Anda di halaman 1dari 4

Di Handap Ieu Wasta-Wasta Inohong Dina Wayang Golek:

1. Anoman (Hanoman)
Anoman Perbancana Suta,atawa Hanoman,kera buluan bodas putra Batara Guru ti batari Anjani.
Manehna kantos nyekel kalungguhan minangka senapati karajaan Mahespati,ngabdi ka Batara Rama
dina carita Ramayana. Manehna oge ngabogaan umur anu paos pisan,margi ngagaduhan pancen
nunda sukma Rahwana di jero cupunya . Eta nurutkeun Pustaka Tato Purwa Ramayana,anu benten
kalawan versi Ramayana ti India.

Anoman ngabogaan sababaraha ajian:


- Aji Pancasona,kakiatan nampi bacokan satru.
- Bayu Bajra,teunggeulan kalawan tanagi ratusan kali ku kituna tiasa menjepit gunung sonara-sonara
kanggo menjepit salira dasamuka.
- Pancanaka,kuku indung ramo na anu tiasa dipake minangka pakarang pembunuh anu hebat. Bayu
Rota,kakiatan atawa kecepatan secepat angin.
- Seep Momot,aji kanggo mehampangkeun salira wanci ngapung atawa oge luncat.

2. Arjuna
Arjuna nyaeta putra Tuduh jalan anu katilu ti indung Batari Kunti. Disebut oge panengah Pandawa.
cicing di Madukara,haturan ti karajaan Amarta. Berparas tampan,seueur disukai wanoja. Ngabogaan
pakarang pusaka duhung Pancaroba,Ali-ali Ampal sarta panah Pasopati. Arjuna taat pisan ka guru
na,yaktos Resi Drona ti karajaan Astina. Ngabogaan putra salah sahijina nyaeta Abimanyu.

3. Aswatama
Aswatama nyaeta putra Resi Drona (guru Pandawa sarta Kurawa). Putra hiji-hiji na,ngajadikeun
Aswatama disayang pisan ku bapana.

4. Bambang Kaca
Bambang Kaca nyaeta putra Gatotkaca. Sanggeus mangsa Bratayuda,Astina balik dikawasa pihak
Pandawa. Parikesit,incu Arjuna,barobah kaayaan raja wanci eta. Sedengkeun Bambang Kaca barobah
kaayaan benteng pertahanan nagara Astina. Make baju Kre Antakusuma (kaduh bapana). Sorana oge
jiga kalintang kalawan bapana.

5. Bambang Sumantri
Bambang Sumantri nyaeta alo Rama Bergawa. Anjeunna ngagaduhan adi namina Sokrasana anu
awon rupi. Anjeunna kantos dihukum ku Arjuna Sasrabahu margi hoyong nikah ka calon pamajikan
Arjuna Sasrabahu,yaktos diperintah kanggo mindahkeun Taman Sriwedari ka alun-alun dayeuh.
Berkat bantuan adi na taman eta tiasa dipindahkeun. Nanging margi isin punyak adi awon rupi ahirna
sacara henteu ngahaja Sokrasana dipaehan ku raka na sorangan. Sumantri nilar ku Sokrasana anu
ngajanggelek barobah kaayaan buaya sabot Sumantri tarung kalawan Rahwana.

6. Batara Bayu
Bayu hartina angin. Batara Bayu nyaeta Dewa anu ngawasa angin. Anjeunna cicing di Kahyangan
Pangwalung. Bapana namina Batara Guru. Indungna namina Batari Uma. Pamajikan na namina Batari
Sumi. Wasta sanes ti Batara Bayu nyaeta Batara Pawana Guru,Batara Prabancana,Batara Maruta.
Batara Bayu ngabogaan sababaraha ajian. salah sahijina nyaeta Aji Bayubajra. Nyaeta tiasa kaluron
angin puting beliung kanggo narajang lawan na. Anjeunna ngabogaan sababaraha murid. Anoman
(monyet bodas) sarta Bima (Pandawa anu ka-2). Maranehanana ngabogaan Kuku Pancanaka,nyaeta
pakarang dina kuku indung ramo na. Cobi perhatikan dina kuku jempolnya (Batara
bayu,Anoman,Bima).

7. Batara Guru
Batara Guru nyaeta putra Sanghyang Tunggal. Mingpin 3 alam. Alam Marcapada,alam
Madyapada,sarta alam Mayapada.

8. Batara Kresna

Batara Kresna nyaeta raja karajaan Dwarawati sarta mangrupa titisan Dewa Wisnu,ditugaskeun
kanggo ngabereskeun saniskanten macem masalah anu lumangsung di beungeut bumi. Ngagaduhan
pakarang Gambar Lopian anu tiasa ningali kaayaan di sakumna beulahan penjuru dunya.

9. Batara Rama
Batara Rama atawa Sri Rama atawa Ramawijaya nyaeta raja ti karajaan Ayodya. Putra prabu
Dasarata. Beristerikan Batari Shinta,sanggeus meunang sayembara metot Busur Pusaka Karajaan
Mantili. Sawaktu anom namina Raden Regawa. Mendapat wasta Rama sanggeus junun ngelehkeun
Rama Bergawa.

10. Bima
Bima nyaeta putra Tuduh jalan anu kadua ti indung Batari Kunti. Nikah kalawan Arimbi. Bima nyaeta
ayahanda Gatotkaca. Ngabogaan kuku pancanaka. Aya seekor oray di beuheung na. Lamun Bima
berbohong mangka oray kasebat bade ngegel beuheung na. Ku kituna Bima dipikawanoh kalawan
sipat anu henteu kantos berbohong.

11. Cepot
Sastrajingga landian Cepot nyaeta anak kahiji ti tilu duduluran ti pasangan Semar Badranaya sarta
Sutiragen (saleresna Cepot wedal ti saung). Watek na humoris,resep banyol ngabodor,tak paduli ka
saha bae sae ksatria,raja atawa para dewa. Sanaos kitu liwat humornya anjeunna angger masihan
nasehat petuah sarta kritik.
Lakonnya biasana dikaluarkeun ku dalang di keur carita. Sok maturan para ksatria,utamana
Arjuna,Ksatria Madukara anu janten majikannya . Cepot dipake dalang kanggo nepikeun talatah-
talatah bebas kanggo pemirsa sarta panongton sae eta papatah,kritik atawa petuah sarta sindiran anu
tangtos wae ditepikeun sambil guyon.
Dina tarung atawa perang,Sastrajingga dawam ngiring kalawan nyekel pakarang bedog landian bedog
(di Taneuh Sunda dipikawanoh oge aya salah sahiji rupi bedog: bedog cepot). Dina
pengembangannya Cepot oge gaduh pakarang panah. Para denawa (raksasa/buta) dawam janten lawan
na.
Sastrajingga mangrupa inohong panakawan putra Semar Badranaya. Sastra nyaeta seratan. Oranyeu
nyaeta beureum. Si Cepot nyaeta gambaran inohong wayang anu ngagaduhan lampah awon sapertos
saurang siswa anu ngagaduhan rapot beureum. Nanging kitu manehna satia pisan ngiring Semar
kamana wae anjeunna mios. Datangna dina saban pagelaran wayang orok2an diantos pisan-antos
margi kekocakannya . Asep Sunandar Sunarya ngajadikeun si Cepot minangka kokojo/tokoh
unggulan dina saban pagelaran. Sumawonten tawis Asep Sunandar ditulis luhur wasta Cepot.

12. Dawala
Dawala nyaeta anak kadua ti tilu duduluran ti pasangan Semar Badranaya sarta Sutiragen. satia pisan
maturan raka na Cepot kamana oge mios.
13. Denawa Acung
Denawa. Dawam disebut bangsa lolong. Lolong eta teh henteu ningali. Nanging bangsa lolong atawa
bangsa denawa sanes hartina bangsa anu henteu tiasa ningali ku panonna sorangan. Pamaksudanna
nyaeta lolong bade pitunjuk-pitunjuk ageman,atawa tiasa disebut oge taya rasrasan. Ku kituna prilaku
bangsa denawa biasana maok,merampok,maehan,sarta prilaku jahat lianna. Denawa acung
pamaksudanna wayang kalawan sipat bertubuh alit bersuara alit. Biasana dibantunkeun minangka
sipat anu gampil ambek.

14. Denawa Calangap


Denawa. Dawam disebut bangsa lolong. Lolong eta teh henteu ningali. Nanging bangsa lolong atawa
bangsa denawa sanes hartina bangsa anu henteu tiasa ningali ku panonna sorangan. Pamaksudanna
nyaeta lolong bade pitunjuk-pitunjuk ageman,atawa tiasa disebut oge taya rasrasan. Ku kituna prilaku
bangsa denawa biasana maok,merampok,maehan,sarta prilaku jahat lianna.
Denawa calangap pamaksudanna wayang ieu sungutna tiasa ngangah. Biasana ku para dalang dipake
minangka hiji sipat anu ngan tiasa ngedalkeun vokal " A " wae. Contoh: " abdi bade ka jakarta jalan
pajajaran saterusna tabrakan sami randa. "

15. Denawa Huntu


Denawa. Dawam disebut bangsa lolong. Lolong dina nalika Indonesia eta teh henteu ningali. Nanging
bangsa lolong atawa bangsa denawa sanes hartina bangsa anu henteu tiasa ningali ku panonna
sorangan. Pamaksudanna nyaeta lolong bade pitunjuk-pitunjuk ageman,atawa tiasa disebut oge taya
rasrasan. Ku kituna prilaku bangsa denawa biasana maok,merampok,maehan,sarta prilaku jahat
lianna. Denawa huntu pamaksudanna wayang kalawan sipat huntu na ageung. Huntuartinya huntu.
Lolong dina balarea Sunda sorangan sering disaruakeun kalawan raksasa.

16. Batari Drupadi


Batari Drupadi nyaeta pamajikan Prabu Yudistira atawa Darmakusuma,raja Amarta. Ngabogaan hiji
putra namina Pancawala. Dina mangsa Pandawa dihukum salila 12 warsih ditambih hiji warsih ku
kurawa diparentahkeun kanggo nyamur,Batari Drupadi nyamur barobah kaayaan laden di karajaan
Wirata namina Malini. Patih karajaan Wirata namina Kicaka mikaresep Malini / Batari Drupadi sarta
hoyong dijadikeun pamajikan na. Nanging Malini angken atos gaduh salaki ti bangsa jin sarta neda
Kicaka kanggo maehan jin eta. Kicaka nyanggupan. Durpadi teda tulung ka Bima kanggo
membereskeun masalahna. Kicaka nilar di panangan Bima anu angken salaki Malini ti bangsa jin.
Batari Drupadi dicaritakeun dina carios " Pandawa Tutas Nyamur " .

17. Gareng
Gareng nyaeta anak katilu ti tilu duduluran ti pasangan Semar Badranaya sarta Sutiragen. Gareng
biasana sok di imah wae ngabantuan indung Sutiragen ngalakukeun sagala rupa pejkerjaan imah.

18. Gatot Gaca/Gatot Kaca


Gatotkaca,lepat saurang inohong ti epos Mahabharata. Putra Arya Bima & Arimbi. Bima masihan
wasta anakna eta Jabang Tutuka. Gatotkaca sakti mandraguna kalawan saniskanten elmu sarta aji-aji
pamungkasnya sepertos Brajamusti,Krincing Wesi,Bajingiring,Garuda Ngapak sarta sajabana.
Anjeunna dipercaya barobah kaayaan panglima perang nagara Pringgadani. Dipikawanoh kalawan
landian daging otot kawat,tulang waja,daging beusi. Langkung ti eta anjeunna oge ngabogaan jiwa
seni anu luhur. Dipikawanoh deui minangka nu nyieun arca,patung-patung ti batu.
Gatot kaca sorangan ngabogaan seueur wasta pamasihan dewa. Nanging anu dianggo nyaeta wasta
Gatotkaca,wasta pamasihan ti Batara Guru wanci di sawarga maniloka. Wanci umur 3 warsih,Jabang
Tutuka diutus Batara Guru kanggo ngalawan Naga Percona. Nanging deudeuh,Tutuka nilar di
panangan Naga Percona sanggeus manehna nalapung panon Naga Percona dugi lolong palebah
panonna. ku kituna Batara Guru marentahkeun Batara Narada sarta Batara Bayu kanggo memasukeun
jasad Tutuka ka kawah Candradimuka. Tutuka dicetak deui bagentos wujud barobah kaayaan
Gatotkaca.

19. Nakula
Nakula nyaeta putra Tuduh jalan anu kaopat. Disebut oge Pandawa anu ka-opat. Ngabogaan wargi
kembar yaktos Sadewa.

20. Sadewa
Sadewa nyaeta putra Tuduh jalan anu kalima. Disebut oge Pandawa anu kalima. Ngabogaan wargi
kembar yaktos Nakula

21. Yudhistira
Yudistira nyaeta putra Tuduh jalan anu kahiji ti indung Batari Kunti. Manehna nyaeta raja Amarta.
Manehna anu nyepeng pusaka sakti Layang Jamus Kalimusada.

22. Semar Badranaya


Semar Badranaya nyaeta penjelmaan dewa,nyaeta Batara Ismaya. Pamajikan na namina Sutiragen
putra Raja ti karajaan Sekarnumbe. Anakna namina Cepot,Dewala sarta Gareng. Di Sawarga
Maniloka anjeunna ngagaduhan anak yaktos Batara Surya (dewa sarangenge). Manehna nyaeta
inohong wayang anu nu mawi sakti ti sadaya inohong wayang.
Semar berkulit hideung,(sepertos buah manggu / manggu anu atos hideung hartina atos asak)
melambangkeun atos sawawa atawa asak sae dina mental sarta pamikiran. Berwajah bodas. Beungeut
nyaeta cerminan ti hate. Semar berhati bodas,suci,bersih. Berkantong teu aya. Semar teu aya atawa
bersih ti sipat sirik pidik jail kaniaya iren panastren dudumpak rurumpak ngupat sumuat ujug riya
adigung nyaci nyawad siksik belik teu kaopan teu payaan bedegong buntangul buraong kedul sarta
sanes sajabana. Intina teu aya ti sipat-sipat awon jalmi.
Ngagaduhan wangun unik. Disebut lalaki nanging keur buahan harigu sarta berbokong ageung.
Disebut wanoja nanging berjakun. Disebut anak keneh-anak atawa anom nanging berkulit kerod.
Disebut tangtung nanging diuk disebut diuk nanging katembong tangtung. Disebut atos sepuh nanging
berkuncung di sirahna. Bermakna saban jalmi sae lalaki,wanoja,sepuh atawa anak-anak anom
sakedahna berhati bersih,suci sepertos bodas na beungeut semar.

Anda mungkin juga menyukai