Anda di halaman 1dari 51

Introductie in de Thermodynamica

Thermo voor Technici


2017 - 2018
Introductie in de Thermodynamica

Recaputilatie van
Donderdag 09 – 11- 2017
Introductie in de Thermodynamica
Gassen
Stoffen kunnen onder bepaalde omstandigheden
overgaan in de gasvormige fase (verzadigde
damp, onverzadigde damp, oververhitte damp en
gas).
In installaties waarin thermische energie in
mechanische energie wordt omgezet, wordt gas of
damp gebruikt als energiedrager.
Introductie in de Thermodynamica
Gassen

Het is van groot belang te weten hoe temperatuur,


druk en volume verlopen en hoe hun samenhang is.
In veel gevallen kan het eigenvolume van
de moleculen verwaarloosd worden en spreekt
men over een ideaal gas er geldt dan:
(pV/T) = Constant.
Introductie in de Thermodynamica
Materie (vast – vloeibaar – gas)
Drie dimensionaal
diagram p-V-T
Introductie in de Thermodynamica
Materie (vast – vloeibaar – gas)
Drie dimensionaal diagram met projecties op
p-V vlak en p-T vlak.
Introductie in de Thermodynamica
Ideale gaswet luidt:
R
pV=nR T=nM T=mR T
M
J
R = 8.315 is de absolute gasconstante
mol. K
g
M = de molaire massa van het betreffend gas ( )
mol

R = de specifieke gasconstante behorend bij het gas


Introductie in de Thermodynamica
Gassen

Gassen kunnen diverse processen doorlopen,


afhankelijk van het proces kan het gas
aangemerkt worden als te zijn een open,
gesloten of geisoleerd systeem.
Introductie in de Thermodynamica
Open, Gesloten en Geїsoleerde systemen

Systeem Wand Mogelijke uitwisseling


1. Open Diathermaan Materie, Warmte, Arbeid
Adiabatisch Materie, Arbeid
2. Gesloten Diathermaan Warmte, Arbeid
Adiabatisch Arbeid
3. Geïsoleerd Adiabatisch Geen
Introductie in de Thermodynamica
De toestand van een Systeem

De toestand van een systeem wordt bepaald


door de fysische eigenschappen van de
hoeveelheid materie.

Deze fysische eigenschappen noemt men


toestandsgrootheden.
Warmteleer voor Technici

Einde recapitulatie
09 - 11- 2017
Introductie in de Thermodynamica
Toestandsgrootheden

Toestandsgrootheden zijn afhankelijk van de toestand


van het systeem en onafhankelijk van hoe het systeem
in die toestand terecht is gekomen.

Toestandsveranderingen zijn enkel afhankelijk van de


begin en eind toestand.
Introductie in de Thermodynamica
Toestandsgrootheden
Bereken voor een ideaal gas het proces in het
diagram langs de procespaden p(bar)
A-1-B en A-2-B: 1 B

∆U*+, ; Q*+, en W*+,


A 2

Toon aan welke van deze V(dm3)

grootheden een toestands- Vp Vq

grootheid is?
Introductie in de Thermodynamica
∆U*+0+, = mc1 T0 − T* + mc1 T, − T0 = mc1 T, − T*

∆U*+4+, = mc1 T4 − T* + mc1 T, − T4 = mc1 T, − T*

∆U*+0+, = ∆U*+4+, = ∆u*+, ==≫ U is een toestandsgrheid

78 79
W*+0+, = 6 p dV + p0 6 dV = 0 + p0 V; − V<
78 78

79 79
W*+4+, = p4 6 dV + 6 p dV = p4 V; − V< + 0
78 79
Introductie in de Thermodynamica

W*+0+, ≠ W*+4+, ==≫ W is geen toestandsgrheid

Q *+0+, = W*+0+, + ∆U*+,

Q *+4+, = W*+4+, + ∆U*+,

Q *+0+, ≠ Q *+4+, ==≫ Q is geen toestandsgrheid


Introductie in de Thermodynamica
Toestandsgrootheden
De toestand van een systeem kan worden beschreven
door een aantal fysische grootheden, die ook
toestandsgrootheden worden genoemd.
De drie belangrijkste zijn de druk (p), het volume (V)
en de tempertuur (T). Er zijn daarnaast nog een
drietal toestandsgrootheden die uit p, V en T kunnen
worden afgeleid, namelijk de inwendige energie (U),
De enthalpie (H) en de entropie (S).
Deze zullen we later afleiden.
Introductie in de Thermodynamica
De toestand van een Systeem

Deze toestandsgrootheden kunnen zijn:

Extensief : afhankelijk van de grootte van het


Systeem;

Intensief: niet afhankelijk van de grootte van het


Systeem.
Introductie in de Thermodynamica
Extensiteitsgrootheden en Intensiteits-
grootheidheden
Introductie in de Thermodynamica
De toestand van een Systeem

Indien er geen resulterende krachten aanwezig


zijn in een gesloten systeem, dan bevindt het
systeem zich in evenwicht.

Een systeem is in thermodynamisch evenwicht


als er sprake is van thermisch-, mechanisch-,
fasen- en chemisch evenwicht.
Introductie in de Thermodynamica
Thermisch evenwicht

Systemen zijn met elkaar in thermisch evenwicht


indien zij dezelfde temperatuur hebben.
Introductie in de Thermodynamica

Temperatuur
Temperatuur is die eigenschap van een lichaam
welke bepaald of dat lichaam in thermisch
evenwicht is met andere lichamen.
Introductie in de Thermodynamica
De Nulde Hoofdwet
De definitie van temperatuur is het gevolg van de
nulde hoofdwet.

“Indien twee lichamen A en B afzonderlijk in


thermisch evenwicht zijn met een derde lichaam
C, dan zijn lichaam A en B in thermisch evenwicht
met elkaar.”
A en B hebben dezelfde temperatuur.
Introductie in de Thermodynamica
Temparatuur

Bij conventie wordt de temperatuur uitgedrukt in


de absolute temperatuur “T” in Kelvin of in de
Celsius temperatuur “t” in graden Celsius, hierbij
geldt:

T = t + 273.15 [K]
Introductie in de Thermodynamica
Temparatuur in Fahenheit

In gebruik is nog steeds de Fahrenheit


temperatuur die uitgedrukt wordt in graden
Fahrenheit. De relatie tussen de Celsius
temperatuur en de Fahrenheit temperatuur is:
Introductie in de Thermodynamica
Vraagstuk 1.
a. De temperatuur van een lichaam is 212 oF, geef de
temperatuur weer in graden celsius;
b. Geef de algemene vergelijking van de Celsius
Temperatuur die gebruikt is voor de bepaling
van de temperatuur onder a;
c. Bepaal bij welke temperatuur zowel de Celsius
thermometer als Fahrenheit thermometer
dezelfde getal-aanwijzing geeft.
Introductie in de Thermodynamica
Verandering van de toestand van een systeem

De toestand van een systeem wordt bepaald


door haar toestandsgrootheden.

Indien tenminste één (1) toestandsparameter


van het systeem veranderd gaat het systeem
over in een ander toestand!
Introductie in de Thermodynamica
Verandering van de toestand van een systeem

Gaat een systeem van de ene toestand over in


een andere toestand, dan is er sprake van een
proces!

Een toestandsverandering is dus een proces!


Introductie in de Thermodynamica
Het Proces
Elk proces heeft een begin – en eindtoestand en
doorloopt een procespad.
Introductie in de Thermodynamica

P(bar)
4
IIC

IIB Procespaden:
I – IIA
2 IIA I – IIB
I – IIC

Arbeidsopper –
vlak voor
1 proces I - IIA

V(dm3 )

1 3
Introductie in de Thermodynamica

De processen die een systeem kan


ondergaan zijn:
1. Dynamisch;
2. Quasistatisch (schijnbaar statisch);
3. Reversibel (omkeerbaar);
4. Irreversibel (onomkeerbaar).
Introductie in de Thermodynamica

Dynamisch proces
Een dynamisch proces is een toestands-
verandering van A naar B, waarbij de
toestandsparameters in het systeem
géén uniforme waarde hebben tijdens het
proces.
Introductie in de Thermodynamica
Introductie in de Thermodynamica

Quasistatisch proces
Een quasistatisch proces is een toestands-
verandering van A-B waarbij de toestands
parameters in het systeem steeds een
uniforme (of bijbenadering uniforme)
waarde hebben tijdens het proces.
Introductie in de Thermodynamica
Introductie in de Thermodynamica
Introductie in de Thermodynamica
Reversibel proces

Een reversibel proces is altijd


een quasistatisch proces
Introductie in de Thermodynamica
Irreversibel proces
Een irreversibele proces is een toestands-
verandering van A-B waarbij niet langs de zelfde
weg van B naar A terug gegaan kan worden
zonder dat de omgeving een verandering
ondergaat.
Introductie in de Thermodynamica
Irreversibel proces
Introductie in de Thermodynamica
Irreversibel proces

Een irreversibel proces kan


zowel quasistatisch als
dynamisch zijn!
Introductie in de Thermodynamica
Irreversibel proces
Een irreversibel proces kan quasistatisch zijn!
Introductie in de Thermodynamica
Processen
In de warmteleer is het de bedoeling de
processen (optredende veranderingen) te
kunnen analyseren en aan deze te kunnen
rekenen.
Introductie in de Thermodynamica
Processen
In de techniek gaat het om processen die het
gevolg zijn van toevoer of afvoer van warmte en
arbeid.

Deze processen zijn


quasistatisch!!!
Introductie in de Thermodynamica

Kenmerken van een


Quasistatisch proces zijn:
Introductie in de Thermodynamica
1. Er kan aan gerekend worden;
2. Het bestaat uit een serie van infinitesimale
thermodynamische evenwichtsveranderingen;
3. Alle toestanden waardoor het proces gaat van
begin- tot en met de eindtoestand mogen als
evenwichtstoestanden worden beschouwd.
Introductie in de Thermodynamica
Het Quasistatisch Proces

Quasistatische processen zijn geïdealiseerde


processen die de werkelijkheid benaderen en
daarom ook gebruikt worden als model om aan
de werkelijke processen te rekenen.
Introductie in de Thermodynamica

Eerste Hoofdwet
voor
Gesloten Systemen
Introductie in de Thermodynamica
Eerste Hoofdwet voor Gesloten Systemen

Wordt aan een gesloten systeem thermische


energie (Q) toegevoerd, dan wordt deze energie
terug gevonden in de stijging van de
temperatuur van het systeem en als verplaatsing
van de omgeving.
Introductie in de Thermodynamica
Introductie in de Thermodynamica
Uit de vorige slide blijkt dat:

De temperatuur stijging heeft te maken met de


toename van de inwendige energie (ΔU) en de
verplaatsing met de arbeids-verrichting op de
omgeving (W).
Introductie in de Thermodynamica

De Eerste Hoofdwet voor


Gesloten Systemen is dan:

Q = ΔU + W
Introductie in de Thermodynamica
De temperatuur stijging

De temperatuur stijging heeft te maken met de


toename van de inwendige energie (ΔU)
(ΔU) ≡ opwarming van de stof ≡ m cv (ΔT) of
(ΔU) ≡ opwarming van de stof ≡ n Cv (ΔT)

Anda mungkin juga menyukai