SIP 360AM

Lêi tùa
Cuèn s¸ch thÝ nghiÖm nµy bao gåm c¸c ®êng truyÒn vµ antenna c¬ b¶n
lµ tÝch hîp mét phÇn cña chuçi truyÒn th«ng. Antenna lµ mét phÇn quan
träng cña hÖ thèng truyÒn th«ng. Lóc míi xuÊt hiÖn lµ c¸c sîi c¸p quang,
c¸c ph¬ng ph¸p th«ng tin ®îc giíi h¹n ®Ó th«ng tin b»ng d©y hay th«ng
tin b»ng c¸c sãng ®iÖn tõ. VÒ sau sö dông c¸c antenna kh¸c nhau. C¸c
antenna víi h×nh thøc lµ c¸c bé biÕn ®æi, ®îc dïng ®Ó chuyÓn n¨ng l-
îng ®iÖn tÇn sè cao sang sãng ®iÖn tõ, hoÆc chuyÓn ®æi sãng ®iÖn
tõ thµnh dßng ®iÖn thay ®æi tuÇn tù. Trong s¸ch híng dÉn nµy hµng lo¹t
c¸c antenna sÏ ®îc miªu t¶. C¸c lo¹i antenna dipole sÏ ®îc nhÊn m¹nh khi
so s¸nh víi c¸c antenna d©y dµi.

Khãa häc vÒ antenna vµ ®êng truyÒn lµ mét trong hai khãa häc vÒ
antenna ®îc ®Ò nghÞ bëi c«ng ty thiÕt bÞ kü thuËt. Khãa häc nµy ®îc
thiÕt kÕ cho ngêi sö dông sau khi ®· häc c¸c bé thu vµ ph¸t c¬ b¶n. C¸c
m¸y thu bao gåm AM, FM, SSB. Sau ®ã lµ khãa häc tù chän nã cã thÓ
kh«ng ®îc ®Ò nghÞ ë tÊt c¶ c¸c trêng. Mét khãa häc vÒ m¸y ph¸t còng
bao gåm 3 phÇn chÝnh t¬ng tù víi sù truyÒn th«ng.

C¸c thiÕt bÞ cung cÊp cho antenna vµ ®êng truyÒn ®îc thiÕt kÕ ®Ó
ho¹t ®éng ë tÇm tÇn sè tõ 860 tíi 900 MHz. C¸c antenna r¹i c¸c tÇn sè
nµy th× nhá, cã thÓ lµm viÖc víi kh«ng gian bÞ giíi h¹n, vµ c¸c thiÕt kÕ
míi vÒ antenna cã thÒ dÔ dµng ®¹t kÕt qu¶ h¬n. Tuy nhiªn, theo híng
©m, dÔ dµng t¹o ®îc sù ph¶n chiÕu trong kh«ng gian vµ tõ ®ã mét vµi
chó ý ®îc thùc thi trong khi ®o.

§èi víi gi¸o viªn vµ sinh viªn muèn thiÕt kÕ c¸c antenna cho chÝnh m×nh
®Ó ho¹t ®éng trong tÇm tÇn sè t¬ng tù, c«ng ty ®a ra mét Kit c¸c thiÕt
bÞ antenna. Model sè S361 – C. Kit nµy chøa c¸c thanh kim l¹i kh¸c nhau,
mét sè trong chóng cã kh¶ n¨ng lång vµo c¸i kh¸c. C¸c vËt liÖu nhùa, ®îc
dïng lµm thanh ch¾n hay thanh ®ë antenna, còng ®îc cung cÊp. Nh×n
chung, dipole gÊp däc theo phÇn cóng ngo¹i vi. C¸c lÖnh kh«ng cung cÊp
tõ khi c¸c vËt liÖu phô thuéc vµo ãc s¸ng t¹o cña sinh viªn.

Trang 1
SIP 360AM

§èi víi c¸c sinh viªn chän häc c¸c antenna sãng cùc ng¾n, vÖ tinh, radar,
hoÆc c¸c antenna cã møc cao h¬n, mét u ®iÓm cña khãa häc nµy ®îc
yªu cÇu, Êy lµ, SIP363. Khãa häc vÒ c¸c antenna cùc ng¾n nhÊn m¹nh
®Õn c¸c r©u antenna vµ c¸c ®Üa parabol. Còng ®îc bao hµm trong
khãa häc c¸c antenna sãng cùc ng¾n lµ tæn hao trªn ®êng d©y, nhiÔu,
feedhorn vµ c¸c ®Üa parabol. Sù u ®iÓm cña khãa häc antenna cã thÓ
®îc ®a ra khi thªm vµo khãa häc nµy, hoÆc nã cã thÓ ®îc ®Ò nghÞ, ë t-
¬ng lai, theo c¸c khãa häc vÒ sãng cùc ng¾n cao h¬n.

ViÖc dß t×m sãng cùc ng¾n kh«ng cã trong khãa häc vÒ c¸c antenna
cùc ng¾n nh lµ c¸c thiÕt bÞ lµ phÇn tÝch hîp cña khãa häc th«ng tin
sãng ng¾n, SIP365M.

Panel antenna cung cÊp ®îc thiÕt kÕ ®Ó lång vµo trong bé ch©n cÊm
nguån hay master buider. Panel sÏ ho¹t ®éng trªn tÇm ®iÖn ¸p tõ 7 tíi 16
V. Nã ®îc ®Ò nghÞ ho¹t ®éng ë tÇm ®iÖn ¸p tõ 10 tíi 12 V. Chó ý viÖc
lång vµo phÝch cÇm ë tay tr¸i cña panel, chØ cã ®iÖn ¸p ©m ®îc x¸c
®Þnh rá. Bé ch©n ®Õ nguån hay master builder sÏ cã ®iÖn ¸p ©m ®îc
diÒu chØnh ®Ó miªu t¶ ®iÖn ¸p ®ang ho¹t ®éng sau khi panel ®· ®îc
lÊp vµo. §iÖn ¸p cao h¬n sÏ ®îc sñ dông, c«ng suÊt tiªut¸n sÏ lín h¬n.

H×nh 1. M¹ch m¸y ph¸t UHF

Trang 2
SIP 360AM

Giíi thiÖu chung

Mét antenna cã thÓ ®îc xem nnh lµ bé biÕn ®æi, thiÕt bÞ chuyÓn n¨ng
lîng ®iÖn thµn sãng ®iÖn tõ hoÆc ngîc l¹i, phô thuéc vµo antenna ®ang
ph¸t hay nhËn n¨ng lîng ®iÖn. Antenna còng ®îc xem nh thiÕt bÞ ghÐp
nèi, tõ khi trë kh¸ng cña m¸y ph¸t ®îc dÉn têi kh«ng khÝ hay kh«ng khÝ
®îc dÉn tíi trë kh¸ng ngâ vµo cña m¸y thu.

C¸c ®êng truyÒn còng ®îc x©y dùng ®Ó cho viÖc truyÒn n¨ng lîng x¶y
ra qua l¹i antenna vµ h¹n chÕ n¨ng lîng nµy tíi ®êng truyÒn. Sù bøc x¹
n¨ng lîng tõ antenna lµ kÕt qu¶ cña viÖc n¹p ®iÖn di chuyÓn nhanh
trong antenna d©y hay c¸c thanh kim lo¹i. Sù dÞch chuyÓn c¸c ®iÖn tö
trong antenna ®îc ®i cïng víi tõ trêng thay ®æi (H) còng nh ®iÖn trêng
(E). Hai trêng, E vµ H, ph©n phèi sãng ®iÖn trêng di chuyÓn ra xa hay
vÒ antenna ë vËn tèc cña ¸nh s¸ng.

Gi÷a c¸c n¨m 1946 vµ 1957 t¸c gi¶ x©y dùng sè m¸y ph¸t vµ c¸c m ®é
dµi trêng ®Ó häc trong nguyªn lý cña antenna. C¸c antenna ph¸t lóc
®Çu ho¹t ®éng ë 30 MHz. Antenna ®îc dùng ®øng ë gi÷a s©n bãng vµ
sinh viªn, gi÷ cùc cao dipole g¾n víi trªn ®Ønh cña nã, tiÕn hµnh ®o
trªn microammeter khi chóng ®îc ®i vßng quanh vïng bøc x¹ anntenna.
Khãa häc nµy rÊt lý thó; tuy nhiªn, trong suèt mïa ®«ng tuyÕt vµ khÝ
hËu l¹nh t¹o nªn c¸c vÊn ®Ò chÝnh cho sinh viªn.

NhiÒu n¨m qua, tÇn sè m¸y ph¸t ®îc t¨ng lªn 300 MHz vµ antenna trë
nªn trèng trÞ. ViÖc ®o cã thÓ tiÕn hµnh trong phßng thÝ nghiÖm, qua
èng ch©n kh«ng 6J6 thêng ®Ó ë trªn vµa sù bøc x¹ bÞ trë ng¹i víi tivi vµ
c¸c thiÕt bÞ truyÒn th«ng.

HÖ thèng hiÖn t¹i ho¹t ®éng gi÷a 860 vµ 900 MHz. S¬ ®å m¹ch cña m¸y
ph¸t ®îc chØ ë h×nh 1. Transistor, 2N5108, cã thÓ ho¹t ®éng gi÷a 7 vµ
18 V; tuy nhiªn, tÇm thÝch hîp lµ 10 tíi 15V. §îc ®Ò nghÞ ®o víi mét lîng
nhá ®iÖn ¸p ®iÒu nµy gi¶m c«ng xuÊt bøc x¹. C«ng suÊt DC ngâ vµo
transistor b»ng xÊp xØ 1.0W.

Bªn c¹nh m¸y ph¸t cã hai ®iÖn dung xÐn ®Ó chØnh tÇn sè cña m¸y ph¸t
vµ ®é thu tèt cho antenna. T¹i nhµ m¸y, m¸y thu ®îc chØnh ë 860 MHz

Trang 3
SIP 360AM

b»ng tô C1. Tô C2 ®îc chØnh ®Ó ngâ ra RF antenna lín nhÊt. Tô ®iÖn

nµy còng ¶nh hëng tÇn sè. Do ®ã, cµ hai ®iÖn dung, ph¶i ®îc chØnh
®Ó cho c¶ hai tÇn sè ngâ ra RF lµ lín nhÊt.

M¸y ph¸t bao gåm m¹ch v¹ch ®îc h×nh thµnh tõ hai trë kh¸ng chÝnh, Z1
vµ Z2. Ngâ ra RF cña m¸y ph¸t ®îc nèi tíi ®iÓm c¸p ®ång trôc antenna
trong ph¹m vi cña cét antenna. Ba lo¹i antenna kh¸c nhau ®îc cung cÊp:
dipole ngang, dipole däc, vµ Yagi. Trë kh¸ng cña ba lo¹i antenna nµy cã
trë kh¸ng rÊt kh¸c nhau; tuy nhiªn, m¸y ph¸t ®îc ®Æt cho b¶ng m¹ch
ho¹t ®éng ë b¨ng gèc.

H×nh 2A chØ bé t¸ch sãn vßng trªn panel antenna, nã ®îc nèi tíi ®ång
hå 200A. LÊy slide ®Çu dß nèi qua ®êng Lecher vµ t¸ch c¸c sãng chuÈn
(VSWR).

Trong h×nh 2B chØ b¶ng ph¸t häa cña dipole vµ g¬ng ph¶n x¹ ®îc dïng
cho viÖc thu vµ ph¸t n¨ng lîng. Dipole thu ®îc ®Æc tæng qu¸t vµ dßng
antenna nµy ®îc nèi tíi 2 diode vµ ®ång hå ®o 50A. Cêng ®é trêng
®iÖn tõ ®îc quan s¸t trªn ®ång hå cêng ®é trêng. Dßng ch¶y qua ®ång
hå 50A phô thuéc vµo sù ph©n cùc cña dipole thu nh mèi quan hÖ mËt
thiÕt cña dipole thu vµ dipole ph¸t.

§Çu cÊm thu nhá cã s½n trªn ®ång hå cêng ®é trêng vµ cung cã trªn
panel lµ cho sù kÕt nèi tíi ®Çu nh« ra cña ®ång hå (OHM) hay ®ång hå
v¹n n¨ng sè (DMM).

Gi¸o viªn cã thÓ x¸c ®Þnh c¸c ®Æc tÝnh cña antenna víi ®ång hå ®o c-
êng ®é trêng hay lµ bé t¸ch sãng ®êng Lecher vµ trªn ®Çu nh« ra cña
®ång hå. §Çu nh« ra cña ®ång hå ®îc nèi song song víi ®ång hå ®o c-
êng ®é trêng hay ®ång hå VSWR.

Khãa häc vÒ c¸c thiÕt bÞ antenna (S361CK) th× cã thÓ sö dông cho gi¸o
viªn hay sinh viªn. Kit thiÕt bÞ antenna nµy cã thÓ thiÕt kÕ vµ híng dÉn
cho c¸c lo¹i antenna dipole kh¸c. VÝ dô, c¸c vËt liÖu antenna trong dÊu
ngoÆc ®îc cung cÊp. Mét thiÕt kÕ thó vÞ kh¸c lµ antenna xo¾n. ThiÕt
kÕ c¸c antenna nh thÕ ®îc dµnh cho sinh viªn vµ gi¸o viªn. (Kh«ng bao
hµm vËt liÖu cho c¸c antenna nµy).

Trang 4
SIP 360AM

§êng Lecher ®îc ®Þnh vÞ ë mÆt sau cña panel thÝ nghiÖm (SIP360A).
Gi¸ trÞ lín nhÊt vµ nhá nhÊt sö dông cho m¹ch ®ång hå vµ bé t¸ch sãng.
ChÊt lîng cña dông cô ®o cã thÓ t¹o nªn b»ng c¸ch kÕt nèi ®ång hå v¹n
n¨ng sè víi ®Çu cÊm thu nhá trªn ®ång hå ®o cêng ®é trêng.

Trong c¸c bµi thÝ nghiÖm, ®îc íc lîng t¹i mçi lo¹i antenna .

Trang 5
SIP 360AM

H×nh 2. §ång hå ®o cêng ®é trêng

Trang 6
SIP 360AM

Bµi thÝ nghiÖm 1

Antenna dipole c¬ b¶n

Néi dung chÝnh cña bµi häc

Trong bµi thÝ nghiÖm nµy b¹n sÏ lµm quen víi c¸c ®Æc tÝnh c¬ b¶n cña
antenna dipole ngang, vµ lµm thÕ nµo ®Ó ®o bíc sãng trong kh«ng gian
tù do vµ trªn ®êng Lecher.

Môc ®Ých bµi häc

Khi hoµn thµnh bµi thÝ nghiÖm nµy, c¸c sinh viªn cã thÓ:

1. Miªu t¶ ho¹t ®éng c¬ b¶n cña antenna dipole.

2. X¸c ®Þnh sù kh¸c nhau gi÷a trêng E vµ H.

3. Th¶o luËn ý nghÜa cña phæ ®iÖn tõ vµ sù kh¸c nhau ë c¸c môc b-
íc sãng vµ tÇn sè.

Th¶o luËn

PhÇn 1-1

Giíi thiÖu

Mét antenna cã d¹ng bé chuyÓn ®æi mµ qua nã dßng ®iÖn, di chuyÓn ë

tÇn sè cao, ®îc chuyÓn ®æi thµnh sãng ®iÖn tõ, hoÆc chuyÓn sãng
®iÖn tõ thµnh dßng thay ®æi tuÇn tù. Mét antenna cã thÓ ®îc dïng ®Ó
bøc x¹ n¨ng lîng ra kh«ng gian, hoÆc thiÕt kÕ c¸c antenna t¬ng tù ®îc
dïng ®Ó nhËn n¨ng lîng tõ kh«ng gian.

Nghiªn cøu antenna thêng ®îc ®Ò nghÞ víi viÖc sö dông réng r·i c¸c
c«ng thøc to¸n häc. Trong bµi thÝ nghiÖm nµy vµ c¸c bµi thÝ nghiÖm
sau, ®îc ph¸t triÓn nhËn thøc vÒ c¸c thøc ho¹t ®éng cña antenna vµ c¸c
c«ng thøc to¸n häc sÏ ®îc tèi thiÓu hãa.

Trang 7
SIP 360AM

Antenna cã thÓ ®îc xem nh bé chuyÓn ®æi, mét thiÕt bÞ chuyÓn ®iÖn
n¨ng sang n¨ng lîng bøc x¹ hoÆc chuyÓn n¨ng lîng nhËn ®îc tõ kh«ng
gian trë thµnh ®iÖn n¨ng. Antenna vµ ®êng dÉn cña nã, ®êng truyÒn,
phôc vô nh lµ thiÕt bÞ ghÐp gi÷a c¸c thiÕt bÞ ®iÖn tö vµ kh«ng khÝ. C¸c
antenna cung cÊp ®Ó phï hîp víi kh«ng gian vµ ®êng truyÒn giao tiÕp
antenna víi thiÕt bÞ. Ngâ vµo cña ®êng ph¸t ph¶i ®éc lËp víi m¸y ph¸t
v« tuyÕn, nhng ngîc l¹i antenna ph¸t ph¶i bøc x¹ hay nhËn n¨ng lîng. C¸c
®êng truyÒn ph¶i thiÕt kÕ ®Ó truyÒn vµ gi¶m thiÓu bøc x¹ trong qu¸
tr×nh truyÒn.

Tõ c¸c nghiªn cøu c¬ b¶n vÒ dßng thay ®æi tuÇn tù, ®îc biÕt lµ dßng
DC ch¶y qua t©m cña d©y dÉn. C¸c tÇn sè xen kÏ cao h¬n, N¨ng lîng bÒ
mÆt cao h¬n. §îc biÕt mçi dßng electron ®îc ®i theo bëi trêng tõ trùc
giao víi dßng electron. NÕu híng cña dßng electron thay ®æi 180 0, híng
trêng tõ còng thay ®æi víi cïng sè ®é Êy.

Khi nghiªn cøu c¸c ®iÖn dung, nhËn thÊy r»ng mét trêng ®iÖn (E) tÇn t¹i
gi÷a c¸c b¶ng cùc cña ®iÖn dung. NÕu tô n¹p ngîc l¹i trong sù ph©n cùc,
trêng ®iÖn còng ngîc l¹i. Antenna ho¹t ®éng rÊt gièng víi tô vµ c¶ hai tr-
êng tõ (H) vµ trêng ®iÖn (E) ®Òu hiÖn diÖn. Hai trêng, E vµ H, cung cÊp
sãng ®iÖn tõ di chuyÓn ra xa antenna víi vËn tèc ¸nh s¸ng.

C¸c trêng ®iÖn vµ tõ ®îc bøc x¹ bëi antenna th× cã thÓ ®¸p øng truyÒn
vµ nhËn n¨ng lîng tõ kh«ng gian tù do. Kh«ng gian tù do cã nghÜa lµ
kh«ng cã c¸c vËt thÓ trªn tr¸i ®Êt gÇn g©y trë ng¹i cho sù vËn chuyÓn
cña n¨ng lîng.

N¨ng lîng truyÒn vµo kh«ng gian víi vËn tèc ¸nh s¸ng (3 x10 8m/s). C¸c
®Æc trng bøc x¹ n¨ng lîng cã thÓ ®îc miªu t¶ trong c¸c môc tÇn sè ho¹t
®éng hay lµ bíc sãng cña nã. C«ng thøc (1-1) chØ sù liªn hÖ gi÷a tÇn sè
vµ bíc sãng.
c

f

Trong ®ã:

 : bíc sãng cã ®¬n vÞ lµ m

f : tÇn sè cã ®¬n vÞ lµ Hz

Trang 8
SIP 360AM

c: tèc ®é ¸nh s¸ng (300 x 106 m/s) hay 186,000 mile/s.

VÝ dô 1-1

Bíc sãng cña m¸y ph¸t ho¹t ®éng ë tÇn sè 3.5 MHz lµ ?

§¸p sè 1-1

300 x10 6
  85.7 m
3.5 x10 6
§é dµi cña antenna thêng ®îc biÔu diÔn b»ng m; tuy nhiªn, ë Mü, chiÒu
dµi cña nã cã thÓ biÔu diÔn b»ng yard, feet, inch. Nã kh«ng ®îc dïng
chuyªn trong bé ho¹t ®éng v« tuyÕn ®Ó nãi ®ang lµm viÖc trªn 80m,
20m, hay 6 m. ThuËt ng÷ m ®îc sö dông thay cho thuËt ng÷ tÇn sè.

PhÇn 1-2

Phæ tÇn sè

Trong tÇm thay ®æi cña dßng trong d©y ®îc chuyÓn tíi nh lµ tÇn sè, vµ
nã ®îc ®o víi ®¬n vÞ lµ chu kú trªn gi©y. Hertz (Hz) ®îc sö dông nhiÒu
h¬n chu kú trªn gi©y. Tuy nhiªn, tÇn sè bÞ h¹n chÕ bëi dßng trong d©y
tõ ®ã nã ®îc më réng ra tíi c¸c sãng v« tuyÕn trong kh«ng gian.

TÇm c¸c tÇn tõ 10 KHz tíi tÇn sè cña ¸nh s¸ng ®îc chuyÓn nh lµ phæ
®iÖn tõ. C¸c sãng cã thÓ ®îc ph©n lo¹i theo tÇn sè nh, tÇn sè thÊp (LF),
tÇn sè rÊt cao (VHF), tÇn sè cùc cao (UHF), vµ cao h¬n n÷a. B¶ng 1-1
chØ sù ph©n lo¹i c¸c tÇm tÇn sè kh¸c nhau.

B¶ng 1-1. Phæ tÇn sè

TÇn sè Qui ®Þnh

10 KHz – 30KHz TÇn sè rÊt thÊp VLF

30KHz – 300KHz TÇn sè thÊp LF

300KHz – 3000KHz TÇn sè trung MF

(3MHz) b×nh HF
3MHz – 30MHz TÇn sè cao VHF
30MHz – 300MHz TÇn sè rÊt cao UHF
300MHz – 3000MHz Siªu cao tÇn SHF

Trang 9
SIP 360AM

(3GHz) TÇn sè siªu cao EHF

3GHz – 30GHz TÇn sè cùc cao

30GHz – 300GHz
C¸c tÇn sè ®èi víi mét vµi b¨ng th«ng tin quan träng ®îc qui ®Þnh bëi
ban th«ng tin. Uû ban níc Mü vµ tæ chøc th«ng tin di ®éng quèc tÕ ngoµi
níc Mü ®îc chØ trong b¶ng 1-2

B¶ng 1-2. S¬ ®å qui ®Þnh tÇn sè FCC

B¨ng chuÈn ph¸t thanh 535 – 1605 KHz

B¨ng th«ng tin khÈn 640, 1240 KHz

C¸c b¨ng th«ng tin kh«ng chuyªn

B¨ng 80m 3500 – 4000 KHz

B¨ng 40m 7000 – 7300

B¨ng 20m 14 – 14.35 MHz

B¨ng 10 28 – 29.7 MHz

C¸c b¨ng th«ng tin v« tuyÕn

B¨ng VHF 54 – 72 MHz

B¨ng VHF 76 – 88 MHz

B¨ng VHF 174 – 216 MHz

B¨ng v« tuyÕn, UHF 470 – 890 MHz

B¨ng th«ng tin FM 88 – 108 MHz

B¨ng d©n dông 27.255 MHz

KiÓm tra chuyÕn bay tõ xa 217.4 – 217.7 MHz

PhÇn 1-3

Trêng ®iÖn

Lo¹i antenna th«ng dông lµ dipole, vµ nã sÏ ®îc dïng ®Ó ph©n tÝnh

truyÒn cña trêng ®iÖn tõ. Khi tÇn sè v« tuyÕn (RF) hiÖn t¹i ®îc cÊp tíi

Trang 10
SIP 360AM

antenna, mét trêng ®iÖn ®îc cung cÊp. §Ó thiÊt lËp ®îc ®iÒu nµy,
®Þnh vÞ hai d©y dÉn antenna song song víi mçi c¸i kh¸c, nh ®îc chØ
trong h×nh ph¸c ho¹ 1-1A. T¹i bÊt cø thêi ®iÓm nµo, dßng RF trªn d©y
dÉn sÏ ©m trong khi dßng ë mét d©y dÉn kh¸c lµ d¬ng.

H×nh 1-1. Trêng ®iÖn xung quanh dipole

Hai thanh kim lo¹i ®¸p øng nh lµ d©y dÉn ®îc dïng ®Ó ®Þnh d¹ng ®iÖn
dung phï hîp ë bªn trªn, b¶ng d¬ng, vµ ë díi, b¶ng ©m; c¶ hai b¶n cùc
®îc ng¨n c¸ch b»ng kh«ng khÝ, vËt liÖu kh«ng dÉn ®iÖn, ®îc chØ trong
h×nh 1-1.

Nªn chó ý r»ng trêng ®iÖn tÜnh ®îc h×nh thµn gi÷a hai b¶n cùc (c¸c
d©y). Mét ®Æc ®iÓm quan träng lµ c¸c c¹nh xa ®iÖn dung c¸c ®êng
søc ®iÖn h×nh thµnh gèc gi÷a c¸c b¶n cùc. NÕu mét b¶n cùc ®îc ph©n
c¸ch chËm víi hai d©y dÉn, c¸c ®êng søc ®iÖn uèng cong gi÷a hai b¶n
cùc, chØ trong h×nh C. H×nh D l¾p antenna dipole n¬i trêng ®iÖn, mµ
ph©n cùc cña nã ngîc ë mçi nöa chu kú, tån t¹i gi÷a hai cùc.

PhÇn 1-4

Trêng tõ

Dßng RF trong antenna cung cÊp kh«ng chØ mét trêng ®iÖn, mµ trêng
tõ còng ®îc ph¸t (xem h×nh 1-2A). §îc biÕt khi mét c¶m øng trêng, nã ®-
îc t¹o nªn tõ hä c¸c ®êng th«ng lîng c¶m øng tõ. C¶m øng trêng thay
®æi trùc tiÕp víi sù thay ®æi dßng RF cÊp tíi antenna. Th«ng lîng cña
c¸c ®êng c¶m øng tõ di chuyÓn theo híng ®îc x¸c ®Þnh theo qui t¾c
bµn tay tr¸i cho hiÖn tîng tõ tÝnh, nã chØ r»ng khi ngãn tay c¸i chØ

Trang 11
SIP 360AM

chiÒu dßng ®iÖn, c¸c ngãn tay ®îc ®Æt xung quanh d©y dÉn sÏ chØ h-
íng cña c¸c ®êng th«ng lîng c¶m øng tõ.

H×nh 1-2. Th«ng lîng tõ trêng

B¹n sÏ nhí l¹i nh÷ng g× m×nh häc vÓ tõ tÝnh mµ th«ng lîng c¸c ®êng
c¶m øng tï cã dung lîng ®Ó chøa n¨ng lîng t×m tµng, n¨ng lîng nµy x¶
khi trêng xung quanh d©y dÉn thu bít. Mét thùc tÕ quan träng lµ th«ng l-
îng cña c¸c ®êng c¶m øng tõ cã thÓ kh«ng ®îc nèi l¹i, còng kh«ng ph¸t
ra bëi antenna. Trêng c¶m øng tõ gi¶m c¸ch ly hoµn toµn dßng electron
khi nã di chuyÓn ®i xa h¬n, ra khái trêng dÉn cña antennna. ThËt ra, c-
êng ®é cña th«ng lîng tõ trêng thay ®æi nghÞch ®¶o víi b×nh ph¬ng
qu·ng ®êng tõ antenna. Th«ng lîng cña c¸c ®êng c¶m øng tõ xung
quanh d©y dÉn ®îc xem nh ¶nh hëng tíi cêng ®é cña nã vµ ph¶i ®îc
quan t©m ®Õn khi tiÕn hµnh ®o trêng antenna. Tuy nhiªn, nÕu vît qu¸
®é dµi cña mét sè bíc sãng, trêng c¶m øng sÏ nhá cho tíi khi nã trë thµnh
hÖ sè kh«ng quan träng. Nh vËy, trêng c¶m øng kh«ng ¶nh hëng tíi viÖc
truyÒn sãng ®iÖn tõ ra kh«ng gian.

Khi dßng tõ c¸c d©y antenna nh h×nh 1-3, hai ®Æc tÝnh ®iÖn ®îc ph¸t
®i; mét c¶m øng víi trêng tõ (H) vµ mét ®iÖn dung víi trêng ®iÖn (E).
Antenna cã thÓ ®îc xem nh mét hä céng hëng, nã ®îc chØ trong h×nh
1-3C.

Trang 12
SIP 360AM

H×nh 1.3

PhÇn 1-5

TruyÒn sãng v« tuyÕn

C¸c nguyªn t¾c cña bøc x¹ ®iÖn tõ trong kh«ng gian ®îc b¾t nguån tõ lý
thuÕt vÒ tÝnh tù c¶m cña ®iÖn tõ. Tríc tiªn, trêng tõ kh¸c nhau t¹o ra tr-
êng ®iÖn kh¸c nhau; vµ thø hai, trêng tõ kh¸c nhau t¹o ra dßng ®iÖn
kh¸c nhau. Sau ®ã, b¹n sÏ nhí l¹i, c¸c kÕt qu¶ mµ khi c¸c ®êng søc tõ c¾t
d©y dÉn, kÕt qu¶ lµ c¶m øng dßng vµ ¸p. Nh ®îc chØ ra ë phÇn tríc,
sãng ®iÖn tõ bao gåm hai phÇn: trêng ®iÖn (E) vµ trêng tõ (H), nã phô
thuéc lÉn nhau. Trong mäi hoµn c¶nh, c¶ hai ®Òu tån t¹i vµ mçi c¸i sÏ
chÞu ¶nh hëng cña c¸i cßn l¹i. C¸c trêng E vµ H lµ trùc giao víi nhau vµ
còng trùc giao víi híng cña sãng ®iÖn tõ truyÒn ra kh«ng gian. HÝnh 1-4
miªu t¶ mèi liªn hÖ gi÷a c¸c trêng E vµ H ®èi víi chiÒu cña sãng ®iÖn
tõ. §ång thêi còng miÖu t¶ qui t¾c bµn tay tr¸i ®Ó x¸c ®Þnh chiÒu cña
c¸c sãng trong kh«ng gian.

Trang 13
SIP 360AM

H×nh 1-4. Trêng ®iÖn tõ, qui t¾c bµn tay tr¸i

§êng søc ®iÖn tr-

§êng søc tõ trêng

H×nh 1-5. Sù truyÒn c¸c sãng trùc giao E vµ H

Dãng RF trong c¸c d©y antenna t¹o ra viÖc truyÒn sãng ®iÖn tõ ra xa h-
íng antenna. MÆc dï kh«ng cÇn chÝnh x¸c, phÇn lín c¸c antenna t¬ng tù
th«ng dông ®èi víi ¶nh hëng cña hiÖn tîng nµy lµ viÖc bá c¸c hßn ®¸ sái
vµo hå níc cã bÒ mÆt nh½n, vµ ®ang quan s¸t m¹ch gîn sãng mµ di
chuyÓn ra xa.

Trang 14
SIP 360AM

TÇn sè cña sãng ®iÖn tõ t¬ng tù víi tÇn sè cña dßng m¸y ph¸t nèi tíi
antenna. MÆc kh¸c, tõ khi vËn tèc cña c¸c sãng RF t¬ng tù nh c¸c sãng
¸nh s¸ng, RF ®îc ph¸t ra kh«ng gian víi vËn tèc 186,000 mile trªn gi©y
(mi/sec) hay 300,000,000 m trªn gi©y (m/s). Trêng cã thÓ xem nh chuçi
c¸c bÒ mÆt ®ång t©m hay lµ c¸c sãng trùc giao, theo sau mét sãng
kh¸c, víi mçi sãng t¹o nªn tõ c¸c thµnh phÇn sãng E vµ H. §iÒu nµy ®îc
chØ trong h×nh 1-5.

C¸c thµnh phÇn E vµ H cña sãng RF th× cïng pha theo thêi gian, nhng
ngîc pha 900 trong kh«ng gian. D¹ng sãng trùc giao ®îc ph¸t ®i ë tÇn sè
¸nh s¸ng vµ qu·ng ®êng trªn bÊt cøc hai ®iÓm nµo trªn d¹ng sãng trùc
giao còng b»ng bíc sãng . ChiÒu E x¸c ®Þnh sù ph©n cùc sãng. H×nh
1-5 chØ sãng ®îc ph©n cùc th¼ng ®øng. NÕu c¸c thµnh phÇn E vµ H ®-
îc xoay 900, cã thÓ nãi r»ng sãng ®îc ph©n cùc ngang. Cêng ®é sãng ®-
îc x¸c ®Þnh b»ng c¸ch ®o cêng ®é trêng ®iÖn cña thµnh phÇn E.

PhÇn 1-6

Sãng mÆt ®Êt vµ sãng kh«ng gian

Trong phÇn th¶o luËn nµy, viÖc ph¸t c¸c sãng v« tuyÕn ra kh«ng gian ®-
îc xem ë díi c¸c ®iÒu kiÖn. Tuy nhiªn, trong sù liªn hÖ, c¸c sãng ph¶i di
chuyÓn qua nhiÒu m«i trêng kh¸c nhau nã tån t¹i gi÷a c¸c antenna ph¸t
vµ thu. C¸c sãng v« tuyÕn thêng ®îc ph©n lo¹i theo ®é cao c¸c ®êng
dÉn so víi mÆt níc biÓn mµ c¸c sãng ®îc ph¸t. Ba sù ph©n lo¹i chÝnh
cña sãng bao gåm c¸c sãng ®iÖn ly, ®èi lu, vµ sãng mÆt ®Êt.

Sãng mÆt ®Êt di chuyÓn th¼ng tíi m¸y thu. NÕu chóng tri73 thµnh sãng
kh«ng gian chóng sÏ di chuyÓn lªn c¸c tÇng cao h¬n cña bÇu khÝ quyÓn
mÆt ®Êt, tõ ®ã chóng cã thÓ ph¶n håi ngîc trë l¹i m¸y thu ë trªn mÆt
®Êt.

TÇn ®iÖn ly, ë trªn vïng ion ho¸ cña khÝ quyÓn, ë ®é cao xÊo xØ 60 Km.
TÇng nµy lµm uèn cong vµ khóc x¹ c¸c sãng bøc x¹. (¶nh hëng cña tÇng
®iÖn ly ®îc chØ trong h×nh 1-6). C¸c gèc phô thuéc vµo tÇn sè cña sãng
bøc x¹, gèc cña sãng tíi, vµ sù hîp thµnh cña tÇn ®iÖn ly.

Trang 15
SIP 360AM

Sãng khóc x¹

Líp ¤ z«n

Sãng ph¶n x¹

Sãng tíi

H×nh 1-6. Sù khóc x¹ cña sãng tíi bëi tÇng ®iÖn ly

C¸c sãng tÇn sè thÊp dÔ bÞ uèn cong h¬n c¸c sãng tÇn sè cao, sãng v«
tuyÕn cã thÓ ®îc di chuyÓn ë nhiÒu ®êng kh¸c nhau gi÷a m¸y ph¸t vµ
m¸y thu. §êng truyÒn cña sãng mÆt ®Êt phô thuéc vµo tÇn sè vµ c«ng
suÊt cña m¸y ph¸t nh lµ chÊt lîng hót thhu cña tr¸i ®Êt, bá qua qu·ng ®-
êng, mét lîng tèi thiÓu chæ cã thÓ chia gi÷a m¸y ph¸t vµ m¸y thu, phô
thuéc vµo tÇn sè sãng v« tuyÕn vµ ®é cao mËt ®é líp ion ho¸ tõ ®ã c¸c
sãng ®îc truyÒn bëi sù ph¶n x¹. Khi bá qua qu·ng ®êng r¬i trong ph¹m
vi cña sãng mÆt ®Êt, sãng ph¶n x¹ vµ sãng mÆt ®Êt cã thÓ cã cêng ®é
gièng nhau nhng ®Õn víi c¸c pha kh¸c nhau. Trong trêng hîp nµy, sãng
ph¶n x¹ cã thÓ t¨ng cêng thµnh c«ng vµ bá qua sãng mÆt ®Êt, tiÕn
tr×nh nµy ®îc gäi lµ fading. Sù kh¸c nhau gi÷a viÖc bá qua qu·ng ®êng
vµ tÇm cña sãng mÆt ®Êt ®îc gäi lµ vïng bá qua. Sù chÊp nhËn nµy ¶nh
hëng lín bëi sãng ph¶n x¹.

Cã nhiÒu tÇn ion ho¸ riªn biÖt trong khÝ quyÓn, cã mét lo¹t c¸c vïng bá
qua, phô thuéc vµo c¸c ®iÒu kiÖn khÝ quyÓnvµ tÇn sè truyÒn. C¸c tÇn
sè trªn 50Mhz cã khuynh híng theo ®êng th¼ng cã kh¶ n¨ng xuyªn qua
c¸c tÇn khÝ quyÓn; do ®ã, chóng kh«ng lµ ®èi tîng bá qua. Ph¬ng
truyÒn ®îc x¸c ®Þnh bëi sù ph©n cùc cña antenna.

Dipole cã thÓ ®îc ®Þnh híng sau cho hai thanh song song víi bÒ mÆt
cña tr¸i ®Êt, trong trêng hîp nµy nã ®îc tham kh¶o nh c¸c dipole ngang.
Víi sù ph©n cùc nµy nã còng ®îc tham kh¶o lµ antenna lo¹i herz. H×nh
1-7 A chØ sù ®Þnh híng dipole víi c«ng suÊt chÝnh ë mÆt ph¼ng ngang.

Trang 16
SIP 360AM

Chó ý r»ng c«ng suÊt tËp trung t¹i phÇn nhän cña h×nh 8 víi Ýt hay
kh«ng cã sù ph¸t x¹ tõ ®Çu cuèi cña dipole. H×nh 1-7 B chØ h×nh d¹ng 3
kÝch thít cña dipole, nh×n vµo cuèi h×nh.

Dipole cã thÓ lµm b»ng thanh nh«m hay ®ång thau hay vËt liÖu lµm
èng, hoÆc ®é dµi cña d©y ®ång. H×nh 1-8 chØ dipole b¸n sãng ®îc t¹o
thµnh tõ chuçi d©y gi÷a ba sø c¸ch ®iÖn. Mçi phÇn xÊp xØ mét phÇn t
bíc sãng.

ChiÒu dµi thËt sù cña antenna nhá h¬n kh«ng ®¸ng kÓ so víi ®é dµi tÝn
to¸n. §é dµi tÝn to¸n dùa vµo ®êng truyÒn kh«ng gian tù do tõ ®êng
kÝnh nhá cña antenna. Tõ ®ã d©y cã bµn kÝnh vËt lý, ®é dµi vËt lý cña
nã xÊp xØ b»ng 95% cña ®é dµi lý thuyÕt.

VÝ dô 1-2: TÝnh ®é dµi vËt lý cña dipole mét phÇn 2 bíc sãng ®îc thiÕt
kÕ ®Ó ho¹t ®éng ë 14MHz (b¨ng 20m, b¶ng 1-2).

§¸p ¸n 1-2A : TÝnh bíc sãng cña tÝn hiÖu 14MHz.

c (1-1)

f

Trong ®ã:

 : bíc sãng cã ®¬n vÞ lµ m

f : tÇn sè ®ang ho¹t ®éng cã ®¬n vÞ lµ Hz

c: tèc ®é ¸nh s¸ng (300 x 106 m/s) hay 186,000 mile/s.

300 x10 6 (.95)


14 x10 6


 10.178m
2
§¸p ¸n 1-2B: viÖc tÝnh to¸n còng cã thÓ sö dông C ë ®¬n vÞ feet/s.

 186,000mi / s (5280) x.95 468

  (1-2)
2 2 xf f
Trong ®ã:
f cã ®¬n vÞ MHz, vµ
 cã ®¬n vÞ feet

Trang 17
SIP 360AM

Híng bøc x¹
nhá nhÊt

H×nh 1-7. Hai vµ ba h×nh d¸ng kÝch thíc cña dipole

VËt c¸ch

§êng truyÒn 75

H×nh 1-8. Dipole ngang b¸n sãng

 468

2 14

 33.42 ft
2
Chó ý: mét m =3.28 ft.

Tõ ®¸p ¸n 1-2A: 10.178 m x 3.28.

Do ®ã, ®é dµi lµ 33.38 ft.

Mét dipole c¾t toµn sãng sÏ cho h×nh d¸ng nh h×nh 1-9. Chó ý r»ng cã 4
bóp sãng ®îc t¹o ra. Khi antenna bÞ c¾t nöa bíc sãng, h×nh d¸ng bøc x¹
xuÊt hiÖn nh trong h×nh 1-9B.

Trang 18
SIP 360AM

H×nh 1-9A. Bèn bóp sãng t¹o ra cña dipole b¸n sãng

Híng kh«ng cã bøc x¹

H×nh 1-9B. Hai bóp sãng t¹o ra cña dipole b¸n sãng

Sù ph©n phèi ®iÖn ¸p vµ dßng ®iÖn qua antenna ®îc chØ trong h×nh
1-10. Chó ý r»ng t¹i t©m cña dipole, dßng ®iÖn cùc ®¹i (cã nghÜa ®iÖn
trë lµ nhá nhÊt) vµ ®iÖn ¸p lµ lín nhÊt t¹i ®Çu cuèi dipole (khi ®ã ®iÖn
trë lµ lín nhÊt). Vïng ¼ bíc sãng cã ®iÖn ¸p cao, ®iÖn trë cao t¹i ®Çu
cuèi vµ dßng cao, ®iÖn trë thÊp t¹i ®Çu cuèi kh¸c.
Dßng

§iÖn ¸p

H×nh 1-10. Sù ph©n bè dßng vµ ¸p, /2

PhÇn 1-7

§iÖn trë antenna

Trang 19
SIP 360AM

§iÖn trë t¹i ®iÓm nèi (®îc gäi lµ ®iÖn trë bøc x¹) cña dipole vµo kho¶ng
73. §iÖn trë bøc x¹ cña antenna lµ kh«ng cã thËt trong bµi häc. §iÖn trë
chuyÓn n¨ng lîng ®iÖn thµnh nhiÖt vµ cã rÊt Ýt nhiÖt ®îc t¹o ra bëi
antenne. §iÖn trë bøc x¹ cña antenna ®îc chØ trong c«ng thøc (1 -3).

P
Rr 
I2
Trong ®ã:

P: lµ c«ng suÊt cña trêng ®iÖn tõ (c«ng suÊt bøc x¹).

I : Dßng antenna (gi¸ trÞ hiÖu dông).

Rr : §iÖn trë antenna.

VÝ dô 1-3: M¸y ph¸t c«ng suÊt thÊp cã dßng RF ch¶y trong antenna lµ
0.1 A (hiÖu dông). C«ng suÊt ®ang bøc x¹ lµa bao nhiªu ?

§¸p ¸n 1-3:

P = I2R

P = (0.1)2 x 73

P = 0.73 W

§iÖn trë nhËp cña antenna thØnh tho¶ng cßn ®îc gäi lµ trë kh¸ng (Zi). Trë
kh¸ng b»ng ®iÖn trë nhËp céng víi ®iÖn trë tiªu t¸n do nhiÖt. NhiÖt tiªu
t¸n lµ rÊt nhá, do ®ã trë kh¸ng ngâ vµo xÊp xØ b»ng víi ®iÖn trë nhËp.

Trë kh¸ng ngâ vµo cña antenna phô thuéc vµo nhiÒu hÖ sè, nh lµ ®é cao
antenna, vÞ trÝ ®iÓm nèi, vµ lo¹i antenna thiÕt kÕ. Antenna ho¹t ®éng
gièng nh m¹ch chØnh mµ trë kh¸ng ngâ vµo t¹i tÇn sè céng hëng lµ
thuÇn trë. Trªn tÇn sè céng hëng, n¬i mµ tÝnh chÊt vËt lý cña antenna
qu¸ dµi, cã tån t¹i thµnh phÇn g©y c¶m øng. Díi tÇn sè céng hëng,
antenna xuÊt hiÖn tÝnh chÊt vËt lý ng¾n vµ tån t¹i thµnh phÇn c¶m øng
®iÖn dung. Trë kh¸ng ngâ vµo cña antenna (Z i) phô thuéc vµo tÇn sè
ho¹t ®éng vµ ®é dµi antenna. Do ®ã, trë kh¸ng ngâ vµo kh«ng ®îc biÕt
mét c¸ch chÝnh x¸c, trë kh¸ng trung t©m cña dipole cã thÓ ë tÇm 73 -
80, phô thuéc vµo tÇn sè ho¹t ®éng.

Trang 20
SIP 360AM

PhÇn 1-8

Antenna thu ph¸t

Mét antenna theo c¸c nguyªn t¾c thu ph¸t. Cã nghÜa lµ d¹ng bøc x¹ ph¸t
phï hîp víi h×nh d¹ng ®é nh¹y khi antenna ®îc dïng ®Ó nhËn.

PhÇn 1-9

C¸c ®êng Lecher

§êng Lecher lµ d©y dÉn song song mµ trªn ®ã bíc sãng cã thÓ ®îc ®o,
vµ tõ gi¸ trÞ ®o, tÇn sè bé dao ®éng vµ m¸y ph¸t cã thÓ ®îc x¸c ®Þnh.
§êng Lecher lµ ®êng truyÒn ®îc ®¸nh dÊu. §é dµi cña nã ®îc t¹o nªn sao
cho sãng dõng (sÏ ®îc miªu t¶ chi tiÕt h¬n trong c¸c bµi thÝ nghiÖm sau)
®îc ph¸t triÓn vµ sö dông ®Ó tiÕn hµnh ®o bíc sãng. C¸c ®êng nµy cã
thÓ ë trong tÇm ®é dµi tõ ¼ bíc sãng tíi vµi bíc sãng. Khi dßng RF thÊp
®i qua ®êng Lecher, dßng vµ ®iÖn ¸p t¹o thµnh sãng, vµ qu·ng ®êng
gi÷a hai ®Ønh hoÆc hai gi¸ trÞ null trong c¸c sãng cã thÓ ®îc sö dông
®Ó x¸c ®Þnh bíc sãng cña bé dao ®éng. H×nh 1-11A chØ sãng dõng
trªn ®êng d©y khi ®Çu cuèi cña nã bÞ ng¾n m¹ch. §iÖn trë R b»ng 0.
Chó ý r»ng díi c¸c ®iÒu kiÖn t¹i ®iÖn cùc cuèi dßng ®iÖn lµ lín nhÊt vµ
®iÖn ¸p lµ nhá nhÊt. Trong h×nh 1-11B, ®iÖn ¸p qua ®iÖn trë trong lµ
lín nhÊt lµ lín nhÊt vµ dßng lµ nhá nhÊt. Kh¸i niÖm vÒ ®iÖn ¸p vµ dßng
cùc ®¹i cã thÓ sö dông ®Ó tiÕn hµnh ®o bíc sãng.

Trang 21
SIP 360AM

H×nh 1-11. Sãng dõng trªn ®êng truyÒn

Trong h×nh 1-12, mét vßng ®îc ®i qua trªn hai ®êng nèi song song tÝn
hiÖu RF. Vßng dßng ®iÖn ®îc chØ qua ®êng truyÒn. Khi vßng ®îc c¸ch
ly khái bé t¸ch sãng RF (víi ®ång hå) ®îc di chuyÓn lªn vµ xuèng ®êng
truyÒn. §iÓm lín nhÊt cña dßng c¶m øng cã thÓ ®îc x¸c ®Þnh. §é dµi
gi÷a hai ®iÓm cùc ®¹i b»ng 1 bíc sãng.

T¸ch sãng cao

M¸y

§iÒu chØnh §iÒu chØnh

H×nh 1-12. C¸c ®iÓm dßng ®iÖn cña vßng t¸ch sãng

Panel antenna, SIP360A, ®îc cung cÊp víi hai ®êng song song x¸c ®Þnh
ë mÆt sau panel. C¸c ®êng nµy cã thÓ quan s¸t ®îc dÔ dµng. Mét khe
trît víi vßng d©y (ë phÝa sau ®Çu dß), trît däc theo víi 2 diode, tô ®iÖn

Trang 22
SIP 360AM

®îc kÕt nèi tíi ®ång hå panel. ViÖc s¾p xÕp nµy cho phÐp sinh viªn x¸c
®Þnh ®îc c¸c ®iÓm dßng cùc ®¹i vµ cùc tiÓu. §êng Lecher nèi tíi m¸y
ph¸t b»ng c¸p ®ång trôc.

Trong c¸c phÇn sau cña bµi thÝ nghiÖm, bíc sãng kh«ng gian tù do sÏ ®îc
x¸c ®Þnh vµ tõ ®©y tÇn sè cña m¸y ph¸t ®îc tÝnh to¸n. Thªm vµo ®ã,
sù ph©n cùc c¬ b¶n cña dipole ngang sÏ ®îc quan s¸t.

PhÇn 1-10

Tæng kÕt

Antenna lµ bé chuyÓn ®æi nã chuyÓn dßng AC thµnh sãng bøc x¹ hoÆc

sãng bøc x¹ thµnh dßng ®iÖn. Sãng ®iÖn tõ ®i vµo khÝ quyÓn víi vËn
tèc cña ¸nh s¸ng vµ bíc sãng cña sãng v« tuyÕn cã thÓ xem nh lµ tû sè
vËn tèc ¸nh s¸ng víi tÇn sè sãng v« tuyÕn

Sù ph©n cùc cña dipole ®Ò cËp tíi trêng ®iÖn cña dipole nã bøc x¹ däc
theo bÒ mÆt cña tr¸i ®Êt, ®îc gäi lµ sãng mÆt ®Êt, hoÆc lµ vµo trong
khÝ quyÓn. Sãng kh«ng gian ®îc ph¶n x¹ hoÆc ph¶n x¹ ngîc trë vÒ mÆt
®Êt hoÆc ra kh«ng gian. NÕu chóng quay vÒ, vïng bá qua ®îc cung cÊp
vµ tÝn hiÖu cã thÓ ®îc nghe ë c¸c ®iÓm xa.

Dipole ®îc ph©n cùc ngang ®îc gäi lµ antenna Herzt, vµ antenna ®îc
ph©n cùc th¼ng ®øng ®îc ®Ò cËp nh lµ antenna Marconi.

§iÖn trë nèi (trë kh¸ng) cña dipole ngang ë trong tÇm tõ 73 - 75.

§êng Lecher cã thÓ dïng ®Ó quan s¸t c¸c sãng dõng, vµ tÝnh bíc sãng
hoÆc tÇn sè ho¹t ®éng.

Trang 23
SIP 360AM

C©u hái «n tËp

§iÒn tõ, ng÷ thÝch hîp vµo chæ trèng

1. Chøc n¨ng nµo ®îc ph¸t bëi 9. T¹i ®iÓm dÉn cña antenna
antenna thu hoÆc ph¸t? . . dßng
........... lµ . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2. Mét antenna thêng c¾t bao 10. Dipole ho¹t ®éng nh lµ

nhiªu bíc antenna toµn sãng sÏ t¹o
sãng ? . . . . . . . . . . . . . . . nªn bao nhiªu bóp sãng
.. bøc x¹?

3. Trong dipole b¸n sãng, tÝn ............

hiÖu v« tuyÕn ®îc tËp 11. Trªn ®êng truyÒn, bíc
trung trong bao nhiªu h- sãng ®îc t×m thÊy . . . . . .
íng ? . . . . so víi nã trong kh«ng
........... gian tù do.

4. §iÖn trë d©y dÉn cña 12. Bíc sãng ho¹t ®éng cña
dipole xÊp xØ b»ng . . . . . . m¸y ph¸t ho¹t ®éng ë tÇn
. . sè 14.25 MHz lµ bao
nhiªu ? . . . . . . . . .
5. §iÖn trë nhËp tíi antenna
lu«n thuÇn trë, hoÆc nã 13. M¸y ph¸t ho¹t ®éng ë 144

còng ph¶n øng ? . . . . . MHz yªu cÇu dipole b¸n

sãng. §é dµi cña nã
6. Sù ph©n cùc cña antenna
b»ng ? . . . . . . . m.
theo híng cña . . . . . . .
14. ChiÒu dµi, sang feet, cña
7. Trêng ®iÖn song song hay
antenna b¸n sãng 40m ? . .
th¼ng gèc víi dipole ? . . . .
..........
......
15. Antenna nµo dµi h¬n, mét
8. Antenna cã thÓ ®îc sö
®îc thiÕt kÕ cho 14 MHz
dông ®Ó thu vµ
hoÆc mét cho 30
ph¸t ? . . . . . . . . . .
MHz ? . . . .

Trang 24
SIP 360AM

ThÝ nghiÖm

Yªu cÇu vËt liÖu

Master Builder hay ch©n ®Õ cÊp nguån S300B, S300PSB

Panel antenna SIP360A

Cét antenna SIP360 – 1

Antenna dipole ngang SIP360 – 2

Thanh ph¶n x¹ antenna SIP360 – 5

§ång hå ®o cêng ®é trêng SIP360 – 6

C¸p, RG – 58 (30cm), BNC/BNC SIP360 – 7

§å thÞ cét chia cùc SIP360 – 9

Tape Measure SIP360 – 10

C¸p, phÝch cÊm nhá 10” tíi c¸c phÝch cÊm banana________________SIP360
– 11

KiÓm tra vµ ®o

Trong bµi thÝ nghiÖm, bíc sãng kh«ng gian tù do cña antenna dipole bøc
x¹ sÏ x¸c ®Þnh ®îc gi¸ trÞ.

TiÕn tr×nh thÝ nghiÖm

Chó ý: Trong c¸c ®o ®¹c sau, antenna ph¸t sÏ ®îc ®Æt trªn
b¶ng c¸ch xa c¸c thiÕt bÞ g©y ph¶n x¹ sãng v« tuyÕn. VÝ dô, dao
®éng ký sÏ ®îc ®Æt c¸ch antenna Ýt nhÊt lµ 3 hay 4 feet. BÊt kú
vËt thÓ kim laäi nµo ®Æt gÇn antenna sÏ lµm thay ®æi h×nh d¹ng
bøc x¹.

Overdead projection Meter, dµnh cho x¸c ®Þnh phßng häc, cã thÓ ®îc
nèi bëi d©y c¸p tíi ®Çu cÊm trªn ®6ng2 hå ®o cêng ®é trêng. Hai ®Çu

Trang 25
SIP 360AM

cÊm song song cã s½n trªn ®ång hå ®o cêng ®é trêng. Mét cã thÓ ®îc
nèi tíi DMM.

1. Nèi cét antenna tíi panel antenna trong kh«ng gian ®îc cung cÊp.
G¾n antenna dipole ngang lªn ®Ønh cét. Thªm vµo panel bé ch©n
®Õ vµ thiÕt lËp ®iÖn ¸p ®iiªï khiÓn ©m –10 VDC (cã thÓ ®Æc c¸c
gi¸ trÞ kh¸c nhau gi÷a –5 vµ -16 VDC cho c«ng suÊt ngâ ra RF).

2. T¹i ®é dµi xÊp xØ b»ng 1-2 m tõ antenna ph¸t gi÷ cêng ®é trêng bøc
x¹ antenna sao cho dipole (tang t¸ch lµ antenna) song song víi
antenna ph¸t. §ång hå ®o trêng bøc x¹ antenna sÏ ®îc ®äc gi÷a nöa
vµ hÕt tÇm. NÕu cÇn thiÕt di chuyÓn ®ång hå ®o cêng ®é trêng
®Õn gÇn hoÆc xa antenna ph¸t ®Ó ®¹t ®îc tÇm ®äc gi÷a. ChØnh
®é nh¹y ®ång hå khi cÇn thiÕt.

§o bøc x¹

3. Trong khi trêng bøc x¹ antenna song song víi antenna ph¸t vµ ®ång
hå ®o ®îc ®äc nöa tÇm, kiÓm tra bøc x¹ cña antenna ph¸t b»ng c¸ch
xoay ®ång hå ®o trêng bøc x¹ ®Ó cho nã th¼ng gèc víi sµn nhµ.
Trong vÞ trÝ nµy, víi antenna ph¸t song song víi sµn vµ cêng ®é bøc
x¹ antenna th¼ng gèc víi sµn, ®ång hå ®o cêng ®é trêng ®ang ®îc
®äc b»ng 0. Trë l¹i ®ång hå ®o cêng ®é bøc x¹ trêng ë vÞ trÝ song
song vµ cè g¾ng di chuyÓn nã gÇn vµ híng gÇn h¬n, vµ ë trªn
antenna ph¸t nh lµ ®o¹n cuèi cña antenna. Chó ý r»ng khi ®ång hå
®o cêng ®é trêng song song víi antenna ph¸t, tÝn hiÖu ph¸ cã thÓ
nhËn ®îc m¹nh. Cè g¾ng ®o c¶ hai mÆt tríc vµ sau cña antenna
ph¸t, quan s¸t c¸c ®iÒu kiÖn gièng nhau.

4. KiÓm tra sù ph©n cùc b»ng c¸ch b»ng c¸ch xoay antenna cêng ®é
bøc x¹ trêng sao cho nã th¼ng gèc víi antenna ph¸t. §Çu cuèi cña
antenna bøc x¹ cã thÓ ®Æt trùc tiÕp theo híng t©m cña dipole ph¸t.
Quan s¸t ®äc trªn ®ång hå.

5. Sù ph©n cùc cña antenna ph¸t trong trêng hîp nµy theo híng cña tr-
êng E, trêng E lµ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . so víi sµn.

Trang 26
SIP 360AM

6. Tõ sù quan s¸t cña b¹n, ghi l¹i sù ph©n cùc cña antenna ph¸t. Nã ®îc
ph©n cùc ngang . . . . . . . . . . . . . . hay ph©n cùc th»ng
®øng . . . . . . . . . . . ?

§o h×nh d¹ng bøc x¹

Ba c¸ch ®Ò nghÞ ®Ó vÏ h×nh d¹ng bøc x¹ cña dipole. Trong c¸ch ®Çu
tiªn, ®ång hå ®o cêng ®é trêng ®îc ®Æt trªn bµn song song víi
antenna ph¸t vµ antenna dipole bÞ xoay. Dßng bøc x¹ trêng ®îc ®äc vµ
vÏ cho c¸c vÞ trÝ gèc kh¸c nhau cña sù xoay antenna. Trong c¸ch nµy, vÊn
®Ò tån t¹i trong ®ã dßng bøc x¹ trêng liªn tôc gi¶m tíi mét ®iÓm mµ t¹i
®ã ®ång hå trë nªn sai hoµn toµn. §ång hå v¹n n¨ng sè cã thÓ ®îc nèi
song song víi ®ång hå ®o cêng ®é trêng vµ ®é nh¹y cña ®ång hå ®o c-
êng ®é trêng cã thÓ ®îc ®iÒu ch×nh sau cho ®ång hå v¹n n¨ng sè b¾t
®Çu t¹i 100 mV. Víi mçi sù quay 10 0 cña antenna ph¸t, ®iÖn ¸p nhËn
(dßng ®iÖn nhËn) cã thÓ ®îc ghi l¹i. §å thÞ cã thÓ t¹o nªn ®é quay vs,
®iÖn ¸p, kÕt qu¶ h×nh d¹ng bøc x¹ sÏ réng ra.

Tong c¸ch 2, antenna ®îc quay l¹i c¸c ®é, nhng dßng ®ång hå ®îc duy
tr× ë gi¸ trÞ kh«ng ®æi (25 A) trong khi trêng bøc x¹ antenna ®îc di
chuyÓn theo híng cña antenna ph¸t khi mõc bøc x¹ gi¶m. Trong c¸ch nµy,
ngêi thÝ nghiÖm cã thÓ b¾t ®Çu ë 150 cm, víi bøc x¹ antenna ph¸t theo
híng 0. Víi mçi ®é quay 10 0 cña antenna ph¸t, ®ång hå ®o cêng ®é tr-
êng ®îc di chuyÓn theo híng cña antenna ph¸t ®Ó duy tr× dßng kh«ng
®æi. BÊt cø møc dßng ®iÖn nµo, 25 hay 50A, cã thÓ ®îc dïng ®Ó
tham chiÕu.

Mét vÊn ®Ò víi kiÓu ®o nµy mµ ngêi thÝ nghiÖm sÏ quan s¸t, khi ®ång
hå ®o cêng ®é trêng ®îc di chuyÓn theo híng antenna ph¸t, ®ång hå
®o cêng ®é trêng ®i qua cêng ®é bøc x¹ trêng cùc ®¹i vµ cùc tiÓu. C¸c
®iÒu nµy ®îc x¸c ®Þnh t¹i mçi nöa bíc sãng. §iÒu nµy lµm thay ®æi
møc ®é ¶nh hëng cña tÇm ®Æt ®ång hå, kÕt qu¶ lµm gi¶m ®é chÝnh
x¸c cña ph¬ng ph¸p.

Trong c¸ch thø 3, ®ång hå ®o cêng ®é bøc x¹ trêng ®îc xoay däc theo
antenna ph¸t, nã ®îc duy tr× ë c¸c vÞ trÝ kh«ng ®æi. §ång hå dßng ®îc

Trang 27
SIP 360AM

duy tr× ë gi÷a tÇm (25A), trong khi ®é dµi gi÷a ®ång hè vµ antenna
®îc ®o. §iÒu nµy thËt khã ®Ó lµm tõ b¶ng bÒ mÆt lín yªu cÇu vµ lÆp
l¹i, cêng ®é bøc x¹ trêng lÖch híng do c¸c sãng dõng gÆp nhau.

Ba c¸ch, kü thuËt ®Çu tiªn ®îc dïng cho thÝ nghiÖm. Tuy nhiªn, hai c¸ch
kh¸c cã thÓ ®îc thö, thêi gian thÝ nghiÖm cã s½n.

C¸ch 1

Bøc x¹ cña antenna ph¸t ®èi víi viÖc ®äc dßng/¸p

7. §Æt antenna ph¸t sao cho bøc x¹ theo híng 0 ®èi víi ®å thÞ bøc x¹
®Æt ë ®Þnh cét. Theo c¸ch ®Æt nµy, sãng ph¶n x¹ ®i qua trªn b¨ng
v¶i më réng. Khëi ®éng ®ång hå ®o cêng ®é trêng ë 150 cm vµ nèi
®ång hå v¹n n¨ng sè tíi ®ång hå dïng c¸p 10” chøa phÝc cÊm nhá vµ
2 ph×c cÊm banana. §Æt volk-kÕ sè ë tÇm ®Æt DC mV. §Æt ®iÒu
khiÓn –15 VDC trªn bé ch©n cÊm nguån xÊp xØ ë –5 VDC. §iÒu nµy
cho phÐp ®ång hå ®o cêng ®é trêng di chuyÓn gÇn tíi antenna ph¸t.

8. Díi dipole ph¸t lµ mét bé phËn l¾p r¸p ®îc gäi lµ balun. Khe nµy di
chuyÓn lªn xuèng cét, vµ ®îc dïng ®Ó bá qua bøc x¹ nã di chuyÓn
bªn ngoµi cét do ®êng truyÒn kh«ng c©n b»ng ®îc nèi tíi antenna
c©n b»ng. §Ó gi¶m thiÓu bøc sù ngoµi nµy, khe balun ë ®Ønh cét vµ
cè ®Þnh b»ng èc. Kh«ng siÕt qu¸ chÆt, tõ ®ã nã sÏ nÐn chiÒu dµi
cét.

9. §Æt ®ång hå ®o cêng ®é trêng vµ ®ång hå v¹n n¨ng ®Ó ®ång hå

v¹n n¨ng ®äc 100 mV khi ®ång hå ®o cêng ®é trêng song song víi
antenna ph¸t. Nªn chó ý r»ng antenna trªn ®ång hå ®o cêng ®é tr-
êng ®îc trît ë t©m. Thanh thø hai lµ bé ph¶n x¹, nã gi¶m sù ph¶n x¹
tõ c¬ thÓ ngêi thÝ nghiÖm.

10.Trong b¶n ®å ®îc cung cÊp, b¾t ®Çu víi antenna ph¸t ®îc chØ híng
0 ®é vµ volt-kÕ sè ®äc ë 100 mV. Xoay antenna ph¸t tõ 10 0 t¨ng
®Õn 600. ViÖc t¨ng cuèi cïng cã thÓ ë 300. Trong suèt thÝ nghiÖm b¹n
cã thÓ quan s¸t thay ®æi lín nhÊt xuÊt hiÖn trong suèt 30 0 vµ 400
®Çu tiªn cña gèc xoay antenna ph¸t. §iÒn vµo b¶n ®å cho mçi thiÕt

Trang 28
SIP 360AM

lËp. ThËt quan träng víi gèc quay antenna, ngêi thÝ nghiÖm ®øng
c¸ch antenna ph¸t Ýt nhÊt 4- 5 feet. BÊt cø c¬ thÓ nµo ë gÇn anrenna
sÏ lµm thay ®æi cêng ®é vµ h×nh d¸ng bøc x¹. ¶nh hëng tèi thiÓu
cña c¬ thÓ ®îc quan s¸t khi ngêi thÝ nghiÖm ®øng th¼ng gãc víi
®Çu cuèi antenna ph¸t.

Hoµn thµnh s¬ ®å, xoay antenna 360 0. Cã thÓ chó ý r»ng viÖc ®äc
c¸c bóp sãng kh«ng ®èi xøng hoµn toµn, tõ ®ã antenna cã thÓ kh«ng
c©n b»ng hoµn toµn víi ®êng truyÒn, hoÆc sù ph¶n x¹ cã thÓ chiÕm
chæ.

B¶ng 1-3. D÷ liÖu dipole antenna

§é DMM §é DMM
0 360

10 350

20 340

30 330

40 320

50 310

60 300

75 285

90 270

105 255

130 240

140 230

150 220

160 210

170 200

180 190

Trang 29
SIP 360AM

11.Dïng d÷ liÖu ®îc tÝch luü trong b¶ng 1-3, vÏ d÷ liÖu lªn biÓu ®å
ph©n cùc ®îc chän tõ phô lôc. §Çu tiªn vÏ s¬ ®å b»ng bót ch× (®Ó
dÔ thay ®æi khi cÇn thiÕt). Khi ®å thÞ hoµn thµnh, kÎ l¹i b»ng bót
mµu. Trªn cïng b¶n ®å nµy, hai ®å thÞ sÏ ®îc vÏ. Thø hai lµ nªn vÏ c¸c
mµu mùc kh¸c nhau.

12.H×nh d¸ng bøc x¹ ? . . . . . . . . . . . . . . .

C¸ch 2

Sau ®©y lµ c¸ch thay ®æi tuÇn tù cña vÏ h×nh d¸ng bøc x¹. Thêi gian
cho phÐp, tiÕn tr×nh nµy cã thÓ ®îc sö dông.

13.B¾t víi víi bøc x¹ antenna ph¸t theo híng 0 vµ ®ång hå ®o cêng ®é
trêng ®îc chØnh sao cho ®äc lµ 25A. Xoay antenna ph¸t 100 vµ di
chuyÓn vµ di chuyÓn ®ång hå cêng ®é trêng theo híng cña antenna
ph¸t, lu«n lu«n duy tr× ®ång hå ®äc ë 25A. Mçi khi xoay 100, ghi l¹i
sè cm gi÷a antenna vµ vÞ trÝ ®ång hå ®o cêng ®é trêng. Chó ý:
®iÓm b¾t ®Çu cña b¨ng kh«ng trùc tiÕp díi cét vµ c¸c cm thªm vµo.
Gi¸ trÞ ®é dµi kh«ng tíi h¹n miÔn lµ c¸c thay ®æi liªn quan ®îc ghi l¹i.

14.Xoay antenna 3600 vµ vÏ sè cm gi÷a 2 antenna. Ghi l¹i d÷ liÖu nµy

vµo trong b¶ng. Khi hoµn tÊt ghi, vÏ d÷ liÖu lªn biÓu ®å ph©n cùc.

§å thÞ cña ph¬ng ph¸p 2 gièng víi ®å thÞ cña ph¬ng ph¸p 1.

TÇn sè vµ bíc sãng

C¸ch x¸c ®Þnh

15.Trong tiÕn tr×nh sau, b¹n sÏ quan s¸t ®é dµi gi÷a hai ®iÓm cùc ®¹i
hay cùc tiÓu trong kh«ng gian. T¹i c¸c ®iÓm nµy, cêng ®é bøc x¹ tr-
êng t¨ng tíi ®iÓm cùc ®¹i hay gi¶m tíi gi¸ trÞ cùc tiÓu. §é dµi gi÷a hai
®iÓm b»ng ½ bíc sãng t¹i tÇn sè ho¹t ®éng.

Trang 30
SIP 360AM

M¸y ph¸t

Bé phËn

H×nh 1-13. C¸c antenna vµ bé dao ®éng ®Ó ®o sãng dõng

16.X¸c ®Þnh bíc sãng cña sãng bøc x¹ b»ng c¸ch nèi ®Çu dipole tíi
antenna ph¸t ®îc chØ trong h×nh 1-13. §ång hå ®o cêng ®é trêng
®äc ë 10A. BiÓu thÞ nµy cho thÊy n¨ng lîng ®ang ®îc dipole bøc x¹
cêng ®é trêng nhËn.

17.Gi÷ thanh ph¶n x¹ ë mÆt ph¼ng gièng víi antenna ph¸t vµ ®ång hå
®o cêng ®é trêng. Thanh ph¶n x¹ ®îc ®Æt ë ®iÓm gi÷a gi÷a
antenna ph¸t vµ thu. Khi thanh p¶h x¹ ®îc di chuyÓn vÒ hay ra xa 2
hai antenna. §ång hå dßng sÏ t¨nh hay gi¶m. B¶o ®¶m r»ng c¬ thÓ
b¹n kh«ng di chuyÓn trong suèt c¸c phÐp ®o nµy, do c¬ thÓ ph¸t ra
sù bøc x¹ kh«ng mong muèn sÏ lµm thay ®æi gi¸ trÞ ®äc. ChØnh gãc
cña bé ph¶n x¹ ®Ó dßng ®äc lµ lín nhÊt.

18.Quan s¸t ®ång hå ®o cêng ®é trêng khi thanh ph¶n x¹ ®îc di

chuyÓn qua l¹i m¸y ph¸t. Di chuyÓn thanh nhanh vÒ sau vµ tríc,
®ång hå dßng di chuyÓn kim lªn vµ xuèng. B¾t ®Çu ë ®é dµi xÊp
xØ 1m, di chuyÓn thanh ph¶n x¹ tiÕn tíi 2 antenna cho tíi khi gi¸ trÞ
quan s¸t lµ lín nhÊt. Mét sè sinh viªn kh¸c cã thÓ gi÷ tay m×nh ë
®iÓm ®èi diÖn n¬i gi¸ trÞ ®äc ®¹t ®îc lín nhÊt.

TiÕp tôc di chuyÓn thanh ph¶n x¹ cho tíi khi ®¹t tíi vÞ trÝ thø hai, vµ
l¹i cã sinh viªn ®Æt tay thø hai cña m×nh ë vÞ trÝ ®èi diÖn víi gi¸ trÞ
®äc thø hai

Trang 31
SIP 360AM

Kho¶ng c¸ch gi÷a hai gi¸ trÞ ®äc (nã lµ kho¶ng c¸ch gi÷a hai tay) sÏ lµ
®é dµi cña dipole ®îc dïng trong ®ång hå ®o cêng ®é trêng. §Æt dipole
gi÷a hai tay vµ quan s¸t nÕu c¸c kho¶ng c¸ch kh«ng gièng nhau.

19.Gi¸ trÞ ®o lóc nµy sÏ b¾t ®Çu víi ®ång hå ®o cêng ®é ®iÖn trêng
®Æt trªn b¨ng song song song víi antenna ph¸t ë qu·ng ®êng xÊp xØ
lµ 1m. §iÒu chØnh ®ång hå dßng ë 25A. Di chuyÓn ®ång hå ra khái
antenna ph¸t cho tíi khi quan s¸t gi¸ trÞ ®äc lµ nhá nhÊt. Kh«ng thay
®æi tÇm ®iÒu khi6n3 ®é nh¹y ®ång hå hoÆc ®iÖn ¸p cña nguån
cung cÊp. NÕu gi¸ trÞ ®äc ë ngoµi ®o¹n cuèi cña b¨ng v¹ch, ®iÖn ¸p
cña nguån cung cÊp nªn ®Æt ë 5 VDC. Gi¸ trÞ ®iÖn ¸p thÊp h¬n sÏ
lµm gi¶m c«ng suÊt bøc x¹ cña m¸y ph¸t.

20.§Æt ®ång hè ®o cêng ®é trêng t¹i ®iÓm dßng nhá nhÊt. Ghi l¹i
kho¶ng c¸ch gi÷a dipole thu vµ dipole ph¸t.

. . . . . . . . . . . . . . m.

21.R¶nh ®ång hå cêng ®é trêng thuËn cho tíi khi ®¹t tíi ®iÓm null kÕ
tiÕp, vµ ghi l¹i vÞ trÝ.

. . . . . . . . . . . . . m.

22.Gi¸ trÞ ®äc ®îc xem nh ë trong kh«ng gian tù do, mÆc dï chóng
kh«ng ph¶i vËy, tõ ®ã sù ph¶n x¹ ®îc lÊy tõ b¶ng, c¸c vïng xung
quanh, c¸c bøc têng th¼ng ®øng vµ c¸c thiÕt bÞ kim lo¹i, vµ tõ 2 tay
vµ c¬ thÓ cña ngêi thÝ nghiÖm. Trong c¸c lçi nµy, tõ 2 gi¸ trÞ ®äc x¸c
®Þnh c¸c sãng dõng 1/2 bíc sãng vµ toµn bíc sãng.

Nöa bíc sãng = . . . . . . . . . . . . . .

Toµn bíc sãng = . . . . . . . . . . . . . .

Cã thÓ cÇn thiÕt lËp l¹i phÐp ®o 2 hoÆc 3 lÇn gi¸ trÞ ®äc chÝnh x¸c
h¬n.

23.Tõ c«ng thøc (1-1), tÝnh tÇn sè m¸y ph¸t sang MHz.

. . . . . . . . . . . . . MHz.

Trang 32
SIP 360AM

Bíc sãng trªn ®êng Lecher

24.Th¸o cét antenna vµ dipole ngang, vµ nèi c¸p ®ång trôc BNC gi÷a
m¸y ph¸t vµ ®Çu cÊm ®îc cung cÊp trªn mÆt cña panel. R¶nh cña
panel ®îc chØnh trong khi quan s¸t ®ång hå trªn panel vµ chØnh
nóm vÆn ®Ó ®äc ®îc toµn v¹ch. Di chuyÓn r¶nh vµ tríc vµ sau sao
cho ®ång hå ®äc ë v¹ch lín nhÊt t¹i c¸c ®Ønh hay c¸c null. Kh«ng vît
qu¸ v¹ch cùc ®¹i khi ®o. ChØnh nóm vÆn khi cÇn thiÕt trong khi trît
bé t¸ch sãng qua ®êng Lecher.

25.Sãng dõng trªn ®êng Lecher ®ang ®îc ®o b»ng c¸ch cho qua vßng
antenna víi bé t¸ch sãng qua ®êng truyÒn . Gi÷a 0 vµ hÕt tÇm, hai
gi¸ trÞ nhá nhÊt cã thÓ ®îc x¸c ®Þnh. B¾t ®Çu ë cuèi v¹ch tèi ®a vµ
di chuyÓn khe theo híng zero cho tíi khi ®Þnh vÞ gi¸ trÞ nhá nhÊt. Ghi
l¹i vÞ trÝ hai gi¸ trÞ nhá liÒn nhau.

. . . . . . . . . cm, . . . . . . . . . . . cm.

Quan s¸t ®Ønh xuÊt hiÖn, nhng r¶nh ®Çu dß liªn tôc bé t¸ch sãng
qua panel cho tíi khi gÝa trÞ null ®îc ®Þnh vÞ.

26.Sù kh¸c nhau gi÷a hai gi¸ trÞ null biÓu thÞ 1/2 bíc sãng trªn ®êng
Lecher, ghi l¹i kho¶ng c¸ch gi÷a hai gi¸ trÞ null.

. . . . . . . . . . cm.

27.1/2 bíc sãng, khi ®îc ghi l¹i trªn ®êng Lecher, dµi h¬n hay ng¾n h¬n
nöa bíc sãng ®o trong kh«ng gian tù do ?

..........

Chó ý: n¨ng lîng ®iÖn trêng thay ®æi vËn tèc cña nã khi nã ®i qua c¸c
m«i trêng kh¸c nhau trong kh«ng gian nh trªn c¸c ®êng truyÒn. §iÒu nµy
sÏ ®îc tr×nh bµy l¹i trong phô lôc 5, c¸c ®êng truyÒn. Tõ ®ã thiÕt bÞ sÏ
®îc thiÕt lËp ®Ó ®o, nã sÏ kh«ng ®îc t¹o.

28.HÖ sè truyÒn, còng ®îc ®Ò cËp nh hÖ sè vËn tèc, cña n¨ng lîng
xuèng ®êng truyÒn cã thÓ ®îc tÝnh to¸n b»ng c¸ch tÝnh tû sè cña
®é dµi sãng dõng trªn ®êng Lecher vµ ®é dµi 1/2 sãng trong kh«ng
gian tù do. Tû sè cña hai gi¸ trÞ ®o (®êng truyÒn tíi kh«ng gian tù do)

Trang 33
SIP 360AM

cho gi¸ trÞ hÖ sè. TiÕn hµnh tÝn to¸n vµ ghi l¹i hÖ sè
truyÒn. . . . . . . . . . . . .

Chó ý: NÕu, vÝ dô, hÖ sè vËn tèc lµ 0.85, vËn tèc di chuyÓn cña n¨ng lîng
t¨ng tíi 255 x 106 m/s (0.85 x 300 x 106).

29.NÕu gi¸ trÞ ®o trªn ®êng Lecher ®îc sö dông ®Ó tÝnh to¸n bíc sãng
vµ tÇn sè cña m¸y ph¸t, tÇn sè ghi l¹i gièng hoµn toµn víi tÇn sè m¸y
ph¸t ? . . . . . . . . . .

Trong thÝ nghiÖm nµy, chØ cã dipole ngang ®îc nghiªn cøu. Trong thÝ
nghiÖm sau, dipoe th¼ng ®øng vµ dipole gÊp ®îc ®¸nh gi¸.

Trang 34
SIP 360AM

C©u tr¶ lêi thÝ nghiÖm

1. Tíi 2. Gi¸ trÞ mÆc ®Þnh

3. Tíi 4. Gi¸ trÞ quan s¸t

5. Song song

6. Ph©n cùc ngang

7. Tíi 9. Gi¸ trÞ mÆc ®Þnh

10.

§é DMM §é DMM
0 100 360 110

10 98 350 99

20 88 340 80

30 70 330 53

40 43 320 26

50 18 310 7

60 5 300 0.6

75 0.6 285 0

90 0 270 001.5

105 0 255 1.0

130 3 240 30

140 16 230 59

150 37 220 82

160 65 210 98

170 86 200

180 96 190
11.§é

Trang 35
SIP 360AM

12.VÏ ë trang biÓu ®å ph©n cùc: H×nh “8”

13.Tíi 19. Gi¸ trÞ quan s¸t

20.96 cm

21.78 cm

22.1/2 bíc sãng = 18 cm

Toµn sãng = 36 cm

23.833 MHz

24.Gi¸ trÞ mÆc ®Þnh

25.18 cm, 3.7 cm

26.14.3 cm

27.Ng¾n h¬n

28.0.8

29.Kh«ng, bíc sãng ®êng Lecher ng¾n h¬n bíc song thùc

Tr¶ lêi c©u hái «n tËp

1. Antenna phôc vô nh bé chuyÓn ®æi chuyÓn n¨ng lîng ®iÖn thµnh

n¨ng lîng tõ vµ ngîc l¹i.

2. 1/2

3. 2

4. 73 tíi 75

5. §iÖn trë nhËp biÓu thÞ b»ng c¶ hai gia trÞ R vµ X. ChØ cã céng hëng
th× antenna thuÇn trë.

6. Trêng ®iÖn (E)

7. Song song

8. Yes

9. Cùc ®¹i

10.4

Trang 36
SIP 360AM

11.Ng¾n h¬n

12.24 m

13.
c 300 x10 6
  2.0833,
f 144 x10 6

 1.0416 x 0.95  0.9896m
2
14.

 40
  20 x0.95 x3.28  62.32 ft
2 2

15.14 MHz

Trang 37
SIP 360AM

bµi thÝ nghiÖm 2

Dipole gÊp vµ dipole th¼ng ®øng

Néi dung chÝnh bµi häc

Trong bµi thÝ nghiÖm nµy, sing viªn lµm quen víi c¸c nguyªn lý bøc x¹
®¼ng híng, c¸c ®Æc trng cña antenna m¹ch ph¼ng ®Êt th¼ng ®øng
vµ antenna dipole gÊp.

Môc ®Ých

Hoµn thµnh bµi thÝ nghiÖm nµy, sinh viªn sÏ cã thÓ:

1. Miªu t¶ ý nghÜa vµ øng dông cña bøc x¹ antenna ®¼ng híng.

2. Miªu t¶ c¸c ®Æc trng cña antenna dipole th¼ng ®øng.

3. Miªu t¶ c¸c ®Æc trng cña antenna dipole gÊp.

Th¶o luËn

PhÇn 2-1

Giíi thiÖu

Trong bµi thÝ nghiÖm nµy nhÊn m¹nh tíi c¸c ®Æc trng cña hai antenna
dipole, nh lµ, antenna th¼ng ®øng víi mÆt ph¼ng ®Êt vµ dipole gÊp. Tr-
íc hÕt nghiªn cøu c¸c ®Æc trng cña c¸c antenna nµy, nghiªn cøu tæng
qu¸t antenna ®¼ng híng ®îc xem xÐt. Antenna ®¼ng híng ®îc sö dông
nh chuÈn trong viÖc x¸c ®Þnh ®é lîi c¸c antenna kh¸c.

PhÇn 2-2

§Æc trng antenna ®¼ng híng

Antenna ®¼ng híng ®îc sö dông nh lµ nguyªn t¾c hay chuÈn khi x¸c
®Þnh ®é lîi cña c¸c lo¹i antenna kh¸c nhau. Antenna ®¼ng híng bøc x¹

Trang 38
SIP 360AM

nh nhau ë mäi híng. H×nh cÇu víi b¸n kÝnh rÊt lín. Còng nh h×nh ¶nh
cña dipole x¸c ®Þnh t¹i t©m h×nh cÇu víi h×nh d¸ng bøc x¹ mµ nã t¹o ra
bøc x¹ liÒn nhau víi mËt ®é gièng nhau trªn toµn bé bÒ mÆt cña h×nh
cÇu. Mét antenna bøc x¹ gièng nhau ®îc gäi lµ antenna ®¼ng híng. §¬n
gi¶n – antenna ®¼ng híng kh«ng cã chi phèi ë c¸c híng. MÆc kh¸c, c¸c
®iÓm trªn bÒ mÆt cã møc bøc x¹ gièng nhau. H×nh 2-1 ph¸t häa mét
antenna ®¼ng híng.

C«ng suÊt
ph¸t

H×nh 2-1. Antenna ®¼ng híng

MËt ®é c«ng suÊt cña antenna kh«ng thùc nµy ®îc tÝnh to¸n tõ c«ng
thóc (2-1). Tõ ®ã antenna bøc x¹ víi mËt ®é b»ng nhau ë mäi híng, mËt
®é (D) cã gi¸ trÞ lµ 1, hoÆc 0 dB
(2-1)
Pt Trong ®ã:
Pdi 
4R 2
Pdi mËt ®é c«ng suÊt cña vïng ®¼ng híng

Pt c«ng suÊt ph¸t

R b¸n kÝnh h×nh cÇu

4R2 diÖn tÝch h×nh cÇu

phÇn 2-3

MËt ®é vµ ®é lîi antenna

PhÇn lín c¸c antenna ®îc thiÕt kÕ ®Ó ®Þnh híng, héi tô, hay tËp trung
c«ng suÊt ë mét híng x¸c ®Þnh. C¸c antenna thùc tÕ cã ®é ®Þnh híng
(D) lín h¬n 1. VÝ dô, antenna ngang tËp trung n¨ng lîng cña nã trªn hai
híng vµ do ®ã nã chøa møc n¨ng lîng cao h¬n ë hai híng khi ®îc so s¸nh
víi cïng n¨ng lîng bøc x¹ antenna ph¸t cho toµn bé bÒ mÆt h×nh cÇu.

NÕu antenna ®¼ng híng ®îc kiÓm tra sao cho bøc bøc x¹ cïng mét lîng
c«ng suÊt trªn b¸n cÇu h¬n lµ h×nh cÇu, so víi b¸n cÇu, víi diÖn tÝch

Trang 39
Pt
Pdh 
2R 2
SIP 360AM

b»ng nöa h×nh cÇu, sÏ cã mËt ®é c«ng suÊt lín h¬n víi cïng diÖn tÝch
khi ho¹t ®éng víi natenna dipole. MËt ®é c«ng suÊt (D) cho b¸n cÇu ®îc
chØ trong c«ng thøc (2-2). ViÖc x¸c ®Þnh c¸c thµnh phÇn gièng nh trong
(2-1) trõ 2R2 lµ diÖn tÝch b¸n cÇu.

Trong ®ã: (2-2)

Pdh c«ng suÊt ph©n phèi trªn b¸n cÇu

2R2 diÖn tÝch b¸n cÇu

§é ®Þnh híng (D) cña antenna ®îc chØ trong c«ng thøc (2-3)

Pdh 2 (2-3) Trong ®ã:

D 
Pdi 1
D lµ ®é lîi ®Þnh h-
íng cña b¸n cÇu

D = 10 log 2 = 3 dB

Chó ý r»ng c«ng suÊt tøc th× t¨ng bëi hÖ sè 2. Tõ ®ã c«ng suÊt bøc x¹
th× gièng nhau ®èi víi h×nh cÇu vµ b¸n cÇu. C«ng suÊt trong b¸n cÇu
b»ng hai lÇn c«ng suÊt cña antenna ®¼ng híng. ViÖc t¨ng c«ng suÊt, ®-
îc ®Ò cËp ®Õn khi, ®é ®Þnh híng (D) ®îc x¸c ®Þnh tõ tû sè cña c«ng
suÊt b¸n cÇu víi c«ng suÊt h×nh cÇu. §iÒu nµy ®îc chØ bëi tû sè trong
c«ng thóc (2-3). §é lîi trùc tiÕp cña antenna phô thuéc vµo toµn bé c«ng
suÊt bøc x¹ trªn bÒ mÆt. §iÒu nµy cã nghÜa lµ antenna tËp trung n¨ng l-
îng (c«ng suÊt) s½n cã tíi nã. NÕu antenna ®îc biÕt cã mËt ®é c«ng
suÊt lµ 4, ®iÒu nµy cã nghÜa lµ antenna ®ang bøc x¹ vµo diÖn tÝch cña
nã gÊp 4 lÇn n¨ng lîng ®ang ®îc bøc x¹ bëi antenna ®¼ng híng. B¸n cÇu
cã c«ng suÊt ®Þnh híng gÊp hai lÇn so víi h×nh cÇu (D = 3 dB). §é lîi
®Þnh híng cña antenna tÝnh cêng ®é bøc x¹ trong trêng E (tÝnh ®¬n vÞ
lµ V/m).

C¸c antenna thêng cã hiÖu suÊt kh«ng b»ng 100%. Tû sè c«ng suÊt toµn
bé bøc x¹ bëi antenna, khi ®îc so s¸nh c«ng suÊt nhËn ®îc cña antenna,
tõ m¸y ph¸t, x¸c ®Þnh hiÖu xuÊtcña antenna. TÇm hiÖu suÊt cña
antenna tõ 50% tíi gÇn 100%.

Trang 40
SIP 360AM

Mét sè kü s vµ c¸c nhµ kü thuËt cã thÓ so s¸nh ®é lîi cña antenna víi bé
khuÕch ®¹i. §é lîi antenna lµ sù tËp trung n¨ng lîng chø kh«ng ph¶i lµ
khuÕch ®¹i n¨ng lîng, nh trong trêng hîp c¸c bé khuÕch ®¹i dïng
transistor. C«ng thøc (2-4) lµ c«ng thøc tÝnh ®é lîi tæng qu¸t cho c¸c
antenna.
(2-4)
4Aeff Trong ®ã:
g
2
Aef diÖn tÝch hiÖu dông

GdB = 10 log g

Nªn lÆp l¹i mµ kh«ng lµm t¨ng c«ng suÊt thËt sù ®îc ph¸t x¹ khi nã ®ang
tËp trung c«ng suÊt, nhng ®óng h¬n lµ nã t¨ng c«ng suÊt ®Þnh híng.
MÆc dï, kÕt qu¶ cuèi cïng lµ t¨ng sù tËp trung tÝn hiÖu nã t¬ng øng víi
t¨ng c«ng suÊt trong m¸y ph¸t. Dipole híng th¼ng gãc víi antenna, cã ®é
lîi tõ 1.3 tíi 1.5 dB.

NÕu antenna ®îc dïng ®Ó nhËn, c«ng suÊt ngâ vµo m¸y thu liªn hÖ trùc
tiÕp víi c«ng suÊt ®Þnh híng cña trêng nh©n víi diÖn tÝch mÆt c¾t cña
antenna thu. Møc tÝn hiÖu, V, ®îc tÝnh t¹i ngâ vµo m¸y thu ®Ó ®¹t tíi
tû sè cña møc ®iÖn ¸p tÝn hiÖu hiÖn t¹i víi møc ®iÖn ¸p khi cã nhiÔu. 20
nh©n víi log cña tû sè nµy chuyÓn ®é lîi antenna sang dB.

PhÇn 2-4

§é réng chïm bøc x¹ (BW) vµ h×nh d¸ng bøc x¹

§é réng bøc x¹ cÊp tíi antenna tËp trung c«ng suÊt cña nã trong bóp sãng
chÝnh. Bóp sãng ®îc x¸c ®Þnh b»ng kho¶ng c¸ch gi÷a ®iÓm nöa c«ng
suÊt (3 dB). Trong h×nh 2-3, ®iÓm gi÷a c«ng suÊt (phÝa díi ®Ønh sãng)
®îc chØ ë + 90. §é réng chïm lµ 180. C«ng suÊt toµn bé bóp sãng chÝnh
®îc chØ tíi vÞ trÝ vît qu¸ 20 dB víi c¸c ¹nh cña bøc sãng ®ang bøc x¹ víi
c«ng suÊt 13 dB.

§é lîi cña antenna liªn hÖ trùc tiÕp víi ®é réng chïm bøc x¹ cña nã. Chïm
hÑp, lín h¬n c«ng suÊt ®Þnh híng trong bóp sãng phô. Phô thuéc nhiÒu
vµo øng dông thùc tÕ cña antenna. Mét sè c¸c antenna, nh lµ c¸c

Trang 41
SIP 360AM

antenna sö dông trong v« tuyÕn vµ v« tuyÕn, cã thÓ truyÒn n¨ng lîng

cña nã dïng d¹ng 3600 trong khi antenna radar cã thÓ sö dông ®é réng
chïm bøc x¹ tõ 1 tíi 3 0. KiÓu ®é réng chïm bøc x¹ nµy cho phÐp antenna
radar (thêng lµ ®Üa parabolic) tíi ®iÓm môc tiªu trong kh«ng gian. H×nh
d¹ng bøc x¹ thêng ®îc vÏ trªn biÓu ®å ph©n cùc chØ trong h×nh 2-2.

H×nh 2-3 chØ sù so s¸nh cña sù bøc x¹ tõ dipole khi ®îc so s¸nh víi d¹ng
®Þnh híng. H×nh 2-4 chØ d¹ng n©ng lªn cña d¹ng mÆt ph¼ng trêng E.
H×nh 2-4A chØ h×nh d¹ng ba kÝch thíc dipole ®îc bøc x¹.

H×nh 2-2. Chïm bøc x¹ vµ ®é réng

MÉu lìng

MÉu ®¼ng

ìng cùc

H×nh 2-3. D¹ng dipole víi d¹ng ®¼ng híng

H×nh 2-4. §å thÞ c¸c mÆt ph¼ng E vµ H

Trang 42
SIP 360AM

PhÇn 2-5

B¨ng th«ng antenna vµ Q

TÊt c¶ c¸c antenna cã tÇm tÇn sè ho¹t ®éng mµ trªn nã chóng cã thÓ
ho¹t ®éng vµ vïng hÑp trªn nã antenna tiÕn tíi hiÖu suÊt ®Ønh cña nã.
§é réng cña d¶i tÇn sè ®îc x¸c ®Þnh bëi øng dông. VÝ dô, trong c¸c øng
dông d¶i réng nh lµ ph¸t v« tuyÕn, antenna ho¹t ®éng ë b¨ng th«ng trªn
4MHz. MÆc kh¸c, antenna thu v« tuyÕn cã thÓ ho¹t ®éng trªn tÇm tÇn
sè tõ kªnh 1 tíi kªnh 13. B¨ng th«ng antenna thêng ®îc x¸c ®Þnh ë c¸c
®iÓm 3 dB.

Q cña antenna ®îc x¸c ®Þnh bëi tû sè cña tÇn sè trung t©m víi b¨ng
th«ng cña antenna. §iÒu nµy ®îc chØ trong c«ng thøc (2-5). B¨ng th«ng
hÑp h¬n, nhiÒu lùa chän lµ antenna vµ Q cña nã cao h¬n. C¸c natenna
víi Q thÊp h¬n ho¹t ®éng trªn tÇm tÇn sè réng h¬n. Q cña antenna lµ
kÕt qu¶ cña tû sè trë kh¸ng ngâ vµo ë hay gÇn tÇn sè céng hëng ®îc so
s¸nh víi phÇn ®iÖn trë cña antenna.
(2-5)
f0 Trong ®ã:
Q
BW
Q ®é chän läc chïm bøc x¹

f0 tÇn sè ®îc ph¸t ®i

BW b¨ng th«ng (t¹i 3 dB)

VÝ dô 2-1: TÝnh ®iÓm Q cña atenna ho¹t ®éng ë 140MHz, khi b¨ng
th«ng 3 dB cña nã b»ng 6 MHz ?

§¸p ¸n 2-1:

140 x10 6
Q
6 x10 6
Q  23.33

PhÇn 2-6

C¸c antenna mÆt ph¼ng ®Êt th¼ng ®øng

Trong bµi thÝ nghiÖm 1 antenna dipole ph©n cùc ngang ®îc tr×nh bµy.
So s¸nh c¸c u ®iÓm cña hai lo¹i antenna ®îc chØ trong b¶ng 2-1.

Trang 43
SIP 360AM

B¶ng 2-1. u ®iÓm: sù ph©n cùc antenna th¼ng ®øng vµ ngang

u ®iÓm cña ph©n cùc th¼ng ®øng

1. H×nh d¹ng ghÐp híng. D¹ng cã thÓ bao qu¸t 3600.

2. Khi ®é cao antenna bÞ giíi h¹n nhá h¬n 10ft, nh lµ c¸c ho¹t ®éng di
®éng, c¸c tÝn hiÖu m¹nh cã thÓ nhËn ®îc ë tÇn sè cao trªn 50 MHz.

3. C¸c tÝn hiÖu lµm viÖc tèt h¬n trªn níc biÓn ®èi víi phÇn lín c¸c ®é
cao trªn 40 ft vµ c¸c tÇn sè nhá h¬n 100 MHz.

4. C¸c tÝn hiÖu bÞ ¶nh hëng Ýt bëi sù ph¶n x¹ m¸y bay.

5. Mét trë ng¹i nhá, VHF, UHF, TV, vµ FM, phÇn lín ®Òu sö dông ph©n
cùc ngang.

u ®iÓm cña ph©n cùc ngang

1. H×nh d¸ng hai chiÒu ®îc cung cÊp.

2. Ýt ¶nh hëng bëi trë ng¹i do con ngêi lµm ra.

3. Ho¹t ®éng tèt h¬n ë rõng dµy ®Æc, ®Æc biÖt lµ trªn 100 MHz.

4. Thay ®æi nhá vÞ trÝ antenna kh«ng lµm thay ®æi ®¸ng kÓ h×nh
d¸ng antenna khi antenna ë gi÷a c©y hay tßa nhµ.

5. Lo¹i antenna nµy ®îc ®Ò cËp cho ®iÒu chÕ phøc t¹p.

6. §êng truyÒn thêng th¼ng ®øng. Khi antenna ë gãc ph¶i ®èi víi ®êng
truyÒn, trë ng¹i g©y nªn bëi ®êng truyÒn ®ang ë trong trêng
antenna.

Dipole th¼ng ®øng víi mÆt ph¼ng ®Êt ®îc chØ trong h×nh 2-5. Cã thÓ
xem, dipole ph¸t h×nh d¹ng trßn, t¹o ®iÒu ®ã th× tèt cho c¸c ho¹t ®éng
di ®éng, nhng nhá hoÆc kh«ng cã h×nh d¹ng tån t¹i trùc tiÕp trªn
dipole.

Trang 44
SIP 360AM

Nh×n tõ trªn
§iÖn trqêng

Nh×n tõ bªn c¹nh

H×nh 2-5. Dipole th¼ng ®øng /4 vµ mÆt ph¼ng ®Êt

Trong h×nh 2-6, dipole th¼ng ®øng vµ mÆt ph¼ng ®Êt ®îc chØ víi
n¨ng lîng ®îc ph¸t trùc tiÕp tõ dipole vµ víi n¨ng lîng ph¶n x¹ tõ mÆt
ph¼ng ®Êt. Chó ý r»ng n¨ng lîng ph¶n x¹ xuÊt hiÖn nh lµ h×nh ¶nh
ph¶n chiÕu cña dipole 1/4 bíc sãng ®îc chiÕu trë xuèng. NÕu antenna
®ang truyÒn AM, khi ®ã 1/4 bíc sãng trªn mÆt ®Êt ®îc ph¶n chiÕu bëi
vïng ®é dµi 1/4 díi mÆt ®Êt. Nh c¸c antenna thØnh tho¶ng ®îc lµm 1/2
hay 5/8 chiÒu dµi bíc sãng. Sù bøc x¹ tõ antenna lo¹i nµy sÏ rÊt m¹nh
trong vïng sãng mÆt ®Êt xung quanh dipole. CÇn chó ý thªm vÒ mÆt
ph¼ng ®Êt th¼ng ®øng, dßng cùc ®¹i gÇn mÆt ph¼ng ®Êt. Rá rµng,
trë kh¸ng d©y dÉn ®èi víi kiÓu antenna nµy ph¶i nhá h¬n cña dipole
ngang (nã ë trong tÇm 73).

MÆt ph¼ng ®Êt th¼ng ®øng còng ®îc ®Ò cËp ®Õn nh lµ antenna
Marconi, trong khi mét antenna ph©n cùc ngang ®îc gäi lµ antenna
Hertz.

T¹i 800 MHz, dipole th¼ng ®øng cã ®é dµi 0.094 m (9.4 cm hay 3.7
inch). Thanh mÆt ph¼ng ®Êt lµ 9.8 cm (3.86 inch). Thanh mÆt ph¼ng
®Êt vµ cét kim lo¹i ®îc buéc chÆt víi nhau vµ chØ cã thanh mÆt ph¼ng
®Êt cung cÊp sù ph¶n x¹. Cét vµ c¸c vËt thÓ kim lo¹i kh¸c díi mÆt ph¼ng
mÆt ®Êt ®îc gi÷ riªng lÎ.

Trang 45
SIP 360AM

C¸c tia
trùc
Tia ph¶n x¹

MÆt ®Êt

¶nh
Antenna

H×nh 2-6. MÆt ph¼ng ®Êt vµ dipole th¼ng ®øng

PhÇn tö antenna l¸i bÞ c¾t 1/4 bíc sãng vµ thanh mÆt ph¼ng ®Êt ®îc
lµm dµi h¬n 5% so víi phÇn tö l¸i. §êng truyÒn ch¾n 50 ®îc dïng ®Ó
truyÒn n¨ng lîng RF.

Thanh antenna trung t©m, trong khi th«ng thêng c¾t 1/4 bíc sãng, còng
cã thÓ ®îc t¹o víi c¸c ®é dµi kh¸c. H×nh 2-7 chØ c¸c h×nh d¹ng ®èi víi
c¸c chiÒu dµi kh¸c nhau cña thanh antenna. Trong ®ã H b»ng  chia 4,
h×nh d¸ng t¹o nªn gièng víi c¸c d¹ng ®îc chØ trong h×nh 2-5. TÇm ®é
dµi kh¸c tõ 3/4 bíc sãng tíi 1 vµ nöa bíc sãng ®îc biÓu thÞ víi c¸c d¹ng
bøc x¹ t¸ch rêi. Chó ý trong c¸c antenna riªn biÖt c¾t mét tíi 1/2 bíc sãng.
Bóp sãng trung t©m m¹nh nh c¹nh bóp sãng ®îc t¹o ra. Antenna nµy sÏ
¶nh hëng cho truyÒn th«ng víi c¸c m¸y bay tÇm thÊp.

C¸c antenna mÆt ph¼ng ®Êt th¼ng ®øng thêng sö dông trong th«ng
tin di ®éng. MÆt ph¼ng ®Êt cã thÓ lµ mÆt ®Êt, hay bÒ mÆt ph¬ng
tiÖn truyÒn t¶i, hay mÆt ph¼ng ®Êt nh©n t¹o lµm tõ c¸c thanh kim lo¹i.
Trong thiÕt bÞ thÝ nghiÖm, mÆt ph¼ng ®Êt lµm tõ b¶ng m¹ch in. MÆt
ph¼ng ®Êt cã d¹ng trßn, ®îc ph©n cùc th¼ng ®øng, vµ cã ®é nh¹y trùc
tiÕp thÊp trªn antenna. Antenna ®îc xem lµ rÊt gièng mÆt ph¼ng ®Êt
ph©n cùc th¼ng ®øng ®îc gäi lµ turnstile. Gièng víi antenna mÆt
ph¼ng ®Êt, nã ®îc ph©n cùc th¼ng ®øng nhng ®é nh¹y cùc ®¹i ë trùc
tiÕp trªn antenna. Khi mét antenna ®Õn gÇn mÆt ph¼ng zero (mÆt
ph¼ng ®Êt), ®é nh¹y antenna gi¶m. Antenna lo¹i nµy, cã ®é lîi th¼ng
®øng, ®îc sö dông ®Ó t×m cùc quü ®¹o c¸c vÖ tinh.

Trang 46
SIP 360AM

H×nh 2-7. Dipole th¼ng ®øng víi c¸c ®é cao kh¸c nhau trªn mÆt
®Êt, bao gåm c¸c ¶nh hëng ph¶n x¹ tõ mÆt ®Êt

§iÖn trë däc, antenna 1/4 bíc sãng (/4) lµ mét nöa cña antenna b¸n sãng
hay xÊp xØ b»ng 36.5 . Dipole th¼ng ®øng thêng nèi tõ ®êng truyÒn
c¸p ®ång trôc víi trë kh¸ng 50 .

MÆt ph¼ng ®Êt cña dipole th¼ng ®øng còng ®îc gäi lµ líi ®Êt. Líi ®Êt
thêng bao gåm bèn hay lín h¬n 1/4 ®é dµi b¸n kÝnh bíc sãng ngang.
ThØnh tho¶ng c¸c b¸n kÝnh thµnh nhãm víi gèc 45 0. Ho¹t ®éng nhãm
nµy t¨ng ®iÖn trë nèi tíi 50, kÕt qu¶ lµm cho antenna phï hîp h¬n víi
®êng truyÒn 50.

Trang 47
SIP 360AM

H×nh 2-8. Antenna dipole gÊp

NÕu bé ph¶n x¹ kiÓu thanh ®îc ®Æt sau dipole gÊp, hoÆc bé t¸ch sãng
®îc ®Æt tríc dipole, ®iÖn trë d©y nèi gi¶m.

Dipole gÊp cã d¹ng t¸m h×nh rÊt gièng víi chuÈn dipole kh«ng giíi h¹n.
Khi dipole gÊp ®îc dïng ®Ó nhËn h¬n lµ ph¸t, hai dipole ®Æt ë c¸c gèc
bªn ph¶i cã thÓ ®îc sö dông ®Ó cung cÊp nhiÒu d¹ng ®êng cong nhËn.
Antenna lo¹i nµy ®Æc biÖt dïng ®Ó thu FM. Gièng nh hai ®iÖn trë song
song, ®iÖn trë nèi cña hai dipole ®îc giíi thiÖu trªn ®õong Z tõ 300 tíi
150.

PhÇn 2-7

C¸c antenna dipole gÊp

Mét antenna dipole gÊp, ®îc chØ trong h×nh 2-8, cho phÐp dipole b¸n
sãng truyÒn trªn b¨ng th«ng réng. Dipole gÊp ®îc chØ trong h×nh 2-8A,
cã trë kh¸ng ngâ vµo 300. Antenna nµy thêng sö dông cho m¸y thu
thanh FM (c¸c ®Æc trng d¶i réng) vµ ®èi víi thu v« tuyÕn. D©y nhùa
truyÒn 75 còng ®îc sö dông. Khi c¸p ®êng truyÒn lµ ®ång trôc, b¶o vÖ
mËt c¹nh cña dipole vµ t©m cña d©y tíi mét phÇn tö kh¸c. H×nh 2-8B
chØ dipole gÊp 3 d©y víi ®êng truyÒn nèi tíi t©m cña d©y. Antenna nµy
yªu cÇu kh«ng gian ®êng truyÒn réng h¬n víi trë kh¸ng ®Æc tÝnh lµ
600. H×nh 2-8C chØ antenna ph©n cùc trßn FM.

PhÇn 2-8

C¸c antenna d©y

Trang 48
SIP 360AM

C¸c dipole vµ c¸c antenna d©y dipole gÊp t¹o thµnh tõ nhiÒu kim lo¹i vµ
d©y kh¸c nhau. Líp men bao quanh c¸c d©y ®ång câ 12 vµ 14 thêng ®-
îc sö dông. C¸c antenna b¸n sãng thiÕt kÕ ®Æc biÖt kh¸c nhau ®z4 ®îc
lµm tõ d©y. PhÇn nhiÒu trong sè c¸c antenna nµy, ®Ò cËp nh lµ c¸c
antenna d©y, ®îc dïng ®Ó thu sãng ng¾n. C¸c antenna d©y c¾t nöa b-
íc sãng cã thÓ nèi ë t©m hay tõ ®Çu cuèi. Khi antenna nèi ë t©m, mçi
vïng lµ 1/4 bíc sãng, trë kh¸ng trung t©m l¹i ë trong tÇm 73 tíi 75. Khi
nèi tõ ®Çu cuèi trë kh¸ng trong tÇm 600 hay cao h¬n.

Ph¶n øng cña c¸c antenna d©y chØ ®îc tæng kÕt trong bµi häc nµy, tõ
khi cã nhiÒu s¸ch tån t¹i trªn bµi häc nµy. C¸c antenna d©y ®îc sö dông
riªng trong th«ng tin sãng ng¾n. Antenna thoi, tr«ng gièng nh h×nh thoi,
lµ antenna d©y ®Æc biÖt nã cung cÊp sù ®Þnh híng cao. H×nh thoi
còng cã ®Æc tÝnh d¶i réng.

Trë ng¹i khi lµm s¸ch gi¸o khoa vÒ antenna lµ ®èi víi c¸c th«ng tin thªm
vµo. Th môc s¸ch tham kh¶o ®îc cung cÊp trong phÇn phôu lôc.

PhÇn 2-9

Tæng kÕt

Hai lo¹i antenna ,nh lµ, dipole th¼ng ®øng vµ dipole gÊp, ®îctr×nh bµy
vµ so s¸nh víi antenna ®¼ng híng. Antenna ®¼ng híng cung cÊp ®é lîi
gièng nhau ë mçi híng (3600).

§é lîi cña antenna ®îc so s¸nh víi ®é lîi cña antenna ®¼ng híng. Trong
c¸c antenna ®Þnh híng cao, sÏ ®îc häc trong Yagi, ®é lîi cña Yagi sÏ ®îc
so s¸nh víi dipole mµ ®é lîi cña nã xÊp xØ 1.3 tíi 1.5.

C¸c antenna cã 2 híng víi ®é lîi vµ ®é réng. Chïm bøc x¹ hÑp h¬n, ®é
réng hÑp h¬n, khi tÝnh gi÷a hai ®iÓm trªn c¹nh kh¸c cña tia nã lµ díi 3
dB tõ ®iÓm bøc x¹ cùc ®¹i cña bóp sãng.

Antenna ®îc nãi còng cã b¨ng th«ng réng h¬n b¨ng th«ng, réng h¬n tÇm
c¸c tÇn sè mµ nã cã thÓ diÒu khiÓn b»ng tay, ngîc l¹i radar hay c¸c
antenna ®Þnh híng cã b¨ng th«ng hÑp h¬n.

Trang 49
SIP 360AM

Antenna cã Q mµ gi¸ trÞ cña nã biÓu thÞ b»ng tû sè cña tÇn sè trung
t©m vµ b¨ng th«ng cña antenna (BW).

Antenna mÆt ph¼ng ®Êt th¼ng ®øng cung cÊp h×nh d¹ng trßn mµ mËt
®é cña nã trùc tiÕp trªn antenna lµ nhá nhÊt. KiÓu h×nh donut-shaped
®îc sö dông réng r¶i trong thiÕt bÞ di ®éng.

Dipole gÊp ngang gièng víi dipole ngang chuÈn. Tuy nhiªn, trë kh¸ng cña
dipole gÊp 300 so víi dipole chuÈn lµ 72 – 75.

Bµi häc vÒ antenna d©y còng dùa trªn quyÓn s¸ch nµy. PhÇn lín c¸c môc
vµ s¸ch ®îc xuÊt b¶n trªn diÖn réng cña c¸c antenna d©y kh¸c nhau. C¸c
antenna d©y, thêng sö dông trong c¸c th«ng tin sãng ng¾n, nèi trung
t©m hay nèi ®Çu cuèi phô thuéc vµo c¸c øng dông. C¸c ®êng truyÒn
kh¸c nhau ®îc thiÕt kÕ tháa víi c¸c yªu cÇu vÒ trë kh¸ng cña antenna
d©y ®· ®îc thiÕt kÕ.

Trang 50
SIP 360AM

C©u hái «n tËp

Trong c¸c c©u hái sau, ®iÒn vµo chæ trèng víi c¸c tõ hoÆc ng÷ thÝch
hîp

1. §iÖn trë antenna dipole 8. Dipole ngang lµm tõ d©y

th¼ng ®øng lµ . . . . . . . . .
. . . h¬n ®iÖn trë cña c¸c
dipole ngang.
2. Trong dipole däc /4, . . . . .
. . . . . . . . . . ho¹t ®éng
cã xÊp
xØ . . . . . . . . . . . . . . trë
kh¸ng nh lµ dipole ngang
®îc lµm tõ èng nh«m.
9. §iÖn trë theo lý thuyÕt cña

gièng nh dipole /4 kh¸c. dipole th¼ng ®øng lµ . . . .

........
3. Trong dipole th¼ng ®øng,
trêng ®iÖn th× . . . . . . . . . 10. Dipole gÊp /2 cã trë
so víi ®Êt. kh¸ng xÊp
xØ . . . . . . . . . . . . . . . .
4. H×nh d¹ng cêng ®é bøc x¹
trêng cña dipole th¼ng 11. Hai dipole gÊp ®Æt th¼ng
®øng lµ . . . . . . . . . gãc víi nhau t¹o . . . . . . . . .
. h×nh d¹ng trêng.
5. Dipole ngang
cã . . . . . . . . . . . ®é lîi 12. Dipole gÊp
antenna so víi dipole cã . . . . . . . . . . . . b¨ng
th¼ng ®øng. th«ng so víi dipole ngang
liÒn kÒ.
6. Cêng ®é bøc x¹ trêng cña
antenna ®¼ng híng 13. Khi dipole th¼ng ®øng ®-
lµ . . . . . . . . . . ë mäi híng. îc ®Æt lªn nãc xe m«t«, xe
m«t« ho¹t ®éng nh . . . . . .
7. §é lîi cña dipole ®îc so
...
s¸nh víi . . . . . . . . . . . . .
antenna. 14. Tr¹m ph¸t AM thêng cã
antenna . . . . . . . . , nhng
nã còng lµ . . . . . . . .
hoÆc . . . . . . . . . . . ®é dµi
bíc sãng.

Trang 51
SIP 360AM

15. Q cña antenna cao h¬n, . .

. . . . . ë b¨ng th«ng cña
nã.

Trang 52
SIP 360AM

ThÝ nghiÖm
VËt liÖu y©u cÇu

Ch©n ®Ê cÊp nguån S300PSB

Master Builder S300B

Panel antenna SIP360A

Cét antenna, víi Balun SIP360-1

Antenna mÆt ph¼ng ®Êt th¼ng gèc SIP360-3

Reflector Wand SIP360-5

§ång hå ®o cêng ®é trêng SIP360-6

C¸p BNC, 9’’ (23 cm), BNC/BNC SIP360-7

Polar Mast Plotting Scale SIP360-9

Cloth Tape Measure SIP360-10

C¸p, phÝch cÊm nhá 10’’ tíi phÝch cÊm banana SIP360-11

KiÓm tra vµ ®o

Trong bµi thÝ nghiÖm sau, b¹n lµm quen víi c¸c ®Æc tÝnh cña antenna
dipole th¼ng ®øng. Sù ph©n cùc cña nã ®îc so s¸nh víi antenna ngang
(Hertz).

TiÕn tr×nh thÝ nghiÖm

MÆt ph¼ng ®Êt th¼ng ®øng

Mét antenna mÆt ph¼ng ®Êt th¼ng ®øng cã sù ph©n cùc th¼ng ®øng
vµ h×nh d¸ng trêng b»ng víi cêng ®é qua chu vi 3600. Ë trªn ®Ønh, c«ng
suÊt bøc x¹ cña antenna lµ nhá nhÊt.

1. Thõa nhËn c¸c ph¸t biÓu trªn lµ ®óng. §Æt antenna vµ vÏ biÓu ®å
ph©n cùc tíi ®Ønh cét. Thªm vµo antenna mÆt ph¼ng ®Êt
th¼ng ®øng mµ kh«ng cÇn bé ph¶n x¹ cña nã.

Trang 53
SIP 360AM

2. §iÒu chØnh ®ång hå ®o cêng ®é trêng sao cho dipole thu song
song víi dipole th¼ng ®øng. B¾t ®Çu t¹i 0 0 vµ duy tr× dßng
®ång hå ®o cêng ®é trêng lµ 50% trong khi di chuyÓn ®ång hå
®o cêng ®é trêng 300 xung quanh antenna. X¸c ®Þnh nÕ cêng
®é trêng duy tr× kh«ng ®æi qua chu vi ®o.

3. Di chuyÓn ®ång hå ®o cêng ®é trêng lªn trªn antenna ph¸t sao

cho ®Çu cuèi cña dipole cêng ®é trêng trùc tiÕp trªn ®êng cña
dipole bøc x¹. Cè g¾ng ®¹t tíi dßng nöa tÇm cña ®ång hå. Dßng
®iÖn trêng ë vÞ trÝ nµy m¹nh h¬n hay yÕu h¬n xung quanh ngo¹i
vi cña antenna ?

--------------------------------------------------------------------------------------------

4. So s¸nh dipole th¼ng ®øng víi dipole ngang vµ x¸c ®Þnh antenna
nµo cã ®é lîi lín h¬n h×nh d¹ng trêng cña nã.

-------------------------------------------------------------------------------------------

5. T¹i 00, ®o ®é dµi gi÷a antenna th¼ng ®øng vµ ®ång hå ®o cêng

®é trêng khi ®ång hå ®o ë gi÷a tÇm. Ghi l¹i ®é dµi nµy.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - -- - - - - - - - - - - - - - - -
- -- - - cm

6. Th¸o dipole th¼ng gãc vµ ®Æt nã víi dipole ngang. Gi÷ ®ång hå
®o cêng ®é trêng ®Ó cho dipole song song víi antenna ph¸t vµ
chØnh ®é dµi gi÷a hai antenna sao cho ®ång hå ®äc gi÷a tÇm.
Ghi l¹i ®é dµi gi÷a hai phÇn tö nµy.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - -
-- - - cm

7. Tõ c¸c phÐp ®o th¼ng ®øng vµ ngang, antenna nµo cã ®é lîi lín

h¬n ?

-------------------------------------------------------------------------------------------

8. Tû sè cña hai ®é dµi nµy lµ ?

------------------------------------------------------------------------------------------

9. §é lîi dB cña antenna ngang khi so s¸nh víi dipole th¼ng ®øng ?

Trang 54
SIP 360AM

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - -
-- - - dB

10. ViÖc t¨ng . . . . . . . . . dB biÓu thÞ viÖc ghÐp c«ng suÊt ngâ ra m¸y
ph¸t.

MÆt ph¼ng ®Êt th¼ng gèc víi bé ph¶n x¹

Trong phÐp ®o nµy antenna mÆt ph¼ng ®Êt th¼ng gãc ®îc íc lîng víi
bé ph¶n x¹. Víi bé ph¶n x¹, ®é lîi antenna ®îc t¨ng theo mét híng.

11.Tríc khi thªm vµo thanh ph¶n x¹ mÆt ph¼ng ®Êt th¼ng gãc, x¸c
®Þnh vÞ trÝ cêng ®é bøc x¹ trªn b¨ng ®o (XÊp xØ 75 cm tõ m¸y ph¸t)
vµ ph©n cùc th¼ng ®øng nã. ChØnh dßng ®iÖn tíi 25A. §©y lµ
®iÓm ngìng b¾t ®Çu. Ghi l¹i vÞ trÝ b¾t ®Çu cña b¹n. --------------------.

12.Th©m vµo thanh ph¶n x¹ trong antenna vµ ®Æt bé ph¶n x¹ sao cho
nã ë 1800 ®èi diÖn víi ®ång hå ®o cêng ®é trêng. Antenna sÏ tËp
trung c«ng suÊt cña m×nh theo híng cña ®ång hå. CÈn thËn tõ khi c-
êng ®é trêng cã thÓ ®ãng ®ång hå. Di chuyÓn ®ång hå ra xa cho tíi
khi ®ång hå ®äc l¹i lµ 25A. Ghi l¹i ®é dµi.

--------------------------------------------------------------------------------------------------
-cm

13.TÝnh sù t¨ng ®é lîi c«ng suÊt tõ tû sè cña hai ®é dµi.

-------------------------------------------------------------------------------------------------
cm

14.TÝnh ®é lîi c«ng suÊt antenna b»ng c¸ch so s¸nh tríc vµ sau tû sè
(duy tr× dßng ë 25A). Sö dông ®é dµi trong bíc 12 nh la c«ng suÊt
tríc vµ xoay antenna sau cho bé ph¶n x¹ ®èi diÖn víi ®ång hå ®o c-
êng ®é trêng. Di chuyÓn ®ång hå híng theo bé ph¶n x¹ cho tíi khi
®ång hå ®îc ®äc l¹i lµ 25A. Ghi l¹i ®é dµi, vµ tÝnh ®é lîi antenna tõ
tû sè tríc- sau.

-------------------cm

AG = -------------cm

Trang 55
SIP 360AM

15.Khëi t¹o mÆt ph¼ng ®Êt th¼ng ®øng; h×nh d¸ng híng lóc nµy. X¸c
®Þnh ®é réng cña bóp sãng. §Æt ®ång hå ®o nh trong bíc 12, víi
dßng lµ 25A. Di chuyÓn ®ång hå híng theo antenna cho tíi khi dßng
t¨ng gÊp ®«i (3 dB). Sau ®ã di chuyÓn ®ång hå sang ph¶i cho tíi khi
dßng rít xuèng cßn 25A, ghi l¹i gãc.

------------------ cm.

Quay trë l¹i t©m vµ sau ®ã di chuyÓn s¸ng tr¸i cho tíi khi ®¹t trë l¹i
25A. Ghi l¹i gãc vµ ®é réng.

Gãc = ---------------------

§é réng = ---------------

16.Bé ph¶n x¹ vµ hai thanh mÆt ph¼ng ®Êt ph¶n x¹ t¹o nªn sù ®Þnh h-
íng tia tíi nghiªng vÒ phÝa díi. Quan s¸t cêng ®é chïm tia bøc x¹ trong
mÆt ph¼ng th¼ng ®øng. §Æt ®ång hå nh trong bíc 12 (xÊp xØ 200
cm) vµ ®Æt ë ®»ng sau bé ph¶n x¹. Nghiªng mÆt ph¼ng ®Êt b»ng
c¸ch dÞch bé ph¶n x¹ cña mÆt ph¼ng ®Êt. Khi dÞch vÒ phÝa tríc
(mÆt ®ång hå), quan s¸t dßng ®ång hå. §iÒu g× x¶y ra ? ----------
-------------------------------------------------------------------------------------------------
KiÓm tra l¹i trêng nµy b»ng c¸ch b»ng c¸ch di chuyÓn mÆt ph¼ng
®Êt theo híng ngang vµ t¨ng ®ång hå trong mÆt ph¼ng th¼ng
®øng. Quan s¸t ®é lîi t¨ng lªn bao nhiªu.

Chó ý: ChiÒu dµi cña bé ph¶n x¹ kh¸c víi ®é dµi hai thanh mÆt ph¼ng
®Êt cña nã. C¸c thanh mÆt ph¼ng ®Êt ng¾n h¬n, bé
ph¶n x¹ th× dµi h¬n. Bé ph¶n x¹ dµi h¬n 13% so víi thanh
antenna.

PhÐp ®o dipole gÊp

Trong c¸c tiÕn tr×nh sau, dipole gÊp, nã lµ mét phÇn cña antenna Yagi, sÏ
®îc íc lîng. Dipole gÊp cã trë kh¸ng 300 ®èi víi ®êng truyÒn, khi so
s¸nh 75 bëi dipole hë (®· sö dông trong bµi thÝ nghiÖm 1). Thêi gian
cho phÐp, vÏ h×nh d¹ng bøc x¹ cña dipole gÊp. §Ó lµm ®iÒu ®ã, bé ph¶n

Trang 56
SIP 360AM

x¹ vµ c¸c thanh ®Þnh híng cña antenna chÕ t¹o cã thÓ th¸o ra ®îc. C¸c
tiªn tr×nh sau ®îc sö dông ®Ó vÏ bøc x¹:

17.Th¸o c¸c thanh ®Þnh híng vµ c¸c thanh ph¶n x¹ khái antenna Yagi,
chØ th¸o dipole gÊp. §Æt dipole tíi cét víi s¬ ®å ®Æt. Nh»m antenna
theo híng zero, nã còng lµ híng cña b¨ng. Mét b¨ng ®îc cung cÊp cho
d÷ liÖu tÝch lòy nh ®· lµm trong bµi thÝ nghiÖm 1. C¸c tiÕn tr×nh
thÝ nghiÖm kh«ng ®îc lÆp l¹i, h×nh ¶nh thùc tÕ mµ tõng bíc tiÕn
tr×nh ®îc ®Ò cÊp trong bµi thÝ nghiÖm 1.

Quay antenna 3600. Ghi l¹i c¸c gi¸ trÞ ®äc kh¸c nhau trªn ®ång hå v¹n
n¨ng sè/hoÆc trªn panel ®ång hå, vµ vÏ ®êng cong cho dipole gÊp.

18.§êng cong gièng víi dipole chuÈn ?-------------------------------------------------

Dipole gÊp còng ®Ò cËp b¨ng th«ng ho¹t ®éng réng h¬n. Tuy nhiªn
®o c¸c ®Æc tÝnh th× ë ngoµi kh¶ n¨ng cña phßng thÝ nghiÖm.

19.§é réng cña dipole gÊp ? §é réng ®îc ®o ë ®iÓm 3 dB cña dipole.
NÕu ®ång hå v¹n n¨ng sè ®îc sö dông, vµ ®iÖn ¸p ®ang ®äc lµ 100
mV t¹i ®iÓm th¼ng gãc víi t©m dipole. T¹i ®iÓm 3 dB khi ®ång hå
sè ®äc lµ 70 mV (0.7 x 100 mV). §é réng lµ ----------------------------------- 0

Trang 57
SIP 360AM

Tr¶ lêi c©u hái thÝ nghiÖm L = 650

1. MÆc ®Þnh BW = 1300

2. Cêng ®é trêng duy tr× kh«ng 16.Dßng ®å hå t¨ng

®æi 17.MÆc ®Þnh
3. YÕu h¬n 18.§óng, h×nh d¹ng lµ lµ t¸m
4. Dipole ngang h×nh

5. 69 cm 19.900

6. 140 cm Tr¶ lêi c©u hái «n tËp

7. Dipole ngang 1. ThÊp h¬n

8. 2 2. ¶nh ph¶n x¹ híng xuèng ®Êt

140
9. §é lîi c«ng suÊt 20 log  6.1dB 3. Th¼ng gãc
= 69
Chó ý r»ng c«ng suÊt sau còng 4. Trßn
cho cïng kÕt qu¶ 5. Lín h¬n
2
(140)
§é lîi c«ng suÊt 20 log 2
 6.1dB 6. B»ng
= ( 69 )
10. 3 dB 7. §¼ng híng
11.75 cm 8. Gièng nhau
12.210 cm
9. 36.5
13. 210
AG  20 log  20 log 2.8  8.9dB
25 10.300

11.Trßn
14. 25cm
12.Réng h¬n
210 13.MÆt ph¼ng ®Êt
AG  20 log  20 log 8.4  18.5dB
75
15.
14./4, /2 hoÆc 5/8
R = 650
15.HÑp h¬n

Trang 58
SIP 360AM

Bµi thÝ nghiÖm 3

C¸c antenna l¸i (Yagi)

Néi dung chÝnh bµi häc

Trong bµi thÝ nghiÖm nµy, sinh viªn lµm quen víi bé ph¶n x¹ vµ c¸c bé
®Þnh híng ®Ó t¨ng tÝnh ®Þnh híng vµ ®é lîi antenna dipole.

Môc ®Ých

Hoµn thµnh bµi thÝ nghiÖm, sinh viªn cã thÓ miªu t¶:

1. C¸c ®Æc trng cña antenna l¸i.

2. §é lîi kh¸c nhau gi÷a antenna Yagi vµ dipole c¬ b¶n.

3. C¸c ®Æc trng vÒ ®é réng cña antenna Yagi.

Th¶o luËn

PhÇn 3-1

Giíi thiÖu

Trong sù íc lîng dipole ngang, nhËn thÊy r»ng h×nh d¹ng bøc x¹ ®îc t¹o ra
víi d¹ng 8 h×nh. Mét lîng c«ng suÊt b»ng nhau ®îc ph¸t x¹ ë hai híng vµ
dipole thÓ hiÖn ®é lîi tõ 1.3 tíi –1.5 dB. Gi¶ sö cã mét yªu cÇu lµ bøc x¹
n¨ng lîng nhiÒu trªn mét híng cã thÓ, vµ Ýt, hoÆc kh«ng cã, ë híng ngîc
l¹i. N¨ng lîng bøc x¹ trªn mét híng h×nh thµnh h×nh d¹ng, ®îc ®Ò cËp tíi
nh lµ bóp sãng, vµ bóp sãng nµy cã thÓ ®îc tËp trung b»ng c¸ch sö dông
phÇn tö antenna kh«ng l¸i.

Hai lo¹i phÇn tö antenna kh«ng l¸i ®îc sö dông. Mét ®Æt ë sau antenna,
®îc gäi lµ bé ph¶n x¹ vµ mét ®Æt tríc ®îc gäi lµ bé ®Þnh híng. NÕu
thanh ph¶n x¹, vÝ dô, ®îc ®Æt /4 (t¹i tÇn sè ho¹t ®éng) ë sau antenna
l¸i, thanh ph¶n x¹ nµy sÏ nhËn n¨ng lîng bëi sù c¶m øng ®iÖn tõ phÇn tö
l¸i (antenna). PhÇn tö ®îc ®Æc ë vÞ trÝ nµy, vµ ®îc kÝch thÝch bëi

Trang 59
 SIP 360AM

antenna, ®îc gäi lµ phÇn tö ký sinh. Dßng ch¶y tõ phÇn tö ký sinh t¹o ra
trêng ®iÖn tõ, vµ trêng nµy ë trong pha thÝch hîp ®Ó céng víi n¨ng lîng
bøc x¹ tõ phÇn tö l¸i. Do ®ã, h×nh d¹ng bøc x¹ cña hÖ thèng lµ tæng c¸c
d¹ng bøc x¹ tõ tÊt c¶ c¸c phÇn tö, c¶ phÇn tö l¸i vµ phÇn tö ký sinh. Hai
hÖ sè nµy x¸c ®Þnh mèi liªn hÖ vÒ pha cña hai phÇn tö, nh lµ, kho¶ng
c¸ch gi÷a hai phÇn tö l¸i vµ ®é dµi cña mçi phÇn tö ký sinh. H×nh 3-1
chØ h×nh d¹ng híng bøc x¹ ®îc ®Ò cËp tíi nh lµ bóp sãng.

H×nh 3-1. H×nh d¹ng bóp sãng bøc x¹

D¶i ký sinh ®¬n gi¶n bao gåm dipole /2 víi thanh ph¶n x¹, thanh ph¶n
x¹ ®îc chª t¹o cïng chiÒu dµi víi dipole, cã thÓ ®Æt /4 sau dipole. Tuy
nhiªn, bé ph¶n x¹ cã thÓ ®Æt gÇn antenna h¬n, nh 0.2 nÕu ®é dµi cña
thanh ®îc chÕ t¹o dµi h¬n 5% so víi dipole. B»ng c¸ch di chuyÓn bé ph¶n
x¹ tíi gÇn phÇn tö l¸i, ®é lîi cña antenna cã xu híng t¨ng.

NÕu híng ®é lîi thªm vµo nh mong muèn, phÇn tö ký sinh ®Æt tríc phÇn
tö l¸i. C¸c phÇn tö nµy ®îc chÕ t¹o ng¾n h¬n 5% so víi phÇn tö l¸i. Bé lý
sinh ®Çu tiªn ®îc chÕ t¹o ng¾n h¬n xÊp xØ 5% so víi phÇn tö l¸i. C¸c bé
®Þnh híng thªm vµo ®îc chÕ t¹o ng¾n h¬n kho¶ng 5% so víi bé tríc.
B¶ng 3-1 cho biÕt kho¶ng c¸ch phÇn tö ®îc s¾p xÕp nh thÕ nµo. H×nh
3-2 ph¸t häa dipole ®iÓn h×nh víi mét bé ph¶n x¹ vµ mét bé ®Þnh híng.

§èi víi c¸c kho¶ng c¸ch tõ 0.1 tíi 0.2 vµ c¸c phÇn tö víi ®êng kÝnh /400
tíi /800, c¸c c«ng thøc sau sö dông cho c¸c Yagi 3 phÇn tö

PhÇn tö l¸i (ft.) 475 =

f ( MHz )
(3-1)

455
§é dµi bé t¸ch sãng (ft.) (3-2)
= f ( MHz )

§é dµi bé ph¶n x¹ (ft.) 500

f ( MHz ) (3-3)
=

Trang 60
SIP 360AM

Con sè cña c¸c bé ph¶n x¹ lín h¬n, lín h¬n lµ do híng ®æ lîi cña antenna.
Antenna lo¹i nµy thêng ®îc ®Ò cËp lµ Yagi-Uda hoÆc chØ lµ Yagi. C¸c
antenna Yagi ®iÓn h×nh cã mét phÇn tö l¸i, mét bé ph¶n x¹, n¨m hay
nhiÒu h¬n bé ®Þnh híng. §é lîi cña c¸c antenna nµy ®îc chØ trong b¶ng
3-2

Bé phËn ®iÒu

Bé phËn

H×nh 3-2. D¶i ba phÇn tö

B¶ng 3-1.C¸c kho¶ng c¸ch phÇn tö tèi u ®èi víi d¶i Yagi nhiÒu phÇn tö

Sè l- R-DE
îng

PhÇn
tö

Trang 61
SIP 360AM

2 0.15-

2 0.2 0.07-

3 0.11

4 0.16- 0.16-0.9 0.14-.18

0.23 
5 0.13- .
0.18- 0.17 0.15- 17-.23 .
6
0.22 0.20
0.14- 25-.32
8 0.22- . .30-.40
0.18- 0.17 0.16- 
0.30 27-.33 .35-.42
8 tíi N 0.22 0.14- 0.25
0.25- 0.27-.3
.27-.33
0.16- 0.17 0.18- 2
0.35
0.20 0.25
0.14- 0.27-.3
0.25-
0.16- 0.16 0.18- 2
0.35
0.20 0.25
0.14-
0.16- 0.16
0.20

DE-phÇn tö l¸i; R- bé ph¶n x¹; D- Bé ®Þnh híng; N- sè; c¸c kho¶ng c¸ch bé
®Þnh híng trªn D6 sÏ la.35-0.42.

B¶ng 3-2. C¸c antenna Yagi - §é lîi ®èi víi c¸c phÇn tö

Sè lîng phÇn tö §é lîi dB Sè lîng phÇn tö §é lîi dB

Trang 62
SIP 360AM

1 2.0 10 10.4

2 4.5 12 10.7

3 6.0 13 11.0

4 7.5 14 11.4

5 8.0 15 11.7

6 8.5 16 12.0

7 8.8 17 12.5

8 9.2 18 12.9

9 9.5 19 13.0

10 10.0 20 13.5
Kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c phÇn tö kh¸c víi sè lîng phÇn tö. Cô thÓ, kho¶ng
c¸ch bé ph¶n x¹ (R) tíi phÇn tö l¸i (DE) lµ kho¶ng c¸ch lµ 0.2 bíc sãng.
Kho¶ng c¸ch gi÷a phÇn tö l¸i vµ bé ®Þnh híng ®Çu tiªn (D1) hay (D1 tíi
D2) cã kho¶ng c¸ch kho¶ng 0.18 bíc sãng. B¶ng 3-3 chØ kho¶ng c¸ch
gi÷a c¸c phÇn tö ®èi víi antenna ho¹t ®éng ë tÇn sè 60MHz.

B¶ng 3-3. Kho¶ng c¸ch gi÷a antenna vµ c¸c phÇn tö ký sinh

Sè lîng R/DE DE/D1 D1/D2 D2/D3 D3/D4

phÇn tö
3 0.2 0.18

4 0.2 0.16 0.16

5 0.2 0.16 0.18

6 0.18 0.15 0.19 0.26 0.28

PhÇn 3-2

TÝnh ®é dµi phÇn tö

C¸c tÝnh to¸n sau cã thÓ ®îc dïng ®Ó x¸c ®Þnh ®é dµi c¸c phÇn tö cña
antenna Yagi.

1. §Ó t¹o antenna b¨ng réng, dipole gÊp ®îc dïng ®èi víi phÇn tö l¸i.

Trang 63
SIP 360AM

2. C¾t chiÒu dµi cña mçi phÇn tö theo c¸c tÝnh to¸n sau:

a. PhÇn l¸i = 0.95 /2

b. ChiÒu dµi bé ph¶n x¹ = 1.05 /2

c. ChiÒu dµi bé ®Þnh híng ®Çu tiªn = (0.95)2 /2 (3-4)

ChiÒu dµi bé ®Þnh híng thø hai = (0.95)3 /2

ChiÒu dµi bé ®Þnh híng thø n = (0.95)n+1 /2

Antenna Yagi cã kh¶ n¨ng ®Þnh híng céng hëng tèt (®é lîi), mÆc dï nã cã
b¨ng th«ng hÑp. Sau ®©y lµ c¸c u ®iÓm cña Yagi:

1. Cêu tróc ®¬n gi¶n

2. Gi¸ thµnh thÊp

3. §é lîi cao

4. ChØ mét híng duy nhÊt

5. Trë kh¸ng ngâ vµo thÊp

6. B¨ng th«ng hÑp (xÊp xØ 2%)

PhÇn 3-3

Trë kh¸ng vËt liÖu

Trë kh¸ng vËt liÖu cña phÇn tö l¸i còng kh¸c víi sè lîng c¸c bé ®Þnh híng
vµ bé ph¶n x¹ hiÖn diÖn. Dipole ®¬n cã trë kh¸ng vËt liÖu ®iÓn h×nh lµ
tõ 73 tíi 75, trong khi ®ã d·y ba phÇn tö cã ®iÖn trë ë tÇm 20. Khi c¸c
phÇn tö ®Þnh híng ®îc thªm vµo, trë kh¸ng vËt liÖu trë nªn nhá.

ChiÒu dµi xÊp xØ cña c¸c bé ®Þnh híng, phÇn tö l¸i, vµ bé ph¶n x¹ cã thÓ
®ùoc x¸c ®Þnh tõ c«ng thøc (3-4).

VÝ dô 3-1: ThiÕt kÕ d¶i 3 phÇn tö ký sinh ho¹t ®éng ë 140MHz. TÝnh

chiÒu dµi cña tÊt c¶ c¸c phÇn tö sang m vµ feet. 1m = 3.281 ft.

§¸p ¸n 3-1: H×nh 3-3 cho thÊy c¸c kÕt qu¶ sö dông b¶ng 3-1 vµ c¸c «ng
thøc (3-1), (3-2), vµ (3-3).
475
 3.39 ft
140
hay  1.03m
Trang 64
SIP 360AM

Bé l¸i =

500
Bé ph¶n x¹ 140  3.57 ft =
hay  1.09m

455
 3.25 ft
Bé ®Þnh híng 140 =
hay  0.99m

H×nh 3-3. ThiÕt kÕ Yagi ba phÇn tö ë 140MHz

H×nh 3-4. §é réng cña Yagi

H×nh 3-5.§é réng cña Yagi xÕp

Trang 65
SIP 360AM

PhÇn 3-4

§é réng

§é réng cña antenna Yagi th× nhá h¬n nhiÒu so víi dipole ®¬n. H×nh 3-4
chØ gãc ®é réng trong c¶ hai mÆt ph¼ng ngang vµ th¼ng gãc.

NÕu ®é réng cña antenna Yagi lµ 50 0, hai antenna xÕp lµm gi¶m ®é
réng ®i mét nöa (250). Khi ®é réng bÞ gi¶m ®i 50%, ®é lîi gÊp ®«i hay
®é lîi lµ 3 dB.

H×nh 3-5A chØ ¶nh hëng ¶nh hëng lªn ®é réng khi ba Yagi ®îc xÕp lªn
nhau. KÕt qu¶ ®é réng th¼ng ®øng b»ng /3. NÕu hai Yagi ®îc ®Æt
c¹nh nhau, ®é réng ngang ®îc chia xÊp xØ b»ng mét nöa. Xem h×nh 3-
5B.

PhÇn 3-5

§é lîi Yagi

§é lîi cña antenna ®Þnh híng lµ phÐp ®o sù t¨ng c«ng suÊt ®Þnh híng
cña nã khi ®îc so s¸nh chØ víi c«ng thøc cña phÇn tö l¸i. §é lîi, nã biÔu
diÔn b»ng dB, cã thÓ biÓu diÔn nh lµ phÐp ®o cêng ®é trêng t¹i mét
kho¶ng c¸ch cho tríc tõ dipole tríc antenna khi so s¸nh víi cïng nmét
kho¶ng c¸ch víi mÆt sau dipole. §é lîi antenna ®Þnh híng lµ phÐp ®o sù
t¨ng c¸c ®Æc trng ®Þnh híng víi mèi liªn hÖ chØ víi mét phÇn tö l¸i. §é lîi
biÓu diÔn ë dB vµ lµ gi¸ trÞ ®o cêng ®é trêng t¹i kho¶ng c¸ch cho tríc tõ
chïm bøc x¹ antenna nã ®îc so s¸nh tíi dipole mµ kh«ng cã c¸c bé ®Þnh

VB
GdB  20 log
VD
híng vµ ph¶n x¹. §é lîi cã thÓ thÓ hiÖn nh c«ng thøc (3-5).

VB cña chïm bóc x¹ antenna

VD cña dipole t¬ng tù

Trong ®ã:

VB cêng ®é trêng ë kho¶ng c¸ch cho tríc tõ chïm bøc x¹ antenna

VD cêng ®é trêng ë cïng kho¶ng c¸ch tõ antenna dipole

Trang 66
SIP 360AM

Chó ý r»ng kho¶ng c¸ch duy tr× kh«ng ®æi trong khi tû sè ®iÖn ¸p ®îc
so s¸nh. Gi¸ trÞ ®o gièng nhau cã thÓ ®îc t¹o víi cêng ®é trêng gi÷
kh«ng ®æi khi kho¶ng c¸ch cña antenna Yagi ®îc so s¸nh víi kho¶ng
c¸ch cña dipole.

VÝ dô 3-2: TÝnh ®é lîi cña chïm bøc x¹ antenna nÕu nã t¹o ra cêng ®é
trêng lµ 30V/m t¹i mét ®iÓm x¸c ®Þnh khi so s¸nh víi antenna dipole t¹o
ra 10V/m tíi cïng mét ®iÓm?

§¸p ¸n 3-2: §¸p ¸n, chØ ®é lîi lµ 9.54dB, cho biÕt Yagi cã ®é lîi (9.54dB)

VB
GdB  20 log
VD
30
GdB  20 log  20 log 3
10
G  9.54dB
lín h¬n dipole ®îc thiÕt kÕ t¬ng tù

Trong khi so s¸nh gi¸ trÞ ®o, kho¶ng c¸ch ®îc ®o tõ dipole l¸i theo híng
kh¸c.

Mét c¸ch kh¸c ®Ó ®o ®é lîi cña Yagi lµ so s¸nh cêng ®é trêng ®äc ®îc ë
tríc Yagi vµ cêng ®é trêng ®äc ®îc ë phµi sau. Trong c¶ hai phÐp ®o
dßng ®ång hå hay ®iÖn ¸p ®îc duy tr× kh«ng ®æi. C«ng thøc (3-6) chØ
mèi liªn hÖ ®èi víi ®é lîi ®o. Ký hiÖu FBR cã nghÜa lµ tû sè tríc sau.
Kho¶ng c¸ch ®îc gi÷ kh«ng ®æi trong khi trêng thay ®æi.

VÝ dô 3-3: V¹ch chia cña ®ång hå ®o cêng ®é trêng tõ 0 tíi 10 ®äc lµ 5

t¹i kho¶ng c¸ch 6ft ë phÝa tríc antenna Yagi. §ång hå còng ®äc lµ 5 ë
3inch ë sau bé ph¶n x¹. TÝnh ®é lîi dB cña antenna ?

§¸p ¸n 3-3:
V front
FBR hay GdB =20 log V (3-6)
rear

Lf
hay 
Lb

Trong ®ã:

Lf lµ kho¶ng c¸ch phÝa tríc Yagi

Trang 67
SIP 360AM

Lb lµ kho¶ng c¸ch ë ph¸i sau Yagi

V hay I lµ ®iÖn ¸p hay dßng ®iÖn trêng nã ®îc gi÷ kh«ng ®æi

6 x12(inch)
G dB  20 log
3
72
G  20 log
3
G  20 log 1.3802
G  27.6dB
VÝ dô 3-4: TÝnh ®é lîi dB cña antenna Yagi khi c«ng suÊt tríc sau duy
tr× kh«ng ®æi vµ kho¶ng c¸ch ë tríc lµ 3m, trong khi phÝa sau dipole lµ
7cm?

§¸p ¸n 3-4:

3 Bé phËn ph¶n x¹ vµ
G dB  10 log  10 log 42.8
.07
G  16.3dB

Lìng cùc chØ

§é t¨ng Ých
cña lo¹i 3

H×nh 3-6. Cêng ®é trêng cña Yagi ®èi víi dipole

H×nh 3-6 chØ ®é lîi nh tû sè cña c«ng thøc ®o. Nã chØ sù so s¸nh cña
h×nh d¹ng bøc x¹ antenna Yagi víi dipole chuÈn. Chó ý r»ng ®é lîi tæng
céng lµ tæng c¸c ®é lîi tõ bé ph¶n x¹, bé ®Þnh híng, vµ dipole.

Tõ ®ã c¸c antenna ph¸t vµ thu cã thÓ gièng nhau, ®iÖn ¸p antenna t¹i
ngâ vµo m¸y thu cã thÓ sö dông ®Ó so s¸nh ®iÖn ¸p tõ dipole víi ®iÖn
¸p tõ Yagi.

VÝ dô 3-5: NÕu ®iÖn ¸p ngâ vµo tíi m¸y thu ®ang lµm viÖc tõ dipole
®¬n lµ 10V, tÝnh ®é lîi antenna Yagi thu, khi antenna t¹o ra tÝn hiÖu

Trang 68
SIP 360AM

ngâ vµo 80V ? Ngâ vµo m¸y thu ®îc dùa trªn ®iÖn ¸p ra tõ m¸y thu vµ
®é lîi biÕt tríc cña m¸y thu.

§¸p ¸n 3-5: Tû sè ®iÖn ¸p lµ 80:10 vµ ®é lîi lµ 20log8 hay 20 x 0.9. §é lîi

t¹o ra lµ 18 dB.

Hai dipole cã ®êng truyÒn ®îc nèi sau cho chóng lÖch pha nhau 90 0.
PhÇn /4 ®îc sö dông ®Ó nèi hai antenna. D¹ng dipole nµy ®îc ®Ò cÊp
tíi nh lµ antenna turnstile (antenna quay).

D¶i hai Yagi còng cã thÓ ®îc s¾p xÕp sao cho chóng trùc giao víi nhau
khi hai antenna ®îc ®Æt chång lªn nhau. Mét lÇn n÷a, ®êng truyÒn ®îc
nèi tíi phÇn 1/4 bíc sãng, kÕt qu¶ t¹o sù lÖch pha gi÷a chóng lµ 90 0.
Trong sù s¾p xÕp nµy, c¸c tÝn hiÖu cã thÓ ®îc nhËn theo ph¬ng ngang,
th¼ng ®øng, hay bÊt kú sù thay ®æi pha gi÷a chóng. Antenna ®îc nãi
lµ ph©n cùc trßn. Nh antenna t×m ®é réng ®îc dïng trong th«ng tin vÏ
tinh, n¬i c¸c tÝn hiÖu cã thÓ ph¶n x¹ tõ phÇn lín c¸c nguån.

C¸c antenna thu vÖ tinh ®îc thiÕt kÕ ®Ó dß t×m cùc quü ®¹o c¸c vÖ
tinh thêi tiÕt ho¹t ®éng ë tÇm 137MHz. Yagi ph©n cùc trßn víi ®é réng
hÑp (150 tíi 200) cã thÓ ®îc sö dông ®Ó t×m vÞ trÝ c¸c vÖ tinh trªn xÝch
®¹o trong c¸c mÆt ph¼ng ngang hay th¼ng ®øng. Atenna quay, nã
còng cã ph©n cùc trßn cã thÓ ®îc sö dông ®Ó dß tÝm c¸c vÖ tinh trªn
tÇm réng h¬n, tõ ®ã ®é réng cña gãc xoay rÊt gièng víi dipole ph©n cùc
th¼ng ®øng. Tuy nhiªn, gãc xoay cã nhiÒu ®é lîi antenna khi so s¸nh víi
mÆt ph¼ng ®Êt. Gãc xoay, kh«ng gièng dipole th¼ng ®øng cã ®é lîi ë
trªn antenna.

PhÇn 3-6

Tæng kÕt

Trong phÇn nµy c¸c antenna dipole kh¸c nhau cña d¶i thiÕt Yagi – Uda ®·
®îc miªu t¶. D·i Yagi cã thÓ ®îc ph©n cùc th¼ng ®øng, ngang, hay trßn.
Antenna ®Æc trng ®é lîi nã liªn hÖ trùc tiÕp víi sè lîng bé ®Þnh híng, vµ
c¸c phÇn tö ph¶n x¹ ®îc sö dông. C¸c ®é lîi 2 lín h¬n 10 dB cã thÓ ®¹t
®îc (xem b¶ng 3-2). §é lîi antenna ®Ò cËp tíi sù tËp trung c«ng suÊt theo
híng tæng qu¸t khi ®îc so s¸nh khi sù ph©n phèi c«ng suÊt tõ antenna

Trang 69
SIP 360AM

®¼ng híng. Trong khi kh«ng chÝnh x¸c nh antenna ®¼ng híng. Dipole
®¬n gi¶n cã thÓ ®îc sö dông cho sù so s¸nh.

Trong thÝ nghiÖm, c¸c phÐp ®o ®îc thùc hiÖn víi antenna Yagi.

Trang 70