Биологија на клетката

1. Како се нарекува делот од биологијата која ја проучува клетката?

2. Кој го конструирал микроскопот и која година е направено тоа?
3. Кои научници ја дале првата дефиниција за клетката (клеточна теорија) како
основна структурна и функционална единица? Која година се случило тоа?
4. Што открива Р. Браун?
5. Што проучува за првпат Штразбургер?
6. Дали посоти разлика во доклеточните нивоа на организација: атоми, молекули,
макромолекули и органели кај организмите?
7. Од кои четири (биогени) елементи се изградени сите органски молекули?
8. Со колкав процент се застапени овие биогени елементи во биолошките тела?
9. Кои елементи се исто така важни за функционирање на телото, а се во многу
мали микрометаболички количини?
10. Кои елементи се наоѓаат во ултраметаболички количини?
11. Кои неоргански соединенија се сметаат за важни за одржување на животот?
12. Што значи структурна а што слободна вода? колкав процент отпаѓа на
структурната вода во клетката?
13. Кои функции ја има водата во клетките?
14. Во колкав процент од масата на телото учествуваат минералните материи?
15. Кои елементи учествуваат во одржувањето на електричниот потенцијал на
клетката?
16. Во кои соединенија главна улога игра фосфорот?
17. Зошто се важни хлоридитие и натриумот?
18. Во кои животински клетки се наоѓа железото?
19. Во кои органели се наоѓа магнезиумот кај растенијата?
20. Колкав процент од масата на телата на живите организми отпаѓа на органските
материи?
21. Во колкав процент се застапени јаглехидратите во клетката?
22. Од кои биогени елементи се изградени јаглехидратите?
23. Како се делат јаглехидратите според градба?
24. Што претставува моносахарид?
25. Како се делат моносахаридите според број на „С“ атоми?
26. Кои две пентози имаат важна улога во градбата на нуклеинските киселини?
27. Кој јаглехидрат, моносахарид, има најважна улога како енергетско соединение,
но и единица за градба на посложени шеќери?
28. Кој моносахарид е уште познат и како гроздов шеќер?
29. Кој моносахарид е познат како овошен шеќер?
30. Како се изградени сложените шеќери?
31. Кои сложени шеќери се наречени олгосахариди, а кои полисахариди?
32. Какви олигосахариди се сахарозата, малтозата, лактозата? Од кои единици е
изграден секој од нив?
33. Што значи терминот хомополисахариди? Кои се тие шеќери?
34. Што означува терминот хетерополисахариди?
35. Каде се синтетизира скробот, и како е изграден?
36. Каде се синтетизира гликогенот? Како е изграден?
37. Каде се синтетизира целулозата?
38. Со колкав процент се застапени мастите во вкупната маса на клетката?
39. Во што се растворуваат мастите?
40. Како се делат липидите според градбата?
41. Кои се најпознати прости липиди, и како се изградеи тие?
42. Какви можат да бидат вишите масни киселини?
43. Како изгледаат триглицеридите со заситени масни киселини, а како со
незаситени масни киселини?
44. Наведи две заситени и две незаситени масни кислеини:
45. За што служат простите масти?
46. Како се изградени сложените липиди?
47. Кои соединенија можат да влезат во состав на сложените масти како нелипидна
компонента? Наведи неколку сложени липиди според составот (липидна и
нелипидна компонента).
48. Како се нарекува сложениот липид каде има фосфорна киселина како
нелипидна компонента?
49. Каде се сместени липопротеидите, која е нивната функција?
50. Што претставуваат естерите? Која е нивната функција?
51. Каде се складираат масните резерви кај животните, а каде кај растенијата?
 Елиминационен тест – Биологија
(Биологија на клетката; Органски соединенија; Вируси; Организација на клеточни
облици; Градба и функција на клетката)
За секое прашање постои само еден точен одговор. Означи го точниот одговор со
пополнување на одговарачкото поле од листот со мурчињата се смета за неточен
одговор.
1. Микроскопот го открива 6. Осмотскиот притисок и ацидо-
а) Ватсон и Крик базната рамнотежа ги
б) Хук овозможуваат:
в) Морган а) Na и K
г) Браун б) Na и Cl
в) Mg и Fe
2. Со колкав процент се застапени г) O и H
биогените атоми во
организмите?
а) 1% 7. Со колкав процент се застапени
б) 65% органските молекули во
в) 99% организмите?
г) 35% а) 1%
б) 65%
3. Цинк и селен припаѓаат во в) 99%
категоријата г) 35%
а) биогени елементи
б) микро елементи 8. Кои соединенија припаѓаат во
в) ултра елементи групата на органски соедиенија?
г) неважни елементи а) јаглехидрати; минерални соли;
витамини
4. Колкав процент од водата отпаѓа б) јаглехидрати; нуклеински
на т.н. структурна вода? киселини; протеини
а) 1-5% в) протеини; липиди; вода
б) 4-7% г) липиди; јаглероден диоксид;
в) 65-75% шеќери;
г) над 90%
9. Шеќерите претставуваат:
5. Кое неорганско соединение има а) растворувачи
улога на растворувач, односно б) најголем извор на енергија
учествува во сите ензимски и в) основен извор на енергија
биохемиски процеси и г) засладувачи
регулација на температурата?
а) јаглерод диоксид
б) липиди
в) вода
г) хлороводородна киселина
10. Моносахрадитие со четири
јаглеродни атоми се нарекуваат: 17. Мастите се раствораат во:
а) триози а) органски растворувачи
б) тетрози б) неоргански растворувачи
в) пентози в) вода
г) хексози г) не се растворливи

11. Најважни пентози се: 18. Липидите изградени од глицерол

а) глукоза и фруктоза и виши масни киселини се
б) рибоза и деоксирибоза нарекуваат
в) глицерол и масни киселини а) прости липиди
г) аденин и тимин б) сложени липиди
в) фосфолипиди
12. Глукозата уште се нарекува и г) липопротеиди
а) овошен шеќер
б) гроздов шеќер 19. Липидите претставуваат:
в) скроб а) растворувачи
г) галактоза б) најголем извор на енергија
в) основен извор на енергија
13. Од колку моносахаридни г) засладувачи
единици се изградени
олигосахаридите 20. Липидите во телото на
а) 1-10 животните се складираат во
б) 2-10 масното ткиво, а во растенијата
в) 11-многу се складираат во
г) 1-6 а) егзосперм
б) ендосперм
14. Дисахариди се: в) склеренхим
а) лактоза и глукоза г) коленхим
б) фруктоза и сахароза
в) сахароза и малтоза 21. Со колкав процент се застапени
г) галактоза и лактоза протеините во вкупната
телесната тежина?
15. Сложени шеќери изградени од а) 10-20%
различни моносахаридни б) 1-2%
единици се нарекуваат: в) 65-75%
а) хомомоносахариди г) 1-5%
б) хомополисахариди
в) хетерополисахариди
г) хетеролипиди 22. Колкав процент од вкупната сува
маса отпаѓа на протеините?
16. Гликогенот е а) 50%
а) моносахарид б) 5%
б) дисахарид в) 99%
в) олигосахарид г) 25%
г) полисахарид
23. Кај некои протеини во
молекулската структура 29. Како се нарекува слободната
влегуваат и атомите: вирусна честичка?
а) К и Na а) капсид
б) S и Р б) вирон
в) Mg и Ca в) капсомер
г) Fe и Cu г) РНК

24. Колку различни аминокиселини 30. Бактериофаги се

постојат? а) бактерии кои јадат вируси
а) 10 б) вируси кои личат на бактерии
б) 20 в) вируси кои напаѓаат бактерии
в) 30 г) бактерии кои предизвикуваат
г) 40 болести

25. Какви аминокиселини 31. Вирусите се размножуваат со

синтетизираат автотрофните лизирачки циклус. Тоа значи
организми: а) клетката домаќин умира
а) битни аминокиселини б) клетката домаќин не е
б) битни и небитни загрозена
в) небитни в) вирусите излегуваат од
г) не синтетизираат клетката преку протеински
носачи г)
26. Кога полипептидната низа се вирусите се делат со проста
спирализира и фомира алфа делба
спирала или хеликс, станува збор
за: 32. Вирусите можат да содржат:
а) примарна структура а) само РНК
б) секундарна структура б) само ДНК
в) терциерна структура в) ДНК и РНК
г) квартерна структура г) ДНК или РНК

27. Фосфопротеините се сложени 33. Кои од наведените болести се

протеини изградени од: предизвикани од вируси?
а) протеин и липид а) сипаници; сида; сифилис
б) протеин и сулфурна киселина б) пневмонија; хепатитис;
в) протеин и фосфорна киселина херпес;
г) протеин и нуклеинска в) ХПВ; детска парализа;
киселина беснило
г) грип; колера; шап
28. Во кој опсег се наоѓаат
димензиите на вирусите?
а) 10-200 μm
б) 20-300 ηm
в) 10-200 μm
г) 100-250 ηm
34. Клетка која нема организирано
јадро и нема органели се
нарекува
а) вирус
б) прокариотска клетка
в) еукариотска клетка
г) вирон
35. Мезозоми се мембрански
структури специфични за
а) вирус
б) прокариотска клетка
в) еукариотска клетка
г) вирон
36. Цијанобактериите се способни за
фотосинтеза и уште се
нарекуваат
а) модроцрвени алги
б) архебактерии
в) модрозелени алги
г) ретровируси
40. Кој вид бактерија е најчесто
користена за биоинжинеринг и
производство на протеини,
хормони и витамини?
а) Salmonella
б) Schigella
в) Escherichia coli
г) Streptococcus haemoliticus
41. Клетките кои имаат
организирано јадро и органели
се нарекуваат
а) вирус
б) прокариотска клетка
в) еукариотска клетка
г) вирон
42. Просечната големина на
растителните клетки изнесува
а) 10-100 μm
б) до 30 μm
в) 10-100 ηm
г) до 30 ηm

37. Кај бактериите ДНК материјалот 43. Протоплазмата е изградена од

е претставен со а) цитоплазма и јадро
а) ДНК молекула б) цитоплазма и клеточен ѕид
б) плазмиди и епизоми в)јадро и хромозоми
в) ДНК, плазмиди и епизоми г) јадро и гени
г) РНК молекула
44. Растителните клетки се
38. Спори формираат само разликуваат од животинските по
а) бацили органелите
б) коки а) јадро; пластиди; голџи систем;
в) спирохети сферозоми
г) стафилококи б) сферозоми; клеточен ѕид;
вакуола; пластиди
39. Бактериите се размножуваат со в) клеточен ѕид; енд. ретикулум;
проста делба, но може и полово пластиди; сферозоми
преку процес на г) флагелум; сферозом; вакуола;
а) мутација јадренце
б) пупење
в) конјугација
г) копулација
45. Мембраната е изградена од 51. Гранулариот ЕР има улога во
протеини и два слоја липиди. Таа синтеза на
има а) протеини
а) фосфолипидна структура б) јаглехидрати
б) липопротеинска структура в)липиди
в) гликолипидна структура г) витамини
г) гликопротеинска структура
52. Колку изнесува
46. Клеточниот ѕид е специфичен за седиментационата константа на
а) животински клетки рибозомите кај прокариотите?
б) растителни клетки а) 70-Ѕ
в) бактериии б) 80-Ѕ
г) растителни клетки и бактерии в) 30-Ѕ
г) 20-Ѕ
47. Цитоплазмата е составена од
а) протоплазма и органели 53. Рибозом поврзан со iRNA гради
б) хијалоплазма и протоплазма а) ЕР (грануларен)
в) органели и хијалоплазма б) полирибозом (полизом)
г) јадро и органели в) транслација
г) ДНК
48. Кои органели се нарекуваат
вистински органели и имаат 54. Диктиозоми се специфични за
двојна мембранска структура? а) ЕР
а) јадро; пластиди б) Голџи С-м
б) сферозоми; вакуола; пластиди в) јадро и хромозоми
в) митохондрии и пластиди г) цитоплазма
г) ЕР, Голџи систем;
55. Лизозомите се создаваат од
49. Кои структури се немембрански а) ЕР
структури? б) Голџи С-м
а) микротубули; центриоли; в) јадро и хромозоми
рибозоми; микрофиламенти г) цитоплазма
б) јадро; ЕР; ГС; лизозоми
в) микротела; цферозоми; 56. Ензимите во лизозомите се
лизозоми; ЕР создаваат во
г) јадренце; јадро; клеточен ѕид; а) ЕР
мембрана б) Голџи С-м
в) јадро и хромозоми
50. Центриолите се специфични за г) цитоплазма
а) животинските клетки
б) растителни клетки 57. Пероксизоми и глиоксизоми се
в) вируси а) микротела (цитозоми)
г) прокариоти б) сферозоми
в) лизозоми
г) рибозоми
58. Внатрешниот скелет на клетката
е изграден од
а) микротубули
б) глиоксизоми
в) хроматин
г) јадрена мембрана
59. Центриолите се животински
структури и имаат улога во
а) движење на клетката
б) делба на клетката
в) контракција на клетката
г) скелет на клетката
60. Внатрешната мембрана на
митохондријата формира
а) крстови
б) крипти
в) кристи
г) тилакоиди
61. Која е функцијата на
митохондриите?
а) производство на АТР
б) производство на протеини
в) производство на О2
г) производство на глукоза
62. Кои органели содржат ДНК и се
способни за авторепродукција?
а) јадро и сферозом
б) ЕР и Голџи с-м
в) митохондрија и пластид
г) само митохондрии
63. Пластидите кои содржат
каротени и ксантофили се
нарекуваат
а) хлоропласти
б) хромопласти
в) леукопласти
г)митохондрии
64. Строма и тилакоиди се
структурни карактеристики на
а) хлоропластите
б) митохондриите
в) ЕР
г) Голџи с-м
65. Амилопласт е
а) хлоропласт
б) хромопласт
в) леукопласт
г) шеќер
66. Тонопласт е мемебрана на
а) хлоропласт
б) хромопласт
в) јадро
г) вакуола
67. Јадрената плазма ја формираат
а) хроматин; јадренце; рибозоми
б) хромозоми и ЕР
в) ЕР и рибозоми
г) центриола; хромозоми; јадрена
мембрана
68. Хроматинот е изграден од
а) масти и јаглехидрати
б) хромозоми и протеини
в) хромозоми и јаглехидрати
г) хромозоми и масти
69. Осмоза, дифузија и олеснета
дифузија се
а) цитози
б) активен транспорт
в) пасивен транспорт
г) размена на гасови
70. Осмоза е
а) пренесување на вода
б) пренесување на кислород
в) пренесување на шеќер
г) пренесување на витамини
71. Притисокот што го врши живата
содржина на клетката врз
цитоплазматичната мембрана и
клеточниот ѕид се вика
а) атмосферски притисок
б) хидростатски притисок
в) тургор
г) дифузија
72. Доколку клетката се стави во
хипотоничен раствор, таа ќе
а) деплазмолизира
б) плазмолизира
в) ќе се скврчи и згужва
г) нема да се промени
73. Транспорт на молекули и јони од
област со повисока
концентрација кон средина со
пониска концентрација до
изедначување на кнцентрациите
се нарекува:
а) активен транспорт
б) дифузија
в) пиноцитоза
г) фагцитоза
74. При ендоцитоза во клетката се
а) внесуваат честички
б) изнесуваат честички
в) исфрлаат гасови
г) дели јадрото
75. Некои леукоцити во човековото
тело врз туѓите тела (бактерии)
вршат
а) пиноцитоза
б) фагоцитоза
в) егзоцитоза
г) осмоза