ALBANIJA 1944-1948

Osmanlije su donijele Islam u Albaniju (70% muslimana,20% pravoslavaca,10% katolika) ali podjela u
stanovništva u Albaniji nije po vjeri već po dijalektu. Na sjeveru žive Gege a na jugu Toske.

Komunistička partija Albanije KPA osnovana je 1991. pod vođstvom Envera Hodže. Albanija je jedna
od prvih zemalja Evrope koja je prihvatila komunistički sistem. Organizovali su borbu protiv Italije u toku
II svjetskog rata. 1942. godine ogranizovan je susret vrha KPA sa Bali kombtar (BK) drugom najvećom
organizacijom u Albaniji kada je formiran Narodno oslobodilački front NOF . Italijani su se povukli 1943.
kada na njihovo mjesto u Albaniju dolaze Njemci, NOF osniva zajedničku vojnu organizaciju Albansku
nacionalnu oslobodilačku armiju ANOA. Treća snaga koja je djelovala u toku II sv. rata bio je Pokret za
legalnost PL koji se borio za vraćanje kralja. Ova tri pokreta su se borila za prevlast u Albaniji pa su
njihovi ukobi prerasli u gradjanski rat u kojem je prevagu imao NOF. 1944. godine NOF održava prvi
kongres Antifašistički kongres nacionalnog oslobođenja koji je izabrao Antifašističko vijeće nacionalnog
oslobođenja koje je imenovalo Antifašistički nacionalni komitet nacionalnog oslobođenja kao
privremenu vladu. Na čelu komiteta je Hodža koji je na drugom kongresu proglašen za predsjednika
Albanije a komitet za demokratsku vladu.

1945. godine KPA se osjećala dovoljno jaka za održavanje lokalnih izbora a krajem godine i izbora za
ustavotvornu skupštinu. Ustav je usvojen 1946. godine.

Prvih mjeseci na vlasti KPA se usresrijedila na eliminisanje konkurencije pod maskom revolucionarne
pravde (koja je često prerastala samo u ubista)

Posle ovoga ima jedan veći dio o tome šta je vlada uradila u cilju oduzimanja bogastva, agrarne
reforme,reforme valute. Sustina je da su se odma po komunističkim načelima odma okrenuli
nacionalizaciji privrede,kolektivizaciji bogastva i uvođenju nekih povlastica za siromašne koji nisu imali
svoju zemlju. Jedinu prepreku sprovođenju komunističkih načela predstavljale su Sjedinjena države.
Zbog velikog siromaštva i nedostatka hrane Albanija je hranu dobijala od Urne a Urna od SAD pa bi
nekim radikalnim potezima prekinuli priliv hrane u Urnu a samim tim i u Albaniju.

Peti plenum NOF-a je odredio tok posleratne revolucije. Sadržao je ozbiljan napad na sve što je
preostalo od ličnog bogastva i privatnog preduzetnišva izvan agrarnog sektora. Do 1947. god došlo je do
nacionalizacije 100% albanskih industrijskih postrojenja. Albanija je 1948. donijela jednogodnišnji
plan,1949. dvogodišnji a 1951. i prvi petogodišnji plan razvoja.Sad tu opet ima dio o reformi valute koja
se promijenila 1948. iz franka u leku, i agrarnoj reformi. Nastupilo je i vjersko proganjanje katoličkih,
pravoslavnih sveštenika, pripadnika bektaša i vođa muslimanskih sunita.

U spoljnoj politici peti plenum opet je odredio smjer politike. Uticaj Sovjeta postaje sve veći 1945.
potpisuju sporazum po kojem Sovjeti obezbjeđuju živo i tehničke stručnjake a Albanija u SSSR šalje
duvan, suvo voće,rudu bakra i naftu. Blizak odnos sa Sovjetima tih godina značio je i blizak odnos sa
Jugoslavijom. 1946. Hodža dolazi u posjetu Beogradu gdje se potpisuje sporazum o prijateljstvu i
međusobnoj pomoći. Od tri velike posleratne sile samo su Sovjeti otvorili diplomatsko predstavništvo u
Tirani dok su SAD i Britanija blokirali priključenje međunarodnim tijelima formiranim posle rata.
Eskalacija takvog odnosa između Albanije sa SAD i Britanijom bila je 1946. kada je u Krfskom kanalu
došlo do eksplozije i potapanja dva Britanska broda gdje je poginulo 40 vojnika.

1948. Tito je namjeravao da Albaniju pripoji Jugoslovenskoj federaciji preko Dzodze Ministra
unutrašnjih poslova Albanije. Na sastanku Centralnog komiteta je ta odluka i donešena, međutim Hodža
je spriječio pripajanje Jugoslaviji iskorisitivši pogoršanje odnosa izmedju SSSR i Jugoslavije.

BUGARSKA 1944-1948

Kralj Boris je odlučio da se Bugarska u II svjetkom ratu bori na strani sila Osovine i potpisao je Trojni
pakt 1941. godine.(dogovor da zauzme Makedoniju i zapadnu Trakiju). Otpor je počeo dosta neodlučno
osnivanjem Otadžbinskog fronta 1941. godine. Nakon promjene vojne situacije 1944. godine Bugarska
traži način da otvori pregovore sa saveznicima. Bugarska nappusta sile Osovine i Crvena armija ulazi i
okupira Bugarsku,kako bi napravili što bolji položaj za pregovore ustupaju armiju za borbu protiv
Njemačke. Otadžbinski front sa podrškom Crvene armije 9. septembra 1944. izvodi puč i formira vladu.

Vojska u tom periodu nije bila zanemarljiv politički činilac. Tradicionalne političke partije bile su slabe
dok su radikalne bile jake. Najjači je bio Zemljoradnički savez i komunisti.

Komunisti su u Bugarskoj podijeljeni i nakon Oktobarske evolucije osnivaju dvije partije KPB
Komunističku partiju Bugarske i Socijaldemokratsku partiju. Nakon zabrane djelovanja KPB mijenja ime u
Bugarsku radničku partiju.(do 1945. godine preko 250.000 članova) Prava snaga komunista ležala je u
Otadžbinskom frontu dok je odlučujući činilac u bugarskoj politici bio SSSR.

Nakon rata Bugarska prolazi kroz nekontrolisane čistkedok od 1945. dolazi do smišljenje i usklađene
eliminacije političkih protivnika. Formiran je savjet ministara sa predstavnicima četiri stranke
Otadžbinskog fronta. Na čelu vlade je Georgijev(nije Vlado nego Kimon). Vlast je u početku bila važna i
na lokalnom i na centralnom nivou. Na lokalnom nivou dolazi do formiranja nove milicije Narodne garde,
zatim do komiteta Otadžbinskog fronta(kojih je bilo preko 7.000) a zatim su formirani i narodni sudovi
(pred koje je izvedeno 11.667 lica) i uveedena cenzuta. Na nacionalnom nivou prioritet je bilo primirje sa
Sovjetima koje je potpisano 28. oktobra 1944. godine. Prije potpisivanja tog sporazuma vlada donosi
odluku da se armija prepusti saveznicima za borbu sa Njemačkom. Taj potez će oslabiti vojni moral a
kasnije će vojnicima koji su optuženi pred narodnim sudovima biti dozvoljeno da se dobrovoljno vrate na
front.

Četiri stranke otadžbinskog fronta bile su jedine legalne. Međutim dolazi do razmirica između Bugarske
radničke partije (komunisti) i Bugarskog zemljoradničkog narodnog saveza, ova borba obilježava
unutrašnju politiku Bugarske do 1947. godine. Glavni motiv sukoba bili su izbori dogovoreni na Jalti koje
su vlada zakazala za ljeto. Došlo je do promjena u unutrašnjoj strukturi zemljoradničkog saveza i
socijaldemokratske partije. (Prvi su se podijelili a vlada je imovinu konfiskovala i dodijelila krilu koje joj je
bilo odano,drugima je održavanje sastanka stranke bilo zabranjeno) Petkov koji se vodio dio
zemljoradničkog saveza koji se odvoio i bio protiv politike vlade zahtijevao je dase izbori odlože kako bi
se stvorili uslovi za demokratske izbore. To je i ucinjeno i to je jedini put da je u bugarskoj prošlo rešenje
koje je podržavao zapad.

Ovo odlaganje izvora nije bila jedina pobjeda opozicije. Oslobodili su oko hiljadu zarobljenika i
donešen je zakon o legalizaciji nefašisitčkih partija van Otadžbinskog fronta. Izbori su odgođeni za avgust
a opozicija je odlučila da ih bojkotuje. Vlada je trebla opoziciju jer je željela priznavanje vlade jer bez
toga se nije moglo krenuti u skidanje trgovinskog embarga i sankcija nametnutih tokom rata. Na izbore
je izašlo 86% birača i 88% je glasalo za Otadžbinski front. Opozicija je osporila rezultate izbora.
Međunarodne sile nisu priznale rezultate uzbora tako da je sudbina Bugarske riješena tek na sastanku
ministara inostranih poslova u Moskvi. Dogovoreno je da u vladu Bugarske uđu 2 ministra iz opozicije.
Do ovog trenutka Staljin je u Bugarskoj forsirao politiku saradnje a posle toga je uvidio da opozicija
svakim ustupkom traži sve više i odlučio je da ih treba uništiti direktnim napadom. Nakon toga otvoreni
napadi i uznemiravanje postaje sve očiglednije.

7. septembra 1946. održan je referendum na kojem se većina birača odlučila republiku(iako je i sam
referendum bio nezakonit) Tek nakon toga dolazi do formiranja Velike narodne skupštine u oktobru iste
godine. Na izborima za ovo tijelo opoziicija je osvojila 30% glasova a sam proces je bio mnogo slobodniji i
legitimniji od prošlih izbora.

1947. godine u Parizu se vode mirovni pregovori. Tim sporazumom Bugarsk se vraća na graice iz 1941.
godine (gubi Makedoniju i Trakiju) a treba da plaća reparacije Jugoslaviji i Grčkoj.

Kao i sve komunstičke vlasti došlo je do određenih ograničenja u pogledu preduzetništva, veličine
kapitala,novca na računima,konfiskacije imovine. Ovoj politici se nadovezala stravična zima 46/47 u
kojem je veliki broj stanovništva gladovao. Sve teža situacija imala je za rezultat ve veću represiju vlasti.
Uništavanje glasila i zabrana stranih glasila u zemlji doveli su do toga da je jedino mjesto za opozicione
partije u Velikoj narodnoj skupštni. Tu se navjviše isticao Petkov. Zbog toga su mu namjestili suđenje i
ubili ga. To je označilo kraj opozicije u Bugarskoj. 1947. usvaja se Dimitrovljev ustav koji propagira
narodnu republiku,garantije lična i građanska prava. Nakon ovakvog ojačavanja položaja Bugarske
radničke partije na petom kongresu 1948. vraću ime u Komunistička parija Bugarske što definitivno
određuje bugarki put socijalizam.