Kannunik Davidlaan 15
2500 Lier
Eline Ferauge
6CM
2017-2018
Mvr.Donckers
Woord Vooraf
Ik ben Eline. Ik ben 17 jaar. Ik woon al ruim een jaar alleen in een studio. Veel andere jongeren benijden
me en vinden het een geweldig idee en zouden dit ook wel willen. Ze denken dat ik heel veel vrijheid
heb. Maar ze moesten eens weten… . Toen mijn besluit vast stond om alleen te gaan wonen, stootte
ik op heel wat problemen. Ik vond bijvoorbeeld nergens een hapklare brochure over hoe je dat moet
aanpakken als minderjarige. Ik tastte dus in het duister.
Dit is ook meteen mijn hoofdmotivatie om een paper te schrijven over “alleen gaan wonen als
minderjarige”. In mijn gip wil ik Integrale en Bijzondere Jeugdzorg op de kaart zetten en wil ik meer
vertellen over positieve heroriëntering die herstel als doel heeft. Zowel andere jongeren kunnen
gebaat zijn bij de brochure die ik wil maken in mijn tweede onderdeel van de gip. Maar ook volwassen
zullen bij het lezen van mijn paper een beter zicht krijgen op wat er allemaal bij komt kijken als je alleen
wil gaan wonen als minderjarige. Ik wil met deze gip zeker en vast geen jongeren motiveren om alleen
te gaan wonen omdat het op deze leeftijd meer nadelen heeft dan voordelen. Ik wil vooral duidelijk
maken en schetsen dat er heel wat organisaties bestaan die jongeren kunnen helpen om uit moeilijke
situaties te geraken.
Dankwoord
Graag wil ik alle medewerkers van de organisaties die ik interviewde bedanken (STUW, JAC, CBAW,
CLB). Alle personen waren enthousiast om mij te helpen met een interview en hielpen me door middel
van een PowerPoint, foldertjes of verwijzingen naar websites.
Ook wil ik een lotgenoot bedanken voor zijn snelle hulp. Ik sprak namelijk eerst met een andere jongere
af die niet kwam opdagen bij het interview. Ik vond dan een andere persoon die me direct wou helpen
door de vragen via mail te beantwoorden. Om privacy redenen weet ik de echte naam van de jongere
niet maar toch deelde hij zijn persoonlijk verhaal met me, waar ik hem dankbaar voor ben. Dit gaf me
een kijk op hoe andere jongeren omgaan met de moeilijkheden van het alleen wonen. Ik haalde hier
steun uit en voelde me minder alleen met mijn problematiek.
Ook wil ik mijn ouders bedanken die hun mening over de organisaties gaven en het nalezen van mijn
gip. Ook al haalde dit misschien minder leuke herinneringen uit het verleden naar boven.
Als laatste wil ik mijn gip mentor, Mvr. Donckers bedanken. Zij gaf mij het duwtje in de rug dat ik nodig
had en bleef me pushen om de dingen niet tot het laatste moment te laten liggen, ondanks dat mijn
gip best confronterend was voor mij. Ook de middagen die ze voor me vrij maakte om in de eerste
plaats mijn gip te bespreken maar ook om een goede babbel te doen, hielp me om mijn motivatie hoog
te houden.
Inhoudsopgave
In mijn Gip ga ik praten over wat nu juist de voorwaarden zijn om alleen te gaan wonen als
minderjarige. Je kan niet zomaar op elke leeftijd uit huis stappen en op je eigen benen gaan staan. In
het deel ‘woonvormen’ schrijf ik over andere opties dan helemaal alleen zelfstandig gaan wonen die
ook vanaf jongere leeftijd mogelijk zijn zoals pleegzorg of dagcentrums. Ik bespreek ook wat er bij komt
kijken en wat de nadelen en de voordelen zijn alsook de financiële kant van de zaak.
Ik heb de jeugdzorg besproken, en bij elke organisatie uitgebreid hun werking toegelicht. Ook somde
ik een aantal fondsen op die de financiële kant van alleen wonen als jongere kunnen vergemakkelijken.
Door mijn Gip heen zal je ook een stukje van mijn weg naar het alleen wonen te weten komen. Bij elke
organisatie heb ik de ervaring van een jongere en van een ouder bijgevoegd om zowel de werking met
de jongere als de ouder toe te lichten. Ook deed ik een interview met een lotgenoot om zo een andere
kijk te hebben op het alleen wonen als minderjarige.
1 Overzicht organisaties
4
2 Praktische zaken
Vanaf 17 jaar kan de jongeren kiezen voor BZW ( begeleid zelfstandig wonen). Hierbij moet ook
minstens 1 ouder akkoord zijn of je hebt een dossier bij de jeugdrechter.
2.2 Financiën
Wettelijk heeft een minderjarige geen recht op een uitkering of bijstand. Hier zijn met de jaren een
paar uitzonderingen op gekomen. Namelijk bij tienermoeders, minderjarigen die alleen wonen (dit kan
zijn door verscheidene redenen) of minderjarige waarbij de ouders niet legaal in België verblijven.
Specifiek bij minderjarigen die alleen wonen gaat dit gepaard met een organisatie die begeleid
zelfstandig wonen ondersteunt ( zie §7.1 ). Dit is enkel mogelijk als de jongere 17 jaar is of bijna 17 jaar
is. De organisatie doet dit via een budgetbegeleiding waarbij samen met een begeleider maandelijks
een budgetplan wordt opgesteld en samen alle mogelijke rekeningen worden betaald. Buiten de
betaling van rekeningen en huur krijgt de jongere vaak ook wekelijks een budget voor eten en
huishoudelijke zaken. Deze onderhoudstoelage wordt voorzien door de Vlaamse gemeenschap. Op 18
jaar gaat de jongere naar het OCMW. Deze budgetbegeleiding heeft dus ook als doel om tegen je 18
jaar te leren om gaan met geld en betalingen zelfstandig te kunnen uitvoeren.
1
Couturierfonds, info P.C. fonds, http://www.fondscouturierfonds.be/nl/content/het-pascale-couturier-fonds
5
Het Pascale Couturier Fonds spring bij voor schoolkosten, installatie kosten (nieuwe meubels, keuken
gerij, …) gezondheidskosten en vervoer. Buiten financiële steun kan de jongere er ook heen voor een
luisterend oor of voor informatie over een vraag en mogelijke doorverwijzing naar andere deskundige
diensten.
Email : louisbs.wouters@skynet.be
Jan Fixing Things is een project dat jongeren in bijzondere jeugdzorg of kansarme jongeren gratis helpt
met computerproblemen en hen gratis of zeer goedkoop een computer geeft voor school of werk.
IPhone ’s kunnen ook worden hersteld en andere gsm’s kunnen worden nagekeken.
Contact
Facebookpagina : Jan Fixinthings
E-Mail : Janfixinthings@gmail.com
SMS : 0468353245
4 Woonvormen
Bij minderjarigen is alleen in een studio wonen niet altijd de goede oplossing. Waar de jongere verblijft
hangt af van de situatie waar hij/zij zich in bevindt. De opvang voor jongeren met moeilijkheden kan
men indelen in 3 categorieën.
4.1 Gemeenschapsinstellingen 2
Een jongere kan in een gemeenschapsinstelling belanden door een uitspraak van de rechter. Dit kan
zijn omdat hij een misdaad heeft gepleegd of in een heel moeilijke situatie leeft. In een open campus
kan dit vanaf 12 jaar. In een gesloten campus kan dit vanaf 14 jaar. Dat geldt zowel voor jongens als
2
Video gemeenschapsinstelling, http://wvg.vlaanderen.be/jongerenwelzijn/jeugdhulp/publieke-
jeugdinstellingen/gemeenschapsinstellingen/
6
meisjes. De gemeenschapsinstellingen vallen onder het agentschap jongerenwelzijn van de Vlaamse
overheid. De gemeenschapsinstelling is een niet rechtstreeks toegankelijke woonvorm.
In fase 2 verhuist de jongere naar een leefgroep. Hier zal hij gedurende heel zijn verblijf met een aantal
jongeren van het zelfde geslacht leven. Er wordt voor een huiselijke sfeer gezorgd. Hier krijgen ze de
kans om dagelijkse zaken weer op te nemen. School, sport maar ook huishoudelijke taakjes komen aan
bod. Zo leren ze verantwoordelijkheid nemen. Dit allemaal verloopt wel zeer gestructureerd in een
strikt dagschema en met duidelijke regels. Wekelijks zijn er momenten waarbij de ouders de jongeren
kunnen bezoeken. De relatie met de ouders onderhouden is zeer belangrijk voor het verdere proces
van de jongere.
Na de tweede fase is een overgang naar direct terug naar huis gaan, zeldzaam. Oftewel wordt de
jongere overgeplaatst naar een meer lossere instelling of wordt er begeleiding ingeschakeld waarbij
de jongere korte momenten terug naar huis mag om te bewijzen dat hij hier klaar voor is.
Het doel van een gemeenschapsinstelling is de jongere terug bij te benen en succesvol te re-integreren
in de samenleving.
2400 Mol
014 34 65 11
geert.bots@jongerenwelzijn.be
7
Andere vestigingen van gemeenschapsinstellingen zijn campus de Hutte in de Kempen, campus
Beernem, campus Ruiselede en campus Wingene in de Zande en de gemeenschapsinstelling De Grubbe
in Everberg.
4.2.1 BZW
Begeleid zelfstandig wonen is de meest vrije woonvorm. De jongere gaat in begeleiding bij een CBAW
om samen de stap naar het alleen wonen. Samen met de begeleider zoekt de jongeren zijn eigen plaats
in de samenleving.
De jongere wordt begeleid in het vinden van een woonst, administratieve zaken, praktische
(huishoudelijke) zaken maar wordt ook emotioneel ondersteund. Ze kijken samen naar de dromen,
wensen en behoeftes van de jongere en hoe deze te verwezenlijken. De huisbezoeken zijn meestal 1
keer per week. Deze begeleiding heeft als doel de jongere te begeleiden tot zelfstandige volwassene.
Het BZW is een niet rechtstreekse toegankelijke woonvorm. Een uitspraak van een jeugdrechter of een
goedkeuring van een A document door de toegangspoort is dus verplicht.
4.2.1.1 De toegangspoort
De toegangspoort maakt deel uit van het agentschap jongerenwelzijn. Het biedt de mogelijkheid om
hulp uit alle bestaande sectoren te combineren. Zo vallen minderjarige niet langer tussen 2 stoelen
De toegangspoort heeft steeds een duidelijk zicht op de vraag en het aanbod in de jeugdzorg en kan
de overheid zo nodig bijstaan. Het team van de toegangspoort krijgt door een medewerker van het
CLB of JAC een A document van de jongeren toegestuurd. In het A-document wordt de situatie, en de
ernst van de situatie in geschetst . Zij beslissen dan of doorverwijzing naar organisaties van de tweede
lijn ( zie §7 ) noodzakelijk is. Ze geven dus toegang of geen toegang naar dat gedeelte van de jeugdzorg.
4.2.2 Dagcentra3
Een dagcentrum is voor jongeren tussen 6-18 jaar met een problematische opvoedingssituatie of met
een misdaad omschreven feit. Het dagcentrum heeft als doel beroep te doen op de krachten van het
gezin zodat ze zo zelfstandig, zonder professionele hulp terug kunnen functioneren.
De jongere verblijft voltijds in het dagcentrum. De jongere mag wel nog gewoon naar zijn school gaan
maar komt erna direct terug naar het dagcentrum. Je kan het vergelijken met een internaat. Het
verschil tussen een internaat en dagcentrum is dat de jonger ook in de vakanties er kan verblijven en
dat er wekelijks 2 gesprekken worden gehouden om de band tussen jongeren en ouder weer te
herstellen.
3
Dagcentra , info dagcentra , http://www.donbosco.be/index.php?id=jeugdhulp-dagcentra
8
4.3 Pleegzorg4
Pleegzorg is voor kinderen/ jongeren van 0-18 jaar in een situatie die de normale ontwikkeling van een
kind tegenhoudt. Pleegzorg werkt ook samen met psychologische of medische hulp die boven op de
pleegzorg kunnen komen. Pleegzorg is een niet rechtstreekse woonvorm. Een uitspraak van de rechter
of toelating van de toegangspoort door middel van een A document is noodzakelijk.
4.3.2 Crisispleegzorg
Wanneer een kind of een volwassene met een crisissituatie op dat moment heel snel een opvangplaats
nodig heeft, staat een crisisgezin paraat. Vaak kunnen de pleegkinderen of pleeggasten na korte tijd
weer terug naar huis. Als dat niet het geval is, wordt er gezocht naar een oplossing op lange termijn.
Schuttervest 45
2800 Mechelen
015440060
info@pleegzorgprovincieantwerpen.be
4
Pleegzorg , info pleegzorg ,http://www.pleegzorgvlaanderen.be/antwerpen
9
5 Niet alleen rozengeur en maneschijn
Door alleen te wonen leren de meeste jongeren ook om meer volwassen in het leven te staan. Je leert
verantwoordelijkheid te nemen en voor jezelf te zorgen. Je leert ook met geld omgaan (als je in
begeleiding bent bij CBAW krijg je budgetbegeleiding). Maar de vraag is natuurlijk: is dit allemaal al
nodig op zo een jonge leeftijd?
Nadat je tot rust gekomen bent, is het onvermijdelijk dat je terug gaat nadenken over de situatie waar
je in zat. Door alleen te gaan wonen zijn deze problemen niet zomaar weg. Je kan je hier niet zo goed
door voelen. Het is belangrijk hier iets mee te doen en het niet te laten aanslepen. Vergeten is niet de
oplossing en is ook gewoon heel moeilijk. Net zoals het verliezen van een dierbare moet je door een
rouwproces gaan. Je moet het jezelf gunnen om de pijn en verdriet die je hebt, te voelen en jezelf te
bevestigen dat wat je voelt 100% oké is. Je gaat je alleen voelen en niet altijd even goed voelen hoe
hard je er ook tegen vecht. Omring je met de mensen die je wel kan vertrouwen, mensen die je liefde
geven en als je er klaar voor bent, praat erover. Deze gevoelens zijn iets waar de meeste jongeren mee
zullen kampen. Alleen gaan wonen is heel overweldigend voor iemand op zo een jonge leeftijd die uit
een gezin komt. Maar met de juiste begeleiding hoeft dit niet van lange duur te zijn en komt de
jongeren hier vaak sterker uit.
6 Psychologische hulp
6.1 Tejo5
Wat is Tejo?
Tejo is een gratis psychologische hulpverlening voor kinderen en jongeren van 10 tot 20 jaar.
Tejo biedt de jongeren een hulpverlener aan die inspringt voor korte duur ( (+/- 10 sessies). Vanaf het
eerste gesprek krijg je een vaste professionele therapeut waar je wekelijks of tweewekelijks mee mag
5
Tejo, info Tejo, http://www.tejo.be/hoe-wij-je-helpen
10
spreken. Ze bekijken samen hoe ze je het beste kunnen helpen. Tijdens de gesprekken mag je vertellen
waar je mee zit. Soms tekenen of schilderen de kinderen/jongeren wat ze voelen, denken… .
2500 Lier
info.lier@tejo.be
03 480 31 13
7 De bijzondere jeugdzorg
De organisaties van de eerste lijn zijn hulpverleners die kunnen ingeschakeld worden zonder de
goedkeuring van de toegangspoort.
7.1.1 JAC6
7.1.1.1 Wie
Het JAC is een anonieme en gratis hulpdienst. Het werkt met hulpverleners op locaties over heel
Vlaanderen maar je kan ook vragen stellen via e-mail, telefoon, het contactformulier of je kan chatten
met een hulpverlener.
“Het wil rust bieden aan diegenen die dat kwijt zijn. Het wil de mogelijkheden van jongeren versterken.
Het wil jongeren informeren over hun rechten. En hun bijstaan in het benutten ervan. Het wil elke
vorm van uitsluiting tegengaan. Het vecht voor een menswaardig leven voor elke jongere.”
Het JAC maakt deel uit van het CAW, het Centrum Algemeen Welzijnswerk. Waar het CAW zich inzet
voor het welzijn van volwassenen, doet het JAC dat voor jongeren.
6
JAC,jacboommechelenlier http://www.jacboommechelenlier.be/
11
7.1.1.3 werking
Nadat de jongere zijn vraag heeft gesteld per telefoon, e-mail, chat, contactformulier of per afspraak
geven de hulpverleners hem direct advies, informatie en praktische hulp. Maar luisteren op eerste
plaats naar jouw verhaal. In een aantal gesprekken kan het JAC de meeste jongeren al een heel stuk
vooruit helpen. Wanneer je contact met ze opneemt, verwerken ze je informatie in een dossier zodat
je je verhaal niet elke keer opnieuw moet vertellen. De hulpverleners hebben beroepsgeheim dus gaan
dan ook heel discreet met de informatie om.
Het JAC biedt momenteel een traject aan voor kwetsbare jongeren waarbij ze jongeren begeleiden
naar en tijdens het zelfstandig wonen. Dit traject duurt ongeveer een jaar maar kan langer of korter
zijn indien nodig. Het traject is laagintensief; ze spreken om de twee weken af met de jongeren of
soms sneller in crisismomenten en komen soms ook aan huis. In zo’n traject kunnen de volgende
aspecten aan bod komen: administratieve ondersteuning, mee zoeken naar een woning,
weekplanning, budgetplanning... . Dit hangt af van de jongeren zelf.
Ze kunnen ook in gesprek gaan met jongeren en hun ouders en proberen te bemiddelen en tot
afspraken te komen, als de jongere dat zelf ook ziet zitten. Soms verwijzen ze door naar de dienst
positieve heroriëntering.
Dungelhoeffsite
Paradeplein 2
2500 Lier
jac@cawboommechelenlier.be
De eerste ontmoeting met het JAC was in oktober 2015 toen Eline fulltime bij haar papa was gaan
wonen. Ik vond er eenmalig luisterend oor en deskundig advies. Erna werd ik doorverwezen naar een
psycholoog en een advocaat. Een jaar later ben ik op vraag van Eline uitgenodigd bij het JAC. Er zijn
enkele gesprekken geweest onder ouders en een finaal gesprek met Eline erbij. Dit waren openhartige
12
gesprekken met de focus op het kind. Toch werd er goed geprobeerd om de visie van de ouder
ook goed te kennen. We kregen een gestructureerde uitleg.
Toch was de begeleiding te ongenuanceerd, er werd geen suggestie of advies gegeven over
geleidelijk terug thuis wonen nog pleegzorgdus er was onvoldoende aandacht voor re-
integratie. Wat voor mij heel belangrijk was.
7.4 CLB
7.4.1 Voor wie
CLB AMI2 is voor schoolgaande kinderen vanaf de kleuterklas .Ze zijn gevestigd op 3 plaatsen. Ze staan
klaar voor kinderen uit Lier Mortsel en Kontich.
7.4.2 missie
Het CLB springt in bij 4 zaken:
1. Leren en studeren
Als het op school niet helemaal lukt : bijvoorbeeld bij ontwikkelingsproblemen bij lezen of schrijven
maar ook problemen bij de werkhouding.
2. Onderwijsloopbaan
3. Gezondheidszorg
Opvolgen van groei en ontwikkeling, medische onderzoeken, aanbod van inentingen, advies of
begeleiding rond gezondheid: bedplassen, eet-en slaapgewoonten, puberteit, voorbehoedsmiddelen,
acné, drugs… .
4. Sociaal-emotionele ontwikkeling
Als kleuters, kinderen en jongeren zich niet goed voelen in hun vel: pesten, echtscheiding,
rouwverwerking, sociale vaardigheden, spijbelen… .
Het CLB houdt ook klassikale medische onderzoeken. Dit is bij elke school verplicht. Wat ze de school
ook aanbieden, is een gesprek met de jongeren over studiekeuzes.
7.4.3 werking
Bij een probleemmelding door kind of ouder gaat het CLB eerst een verhelderend gesprek voorstellen
waar ze na gaan wat de vraag is en wat er allemaal achter de vraag zit. Daarna komt het intake gesprek
waar de vraag verder doorgrond wordt en er heel snel oplossingsgericht wordt gewerkt.
Ze stellen niet de vraag “wat is hier de oorzaak van het probleem”, maar eerder “Wat moet hier
gebeuren om het probleem op te lossen?”
13
minst ingrijpende oplossingen kunnen genomen worden. Soms komt de leerling dan toch tot bij het
CLB voor een gesprek. De medewerkers hebben beroepsgeheim dus het belangrijkste is dat ze moeten
aftasten welke informatie er mag doorstromen naar de school. Of ze vragen aan de jongeren of hij/zij
zelf de school kan contacteren. Of ze stellen de vraag aan de jongere om het samen te doen.
2500 Lier
jac@cawboommechelenlier.be
03 488 25 91
Ik ben met het CLB in contact gekomen doordat er een belangrijke conflictsituatie was tussen mijn
jongste dochter en haar moeder. Mijn eerste indruk was alles behalve positief: er werd veel gepraat
maar niks concreet gedaan. Ik had de indruk dat er pas iets in beweging zou komen als er echt iets erg
zou gebeuren (en het misschien al te laat was).
Op een avond was de spanning zo hoog opgelopen tussen mijn dochter en haar moeder dat het tot
fysiek geweld kwam. Op deze moment heb ik dan beslist dat ik maar zelf een oplossing moest zoeken,
want dat niemand anders het voor mij zou doen. Gezien mijn dochter in Lier naar school ging en ik te
Merchtem woonde (ca. 1 uur reistijd) heb ik naar een kamer/kot gezocht en gevonden.
Pas dan heb ik hulp van het CLB gekregen en werd er zelfstandig begeleid wonen en positieve
heroriëntering voorgesteld om mijn jongste dochter bij te staan. Vanaf toen heb ik de hulpverlening
vlot en efficiënt ervaren en ben ik er ook heel tevreden over. Ik ben echt blij met de ondersteuning en
ben het CLB hier ook erg dankbaar voor.
7
google,locatie CLB,
https://www.google.be/search?hl=nl&source=hp&ei=VxTzWeu8A43XwAKto7XYDg&q=CLB%20lier&oq=CLB+lie
r&gs_l=psy-
14
8 Tweede lijn
De tweede lijn is een verzameling van organisaties die alleen toegankelijk zijn mits toelating van de
toegangspoort door middel van een A document of bij een uitspraak van een rechter.
8.1 CBAW
8.1.1 Wie
CBAW (Context Begeleiding Autonoom Wonen) is de tweede lijn van bij kiosk. Kiosk is een
Multinodulaire zorgorganisatie, privé-initiatief gesubsidieerd en erkend door de Vlaamse
Gemeenschap. CBAW staat beter gekend als begeleid zelfstandig wonen. Het is een
organisatie die als doel heeft jongeren te leren op zichzelf te wonen en hoe hun leven te
integreren binnen de samenleving en context.
CBAW is een niet-rechtstreekse toegankelijke jeugdhulp. Een CBAW-begeleiding kan enkel
opgestart worden na een goedkeuring van de Integrale toegangspoort. Een aanmelding kan
alleen gebeuren door een hulpverlener (JAC, CLB), een consulent van het OCJ (de brede instap
van de jeugdzorg) of een jeugdrechter.
1. Weekkaart
Hierdoor krijgt de jongere zicht op wat je allemaal in een week doet en wie hierbij betrokken is.
2. Tijdsbalk
Samen met de begeleiding van de jongere brengt men jouw school, gezin en werk carrière in beeld.
3. Droomvraag
Wat zijn de jongeren zijn wensen en verwachtingen in de verre en nabije toekomst.
4. Netwerkanalyse
Hier gaan ze samen op zoek welke mensen rondom de jongere staan, wie zijn sociale contacten zijn...
15
5. Doelenkaarten
Ze bekijken samen met de jongere welke wensen tot verandering hij/zij heeft. Het is een eerste stap
om gestructureerd tot zijn/haar doelen te komen.
6. Competentieanalyse
Ze brengen in beeld wat de jongere zijn sterke punten zijn en wat de zijn actie- of werkpunten zijn.
8. Contacttafel
In de vorige gesprekken hebben ze de jongere zijn context in beeld gebracht en zijn doelen opgesteld.
In deze fase gaan ze samen met de jongere zijn context (met context wordt bedoelt : de jongere zijn
situatie en de personen die hier bij betrokken zijn) rond de tafel zitten en bekijken wie hem waar bij
kan helpen in het verwezenlijken van zijn doelen.
16
8.3 Het verhaal van Haitham over CBAW
Haitham is een jongen van 18 jaar. Hij is een paar jaar geleden samen met zijn papa van Egypte naar
België verhuisd. Zijn mama en zijn zussen wonen nog in Egypte. Thuis liep het niet zo goed. Hij had
vaak ruzie met zijn papa , over het uitgaan, over afspraken… . Via school is hij dan bij het Clb terecht
gekomen. Zij hebben hem in crisisopvang opgenomen. Er is eerst een poging gewaagd tot bemiddeling
maar dit was geen succes. Toen is er door de jeugdrechter een uitspraak gekomen die begeleiding bij
het CBAW voorstelde. Toen was hij 17 jaar. Dit was toen een goede beslissing, het bracht Haitham en
zijn papa rust. Net zoals bij mij waren er in zijn situatie voor-en nadelen. Hij vond vooral de vrijheid iets
positief maar de eenzaamheid en dat je alles zelf moet doen, was en is nog altijd moeilijk voor hem.
Ook mentale problemen kwamen hierbij kijken. Vooral door de hoeveelheid stress die bij het
aanpassen aan het alleen wonen erbij komt, is zwaar. Maar dit gaat met de tijd beter zegt hij. Vooral
de dagelijkse telefoontjes met mijn zussen en mama helpen hem positief te blijven. Met zijn vrienden
afspreken leidt hem ook wel af. Dat ondanks hij leerde dat alleen wonen helemaal niet zo gemakkelijk
is, zou hij het niet anders willen.
8.4 STUW
8.4.1 Wie
STUW is een afdeling onder jeugdhulp Don Bosco Vlaanderen
die zich focust op herstel tussen kinderen en gezin.
17
8.4.3 Werking
Stuw biedt 3 soorten modules aan:
• Dag begeleiding (kinderen komen na schooltijd tot 19:00 naar de dag begeleiding) +
contextbegeleiding
Contextbegeleiding kan opgestart worden voor gezinnen met kinderen tussen 0 en 18 jaar. Dit geldt
ook voor de positieve heroriëntering. Dag begeleiding is enkel mogelijk voor jongeren tussen 6 en 18.
Deze jongeren moeten ook naar school gaan. Gezinnen kunnen bij het STUW vrijwillig hulp vragen
(via Clb, andere hulp, psycholoog) of verplicht via de jeugdrechtbank of het ondersteuningscentrum
Jeugdzorg. Via contextbegeleiding wil het Stuw gezinnen ondersteuning bieden en pedagogische
vaardigheden aanleren.
8.4.3.2 Dagbegeleiding:
Dagbegeleiding kan aangeboden worden aan jongeren tussen 6 en 18 jaar. Ze komen dagelijks naar
het dagcentrum. De jongeren kunnen er spelen, samenzijn, praten, eten, ... . Tijdens het schooljaar
zijn er ook momenten voorzien om huiswerk te maken, met ondersteuning van de begeleiding indien
nodig. Tijdens de dagbegeleiding werken de jongeren ook aan individuele doelen. Op
woensdagnamiddag en tijdens schoolvakanties worden er activiteiten georganiseerd. Er worden ook
vormingen georganiseerd rond thema's zoals mediawijsheid en integriteit. Voor het hele gezin
worden er tevens ontspannende en vormende activiteiten aangeboden. Begeleiders en ouders
kunnen afspreken dat ouders in groep in het dagcentrum zelfgekozen doelen kunnen oefenen.
Telefoon: 03/488.01.37
info@stuwlier.be
18
8.5 Mijn ervaring met STUW
In het begin had ik een negatief beeld over de positieve heroriëntering. Ik wou geen band meer met
mijn mama. Maar na een gesprek met het Clb gaf ik het toch een kans. Sille praatte met mij en
probeerde te begrijpen wat er juist fout liep en hoe ver het op te lossen viel. Ik heb zeker geen spijt
van deze begeleiding. Het heeft ervoor gezorgd dat ik weer respect kreeg tegenover mijn mama en
dat er weer wekelijks contact is. De positieve heroriëntering is zeker iets om een kans te geven bij
een conflict tussen ouder en kind.
Ik ben heel dankbaar dat het Stuw Eline haar dossier heeft blijven behartigen ook al bleek volgens de
letter dat dit niet samen kon met de ondersteuning aan Eline van het CBAW. Onafhankelijk van het
eindresultaat, doe ik mijn hoedje af voor de wijze waarop Sille, werkzaam bij het Stuw, Eline en mij
heeft begeleid. Ze had een duidelijk stappenplan waarbij ze ons individueel begeleidde op een
gezamenlijke ontmeting met een persoonlijke en oprechte boodschap aan elkaar. Sille deed dit met
de gepaste betrokkenheid, bezorgdheid maar ook met kritische en doordachte vraagstelling. Ze
bouwde heel snel het vertrouwen op én ik keek echt uit naar iedere volgende ontmoeting/stap!
Dankzij Sille was de eerste ontmoeting tussen Eline en mij, hoe pijnlijk ook toch heel vertrouwd en
geslaagd! We zijn vanaf dan onbegeleid regelmatig in contact of bij elkaar op een intense en eerlijke
manier. Ik ben Sille oneindig en voor altijd dankbaar!
19
9 Conclusie
Ik heb veel bijgeleerd door middel van het maken van deze gip. Eerst en vooral heb ik geleerd hoe
ingewikkeld het systeem van jeugdzorg is. Dit is iets wat Ingrid Wouters, medewerkster bij het CLB
die ik interviewde om meer te weten te komen over de werking van het CLB, me ook vertelde. Buiten
het feit dat de jeugdzorg een heel ingewikkeld systeem heeft, is het ook een zeer uitgebreid systeem.
Ze proberen voor elke jongere een geschikte oplossing te vinden voor zijn individuele situatie en er
zijn dan ook veel opties nodig.
Ook zag ik in dat ik niet de enige ben die vele moeilijkheden had in het begin met alleen wonen,
moeite had met de huishoudelijke taken, met de verantwoordelijkheid en met de eenzaamheid. Hier
concludeer ik uit dat alleen wonen als minderjarige iets is dat vermeden moet worden. Dit is een
enorme last op de jongere en heeft veel meer nadelen dan voordelen op deze leeftijd. Er zou het
best zoveel mogelijk op herstel ingezet worden. Er zijn ook zeer goede organisaties die speciaal
daartoe dienen. Maar als dat toch geen optie is in de situatie van de jongere, is het CBAW ideaal om
de overgang naar het alleen wonen gemakkelijker te maken voor de jongere.
20
10 Communicatieplan GIP
1 De drijfveer
De bijzondere jeugdzorg is een heel ingewikkeld systeem. Op het internet is er niet zomaar een
website te vinden waarbij alle mogelijkheden bij een probleem voor jouw staan geschetst. Dit is dan
ook het eerste wat ik deed. De bijzondere jeugdzorg in kaart brengen in de hoop zo jongeren, ouders
en andere instanties zoals de leerlingbegeleiders te kunnen helpen.
2 Kerndoelgroepen
Op de tweede plaats als doelgroep komen de medewerkers van het CLB, de leerlingenbegeleiding en
andere organisaties. Doorheen mijn gip zet ik de bijzondere jeugdhulpmogelijkheden naast elkaar
met hier en daar getuigenissen wat misschien voor hun ook meer duidelijkheid schept.
Ook ouders van jongeren kunnen hier bij gebaat zijn. Door bv. Een brochure bij het rapport te steken
of een infoavond kan de ouder op de hoogte worden gebracht dat er hulp bestaat onder
verschillende vormen die ook voor hun beschikbaar zijn ( bv positieve heroriëntering).
3 doelstellingen
Ik wil de jongeren en de ouders vooral meegeven dat er vele organisaties zijn die de situatie waar
men zich in bevindt kan helpen verbeteren en misschien zelfs oplossen.
Begeleid worden door een organisatie kan veel stress wegnemen en een veilig gevoel geven. Er zal
naar jou worden geluisterd zonder vooroordelen maar uit een neutraal standpunt. Er wordt naar een
oplossing gezocht en je staat er niet alleen voor.
Ik zou de ouder en de jongeren dus graag aanzetten tot hulp te zoeken in de plaats van in een
moeilijke situatie te blijven hangen.
4 boodschap
Je kan geholpen worden. Blijf niet langer in een moeilijke situatie hangen maar rijk je hand uit naar
hulp!
21
5 Kies je media
Ik ga een algemene flyer maken zodat ik dit misschien bij het rapport kan steken of in de gang ergens
kan leggen omdat dit volgens mij de meeste ouders en jongeren ( binnen onze school) zal bereiken.
Verder voor de ouders en jongeren buiten de school wil ik een website creëren waar gestructureerd
de organisaties en verdere info opgelijst wordt zodat deze informatie gemakkelijker toegankelijk is
voor iedereen. Een wegwijzer bieden voor wie op zoek is naar hulp én informatie.
6 do’s en don’ts
Ik communiceer in de context van de jongeren. Het is dus zeker niet de bedoeling om het alleen
wonen te gaan promoten. Ik focus me op de andere mogelijkheden zoals de pleegzorg en positieve
heroriëntering.
7 De middelen
Door de vele interviews die ik deed voor het eerste deel van mijn Gip zal ik nauwelijks extra
informatie moeten vragen bij medewerkers.
Wel zal ik :
8 evenementendraaiboek
22
9 Monitoring
10 Evaluatie
Ik zal na elk projectonderdeel mijn resultaat evalueren en me de vragen stellen : “Was het een
succes?” ,”Bereikte ik de juiste mensen?”. Ik zal ook om feedback vragen bij mijn mentor en de
mensen die betrokken waren of er mee in contact kwamen, bv. bij de infostand in het verdiep : de
persoon die vaak toezicht houdt in het verdiep.
23
Bronnen lijst
Internet bronnen
google,locatie CLB,
https://www.google.be/search?hl=nl&source=hp&ei=VxTzWeu8A43XwAKto7XYDg&q=CLB%20lier&o
q=CLB+lier&gs_l=psy-
JAC,jacboommechelenlier http://www.jacboommechelenlier.be/
Overheid, Financiën,
http://decentrale.regelgeving.overheid.nl/cvdr/xhtmloutput/historie/ISD%20Kop%20van%20Noord-
Holland/239434/239434_1.html
Joongerenwelzijn, gemeenschapsinstelling,
http://wvg.vlaanderen.be/jongerenwelzijn/jeugdhulp/publieke-
jeugdinstellingen/gemeenschapsinstellingen/
Video bronnen
Video gemeenschapsinstelling, http://wvg.vlaanderen.be/jongerenwelzijn/jeugdhulp/publieke-
jeugdinstellingen/gemeenschapsinstellingen/
24
Bijlage
Interview CLB
Met Ingrid wouters
1. Leren en studeren.
Als het op school niet helemaal lukt : bijvoorbeeld bij ontwikkelingsproblemen bij lezen of
schrijven maar ook problemen bij de werkhouding.
2. Onderwijsloopbaan
Ouders en kinderen wegwijs maken in de brede waaier van studiemogelijkheden
4. Sociaal-emotionele ontwikkeling Als kleuters, kinderen en jongeren zich niet goed voelen in hun
vel: pesten, echtscheiding, rouwverwerking, sociale vaardigheden, spijbelen…
Clb houdt ook klasikale medische onderzoeken. Wat bij elke school verplicht is. Wat ze de school
ook aanbieden is een gesprek met de jongeren over studiekeuzes.
➢ Wat is jullie algemene werkmethode als er een kind of jongere met een probleem komt naar
het CLB?
Als iemand het initiatief neemt om te melden dat er een probleem is, en dat is de jongere zelf of de
ouders, dan gaan we eerst een vraag verhelderend gesprek hebben. We gaan na gaan wat de vraag is
en wat zit er allemaal achter die vraag. Daarna komt de intake (een tweede gesprek) waar we de
vraag nog meer gaan doorgronden en al snel oplossingsgericht gaan werken. We gaan de vraag
stellen “wat moet er hier gebeuren om het probleem op te lossen en niet “ wat is hier de oorzaak van
het probleem.
Het CLB werkt schoolnabij, maar toch onafhankelijk. Het welzijn van de leerling staat centraal. We
werken ook multidisciplinair.
25
➢ Jullie contacteren ook zelf ouders en kinderen. Voor welke redenen zou dit kunnen zijn?
We gaan niet snel zelf ouders of jongeren contacteren. De school kan wel een probleem melden,
maar wij stimuleren dan om het transparant te maken naar ouders en kind en op de eerste plaats
zelf dus contact op te nemen. Het is dus de bedoeling dat de school zelf meldt aan de ouders dat er
een probleem is en dat de ouders zelf het CLB contacteren. Alleen bij onrustwekkende gevallen ( bv
lange afwezigheid ) hebben wij de plicht om zelf contact op te nemen.
➢ Hoe proberen jullie de communicatie met de school van het kind zo vlot mogelijk te laten
lopen?
In het secundair onderwijs hebben we wekelijks een cel. Dat is een bijeenkomst waar we samen met
de leerlingenbegeleiding een aantal zaken overleggen. In de eerste plaats om vragen te horen, om
leerkrachten te coachen, interne leerlingenbegeleiders te coachen zodanig voor de leerling de minst
ingrijpende oplossingen kunnen genomen worden. Soms komt de leerling dan toch tot bij ons voor
een gesprek. Wij hebben beroepsgeheim dus het belangrijkste is dat we moeten aftasten welke
informatie er mag doorstromen naar de school of we vragen aan de jongere of hij/zij zelf de school
kan contacteren of vinden we het goed dat we dat samen doen?
➢ Wat doen jullie als een jongere komt vertellen dat hij/zij alleen wil wonen?
Opnieuw gaan we de vraag proberen te verhelderen. Wat maakt dat de jongeren alleen wil gaan
wonen? We gaan ook altijd eerst herstelgericht gaan werken. Kan er toch nog iets hersteld worden
tussen jongeren en ouders. We gaan absoluut niet altijd direct volgen in “alleen wonen is de beste
oplossing” . Het hangt er vanaf wat er al allemaal van voorbereidende stapjes zijn gebeurd.
Wij kunnen crisis -18 inschakelen. Dat is een meldpunt voor situaties waar echt een crisis is. En die
gaan zorgen voor noodhulp niet CLB zelf. Er zijn bepaalde plaatsen die een crisisbed moeten
vrijhouden, maar als die bedden allemaal zijn ingenomen gaan ze kijken naar steunpleeggezinnen die
het kind kunnen opvangen, bij jonge kinderen gaan ze dit in eerste instantie doen.
➢ Met welke instanties werken jullie samen wanneer jullie iemand verder helpen die wil gaan
alleen wonen?
Binnen de integrale jeugdhulp hebben we de brede instap. De brede instap is kind en gezin, CLB, Caw
en Jac. We proberen te zien waar de jongeren het best geholpen zou kunnen worden.
26
Interview CBAW
Vicki Taeymans
27
De doelen die we willen bereiken binnen de begeleiding
28
Interview Haitham
Haitham : jongere in begeleiding bij CBAW
➢ Wat heeft het alleen wonen jouw gebracht? (rust, een veilige plek??)
Vooral rust, meer ruimte tussen mij en mijn papa
➢ Moest je terug kunnen, zou je nog steeds kiezen om alleen te gaan wonen?
Ja
➢ Wat zijn de dingen die je er bovenop hielden? ( vrienschappen? Band met grootouders??)
Dagelijks telefonisch contact met mijn mama en zussen.
29
Soms mijn vrienden, om even alles te vergeten.
30
Interview STUW
Sille
Contextbegeleiding kan opgestart worden voor gezinnen met kinderen tussen 0 en 18 jaar, dit geldt
ook voor de positieve heroriëntering. Dagbegeleiding gaat enkel voor jongeren tussen 6 en 18, deze
jongeren moeten ook naar school gaan. Gezinnen kunnen bij ons vrijwillig hulp vragen (via Clb,
andere hulp, psycholoog) of verplicht via de jeugdrechtbank of het ondersteuningscentrum
Jeugdzorg. Via contextbegeleiding willen we gezinnen ondersteuning bieden en pedagogische
vaardigheden aanleren.
Dit is een kortdurende, intensieve vorm van contextbegeleiding. We starten deze begeleiding vanuit
een verontrusting die wordt vermeld door de aanmelder (clb, psycholoog,CAW,…). Het gaat meestal
om een geblokkeerde situatie of crisis. De aanmelder blijft steeds betrokken bij de begeleiding. Via
gesprekken wordt er getracht de situatie te deblokkeren. Er wordt gefocust op de kern van de
verontrusting/crisis en iedereen zijn beleving daarbij. Dit gebeurt door individuele gesprekken met
de betrokkenen. Nadien worden alle betrokkenen samen gezet in een kringgesprek. We gaan ervan
uit dat de oplossing ligt bij de mensen zelf en hun context. Daarom wordt er samen met de
betrokkenen gezocht naar waar ze hun eigen verantwoordelijkheid kunnen opnemen. Het is
belangrijk dat tijdens deze gesprekken eerlijk wordt gesproken over de emoties en de beleving van
elk persoon. Het uiteindelijke doel van deze begeleiding is ervoor zorgen dat de gezinsleden terug
met elkaar verbonden zijn en er open met elkaar gecommuniceerd wordt over de blootgelegde
emoties. Er wordt voor gezorgd dat het gezin opnieuw openstaat voor verandering en gemotiveerd is
om deze uit te voeren.
Dagbegeleiding:
Dagbegeleiding kan aangeboden worden aan jongeren tussen 6 en 18 jaar. Ze komen dagelijks naar
het dagcentrum. De jongeren kunnen er spelen, samenzijn, praten, eten, ... . Tijdens het schooljaar
zijn er ook momenten voorzien om huiswerk te maken, met ondersteuning van de begeleiding indien
nodig. Tijdens de dagbegeleiding werden de jongeren ook aan individuele doelen. Op
woensdagnamiddag en tijdens schoolvakanties worden er activiteiten georganiseerd. Er worden ook
vormingen georganiseerd rond thema's zoals mediawijsheid en integriteit. Voor het hele gezin
worden er tevens ontspannende en vormende activiteiten aangeboden. Begeleiders en ouders
kunnen afspreken dat ouders in groep in het dagcentrum zelfgekozen doelen kunnen oefenen.
➢ Zijn jullie een organisatie op zichzelf of een afdeling van een andere organisatie?
Wij zijn een afdeling onder jeugdhulp Don Bosco Vlaanderen.
31
➢ Wat zijn jullie werkmethodieken?
Wij zijn een voorziening van Don Bosco waardoor wij werken volgens zijn visie en missie. Dit
kan je lezen op onze site… daarnaast werken wij erg oplossings- en krachtgericht. Dit wil
zeggen dat wij samen met ouders op zoek gaan naar oplossingen die voor hen werken. Dit is
ook steeds afgestemd op hun vraag. We geloven ook dat we zoveel mogelijk de ouders zelf
laten doen zodat ze sterker worden als opvoedingsfiguur. Als het specifiek gaat over
positieve heroriëntering wordt er sterk gefocust op het doorlopen van drie niveaus nl. niveau
van de feiten, niveau van de emotie en het niveau van de verantwoordelijkheid. Om deze
niveaus te doorlopen gebruiken we allerhande technieken: tijdslijn, ondersteunende spelen,
ervaringstrajecten… dit wordt ingezet als dit volgens de contextbegeleider een hulp kan zijn.
32
Vragen aan het Jac Via Mail
33
Verslag : bezoek aan het STUW
Ik werd ontvangen door Sille op het Stuw te Lier. Het was een aangenaam welkom. Ik kende Sille al. In
het schooljaar 2016-2017 was ik zelf in begeleiding bij het Stuw.
Het gebouw van het Stuw heeft een huiselijke sfeer. Het wordt ook gebruikt als opvang dus alles is
kleurrijk en vrolijk aangekleed. Ik werd naar een kamertje gebracht met twee zeteltjes. We begonnen
met het interview. Sille gaf uitgebreid antwoord op al mijn vragen en bekeek ook mijn gip en gaf me
een paar tips.
Het was fijn om eens terug te gaan naar het Stuw. Hier heb ik vorig schooljaar veel tijd gespendeerd.
Ik verbeterde daar de band met mijn mama maar kon er ook werken aan mezelf.
34
Brochure JANFIXINTHINGS
35
PowerPoint van Vicky Taeymans
Hier haalde ik info uit voor het stuk over het CBAW
36