
lus.i; puer.eri. // Adj. Ber- re, consumere, exinaníre
efílnvium.ii; manatio.unia.
vua,a,um. cniigojnis; nox.ctia; obacu- // V.p. consumi,
escoar, v.t. huniorcm deduce-
ílue- escrever, v.t. acriborc, exara- ritiiB.ntis. esgoto, a m. cloaca.ac.
re, // V.p. efflaere, escuro, esgueirar-se, v.p. se subducc-
re, conacriborp. adj. obscuruB.a.um
re, dilabi.
escriba, s.m. scriha.ae. caecus.a.um; ater.tra.trum re, effugere, ae erípere.
escol, a.m. floa.oris.
escrínio, s.m. scrínium.íi, cnligans.antis. esguelha, s.f. obliquitas.atis.
escola, a.f. schola.ac; ludua, littoratura.ae; escusa, a.f. V. desculpa, esguichar, v.i. exsiHre, emi-
escrita, s.f.
i; gyninaaium,ii. scriptio.onia : scríptura.ae. escutar, v.t. e i. audirti, an- care, emmpere, prorumpere.
escolar, adj. acholaris.e; acho- scnltare, advurtere. esguio, adj. tenuis.e; attenua-
escrito, part. o adj. acriptus.
licna.a.um. esfarelar, v.t. lercre, tundcro, tus, a.um.
a.um; conscriptus,í«,um. //
escolástico, adj. acholasticua, contender©, esmagado, part. o adj. obtri-
a,mn. S.m. scriptunv.
escritor, a.m. scriptor,oris; esfera,s.f. sphaera.ac; orbls, nm; trilus.a.nm ; (fip.*.
tus,a (

escolha, dcleçtiis.us; Be-


a.f. giobns.i; circulus.i.
auctor.oria.
ia; opressus.a.um.
lectio.onia optio.onia. esférico, adj. spliaeroides.ça esmagar, v.t. proterore, oppri-
;

escritura, s.f. acta.oruin; ta-


escolher, v.t. eligere, legere. ílobosu8,a,um. mere, obterere, obruere.
praeoptare. bulae.arum; acriptura.aa
esfinge, s.f. aphinx.ingis. esmalte, a.m. smaltnm.i.
— — ESP ESP — 147 — ESP
ESM 140
especular, v.t. sppculari, con- espigoao, adj. spicatua,a,um.
accuraiuB,a, espantado, adj e part. per-
esmerado, adj. templar! // Adj, epecula- espinafre, s.m, apinacia.ae.
territus.a.um; attonitua.a,
um expolitus.a.um.
; rís.e. espinal, adj. spinalis.e.
esmeralda, s.f. amaragdns.i. espelheiro, s.m. specularius.il. espinha, a.f. spina ae; papu-
espantalho, s.m. formido.inis.
r

esmeraldino, ndj, smaragdi- espelho, a speculuiu.i, la,a»*\


nus.a.nm amaragdincua.a, espantar v.t. terrore, conter- espeque, s.m. fultura.ao; ful- espinheiro, a.m. apina,ae;
// V.p. pnvescero
;
rore.
um rxterreri, trepldaro.
n;enturn,i. spinua.í.
esmigalhar, v.t. friare. // V. espera, a.f. exspectalio.onia; espinho, s.m, pina, ao; acu-
despedaçar. espanto, a.m. terror.oria; pa- dilatio.onis, leua.ei.
vnr.orís; furmido.inis; hor-
esmiuçar, v.t. concidere, con- esperança, s.f. apes.ei; ex- espinhoso, adj. spinoeas.a.um
ror, oris.
soe»™. Bitbcultrare. spoctatio.onis. Inrsutua.a.um; hirtus,a,uui.
espantoso, adj. terribilis.e;
esmola, B.f. atips.is; eleemo- esperar, v.t. o i. exspoctare, espionagem, s.f. exploralio,
horribilis.e ; torrifícns.a,
syna.ae. sporare. onis; spi;culatio,onis.
um esperma, a.m, sporma.atia espionar, v.t. explorare, spe-
esmoler, s.m. eleemosynarius, espargo, a.m. as par agua, i. sr.mon.inia. culari
ii. esparrela, s.f. loquoua.i; cas- esperteza, s.f. acumen.inis; esplráCUlo, a.m. spiracnlum.i
espaçamento, s.m. intcrposi- ses, ium. sairacitaa.aiis; sollertia.ae. spirftinentum.i ; spiramen,
tio.onís. Esparta, Oeogr. Sparta.ae;
esperto, adj. sollers.tia; vafer, inia.
espaçar, v.t. diducero, laxare: Sparto.oa. fra,frum; callidus.a.um osplral, a.f. apira.o; helíca,
intormittere. espartano, adj. Spartanus.a,
sagax.acia. ac; cocíiina.ao.
um; Bpartiacns.a.uin. //
espaço, s.m. spatium.ii; tra<:- espessar, v.t. densare, dense- espírito, a.m. apiritus,us;
lue.ua. S.m.pl. Spartani.omm. re, cogere. // V.í. o p. mons.entis; aniniim.i; acu-
espaçoso, adj. vastus.a.um; esparto, s.m. spartum.i. spiasoscere. cogi. mcn.inia ; aensus.us.
laciiB,a,uin ;
amplus.a.uiu; espasmo, a.m. apaamua.i; espesso, adj. crasaus.a.um espiritual, adj. incorporalis.e
spalioSU8,a,nm. spasnia.atis. spiasua.a.um; densua.a,um. spiritualis.e ; incorporeus.a,
gladhis.ii; cnsis, espátula, s.f. apatha,ae; spft- espessura, a.f. crassitudo.ínis; um.
ospada, s.f.
tula.ne. craasamentum,i ; densitas, espiritualidade, s.f. spiritua-
íb.
espadana, s.f. gladiolus.i; co- espavorir, v.t. pertcrrore, ex- atís. litaa.atis ;
incorporalitas,
ma, av. pflvefaccre. // V.p. terra- espetãcnlo, s.m. spcctaculum, atía.
espadarte, s.m. orca, ao. rí, expaveacere. i; spRctatio.ouia; espirituoso, adj. acutus,a,um;
ludi,
espadeiro, s.m. gladiarius.ii. especar, v.t. fuicire. orum; munus.cris. facetus.a.um; salsus,a,um
espadim, s.m. ensiculus.i; especial, adj. specialis.o; ape- espetro ou espectro, s.m. ]Hpidus,a nm. t

gladiolus.i. ciarius.a.um propriaa.a,


;
imago.inis; effigics.ei; ai- espirrar, v.i. aterniiere.
espádua, s.f, scapulae.oruni um; singularis.e. mulacrum.i. espirro, a.m. sternutaineutum,
apexiea.ei; espevitar, v.t. emungere. i ; sternutatio.onis.
umerua,l. especialidade, s.f.
ospezinhar, v.t. calcare, pro- esplendido, adj. spl&ndidus,a,
espalhado, adj. disporaus.a, proprietas,ati3.
um; sparaus.a.um ; dissipa- especiaria, s.f. aromata.um.
culcare, premero. um; Iautua,a,um; magni-
espia, s.m. conquísitor.orís; ficus,a,um,
tU6,a,uin. espécie, s.f. species.ei ge- ;

auceps.cupis. esplendor, a.m. aplendor.oria.


espalhar, v.t. dispergoro, nns.eria.
espião, s.m. cxplorator.oris; espojar-se, v.p. vt-raare ae,
epargore; dísBominnre, dia- especificar, v.t. designara,
Bpeculalor.oris ; delator, volvi, circumagi.
alparo. // V.p. fundi, espécime, a.m. spccimcn,mis;
oris; índex.ícia. espoliador, s.m. spoliator.oria.
espancado, part. mulcatus r «, exemplum.i.
specioBus.a, v.t. observare, explo- espoliar, v.t. spoliaro, frau-
um ; verboratus ca,nm. especioso, adj.
rara, specnlari, asservare. daro, oxspoliarc, overtere.
espancar, v.t, verbera™, pui- um; probabilía.e. espiga,
speculatio, s.f. spica.ae; arista, espondeu, a.ni. spondeus.i.
sare, tnndere, mulcare. especulação, s.f.
contemplatio.onis ao. ospôndilo, s.m. spondylus.i.
espantadiço, adj. trepidns.a, oníB ; espigar, v.i. apicari. esponja, a.f. spongia.ae
um ; nieticulosus.tt.uin. negotiatio.onis.
E8$ — b18 - íiST
EST — 149 —
esquadrinhar, v.t. Rtrutari.
esponjoso, adj. spoiigiosn.*.a. di- estação, - í. atatio.onis; pau- estatura, s.f. statura.ae; cor*
perscrutar!, qnaerere,
um; pimiicosus,a,um. sa. ae; tempns.oria; artas. pus.oris; habitus.us.
íqitirere.
esponsais, a.m.pl. sponsalia. atra.
estatuto, a.m. atatutum.i; de-
osqnadro, s m. norma.ae.
ium; BpOUSUS.US. squalidus.a
estacionar, v.i. atare. cretum.i; acitnm.t
esquálido, adi. estacionário, adj. stationarius,
esponsalído, adj. spunsali- estável,
um. um stationBlifi.e.
adj. Btabilis.e; fir-
ciue.a.uin ;
aponsalus.e. a, ;
m na, a, um.
esqualo, s.m. sqnalus.i. estada, s.f. manaio.onie;
espontâneo, adj. apontaneus, esquecer, v.t. oblivísci; prae-
re- este, b m. oriens.pntis.
a,um; volui.tariua.a.niu. mansio.onia. 6st0, esta, isto,
teriro, omittere, negligere. pron. dem
ostádio, b ni. stadium,!!. hic, haec, hoc;
espora, bJ, calcar.ariB esquecimento, a.m. oblivio. is.ca.id.
esporão, s.m. calcar.aris; ros- onis ; npgligentia.ap. estado, s.m. habitUB.ua; sta- esteira, a.f. tegeB.etia; atorea.
truin.i. tUB.us; ratio. onis; respu- ae; buIcub,!.
esqueleto, s.m. larva.ae; «e- bHca,ae; imperium,ii.
osporta, a.f. Bporta.ae; apor- estender v.t. dilataro, extcn-
letns,i.
tella.ae. estagnado, adj. stasnans.an- dore; explicara, pandere;
esquerdo, adj. sinistpr.tra
oaportela, s.f. spuriula.ae. tis; ro8es,Íd)s. stern ere.
trum; lapvus.a.uin,
espórtula, s.f. mercedDla.ae. estagnar, v.t. oontínere. estendido, part. e adj. dila-
esquife, a.m. capnlus,!; arca, //
espõsa, s í .
ucor.oris; con- V.i. stagnare. tatus.a.um; ext« ntus.a.um
jtix.ugis; sponsa.ao; do- ac; scupha,ae.
estalagem, s.f. deverticulum.i explicatua,a,nm.
n - ;í! :*..::>. esquisito, adj. exquiaítus.a,
Blabulum.i ; caupoua,ae. estéril, adj.
espôso, 8.m. marilus.í; con- um ;
opthnus.a.nm. sterijjj.e; infe-
estalajadeiro, s.m. caupo.onis; cunduB,a,um malignus.a.
jux,ugÍ8; sponsua.i.
;
esquivar-se, v.p. vitare, ducli* tabernaríus.ii • stabularlus, um.
espraiar-se, v.p. superfund», narc, offugere; evolare, so íf. "; ;""
•;

exBpatiarl, e vagar!, eriperp, elabi. esterilidade, a.f. sterilitaa.


estaleiro, s.m. navalia.íuxn. atis ínfccunditaB.atfs.
espreguiçar-se, v.p. pamlicu- ôsse, essa, isso, pron. iate, a, ;

is,ea,id; ille,a,ud; hic, estalido, s.m. crepitua.ua; Btre- estertor, s.m. atridor.oris;
lari. ud;
espreitar, v.t. obscrvarc, spo- haoc.hoc. pitus,us ; aonitus.uB. singultus.us.
cnlari, circumapicero. o.; talo, s.m. crepitus.us. estiagem,
essedário, s.m. essedarius.ii. a.f. aiccitas.atiit.
espremer, v.t. expríniere, pre- essência, s.f. easentia.ae; na- estampido, a.m. fragor.oris; estiar, v.i. dÍBSorenascit, dis-
mer e. tura, ae; genus.cris; olcum.í. strepitus.us. screnat.
espuma, espuma d eira, espu- essencial, adj. essentialis,*; estancar, v.t. supprimere. estigma, s.m. stigma.stis
mante, V. escuma, escuiua- uaturalis.e; necessarius a, estância, B.f. sedes.is; man- nota.ao ; cícatrix.ícis.
dcira, escumante. um; ítttiniua.a.um ; ver»**, sio.onís.
ostilicidio, BJn. stiUicidium.ii.
espumar, v.t. o i. despumnre; a, um; proprins.a.um. // estandarte,, b.iu. vexiUum.t; estilo, a.m.
caput.itis; summa.ae.
Btilus.t; genus,
apumare, apumpserre. S.m. BÍgnum.i. tris; (fig. ) eIocutio,onis.
estabelecer, v.t. etabiliro, col-
espntação, s.f. apntamen.iniR; estanho, a.m. stannum.i. estima, a.f. existímatio.onia,
locare, atatuere; instltue-
sputamentum,.. ostar, v.i. esse, vorsari; com- preiium.il.
ro; constituere.
esquadra, a.f. clasBis.U; na- morari, inanere.
estabelecimento, s.m. conRti- o^timado, part. e adj, proba-
ves, inm. estátua, s.f. statua.ae; cff i-
tutio.onts; institutio.onis. tus,a,um ; laudatus.a.um.
esquadrão, a m. turma, ae; git'8,ei; iniago,inÍH,
estabilidade, a.f. atabilitas, estimar, v.t. aestimare, íaco-
equitum turma. firmitas.atis. ostatuário, s.m. etatuarius.ii re, putare; probatur, lau-
esquadrar, v.t. quadrnrc, con- estaca, a.f. palus.i; asser, fictor.oria. dntnr.
quadrarc, dedolare. eris; statumen,ini6; stipes, estatuir, v.t. atatuon-, decer- estimatiTa, s.f. aestimaitu,
osquadrilha, a.f. classicula.ae. pilia.
iiiTe. onia.
— — EST EST — 151 — ETI
EST 150
estrelar, v.t. atellare. estudioso, adj. studiosus.a,
estimular, v.t. atimolaro. ex- estragado, adj. corruptua.a,
estrelejar, v.i. stellarí.
um ;
diligcna.entis.
citare; incitare, incendere, um; vitiatus.a.um; effusns, estudo, a.m. atudium.ii.
acuere. a.um. estrelinha, s.f. stellula.ac;
astcriscus.i. estufa, s f caldarium.ii; an-
estímulo, s.ra. stimnlus.i; in- estragar, corrumprre, vi-
v.t.
.

estremecer, v.i, tremere, con- datoriuui,ii.


citamcntura.i ; stiniulatío, tiare; inquinare, depravare.
OQÍS, // Vp, corrnmpi. tremíacere, horreacero. estultícia, s.f. stultitia,ae.

estãpendi&rio, adj. atípcndia- estrago, s.m. vastitas.atis; estremecimento, s.m. horror, estulto, adj. atultus,a,um.
rius,a,nm. ? rdadns.ifi; calamitas,atis. oria; tremor.oris. estuoso, adj. aeetuosus.a.um.
estipite, e.m. estrangeiro, adj. cxternua.a, estrepe, s.m. murex.icís; Bti-
Btip»*s.itís. estupofato, adj. stupefactua.a,
estípUco, ou estitico, adj. um; porfKriniiS.a.um. // muli.orum ;
Btilus.i. um; stupenB.ontis; stupí-
styptícus.a.nm. Sjh. alienígena, ae.
estria, s.f. stria.ae. dus.a, ura.
estipula, s.f. (bot.) stipula, estrangulação, s.f. strangnln-
estriado, adj. striatus,a,nm. estupidez, a.f. Btupiditas.atis;
ao. tio.onis ;
suffocatio.onis.
estriar, v.t, striare. stupor,orís.
estipulação, B.f. stipulatio, estrangulador, s.m. strangu-
estridente, adj. atridons.cn- estúpido, adj, stupidus.a.um
nnis. lator.oria.
tis; strídulus.a.um. 8tuUus,a,um; stolidua,a,ura.
estipular, v.t. stipulari, pa- estrangular, v.t. etrangulare, estupor, s.m. stupor.oris; tor-
estridor, s.m. stridor.oris.
cisci, pangere. coartare, comprimere. por, (.ris.
estripar, v.t. exenterare.
estrangúria ou estranguria, estuprar, v.t. atnprare.
estirar, v.t. ducere, estende- estrito, adj. strictua.a.nm.
s.f. strangtiria.ae. estupro, s.m. stupruraj.
re-
estranho, adj. iusolitns.a.um estro, s.m. oestrue.i. esvaziar, v.t. exhaurire, eva-
estirpe, s-.f. stirpa.is; origo,
inusitatus.a.nm ; alienus.a, estrofe, s.f. Btropha.ae; etro- cuare, vacuofacore, inani-
inis; genus.eris.
nm extraneus.a.uin.
; phe,eB. re, dcplere.
estival, adj. aestivalia.e; ees-
estratagema, s.m. stratagoma, estrondo, s.m. fragor,oris; esverdeado, adj. Bubviridis.e;
tivus,a,u?n.
alia; dolus,i. slrepitus,u8 ; &onitus,ua. viridans,antia.
esto, s.m. aestua.us; fervor,
estratégia, e.f. atrategiea, estropiado, adj, debilitatus.a, etapa, a.f. statio.onis.
oris.
ornm. ora; distortus.a.nm. éter, s.m. aethcr.eris; aethra,
estóico, adj. Btoicns,a,uin. dis- ae.
estrear, v.t. inaugurare, deli- ostropiar, v.t. dobilitare,
estojo, s.m. theca,ae; involu- bare. torquere; imminuere, muti- etéreo, adj. aethorius.a.um.
crum.i. lare. aeternitaa,
estrebaria, s.f. stabulum.i; eternidade, s.f.
estola, s.f. ato)a,ae; orarium, estrumar, v.t. Btercorare, lae- alis; perpetuitas.atis; eae-
statio.onis.
il. tificare. culum,i.
estreia, s.f. initium.ií; exor-
estômago, s.m. Btomachns,Í;
díum.ii ; ingrcssio.onia. estrume, a.m. fimus.i; stercuB, eternizar, v.t. acternare. //
vcnter.tria ; alvus.i. oris ; laetameu.inis. V.p. involesoere.
estreitar, v.t, con- coartare,
estopa, s.f. stuppa.ae. trahçre, angustare. // V.p. estrumeira, s.f. sterqiiilinimn. eterno, adj aeternus,a,um;
co ar t ar i. ii; sterculinum.i; finie- Bempiternua.a.um; perpetn-
estourar, v.t. rumpere. //
tum,i. us.ft,um.
nimpi, dirmnpi, diasiliro. estreito, adj. angnstns,a,ura; etésio, adj. ctesíus.a.nm,
estrutura, s.f. structura.ae;
estrábico, adj. atrabus.a.ura. artus,a,nm artatus,a,um.
;
conBtructio.onis. ética, a.f. ethíce.es.
// S.m. strabo.onis. estrêla, s.f. stella.ae; sidua. etimologia, etyiaologia,ae;
estudante, s.m. scholasticus, e.f.
estrada, B.f. via.ao; iter, iti- eris; astmm.i. i; auditor.uris. V. aluno, oriKo.inis.
neris. estrelado, adj. stcllatua.a.um; estudar, studere, etimológico, adj. etymolo-
v.t. e i.
estrado, i.m. auggeatns.uB; Bteilans.antiB ; sidercue,», discere. gicuB.a.ura.
pulpitum.i. um.
S-.Ti — 152 — EXA — 153 — EXl
etiologia, s.f. aot;ologia,ae. evitar, v.t. vitare, evitare, exato, adj. exactos.a.um; sub- excomunhão, exconiwuni-s.f.
etíope, adj. AetMopicus.a.uin, dt* vi tare, deíugoro, eludere, tilia.e; verus.a.uui; ju&tus, catio,onÍs; anathema.atia.
// S.in.pl. Aethiopcs,um. evitável, adj. evitabílis,e. a.um. excremento, s.m. excremen-
Etiópia, Geogr. Aethiopía.ae. evocação, oxator, a.m. exactor.oris. tuui.í; (fíg.) faex,cis.
a.f. evocatio.onís.
ou, pron. pcBB. ego. exceção, s.f. exceptio.onis excursão, s.f. excursio,onis
evocar, v.t. evocare.
eucaristia, cxclusio.onis. ex curaus, us.
a.f. encharistía.ae. evoó, intorj, evhoe. exceder, v.t. excodere, egre- execração, s.f. exsecraro.
eufoala, B.f. ouphonia.ae; vo- evolar-se, v.p. ovolare, di; suporare, antecedere. ou is; detestatio.oníe.
eatitas.atis.
evolução, s.f. motus.us: de- excelência, s.f. exoellentia.ae; execrar, v.t. exsecrarl, aboiui
eunuco, a.m. euníichus.i; apa- curaus,us praestantia.ae ;
exercitínm.ii.
; fast igium, nnri. detestari.
do.onis.
evnlsSo, s ? evulaio.onifl. li. execrãvel, ndj. exsocrabilia.p
onritiuia, eiirythmia.ae
s.f. excelente, adj. excellens.en*
exaçfio, s f. exactio.onis. deteatabille.e; abominan-
concinnitas.atis. tis; eximius.a.uin; prscccl*
exagerado, part. e adj. anc- dus,n nm. (
saro, a.m. e.urus,i. lcns.entis. execução, s.f.
tns.a.um; immoderatus.a, exsecutio.onis
Europa, Geogr. Europa.ae; excelso, adj, exceUtiB.a.um
um; immodicuB,a um. (
subliinls.e; eminens.enris.
effectus.UB.
Europe.ea. executar, v.t. exsequi, porfi-
exagerar, v.t. sugere, adau excêntrico, adj. eccentros.on
europeu, adj. Europaeus.a.um. cere,conficere, effícere.
gere. abnormia.e.
( f ig. )
evacuar, v.t. discedere, dece- executor, s.m. exBecutor.orie.
exagero, a.m. amplificatio, excepcional ou excocional,
dero; egerere, ejicere, de- exemplar, s.m. exemplar.aria;
onis; eIatio,onís. adj. raros, a,uni; praeuipn*
Jicero. exemplum.i.
us, a, um.
ovadir-so, v.p. evadere, auíu- exalação, a.f. exhalatio.onís; exemplo, B.ra. exeinplum.i;
excerto, a.m. cxeerptio.onis.
gere. adspiratio.onia. Bpecimen.inÍB; documen
evangelho, s.m. evangelium.ii. exalar, v.t. exhalare, efflarc, excesso, s.m. nimium,ii; in- tum.i.
ej ectare, exapira re. tt*mperantia,ae; libido, inis. exéquias,
evangélico, adi- evangelicus, s.f.p!. exsequiae,
exaltação, s.f. exaltatio.onis; exceto, prep. extra (ac. ), arum ; f imus.çris.
a,um. praetor (ac), citra (ac).
impetus.UB. exercer, v.t. exercere.
evangelista, a.m. evangelis- excísão, B.f. excÍ8Ío,onis.
exaltar, v.t. praedicare, ex- exercício, a.m. exercitatio,
ta, ae. excitação, a.f. impulsio.onÍB;
tollere, attollere; accende- onis exercitium.ii.
evangelizar, v.t, e i. evangeli- stimulatío.onia ; concitatio, ;

re, inflainuiare.
xare. onis. exercitar, v.t. exercere, exer-
evaporação, evaporatio.
s.f.
exame, s.m. consideratio.onis excitado, part. excita tus, a, uin citare, íormare. // V.p.
onis; vaporatio.onis; exha- quacstio,onis; inquiaitio, eoncitntus.s.um Btimula-
;
exereeri, discore.
latio.onis. on is. tu«,a,um. exército, s.m. exercitns, ns
evaporar, evaporara, #x-
v.t. examinar, v.t. considerar*, excitar, v.t. excitare, conci- copiae.amm ; milites. um.
halare. // V.p. evanescert-. observare, pender?, dijmli* tara, Btimulare, impellere, exibição, s.f. exh ibitio, on is
dofervescero. care. infJammare. ostentatio.onis.
evasão, exangue, adj. exsanguís.e. exclamação, s.f. exclamatio, exibir, v.t. exhibere.
a.f. fug»,ae; effu-
ginm.ii. exânime, adj. exanhuiB.e;
onis succlamatio.onis.
; exigir, v.t. exigere, expostu-
exaniiniis,a,itm. exclamar, v.t. e i. exclamarr, lare.
evento, s.m. evmtinn.i; even-
conclamare, prociaraare, exiguidade, a.f. exiguitas.atis.
tns,ua. exantema, a.m. oxanthema, clamare. oxiguo, adj, exiguus.a.um
evicção, s.f. evictio,onis. alis.
excluir, v.t. excludere; re- parvus.a,um.
evidência, a.f. evidentia.ae; exares, a.m. exarehus.i. pelleve, prohiburo. exilar, v t. exportarr, depor-
perhpicuitas.atis, exasperar, v.t. efferare, exnl- exclusão, a.f. cxclusio,onis; tare.
evidente, adj. evideus.entj*; ecrare. exceptio.onis. exílio, a.m. exilium.ii; expul-
nianifestus.a.um; perspicu- exatidão, s.f. veritas.atis; pxconiungar, v.t. excommuni- sio.onís; ejectío.onis; exsi-
P.B.a.um, subtilitas.utis. ;-are, anatheinatixare. lium.ii.
EXI — 154 — EXP — 155 — EXT
existência, s.f. vita.ae; sa- expelir, v.t. depellere; poilere; exportação, s.f. exportatío, extenso, adj. amplus.a.um;
lus.utis. detrahere, ojicere. onis. patens.entía; apatiosus,a,
existir, v,i, esse, exsistere, experiência, s.f. expwlentia, s.m. oxportator, um.
exportador,
constare ; vivere. ae; experíinentum.i ; usas, oris. extennação, s.f. debilltas.atis;
êxodo, s.tn. oxodus.I. us. consumptio.onia.
exportar, v.t. exportare, eve-
exorar, v.t. exorare.
experimentar, v.t. experirl, hnre. extenuar, v.t. debilítare, con*
periclitari.
exposição, s.f. oxposi tio, onis ficere, extenuare.
exorável, adj. exorabilis.e. ;

experto, adj. peritus.a.um; propositio.unis. exterior, adj. exterior.ins;


exorcismo, s.m. frxorcisiuus.i. Bciens.entis ; expertus.a.um. extern us.a.um. // S.m.
exposto, part. e adj. exposi-
exorcizar, v.t. exorcizare. expiação, B.f. expiatio.onia; tus,a,uni ; propositus.a.um adspectus.us.
exórdio, s.m. exordium.ii; piaculum.i. subjectufl.a.um. exterminação, B.f. extermina-
dxorsus,us; prooemium.ii. expiar, v.t. expiare, luere, expressão, s.f. expressio.onis; tio.onis ; oceidio.onis.
exoruar, v.t. exomaro. piare. enumiatio,onÍs; (fig.) vul- oxterminar, v.t. exterminare,
exortação, s.f. hortatio.onis expiatório, adj. pxpialoriun.a, tus.ns. exstinguero ; exatirpare.
cohortatio.OQÍs ; hortamen, um; piacularis.o. expressivo, ndj. expressus.a, extermínio, s.m. extermina-
iais. expiração, s.f. exspiratío.onis; um; significana.antis; lo- tio.onis.
exortador, s.m. hortator,oris. respiratio.onis. quens.entís. externo, adj. extomus.a.ura;
exortar, v.t. hortari, cohor- expirar, v.t. exspirare, re* expresso, adj. expreasua.a. cxter.eris extcruB.a.am,
;

tari, exhortari. íiare ; mori, emori ;


exire, um; certus,a,Din; apertas. extinção, s.f. oxstinctus.uB;
intorire. a, um.
exortativo, adj. hortativus.a, exstinctio onis.
t

um cxhortativus.a.uin.
;
explicação, a.f. explicatio.onis; exprimir, v.t. oxprimere, os- extinguir, v.t. exstínguere,
explana ti o, onis ; praelectío, tendere, effiugere; eloqui, restinguere.
exotérico, adj. exotericua.a,
onis. onuntíaro.
um. extintor, B.m. exstinctor.oris.
explicar, v.t. explicare, ex- exprobração, s.f. exprobratio,
exótico, adj, exotícus.a.um extirpação, s.f. exatirpatio,
plonare; expedire, expone* onis.
ndvecticius.a.um. onis ; evulsio,onÍs.
re. exprobrar, v.t. exprobrarc, ja-
expandir, v.t. expandere, pan- extirpar, v.t. exstirpare, era-
explicativo, adj. explanato- cere, conicore, objurgare.
dore. dicarc, convellore, evellore.
rius.a.um. expugnação, s.f. expuguatío,
expansão, B.f. expansio.onis.
explícito, adj. expressas, a, um onis. extorquir, v.t. extorquere,
expectativa, s.f. exspectatio, arguta s,a, um. oxpugnar, v.t. expugnare. abradere.
onis. extração, exemptio.onia;
explodir, v.i. cropare, dissl- expagnável, adj. oxpugnabi- B.f.
expectoração, s.f. exscreatio, lire; (íig.) erumpore. lis.e. eff ossio.onis ;
expressio
onis ; exscreatus.us. onís.
exploração, s.f. exploratio, expulsão, s.f. expnlsio,onis;
expectorar, v.t. exscreare, onis. ejectío.onis ; exactio.onis. extradição, s.f. traditio.onis.
extussire. explorador, s.m. explorator, expulsar, v.t. expellere, cji- extrair, v.t. extraherc, exi-
expedição, s.f. wissio.onis oris ; spccnlntor.oris. moro (de ou ox) expri-
ecre, exigerc, depellere, ;

expeditío,onis. explorar, v.t, explorare, spe- fugare. morc.


expedir, v.t. expedire, mitte- cnlari, scrutari. expungir, v.t. expungere. extraordinário, adj. extraor-
re; properare, accelerare. explosão, s.f. eruptio.onis; êxtase, s.m. extasia, is; stu- dinarius,a,um ; inusitatus,
expedito, adj. expeditos,». diruptio.onis. por.oris. a,nm ; eingularis.e.
um; strenuus.a.um ; agilia, expor, exponere, offerre,
v.t. exteusão, s.f. amplitndo.inis; extraviar-se, v.p. errare, de-
a ; celer.eris. pruponere. spatium.ii; distentio.onis. errar e.
EXT — 15t5 — EXV
extremidade, s.f. extrcuiitaa. exultação, s.f. exsultatío.onis.
u tis ; extreruum,i. exultar, y,i. exsultarn, grsti-
extrínseco, adj. extrinsecus.a, rc, eíierrí, perfundl.

uni ; a&sumptufi.a.utu. exumação, b.£. exiiumatio,


onis.
exuberância, e.f. exuberatio, exumar, v.t. eruere.
onis; ubertas.atis.
ex-voto, s.m. tabula,*?; tabu-
exulcerar. v.i. «xulccrtre. la votiva.

fábrica, s.f. fabricn.a*: 0111- facultativo, adj. 1'ntus.a.nm


cina.a**. liber.era.erum ; intoKPr.pra,
fabricação, s.f. fabricado.
onie: fabrica, ae. facúndia, s.f. facúndia, ao; To-
fabricar, v.t. fabricar!, fa- qrjPntia.nr'.
pptp. fabricar**, conficwe. facundo, adj. facnndus.a.nm,
fabril, adj. fnhrilis.e. fada, s.f. fnta.ao.
ffibula, s.f. fabula. ae; apobi* fadiga, sf. falícatío.oriís;
eus.i; fabdla.ae. defati^atio.onis ; labor.oris.
fabuloso, adj. fabulosn8,a,UTt
fabtilarís.e; mytMcns,a,um. fado, 6.m. V. destino,
faia, s.f. faffus.i.
faca. s.f. cnlter.tri.
façanba, s.f. facinns.oris. faisao, s m. phasiauus.f.
facção, s.f. factío.onls; para. faísca, s.f. scintilla.ae; ifrni-
cnlus.i.
tia seditio.onis.
:

faccioso, adj. factiosus,a,um faixa, s.f. faseia, ae; taenia,


seditiosus.a.urn ; turbulen- ao; infula,ae.
tas, a, um. fala, s.f. vox,cis; sermo.onis;
face, s.f. faciea.oi; vnltuB.ns; lingua.ae ; os.oria.
os.oris; latus.eris. falango, s.f. phalanx.^ia.
facécia, a.f. facetiae.arum adj. loquens.entia;
falante,
jocus.i. vocaíis.e.
faceto, adj. facetus.a.um jo- ;
falar, v i. loqui, diecro; alio*
cosus a,nm.F
qui, affari, appellare; fa-
facbo, a.m. fax.acis; funalo, bular!.
is; eereus.i; lúmen, inia; falaz, ailj. fallax.acis; dolo-
lux, eis. sus.a.um.
fácil, adj. facilis,e; premp- falecer, v.i. mori, decedere.
tus.a.um; benignus,a,um. falecimento, s.m. mors.íia;
facilidade, s.f. facilitas, atis; obitus.us ; doce8su,U8.
opportunítaa.atia; benigni- falência, s.f. decoctio.onis.
laa.atis. faleruo, a.m. Palernum ( i.
factício ou fatício, adj. faeti- faina, a.f- rimula.ae.
cius.a.um. falbar, v.t. findere. // V.i.
faculdade, s.f. faeultas.atis non procedere; defícere.
copia.ae; poteBtas.atis; vir- deesse.
tna.tia. falir. v.i. decoquere.
FAL — 158 — FA8 FAS — 159 — FEI
falsário, sm. falsarius.ii ; te- fanático, adj. fanaticus.ajUm fastidioso, fastidiosns.a.
adj. favorito, adj. dilectissimus.a,
merati.r.oris. fanfarrão, adj. gtoriomis.a mu; molestus.a.um; odio- um ; gratiusissimus.a.um.
falsear, v.t. fidom fallere, um; jactatiB.antis; vanilo Kus a.uin.
t fazenda, s.f. praedium.ii;
frangere. quus.a.uiu. fastígio, s.m. fastigíum.ii fundus.i fiacus.L ;

falsidade, s.f. pravitas,alis; faufarronada, s.f, vcnditatio cuhnen.inis. fazer, v.t. e i. creare, parcre,
v. rsi as.atis
'.)•.' r i
;
falsum.i onis; gloriatio.onis; vani fasto, adj. fastuR.a.um. // gignero, f acure; couficerc,
error.oria. loqnentia,ae. S.m. fastus.us; spl^ndor, fabricare; efficere, redde-
falsificação, s.f. adulteratio, fantasma, s.m. unrbra,ae orís; luxus.us; apparatus, re.
onis; adulterinm,H. spectrum.i ; imago.inia. us; (pl.) fasti.orura, fé, s.f. f ideG.ei ; credulitas,
falsificar, v.t; adulterare, fastoso, adj. spiendidus a,nrn at is.
vitíare, corrumpero, com- fantástico, adj. fietus.a.uiu r

luxuriosus.a.um; lantus.a, fealdade, s.f, deformitas.atis;


mularo. commonticius,a,um.
um. foedilas.atis; turpido.inis.
falsificador, s.m. adulterator, fardel, s.m. viaticum.i; via- fatal, adj. fatalU,e; funes- febre, s.f. febris.is; (fig.)
oria; falsarias, ii. tiea.oruui. tus.a.um. aeatus.us.
falso, adj. falsus.a.um; fic- farejar, v.t. odorari, olface- fatalidade, s.f. fatnm.i; ne- febricitante, adj. febricitanB,
tus,a,nm commi>nticÍTis,a
; 1 re, olfaetaro. cessitaa.atis ; pernicies.ei. antifl.
um; adulterinus.a.uiu; fal- farejo, s.m, odoratio.onis fatia, s.f. fniRtum.i. febril, adj. febriculosns.a.um.
lax.acis ; simulatus.a.um olíactus.us. fechadura, s.f. sera,ae.
vnnus.a.um; pravus.a.um. farelo, s.m. fur fur.is.
fatídico, falidícus.a.um
adj.
fechar, v.t. occludere, clau-
praesagus.a.nm.
falta, s.f. culpa.ae; peeca- farfalhar, v.i. garrire, »rgu- deri;; obstrnere. // V.p.
fatigante, adj, laboriosuH.a,
tum.i; error.oria: lapsns, taTi, blaterare. claiidi, occlndi.
delictum.i; dcfcctio, farináceo, adj. farinulentus.a,
nm; operosus.a.um , gra-
us; vis.e.
fecial, s.m. fetialis.is.
onis; penuría.ae. nm ; farinacus.a.uni. fattgar-se, v.p. íatigari, de- feculência, s.f. faeculentia,ae.
faltar, v.i. abesse, dcesse, faringe, s.f. gula.ae; fauces, feculento, adj. faeculenins.a,
fafigari, laborar», sudarc.
dosiderari; deficere; care- íum. um.
fato, s.m. vestis, is; vestimon-
re, indigere. farinha, s.f. farina, ae. tum,i; factum.i; fecundar, v.t. fecundare, lae-
actio,
falto, adj. inops,opis; cgens, farlsen, s.m. Pharisaens.i. tiíiearo. maritare.
onis; evcnttim.i ; res.ei.
cntis ; nudus,a,um. farmacêutico, adj. pharmaceu- fator, s.m. efíretor.oris; auc- fecundidade, s.f. fecunditas,
faina, s.f. actuariolum.l. ticus.a.uni. // S.m. phar- atis ; f *;rtilitas,atis ; uber-
lor.oris ; f ictor.oris.
fama, s.f. fama.ae; rumor, inacnpola.ae. f&tno, adj. fatuus.a.uni; ínsul- taa.alls.
orís; latis, dis. farmácia, s.f. pharmacopolion, fecundo, adj. fccundna,a,um;
sus.a.um.
família, s.f. família, ac; gens, ii ; medicina, ae. fauno, s.m. Faunus.i. copiosus.a. i: ; feras, aeis :
j .

tis; affines.ium ;
genus, fautor, s.m. fautor.oris; adju- uber.eríd.
faro, s.m. nares.íum.
eris; domus.us. tor.oris. feder, v.i. foeterc, putere.
farol, s.m. pharus ou pharos.i;
familiar, adj. fatuiliaris.e fava, federal, adj. foederaticns.a,
lúmen, inis. s.f. faba.ae.
noLus,a,um. favila, s.f. favilla,ae. um ; focderaticius.a.um.
familiaridade, s.f. famíliarí- farrapo, s.m. pannus,!; pan- favo, s.m. favus.i. fedifrago, adj. foedifragns.a,
tas.atis; consaetudo.inis; ntilns.I.
fárreo, s.m. farroum.i,
favônio, s.m. favonius.ii. um.
licontia,ae. favor, s.m. favor.oris; gra-
farsa, S.f. mimum.l. feição, s.f. "V. aspecto, for-
faminto, adj. esuricns.entis; tia.ae; beneficiam, ii; prao-
ji;junns,a,iim. fascículo, s.m. fasciciilvis.i. miiim,ii,
ma; vultus.us; os,ori&.
famoso, adj. clarus.a.um; in- fascinação, s.f. fascínatio, favorável, adj, favens, cntis; feijão, s.m. faseolus.i; pha-
clytus.a.um ; celeber.bris, onis; fascinam,!, propítius.n.um; secundus.a, sflus.l.
bre fainosus,a um.
*
fascinar, v.t. faacinare, effas- um; utilis.e. feio, adj. foedus.a.nm; de-
k

famnlagem, s.f. fainulitíum.li. cinare; (íig.) obcaecarc. favorecer, v.t. favern, gratifi- formis.c ; turpis.e.
fâmulo, s.m. famulua.i; mi- fase, s.f. varíetas.atís; (fig. cari, respicere, indulgere; feira, s.f. ntercatus.us; nut_-
nister.tri. momcntum.i. sccundare. j uvare. dinae.arum.
— 10() — FEB
feirante, BJB. mmdinator.oris. fenómeno, s.m. res,ei; mons-
divi- truin.I; portenlum.i. fervura, s.f. ffrvor.oria; comparece,
feiticeira, s.f. snga.ae; a**-
fera, s.f. fera.ap; bestia.ao. tus, ii j; bullitus.iis, fila, A. ordo,inis; series,
na, ao,
feiticeiro, s.m. niaffnus.i; in- féria, s.f. feria.ao; (p!.) íe* festa, s.f. fostua dics; f**riae, versus, us.
cnntator.oria ; veneíicua.i. rincnruin. ar um. filamento, B.m. fibra.ae; fi-
ve- feriado, adj. fHriatas.a.um. festejar, v.t. culebrare, con- lnm.i;
feitiço, a.m. eantio.onis; stanien.inis; capil-
feriar, v.i. feriarí, otiari, ceh-braro.
nef ícium.ii incantamcn-
;
lus.i.
cossare, vacare. festivo, adj. ft!8t!is,a,um. filantropia, s f. philanthropia,
tiun.i ; carmen.in ia.
ferida, s.f. vulnna.eris; pla- fétido, adj. foetidus.a.um ; ao ; humnnitas.atis.
feitio, a.m. V. forni»; opus, ga, se; ictus.us. pntidus.a.um leter.tra. fileira,
; s.f. ordo.Inis; series,
erís; raanns.ua.
ferir, v.t. vnlnerare, saucire, trum. ci.
feitor, s.m. vílicua.i; proca- mor- feto, s.m. fetus.us; conceptua,
laedere; offendere. fillia, s.f, filia.ao.
rator.oris. us; (bot.) fllix.icia. filno, s.m. filius,ii.
drre.
feitura, 6.f. conffctio.oma. fermontaro. fUisteus, fl.m.pl. Philistaei,
fermentar, v.t. feudal, adj. feudalis.e-
feixe, a.m. fascis,is; manipu- V.i. fertnentari, effor- feudo, s.m. fcuduin.i. orum PhiHstini.orum.
// ;
ft
voscure. fevereiro, B.m. februarius.íi. filologia, e.f. philok>gia,ae.
fei," '5in. fel.fellis; (fig.) s.m. fermentum.i. filólogo, s.m. philologus.i.
fermento, fezes, s.f.pl. fapees.um.
vírus, i. ferocidade, s.f. ferítas.atis fiador, a.m. praes.dis; vias, filosofia, s.f. philosophia.ae;
felicidade, a.f. felicitas.atis; immanitas,
crudelitns,atis; dis; sponsor,oris, sapiímtia.ae.
forluna.ae. atis. fiança, s.f. spouBÍo.oniB; cau- filosófico, pbilosophicus,
adj.
felicitação, s.f. congratulatio, feroz, adj. fcrns.a.uro unma- ; lela,an ; sponsus.us. a,um.
onis; gratulatio.onis. nis.e; crndelis.e. fiar, v.t. nere. // V.p. fide- filtrar, v.t. colare,
aaccare,
felicitar, v.t. gratnlari, con- ferradura, s.f. solea.ae. re, confidere. liquare, pereolaro.
gratular!, ferramenta, s.f. ferramentum, fibra, s.f. fibra.ae: habena.ae. filtro, B.m. colum.i; saecus,!;
feliz, adj. felix.icis; beatus, i ; ferramenta. orum. fibroso, adj. fibratua.a.uni; liquatorium.ii.
a.uin ; fortunatns.a.um ferreiro, s.m. ferrarius.ii. staminens,a,um. fim, B.m. finis,is; terminus.i;
prosperus.a.um. férreo, adj. íerreus.a.nm. ficar, v.i. manere, rcatare, exitus.us ; propositum.i.
pexitas.atis; lann- ferro, s.m. frrrum.i; (pi.) permanorc, aubaistere; au-
felpa, s.f. finanças, s.f.pl. pecunia.a?
go.inis; plumo,ae; lana.ae. vincula.orum. peresse. aorarium.ii.
fêmea, s.f. femina.ae; rua- ferrôlho, a.m. pessnlus.i. fictício, adj. fictus.a.um; finaDcoiro, adj. nummarius.a,
conjnx.ugia. ferrugem, s.f. ferrugo.inis; commenliciua.a.um; fictí- um.
trix.icis;
feminino, adj. femininus.a, robígo,inia. cius.a.um, fineza, s.f. tcnnitas.atis; gra-
nm. forrugineo, adj. ferrugineus, fideicomisso, a.m. íideicoin- cilitaa,atia ; exilitas.atis.
feminizar, v.t. effi-minare. a, ura. missum.i ; fiducia.ae. V. favor,
fémur, s.m, femur.orís. fértil, fertilis.e;
adj fecnn- fidelidade, s.f. fidelitas.atis; fingimento, B.m. simnlatio,
fenda, s.f. rima.ae; fissura, dus.a.um; íerax.acis; uber. f idus,ei. onis ; dissimulatio.onis
ae; cisaura.ae. eris. fiel, adj. fidelis.e; fidnB.a, fraus.día.
fonder, v.t. diffindere, dis- fertilidade, s.f. fértil itas.atis; um; verus.a.um. fingir, v,t. fingero, simulare,
cindpre, findere, acindero; ubertas.atis; fi'raeitas,atis. ffgado, a.m. jecur.corís ou mentir!,
rumpere. cinorís ; jecusculum,i. finito, adj. finitus.a.um.
fervonte, adj. fervens.entis;
fendimento, s.rn. scissura.ae. figo, s.m. ficua, i ou us fino, adj. tenuis.e; exiiis.e;
fervidus.a.um. figura, s.f. figura ,ae; forma,
renícia, Geogr. Phoenice.es; gracilis.e; snbtilis,e; astu-
Phoenica.ae. ferver, v.t. fcrvefacere, co- ae; f ignratío.onia ; fácies, tus.a.um.
fenício, adj. Phoenicius.a.um. quere, docoquere. // V.i. ei. finura, s.f. teuuitas.atis; exi-
S.m.pl. Phoenices.um. effervescere. fervere. figurado, part. e adj. figura-
// litas.atis sagacitas.atis
férvido, adj. fervidus.a.um.
;

fénix, s.f. phoenix.icís. tus.a.um forroatus,a,um.


; acies.eí.
feno, e.m. fi-nuni.i. fervor, am. fervor.oris. figurar, v.t. figurare, effin- fio, a.m. filum.i; linnm.i;
gere, formare. // V.i. esse. acics.ei.
— 362 — FOL FOL — 163 — FOS
FIR
folhento, adj. foliosus.a.um; formidável, adj. formidabílis,
firmamento, s.m. firmamen- flexuoso, adj. fltjxuosus.a.nm. foliatus.a.um. e; terribilís.e.
tuin.i. floco, s.m. floccus.i. folheto, s.m. iibollus.i ; cum- formiga, s.f. formica.ae.
firmare, conitr- flor, s.f. flos.oris. formigar,
firmar, v.t. mentariolum,!. v.i. forinicare.
mare, consolidaro. // V.p. ílorejar, v.i. floreTO. foliiceo, adj. foliaccus.a.um. fórmula, formula, ae
s.f.
firma ri, solidrsccre. flóreo, adj. floreus.a.nin. exnmplum,i conceptio.onis
adj, florens.en- fome, s.f. f ames, is; inedia.ae; ;
florescente, fornada, s.f. coctnra.ae.
firme, adj. firmus.a.nm; sta- prosper,i:ra,erum, esnritio,ODÍs.
tis; fornalha, fornnx.acis
bilis.e; sol idus.a.um, fomentação, s.f. fomentatio, s.f.
florescer, v.i. florere; flores- eaminua,i ; fornacula.ae.
firmeza, s.f. iiniiitas.atis; onis ; fouieniuni.í.
cere. fomentar, fovere, fornecer, v.t. ministrare, aub
f irmitudo.mia ; stabilitas,
silva.ae; saltus, v,t. defri-
floresta, s.f.
care. minislrare, suffteere, dan;
a ti 3, nemus.oris.
ua; fonte, B.f. fona, tia; origo.ims. fornecimento, s.m. suppedita
fiscal, adj. fiscalis.e.
florido, adj. floridus.a.um praebiia.orum.
».m. fiscus,i; aera- fora, adv. foris, forae. // tio.onis;
fisco, florens.entiB; ornatuB,a,um.
rítim,ii. Prep. practer (ac. ), extra fornelro, s.m. fnrnarhis.ii.
fio ti lha, s.f. classicula.ao.
física, s.f. phyBiea.ae on (ac). // Fora de: loc. forno, s.m. furnua.i; fornax,
fluente, adj. íluens.entis; II-
acis ; caminus.i.
orum. .
prep. extra (ac).
vultus.us; quidus,a,nm, foro. s.m. fórum, i.
fisionomia, s.f.
adj. liquidus,a,um; forasteiro, s.m. advena.ae;
facies.ei; os.oris; apeciee,ei.
fluido, foro, s.m. fórum, I.
alienigena.ae.
fissura.ae; fia- fluidus.a.um. // S.m. liqui- forquilha, s.f. furcilla.ae; fur-
fissura, s.f. fôrea, s.f. patibnlum.i; fur-
dum.i. cula.ae.
sum.i; rima.ae. ca.ae.
fluir, fluere, manare.
v.i. forragem, s.f. pabulum.i; pa-
fístula, s.f. fistula.ae. força, s.f. vires.ium; robur,
fiatulosuB.a, flutuação, s.f. íluetuatio.onla. bui a, orum.
fistuloso, adj.
fluctuans,an- oris; vis.vis; potentia.ae.
flutuante, adj. forrar, v.t. liberare servum;
um, forçado, s.m. remex.igis.
tsenia.ae; tis; fluÍtanB,antis. manumittere.
fita, s.f. fascia.ae; forçar, v.t. cogere, subigere;
flutuar, v.i. fluctuarc, fluc- fortalecer, v.t. confirmare,
vitta( a(\ effringere.
fibula.ae, tnari, fluitare- roborare, corroborare.
fivela, s.f. forense, adj. forensis.e.
staiuere, figcre, fluvial, adj. fluvialia.e; flu- forja. s.f. fornax.acÍB. fortaleza, s.f. arx,cis; cns-
fixar, v.t.
constituere. minens.a.um. forjar, v.t. fabricari, cudere; tc)lum,i propugnaculum.l.
detinere ; ;

fixus.a.um; immo- fluxo, s.m. ncstns.us. adj. robustus,


fixo, adj. commínisci, fingere, forto, fortis.e;
stabilis.e; sta- focinho, s.m. probosas.ioia; a.um firmus,a,um; vali-
tus.n.um; forma, s.f. forma, ae; figura, ;

rostrum.i. dus,a,uin valens.entis


tus.a.um. t
ae; species.ei; aitus,us.
fogão, s.m. camínus.i; focus.i.
:

flagício, s in. flagitium.ii. fôrma, s.f. forma, ae. magnus.a.um. // S.m. cas-
adj. flagrans.antiB.
fogo, s.m. ignis.ia; focus.i; tcllum.i; arx.cis; oppidum.i.
flagrante, formação, s.f. formatio.onia
flnmma.ae.
flámine, s.m. flarnen.inU. falx.cis. iustitutio.onis. fortifleaç&o, s.f. intinitio,onis;
flammula.ae. foice, s.f.
flâmula, s.f. formal, adj. definituB.a.um propugnaculum.i.
fole, s.m. follis.is.
flanco, s.m. latus cris. muniro, com-
fôlego, s.m. spiritus.us; nau*
f
expressus.a.uin. fortificar,v.t.
flato, s.m. flatns.us; infla- munire, firmare. // V.p. se
vcntus.uH. tus.us; anima, ae. formalidade, s.f. ritus.ua.
tio.onis; inuniro.
flanta, s.f. tibia.ae. folgar, v.i. gaudere, laetarl, formão, B.m. scalpruoi.i.
formar, v.t, formara, confor- fortim, s.m. castellum.i.
flautista, s.m. tibicen.ims; deleetari.
mare, fortuito, adj. fortuitus,a,um.
fistulator.oris. folguedo, s.m. ludus.i; lusio, figurare, facere,
creare, fortuna, s.f. fortuna.ae; ca-
onis. fingore. // V.p.
flavo, adj. flovus.a.um. .
cnnrta, conformari, infonnari, fi- 8us,us; aors.tis.
flecha, s.f. sagitta,ae; teluxn.i. folha, s.f. folmm.ii;
pa- ae; pagina,ae. gurari; orirí, nasci, fortnnoso, adj. felix.icis; for-
flonma, s.f. segnitia.ae;
folhagem, s.f. frons.die; ío- formato, s.m. forma, ae. tunatuB,a,um; boatus.a.um.
tionlia.ac.
lia.orum. formicação, formicatio, fôSCO, adj. surdus,a,um;
flexão, s.f. flexio.onls; infle* s.f.
xio.onis. folhear, v.t. volvere, evolvere, onis. calcus.a.um ; rudia.e.
flexível, adj. flexibllis.e. versare.
— ]ti4 — 11U — 16.5 —
friccionar, v.t. defricare. con- fugitivo, adj. iueitivns.a.iim;
fóssil, adj. íosailIa,p; fossi frase, a.f. aententia.ae perio* fricare, fricaro.
;
fugíens.entís ; fugax.acis.
ciua.a.um. enuntiatum.J.
diiK.i; frieza, s.f. frigus.oria; len- fulgor, s.m. fiilçor.oriH.
fosso, s.m. fossa.se; sulcus.i. fraternidade, s.f. (raternitas. títudo.iois. fuligem, B.f. fnligo.inia.
fraçâo, a.f. xraetio.unis; pars, alis. frigideira, jrixorium.ii;
a.f. fuliginoso, adj. fuliginosas, n.
portlo.oiiis fraterno, adj. fratermiK.a.um. sartago.lnis.
tia; um.
fratricidium,
fraco, adj. infirmus.a.nm ; do- fratricídio, s-in. frigir, v.t. frígero. fulminação, a.f. falminatio,
bilis.e; imbeoiUus.n.um. H. frigorífico, adj. írigorificus. onis.
imbe- fraudar, fraudare,
v.t. frus- a.um.
frágil, adj. f-,agilis,e; fulminante, adj. fulmmans.
cillus.a.um; (flg.) caducns, Irari, defraudare. frio, adj. frigidua.a.um ; al- antis.
fraudo, s.f. fraus.die; falia- gidus.a.um; frigens.entia fulminar, fulininarc.
a, um. v.t.
fragilidade, a.f. fragilitas, cía.ae. lrntus.a.um. fulmineo, adj. fuhnmeus.a,
fraudulento, adj. fraudul.-rt- frisar, v.t. criapare,. conver-
alia. um.
tuS,a,Tim fraudatoriua.a, tere. // V.i. crispari.
fragmento, s.m. fragmentam, ;
fulvo, adj. fulviiB.a.um.
i; fragmen.inis; fractura, frívolo, adj. levis.o; vanus.a, fumegar, v.i. fumare.
freio, frenum.i;
s.m. <f'g> um; fntUlB.c; frivolue.a. fumífero ou fumífico,
u. vincnlnm.i.
adj.
fragor, a. nu fragor, oria. um. f umif er,fera,feruin ; fuini-
asper.era.erum freira, s.f. wonacha.ae. fronde, s.f. frons.dis. fíctis.a.um.
fragoso, adj.
fremente, adj. fremenB.entis. frondoso, adj. frondosus.a, fumigar, v.t. fumigare. auf-
confragosuB.ft.um.
fremir, v.i. horrero, horresetí- um; frondeus.a.iim ; fron-
fragrância, s.f. fragrantia.ae fire.
re; fremere; tremere, ore* dens.entis. fumo, s.m. fumus.i; vapor,
snavitas.atís.
paunus.i; faseia, pare. fronto. s.f. frons.ontís. oris.
fralda, a.f.
e.m. fromitus.us;
frémito, fronteira, a.f. fines.iuni; mar- fumoso, adj. fumosus.a.utn.
ae; lacinia.ay; radix.icis. murmur.uris horror.oria.
Gallieus.a.um
; go,inis. fltnânibulo, s.m. funanibulus,!.
francês, adj.
frender, v.i. frendere. frontispício, s.m-, frons.ontis. função, a.f. munuB,erÍa; offi-
// S.m.pl. Oalli.orum. frenesi ou frenesim, s.m. frouxidão, B.f. remiasio.onis cium,ii ministcrium.li.
franco, adj. liber.era.croin ;

phrenesis,is ; phr«*nitis,idis mollitía.ae. funda, s.f, funda.ae.


siuceriiB,a,um ; germanua.a,
furor, oris. frouxo, adj. laxus.a.um; Ia- fundação, s.f. conditus.us;
um. frenético, adj- phrencticua,», xatns,a,um ; remissus.a.uiii. fundationcs.um.
gallinula.ae. (pl.)
franga, 8,f.
lym-
s.m. pullus.i.
um; furiosuti,a,um ; frugal, adj. frugi (indecl.); fundador, s.m. fundator.oris;
frango,
pata- phaticus.a.um. BoLrius.a.um. condítor.oris; creator.orís.
franja, s.f. fimbria.ae;
frente, *J. írons f ntis. frugaiidade, a.f. frugalitas. fundamento, s.m. fiindainen-
gíUIIl,ÍÍ.
eximere, le- frequência, s.f. frequentia.ae atia. tum.l; firmanientum.i. //
franquear, v.t.
frumento,
frcquentatio.onis.
s.m. frumentum.i; V. alicerce,
vare.
fnr,farris. fundar, v.t. fundsre. conde-
franqueza, ainecritas.atis
s.f. frequentador, s.m. frequenta-
frnstrar, v.t. frustrari, frau- re. ponere; (fig.) consti-
libertas.atia; veritaa.atis. tor.oris.
dare; disturbare, frangore. tuere.
franquia, s.f. iminunitas.atis frequentar, v,t, frequentara,
liburtas.atia. cclebrare ; conversar!,
fruta, s.f. pomurn,!. fundíbulo, s.m. fuDdibnlum i.
frutífero, frugifer.fera,
ndj. fundição, s.f. fusio.onia; fu-
franzino, adj. gTacilla.e; le- freqúonte, adj. frequens.en-
feruni; íructifer.fera.ferum. sura.ae.
nuis.o exilis.e. tis; crcber.bra.brum.
;

frigidus.a.um ge-
fruto, s.m. íructns.us. fundir, v.t. coquere, fundere,
íresco, adj.
liquare, liqnef acere; misce-
;

franzir, v.t. irrugare; corru- frutuoso, adj. fructuosus,a,mn.


Iidua,a,um recens.entis.
gar*?.
;
fuga, a.f. fuga.ae; ef fugia. re, copulare. // V.p lique-
frescura, a f frigus.oria; re-
fraquejar, v.i. defiecre, dees-
.
ornm; diffugia.orum. fieri, tabescere. solvi.
frigeratio.onis.
ae. fugaz, adj. fugax.ads; fugi- fundo, s.m. fnnduB.i; iinum,i;
fraqueza, s.f. infirmitas.atis; frete, s.m. exercitio.onis. tivus.a.um ; brevis.e. profnndum.l.
inibecíllitaa.atis. freto, s.m. frctum.i. fugir, v.i. fugere, defngere, fúnebre, adj. funebris.e; fu-
frasco, s.m. laguena.ae; bui- fricção, si, frictio.onis; fri- effugore. evolare, evadere. nernus.a.ura ; feralin.e.
pulla.ae. catío.onis.
FUN — 166 — FUZ
funeral, B.m, funus.eris; oxse* furta-cõr, adj. versicolor, oris;
Hiiiae.amm. ri»fulgens,fntis.
funesto, adj, fuuestus.a.um; furtar, v.t. íurari. subripere,
hic-tnosus.a.um fatalis.e;
;
avertere. // V.p. se sub-
ejtitiabilifl.e. ducere.
fungo, um fungus.l; peai- furtivo, adj. furtivus.a.uui
ca«'.aru[U. e!aud«stinns,a,uin.
fnngoso. adj. fungosuB.a.ura; furto, a.m. furttim.l.
f uuçlnus.a.utii. furúnculo, 8,m. furunculns.i. a.m. aviarniB.ii,
gabar. v.t. la;tdar«\ jactar*. gal*nheiro,
funículo, B.m. funiculus.i. fusão. a.f. fusio.onis; liqua-
furar, v.t. perfornre, fudpre. tUi.onia. colJandare. // p. se jac- V avicnlariti8.il.
tnre *ralo. m. eallns.K
s
fi.rari'. eíforan*; pcnnirfjre. fusco, adj. fnscus.a.um.
gab'nete. s.m. cnhiciilurn.i galopim, s.m. pusio.onis ; cl-
fúria, B.f. f uror,orin rábica,
;
fuso, s m. fusiis.i. rnro.onís.
fuste, s.m. liastlle.iB; scapus.i; xotheca.ao: cella.ae.
ei; (flg.} fiiría.ae. gama, s m. gamma (indecl.
furioso, adj íuriosus.a.um; tnincii&.i. gado, s.m. pecus.oris: perco- ou ae).
excors.dis; furens.cntia; fustigar, T.t. verberare, fia- rri. oním. dama on damma,
gamo, s.m.
f unatus.a.nm. gelliirc. gafa, a.f srnbirR.ei; impctl- «p.
furo, B.m. foramen.inis. fútil, adj. futilis.e; inanis.e; psora.ae.
tfo.inis : gaacho, s.m. nneuB.Í; hamus,
furor, a.m. furor.oris; rabicB, levís.e.
gafanhoto, s.m. lorusta.ac. i; nncinuB.i.
ei; insania.ae. fuzil, a.m, pyrites.ao.
gagata, s.f. s-acntes.ae. gânglio, s.m. ganplion.ii.
gago, adj. talbus.a.um ; blap- gangrena, s.f. gan^raena.ae;
sus.a.um. tabcs.iB; putredo.inis.
gaguejar, v.i. balbutire, ti- gangrenoso, adj. tabidus.n.um.
rubare. ganhar, v.t. lucrari, lucrifa-
cavea.ae. cero; consequi. comparare.
gaiola, s.f.
gaivota, gavia.ae.
s.f. // V.i. praestaro.
galáxia, galaxias.ao.
B.f.
ganho, B.m. lucrum.i; quaes-
tus.us; emolumeatum,!,
gálbano. s.m. galbauuin.i.
galé, s.f. galea.ae. ganido, s.m. gannitus.UB.
galeão, s.m. galio.ouis. ganir, v.i. ganniro.
galena, B.f. galena, ae- ganso, s.m. anser.eris.
galera, s.f. triremis,is. garanUa, s.f. V. fiança;
galeria, s.f. amhiilntio.onis obses.idis.
porticuB.ua ; cryptoporticus, garantir, v.t. spondore, prae*
na. stare; affirmare, confir-
galgo, s.m. vertragua.i. mare.
galha, s.f. galla.ae. garavêto, a.m. surculus,-;
galheta, s.f. ampulla.ae; gut- Bcopae.arum.
1 113,1. garbo, s.m. elegantia.ae; le-
galicínio, s.m. galicinium.ii. pos,oris.
gàlico, adi. Gallicus.a.nm. garfo, s.m. fuscinula.ae.
galileu, adj Oalilaeus.a.um. gargalhada, a.f. cachinnus.i.
galináceo, adj. gallinnceus.a, garganta, s.f. faucoB.ium;
uln. giittur.uris; gula.ae.^
galinha, s.f. gallina.ae. gargarejar, vi. gargariaare.
GAB — 108 — GEO GKO — 16!» — GLU
gargarejo, s.m gargarixatio, gemer. geinere, íngeine-
v.i. geográfico, adj, geographicus, gilvaz. a.m. cicatrix.ieia;
on is ; tf & rga r is a: ?
:
: i
n. .
i re, lamentari, ejulare. a.uni. conscissura.ae.
garôto, s.m. pusio.onis. gemido, s.m. gemitus.us; la- geógrafo, s.m. geographus.i. ginásio, a.m. gymnaalum.ii;
garra, s.f. ungiiis.is; digitus.i. mentatio.onis; ejulatus.us. geometria, s.f. geometria, ae. palaestra.ae.
garrafa, s.f. lagoena.ae. geminação. s.f. geminatio, geométrico, adj. gi-ometricua,
a,um; linearis.e. ginástica, s.f. gyinnamiea ara,
garupa, s.f. terguru.i; cln- onis.
nes.iutn. geminar, v.t. geminare. geração, a.f. procreatio.onis ginástico, adj. gyn-nnsliciis.a,
gás, a m. vapor.oria; «piri- gâmino, adj. gerninus,a,um. progénies. pi; stirpa.is; ge- um.
tns.tis. genciana, s.f. gcntiana.ae. neratio.onia. gineceu, s.m. gynaeceum.l;
gascSo, adj. Vi.BcouÍcus a,um. (
general, s.m. dux.cia; impe- geral, adj. gencralls.e; unl- gynaeconitia.idis; gynae-
// S.m.pl. Vaaconea.uin. rator.oris; ductor.oris; versius,a,urn ; uníversalis.e cium,íi-
Gasconba, Geogr. Vasconfa.ac. praetor.oris. com m uni a, e. girar, v-i circumagi, se con-
gastar, v.t. e í. impender*-, generalidade, s.f. universitaa, gerânio, a.m. geranion.ií.
verter©, circumvolvi, vol-
consnmore, aumero; terere. a tis general t as,at is.
i
gerar, v.t. generare. gignere,
;
procreare, proscininare. vi,
// V.p. deteri.
gástrico, adj. stomachicus.a. genérico, adj, gcncralis.e. gerência, a.f. gestio.onia; pro- girassol, a.m. heliotropium.li.
género, a.m, grnus.eris. girino, s.m. gyrinue.1.
uni. curatio.onis; administra-
generosidade. s,f. generositas,
gato, s.m. feles, is. tio,onis. giro, s.m. circulus.i; conver-
gaulês, adj. Gallicus.a.um. // atis ; munificcntia.ao. gerir, v.t. gerere, administra- sto.onís; circumactio.onia.
8.m.p] Cali', omin.
( generoso, adj. generosus.a.um; re, procuram gi2, a.m. creta.ae; cr©tu!a,ae.
gávea, s.f. carchesinm.ii. nobilis.e ; liberalia,e. Germânia, Geogr. Germânia, glabro, odj. glaber.bra.brum.
gavião, a. in. niaua.i; nocipi- génesis, s.m. genosis.is on ae. glacial, adj. glacialis.e; geli-
ter.tris. e08. gormânico, Germanicus,
adj. dus,a,uin.
gaze, s.f. nubea,ís. gengibre, s.m. zingiber,erís. a,um Germanua.a.um,
;

gazela, s.f. oryx.ugis. gengiva, a.f. gíngiva.ae. gladiador, s.m. gladiator.oris.


germano, adj. gormanus.a.um.
geada, a.f. pruina.ae; gelicí- génio, s.m. genins.ii; apiri- gládio, s.m. gladius.ii; ensis,
// S.m.pl. Germani.ornm.
dium.ii. tus.us; Índoles, is; ingeni- genne, s.m. gérmen, inis; sé- is.

geena, s f. gehenna.ae. um,ií. men. inis. glande, s.f. glans.dia.


gelado, adj. e part. gelalus, genital, adj. genitália, e. germinação, s.f. germlnatio, glândula, s.f. glandula.ae.
a.um ; congclatus.a, uin genitivo, s.m. gcnitivns.i; ge- onis germinatua.ua. gleba, B.f. glcba.ae.
;
coneretus.a.um. nitivus casua. globo, s.m. globus.i; orbia.ia;
germinar, v.i. gorminare, pro-
gelar, gelare,
v.t. glaciares genitor, s.m. genitor.nris. gerraínare, egermínare. sphaera.ae.
congelare. // V.i. congla- Génova, Geogr. Gemia, ae. gerúndio, s.m. (gram.) ge- glóbulo, s.m. globnlus.i.
ciarc, gelari. genovês, adj. Genuensis.e. // rundiuin.ii. glória, a.f. gloria, ae; laus.dis;
gélido, adj. gelidua.a.nm; per- S.m.pl. Genuenaes.ium. gesso, a.m. gypsuui.i. fama, ao ; decua,oris.
frigidua.a.uiu. genro, s.m. gener.eri. glorificação, s.f. glorificatio.
gêlo, s.m. gelutn.i; glacies, ei; gente, s.f. homines.um; fami- gestação, s.f. praegnatio.onia.
onis ; laudatio,onta.
gelus.us; gela (inâccl.). Ha.ae; gens.entia. gestão, a.f. gestio.onia.
glorificar, v.t. glorificara, cla-
gelosia, s.f. cancelli.orum; gesticulação, s.f. gesticulatío,
gentilidade, s.f. gentilitaa, rificarei ornare. celebrare.
clatri.ornm. onis; gestus.UB.
atia. glorioso, adj. glorÍosus,a,um;
gema, s.f. vitellus,i; luteum.i; gesticular, v.i. gesticularí.
gentio, s.m. gentcs.ium; gen- dccorus.a.um ; praeclarua,
gnunna,ae. gosto, a.m. gestus.ua; mo tus,
tiles,ium. a,um ;
illustris.e.
gemebundo, adj. gemebundus, us; actio.onis.
a, um.
gennflectír ou genuflotir, v.i.
giesta, a.f. gcnista.ae. glosa, s.f. glossa,ac; inter-
gémeo, adj. geminua.a.um genu fleclere. gigante, B.m. gigaa.antia. pretatio.onis.
gemellus.a.uin, // S.m.pl. genuíno, adj. gonuínua.a.um. gigantesco, adj. gigant Mis.a, glossário, s.m. glossarium.ii.
(astron.) gemlni.orura. geografia, s.f. geographia.ae. um; imnianis.e. gluma. s.f. gluma.ae.
(.1
— I7U — (JRA — »1 _ GOA
gliuen, s.m. glutrii.inis glu* governanta adj subernana. grandaevua.a, gritar, v.i. clnmare, excla-
;
eubernalur,
grandevo, adj.
Mnu». // S.m MUI. mara, conclamarei alrepe-
glutmoso. adj. glunnosus.a. OPl».
grandeza, s.f nia^nitudo.inis; re, vociferari.
governar, v.t. gnbernare, ad vastiiaa,
amplitudo.inis; grito, a.m. clauiaor.oria; ao-
giiOiíia, s.f- gn< me.ea. ministrar?, rc^-re. mudero
atis. nus.i; vox.cis.
Gothicus.a.uiu. // ri, teiitpt-rare
godo. adj. grandíloquo, adj. grandilou.u- grosseiro, adj cras8us.a,um;
governo, a.m tfubwnaiio.ouis;
S m pl. (íoihl.oruiu.
adiinuiíÉlrailo.onia; recUo, ua.ft.um. rudis.e; ruaticua.a.um.
eu:v.i. a.f. gnbia.ae. grandioso, adj. <*.\*celjuis,a,um inhumanitas,
onis; regimen, inis; institu- grosseria, a.f.
golfo, s.ru. &iii>ta.aa. elalus.a.um; gmndia.o; su- rnaticitas.aiia; aape-
cum.i. atis;
golpe. s.m. ieius.us; vnlnua.
gozar, v.i e t. fruí. pprfrni. btimis.H. ritas.atis.
potirí; dtflectari. ga^di-re. granizo, s.m. grundo.ínis. grossOp adj. craasus.a.ura in-
golpear, v t. pereutere. ferire. ;

gôzo, a.m. possessio.oms; grânulo, s.m. granulum.í. flatua.a.um ; tuinidus.a.um.


goma. a.f. cumnii ( indecl. )
ClIHIIll ltt,Í9,
usus.iis; íructua.us; volúp- grão, s.m. grauuui.i; mioa.ae. grossura, s.f. crassitudo.inis;
ias. al ia. grassar, v.i grassari, saevirc, p)pnitudo,Ínis.
gomo. Bi fn , gemma.ae ; ocu- grabato, a.m. ^rabalus.i. invadere. _
gruís. tis.
grou, s.m. gTiis.ia;
lus.i ; Kerinen.inia. graça, s.f. graUa.ac; benefi- gratuito, adj. gratuitus.a.um grumar-.se, v.p. coire, conglo-
gomoso, adj. cumminosus.a. cium.ii; vi-ma.ac; elegantia, grátis, e. condensar!.
um .
cuminatiis,a,um.
ae.
bar!,
gratulatôrio, adj. gratulato- grumo, s.m. grumus.i; ofella,
gôudola, s.f. cyuibula.ae. gracejar, v.i. jocari, ludere,
rius.a.um. ae.
cavillari, ridí-re.
gonzo, s.m. cardo. mia. grau, s.m. gradus.ns; modus,i. grunhido, s.m. grunnitus.us.
gordo, adj. pinçuis.e; adipa- gracejo, s.m, jucns.i; j oca ti o, gravador, a.m. scnlptor.oris. grunhir, v.i. gruunire._
lía.c; opimus.a.um ; cras- onia; facetioe.ariim. gravar, v.t. insculpere, ox- grupo, s.m. circiilua.i; glo-
sas. n, um. gracil, adj. gracilis.e. sculpere, scalpere, iuipri- bus.i.
gordura, a.f. adops.ipia; pin- gracioso, adj. face tus.a, uni; mere.
gruta, s.f. spclunca.ae; spccua,
gue, is ; obesitas.ntia. salsus.a.uin ; venustus.a, gravata, s.f. focalo.is. ua; antrum.i; caverna.ae.
gorduroso, adj. pintfuis.e. um elegans.antia.
; grave, adj. gravis.e; serina, guante, s.m. manica.ao; cae-
gorgulho, s.ui. curcnlio.onia. grado, a.f. clatri.orum; can- a,nm ;
severus.a.uiu.
stns.ua.
gorjear, v.i. cantare, canore, celli.ornm; cr&iis.is; occa. gravidade, s.f. gravitas.atis; guarda, s.f. tutela.ae; patro-
sorriro. ae. nutus.us; aeveritaa.atis. cinium.ii; custodia, ae. //
gorjeio, a.m. cantns.us; gar- gradear, v.t. clatare. cancel-
gravidez, a.f. çraviditas,atís S.m. cuatos.odis.
rulitaa.atis ; carmen.inis. lare. praegnatio.onis. guarda-Jóias, s.m. scríninm.ii.
grado, adj. granosus.a.um;
gorjeta, s.f. mercedula.ao. gravura, s.f. sculptura.ae; guardanapo, s.m. mappa.ao;
granatus,a,um.
gosma, a.f. pituita,ae. caelatura.ae. mentclium,ii.
gostar, v.i. amaro, diligere, gráfico, adj. graphicus,a,um.
Grécia, Gcogr. Graecia,ae. guardar, v.t. servare, sepo-
delectari, laetari; gaudere gralha, s.f. cornix,icis; corni- greda, cretu-
s.f. erota.ae; nere. conservarei custodi-
gosto, a.m. gustatus.as; pua- eula.ae. la.ao. re, asservare.

snpor.orís; amor, grama, s.f. gramen.inis. //


tua.us: grego, adj. Graecus.a.um. // guarda-sol, a.m. umbella.ae;
oria. S.m. scripulum.í. Graeci.oruin. unibraculum.l.
S. iri.pl.
gôta. s.f. gutta.ne; atilla.ae. gramática, a.f. grammatica.ae. grelha, s.f. craticula.ao. guarita, a.f. Bp«;cula.ae; _ ta-
gotejar, v.i. stillaro, dea- gramatical, adj. gramm&tica- grõinio, s.m. gremiura.ii; si-
bcrnula.ae vigillarium.ii.
;
tillare. lis, o. n 115, us.
gótico, adj. Gothicus,a um. gramático, a.m. grammaticus.i. guarnecer, v.t. instruore, or-
(
gretar, v.t. findere. // V.i.
s.m. procônsul, grande, adj. graudis.o; ingens, naro. // V.p. se vestire.
governador, e p. fatiscerti, hiarc.
alia; prsetor.oris; praefec- entia; magnus.a.um ; mui- grilo, s.m. grillus.i. guarnição, s.f. praesidium,ii;
tua.i. tue.a.um. grisalho, adj. canus.a,um. ornamentum.i.
GUE — 172 — GU8
guelras, s.x. pl. branchiae, gtiindar, v.t. attolltre, tolla-
arum. re.
guerra, s.f. bollum.i; oiiillia, guisado, s.m. pnlmentum.i,
ao; arnia.orum.
guiso, s.m. tíntiuunbuluui,!.
guerrear, v.t. bellare cura. //
V.i. bellsre, bpllÍKcrare. gula, s.f. g-ula.ae; ingluvies,
guerreiro, adj. bellicus.a.um ei; cuppcdia.ao.
bellicosna.a.um. // S.m,
guloso, adj. gnlosus.a.um. //
uiilos.itia; b'>!Iotor,orls.
S.m. Iiigurrílor.oris.
guia, s.m. dux.cis; rector,
luonitor.oria.
gume, s.m. acies.ci.
nris hebraico ou hebreu, adj. lle-
;

gusano, s.m. tenrdo.inia. hábil, ndj. peritns.a.um ; cal-


guiar, v.t. ducere; regere, braicus.a.um ; Ilebraeus.u,
lidus.a.um idoneus.a.um.
gubernare. gustação, s.f. gustatio.oni*. ;
nm. // S.m.pl. Hebraei,
habilidade, s.f. ars.tis; arti- orum.
ficiuoi.ii ; sollertia.ae.
hecatombe, r.í hecatombe.es.
habitação, a f . domicillum.ii
helenos, s.m.pl. Hellenes.um.
doinus.us; sedes, is.
hélice, s.f. helix.icis; helica,
habitáculo, s.m. habitaculum.i.
ao.
habitante, s.m. habitator,orís;
incola.ae ; accoJa.ae. heliotrópio, s.m. heliotropi-
um.il
habitar, v.t. e i. hobitare. co-
lere, incolere. hemiciclo, s.m. hemicvclium.ii.
habitável, adj. habitabilis.e. hemisfério, s.m. hemisphoe*
riuin.ii.
hábito, s.m, naus, ua ; con-
suetudu.inis; mos, ris; ves- hemorragia, s.f haemorrha-
titus.us. gla.ae.

habitual, adj. usitatus.a.uni hemorróidas ou heuiorróldes,


consuetus,a,uiu. s.f.pl. haemoi 'hois.idis;
haemorrhoido.ae.
habituar, v.t. assuefacere, con-
suefacere. hepático, adj. hepsticus.a.um.
halí- hepatite, s.f. hrpatltes.ae.
hálito, s.m. halitus.us;
tus.oris; anima.ae. beptágono, adj. heptagonuB.a,
harmonia, s.f. harmonia, ae; um.
concentus.us; concórdia. ae. bera, s.f. hedero.oe.
harpa, s.f. harpa.ae; psalte- herança, s.f. hereditas.atis.
rium.ii ; sambuca.ae. herbívoro, adj. hcrbaticus,a,
harpia, s.f. Harpya.ae. um. // S.m. pl. hcrb&riae,
haste, s.f. hastilc.is; caulis, arum.
Is; thallus.i. hercúleo, adj. llerculeus.a.uin;
HerculanexíR.a.um.
haver, v.t. V. ter; esse. //
V.p. se gerere, agere. herdeiro, s.m. heres.edia.
hebdomadário, adi. hebdoina- hereditário, adj. hereditarius,
datis.e. n.iim; patrius.a.um.
HER — 174 — HDD noj — 175 — HUM
hierogllfico, adj hierogly- hoje, adv. hodie; hodierno hora, s.f hora.ae; tempua.
herege, B.m. haeretícus.i. .

phicus.a.um. die. oris.


heresia, si. haeresÍB.is ou
cos.
hilare, adj. hilaris.e.
Holanda, Oeogr. Batavia.ae. horizonte, s.m. horizon.ontis;

herético, adj, haereticus.a, hilaridade, s.f. hilaritfts.atia.


Batavns.a.uni. cadum,i.
holandês, ndj.
nm. hilarizar, v t, hilarare. Batavi.ornm. horóscopo a.ui. horóscopos, 1.
// S. ra.pl.
hermafrodita, adj. hcrmaphro- hilo, s.m. hilum,i. horrível, adj. horribilis.e;
holocausto, B.m. holocaustum.i
ditns,a,um. himeneu, s.m. hymonaei, foodus.a.uin.
hórnía. a.f. hernia.ae; rames, orum. homem, s.m. homo.inis; vir,ri.
horror, s.m. horror.oris; ter-
icifi.
h!uo, aJn. hymuus.í; carmen, homenagem, s.f. obsequiam,
ror,orÍ8 ;
odÍum,ií,
hernioso, adj. herníoaus.a, uui. íi; offÍciuin,ii; reverentia,
um. horrorizax-se, v.p. horresce-
hipérbole, s.f. hyperbole.es. ae.
herói, s.rn. heros.oia. re, horrere.
hipocrisia, s.f. BÍuiulatio.onifl; homérico, adj. Homericus.a,
heróico, adj. heroicua.a.om 'raus.dis. nm. horta, s.f. bortuB.i.
heroua,a,uiu.
hipócrita, adj. simulatus.a, homicida, s.m. homicida, ae. hortaliças, af.pl. olcra,uni.
heroína, s.f. tieroine.es; he- um; fictUB.a.um. // Sm.
róis, idia. siiDulatoi^oris. homicídio, s.m. horaicidium.ii. hortelã, s.f. mentha.ae.
herpes, s.in. pl. herpes, etis. hipódromo, a.m. hippodro* homilia ou homília, s.f. ho- horteláo, B.m. horticultor,
besitaç&o, s.f. hnesitatio.onis; mus.i. milia, ac. oria; olitor,oris; hortula-
dubitatio.onis haeaitantia,
; hipogeu, s.m. hypogeuin«L homónimo, adj. homonymus, nus.I,
ae. hipopótamo, B.m, hippopota- a, um. horticultor, a.m. horticultor,
hesitante, adj. haositans.an- inus.i. oria.
honestidade, s.f. honestas,
tis.
hipoteca, s.f. hypothcca.ae. atis; probitas.atis. hosana, sju. hosanna (indecl.)
hesitar, v.i. haesitare, haere-
hipotecário, adj. hypotheca- honesto, adj. honestua.a.nm hóspede, a.m. hospcs.itis.
re, ambigere; titnbare.
rius.a.uin.
hexaedro, B.m. hexahedrura.i. probu5,a, um ; decens.en tis. hospital, s.m. valetudinariuin,
hipótese, B.f. nypothesis.is.
hexágono, s-u? hexagonunv- honorário, adj. lionorarins.a, ii ;
noaocomium.ii.
hipotético, adj. hypotheticua,
hialino, adj. hyalinus.a.um. um. // S.m.pl. honos.oris;
a,um. hospitaleiro, adj. hospitalis.o.
hiatuB.us. salariuin,ii.
hiato, B.m, adj. hírsutus.a.um.
hirsuto, hospitalidade, a.f. hospital!-
hydra.ae; hydrus. honorifico, adj. honoríficos,
hidra, B.f.
adj. hirtus.a.um. tas, atis ; hospithuu.ii.
hirto, a,um.
na.
hidráulico, adj. hydraulicus.a, hispânico, adj. H-ispanicnB.a. hóstia, s.f. hóstia, ae; eucha-
honra, s.f, honestas, atis;
um. um Ilispnnus.a.um.
;
probitae.atis; pudor.oris
risiia.ae.
hidrofobia, a.f. hydrophobia, híspido, adj. hispidus.a.um. hostil, adj. hostilís.e; ini*
dignitas.atia.
ae. história, historia.ae; res,
s.f. micus,a,um.
hidrófobo, adj. hydrophobus, narratio,onÍ8.
honrado, adj. honestas, n,uin;
ei; hostilidade, s.f. hostilia.orum,
a.um. laudatus,a,um ; líberalie.e.
histórico, adj. historicua.a,
hidromel, s.m. hydrorael.mel- honrar, v.t. honorare, honos- humauidade, a.f. huinanitas,
nm.
Hb. tare; colere, vonerari.
atis; lonitas.atia.
histrião, a.m. hiBtrio.onis.
hiena, B.f. hyaena.ae. humano, adj. humanus.a.um
hodierno, adj. hodiernuB,a, honroso, adj. honorabilis.e;
hierarquia, B.f. ordo.inis; gra- leniB.e.
um. hone6tus,a,um. mortalis.e ;
dua. UB.
RUM — 176 —
humilhar, v.t. deprlmero. sn»-
humildado, liuroilitas.atiN:
s.f.
Hlitíeie, // V.p.
liumiHar*
linuiilitttio.onis.
ne, humillari.
humilde, adj. nnmilis.e; do-
misaua.a.um. hnnior, s.m. humor.ori»; na
s.f- liuinilitas, tura.ae; morea.um.
i-umilnaçlo,
eontiimelia.ae. hunos, a.m.pl. llunni.orum.
alia:

Ibéria, Googr. Iboria.ae. ignavo, adj, ignavtis.a.uin.


ibérico, adj. Ibéricas, a, um ígneo, adj, igneus.a.um.
:

Iberos, a, um. ignóbil, adj. iennbílis,e ab- ;

Ibero, adj. Ibenu ou Hib<>- jectiis.a.nm ; torpis.n.


rns.a.um. // S.m.pl. Iberi. ignominia, s.f. ignominia, oe
oram. opprobrluni.li.
ibis, ignominioso, adj. ignominio-
s.f. Ibis.is ou idis.
sus.a.um.
içar, v.t. tollcre, crígere. // ignorado, part. e adj, iguo-
V.p so levara,
ratua,a,uin; ignotus.a,um.
icnografia, s.f. ichnographia,
ignorância, s.f. ignoratio.onis;
ao.
ignorantia.ae.
iconografia, s.f. iconograplna.
ignorante, ndj. ignarus.a.um
ao.
nosciiis.a.iim. // S.m. in-
ida, s.f. itus.us: itio.onis.
doctos.i.
idade, s.f. aetas.aíis; ae-
vmii,i.
ignorar, v.t. ignorare, uescí*
re.
ideal, adj. comroentkiiis.a, igreja, s.f. ecclesia.ae.
um; Bummus.a.um. // S.m. Igual, adj. aequalis.e; aequ-
optimuni.i.
us,a,um; aequabilís.e; par,
ideia, s.f. idea.ae; apecips.fi:
ris.
imago,inis ; cogitatio.cnis igualação, s.f. ou igualamento,
ooinio.onis.
s.m. aequatio.cnis.
idêntico. adj. idem.eadem. igualar, v.t. aequare; cxa-
idcni; unus Pt idem.
equare, aequiparare. //
idílio, s.m. idyllinm.ii. V.p. aeqnare ae.
idioma, s.m. sprmo.onis; lin- igualdade, s.f, acqualil&s.aLis;
gua.ae ; dialectos,!, aoquitas,atia; aequabilitas,
idiota, adj. stolidus.a.um atis.
stupidus.a.um. ilação, s.f. Íllatio,onis.
Idiotismo, s.m. idioma, atis. ilativo, adj. illativus,a,uin.
idólatra, a.m. idololatres.ac ilegítimo, adj. il!icitus,a,um ;
idololatris.idis. iuiquus.a.imi ; spurius.a,
Idolatria, s.f. idololatria.ae. nm.
ídolo, s.m. ídoluin.l. iletrado, adj. ÍllUteraUi8,a,
Idóneo, adj. idoneus.a.um. V. um.
apto. ilha, s.f, insula.ae.
Idos, a, tn.pl, idus.uuni. ilharga, s.f. latua.eria.
— 178 — IMP IMP — 179 — IMP
ILH
império, s.m. iinperium.ii impostura, a.f. fr3us.dis; fal-
imo, adj. imus.a.nm. ;

Ilhéu, adj. insulanus.a.um. // reíjnuni.i dominatio.onis. lacia.ae ; mcndacium.íi.


insulanus.i. Imobilidade, s.l. iiuiiiobilitas, ;

S.iu imperioso, adj. iniperiosus.a, impotável, adj. impotabilÍB,e.


atis.
iliada,' s.f. llia»,adoa.
imodoração, s.f. immoderatio, um ; instana,antis. lmpotôncia, s.f. impotentÍa,e.
Uicito, adj. illicitua.a.um; ve- imperito, adj. imporÍtus.a,uiu. impoteutô. adj. impoteQs.cn-
on»s.
lilus.a.um. impessoal, adj. impersonalis.e.
imoderado, adj. immoderatoB, tis ; inops.opis.
Uotas, a.m.pl. hilotae.arum. niminB.a.iiui; imuio- impetrar, v.t. impetrare. impregnar, v.t. imbuere, in-
a, um;
iludir, v.t, V. enganar; fal- impetaoso. adj. violentus.a, ficere, meoquere.
díoUB.a.um.
lere. decipere.
imodóstia, s.f. iuimodestia.ae
um; celer.eria.ore; conci- impressão, s.f. iinpresaio.nnis
iluminação, .S.f. ílluminatio, ta tos. a, um.
proívrvitas.alia. commutio.oniB; vcatigiuni,
otiÍ8; UluatrRtío.onis. impiedade, s.f. impietas.atia. ii; st'nsus,ns.
llluminare, U- imolaç&o, a.f. inunolatio.onis.
Iluminar, v.l. impressor, s.m. typoçraphaB.i.
imolar, v.t. immolan;, caede- Ímpio, adj. Ímplu8,a,um;
lustrare. collnstraro. profanus,a,um. imprevidente, adj. improvidua,
error.otls; ludi- re. ferire, niaclare,
Ilusão. s.f.
imoral, adj. turpis.e; pra- implacável, adj. impiacobilis, a.um; incauius,a,um; im-
brium.ii; fallacia.ae. pmdens.cntis.
vtis.a.um. e; inexorabílis.e.
Ilustração, s.f. illustratio,
imortal, adj. iinmorlalis.e implicar, v.t. implícare; con- imprevisto, adj. improviaus,»,
onis. uui inopinatus^um.
aetornus.a.um. tincro. ;

Ilustrar, v.t. illustrare. im- imprimir, v.t. ánprimere.


illnstris.n; cla- imóvel, adj. immobilTs.e ; implícito, adj. tacitns.a.nm.
ilustre, adj. improbidade, improbitas,
motu8.a,um. imploração, « í. iniploratio. s.f.
ius,a,uni; inclytua,a,um. ,
impalientia, onis. atis.
impaciência, s.f.
ímã, 6.m. magnea.etis. implorar, ímprobo, adj. improbus.a.um.
immaculatus, v.t.imploraro, sup-
imaculado, adj.
impatiens, impropriedade, s.f. improprie-
impaciente, adj. plicare, oraro.
a, um- , ta». atis.
imagem, s.f.
. ,
iinago.inis ; et- entia; cupidos, a.um. implume, adj. iiupIumis,o.
impar.aris. implúvio, e.m. imphivium.ii. impróprio, adj. improprius.a,-
figles.el; species.oi, Impar, adj.
imparcial, adj. aequus,a,um impoluto, adj. impollntus.n, um.
imaginação, s.f. cogitatio.onis iniprudõncia, s.f. impruden-
aeqnabl1ia,c. uin.
mens.entis; animus.i. aequitas, tenicritas.atis.
imparcialidade, s.f. impopular, adj. invidiusus.a, i. ;
imaginar, v.t. cogitare, finge- imprudente, adj. imprudens,
excogitartí, coinminisci. atis ; ao(|uabiUtas,atÍ8. um ;
inviaus.a.iuu.
rc ;
Impor, entís ; temerariuB a,um;
impaBsibilis, v.t. iiuponerg, iniun- t

lmarcessível, adj. immarci'»- impassível, adj. iucuutus,a,um.


impatiena.entiB. gere, praescribere.
Bibilis.e. e; impvíbere, adj. impubcs.eria.
imaterial, adj. incorporalis.o impecável, adj. impeccabi- importação, s.f. invectio.onis. impndêucia, s.f. impudentia,
incorporeus.a.um. lis.e. importador, s.m. invector,
, ae.
imaturo, adj. immaturas,a,um. impedimento, B.m. impedimon- oris.
impudente, adj. impudrna,
Imbele, adj. imbrllis.e. lum,i. . „ .. importante, adj. ma^nus.a, entís.
imediato, adj. proxlmus.a. impedir, impcdire. prohi-
v.t. um; gravia.e; arnplus.a.um. impudicicia, s.f. impndicítia,
um; praesnns.enlis. bere, inhibere. Importar, v.t. imporlare, in- ae.
imensidade, s f. immensitas, impelir, v.t. pcllere, propei- vehore, // V.imp, interest, impudico, adj. impudicus.a.
atis; ínuiiensum.i; vasti- lcre: impellere, incitare. refort, pertinere.' um ; protcrvus.a.nm.
tas.atis. impenotrável, adj. inipenetra- importunar, v.t. fatigare, de- impulso, s.m. impulsio.onis;
lmonso, adj. iramen»iia,a,nni bilia.e- impulsus,us.
inima- fatigaro, obtnndere.
intcrininatus.a.inii; imperador, s.ni. imperator, impune, adj. impunitus.a.nm;
nis.o. princcps.cipia.
importuno, adj. incommodus,
oris; inultus.a.am.
imersão, s.f. immersio.onis. a, um; gravis,e; mulestus, impunidade, impunitas,
imperfeito, adj. imperíectns a.um.
s.f.
imerso, adj. immi-rsns,a,um. // atis.
a. uni; infhoatus.a.um.
iminente, adj. imminens.en- Imposição, s.f. impusitio.onis. impureza, apurcitia.ae;
tis : instans.antis. S m. (Rram.) imperfoctum.i. imposto, s.m. tributum.i;
s.f.

imperial, adj. impcrialis.o; spurcitEes.oi ;


impuritas.
imiscuir-se, v-.p. se iminisce- vectigal.alis. atis.
iiuperalorina.a.uui.
re.
— 180 — INC — 181 —
1MP
incertum.i; in- inconsiderado, adj. inc-onsi- Indelével, adj. indelebilie.e.
impuro, adi. impuru8,a,u-in incerteza, s,f.
d era tus, a, um. indene, adj. índemnis.e.
iminundus a,uni; impudicus, certa, ornm. indenlsar, v.t. damnum
r
incertos, a, um inconstância, a.f. inconstan- re-
a.um. incerto, adj.
tia,ae; móbil itaa.at is. sarcire ou sarcire,"
Imputar, v.t. tríbuere,
.
attn- dubius,a (
um ;
ambiguus.a,
inconstante, adj. inconstans, independente, adj. liber.era,
bucre, aseignare, delegare. um. anila mutabílís.e. erum ; separatns,a,um.
lmputres cível, adj. iinputri- incestar, v.t. incestare. ;

inconsntll, adj. inconsutilís.e. indlcaçfio, s.f. indicatio.onia;


bilis.e. incesto, a.m. inceatus.us; in« incontinente, adj. incontinons, - indicium.íi,

imundícia ou imundície, s.f. costura, i.


disten- pntia. indicar, v.t. indicare, mons-
epurci- inebar, v.t. inflar*,
iminunditiflít.arDm ; inconveniente, adj. indocorus, trare, designare.
dere. // V.í. e p. Intumes- a.iun; indecens, entis. indicativo,
tía.ao. // adj. demonstrati-
Imundo, adj. immundas.a.um cem, tumescerc. vns.a.nm. // S.m. (gram.)
incisura.ae; in- S.m. mcomniodum,i.
spurcue.a.um. incisão, a.f.
indícativua.i.
incorpóreo, adj. incorpora*
cisio.onis.
imune, adj. immunia,e. lis.e. índice, s.m. index,icfs.
Immunitas, incitação, a.f. incítatio.onis.
Imunidade, s.f. incorrer, vi. suscipere, su- indício, s.m. indicium.i»; sig-
Incitar, v.t. incitare.
atía. bira, incurrore. num.i; nota.ae.
inclemência, a.f. inclementia,
imutável, adj. immutabuis.p; incrível, adj. incrodibilis.e. indiferente, adj. indífferens,
incommutabiliB,". ae.
inclemens, incruento, adj. incrnontus.a, entis.
inação, a.f. inerlia.ac; igna- inclemente, adj.
um. indígena, s.m indígena. ae;
viR.ae; dosidia.ae. entis.
incrustar, v.t. incrustare. (pi.) aboriglnoB.um.
inclinação, s.f. inclinatio,
inacessível, adj. ínaccessus.a, incubação, s.f. incubatio.onis. indigente, adj. indigens.on-
um; invius.a.ura. onis propensio.oms.
;

de- incubo, a.m. incubus.i. tis.


inclinar, v.t. inclinara,
Inane, adj. inaQÍa,a. inculcar, v.t. inculcar©, im- indignação, s.f. indignatio,
lnaniçfto, s.f. incdia.at\ mittore, curvare. // V.p.
buere. infigere. onis.
inanimado, inanimus.a.
adj. inclinare, vergere. inculto, adj. incultus.a.um. iudignar-se. v.p. indignari.
ínclito, adj. inclytus.a.um
um ;
exanimus,a,uni. incumbir, v.i. incumbere. indignidade, a.f. indignitas,
lnativo, adj. iner8 f ti«; sec illustris.e.
incurável, adj. insanabilÍB.e. atis; vilitas.atis.
incluir, v.t. V. encerrar,
nia,e; descs.idis. incúria, s.f. incúria, ao; ne- indigno, adj. indignus,a,um;
inaudito, adj. inauditim.a.um incógnito, adj. incognitus.a,
gligentia.ae. turpis.e.
novua.a.um. um. índigo, s.m. indicum.i.
incurioao, adj. incurioaus.a,
inaugurar, v.t. inaugurarc, incólume, adj. incolumia.e. Indispensável,
incolumidad», s.f. incolumi- um. adj. necessa-
dicare. incursão, s.f. incursio.onis; ri ii s, a, um.
incandescente, adj. candens, tas.aiis.
excurans,ua. indispor, v.t. alienare, offen-
entis; candefaetus.a.uni. incomodar, v.t. Ineommodare, dere.
indagação, s.f. ^jdagatío.onis
In capacidade, a.f. impcritia, vexara; offendero, moles-
investigatfo..-'iis. indisposição, s.f. offenaa.ae;
ae insclentia.ae. tarc.
;
incommodum, indagar, v.t. mdagare, inves- offensio.onis.
incapaz, adj. uon idonons.a, incómodo, a.m. Indissolúvel, adj. indissolubi-
ti gare.
nrr* hebes.etis; inhabllis.e. i; offenea.ae.
indébito, adj. Indebitus.a.um. lis.p.
Incauto, adj. incniuus.a.um. incomunicável, adj. incomnm- indecente, indecens. en- indistinto, adj. indístinctus,
adj.
incendiar, v.t. inccndere, in- nicabilis.c.
inconcussus, tis. a,um obscurus.a.um.
;
flamrnare. inconcusso, adj.
Indeciso, adj. incertas, a.um; individuo, a.m. homo.inis;
Incendiário, s.m. inccodtari- a.um. per&ona,ae.
inconsequência, s.f. inconse- dubíus,a,um ; haesitans, capnt,itis :

ua.ii. antis. iadivisivel, adj. individuus.a,


incendia, s.m. incendimn.ii; quentíâ.ae.
incona- índefenso, adj. índefensus.a, um.
lu consequente, adj.
Í£nia,is.
inconseq uens, um. indiviso, adj. indivisus,a um. t

incenso, a.m. tus.rus; tura, tans.antis ;


indefinido, adj. infinitus.a, indócil, adj. indocilis,e.
orum. entis.
inconsideração, a.f. incona»- um; (grain.) indefinitua,a, Índole, a.f. indules.is; natu*
incentivo, a.m. stimulos.i; um. ra.ac : ingenium.ii.
aeuleuiX derautía.ae.
1NT> — 182 — 1N1- INF — 183 — 1NS
inflexível, adj. infloxibilis.e; injungir, v.t. injungere.
Indolência, e.f. 50ffniiia.no;
1
infantaria, s.f. peditatua.us; rigidns.a.um obstinai us.a, injúria, a.f, injuriarão; male-
;
ignavla.ne. pedos.itia; pí-ditoa.um. com h mídia, ae.
inoriía.oe ; um. dintum.i ;

indolente, ndj. inera.tis: igna- infante, adj. itifans.antía. // infligir, v.t. infligore, írro- injustiça, s.f. ínjuBtitis.ae;
vus.n.nni !<*Titus.a.uin.
; S.m podes.itis. gare. iniquitas.atis.
indómito, adj. indomitus.a, infantil, adj. pueriliB.e. influência, s.f. moinentuni.i; injusto, adj. injustus.a.um;
UT"' infantilidade, b.í. puerllitas, potestas.atis. hiiquus,a,um.
Indução, s.f. inductio.oniB. _ alia. informação, s.f. indagatio, inovação, s.f. innovatío.onis:
indulgência, F.f indulgcntia. Infatigável, ndj infatigabilis, onis ; pcrcoatatio.onis, novítas.atis.
ao ; clpineníía.ap. e ; indeíatigabllis.e. informar, v.t. indicar©. // inovar, v.t. innovare, mntare.
Indulgente, adj. indulçens.en- corniplio.onis V.p. qnaerore, inquirere. inocência, s.f. innocentia.ae;
infecção, *.f.
tis; cleniena.fntis. informe, adj. informis.e. tntogritas,atis ; pudicitia,
cou tajrio.onis.
indulto, B.ni. indnltum.i. infecundo, adj. infecundus.a, infra ç 3o, s.f. violatio,onis. ao.
Indústria, s.f. industria.an; infrene, adj. infn-nis.o; ln- inoconte, adj. innocens.entiB;
um.
aollertia.Be; ars.tia.
infeliz, adj. infelix.TciB. fronuB.a.um. intogor.gra.grnm ínsons,
;

fnédia, s.f, inodía.ae. inferior, adj, inferus.a.um; Infringir, v.t. violara. on tia.
Inédito, adj. inoditus.a.nin. inff ríor.ius. infrutuoBO, adj. íuíruetuosus, inócuo, ndj. innocuu8.a,um.
inefável, adj. in*ffabilifl,e.
inferir, v.t. inferre, collige- a, um, inofensivo, adj. iunoxius.a,
ineficaz, adj. inofficax.acis;
re, efficHre. infundir, v.t. infnndere. um; innocuus.a.tim ; inno-
in**rs,tis. infernal, adj. infernns,a,um infusão, s.f. inf us i o, onis. crns.entin.
inépcia on ineptidão, s.f.
infemalís.o. ingente, adj. . íngens.cntís; inópia, s.f. inopia.ae.
inoptia.ae incpiuin.í.
;
inferno, «.ra. ou infernos, grandis,e. inquérito, s.m. inquisitio.onis;
Inepto, adj. inoptus.a.um inferi, ornm; inftr- ingénuo, adj. simplex,icis; quaoâliú.onis.
a.m.pl.
inltabilis.c; insulsus.a.um. na.orum ; infernufc.j. candidus,a,uin. inquietar, v.t. vexare. infe*
inércia, s.f. incrtia.ae; seg- infidelidade, s.f. infidelitas, ingerir, v.t. infundere. staro; contnrbare. // V.p.
ultia.ae. atis; perfidia.no. ingestão, s.f. iugeHtío.onis, angí; curare,
inoronto, adj. Inhaerens.ontis
infiel, ndj. infidelis.e; infi- ingrato, adj. ingratos, a, um inquieto, adj. inquies.tis; in<
inerme, adj. inermis.e; inor- d us, a, um. (fig.) sterilis.e. quietus.a.um ;
anxins^a.um.
mus.a.um. infíltrar-se, v.p. permanare, íngua, s.f. ingucn.ínis. Inquilino, B.m. inqu>)Ínus,a,uin.
inesperado, adj. insporfltus.n, aubiro; (fig.) insínuare. iniciação, s.f. initiatio f onis; inquirir, v.t. quaorere, per-
um. infimuB,a,uin;
inítia,(irum. contari ; inquírere.
inestimável, adj. inaestimabi- Ínfimo, adj. insalubre, adj. ínualubris.e.
extremos, a, um. iniciar, v.t. initiare.
lia.e. início, a.m. initium.ii.
inscrever, v.t, inscribore, scrí-
inevitnbilis.e. infinidade s.f. infinitas, atis; bero.
inevitável, adj. inimigo, adj. inimicns.a.um
infinitio.onis. inscrição, s.f. insoriptio.onis.
Inexorável adj. inexorabilis.e. infinitivo, B.ui. (gram.) infi- infcnsno,a,um ; adversue.a,
Inexplicável, adj. inexplicabi- Insensato, adj. inaanus.a.uin;
nitívua.í. um; hostilis,e; aversus.a.
lis.tí obscurus.a.um. um. S.m. Ktultus,a,um; demen s.entjs.
;
infinito, adj. ínfinitns.a.um // inimicus.i
inexplnra- insensível, adj. inscnsibilis.o;
inexplorado, adj imniensTis.a.um. // S.m. adversarius.ii ; hostis, is.
inhumanu6,a,um.
ius,a,um : intactuR.a.um. inf initum.i. inimizade, s.f. ininnciiiae,
ignominiosua, inserir, v.t. inserere, include-
infamante, adj. infirmar, v.t. infirmare, scin- aruni; odium.ii. re, intexere.
a, um ; opprobriosiiB.a.um. dere. abrogare. iniquidade, s.f. iniquitas.atis; insídia, s.f. ínsidíae.arum.
infamar, v.t. ínfamare. inflamação, a.f. inflammatio, iniquum,i. Insidioso, adj. iusidioBus.a,
Infame, adj. infâmia, o; igno- onis ; incensio,onis. Iníquo, adj. iniquus,a.um.
inflammare, um; fallax.acis.
mÍnioBUB.a,ojn. inflamar, v.t.
lnjeçâo, injectio.onis; insígnia, s.f. insigne.lB; iu-
s.f.
infâmia, s.í. iníamia.ne igno- incendore, accondore. // signia.him.
;
inf nsio.onís.
minia. ao. V.p, inflammari, incendi, Injetar, insinuação, insinuatio,
mflexio.onis;
v.t. infnndere; ín- B.f.
infância, s.f. infantia.ae; inflexão, s.f.
onis.
spergere.
pueritia.ae. flexio.onia ; sonus.i.
1NS — \H4 — JNT 1NT — 185 —
insinuante, adj sub t il is.e
. instinto, b.m. natura, ae; ín> inteiriço, adj. rigídus.a.um dictus.a.um .
prohibitus.a,
blandus,a,um. gcnium.ii; BenauB.ua; im- rigena.entis; continens.en- nm.
insinuar, v.t, instillare, in- perus, us. tis. interdizer, v.t. interdicere, ve*
culcar*. // r.Pi insinuaro, instituição, s.f. institutiOpOnis intelecto, s.m. intelIectua.uB. tarp, prohibere.
penetrara. constitutio.onís. intelectual, adj. intellectualiB, interessante, adj. utilia.c; gra-
insipiente, adj. insipions,on- instituir, v.t. instituere. con* n. lioans.a.um.
lis. stituere, condere. inteligência, a.f. intelligentia, interessar, v.t. pertinero, in-
insistir, v.i. instare, urgert-. ae; intcllectus.us; mens, teresse; dolectare, placore.
instituto, R.m. institutio.onis
ÍiisociabÍlÍs,e.
entis; ingenium.ii; callidi- interêsse, B.m. utilitaB.atÍB;
insociável, adj rcIigionea,um.
insolação, s.í. insoiatio.onis. tas.atiR. pocietas.atia ; deloctatío,
instrução, s.f. institutio.onis:
insolência, s.f. insolcníin.nc
inteligente, adj. intelligens, onis; 6tudium,ii.
eruditio.onis; doctrínn.ae
protervi- coll idus,D, uni ; sagax, íntorino, adj, fiduclariu8,a.n:u.
iuiprobítas.atis; prnecf ptuni.i.
acis. interior, adj. ínterior.ius;
tas.atis. instruído, part. e adj. inati-
iuaolens.enti»; intemerato, adj intemeratus, intímuB.a.um. // S.m. in-
insolente, adj. tutus,a,um; doctuB.a.um
arrogans.anlís; peitilans, a, uni. ter i ora, orum.
eruditas.a.uin. intemperança. B.f. intemperan- interjeição, a.f. intcrjeclio,
antis. instruir, v.t. docerc, institad- tia,ac incontÍnentia,ae.
insólito, adj. insolitus.a.um; ; onis.
re, eradire, informare. // Intempérie, s.f. intempéries,
inusitatua.o.um. interlocntor, s.m. collucutor,
V.p, dlscere. ei.
insónia, s.f. insomnia.ae; vi- orís
instrumento, a.in. instrumen- intempestivo, adj. inteinpos-
gilia.ae. iuterlúnio, a.m. interhinhim.H.
tuni.l ; organmn,i. tivus.a.um alienuB.a.nm.
inspeção, iuMpectio.onia;
s.f.
; intermediário, B.m. interpres,
instrutor, s.m. inatitutor.oris. intenção, s.f. cogítatio.onis;
recognitio.onÍB. etia; intemuntins.ii.
inupicere, Insuficiência, s.f. eociguitas, Toluntas,atÍ8; propoaltum,!. intermissão, s.f. Intermissio,
inspecionar, v.t.
a: is defectio.onÍB, Intensidade, s.f. intentio,onis; onis.
inspectare. ;

inspetor, a.m. inspector.oris; insuficiente, adj. uon suffi- magnitudo.inis; vehemen- interno, adj. internus.a.um
cienB.pntia. tia.ae. inte6tinuB,a,um interior,
curator.oris. ;

inspiração, B.f. efflatU8.ua; insuflação, s.f. insuíflatio, intenso, adj. intentu8,a,um ius.
instinctus.us ; impu)sus,us onis. vehemens.entia; magnus,a, interpelação, s.f. interpellatio,
cogitatio.onia. insuflar, v.t. insufflare, in- ingena,entÍ8. onia.
flare, inapirare. intentar, v.t. intentare, inten- interpelar, v.t. interpellare.
inspirar, v.t. inspirare;(fig.)
insultar, v.t. insultare, inale- dere.
afflare, incitara; inicere, interpolação, s.f. interpolatio,
dicere, increpare. intercalação, s.f. intercalatio,
af ferre. onis.
constitnere, Insulto, a.m. injuria,ae; con- onia.
interpolar,
instalar, v.t. v.t. interpolare.
tnmelia.ae; probrum,i. intercalar, v.t. intercalare, in-
inaugurare. // V.p. se interpor, v.t. Interponerc, in-
insuperável, adj. insuperabi- terponere. // Adj. in terça
com p onere, laris.e. termittere. // V.p. se in-
lis.e.
instantâneo, adj. 8ubiíus,a, terponere.
insurreição, a.f. rebellio.onia interceder, v.i. intercedera,
uin; repentinus.a.um. interceptar,
Beditio.onis. v.t. intercipere, interposição, s.f. interpositio,
instante, adj. ínstana,antis; Intangível, adj. intactilis.e. intercludere. onia; interposilus.us.
urgena.entis. // S.m. mo* intato ou intacto, adj. intac- intercessão, s.f. intercesaus, interpretação, s.f. interpreta-
mentum,i. tus,a,um ; incoiumia.e. ua; preces, um.
instável, adj. insiabilís.e. tio.onis ; explicatio.onis.
integral, adj. solidus.a.um; intercessor, a.m. deprecator,
instigação, instigatio, integer.gra.grum totus.a, oria. interpretar, v.t. interpretar!.
s.f. ;

onis; instinctus.us; impul- um, intexcolúnlo, B.m. intercolum- explicare, explanare.


integridade, integritaB,
a.f. nium,ii. Intérprete, s.m. interpros ptÍ5.
BUS, UB. f

ntis; probitas.atÍB. interdição, B.f intordictio, interregno, a.m. interregnum.i.


Instigar, v.t. instigare.
instilação, B.f. instillatlo.onis. íntegro, adj. integer.gra.grum; onis ; Interdictuiu.i. interrogação, s.f. intorro^a-
instilar, v.t. instillare. probu8,a,um. interdito, part. e adi. inter- tio.onía; percontatio.onia.
1NT — 186 — INV — 187 — iSC
Interrogar, v.t. interrogara, inumar, v.t. hnmare, scpelire, inversão, a.f, invc-rsio.onis; ironia, s.f. ironia, ae; dissi-
pprcontari, sciscitari. iuhnmare. reversio.ania ; conversio, mulantia.ao.
interrogativo, adi, interroga- inumerável, ndj. innumerabi- onis. irónico, adj. sirnulatus.a.um;
tivus.a,um. ] í b.í.* ; innum eru s, a um. ,
inverso, adj. inversns.a.nm; fictus.a.um,
interrogatório, a.m. íntorro- inundação, s.f inundatio.onis; diverãus,a,um; contrarius, irradiação, radlatío.onis
s.f.
gratio.onia; qnaostio.onis. exunilntio.onis; abundatio, a.um. irradiar, radiare.
v.i.
interromper, v.t. intetrumpo- Lnia. inverter, v.t. invertoro, por-
dividere; Intermittere, irrecuperável, adj. irrecupe-
re, inundar, v.t. inundare; per* vertere. rabilis.e.
susprndo-ro./ fundere, madofacere, Investiga tio,
investigação s.f. Irreligião, s.f. impietas.atis.
Interrupção, s.f. intermiesio, innsitado, adj. inusítatus.a, onie;indagatio.onis.
onis ; interpellatio.onÍB. irreligioso, adj. írrelígiosus.a,
um; insuetus,a,uni. investigador, s.m. investiga* um; irnpius,a,am.
intervalo, a.m. intervallum.i;
Rpatium.ii, inútil, adj. iuulilis.e; vanus, tor.orís indagator.oris,
;
irromediável, adj. immedica-
intervenção, s.f. interventuB, a,uin; inanis.e; iners.tia. investigar, v.t. invosti«are, bi!is,e ;
insannbilis.e.
us; intircessio.onis; inter- inutilidade, s.f. inutilitas.atis; lndairare, perquirere. irrequieto, adj. turbulentas, a,
curBUS.us. vanílas.atis, Lnvetorar-so, v.p, Inveterasce- um ;
innuiptus.a.um.
intervir, v.i. intervenire, se invadir, v.t. invadere, occu- re. irresolução, s.f. haesitatio,
intorpanrre. pare, irrumpere, usurpare. ínvio, adj. invius.a.um. onis; dubitatio.onis.
intestino, 8.m. intcstinum.i invalido, adj. inva]ídug,a.um; inviolável, adj. inviolalus.a, irresoluto. adj incertus.a.um;
(em geral no pi. intestina, (jur.) irritus.a.um. om : sacroaanclus.a.nm. dnbitans.antis; cunctans,
oram) invariável, adj. immutabilis.o; invisibilidade, s.f. invisibili- anti s,
intimidar, v.t. dcterrere, ter- f irrmis.a.um ; stabilis,e.
tas.atis.
invasão, s.f. irrupúo.onís ; in- irreverência, s.f. irrevorentia.
rere. invisível, adj. invisibilis.e.
adj. in ti mus, a, um cursio.onís; impreesio.onis. se.
intimo,
invidia,ae; tnvl- invito, adj. invitus.a.um. irreverente, adj. irreverens,
arcanus,a,nm ;
conjunetus, inveja, s.f.
a, um. dentía.ae mnlovolen tia.ae.
;
Invocação, s.f. invocatio.onia; entis.
intolerável, adj. intolerabi- invejar, v.t. invidere; cupore. vocatus.us prccatio,onis.
; irrevogável, adj. irrevocabí-
lis,n. invejoso, adj. invidiosos.a, invocar, v.t. invocare, vocare, lis.e iminntabilis.e.
;

intonso, adj. íntonsus,a,nm. um; invidus.a.um; aemu- oblostari; (fíg.) implorara, irrigação, s.f. irrigatio.onia.
intransitivo, adj. intransiti- lus.a.um. invólucro, a.m. involucrum,!; irrigar, v.t. rigare ou irrigare.
vus,a,um; absolutus.a.um, invenção, s.f. inventio.oms;
tegumontum.i. irrisão, s.f. irrisua.us; irri-
intratável, adj. intractabilis, excogitatio.onis ; inven-
invulnerável, adj. invulncrabi- sío.onis derisiis.uB.
;

o; obstina tns,a,um. ta m,i.


lís.e. irritação, s.f. irritatio.onis;
intrépido, adj. intr^pidus.a, invencível, adj. invictua,a,um
iota, a.m. iota
(índecl.). iracundia.ae.
um; fortiB.e; fidens.entia. iusuperabilis,e.
irritare, exaspe*
invontar, v.t. invenire, erc- ir, v.i. iro, ambulare, ince- irritar, v.t.
intriga, s.f. ara, lis; artifi-
raro, exaeorbaro. // V.p.
oogitare, reperire, parere. dpre; abíre, exire; proee-
cium.ii ; tricae.arum. slomachari.
inventário, s.m. inventarium, dere, progredi. irrÍLarl,
intrigar, v.t. intricare. íi; repertorium.ii. Ira, s.f. ira.ae. irritável, adj. irritabilis.e;
introdução, s.f. introductio, iracundo ou ixascival, adj. iracundus,a,um.
invento, s.m. V. invenção.
onis; indnctio.onis; admis- inventor, s.m. inventor.oris; iracundiiji,a r um. irromper, v.i. irruinpcre, pro-
sio.onis. r«-pertor,orÍH. íris, s.m. iris.is on idis; rumpere, effundeie,
introduzir, v.t, introducerp, invernal, adj. hi<-malis,e; hl- nrcus.us. irrupção, s.f. irruptio.onis;
intromittere; inçludere, in- bernua.a.iun brumalis.e.; Irlanda, Geogr. Hibernía.ae. incursio.onis.
terponere. invernar, v.i. hieinaro, hi- irmã, s.f. soror.oria; (fig.) isca, s f . esca.ao.
intmso, s.m. insitus.i. bernar©. cognata.ae. isenria ou iscuria, a.f. isehu-
inumação, b.Í. humatio.onis. inverno, s.m. hlcma.mis. Irmão, a.m. írater.tris. ria.ae.
— 1S8 — ITI

isenção, s.f. vRcatio.onia; ira* isóscoles, adj. lsoscelps.is.


pionitas.atis; liberatío.onis. isso, proti. dem. V. Ôsse.
Usentar. v.t. Hberare, vindi- istmo, s.m. is Hunos on isth-
car e. mos.i.
isento, adj. ÍmmunÍB,e ;
vacu- isto, pron. dnrn. hoc.
115,8, ura ; liber,era,ernm. Italiano ou Itálico, adj. Itá-
isolamento, B.m. aolitudo.inis licos, a.um.
fteccssus,i. item, adv. item, ilidem.
isolar, v.t. aeparare, scclude-
iterativo, adj. íterativus.a.um.
adv. jam jam jam Jerusalém, Geogr. Hierosoly-
re, segregarc, dividere. Itinerário, B.m. itioerarium.ii. Já, ;

antea, supra, ante. ma.orum; Hierusalem ou


jacinto, s.m. hyacinthus ou Ierusalom (indecl.)
hyacinthoH.i. Jesus, np. Iesus.us.
Jactância, a.f. jaclantia.ae; jibóia, s.f. boa.ae.
vaníloquentia.ae; ostenta- joalheiro, s.m. aurifex.ícis
tio.onis. gemrnarins.ii.
Jactar-so, v.p. se jactare. sc joanete, s.m. artomo.onis.
ostcntare. jocosidade, s.f. jucus.i; joca-
jacto ou Jato, s.m. jactns.ua; tlo.onis.
einissio.onis; conjcctus.us.
jocoso, adj. jocosus.a.um ; fa-
jaez, s.m. ornatns,us; orna- cetns.a.nm ; jocu!aris,e.
menta, orum,
joeira, s.f. vannus.i; ventila-
jâmbico, adj, iambicus.a.um
brum.i.
iambeus.a.um.
joeirar, v.t, vannere.
jambo, s.m. iambus.i. joelbo, a.m. genus.us ou i;
janeiro, s.m. Januarius,ii.
janela, s.f. fencstra.ae. gemi (indocl.).
Jogador, s.m. lusor.oris; ale-
jangada, s.f. ratis.is.
ntór,oris ; aleo.onis.
jangadelro, a.m, ratiarins.H.
jogar, v.t. e i. ludere.
jantax, v.i. cenare. // S.m.
jogo, s.m. ludus.i; lusio.onis;
cena.ae.
lusns.us; alea.ae.
jardim, s.m. hortn«,i; virida- ludi-
joguete, s.m. ludus.i;
rium.íi. briam, ii.
jardinagem, s.f. cul-hortomm ornamtn-
jóia, s.f. aurnm.í;
tus.us ; toparium.ii.
tum.i.
jarrôte, s.m. poples.itia.
joio, s.m. IolÍum,ií.
jarro, s.m. seria.ae; orca. ao
Jônia, Geogr. Ionia.ae.
fidelia.ae.
jaspe, s.m. iaspis.idia.
jônio, adj. Ionius.n.uin. //
S.m.pl. IoneB.um.
jáspeo, adj. i áspide us, a, uni.
jaula, s.f. V. gaiola, Jordão, Geogr. Jordanes ou
javali, s.m. opor.pri. Jordânia, is.
jazer, v.i. jacere, cubare. jornal, s.m. diurnum.i.
jejum, B.m. jejunium.u; ine- jornalista, a.m. diurnarius.ii.
dia.ae ; abstinentia.se. jorrar, v.i. exsilire. cinicare.
Jejuuo, adj. j-j mus ,a im erumpere.
JOK — 190 — JUV
jôrro, s.m emissio.onis ;
ja- juntar, v.t. V. ajuntar.
ctilatío.uiiis. junto, adj. juuctus.a.ura; cu-
Jovem, adj. s.m. Ott í. adu- pulatus.a.um; connexus.a,
lescena.entis: juvenis, is. um; //
conimiasiifi.a.urn,
Jovial, adj. jiicun-
liilaris.is; Adv. prope, ju:*ta, propter,
dus.a.um; fpstivus,a,uiu. proxime. // Junto de: loc.
Jovialidade, s.f. hiiaritas.atis prap, prope (se), justa
jucunditas.atis. (ac. >. propter (ac), secun-
Juba. s.f. juba.ae; coma.ae. dum tac ).
jubilar, a<ij. jibilaoas,a,um.
juutura, s.f. junetura.ae; com- adv. ibi, inibi, in eo loco; lácteo, adj. lacteus.a.nin
jubilou, s.m. jubllaoos annns. lá,
missura.ac. lacuna, s.f. lacuna.ae; hiatus.
jucundo, adj. jucundus.a.um. eo.
Judaico, ailj. T udaicu8,a,um. juramento, s.m. juramt»ntuin,i; 13, s.f. lana.ac; vellus,eri8. U8.
judaísmo, s.m. judaismus.i. jnsjurandum.i ; gacranicn- labaça, s.f. oxalis.idls; lapa ladainha s.f. litantae.amm;
Judai2ar, v.i. judaiaare. tum.i; fidos.ei. thinm.H. cantilena.ae.
lábaro, s.m. labamm.I. lado, s.m. latua.eris; pars,
Jndéia, Geogr. Judaea.ae. jurar, v.t. e i. jurare.
Judeu, adj. Judaeus.a.nm. // jurídico, adj. juridicuB.a.um. labdacismo, a.ru. labdacís-
tis; locns.i. // Ao lado de;
loc. prep. prope (ac),
S.m.pl. Judaei.orum. jurisconsulto, s.m. júris con- mus.i.
ou justa (ac), ad (ac). se-
judicatura, s f judicatus.us; sultus, júris pcrituit. lábio, s.m. labrum.I la-
gurisdíctio.onis.
.

jurisdictio, ta mrn.ii (em geral no pl.


eimdum (ac.), propter
Jurisdição, s.f.
labra.orum ou labia.orum); (ac). // Ao lado: loc.
judicial, adj. Judicialis.e; ju- onia; judicium ( ii. adv. prope, juxta.
djc[arius,a,um ; forensisjs. juro, s.m. usura.ae; fenus, nra.ae.
labyrintheua, ladra, s.f. fnr.furU.
jugo, s.m. jugum.i; (tis) oris; fructus,us; redituB, labiríntico, adj.
ladrador, s.m. latrator.oris;
servituR.utis. U8. a, um.
labirinto, s.m. labrrinthos.í. latrans.nntis.
juiz, s.m. jiidpx,icia; aestima- justa, s.f. justa.ao; hastilu-
labor, s.m. labor, oris; sudor, ladrão, s.m. fur.furis; direp-
tor.oria; arbiter.tri. dium.íi.
tor.oris intprceptor.oris,
juízo, s.m. judicium,ii; opi* justapor, 7.t. apponere, appli- oria. ;

laboratório, s.m. cfficína.ap. ladrar, v.i. latrare.


nio.onis aententia.ae.
;
care.
Inboriosus.a, ladrido, s.m. latratus.us.
julgamento, s.m. judicinm.ii; justiça, s f- justitia.ae; aeqni- laborioso, adj.
lagar s.m. torculum.i; pre-
judicatnm.i. tas.alis; justum.i; jus, jú- um; industríu8,a,um; ope-
rosua.a.ntn. lum.í ; calcatoriura.íi.
ris.
Julgar, v.t. e í- judicaro; lagarta, s.f. ernca.ae; campe,
justiceiro, s.m. vindex.icis. labresto, s.m. ^psana.ae.
exístimare, consere; conjec- es; campa. ae; urica.ae.
tarc, augurar! disccptare. justificação, s.f. purgatio, labrusca, s.f. labmsca.ae.
;

onia; excusaTio,onis; pro- lacado, s.m. pediaequus,! ; sor- lagarto, s.m. lacertus.I; lacer-
Julho, s.m. quintllis.is; Ju-
batio,onU ; argumentem, i. vulus.i. ta.ae.
líus.ii. lago, s.m. lacus.us; stagnum,
Justificar, v.t. purgare; pro- laçar, v.t. vincire, li^are.
Jumento, s.m. V. burro, asno. i; piscina.ae.
bare, approbare. // V.p. laceração, s f. laeeratio.onis.
junção, s.f. junctio.OTíís; eon- lagoa, s.f. palus udis; stag-
se pi.rgarc; dtrfondi. lacerar, v.t. lacerare, conscín- t

juuctio.onls; copulatio.onis. num, i.


Justo, adj. ju8tU8,a,uni ; ae- dere.
Juncar, v.t. sternere, constor- qiiii8,a,ttm ; rectus.a.um laço, 8.111. laqneus.i; funicu- lagosta, s.f. locnsta,ae.
nere, sparg<Tc, conspergere. aptus,a,um ; vorus,a,um. lns.i ; pedica.ae, lágrima, s.f. 1acrima,ae; fie-
junco, s.m. juncus.I; scirpus, juvenilis.e. lacónico, adj. brcviloquens, tus.ua; stilla.ae.
juvonil, adj.
i; 5chocnuH,i. enlia. lacrimação, s.f. lacrimatio,
juvenilidade, B.f. jnvenililas,
laconismo s.m. breviloquen- onis.
junho, s.m. Junius.ii.
jnventa.ae; laje, s.f. pavimont-wu.i.
Júnior, adj. jimior.ias. Juventude, 6.Í. tia.ae.
juventus, lacrimoso, adj. lacrimabun- lajeado, s.m. paviuientnm.I.
junta, s.f, junetura.ae; com- adulescentia.ae;
misavira.ao juguiu.i. utia. dns.a.nm , lacrímabilis.e. lama. s.f. lutuiu.i; caenum.i.
;
LAM — 192 — LAB — ií>:t

lamaçal, a.m. lama.ae, languescer, v.i. laugwescere, laringe, artéria


s.f. aapera. laudos, s.f.pl. laudes.nni,
lamacento, adj. caeuosus.a, inarceacere.
larva, vi-rmiculua.i lâurea, a.f. Jauroa.ae.
um; lutulcntus.a.um; luto- languidez, s.f. languor,oris; s.f, ; lar-
torpor.oris va, a o. laureado, pari. a adj. laurea-
aus.a.um. marcor.orls ;
larval, adj. Inrvalis.e. liiK,a,um.
lamber, v.t. lambere, lingero. veternua.í.
languido, adi. languidus.a.um lasca, s.f. frogmenlum.i; frag- laurear, v.t. lnurea coronare.
lamela, s.f, lamella.ae; lamel*
lula.ae. marcens.entis; languena.en- nir-n.iuis; assula.ao; micae, láareo. adj. laur^us.a.um.
lainentaçAo a,f. lamentatio, tis. arum. laurifero, adj. laurifer.iern,
unis; lamentam. i coniplo- ;
langninbento, adj. viscosus.a, lascar, v.i. diasilire, dissul- ferum.
ratío.onls. um; lentUB.a.um; glutino- tare. lauto, adj. lautus.m.um.
sus.a.uui. lascívia, a.f. laacivia.ae; pro-
lamentar, v.t. lamentar! // lava. s.f. liquefacta saxa.
V.p. Iamentari, eiulare, lanifício, B.m. lanificiuro.ii. tervitas.atia. lavabo, s.m. manutergium.ii.
plorare. gemere. lanígero, adj. laniger,gera,ge- lascivo, adj. lascirua.a.um lavador, s.m. lavator.oria.
lamentável, adj. lamuntabilis, rum; lanaris.e. protervus.a.nm ; libidinosus. lavadouro, rnn, lavafnríum.ii.
e; rniserabília.e. l&noso, adj. lanosus.a.um la- ; a, um. lavagem, s.f. lavatio.onis.
natus.a.um. lassidão, lassitudo.inís; lavar,
lamentoso, adj. lamentabilía, s.f, v.t. lavnre, ablnere;
lanterna, s.f. lanterna.ae. d»'fatigatio.onís; fatiga! io, (fig.) luere, eluerc.
e; Oebil!a r e.
lanterneixo, s.m. lanternarius,
// V.p.
lamina, s.f. lamína.ae; char- onís. lavnri,se abluere.
ii. lastrar, v.t. saburraro.
ta,ae. lavatório, s.m. lavatorium.ii.
lanugem, s.f. lanugo.inis; la- lastro, s.m. saburra,ae.
lâmpada, s.f. luccrna.ae; lan- lavoura, s.f. aratio,onis.
na, ae. latada, a.f. pergula.ae; pagí-
terna.ae; lampas.adis ; lych- lanuginosus. lavrador, s.m. agricola.ae;
lanngínoso, adj. na.ae.
nus,i agricultor.oris; cultor.oría;
lampadário, a.m. lychmichua.i. a, um. lat3g3o, a.m. gigas.antis.
arator.oria.
lampião, s.m. lumen.inis. láparo, s.m. laurex.icia. latão, s.m. orichalcum.i; aea.
lavrar, v.t. e i. arare, oba-
maracna.ae. lapidação, s.f. lapidatio.onis. ria.
lampreia, s i. rare, vortere, subigere, sul-
lamúria, s.f. V. lamontaçâo. Iapidário, s.m. gemmarins.ii. Utente, adj. latenB.entis; oc-
cnre.
lapideo, adi, lapídosus.a.um cultus,a,um,
lamnriento, adi. querulna.a, lapideus.a.um. later, v.i. latere laxar, v.t. laxam, relaxar?,
um queribnndns.a.uw.
;
lapídificaçao, s.f. lapidositas, lateral, adj. lateralis.e. remittere.
lanar, adj. lanarius.a.nrn. alis. latido, a.m. latratus.as. laxo, adj. laxus.a.um; laxa-
lança, s.f. hnsta.ae: lancea. lapidoso, adj. lapidosuB.a,um. latifúndio, a.m. latifundinm.iL tu8 a,um; reiuissus.a.um.
(

ae. lápis, s.m. creta, ae; graphis. latim, s.m. Latina língua, leal, adj. sincerufl.a.uni ; pro-
lançadeira, s.f. radiua.ii. idis. Latinus sermo. bus.a.um; aíinplox.icia; ho-
lançamento, s.m. jactus.us; lar, a,m. foeus.i; (fig.) do latinldado, a.f. latinitas.aUs. nestns.a.iira,
con jectua.us ; emissio.onis. muB.ufi ; Penates. ium. latino, adj. LatinuB.a.um.
// lealdade, s.f. fides.ei; probi-
lançar, v.t. jacere, jacnlarí. larápio, B.m. ftinmciilus,i S. in.pl, Latini, orum.
tas.atis ;
honestas.atia.
torquere, conícere, mitlere. circumscriptor.oris. latir, v.i. V. ladrar,
leSo, s.m. leo.onía.
// V.p. se jacere, ae cnnji- larárto, s.m. lararium.ii. latitude, a.f. latiludo.inis;
lobre, s.f. lepus.oris.
cere, se mittere, irruere. lareira, s.f. foeus.i. clima.atis; (fig.) lic^ntia,
lebréu, s.m. vertagus ou Tgr-
lanceiro, a.m. lanceaHus.ii. largar, v.t. laxare, retendere.
ae.
lato, adj. latus.a.um. tragus.í.
lancSta, s.f. Bcalpellum.i remittrre. ledo, adj. V. alegre.
latria, s.f. latria,ne.
scalprum.i sagitta.ae.
; largo, adj. latus.a.um; patena, latrina, a.f. latrina.ac; lava- legaçSo, s.f. legatio.onia.
lancha, b f scapha.ae; lem- entis; amplus.a.um laxus, ;
legado, s.m.
.
trina.ao. Icgatus.i; lega-
bus,i. a.um. // S.m. latitudo.Jnia; tum.í.
íatrociuar, v.t. latrocinari.
langor, B.m. languor,oria. altom,»; pelagua.i; platea, latrocínio, B.m. latrocinium.íí. legal, adj.legitimus.a.nm.
langoroso, adj. languídulus.a, Re * . , laudativo, adj. laiidativua.a,
largura, e.f, latitudo.mis.
. .
legar, v.t. legare; (fig.) re-
um. um. línqnere, transmittere.
LEG — 194 — LER LER — .195 — X.T.C

Iiérida, Googr. Ilerda.ae. leviano, adj. Iovine; temera-


legatário, *.m. legatarhiB.ii lembrar, inoncre, admone-
v.t.
lesão, a.f. .lueratio.onis; rius.a.nm incouaullas,a um.
re. // V.p. mcmiuisso, re-
; t

hcres.edis. injuria, ae ; ofcnea.ae. leviatã, s.m Leviathan (in-


(fig.)
cordar), reminiscí. leste, s.m. V. este.
legUo, legio.onis;
s.f. decl.).
tnrba.ae; caterva, no. leme. s.m. gubernaculum.i. levita, s.ra. levitea.ae; levi-
lesto, adj. alacer.cris.cre;
lcmures, a.m.pl. lemures.um. ta. ae.
legionário, adj legionariiiB.a, promptus.a.um expeditos,
lencinho, s.m. dudariolum.i. ;

levitico, adj, levíticas.a.ura.


am. // S.m. milea legiona- a,nm; agllis.e.
lenço, s.m. siidarium.ii ; lin- letal. léxico, s.m. lcxicon,í.
rius.ii. adj. lctalls.e.
teolum.i ; noegcnm.i. libação, s.f. libalio.onís; li-
legislação, </.t. lflgeB.om. letargia, a.f. lethargus.i; vo-
legislar, legra instituere lenda, B.f. fulmla.ao. tornus.i; aopur.orie; tor-
bamentum.i ; Ubamrn.inis.
(acríbere, componpre). lêndea, B.f. lens.dis. por, oria. libar, v.i. perpotare, potare.
lenha, s.f. ligna.orum; lig- letárgico, adj. lethargicus.a, libelo, s.m. Hbellns.i.
legitimar, v.t. agnoseere.
legitimidade, a.f. jus.juris.
niiui.i. nm. libèlula, s.f. libella.ae.
lenhador, s.m. lignicida ae. letargo, s.m. lethargus.i. líber, s.m. liber.bri.
legítimo, adj. legitimus.a.um; (

lenhoso, adj. Menosus.a.um leteu, adj. Lethaeus,a,um. liboraç&o, s.f liberatio.onis.


justus.a.um ; !icitus,a,um.
ligneus.a.uin. letífero, adj. letifer.fera.fiv liberal, adj. liberalis.e; ler-
légua, s.f. íeuca.ae. rum. gus.a.um.
lenidade, s.f. lenitas.atis;
legume, s.m. olus.eris: olus- letificar, v.t. laetifienre.
suavitaB.atis. liberalidade, s,f. líberalítas,
culum.i; legnmcn.inia. letífico, adj. laetíficus.a.uin.
lenimento, B.m. loniuirutum.i. aíis; largitío.onis.
leguminosas, s.f.pl. legnmma, letra, littera.ae; (fig.)
lenitivo, adj. mitigatoriua.a, s.f. liberalizar, v.t, largiri.
um. ecriptum,i; liberdade,
lex.gis; jufl.uris;
um. // S.m. lenimcntum.i; (pl.) littcrae. s.f. libertas.atis
lei, s.f. initigalio.onis. aram, facultas.atls; licentia.ae.
(íig. > imperinm.il. letrado, adj. lítturattis,a,um. libertação, s.f. mannmissio,
lenocínio, s.m. lonocinium.ii. leva, s.f. delpctns.us.
leigo, adj. laicus,a,um; saecu- onis lEberatio.onis.
lente, s.m. praelector.oris.
;

laris.e. levantado, part. e adj, subla-


tarditas.atiB; libertador, s.m. liberator,oria;
lentidão, B.f. tus,a um ; sublevatus.a.um
leilão, s.m. auctio.oais; has- segnitia.ae; lcnilas,atis.
t
ci nscrvator.oris servator, ;
levatiiB.a.um.
ta, ae soctio.onis. oris.
:
lentilha, s.f. lens.entis; len- levantar, v.t. tollere. extollc-
libertar, v.t. liberare. // V.p.
leiloar, v.t. proeconi subicere. ticula.ae. re, sublevnre; erigere; re- liberare ae.
leiloeiro, s.m. prneco.onia. mDvcre. adiínore. // V.p.
lentisco, s.m. lcntiscns.i; len- libertinagem, s.f. libido, inls.
lelrão, a.m. glis.iris. tiscum.i. Btirgere, cxsurgere, bo eri-
leite, e.m. lac.ctÍB. gere, se sublevaro. libertino, adj. Ubidinosus.a,
lento, adj. tardus,a,um; pi-
leiteiro, s.m. lactarius.u. lentus,a,um um; dís8oIutu5,a,um ;
petu-
ger,gra,grLun ; levante, s.m. oriens.ontis.
leito, s.m. lectus.i; torus.i; lans.antis.
lan«uidu8,a,um. levar, v.t. ferre, deferre,
leclulus.í. liberto, adj. liberatus,a,um;
lentor, s.m. uvor.oris. portare; gerere, gestare,
leitor, B.m. lector.orla; reci- suslínere.
maniimissu5,a,um ; . (fig.)
leoa, s.f. leaena.ac; lea.ae.
tator.oris onagnostes.ae immunis.e. // S.m. líber-
;
leonado, adj. fulvus.a.nn». leve, adj. levfs.o; tenuis.e;
legons.entis. tns.i libertinus.i.
leõnico, adj. leoninua.a.nm. parvus,a,um. ;

loctarius.a.uni; levedar, fermentare. libidinoso, adj. libidinosus.a,


leitoso, adj. leonino, adj. laoninns.a.um. y.t. //
laetens.entts; lactcua.a.um. V.i. f erinentari. um.
leopardo, B.m. leopardus,a,um.
recitatio.onis lépido, adj. Jcpidns.a.um. lôvedo, adj fermentatua.a.um. libra, s.f. libra.ae; pondo
leitura, s.f, (indecl.).
lepra, a.f. lepra.ae; scabritia, levedura, s.f. fermentam, í.
lectio.onís. libração, s.f. libratio.onis.
ae; (fig.) pestis.is. leveza, s.f, levitas, atis ; rari-
leiva, B.f. suloua.l. tns.ntis.
leproso, adj. scabiosus.a.um.
librar, v.t. Hbrare. // V.p.
lembrado, adj. memor.oris. leviandade, s.f. levitas,atis librari, Hbrare ae.
lembrança, a.f. memoria.ae leque, a.m. flabellnm.i.
inconsiderantía.ae; tome- liça, s.f. eurriculum,i; ata-
rccordatio.onia ; monumen- ler, v.t. legere, cognoscere; ritae.atis. diuin,ií.
tnm.i. recitare, pronuntiare.
MC — IS) tf — LIM LIM — 107 — LIT
ligar, collígare. vincire, límpido, adj. perluoídus.a.um ; lírico, adj.
lyrícus.a.um ms-
lição, schola.ae; institu-
s.f. v.t. ;

i io.onis ; praelectío.onis adstringere, nectere; coag- Hquidus.s.uin; limpidus,a, licns.a.um.


exflmplnm.l, moutare, conglutinare um, lírio,
limpo, s.m. lilium.ii.
licença, a.f. Ucentin.au ; focnl- jungere, con jungere; tem- adj. purgatua.a.um Lisboa,
nmndus.a.um; puru8,a,um.
;
Oeogr. Oliaipo ou
ias, di is; libido, inia. perare. // V.i, e p. cohae- Olysippo.onla.
roacpre, coaleacere. lince, s.m. lynx.cia. lisbonense,
licenciamento, s.m. dimiâsio, adj. OHslponen-
onis; mifleio.onis. ligeireza, s.f. agilitas.atis lindeira, a.f. eupercilinin.ii sis.e. // S.m.pl. OHsipo-
licenciar, v.t. diinHtere, mit- levitas.atis ; inconaideran- jugumentum,i. nenaes.ium.
tpre. tia.ae. lindo, ndj. V. belo. liso, adj. levis.e; polÍtus,a,nm.
licencioso, adj. la&civus.a.um ligeiro, adj. levis.e; pernis, lineamento, s.m. lineamcn- lisonja, s.f. adnlatio.onis;
IiceDS,entia; libídinosns.a, icis; color, cria, ere; velox, tum,i. assentatio.onis ; ambitlo.
uin. ocis. onis.
linear, adj. linearis.e.
liceu, s.m. gymnasium.ii l.v- lilás, a.m. ayrínga.ac. lisonjear, v.t. adular!, assen-
;

Uma, a.f. lima, ao.


linfa, ti V. água e humor,
blandiri; delenire, de*
ceum,i. língua, lingnn.ae;
tar!,
limalha, a.f. scobis.is.
s.f. «ermo.
licitação, s,f. llcitatio.onis. onis. lectare.
licita dor, a.m. Jicitator.oris. limão, a.ui, ciLretnn.l. lisonjeiro, adj. jucundos,»,
licitar, v.i. líceri, licitari. limar, v.t. limare, elimare; linguagem, s.í, lingua.ao; um; b)andns,a,um; laetua,
licito, adj. concessua.a.iiut (íig.) polire, perpolire. aermo.onis ; locuíio.onis. o.um. // S.m.
assentator,
permissus.a.um ; licitus.a. limbo, s.m. limbos,!, linguareiro, adj. loquax.acis. oris; blandiens.entis.
um. limiar, s.m. limen,inia. // S.m, garrulus.i, lista, s.f. Índex,cis; liber.bri;
limitação, a.f. circumacriptio. lingueta, a.f. iigula ou Hu- album.i; libellus,i.
liÇO, s.m. licium,ii.
onis. go la.ae.
llcopódio, s.m. lycop(.diurn,ii. listei, s.m.
baltcus,!.
limitado, part. e adj. finitus, linguiça, s.f. farcimen.inis;
licor, a.m. Iiqnor,orÍH ; auccus, listra, s.f. clnvuB.i; virga.ae.
a,um clrcumscriptus.a.um. botellus ou botulus.i.
i; humor,oris. ;
listrar, v.t. lineis distingue-
limitar, v.t. terminare, deter-
li come, s.m. unicornÍs,Ís. Unha, linea.ae; Iineamen-
s.f. re, vireis distingucre-
minore, finire; moderare, tum.i; ordo.inís; calamus.i.
lictor o« litor, s.m. lictor, coercere. lisura, B.f. Icnitas,atis; mol-
orta. linhaça, a.f. Hni sémen, litudo.inis.
lida, B.f. cura.ac; ncgotium. limite, s.m. terminus.i; finis,
linhagem, s.f. proles.ia; pro- Htargírio, a.m. lithargyrua.i.
íi; moleatia.ae. ia (em geral no pl. finea,
genies.ei ; soboles.is. liteira, s.f. lectica.ae;
iuiu)- sella,
Ude, s.f. iis.itis.
limítrofe, adj. fínitimus.a.um Unheiro, s.m. Hnteo.onis; li- ae.
liga, a.f.focdus.oris socie- ;

coutinens.entis; affinis.e. narius.n. literal, adj. ad verbum ex-


tas.atis ; conseusio.onis
linho, s.m. linum.i. pressus.
temporatio.onis. limo, B.in. liinus.i; lutuin.i.
liquefaçfio, s.f. liquatio.onis; Uterârio, adj. qui ad litteras
ligação, s.f. junctio.onis coag- liinoal, s.m. citretum,i.
;
tabes.is. pertinet.
mentatio.onis; copula tiu, limoeiro, s.m. citrea.ae; ci-
trus.I. literato, s.m. Iitterator.oris
onis. Uquefazer, v.t, liquefacere, li-
liiuoso, adj. limosuB,a,um ; lu- philologus.i.
quare. // V.p. Hquefieri,
ligado, part. e adj. alliga- tu]cntua,a,um; lutoaas.a.um. literatura, Htterae.arum;
Hquescere. s.f.
tus.a.um; copulatus.a.uin scripta.orum litterarura.ae.
jnnctus.a.um ; nexus.a.uw * limpar, v.t. mundare, emun- líquen, a.m. lielicn.enis. ;

coagmontatus.a.um ; foede- dare, oxpurgare, detergero, Uquidar, v.t. solvere, expedi- litigante, s.m. litigator.oris.
ratUB.a.uin. tergere. ra, oxsolvero. litigar, v.i. Htigaro, jus ex-
limpeza, líquido, pcrirl.
ligadura, fascia.ae; fas-
a.f. a.f. munditia.ae; adj. liquidus.a.um
ciola.ae; ligaiuentuw.i; vin- mundities.ei ; nitor.oriB. fluidus,a,um; ííuons,entis. Utígio, s.m. lis.itis; contro-
culam,!. limpidez, s.f. perspicuitas // S.m, liquor, orie; humor, vérsia. ao.
ligamento, s.m. V. lígaçSo; oris. litigioso, adj. litigioaus.a.um
atis; splendor.oria; liquor,
vinctura.oi' ; habtna.ae. orla.
lira, s.f. Iyra.se ;
lides, mm. controversus.a.um.
LON — 199 — LUX
UT — 198 — LON
lontra, B.f. lutra.ae. lufada, s.f. flatUB.ns.
Ut oto ml a. 6.f litbotomia.ae locupletar, v.t. locnpletare. loquacídado, s.f. loquacitas. lugar, s.m. locus.i; sfldes.is;
spctío.onis. locutório, a.m. alrium.ii; sa- atis ; garruHtas.atis. ordo.inis; occasio.oniB; spa-
a.na. litus.oris. hiiatoriuin.íi. tium.ii.
litoral, ioquaa, adj. loqnai.acís.
liturgia, s.f. liturgia. ae. lódâo, s.m. lotos ou lotus.i. loquete, s.m. possuluB.i. lugarejo, s.m. vieulus.l.
lividez, s.f. livur.ori». lôdo, s.m. linuiB.i: caennm.i; loriga, s.f. loricn,ac. lúgubre, adj. lugubrís.e; luc-
lívido, adj. lmdus.a.urn li- hitnm.i. tuosus.a.um ; funebris.e.
;
loro, s.m. lorum.i,
lodoso, adj. lutosii.s.a.um; 11-
vens.onlis.
caenosuB.n.um. losango, s.m. rhombus,i; seu* lula, s.f. Jollígo.inls.
livor, 3.m. livor.oris. moHiiB.a.uni :
lumbago. R.m. lumbago.lnis.
lula.ae.
livramento, s.u». libi*ratio,onis. loendro, s.m. neríon ou ne- lume, s.n). ignls.is; focnB.i.
rluin.íi rhododendrun.i. lote, s.m. pars.tis.
livrar, v.t. liberare, exnuere, ;
sor- luminoso, adj. lucens.entis;
lógica, s.f. dialéctica, ae; dia- loteria, s.f. sortes.um;
Bolvore, levare. // V.p. so titio.onís; (fig.) alea.ae. radians.anlís illustris.e.
;

léctica. os.
libt-rare, se levare. lunar, adj. lunaris.o.
lógico, adj. dialccticus.a.um. louça, s.f. vaaa.orum; supol-
livraria, a.f. lihraria.ae. lnn ático, lunatíciiR,a,uin.
logo, adv. statim, protinuB. lex.ectilis.
livre, ad]\ Iiber,era,oruui; li- lúnula, s.f. lunula.ae.
beraHn,e; solntns.a.um va- // Conj. éreo, igitur. // louco. ndj. V. doido,
;
lupanar, s.m. lupanar.arls.
cuns. a,uiu. Logo que: loc. conj. nt loureiro, s.m. laurus.i ou us;
lupercais, s.f. pl. Lupercalla,
livreiro, a m. bibliopols.ae; (indecl ), ubi, sinml. laurea,nc.
posspssio^nia; inm.
líbrarius.ii. lôgro, s.m. louro, adj. flavuB.a.um.
usus.us; usura, ae.. lápis, idis.
lupino, adj. lupinus.a.um.
livro, a.m. liber.bri; volumen, lousa, s.f.
taberna.ae; ofííci- lúpulo, s.m. lupuB.i.
inis; opns.eris; codox.iciB.
loja, s.f. louvador, s.m. loudator.oris.
lust ração, s.f. lustratio.onis.
lixa, s.f. canis.is; canicula, na.ae. louvar, v.t. laudare, collauda- lustral, adj. lustralis.e; Jus-
lojista, s.m. tabernarius.ii.
ae, re, praedicare.
lombada, s.f. dorsum i. trieus,a,um.
Hxivia.ae; lixivi-
r
louvável, adj. laudabilia.e;
lixívia, B.f.
lombardos, s.m.pl, Lsngobar- laudandus.a.um ; praedica- lustrar, v.t. expolire, polire.
nm.ii. di.ornm. lustre, s.m. Bpíendor.oria;
bilis.o.
lixiviação, líxivium.ii; la- decus.oris ; Iycbnus.i.
s.f.
lombo, s.m. lumbi.orum; luw- louvor, B.m, laudatio.onis;
raiío.oTiiS. lustro, a.m. nitor.oris; splcn-
bus.i. prnedicatio.onis laus.dis.
;
Ilxiviar, v.t. eluere. lombriga, s.f. lumbricns.i. dor,oris ; lustrum.i.
purgauienta.orum lua, s.f. luna.ae.
lixo, s.m. Londres, geogr. Tíoudiniuro.ii. luna lncrns. luta, s.f, luctatio.onis; pug-
luar, s.m.
Bordcs,ium. londrino, adi. Londinionsis.e. libido.inis; na, ae; certamen.inis; dimi-
lubricidade, s.f.
loa, b.Í. laudatio.onis, longânime, adj. lonirsnimia.e. salacitas.atis. catio.onis.
lôba. lupa.ae.
a.t.
longanimidade, s.f. lonsanimi- lutador, B.m. luctator.oris.
las.atis; clpmenlia.ae. lúbrico, adj. salax.acis.
lobinho. s.iii. ganglion.ii.
lubrificar, v.t. lubricare. lutar, v.i. luctari; pugnare,
lobo, s.m. fíbra.ae. longe, adv. lonpe, procul. cortare, contendere, dimi-
nbsuedentia, lucarna, s.f. fenestella.ae;
lôbo. s.m. lupua.i. longes, ajn.pl. care, confllctarí.
.
fencBtrula.ac.
iuui ; prospectus.us. s.m. luctus.us; dolor,
lôbo-cerval, g m. eervarius lú- lucidez, s.f. perspicuitas.atis. luto,
longevo, adj. IonKaevus.a.nm. oris; maeror.oris; sordes,
pus; rnfius.ii. lúcido, adj. clarus.n^m; ln-
longínquo, adj. longinquu8,a, iurn.
locação, s.f. locatio.onis. cidus.a.um.
um; rwuotU8,B,um. lutulento, adj. lutulentus.a,
locador, s.m. localur.oris. rogio.onia; Ion- iúcifer, s.m. Lucifor.feri.
longitude, s.f.
um.
local, adj. próprios. a,nm. // gitudo.ínis. lueffero, adj. lucifer.fera.fe-
S.m. lugar, .sítio. luva, s.f. digitabulum.i.
longo, adj. luugUB.a.nm; diu- rum.
localidade, s.f. locus,Í. Cf. longínquos, a, lucrativo, adj. lucrativus.a, luxação, s.f. luxum.i; ejectio,
turo as ;
lugar. ma; tnrdu8,a,uin. // Ao um ; f ructuoBus.a.uni, onis.
loção, a.f. Intio.onis. longo de: loc. prrp. secun- lucubração, s.f. lucubratio, luxar, v.t. luxar e, ejicere,
locução, s.f. locutio.onis; dic- dum (ac), propter (ac), onis. extorquere.
tio.onÍB. prantcr (ac).
— 200 — LUZ
laxo, s.in. luxuria.ae; luxu.s, luxurioso, adj. Inxuríosus.a,
us; lautitia.ae; splemlor, um.
oris.
luz, s.f. lnx.cis; Inmen.iuís.
luxuoso, adj. luxnrioaus.a.iiiii
Inutus.a.uin. luzente, adj. lucens.entia;
fuljrcns.cntis.
luxúria, s.f. luxuria.ac; lu- luzir, v.i, lacere, olucere, fui-
xurics.ei.
gore, refuJgore, splendere:
luxuriar, v.i. luxuHare. micare. nitere.

maca. s.f. fercuhnn.i. madeira, s.f. lícnum.i; maté-


maca. s.f. clava.ap. ria. ar.
maç/t, malmn.i.
s.f. mndeirâmento, eontiima-
l.ift.
macaco, s.m. simia.ap (rarnrn. r>o.nnis; matnrlatfo.onis
simms.in madeiro, s.m. ríimus.!: tfir-
maçada, s.f. tapdhtm.ii: mo- nunij.
lestla.ae : aetrrilndo.inis. martracear, v.i. deeí^prp.
madraço. ndj dn^rs.idis
maçandta, s.f. bulla.ae. r

maçar, v.t. tundere. V. inpfs.t.ís: segnis.e. // fl.m.


en-
fadar. cpssator.oTÍs.
maçarico, s.m,
madrasta, s.f, corprea.ae.
alcyon.onís;
alcedo.fnÍB.
madre, s.f. uterus.l; alvus.L
macela, V. freira,
a.f. anthrmis.ídis
chamaemelon ou chamaemo- madressilva, sX periclyme-
nos.i.
lum.i.
maceração, s.f. maceratio.onis. madrinha, s.f. matrma.ae
macerar, v.i. macerarp, made- madrugada, s.f. diluculnm.i;
facere. prima Inx.
machado, s.m. spcnris.ía.
madrugador, adj. niatimie.ft.
machiar, v.i, storilescere.* um.
macho, adj. virllia.e; mascn- madrugar, v.i. manp surgerp
!inua,a,um; masculus.a.um madurelro, s.m. pomarfum.ii.
mas.ris. // S.m. mas.ris; madurez ou madureza, a.f.
vir.ri; mnlus.i; hínnua.i. maturitas.atis.
machucar, v.t. obterem, eli- maduro, adj. maturns.a.um;
dere, obrucre, atterere, op- coctus.a.um.
prirnero. maga, s.f. maga.ae; saga.ar;
macieira, a f. malus.i. venofica.ac
maciez ou raacieza, s.f. molli- magarefe, s.m. lanius,ii.
tudo.fnls lonitas.atis.
; magia, s.f. magíca.ars; (fig.)
macilento, adj. macilentus.a, illecebra,ap.
ma. mágico, adj. niagícus.a.uin;
macio, adj. lenis.e; mol!is,e divinus,a,iim.
maço, fi.m. inaileua.i; fasci magistério, s.m. magisterium,
culus.i. ii.
mácula, s.f. macula,ae. magistrado, s.iii. magistral ns,
macular, v.t. macularc. us; judcx.icis.
MAG — 202 — MAL MAL — 203 — MAN
magistral, adj. inagistraliB.e. maioridade, s.f. plena puber- evertero. dis-
malefício, s.m. maleftciuro.n malograr, v.t.
magistratura, s.f. magiatratus, tas.
Ypnffieiuni.ii. turbare, distrahere. // V.p.
us; polOBtas,atis; jud ices, mais, adv. e prun. iudef. plus,
maléfico, adj. maleficus.a.nm. tíorruere, concidere, ruere,
pm. amplins; plus ou magis
maléolo, s.m. talus,i. offendere.
magnanimidade, a.f. mngnani- (com um verbo).
majestade, s.f. uiajestas,atis; rual-estar, s.rn. ineommoduin, malsâo, adj. insalubris.e.
mitas.alis.
d iguitas, atis. 1; offensa.ae. Malta, geogr. Melita.ae.
magnânimo, adj. magnanimus, malevoléncla, s.f. malevolen-
majestoso, adj. augustus.a, maltês, adj, MolitensiB.e.
a,»m.
um; magnificua.a.uin ela- lia.ae. maltrapilho, adj. pannosua.a,
magnético, adj. rnagneticufl.a,
;

malevolente, adj. inalevolus,


tus.a.uiu. um.
um. a. um ;
malevolens.r ntia maltratar, v.t. male habere;
magnificar, v.t. matíDificare. mal, adv male, prave, vitio-
Íniquu6,a,um. mulcare, violare; laodero.
magnificôacia, s.f. rnngnifi- se, perpernm, non bme. //
Conj. ut (indecl.) simul, malévolo, adj. malcvoh»s,a,uni. malva, s.f. malva.ao.
centia.ae ; gplendor.oris.
ut primum. // S.m. malum, malfazejo, adj. makficus,». molváceo, adj, malvaceus.a,
magnificente, adj. magnificns, um. um.
i; pravuin,i; damnum.í;
a. um; largus.a.uin; splen- malfazer, v.i. malofacere, malvadez, malitia.ae; ne-
vítium.ii; dolor.oris; mor- s.f.
didus.a.um. malfoitor, b.iu. latro.onis; quitia.ae.
bus.i.
magnifico, adj. magnificas, a, home maléficos, malvado, adj. scelestus.a,um;
mala, s.f. cista.ae; riscus.i;
um; 6plcndidu8,a,um prae- ;
nrca.ae; capsa.ae. malha, s.f. macula, ae; acu- scelrratus.a.um ; facinoro-
elarua,a,um. hamus.i. sus.a.um.
magniloqtlència, s.f. magnilo*
Málaga, geogr. Malaca.ae. tula.ac;
malagnenho, adj. Malacitanus, malhado, adj. maculosns.a, malvaísco, B.m. althaea,ae;
ou^ntia.ae.
a. um. uui; maculatus.a.um ; tun- bibÍKCum,i.
magníloqno, adj. magniloqu-
usa,uin. malaxação, s.f. malaxatio, sua.a.uin. malva-rosa, s.f. alcca.ae.
onis. malhador, a.m. areator.oria. malversação, s.f. peculatus,
magno, adj. magnns.a.um,
mago, a.m. magus,í. malaxar, v.t. rnalaxare. malhar, v.t. tundere, verbe- ns; furtam, i.
maldade, s.f. malitia.ae; ne- rare, percutere.
mágoa, s.f. Bugillatio.onía; malversar, v.t. pcculatum fa*
quitia,ae ; improbitas.atis malho, s.m. mallcus,!.
livor.oris; maeror.oris; do- cero.
malcíicium.u. mal-humorado, adj. iratus.a,
lor.oris. malvisto, adj. inviaus.a.um;
magoar, v.t. augillare, con- maldição, s.f. improcatio.onls Dm; gtomachans.antis. odiosu8,a,am.
tundere; angere, cruciare. dotrstatio.onis; deprecatio, malícia, s.f. ntalitia.ae; ne- mamma.ac; uber,
mama, s.f.
// V p. sugillari. onis.
devotus.n.um;
quitia.ae; festivítas.atis. eris.
magote, a.m. caterva, ae; ma* maldito, adj.
nus.us; turba.ae; grox.gis; oxsccratus.a.um sacer.cra,;
malicioso, adj. malitiosus.a, mamar, v.t. mammam sugere,
globus,i. eram. um; malus,a,um; ímprobos, ubera hauríre.
maldizente, adj. maledious.a,
a, um
jocosus.a.um.
; mamllar, adj. mammosua.a,
magreza, s.f. macios, oi; gra- um.
um. malignidade, s.f. malignitas,
cilitas.atis macritudo.inis.
;
malus,a,um; atis; malitia.ae; improbi- mamilo, s.m. papilla,ao.
macer.era.erum maldoso, adj,
magro, adj.
improbus.a.um mnleficua, tas.atia. mamado, adj. mammosuB.a,
;
Btrigosus,a,unt ruacÍleutU6, maligno, adj. inalignns.a.um
;
a,um; nequem (indecl.). nm.
a,um; gracilis.e; tenuis.e; maleficus.a.um ; malitiosuB, maná, s.m. manna (indecl.).
exllis.e. maleável, adj. ductilis.e; (fig.)
a.nm malus,a,um.
; manada, s.f. armentum,i.
maio, s.m. maiuB.ií. floxibilis.o.
maior, adj, major.uB. // S.m.
mal-intencionado, adj. uiale- mau adio, armentalis,e.
adj.
maledicência, s.f. maledíctio, manancial, s.m. fons.ntia;
volns,a,um ; malevolnna,
pl. uiajorea.um. onis; obtrectatio,enÍs; in-
entis. Ecaturigo,inÍB.
maioria, s.f major para; plu- vidia.ae.
maleflcêucla, malefícen- malmequer, s.m. bellis.idis. mancar, v.i. claudicare.
res.uni; plerique. ploraeque, s.f.
malogrado, adj. vanus,a,um; mancebo, s.m. juvenis, íb, //
pleraque. tia.ae.
irrituB.a.um. Àdj, juvenilis.e.
MAN — Bt»4 — MAN MAN — 5505 — mai;
mancha, s.f macula.ae; la- mangra, robigo.inis;
s.f. ure-
bee.ia;nota.ao. do.inia; adustio,onis; manjerona, s.f amaracus.i manusear, v.t. (libroa) at-
car-
manchado, part. e adj. ma- bunculus.i. aiitaracuiiv. troctare. versare.
cu]ú&us,Ar tiin ; maculatus.a. manobra, administratio,
s.f. manutenção, s.f. conservatio,
uin; foedatus,a.um. mangual, s m. perticae.arum; uuis; guberoatiujonis; do- onis
fufltes.ium. curaio.onis; artificia.omm.
manchar, v.t. rnaculare, in-
mão, s.f. iuanii3.ua' jua.juiis,
manguito, s.m. manicae.arum. manobrar, v.t. administrai!1 poteatas.atia Hnxilinm.ii.
quinare,
.

foedare. movere. // V.I. navigan\


;

manco, adj. mancus.a.um. mangQHto, a.m. ichneumon, // M3o direita: dcMrra.ae.


forre; decuirere. Mão esquerda: sinistra,
mandado, part. lmperatus.a, onis. //
um; mancha, a.f. ara.tia; soller- manopla, s.f. caestua.Hs; nro- Ae.
jussus.a.um; inissus,
a.um. // S.m imperinm.ií; 'ia.no: calliditas.atis; vl- nica.ae. mão-de-obra, s.f. manus pre-
jussum.i • praecoptum.i. tium.ii. manqueira, a.f. claudioatio, tinm; manupretium.ii ; opus.
onis.
mandamento, a.m. mandata manha, a.f. mane (indecl. ); pría.
manquejar, v.i. claudicare. mapa, s.m. tabula, ao; choro-
oruni. matutinum.l: crepuaculum,
i; matutina hora. mansarda, a.f. cenaculum.i. graphia.ae.
mandar, imperarc, jube-
v.t- mansidão, mansuetude.
s.f.
re,_ praecipere; mittere.
// manhoso, adj. dolosas, a,um inis; lenitas.ntis; humani-
máquina, s.f. machina.ae
V.i. imperarc, imperitare. astutus.a.ifm; callidus.a, machinatio.onia; machio a-
tas.atis.
domiuari. um; vafcr.fra.frum. manso, adj. lenia.e; mitis.o; inentum.L
mandatário, s.m. mandatarius, manta, s.f. furor.oris; insa- mansuetus.a.nm suavia.e ;
maquinação, s.f. machinati",
ii ; procuralor,oria. nia.ae; libido.inis. comís, e benignus.a.um
;
onis; molitio.onis ; machi
mandato, a.m. mandatam, i maníaco adj. e s.m, furiosas, placidus.a.uin ; cienr.uris. na.ae.
negotinrn.ii. niaquínndor, a.m. machinator.
a.um lyniphatuB.a.um.
; manta, s.f. stragulum.i;
mando, s.m. iiuperium n; ( Jus, manifestação, s.f, significa- atratiim,i. oris; architectus.i; molitor,
ris; poteatas.atis. manteiga, s.f. butyrum.i. oría.
tio.onis; declaratio,onis.
mandriar, v.i. d es i d ore. mantelete, s.m. amiculum.i; maquinar, v.t. machinari. mo-
manifestar, v.t. aperire, pa-
struere.
manducaçSo, s.f. manducatio, pallula.ae; vinea.ae. liri.
lefacere, ostendere, decla-
onis; csDs.ns. mautença, s f. victus,us. maquinismo, s.m. machina.ae;
rare, signifícare, proferre,
manducar, prodere. manter, v.t. tenere, destinare; machtnatio,onis; fabrica,
v.t. e í. mandu- // V.p. manifea-
cnre. tare se, manifeatari; appa- servare, conacrvare, susten- ae.
emergere, tara. // V.p, manere, per- maquinista, s.m. machinator,
maneira, a!f. modus,!; ratio, rerc, pateacere,
manere, Btare, perstaro, orla.
onis; mor.ris; ao aperire.
ritos, 113; mar, s.m. mare.is; fluctus,
stilns.i; manilha, s.f. fictilis tubua. durare
gcmis.eris. num.
mantilha, s.f. pallula.ae.
manejar, v.t. tractarc, oxer- manipulação, s.f. tractatus.us. mantimento, a.m. victus.us; marasmo, s.m. tabes.is; mar-
cere, ntí; contingere, con- manipular, a.m. manipularia, vi ta, ao. cor.oris; tabitudo.inis.
trectare. ia. manto. a.m. pallium.ii; (fig.) marau, s.m. veterator,oris.
manejável, adj. tractabilís.c; manipulo, s.m. manipulus.i. species.ei. maravalha, s.f. asaula.ae;
habilis.e. maniqueus, s.m.pl. Manichael, manual, adj. qui mann con- astula.ao.
manejo, a.m. tractatío.onis orum. stat. // S.m. epitome.ea; maravilha, s.f. miraculum.i;
usus.us; attrectatio.onia. manivela, s.f. machina.ae; sumniarium.ii. prodigíum.ii ; portentam,i
manequim, a m. sinmlacrum.i rota.ao. manufatura, s.f. fabricatio, ostentum.i.
aignum.i; pila.ae. mauivelar, v,i. circumrotare. onis; officina.ae; opua, maravilhoso, adj. mirabilis.e;
manes, s.m.pl. manos, ium. manjar, s.m. cibus.t; rsca, eris. mirandua,a,nm; miras,a,um;
maneta, s.m. mancus.i. ae ; npnlac.arum. manufatnrar, v.t. manu facere. admirabilis.e; portentosua.
manga, s.f. manica.ao. manjericão, s.m. ocíinuiii.i.
manuscrito, a.m. líber manu a,um; miriflcMs,a,uin ;
uptí-
scriptna ;
codcx.icia. niuB.a.mn.
MAR — 2 00 — MAU MAU — 207 - MAT
marca, s.f. nota.ae; Bignum.i; marinheiro, s.m. matar, v.t. occídere, interfi'
naula,ae. martírio, s.in. martyrium.ii;
character.eris insi g
; marinho, adj. marinus.a.um cruoiatUB.ua. cere, necare, caedere; ex-
; (fig.)
marcado, part. e adj. nota- niarilím us, a, um. stinguere, perdore, tollere,
martirizar, v.t, manyrio «IH-
tua.a.um; eignatus.a.uni; mariola, s.m. baíulus.i. cere; (fig.) cruciare. tor- dolere. // V.p. interimerc
impressas, a,um. se.
marisco, b.iii. conchylium.ii. quere.
marcar, v.t. notare, sígnari?; marisqueiro, s.m. couchita.ae, martirológio, e m. inartyrolo- mate, adj. surdue.a.um; Ian*
insjgnire; indiccre. // V.i. marítimo, adj. maritimus,a, gium.ii. giiidus.a.uui ; oaecus.a.um.
nobilitar!. uin. verum.
mas, conj. sed, at, matemática, sf. matlieinatice,
marcenaria, s.f. lignaria are; Mármara, np. Propontis.ídis autom; at enim, se.at. es.
lignaria opera; fabrica marmeleiro, s.m. cydunia.ae. mathoma-
mutoriaria. marmelo, s.m. cydonium.ii. máscara, s.f. pemona.ae; lar- matemático, adj.
marmita, s.f. olla.ae; aula.ac. va, licus.a.um. // S.m. mathe-
marceneiro, s.m. lignarius fa- mascarado, part. o adj. per- maticus.i.
ber; líguarius,ii.
mármore, s.m. ni3rmor,ori&.
souatus.a.um; (fig.) toctus, matéria, si. materia,ae; ma-
marmóreo, adj. marnioreus.a,
marcescivej, adj. niarcescibi- uni
a,om; oportus.a.um. teries.ei; corpus.oris.
lis.e.
marmorista, s.m. marmota mascarar, v.t. lursonam (ali- material, adj. corporeus.a.um;
marcha, s.f. incossns.ns; in- rius.ií. cui) aptare; tegero, oc- carneus,a,um.
«ensibilis.e;
gressus.us ; iter.itinpris culere, dissimulare.
marmota, s.f. mus Alpinas, // S.m. instrumentum.i;
gradua, ub; ingressio.onis; virilitas,
maromba, s.f. halterca.um. masculinidade, s.f. apparatns.us; arma.orum.
ambulatio.onia; proceasio,
oqÍs ; curaus, us.
marques, s.m. m&rchio.onis, atis.
maternal, adj. maternus.a.um.
marquesa, s.f. tnarebionissa, masculino, adj. maacalinus,a, |

marchante, s.m. negotians um; viriiis.e. maternidade, s.f. mater.tris.


ae
boarius. marquesado, s.m, marchiona- masculus.a.um materno, adj. maternas, a.um.
másculo, ndj.
marchar, v.i. V. andar; per- tus.ns. virilis.e. matilha, s.f. turba canum.
gere in, tendero ad, pctoro. marra, sucula.ae. matinal, adj. jiatutlnus.a.um.
marcial,
s.f. masmorra, s.f. cacer.eris; ro-
adj. bellicns,a,um matinas, matutinae,
marr&o, s.m, poroulus.i. bur.oris. s.f.pl.
bellicosus.a.uiu Martius.a,
;
marrar, v.i. cornu ferire ou intrita,
arum.
um. massa, s.f. massa, ao;
petere. aumma.ae; matis, s.m. colores.um; co-
marco, s.m. terminus,i; lápis, ae; moles,!»;
mar rolo,s.m. marrubium.ii. corpus.oris. lorum transita»,
ídis; limes, tis. marroquim, s.m. parthlca pel-
março, B.m. Martius.ii. masseira, a.f. alvoarium.ii; matizar, v.t. variaro, diBtin-
lis. guero.
maré, s.f. aestus.ug. Marselha, guogr. Mnssilia.ae. alveolus.i.
marechal, s.m. marescalcus.i. marselhòs, adj. Massiliensis.e. mastigação, s.f. masticatio, mato, s m. virgnlta.orum ; ve-
marecbalado ou marechalato, pres.um ; duini.orum.
s.m. mareacalc>a,ae.
// S.m.pl. Maasillonses.ium. t.uis.
matricalis
marta, s.f. meles ou rnelis.is; mastigar, v.t. mandere, man- matrlcárta, s.f.
maresia, s.f. odor marinus. feios ou fclis.ís. ducare, conficére. herba.
marfim, s.m. cbur.oris. Marte, np. Mars.tis, matricida, s. 2 gê"- matrici-
marga, s.f. marga.ae. mastim, s.m. moloaaus.i.
martelar, v.t. tundere. mastreação, s.f. maii.orum. . da,ae.
margarida, s.f. bellis.idis. martelete, s.m, malleolus.i; mastro, s.m. malua.l. matrícídlo, i.m, matricidium,
margear, v.t. V. costear, marcnlus.í.
(

margem, uiargo.inis; ripa,


s.f.
mastruço, s.m. lepidium.ii. il.

ae; crcpido.lnig; (fig.)


martelo, s.m. malleuB.i; mata, 6.f. V. tosque, matricula, s.f. index.icis; ta-

spatium.ii. marcus.i. mata-borrio, s.m. charta »» bulac.arum; census.us.


martinete, lula.
marinha, s.f. rea naval is (on s.m. apus.odta; matrimonial, adj. conjugalis,
niata-c&o, s.m, colchicum.i.
náutica); copiae navales; cypselus.i. _
e; connubialla.e; nuptialia.
matador, s.m. mterfector.oris.
clas&is.is. mártir, s. 2 gên. martyr.yria. matadouro, s.m. lanlena, a«j. e.
MAT ~ Í208 mí:ii
MED — 209 —
mediterrâneo, adj. mediterrn- melão, s.m. melo,onis; melo-
matrimonio. MA. matrimoni- medial, adj. me jiemj.a.nin
iirn.ii conjugium.ii.
neus.a.um; // S.m. maré pepo.onis ; uepo.onis.
; medianeiro, mui. h»liTpr<s. nostrum (em relação aos méloo, adj. molleus.a.um.
matrona, s.f. 'iiairona.ae. etis; sequester.tri ou íris. romanos ) melhor, adj. molior.ius; po-
maturidade, a.f. maturitaa, inteinnntius.ii. Adv.
medívol, adj. mensnrabilís.e. tior.ius. // incliui,
atís. mediania, s.f, rncdioci-itas.
mêdo, a.m. metus.us; pa^or, comiuodius.
matutino, adj. matutínus.a, ali»; lucdiocria.orum, molhoramento, s.m. einenda-
oria; formido.inís.
um. mediano, adj. roedioeria.e; 1io,onis.
medonho, adj. trrribilis.e;
mau, adj. malus.a.uiu; non medíus.a.nni; wodicus.a.uiu. melhorar, v.t. inellorcm ou
horribilis.e; formidolosus,
bónus, a,um; pravus,a,um; mediar, v.t. uiediare, bipar- molius facere; corrigerc.
a,um ; horrendus,a,ujn,
piTversus.a.um. tire. // V. int*rcedere, (ímendare.
i. medronheiro, s.m. arbutus,i.
Mauritânia, Geogr. Mauritâ- interiacere. medronho, a.m. nrbutum.i. meliante, s.m. nebnlo.onis.
nia, ae. medicação, s.f. m.-dicntio.ouia; medroso, adj. liiuidus.a.um melífero, adj. mellifer.fcra,
mauritano, adj. Haurus.s.uin. cura tio. on ia; medleamen- pavidus.a.um. f rrnm,
// S.tu.pl. Mauri, orum. tum.i, medula. b.Í. -nednlla.ae. molíflno, adj. m/íllifluu».a,um.
medicamento, meduloso, adj. mcdullosiis,a. meliloto, s.m. melÍlotos,i.
mausoléu, s.iu. uiausoleuin.i. a.m. medica-
mavioso, adj. canorus.a.uni mentum.i; modicina.ae; me* um. melodia, s.f. modi.orum; can-
mefítico, lus.us; sonus.i; modulatio,
dulcis.o; auavia.e. dicaincn.inis; renicdium,ii. adj. mephitícna.o,
um; pastilens.entis. cnis ; carmen.Enis.
mavórcio, adj. Mavorthis.a, medicamentoso, adj. medica- melodioso, adj. cnnoras.a.um
um. mentosua,a,um. mefitismo, s.m. mrphitis.is;
pestilontin.ae. dulcis.e ; modulatus.a.um
maxila, s.f. maxilla.ae. medicar, v.t. mederi, curare. suavize,
// V.p. remedi is uti. megora, s.f. furia.ae.
maxilar, adj. :iiaxillarls,e. melopeia, s.f. melopoein.ne.
meia, a.f. tibialo.is; faseia, ae.
máxima, of, do>rma medicina, a.í. medicina, ae.
at:B; de- meía-noite, s.f. «nédia nox. melro, s.m. merula.ae.
crotura.i;
(
medicinal, adj. mcdicinalis.e membrana, membrana.ae;
sontentia.te; meigo, adj. V. carinhoso, s.f.
enuMiatuni.i. medicus.a.um. túnica, ae.
meiguice, s.f. V. carinho,
médico, a.m. medicus.i. membranoso, adj. membrana-
máxima, adj. maximus.a.um meimondro, s.m. hiyoseyam-
pcrá;andia,e
medida, a.f. inensura,ae de- ua,i. cnns.a.um.
; permaguusa. ;

um. mensio.onig; ratÍo,onÍ8; nu- meio, adj. medius,a,um ; di- membro, a.m, membrum,i; ar-
merus.i. midíus.a.uiu ; dimidiatus,a, tus.ns ; pars.tís.
me, prou. pess. me, mihi.
meação, s.f. bipartitio.onis. medidor, a.m. mensor,orÍH. um. // S.m. médium, ii; memorativo, adj. memor.oría
medíocre, via,ac; ratio.onis; facultas, (rei).
meado, adj. bipartitus,a,uin. adj. mediocris.e;
memorável, adj. mcmorabilis,
mealheiro, i.m. loculi.orum modicus.a.um. meio-dia, s.m. moridies.ei.
meirinho, s.m. viator.oris; e; memorandas, a.nm.
meandro, a.m. inaeandor.dri. mediocridade, a.f. medíocritas, memória, s.f. mernoria,ae; re-
mear, v.t. blpartire. afia. apparitor.oris.
mel, s.m. mcl.mellis. c.rriatio,onís; fama.at*;
meato, s.m. meatus.ua. medir, v.t. nietlrl, demetírí; mela, s.f. robUo.inis, (pl.) commentarii.orum.
siecânica, s.f. machinalia eci- corometiri. aestimare; mo-
melado, adj. molleus,a,um; monção, s.f. inmtio.onis; com>
entia. derar), ponderare.
mt*llitus,a,um. memoratio.onis.
mecânico, adj. niachinalis.e. meditabundo, adj. meditabuD- mencionar, v.t. rommemorare,
melancia, s.f. cucurbita ci-
// S.m. machinntor.oria dua,a,um; cogitabundua.a, trullus. roferre, Rítnre, mnmorsro.
mecha, a f ellychninnúi;
.
um. melancolia, s.f. bílis atra. mendicância ou mendicidade,
Í£narium,iL meditação, a.f. raeditatio.onis; a./, mrndicitas.atis.
melancólico, adj. melancho-
meda, s.f. meta.ae; struea.is; cogitatio.onls commenta-
;
licus,a,um; triatis.e; inacs- mendigar, v.t. mendicare,
acervua.i. tio,onis.
tus,a,um. emendicarc. // V.i. mendi-
meditar, v.t. eogitare, medi-
medalha, s.f. nomisma.atia. mclancolizar, v.t. trístitia af- enri.
tari, comraentari. // V.l. ficere. mendigo, s.m. mendicna.i.
média, a.í. medietas.atia. eogitare.
— 210 MES ME8 —21— MIG
mereri, merere,
mesquinharia ou mesquinhez, meter, v.t. inserere, ímmitte-
jaclarc, movere, merecer, v.t.
menear, v.t.
proinerere, dignnm
ease. a.f. Uliberalitas.atis; fior- ro. // V.p. ao collocaro,
commovere, agitare. adj. part. mori-
c
des. inm ; malfgnitas.af is. imponi.
a.nu jactatio.onia; merecido, meticulosidade, s.f. nimia di-
meneio, debitus.a.um jua- mesquinho, adj. iiliberalis.e;
tiifi.a.um; ;

agitatio.ouis. sordidus,a,uin misolius.a,


: Mgentio.
tus.a.uin. _
menina, a.f. puella.ae. .
meritum.i; uin exiguus.a.um.
:
meticuloso, adj. anxitis.a.um;
meninairo, adj. ioiBnlarrus.a,
merecimento, s.m. diligens.entia; moticulosna,
Messias, n.p. Messias.ae.
dignitas.atis; laus.dis; pro-
um; puerilia.e. mestra, s.f. uiagistra.ae a, um.
puenlitas.atia; nKTÍlum.i.
meninice, s.f.
mercnda.ae; co- prai>ceptrix,icis. método, s.m. ratio.onis; via,
puerilin.ae. merenda, a.f.
mestre, ae; ordo.iuia; d is tine tio.
s.m. magister,tri
nula.ae-
menino, a.m. infans.antis (ate doctor.oris praecoptor.oria. onis; modus,i.
puer.ri (ató 17 meretrício, adj. meretricms.a ;

7 anos) ; mestre-escola, sjn. ludi ma- metonimia, s.f. immutatio,


uia. .
anos )
.
nieretnx.lcis;
.
gister. onis; mnlonymia.ac
meretriz, fl.f.
menor, adj. minorou, mesura, s.f. saIutatio,onis; métope, s.f. metopa.ae.
scortum.i.
menoridade, s.f. pupinatus.uR r(ívcrpntia,ao. metopôscopo, s.m. meUposco-
menos, adv. minua. // Prep. mergulhado, part. e adj. ae-
mesurado, adj. moderatus.a, pos.i.
praeter (ac).
meraus.a.um; obrutns.a.um;
uni; trmperatus.a.um. métrica, a.f. metrice.es.
mpraus.a.um.
mensageiro, s.m. nunliua.il. meta, s.f. meta ae. métrico, adj. metrieus.n.um.
mergulhão, s.m. mergus.i. f

mensagem, a.f. mandatum.i; mergulhar, v.t. mergere, ac-


metade, s.f. diniidium,H. metro, s.m. metrum.i; passua,
nnnlins.U. immergcre, ae- metafísica, s.f, mçtaphyalca, ua (1,479 m).
meTgere;
mensal, adj. tnenstruus,a,um; obruere. // v.i. ae. metrologia, a.f. mensurarum
mittere,
menstrualis.c mergere, immergi.
metafísico, adj. uietaphysicus, ratio.
menstrual, adj. menstruus.a, se
propafiatio. a, um. metrópolo, capwt.itía; ma-
mergulhía, a.f. s.f.
Ulll, A metáfora, a.f. metaphora.ac; ter,tris nictropoiÍs,ia.
menstrua, onis ;
menstruo, fim. ,
transIatio.onlB.
mensea.iuin; niens- mergulho, s.m. immersio.onia. metropolita, s.m. metropolita-
ornra; metafórico, adj. translatus.a,
Merida, Geogr. Euierita.ae- nas, archiepiiicopus.i.
i :

truum.i. um.
merídiana, s.f. círculua merl- motropolitano, adj. metropoli-
mentagra, s.í. mcntagra.ae. metal, a.m. metallurn,i.
dianua. tanns.a.iim.
mentaatro, s.m. mentaairum,i mendianua
.
metalopse, s.f. metalcpsis.is;
meridiano, s.m. meu, minha, pron. posa. meus,
mentir, v.t. mentiri, ementiri transnmptio.onís.
uiendaeium.ii; circulus. a.um.
mentira, a.f. metálico, adj. metalIieiiR,n,
fa- meridional, adj. auBtralis.o; mexedura, jacíatio.onis;
s.f.
íftlsum.i; vanitas.atis; um.
ineridianus.a.nro. motio,onis agitallo.onís.
bula, ae. metalurgia, s.f. metallica.ae ;

mérito, s.m. inerilum.i; vir- mexer, v.t. jactare, agitare.


mentirola, s.f. mendaciolum.i. (snbent. ars).
lus.utia. .... mezona, dnlo ou dolon,
mentiroso, adj. mondax.acis; laudabiha.e; metamorfose, trnnsfignra-
s.f
s.f.
fal* meritório, adj. onis.
vanus.i; fictus.a.um ;
tio.onis; mutatio,onis.
íallax.aeis. landaudus.a.um. miado, s.m. felina vox.
sus.a.um motamorfosear, v.t. transfigu-
Mértola, Geogr. Myrtilis.ia.
;

miar, v.i. felire.


mento, s.m. mentum.i. mês, s.m. monsia.is. rara, mutaro, convertere,
mentor, s.m. monitor.oria. miasma, s.m. gravitt ou peatí-
inercaius,'is; mesa, B.f. iuenaa.ae; tabula, vertero.
lens adspiracio.
mercado, s.m. metaplasmo, a.m. niotaplas- micção, s.f. minctio.onts.
íorum, i ; euipori um, ii mescla, a.f. V. mistura, mus.i. microcosmo, s.ni. microcos-
mercenário, s.m. mercenarius, mesentério, s.m. médium in-
motãtese, s.f. translado, onis; III US, i.
a.um ; conducticius.a.um matathe.sis,is. migalha, micaae; frus-
testinum. s.f.
venalis.e. // S.m. merccna- metempsicose, a.f. migratio tum.i; uffuia.ae; (pl.) re-
rhis.ii. mesmo, pron. dcmonst. idem. anfmorum. líqTiiae.arum.
eadem, idem; // Adj. unus,
.

me r curial, s.f. rnercunalis.is. meteoro, s.m. visnm caelcste;


a.um; siinilis.e; aequalís.e; migar, v.t. in micaa friare.
Mercúrio, np. Mercuríua.ii. sidus.eris. migraçSo, s.f. migratio.onia
par.ria.
// S.m. vivam argentam.
MIL — 212 — MIS MIS — ! 13 — MOD
mil, num. card. mille. bedero; labefactare, attere- miserável, adj. miaer.era, misturar, miscere, admis-
v.t.
milagro, s.m. miraculum.i rc, conaumere. erum; inielix,icís; calami- cere, commiscere. // V.p.
aignuin.i; prodigioin.ii ; por- mineiro, s.m. íossor.oris; me- tosns.a.um ; miserabilis.e. mine cri, eonimisccri.
tentum,.. tallicua.i ; munitur.oria. miséria, s.f, uiiseria.ao; oges- mitene, s.f. manieae.arum.
milagroso, adj. porti'nti)8us,a, mineral, &.iu. nietallum.i. tas.atis. mítico, adj. mythicns.a.um;
um; monstruosus.a.um; m$- minério, s.m. metallumj. misericórdia, s.f. misoricor- fabulosus.a.um.
rificuB.a.uni. Minho, Ocogr. Miniua.ii, dia.ae; clementia.ae; vénia, mitigação, s.f. mitigatio.onis.
minhoca, a.f. terienus vorinis; ae, mitigar, v.t. mitigaro.
milanês, adj, Mcdioianensis.e.
lumbricus.i. misericordioso, adj. miseri* mito, s.m. mythus.i; fabula,
// S.m.pl. Mcdiolanensos, miniatura, s.f. minuta pictura. cora, dia. no.
íutn.
mínimo, adj. ininimus.a.um; roisero, adj. miser.era.erum mitologia, s.f. mythologia.ae.
Milão, Geogr. Mediolanum.i.
Lenuis.e; lovis.e. // S.m. miscranduB.a,um; malus,a, mitológico, adj. fabularís.e,
milenar, adj. V. miliar.
milenário, adj. millenarius.a,
minimum.i. um. mitra, s.f. mitra, ae.
inínío, sju. minlum.ii. missa, s.f. missa.ao; sacriíl- mitrado, adj. mitrntus.a.um.
um ; niiliarius.a.um.
ministério, s.m. mínisterium, cium dlvinum. parvitas.atís;
milésima, s.f. míllesima pare. miudeza, s.f.
ii; munus.eris. exiguitas,ati5; tenuitas.atia.
milésimo, num. ord. inillesi-
s.m. minister.tri;
missal, s.m. niissalc.is.
mini&tro, nilssao, s.f. missio.onis; man- miúdo, adj. minutus.a.um;
mus.a.um miUcsimura.i.
;
adm íniater, t ri ;
legatus, i.
datnm.i; causa, ae; nego- tenuls.Q ; exilis.e.
mil -folhas, a.f. millefolium.ii. minoria, a.f. numerus minor. mnemónica, a.f. meinoriae ara.
milfurada, s.f. hypericon.i." tium.ii.
minúcia, s.f. res minuta; mi- mister, B.m. ars.tis; mò, s.f. mola.ae.
milha, s.í. mille passus. artifi*
nutior cura. moagem, i. pistura,ae.
>

milhafre, s.m. milvus.i. cium.ii; qunestiis.us.


minucioso, adj. ininutus.a.um mistério, s.m. uiysleria.orum mobilar ou mobiliar, v.t. ins-
milhão, a.m. milies mille. scrupulosus,a,uin. truere (domum ou aedes).
milharás, sf.pl. ova.orura. excmplum.i; sacra,orum ; niysteriuni.ii
minuta, s.f. mobília, s.f. vaaa.çrum ap-
arcaniim.i. ;

milheiro, s.m. V. mil. scriptuin,i. paratus.us supellex.ectilis


misterioso, adj. occultU8,a,um ;

milho, s.m. ira.ac; milium.ii. minutar, v.t. litnrarios scri- utensilia.iurn.


reconditua.a.um; secreíus,
miliar, adj. miliarius,a,nm. bore. mobilidade, s.f, mobilitas.atis;
a.uiu ; arcanus,a,uin.
milícia, s.f. militía.ae; co- minuto, a.m. sexagésima para levilas.atis.
piae.arum. horas; punctum,!. místico, mysticus a,um
adj. t moça, puella.ae; adule-
s.f.
milionário, adj. diti*siinus,a, miolo, sin. mollia.orum; obscurus.a.um. scentula.ae.
um. mistificação, s.f. ludificntio, moção, s.f- motio.onis; (fig.)
<fig.) cerebrnm.i.
militar, adj. militaria, e; bel- onis; fraus.dis. rogatio.onís.
míope rnyops.opis.
adj.
licus.a.um. //"S.m. mjlcs, mistificador, a.m. ludificator, mocho, s.m. bubo,onis; noc-
miosótis, bJ. myosotÍ8,idÍB.
itis. // V.L favere. oris. tua.ae. // Adj. mutilus,a,
miraculoso, adj. V. milagroso,
mim, pron. pe&s. me, mini. miradouro, s.m. apopsis.is. mistificar, v.t. ludificare ou um.
mímica, s.f. gesticulatio.onia. miríade, s.f. inyrias.adis. ludificari, deluderc. mocidade, s.f. V. juventude,
mímico, adj. minilcus.a.um mirífico, adj. niirificus.n,urn. misto, adj. mixtus,a,uni; per* moço, adj. e s.m. puer.ri;
p&ntomíimcus,a,um. mÍxtuB,a,um ; promiscuus.a, adulcacentulus.i.
mirra, s.f. myrrha.ae. *

mimo, s.m. mimns.i. V. pre- um. J moda, s.f. rnodus.i; mos, ris ;
mirtedo, s.m. myrtetnm.i.
sente, carinho. myrteus.a.um mistral, s.m. cireius.ii'; cau- usus.ub; ratio.onis; con*
mírteò, adj.
mimógrafo, a.m. miinorum myrtaceua, ruB.i. suctuâo.mis.
myrtLnua.a.uin ;

scríptor. a. um. mistura, s.f. mixtio.onis; > jnodelaçSo, a.f. plastice.es.


mina, s.f. metaJlum.i; fodina. mirto, s.m. V. murta, mixtura.ae; permixtio.onia. modelador, s.m. fictor.orls:
ao; cuniculus.i; specus.us. misantropia, e.f. odium homi- misturado, part. e adj. mix- piastes, &e.
minar, v.t. cuniculos agerfe, num. tus.a.um ; permixtus.a.um modelar, v.t. fingere, effin-
suffodere; sobrnere, inlír- miscelânea, s.f. collectanea. commixtus,a,um admíxtus, ; gere; (fig.) accommodare,
mare. cavnre, peredere, au- ae. a, um. formare.
MOO — 214 — MOM MOM —25— MOR
momento, s.m. momcntum.i; monossílabo, s.m. monosylla-
modelo, a.m. exnmplar.aris; moela, a.f. gigoria.ormn.
tuuipus.orís ; opportunitas, bnm.i.
excmpluni.i ;
proplasma, moer, v.t. molere, commolere. monotonia, s.f. sirnilitudo.inis.
atis.
atis. mofar, v.i. mnccsccre, muco*
monacal, adj. monachalÍs,e monstro, s.m. iuonstnim.i
Modona, Geogr. Hutína.Rp. rem contrahere. portentum.i ; bellua,ae.
rnonachicus a,uni.
moderação, s.f. moderatio, mofento, adj. iniicidiis.a.um. t

mónada ou mônade, ido-


monstruosidade, s.f. deforml*
onis; modus.i, modéstia, môfo, s.m. mucor,oris; pallor, s.f.
nas.adis. taa.atia ; iininanítas.atia.
ae temperantia.ne. avia: situa, us.
;
monarca, s.m. rex.gis; rector, monstruoso, adj. monstruosas,
moderado, part. e adj. niode* moinha, s.f. excreta, orum. partentosus,a,um.
oris ; prínceps,cipis. b ....
ratua.a.um ; n.odestns.a.uiu moinho, s.m. molae.arnm. . :

monarquia, s.f. regnuin.i; re- montada, s.f. jumentiun.i.


roodicus,n,um. mola, a.f. orgauum.i; machi*
giom imperium. montanha, s.f. mona, tia; ru-
moderador, s.m. modorator, natio.onis ; maehina.ae.
monco, a.m. mucus.i; narium pes.is.
oris; tempprator.oris. molar, adj. molaria.e.
ex cr ementa, montanhês, adj, e B.m. mon*
moderar, v.t. moderari, tem- moldador, B4H. fictor.oris, montanus.i.
tico!a,ae ;
Iierare, continerc, miligare. moldagem, a.f. formatio.onia; moncoso, adj. mucosus,a,uin;
mucidus.a.mn. montanhoso, adj. monluoRiis,
// V.p. so reprimere, se informatio.onis. a, um.
continere. moldar, v.t. fingere. fundere. monda, a.f. sarculatio.onls;
sarritio.onis runcatio.onis. montante, s.m. 8patha,ae;
moderno, adj. recens.entis; molde, s.m. forma.ae. ;

summa,ae acapus.i.
novuK,a,um liic.haec.lioc. moldura, a.f. toniB.i; astraga- mondador, s.m. sarrítor.oris; ;
;
roncator.oris ; aarculura.i. montão, s.m. acervus.i; atrues,
modéstia, a.f. ntodestia.ae; lus.i ; crepido.inia.
mondadura, s.f. V. monda, is; cumolus.i.
moderatio, onis; piidor.oria. mola, adj. mollis.e; tcntr.era,
mondai, v.t. sarrfre, cousnrri- montar, v.t. conscendere
modost< adj. tuodeatus.a.nm
. erum; <fig.) dclicatus.a,
(©qnnrn) instmero, orna-
von cundua.a.nm ; pudens, um. // S.f. moles, is. ro, runcaro, emncare. ;

entis modicus.a.um. molécula, s.f. particula.ae. Mondego, Geogr. Munda.ae. re. // V.i. in equum ascen-
;

monotárío, adj, monet&liB,e; der e.


modicidade, s.f. mediocritas, nioloiro, s.m. pistor.oris.
molestaçâo, s.f. vnxatio.onis. nuniiuarius.a,um. montaria, s.f. venatio.onis.
atis.
monge, s.m. monachus.i; coe* monte, a.m. mons.tia.
módico, adj. modiciis,a,nm molestar, v.t. vexare.
moléstia, s.f. V. doença, nobita.ae. montês, adj. montanus,a,um.
parvns.a.um : <vxi£uua,a,um monumento, s.m. monumcn-
tenuis.e; exilis.e. molesto, adj. molestus.a.im monitor, s.m. monitor.oris.
monocórdio, s.m. monochor- tuiu.i moles, ia.
modificação, s.f. mutatio.onís. incommodus.a.iim ; iinportu- :

don.i. morada, s.f. domicilium.ii


modificar, v.t. matare. // nus.a.um.
V.p. inutarl. moleza, s.f. molHtia.ae; molli- monogamia, s.f. monogamia, habitatio.onis ; domua.us;
modilaâo, a.m. mutulus.i. tudo.inía. ae. sedes, ia.
modo, s.in. uiodua.i; ratio, molhadela, s.f. perfusio,onÍs; monograma, s.m. xnonogram- morador, adj. habitans.antis.
onis. uligo.inis. ma.atis. moral, s.f. othice.es; etliica,
modulação, s.f. modulatio, molhado, part. e made-
adj. monolítico, adj. monolilhua.a, ae; disciplina.ae; institu-
onis. factiis.a.uni ; maòUdus a,uml
um. tum,Í. // Adj. moralls.e.
modulado, part. e adj. modu* huinidus,a,um. monólogo, s.ra. soliloquium.ii; // S.m. mens,tis; aniiuua.i.
tatus, a,um. molhar, v.t. madofacere, ad- canticum,Í. moralidade, s.f. mores.um;
modular, v.t. e í. modulari. apergere, conspergero. // monopólio, s.m, monopolinm, affabulatio.onis.
módnlo, a.m. modulua.i. V.p. madefierL íi. moralizar, v.t. conformare
moeda, s.f. moneta.ae; pccu- monopolizar, v.t. monopoliurn mores,
molhe, a.m. moles.is. exereere; coemerp, coininer* morango, s.m. fraiium.I.
nia.an. môlho, s.m. conditnra.ae.
moedagem, s.f. moneta.ae. cari. morar, v.i. habitaro, incolnre.
molinete, s.m. aucula.ae. monóptero, moratória, s.f. retentio.onis;
moedciro, s.m. monetariua.íi; adj. munopteros.
molosso, s.m. molosaus.i.
signator.oris. on. prolatio.on is.
molusco, s.m. tosta, ae. monossilábico, adj. monosvl- mórbido, adj. niorbidus.a.um.
moedor, s.m. tritor.orís. momentâneo, adj. brevissimus, labua.a.um. morcégo, s.m. vospertiiio.onis.
moedura, B.f. V. moagem. a.um.
MOR — 2 16 — MOT MOT — 2 17 — MTJTj
mordacidade, b.Í. mordacitas, mortalidade, - f niortalitas, motivo, s.m. ratJo.onis; cau- mudez, a.f. mutum os; (fig.)
atis, atis. sa.ae; res.rei. tacitumitaB.atis.
mordaz, "adj. mordax,âcis; mortandade, s.f. strages.ia; motor, s.m. auctor.oria. mudo, adj. mutns.a.iim ; thci-
acer.cris.crc. peatilentia.no ; caedcs.is turnus a.um; elinguia.e; ai-
mordedura, morsua.us. trucidatio.oniu.
mouco, adj. snrdnEtcr.tra, (

s.f. k-ns.ontis.
trum.
mordente, adj. mordax.acis; morte, a.f. mora.tiB; nex.cis;
mouro, adj. Maunis.a.um. // mugido, s.m. mngitus.us.
morderia. eutis; ncerbus.a, ceedes.is; lctuin.i; interi-
S. rn.pl. Mauri,orum. mugidor, adj. mugions.ontis.
um. tUS, ItÇ.
mugir, v.i. mugire, boarc; so-
morder, v.t. o mortificação,
movediço, adj. mobilía.e; in-
i. inordcre; s.f. tabes.Is;
stabilis.o incortus,a,um. naro., strepore, fremere.
dente pctcre. (fig. ) maccrntio.onis. ;

mordicar, v.t. e mortificante, adj. acrrbus.a, móvel, adj. mobilis.e; vclubi- muito, adj, multaa.a.um. //
i. moraican?.
mordomo, s.m. um; molestus.a.um; conto- lia.e; agilis.e; uon status, Adv. multuut.
dispensalor,
oria. uieHosus.a.um. a, um. // S.m. instrumen- mula, s.f. mula.ao; hinna.ac.
moreno, tuw,i supellex.cctUis. mulato, adj. fuscuB,a,um.
adj. ínscus.a.uiu; mortificar, v.t. castigaro (cor- ;

6»bnlger,gra,grum. muleta, a.f. baculus.i.


pus) ; mordere. mover, v.t. movcre, commo*
morféla, a.f. clophantiosis.is. morto, adj. inortus.a.um; de- mulher, s.f. fcmina.ae; mu-
verc, impcllc-re, agertí.// líor.eriB.
mortiiug,a,um ; cxanlmia,? V.p, ae movere, se commo*
morgadio, s.m. majoratU8,us.
occisns.a.um. // S.m. ca- vero, cleri, agi, nioveri. mulheraça, s.f. virago.inis.
moribundo, adj. moribundua, davcr.oris.
movimento, mulheril, adj. muliebri3,e; fi--
a, um; interoiortuus.a.uin; mortuário, adj. mortualis.e; s m. niotus.us;
moriens.entis. inobilkas,atis ; agitatio, mineua.a.um.
mortuariua.a.um. mulherio, s.m. muliobris
morigorado, adj. probns.a.um; onis; jactatio.onis; trepida- se-
mosaico, s.m. lithostrotum.i, xos.
bonna.a.um ; innocuus.a.uiu tio,onis.
hon eslus.n.rtm. mosca, a.f. iiiusr.a.ae. muar, adj. niularis.e; inuli* mulo, s.m. mas.ria.
morigerar, v.t. informarp, in- moscatel, adj. apiauus.a,uni. nuB.a.uin, multa, s.f. xnulta.ae.
struere; caatigaro verbía. mosquito, s.m. culoxt icís. mudlagom, bJ. mucilago.inis; multar, v.t. pocunia multare.
/ / V.p. ao corrigere, cor- mossa, s.f. nota.ae; Bignum.i. mucns,í. multicaole, adj. inulticaulis.c.
rigi.
mostarda, s.f. sinapi (inde- niucilagiiioso, adj. rnucilentus, multicor, adj. inuhicoloris.e;
rnormo, s.m. mallcus,l. c). ) ; sinapis.is. a.uin; muculontua.a.um. multÍcolorus,a,um.
mosteiro, s.m. inonaBtc.rium.ii; multidão, s.f. umltitudo.inis;
mornidão, s.f. tepor.oris; Ian- coenobium.ii.
mucosídade, a.f. humor muco- tnrba.ae; copia,ae; ire-
guor.oria. sua; pituita.ae; (pl.) inu-
mosto, b.ui. inustum.i. qu(!ntia,ae.
cosa.orum.
môrno, adj. tepidiiB.a.um ; te- mostra, a.f. V. amostra, sinal. multiforme, adj. multiformis,
mucoso, adj. mucosus.a.mn.
pens.eníis. mostrar, v.t. ostcndere, com* e.
morrer, v.i. inori, interire, mcnstraro, denionstrare, ex- mudado, part. e adj. mutatus, multfpede, adj. raultipes.pe-
occidero, oxire, emori, de- hibere, monstrare; designa- a,um; immutatus.a.um ver- ;
dis.
codero, deíicero; oxBtingui, re, indicare; patcfacere, Bus.a.um; translatus.a.um. multiplicação, s.f. multiplica-
interfici, occidi, necari, po- signif icaro, declarare. mudança, s.f. mntatio.onis; tio.onis ; proventus.us.
rire. motejador, s.m. cavi]lator,orÍs; commutatio.onis convorsío, ;
multiplicador, s.m. multiplica-
morrião, a.m. corcliortiB.i; irrifior.oris ; joculator.oria. onís. tor.oris.
moHugo.inis. motejar, v.t. e i. ridero. de- mudar, v.t. v í. mutaro, per- multiplicando, s.m. muUípH*
morrinha, a.f. peatis.ia. ridcrc, irridere, illudore, mutara; r.ommiitare, immu- candus,a,uni.
morro, s.m. tumnJus.i. cavillari. tar»;; vertere; mutari; im- multiplicar, v.t. multiplicaro,
mortal, adj. mortíferua.a.um motejo, s.m. risus.us; irrÍBio, miitari. // V.p. se vertere, augere, amplific^re; propa-
mortalis.o. // S.m. moria- onis; cavillatio.onis; jocua.i. mu taxi. gar©. // V.p. mnltiplicori,
lis.is. motim, s.m. seditio,onia; tur- mudável, adj. mutabtlis.e; aug^ri, crescere.
mortalha, a.f. sindon.onis; fu- ba, ae; tumultuB.us; motua, coimuutabilis.e; vcrsatilis, múltiplo, adj. multiplex.icis;
uebris túnica. us. non simplex,ÍcÍB.
— 218 — MUT
múmia, s.f. medicatum cadá- murmurante, adj, murmurans,
ver. antia ; garrulus.a.um.
mnndanidade, g.f. saeculum.i; murmurar, v.t. mussitare,
Jaulitía.ae, muBsare. // V.i. murmura-
mundano, adj. mundanua,a, re, susurrare.
um, murmúrio, B.m. murinur.uria;
mundo, a.í;:. mundus.i; uni* suaurrufi.i ; atrepitus.UB
versum.i; orbís terrarum. fremitus.us.
// Adj. mundus.a.um.
mungidura, e.f. inulBura.ae; muro, B.m. nraruB.i.
mulctus.us.
murro, s.m, pugnus,i. nardo, narduB.i; nar-
nabal, s.m. napina.a*. s.m.
muogir, v.t. mui gere, emul- murta, s.f. raurtus,!. dum.l.
nabo, s.m. napus.i.
gere. muna, s.f. Mnsa.ae (em ge- narigudo, adj. nasutufl.a.um.
munição, commeatus.uB nação, a.f. natio.onts; gens.
s.f. ralno pl. Musae.arum). narina, naris.ia.
apparatus.us. tis; popnlua.l. s f .

musaranho, s.m. mus araneus.


monicipal, adj. ruunicípnlis.c. nacional, adj. publieus.a.um nariz, s.m. nasns.i.
musculatura, a.f. muscuii, patriiis,a,um domeaticus. narratio.onia:
municipalidade, B.f. magistra- ;
narração, a.f.
o rum, a. um.
tus, num ;
decuriones,um iu&ícnlo, s.m. mnscnlus.i; la-
expositÍo,onis.
curia.ae.
certns.í; torus.i; (pi.) ner- naco, s.m. V. pedaço, narrador, s.m. narrator.oris.
munícipe, I, 2 gôn. municeps, vi.orum. nada, pron. indef. nihil. // narrar, v.t. narrara,
cipis. musculoso, adj. musculosus.a, S.m. nihilum.i.
narrativa, a.f. narratio.onis
município, B.m. municipíum.ii. um; torosus.a.um lacerto- ;
nadador, s.m. natator.oris. memoria, ao.
s us, a, uni.
munificência, s.f. mnnificen- nadar. v.i. nare. natare; au- narrativo, adj. narrativiis.a,
tia.ae ; liberalitaa.atis museu, B.m. museum.i.
pernatare, innatre. innare. um ; narratorius.a.um,
largitas.atis. musgo, s.m. museus,!,
nádegas, s.f.pl. clnnes.um; nascente, adj. nascena.entia;
munificente, adj. munificius, musgoso, adj. muBcosus,a,um. natea.um. orions.ontis. // S.m. oripns,
a,um; largus.a.um; libera-
música, s.f. muBicc,es; musl- nafta, s.f. naphtas,ne; naphtn, entie. V. fonte,
lis.e.
munir, v.t. munire, ornare, ca.orum; ara musica, ae. nascer, v.i. noaci, oriri, gígni.
exornare instruere. / / V.p. musical, adj. musícus.a.nm;
náfade, s.f. Naias,adis: Nais.
nascido, part. e adj. natua.a
;

8e munire.
modulatuu.a.nm.
idis.
mural, adj. muralis.e.
músico, adj. musicus.n.nm. // um; ortus,a,um.
S innsicus,i. namorado, s.m. amans.antis.
muralha, s.f. murus.i; moe- namorar, v.t. colore, commea- nascimento, s.m. ortua,ua
mutabilidade, s.f. mutabilitas, initium.ii.
niajum. origo.inís ;
ati». ro nd; assectarí.
murar, v.t. muro cíngcre, cir- mutação, B.f. mutatio.ouis; namorico, s.m. amatio.onis. nascituro, adj. nnsciturua.a,
cuuiire. couimutatÍo,onÍR. um,
murchar, marcoBcere, de-
v.i. não, adv. non, ne.
mutilado, part. c adj. mutilus, nassa, s.f. nassa.ae.
florcscero, languescera. a. um; trnncus.a.tim ; inutl- Nápoles, Geogr. Neapolis.is.
murcho, adj. marc'dus,a,um nata. s.f. spuma lactis.
laius,a,um. napolitano, adj. Neapolitanus.
flaccidus.a.um; lauguídulus, mutilar, v.t. mutilare, detrun- a,um. // S.m. pi. Neapoli- natal, adj. natalis,e. // S.m.
a, um. care, truncare. tnní,orum. nativitas.atis.
murganho, a.in. musculus.i. mutuar, v.t. V. trocar, per- natalício, adj. natalícius.a,
narciso, s.m. narcisus.i.
múrlce, a.m. murex,icis. mutar. um.
mutuário, s.m. mutuans, antia narcótico, adj. somnifer.fera,
murmuração, a.f. murmuratío, f enim BomnÍfirus,a,um ; 80- natividado, a.f. natívítas.alls.
;

onis; conanostio.onis. mútuo, adj. mutuus.a.um. porif er, fera, f cr um nativo, adj. nativue,a,um.
— 220 — NEG NEG — 221 — N1T
NAT
nogociaçao, s.f. actio.onis; nervura, a.f. V. nervo,
nato, adj, nn tus, a, um. naveta, a.f. turibulum.L nêapora, s.f. im*8pnnm,i.
pactio.onis.
natural, adj. natnralia.e; pro- navio, s.m. navis.is; navi- nespereira, s.f. nicspilus.i.
negociador, s.m. pactor.oris;
prius,a,uin innatus.a.um
;
gium.ii.
interpres.etia ; orator.oris. neta, s.f. noptis,is.
nativus.a.um. // S.m. natu- nebliiia, s.f. nebula.ae; calí-
negociante, b.ui. negoliator, neto, s.m. nepos.otis.
ra, ae; indoles.ía; indígena, go.inis.
uris; mercator.oris. neutro, adj. modíus^.um;
ao,
uebnloso, adj. nebulosus.a, quietus.a.um ; neutcr.tra,
civitas do- negociar, v.i. negoilari, mer*
naturalização, s.f. um; caligin03us,a,um; nu- trnm ; neutralis.e.
natio.
«aturas focere. // V.t.
bilus.a.um. nevado, adj. niveus.o.um; ni-
trnetare. conciliare.
naturalizar, v.t. eivem facer necessário, adj. necessarius.a, valis.o; nivosus.a.um.
negócio, s.m. ncgotium.ii;
(aliquem). um. nevar, v.inip. ningerc.
rcs.rei.
natureza, a.f. natura, ae: necessidade, s.f. necessitas, novo, s.f. nix.nívia.
negocioso, adj. negotiosus.a,
inunduB.i; romm natura. atis ; nocessiludo.ínis. nevoa, s.f. nebula.ae; albugo,
um ; occupatus.a.um.
nau, s.f. navia magna; one- necessitado, adj. pauper.exía; initt.
negra, s.f. Anthiopissa.ae. caligo.inia;
raria.ac. inups.opis. uevoolro, s.rn.
negral, adj. fuscus.a.um; sub- nebula.ae.
naufragar, v.i. naufragiuin
necessitar, v.t. poscere, reqni- niger.gra.grum.
faeere, ejicl. nevralgia, s.f. nervorum do-
rere, desiderare, exigere. negrejar, v.i. nígrescere; ni- lor.
naufrágio, a.m. naufragium.ii // V.i. egere, indígere. grare, nígricor«. nexo, s.m. junctura,ao; ae-
cladcs.is.
necroruanda, s.f. necromantía, negro, adj. niger.gra.grum nodus.í.
ries.ei;
náufrago, naufraRUB.a,
adj. ae. ater.tra.trum ; obscurus.a, nicho, s.m. aedicula.ne; co-
um. // S.m. naufragus.i. um. // S.m. Aothips.opis.
necromante, a.m. necroman- lumbarium.ii ; loculainen-
nanraaquia, s.f. naumaehia.ao. ticus.L negrura, s.f. nígror.oris; ni- luin.i.
náusea, nausea.ae.
s.f. néctar, a.m. neclar.aris. gritía.ae ; nigritios.ei. nictalope, s.m. nyctalops.opis.
nauseabundo, adj. nauaeosus, nédio, ndj. nitens.cnlis; r.ili- nem, conj. nec, neque. nictalopia, a.f. nyctalopia.ae.
a, um. dus.a.um. nemoral, adj. nemoralis.e. nidificar, v.t. nidificare, ní-
nausear, v.t. nauseare.
nefasto, nefastua.a.um
adj. nemoroso, adj. nemorosus.a, dum constmere.
nauta, b.hi, uauta.ae. fuDBStua,a,um. uni. uigolá, a.f. git (indccl.) me-
náutica, s.f. nautic&ram re- nenê, s.m. infans.nntis. lantbium,Íi.
nefrítico, adj. nopliriticus.a,
ruía scientia. um. // S.m. nephrilicus.i.
nenhum, pron. indef. nullus, nimbifero, adj. nhiibifer.iera,
náutico, adj. nauticus.a.um.
a,um; neiuo. ferum.
negação, a.f. negatio.onis;
naval, adj. navalis.e; nau- iniitiatio.onia.
nenhures, adv. nusqnam. nimbo, B.m. nimbus.i.
ticus.a.um. nênia, s.f. nenia ou naenia.ae, nimboso, adj. nimbosus.a.um.
negar, v.t. negare, ínfitiari
navalha, s.f. novacula.ae. (rem). nenúfar, a.m. nymphaca.ac, nimiedade, s.f. nimietas.atis.
navegação, a.f. navigatio,onís; neófito, s.m. neophytus.i. nimio, adj. nimíus.a.um.
negativa, s.f. negatío.onis.
curaus, as. neomênia, s.f. neomcnia.ae. ninfa, s.f. nimpha.ae.
negativo, adj. negang.antls;
navegador, s.m. nauts,ae. nereida ou nereide, s.f. Jíe- ninguém, pron. indef. nullus,
inf itinlis.e. a,um; nemo; non quisquam.
reis,ídcs.
navegante, bui. e adj. naviga- neg&vol, adj. infitiandns,n,um.
tor.oria. nervo, s.m. nervus.i. ninhada, s.f. puilatio.onia;
negligência, s.f. nc^Iigcntia, pullities,ei; nidus.i.
navegar, v.í. navigare, vela ae; incúria, ae. \ervoso, adj. nervalis,e; ner-
vosa» a.nm ; lacertosus.a, ninho, s.m. nidus,i.
dare. negligente, adj. neglígena.en- nitcns,entia.
nm, nitente, adj.
navegável, adj. navigabilie.e. tis; oscitans.antis.
NIT — 222 — NOS NOS — 223 — NUN
nitidez, a.f. munditia.ae; cla- noite, a.f. nox.ctís; tonebrae, nota, s.f. nota.an; annotatio, novilha, s.m. juvenca.ae; bu-
ritas.ntia. annn. onis ;ratiunculft.ae. rula.ae.
nítido, adj. miindns,s,um noiva, a.f. apensa, ae. novilíio, s.m. juvencua.i; bo-
notabilidade, s.f. antistes, ati-
purgatus.n.um puma, a, um; cal us.i.
;
noivo, a.m. eponsua.i. tia.
nuidus.a.um ; ni tens, en tis; novo, adj. rccens.entis; no-
nojento, adj. V. repugnante. notação, s.f. noiatio.onis.
clama, a, um. vus.a.ura; insolens.entia;
nítreíra, a.í. nitraria, ao. nojo, B.in. V. repugnância, notado, part. e adj. notatua, lnsolitus.a.um.
nitro, a.iu. nitrum.i. nómada ou nómade, adj. ?a- a, um. noz, s.f. nux.cis; juglans.dia.
nitroso, adj. nilrosus.a.nm; gus,a,um. notar, v.t. notare.
nome, na, adj. nudus.a.um; nuda-
uitratus.a.nm. a.m. noinen.inis;
notário, a.m. tabellio.onia li- ; |.us,a,um.
nível, a.m. libra.ae; libella,
(gram.)vocabulum.i.
b-Olio.oms, nubíforo, adj. nubifer.fera.fe-
ae; (fig.) aequalitaa.aiis. nomeação, s.f. nominatio,
notável, adj. insignis.e; con- ruin.
nivelador, san. librator.oris. onia; crcatio.onis; coopta*
siúcuus.a.um ; Bpectatus.s, mibíl, ndj. nubilis,o.
tío.onis.
nivelamento, s.in. libratio, um; notabilis.e.
nomeado, part. e adj. norai- nubívago, adj. nubivagua.a,
onia. noticia, s.f. nova rea; nun-
natua.ft.um; nuncupatus.a, um.
nivelar, v.t. Iibraro, aequare, iius.il; íamn.ae; notitia.ae;
coaequare, perlibrare.
um; díctua.a.um; faetus.a, nublado, adj. nebnloBua.a.um;
um; designatus.a.urn. descriptio.unis. uubitus,a,um caliginoaus,
;
níveo, adj. nivens.entis; ni- nomear, v.t. nouiinare, voca- notificação, s.f. significatio, a.nrn.
valis.e.
re, appellare, nuncnpare, onis; denuntiatio.onis; '!> nublar, v.t. obscurare. //
nó, s.m. nodua,!; cardo.inis. dicere; ereare, design are, ctimi.i. V.p. obscurari.
noa, s.f. hora nona. legerc. dpstinare. notificar, v.t. significare, in- nubloso, adj. V. nebuloso,
nobiliário, adj. nobiiis,e. nomenclatura, s.f. nomencla- dicere, edicore, denuntiare. nuca, s.f. cervix.icia.
nobilitar, honoatare, coin-
v.t. tura, ao nomenclatio.onis.
;

noto, s.m. ííotus.i; Hotos.i. nudez, s.f. nuditAs.atís.


mendare. // V.p. illustrari, nominal, adj. nominalÍs,e.
nominativo, notoriedade, notitia.ae. nulidade, a.f. vanitas.atia;
niteacore. s.m. noiuinati- s.f.
vus.i. inscitia,a£ ; imperitia,ae.
nobre, adj. nobilis.e; género* notório, adj. notua.a.nm; per-
nonagenário, vulgatos.a.um ; manifestus, nulo, adj. nullus.a.um; irrl-
sus. a, um ; honostua.a.uiu adj. aonagena-
rius.a.ura. n,um. tus,R,uin.
generosas, a,nm.
nonagésimo, num. ord. nona- noturno, adj. nocturnus.a.um. numeração, a.f. numcratio,
nobreza, s.f. nobilitas.atla;
gesimuB.a.nrn. onis.
genus.eris; hoDnstas.atia. nove, num. card. novein.
nonas, a.f.pl. nonae,arum. novecentos, num. card. non-
numeral, adj. nuineralia.e.
noção, s.f. nolio.oni?; cogni-
lio, onis ; notitia.ae. uoniugentésimo, num. ord. genti.ae.a. numerar, v.t. numcris notare.
nocivo, adj. nocius.a.um; no- noningentosimns,a,um ; non- novelo, a.m. gloinua.eria glo-
numerário, s.m. pccunia.ae;
genteaimns^fUm.
;
numini.orum; signatum ar-
ccns,<>ntia ; noclTuB,a,um bus.i.
nono, num, ord. nonus,a,um. gentum.
damnostia.a.uro. novembro, a.m. novcmber.bria.
nora, s.f. tyinpanum.i; nurua, numero, s.m. numems.i; no-
nódoa, a.f. macula, ae; labca, noventa, nuiu. card. nonagin-
ua. ta.ae.
ia. ta.
normal, adj. jiistas.a.um; rec- numeroso, ad;. muHus.a,um;
nodoflidade, a.f, nodatio.onis. noviciado, a.m. novitiatiiB.ns.
tns,a,uin. plnrimi.ac.»; frequens.en*
nodoso, adj. nodosus.a.nm. noviço, adj. novna,a,um; ra- aumorosus.a.um.
norte, s.m, septemtriones.um; tia;
nogueira, a.f. nux.cis; jng- dia, e; intperitus.a.mn; in- númida, adj. Numidicus.a.um,
scptemtrio.onis.
laiis.andis. S.m. tiro,
nós, pron. pess. nos, nostrura schis.a.nm. // // S.m.pl. Numidae.arum.
nogueiral, a.m. nucotum.i. ou nostri, nobis. onis; novicius.ii. Numídia, Ooogr. Numidia.ae.
noitada, s.f. nox,ctie; nox nosso, pron. poss. noster.tra, novidade, s.f. novitaa.atis; nunca, adv. nunquam, nullo
inaomnis. trum. noruni.i. tcmpore.
NTJN 224 NUV
núncio, a.ni. nnntíus.íi. nutrição, s.f. mitrieatmi.us;
nupcial, adj. ntiptialia.p; nntricatÍo,onis.
Ju-
galis,e. nutrir, v.t. V. alimentar; cdu-
mipcias, s.f pl, nnpl i an, ar um cere, inatruere; alcre, fo
niatrimonÍiuii,íi. vere, sustcntare.
nutar, vX nutare, vacUIare. nuvem, s-f. nubos,is; nebula.
mito, s.m, nutiia.ua.

o. art. Nao se verte. // Pron, oblitoraçao, b.Í. oblitteratio,


dempnst. is, illo, id, hoc. onis.
// Pron. pcbs. eum, id, obliterar, v.t. oblitíprare.
illmn, illud, bunc. hoc, oblongo, adj. oblongus,a,um.
quem, qnod (no principio óbolo. s.m. obohis.i,
da frasp). obra, a.í. opns.eris.
õ, intrrj. o.
obra-prima, s.f. opus perfcc-
obedecer, v.i. obondíre, pare-
tum.
re. obtemperaro; sorviro.
obediência, b.í. oboedíentia, obrar, v.t, e
i. agere, facerc,
ae; obtcmperatlo.onis. eíficere, coníicere.
obediento, adj. oboediens.en- ob-repção, s.f. obrpptio.ouia.
1
tís: • 1
- • *
ob-reptício, adj. obrepticins.a,
obelisco, s.m. oheliscus.I. uin; obreptivus.a.um.
obesidade, s.f. obpçitas.olís. obrigação, s.f. obligatio.onís;
obeso, adj. ohpsms.a.uni. vinctilum.i ; roligio.onis
óbice, a.m. obpx.ícia. officium,ii ; munuB.erís
óbito, s.m, obitus.ua. pralia.ae.
objeç&o, s.f. objecta, omm; obrigado, part. e adj. obliga-
contradictio.onís. tus.a.um ; coactns,a,um.
objetar, v.t. objicero, oppone-
obrigar, v.t. obligare, tenero,
re.
obstringere; cogcre. // V.p.
objeto, s.m. res.rei; matéria,
se obligare, so obstringere.
ae; niaterips,eí,' proposi*
obrigatório, adj. íuctssarius,
tnni.l.
objurgação, s.f. objurgatio, a.um :obstringcns.entis.
onis. obscenidade, s.f. obscenilas,
objurgar, v.t. objnrgare. atis.
objnrgatória, s.f. objurgato- obscono, adj. obscenus.a.um
ria.au. turpÍB,e; impurus,a,iim ; im-
objurgatório, adj. objiirgato- probuB.a.Vm.
rins.o,um. obscurecer, v.t. obscurare.
oblação, s.f. oblatio,onis. obscurecimento, s m. obscuri-
obliqtiidade, e.f. obliquitas, tas.atis; obseuratio.onie.
atis. obscuridade, s.f. tenebrae.
oblio.no, adj, obliquue.a.um; anim; calÍgo,in;s; obscuri-
trana versus, a, um. las.aiia.
OB3 — 226 — OCO OCK — 227 — OLE
obstruçfto, a.f. obturatio.onia; ocra, a.f. ou ocre, a.m. ochra, ofegar, v.i. nnhelare,
obscaro, adj. obscurua.a.um; ae. ofégo, B.ni. aohelatio.onia.
caecus.a.nm ; ignobilio.c oppílatio.onis.
obstruir, v.t. obstruere, offi- oetingentésimo, num. ord. ofender, v.t. offendere, vio-
ignoius,a,uin. octingenteaimus,a,um.
obsecração, a.f. obsecratio, cere, impcdíre, obsaepire; lare, laedere.
oppilaro. octogenário, adj. octogenarius, ofensa, a.f. offcnsa,ae; offen-
onis. a, um. sio.onis; injuria.ac.
obtemperar, v.i. obtcmperare,
obsecrar, v.t. obsocrare. octogésimo, num. ord. octoge- ofensivo, adj. injurÍosu8,a,um
obaequena, peroro.
obseqtlente, adj. aimua.a.um. coutuiDeliOBUs.a.um ; pro-
obtenção, a.í. impetratio.onis;
entis. octõgono, adj. octogonos.on. broHUB.a.um ; jnfestua.a.uin
adeptio.onis.
obsequiar, v.t. promereri // S.m. octogonum.i. inf4?nsus,a,uiii.
obter, v.t. impetrare, assequi,
(de), bene mereri. consequl, auferr«, adipiaci- octuplícar, v.t. ocluplicare. oferecer, v.t. offerre. deferre,
obséquio, s.m. obsequium.Ii. obtestar, v.t. obtestari. óctuplo, adj. octtiplns,a,um. porrigere, dare, tradere.
Obsequioso, adj. obsequiosus, obturação, s.f. interclusío, // S.m. octuplum.i. oferecimento, a.m. oblatio,
a.uin. óculos, a.m. pl. perspicilla, onis.
onis.
observação, B.f. observatio, orum. oferenda, a.f. donum.I; sa-
obturar, v.t. obtnrare.
onis; animadversio,onis; crum.i; honoa.ris; suppli-
obnmbrar, v.t. obumbrare. ocultação, a.í. occultatio.ouis.
obtemperatio.onis ; obaer- ocultar, v.t. occultare. cium.ii.
óbvio, adj. obvius.a.um. ofertar, a.f. rea oblata. V.
vantin.ae; annotatio.onia. ocasião, a.f. tcmpus.oris; oc- oculto, adj. occultua a,um; la-
f
oferecimento,
observador, adj. e B.m. obaer- caain.onis; opportunitaa, tens,eutÍB caccus.a.nm.
;

ofertório, s.m. offertorinm.ii.


vans.antia; apeculator.oria; alia; ansa.ae. ocupação, a.f. oecupatío.onís;
oficial, adj. publicua.a.uin. //
spcciator.oris. ocasionar, v.t. ginerc, effice- opus.erÍB; negotium.ii ; la-
bor.oris. S.m. mini8tcr,tri ; centurio,
observância, cf. obscrvantia, ro, faccre. onis.
ae; religío.onis. ocaso, s.m. occasas.ua.
ocupado, part. e adj. occupa-
tiiK.a.um ; oficiar, v.i. sacra facere.
observar, v.t. obsorvare, aer- insesstis,a,um;
occípicio ou occipúcio, a.m. oficina, s.f. oíficins.ap.
vare. apectare, considorare, diatfntiis.a.um.
occipitium.ii; occiput, pítia, ofício, s.m. offícium.ii; niu*
inspicere, eonteinplari ocupar, v.t. occupore, capere,
oceânico, adj. OceanicuB.a.uni. nus.oris ; minislerlum.Ii.
ctiatodire; animadvertere. insidore; capere, ttaere,
ocoãnide, B.f. OccauitÍ3,idis. oficioso, adj. officioauB.a.nm.
observatório, s.m. apecula.&e obsídere.
oceano, a.m. Oceanua.i. oftalmia. s.f, lippitudo.inis.
iinportunitas, ode, a.f. carmen,inÍB.
obsessão, s.f, occlado, adj. ocellatus.o.um. ofuscar, v.t. officere, obum-
atia; cfflagitatio.onia; mo ocelo, s.m. occllus i. f
odoão, s.iu. odeum.i.
brare; obscurare, offunde-
loBlia.ao. ocidental, adj. occidentalis.e; odiar, v.i. odisso, abhorrere.
re.
obaoletus.a.um. occiduus,a,um. Ódio, s.m. odium.ii; invidia,
obsoleto, adj. oh, ohí, huil
interj.
ocidente, a.m. occidena.entia ae averaatio.onis.
obstáculo, a.m. obes.icia; mo-
:

odioso, adj. odiosus,a,um in-


oitava, s.f. octava.ae.
ra.ae; impedinipntum.i. occaaus,ns< ;

oitavo, num. ord. octavus,a,


vitma.a.um; invídiosus.a.um.
obstante, adj. obstans.anna. Ócio, B.m. otíum.ii. um.
odisséia, n.p. Odyssea.ae.
obstar, v.t. obatare. ociosidade, a.f. otium.ii; de- oitenta, num. card. octoginta;
odor, s.m. odor.oris.
obstinação, s.f. obstinatio, sidia.ae; ceesatio.onis; iner- octogeni.att.a.
odorante, adj. odorus.a.um; oito, num. card. octo; octoni,
onia; pervicacia.ae ; perti- tia.ae.
odoratua.a.um; fragrans.an-
nacia,ae. ocioso, adj. oliosus.a.iun; de- ne.a.
tia.
oitocentos, num. card. octi-
obstinado, adj. obstinatus.a, Kea.idÍB.
odorar, v.i. olere, redolere,
um; pervicax,acia; perti- oclusão, a.f. occlnsio.onis. gvnii.ae.a.
cavuB.a.um; vacuua, flagrar o. olá, iuterj. heusl, ohcl
nax.acis. óco, adj.
a, um; inani», e. odorífero, adj, odorifer.fera, olaria, s.f. figlina.ae; fictiiia,
obstiuar-sft, v.p. obatlnare,
casus.us; rea, ferum. orum.
peraeverare, offirniare. ocorrência, s.f.
oeste, a.m. V. ocidente, oleaginoso, adj. oleagineus.a,
obstrlto, adj. obatricnis.a.am. rei,
ofegante, adj. anhelaoa.antis. um; oleosuB.a.um.
ocorrer, v.i. occurrere.
obstringix, v.t. obstringere.
— 228 — OPE OPE — g 9 — OIÍJ)
OLE operar, v.t. facore, agere, optação, opiatio.onis.
s
o i. f.
ondeado, part. e adj. undatus. mami
oleiro, s.m. fígulus.i. fiffiecre. confiecre; optar, v.i. optare.
óleo, s.m olcum.i.
a.um; undulams,a,um fiuc- ;

curara. // V.p. fieri, efficí, optativo, adj. optat i vus.n.um.


crispuB.a.um.
tnoaus.a,uni;
oleoso, adj. uleaceus.a.um evonire. óptica ou ótica, s.f. opiice,
unguIuosua,a,uni ; unctus.a, ondeante, adj. undana.antis; operário, adj. nperaríus.a.um. es.
fluctuosus.a.um ; undosus,
um. // S.m. opefex,f icis; opera- Óptico ou ótico, adj. ad visum
odoratus.os; ol- a, um. rius.ii; fabcr,bri. perlinous.
olfato, B.m.
factus.us. ondear, v.i. undare. fluctuare. opérculo, s.m. operculum,!. optimates ou otiraates, s.m.
ondulado, adj. undulatus.a, opilaçâo, s.f. oppilatio.onia. pl. optimates, um ou ium.
olha, a.f. aatura,ae.
opulência, s.f. opulentia.ae.
olhadela, sJ. oculornm con- um. opllar, v.t. oppilare.
opímo, adj. opimns.a.um. opulento, adj. opuJonfns.a.nm.
jcetus. ondular, v.i. undare, fluctua- opúsculo, B.m. opusculuiu,i;
opinar, v.i. censere, senten-
olhar, v.t. e i. adspicero, coo- re; <fig.) sinuari. libellus,!.
tinm dare.
spicere, apectari.', adspecta- ondnloso, adj. undatus.a.uiu ora, conj. atqui, vero (poap.).
opinião, s.f. 8cntontia,ae; opi-
re // S.m. adspectus.us; sinuoaus.a.um. autem (posp.) V. agora,
conspectus.us: obtutus.iis. nio.onis; opinatio.onis; seu-
onerar, v.t. onerare. bus.ub; exisLimatlo.onls. oração, s.f. oratio.onis.
olheiro, s.m. custos.odis; sca- onerárlo, adj. onerariua.a.uni. ópio, s.m, opium,ii; meco- oráculo, a. ih. oraculum.i; fa-
U'bra,ac. oneroso, adj. onoroBiis.a.um; nium.ii. tnm.i; responsum.i; vates,
ôlho, s.m. oculna.l. gravis.e aumpt uosu9,a,um
; opíparo, odj. opiparus,a,um.
olimpíada, s.f. olympiaa.adia. molcstus,a,uiu. opoente ou oponente, adj. e orador, s.m. orator.oris.
olímpico, adj. Olyinpiacus.a, onipotônda, B.f, omnipotentia. s.m. intercosaor,oria ; con- orago, s.m, V. oráculo e pa-
uiu; OIympiciis,a,um; Olym- ac. trad tetor.oris advçrsus.a, ; droeiro.
pins.a.um. adj. omnipotena. um. oral, adj. praesens.cntis.
onipotente,
Olimpo, np. Olympus, i. entis.
opor. v.t, opponere, obiecre. orar. v.i. precari doos; dieere,
olisiponense, adi. Olisiponen- omnium re-
// V.p. adveraari, obsiste- loqui. disserere.
onisciêucia, B.f. re, rcsislere.
8 Í8, 0. oratória, ratio dicendi.
oliva.ac
rum scientia. oportuni '.ade,
s.f. opportuni-
a.f.
oratorinm.ii
onisciento, adj. omnium rcrum
oliva, B,f. oratório, e.m.
tas.atis commoditas.atis.
ollváceo, adj. olea^ineiis,a,«in. :

aacrariuin,ii.// Adj. orato-


sciens. oportuno, adj. opportunus.a,
olival, s.m. olivetom.i. rius.a.um.
oliveira, s.f. oliva.ae; oli-a.ae. onívoro, adj. omnivorus.a.uw. nm comiuodus.a.nm.
:

oposição^ s.f. diserepantia.ae; orbe, s.m. orbis.is; globus.


olmedal, s.m. nlmariuin,ii. oniromancia, B.f. intelligentia orbictilar, adj. orblculatus.a,
olmeiro ou olmo, s.m. ulmus.i. oppositío,onis.
Bomniorum. um; globosus.a.um.
olor, s.m. olor.oris. onomatopoc- oposto, adj. opposÍtuB,a,uni;
onomatopéia, a.f. órbita, s.f. orbiB.ia;ambitua,
ombreira, s.f. postia.is. advcrsns.a.nm objectus.a, ;

ia,ae.
um. ub; circulus,).
ombro. s.m. umerus,i. ontem, adv. heri, hesterno orca.ae.
opressão, a.f. oppresaio.oniB; orca, s.f.
omissão, s.f. praetermiasio, die. orco, B.m. Orcus.í.
intenmssio.onis. 8uffocatio,onis suppressio,
onis ;
finus,s.m. onus.aris. onis.
;
ordem, s.f. ordo.inis; dispe1-
omitir, v.t. omitterc, prneter- onze, num. card. undecim; opressor, a.m. oppressor.oris; Bitio.onis; instrnctio.onia
mittere, negligere, praeten- undení.ae.a. tyrannus.i.
acies,ei; disciplina.ae; ra-
re; mittero, relinquere, re* tio.onis; nota.ap; jussum.i;
opaco, adj. non pdlucidus.a, oprimir, v.t. opprimere, ve-
mandatum.i; jnB8us,us_; im-
ti cere.
um; obscums.a.um; eaecus, xare.
periuiu.ií pot^stas.atis.
omoplata, s.f. scapulae.srum. a, um opacus.a.um. opróbrio, s.m. opprobrium.ii ;

;
onagro, a.m. onager.grí. dcdoeus.orÍB; ignominia.ae; ordenação, a.f. ordo.inia; di-
uncia,ae. opala. opatus.i. _
s.f.
onça, a.í. labcs.is. spositío.oniB; compositio,
onda, s.f. unda.ae; aqua.ac; opção. s.f. optio.onis. oprobrioao, adj, opprobriosus, onis; scituxo,i; edictuiu.i;
fluctiis.us. operação, s.f- opus.eris; rea,
a.um. decretnm.i ; ordina tio, onis
rei manus cuxatio.
onde, adv. ubi.
;
ORN — 231 — OtJV
ORD — 230 — O RN
ornare, deco- ostentado?, s.m. ostentator,
ornamentar, v.t.
organizador, s.m. compositor, oris.
ordenado, part. o adj. diapo- rarc.
ostentar, ostentare, ven-
aitua,a,nm; iiialructua.a.nm ; oris. ornamonto, s.m. omatue,ua; v.t.
organizar, v.t. formare, infor
\

Bancitus.a, omamrntum.i. di tare.


ordinatus.a.iuu ;

marí\ confortnarc; consti* ornar, v.t. ornare, docorare, ostiárlo, s.m. ostiarfus.li.
nm; ediclus .n.iim ímpera- ;

componpre, tempera*
tus.a.um. // S.m. mercês, tuere, adornaro, exornare. ostra, s.f. ostrea.ae.
pretium. re, describero. ornato, a.m. ornatío,onis; or* ostracismo, s.m. ostracismus,!.
edis; procmium.ii ;
corporis;
órgão, s.m. para natus.us; exornatío.onis. ostreira, s.f. oatrcariun vi-
ií.
instrumentum.i ; organnm.i. orquestra, s.f. orchestra,ae; varia.
ordenador, s.m.mstrv.ctor.
orgia, s f. potatio.onis; coiins- symplionia,ae.
oria; dispositor,oris. orgia, ostrífero, adj. ostrifer,fera,
satio.onis; Cp!.) ortodoxia, s.f. sana fidos,
ordenança, s.f. militaria fa- ornm ; bacehanalia.ium.
f erum.
ortodoxo, adj. orlhodojius.a,
iiiuIub; secutor tribuni. libidinosas.a, ostro, s.m. ostrum.i.
orgiaco, adj. um.
ordenar, v.t. ordinare, conipo* um; luxiiriosus.a.uin; dis- ostrogodos, s.m.pl. Ostrogothi,
ortogonal, adj. orthogoniua ou
nere, instruere, disponerc; Kolutiis.tt.um. orthogonus.a.um. o rum.
jubcro, edicere, conetituere, orgulho, a.m- snperbla.ae; rocio scribore, ôtimo, adj. optimns.a,nm.
ortografar, v.t.
decernere, sancírc; imprra- spiritus.us; laus.dis; decus, orthoirraphia, on, conj, aut; vel, -ve; alve.
ortografia, s.f.
re; praescribore, indicere, oris, seu ; an.
ao. j

praecippre. supernas,», ouriço, a.m. ericiua.ii; echi


orgulhoso, ortopnéia. s.f. orthopnoes.ae.

adj-
ordenhado, part. o adj. mulc- um; inflatus.a.nm; elaius, orvalhado, adj. roscidns.a.um
nns.i
tna.a.um mulsus,a,itm. a,um : íerox.ocis. '

ourives, s.m. aurifpx.ficis.


;
rorulentus.n.um ; irroratus.
ordenhar, v.t. niulgero, emul- orientação, s.f. aitns.us. a.iim, I
ourivesaria, b-Í. aurificina.ae
gere. oriental, adj. oríeutalis.e. orvalhar, vi. rorarp (ímp.). I ouro. s.m. anrum.i.
ordinal, adj. ordinnlis.e. oriente, s.m. ork-us.cntis; So- // V.t. írrorare. ouropel, s.m. bractPa.ae; la
lis ortus. tnflln.ap.
ordinário, adj. ordinarius.a, orvalho, s.m. roa, ria.
um; solitns,a,um; usltatuB, orifício, s.m. os.orls. oscilação, s.f. mutatio.onis; ouro-p:gmento, s.m. auripig
a.nra; quotidianus.a.um origem, s.f. origo.inis; pnn- osrillalio.onis. iiicnttun.i.
consuetus.a,nm; sollemnis, cipium.ii; initium.ií j exor- oscilar, v.i. nutare, jactari. ousadia, s.f. andatia.ae.
e; communis.p; mediocríe. dimn.ii: ortUB.us; fona, tis; varsari. varillare. ousar, v.t. audart*.
o. // S.m. ccnsuetudo.inis.
sémen, inis; originatio.onis. oscnlar, v.t. oscular!, outoiro. s.m. tumulns.i.
orégão, s.m. origanum.i original, adj. insenitUB.a.um ósculo, s.m. osculinn.i. outonal, adj. autumnalis.e;
archetypus.a.um ; novus.a,
cunila.ae. ossada, s.f. ossa.ium. aut umnus.a.um.
um. // S.m. exemplar.aris;
]

orelha, a.f. auris.is; aurícula, ósseo. adj. ossuosns.a.um. outono, s.m. antumnus.i.
arcbetypum,!. ossículo, s.m. ossiciílum.i.
ac- outorga, B.f. concfssio.onia.
originalidade, s.f. propríetas,
I

orelhudo, adj. auritus.n.um. ossificação, s.f. formatio o~si- outorgar, v.t. conceder»,
órfão, a.m. orhns.i; pupillua.i- atís; ingenium.ii. um. outrem, pron. altpr.erius.
origiuar-se, v.p. exsistere ex,
/ / Adi- orbus,a,um. ossiflcar, v.t. indurare. // outro, pron. indpf. alius.a.ud,
orgânico, adj. cmimaHs.e.
mauare a. V.i. índurescoro. outrora, adv. quondam, olim,
originário, a'lj. oriundus,B,nin ossifrago, adj. ossifragus.a,
organismo, s.m. compositlo, ortus,a,um
prius, antea.
(cx ou abj ; ura.
onis outrossim, item, itidem,
adv.
organista, s.m. organarius.il; íabh Isso, s.m. os.ossis; (pl.) ci-
pariter, aoquo, ctiam, qao-
oriundo, adj. oriundus.a.um. UPres.um.
hydraules,ae. que íposp.).
orla, s.f. ora.ae. ossuárlo, s.m. osstiarium.ii.
organização, s.f. structura.ao; orlar, v.t. praetexere.
outubro, s.m. october.bris.
ostensivo, adj. apertus.a.uiu. ouvido, s.m. auditus.us; au*
temporatiOíOniSi compositlo, ornado, part. e adj. ornatua, osteutatío.
ostentação, s.f.
a.nm; exoroaiufi.a.um ; de- rcs.ium.
onis. onis; venditatio.onis am- ;

organlsado. part. e adj. crai- corntus.a.um. bitio.onis. ouvidor, s.m. auditor.oris.


malis.e; praepaxatua.a.um. ornador, s.m. exornalor.orls.
ouv — 232 — OXA
ouvinte, s.m. audíens.entis; ovário, a.m. loca gvnitalia.
auditor, oris. oram.
ovelba. s.f. oyís.íb.
ouvir, v.l. e i. audire, exau- grex.gis.
ovolhada, s.f.
dire, Bcnlire. OVÍl, 6. Hl. OVÍle.is.
ova. s.f. ova.omm. ovino, adj. oviarius,a,um
ovação, s.f. ovatio.onia. ovillue.a.um,
oval, adj. ovatus.a.um. oviparo, adj. oviparus,a,um.
ovar, v.i. ova ponere, ftliíl- Ôvo. s.m. ovum.i.
caro.
i
oxalá, intiírj. utinam. Pádua, tieofrr. Palavlum.ii.
pá, s.f. pala.ac; rutrum.i.
pacatez, s.f. placiditas.atis. padnano, adj. Patavinus.a.um.
pacato, adj. pacatus.a,uin; paga, s.f. solutio.onis; nume*
quietas, a, am ;
placidns.a, ratio. i'DÍa ; mercês, edis.
um, pagador, s.m. quaostor.oris;
pacifinda, s.f. patientia.ae: Iribunus aerariua.
tolerantia.ae. pagamonto, s.m. solutio.onis;
paciente, adj. patiens.ontis. penBio.onis; rfnmerntio.oniB.
pacificação, a.f. pacificatlo,
paganismo, s.m. gnntilitas,
onis.
atis; paganorum docírina.
pacificador, s.tn. pacíficator, pagão, adj. gcntilis.o; pntra*
oris; pacator.oris. // Adj.
nus, a. um. // S.m. paga*
pacifÍcatorÍU6,a,um.
mis.i,
pacificar, vt. pacaro, compo-
pagar, e i. solvere, satis*
v.t.
nere. facorn, absolvere; numera-
pacifico, adj. pncíficns.a.um re. praestare.
pacatu8,a,um ; quietus.a, um. pagável, adj. boI vendas,». um;
pacto, a.in. pactum.i; pactio,
disso. vendus,a,um; prae-
onís; conventum.i; convon-
standus.a.um.
tio.onis.
página, s.f. pagina.ae; pagi
padaria, s.f. pistrina,ae; pi-
tincula.ae.
strinum.i ; panificium.ii.
pago, part. c adj, solutas, a,
padeira, a.f. pistrix,icis.
nm; persolutus.a.uni; ex-
padeiro, s.m, pistor.oris, l" n Sll '.n < m.
padieira, s.f. supcrcilium.ii. pai, s.m. pater.trls; parens.
padiola, s.f. feretrura.i; fer- e alia.
ctilum.i.
painço, s.m. panicum,i.
padrão, s.m. mensura legiti- painel, s.rn. tabeliã, ae; pictu-
ma. ra.ae.
padrasto, s.m. vitricus.i. pairar, v.i. Hbrare so; imrni*
padre, s.m, sacerdos,tÍs; pre* nere.
sbyter.eri. país, s.m. V. nação, pátria.
padre -no aso, s.m. pater noe- paixão, a.f. pasaio.onis; affec-
ter. tua. us ;
motus.os; comino-
padrinho, s.m. patrinus.l. tio.onis; libido, inia; cupi-
padroeira, a.f. patrona, ae. ditas.atiB; cupido.mii;
padroeiro, s.m. patronua.I. amor.oris.
PAL — 234 — PAN PAN — 235 — PAR
pala, s.f. pala,ae. palmatória, s.f. fcrula.ae. panteão, s.m. Panthcum.i. parafrasta, s.m. paraphrastes,
palácio, s.m. aedos magnifi- palmear, v.i. plaudere, piaus- pantera, s.f. panthera.ae. ae.
ca e. mu dare. pantomima,' s.f. chironomla, parafuso, s.m. cochlea.ae.
paladar, a.m. palatum.i. palmeira, a.f. palma, ae. ae. paragem, b.Í. statio.onis;
paládio, s.m. Palladiuni.ii; tu- palmífero, adj. palmffer.fera. pantomimeiro ou pantomimo, locus.i.
tela, ae; arx.eis. furnm ;
palmiger.gera.ge- s.m. pantomimus.i; gesti-
paragoge, a.f. paragoge.ea.
palafrêm, s.m. palafredns,! rum. culator.oris.
palefredus.l. palmilha, s.f. soluin,i. pão, B.m. pania.is; víctus.us. parágrafo, s.m. paragraphos,
palmípede, adj. paimipcs.pe- papa, s.m. papa, ao; pontifex i; caput.itís.
palafreneiro, a.m. agaso.onís. *

palato, a.m. palatum.i. dls. Romanus. paraíso, s.m. pnrndisua.í.


palavra, a.f. verbum,i; vox, palmo, s.m. paimua,!. papado, s.m. pontíficatus.ns. paralelepípedo, s.m. parallcle-
cia; locutio,oms; aeruio, palor, a.m. pallor.oria. papa-figo, s.m. fícodula.ae. pjpedum,i.
onis; oratio.onis. palpitação, a.f. palpitatio, papagaio, a.m. psittacus.f. paraloli.smo, a.m. aequilatatlo,
onía. papas, a.f.pl. puis.tis; aorbi- onia.
palavreado, s.m. loquacitaa,
palpitante, adj. palpitara, an- tio,onís; pulticula,ae; gra* paralelo, adj. para!lelus,a,nm
atis.
t*s. naea.ae. purallelos.on. // S.m. cem-
palco, a.m. V. estrado, pros- paparicos, s.m.pl. blanditiae,
palpitar, v.i. palpitara, mica* paratio.onia.
cénio.
arum. paralelogramo, s.m. parallelo-
Palermo, Geogr. Panormua.i; re. trepidar*, salire.
pairar, v.i. garrire, blnterare. papel, s.m. charta.ae; papy- grammum.i.
Panormuiu.i.
palustre, adj. paluster.tria, rus,i; (pl.) littcrao.aruin. paralisar, v.t. debilitarc;
palestra, a.f. palaestra.ap. papeleiro, a.m. charlarius.íi. (fig.) iniirmare. // V.i.
trp : paludosus.a.um.
paleta, s.f pictoruin tabeliã. papila, a.f. papílln,nt>,
stramen- pâmpano, a.m. pampínua.i; dvhilitari,
palha, a.f. pal< papiro, s.m. papyrns.i. paralisia, a.f. debilitas, atis.
palmes.His.
tuui,í ; atipula.ae.
parapanoso, adj. pampinosus, papo, s.ui. ingluvirs.ei, paralítico, adj. dcbilis.e. //
palheiro, a.m. palearium.ii. papoula, s.f. papaver.eris. S.m. paralyticus,i.
a. um.
palheta, s.f. palea.ae; lami- paquéte, a.m. aclunria.ae. paraninfo, s.m. paranytuphua,
panarício ou panariz, a.m. pa-
na. ao. ronrchÍnm,ii panaricinm.ii. par, ndj. par, paris; compar, i; pronubus,i.
;

palhoça, a.f. tugurium,ii. aris; similis,e; acqnalia.e. parapeito, s.m. pluteus.i; lo-
pança, s.f. venter.triB; pan-
paliar, v.t. colorare, praete- // S.m. par, paris; bini, nca,ac ; porticus.uum.
tices.um ; abdómen, ints. ae.a.
xere; lenire. parar, v.t. sistere, morari, te-
pancada, s.f. ictus.ua; perros- para, prep. ad (ae.), in (ac.) nere, detínere, contincre.
paliativo, s.m. levamentum,Í
sio.onis; plaga, ae; pulsug,
1r>nimentuui,Í. erga íac.) contra (ac),
: // V.i. consistere. subsiste-
us.
paliçada, a.f. vallum.i; vai- ad versus íac. >. // Desig- Ttf] desinere, desistere, ces-
pandectaa, s.í.pl. pandectae.
lus.i. nando atribuição, emprega- sare,
arum. se o dativo. parasita, s.m. parasítua.i
palidez, s.f. pallnr.oria.
pallidus.a.um; pandeiro, B.m. tynipanuin.i. parabém, s.m. ou parabéns, ( iam. parasita.ae )
pálido, adj. :

panela, s.f. olla.ae. s.m pi. V. follcítaçáo. parasitismo, a.m. parasitado,


exRanguis.e; palleus.entiB.
panfleto, a.m. libolluft,i. parábola, s.f. parab<>le,es. onis.
palimpsesto, a.m. palimpses- pânico, a.m. terror.oria. paracleto, s.m Paraeletus.i. parasito, s.m. V. parasita,
tos.i. panícula. s.f. paniculn.ae. parada, s.f. statio,onis; re- parca, s.f. Parca.ae.
palinódia, a.f. palinodia.ae. pano, s.m. paanua.i; vestia, ten tio, onis; decursus.us; parceiro, s.m. socius.ii; co-
pálio, s,m. aulaeum.i; pfel- is; lacinia.ae. decursio.onia. mes,itis.
liuin.ii. panorama, s.m. prospectus.os. paradeiro, s.m. aedes.ís; raan- parcela, s.f. psrticnla.ae; nn-
palito, a.m. dentiscalpium.ii. pântano, a.m. palus.ndis; sio.nuis. cía.ae.
palma, s.f. palma.ae. siagnum.L paradigma, a.m. paradigma, parcial, adj. particnlaris.e;
palmada, a.f. colaphus.l. pantanoso, adj. p3luster,tria, fttlK. non totua.a.uiu; eupidus.a,
palmar, a.m. paluietuni.i. tre ; pai udosus,a,um. paráfrase, a.f. paraphrasis,ia. ora; iniquua.a.um.
PAK — 236 — PAR PAR — 237 — VAT
partitivo, adj. dividuos.a.iim. passo, s.m. diploma, atia.
parcimônia, parsimonia, parotidito, s.f. parotis.ídia.
s.f.
parto, s.in. partus.os. passeador, adj. e s.m. ambu-
ae; tenacitas.atis. paroxismo, s.m. impetna.ua;
parturiente, adj. e a.f. pnrtu- lator.oris.
parcimonioso, malígnus,
adj. uocessio.onis. ainbulans.an-
riens.entis. pa^seante, s.m.
a,uiu ; pracpareua.a.uin. parra, s.f. pampiuus.i. .

parco, adj. parcus.a.nm. parrícídio, s.m. parricidium.ii. parvo, adj. parvus.a.um. V. passear, v.t. circumdueere,
pardal, s.m. pasver^ris. parto, pars.lis; portio, tolo.
s,f. eircumfcrre. // V.i. ambu-
pardo, adj. pullus.a.um. onis: loc.us.i. parvoíce, a.f. atuiiitia.ae; lare, deambulare, inarnbu-
páreas, s.f.pl. (anat.) aecun- parteira, s.f. obstetrix.cia. ineptiae.anim. l&re, spatiari,
dae,arum. partição, 8.f. partitio.oniB; páscoa, s.f. Paaclia.ac. passeata, s.f. ambulatiuncula,
parecer, v.i. vi d cri, speciem divisio.onia. pasmar, v.t. obstupefacere. ae.
pracbere, // S.m. vultus, participação, s.f. cornniunica- // V.i. mirari, admirari, passeio, s.m. ambulatio.onis;
usj oa.oris. V. opinião. consortio.onia; stupescere. ínambnlalio.onis dnambu- ;
-tio.oais ;
parecido, adj. similis.e; veras, consort ium,ii. passado, pnrt. r adj. trajec- latio.onis ; ambulacrum,!
ii.uiii spirans.antis. tus.a.um transitus.a.um; spaíium.ii.
;
participante, adj. particpps,ci- ;

paredfl, s.f. paries.etis. superatus.a.uin ; tranamia- passento, adj. bibulus.a.nm.


pis.
paréllo, s.m. parelion.ii. snn.a.um traductus.a.um
;
pasHibllidado, s.f. passibilí-
participar, participare
v.i.
transac- tns.atis.
parôneso, paraenesis.eos.
a.f. praeleritus a,um ;
(romj. V. informar, f

tus.a.um. // S.m. tempus passível, passibilís.e.


adj.
parente, s.m. propinquus.t partícipium.iJ.
particlpio, s.m. practerttum; aetas praeto- passividade, B.f. quies.etis.
gentilis.is. // Adj. cogna-
partícula, s.f, particula,ae. rita. passivo, adj. passivua.a.nm
tus. a, um; vícimis.s.uin.
particular, ndj. smgularis.e; passageiro, adj. brovis.e; íu- inera,tis. // S.m. dcbitum.i.
parentela, sf. coçnatio.onis.
parentesco, s.m. propinquitas, poculiaris.ií ;
sintíuli.ae.a gax.acis. // S.m. vector, passo, s.m. passua.ua; gra*
atis; cognatio,oniH; genti- propriiis n,um; praecipuus,
(
oris, dus.us; motus,ua; vestigi-
litas.atis. a,uni; suus,a,um. passagem, s.f. transitus.ua; uni,u. // A cada passo:
parêntese, interjectio, particularidade, s.f. res.ei; transgressio.onia; iter.itine- loc. adv. passim, vulgo,
s.m.
onis; intorclusio.onls ; no- proprinm.ií. ris. pasta, s.f. V. massa; scrini-
ta Ae. particularizar, v.t. singula passamaneiro, s.m. segmonta- um.ii ; librariun>,ii.
persoqui, edisserere. rins, ii. pastagem, a.f. pastio.onis;
pr. i a. in. pagrns.i.
profectío.onis; passamanos, s.m.pl. segtnen- pastus^ua ; pascuuin,i.
paridade, s.f. aequalitas,atis; partida, s.f.
liinhitudo.inis. discessus.us; abitus.ua; lu- tnm.i. pastar, v.i. pasci, pabulari.
sns.ua. passaporte, B.m. syngraphus.i. // V.t. pascere, depascere.
parietâria, s.í. parietarla.ae.
partidário, adj. e s.m. fautor, passar, v.i. e t. transire, prae- pastel, a.m. artocreas.atiB;
parir, v.t. e i. parere.
terire; desinere; cedere, pemma.atiã; âulcium,í>.
Paris» Oiir.gr. Lutotía.ae; Pa- oris; adjutor.oris; amator,
oris.
concedere, deferrl; tradnec- pastilha, s.f. pastillus.i; glo-
rÍsii,ornm.
partes.ium; re, conaumere, abBuuiere, bulus,i globus.i.
parisiense, adj. Parisinus.a. partido, s.m. :

pars.tis; factio,onís; secta, conterere transportare pasto, s.m. pastus,uB; cibus,


um. // S.m.pl. Pariaii. ;

ae; merces,edis. tradere. // V.p. effluerc, i; esca.ae; pabulum.i.


o rum.
partilha, parlitio.onis; praiíterire, fugere; agi, fi- pastor, s. ni. pnstor.oris.
parlamentârio, s.f.
s.m. enducea-
divisio.unis ; distributio, cri. pastoral ou pastoril, adj. pas-
tor.oris orntor.oris. auerps,
;
onis. passarinneiro, a.m. toralia.c; pastoricius.a.uin.
parlamento, s.m. Benatus.ua. cu pis. pastoso, adj. lcntus.a.um;
parlapatice, s.í. vaniloqoen- partilhar, v.t. partirí, dísper-
distribuere. passarinho, s.m. avícola, ae. glutinosns.a.um.
Ua.ae ; vanitas.atis. tiri, divídere,
pássaro, s.m. aviculo.ae. pata, s.f. pes.pcdis; (fômea
parononiásia, paranoma- partir, v.t. V. dividir, que-
e.f.
brar. // V.i. proficisci, passatempo, a.m. ludus.i; do pato) femina anãs on
sia.ae. anas.atip.
parochia.ae; discedero, abire, migrare; oblectatio.onÍB; obleotamon-
paróquia, b.Í.
gatada, s.f. ictua pedia.
paroecia.ae. manare. omanare. tum.i.
PAT — 238 — PEC PEC — 239 — PEL
patela, s.f. patella.ae. pausado, adj. BcdatuB.a.nm; peculiar, adj. peculiariB.e; pegadiço ou
pegajoso, adj.
patena, s.f. patena, ae. remissus.a.uui. proprins.a.uin. viscosuB,a,um ; glutinosua,
patente,a.f. diploma, atia. // pavão, s.m. pavo.onis. pecúlio, s.m. peculium.ii. a,nm ; lentus.a um.
Adj. patena, entis; Bvidens, paveia, s.f. manipulus.í. pecúnla, s.f. pecunía.ae. pegar, v.t. e i. V. colar, agar-
entis. pavês, s.m. acutum.i. peenniáxio, adj. pecuniários, rar.
pátora, a.f. patera.ae. pávido, adj. pavidus.a.um. a,uia. pégaso, s.m. Pegasus.i.
paternal, adj V. paterno, pavilhão, s.m. papilio.onis; peennioso, adj. pecuniosus.a, peias, s.f pl. compedes.um ou
paternidade, a.f. paternuni trichila.rie. um. mm ;
Unpedimentuni,i.
nomen. pavimentar, v.t. contabulare. pedaço, s.m. pars.tis; frua- peita, s.f. largitio.onis. V.
paterno, adj. paternos. a, um pavimento, s.m. contabulatio, tum.i. snbôruo.
patrlus.a.uin. onis. pedagogo, s.m. paedagogus.l. peiteiro, s.m. corruptor.oria;
patíbulo, a.m. patibulnm.i. pedantesco, adj. affectatus.a, largitor.oria.
pavio, s.m. ellychnium.ii; 11-
patife, adj. e a.m. verbero, namentum.i. um. peito, s.m. pectus.oris; latus,
onía. pavoa, s.f. pava.ae. pedantismo, s.m. arrogantia, eris; (pl.) niammae.arum.
pátio, s.m. aula.no; aroa.ae; ae. peitoral, adj. pectoralia,e. //
pavor, s.m. pavor.oriB; terror,
atrium.ii. pé-do-leão, s.m. leontopodion, S.m. peetoralo.is; antilona,
oris ; formido.inis.
pato, anas.atia.
a.in. ii. ao.
patranba, pavoroso, adj. terribiHa.e; peitoril, a.m, lorlca.ae.
fabula.ae.
s.f. pederneira, s.f. ailex.icis; lá-
pátrio, A.m. herua.í; magls- horribilis.e; formidolosua.a, peixe, s m. plscis.is.
pis silex.
ter.tri patronus.i.
;
um. pedestal, s.m. basis.is. peixe-espada, a.m. gnldíus,il.
pátria, a.f. pátria, as; domua, paz, s.f. pax.cis; otinin.H; pedestre, adj. pedcstris.e; pe- peixeiro, a.m. piscarius.ii.
na. quies.etis; concordia.ae. dostp.r,tris,tre. pejo, s.m. verecundin.ae; po-
patriarca, s.m. patriarcba ou pé, s.m. pes. pedis; calax,cls; pedículo, s.m. pedicnlus,!. dor.oris.
patriarches,ae. veBtigium.ií ; stirps.pis. pedido, s.m. petitio.onis; pos- pejoso, adj. pudons.entis; cas-
patriarcal, adj. patrlarcbalis,e. peanha, s (. basis.is. tulatio.onis rogatio.onis.
;
tus.a.nm.
patriciado, a.m. patriciatua, peSo, s.m.
pedes.itis; turbo, pedldor, a.m. petitor.oris; péla, s.f. pila.ae; aphera.ae.
us. inis; buxns.i. fla.^itator.oría. pelado, pnrt. o adj. glsber,
patrício, s.m. patricius.ii, peça, s.f. para.tis; particnla, pedir, v.t. petere, postularc, bra.brum ;
depilatus.a.om
ae. posecre, rognre; precari, depílis.e.
patrimonial, adj. patrius.a,
iun. pecado, s.m, peccatum.i. orare. pélago, s.m. pelagus.i; imum
pátrio, adj. patrius.a.um. pecador, s.m. peccator.oría; peditório, a.m. collatio.onia. maré.
patriota, s.m. patriae amaus. peccans.antia. pedra, s.f. lapis.idis; gemina, pelar, v.t. glabrare, depilare.
patrocinar, v.t. patrocinari, pecaminoso, adj. nocena. entis; ae ; calculus,i. // V.p. glabrescere.
favere. pedrada, s.f. lapidatio.onis. pele, s.f. cutis.is; pcllis.is;
scelestus.a, :
; nrfai ius,a,
patrocínio, a.m. patrocinium, «m. pedraria, s.f. gemmae,arurn. membrana, ao.

; clientela.ae. pecar, v.i. peccare, delinque- pedregal, s.m. aaxetnm.i; peleiro, s.m. pollio.onis.
patronato, s.m. patronatus.us. re; claudicare, clandere. aspretum.i. peleja, s.f. V. combata,
patronímico, adj. patrony- pedregoso, adj. lapidostiH.a, pelica, s.f. pellícula.ae.
pecfolo, s.m. pptiolns.i.
micus,a,um. um; lapideus,a,um saxo- ; pelicano, s.m. onocrotalne.i
peçonba, s.f. venenuiu.I; vi-
peltranuB.i.
patrono, s.m. patronus.i. sus,a,nm.
ms,i. polícnla, prllicula.ae;
patrulha, e.f. circintio.onis pedregulho, s.m. saxuin.i. s.f.
vigi]iae,arum. peçonhento, adj. venenatus.a, pedreira, 8.f. lapicidinae, membrana. ae.
pau, s.m. Ilgniim,i; fustís.ls. um. arum. pêlo, s.m. pilus.i; villua,!;
paul, B.m. palus.udis; stag- peenário, adj. pccuarius.o.um. pedreiro, s.m. stmctor.oris. pexitaB.atis.
num,l. peculador, a.m. peculator, pedúnculo, s.m. pediculua.í. pelota, s.f. V. péla.
pausa, s.f. intermissio.onis; oris, pôga, s.f. pica, ao. pelotão, s.m. globus,!; orbis,
pausa ae; intervallum.!. peculato, s.m. peculatus.us. pegada, s.f. veaugium,íi. ia.
PEL — 240 — PEN PEN — i 41 — PER
neiotlca, s.f. praestigiae,arum. penetrado, part. e adj. pene* pensionista, s.m. beneficia- perante, prep. ante lac), co-
pelotiqueiro, s.m. praestigia- tratus.a.uui iiiadidus.a.nm.
rius.ií. ran <abl.), prae (abl.).
;

lor.nris, ponotrador, pauso, s.m. curai ura.ae; percebor, v.t. V. entender, co-
s.m. penetralor.
pelúcia, s.f. gausapa.ac; orÍ6.
ciira.ae; curatio.onis. nhecer.
gausapmn.L penetrais, pentacõrdio, s.m. lyra peuia- porcepçao,
b. ni.pl. penetralía, s.f. scnsus.us; in
peludo, adj. pilosus.a.ura ; vil* inm. olmrdos. teliHClus.ns.
losus.A.iim ; hirtus.a.um. penetrante, penetrabilia,
adj. pentagoual, adj. pentagonus, percevejo, a.m. cimex.icís.
pelugem, o; acer,crís,cro; (fig.) per- a, um. percha, s.f. pertic&.ao; con
b f. pilus,i; villi,
pentágono, s.m. pnntagoníum,
o mm. spicax.ncis. tus.i.
penetrar, ii; pentayonon ou pentago- percorrer, v.t. percorrere, po-
pena, s.f, poena.ae; animad- v.i. pem-trare in
pervadere, iníre,
num.i. ragrare, percursare, perius-
versio.onÍB maeror.oris inlrare,
;

ingredi. pentametro, adj. pentamoter, trarií.


aegrítudo.inis ; penna.ae tra.truui. // S.m. pentame-
pluma.se penetrativo, adj. penetrabi- percurso,
calamus.i.
;
ter. tri. B.m. percursatio,
lís.e.
penacho, s.m. crista.ao; jnba, pentassHabo, adj. pentasylla- onis; iter.ineris.
penetrável, adj. penetrab!lis,e. percussão, s.f. porcuasio.onis;
se. pcuha, s.f. rupes.is; Baxnm.i. b'<B,nn.
penal, adj. poeni.IÍa,e; poena- pentateoco, s.m. Pcntateuchus, ictus,us.
ponhasco, s.m. saxum.i; ru- percutir, v.t. percatere.
rius»a r
um. pfs.is. i ; Pentateuchum.i.
pentatlo, s.m. pentathlnm.í. perda, s.f. pernicivs.ei; exi-
penalidade, s.f, poeuac\arum. penhascoso, adj. scopulosus i,
ponte, s.m. pecten.ínis; crina- tium.ii; interitus.ua; .dam-
penalizado, pari, c aclj. solli- 11 m.

citns,a,um ; maestiis.n.um Ie,is. num.i aiuissio.on is.


:
penhor, s.m. pignus.oris:
trialia.e. (fig.)
pontear, v.t. pectere, depoe* perdSo, B.m. venía,ao. // Pe-
praes.dís.
penalizar, v.t. angere, crucia- penhora, s.f. manus injectío. fere. // V.p (
compre se. ço perdão: quaesof obsecro
ria aollicitare. penhorado, adj. pigneratuB,a, pentecostes, s.m. penteco-itc, te 1

um. es. perder, v.t. perdere, pessnm-


penar, v.i. cruciar», excrucia-
rl, penhorar, v.t. capere, oceu- penteeiro, s.m. pectmarins.ii. darc; corrumpero, infesta-
penates, part;. penugem, s.f. pluma, ae; lana, ra; amittere, privari, apo-
s. ui.pl, Penates.uni
ponínsnla, s.f paenínsula.ae. ae; lanugo.inis, liari, deperderc. // V.i>. 3e
ou ium. penugento, adj. lanuglnoaus,
pendão, s.m. aignum.l; vexil-
penltôncia, s.f. paeoitentia, ou se ipsnm perd** v, <% se
ae. a, um. overtere ; deerrare.
lum.i.
penitente, adj. e s.m. paeni- ponujar, v.i. pubeseere. perdição, s.f. perdítio.^aiB.
pendente, dependens.en-
adj. tcns.cntis. penúltinio, adj. paenultimus,
tis; pcndens.mtis propcn- perdido, part, e adj. perdttus,
;

penoso, adj. difílcilis.e; ar- a, um.


dens,entis ; primissus,&,um. a. um; dispcrditus.a.um
dtinR.a.um ; operosus,a,um penúria, s.f. pomirfa.ae.
pender, v.i. pendere; incli- poonagoin, s.f. pedittttus,us. corraiitus.a.um amitísus.a,
;

nar), proclinari. acorbus.a.um ; inolestas a, ( um ; crrans.antls.


um; tristis,e. peonia. a.f. paeonia.ao.
pendurar, v.t. nuspendere. pepinal, s.m. cucumorarium,ii. perdiz, s.í. perdix.icis.
pensamento, s.m. cogitatio, perdoar, v.i. ignoscere, ve-
penedia, s.f. saxea mole*. pepino, a.rn. cucumis.ería;
onis; mens.entis; sensa,
penodo, s.m. saxum.i; rupes, cuciiima.is. niam dare. // V,t. ignos-
orum aententia.ae.
;
cere. dnnare.
is.
pensão, 8.Í. annuuin.i,
pequenez, a.f. parvilas.atía;
peneira, s.f. cribruin.i; incor- exiguitaa,atis; brevitas, perduraçSo, s.f. diuturnitaB,
pensar, v.t. e i. cogítaro;
niculuiu,!. atis. atis; iongítudo.ini.s.
prapsentire, praevidero
peneirar, v.t. cernoro, incer- pequeno, adj. parvua,a,um; perdurar, v.i. pi-rdurare, edu-
meditar!, considerara; ra-
nere, subcernere. tiocinari; arbilrari, existi* minutus,a,um; exignus.a, rare, peraeverare.
peneireiro, s.m. cribrarius.ii. maré, putare. // V.t. cura- um; puaUIus.a.um. perdurável, adj. diuturnua.a,
penetração, s.f. ÍrruptÍo,onig; re.
pêra, s.f. pirum.i. um; iougus.a.um ; sempitor-
acie8,ci ; acuuien.inia. pênsil, adj. penBilis.e. peralta, B.m. homo venustior. nus.a.ani.
PEB — 242 — PER
PER — —
perfume, odor.oris; aro*
243 PER
perecedouro, adj- flnxue.a, B-in.
ma.atis. períptero, adj. peripteros.on perôneo ou peronen, s.m. au-
um; caducus.a.um íragi- ;

perfumista, s.m. unguenta- perissologia, a.f. perissologia, ra, ae.


lis.e
perire, doperíre. rins.ii. ac peroração, a.f. peroratio.onia;
perecer, v.i.
perfunctório, adj. perfuncto- peristilo, a.m. pcrvstilum.i; conclusio.onis ; epilogus.i.
peregrinação, a.í. peregrina*
rius.a.iiui. porticus.us. perorar, v.i. perorare.
tio, onis. perfuração, a.f. perforatio, perito, adj. p<;ritus,a,um. perpassar, v.i. praeterire.
poregrinador, B.m, peregrina- onis. peritoneu, a.m. perítonnenm.i. perpendicular, adj. directuB.a,
tor.oris. perfurar, v.t. perforare, per- perjurar, v.t. violare, rumpe- um.
peregrinar, v.i. peregrinar*, tfircbrare. tp. // V.i. perjurare, pejo* perpetração, a.f. perpotratio,
peregrino, adj. peregrlnus.a, pergaininheiro, s.m. membra- raro. onis.
nariiis.ii. perjúrio, B.m. perjurium.ii. perpetrar, v.t. patrare, perpe-
um. trare.
pereira, s f. pirua.i. pergaminho, s.m. membrana, perjuro, adj. pcrjums.a.um.
membrnnula.ae. perlustrar, v.t. perluatrare. perpétua, s.f. holicbryBoa.i;
ae;
peremptório, adj. firmiasimus, pergunta, s.f. interrogatio, permanecer, v.i. nmnere. re- helichryanB.i.
a.ura; invictua.a.um; cer- perpetuação, continuado,
onis percontatio.onis.
;
munere, rpsistere; perma- a.f.
tus.a.uin. iuterrogare, stare. onis ; propagatio.onia.
perguntar, v.t. nerc;,
perene, adj. perennia.e; per- perpetuar, v.t. perpe tuare,
percontari, aciscitari. permanência, s.f. constantia,
petuus,a,uni ; cuntlnuua.a, propagare. // V.p. perma-
perícia, a.f. V. habilidade, ao; contínua tio, onis.
um. permanente, adj. stabilis.c; nore.
periclitante, adj. periclitaus,
perfiecre. perpetuidade, a.f. perpetuitaa,
perfazer, v.t. antia. perpetuus.a.um constans,
;
atiB; perennitaa.atia; aeter-
perfeição, a.f. perfectio.onis periclitar, v.i. periclitari. antia firmus,a,um.
;
nitaa.atís.
absolutio.onis; virtua.tia; poriferia, a.f. peripheria.ae ; permeável, adj, penetrabilia, perpetuo, adj. perpe tuus.a.um ;
lans.dis. drculuSfi. e; perviu8,a,um. perennia.e ; aeternua,a,u—
perifrase, a.f. circuitio.onis; permissão, g.í. pormissio.onis
perfeito, adj. perfectus.a.um; assiduus,a,um.
circuitua.us ; circnmlocutio, permisaus.us; vcnia.ae.
abaolutus.a.um ; summuB.a, perplexidade, s.f. dnbitatio,
permitir, v.t. permittere, con*
um; optimus, a, um cumu* ;
onis.
perigar, v.i. periclitar!, onis inópia, ae.
latus.a.um. cedere, sIn ore, ;

perigo, a.m. periculum,!. permuta ou permutação, s.f.


perplexo, adj. inopa.opís.
perfídia, a.f. pcrfidia.ae. periculosus.a,
perigoso, adj. permutatio.onis ; mntatio, perquirição, a.f. inquíBitio,
pérfido, adj. pcrfidus.a.um um; gravís.e; lubricus.a, onis. onis; investígatio.onis; In-
inf idus.a.um ; insidiosuB.a,
um. permutar, dagatio.onia.
um. perímetro, s.m. circuitus.ua;
v.t. permutare,
commntare, perscrutação, s.f. perscruta*
perfil, a.m. faciei alterum circnlus,!. perna, a.f. crus.ris. tio, onis.
iatus. periodicidade, a.f. reversío, pernear, v.i. tripudiare, ex- perscrutador, s.m. perBcruta-
perfilbar, v.t. aequi, consecta- onis; circuitus.ua; conver- suJtare. tor.oris.
ri, íavere. sio,onis. pernicioso, adj. perniciosus.a,
periódico, adj. status, a, uni. perscrutar, v.t. perscrutar!,
perfumado, part. e adj. odo- um; cxitioaus.a.um; pesti-
ratus,a,um unetUB.a.um
;
período, s.m. spatinm.ii; pe- lpns.entis. perseguição, s.f. voxatio,onia
f ragrans.antÍB ; suavis.e. rÍodua,i; circuitus.ua; cur- pernil, B.m. acro.onis; acroco- insectatio.onis.
aus.us. lium.ii. perseguidor, adj. e s.m. vexa*
porfumador, B.m. Buffitor.oria.
peripatético, adj. peripate- pernoitar, tor.oris insectator.oris.
v.i. pernoctare, ja* ;

perfumar, v.t. odorarc; unge* ticus.i.nm. perseguir,


cere. v.t. vexare, inaeo-
re; suffire. périplo, s.m. periplus.i. tari; (fig.) urgere; inae-
pérola, a.f. margarita.ae.
perfumaria, B-f. uiyrupolium, pe ri pneumonia, s.f. peripneu- qui, sequi, peracqui.
ii; ungentaria.orum. monio.ac. perolifero, adj. margaritifer, perseverança, a.f. peraeveran-
fera.fcru m. tia.ae.
— 244 — PES PES — 245 — PIL
PER
pescar, v.t. e i. piscari; (fig.) pOtrÔleo, s.m. oleum vivum,
perseverante, adj. perseverana perturbação, s f. perturbatio, oncupari. petulância, a.f. petulantia.ae;
anti»; conBtaus.antis; obs- onis; turbatio.onia; tumul-
pescoço, a.m. col]um,i. procaci tas, atis.
tinatns,a,um. tua, na.
pêso, s.m. pondus.eris; gra- petulante, adj. petulans.antis;
perseverar, v.i, perseverare, perturbado, part. e adj. tur-
vitas, atis; pondo (indecl.). procax.acis.
pr.rmauere, pcrstare. nian«- bai hh, a. mu; inquielns.a.um;
pertui batus.a.um. pespegar, v.t. iropingoro. pevide, s.f. granum.i; pitníta,
re.
perturbador, a.iu. e adj. tur- pesquisa, s.f. inquisitio.onis ae.
persicária, s.f. pcraicaria.ee.
persistência, B.f. perseveran- bator.oris ;
torbuleutus.a, invi'stÍgatio,onis; indagado, pez, a.m. píx,cis.
tia.ac; oonstuntia.ao. Um, onis; Bcrutatio.onia; per- pia, s.f. alvens.i.
persistente, adj, pe rtinax.acis. Bcrutatio.onis. piado, s.m. pipat*JB,ua.
perturbar, v.t. perturbaro,
persistir, v.i. peraiatArè, per- pesquisador, a.m. inquiaitor, piar, v.i. pípire.
turbam, conturbai; con- picador, adj. pungenB,entÍB.
«tare, perseverara, perina* oria.
fundere, coinniovere. // picadura, punctus,ua;
nrre. pesquisar, pervestigare,
v.t. a.f,
V.p. pertnrbari, turbari.
personagem, b. 2 gên. porso- perserntari. punctiim.i; foramen,ínia.
peru, a.m. gailus Indicus.
na.ae. pêssego, a.m. persicum.i. picanço, s.m. picua.i.
perversão, s.f. perversitaa.
personalidade, s.f. natura.ae; atia; dt>pravatio,onis; cor- possegnelro, B.m. pérsica ar- picante, adj. pungens.cntia;
ingenutm.ii, ruptio.onis. bor. accr,cris,cre ; asper,era,
péssimo, adj, pessimus,a uin. erum.
perspectiva, s.f. prospectas, perversidade, s.f. pravitas, r

pessoa, s f . homo,inia; corpua, picão, s.m, dolabra.ae.


as, BC^nographia.ae. atis; iiuprobitas.alis.
perspicaz, adj. perspicax.acia oria; caput.itis; (gram.) picar, v.t. pungore, compun*
perverso, adj. pervoraus.a, gere, pranstringere; offen-
aculuft.a.um; sa^ax.acis. persona.ae.
um; pravus,a,um; impro- dere, veJIicaro, laedere,
perspicuidade, s.f. perspicui- pessoal, adj. ípBc,a,um; pro-
bus.a.um depravatua.a.xint.
;
mordere; concidere, conse-
tah.attô. prius a»uin ; privatus.a.nm
t

persplcuo, adj. perspícuus.a, perverter, v.t. pervertere, de* (gram.) personalis,o. care.
mu. pravare, corrumporo. pestana, a.f. cilinm.ii, picareta, a.f. dolabra.ae.
persuadir, v.t. perauadere. // pervlnca, a.f. vincapervinca, pestanejar, v.i. nictari, palpe- piçarra, s.f. glarca.ac.
V.p. sibi persuadi-rc. ffcB> brare, connivere. píceo, adj. piceus.a.um.
persuasão, s.f. persuasio.onla. pervio, adj. pcrvÍUB,a,um. pestanejo, a.m. palpcbratio, pichei, s.m. oenophoruin.i,
pesadelo, s.iu. incubus.i. onis. pico, s.m. acutnm cacumon;
pertença, s.f. accnssio.onis;
appi-ndix.icia. pesado, adj. gravis.e; ponde- peste, s f. pestilentta.ae; pea- summua vertox; aculeua.i.
ro» us,a,um. tis,ÍB. piedade, a.f. pietas.atia.
pertencente, adj. propriua.a,
pesador, s.ia. pensor,orÍa. pestífero, adj. pestifer.fera, piedoso, adj. pius.a.um; reli-
um; pertinens.entis; alti- furum.
nens.pntis. põsame, i.m. ou pêsames, giosns.B.uru ; devotcs.a.um.
pestilência, s.f. peatilentia.np. piérides, s.f.pl. Pierides.um.
pertencer, v.i. alicujus esse; s. ui.pl. consolai io.onis.
pestilento, adj. pcstilena.en- pífano, sjn. gíngriDa.ae,
pertinere (ad). posar, v.t. appendere,e i. tis. pigmeu, s.m. Pygmaeus.i.
pertinácia, s.f. pertinacia,ao. prnsare. ponderaro, exami- pétala, s.f. íollluin.li. pilador, s.m. pistor.oris.
pertinaz, adj. pertinax.acÍB. uare, pensitare; paenitere. petição, s.f. postulatio.onís; pilão, a.m. pilum,!.
pertinente, adj. pertinena.en- // S.m. dolor.oria. libollns.i. pilar, v.t. pilo tundere, con-
tis. pesaroso, adj. macstus.a.um petitório, adj. petftorius.a.um. tundere, terpro. // S.m, pi-
maerens,en tia dolens.en* petrecnar, v.t. instruere. or-
perto, adv. prope, propter, ;
la, ae.
tia; triatis.o.
jaxla, in propinquo, non nare; munire, communlre, pilastra, a.f. paratttas.adoa;
procul. // Perto de: loc. pesca, a.f. piscatus.us; prae praemunire, emunire. parastates.ae.
prep. prupe (ac.í. propler d a, ac. pétreo, adj. saxe.ua, a.um; la- pilha, s.f. atrues lB; acervus,
(

(ac), justa (ac), ad <ac), pescador, s.m. piacator.oria pidous,a,um. I i; oumulua.i.


•ecundmu (ac.). piscaríua.ii.
PIL — 246 — PIR PIS — 247 — PLE
pilhagem, e.f. direptio.onia; pintassilgo, e.m. carduelis.ia;
pisada, s.f. pistura.ae. planeta, s.m. atella vaga; si-
populntio.onig expila tio, acanthylIÍB.idiB acanthia,
; ;
pisadura, s f. suggillatio.onis duB.eris.
onis ; 6poliatio,ODÍs, idis.
víbex.icÍB. plangente, adj. queribundua,
pilhar, v.t. diripere, compi- pinto, bdi. pullus.I.
lare.
pisar, cxculcare, protere*
v.t. a.um ;lamentabilia.e.
pintor, s.m. pictor.oria; colo- ro, proculcare, calcare; sug- planície, s.f. aequor.oria; pla-
piloro, san. pylorus.i. rator.oris. gillare, cuntundere; pinse- nities ei campua.i.
pilotar, v.t. gubernare, mode- pintura, .-..(. infectIo,unÍ8; re, pinsare.
( ;

regera, plano, adj. planus.a.um; ae-


rari, pictura.ae; imago, inis. piscadela, s.f. nictatio.onis quus.a.um. // S.m. pia*
pilôto, s.m. gubornator.oris; pio, adj. pius.a.iim ; devotus, nlctua.us. num.i; planitiea.ei; propo-
nauarchue.i. a, um. piscar, v.t. nictari, connive- situm.i; ordo.inis; forma,
pilritetro,s.m. cornus.i. piolhento, pediculosue.a,
adj. re; palpebrare; nictare. ae; institutum.i.
pilrito,B.m. cornum.i, um. piscatório, adj. pIscatoriuB.a, planta, s.f. planta, ae; hcrva,
pílula, pilula.ac;
s.f. pastil- piôlho, B.m. pediculus.i ; pe- um. ae; solum.i; forma.ae.
lUB.i; globulUB.i. dis.ia. piscina, s.f. piscina, ae. plantação, s.f. satio.onia;
pimenta, s.f. piper.cris. pioneiro, s.m. fossor.oris. piscoso, adj. piacoBus.a.um. satus.us ;
consitura.ae
pimentão, s.m. capsimu,!!. pior, adj, pejor.ua ; dcterior, piso, s.m. ingreasus.us ; in- plantatio.onia.
pimenteira, B.f. piperie arbor. ua. cessus.us. plantador, s.m. sator.oria;
pimento, soo. piporitis.Idia. pipa, B.f. cadua.i; dolíum.ii. plsoagem, cultor.oris; consitor.oris.
s-f. ou pisoamento,
pimpinela, 6.f. poterium ou piparote, s.m. talitruin.i. s.m. politio.onia. plantar, v.t. serere, ponere,
poteríon.ii. pipiar, pipilar ou pipitar, v.l. pisoeiro, s.m. fullo.onis. deponere, demittere, depri-
pimpolho, s.m. pampinus.i. pipilare, pipiro, pipare. pista, B.f. vestigium.ii ; currl- mere.
pináculo, s.m. fastigium,ii. pipo, s.m. doliolum.i; cadus.i. culum ( i; gyrue,i. plástica, s.f. plastice.es.
pinça, a.f. fórceps, clpis. pique, s.m. hasta.ae; lancea, pist&o, plástico, adj, plosticua.a.um;
B.m. fundulus.i.
pincel, s.m. penicillus ou pe- ae; hastile.is. mollis.e.
pitagórico, adj. PythagoreuB,
nicillum.i, pira, s.f. rogus,i; pyra.ae; plastrão, s.m. pectorale.is.
a.um ; Pythagorius.a.uni.
pindárico, adj. pindaricus.a, buatum.i. pltança, plataforma, s.f. Btratum.i;
s.f. diarinm,ii; diá-
um. pirâmide, s.f. pyrarais.idis. ria, omm. snbdiale,ia.
píneo, adj. pineus.a.um. pirata, s.m. pirnta,ae; prae- pítia, s.f. Pythia.ae. plátano, s.m. platanus.i.
pinga, s.f. V. góta. do.onia. pffctco, adj. Pythicua.a.um plateia, s.f. cavca media,
pingar, v.t. e i. Btillare. pirataria, e.f. piratica.ae. Pythius.a.uin, platibanda, s.f. curaa.ae;
pingo, fl.m. V. gota; stiria.r.e. pires, s.m. scutella.ae. pitonisa, aroa.ae ; porca.ae.
s.f. pythonissa.ae
pingue, adj. pinguis.e. pirilampo, s.m. laiupyrÍB.ldis. platina, B.f. alutia,ae.
pitnlta, s.f. pituita,ae; mucua,
pirite, s.f. pyrites,ae. platónico, adj. PlatonicuB.a,
pinha, a.f. pines nux. i.
piromancia, a.f. pyromantia, pítuitoso, adj.
um.
pinhal, s.m. pinetum.i. pituitosus.a,
ae. xim. plausível, adj. plausibilis.e;
pinheiro, B.m. pinus,us ou 1.
pirraça, s.f. nequitia.ae. placa, a.f. lamina.ne. probabilis.e idoneus,a,um.
;

pinffero, adj. pinifer.fera.fe- pírrica, s.f. pyrrhica.ae; pyr- plebe, s.f. plebs.biB; plebea,
rum. plácido, adj. placidus,a,um
rhiche,es. bei; plebecula,ae.
pintalgar, variare, pirríquio, a.m. pyrrhichius.H. quietus.a.um.
v.t. varie- plebeidade, s.f. Plebitas.atis.
ga ro. pirueta, B.f. gyrus.i; turbo, plaga, s.f. plaga.ae; ora.ae; plebeu, adj. plebeus.a.um. //
pintar, pingere, colorare;
v.t. inis; vertigo.inia versatio, tractuB.ua.
;
S.m. plebeíus.ii.
depingere, imitarí, eífinge- onis. plagiário, s.m. plagiariua.ii.
plebiscito, a.m. plebiacitnm.i.
re. plruetar, v.i. ciroumagi, bb plágio, s.m. furtum,Í.
pintarroxo, s.m. linaria.ae- plectro, a.m. pleetrum,i; pac
círcumagere.
plaina, s.f runcina.ae. ten.inia.
PLE — 248 — POL POL — 249 — POP
plêiades, s.f.pl. Pleiadca.um. podar, v.i. e i. amputarp. pu- poleiro, a m. Bodite.is; cubile, pomífero. adj. pomifer.era,
pleiteante, s.m. litigator.orÍB. tare, expurare, deputare. Js; tabulalum.i; prrtica.ae. erum.
pleitear, v.i. litígare. poder, posse, valero; mihi
v.i. polémica, s.f. contontio.onis. pomo, a.m. pomnm.i.
plenilúnio, a.m. plenilunium, licet. // S.m. potosras.alis; polémico, adj. bellatoriua.a, Po moa a, np. Pomona.ae.
U. facultas, atia ; copia,ae; li- um ; coDCcrtatornis.a.um. pompa, a.f, pompa.ap; appara-
ceu tia, oe; nuctoritas.atia.
plenitude, B.f. plcnitudo.iuis. pólen, B.m. pulvis.ería. tua.ua.
poderoso, adj. potena, cotia;
pleno, ndj. plenns.a.nin.
cf ficas.acís; praestanB.an-
polidez, a.f. crbanitaa.atia; pomposo, adj. niagnificnB.a,
pleurítico, adj. plcuriticus.a, Us. // S.m.pl. poLenlca,um; comitas.atís. um; Bplendidus.a.uni; lau-
um, polido, part. e adj. polUus.a, tua, a, um.
praepotpntos.um.
plinto, s.m, plinthtis,i; plin- podre, adj. putridus.a.um: um; expoiÍtu8,a,nm ; numa- ponderação, B.f, ponderatio,
thia.idís.
pntrpfactu8,a um; putris.e. nus, a, um ; excuHua.a.nm. onis.
p

pluma, s.f. plnma.no; penna, podridão, s.f. putrGdo,inia; poligamia, a.f. polygamia.ae. ponderar, ponderaro, pen-
v.t.

corruptio.onis tabea.ia. poligonal, adj. poiygoninB.a. der?, exaininare, pensare.


;

plumagem, a.f. pcnao.arum poeira, B.f. pulvis.eris; pui- um. ponta, s.f. acurnen.inis.
pluxuap.aruin. viaculus.i. polígono, s.m. poljgonum.i. pontapé, a.m. Ictus pedia;
plumbagina, s.f. pluinbago, poeirento, adj. pulv^ruk-ntua, pólipo, a.m. polypua.i. calx.cis.
inis.
a, um. polipódio, s.m. polypodion.ii. ponte, a.f. pons.tis.
plúmbeo, adj. plumhous>a,um. poejo, s.m. pulojuiii.i. poliposo, adj. polyposua.a.um. pontiagudo, adj. acutus.a.uin
plural, adj. pluralia.e. poema, s.m. carmen.inia; poe- poliptoto, mucronatu8,a,uin.
a.m. polyptoton.i.
pneumático, adj. pneumatlcus; ma, atia. pontificado, a.m. pontifkatus,
polir, v.t. expolire, polire,
a, um ;
spíritualis.e. poemeto, s.m. poematium.ii. mare, perpolirc.
li-
us.
pnenmônico, adj. pneumo- poente, s.m. V. ocidente. pontifical, adj. pontificalis.c;
polissflabo, adj. polysyllabua,
nicus,a,um. poosia, s.f. poesia, is; poética, pontificius.a.um.
a,nm. // Sju. polyaylla-
pó, s.m. pulvÍB.ería. ae; vprsus,uum; poemata, bnm,i. pontifico, s.m. pontifex.ficis
pobre, adj. pauper.f-ris; inopa, orrim. Bacerdoa,otis.
p?eta, s.m. poeta, ae; vatea.ta. político, adj. politicuf*,a,um;
opia; ngí-DB.entis; niiser pontifício, adj. pontifichia.a,
civilis.e; pnblicus,a,um,
pra.ornm, e ética, a.f. poética, ae; poe- um.
pólo, s.m. polua,!; vertex,ÍcÍB;
pobreza. s.f, paupertas.atia; tice.ea. pontilhão, B.m. ponticulus.i.
cardo, inis.
Ínopia.ae; egpatus,]; egea- puético, adj. poetÍcu8,a,um. ponto, a.m. punctum.i; para,
tas.ntía.
polpa, s.f, pulpa.ao; mcdulla,
poetisa s.f. poetria.ae. tis : locua.i.
ae.
poça, a.f. )ac<ina,ap; alluviea, pois couj. nam, namque, poltrona, pontuação, s.f. distínetio.onia.
pnim, otonim, cnimvero, a.f. cathedra,ae.
poluição, pontual, adj. diligens.eutis;
quiope, utpottr; ergo, Ha* a.f. pollutio.onia.
poção, s.f. potio.onia. aeduhis.i.
que, quaro (posp.). poluir, v.t. pollnere.
poceiro, s.m. putearíua.ii. pontualidade, s.f. dilígentia,
polainaã, s.f.pl. pero.onia; polvilho, a.m. pulvis.oria,
pocilga, s.f. hara.ae; suile.is. ae; aedulitas.atia.
ocrca.ae. polvo, a.m. polypua.i.
•MÇo, s.m. pnteua.i. pontuar, v.t. interpungere,
poldro, s.m. oquulns.i; eeu- pomada, a.f. capíllare.ia; diatiuguere.
poda, s f . amputatio.onifi ; pu* alimma.atis.
leus.í. popa, s.f. puppiB.iB.
tatio.onis.
polé, s.f. trochlea.ae; orbica- pomar, a.m. pomariura.ii. população, a.f. popuIa\Ío,onia.
podador, a.m. putator.oris; Ins.i. pomba, s.f. columba.ae.
írondator.oria. popular, adj. popularis.e; vul-
polegada, s.f, digituB.i; pol- pombal, s.m. colnmbarium,ii. gar is, e.
podadura, s.f. V. poda. lex.icis. pombo, a.m. columba.ae. popularizar, v.t. pervulgare,
podagra, s.f. podaj.-ra.ae. polegar, B.m. pollex.icis. pomes, a.m. puniex.icia. vulgaro. // V.p. pervulgari.
POB — 250 — POS POS — 251 — PRE
por, prep, per (se);
abl. foris.is (de quarto); fores, possibilidade, a.f. facultas, prado, a.m. pratum.1.
sem prep. pro. // DoBig- iurn. atis; copía.ae; poteatas, praga, a.f. calamitaa,atia;
nando o agente da passiva: porta-bandeira, a.m. signifer, alis. peatis.is; tabea.is; malum,
a ou ab (com nomes de feri; aquilifer.ferl; vexilla- possível, adj. qui (quão, i ; imprecatio,onis.
pessoas) ; abl. sem prep. rins.ii- quod) fJeri potest; íacilia pragana, ariata.ae.
a.f.
(com nomes de coisas), factu. praia, s.f. iitus.oris; ora.ae.
portador, s.m.
geatator.oria.
possuidor, s.m. pofisessor.oria; prancha, s.f. axis.ia.
pôr, v.t. ponere, collocare, portagem, portarium.il.
s,f.
portal, B.m. janua,ae. dominua.i. prancheta, a.f. tabella.ae; as-
statnere, constituere; ac-
possuir, v.t. habere, tenore; sula.ae ; astula.ae.
commodaro, aptare. // V.p. portanto, conj. ergo, ítaque,
possidere, potiri.
se collocare, imponi; occi- igitur (posp.), qnare. prantear, v.t. lugere, deflere,
posto, e.m. palus,i. deplorare, miaerari, illacri-
dero (o Sol). portar-se, v.p, se gerere, age*
posteridade, s.f etirps.pis mare, lacrimare, ingeraere,
porão, s.m. caverna, ae. re, facere. .

posteritas.atiB ; progénies, flere.


porção, s.í. portio.oniB; para, porte, s.m. vcotura.ae; vectio,
ei. pranto,
tis. onis; íncessua.us. s.m. lacrimae.arum
posterior, adj.
posterior.ius. fletus.us; ploratua.uB.
porcaria, s.f. sordes.ium; ilu- porteira, b.Í janitrbc.cis; oa-
posterioridade, s.f. res poste- praslo, s.m. prasiu8,ii.
víea,ei. tiaria.ae.
rior. prata, s.f. argentum.i,
porcelana, s.f. porcellana,ae. porteiro, s.m. Janltor.orÍB;
postiço, adj. falsus,a,um, prateleira,
porcino, adj. auillua.a.um, ostiarÍus,ii. s.f. tabulatnm.i;
postigo, s.m. portula.ae;' fori- tabula.ae ; lociilamentuin,!.
porco, s.m. sus.suis; porcus.i. pórtico, s.m. porticus.us; am-
cula.ae.
bulatio.onis. pratense, adj. pratenaia.e.
porco-espinho, s.m. hyatríx, põsto, s.m. Iocus,i; statio,
portinhola, s.f. ostium vehi- prática, s.f. usus,us; exercita-
icis. onís ; praesidium.ii. tio.onis;
culi. usurpalio,onÍB;
porém, conj. antem (posp.) postulação, s.f. poBtulatio,
pôrto, s.m. portuB.ua; empo- consuetuâo.inis.
coternm, sed, tamen, atta- riuin.ii.
onis.
praticar, v.t. exercere, usur-
imm. postular, v.t. postulare, anibi-
Portugal, Geogr. Tmsitnnia.ae. pare; facere, efficere.
porfia, contentlo.onis; re, petere, rogare.
b.Í. português, adj. Lusitanus.a, prático, adj. actuosus.a.um.
ccrtamen.inis. nm. // S.m. pi- Lusitani, póstumo, adj. postumus,a,um. // S.m. nau peritas,
porfiador, adj. pRrtinax.acis orum. postura, s.f. statns.us; habi- prato, a.m. patina.ae; catinuo,
contentiosus.a.um. porventura, adv. foraitam, for- tus.ua. i; catillus.i; cibns.i.
porfiar, v.i. contendere, cer- tasse, forsan. potável, adj. poculentus.a, praxe, s.f. V. prática,
taro. posição, s.f. positío,onis; po- nm; potulentus.a.um. prazenteiro, adj. hilaris.e;
pórfiro, s.m. porpliyritea.ae. situs.ns; sitns.i. pote, e.m. vas.vasis; olln.ae; laetus.a.um ; f estivaa.a.um
pormenor, a.ni. pars.tis. positivo, adj. certus.a.um; matella,ae. lepidus,a,um.
(gram.) positivus.a.nm. potência, s.f. potentia.ae; prazer, s.m. delectatio.onia:
pormenorizar, v.t. ennmerare, via.vis; potestas.atifl. voluptas.atía ; gaudium, íi
percenaero. pospor, v.t. postponere.
potente, adj. potena.entia. dulcedo,inJs.
poro, B.m. spirarnentum,!. pospositivo, adj. postpositi- potro, s.m. V. poldro, prazo, s.m. intervalluin,!; di-
poroso, adj. puiuicosus,a,um vus.a.um. pouco, adj. parvus.a.um.
possante, adj. validus.a.um;
// latio,onis; mora,ae; prola-
8pongio8ua,a,um. Adv. parum. tio.onis.
porquanto, conj, qnoniam, valens.entis fortis.e. poupa, preâmbulo, s.m. prooemium,IÍ;
;
s.f. upupa.ae; epopa,
quando, com, quandoqui- posse, s.f. poBsessio.onia; (pl.) opta. praef scio.onis ;
principium,
dem. bona.orum. poupar, v.t. parcere. ii.
porqne, quia (indecl.),
conj. possessão, s.f. posBcssio.onia. pouquidade, s.f. paucitas.atis. prear, v.i. praedarl.
qnoniam, quod, eo quod, possessivo, adj. possessívua.a, povo, s.m. populus,!; gena, prebenda, a.f. praebenda.ae;
proterea quod. um. tis; natio.onia; cíves.um. bencficium.ii.
porta, b.Í. porto, ae (de cida- possessório, adj, poasefisorius, povoação, a.f. vicua.i; pagus, prôboste, B.m. praepositug.i;
de); ostiom.ii (de casa); a.um. i; oppidulum.i. praefectus,i.
PRE — 252 — PRE PRE — 253 — PRE
precário, adj. precoxhis.a.um. preconceito, s.m. praejudica- prefixar, v.t. praefiníre. preludiar, v.t. e i. proludore,
precaução, i. cantio.onis; ta opínio; opinio.onis, prefixo, s.m. (gram.) praever pr&e) mirre,
provisio.onis cura, Re. precursor, adj. e B.m. prae-
;
biuut.ii. prelúdio, s.m. praelusio.onia;
prece, s.f. prpcrti.urn; prcca- OU rsor.oria. prega, s.f. ruga.ae. pruliiBui.onia ; prooeiuiuiu.ii.
tio.oais ; rogatio.on ta. predatório, adj. pr&cdatorius, pregação, n.f. praedk'a1io.ouÍ8. preuia;uro, adj. m.iuaturua.a,
precedente, adj. antocedens, a, um.
entis; auperior.ius; prior,
pregador, s.m. praedicator, um ; praeuiaturus.a.uui.
predecessor, a.m. deeessor,
ius,
premeditação, a.f. pracmedi-
oris; (pi.) majores, um. pregão, s.m. proclaiuatio,
preceder, v.t. prneerdero, an- taUu,uni&.
predestinação, s.f. praedoati- ouis denuntiaiio,unÍs.
tocedere, praHCurrere. ; premeditar, v.t- praeiuuditari,
natío.onis.
preceito, s.m. praeceptum,!; pregar, v.t. íigere, defigere, prancugitare.
predestinar, v.t. praedestina- inítgure; praedicare, evan-
praeceptio.onis praescrip- premiar, v.t. praemium dare,
;
re. geliza re.
tnni,i.
predição, a.f. prardictio.onia; nuiiuner&ro.
preceituar, v.t. prancipere. prego, b.ui. clavus.i. premio, s.m, praeiniuiu.ii;
divina fo.onis; vatkinatio,
preceptor, s.m. praecepfor, pregoeiro, a. tu. prseCo.ouis. pi etunn.ii ; mercea.edia.
ou is.
oria. preguear, corrugar*;.
predileção, s.f. sttidinm.ii;
v.t. premissa, s.f. suiuptuj.unis.
precioso, adj. pretÍosns,a,am;
amor, o ris. preguiça, a.f. pigritia.aci; piumuuir, v.i. praeuiuiure,
carus,a,um ; bonus.a.uw iruvrtia.ae; segnilia,au; dusi-
optai us, a, um, pre&ileto, adj. carissimus.a. tuen. // V.p. se tueri.
d.a.tte.
precipício, s.m. prapccps.eipi- nm ; dilectas, a.um. pruuaer, v.t. eupero, corripe
preguiçai, v.i. otiari, qjiiesce- re, pretienUurc, arripurc.
tis. prédio, s.m. praediurn.ii ; fun-
re, cússare. proulie, adj. praeguaa.aatis;
precipitação, a.f. fealinatio, dus.i ; possessio.onis.
preguiçoso, adj. piger.fcra, piaegnas,tíiis; gruvio.e.
ouis ; inconsideran t ia, ae. predispor, v.t. praeparare.
gruiu; seguis.e; iners.aa; preuoçao, a.f. pracnotiu.onis.
precipita*, v.t. praecipítare predizer, v.t. praedicorc, va-
cesaator.oris; iangmdua.a, picuouie, s.m. pratnouien.inia.
(ok ou de), dejicore (de ticínari, canere, praenun- UIU.
ou ex). // (nufui.) si-
V.i. tiara.
prejudicar,
prensa, s.f. prelum.i,
v.t. noecre, incom-
dere. // Be praecipi-
V.p. preeminonto, adj. praeslana, modare, ouesse, laodere,
preuaar, v.t. premeie,
taru, se dejicere. antla; excellens.entifl. pieuunciar, v.t. praenuntiare.
violarc.
precipite, adj. praeccps.eipi- preencher, v.t. explere, reple-
prejudicial, adj. uoxins,a,um prenuncio, s.m. sigaum.i;
tia. re, complere.
detriiitt-ntosus.a.uiu; daiu- mdiuium.ii.
precípuo, adj. praecipnus.ft, preestabelecer, v.t. prapstitne-
um. re, prapíiuire.
noKii»>,a,um. preocupação, a.f. praeceptio,
precisão, s.f. subtilitas.atis; prejuízo, t* in. dfliiinuni,! de- ouis praeaiLmplio,uuia
preexistente, adj. antneedens, ; ,

brevitas.atia. trimon lum,i incoinmodum, oura.ae.


en tia ; superior, iua. ;

precisar, v.i. nocessitare. i; . aluiu, i; noxa.ae; prae-


preexistir, v.i. esse ante. preocupar, v.t. praeocciipare,
preciso, adj. necessarius,a,um; judicium.ii.
ubsolutus,a,uro definitua, prefácio, s.m. prarfatlo.onis. praecipere; oceupare. //
;
prelado, s.m. praesul.ulís; cogitare.
a.um; cerins.a.um; pressus, prefeito, s.m, pracfectua.i.
praeiatus,í.
n,um ;
Rnbtilis.a. prefeitura, s.f. praefectura.se. preparação, s.f. praeparatio,
prelecionar, v.t, praelegcre, ouis; uppaiatio.onis; con-
preço, s.m. pretium.ii. preferência, a.f. praelatio,
precoce, adj. praecox.ociB preilbaçâo, s.f, praolibatio. fectío.onis.
unis. onís.
praecoquus.a.um ; praeuia- preparado, adj. e part. prae-
preforir, v.t. antepnnere, prao- prolibar, v.t. praelibare.
turns,a,uin. parjttMs.o.nm ; npparatus.a,
ferro,- praeponero.
preconceber, v.t. praecipere prélio, s.m. proeliuiu.ii. um. // S.m. praeparatio,
animo. preferível, adj. potior.ius;
prelo, a.m. prelum,!. anis.
preconcebido, adj. praejudíea- prior,ins.
prelúcido, adj. praelucídus,a, preparar, v.t. praeparare;
tus, a, um. prefigurar, v.t. praefigurare.
um. i
.... , apparara.
— — PEE — 255 — PEO
PRE 254 PEE
preterir, v.t. praeterire, cmit- primordial, adj. primordialia,
preparativos, s.m.pl. paratns, presidente, s.m. praescs.idis tere. e; primigenus.a.um.
ub; apparatu8,ua. princcps.cipis. pretérito, s.m. (gram.) prae- primórdio, s.m, primordium.ii.
preparatório, adj. praeparato- presidir, v.t. praesidore, prae- terítum.i. principado, s.m. principatua,
rms.a.um. nsso ; rogere, moderari. pretextar, v.t. praetexerc, us.
preparo, s.m. V. preparação, pressa, a.f. featinatio.onis; cauanri. principal, adj. princípalís.e;
preponderante, a j praepo-
i .
properatio.onis. pretexto, a.m. causa.ae; ai* primus.a.um; praecipuus.a,
tens, en tis; maior.ius. prossagiar, v.t. portondere, niulatio.onis ; specics.ei. um.
preponderar, v.i. praepondc- prardicerp, pracsignificare, preto, adj. ni>-er,era,erum. príncipe, s.m. princcps.cipls
rare, praevalere. prnenuniiare. pretor, s.m. praetor.oris. rex.gls.
prepor, v.t. praeponcre. presságio, s.m. portentum,i; pretoriano, adj. praetorvna.a, principiar, v.t. incipere, fnstl-
preposição, s.f, (grein.) prae- signum.i pmen.inis; prae-
;
um. // S.m.pl. practoriani, tuere, ordiri,
positio.onís. sensio.onis. omm. princípio, s.m. príncipium.ii;
preposltlvo, adj. praepositi- pressão, s.f. prcssus.ns; prcs-
pretório, s.m. practoríum.ii. initium,ii ; primordium.ii.
vus.a.um. sio.onis ; prrssura.ao.
prevalecer, v.i. vincere. prisão, a.f. comprehcnalo.onia;
proposto, adj. praeposhua.a, pr03sentimento, s,ni. praoson- prevaricar, v.t. praevaricari. carcer.oris.
nm praefcctus.a.um.
;
sio.onis; praesagitio,onÍB; prevenir, v.t. autevenire,
prisco, adj. priscus.a.um.
prepotência, s.f. impotcntia, divinatio.onis. pracvonire, praecurrere. prisioneiro, s,m. vínctua,i;
ae ; immodcstla.ae. pressentir, v.t. praescntirc, prever, v.t. prat-videre, pro-
praesagire, divinare, oini- captivus.i captns.i.
prepúcio, s.m, praeputium,ii. videre, prospiccre.
;

nari. prisma, B.m. prisma.atis.


prerrogativa, s.f. praerogati- previdência, a.f. providentia,
va.ae. prestação, s.f. prapKtatio.onis. pristino, adj. pristinus.a.um.
ae ; pro visío, onis.
presa, s.f. praeda,ae; captu- prestar, v.i. prodesse, esse privar, v.t. privarc, spoliare,
previdente, adj. providens,
rado; ungni8,is. ntilo, proficere.
enlis; providus,a,um ; cau- nudare, denudare, exuere.
presbitério, s.in. praeabyteri- prest&vel, adj. officiosus,a,um.
tUK,a,um. // V.p. so privare.
domus; cnria,ae. presteza, s.f. agilitas.atis; proviaio.onU; privativo, adj. privativus.a,
previsão, s.f.
presbítero, s.m. praesbyter, ccli:ritas,atis. praesagitio.onis ; praesci- um ;
derogativns.a.um.
terl. prestigio, s.m. praeatiae.arum. tnm,i. privilégio, s.m. privileglam.ii;
presciência, s.f. praeacientia, presto, adj. alacer.crís.cro; prezar, v.t. aostimare, facere, pro<rmiuut,ii ; benef ícium.ii.
ac. i
; prouiptus.a.uin. putare. proa, s.f. prora.ae.
prescrever, v.t. praecipere, presumir, v.t. suspicari, exis- prima, s.f. consobrina.ae. probidade, s.f. probitas.atis;
iubere. tirnare, opinari; conjectoro. primado, a.m. primatus.us;
integritaa.atis.
prescrição, a.f. praescriptlo, presunção, s.f. auspício, onis; principatus.us.
onis praeceptum,i. opínio.onis ; praesenaio, problema, s.m. problema, atia;
; primavera, a.f. var.eris.
quaestio.onis.
presença, a.f. praesentía.ae; onis ; conjectura, ae. primaveril, adj. vernns.a.uin.
conspectus.us. pretendente, s.m. petitor.oris. probo, adj. probus.a.um; in-
primaz, s.m. primas, atia.
pretender, v.t. poscere, pos* t eger.gr a, gr um.
presentaneo, adj. praesenta- primeiro, adj. primus,a,um;
neus.a.nm. tulare, affeetare. prior.ius (do doía), procaz, adj. procax,acis.
presente, adj. praesons.entia. pretensão, s.í. postulatio.onis; primícias, s.f. pi. primitiae, proceder, v.i. procederc, nas-
// S.m. praeaens tempna; postiilatum.i; jua, júris, arum. ci (ex ou ab).
donum.i : munus.eris. pretensioso, adj. ambitiosus, primitivo, adj. primus.a.um; procedimento, s.m. institutum,
presépio, a.m. praesepe.is; a,um; arrogans.nntis puti* ; (gram. ) primitiviis.a.uni. i; vita.ae; processus.us.
prncsppiurn.ii. dus.a.ura. primo, s.m. patruelís.is; ma* procela, s.f. procella.ae.
preservar, v.t. aervare, defen* pretenso, adj. habitus,a,uin truelis.is ; consobrinus.i. processo, s.m. lls.tis; causa,
dore, prohibere, tueri. ereditus.a.uro. primogénito, adj. primogéni- ae; actio.onis; ratio.onia;
preservativo, s.m. tutauien- preterição, s.f. practcritio, tos. a. um. modus.i.
tum.l; antidotum,!. onis.
PRO — 256 — PRO PRO — —
257 PRO
proclamação, s.f. promulgado. profecia, s.f. prophetia.ae;
projetil, a.m. miseilo.ís; te- propagação, s.f. propagado,
onis ,
pronnntiaf ia.onts. praedíctuui,).
proclamar, v.t. prouuntiare, proferir, v.t. proferre, effor- lum.i. onla ; progenerntio.ou ia.
promulgarc ri*. eu.ere. projeto, b m. proposiíum.i; propagar, v.t. propagare, pro-
procônsul, procônsul,]*, professar, v.t. profitcri; do- cogitatio.onis ; consilíuni.íi.
s.ru. sominare, progenerare. //
procommlado, sau. pruconsu- oerç, iradere. prole, s.f. proles, is. V.p. propagari.
latns.us, professor, s.m. protVssor.oris; proletário, s.m. prolrtariua.ii.
propalar, v.t. propalara,
procrastinar, v.i. procrasti- maeiater.trí; doctor.oris. prolixo, adj. verbosus.a.mii
profeta, a.ic. vatrs.ia; fati- longus,a,um ; íusns a,uin. propelir, v.t, propellere.
nnre. (

dicus.l; propheta.ae. prólogo, s.m. prologua.i. proponder, v.i. inclinam, ver-


procriar, v.t, procresre, gig-
profético, adj. pròphetions.a, prolongação, gore, propendere.
ncro, generore. s.f. productio,
procurar, v.t. quaerere, quae- um vaticinius,a,um.
; onis; proiutio.onis. propensão, s.f. proclivitas,
ritare.
profetizar, v.t. prophetizare, prolongar, utis ; propcnsio.on is.
v.t. producere,
prodigalizar, v.t. cffundcrc. prophotare, vaticinar!, continnare, proferre; pro- propiciar, v.t. propitíare
profissão, a,í. profcsslo.onis
profundere. pagara // V.p. producí, propicio,
nrs.tís. adj. pr. pitiu*.a,um
prodígio, s.m. prodigiuin.li extondi. prominero.
profundar, v.t. excavare, fo- faustus.a.um favens.en-
portrutum.i. promessa, e.f. promissio.onis ;

dt*re, dcfodere. tis; utilis.e.


prodigioso, adj. prodigiosus, pruniissuin.i.
profundidade, a.f. altitudo, prometer, propínquo, adj, propinquus.a,
a, um; porttuilosus.a.um. v.t. promittere,
inlA.
Bpondoro, pollieeri- um.
pródigo, ailj. prodigus.a.um; profundo, adj. profundua.a. promiscuo, adj. proniiscuue.a, propor, v.t. proponere, efíer-
prof usua.a.um; cffusus.a, ura; altus.a.uiu; recondl- rp, prnebere.
um, um.
tus,a,um. proporção, s.f. proportio,onís;
promissão, s.f. promissio.onis.
produção, partos, us; pro-
s.f. profusão, s.f. tibrrtas.atia;
promoção, s.f. promolio.ouis; ra lio, onis; »ynimptri&,ae;
crealio.ouia ; fructus.Us. rff usío.onis prof usio.oots
;

provrctus.ua. mensura, ae; com para tus.


produtivo, adj. frucluoaus.a, progénie, s.f. progénies, ei;
promontório, us; purlio.onis; convenien-
um; fnigifer.fera.ferum. proles, is. s.m. promuntn-
rium.íi tio.ae.
progenitor, a.m. progenitor. ; língua, ae.
produto, s.m. ictas.ua; fruc- promover,
oris. v.t. promovere, pro- proposição, s.f. prnpuflilio,
tua, us.
prognóstico, s.m. conjectura, vpherc, evehore. onis; euuntiatio.nnis.
produtor, adj. e s.m, genera- ao; praescitum.i auguri- promulgação,
; s.f. promulga- propósito, s.m. propositum.i
tor.uns; creator.oris; ara- tio.onia.
uni.ii. consilium.il.
tor.oris.
programa, a.m. index.icis; li- promulgar, v.t. promulgara, proposta, s f rogatio.onis,
.
produzir, v.t. generarn, gigne- bel!us,i.
pronome, s.m. ( gram. )
condicio.on is.
re, parere, cdcro; ferre, progredir, v.i. progredi, pro- pro-
nomen.inis. propretor, s.m. propvaotor
d are. cedere.
pronominal, adj. pronomina- oris.
proeminência, s.f. prominen- progressão, s.f. progresaus,
lis.e. propriedade, s.f. doniínnim.ii
tia.ae ;
ex&tantia.ae. os; processiiB.ns; gradus,
us progressío.onís. pronto, udj. coler.eris.ere; possessío.onis ; propríotc»,
proeminente, adj. prominena, .

atís;virtus.utis.
progresso, a.m. progrnaBiia.os citus.a.um ; alacer.cris.cro
entia.
processua.us ; gradus, us. promptus.a.um. proprietário, s.m. dominus.i:
proõmio, s.m. proocmium.n. possessor, oris.
proibição, a.f. prohibitío.onis; promíncia, s.f. V. pronancía-
proeza, facinua.oria.
s.f.
interdictio.onis. çáo, próprio, adj. proprius.a.um
profanação, s.f. profanatio, proibir, v.t. prohíbere, inter- peculiaris.e ; ipse,a,um.
pronunciação, s.f. prommtia-
onis ; víolatio.onis. dicere, vetare. tío.onis; appellatio.onis. propugnar, v.t. propugnare.
profanar, v.t. profanara, vio- projotar, v.t. projieere, porri- pronunciar, v.t. appellare. propulsar, v.t, propulsar*,
lare. tomcrare. gore; cogitare, medílari, dicore. ennntiare; prouun- prorrogação, s.f. prorogatio,
profano, adj. profanus.a.um. destinar!*. tiare, efftrre, proferre. onis; prolatio.onia.
PEO — 258 — PEO PEO — 259 — PTJB
prototor, s.m. dofonsor.oria;
prorrogar, v.t. prorogare, pro- rutor.oria;
proximidade, s.f. propinqui- pular, v.i. salíre, Bubsilire.
forru, prolatarc-
patrono*,]; tas.atis; vicini Ias. atis. pulga, s.f. pnlex.icis.
prorromper, v.t. pruruncpore. custos. dia. próximo, propinquus,a,
archetypuin.I
adj. pulmão, s.m. pulmo.onís.
protótipo, s.m.
prosa, tf. oratio.onis; sermo, uni; vicinus.a.uiu; proxi* pulmonar, adj, puimoncuB.a,
e-toiuplar.aris. miis.a,mn.
onis; prosa, ao. emincntia. um.
protuberância, s.f.
prudência, 8.Í. prtidcntia.ae.
prosador, B.m. scriptor.oris, pulo, s.m, saltus.i.
ae; tubor.eria. prudente, adj. pnidens entia; pulsação,
prosápia, B.f. prosapia.ae. argiunentum,!: t s.f. pulaus,us; pui*
prova, s.f.
sapiens, entis.
proscénio, s.m. proaceniurn.u. probatio.onis; indiçium.ii
sat io.onis.
prosélito, B.m. proselytus.i. prurido, são. pruritus.us; pulsar, v.t. pulsare.
provação, a.f. probatio.onia. prurigo.inis.
prosódia, a.f. prosodia.ae. pulso, s.m. carpus.i.
provador, s.m. pracgustator, pua, s.f. mucro.onis; acu- pulular, v.i. pullularc.
prosõdioo, adj. prosudiacus.a, oris. leus.i. pulverulento, adj. pulverultn-
uiii- provar, probaro. firmaro,
v.t.
prosopopéia, s.f. prosopo- pnberdade, s.f. pubortas.atis. tus.a.um.
confiroiarc, ostendere; de* púbere, adj.
pueia,ac. puber.eris. punção, s.f. paracentcsis.is.
clararc, BiEnuui esso; gU8- pubes conte, adj. pubescena,
prosperar, v.t. prospere cede- tare, degtistare, libarc. punbada, s.f. pugnns.i.
entis.
re, procedere, florere, vi- provável, adj. probnbiIis,e. puubado, a.m. manipuluB.i;
pubescer, v.i. pubescere.
gore. proveito, s.m. commodum.i; púbis, sou. pubes, is.
pugillus.i.
prosperidade, s.f. prosperitaa, bonnm.i; utilitas.atis; fruc- punhal, a.m. pugío.onis; si-
pablicar, v.t. vulgare. pervul-
atis; felicitas, alia. tus,us. cn.ae.
gore, di vulgare; promulga-
prospero, adj. favpns.cntis proveitoso, adj. fructuoBua.a,
ra, prosoribere.
punho, s.m. pugnus.i.
secundus,a,tim; prosperus, um; utília.e; nuaestuosus, púnico, adj. Punicua.a.um
publicidade, s.f. notitia.ae.
a.uin felix.ieis. a,mn. Poonicus,a,um.
; público, adj. publicas, a,um
proeoa- provento, e.m. provpntus.ua. punidor, B.m. punitor.orís.
prosseguimento, s.m. communis,e pervuliratus,
prover, v.t. instruere, orna-
;

// S.m. punir, v.t. pnnire, punirl,


aua,u8; coutinuatio.onia. a.uin. populus.I.
re. // V.i. providerc, prós- púcaro, s.m. caatigare, vindicare.
prosseguir, v.t. pcraequi, ex- aquale.is; aqua-
picere. JíR.tH, punível, adj pnnieudus.a.um
scqni, urgcre, instare. .. .

proatitnere, provérbio, s.m. provcrbium.ii pudibundo, adj. pudibundiis, caatigandus.a.um.


prostituir, v.t.
puntura,
adagitun.ii. a, um. B.f. punctura.ae;
vulgare. // V.p. 8eao pros- providência, s.f. Providentia, punctum.i.
pudicícia, s.f. pndicitia.ae;
titucre.
ae; Deus.ci; (pl-) consili- castitas.atis. pupila, s.f. pupilla.ae; pupu-
prostituta, s.f. meretrut.icia. la.ae.
um.Ii; ratio.onis. pudico, pudicus.a.um
adj.
prostrar, v.t. abjiccre, deji- província, s.f. província, ao pupilar, adj. pupillaris.e.
prostornero. vprecnndus.a.um ; castus.a,
cere, stei-ncre. rogio.onis. um. pupilo, s.m. pupillus.i.
// V.p. se proBtcrnero, se provincial, adj. provinciallB.e. pudor, s.m. pador.oris; ve-
puré, s.m. pula, tis.
abjiccre. provinciano, s.m. provinciana, pureza, s.f. puritas.atis sin-
recundi&,ae. ;

proteçfio, a.f. tutcla.ao; pa- is. puerícia, s.f. pueritia.ae.


ceritas.atis.
trocinium.li; dcfensio.cnis. provir, v.i. oriri, nasci, pueril, adj. pucrilis.e. purgação, s.f. pargalio.onis.
proteger, v.t. tegere. proto- provisão, s.f. suppoditalio. purgar, v.t. purgare, expurga-
puerilidade, s.f. puerilitas,
gere. inunire, defendere; onis; copia.ae; commeatus, atis; f utilitas.atis.
re, perpurgare.
tutari, tueri. us. purgatório, e.m. purgatorium,
ít
provocatio, puérpera, s.f. puorpera.ae.
protérvia, a.f. protervia.ae. provocação, s.f.
pugilato, s.m. pugilatus,us. H.
protervo, adj. protervus,a,um. onis. pugillsta, s.m. pugil.ilis. purificação, s.f, purgatio,
provocador, s.m. provocator,
protestar, v.t. asseverare, ob- pugna, s.f. pugna.ae. onis purif icatio.onia.
;

teatarl, adjnrare. oria; lacessitor.oris.


provocaro, ovo-
pugnacidade, s.f. pugnacitas, purificar, v.t. purgare, puri-
protesto, s.m. assevoratio, provocar, v.t.
atis. ficar.?; lustrare, expiara. //
onis. care. íacessere. pugnar, v.t. pugnare. V.p. se purificare.
;

PUU — 260 — PUX


paro, adj- purus.a.um; merus, putativo, adj. putatÍTUB.a.nm.
a, mu; sincfirus.Q.uin ; cas- putrefato, adj. putrcíactua.a,
lus.a.um. um.
púrpnra, s.f. purpnra.ao. putrefazer, v.t. putrefacere.
purulento, adj. piiruli>ntus,a, // V.p. pulrefieri, putroa-
um. ccre.
postula, B.f. pústula, ae; pu- piltrido, adj. putrla,p.
snla.ae. puxar, v.t. traher*!, altrahere.
pustulento. adj. pustnlo8us,a, vollere. quadra, s í. V. época, qnadrfimano, adj. quadrumn-
um pusulosus.a.uiu. puxo, s.m. tonesmus.i. nus. a. um.
; quadrado, adj. qnadratiiB.a.um.
// S.m. quadratnm.i. quadrúpede, adj. e s.m. qua-
quadragenSrio. adj. quadra^o- dmpes.ppdis.
nariuB,a,mn. quádruplo, adj. quadruples.
qnadragosimal, adj. quadrage- plicis; qnadmpliia.a.um. //
simalis.p. S.m. quadrupluin.i.
qtiadragésimo, num. ord. qua- qual, pron. rei. qni.qune.quod.
droíPBimuB.l. // Pron. íntpr. qual:8, quis
quadrangular, adj. quadran- ou qui.quae.quod.
piluR.a.um. qualidado, a.f qualitas.atis
quadrante, s.m. discus,!; bo- nafnrn.ap; genus.pris: pro-
lnrium.ii. prictns.atis ; virtuB.ntis.
quadrar, v-.t. quadrare, con- qualquer, pron. indpf. qnl-
qundrare. cnmqup, qnilet, quivia.
quadratura, s.f. quadratura, quando, conj. cum. iibi, tum
ae. ou m, quando, quo tmnporo.
quadrifinio, s.m. quadrienní- // Adv, quando,
um.il. quantia, s.f. summa.ae,
quadrífído. adj. quadrifidus.a,
quantidade. B.f. summa.ae;
um.
quantitas.atiB; numerns.i.
quadriga, s.f. quadriírn.ap.
quanto, pron. inter, quantum.
quadrilátero, s m, quadrangu-
tetraironuniX
rjtiam inulti.np.a; quot. //
luin.l ;

Adv. qnantum, quam, qnan-


qnadríngp.ntóslmo, num. ord.
topere.
quadringpntpsinius.a.um.
quadrirrerae, a.f. quadrireuiia, quão, adv. qusw.
is. quaresma, s.f. quadragésima.
quadrivlo, s.m. quadrivlum.ii. an.
quadro, s.m. quadratnm.i; qaaresnia-l, adj. quadragési-
furuia.ae; inargo.inÍB. ma! ÍB,e.
; ;

QUA — 2 12 — QUE QUE — 2 3 — QTTt


quarta, s.f. quarta.ap; quarta quebrantado, part. e adj. aí- querena, a.f. carina.ae. quinhoeiro, a.iu. particeps.ci-
pars. fHclus.a.uin; fractus.a.um. querer, v.t.velle. cupere, op- pis.
quarta, s.f. quartana.ae. quebrantar-se, v.p. drbilitari, tare, dcsidcrare ; cogiiare; qiVinquagenário, adj. quinquv
quarta-feira, a.f. Mercurii frangi. conarí, niti. genariua.a.niu.
dies. quebrar, v,t. frangere, rum-
querido, adj. dilectua.a.um qftlnquagéslraa, s.f. quínqua-
qnartel, s.m. castra.oruin. p^re. effringere, elidere,
amatU8,a um, (
gesíma.an.
quarteto, a.m. tetrastichum.i. comminuere; immínuero,
infringore.
querubim, s.m. cherub (ín* qiiinquagésimo, num. ord.
quarto, num. ord. quartus.a, queda, decl. no pl, cberubim). quinquagesimus.a.ura.
s.f. casus,us; ipsus, .
;

um. // S.m. cubiculum.i; questão, quaestio.onis;


a.f.
us; ruina,ae; labes.is. quinquenal, adj. quinquonna-
quarta pars. res.rei; argumentum,:"i; pro*
queijaria, a.f. easeale.is. lis.e; quinquennis.e.
quase, adv. fere, ferme, pro- positum.i.
queijo, s.m. caseus,!. quinquenni-
po, paene, quasi, propcnio- questiúncula, s.f. quaestiun- quinquénio, s.m.
queima, n.f. ustio.ouís; crema-
do.
tio.onis. cula.ae. um,u.
quaternário, adj. quaternarius. questor, a.m. quaestor.oris. qiiinquerreme, s.f. quinquere-
queimadura, s.f. adustio.onia;
a,um. questura, s.f. quaestura,ae. mis.is.
ustio.onis; ambustio,onis.
quatorze, num. card. quattu- queimar, v.t. urere, combure- quietação, s.f. quies.tls; tran- quinta, s.f. villa,ae; praodi-
ordecim, quilitas.atia.
re, cremare, torrcre, in- um,Íi.
flamnjaro. // V.i. ardor©, quieto, adj. quietus,a,um.
quatrlduo, e-m. quatriduum.i. qulnta-essência, a.f. flos.ria.
aestuare, exardcscero. quietude, s.f. tranqnilitas,
qaatrional, adj. quadriennia.e. quínta-feira, s.f. Jovis dies.
queixa, s.f. querela, ae; gemi- atis.
quatriênlo, s.m. quadrionni- quintal, a.m. hortua.i; cen-
tus.us; quaestus.us; lamen- quilha, s.f. carina.ae.
um,ii. tumpondium.ll (100 Vg).
tatio.onls ; exposlulatio, quilo, s.m. chymus.i.
quatro, num. eard. quattuor onis; actio.onis. quimera, s.f. Chimacra.ae. quinteiro, s m. vllicus.i.
(indocl.) qaaterni.ne.a. quelxar-se, v.p. qucri,
;
geme- quimérico, adj. couimenticius, quinto, num. ord. quintus.a,
quatrocentos, num. card. qua* re, ingomere, dolero, lamen- a, um ; vanus.a.um. um.
dringeni; quadringcnti.ae.a. tari; accuanre.
química, s.f. chymia,ae. quintuplicar, v.t. qulnquipli-
quo, pron. qui.quae.quod.
rei. queixo, a.m. V. maxila.
quina, s.f. quinio.onia. // care.
// Pron. inter, quis ou qui, queixoso, adj. queribundus.a, V. canto.
quae.quid ou quod; qnis- um; flebília.e; lamentabi- qufntuplo, adj. quintuplex.pli*
quinário, adj. quinarins.a.uro.
nam.qnaenam.quoduam ou Hs.o. // S.m. postulator, cia.
quincôncio ou quincunce, s.m.
qnidnam. // Adv, quaml oria; aceusator.oris. quinze, num. card. qníndeciin
quincunx.cis.
quatuml quelha, a.f. angiportus,us, (indecl.) ; quiní deni.
quindecânviros, s.m.pl. quin-
quebra, a.f. decessio.onis; do- quem, pron. rei. qui ou quae. quinzena, s.f. dimidiatus ina-
decemviri.orum.
minutio.onis. // Pron. inter, quis ou qui, ni»,
quae; utcr.tra. qUingentésimo, num. ord,
quebrado, part. e adj. frac- quingentesrmus.a.um. quiosque, s.m. trichila.ae.
quente, adj. calidus,a,uiu; ca-
tus.a.um; coinminutus.a.um
lens.tia. quinhão, s.m. pars,tis. quiproquó, s.m. orror.oris; <r-
eliaus.a.uin diruptus.a.ura.
;
quer, conj. aive . . . sive; quinhentos, num. card. quin. ratum,i.
quebrador, B.m. fractor.oris. seu . . . seu. geni ; quingenti.ae.a. quiragra, s.f. chiragra.ae.
;

QUI — 264 — QUO


quiromancia, a.f. chirontantia, quito, adj. Iiboratus.a.um; lí-
ae. ber, era, erum.
quisto, s.m, tnnica,ae. quociente, s.m. quota para.
quitação, s.f. apoehu.ae; ac- quota, s.í. pars,tis.
crptilatio.onis. quotidiano, adj. quotidiamis.a.
quitar, v.l. líbcrare.

ri, s.f. r&na.ae radocínio, e.m. ratio.on.::


rabaça. s.f. sic-n ou sium.íi; judicium.ii argmiientatín,
;

lavt-r.eris. onis arimmenrum.i.


;

racional, adj. rationalis.e.


rabadtlha, s.f. clnnna.iiiin ; or-
racionalismo, s.m. ratíonalis
thopycium.ii.
disciplina.
rabanete, s.rn. raphanna,!; ra-
<Hcnla,ae. radiação, s.f. radiatio.onla.
rábano, s.m. rapum.I. radiado, adj. radiarna.a.um.
rabas, ndj. rapax.aeiH. radiante, adj. radíans.antiB;
rabear. v.l. caudam acere. // renidens.cntis.
V.p. ao moverp. acritari. radiar, v.i. radiare, fnlirere.
rabeca, s.f. viola,ae. radíário. adj. radíatus.a.um.
rabiça, s.f. stivn.se: manicu-
la. a*» capubis.i. radical, adj. totns.n.um:
;
(gram.) prim>Hvns,a.iim
raVcbo. s.m. postilena.ae.
rábido, adj. rabidus.a.um.
// S.m. positio.nnis.
rabino, s.m. rnbbi Ondeei.), radícnla. s.f. r«dic:la.ae.
rabo. s.m. V. cauda, rádio, s.m. radius.ii.
rábula, s.m. rábula. ap. radioso, adj. radiosns.a.um;
raça, .s.f. Er«nns.eris: gens.en- radians.antls.
tis; sanKuls.inis ; sempn, rafado, adj. obsoletus,a,um
inís. trítns.a.um.
raçffo, s.f. cibaria.omm ; dia- rafar, v.t. detnrnre, terere.
rmtn.H. rafeiro, s.m can ; * villatiens.
rachadura, s.f. fissio.onls. raiado, adj. virgntns.a.um:
racbar, v.t. e i. v. fender, virgniatus,B.um ; striatus.a,
racimo, s.m. racemus.I. nm.
racimoso, adj. racemosus.a, raiar, v.i, radiara, fulgure,
um. ralnba, s.f. regina.ae.
raciocInacSo, s.f. rnliorinatio, raio, s.m, rsdlra.ii; fulmcn,
onis areiímontatío.oTiis.
; inifi.
rac ocinador, a.m. ratiocina-
:
raiva, s.f. rablt-s.ei; saevitia,
tor.oris. ae; furor.oris.
raciocinar, v.i. ratiocinari. ar- rairar, v.i. rangi, atomacbari,
gumentar:, conclud«r*. furere.
; ;; ; ;;

RAI — 266 — RAR RAS — 267 — REA


raivoso, rabiosus.a.uni
adj. ranhoso, adj. mucidua.a.uui rascunho, a.m. adversaria, rato, B.m. mua.ris; sores. leia.
furiosus,a,um; rabidus.a, mucos us.a.uin. oruni. ratoeira, s.f. muscipula.ae;
um. ranhura, B.f. striit.ae; cana- rasgado, adj. e part, lacera- muacipulum.i.
raiaf e.f, radix.icia; atlrpa, liculuu.i. tus.a.um ; lacurern.eram ratoneiro, a.m. furunculus.i
pis. ranúnculo, a.m. ranunculuB.i. lanintujs,a,um; disciesus.a, circujnscrÍptor,orÍa.
ralhar, v.i. objurgara, repre- rapace, adj. rapax,acis. um. ratonice, a.f. furtnm.i.
hendere, increpare, verbe- rapacidade, s.f. rupaeitas, rasgão, s.m. laceratio.onis; ravina, s.f. eluvies.ei.
ra ro. atia ; avidilas.atia. laniatus,us ; acisaiim,i.
ralho. B.m. objiirgs>tio,onis. capadura, s.f. rasus.ns; rasu- razão, a.f. ratio, onis; causa,
rasgar, v.t. lacerare, dilacrra- ae; proportio.onis; mena,
rama, . a.f. rami.oruin; rama- ra, au; ramentuiu.i strig- ;
re. laniare, dilaniare, discin-
lia, oram. mentnm.í. tia; prudentia.ae ; argumen-
dere, concerpere, rumpero. tam, i.
ramada, s.i. trichila.ae; per- rapar, v.t. radere, abradero,
// V.p. scindi, scinderc ae. razoador, s.m. ratiocinator,
gula.ae. era d oro.
ramagem, rapariga, s.f. puelln.ae; vigo, rasgo, s.m. V. rasgão; factnm, oris.
a.f. rarai.orura;
frons.dia. i; facinus,oris. razoamento, s.m. ratiocinatio,
inis.
ramalhete, raso, adj. planns,ft,um; ae- onis; dispiitatio.oníB.
a.m. floruxo fascí- rapaz, s.m. pncr.eris; adulea-
culus. centulus.i.
qnns.a.um. razoar, v.i. V. raciocinar,
ramalheteira, a.f. coronária, rapazote, s.m. puerulus.i. rasoura, a.f. hostorium.ii ; ru- razoável, adj. justna.a.um;
ae; crollarla.ae. rapidez, a.f. rapidita8,atis; teilum,]. sapiens, entis; sanua.a.nm
ramalhudo, adj. ramosus.a, celeritas.atis ; vclocltas.atis. raspa, s.f. raaura.ao; ramen- aeqoua.a.ura ; mndeBtnB,a,
um. rápido, adj. rapidus.a.um; tum.i; scobis.is. um; modicus.a.uin.
ramificação, s.f. ramorum pro- praocopB.cipitiB ; velos, ocia. raspadeira, a.f. scalpruxn.I; ré, s.f. rea.ae.
pBgatío.onis. rapina, a.f. rapina.ae; prao- scalprUum.i.
reabertura, a.f. inatauratio,
ramificar-se, v.p. so iindere, do.ae ; latrocÍnium,ii. raspador, s.m. radula,ae; ral* onis.
díffundi. rapinar, v.t. rapere, aufcrre, lum,i.
reabrir, v.t. recludere, rese-
ramo, s.m. ranius.i; brachium, suppilarí'. raspadura, s.f. V. raspa,
ii; virga,ne. raposa, B.f. vulpceula.ae.
rere. // V.I. recludl.
raspar, v.t. radere, eradere, reação, B.f.
ramoso, adj. ramosus.a.um. rapsódia, a.f. carmen.inia; via contraria; re-
dcradero, abr adere, pulsus.ns.
rampa, s.f. V. ladeira; cli- rhapfiodia.ae.
rasteiro, adj. repens.entia; reacender, v.t. rursus incen-
vua.í. raptador, a.m. raptor.oria;
ereptor.oris praedator,ori8. serpena.entis; humilis,e; dore; (fig. ) reno vare.
ramudo, ramosua.a.uin.
adj. ;

depres8ua ( a,um.
rançar, v.i. rancescere. raptar, v.t. rapere, abripcre, reagir, v.i. contra agere: ob-
eripere, abducere, adimere. rastejar, v.t. indagare, per-
ranchada, a.f. agmen.hila; niti, reniti, niti, contra.
inanus,ua; grex.gis; globua, rapto, a.m. raptus.ua; raptío, acqui (aliquem). // V.i.
real, adj. verua.a.um; natn-
oniB. aerpore, repcre, reptare.
i turba, ae.
; ralis.e; aolidua.a.um; re-
ranço, a.m. rancor.oris. raptor, s.m. raptor.oris; ere- rastejo, s.m. indagatio.onis; giuB.a.um ;
regalia.e.
rancor, a.m. odium occultum. tor,oris. roptatÍo,onis.
realçar, v.t. tollere, augere,
rancoroso, adj. momor.orie; rarear, V.t. raref acero. // V.i. rastelar, v.t.pectere. amplifícare, illustrare; dia-
moro5us,a,uiu. raroscere. rasto ou rastro, B.m. V. pista, tlnguere, ilbiminare. // V.i.
rançoso, adj. rancidns,a,nm. rarefação, a.f. extomintio.onia. rasura, s.f. rasura, ac; atrig- pmincre.
ranger, v.i. crepare, concre- rarefazer, v.t. rarefacere. //
mcnttim.i. realce, a.m. V. relevo, distin-
pare. V.p. rarefierí. rarescere.
ratazana, a.f. mus.ria. ção.
rangido, a.m, crepitus.aa; raridade, B.f. raritaa.atia
ratificação, a.f. probatio.onis; realeza, a.f. regnum.i; Impe-
atridor,oris. paucitas.atis ínfn-quentia,
.

rarjgifcr,
auctoritaa.alis. rium.ii,
a.m. t&randrua,i; ae.
reno ou rbeno,onis. raro, adj, rarua, a. um; infre- ratificar, v.t. confirmare, san- realidade, s.f. veritas.atia
ranho, B.m. mucua.i. quens.entia ; insolitus.o.um. ciro. eventus.us ; verum,i.
; ;; ;; . ;;

REA — 268 — REO


realização, s.f. eíí ectua.UB rebôlo, s.m. mola veraatilis; REC — 269 — REO
fides.ei. aquaria cos. recheado,
recear, v.t. e i. metuere, ti- adj. fartus.a.um
realizar, v.t. foctre, effieere, reboque, s.m. trnetio navls; vereri, cavoro, refu-
mere, fartilis.e.
perficerp. // V.p, fieri. ef- remulcum.i. gore, íormidare. rechear, v.t. fareire, rrfercire.
fiei. evenire, rebordo, s.m. lahrnm.i.
recebedor, a.m. eoactor,oria recheio, a.m. faroimen.inia;
reanimar, v.t. reflcere, ex- rebnliço, s.m. strppítns.us. farticulum.i.
cxactor.oris.
auficilarp, pxeitarc // V.p. rebusca, s.f. ínvesticatio.onls:
rocreari, exeurgere. recebedoria, s.f. tflloninm,íí. rechonchudo, adj. teres,etis;
índagatio.onis conquiaítio,
p nguic ul ua,a, um
,

reassumir, reauinerp, ro-


v.t. onis. receber, v.t. accipere, capere, i

necoptare; recipere; excipe- recibo, s.m. secnritas.atiB;


cipere, recuperare. rebuscado, adj. quaesitns.a,
ro, auscipere. jipixrha.ae.
reatar, v.t. religare. revincire. um; exqnisitiiB.a.nm ; affec*
tatus.a.ura. receio, a.m. tlnior.oria; me- recidiva, s.f. recidiva.ae.
reato, a.m. re&tus.ua.
tas, us; forntido.inia; pavor, recife, caules, is; acopu.
rebaixar, v.t. depriinere, de- rebuscar, s.m.
quaerero, requl-
v.t. orís.
mittore; minuere, inimínue- lus.i.
rere, conqu irerê, perqu.re-
re; premer?, detrectaru. // receita, a.f. acceptum.l; prae recifoso, adj. acupulosua.a,
re; exquire.re, invpstigare,
ccptum.i.
V.p. detrectare Bibi, scrutari. um.
recem-iiatcido, adj. recena a
robalsar, v.i. constagnare. recado, s.m. mandatam. f. roclnto, s.m. claustra.orum;
paxtu.
rebanho, s.m. grex.gis. „
circuitus.i.
recaída, recidivn.ae.
s.f. recender, v.t. e i. fragraro.
rebarbativo, adj. asper.era, recair, v.i. recidere. rociplonte, a.m. immisaarium,
recenseador, a.m. censitor.oí-s.
erum; morosus.a.nm ; diffi- ii; cxcipuluui r i; batillum.i.
recalcado, part. p ndj. con- recenseamento, s.m. recensio,
cilis.e; trux.cís. rocíprocidade, s.f. vicissitudo,
f crtns.a.nm ; referi us,n. um. onis; censua.us; lustruin.i
rebate, a.m. tumultns.ua; per- recalcar, v.t. recalcare; (fie.) recenaua.us. inis; vices, um; mu tu um, í
turbatio.onls mctus.ua.
; rotroacerp. recensear, v.t. eenscre, recen- ( gram. )
reciprocatio.onis.
robelar-ae, v.p. Y. revoltar-se. recalcitrante, adj. caleitrosns, serc, prrcensoru, recíproco, adj. mutnus.a.um
rebelde, adj. rebellis.p; con- a.tim; (fíg.) contumax, recente, adj. reeens.entis. nltcrnus.a.um; (gram.) re*
tumax.acia; acis. ciprnriis.B.nm.
cunctans.antís. receoso, adj. timidus.ajim;
pavidiis.a,um íoruiidolo- i recitação, s.f. recitatio.unia
rebelião, a.f. rebcllio.onia. recalcitrar, v.i. calcitrare, re- ;

ralpif rare. su&.a.um. dpolama tio, onia,


rebentão, s.m. surculns.I; vir* recitador, a.m. recitator.oria.
ga.ae; atolo, onia; rocambiar, v.t. remítt*-re. recepção, a.f. accrptio.onis;
stirpa,
recanto, p.m. nnfrnlus.i; receB- admissio.unis ; aalutatio, recitar, v.t. recitnro, pronun-
pis.
onis. tíarp, declamare. // V.i.
rebento, a.m. V. gomo. «us.ns; sinns.nn.
receptação, s.f. occultatio, di-clamarc.
re capitulação, s.f pnnineratío.
rebo, s.m. lapi&Jdis: saxum.i. onis; rtceptio.oniB. recitativo, a.m. canticum.I.
onis; contrrcgatio.onis; re-
rebocador, a.m. remulcum.i. potitio.oTiís. receptáculo, a.m. rccpptacu- reclamação, s.f. espostulatio,
rebocar, v.t. remulco trahore recapitular, v.t. enumerare, lum.i; conceptaculuiii.í ; col- onis; postulatum.i; petitio,
ínavem) ; tpctorium indu- comemorare. luvíu.onia. onis.
cere, trullissare. roceptador, s.m. receptor.oris; reclamar, v.i. iotercpdere. ex-
rocatado, adj. modpstus.a.um
reboco, B.rh. tectoriuro.il; pudens/.ntis; composittis.a. occullator.oris. postnlare. //» V.t. ppterp.
triillissatio.onis ;
lorica.ap. um. recoptar, v.t. occnlere; recep- repeterp. poscere, postula*
recatar, v.t. collocarp In tuto. tar©, colare. re. expostulare.
rebolar, v.t. vnlvere, advol-
vere, evolvere. // V.i. e p. rocato, a.m, verecundia.ae; receptor, s,ni. receptor.oris. reclamo, s.m. pracconluin.ll.
volvi, devolvi, versar!, ver- pudor. oria ;
continentia.ae rechaçar, v.t. repellere, arce- roclnso, a.m. recluaus.i.
sare se. volvero ae. modéstia, ao. r«, rejicere. recolher, v.t. legere, colligere,
rechaço, a.m. rcpulaus.oa recolligero, excipero.
; , ;

REC — 270 — REC REC — 2 71 — RED


recolhido, part. nãj. recreio, s.m. oblectatio.onia; '
recurvo, adj. curvus.a.um.
e collec- «ntelligere, sentíre, perspi-
tns.a.um ; pprcoptua.a.um. cern. ludua.I; requies,eí; otium, recusa, a.f, rccusatÍo,onis;
recolhimento, s.m. collectio, rotractatio.onis; repudtatio,
reconhecido, adj. gratusa,
onis. recreuieuto, s.m. rccremen- onis ; detrcctatio.onis.
iim; memor.oris. // Part.
recomeçar, integrare, re- tum.i, recusar, v.t. abnuero, rcnue-
v.t. agnitus,a.um ; cognitus.a,
recrescer, v.i. recrescere, re- re, negara, denegare; de-
díntegrare, renovare, repe- um ;
perapectua^a.iim.
tere, instaurare. nasci. troctare, recusare, repudia-
reconhecimento, s-m. agnitio, criminis
recomendação, recriminação, s.f. re, rejicore, ejurore.
s.f. commenda- onis; cognitio.onis; recogni-
lio.onis; existhnatio.onis; tio,onís. r clatio. reeleição. H.f. scriptio.onis
honor.oris ; mandatam,! recriminar, retorquere
v.t. scriptura.ae compôs; tio,
reconquistar, v.t. recupprare.
;

praoscriptum.i. urimen aliqnem).


(in onis; scriptum.i.
reconstituinte, adj. aualcp-
recomendar, commendare,
v.t. recriminatórlo, adj. objurga- rodargiiir, v.t. redarguere.
tlcus.a.um corporativus.n,
sufíragari; mandare, prae- ;
torius.a.um. redator, s.m. conscriptor.oris
um. inteullo.
cipore; hortari, inonere, recrudescência, s.f. scrlplor.oria.
suadcro. reconstruir, v.t. rcparare, re- onis. rède, s.f. rote.is.
ficore, rcstituore.
recomendável, adj. commen- recrudescer, v.i. recrudescere. rédea, s.f. habonae.arum.
dabili: commendandus, recontro, B.m. concursus.us;
.
:
recruta, s.m. novus miles; redemoinho, s.m. turbo,inÍB;
a.um. congreRsns.us. tiro.onla. vertes, icis.
recoinpensa, a.f. rernuneratio, recordação, a.f. recordado. recrutar, v.t. conscribere;
redenção, s.f. rcdemptio.onis.
onis; mercês, edis; praemi- onjs; memoria, ae. (fig.) conciliare, conquire-
uui.ii; prctium.H.
redenho, s.m. omentum.i.
recordar, re.
v.t. c p. recordar!, redentor, s.m. redemptor.oris.
recompensa d o r, s.m. remune- meminisse, rominisci. recuar, v.i. cedere, recedere,
redibiçâo, s.f. redhibitio,
rai or, oris. se referre, roferri; refuge-
recorrente, s.m. appellotor, onis.
recompensar, v.t. remunerarl, re. // V.t. retrahero, re-
oris.
praemium d are. ducere. redlbir, v.t. retfhibere.
recorrer, v.i. recurrere, de- recuo, e.ni. rccessus.us; re- redibitório, adj. rcdhibitorius,
recompor, v.t. reíicere, iteruin currere, confagore, descen-
cnmponere. gressus.us. a, um.
dere.
recomposição, recuperação, s.f. rccuperatio, redigir, v.t. scríbcre, conscri-
B.f. refectio, recortar, v.t. circumaecere, onia. perscribcre, compo-
onis. bere,
incidore. recuperador, a.in. recuperator,
reconciliação, s.f. reconcilía- nere.
recorte, s.m. exsectio.onis, oris. redil, B.m. V. curral,
tio.onis; gratía,ae; compo-
sitío,onÍs.
recortílha, s.f. scalprum.l. recuperar, v.t. rectiperare, re- redingote, s.m. toga,ae; mas-
recoser, v.t. sarei re, reauerc. cipere; exigere. truca.ae ; mastruga.ae.
reconciliador, s.m. reconcilia-
tor.oris. recozer, v.t. rccoquore. recuperável, adj. recuporati-
rédito, s.m. reditus.ua.
recozimonto, s.m. excoctio, vus.a.um receptabilis.e.
;
reconciliar, v.t. reconciliare. redivivo, adj. redivivus.a.um.
onis. recurso, s.m. pcrfuginm,ii;
recôndito, adj. recor.ditus.a, prar-sidium,ií provocatio, redizer, v.t. iterare, repetere.
íprravar, v.t. refigerc. ;

um. onis. re lobrado, part. e adj. dupli-


lecreaçao, s.f. V. recreio,
reconduzir, v.t. reducere, do- recurvado, part. o adj. incu" catuã,a,um ; geminatus.a,
lecrear, v.t. recreare, levaro,
duccre, prosoqui, assectari. vatus,a,um ; corvatus.a.uir iin.
inegrare, refivere, renova-
reconfortar, v.t. refícerc. sua- curvns,a,um. re »ohrar, v.t. duplicare, ge-
re. // V.p. obloctare ae,
tentare. recurvar, v.t. incurvare, re- minare, oxigcro; iterare. //
oblectari, jucunditati ao curvaro, rcflectero. // V.p Vj. augeri, crescere,
in-
reconhecer, v.t. noscere, cog- dare.
noscere, recognoscere, noa- rocurvari, reflecti, se cur- gravescere, recrudescere.
recreativo, adj. ludicer.era,
citare; agnoacere, cernere; vare. redobro, s.m. geminatio.onis.
eruin; lusoriua.a.um.
;; - ;

RED — 272 — REF ivEF — 273 — HEQ


redolcna,entÍ8. reenviar, v.t. remittere. refluxo, a.m. reccssus.ua. refrigeratívo nu
refrigerató-
redolente, adj.
refazer, v.t. reficere, repara- refocilar, v.t. rcfocillare. rio, adj. refrigeratorius.a,
redondeza, a.f. rotunditaB,
re, rocoucinnaro. // V.p. reforçar, v.t. firmare, coníir- um.
alia.
reficerc ae. mare, corroborare. // V.p. refrigério, s.ni. refrigeratlo,
redondo, adj. rotundus.a.uin; unia.
globosus.a.uin. refegar, v t. duplicare. confirmari, corroborari, ro-
refugar, v.t. rejicere, apernure.
redor, s.m. circuitua.i. // Em refego, ft.m. duplkatura.ae. borari.
fugitivus,a,
refeição, a.f. cena.ae; pran- refugiado, adj.
redor do: loc. prep. circum refôrço, e.m. confirmatio.onia;
(ac), circa (ac.f. // Em dium,ii; jcntaculum,i. f iruiamentuin.i in creme n
;
um. // S.m. perfuga,ae.
redor: loc. adv. circum, cir- refeitório, s.m. refectorium, tum.í. refuglar-se, v.p. fugere, con-
ca. fagere, refugere, recipere
U; ccnalio.onis. reforma, rcatitutio.onis;
s.f.
rcpastinatio.onis; 80.
redra, s.f. refém, a.m. obses.idÍB. correctio.onia; emenda tio,
itcratio,onia. onia. refúgio, s.m. rcfugiurn.ii;
referência, a.f. rd alio, onia perfugium ii ;
respectas.us
redrar, v.t. repastinare, ite- sígnificatio.onta. reformação, reformatio,
s.f.
r

portus.ua.
rare. referir, v.t. referre, revocare, onia ;
ernendatio.onia.
refugir, v.t. refugere.
redução, a.f. deminutio.onia; tribuere, altribucre. // reformador, s.m. corrector,
refugo, s.m. quisQ.uiliae.arum;
remissio.onls. V.p. spectare, conlineri. oris; emendator.oris; re-
rejectanea.oruni.
redundância, sA redundantia, refestelar-se, v.p. lascivare, prehensor.oris.
refundir, v.t. recoqnere.
ae. jocari. reformar, v.t. corrigere, emm-
refutação, s.f. refutatio,onÍs;
redundante, adj. redundans. refinação, s.f. purgatio.onia dare; mittere, exauctorare.
cuníutatÍo,onÍ8 ; inf i nu a tio,
anlis. excoctto.onis. refonnavel, adj. emendabilis, onis.
redundar, v.i. rednndare. rofinar, v.t. purgare. e; corrigcnduB,a,um.
rofutar, v.t. refellere, redar-
reduplicação, a.f. congemina- refletido, part. e odj. reper- refração, sA duplicatlo ra- goere, confutare, infirmare,
tio.onia, cusaus.n.um ; cogitatua.a, diorum. revinoere.
rednplicar, v.t. duplicare, ge- uin conBÍderatus.a.um.
;
refratar, v.t. refringere. regaço, a.m. gremium.ii; ai-
minare, augere. refletir, v.t. refleetere, ro- nua,us.
remittere. refratario, adj. refractariua.a,
reduto, e.m. inunimentnm.i; percutere, // regado, adj. riguus.a.um; ir-
ca.stelluin.i; praesidium.ii. V.i. attendere, respicere, um; contuwax.acis.
refrativo, adj. riguus.a.um.
consideraro. // V.p. relu- refractívua,»,
roduzir, v.t. solver», redige- regador, s.m. alveolus.i.
re; cogere; minuere, immi- cere, resiliro. um.
repercutiena, refreamento, a.m. refrenatio, regalar, v.t. invitare. // V.p.
nuere, contrahere. refletor, adj.
on is. comiasari.
reedificaçâo, aA restitutio, entis; remittens.entia.
refrear, v.t, refrenare,frena- regar, v.t. aspergem, consper-
onia. reflexão, s.f. repcrcussíts.ua:
medita tio, re, infrenare, cohibere, re- gere, perspergere.
reedificar, v.t. reílcere, rcati- repercussío.onis ;

primere. regato, s.m. rivus.i.


tnere. onia ; cogítatÍo f onis.
reembôlso, a.m. aolntlo.onls. reflexivo, adj. (grani.) re- refrescamento, a.m. refrigera- regência, eA rectio,onia; tu-
fructivuB.a.uin; reciprocua, tio.onis. tela.ae.
reoncher, v.t. replere, aup-
plere. a, um. refrescante, adj. refrigerato- regeneração, a-f. regerminatio,
reentrância, s.f. sinus.ua. reflexo, a.m. rppercussuH.ua; rius,a,um, onia; renovatio.onia; reíor-
rept>rcussÍo,onÍ8. refrescar, v.t. refrigerare, matio.onis.
reentrante, adj. reuedena.en-
reflorescer, v.i. reflorescer», toinporare, vcntilare. // regenerador, B.m. reiormator,
tia; ri'duciua,a,um; recon-
revin-acere. V.i. refrigescere. oris ; emendator.oris.
ditus,a,um.
refluir, v.i. refluore, rtlíZt, refrSsco, B.m. frigidua potus. regenerar, v.t. regenorare,
reentrar, v.i. remigrare, re-
reciprocar*; (fig-) redun- refrigeração, s.m. refrigera- renovare, reparare; re^tl-
ferre ae, recipere Be, redi-
re, regredi. dare. tio.onia. tucre, emendare.
;;
:
; :; ;;

REG — 274 — REJ KEJ — 275 —


regente, e.m. regens.entia. regulamento, a.m. constitutio, rejeltãvel, adj. repudiandua.a, relíquia, s.f. reliquiae.arum.
reger, v.t. regore, cohibere. onis; <>rdinatio,onis; i
n st i
um; rcjíciendus.a.um; re- relógio, s.m. horologluin.il.
região, s.f. regio.onís; terra, tutnm.í. jieetaneus.a.um. reluzente, adj. nitidus.a.um
ae; tractus.us. regular, v.t, regore, dirigero, rejuvenescer, v.i. repueraacc- rcfulgens.entis.
regime, a.m. regimen, inis. exigero, componi-re; expedi- re. reluzir, v.í. relucere, resplen-
ra, transi gere. // V.p, se relação, a.f. ratio.onis; cogna- dere, aplendere.
regimento, a.m. legio.ouía; ro-
regere ad, se accommndare tio, onis; couvenientia.ae relva, s.f. gramen.inis; her-
ghneu.inis.
ad. // Adj. rectus.a.um; relatio.onis, bn.ae.
régio, adj. rogins.a.um.
regularís.e cauonieui.a, relacionado, part. e adj. con- relvado, s.m. herbae.anim.
registrar, v.t. referre, consig- ;

junctus.a.um ; pertinens, en- rolvoso, adj, gramineua.a.um


uru.
nara ín tabnlis, perscribe- tis. herbidus.a.um.
re.
regularidade, s.f. ordo.inia;
constantia.ac; ratio.onis.
relacíonar-se, v.p. pertinere, remada ou remadura, s.f. re-
registro, s.m. perscriptio.onís; attincre (ad aliquid). mtgatio.onis; remiglnm.ii.
index.dicis; ratio.onis. régulo, s.m. regulus,i. relâmpago, s.m. fulgur.ris; remador, a.m. remex.ígia,
rfigo. s.m. regurgitação, a.f. redundatio, fulgnratio.onis; fulgor. oria.
eulcus.i; lira,ac remar, v.t. remigare; (fig.)
onis. relampaguear ou relampejar,
regougar, v.í. gannire. sudare.
regurgitar, v.l. rednndare; v.i. fulgurare, fui gere.
regougo, s.m. gannitua.us. remediar, v.t. mederi, ocenre-
•xundare, superíluere. relance, a.m. oculoruxu con-
regozijador, re; (fig.) eanare, subve*
adj. Iaetus,a,ura rei, a.m, rex.gis. jectus. nirp.
jueundus.a.nm ; laetabílis.e. reinado, a.m. rognum,!; im- relapso, adj. e s.m. relapsus, remédio, s.m. remedium.ii;
regozijar-se, v.p. gaudere, lae- porium.ii ; principatus.us. a.uiii. mcdícamen.inis; medicina,
tari. relatar, v.t. referre, rnemora-
reinar, v.i. rognare; (fig.) ae; uiedicaiaentum,l.
regozijo, a.m. delectamentuni, dominari, valera, vigere.
re, commemorare.
remela, e.f. lippitudo.inís;
i; laotitÍa,ae; gaudium,ii. relativo, adj. pertinens.entis
reino, s.m, regruim,i, sordes.ium ; gramiae.aruui.
regra, s.f. regula, ao; norma, (grant.) relativas, a, um.
reintegração, s.f. restittitio, relato, s.m. narratio.onis. remelar, v.i. e p. lippire.
ae; lex.gis; ratio.onis; onis. remoloso, adj. ]ippus,a,um;
relator, s.m. relator.oris.
praeceptum.i. reintegrar, v.t. restituem, lippidons.entis.
relatório, s.m. relatlo.onis.
regros3ao, s.f. regreasus.as reiteração, s.f. iteratio.onis. remeudado, part. e adj. re-
relaxação, s.f. rcmissio,onÍs;
regreBsio.onia. reiterado, part. e adj. itera- fectus.B.um; restitutua.a,
resolutio.cnis.
regressar, v.i. regredi, rever- tus.n.um geminatus,a,um;
; relaxado, part. e adj. laxatns, um; aartus.a.um; concinna*
ti, redire. roenrrere, reve- repeti tua, a, um. a. um; remissu8,a,um tus,a,um.
; (fig.)
niro. reiterar, v.t. iterare, iutegra- remendão, s.m. snrtor.oria;
solutus,a,uni.
regresso, s.m. regressus.ua re, repetire, ingeminare. rolêvo, a.m. eminentia.ae; sarcinator.oris.
reversio.onis; reditio.onis. reitor, s.m. reclor.oris, asperitas.atia. remendar, v.t. sarcire, resar-
régua, a.f. regula, o. reivindicação, s.f. vindicatio, relha, a.f. vomer.eris; dena cire, reconcinnare.
onis pxpostulatío.onis. aratrí. remendo, s.m. sartura.ae.
regueiro, e.m. canalis.is;
:

reivindicar, v.t. vindicara, re- relbeira, a.f. orbita, ae. remessa, a.f. missio.onis
sulcus.I.
petere, reposcere, expostu- relicário, a.m. solii<in,Íi. misaus, us ; dimísaio.onis.
regulado, adj. e part. ordina-
lare. religar, v.t, religare. remeter, v.t. mittere.
tus.a.um cnnslilntus.a.uui relxa, s.f. tabeliã. ae; assula.
;
religião, s.f. relíglo.onis; pie* remexer, v.t.remíscere; jac-
coiiipositiiK.a.iiia.
ai*. tas, alie.
regulador, a.m.
tare, movere, commovero,
compositor, rejeição, s.f. rejectio.onis: religioso, adj. religijsua.a, agitare; versare.
orís ; uiod"'rator.oria. um;
repudiatio.onia. pius.a.um. // S.m. reminiscência, a.f. memoria,
regulamentação, s.f- ordo.inla. rejeitar, v.t. rejicere abjict- monachus.i. ae.
regulamentar^ v.t. constitue- re, ejicere, repellere, rcjpu- relimar, v.t. perpolire, expo- remir, v.t. V. resgatar; repig-
re. // Adj. legitimua.a.um. diare. lire. nerare, recuperare.
; ; ; ;

REM — 2 76 — REP REP — 277 — REP


repelSo, a.m. irnpetus.us. repousar, v.i, quiescere, ac-
remissão, a.f. venia.ae; re- inataurare, repetero. // repelente, adj. fastidiosus.a, quiescero, requicaecre. ja-
UlÍHitjO,ODÍS. V.p. renovari, rediutegrari.
reiuitência, - í. remissio.onis. reverti.
um; snperbus.a.um ; íopdus, cere, cubare.

romltento, adj. rcruissus.n.uni. renque, s.m. ordo,inia; series,


a, um ; sórdido a, a, um. repouso, a.m. otium.ii; quies,
repelir, repellero, dcpe.lle-
v.t. etis; requies.etis; laxamen-
remitir, v.t. rcmittere, aniit* ei; versus, ua.
re, propellere, rejícere, pro- tum.i.
tere, ignoacere. rente, adj. rasus,a,um; abra-
hibere, excludero, eitrude- repreender, v.t. reprehendere,
remo, s.m. remus.i; Bcalmus, sns.a.um. // Adv. strictim.
re, repriinere; aversori, re- objurgare.
L renuír, v.t. renuere.
cnsnro, repudiare. repreensão, s.f. reprehensio,
remo (iii o, s.m. diclr rmm,ii. renúncia, s.f. rennntiatio.onis;
repente, a.m. impetaa.us. unis ; animadveraio.onis
rêmora, a.f. remora.ae; eche- cessio.onls ; ejuratio.onis. repentino, adj. repens,entis eorrcctio.onia.
neis.idts. renunciar, v.t. e i. abdicare repcntinus.a.um; Bubitus.a, repreensivel, adj. vitnperabi-
remorso, s.m. angor conscíen- se, repudiare, cedere, amít-
um. Ha,o ; roprehendendus.a.um.
tiae; peccati dolor. tere, deponere, abjícere. repercussão, a.f. repercussío, re pregar, v.t. refigere.
romoto, adj. remotas, a, um ; desistere. onis repercusaus.us. represar, v.t. reprimere, reti-
.

longinquus.a.urn rednctas, ; reocupação, s.f. recuperatio,


repercutir, reporcutere, nere.
o, um ; vetuBtUB.a.um. onis. v.t.
remittere, reddere. representação, s.f. imago.inis;
remuneração, a.f. remunera- reocupar, v.t. recuperare, re-
simulacrum.i propositio,
tio, onis; praeinium.ii; mer- cipere (locumO, repertório, s.m. repertorium, ;

ii; índex.icis. onia; actio,onis.


cês, edis. reorganização, b.f. instaura- representante, a. 2 gõn. pro-
remunerar, v.t, remunerar!. tio.onia.
repetição, s.f. repetitio.onía;
iteratio.onis instauratio, curator.oris.
renal, ndj. rpnalis.e. reorganizar, v.t. restitucre ;

onis crebritas,atis. representar, v.t. representare,


renascente, adj. redlvivus.a, (res). ;

repBtído, adj. crebcr,bra,brum. exhibere; proponere; age-


um; renasccns.entis; revi- reparação, s.f. rcfcctio.onís:
re; demonstrar e.
viscena,entia. restitutío.onis; satisfnetio, // Fart. repotitus,a,um; .

iteratus,a,um. repressão, B.f. animadversio,


renascer, v.i, renasci, revivía- onis.
onia eoercitio.onis.
;

cere; (fig.) rosurgoro. reparador, s.m. refector.oris repetir, v.t. repetere, iterare, repressor, s.m. repressor.oris.
renda, a.f. reditus,ua; fruc- reparator.oris redintogra- dictitare; reddere ou re-
;
reprimir, v.t. reprimere, com-
tus.us; locatío.onís. tor.oria. mittere (rocem), primere, coercere, contine-
rendeiro, s.m. conductor.oria; reparar, v.t, refiecre, restl- repisar, recalcare.
v.t. re, cohibore; constringero,
cnlonua.i; villcus.i. tuere, reaarcire, repararei replantar, v.t. reserere, repan- confntare, refutare, frena-
render, v.t. eubjicere; vln- reconciliare, sotisfacere, gero. re.
cere, frangere, expugnare: rorrigere, rescíndere. // repleto, adj. plenus.a.um. réprobo, adj. reprobua,a,nm.
aueoedere, deducere; fran- V.I. videre, cernere, intelli- réplica, a.f. reaponaio.onis; reprodução, s.f. íetura.ae; fe-
gere. // V. p. dederc se, eere, contradictio.onis; ( jur.) tua.us; procreatio.onia ; iml-
dedi. reparável, adj. repftrabitis.e; dupticatio.onis. tatio.onia iteratio.onis.
;
rendição, s.f. deditio.onia. nmendnbilis.e.
replicar, -pondere,
v.t. e i. r
reproduzir, v.t. procreare, ge*
rendimento, a.m. reditus.us; ropartiçSo, s.f. partitio.onla;
frnctos.ua ; vectígal.alia.
reponore responsare. ;
nerare, progenerare, semi-
distributío.onis; tributio,
repõlho, s.m. crambe.ee; nare; reddere, imitari; ex-
ronegação, a.f. ejuratio.onÍB. onis.
haemyTÍdion.ii. hibere, // V.p. propagare
renegar, v.t. ejurare, abdica- repartidor, s.m. divisor.orÍB;
/epontar, v.i. reapondere, oc- genus, recrescere; renasci.
ra, aspem a ri. fínitor.oris assignotor.oria.
;
currere. reprovação, s.f. improbatio,
renome, s.m. nomen.inis; no- repartir, v.t.partiri, disper-
titia.ae; fama.ac; laos.dis. repor, v.t. reponere, restitue- onis; vitnperatÍo,onÍB; re-
tire. dispertiri, dividere,
rc, reconderc. probatio.onis.
renovação, s.f. reoovatio.onis distribuere. reposição, a.f. restitutío.onis. reprovar, v.t. regicere, dem-
instauratio.onís. repassar, v.i. redire, ae re-
reposteiro, s.m. velum.i; pal- nare; reprobare, improba-
renovar, v.t. renovare, nova- ferre. // V.t. recogitare,
ia. ae. re, vituperare.
re. iv pararei redíntegrare. recognoscere.
;; ;;

— — BES RES — 279 — RES


KKP 2 8
resignação, s.f. cessio.onis; respingar, v.t. aspergere, in-
reptil, B.m, repens.entía; rep- requestar, v.t. quaerere, in- c<<nceasio,onis. quinare, reBpergere.
tilis.e. // S.m. serpcns, quirere, petere, aequi, respiração, a.f. reapiratio,
resignar, v.t. abdicara. //
cntis; repena animal. requintado, adj. quaeaitua.a, V.p. acquo animo ferre, onis; respiratua.us; anima,
repto, ».m. reptatio.onis. uni; subtilis,?.
resina, B.f. resina, ae. ao.
república, a.í. reB publica requintar, v.t. expolire, exco- resinoso, adj. reaino&us.a.um; respiradouro, s.m. spiraculum,
(gen.: rei publica?); civi- lere, exquirere. reslnac('D8,a,uin. 1; lúmen, inis; fenostra.ae.
tftS.Fltis. requisitar, v.t, requirere, exi- resipiscência, resipiBcen-
s.f. respirar, v.i. Bpirare.
repudiar, v.t. rcpudiare, di- ge re.
virtus.tia;
tia.ae. respiratório, adj. spirabiliB.e.
mittcre. requisito, a.m. resistência, obstantia.ae;
s.f. respirável, adj. spirabiliB.e.
repúdio, B.m. repudium.ii; laua.dis. renisus.tiB def ensio.ouis
;
resplandecência, s.f. splendor,
recusatio.onís. rés, pecus,udis.
s.f.
resistt-ntia.ae. oris; fulgor.oria.
repugnância, s.f. repugnantia. rescindir, v.t. rescindere. resistir, v.i. resistere, rcsta-
ae; odium.ii; fastidinm.ii. rescisão, s.f. rcscissio.onia. resplandecente, adj. aplendi-
re, reniti. obatare; obsis-
repugnante, adj. repugnans, rescisório, adj. reseiasoriua.a, dus,a,um ; splendcns.entiB;
tere, repngnare; obluctari,
antis; turpis.e. um. refulgens.entis.
reluctari; durare, perma-
repugnar, v.t. e i- repngnare, rescrito, s.m, rescriptum,i resplandecer, v.i. reíulgere,
nero.
dissidere (ab) ; abhorrere, decretum.i. resmungar, murmura-
v.t. collucere, íulgarare.
e i.
aspnrnari. reseda, s.f. reseda.ae. mnttire, mussare, mus-
ra, resplendor, s.m. Bplcndor.oris;
repulular, v.i. repnllulare. reserva, s.f. Bupplementura,i; aitare. fulgor.oris.
repulso, s.f. rppulâus.ua; re- Biibsidíum.ii ; adjnnctio, resolução, s.f. consilium.ii;
pugnantia.ao alienatio, onis; condicio,onis; excep- responder, v.t. e i. responde-
;
sententia.ae fortitudo.inis.
onis. tio.onis ; moderatio.onia.
;
ra; reaponsare; reddore;
resolutivo, adj. discuBsorius,
reputação, s.f. exiatimatio, reservado, part. o adj. rescr- spondere.
a, um.
onis; fama.ae; Jaus.dis. vatus.a.um; aepositus.a.um; resolver, v.t. resolvere, diasol- responsabilidade, s.f. religio,
reputado, adj. nobílis.e; ha- exceptua, a, um ; verecundua, vere, digerere; aolvere, per* onis; auctorita5,ati8; offi-
bitus.a.uni. a,um; circumspectus.a.um. solvcre, explanare, expll- cium.ii.
reputar, v.t. habere, existima- reservar, v.t. reservar©, sor- responsivo, adj. responaivus,
carc.
re, ducere. vam, reponere, relinquero. resolvido, part. e adj. doerc- a, um.
repuxar, v.t. trahcre, attra- responso, s.m. responsorlum,
// V.p. se reservare ad. tus,a,um ; statutus.a.um
here; pervellere. // V.i. deliboratu8,a,uiu ; promp- U.
exaillro, emicare, satire. reservatório, s.m. lacus.us;
tus,a,um. resposta, s.f. responBum.i;
immiaaariura.ii.
repuxo, B.m. aqua saliens; respectivo, adj. quisque,qnae- respousio,onia ; ref utatio,
resfolgar, v.i. respirare, duce-
silanus.i. que.quodque. onis.
re spiritum, ressaibo, B.m. gustUB.uB.
requeijão, B.m. colostra.ae. resfriamento, s.m. rofrigera- respeitado, part. e adj. hono-
ratas,a,um Banctua.a.um. ressair, v.i. eminere, excelle-
reqneim^r, v.t. çoniburcre, txo.onis ; frigua.oris. ;

exurcre; amburere. // V.i. respeitar, v.t. observare; par- TtS.


resfriar, v.t. reírigeraie ressaltar, v.t. eminentius la-
mordere. ecre, absiínere; vereri, re-
í f ig. restinguere. cere; (fig.) ornare, illua-
requentar, v.t. rofovere, recal-
)
ver eri.
resgatar, v.t. rodimere. trare. // V.i. resilire.
faccrc. respeitável, adj. venerabilis,
resgate, s.m. redemptio.onia. ressarcir, v.t. V. indenizar.
o; venerandpe,a,nm; gra-
requerente, 2 gên. fiagíta-
b. rooguardar, v.t. defendere ab, magnus.a.um. res saudar, v.t. e i. rcsalulare.
vis.e ;

tor.oriB; petitor.oris (tem.: tutari. // V.p. se tuori, se ressentimento, b.iu. dolor.oria;


respeito, s.m. reapectus.us;
petitrix.icia). defondere. ira.ae; bilis.is; amarítudo,
ratio, onis; revcrcntia.ae;
requerer, v.t. poslulare, pe- residência, s.f. sedes, is. inlB.
venera tio, onis.
tere. residir, v.i. residere. inBido- respeitoso, adj. observans, rossentir-sa, v.p. ferre gra-
requerimento, e.m. V. petição; re, sedere. antis; reverens,entia. viter; ref erre.
i

poatulatio.onis; petitio.onia. resíduo, s.m. facx.cla.


; ; ; ; ;

— 280 — RET RET — 281 —


ressequido, adj. o pnrt. exsic- resiituir, v.t, restituere, red- retenção, s.f. rctcntio.onis. retomar, v.i. v. voltar, re-
cntus.a.nm; aridus.a.um dttrç, reíerrc, reportara, reter, v.t. retinere, tenere, gressar.
&iccatna,a,um. retríbnere.
ressequir, dntmere, suntinore; confi- retorno, a.m. reditio.onís; re-
v.t. siceare, exsie- restítuitóno, adj. restituto-
core ; nerc, compriinere. ditna.ua ; reveraio.onis.
arefacere, torrere, nus. a. um.
exurere. reslituívcl, adj.
reticencia, s.f. diasimulatio, rotraçSo, s.f. retractio.onia.
roslituendus,
ressoar, v.i. rcsonarfl, porso- a,um. onis; reticentia.ae. retrair, v.t. contrahere; retra-
nare, strepore, relinnire. resto, a.m. reticulado here, redncere.
reliqunm.i; ou
reticular, adj.
ressonância, a.f, resonantia, faritm.) retranca,
reeiduum.i; (pl.) rHticulatus.a.uin. a.f. postilena.ae.
ae, reliquac.amm; osfla.oruin. retldão, fides.ei; retraçfto, s.f. rotractatio.onia;
ressonante, adj. resonans an- a.f. probi-
restôlho, a.m. stlpula.ae.
tis. tas,atis. re cep tua, us.
restrição, s.f. exceptio.onis
ressonar, v.i. emendado, retrato, a.m. imago.tnia;
stertere. // V. adjunetlo.onis ; corrcctio,
ratificação, a.f. si-
ressoar, onis ; reprehcnsio.pnia. mulacrum.i; effigies.ei; for-
onla.
ressorçao, aí. resorptio.onia. ma, ae.
restringir, circumscribe-
v.t. retificar, v,t. corrigere, emen-
ressorver, v.t. resorbere. retroceder, v.i, v. recuar, re-
re, coangustaro; artare. dare.
ressudaçào, h.X. sudor.oria: restritivo, adj. anguBtus.a.iim; trogradar.
retilineo, directus,a,um.
adj.
stiilicidium.ii. (grani.) derogativus,a,um. retrocesso, a.m.
retina, rctiulum ocull.
s.f.
regressns.us.
ressndar, v.i. conaudascere, restrito, adj. angua-
o part. retinir, v.t. e t tinnire. retrogradar, retrocedere,
v.i.
stillare, destillare. tna.a.um; artus.a.um; cír- rotroire, retrogradi.
rossupino, adj. resttpinus.a, retinto, adj. dibaphus,a,um.
cumcísus.a.um. retrógrado, adj. retrogradus,
um. resultado, retirada, a.f. dccessus.us; de-
a.m. eventus.i; a,um ; reciprocas, a, um.
ressurreição, e.f. resurreclio, cessio.oTns ; discessus,us
exitus.us ; of feettis.ua.
onis reeorpora tio, onis
;
t resultante, adj. consoctaríua, receptus.na. retrospeto, s.m. respectua.ua.
ressuscitar, v.t. ad vitam re- retumbância, s.f. sonitus.us.
a.iim. retirar, retrahere, detra-
v.t.
vocare. // V.i, reviviacere. resultar, retumbante, adj. sonans.antis;
v.i. exsíatore, fieri, here, subtrahere, abdere,
restabelecer, v.t. instanrare: vocalis.e.
effioi, nasci, gigni, fiuere, deducere, reducere; exci-
restituore, reconciliara, re-
soqui, consequl. pero, exhanrire; avertere. retumbar, v.i. sonare, reso-
novare. // V.p. convalesce- V.p.
resumi r, v.t. coinplecti, con- // recedere, decede- nare, atrrpere.
re, se reficere, exaurgere.
trahere, coucludero, re, abire. réu, adj. nocens ontis; sons,
restabelecimento, a.m, resti- colli- >

gere. retiro, s.m. receesus.us; por- tis; obnoxiua.a.um. // S.m.


tutio,onia reductio.onis ;
;

resumo, tus.us; latibulum.i. rens.eí.


refoctio,onis. s.m. coinploxio.ouis
restante, adj. rellquus,a,nm conclasío.onia ; summa.ae. reto, adj. rectus,a,um; direc- reumatismo, a.m. rheumatis-
coterus.a.um resíduus.a, ;
resvalar, v.i. V. escorregar, tua,a,um. // S.m. rectum mua.i.
um, S.m. // reliquum.i; retaguarda, b.í. noviasimum intestinum. reunião, a.f. conjunctio.onia;
rpBiduum.i. agmen. retocar, v.t. retractar©; poli- coUectio.onÍB ; congregatio,
restar, v.i. reatare, reíinqui, retardador, adj. moratoriua.a, ro, limare, perapicero. onis; conventus.i ; concili-
snperesso, uni. // S.m. morator.oria. retomar, v.t. resumere, retrac- um.ii.
restauração, a.f. restitutlo, retardar, v.t. retardare. tar- tarei revocare, redintcgra- reunir, juugere, conjun-
v.t.
onta; refectio,onís. darc, morarl, demorari, de- rn; reeuperure, repetere, gore, annectere, colligare,
restanrador, a.m. reotitutor, tinere. rcficere. colligrre, contrahere. //
oria refector.oris. retardatário, retorcer, v.t.
;
adj. lontus.a, retorqnore; in- V.p. jungi, conjungi; ron-
restaurar, v.t. rcstituere, re- um, // S.m. morator.oria. torquere, contorquere. vcnire, congregari, cogi.
fioero, reparare. retemperar, v.t. Iteram tin- mtóries, a.f. rheiorica,ae. revelação, s.f. indielum.ii;
restituição, a.f. restitntio, gere; (fig. ) reparare, re- retórico, adj. rhetoricua.a.um prodilio.onin revelatio,
onis; reformatio.onis. coquere.
;

// g.m. rhetor.oria. onis.


REV — 282 — RID RID — 283 — ROO
revelador, 6.m. index.lcia; reviver, v.l. reviviscere.
ridículo, ridiculua,a,um;
adj. risco, s.m. linea.ae; pericu-
proditor,orÍ8. // Adj. ma- revoar, v i. rcvolare. ridenrius,a,um. // S.m. ri- lum.i; alea.ae.
nifestas, S,UW. revolta, s.f. aeditio.onía; re- dtculum,i risível, adj. ridendus.a.um
revelar, v.t. pstefacere, nu- bellio.onia; motua.us; tu- jocularía.e.
rigidez, B.f. rigor.oria; rigi-
dare, detegore, aperire, in- multus.ua. riso, s.m. ríaua.us.
duas.atis.
dicare; rcvelarr, ostendore, revoltado, adj. rebellana.antis; risonho, adj. V. ridente,
nigmfícare. // V.p. bc in- rebelIatuB.a.uin; aeditiosua, rígido, adj, rigidus.a.um; ri-
gens.enlis; (ílg.) suverus, risota, s.f. risup.ua; irriBio,
dicarei Bignificari, pate- a, ura.
a, um.
onis derisna.ua.
;
fieri. revoltante, adj. iuvidiosuB.a, rítmico, adj rhytkuiicua,a,ura;
rever, v.t. revisere, inviae- um; indignus.a.um; atroz, rigor, a.m. severitaB.atis; aa- numerosu8,a,um.
re; recognoacere, retrac- cia. peritas.atis austeritaa,
;

tares atis niorositas.atís. ritmo, s.m. numeras,!; rbyth-


revoltar-se v.p.
Boditionoro ;

reverberação, s.f. repercussus,


auis.i; modus.i.
movere, rebelare; reclaiui- rigoroso, adj. severus.a.um
rito, s.m. ritua.ua.
us; repulsua.us. tare. aspe r, era, em m durua.a,;
ritual, adj. ritualia.e.
reverdecer, v,t. viridare. // revoltoso, adj. rebellis.e; ae- um. rival, s.m. aomiilns.i; concer-
V.i. revireBcere. ditiosua.a.nm. rijo, adj. V. duro e rígido, tator.oria;
rima,
rivalis.Is. //
reverência, s.f. reverentia.ae. revolução, s.f. porturbatio, honioeoteleuton.i.
e.i.
Adj. aemulus.a.um.
onia; convcraio.onis; rimar, v.t. versus facerc ou rivalidade,
reverenciar, v.t. revereri, ve- (aa- a.f. aemulatio,
tron.) cnr8us,us. scribere.
nerari, suspicore* onis; concertatio.onis; con-
revexencioso, adj. reverens, revolucionário, adj. seditioauB, rimoso, adj. rimosns.a.um. tentio.onis.
entís. a . turbulontns.a.um. ria ca ante, adj. hinniena.entis. rivalizar, v.i. aemulari, con-
reverendo, adj. amplisRimua, revolver, v.t. volutare, versa- rinchar, v.i. hinnire. tendera, certare.
rincho, s.m. hinnitus.us.
a,um ; rcverendua,a,uin. re, volvere, involvere. risa, s.f. rixa.ae; pugna, ae.
rinoceronte, a.m. rhinoceroa,
reverente, adj. reverena.entis. revolviniento, s.m. volutatio, robalo, s.m. lupns.I.
otis.
reverso, s.m. altera pars; al- onia. rins, s.m.pl. renes.um. roble d o, s.m. quereetum.i;
ter um latus. revulsão, a.f. revulsio.onia. aesculetum.f.
rio, s.m. flnmen.inia; flnviua,
revés, a.m, res adversae; ca- revulsivo ou revulsório, adj. robustecer, v.t. firmare, ro-
Ú; amnis.is.
lam itas.atis; clados.is. revocatorius.a.uin. borare. // V.i. e p. confir-
ripa, s.f. assereulum.i; ass r-
revestido, part. e adj. vesti- mara se, conflrmari,
rezar, v.i. V. orar. culus.i.
tUS.a.Ulll ; i rui ituB, i ..::.!
riacho, s.m. amniculus.i. rlpio, s.m. rudus.eris; rude- robusto, adj. robustus,a,um
revestimento, a.m. crusta.ae. valeas.entía.
ribanceira, a.f. crepido.inia. ratio, onia.
revestir, v.t. voatire, veste roca, s.f. colue.ne ou i.
ribeirinho, adj. fluviatilia.i. ripostar, v.i. repetere, rejice-
circumdare; tegere, indue- roçada, a.f. pensum.í.
ribeiro, a.m. rivua.i. re, refirerê; respondere,
re; incrustare.
ribombar, v.i. tonare, into-
oceurrore. roçadura, s.f. tritus.us; fri-
revezar, v.t. e i. V. alternar,
nare. riqueza, a.f. diviliae.arum; catura.ae.
revigorar, v.t. recreare, reíi- opuÍentia,ao; copiac.amiu roçar, v.t. succidere; fricaro,
rícino, s.m. rlcinus.i.
cere. ubertas.atia. porfricare. // V.i. radere,
rico, adj. dives.itis; locuplea, stringern.
reviravolta, a.f. converaio, rir, v.i. e p. ridere; cachin-
eti»; opulcutus.a.uui; co-
onia. nare; renidere. rocha, a.f. Baxum,i; rupes r ia;
piosus,a,uin ; abundaria, an-
revisão, s.f. recognitio.onia. ti»; uber.eris; ferax,acia. risada, B.f. cacliinnatio.Givs; sílex.ícis.
cachinnns.i. rochedo, s.m. saxum.i; rupea,
revisor, a.m. cmcndator.oria. ricto, a.m. rictus.nB.
risca, b.f. linea.ae. In.
revista, s.f. recognirio.oníB; ridente, adj. ridens.entis;
riscar, v.t. lincis diatinguere; rochoso, adj. aaxoaua.a.urn;
(mil.) reconaua.ua. hilaris.e ; renidens.entia. expungero. petrosns.a.um.
EOC — 284 — ROS KOS — 285 — RUM
rociar, ov.t. i. V. orvalhar. rolhar, v.t. obturare, obstrue-
rosto, s.m. V. cara; tffigics, rubrica, s.f. rubrica, ae.
roctm, B.m. canthoriii6,iÍ ca- re.
;
el; imago, inia. rude, adj. rudis.e; asper.erft.
ballue.i. roliço, s.m. tçrcs.ntis; pin- rostrado, adj. rostratus.a.um. oruiit; durus,a,um; diffici-
rocio, B.m. V. orvalho. guiculus.a.nin. rostral, adj. rostratus.a.um. lis.e ;
arduus.a.um.
roda, s.f. rota.ae; tympanum, rôlo, s.m. scutula.ae; cylin- rostro, s.m. rostrum.i. rudeza, s.f. asperitas.atis;
i; círculos,!. drus,i exícnlua.i.
; rota, s.f. vfa.ae; itcr.ítincris; duritas.atia.
rodar, circumagere, ver-
v.t. roma, s.f. granatum.i. oursus.us, rudimentar, adj. inchoatus.a,
tera, volvera, vorsare. // romagem, s.f. pcregrinatio, rotação^ s.f. rotatio.onís. um.
V.i. volvi, versari. onis. rotatório, adj. versabundus.a. rudimento, s.m. rudimentuin.I.
rodear, v.t. circurnstare. cin- romance, s.m. fabula.ae; cau- um; versatibís.e; volubilis, rufar, v.t. tympanízarc.
gore, succingere, circuiu- ticum.i. e.
ruga, s í. ruga,oe; sulcos.i.
fundere; circumdare, cír-
romanesco, adj. fabulosus.n, roteiro, s.m. V. itinerário.
cumirc; ciroumveníre. rotina, s.f. usu8,us. rugido, s.m, íremitua.us; ru<
um ; commenticius,a,um
gitim.us.
rodeio, s.m. V. circuito; ani-
fictus.a.um. rótula, s.f. cancellÍ,orum
bagcs.is; anfrautus.us. clatri.orum ; patclla.ae. rugidor, adj. fremons.entls.
romano, ndj. Romanus,a,um.
rodela, s.f. orbiculuB.l; cli- lloinani.onim
rótulo, s.m. uota.ac; pitta- rugir, v.i. rugirc, ruderu;
pcolum.i.
// S-m.pl. cíura.ii.
Quirites.ium ou uni. íremere, frendere.
rodeleiro, adj. clipeatuB,a,um. rotundidade,
rombo, s.m, rhombus.i; rima, B.f. rotunditas, rugosidade, a.f. ruga, ao; as-
rodilha, s-f. pannus.i. ac; furamen,inis. atis, peritas.atis ; scabredo.inls.
rodopiar, v.i. volvi, convolu- rotundo, adj. rotundus.a.um.
rombóide, s.m. rhomboides.is. rugoso, adj. rugosus,a,um
tarí. rotura, s.f. V. ruptura,
rodopio, s.m. turbo. inís; ver* romper, v.t. e i. rumpere, roubar, furari, scabiosus.a.um.
v.t. surripe*
tigo.inis. frangere, solvere, discinde- re, ruibarbo, s.m. rheubarba-
rapere-, exipere.
rè; perrumpcre, infringere; rum.i.
rodovalho, s.m. rhombu8,Í. roubo, s.m. expilatio.onia;
diriniere, renuntiare; divcl-
roedor, adj. mordax,acis. // rapina.ae ; furtum.i. ruído, s.m. sonus.i; sonitus,
lere, dislrahere. as strepitus.us ; crepitus,
S.m. rosor.oris; ex£Sor,orÍa. rouco, adj. raucns,a,um; ;

ronco, s.m. roncb.us,i. fuscus,a,um ; obscurus,a,um. ua; tumultus,U8.


roer, v.t. rodere, arrodero,
ronda, s.f. circumitio.onis. ruidoso,
derodere, exedere. roupa, s.f. veatis.is; vesti- adj. strepeus.entis
rondar, v.t. circuin crrare. uientum.i. clamosus.a.um sonoros, a,
rogações, s.f. pl, rogationes, ;

um. // V.i. vagari, cursitare, rouquenho, adj. subraucus.a, um; íragosus,a,um.


obambulare. um.
rogar, v.t. orare, rogare. // ruim, adj. V. mau.
V.i. aupplicare. ronha, s.f. mentigo.inis. rouquidão, s.f. raucitas.atis;
ravis.ÍB.
ruína, s.f. ruina.ae; (pl.)
rôgo, B.m. prex.cis; rogatio, ronqueira, s.f. raucitaa.atis. pariotinae.arum; relluu^e,
ravis.is.
rouxinol, s.in. luscinia.ao;
01116.
luacinius.ii. arutn.
rol, s.m. V. lista, rórido, s.m. rorldus,! ; rosei roxo, adj. violaccus.a.um ruinoso, adj. rilinosus, a, nm
rôla, H.f. turtur.uris; Colum- dua.L iantliinus.a.um. danmosus.a.um.
ba, ae. rorifero, adj. rorifer.fera.fe- rua, s.f. via, ao. ruir, v.i. V*. desmoronar-se.
rolante, adj. volubilis.e. rtun. rubi, s.m. carbuncnlus.i.
ruiva, s.f. rubla.ae.
rolar, v.t. volvere, avolvere, rosa. s.f. rosa.ae. rubicundo, adj. rubicundus.a,
volutare. // V.i. volvi, ver- rosado, adj. roseus.a.um. um; rubldus.a.uro. ruivo. adj. ruber,bra,brum
rubíficar, v.t. rubefacere. ruíus.a.um ; subrufua.a.um.
sari. rôsca, s.f. cochloa.ae.
roldana, róseo, adj. ro&eus.a.uin. rubor, s.m. rubor.oris. ruminação, a.f. rumínatio,
s.f. trochles.ae; or-
biculus.í. rosmaninho, ruborizar, v.t. rubefacere, ru- onis.
s.m. atoecbas,
rôlha, s.f. obturaraentum.i. adis ou ados.
fare. // V.p. rubere, ru- ruminante, adj. ruminalis.e.
besecre. // S.m. ruuiinans.aatis.
RVU — 286 — RUT
ruminar, v.t. ruminare, rumi- raptara, aí. abruptio.onia;
nar!. disjunctio.onU; divortiuiu,
ramo, s.m. via.ae; iter.itine- ii.

rís; cursus.us. rural, adj. rusticus.a.um.


rumor, a.m. rumor.oris; fro- rustl cidade, B.f. ruaticitaa,
roitua.u» ; atrepítus.ua atis.
murmur.uria; fama.ae. rústico, adj. rusticu6,a,um
rumorejante, adj. munnurana, agrestis.e; rnstícanua,a,uru.
antis: garrulua.i. rutilante, adj. rutilua,a,nm;
rumorejar, v.i.adinurmurare, rutilais, nntía, sábado, sm. Saturai diea; sacordotal, adj. sscerdotalis.e.
frcmere; murniurare. rutilar, v.i. rutilare. sabbatum.i. sacerdote, s.m. sacerdos.tifl.
sab50, s.m. sapo.Onis. sacha, s.f. aarculatio.onia;
sabático, adj. BobbaticuB.a. sarritio.onia; runcatio.oms.
um, sachador, a.m. sarritor.oris;
sabatiama, s.m. sabbatlsmus.i.
runcator.oris.
sabedor, adj. sciens.entis; sachar, v.t. sarrire, sarire,
:•'!.;,,"..::
i ;
eruditua.a, runcare; pastinare.
um. sacho, e.in. sorculum.i.
sabedoria, s.f. sapientia.ao. saciar, v.t. satiare, exsatlare,
saber, v.t. scire, noviaee, noa- saturare. // V.p. se aa-
ae; habcre, tenere, meini- tia.ro,
nisse; intrlligere, didicisse. saciedade, B.f. satictas.atíar
// V.i. sapere. // S.m. saturitas.atis.
Bcíontía.an. saco, a.m. saccus,!; cuHeuB.I.
sábio, adj. V. sabedor; sa- sacola, B.f. bisaccium.ii; pê-
ra, a e.
piens, entís. // S.m. vir
eruditns. sacramento, a.m. sacramen*
tnm.i.
sabor, s.m. supor, oris; giiB-
tus.us; gustatu8.ua. sacrário, B.m. capta, ae; cap-
sula, ae.
saborear, v.t. degustara, ro-
sacrificar, v.t. e i. sacrifica-
gustare.
re, immolarp, operarí. //
saboroso, adj. suavis.n; dul-
V.p. se dtivovere.
cis,e; jucunduB,a,um. V.
agradável, sacrifício, s.m. sacrificium.ii;
sabre, a.m. gladius.ii. sacruin.i.
sacrilégio, a.m. Bacrilegmm.ii;
sabugo ou sabugueiro, a.m. npfas (inde^I.).
sarnbucus ou Babucus.i.
sacrílego, adj. sacrilegua.a,
sabujar, v.t. ndulari. um; profanuB.a.nm.
sabujo, s.m. adulator.oris. sacristão, san. sacristã, ae;
sacada, s.f. ma^Dianum.i. aedituua.i ; sacrarius.ii.
sacerdócio, a.m. sacordotium. sacristia, s.f, eacriatia.ae; aa-
li. erariuru.ii.
— SAL — 289 —
SAC — 2S8 SAI.
saltitar, v.i. aubsilire, sub- sanguessuga, s.f. hirudo.inis;
sacro. sdj. V. sagrado. // salário, a.m. mercea.edU; Bultare. songuisuga.ae.
S.m. sacrum.i; Bpina.ae. praem tum.ii ; fruetua.us. salto, s.m. saltus.us; exsul- sanguinário, adj, sanguina-
sacrossanto, adj. Bacroscoc- saldo, B.m. aolutio.onis tatio.onis as sul tus.us.
; rius.a.um.
; rell-
tus.a.um sanctissimns.a,
;
qua p^cunia. salubre, adj. salnber.bris.bre. sanguíneo, adj. sanguineus.a,
um. saleiro, s.m.
salinuni,l. salubridade, s.f. salubritaa, um.
sacudidela ou sacadidQra, b f. salema, a.f. flalpn.ae. atis. sanguinolento, adj. sanguino-
quassatio.onis i Jactatio, saleta, s.f. atriolurn.i. salutar, adj. salutaris.e; uti-
lenta s,a,um.
onis ; concussio.onis. salga ou salgação, s.f. sal- lis.e.
sãnie, s.f. sanies.ei.
sacudir, v,t. quateru, quassa- sura.ae salitura,ae. salvação, a.f. salus.utia; con-
;

servatio.onis. sanioso, adj. saniosus,a,um.


re, concutere, decutere, salgado, adj. salsns.a.um.
j aclare. salvador, s.m. aervator.oris; santidade, a.f. sanctitas,atis;
salgar, v.t. sallire, sallere.
sadio, adj. saluber ou salu- consorvator.oris ; liberator, sanctitudo.inis.
salgueiral, s.m. salictuin.i.
bris.bris.bre ; saiu t aris.e. orie; aalvator.oris. santificação, s.f. sanctifica-
salgueiro, s.m. aalix.icia.
safira, s.f. sapphirus.i. salvaguarda, s.f. praeaidium, tío.onis.
saliência, s.f. prominentia.ae;
Safo, np. Sappho.us eminentia.ac. ii; fides.eí; tutela, ae. santificante, adj. aanctiíicua,
sagacidade, s.f. Ba^acItaB.atis. salvaguardar, v.t. tutari. a, um.
salientar-se, v.p. emlnere.
sagaz, adj. sagas, acis; sub- salvar, v.t. servare, conser* santificar, v.t. sacrare, conae-
saliente, adj. emhicn&.pntla;
tilis.e. vare; salvare. // V.p. se crare, dedicare.
prominens.entis ; projectnB,
sagitária, s.f.sagitta,ae. servare. santo, adj. sanctus,a,um ; re-
a.uin.
sagit&rio, s.m. sagittaríus.ii. ligiosus.a.um; sacrosanctus,
salina, salinae,&rum.
B.f. salve, interj. salvei
sagraçao, consecratlo,
s.f. a, um. // S.m. sanctue.i.
salino, salinarius.a.um
adj. salvo, adj. satvuB.a.um; inco-
onis; ordinatio,onis; sa* santuário, s.m. sacrum.l; aa-
salsns,a,um. lumis.e ; integer.gra.grnm ;
cmni.i. saliva, crarium,ii.
s.f. saliva, ae. intactus,a,um. // Prep.
sagrado, adj. sacer,cra,crum;
salivação, a.f. salivatio,cnis. praeter (ac), extra (ac). são, adj. sanus.a.um; validus,
sanotus.a.um ; religiosas, a, salivar, v.t. salivare. // Adj. sanação, s.f. sanatio.onis. a,um ; incorruptus.a.um
uin ; sacratus,a,nin. salivar ius,a,um. sanar, v.t. e i. sanare. salutaria.e.
sagrar, v.t. inaugurare; un- salivoso, adj. salivosus.a.rim.
gore. sanável, adj. aanabilis.e. sapador, B.m. munitor.oris.
salmão, s.m. salmo.onis. sanção, s.f. eanctio.onis.
saia. B.f castula.ae. sapar, v.t. suifodere, sobru-
salmo ne te, s.m. muílus,!. sancionar, v.t. sancire, jubo-
saibro, s.m. glarea.ae; sabu- ere.
salmoura, s.f. muria.ae; sal*
Inm.í. re. sapataria, s.f. sutrlna,ae.
sura,ae ; salsamentum.i.
saibroso, adj. glareosus.a.um. sandália, a.f. aandalinm.ii; sapateiro, s.m. sutor.oria;
salobre ou salobro, adj, sal-
saída, s.f. egressus.us ; exi- sus.a.um ; salmacidus.a.uin, solta, ae. calceolarius.ii.
tns.ns ; decessio.onis. salsa, a.f. petroselinon.l. sandejar, v.i. íneptíre. sapato, s.m. calceus.ri; cal-
saio, s.m. aagum.I; BBguIum.i. salseiro, s.f. Balsarium.ii; aee- sandeu, adj. ineptus,a,um ceamon.inis ; caleeamentum,
sair, v.i. exire, egredi, di- tabulum.t. staltus.a.um. i.

gredi, decedere; discedere, salsicha, s.f. lucanica.ae; far- sandice, s.f. f atuitas.atis sápido, adj. Bapidus,a,um.
excedere, abire. cimen,ini8 ; iaícíuui,if, incptiae.anim. sapo, s.m. bufo.onis.
sal, s.m. sal.salis. salso, adj. V. salgado, saneamento, s.m. salubrítas, saque, s.m. excisío.onís ; ex-
sala, s.f. atrium.ii; conclave, salsugem, s.f. Balsugo.lnifl :
atis. cidium.ii.
is. salsilago.inis. sanear, v.t. salubre facere. saquear, v.t. vastare, diripe-
salada, s.f. acetaria.iorum. saltar, v.t. transilire. // V.l. sangrento, adj. eruentus.a, re, depopulari.
salamandra, s.f. salamandra, sal ire, desilire, transultare. um ; cruentatus,a,um. saraiva, s.f. grando.inia.
ae. salteador, a.m. praedo.onia. sangue, s.m. sanguis.inis saraivar, v.i. grandinare.
salão, s.m. atrium.ii; sellaria, saltimbanco, s.m. praestigia- cmor.oris. sarampo, s.m. boa.ae.
ae; exedr&.ae. tor.orla.
SAE — 290 — 8EC
sarapintar, v.t. variare
sátrapa. s.m. satrapcs.ao;
aa-
SEC — 291 — SEQ
sarar, v.t. e i. V. curar,
traps.apis. secar, v.t. «Iccare,
assiccare, sedimento,
sarcasmo, s.m. contnmelia.ae. a.m. faei.clj;
satrapla, s.f, satrapia.ae. arpfacere, exhanrirc, abster-
sarcástico, adj. acerbus.n.um craseaiuen.iniB.
saturado, gero. // V.i. aiccescere. sic- sedoso, adj. mollis.e.
; adj. e part satur,
aeiiltatus.a.um; amarue.a cari, arcscere, arcfiorl.
B1U.
uia.urum; saturatns.a.um; sedução, B.f. corruptela.ee
secativo, adj. V. secante. iilccebra.ae.
sarcófago, s.m. sarcophagus (<>S) plenus.a.um.
í. saturar, v.t. saturare,
secção ou seção, a.f. sectio, sedutor, s.m. corruptor.oria.
sarcoma, s.m. sarcoma.atis. satia-
ro. // v.p. combibere. per- onis; sectura.ae; pars.tis; // Adj. captioaua, a.um;
sarçoso, adj. íruticusus.a.uiu • bibero. liber.bri. blandus.a.um.
duinosus.a.fcm. saturnais, 8 aco, adj, siccns.a.um; aridus, seduzir, v.t. allicpre, illice-
s.f.pl. Saturnalia,
sardas, a.f. p) ] en tigo.inia.
. mm ou ioruin, a.um; siccatus.a.um ; du- ro, capore, deleetare, dele-
Sardenha. Gcogr. Saroinia.ne. saturnal, adj. Saturnalis.e. rus,a,um. nire, corrumpero; vitiaro,
sardo, adj. Sardus.a.um; secretária, s.f. mensa.ae. stuprare, violare.
Sar- saturno, s.m. Saturnus.i.
dous.a.um. // S.iu.pl. secretário, sega, s.f. íenisicia.ao; íenisi-
Sar- saudação, s.f.
bju. librarius.ii;
ui.orum. salntatio.enia; scriba.ae. cium.ii.
is.
sargento, s.m. optio.ouis.
:.' II r
secreto, sogador, a.m. fenisex.Becia
saudado, adj. secretua.a.uni;
sargo, s.m. sargns,i. s.f. desiderium.ii; fenisector.oris.
arcanus.a.um occuilus.a,
sarmento, s.m. sarmentum.i-
dolor.oris.
saudador, a.m. aalulator.oria.
um;
;

obscurus.a.ura.
segar, v.t. secarc, caedere. V
ceifar.
paiinvs.itia. sector,s.m. sector.oris.
saudar, v.t.
sogmento, s.m. sogmentum.i.
sarmeutoso, adj. sarmentosus, salutore; veno- secular, adj. saecularia.e.
rare. sogrèdo, s.m. secretuin,!; ar-
a, um. século, s.m. saeculum.i. canum,i;
saudável, «dj. occultum.i; mya-
sarna, salutaris.e; secundar, v.t.
B.f.
scabies.ei; scabri- salubor.bris.bro. obseciindare, terium.ii.
tips.ci; psora.ae. Bubvenire, suecurrere. segregação, s.f. aejunctio.onig
saúde, s.f. saniias.atis;
sarncnto, si- secundário, adj. secundariua, segregar, v.t. V. separar,
adj. scober.bra lus.ntis; valotudo.inis.
bruiu; acabiosus.a.um. a.um; secundus,a,nm. expelir,
saudoso, adj. desiderandin.a seguidor, s.m. conies.itis; as-
sarrafo, s.m. secura, siccitas.atis; ari.
a.f.
asscrculum.i; um; desiderabilis.e. ditas.atis; jejunitas.atiB. aecla.ae; soctator.oris.
B3serculus,i. saxátil, adj. seguimento,
sasatilis.e; sa- sCda, a.f. bonibyx.ycis s.m. ordo.inis
sarro, s.m. rnbigo.inis. xusus.a.um. ; seta cousecutio,onÍB; consequen-
ou aaeta,ao.
satã oh satanás, s.m.
Ondeei.); satanns.ao
aata se, pron. reíl.
servindo de
ae (ac.) — sedativo, adj. e s.m. V. cal-
tia.ae.
seguinte, adj. sequens.ontia;
compl. dir.-
satolite, s.m. saielles.ilis; sjbi (dal.)
compl.
servindo do — mante.
soda, s.f. aedes.ei; doinicilium,
consequens.enlis; proxi-
mus.a.um // S.m. hic.haoc,
stiptttor.oris. indir. // Conj. ii; sedile,ia.
sátira, s .f. quanqnam. quanlvia, boc.
satira.ae; censu- Bâde, s.f. sitis.is; seguir,
ra. ao. seara, s.f. cupiditas, v.t. gequl, insequi,
messia.la; « c EO s
.
atia.
sátiro, consequi, prosequi, comita-
s.m. Satyrus.i. etis.
sedentário, adj. sedentarius.a, ri, sectari. // V.p. sequi,
satisfação, a.f. v. alegria; sebáceo, gdj. sebosiis.a.nni
um. subsequi, succedere, conti-
explelio.onis; salisíactio sebe, s.f. saepea.is. sedento, adj. sitiens.entie; nuari.
onís. sebento, adj. sebosus.a.um. segunda-feira, s.f, dica lunae.
(fig.) cupiduB.a.nm.
satisfatório, adj. sebo, s.m. si-bum.i. segundo, num. ord. secundus,
idonens.B, sedição, s.f. scditio.onis; mo-
um; jiisius.a.nm. seboso, adj. si.bosns,a,um. a, um; altor.era.erum.
tus.ua; concitatio.onis. //
satisfazer, v.t. e I. satisfacc- soca, s.f. sicciias.aiis. sedicioso,
S.m. mínima para horae.
re; explero, satiare; adj. seditiosus.a,
por- secadouro, s.m. siccatorium.il. um; turbulentus.a.um. // Adv. eecundo. // Prop.
ficere, cisoqul.
secante, adj. «iccalivus.a.um.
secundum (ac), ex (abl.)
Bedimentar, adj. alluviue.a pro (abl.), de (abl.), ad
um. (ac), In (ac).
— 292 — SEN SEN — 293 — SER
segurança, a.f, fiducla.ae; do de um infinito; por non sen&rio, adj. aenariua,a,um. senso, s.m. sensus.us.
conf identia.ae; cautio.onis e um particlpio; por niai senatorial ou senatórlo, adj. sensual, adj, veneriua,a,um;
secaritas.atis. o um particfpio. senatoriua,a,um. libidinoBua.a.um.
segurar, tenere, contine-
v.t. semana, s.f. soptcm dies; sensualidade, s.f. libido, inis;
hebdonias.adis. senda, s.f. aemita.ae; trames, voluptas.atis.
re, retinere, habere; susti-
semanal, adj. hebdomadalis.e. itis; limeB.iíis. sentar-se, v.p. V. assentar-se.
nere, vincire.
satureia.ae; sendeiro, a.m, eantherius,li; sentença, s.f. aententia.ac;
segurelha, s.f. semeador, a.m. seminator,
thymbra.ae. oria; sator.oris. caballuB,i. dictnmj ; arbltrium.ii.
seguro, adj. tutua.a.um; fi- semeadura, s.f. aatio.onis; se- seuescal, s.m. scneacallus.i sentenciar, v.t. aentcntiam
praetor.oris. promintiare.
delia.e; fiduB.a.um; certus, mentis.is.
sentencioso, adj. sententiosus,
a, um ; stabilis.e. semear, v.t. eeniinare, aerere: senha, B.f. tessera.ae; eignuin,
seis, num. card. bcx; aeni, (fíg.) spargere, dissemina* i.
a,um.
ne,a. re, diaaiparo. sentido, s.m. Bonsus,us; ani-
seita, s.f. secta.ae; schola.ae; semelhança, a.f. aimilitudo, senhor, s.m. domínus.i; prin- mus,i; notio.onis; para, tis.
f amilia,ae ; haeresis.eos inis; congnientia.ae; ima- ceps.cipia. sentimento, s.m. sensus.us;
grex,gis. go, inifl. senhora, a.f. domina.ae; regi* anímua.i ; conscicntia.ae.
aucus.i; humor, semelhante, adj, similia.e; na,ae; matrona,ae. sentinela, s.f. excubitor.oris.
seiva, s.f.
oria.
consimilÍs,e ;gfrninua.a.uin. senhorear, v.t. imperare, re- sentir, v.t. sentire, afficl,

seixal, a.m. saxetum.i. // S.mi BÍmile.ia. gero. percipere; capere, accipere;


seixo, a.m. silex,ici8. semental, adj. seminalis.e. senhorio, s.m. dominium,ii; intelUgere, // V.p. se sen-
(
tire.
seixoso, adj. calculosus,a,um semente, s.f. acmen,inis; ae- loca tor.oris ( domus )
glareoBUB.a.um. J separação, s.f. separatío.onis;
mentia, is. senil, adj. aenilia.e.
j disces8us,u8 dereuiptus.us;
sela, s.f. ephippium.il.
;

)
sementeira, a.f. aeges.etia. senilidade, a.f. eenllia aniraus; disjuncfcio,onis.
selador, a.m. obsignator.oris. semestral, adj. semeBtris.e. scnium,ii.
1
separar, separare, dispa-
v.t.
selar, v.t. obsiguaro, consig- sensaborão, adj. fatuus.a.urn
[temestre, s.m. sex niensos. rare, aejungere, disjungere,
nare; confirmare, sancire. j
inaulsus.a.um ; odiosas, a. dividore. // V.p. scparari,
selaria, a.f. ephippiarii ara.
iemiclrcular, adj. aemicirenla-
í

tus,a,um.
um. diBsilirft, divldirí.
seleçâo, s.f. aelectio.onie. sensaboria, a.f. incomodum,i; separável, adj. aeparabilis.e.
semicírculo, s.m, semicircu-
selecionar, v.t. V. escolher, molestia.ae. sépia, s.f. sepia.ae.
seleiro, s.m. pphippiariug.ii. lus.i.
sensação, s.f. scnsuB.ua; pul- sepulcral, adj. sepulcralis.o.
selha, a.f. situla.ae; situlua,i. semideus, s.m. semideus,!;
sus.ua. sepulcro, s.m. sepulcrum.i.
sfilo, a.m. aignum.l; sigilluin,
heros.ois.
sensatez, s.f. sanitas.atie. sepultura, s.f. sepultura.ae;
i; anulus.i. seminal, adj. Beminalis.e. humatio.onie.
seminário, s.m. scminarinnvi. sensato, adj. Banus,a,um; aa-
selva, a.f. V. floresta, sequaz, B.m. assectator.oris.
seminu, adj. seminudus.a.um. piens.entis; prudenB.entis;
selvagem, adj. f erus,a,um sequente, adj. sequeus.entis.
scituB,a,nm.
ailveatrla.e; indomitus.a, semltoin, a.m. aemitonÍum,Íi;
sensibilidade, B.f. sensus.us sequestrar, v.t. sequestro da-
um; agreatis.e. hemitonium.ii.
re; rclegare,
semivivo, adj. semivivua.a.um. offensio.onis. aeponere;
selvajaria, a.f. feri tas, ai is;
sempiterno, adj. aempiternua. sensibilizar, v.t. movere, com- fiecludero.
ferocia.ae ; atrocitas.atia
barbaria,at-, sempre, adv. semper. movere, mollire, írangcrc. seqilestro, s.m. senuestratio,
selvático, adj. silvester.tria, sena, B.f. Benio.onia. // V.p. moveri, commoverí, onia ; Bcquestnira.I.
tre ; silvaticu8,a,u£a. Sena, Geogr. Sequana,ae. frangi. sequioso, adj. V. sedento,
sem, prep. sine (abl.). Pode senáculo, a.m. scnaculum.f. sensitiva, B.f. mimoBa sensi- séquito ou séquito, s.m. comi-
senado, s.m. senatus.us.
verter-ae por um simples tiva. tntus.uB cohors.tis.
;

abl. acompanhado de nul- senador, s.m. senator.oria. sensível, adj. patibília.e; mol- ser, v.l. esse. // S.m. quod
lua e sem prep. // Segui- senão, prep. V. exceto. lis.e ; tener.era.erum. eet; vis.vis; natura. ae
SER — 294 — SET — 295 — SIM
serafim, s.m. V. anjo. serrilha, a.f. lupata.ae. s'gilo, s.m. V. segrêdo.
setenta, num.
card. septua-
serão, s.ra. lucubratio.onia. sertã, s.f. sartago.inis; frbco- ginlA; septuagcni.ao.a. sigla, s.f. aigla.orum.
sereia, s.f. Siren.enis. rium.íi, signatário, s.m. aignator.oris.
serenar, v.t. serenara. Mia* setentrlão, a.m. aeptemtrio,
sertanejo, adj, mediterraneus, onia; aqnUo.onis. significaçio, s.f. signifirniio,
rare. onía; sententia.ai?; notio,
a, um.
serenidade, s.f. screnítas.atís; setentrional, adj, septorotrio- onis.
Budum.i. sertão, B.m. mediterraneus nalis.e. significante, adj. significanB,
sereno, adj. seremis.s.um locns. sétimo, num. ord. scptimua.a, antts.
trnnquíllus.a.um ; suduB.a, serventuário, s.m. vicarius.ii. um. significar, v.t. significara,
um. sorviçal, adj. officioaus,a,uin. seu, pron. poss. anus. a, um; uutKiaro. dcclararo, demon-
série, s.f. series, ei; ordo,Ínis; serviço, s.m. cultus.us; offi- ejus.a.um illins.a.um.
;
stra re ; valere.
continuai io.onis. cium.H; ministoriuin,iÍ ; mú- severidade, s.f. severitas.alis; significativo, ndj. sí^nificans,
seriedade, scveritaa.atiK
s.f. nus, ería. austeritas.atis; gravitas, nntis ; signif ícabilís.e.
praviías.atis; ansteritaa, servidSo, B.f. servitus.utis; afia.
ntis. acrvitiuin.ii severo, adj. severua.a.um signo, s.m. signum.i.
; jugum.i; cep-
seringa, clyster.eHs.
s.f. tivitas.atis. acer.cris.crn; austi-rus.a, âilaba, s.f syllaba.ae.
seringar, v.t. clysterizare. um; gravis.e. silábico, adj. sylJabicua.n.iim.
servidor, B.m. scrvns.i; famu-
sério, adj. scverus,a,nm ; gra- sevicas, s.í.pl. vexa. io.onis; silencio, B.m. ailentiiim.ii
lus.i; rninister.tri satellea,
vis.o; auslorus.a.um; ve-
;
injuria, ae; contunielía.ae. iranquillitaH.atiB; quies.etis.
Uis.
rus.a.uw. Sevilha, Geour. liixpalis.is. silencioso, adj. taciina.a.ura;
servil, adj. serviMs.e; servos,
sor mão, s.m. o ratio sacra; sevilhano, adj. Híspalensis.e. aiiena.énr i:- tacUurnua.a,
.

a, uni; ancillaríg.e* hnmi-


admonitio.onis; objurgatio, lis.o.
sexagenário, adj. soxa^onari- um; trauquillua.a.iim.
onis. na, a, um. silep;;e, s.f. syllopsis.iB.
servir, v.t. e i. aervíro; esse,
seroar, v.i. lncubrare. sexagésimo, num. ord. sexage- sílex, s.m. ailex.icis.
prodosse, conducero, jii va-
serôdio, adj. scrotinuB.a.nm. re, proficpre; vnlere; cole-
siuins.a.um, silhueta, s.f, adu m bratio, onis.
serosidade, s.f. aquositas.atis. re, venerar!, inaervire; ml-
soKÔnio, s.m. sexennium.í sílic'oso, adj. ailicouB.a.uin.
seroso, adj. aquosua.a.um. sexo, a.m. 6exus.ua; genns, silo, s.m. sirus.i; puteus.i.
litarc; famulari. // V.p.
serpeante, adj. aiTpens.entis. uti, adhibcre, insumere.
cria. silogismo, a.m. ayllogísiuus.i
serpear ou serpentear, v.i. ce- sexta-feira, a.f. dics Veneris. ratiocinatío.onís.
servo, s.m. V, escravo, cria- sexto, num. ord. sextns.a.um.
pere, orrare. silogistlco, adj. syllogisticus,
do. Séxtuplo, adj. sexios tanluiu.
serpente, g.f. serpoDs.entis; a. um.
sessão, s.f. sessio.onis; con-
andais, is. sl, pron. pesa. sui, sibl.se. silva. s.f. ruhus.i.
ventus.us.
sorpentino, adj. anguinus.a, sessenta, num. card. sexagin- siba, B.f. sepia.ae; lolligo, silvado, s.m. dumetom.i; vir-
um. ta : &exagenl,ae.,ft, inis. gnHa.ao.
serra, s.f. serra.ae. V. mon- sibila, B.f. sibylia.ae.
séssil, adj. scssilis.e. Silvano, s.m. silvantis.L
tanha. sibilante, adj. atridena.entia; silvar, v.i, V. sibilar.
sesta, meridiatio.onis.
s.f.
serração, s.f. serratura,ae. sestércio; aibilua.a.um. silvestre, adj. silvestris.e; ail-
s.m. seatertius.ii.
serrador, s.m. aerrariua,ii. seta, s.f. sugitta.ae; teluui.I. siblllno, adj. aibyllinus.a.um. vaticus.a.um.
serradura, s.f. V. serração; sibilo, a.m. aibílua,] stridur,
sete, num. card. soptem.
;

or s. silvo, s.m. sibiluB.i; stridor,


scobis.is. setecentos, num. card. septin- ovís.
sicário, a.m. sicarius.ii; per-
serralha, s.f. sonchos.i. gon ti,ae,a. Bilvoso, adj, dumosus.a.um;
cusaor.oria.
serralho, 6. ai. gynaecenm.i. seteiro, a.m. sagittarius.ii. Slcofanta, a.m. 8yr.ophanta.ae. f ruticoRUB.a.um.
serrano, adj. montamia.a.um. setembro, s.m. September.brSs. adv. etiain, ita, sic, vero,
sideral ou sidéreo, adj. aide- siin,
serrar, v.t. serra socare ou setenário, adj. eyplenariua.a, sidereus.a.um.
ralis, e; sane.
dissecare. // V.i. serram I lun. // S.m. Beptuennium, sifão, a.m. 8Ípho,onÍ8; diabe- simbólico, adj. tectua et oper-
ducere. I ií. tea,ae. tus.
SIM — 296 — SIR SIS — 297 — SOB
simbolizar, v.t. fignrare. sindical, adj. procuratorius.a, sistema, ratio.onis; dis-
s.f. sobrancelha, a.f. aupereillum,
símbolo, s.m. iuiago.inÍB; síg- um. ciplinado ; artif icium,ii. ií.
nuin, 1 ; aymbolnm.i. sindicante, a.m. inquisitor, sistro, s.m. sístrum.i. sobrar, v.i. V. sobejar,
simetria, s.f. syinmctria.ae; oris. sitiar, v.t. obsidere, oppugna-
sindicar, sôbre, prep. in (abl.), super
analogia, ae. v.t. quaerere,
e 1. re; circunisederc ; circum-
scisoítari, percontari. (ac.ou abl.), supra (ac).
simétrico, adj. aequabilis.e vcniro,
sindicato, sai. procnratio, sitio, s.m. locus.i- sobrecenho, a.m. eupercilium,
concinnus.a.uni ; aplas,a,um
on ia; collcgium.ii, situação, s.f. situs, us; posi- ii.
simetrizar, v.i. responder e. síndico, s.m. ccdicus.i; pro- tio.onis; poaitiiR.ua; facul* sobredito, adj. supra dictus.
// V.t. quadrare. curator.oris; inquisitor.oria, tates,um, sobreiro, a.m. snber.eris.
símio, s.m. V. macaco, sinete, s.m. Bignuin; sig-illum, situado, part. e adj. situs.a,
sobremesa, s.f. epidipnia,idi8.
simpático, adj. affinis.e; cog- i.
nm; positus.a.um. sobrenadar, v.i. natare, super-
natus.a.um ; concors.dis sinfonia, s.f. symphonia,ae; situar, v.t. coílocaro, uatare, fluctuari.
ponere,
concentufl,us canticum.i. sobrenatural, adj. prodígíoBua,
simpatizante, adj. consontiens, ;
só, adj. soltis,a,um; unus.a,
.singelo, adj. V. simples, a, um; caelestls.e; divinua,
entis ; conveniena.entls singular, adj. Bingularis.e; // um. // Adv. V. somente,
concors.dis. a,um.
S.m. (gram.) singular ia soalheiro, adj. apricus,a,um. sobrenome, s.m. cognomon,
simpatizar, v.i, conaentíre, numeras, // S.m. apricum.i. inis.
congruere, concordare. sinistro, adj. V. esquerdo; sobrepeliz,
soalho, s.m. con tabula tio,onÍs; a.f. superpellicium,
simples, adj. simplex.ícis; ainister.tra.trum ; ínfaus- tabulatio.onis. ii.
apertus,a,um ; candídus.a, tus.a.um; trux,cís. // S.m. soante, adj. sonans.antis. sobrepor, v.t. superpouere,
um. cal aro i tas, a tis ; damnum.i soão, s.m. solanu8,i; vultur- superinstruere.
clades.is, nus.i.
simplicidade, s.f. simplicitaa, sobrepujar, v.t. auperare, ex-
sino, s.m. campana, ae. soar, v.i. aonare. // V.t. pul-
atia ; mod? stfa,ae. auperare, vincere, anteire,
sinodal, adj. synodicua.a.um; sare. praocurrere.
simplificação, s.f, expeditio,
synodalis.e. sob, prep. aub (ac. e abl.).
onis. sobressair, v.i. eminere, ex-
simplificar, sinódico, adj. synodicus.a.um. sobejar, v.i. snperare, supe-
expcdire.
v.t. cellere.
simulação, s.f. Bimulatio.onís. sínodo, s.m. aynodas.i; conci- resso, sobressemear, v.t. supersemi-
simulacro, s.m. siinulacrum.i; lium.ii. sobejo, adj. V. demasiado. // nare.
imago, inis; spccies.ei. sinonímia, g.f. disjnnctio, S.m.pl. reliquiac.aruin; ana- sobretudo, adv. maxime, prae-
onis. lccta.orum. sertim, in primis,
simulado, part. e adj. fictua, potissi-
sinónimo, adj. cognominatua, soberania, a.f. principaUiB.us; me.
a, um; falsus.a.uiu; menti-
a,nm. // S.m. verbum cog* dominatio,onis ; regnum,!. sobrevir,
tus.a.um. v.i. aupervenire,
nominatnm. soberano, adj. 8umraus,a,um. accedere; venire, advenire,
simular, simulare, fingere.
v.t. sintaxe, a.f. conBtructio.onÍB.
sinal, s.m. nota.ae; indícium,
// S.m. rex.regis. evenire.
síntese, s.f. compositio.onis. soberba, a.f. V. altivez, orgu- sobrevivente, adj. es. 2 gên.
ii; signum.i; naevus,i; in- sintetizar, v.t. V. resumir, lho. superstos.itÍB.
Bignp.is. sintoma, s.m. nota,ae; indi- soberbo, adj. suporbua,a,um; sobreviver, v.i. auperatitem
sinalefa, s.f.synaIoepho.es. cium.ii; 8ignum,i. ercctus,a,um ; insolena.en- esse, supcrcsse.
sinapismo, s.m. sinapismus.i. sintomático, adj. dennntíati' tis; magnificua.a.um. sobriedade, s.f. sobrietas.atis;
sinceridade, s.f. sinceritas, vus.B.nm. sobrançaria, a.f. arrogantia, frugal itas.atis; tomperan-
atís; veritas.atia. sinuosidade, a.f. flexuB.us; ae; snpercilium.ii ; fastidi- tia.ae.
sincero, adj. sincoras a,mn anfractus.us; sinus.ns; fie-
t
um.ii. sobrinha, s.f. sororis filia,
verus.a.um ; ingeuuus.a.ura xio.onís. sobrancear, v.i. im minere, im- sobrinho, s.m. sororis filiua.
fidelis,e. sinuoso, adj. flexuosus.a.um pendere. sóbrio, adj. 6obrius,a,um; fru-
sincope, s.f. defeotio.oniB; ainuosufi.a.um. sobranceiro, adj. imminens, gl (indecl.) Biccus.a.um;
( gram. ) detractio.onia. siroco, s.m. atabulua.i. ;

entis. sevorua.a.um.
SOG — 2 — SOL SOL — 299 — SOB
socalco, B.ra. Bggcr.eris; mo- solavanco, s.m. jactatio.onis; solidificar, v.t. cogere, den- sonda, s.f. bolis.idis; Bpccil-
les. is. KtmciLssus.ns. sare, firmare. // V.i. aroe- lum,i.
socavar, v.t. suffodere. solda, s.f. ferrumcD.ínis; fer- cere, solidari. sondador, s.m. explorator.oria.
sociabllida.de, s.f. cominuni- ruuiinatiu.onis. sólido, adj. aoIidns.a,um; fir- sondar, v.t. tentarei; explora-
tuu.atts ; facilitas, atis. soldadesco, adj militarís.e. mus.a.um; stabilis.e; cons- ra, perspiecre.
social, adj. aoeialia.e, soldado, sni. niUos.itts. tans.antis. sonegação, s.f. occultatio.onis.
sociável, adj. sociabilis.e. soldagem, s.f. ferruminatlo, solilóquio, s.m. soliloquium.ii. sonegador, s.m. occultator,
sociedade, s.f. socictnfl.atis; onis. sólio, » rn. V. trono, oris ; roceptor.orís.
conjunctio.onis sodalitas, ;
soldar, v.t. ferruminare, soli- solipede, adj. e s.m. aolídipes, sonegar, v.t. occulere; célare,
atis ; congressus.us. dare. // V.i. e p. coalesce- ped is. suppriinere.
societário, s.m. socius.ií; con- re, ferruiiiínari. solitário, adj. solitarius.a.um; sonbar, v.i. somniare.
soei iis, >i sodalis.is.
: sôldo, s.ni. stipondiíim.ii ;
aos, Kolivagus.a.um; solus.a.ura; souho, s.m, somnínm.ii.
sócio, adj. e s.m. V. associa- ris. deserlus.a.um, sono, s.m. sornnus.i; sopor,
do. solecismo, s.m. soíoecismns.i; solo, s.m. sotum.l; humue,i; oris; quies.tis.
soco, s.m. basis.ís; soccus.I. error.oris. nionodium.Ii. sonolento, adj. somniculosua,
sôco. s.m. V, murro, solene, adj. Rollemniti.e; fes- solstício, s.m. solstitium.ii. a.ufu.
soçobrar, mergere, de*
v.t. tus, a. um ; celeber.brts.bre soltar, v.t. solvere, expedire, sonoridade, s.f. c!aritae,atis;
mergero, supprímero. // irra vis, e. revincire. // V.p. solvi, la- vocalitas.atia.
V.i, dernergi, supprimi. solenidade, s.f. scllernnc.is; sonoro, adj. sonans.antis; vo-
xari.
socorrer, v.t. suecurrere, sub* cuorimonin.ae; ritus.ns; solteiro, adj. o s.m. caclebs, calis.e ; sonorus.a.um.
veniro, auxiliari; juvart», gravii ns.Btis. sonso, adj. tectus.a.um; re-
libis.
levare. solenizaçáo, s.f. celebratio, sôlto, adj. e part. sohitus.a, conditns.a.um.
socorro, s.m. anxilitim.ii unis ; celebrítas.atis. um; sopa, s.f. cnllyra,ae.
emisflus,a,am; libera-
praesidíum.ii ; Biibsidium,ii. tns.a.um. sopeamento, s.m. proculcatío,
solenizar, v.t. celebrare, con-
sofá, s.m. lectusj; lectulus.í. solução, s.f. solutio.onia; ta-
Cfli-hraro. onis.
sofisma, s.m. sophisma.atis; solorto, adj. sollfrs,ortis. bes,!s; explicatio.onis. sopear, v.t. obtorere; proto-
captio.onis caluuinia.ae soluço, s.m. sin^ulíus.us. rere, culcare.
;
solha, s.f. solea.ae.
sofista, s.m. sophistes.ae ; ca- som, s.m. sonus.i; vox.cis. sopoira, s.f. tympnnum,!.
vUlator.oris. solicitação, s.f. sollicitatio,
soma, a.f. sunima,ae. sopor, s.m. sopor.oris,
sofisticar, v.i. cavillari. onis; rogatío.onis; postula- sombra, s.f. umbra.ae. soporifíco, adj. somnlfer.fora,
sofistico, adj, captiosus.a.um. tk.onia. sombreado, adj. Q part. obnm-
solicitador, s.m. flagitator,
ferum somnifÍcus,a,um.
;

sofredor, adj. patiens.entis; bratns.a.um obtectus^uin soporoso, adj. aomniculosuB.a,


;
perferena.entis. oris salutator.orÍR.
solicitar,
:

v.t. sollicitare, ten-


umbratus,a,um. um ; velnmosus.a.um.
sofrer, v.t. e i. pati, perpetí, sombrear, v.t. ipacare, obuin- soprar, v.t. o i. V. assoprar,
perferre, tare; oraro, cxpostularc,
tolerare; dolere,
exprtere. rogare.
brare, umbra protegera, sordidez, s.f. sordes.ium.
laburaro. sombrio, adj. obscurug.a.um; sórdido, adj. sordidua,a,um;
sofrimento, s.m. malum.i; io- solicito, adj. V. diligente,
umbrusus.a.um caecus.a,
; inimundu^.a.um.
cotiiiuodiim.i ; dolor.oris. solicitude, s.f. sollicitudo.inís; um; nebulosus.a.tim ; ater, sôro, s.m. serum.i.
sofrível, adj. tolerabiHs.c; vigilantia.ae. tra.trum; trux.cia; tae- sóror, s.f. soror.oris.
Dicdiocris.e. solidão, s.f, aolitudo,ÍnÍs; re- tricus.a, um. sorrateiro, adj. tectus.a.um;
sogra, s.f. socrus.ua. CSSUB.HB. sòmente, odv. solum modo, rpconditua.a.um.
sogro, s.m. socor.erí. solidariedade, s.f. Boliditas, taiitnm. dunitaxat, demum. sorridente, adj. ridnns.entis;
sol, s.m. soi.Iis. aiis. sonambulismo, s.m. noctisur- snbridens.ontis; renidens,
sola. s.f. solum.i. sol'déu. s.m. apex.icís. gíum.ii. entis,
solapar, v.t. suffodere. solidez, s.f. sulidiras.ntis; sla- sonâmbulo, s.m. qui per eom- sorrir, v.i. subridere. arridere,
solar, adj. solaris.c; solarlue, bilitap.atis; firinitudo.inia; num ambulat. blandiri.
a,um. // S.m. caste11um,i. rubor, oría. sonante, adj, sonana.antla. sorriso, s.m. riaus.us.
SOB — 300 — ST7B SUB — 301 —
sorte, B.f. aora.tis; fortuna, subentendido, adj. taci tus, a, subordinar, r.t. Bubicero, aub- subterfúgio, a.m. latebra.ae;
se; condicio.onis; event-na. um; (grani.) aubauditna.a, sternere, subdere. ambagea.um.
na. um. subornador, e.m. corruptor, subterrâneo, adj. aubterra-
sortear, v.t. sortir!, subida, a.f. aecensuB.us; as- oria.
sorteio, a-m. Bora.tis. neus,a,um. // S.m. apecua,
censío,onis ; clivua,!. subornar, v.t. aubornare, eol- Ua; crypta.ae; aubterra-
sortilégio, a.m. venef icium.ii subir, v.i. e t. scandere, aa- licitare, subicere. neum,i.
cendere, escendcro; aasur-
maliíficium.ii. subôrao, s.m. ou subornação, subtraçao, s.f. deductío.onia
sorver, v.t. haurlre. gere; crescere, augeri.
a.f. Bollicitatio.onie; corrup- suppreaBio.onia aubtractio,
sorvo, s.m. hauatus.ns; potus, súbito, adj. subitaa.a.um; re- ;

tela.ac. onis.
ua; impctua.ua.
pentinus. a, um ; repena.en-
sub-repçáo, subtrair, v.t. aubtrahere, de-
tia.
subreptio.onis.
B.f.
sossegar, T.t. V. tranqttili2ar. sub-reptício, adj. snbreptici- trahere, aurripere; deduce-
subjeçSo, a.f. aubjectio.onis.
ua,a,uin ; f urtivua.a.um. re.
sossego, a.m. V. tranquilidade,
subjetivo, adj. intcatinuB.a, sub-rogaçâo, suburbano, adj, auburbanua,
sótão. a.m. cenacnlum.i. a.f. aubstitutio,
um. unia. a,um.
soterrar, v.t. obruere, ínfo- subjugar, v,t. aubigorc; vin- sub-rogar, subúrbio, a.m. V. arrabalde,
v.t. aubrogare,
dere. ccre, expugnare. subatituere. subvenção, s.Í. aubaidium.ii.
aotopor, v.t. aupponero, aub- EUblevação, a.f. motns.na; ee- subscrever, v.t. e 1. subecri- subvencionar, v.t. pecuniam
derc, anbjicere. ditio.onis tumultua.us. bere; aubnotaro. suppeditare.
;

soturno, subversão, a.f. everaio.onia.


adj, ater,tra,trum; sublevar, ciere, concitare,
v.t. subscrição, a.f. aubacriptio, subverter, v.t. evertere, aub-
trlstia,e; trus.cis; tae- citare, incitare, movere, onis ; collatio, on is
tricus.a.um. vertere.
suscitara, subscritor, bjú. aubacriptor,
souto, s.m. castenetnm.i. sucção, a.f. suetus,ua; linc-
sublime, adj. sublimia.e; ex- oria
sovaco, s.m. ala,ae; aciila.ae. collator.oria.
; tua.ua.
ceIsus,a um ; mognificus.a, subsequente, adj. subaequens,
sovela, B.f. subula.ae.
F
sucedâneo, adj. auccedaneua.a,
um. ontis. um.
suão, adj. e s.m. auster.tri, sublimidade, a.f. sublimitas, subsidiário, adj. aubsidiarina, suceder, v.i. auccedere, Bubae-
suar, v.i. audare, deaudare. atis; excelsitaa.atiB; elatio, a, um; aecundariua,a,um qui, excipere. V acontece-
suasivo on suasório, adj. aua- onia. subsistente, adj. firmns.a, cer.
soHua,a,um. submergir, v.t. mergero, aub- um; stabilia,e; solidas, a, sucessão, s.f. aucceasio.onis;
suave, adj. 8uavi8,n; dulcia.e. mergere, immergere. um. aeriea.ei ; hereditaa.atia.
suavidade, B.f. auavitas.atía submers&o, a.f. submeraio, subsistir, v.i. atare, conatare, sucessivo, adj. continuua.a,
dulcedo.inia. onis. manere, permanere; ali, um ; continua tua, a,um.
snavizaçào, a.f. levigatio.onis submeter, v.t. aubigere, aub- suatincri.
jungere, adjungere; commit- sucesso, a.m. V. acontecimen-
mitigatio.onis ; levam en- subsolo, s.m. inferiua solum.
tere, deferre. // V.p. ae to, resultado.
tum.i. substância, B.f. aubatantia.ae;
Bubigoro; parere, obsequi; sucessor, a.m. 8uccoBBor,oria.
suavizar, v.t. mollire, mitiga-
natura.ae; res.ei; matéria,
subire, accipere. sucinto, adj. praecisus.a.um;
ra, emollíre, lenire, levi- ae. brevía.e; contractua.a.nm.
gare. submissão, a.f. deditio.onia; substancial, adj. aubatantia- suco, s.m. aucus.i.
subcutâneo, adj. intercua, obsequium.ii ; oboedientia, lis,e. sucosc, adj. aucosuB.a.um.
cútis ; aubtercutaneua.a.um. ae. substantivo, adj. aubstantivua, suculento, adj. aucosua.a.um.
subdiácono, a.m. aubdiaco- submisso, adj. parens.entia; a, um. // S.m. nonien.lnia;
nns.i.
sucumbir, v.i. auccunibere,
obacquons.entia ; oboedíena, vocabulum.i.
subdividir, v.t. scindere. par- concidere; occumbore, occi-
entis. substituição, s.f. auccessio, dere.
Uri, diducere. subordinado, part. e adj. sub- onis. sucussão, B.f. auccusio.onia.
subdivisão, a.f. partícula, ae jectua.a.um ; adatrictua.a, substituir, v.t. aubstituere, sudário, a.m. eudarium.ii.
subdivisio.onia. wm; (gram.) subjuntivus.a, aupponere, subdere. sudori/ero ou sudorífico, adj.
subentender-se, v,p. aubaudh-i. um. substituto, a.m. vicariua.il. a u d atoriua, a, um

(
SUF — 302 — 8UP 8UP — 303 — SUS
anflelentB, sdj. sntia. rio.onia; Bumma.ae; breve, BUpino, B.m. snpmum.l. // surdo, adj. aurdns.a.um.
sufocação, s.f. Buífocatlo.onis. 1b.
sufocar, v.t. e i. miífocare; Adj. aupinua.a.um. surgir, v.i. surgore;
sumidade, a.f. culmcn.lnla; (fig.)
slrnngulare.
auplementar, adj. adventicius, exoriri, succrescere.
(pl.) dignitates.um. a. um.
sufragar, v-.t. Buffragarl. sumir, surpreendente, adj. mirandue,
v.t. i>bacnrare. suplemento, B.m. supplemen-
sufrágio, B.in. snffragium.ii sumo, s.m. sucua.i; juajuria. a.um; mirabilis.e; mirus.a.
tum.i; complementuni,i. um.
punetum.i; suffragatio.onia. // Adj. Bummus.a.uin. suplente , adj. vicarius.a.um. surpreonder, v.t. depri-hende-
sugar, v.t. Bugere, exsugere, snntuário, adj. sumptuarius,
r
// S.m. vicariiia.ii. re, occupare, intercipere ;
lingere; oxbaurlro. a.iim. súplica, s.f. obsccratio.onÍB; Buporvenire.
sugerir, v.t. auggerere, inice- suntuoso, adj. eumplnosus.a, obtcatatio.onis. surprêsa, s.f. inaidiae.arum
re, aubieere. um; magnificiia,a,uni ; opi- suplicante, adj. e s.m. aup- admiratio.onÍB.
sugestão, s.f. instinctus.us. parus.a.um; lautii8,a,um. plex.icis.
suor, e.ni. atidor.oriB. surtida, s.f. eruptio.onis; ex-
sulcidar-se, v,p. sesc occidere, suplicar, v.t. supplicnre, obse- curaua.ns.
8*- interiniere. superabundante, abnn-
adj. crarc. obtealarl, deprecari, surtir,
dans.aotis;
v.t. V. produzir, ori-
SUicidio, s.m. mors voluntária, aupervacuus.a, implorare. ginar.
suíços, s.m.pl. Helvotii.orwu. uiu. suplício, a.m. aupplicium.ii; suscetivel, adj. capax.acis.
SUino, adj. suiniis.a.uui ; suil- snperabundar, v.t. abundare, angor,oris. suscitar, v.t. sascitarc, exci-
lus.a.uin. redimdare, aupcrfluere. supor, auniere,
// S.m. V. porco, v.t. facoro, tar)', facessere, creare.
sujar, v.t. inquinare, focda- suporar, v.t. superare, exsu- íingere. suspeição, s.f. anspicio.onis.
re. // V.p. sordescere. perare, praecedere. Buportar, v.t. austinere, fer- suspeita, s.f. suspicio.onlt.
suporcilio. s.m. re, tolerare; pati, perpeti. suspeitar, v.t. auspicari.
sujeição, s.f. oboedientia.ae V. sobrance- //
aervitus.utia. 11a. suportável, adj. tolerabilis.e; V.i. auspicari, suspicere.
enjeitar, v.t. aubjicere, snbi- superficial, adj. summu8,a,um; ferendus.a.um ; mitt8,e. suspeitoso, adj. snspiciosuB.a,
lnvis.e. suporte, s.m. fuluientum.i; um.
gerc, adstringerc, subdere;
víncere, alligare. // V.p. superfície, B.f. supcrficies.el; atatumrn.inia. suspender, v.t. suspender*,
Bo subjicore, arca.se. supremacia, a.f. impcrium.u; suffigere; austinero. intor-
parere, se
submitcre. supérfluo, adj. anporfluena, Bumma.ae; dominatio.oniB. rumpi-re.
sujeito, supervacuua,a,um.
enfia; supremo, adj. suuuiins.a.um suspensão, auspensio.onia;
a.f.
adj. subjeetug.a.um;
aubactus.a.um; obnoxius.a, superintender, v.t. e i. praeea- aupremiis.a.um ultimua.a intermiBsio.onis; intercape-
;
uiu, // S.m. hoiuo.inis; cor- se. um. do.inis.
pua.oris. superior, suprossSo s.f. abolilio.onis; suspenso, ndj. suapenaua,»,
adj. Buperior.Ius;
sujidaae, s.f. aordea.ínm; illu- snperus.a.iim. d<-lractio,onis; oppreaaio, um; appensiia.a.nm ; pensi-
viea.ei; spurcitia.ae. onÍ8. lis.e; pendena.entis; inter-
superioridade, prlncipa-
B.f.
sujo, adj. non puma. a, um; tua.uB; suprimir, v.t. supprimere, missua.a.um; interriiptus.a,
excellentia.ae; ela* um.
immundiis.a.uni iilotua.a, tio.onia.
praeteri'», omittere, detra-
um;
;

hiTo, tollore. abolcre. suspirante, adj. Busplrans,


&ordidus,a,uni. superlativo, adj. supcrlativua,
sul, s.m. meridius.ei; suprir, v.t. e i. supplere, es- antis; gemens.entis.
auster, a,uin. // S.m. supcrlati-
tri. pirre, replcre. suspirar, v.i. o t. auapirare,
VU8,Í.
sulcar, v.t. sulcare, perstrin- supuração, s.f. auppuratio, gémere; desideraro, requi-
superstição, euperatitio,
a.f.
gero; arare, exarare. unia. rere.
onis;'' religio.onis.
Bupurar. v.i. suppnrare. Buspiro, a.m. auspirium.ii;
sulco, s.m. sulcns.i; lira.ae. supersticioso, adj. supcrstitio- supurativo ou supuratório, si.spiritU8.us.
sultão, s.m. sultan.anis. sus.a.um. adj. Biippiíratoriiis.a.um. sussurro, s.m. fremitus.us.
sumagre. a.m. rhus.rhoi». suporveução, s.f. superventua, aupntar, v.t. pularo, suppu- sustentação, B.f. conaorvatio,
sumarento, adj. sucosus.a.uin UB. lare. onia,
Buuiario, adj. brevla.c; aunv superveniente, adj. superve- surdez, s.f. Burditaa.atia. sustentãcnlo, a.m. fultura.ae;
mua.a.uni. // S.m. couiple- nieua.entis. surdir, v.i. proBilire. «catere. íirinamentuni.i.
sus — 304 — SUT
sustentar, v.t. sustlnere, sua- susto, s.m. consternatio.onls
tontare, Bublevare; fulcire, pavor.oris.
statuminare. // V.p. se s u til, adj. subtilis.e; tenuis.e.
sustinere, se excipere; sus-
sutileza, s.f subtilitas.ana
tentar i. .

sustento, s.m. V. alimento. tenuitas.atis.


suster, v.t. e p. V. sustentar. sutura, s.f. sutura r
ae.

tabaco, s.m. tabacuin.i. talhar, v.t. V. cortar.


tabela, s.f. V. lista, índice, talião, s.m. talio.onis; hosti-
taberna, s.f. taberna, ao; can- mentum,i.
pona,ae; panea.ae; popina. talismã, s.m. amuletum.I.
ae. talvez, adv, fortasse. foraitan
tabornal ou tabernirio, adj. (com o conj.), forsan (com
popinalis.e. o ind.).
taberneiro, s.m. caupo.onis. tamanho, adj. tantus.a.ura. //
t&bico, adj. tabidufl.a.nm. 8,m. V. grandeza,
tábua, s.f. tabula. ae. tâmara, s.f. palmula.ae.
tabuão, s.m. axis.is. também, adv. e conj. etiam,
tabuleiro, s.m. tabula, ae; to- queque, ipse.a.uin; praete-
bella.ae. rea.
tabuleta, s.f. signum.i; titu- tambor, s.m. tympanmn.i.
lua.i. tamborete, s.m. pulvínus.i;
taça, s.f. patera.ae; cantha- sella.ae.
rus.í catillum.i. tampa, s.f. oporculum.i; ope-
;

tacão. a. 111. fulmenta.ae. rimentnm.i.


tachar, v.t. vituperar©, accu- tangente, adj. tan^ens.entis.
sare, objurgare, increpare. tanger, v.t V. tocar,
tácito, adj. taeitus.a.um. tangível, adj. tractabilis.e;
taciturno, adj. taciturnus.a, tactilis.e.
um. tanoeiro, s.m. cuparius,ii; do-
tal, pron. tulis.e; ia.ea.id; liarius.ii.
hic,haec,hoo. tanque, s.m. lacus.us; stag*
talamp, s.m. thalamus.i; lcc- num,i.
tus.i; cubile.is. tanto, pron. tentam (seguido
talão, s.m. calx,cis; taliiB.i. de um gen.). // Adv. ita,
talar, v.t. vastare, devastare, sic, adeo.
populari. // Adj. talaris.e; tão, adv. tam (antes de nra
flnens.entis. adj. ou adv.), aeque.
talento, s.m. talentum.i; in- tapar. v.t. operculare, obstrue-
genium.ii ; índoles, is. re, obturnre, claudere.
talentoso, adj. ingeniosua.a, tapeçaria, s.f. tapete.is; po-
ripetasma.atís.
TAP — 300 — TEM TEM — 307 — TER
tapete, s.m. vestis. Is; atra* técnica, s.f. ara, tia; artift- tempestade, B.f, tempestas, tensão, a.f. contentio.onia;
gulum,! ;
perlpetaaiiia,ati8 cínm.ii. atis; proccUa,ao; turbo, intentio.onia.
tapeteis, tédio, a.m. faatidiuiu.íl ; tae- inis. tenso, adj. tensua.a.um; ten-
tara, s.f. macula,ae; vitium.ii. dium.ii. tempestivo, adj. tempeativua, tus.a.um; contentus.a.um.
tardar, tardare, rctarda-
v.t. tegumento, e.m. (bot.) folli- a, um. tentação, a.f. illecebra.ae;
re, morari. culus.i; (anat.) tegiuien tempestuoso, adj. prncetlosua, cupido.ínis.
tarde, adv. tarde, aero. // on tegmen.inia; tegumen- a, um ; turbulentns.a.um tontâcnlo, a.m. crinÍB,ia.
S.f. vosper.eris; veaperoa.i. tum ou togmentura.i. nimbosus,a,uin. tentar, v.t. tvntare, periclita-
tardio, adj. V. lento; tardus, teia,
templário, a.m. templaritiB.ii. ri, experiri ; conari, adoriri,
s.f. tela.ae.
a.uin; serua.a.uin. teimar, v.i. e t. obatinare, templo, s.m. templuíii.i; ae- aggredi; sollicitare. pellice*
tarefa, a.f. penanrn.i; opus, affirmaro. dea.is. r e. aggredi; incitare, addu-
oris; munua.eria; labor, teimoso, tempo, a.m. tempua.oria; spa- oore.
adj. pertinax.acia;
oris; opera, ae, tiuxnjtl; actas. slis; eae- tentativa, s.f. conatus.us; in-
pervicax.acia; obatinatns.a,
tarro, a.m. iimlctra.ae; mule- um. lui»,i. ceptum.i ; periculuw,!,
trale.is ; mulctrum.i. Tejo, Gfiogr. Tagus,i.
temporada, a.f. diutumitas, ténue, adj.tenuia.e.
t&rtoro, s.m. Tnrtnrus.i. tela, a.f. V. toia; linteuni.I. atia. tonuidade, a.f. tenuitaa.atía;
tartaruga, s.f. teatndo,inia. telégrafo, s.m. telcgraphum.f. temporal, adj. temporalia.e. aubtilitas,at>a.
tasca, s.f. popina.ae; caupo- telescópio, a.m. telescopium.Il. // S.m. V. tempestade, teologia, a.f. thcologia,ae,
nuin.a* ganca.ae.
1 têmporas, s.f.pl. tempora.um. teólogo, a.m. theologus.i.
;
telha, a.f. tcgula.ae.
tática, B.f ara.tis; artificiam, telhado, a.m. tectum.i; cul- temporização, a.f. cunctatio, teor, a.m. exempium,!.
il; ratio, onis. onis. teorema, a.m. theorema.atia.
men.Inis.
tato, a.in. tactua.i; tactio.onla. temporizar, v.i. cunctari.
telhar, v.t. tegere. teoria, a.f. ratio, onis; diaef-
tavfio, s.m. tabaniiH.Í; oos- telõnlo, s.m. telonium.ii. temulento, adj. teinulcntus.a,
plina.ae; doctrina.ae; atn-
trus.i. tema, thema.atia.
s.f. um. dium.ii; ara, tia.
taxa, B.f. taxatio.onis; aestí- tenacidade, s.f. tenacitas.atis
temer, nietuere, timere,
v.t. tépido, adj. tepidus.a.nm ; te-
niattn.onís; tributum.i; usu* pertinacia.ae.
voreri, defugere,
cavere, pens,entis; (f lg. ) langui-
ra.ae. tenaz, adj. tenax,acis; perti-
formidare; roverori. dua,a,um.
taxação, a.f. taxatio.onia nax.acia. // S.f. fórceps,
temerário, adj. temerariua,a, ter, v.t. tenere, continero, re-
aestimatio.onla. cipia.
um; audax,acia; Inconaul- tinerc, habere; ease (ali-
taxador, H.m. aestfmator.orls. tenda, a.f. tcntorium.ii ; ta-
tus.a.um. cuí).
taxar, v.t. taxare, aeatiinare; bern&culum.l.
temeridade, a.f. audacia,ae; têrça-feira, a.f. Martia dica.
inaimulare, arguere; cense- tendão, e.m. nervus.i.
tonieritas,atis.
tendeiro, a.m. tabernariuB.ii. terceiro, num. ord. tertiua.a,
ro. temeroso, adj. formldulosus.a, um.
to, pron. pesa. to; tibi. um; iuetuendus a,um; timi- tendência, a.f. consílíum.ii;
t
terço, s.m. tertia para.
tear, s.m. tela, ao. dus,a,ura. ratio,onis; nutua.ua; mo- terçol, a.m. hordeolua.i;
teatral, adj. acaenicus.a.um temor, a.m. timor.oria; me- mentum.i. pteryglum.ii.
theatralia.e. tus.us ; timiditas.atis. tender, vi. tendere, niti,
apectare. terebração, s.f. terebratio,
teatro, a.m. theatram.i; acae- têmpera, a.f. intinctua.us ; ge- onis.
tenebroso, adj. tenebricosua,
na.ae spectaculum.i. nua.eria habitua, ua. terebrar, v.t. terebrare.
; ;
a,um ; caliginoaua,a,nm;
tecelagem, s.f. textrinum.i. temperamento, a.m. natnra.ae; obscurus.a.um. tergèmino, adj. tergeminua.a,
tecelão, a.m. textor.oris; lin- Ingenium.ii ; constitutio, tenente, s.rn. vicarius.ii. um.
teo.onís. onis. tênia, s.f. taenia.ae. tergiversação, a.f. tergiversa-
tecer, v.t. texere, contexere. temperar, v.t. tomperare, con- tenro, adj. tener.era.erum; tio.onis.
tecido, part. e adj. contextua, d iro. mollis.e. tergiversar, v.t. tergiversar!,
a, um; textilis.e. // S.m. temperatura, a.f. lemporatu- tenrnra, a.f. tenritas.atis; cuuctari.
textum.i ; texUle.ia. ra.ac; calor.oria. teneritudo.inia. | termas, s.f.pl. aquae calidae.
- 308 — TJN — 309 - Tor.
ar-
tinido, s.m. tlnnituB.ns; cre- tirltante,
testemunha, s.f. testis.is; i adj. horridus.a.um.
terminar, v.t. teruiinare. fi- pitns.us; aonitns.us.
biter.tri. tiritar, v.i, horrere, algere.
nire. // V.i. terminari, tinir, v.i. «repare, strepere,
testemunho, a.m. testiinonium, tiro, s.m. jnctus leli;
jaculo-
concludi, dcsinero. sonare; tinnire. tio.ijllis.
término, s.m. terminus.a.um. testn (indecl.) tinta, e.f. atraraentum.i; co- tirso, a.m. thyrsus,!.
s.m. terminus.a.um testo, s.m.
têrmo, lor.oris; pigmentum.l. tísica, s.f. plilhisis.eos
testum.i. ou is;
exitus.a.um; finís.is; voca- tinteiro, s.m. atramentarium,
vcrbum.i. tetânico, adj. tetanicus.a.nm. Ilibes, is.
bulum.i ; S* tísico, ndj. phlliisicus.a.um.
tétano, B.m, tetanus.i.
ternário, adj. tcrnarius.s.nm. tinto, adj. e part. tinetns, títere, s.m. plangucula.ae.
tcner,era,erum toto, s.m. tectuin,!.
terno, adi. a,um; infcctus,a,um; colo- titubeante,
uiollis.e. tetrarca, B.m. tetrarcha.ae. adj. litubans.an-
aman8,anti6; ratus.a.nm.
tetrarquia, s.f. tetrarchia.ae. tis.
ternura, b.í. amor.oris; cari- tintorlal, adj. tinclorius.a.um; titubear, v.i. (itubare.
pie- tétrico, adj. taetricus.a.um.
tns.atis; affectus.us; infoctivuB.a.um. título, s.m. tiiuluB.i;
teu, pron. poBB. tuns.a.um. tintura, s.f. tinotura.ao; nomen.
tas.atis.
terra.ae; hunius.i: texto, a.m. verba.orum; exem- me- mis; honor.oris; appellatio!
terra. s.f.
scriptum.i; argu- dicamentuin.i. onís; incritum.i; comnien-
pluni.i;
solnm.i; agor.gri. V. região tio, s.m. (paterno)
patruusi; naiio.onis; iuscriptio.onis.
mentum.i.
e pátria,
textura, s.f. textura, ae- (materno) avuncnlua.i. toada. s.f. sonus.i; vox.cia.
terraço, s.m. solariuni.ti ; ag- típico, adj. typicufl.a.um: in-
ger.eriR; xystus,i.
tez, s.f. V. cútis, toalha, s.f. mantole.iaj
ti, pron. pess. tibi. signis.e. man-
terremoto, s.m. terrae inotua. tipo, s.m.
telium.ii.
typus; forma.ae;
terreno, ad]. V. terrestre. // Ha, s.f. (paterna) amita.ae; toca, s.f. cnbile.is; cnnicn-
genua.eris; apocies.oi: ex-
S.m. locus.i; solum.i; ager, (materna) matcrtera,ae. emplum.i. lus.i.
gri; terra, ae. tiara, s.f. tiara.ae; tiaras.ae. tocar, v.t. e i. tangero, altin-
tipografia, s.f. ara typogra-
térreo, adj- terreus.a.um ter- tibia.ae. gere, tractare, contrectare
;
tíbia, s.f. phica.
renus.a.um. tlblal. adj. tibialis.e. tipográfico, palpare.
terrenus.a.uni adj typogra- .
tocha,
terrestre, adj. Tlbre, Qeogr. Tiberia.iB. pniciis.a.um. s.f. cereus.i; candeia
torrestrie.e (íig.) buma- tição, s.f. titio.onia. ae.
;
tipógrafo, s.m. typographus.i
nus.a.tini. tôco, s.m. stirps.pls; stipes,
tifo, sm. tiphuB.i. typotheta.ae.
;

lerrificus.a.nm.
terrífico, adj. tigela, s.f. gabata.ae; catlnus, tique, a.m. convulBio.onls.
itis; codex,icÍ8.
terrlgeno, adj. terrigenus.a, scutra,ae. todavia, conj. tamen.
i ; _ . tira, s.f. ligamentum.i.
um, tigre, 8.m. tigriB.idis; tigrie,
tirania, 8 .f. tyrannis.idis; do- todo, pron. demonst. totiis.a,
terrina, s.f. sinum.í: sinus.i. is. um ; omnls.e.
minatio.onis.
território a.m. territorhiin.ii; tijolo, s.m. later.oriB. tlranlcídlo, B.m. tyrannicidi- toga, s.f. toga.ae.
ager.gri; terra, a*», tlmbale, s.m. tyinpanum.i. um,ii. togado, adj. togatus.a.um.
terrível, adj. terribilie.e. timbre, s.m. cymbalum.i; tin-
tiranizar, v.t. saevirc; (fig.) tojo, s.m. ulox.icía.
terror, 6.m. terror.oris. sonitus.ufl: sig- dominari, vexare. tolda,
nitus.nB; s.f. foni8,i; constra-
tese, s.f. thesis.is; proposl- tirano, s.m. lyrannus.i ; (fig.)
num,i; nota.ae. tum.i; stega.ae.
tum,i; positio.onis. timidez, B.f. timiditas.atis; dominus.i. tôldo, s.m. velum.í.
tosoureiro, s.m. acrarii prae- tirante, a.in.
verecundia.ae; pudor.oris funis.is; epirae- tolerância, s.f. patientia,ae;
dium.ii; habenae.arum.
fectus. tímido, adj. tímidus.a.um ; de- // facilitaB.atis.
tesouro, s.m. thesaurus,i. mfssus.a.um. Adj. subrutilua.a.um. tolerante, adj.
tirar,
patiens.entis;
frons.tis.
testa, s.f. tímpano, s.m. tympanum.i. v.t. diicere,
dednecre, facili8,e;
mitis.e.
testâcoo, adj, testacous.a.um. trahere, extrahere. prome- tolerar,
tingir, v.t. tingere, Bufficere; v.t. tolerare. ferre,
testamentárlo, adj. testamen- re, decerpero, elicere, erae-
pati.
imbuere, inicere. re, eximero, expedire;
tarius,a,nm. au- tolerável, adj. tolerabilia.e.
testamento, B.ni. teatamen tlnba, s.f. porrigo.inia. ferre, adimere, movere. tol- tolice,
tum.i. tinhoso, adj. pruriginosus.a. lero.
s.f. stultitia.ae; atupi-
. ,
um. ditas.atia; inscitia.ae.
testeira, s.f. frontale.is.
TOL — 310 — TOT TOU — 311 — TRA
tolo, etulta8,A,um; stoli-
adj. // V.p. fierl, evadere; ae touca, a.f. calieudrum.l. traidor, a.m. proditor.orla;
dus.a.um ; insulBU8,B,nm. e.on vertere, converti. toucinho, a.m. laridum.i; lar* trnditor.oris; inaidiator,
tom, a.m. tonus.í; aonna.i; tornear, v.t. tornare; circum- dnrn.i, oria.
vox.cis; mos.ris. staro, circumíundi ; c ingere. touro, s.m. taurua.i; nrns.i. trair, v.t. tradrre; prodere,
tomar, v.t. prehondore, ap- torneira, a.f. mamílla.ae. trabalhar, v.t. 1. lnborarn,
. duserorp, defiecre. // V.p.
prehendere, capere. accipe- torueíro, a.m. diatretarius.il. elaborare, incurnbore. mo* se niidare.
re, sumcre, promere; occu- tõrno. a.m. tornna.i. lirí; traclarp, subígpre, trajo, s.n*. vp8titus.us; ves-
pare, arripere ; assumere. tornozelo, s.m. talus.l; tala- exercere, colere. tis, is; vestimentum.i.
sorbcro. ria, ium. trabalbo, a.m. labor.oría; ope- trajeto, s.m. trajectua.na;
tombar, v.t. dcjicere, sterue- toro, s.m. torua.i. ra.ae; tpua.eris; pcnsum,!. trajectio.ouía.
re, prosternere. torpe, adj. turpia.e; Indeco-
traça, s.f. vermiculns.i ceras- trama, a.í trama.ae; anbte*
tomo, a.m. toimis.i. ruR.a.um; inhúnestus.a.um. ;

tes, a o. mcn.ín Sa.


tonel, a.m. dolium.íi; aeria. torpeza, a.f. turpido.inls; tur*
traçado, part. o adj. tineosus, tramar, v.t. inserere, exordi-
ae orca.ae. pUado,inia flagitium.u.
:
;
a.um. // S.m. ductua.ua; n; contexere, maebinarí.
tonelada, s.f. amphora.ae. torpor, s.m. torpor.orís; stu-
descríptio,onis. trança, a.f. storea.ae; stmp-
tonsura, a.f. tonsura, ae. por.oris.
traçSo, s.f. tractus.ua; vectío, pus.í.
tonsurar, v.t. tonsnrare, ton* torrão, a.m. caespes.itis; gle-
onis. tranquilidade, a.f. tranquilli-
dere. ba. ae.
traçar, v.t. scribere, descri- tas.ntis.
topar, v.t. V. encontrar; of- torrar, v.t. torrefacere.
fpndore. turrÍB.is. b*re, di-siirnarp, rie'tTit>are. tranqii lizar, v.t. tranquillare.
torre, s.f.
topázio, s.m. topazos.l; topa- torrente, B.f. torrpua.entis. traço, s.m. Hnoa.ar-; lineamen- // V p, consolari ae.
ZliS.l. tórrido, adj. tórridos. a. um. Lum.1 ; lini-atio.onis. tranqiiilo, adj. tranqufll.is.a,
tradição, B.f. fama.ac; sermo.
topête, a.m. tutulus.i. torta, a.f. aeriblita.ae. um; qtiipins.a.um pacatua, ;

torto, adj. dietortus.a.um; de- nnis; mos.ris- a, um; placidus.a.uni.


tópico, a.m. fomentum,!.
pravus.a.um. trado, s.m. tertbrum.i; tere*
topo, a.m. V. cume. tortns.a.um ; transação, a.f. compositio,
bra.ae.
topographia, tortuoso, adj. tortuosus.a.um; onis; decisio.onis; pactio,
topografia, s.f. tradução, a.f. interpretatio,
flex;iosus,a',um; perplexus, onis.
ae. onis; converaio.onis; trans*
transalpino, adj. tranaalpi*
toque, a.m. contactus.ns; tac- a.niu. lalio.ouia.
tuB.ua; palpatío.onis; tin- tortura, s.f. tormenta, orum; tradutor, s.m. inlivrpres.prptis.
niin.H.iun.
cruciaUia.ua; camifícina.ae. transcendente, adj. eximius.a,
nitua.ua; cantua.us. traduzir, v.t. vertere, conver-
tórax, a.m. thorax.acie. torturar, v.t. torqnere, crucia- um ; excellcns.cntia; prae-
re, excruciaro.
tem, interprolari, reddore, cellena.pntis.
torcedura, a.f. tortura,ae. exprimere.
torcer, v.t. torqnere, contor- tosão. a.m. vollua.eris; lana.ae. transcrever, v.t. transcribere,
toscano, adj. Tuacua.a.um. //
trafico, s.m. mprcatura.ae; deacribere, exôcribcre.
qurro. detorquere. mercatus.ns
ellychnium.Ii S.m.pl. Tusci.orum. ; negotiatio, transcrição, 6.Í. doscriptio,
torcida, a.f.
onis.
linaiiipntum.i. tôsco, adj. informis.n; rudia, ouis; cxemplum.i.
tragar, v.t. vorare, dovorare.
tordo, a.m. turdua.i; turdola, e. // V. grosseiro, transo, s.m. angor.oris; ítn-
tosquiar, v.t. tondere, doton* tragédia, a.f. traçoedia.ae. xi"ias.atis.
ae.
tpmppBtas.atis; dere. trágico, s.m, tragoedus.i ; tra- transferencia, s.f. translatio
tormenta, a.f.
procrlla.ae; turbo. In ia. tosse, a.f. tnssis.ia. gicus.i. // Adj. tragicus.a, on>a.
tormento, a.m. tormenta.orum tossir, v.l. tnasire. um; funestos,», uni; lucluo- transferir, v.t. transferre;
cruciatns.ua. tostar, v t. V. torrar. suK,a,um. IranKcribpre.
total, adj. totiis.a.um; univer- trago, s.m. haustus.us; potua, transfiguração, transfigu-
tormentoso, an"j. procellosiiB, s.f.
sus,a,nrn. // 8,m. auinraa, ua; imp(-tua,u8.
a, um ; moles lua, a. um. rado.rmifl.
ae: totmn.i. traição, s.f. proditío.onia transformar, v.t. vertere, mu*
tornar, v.t. reddore, facore,
effieere. // V.i. repetere, totalidade, s.f. eumma.ae; to- perfidia.ae; infidelitas.atis. tare. // V.p. se vertere, ae
revieere; reverti, regredi. tum.i ; univeraitas.atía. traiçoeiro, adj. perfidus.a.uui. mutaro.
TRA — 312 — TRE TKE — 313 — TRI
2 gôn. transfu- transversal ou transverso,
trânsfuga, a. treino» s.m. exeroitatio.onis; tricolor, adj. tricolor, oris.
adj. trausvoraus.a.um
usus.tia. tridente, a.m. tridena,entie.
transfundlr, v.t. tranBÍundere. transversariua.a.um^ tremendo, adj. tremendua.a. tríduo, B.m. tridnum.i.
transgredir, v.t. violare, per- trapézio. B.m. trapezium.ii. um; horrenduB.a.um.
_
triénio, a.m. triennium.H.
rumpere, transcender©, trapo, B.m. pannus.i; panni- tremente, adj. treniens.entis; Trieste, Geogr. Gergeste.is;
transgressão, a.f. violatio, culus.i. trem alas, a.um, Tergeatum.i
onis ; tranegressio.onie. transbordar, auperfunde-
v.t. tremer, v.i. tremere, contre-
trigésimo, num. ord. tricesi-
transição, s.f. transitua.ua; re. // V.i. exondare, inun- miscere, horrere, vaoillare, mnB,a,um; trigeaimuB.a.uro.
transltio.onis. dara, difíluere. nutare.
trigo, a.m. írurnentum,i; tri-
traseiro, adi. posterior.iua; tremor, a.m. tremor.oris.
transigir, v.t. transigere. ticum.i; mesBia.iB; far.far-
postícufi.a.um. trémulo, adj. tremuluB.a.om;
transitivo, adj. (grain.) tran- rís.
trasladação, a.f. translatío. tremens.entia.
Bitivus.a.um. trilho, s.m.
treno, s.m. threnus.i. tribulum.i.
trânsito, B.m. V. passagem, onia. „ ,
trimensal, adj. trimestris.e.
transitório, adj. transitórios, trasladar, v.t. V. transferir, Trento, Geogr. Tridentum.i.
traspassar, v.t. transfigere, trepar, v.t. e x. eniti, conniti, trimestre, B.m. trea mensea.
a.um ; fiduciarius.a.um. trinar, v.i, garrire.
translação, a.f. tranBlatio, transfodcro, configere. evadere; serpero, acandore.
traste, B.m. supellex.lectiliB. trepidação, B.f. tremor.oria. trincheira, a.f. foasa.ae; val-
onis. lum.i; muniment»m,í.
translúcido, adj. translúcidos, tratado, a.m. ara.tis; Hber.br; trepidar, v.i. V. tremer, va-
pactio.onis condicio.onia cilar. trinco, a.m. clauBtrum.i.
a, um.
;

pactum,i. tréplica, a.f. triplica tio, onia. trindade, s.f. trinitas.atia.


transluzir, v.i. translucere,
tratamento, a.m. tractatlo, três, num. card. trea.tria; tri- trineto, s.m. abnepos,potis.
pprlucere.
oniB ; curatio.onis. ni.ae.a. trinta, num. card. trlginta;
transmissão, a.f. transmissio,
onis; traditio.onia; trajec- tratar, v.t. e i. tractare, ha- trevas, a.f.pl. tenebrae,arum; triceni.ae.a.
tío.onia. bcre; curare, mederi; vo- caligo.inÍB. trio, a.m. tricinium.ii.
caro. appellare. trevo, s.m. trifolium.ii. tripartido, adj. trlpartitus.a,
transmitir, v.t. tradere, defer-
tratável, adj tractabilia.e um.
ro, referre, relinqnere. .
trese, num, card. dccem et
transparente, adj. transluci- mansuetua.a.um. tres; tredeeim. tripeça, s.f. tripus.podie.
âua,a,um ; perlncens.entis trato, a.m, V. tratamento; trezentos, num. triplicação, a.f. triplicatio,
ubub.us ; card. trecen-
tranalucens.entiB cryatalli-;
commercinm,ii ; ti.ae.a.
onis.
consuotudo,iniB. triplicar, v.t. triplicare. //
nua.a.um. tríada ou tríade, a.f. trias,
transpiração, a.f. sudatio.onla travar, v.t. aufflaminare. adoa.
V.i. triplicar!,
audor.oris. trave, s.f. tignum.i. triangular, adj. triangulus.a, triplo, adj. triplus.a.um; tri-
transpirar, v.t. exhalare, ex- través, a.m. obliquitas.atis. um. plex.icia. // S.m. trípliim,i.
Bpirare. // V.i. audare. travessa, a.f. impagea.is; via tri&ngnlo, B.m. triangulum.i tripudiar, v.t. tripudiara,
transplantar, v.t. tronaplan- transversa, trigonum.i. tripúdio, a.m. tripudium.H.
tarc, transferre; tranapo- travessão, s.m. scapus.i. tribo, a.f. tribus.ua. trissilabo, adj. trisyllabua.a,
nere. travesseiro, a.m. pulvinus.i. tribulação, s.f. anguatlae, um. // San. trisyllabum.i.
transpor, v.t. transponere, arum ; acerbitates.um. triste, adj. tristis.e; maea-
travessia, s.f. trajectus.ua;
transmutare ; transire. tribuna, tus.a.um ; gravis.e.
trajectio.onia transvectio, s.f. tribunal.alis;
transportar, v.t. transportare, ;

soggcatuB.UB; roatra.orum; tristeza, s.f. maestltía.ae;


onia.
tranavehere; deferre, trans- cathedra.ae. triatitia.ae; macror.oria.
trazer, v.t. afforro, apporta-
ferre. tribunal, s.m. tribunal,alia; triturar, v.t. terere, contere-
transporte, mb. portatio.oms re, conferre; advehere, con-
judicium.ii. re, contundere.
aobvcctio.onia; tranalatio, vehere; ducere, adducere,
tribuno, a.m. tribunuB.i; eon- triunfal, adj. triumphalis.e.
conducore.
onia. tionator.oris. triunfar, v.i. triumphare;
transudar, v.i. audare. exau- trégua, a.f. indntiae.arnm:
tributo, a.m. tributura.i; de- ovare, exsultaro; vinoere,
dare. qoieB.etiB. bitum.i. superare.
TRI — 314 — TUT
triunfo, a.m. triumphua.i; ex* tmncar, r.t. truncare, mutl-
sultatio.onis; lsetitia.ae; lare.
vÍctorÍa,ae, truta, tructua,!; tructa,ae.
s.f.
triunvirato, s.ni. trianiviratiiB, tu, pron, pesa. tu.
ns. tubarão, s.m. priatia.ís; aqua-
lus.i,
triúnviro, a.m. tr Jura vir, virl.
tubérculo, s.m. tuberculum.i
trivial, adj. trivialis.e; humi- tuber.eris.
lis.e ;
pertril UB,a,um. tubo, s.m. tubus.i; canalia.is.
trfvlo, B.ra. trivium.ii. tudo, pron. onmia.orum.
tufão, s.m. typhon.onía. uberdade, a.f. ubcrtas.atis. umbroso, adj. umbroan8,a,um;
troca, a.f. mutatio.onis; por-
tulipa, a.f. tulipa, ae. opacus.a.um.
mutatÍo,oniB ; coniuicrcium, ubere, adj. e s.m. uber.cria.
tnmefato, adj. tumidue,a,um. úmero, a.m. umenis.i.
II. Ufano, adj. V. vaidoso,
troça, a.f. cavillntio.onis; ir- tumor, a.m. tumor.oria; tuber, uivar, v.i. ululare. unânime, adj. consentiona.en-
eris. uivo, a.m. uIulatuB.ua. tis; conspirar! s,nn tia.
riaio.onls; risus.us; luduB.i.
trocar, v.t, mntare, coiumuta- túmulo, s.m. tumulua,!; eepul- úlcera, a.f. ulcua.erís; ulc - unção, s.f. unctio.onis; une*
crnm,i; monumentum.i. tna.na.
re, permutara, ratio. ouia.
tumulto, a.m. tumultua, i ; tur- undante, adj. undans,antia;
troçar, v.t. c i. deridere, lr- ulceração, a.f. ulceratlo.onis;
ridere, ludificari, eludere. ba,ae. exulceratio.onis. fl uctuosna.a.nm.
túnel, a.m. crypta.ae. ulcerar, v.t. ulcerare, exulce- undécimo, num. ord. undeci-
troféu, s.iii. trcpaeum,i ; spo-
túnica, a.f. tunica.ae.
lia.omm. rare. // V.I. o p. exulco* miis,a,tim.
tnrbaçâo, a.f. turbidum.i; ungir, v.t. ungere, linere,
tromba, s.f. columna.ae; pro- rari.
perturbatio.onis. nlceroso, adj. ulcerosua.a.nm. inungere.
boscia.idis.
turbante, s.m. tiara.ae; toru- ullglnoso, adj, uligínoaus.a.um. unha, s.f. ungruia.is; ungnla,
trombeta, s.f. tuba.ac; buci-
lus.i. ulterior.ios; ao.
na.no. ulterior, adj.
turbar, turbare, obturba-
v.t.
postprior.iua. união, a.f. junctio.onia; con-
trombeteiro, a.m. tubicen.ci-
re; couturbarc, obacurare. último, adj. ultimua,a,nm; junctio.onis; colligatio.onia
nia bncinator.oris.
;

tronco, a.m. tmncua.i; stirps, // V.p. turbar i. extremua,a,um poatremus,


;
socictaa.atJs.
turbulento, adj. turbulentus, a.uin proximua.a.um. único, adj. unus.a.um; solua,
piH; scapua,!. :

trono, s.m. Bolium.ii; sella.ao;


a.um ; seditio&us.a.um. a.nm; unicus.a.um; singu-
turíbulo, s.m. turibulum.i. ultrajante, adj. contnmeliosua,
regnum.i. laris.e.
a,um probroaus.a.um.
s.f. caterva, ae globua, turista, s.m, poregrinator.oria. ;
unidade, a.f. unitas.atls.
tropa, ;
turma, a.f. turma.ae. ultrajar, v.t, violare, Iaedere; uniforme, adj. unuB,a,um; ao-
i; grcx.gia; fnnnns,u8.
turno, a.m. ordo.inis; locua,i; offondere. quabilis.e; aemper idom. //
tropical, adj. tropicus.a.um.
par t es, i um. ultraje, s.m. contnmelia.ae; S.m. vestimentuin.i,
trópico, s.m. tropicuB,i.
turquesa, s.f. aerizuaa.ae. in jnria.ao ;
ludibrium.ií.
trovão, a.m. tonitrus.ua ; toni- unir, v.t. jungere, conjungerc,
turvo, adj. turbidua.a.um; ultramarino, adj. transmari-
truum.i. misecro, confundere; ao-
turbulentns.a.um; obscurus, miK.a.iim.
trovejar, v.i. tonare, intonare. ciare, consociare, // V.p.
a.um; conftisiis.a.ura. ultrapassar, v.t. transir©,
trovoada, a.f. tonitrua.orum. jungi, conjungl, copulari.
tutela, s.f. tutcla.ae; curatio, ulular, v.i. ululare.
trucidar, v.t. trucidare, con- onis. um, num. card. unus.a.ura. uníssono,adj. nnUonus.a.um.
cid^re, caedore. tutelar, adj. tutelaris.e; prae- // Pron. indef. quidam, // S.m. concentns.ua.
truculência, a.f. truculentia, scs.idis. aliquis. // Art. indef. 2íáo universal, adj. univeraalía.e;
ae tutor, a.m. tutor.oria. se verte, univorsus,a,um.
ambela, .-.!. umbraculum.i universidade, s.f. univeraitafl,
umbella,ae. atis.
umbilical, adj. umbilicarie.e. universo, s.m. universum.i.
UNT — 3
nntar, v.t. ungere, linere, uso, B.m. uaus.us; couauetu-
innngere. do.inla; moa.ris.
unto, a.m. axungia.ae; arvína, Uõual, adj. usitatus.a.um ; ao*
ae. leinnis.c.
untuoso, &dj unguinosus.a. tisufruto, a.m. uaualrucius.us.
um; pinguía.e. usufrutuário, adj. uaufrnctua-
urbanidade, a.f. urbanitaa. rius.a.uin. // S.m. uauíruc-
alia ;
Uiuiiauitas,aLis. tuarius,ii.
urbano, adj. urbanus.a.uin.
urdir, v.t. exordiri usura, s.f. usura.ae; íonera-
ordiri,
texero, moliri. tio.onia. vaca, s.f. vacca.ao- vala, a.f. clamor.oríe; convi-
urgência, a.f. neoessitaa.alis. usurário, adj. fenobris.e; fe- vacante, adj. vacuus.a/um; cimn.ii.
urgente, adj. urgens.entis D<!raticias,a,uux. // S.m. fe- vacans.antia. valar, v.t. aibilare, explodere.
ínstane.antis. nerator.oria. vacilaç&o, s.f. vacillatio.onts; ejicere.
urgir, v.i, urgero, iiupendorc, nutatio.onia. vaidade, a.f. vanitas.atis; ín*
usurpar, v.t. invadem, assere-
imminore. instara, vacilante, adj. vacillans.antis; sanitas, afia ambltlo.onla. ;
re sibi.
uma, s.f. urna.ae. utensílio, supellejs.ecti- tremulus.a.um íluctuanB, vaidoso, adj. vanus,a,um; glo-
a.m. ;

uro, a.m. urus.i. ontis. rioaus.a.um ambitioaua.a.


lia; inatrumentuin,i ; uten- ;

uroplgio, B.m. uropyghiru.ii. silia.ium. vacilar, v.i. vacillare, labare, um,


urso, s.m. urauB,i. fluctuare. vaivém, s.m. reciprocatio.onis.
urtic&xla, s.f. uredo.inis. útil, adj. utílis.e; aalutaria,e.
utilidade, s.f. utilitaa.atia; vacina, a.f. vacoinum víniB. vala, s.f. foasa.ae; canalis.is;
urtiga, s.í. urtica,ae. vacuitas.atis.
usus.us; coinnioditas.atis. vacuidade, a.f. sulcus.i.
nrze, s.f. mvrica.ae; erice.es.
vácuo, adj. vacuns, a,um. // vale, s.m. vallis.iB; vallea.ia.
usar, v.t. e I. utí, abuti, ad- utopia, a.f. Y. Quimera.
hibere ; terere, conterere utriculo, a.m. uiriculua.i. S.m. vacuum,i; inane, is. valente, adj. fortis.e; animo-
usurpare. uva, s.f. uva.ae. vadio, adj. deBeB.iãia; deaidio- auB.a.um ; atrenuua,a,um.
aus,a,um. // S.m. cessator, valentia, s.f. strenuítaa.atis;
oriB; ambuíator.oria. fortitudo.inis.
vaga, b f unda,ae;
. fluctua, valer, v.i. e t. valere, easo;
ua; interregnum.i. atare, conatare.
valeriana, a.f. polemonia.ae.
vagabundear, v.i. vagari, er-
rare, palarl. valetudinário, adj. valetudina-
vagabundo, adj. vagus.a.um; rius,a,um cansarius.a.um.
;

vagens, &n tis ; errans.antis validade, s.f. fides.ei; aucto-


errabunduB.a.um. // S.m. ritaa.atis.
orro.ouis; planua.i; graBaa- validez, a.f. validitas.atia.
tor.oria.
vaga-lume, a.m. V. pirilampo. valido, TaHdua.a.um; le-
adj.
gitimua.a.um jus tua, a. um.
;
vagar, v.i. vacare, ceaaare. //
valimento, a.m. auctoritas,
S.m. otium.ii; epatium.ii.
tardua,a,uin; atis; gratia.ae.
vagaroso, adj.
lentus.a.um ; aegnis.e. valor, B.m. pretium,ii; aeati-
vagem, a.f. folliculua.i ; aili- matio.onis; lionos.oria; vfc-
qua.ae. tua.utis.

vaguear, v.i. vagari, errare, válvula, a.f. folliculua.i;


palari. opercuium.i.
VAM — 318 — VED VEE — 319 VER
vampiro, B.m. strix.igis. varicoso, adj. varicosus.a.nm. veemência, s.f. hnpetuB.us; venda, venditum.i; vendi-
B.f.

variedade, s.f. varictas.atia; vchementla.ae. tio.onis; venum.l,


vândalo, s.m. vastator.oris dlveraitaa.atía. veud&vel, adj. vendibilia,e.
//S.m.pl. Vandali.oruro. veemente, adj. vebeniens.en-
variegado, adj. variatua.a.uin tis ; fervidus.a.um; açor, vendedor, s.m. venditor.oria;
vanglorlar-BO, v.p. gloriari. var!us,B,um. institor.oris.
crÍa,cro.
vanguarda, a.f. prinium ag- variegar, v.t. variare, diatin- vegetação, s.f. germinatio, vendeiro, B.m. caupo.onia.
men prima aciea.
; guere. onis. vender, v.t. vendere. alienare;
vantagem, a.f. praeatantia.ae vário, adj. variu8,a,um; mul- tradero, praebere.
plures.a. vegetal, s.m. ht>rba,ae; plan-
victoria.ao; comuiodaiu.i; tiplex.cis; (pl.) veneno, a.m. venenum.i; ví-
ta.ao.
fructua.us. variz, s.f. varix.icis. rus, i.
vela, s.f. vena.ao.
vantajoso, adj. bonus.a.um varonia, s.f. virilitas.atis. venenoso, adj, vcneficns.a,
cominoduB.a.mu ; opportu-
varonil, adj. viriiis.e.
veiculo, s.ni. vehiculmn.i. um ; vcnenatus,a,um.
nus.a.uui; íructnosus.a.um. varráo, B.m. verrea.is.
veio, s.m. vena.ai-. veneração, s.f. veneratío.onis;
vela, s.f. vígilia, ae; cereus.i; cultus.us.
váo, adj. vanus.a.um; inanis, varrer, v.t. verrpre, everrere. candeia, ao; vela,orum; ei
e; futilis.e. // S.m. V. venerar, v.t. venerari, vereri,
várzea, s.f. campus,!, nus.us.
vácuo, volamo, s.m. vela,orum. revereri.
vasa, s.f. liinus.i.
vapor, B.m. vapor.oris. adj. limosus.a.um; venerável, adj. vonorabilis.e;
vasento, velar, v.t. vclare, involvere;-
vaporatio, lutosus.a.um. cC'londuK,a,um.
vaporização, s.f. tcgero. occultare; obscura-
venoso, adj. venoans.a.um.
onis. vasilha, a.f. vas.ais. re. // V... vigilare, pervi-
gilare; excubare. ventar, v.i. flare, spirare.
vaporizar, v.t. evaporaro. vaso, a.m. vas.sis. ventilação, s.f. ventilatio.onia.
vaporoso, adj. nebulosus.a, vaBsalitium, velha, s.f. anus.ua.
vassalagem, s.f. ventilar, v.t. ventilare; even-
um; fumidus.a.um; vaporo- ii; clientela, ae. velhaco, adj. dolosus,a,um;
tilare.
suB.a.um. vassalus.i. íraudulentus.a.uin. // S.m,
vassalo, B.m. vento, s.m. ventus.i; ventu-
vaqueiro, B.m. bubulua.i. íraudator.oris.
vassoura, B.f. everriculum,!; lns.i.
vara. a.f. virga.ae: vimen, velhice, s.f. scnectos.utis;
scopac,arum. ventoso, adj. ventoaua.a.iini.
inia; pcrtica.ae. aetas.atis.
vastidão, s.f. magnitudo.iniB.
ventre, s.m. venter.tris; ab-
vario, a.m. mas, ris. // Adj. vasto, adj. am-
vastua.a.um; velho, votua.erla; vetus-
adj.
domen.inis ; alvus.i.
virilis.e. plus.a.um; magnus.a.um. tus,a,um; senex.nis. // S.m.
perfo- sencx.nis ; senior.oris. ventrículo, s.m. vcntriculua,!.
varar, v.t. porforere, a.m. vaticinium.ii.
vaticinio, ventriloquo, s.m. ventriloqu-
dere. velo, s.m. vellus.eris; vellis,
vau, s.m. vadurn.i. us,i.
variação, B.f. variatio.onis; la.
vazão, s.f. exinanitio.onls; veloeiUs.atis. ventura, a.f. fortuna bona;
varielas.atis. velocidade, s.f.
egeatio.onis. alea.ae; casus.us; fortuna,
variado, part. e adj. varlatua, veloso, adj. vÍUosus,a,nm.
vazar, v.t. V. esvaziar; effo- ae.
a.um; distinctus.a.um; va- veloz, adj. velox.cis.
dere, Vénus, np. Venus.cris.
riegatus.a.nm; varius,a,um; veludo, s.m. velutum,!; ara-
diversns.a.um. vazio, adj. vacuus a,um; I
ina-
phimallum.í. vennsto, adj. venustus,a,um.
variante, adj. varlana.antie. nis.e; nudus.a.um. // S.m. venal, adj. venalla.e; vendibi- ver, v.t. videro, cernere, con-
variar, v.t. variare, distingue- V. Vácuo, lis,e. spicari; sentire, intellegere.
re, mutare. // V.i. variari, veado, B.m. oervu8,i. venatório, adj. venatorius.a, // V.p. videre se.
variare; mutan. vedação, s.f, saepes.is; claug- iiiii -
veracidade, s.f. veritas.atia;
variável, adj. mutabilla.e; va- tra.orum. vencedor, a.m. victor.orla. íides.ei.
rias, a.um ; varians.antia
inconstans,antÍ8. vedar, v.t. V. proibir, tapar. vencer, v.t. vincere, superara. verão, s.m. aeBt&s.atia.
VER — 320 — VES VE8 — 321 — TO
verbal, véspera, a.f. hesternus dies; vício, B.m. vitium.ii; libidi-
adj. verbalis.e. vermicnlo, s.m. veruiiculua.i.
verberação, verberatio, ( p] . ) vpspcrae.arum. nes.um.
e.f. verminoso, adj. veraiinosufl.a,
onis. vespertino, adj, vrspertinns.a, vicioso, adj. vitioRus.a.um
um. um. pravus,a,um; nequam (in-
verberar, v.t. verberare. vernáculo, adj. vernaculua,s, vestal, s.f. Vestalis.ia. decl.) ; porvprsus.a.uu.
verbo, s.m. verbum.i. um,
verboso, adj. verbosua.a.um; vestiário, a.m. vestiarium.ii. vicissitude, B.f. vicissitude-,
vernal, adj. vernalia.e; ver- iuis; varietas.atis; mutatio,
loquax,acis. vestíbulo, s.m. vestibulum,]
n us, a, um. onis.
atrium.ii.
verdade, a./. veritas.atís; ve- verniz, s.m. vernicium.ii.
vestido, B.m. vcstis.is; vesti- viço, a.m. laetitia.ae.
mm,i. verónica, s.f. verónica, ae.
verdadeiro, adj. veridicus.a, mentum.i stola.ae.
: vida, B.f. vita.ae; anima.ae;
verossimil, adj. vcrisimilis.e; spiritus.us; Balus.utis.
um; verus.a.um. vestígio, s.m. vestightra.Ii.
credibilis.c
verde, adj. viridis.e; virens, vestir, v.t. vestíre, amicire, vide, s.f. vitis.is.
verossimílhança, s.f. verisimi-
entis; crudus.a.um, // S.m. induere. vidente, adj. videns.cntis. //
litudo.inis.
viríde.ie. vestuário, B.m. vestis, 1b. S.m, vates.is.
verruga, a.f. verruca.ae; cla-
verdecer, v.i. virere; vires- vas, i. veterano, B.m. voteranus,i. vidrado, adj. ceratii8,a,um
cere. veterinário, adj. veterinarius, picatus.a.um. // S.m. cera,
verrugoso ou verruguento, adj.
verdejante, a, um. // S.m. veterinarius. ae; ceratura.ae.
adj. virens.entis verrucosus.a.um.
viridans.antiE. ii. vidrar, v.t. cerare.
verruma, s.f. terebra.ae.
verdugo, a.m. V. algoz, veto, s.m. interceasio.onis vidreiro, s.m. vitrariua.ii.
verrumar, v.t, perterebrare,
verdura, jus intcrcodendi. vidro, s.m. vitrum.i.
a.f. viriditaa.alis; terebrare.
viridia.ium ou iorum. véu, s.m. volum.i; velaoien- vigário, B.m. vfcarius,ii.
versado, adj. versatus.a.um; tum,i; involucrum,i. vigente, adj. validus.a.um.
vereda, a.f. Bemita.ae; tra- peritua,a,um ; goams.a.um. veiar, v.t. vexare.
mes, itis liinefl.itís.
;
viger, v.i. valere.
versão, a.f. V. tradução, vez, s.f. somei, vigésimo, num. ord. vícesi-
verga, 6.Í. antenna,ae.
versar, v.t. versari. via, s.f. via.ae; iter.lneris. mus. a. um.
vergar, v.t. plicare, incurvare.
versátil, adj. versatilia,e; mo- viagem, s.f. peregrinatio.onis; vigilância, R.f. vigiiantia.ae.
vergel, a.m. pomarium.ii. iter,ínerÍB. vigilia.ae; diligentia,ae.
bilis.e; versabiliB.e.
vergonha, s.f. dedeeuB.oris versejar, v.i. versificare. viajante, adj. peregrinus.a.um. vigilante, adj. vigilans.antia;
turpitudo,inÍB ; infamia.ae // S.m. peregrÍnator,oris. vigil.ilis.
versificação, s.f. versificado.
pudor.oris. viajar, v.i. peregrinari. vigília, s.f. vigilia.ae; lucubra-
onis.
vergonhoso, adj. turpis.e; víático, B.m. tiu,onÍs.
versificar, v.i. verBlficare. viaticum.i.
ignominiosu8,a,um puden- vigor, a.m. vigor.oria; robur,
duB.a.um; verycunduB.a.um.
;
verso, s.m. versus.us; carmen, víbora, s.f. vipera.ae; aapía,
ídíb; tergum.i. idis. oris; vis, vis; nsns.us.
verídico, adj. veridicus,a,um
verus,a,ura; verax.acis. vértebra, B.f. vertebra.ae. vibração, s.f. motus.us. vigoroso, adj. validns.a.um;
verificação, b-í. rrcoguitio, verter, v.t. fundore, infunde- vibrante, adj. vibrans.antis; robustus,a,um ; vivax,acis
onis ; inspectio.onis. re; effnndere, profundere. coruscus.a.um, fortis.e.

verificar, vertigem, a.f. vertigo.inis. vibrar, vil, adj. vilis.e; humilia.e;


v.t. recognosocro, v.i. vibrare.
inspicere, probaro. vertiginoso, adj. vertiginosua, &bjectus,a,uiu ; sordidus.a,
vicônio, a.m. vicennium,ii.
verme, B.m. Iumbricu8,i; ver- a.um. um.
vesgo, adj. strabus.i. vice-versa, loc. invicem; ver- vila, s.f. vicua.i; pagus.i;
rniculus.i;vermis.is, // S.m. oppidulum.i
vermelho, adj. ruber.bra, Btrabo.onis. sa vice. ; villa.ae.

brum; rufua.a.uin j rubicun- vesícula, B.f. vesícula.ae. viciar, v.t. vitiaro, corrumpe- vileza, B.f. vilitas.atia; sor-
dufi.a.um. re, ínficere. dea,ium.
vespa, s.f. vespa.ae.
VIM — 322 — VIT VIT — 323 — VOM
vime, B.m. vimen.inla; virga virilha, a.f. lnguen.lnU. vltuperável, adj. vituporabl- vocábulo, B.m. vocabnlum,!.
ae. iia.e.
virilidade, a.f. virilftaa.atía. vocação, s.f. proclivitaa.Btis;
vinagre, sjh. acetnm.i. vituperatio, studium.li.
virtude, a.f. virtua.utia; vitupério, a.m.
vincar, ho*
v.t. pllcare, complí- nesras.atis. onis; reprehensio.onís; fia- vocal, adj. vocalia.e.
caro. virtuoso, adj. honcstua.a.nm; gilium.ii.
vocatívo, s.m. vocativua.I.
vínculo, B.m.
ligamen.inia probus.a.um ; intcger.gr» viúva, a.f. vidua.ae; orba.ae.
vmculurn.i; nodus.i. gruiu. vociferaç&o, a.f. vociforatio,
viuvez, a.f. vídnitas.atia. onis.
vinda, a.f. adventns.n». vírus, a.m, virua.i.
vindima, visão, s.f. viaio.onla. viúvo, adj. viduus.a.um. // vociferar, v.i. vociferari, cla-
b.Í. vindemia.ae;
nva.se. víscera,
S.m. viduus.i; orbna.i. mitaro.
viscus.eria.
s.f.
vindimar, v.t. o i. vindemlare. vÍeco. a.m. viseuin.i. vivacidade, s.f. alacritas,atÍ6; voga, s.f. cursus.us; naviga-
vindita, a.f. vindicatio.onia. vigor.gris ; vehementía.ae tio.onis gratia,ae.
visigodos, a.m.pl. ViBigothí, ;

vis, via.
vingança, a.f. ultio.onia; poe- orum Visigothae.arum. vogal, s.f. vocalia.is.
;
na, ao. vivaz, adj. vividua.a.um; vi-
visita, a.f. salutatio.onia; ad- vas, ocis. vogar, v.i. navigare, natare;
vingar, v.t. e p. vindicare. ventus.ua. fluctuare.
ulciaci. viveiro, a.m. seminarium.ii;
visitar, v.t. convenire, visere, volátil, adj. volatilis.e.
vinha, a.f. vinea.ae; vine- plantarium.ii ; aviarium.ii
snlutare; viaitarc, peram- volnntaa.atis.
tiim.i, omitlion.onis ; vivarium.u. volição, s.f.
bularei circiunire.
vinho, B.m. vinum.i. vislumbre, viver, v.i. vivere, epírare, volta, circuitua.ua; cir-
s.f.
a.m. umbra.ao;
vinte, num. card. viginti; vi- aura.ae; igniculi.orum. esse, vigore, cuitio.onis; ambitua.ua; ara-
ceni.ae.a. vista, vivificação, a.f. vivificatlo. bulatio.onis ; reditus.ua.
s.f. viaua.ua; adspec
violação, s.f, violatio.onia. tua.ua; oculf.orum; prospec- onis. voltar, v.t. versare; vertere,
Violar, v.t. violare, temerare, tua.ua; descriptio.onia. vivificar, v.t. animare, vege- convertera, flcctere, //
polluere, írangere. visto, a.m. fides.ei. V.p. se vertere.
tare.
violência, a.f. violentia.ae; vistoria, a.f. probatio.onia. volubilidade, a.f. volubilitaa,
vivo, adj. vivus,a,um; vivens,
saevitia.ao; iropetua.us. vistoso, adj. acer.cris.cre. atis.
enliã; auimalua.a.um ani- ;

violento, „dj. violentus.a.nni; mana.antis ; spirana.antis volume, a.m. volumen.iniB;


vital, adj. vitalis.e; anima-
aaevtis.a.um; indomitus.a, liber.bri; moles.ia; ainpli-
lia.e. vegotua,a,nm ; alaccr.cria,
um; veheniens.entis. tudo.inia modus,i.
vitalidade, a.f. vitalitas.aíia; cro. ;

violeta, a.f. víols.ae.


vivacitas.atis. visinhança, s.f. vicinia.ap; vi- voluntário, adj. voluntarhis.a,
vir, v.i. veniro, advenire; ac-
cedere. convcnire; obvenire,
vitela, a.f. vitula.ae. ciuitas.atis ;
propinqnum.i. um; epoDtaneua.a.um. //
vitelo, B.m. vitulua.i; bnculus.I. S.m. voluntárias, ii.
virar, v.t. vertere, converte- vizinhar, v.i. contingere, im-
re, veraare, flectcre, avor- viticultor, s.m. vitia cultor, minere. volúpia, s.f. voluptas.atis.
tere. vitima, a.f, victima.ae; hós- vizinho, adj. vicinns.a.um; voluptuoso, adj. voluptarÍuB,a,
viravolta, a.f. gyrua.i; cir-
tia, ae. propinquus.a.um. // S.m. um; luxuriosna.a.um; deli-
cumactua.na. vitória, a.f. victoria.ae; tro- vicinufl i catuB.a.um ; mollia.e.
virgem, s.f. virgo.inis; paeum.i ; palnia.ae. voador, adj. volncer.cris.cre; voluta, a.f. vi.Iuta.ae; helix,
virginal, adj. vitorioso, adj. victor.oria. volatilia.e; volaticus.a.um. icia.
virginalia.e;
virgineuB.a.uin. vítreo, adj. vítreus.a.um. voar, v.i. volare, advolare, volúvel, adj, volobília.e.
virgindade, a.f. virginitas, vitrina, avolare, praevolare; voli- vomitar, v.t. e i. vomere, evo-
s.f. apocularia.ium ou
atia. íorum. tarp. mere, vomitare.
Viril, adj. virilís.e; pubes, vocabulário, a.m. V. dicioná- vómito, a.m. vomitio.onia;
vitualhas, a.f.pl. cibaria.orum.
eria. vituperar, v.t. vituperara. rio. vomitua.ua.
VON — 324 —
vontade, a.f. voluntas,atia; VOE, s.f. vox.cis; lingna.ae;
aniinus.i: arbitrium.ií ;ar- dictum.i.
bitratiis.ua.
vulc§0, s.m, nions pvomons,
voracidade, s.f. edpoitas.atis.
voragom, s.f. gurgcs.itíe; TO- vulgar, adj. vulffaris.o; com-
raiío.inis. munis.e; publicus.a.um
voraz, adj. voras.acís; edax, i^nobilis.e.
ncia. vulgaridade, e.f. rusticitas,
vos, pron. pess. vobia. atis; vilitas.atis.
vós, pron. pfss. voe.
vulgarizar, v.t. vulgarp, per-
vosso, pron. poss. vester.tra,
vulgare.
trum.
votar, auffragiunt lerre
v.i. vulgo, s.m. vulgua.i; populua,
ou inire. // V.t. V. dedicar, i; plebs.bis; plebes.is.
sacrificar, vulnerário, adj. vulnerarius.a,
votivo, adj. votivuB.a.um. um.
voto, a. tu. votUDi.i; optatio,
onis; desiderium.u; suffra- vulpino, adj. vulpiuus,a,um.
giura,ii. vulto, s.m. V. rosto, figura.
zanga, g.f. V. aversão, abor- zibelina, B.f. gebelinum.i; te-
recimento, belínura.i.
zangar, v.t. V. Irritar. // zodíaco, a.m. aignifcr.eri.
V.p. irascí, euecensere, ato- zoilo, a.m. Zoilua.i.
machari. zombeteiro, a.m. irriaor.oria;
zéfiro, e.m. zephyrua.i. derisor.oria; cavillator.oria.
zelar, v.t. atudere, aervire, zona, a.f. zoster.eria; zona.ae;
íavere. plaga.ae ; regio.onla. IMPRIMIU:

ZÔlo, s.in. stndium.ii ; diligen- zoóforo, a.m. zoophorua.i. INDÚSTRIA OrAFIOA SIQUEIRA í/A.
tia.ae; aedulitaa.atia.
zeloso, adi. 6tudiosus,a,um ;
zambido, a.m.
rnurmiir.uris.
fremi toa.u
RUA AUGUSTA. 235 — SÍO 1-AULO
diligens.enlia ; sedtiJua.a, zumbir, v,i. freinere, innrm
um asaiduii8,ft,nm.
; rare; auaurrare, atrepere.
zénite, a.m. fastígium.ii. zurrar, v.i. rudero.
zero, a.m. zero (indecl.). zurro, s.m. ruditus.ua.

Anda mungkin juga menyukai