f J .J.<.
AKI'O NAKANO
1 9 7 6
Akio Nakano
(IL CAA )
Printed in Japan
Morimichi Tomikawa
Feburuary, 1976
To My Moroccan Friends
ACKNOWLEDGMENT
Univers ity.
March 1976
Aki'o NAKANO
(ILCAA )
PREFACE
Aki I 0 NAKANO
CONTENTS
INTRODUCTORY i iii
DIALOGUES 1 160
(Shilha of Anti-Atlas /
Shilha of Ait-Warain/
English /
Moroccan Arabic
about two hours' distance from Fez by bus. It means that this
away from the main group of the Northern Moroccan Berber (Rifi,
i
(2) Informa nts
left his native hamlet when he was fairly young, but until
Rabat .
and also French fairly well . The first , informant ca lls Moroccan
I n Ait- Warain dialect much more loan words from Arabic are
(3) Procedure
The informants trans lated only orally each sentence of
high
mid
low
iii
ii) Consonants (including phonemes borrowed from Arabic)
.--I "'
.--I
0
"'>:
Q)
+' >
.--I .--I
.--I
"'
Q)
I mi .--I
"' "f0 .--I
a a >
.--I .--I .--I 0
.--I
"'
Q) Q)
p.
.0 .--I '"d
"° ;:l
stop t k q ?
b d g
fricative f s s x !) h
z z y <'
nasal m n
l ateral 1
flap r
s emi-v . w j
iv
97 DIALOGUES
Dialog One
Di a)og One
A: manzakin. - ahlal.
A: Hello . - 9ahlen wa sahlen.
R· manzakin. - ahlal.
B: Hello to you. - 9ahlen.
A: manzakin dal;i 9 - mams tijit ?
A: How are you (sg. )? - se-xbarek?
B: naska:r i rabbi. - ll;J.amd li-llah.
B: I'm f ine. And you(sg. )? - 1-l;J.8.rndu 1-llah . u-nta?
amma kijn ? i sakkintin ?
A: I'm fine, thank God. - ana bi-xir, 1-l;iarndu 1-llah.
A: nakk ll;iamdu li-llah, - natts s-lxir d-ll;iamd n-sidi
B: How ' s your health?
bi-xir u-~ala xir.
;rabbi.
A: Not bad. And you, how's - ka-n~addi. u-nta, se- xba:r
B: rnanzan 99al;it-annak ? - marns tija 99al;J.t-annas ? your health? 9-9l;iil;ia?
A: ar-ann tt~addul;J.. arnma - iwa, tt~ a ddiy ukan. i skintin
B: Fine. - 1-l;J.arndu 1-llah .
kijn, manzan 99al;J.t-annak? mams tija 99al;J.t-annas?
sakkray-t.
A: Hello. - s-salamu ~alikom.
1
2
li-llah. A: How's the fami l y? - se-xbar mwalin q.-q.a:r?
A: manzan ajt tgammi? - mams jin ajt uxxam? B: Fine, thank you . la-bas 1-J;iamdu 1-llah.
B: l a bas dar-san, li}:amd li- - llan d-asslamt n-sidi rabbi. And they greet you. u- ka-isellmu ~lik.
llah. ar- ann fa lla-k ttsa llaman-dd xaf-wan. A: How ' s your health? - se- xbar ~ -~J;liJ;ia?
A: manzaki n . - ahlan. B: Hello to you . How are you? - ?ahlen wa sahlen, se-xba:rek?
B: manzakin . l a bas da:r- k? - ahlan u-sahlan. mams tijit? A: Fine , thank God, - la-bas, 1-l;i.amdu 1-llah.
and how are you?
A: la bas I naskar i r abbi. - la bas, ll;i ~md li-llah. u-nta se--xba:rek?
arnma kijn, manz11ki n? i skintin, rnams tijit? B: Not bad. - iwa ka-n~add i. se- xbar
How's your family?
- iwa tt~addiy ukan. 1-~a'' ila?
B: nakkin a r - tt~ adduJ:i, lJ;iamd
li-llah . A: Fine, thanks. - l a - bas, 1-J;iamdu 1-llah.
They greet you .
manzan l~ajla-nnak? mams tija l ahl-annwan? ka-isellmu ~ lik .
How 's your hea lth?
kif ~ - ~J:iiJ:ia?
A: la bas dar- san ,lJ;iamd - l a bas lJ;iamd li-llah.
B: Fine, thank God.
li-llah . a :r- ann fa lla-k ttsallaman xaf- s. la-bas, 1-J;iamdu 1-llah.
ttsallamn. A: Good-bye .
- be-s- slama.
manka at- tga 9~al;it-annak? mams tija ~~al;it - annas?
3 4
B: ak-k is0llam rebbi,~ala - ~as-slam. B: Good- bye. - Hah isellmek.
xir.
B: la bas dar-naQ,lQamd li- - la ~as, lQamd li-llah. How's the family? se-xba:r l-~a9ila?
B: sa llam f e lla-sen i y taddit. s0l l am zyar-i xaf- san . B: Good- bye. - be-s-slama.
gig-i 9aman,iy-asn ur
tannit.
Dialog Five
B: Hah ihannik. - Hah ihannik.
5 6
A: rnanzakin? -rnams tijit? A: How are you? - se-xbarek?
B: l a bas, ltamd li-llah . l a bas, l tamd n- sidi r abbi. B: Fi ne, thanks. - l a - bas, 1-tIBrndu 1-llah.
A: What's your name , please? _ (snu) srni ytek men feilek?
A: rnak-k i sm, i rabbi? ma~na srnit-annas?
B: i sam-niw nakkin rnul}.arnrnad. smi j a -jnu mul}.ammad . B: · My name is Mohammed. _ srniyti muJ:IBmmed.
amma kijn, rnad-ak ism? i skintin, rna~na smit-annas? And you, what's your name? u-nta snu smiytek?
A: nakkin isam-niw zamal ddin. - natts smit-inu zarnal ddin. A: My name is Jamal Eddine. ana srniyti zarnal d-din.
B: ma t sarrfin, a sidi zarnal - nfarrat s - assaraf-annas, a B: I'm gl ad to meet you, Mr . - metserrfin, a s - s i zamal d-din.
ddin. s i farna l ddin. Jamal Eddine .
A: ula nakkin matsarr af, a ul a n-natts matsarraf, a si A: And I'm glad to meet you too_w-ana rnetserref tett-ana,
si rnul}.arnrnad. mul)ammad. Mr. Mohammed .
a s -si rnul)ammed .
7 8
A: How's your health?
A: manzan l?i?att-annak? mams tija i?i?att- annas? - kif 1?-1?titia?
B: Not bad . - ka-n<'addi.
B: ar-ann tt<'addul,i,naskar - iwa tt<'addiy ukan.
i rabbi. A: Please have a cigarette. tfec}.Q.el, <'mel si-garru.
A: tfac}.c}.al, kmi ju garru. - zajd, ij sa n-addaxxan. B: Thank you . - barak llahu fik.
B: barak llah fik. - barak llah fik. A: You're welcome. - bla Zmil.
9 10
Dial og Eight Dialog Ei ght
A: tfaqqal, mral:J.ba bik. zajd-d. B: ThariJ·: you, s ir. - barak Hahu fik a sidi.
B: barak !!ah fik. - barak !!ah fik . A: Ple<,.s e, take this chair. - tfeqqel, gles ~ la had s - selya.
B: barak !!ah fik. - barak !!ah fik. A: I'lease, have a cigarette. - tfeqqel, ~mel Si-garru.
A: yuj, kmi ju garru . - zajd, m~an . ij sa n-addax- B: No, thanks. la, barak !!ahu fik.
- xan.
A: Would you like some coffee? - tebgi 1-qehwa?
B: la, barak !!ah fik . - la, barak !!ah fik.
B: Yes, I'd love some . - iyeh, b-koll faral:J..
A: trit l qahwa? - t aby it lqahwa?
12
11
lgomd li-llah, arnma kijn i ski ntin, laxbar-annas ?
and how are you?
manzakin? u-nta se-xbarek?
A: Fine, thank God.
A: la bas dar-nag,lgamd - la bas, lgamd n-sidi r abbi. - la-bas, 1-gamdu 1-llah,
How's your family?
li-llah. manzan ajt tgammi mams ija lahl-annas? se-xbar 1-('a?ila?
B: Fine, thank God.
manzan ajt tgammi? - la-bas, 1-gamdu 1-llah.
They greet you.
B: la bas dar-san,lgamd ka-isellmu <;>lik.
- la bas, lgamd li-llah.
li-llah. ar- ann falla-k ttsa llaman-d~ xaf-s. A: Say hello to them for me. sellem-li <;>lihom.
ttsallamn. B: I will.
slam mbelleg.
A: awj-asn sslamat d- af fa lla - sallam zyar-i xaf-san. A: Good-bye.
- be-s-slama.
gig-i l?aman,iy-asan-tt ur
B: Good-bye.
tannit. - Hah i sellmek.
Dialog Ten
Dialog Ten
13 14
Dialog Eleven Dialog Eleven
A: manzakin, a si lbasir.
- ahlan, a lbasir. A: Welcome, Mr. El-Bashir. - 9 ahlen be-s-si 1-ba~ir.
mral:).ba bik, s akkiws. zajd, yim. Please sit down. tfeqqel, gles.
- ba:rak nah fik. B: Thank you. - ba:rak Hahu fik.
B: barak ++ah fik.
- ij sa n-addaxxan. A: Have a cigarette. - ~mel s i-gar:ru.
A: kmi ju ganu.
B: Thank you. - ba:rak ++ahu fik.
- nah ihannik. A: Good-bye. - nah ihennik.
A: ak- k i~awn rabbi.
_ ba - sslama, a sidi. B: Good- bye. - ++ah ihennik, a sidi.
B: ak- k i~awn rabbi, a sidi.
A: is tassant,i rebbi,maniy-d - tassant mani-dd teggur A: Do you know where the - ka ta~ref fayn zat kolliyat
_ wah . tabyit at-tral:}.t yar B: Yes, do you want to go - iyeh, bgiti temsi 1-temma?
B: i j, ssnal:}.-tt . is-d is
din? there·~
trit at-taddut s-yinn?
15 16
A: ij, ini-j i :rabbi, manka - wah, a sidi, ini-ji ma ms ad A: Yes, please tell me how to - i yeh, qul-li fiah ixellik,
:ras sa:r-s dduJ;l. yar din ra!Jay. get there. kif- as nemsi-lha.
B: waxxa. yli d- sara<' muJ;ia- - s -kull fa:ra!J. ali akad ub- B: Certainly( 'with all pleasure)- b-koll(i) fa:ra!J.
- mmad xamis a:r talkWamt -rid, sara<' rrJ}.ammad xamis, Go up Mohammed the Fifth tla<' m<'a sari<' m~mmed
tanawija m-mulaj jusf. aha at-tawtat yar tanawijat Avenue till you come to 1-xamis !Jetta tuw~el qeddam
mulaj jusf. Moulay Youssef Hi gh School. tanawiyt mulay yusef.
A: ssna!J lwi~a:ra maniy talla. - ah, ssnay lwi~a:ra mani d A: I know where the ministry - ka-na<':ref 1-wi~a:ra fayn zat.
taggur. is.
B: tama-nnas talla gid - ztat-s ad din taft kullijat B: Well, right near it you have - iwa J:ldaha be-d-dat kayna
kullijat l?adab. l ?adab . the College of Arts, and kolliyat 1-?adab, u-J:ldaha
ta~fa:rt tt-id y-tama-nnas <'awd tanja di zzanb-annas next to it the general libr- 1-xizana 1-<'amma .
lxizana l<'amma. lxizana l<'amma. -ary. gad-dzid gir si-xlifat u-telqa
at-tzajdt yir sa n-txatwin, You just go a few more steps kolliyat 1-<'ulum.
:ran-n tzajdt jan sin 1-
ad. din taft kullijat l<'ulum. and you'll find · the College
laqdam, taft-ann kullijat
of Sc iences.
l<'ulum.
- ah, tura ssnay. ba:rak nah A: Now I know, thank you . - daba <'ad <':reft, ba:rak ++ahu
A: yilad, i :rabbi, ssna!J-tt.
fik. fik.
ak-k issa:rba!J :ra~bi.
17 18
Dialog Thirteen Dialog Thirteen
B: ij. is tassant rnaniy-d - wah, ma<'lum. tassant rnani-dd B: Of course, do you know where _ rna<'fum. <'refti fayn za
juska lutil rnalaki? iggur util rnalaki? the Royal Hotel is? 1-?util 1-malaki?
B: sir nisan s-lutil rnalaki, sir nisan akad util rnalaki, B: Go straight ahead to the sir tul <'la-1-?util 1-malaki,
tiawwart f-ufusj-annak aha at-tanntat x-ufus-annas Royal Hotel and then to u-men ba<'d <'la yeddek
afasi. ajaffus. your right. d-1-imin.
A: is-d tazniqt lli izwarn? - di tzniqt tamazwart? A: At the first street? - fe -~ -~ enqa 1-luwwla?
A: is-d lrnat~af is d-juska ma lmat~af iws-add di A: Is the museum on that - was 1-met~ef za f -dak ~-~enqa?
B: ij, f-ufasj-annak a~alkai. - wah, x-ufus-annas afarjat . B: Yes, on your left. iyeh, <'al s - srnal .
A: barak !!ahu fik, a sidi. - barak nah file, a sidi. A: Thank you very much. - barak Hahn fik a sidi.
19 20
Di a log Fourteen Dialog Fourteen
21 22
Dialog Fifteen
Di a log Fifteen
A: Hello. - s - salamu ~a likom.
A: ak- k i~awn rabbi. - ssal am ~a likum .
B: Hello. - wa ~alikom s -salam.
B: u-~alikum ssalam. - u-~al ikum ssal am .
A: Can you tell me how I get to-· imken-lek tqul-li mnayn nemsi
A: is ak imrnkan , i r abbi, aj - - ma tabyit ad-i j i tinit mani s
the Pos t Office? 1-1-bu~ ta?
ji tinit mani rad-kka~? yr a ra~ay ya l lbu~ ta?
B: Certainly. Do you see this - b- koll fara~ .
s -1bu~ta?
street? sefti had ~-~enqa?
B : d-kull fara~ . is ta~rit s - kull fara~ .
23 24
Dialog Sixteen
Dialog Sixteen
A: Good morning. - ~bal). 1-xir.
- ~bal/ l xir .
A: ~bal:;l lxir. B: Good morning. - ~baJ::i 1-xir.
- ~bal:;l
l xir.
B: ~bal:;l
lxir. Can I help you? s-1).8.bb 1-xater?
rnajn ibya l xatr-annas?
mad ira lxatar. i rabbi?
- mani-dd jusa lmaktab n-assi
\
A: maniy-d, i rabbi, juska please?
~urnar s-lf aQ.i-annas?
lbiru n-assi ~umar. barak tla~ 1-fuq u-lwi ~la yeddek
· g ah fik? left. The first office on de-s-srnal. 1-mekteb 1-luwwel
- ali ggsawan, tanntat
B: yli s-ufalla,tQ.awwart the right. ~al 1-imin.
x-ufus- annas afarjat.
f-ufasj-annak a~alkaQ.. l maktab amazwar x- ujaffus . A: And Mr . Ahmed ' s office? - u-mekteb s-si J::lmed?
lbiru lli (i)zwarn y- ufasi.
- i lmaktab n- ass i J::imad? B: Go d ownstairs and turn to - hbet 1-tel).t u--Q.ur ~la yeddek
A: aroma lbiru n- assi J::imad? the left. de-s-srnal.
- hwa ddunit, tanntat f - ufus-
B: akWi s ~izdar , tQ.awwart His office i s there. ternrna 1-mekteb dyalu.
annas afarjat.
f-ufasj-annak a~all<aQ.. A: Thank you. - barak llahu fik.
din lmaktb-annes •
. yinna a-Y illa lbiru-nnas .
- barak llah fik.
Dialog Seventeen
Dialog Nineteen
Dialog Nineteen
A: llah i<;'azzik bi-xir. - barak llah fik. B: You're welcome. Good-bye. - -bla Zmil. be-s-slama.
B: bla zmil. Hah ihannik. - bla zmil. Hah ihannik. A: Good-bye. - Hah isellmek.
Dialog Twenty
- ssalam ~alikum.
A: Hello. - wa ~alikom s - sal am.
A: ak-k i~awn rabbi.
wa-~alikum ssal am . B: Hello .
B: ~alikum ssalam u-raJ:.unat
Hah. A: How's your hea lth? - l a -bas , 1-tamdu 1-llah.
A: mansk aja at takkit yi? - ustal hadi zzi d-ski nti n da?
A: You speak Arabic veI"J well. ka-ttkellem 1-~arbiya mezyan
B: imalass. bezzaf.
A: is-ayd tssawal t s-tsaltijt° · . - tssawal t s -tsaltast* bazzaf • B: Just a little. - (iwa ) swiya u-x+a~.
mlil;t?
Dialog Twenty-One
A: is-ayd tssawalt s-ta~rabt - tssawalt s-ta~rabt bazzaf. B: Just a littl e . - (iwa ) swi ya u-x+a~.
B: yar imikk tatta nattat - iwa swis uxia9. B: I learned it in America . - t~allemtha f-?amirika.
ux!a9.
A: Have you been here long? - was hadi modda u-nta hna?
A: maniy tt- id tassant? - mani-tt tt~allamt?
11
B: ssnat-tt-id y-mirikan. - ssiy-tt di mirikan.
Dialog Twenty-Two
Dialog Twenty-Two
A: nakkin ass 1-zama" kad - zzi zzam"a n-natts da
A: I've been in Morocco a week.- hadi zem"a w-ana fe-1-meg:rib.
llil:;i y-lmayrib. di lmayrib.
B: iwa, mr8~ba bik. - iwa IDr8~ba bik. B: Welcome to you. - iwa mre~ba bik.
A: barak llah fik:. - barak llah fik:. A: Thank you. - barak llahu fik.
A: y-mani ad tgit? - manis zzi skintin? A: Where are you from? ~ - ~Yn nta? ·
B: n8kk gi~ y-mirikan. n8tts zzi mirikan. B: I'm from America. - ·arui. men ?amirika.
,
A: manka ad t8sk8rt ailliy-d - mams-8dd tusi t y8l lm8y rib? A: How did you come to Morocco? - kif ziti 1-l~megrib?
tuskit s-lm8yrib?
B: I came by airplane.
,· -,. ,.,
B: usk~-d y-8tt8jjara. - usiy-8dd di tt8jjara. · ·· ·:_ k:if.·~ k.an.. ·$'-$fer?
A: How was the trip?
A: manka (a-)iga umuddu-nn8k? - mams ttuy ~~afar-8nn8s?
B: The trip was very good. - ~-~fer kan f-gaya.
B: amuddu-nu i~la. - ~~8fr-inu ttuy-it ifr8~.
A: How long have you been here?-- ~i hadi u-nta hna?
; # ~· .I;. • .
A: m8nsk aja t8kkit yi? zzi us~l hadi d-skintin da? ·.···. ..
B: Only a week.
B: imalass. - jallah zzi zz8m~a.
Dialog Twenty-Four
Dialog Twenty-Four
A: Did you(sg.) come to Morocco- ziti 1-1-megrib fe-1-babur
A: tuskit-Q s-lm8yrib y- - tusit-8dd y8l lm8yrib di by boat or by plane? aw fe-t-tiyara?
8H8jjara niyd y-lbabbur? tt8jjara, ma tusit-8dd di
lbabur?
35
B: I came by boat. - zit fe-1-babur.
B: uskit-d y-lbabbur. ~ ..u:;iiy-edd di lbabur.
A: Was the trip good? - kan 1?-1?fer mezyan?
A: iga u.muddu-nnek meEjan? - ttuy !?!?fer i~del?
B: Yes, thank you. - iyeh, 1-tamdu 1-llah.
B: ij, nesker i rabbi. - wah, i ~del. ltemd li-llah.
A: Have you been here for a - was hadi modda u-nta hna?
A: is-d is tmatelt yid? ma skintin zzi ustal hadi
long time?
d-da.?
B: No, only a week. - la, ya!!ah zem~a.
B: uhu, yar imalass ajad. - ihi, jai#J.h zzi zz~m~a.
A: Where are you from? - mnayn nta?
A: uman a - d tgit? - mani s zzi skintin?
B: I'm from America. - ana men ?amirika.
B: nekk y-frani?a*. - netts zzi frani?a*.
A: From what city in America?- mn-ayna mdina f-?amirika?
A: man lemdint a- y tellit - manis zzi tamdint di frani?a*?
B: From New York. - men New York.
y-franl?a?*
Dialog Twenty-Five
A: Welcome. - mretba •
.A: mretba bik. - mertba bik.
B: Thank you. - !!ah ibarek fik.
B: !!ah ibarek fik. - !!ah ibarek fik.
A: Where are you from? - mnayn nta?
A: y-mani ad tgit? - manis zzi skintin?
B: I'm from America. - ana men ?amirika.
B: nekkin y-mir:ilran. - zzi mirikan.
A: How long have you been - stal hadi u-nta fe-r-rbat?
A: mensk aja at-tekkit - zzi ustal hadi d-skintin in Rabat?
y-errbat? di rrbat?
B: A month. - sher.
B: ajjur wa~an aja (a-)kkit - zzi ssher n-netts da.
yi.
37 38
A: Do you work here? - ka- texdem hna?
A: a:r-ttaxdamt Yi? - txaddamt da?
B: I work at the American - ka-nexdem fe - s - sifara
B: ij, a:r-ttaxdaml;i y-assifara - wah, natts xaddmay di
Embassy . 1-?amiriki~'ct.
n-mirikan. ssifara n-mirikan.
A: I s your fami l y with J~u? - <'a?iltek m<'ak?
A: is da:r-k talla lfamila- - lahl-annas akid-s da?
-nnwan yi? B: Yes . - iyeh.
B: isam-niw fan!' - smija-jnu zan*. A: Where are you from? mnayn nta?
A: umani a-d tgit? - manis zzi skintin? B: I'm from America. - ana men ?amirika.
B: gil;l y- franliJa*. natts zzi franliJa*. A: Do you work in Rabat? ka-texdem fe -r-rbat?
A: ar-ttaxdamt yi y-arrbat? - txaddamt da di rrbat? B: Yes , I work at the American - iyeh, ka-nexdem fe-s-sifara
Embassy. 1-?amirikiya.
B: ij, ttaxdaml;i y-assifara - wah, xaddmay di ssifara
n-franliJa*. n-franliJa*. A: How long have you been here?- sl;lal hadi u-nta hna?
A: mansk aja ad· takkit Yi? - zzi usJ;tal hadi d-skintin da? B: I've been here a month. - hadi sher w-ana hna.
B: sin j-jirn* aja ad kkil;l hadi zzi sahrajn* n-natts da. A: How did you come? f-as ziti?
yid yil.
Dialog Twenty-Seven
Dialog Twenty-Seven
A: Hello.
A: manzakin. - ahlan. - ?ahlen.
B: Hello to you. - ?ahlen wa sahlen.
B: manzakin, bi-xir u-~ala - ahlan u-sahlan.
xir. A: Where are you from? - mnayn nta?
A: y-mani ad tgi t? - manis zzi skintin? B: I'm from America. - ana men ?amirika • .
B: 11~ y-mirikan. natts zzi mirikan. A: Where did you learn Arabic? fayn t~allemti 1-~arbiya?
A: maniy tassant ta~rabt? - mani tassit l~arbija? B: I learned it in Morocco. - t~allemtha fe-1-megrib.
B: ssna~-tt y-lmayrib. - ssiy-tt di lmayrib. A: Do you work here? - ka-texdem hna?
A: ar-ttaxdamt yi? - txaddamt da? B: Yes. - iyeh.
. B: ij, ttaxda~ yi. - wah, xaddmay da. A: Is your family with you? - ~a?iltek m~ak?
A: manka a taskart ailliy~d - mams-add tusit yal lmayrib? B: We came by plane. - zina fe-t-tiyara.
tuskit s-lmayrib?
Dialog Twenty-Eight
B: tab~an usk~-d y-attajjara. - usiy-add di Hajjara.
A: Excuse me, are you Moroccan? - sme~-li, was nta mgerbi?
Dialog Twenty-Eight
B: Yes, what can I do for you? - iyeh. as ~bb 1-xater?
A: sa~-ij, is d-amyrabi - sa~-iji, ma skintin
ad tgit? d-amya:rbi?
41 42 .
A: is-ak immken aj-ji tinit A: Can you t ell me where the
- ma t ebyit ad-iji tinit - imken-lek tqul-li fayn zat
Moroccan Uni vers ity i s?
maniy-d tuska lZami<'a mani-dd tusa lfami<'a 1-zami<'a 1-meg:ribiya?
lmenibija? lmeyribija? B : There it i s .
- :ra -hiya dik.
Wha t country a re you f rom?
B: nettat ajann. - hattadha. mn-ayna blad nta?
y- mani tmazi:rt a tgit? man is tamurt skin tin? A: I' m fr om America .
- ana men ?amirika.
B: Have you been here a long
- hadi modda u- nta hna?
A: nekk jiw-s n- mirikan. netts zzi mirikan. time?
B: imatel mensk a tgit Yi? - zzi usJ:lal hadi d-skintin da? A: No, I've been here only a - la. hadi yaiiah she:r w-ana
month. I work at the
A: uhu, aj~u:r wa~an ajad a - ihi, netts yir she:r a j da hna . ka-nexdem fe - s-sifa:ra
American Embassy.
lliJ:l yi. a:r-t texdamJ:l lliy. netts xeddmey 1-?amirikiya.
y- essifa:ra n-mirikan. di ssifa:ra lmirikanija. B: And I work a t the Museum
- w-ana ka-nexdem fe-1 - metJ:ief.
B: nekkin a:r-ttexdamJ:l - ula n-netts xeddmey di
y-lmetJ:ief. lmetJ:ief. A: Where is the Museum?
- fayn za 1-metJ:lef ?
A: mani y- d juska lmetJ:lef? mani- dd iwsa lmetJ:ief? B: Behind the Grand Hotel.
- mmu:r 1-?util le-kbir.
A: Thank you .
B: tikWe:rmin n- ?util meqqa:rn. - zzi deffer 1-lutil ameqqran. - ba:rak llahu fik.
B: You're welcome.
A: ba:rak llah fik. - ba:rak llah fik. - bla zmil
Dialog Twenty-Nine A: How long have you been here? - sJ:ial hadi u- nta hna?
A: mensk aja a tekkit yi? - zzi manis d- skintin da? B: I've been here two weeks . - hadi zma<'tayn w- ana hna.
B: nekkin yilad snat n- zzem<'at - hadi sent n- zzem<'at n-netts A: Is your family here, too? - <'a?iltek J:ietta-hiya hna?
ajad a lliJ:l yi. da.
43 44
- wah. B: Yes . - iyeh.
B: ij.
- mams-add tus im? A: How did you come? - kif zitiw?
A: manka-d tuskam?
- nus-add di lbaxi:ra . B: We came by boat. - zina fe-1-baxi:ra.
B: nuska-d y-lbabbu:r.
A: takkam-ann jad lmayrib tus im-add yal lmayrib zzi A: Have you visited Morocco - ~ertiw 1-mek.rib men qbel?
qbal? before?
yajd izrin?
nakka lmayrib. _ wah, ttuy-anay dag-s hadi B: Yes, we visited Morocco two - iyeh, ~erna 1-mekfib hadi
B: ij.
<'amajn. years ago. <'amayn.
mis nakka-jas sin
isaggWa.sn. A: You s peak Arabic very well. - ka-ttkellem 1-<';;_rbiya mezyan
A: is-ay tssawalt s-tsaU.iijt* - tssawalt s-tsaU.ias t * bazzaf. bezzaf.
lfamila-nnas?
46
45
A: ij. - wah. B: Yes.
- iyeh.
A: is-ann ikka jad lmayrib - ma ttuy-it inni lmayrib zzi A: Has he visited Morocco
- ~a:r 1-meg:rib men qbel?
yajd izrin? us.tJ.al hadi? before?
A: juska-d ja:!-i.ah sin j-ji:rn - iws-add hadi sah:rajn. A: He came two months ago.
- Za hadi seh:rayn.
aja. B: How did he come? By plane _ kif-as za?
fe-t-tiya:ra aw
B: manka-d juska? juska-d - mams-add iwsa? iws-add or by boat?
fe-1-baxi:ra?
y-attajja:ra niy y-lbabbur? di- Hajja:ra ma _di lbatu A: He came by plane, but his
- huwa za fe-t-tiya:ra, be-1-l;tB.qq
A: natta juska-d y-attajja:ra, - natta iws-add di ttajja:ra, family came by boat.
<;'a?iltu zat fe-1-baxi:ra.
walakin lfamila-nnas tuska-d bal~aqq lahl-annas iws-add
y-lbabbur. di lbatu. B: Have they visited Morocco
- ~a:ru 1-me~ib men qbel?
B: is-ann jad kkan lmayrib - ttuy-itan di lmayrib zzi before?
yajd ;izrin? qbal? A: Yes. They visited Morocco - iyeh. ~a:ru 1-me~ib hadi
A: ij. kkan-n jad lmayrib - wah, ~u:ran lmayrib hadi <;'am. a year ago. <;'am.
izri falla-s usagg"Was. B: What city are they from in - mn-ayna mdina f-?amirika
B: maniy llan y-ma~:t nitni? - manis tamdint di maiir*? America; huma?
47
48
A: illan y-qahira.* - natta zzi qahira*. A: From San Francisco.
- men San Francisco.
B: ~atta kijn is-d qahira - ula d-skintin ma zzi qahira
You are from San Francisco too ~etta-nta men San Francisco
aren't you? aw-la?
a-y tallit niyd uhu? ma la?
B: No, I'm from New York.
A: uhu, nakkin ll~ la, natts zzi liskandarija.* - la, ana men New York.
y-liskandarija.*
Dialog Thirty-Two
B: kk~-tt-inn y-bur~u - ttuy-iji di bur~u hadi ~amajn. A: How long did you stay there? - s~l bqiti temma?
mudda n-sin isaggWa.sn B: I stayed two months. - bqit sehrayn.
a~a.
49
50
A: Do you speak English? - ka-ttkellem 1-ingliziya?
A: a:r-tssawalt s-tengalzijt? - tssawalt s-l?inglizija?
B: · No, I don't s peak English. - la, ma-ka-ntkellem-s 1-ingliziya.
B: uhu, u:r-ay ssawalJ;i - la, uddzi ssawaly s-l?inglizija.
s-tengalzit.
52
Di a log Thirty-Four Dialog Thirty-Four
A: ssalam <;'al ikum . - ssalam <;'al ikum. A: Hello. - s-sal amu <;'alikom.
B: wa-<;'al ikum ssalam. - wa- <;'alikum ssalam. B: Hello. - wa <;'alikom s - salam.
A: i s ttahelt? - skintin d-amZewwez? A: Are you married? - nta mzuwwez?
B: i j. wah. B: Yes. iyeh.
A: mensk aja ad tekkit - zzi mani ss? A: Since when? - men fuq-as?
ttahelt?
B: It's been ten years. - hadi <;'asr snin.
B: yil ad m:raw iseggWasn aja. - hadi <;'esr snin.
A: Do you have any children? - <;'andek si- wl ad?
A: is dar-k kra d-l e~sum? - yar- s sa 1-lwasun?
B: I have two boys and three - <;>andi ZuZ d-1-ul ad u-tlata
B: l l an dar- i s i n i fe:rxan - yar- i sen 1-lwasun d- tlata girls . d- le-bnat.
d- kratt t f erxin. n- t~e rrudin . And you, are you marri ed? u-nta mzuwwez?
amma ki jn is ttahelt ? - i skintin d-amZewwez?
. A: No, I'm not married. - la, ma- mzuwwez-s .
A: uhu, ur-ta. - la, netts uddz i mli sey.
Dial og Thirty- Fi ve
Dial og Thirty- Fi ve
A: How long have you been married? - s~l hadi u- nta mzuwwez?
A: mensk aja ad -tekki t zz i us~l hadi d-skintin
B: For five years. - ha"di xems sni n.
t tahelt? d-alllZewwez?
A: How many chi ldren do you have? - s~l d-1-ulad <;'andek?
B: yilad semmus i sagg-Wasn hadi xams snin.
aja . B: I have a boy and a girl. - <;>andi wel d u- bent .
d- tafruxt.
53 54
A: mansk ad dar-san - syal di l~umur-a nnsan? A: How old a r e they? - s~l fe-~merhom?
usaggWas?
55 56
A: la bas dar-sen. - la bas xaf-sen. < A: They are fine. - la-bas <;'lihom.
B: is-ay sul itedda jiw-k - memmi-s isul iggur yel B: Does your son still go to - weldek ma- zal ka-imsi
s - essekwila? lmeQ.:rai;it? school? 1-1-meQ.rafi!a?
A: ij. - me<;'lum. A: Of course. - me<;'lum.
B: amma illi-k? - i illi-s? B: And your daughter? - u-bentek?
A: bel;l:ra tebday-aseggWas-a. - aj-d aj tebda ggW-seggWas-a. B: She has just begun this year.- <;'ad bdat had 1-<;'am.
B: il;lla. - mezjan. A: Fine. - mezyan.
A: mensk aja ad tekkit - usl;lal hadi zzi d-skintin A: How long have you been married? - sl;lal hadi u-nta mzuwwez?
ttahelt? d-a!llZewwez?
B: For eight yeaTs. - hadi temn snin.
B: yil wi ss tam iseggWasn - hadi tmen snin. y
A: manwa gidn imeqqu:rn? - manwen ameqqran dad- sen? A: How old is he?
A: mensk ad dar-s useggWas? - sl;lal di-l<;'um:r-ennes? A: And the girls? - u-l e- bnat?
B: llan dar- s i;iQ.is iseggWasn. - sett snin. B: One is four years old and the - wel;lda f-~merha reb<;' snin.
other one is two. u-1- ox:ra <;'amayn.
A: aminB. tife:rxin? - i tl;lerrudin?
57 58
Dialog Thirty-Eight Dialog Thirty- Eight
A: manzan ajt tgammi? - mams jin idbab uxxam? A: How is your family? - se-xbar mwali n g- gar?
B: l a bas dar- san, ak- k l a bas, llah ibarak fik . B: Fine , thank you . - la-bas, llah ibarek f i k .
t amyart tamattutt-inu tral;l at-tinni My wife has gone to see her mra ti msat t~uf ~a9iltha
-niw taddaa t-t~ ar l famila - l ahl - annas di tanza* . family in America . f - 9amirika .
-nnas y-tanza*. A: When is she r eturni ng? - fuq -as gad-terza~?
A: man lwaqt rad-d taiu? - malmi yra t adwal? B: Thi s coming month . fe - s - sher 1-mazi .
B: rad-d taiu y- wajjur-ad - di ssahr-ann dd-iwsin. A: Do the children bother you? - d-drari ka-ita~buk?
d-juskan.
B: No, not at all. They are - l a , 9abadan , mheddnin bezzaf
A: jak ur-ay-k ttarnl]ann - lwasun waqil a ttmarratn-ass? very quiet . ~ad .
l8J;lsum?
A: · The boy goes to school , does - 1-weld ka-imsi 1-1-megra~a,
B: uhu, barrdan nnit, i rabbi. - ihi, hadnin J;lalla ~ad.
no t he? yak?
A: is-ay itadda ufrux .- aJ;larrud iggur ya l lmagra~ t,
B: Yes , and he ' s smart . iyeh, ka- imsi, u-dki llah
s-lmaira~a? jak? i bar ek .
B: ij, ar- itadda. sul ar- wah, iggur . aha ixf if, Hah A: And a re the girls going to u-le-bnat ka- imsiw 1 -1 -megra~a
i tta!lZaJ;l, ak-k issarbal;l ibarek. s chool this year? had 1-~am?
rabbi.
B: Yes, they have just begun. - iyeh, ~ad bdaw.
A: amma tif8rxin is-ay til;larrudin ggurant yal
taddant s-lmagra~a lmaira~t asag,gWas-a?
y-asag,gWas-ad?
59 60
Dialog Thirty-Nine Dialog Thirty-Nine
B: la bas da:r-s, hann yil - la bas, awi t amlas tura. B: Fine, she's married now. - l a -bas, :raha mzuwwza daba.
ttahal. A: I s she living in Rabat? - was sakna fe-:r-:rbat?
A: i s t azday y-a:r:rbat? - ma tazday di :r:rbat ? B:
No, she is living in Casablanca- l a, sakna fe-q-<J.ar l-9i~
B: uhu, t azday y- aq<J.ar lbi~. - i hi, t azday di <J.<J.ar l biqa akd with her husband. m~a razelha.
nattat d-u:rga~-annas. ur·gaz-annas . A: Does her husband work in
- :razelha ka-ixdem fe-<J.-~:r
A: argaz-annas ar-ittaxdam - argaz - annas i xaddam di Q.<J.ar Casablanca?
l-9i~?
y- aQ.Q.ar lbi<J.a? l bi<J.a? B: Yes, he's a teacher there. iyeh, huwa ?ustad temma.
B: i j, ar-issaq:ra yinn . - wah , natta d -lmu~a llim di n . A: How long _have they been
- s!Jal hadi u-huma mzuwwzin?
A: mansk aja ad kkan t ahl an? - s!Jal hadi n-nitni d-imzawwz i n? married?
A: mani trit? - mani taggurt? A: Where are you going? - fayn gadi?
B:
B: ril;l <J.<J.a:r lbi<J.a a~ Hal;! - gguray yar <J.<J.ar l biqa , ad- I'm going to Casablanca to see - gadi le-<J.-<J.a:r l-9i<J.a nsuf
ultma d-u:rgaz-annas . innjay ultma d-urgaz-annas. my sister and her husband. xti u-:razelha.
61 62
A: baba-k d-ma-k is rad ddun - baba-s d-jamma-s gguran ula A: Are your parents going too? - 99ak u-i!u$ok gadyin ~etta-huma?
yad nitni? n-nitni?
B: jamm-i rat-taqqumu yi . - imaa ad da taqqim. B: My mother is staying here. - ilu$i gad-tebqa hna.
A: ta~q jamm-i d-ma-k - ah, tfakkart-iji jamm-i A: Yes, that's right, your mother -iyeh, fekkJrtini, ilu$i u-i!u$ok
rad-munnt ~ba~ y-tanza. d-jamma-s gguran yar taI1Za and my mother are going to gadyin 1-tanZa gedda.
azattsa. Tangier tomorrow.
B: maniy rad-ilint y-tanfa? - mani yra qqiman di tanfa? B: Where are they going to stay - fayn gad-igelsu ·f-tanza?
in Tangier?
A: rad-ddunt s-dar ~amm-i. - ad-aqqiman yar ~amm-i.
63 64
B: u ltma llant dar-s snat - wah , ultrna yar- s sant
B: Yes, my sister has two girls, iyeh. xti ~andha zl1Z
tfarxin, gWma. llan dar-s ttarrudin, uma yar- s tlata
and my brother has three boys. d-le-bnat, u-xay ~~ndu tlata
kraQ. ifarxan. 1-lwasun .
de-1-ulad.
A: maniy zadyan? - rnani zadyan?
A: Where do they live? - fayn saknin?
B: gWma. izday y-sla, ultrna - uma izday di s la, ultrna tazday
B: My brother lives in Sale and - xuya saken fe-sla u-xti sakna
tazday y-maknas di rnaknas.
my sister lives in Meknes. f-meknas.
A: rnal l xdamt y-ittaxdam - majn-di ixaddam uma-s?
A: What work does your brother do?- s-men xedma ka-idir xuk?
gWma-k?
B: He has a store. - ~andu tanut.
B: talla dar-s ttanut. - yar-s ttanutt.
A: What does your sister's s-ka-idir razel xtek?
A: mad iskar urgaz ultma-k? - rnajn itagg argaz w-wultrna-s?
husband do?
B: a r-ittaxdarn d-~arnrni-s - ixaddarn akd ~arnrn-as di 19 i da~a .
B: He works with his uncle at the - ka-ixdem m~a ~arnrnu fe-l- 9 ida~a.
y-l"ida~a.
radio station.
A: maniy illa g\:lma-s n-farid - mani illa uma-s n-farid tura? A: Where i s Farid',s brother now? - fayn huwa .xa farid daba?
yil?
B: He 's gone to America with .- msa 1-"arnirika huwa u-mratu.
B: idda s-fran~a*, nattan - irat yar fran~a* d-trnattutt- his wife.
d-tarnyart-annas. -nnas.
A: WhY?
A: rna-f ddan? - majannax?
B.. They're visi
· ·t·ing h er relati'ves.- ka-isufu tbabha.
B: ddan ad-~rin latbab - ad-innjan lahl
A: Which relatives? skun fe-tbabha?
n-tarnyart-annas. n-trnattutt-annas.
B: Her sister and her brother. - xetha u-xuha.
A: man i yra latbab-annas? - man inan di latbab-annas?
A: Wh'ere are her father and - fayn ~~aha u-ijiipha?
B: gWma.-s d-ultrna-s. - ultma-s d-urna-s.
mother?
A: arnrna maniy illa baba-s - rnani illa baba-s d-jarnrna-s?
d-ma-s?
65 66
B: rnmutn. - rnmutan. B: They're dead. - miyyitin.
A: rad-ann qqumun kigan yinn? - ad-qqiman sa 1-J;lalla, ma l a? A: Are they going to stay there - gad-ibqaw si-modda temma?
a long time?
B: ~ j-jirn. - arba<' shu:r.
B: Four months. - reb<' shu:r.
Dialog Forty-Three
Dialog Forty-Three
A: maniy illa baba-s n- malika?- mani illa baba-d n-malika?
B: idda ad- i~ a r gWma.-s - ira~ ad-inni uma-s di titwan. A: Where is Malika' s father? - fayn 99a 1-malika?
y-titwan. B: He Is gone to visit his brother - msa isuf xuh f-ti twan.
A: manwi y-ajtma-s? - manwan di jajtma- s? in Tetuan.
qaQ. a-d dar-s. tlata aj yar-s. A: Which one of his brothers? - skun f-xutu?
B: gWma.-s maqqu:rn. sin-ann - uma-s amaqqran. san jaQ.nin Doesn't he have three? tla ta <'andu, yak?'
jaQ.nin zadyan y-lqnit:ra. zadyan di lqnit:ra. B: The oldest brother. The other- xuh le-kbir. z-foz 1-oxrin
A: i s-d is ra-nn i qqumu kigan?- mad din iqqim J;lalla? two live in Keni tra. · saknin f-le-qnitra.
B: jaltah ass lzami<' rad-d - jaiiah yar zzma<'t ad-d idwal. A: I s he going to stay there - was gad-ibqa temma si-modda
A: ma-f rad-d jaQ.u d-l~in? - i majannax ad-d idwal dayja? B: Only a week, and then he's - yaiiah zem<'a u-gad-iwelli.
coming back.
B: rad-d jaQ.u s -licWdamt-annas . - la badd ad-d idwal yal lxdamt.
A: And. why i s he coming back so - u-liyah gad-iwelli degya?
A: ini-j ba<'d mal l x\:ldamt - ini-ji ba<'da mantan 1-lxdamt
soon?
i skar. n-itagg.
B: He has to be back at work. - lazmu iwelli 1-1-xedma:
B: ar-ittaxdam y-1 ?ida<'a. - ixaddam di l?ida<'a.
A: By the way, what work does he - qul-li ba<'da, s-men xedma
do? ka-idir?
Dialog Forty-Five
Dia log Forty-Five
A: Where are you going? - fayn gadi?
A: mani trit? - mani taggurt?
B: I'm going to vi s it my ·mother: gadi nsuf 1-walida dyali;
B: :ra-dduJ;t ad -~:ral;t jamm-i. - ad-raJ;tay ad-innjay jamma,
She's a little s ick. swiya ~ayyana .
jay-tt kra swij. awi tuJ;tal swaj.
69 70
A: ad-as i~fu rabbi tgallint. - ur ittili bas, in sa?a llah.
A: (Polite expression used upon ma-ikun bas in sa? llah.
B: ak-k issarbalj. rabbi. - llah iwarrik bas.
hearing of s omeone' s illness )
ad-ak ur imarr rabbi kra
B: (Reply to ma-ikun-s bas) - leh la-iwerrik bas.
1-lbas.
A: jamm-i lzam~-ad aja (a-) - jamma zzi zzam~-a ula n-nattat A: My mother has been s ick for a - ijllpi hadi zem~a u-hiya ~ayyana.
week.
takka tamrig.. t~al.
Dialog Forty-Six A: Have you visited Morocco - ~erti 1-megrib men qbel?
before?
A: is-d is nnit ajad takkit - t~urt lmayrib zzi uslj.al hadi?
lmayrib yajd izrin? B: No, but my grandfather visited- la, be-1-lj.aqq zeddi kan ~ar
Morocco a long time ago . 1-me~ib slj.al hadi.
B: uhu, mis dadda afqir - la, zzadd-inu i~ur lmayrib zzi
ikka-nn lmayrib mansk aja. uslj.al hadi. A: When? , - ruq-as?
A: mal luqt? - malmi? B: Fifty years ago. And he met - hadi xemsin ~am. u-hna kan
my grandmother here.
B: yilad sin id ~asrin d-mraw - hadi xamsin ~am. aha Huy-it
usaggWas ajad falla-s izrin. itta~raf da s -lj.anna. A: Was he working here? - kan ka-ixdem hna?
yid a-y issan tabatti.
B: No, he was only visiting - la, kan gir ka-i~ur 1-me~ib.
71 72
A: dadda-k afqir d- tab8tti-k - J:;min-s d-J:i8nna-s ttuy-it8n A: Did your grandfather and - 99ak sidek u-lallak dzuwwzu
is tahl8n yi? mz8wwz8n da? grandmother get married here? hnaya?
B: ij, walakin uian s - f:ran~a~ - wah, <;'awd tanja d8Wl8n y8r B: Yes, and then they returned to - iyeh, u- men ba<;'d :rez<;'u
f:ran~a*. America . 1- ?ami rika.
A: is- d daJ:i uian s - lm8yrib? - <;'awd d8wl8n- d y8 l lm8yrib? A: Have they come back to Morocco - <;'awed wellaw l-l- me€q'i b?
agai n?
B: uhu, mis rad- d askin - ihi, b8l J:l8qq ad-d as8n ad-an8y
y-wajjur- ad d-juskan ad- inn in ssh8r n-8dd iwsin. B: No, but they're coming to vi s it - la, be-1- tiaqq gad- iziw isufuna
aJ:i-8nn Hin. us next month. s - sher 1-mazi.
A: ajwa, man l8xbar? - iwa, manw8n l8xbar? A: What ' s new ? - iwa s - men xbar?
B: kullsi illa y-laman n-sidi - kullsi di l?aman n- sidi f8bbi. B: Everything's fine. I've just - koll- si fi ?aman !!ah. <;'ad
f8bbi. <;'ad dw8ly - 8dd zy8r m8mmi. got back from my son ' s . rza<;'t men <;'and wel di .
b8J:ira d- uiiJ:i y-dar j i w- i. A: How is he? se- xba:ru?
A: manza-t? jak la bas - mams ija? B: He 's fine, but his wife i s s ick. - huwa la- bas, be- 1- J:iaqq mratu
da:r- s? manza- t, ini? c;>ayyana .
B: n8ttan l a bas, mi s tamyart - n8tta l a bas, b8lJ:l8qq tam8ttutt A: (poli te expression of sympathy - ma-ikun bas .
- 8Ilil8S jay- tt kra. - 8nn8S t8mf8i. on hearing of someone 's illness)
A: ad-as i<;'fu f8bbi. - ur i ttili bas. B: polite response to ma-ikun- s - lah la-iwerrik bas.
B: ad-ak iW8ff8m f8bbi kra nah i w8rrik. bas)
1- lbas. A: And how are his children? - u-wlidatu se- xba:rhom?
A: amma ta:rwa- nn8s - ara-nn8s mams jin?
manza- tn-inn?
73
I 74
I
B: l a bas dar- san, naskar -la bas , llj.amd li-llah .
B: Fine, thank: you.
i rabbi. - l a-bas, 1-J;ic'lmdu 1-llah.
A: By the way, doesn 't he have
A: ini-j ba~d, is-d snat - ini-ji ba~da yar-s sant - qul-li ba~da, yak ~andu zuz
two girls and a boy?
tfarxi n ad d~r-s illan tlj.arrudin d-lwasun? d-le-bnat u- weld?
d-ufrux? B: No, he has two boys and a
girl.- l a, ~andu zuz d-1-ulad
u- bent.
B: uhu, llan dar- s sin l a, yar-s san 1-lwasun d-ist
i farxan d-jat tafruxt . tlj.arrutt . A: May God protect them.
- llah ixellihom-lu.
B: Thank you .
A: ad-as- tn jazz rabbi. - ad-as- tan iddz rabbi . - llah ibarek f i k.
B: llah ibarak fik. - llah ibarak fik .
Dialog Forty- Eight
A: mad ira l xatar i rabbi? - majn ibya l xatar? B: We want to rent an apartment .
- bgina nekriw si-dwira.
B: nra an-nakru jat 1-lbit. - nabya an- nakra Sa n- taxxamt A: Where , and how many rooms?
- fayn, u- sl•al d-le-byut?
A: y- mani d- mansk 1-labjut? - mani uslj.al 1-labjut? B: We have three chil dren , so we ~v
- andna tla ta de-d-drari, ?id en
need four bedrooms .
B: llan dar- nalj. krac}. 1-lalj.sum,- yar- nay tlata 1-lwasun, i dan Xefili?Ila feb~a d-le-byut
de-n-n~as.
hija xa~~ant -alj. kku~t xa~~a -nay rab~a 1-labjut bas
1-labjut j-jicJ.1?· an-nz an . A: Wouldn't you prefer a hous e?
- ma-tfec}.c}.lu-8 c}.ar?
B: Let's see a h
A: ur trim tigammi ? - ma ur tabyam saj axxam? ouse and an apart-- nsufu 'i-~ar• u-dWJ.ra.
.
-ment.
B: ran -n~ar t i gammi, n~a r - _an- ninni axxam d- taxxamt.
A: · How much
lbit. would you like to paY? - slj.al tebgi txelleii>?
75
76
B: rad- ttxa++a~t ainna ur - an -nxa iia~ sra n-x-anqadd.
B: I'll pay something reasonable.- nxei+e~ •
iQ.arrin. si-taza mwalma.
A: My brother has a nice house
A: gWma. talla dar- s jat - uma yar- s iddz uxxam iflat for rent in Agdal.
- xuya ~andu wahed d- .
. dar ..
an-nakra di agWdal . mezyana 1-le-kra f - agdal.
tgammi itlan ras- tt ikru
B: When can we go see .i t?
y- ugWda l. - fuq- as imken-lna nemsi w
nsufuha?
B: mal luqt a ran- naddu as-tt - malmi yra nrat at- t ninni?
A: Now .
- daba.
77 78
B:· ml-a~, i rebbi, zzerga-jad.- ne~t-aney l~er~a-jn. B: Show us the garden. - werri na 1-~ar~a.
C: zrijat y-etsga-ja. - zajdet zzi tziht-a. C: This way, please . - tfegglu men had z-zih.
A: ar-siggil~ s-jat 1-lbit - nettra~a x-ist n-tebjutt i kra. A: I'm looking for an apartment - ka-nqelleb ~la wa~ed d-dwira
1- lekra. to rent. 1-le-kra.
B: is trit !bit niyd tigemmi? - majn tebyit? d-taxxamt ma B: Do you want an apartment or a - was bagi dwira wella gar?
d-axxam? house.
A: tenna ka gident illan. - ajn dag-s n-illan. A: Either one. Do you know of - lli kan fihom.
is illa y-uqellal-ennek? miy di lxatr-ennes sra? anything? ~la balek s i-~za?
B: ij, immekn-ij _ ad-ak xedme~ - ddemney waqila ad-ess ~awney. B: I think I can help you. - ka-ngenn imken-li nsa~dek.
qerretnin y-yi,lli-y llant n-ife~en n-dag-sen reb~a bedrooms in them. d-le-byut de-n-n~as.
79 80
B: I know of an apartment for - ka-na~:ref wated d-dwira
B: ssnat jat 1-lbit 1- lakra - ttis inay ist n-taxxamt rent near me. 1-le-kra qeddami.
y-lg-Waddam-niw. i kra ztat-i.
A: Let's go see it. - yaHah nsufu.
-ja iiah, at- t(t) ninni.
Dialog Fifty-One
Dialog Fifty-One
A: Did Mr. Bissel find a place to - lqa s - si Bissel ~11 fayn
A: is jufa ssi lba:rnusi* jufa ssi lba:rnusi* ani yra live? iskon?
l~all ma-y iz adday? izday.
B: Yes, he found a nice house in - 1·yeh, lqa d.a:r mezyana f -agdal.
B: ij, jufa tigammi 1-l mlit - wah , jufa axxam i f l at di agdal. Agdal.
y- ug-Wdal. A: How much rent does he paY?
A: mansk ag gid ittxaiia~
B: Two hundred and fifty dirhams. - myatayn u-xemsin derhem.
lkra?
A: Furnished? - be-1-?atat?
B: sammus walfajn. - mjatajn u-xamsin di:rham.
B: No, unfurnished. - la, bl a ?atat.
A: is gid ifaskan? - bl a ltwajaz?
A: That's a lot. Is it big? - had s-si bezzaf. u-kbira?
B: uhu, ur gid llin . - la, bla ltwajaz.
,.B: · Yes, it's big, and it has four - kbira u-fiha :r~b~a d- le- byut
A: iywla lxir- ann . tmaqqu:r? - aiddhata talla. ma tmaqqa:r?
bedrooms and a nice garden. d e-n-n,as
n u-,a:r~a
nV mezyana.
B: tmaqqu:r, llant gid kku~t aha :rab~a 1- lbjut j-jit~·
A: Where is it located? - fayn fat?
. 1-lbjut j -jiQ-~ d- azza:rQ-a l~a:r~t t aflat .
B: Beside the school. qeddam 1-meQ-:ra~a.
1-lmlit.
- mani - dd tusa? A: Does he have children in - ~andu d-drari fe-1 -meQ-:ra~a?
A: maniy-d tuska?
school ?
B: lg-Waddam n- ssakwil a. - ztat lmaQ-:ra~a .
B: His little girl has J·ust begun - bentu ~ -~gi:ra
' ~ad bdat temsi
A: llan da:r-s latsum? - yar-s lwasun di lmaQ-:ra~a?
going. (to school). (1-1 -meQ-:ra~a).
y-assakwila?
A: a r-siggilQ s-tgammi niy ttra~ iy x- sa uxxam nay A: I' m l ooking for a house or - ka-nqelleb ~la s i-~ar well a
B: mani trit ag gi d ad- mani tabyit at- tzdayt? B: where do you want to live? - fayn bagi teskon?
-tzaddayt? A: Near the Embassy. _ qeddam s - s ifara.
A: lgWaddam n-ss ifara. ztat ss i fa rt. B: How much do you want to pay~ s~al bagi txette"?
B: mansk a rad-ttxatta"t? A: Something r easonab l e . - si-9aza mwal ma .
A: a i nna ur i ~erri n . - ad-xaii"ay s r a n- x- anqadd . B: How many rooms do you need?- s~al men bit xe""ek?
B: mannawt 1-lbit ad t r it? - s9a1 1-labjut a j tabyit? A: At leas t two bedrooms . - ~a l l-9aqell zuz d- le-byut
de -n-n~as .
A: a r-siggilQ s - snat 1-lbjut - byiy san 1-lbjut j - j it"· B: I know a building where
- ka -na~ref wa9ed 1-~imara f iha
j -j i ~" · there is an apa r tment for
dwira 1-le-kr a .
rent.
B: ssna9 jat tgammi talla gi d - tt i sinay i st n-ta xxamt dag-s
l bi t 1-lakra . l akra . A: On what floor? - f - ayna tebqa?
A: mani-d tuska? mani talla? man ttabqa B: The sixth. - s - satta .
tasakka a- y talla? ni-talla?
A: Fine, i s it furnished? - mezyan. be-l-9atat?
B: tiss "di st . - ttabqa ssatta . B: No. - la.
A: il;lla. i s gid ifaskan? - maz jan. A: O.K. Let's go see it. - waxxa, yallah nsufuha.
B: uhu. - ihi.
83 84
B: is t-trit ad issan i - tabyit-t ittisin l f ran~ ija?* B: Do you want him to know - bgitih ikun ka-ya"ref
taf:ran~ist?* English? n-negliza?
A: ij, asku tamyart-niw ur wah, yir tamattutt-inu uddzi A: Yes , because my wife - iyeh, J;lit mrati ma- ka-ta"ref-s
tssin tasal~ijtt ttisin tasalJ;iast.* doesn 't know Arabic. 1-"arbi ya.
B· ij, mis rad-as ttxaHa~t - wah, i makn-as at-txa++a~t B: Then you're going to have - ?iden lazmek gad -txe+ie~
mliJ;l.
85 86
A: ar-issenwa mezjan? - issnenna l}all a? A: Does he cook well? - ka-itiyyeb mezyan?
B: axeddam umeddakkWel-niw - axeddam umeddakkWl-inu aj - ji-t B: A friend ' s servant found - 1-xeddam d-~al}bi zeb:ru-li.
aj-ji-t jufan. jufin. him for me.
A: is immken aj - j i jaf yad - ad-iqedda ad-i ji jaf ula n- ne A: Can he find me one too? - iq~er izbe:r-li l}ett-ana si- wal}ed?
nekk wajja~? n- netts sa j - jiddz? B: I'll tell him and call you - daba nqul ha-lu u-n~ayyet-lek
tomorrow. gedda .
B: :rad-as tt-inil], ye:rl} hak - tura ad-as tt- iniy, aha ad-as
- d yrey azettsa di ttilifun .
Dialog Fifty- Five
Dialog Fifty- Five A: How many chil dren do you - s~ l de- d-drari ~andek?
A: is da:r-k kra n-txeddamt? - yar-s sa n-txeddamt? B: No , can you find a good one - l a, teq~e:r dzbe:r-li si-wel}da
for me? mezyana?
B: uhu, is ak immken aj-ji - la, at -teq~e:rt at-taft sa
taft kra n- jat il}lan? j-jist t efl el}? A: Yes , my houseboy ' s aunt has - i yeh, ~ammt 1-xeddam dyali
a daughter who want s to work ~andha bent bagya texdem
A: waxxa, ~emmti-s uxeddam- - wah, l~emmt n-txeddam-inu
for someone . m~a s i-~dd.
-niw tella da:r-s jat yar-s ist n-tl}errutt tebya
tefruxt t:ra at-texdem d-kra. at-texdem akd sa j-jiddz. B: Does she have any - ~andfia si-derba?
experience?
B: is tessen i kra 1-lrildemt? - yar-s lxdemt ~lla?
87 88
A: ij, asagg-Was lli (i) zrin wah, asagg-Was n-izrin aj A: Yes, she worked for Mrs. iyeh, ~am luwwel xedmat m~a
tax\:ldam d- tamyart n- ssi taxdam akd tmat tutt n- ss i Bissel last year. mrat s-si Bissel.
barnusi*. barnusi* .
B: How much does she want? - s~al bgat?
B: mansk a - s ttaxdam? - s~a l aj tabya?
A: Thirty-five dirhams. - xemsa u-tlatin derhem.
A: sab~a mija n- tarrjalt. - xamsa u- tlatin dirham .
B: Is that a reasonable salary?-izara m~awwta hadi?
B: is-d tiy*ra~-anna s ajad - d- i zart-annas hattaja?
niyd uhu. A: Yes, that's what I pay my - iyeh, hadak s -si b-as
maid. ka-nxelle~ 1-xeddama dyali.
A: ij, yajann a - s tt xa lla~~ wah , hannainnha aj - s ttxalla~ay
A: yil. tura.
B: How? By train or by car? f -as? f-1-qitar aw fe-s-siyara?
B: nakkin ri~ ttumubil. - natts ttabyiy ttumubil. B: So we can stop at Khemisset- bas imken-lna nweqfu f-si qehwa
A: ma~? - majannax? and have tea at some cafe. f -le- xmisat u-nserbu atay.
B: bas an- nbadd y-lqahwa A: Can we eat something at _ imken-lna nakl u si-~za
bas an-nbadd di sa 1-lqahwa
Khemisset? f-le-xmisat?
y- alxmisat ag gid nsu di lxmisat bas an- nsu ataj.
ataj.
89 90
B: Of cours e, there' s - me~lum, koll-si kayen temma.
- wah, kullsi illa din.
B: waxxa, illa gid kullsi. everything there.
sJ:tal n-ssa~at zzi ssja yar
A: mansk n-ssa~at a :ran- A: How many hours from here - sJ:tal de-s-swaye~ men hna
-naskaf y-yid s-fas? fas? to Fez? 1-fas?
tlata n-ssa~at, imkan tlata
B: ~att sswaja~ niy ~tt B: Three hours, maybe three - tlata de-s-swaye~, w-imken
d-na~~·
d-anna~. and a half. tlata u-nelil~·
- ula d-sa.
A: ur.,,.ti taggut. A: That's not much (anything). - ma-si si-J:taza.
- ihi, jaHah.
B: la, jaHah. B: No, let's go. - la, yaHah.
.. ..
A: is tazrit tassum~it? . - tinnit .. .
· ·ssma~t?
A: Did you see the Tower? - sefti !il-~em~a?
- ihi, mani talla?
B: uhu, maniy talla? B: No, where is it? - la, fayn hiya?
- hattad tad. qqar yar dihat.
A: nattat aja. A: There it is. Look over - ra-hiya dik.
smuqqal y-yinn. there. suf lhih.
B: ah yil ba~ (a)-tt ~filt• - ha tura ~ad a-tt innjay. B: Ah, now I see it. - ah, daba ~ad seftha.
A: is trit as sar-s taylit? - tabyit ad-d yar-s ttaljit? A: Do you want to climb it? - tebgi ttla~-lha?
92
91
B: Of course, I have to climb - me~lum, xe ~~n i ntla~ - lha ;
B: ij, ixa~~a -ji as sa:r-s wah ma~lum , xa~~ -i j i ad-d
it . Can we go in it and imken- lna ndexlu u- nsufu
yl:i.Q.. i s immkan as sa:r-s yar- s aliy . an-naqQ.a:r
see the ins ide? qelbha?
naksam, ~a:r ma lli an- natf an- ni nni aj n- dag- s
A: That' s a good idea. - hadi fekra mezyana.
y-ugans- annas? illan yarfaz?
Dia log Fi f t y- Ei ght A: Let' s go to Casab l anca - yai iah nemsiw le~Q.-Q.a:r l-9iQ.a
today. 1-yum .
B: I ' m busy today . - ana mesgul 1- yum.
A: j a iiah an- naddu s - i Q.a:r - jaiiah an- nr ag yar Q.Q.a:r l bi ia.
Let ' s go tomorrow. nemsiw gedda .
l biia .
- ah seyley i .ta , an- nr l}h azet tsa . A: How? (In what? ) - f - as?
B: y-ass-ad XW-admag, · :ran- .
- naddu ~bag. B: In my car . - f - s i ya:rti.
- akd t men ja amma. B: You ' re right . What t i me - m~ak 1-gaqq . fe- s- men weqt
B: t manja yikann.
do you think we shoul d tebgi nemsi w?
A: j ak ur iddi Ital? - ur ittili lgal galla?
l eave?
B: illa da:r-k l gaqq ; - a akid-s lgeqq .
A: At s i x. - fe- s- setta.
man luqt trit an-neddu? manten 1-lweqt n-di tebyit
an-nrug? B: I sn't tha t too earl y? - ma- s i bekri bezzaf?
A: ran-neddu y-essetta. - akd setta . A: No , t hat way we can see - l a , bag:ra nsufu bezzaf
many pl aces . de-1-magallat .
B: ur igi bak:ri bezzaf?
B: Are we goi ng to come back - gad n:rez~u f-l e -~siya wella
A: uhu, begra :ran-m~ e :r kigan
i n the af t er noon or(a re we getta 1-1-lil?
d-lmgellat.
goi ng to s t ay) until the
B: i s r ad-d naiu y-tdagg\:lat
evening?
niyd ar--iijii? 94
93
A: rad-d nagu gijig, asku hit A: We have to come back in the- lazem nrez~u fe-1-lil, !;it
nafa~<Om talla dar-i lxdamt. daffar wazattsa yar-i lxdamt. evening because I've got to ba~d gedda ~andi 1-xedma.
work day after tomorrow.
B: i!Jla. - mazjan.
B: Fine - mezyan.
Dialog Fifty-Nine
Dialog Fifty-Nine
A: manis rad-taddut ~ba!J7 mani yra at-tra)Jt azattsa?
A: Where are you going - fayn gad-temsi gedda?
B: rad-ddu!J s-t~~um~it - an-nra!J yar ~~ma~t !Jassan.
tomorrow?
n-!Jassan ad akid-i tra!Jt?
rad did-i tmunt? B: I'm going to Hassan Tower. - gad-nemsi 1-~em~et !Jessan.
Do you want to go with me? temsi m~aya?
A: uhu, kki!J-d yinn iggam. - ihi, Huy-iji din italli.
rad dalJ ddulJ nafa~an iy-t ~awd ad-ra)Jay daffar wazattsa. A: No, I was there yesterday, - la, kont temma 1-bare!J ,
-inna rabbi. and I'm going again day u-gad-nemsi ~awed ba~d gedda.
B: waxxa. - waxxa.
B: O.K. - waxxa.
95 96
Di a log Si xty Dialog Sixty
A: r an- nammiqqir y- ssari" an- nammi raw ztat ssi nima A: On Mohammed V Avenue, in - f-sari" m~mmed 1-xamis,
ml]ammad l xamis y- l g\qaddam "renaissance" di ssari" ml]ammad f ront of the Renaissance qeddam s - s inima de-n- nehcJ-a .
n- ssinima "nnahcj.a" . l xami H. Theater.
- waxxa, i wa +tah i hanni k .
B: waxxa, iwa ttah ihannik . B: O.K. Good-bye. - waxxa, iwa be- s - s l ama.
D:i.alog Si xty-Two
Dialog Sixty-Two
A: What would you like? - s-l;i.B.bb 1-xater?
A: mad ira lxatar? - majn ibya lxatar?
B: Give me a pack of cigarets, - ~tini bakiya de-d-doxxan,
B: fk-ij lbakit n-garru.ltah - us-iji-dd lbakit n-ddaxxan, please. llah ixellik.
ixallik. llah irtam waldik. - s-men ~ayna?
A: What kind?
, A: mal lmarka? - mantan lmarkt n-tabyit?
B: Kebir. How much? - kabir. be-stal?
B: "kabir"• mansk ad-iswa? - "markiz"*. us~l?
A: Twenty rials. - ~esrin ryal.
A: ~asrin - arba~in rijal*.
B: And give ·me some matches - u-~tini tetta 1-uqid.
B: fk-ij luqid yad nattan. - us-iji-dd ula d-luqid. too.
99 100
B: mansk? - us~l a j d-tusa?_ B: How much? - s~l?
A: tuska-d wa~ad u-~asrin - :rab~a u-rab~in rjal bin qa~. A: That makes twenty-two rials- zat wa~ed u-~ esrin ryal bin
rjal y-sisit-san. a ltogether. koll- s i.
:B: ri~ garru. - byiy ddaxxan. B: I want some cigarets . - bgit d- doxxan.
B: i s da:r-k ga:rru n-?amirikan?- yar- s daxxan n-mirikan? B: Do you have American - ~andek d-doxxan 9amiri ki ?
cigarets?
A: uhu, illa da:r-i ya:r ga:rru - l a , yar-i ddaxxan Yir amyarbi.
1-lmayrib. A: No, I have only Moroccan - la, ~andi gir d- doxxan mge:rbi.
cigarets.
B: fk-ij lbakit n-"kibir". - us-iji-dd ist 1-lbakit
n-"markiz". B: Give me a pack of Kebir. - ~tini bakiya d-kabir.
B: mansk? - us~l?
B: How much?
A: ij. ; - wah.
A: Yes . - i yeh .
!
B: fk-ij sin B: Give me t wo boxes. - ~tini zuZ ~na~eq .
n-~~nadaq. - us-iji-dd sant n-~~nadaq.
How much? be-s~al?
mansk? us~l?
rSam, a s idi. mani t aggurt? B: Yes s ir, where do you - n<;>am a s idi, fayn tebgi temsi?
B: na<;'am , a sidi . mani
want to go?
tr i t as s a:r- s t addut?
- ~ iwt - iji yr- u.msa n n-" annahQ.a ". A: Take me to the Nahda - <;'afak we~~elni 1-met<;>am
A: ssa l kwm- ij, i :rabbi,
Res taurant, pleas e. n- nehQ.a .
s -lqahwa "nnahQ.a" .
uddzi ttisinay mani d- taggur . B: I don ' t know where i t i s . ma- ka- na<;':ref-s fayn za.
B: 1;.:r ssinJ:i maniy-d tuska.
A: Next to the Post Office. - qeddam 1-bu~ta.
A: l gwaddan 1 -lbu~ta . - ztat 1 - lbu~ta.
103
104
A: How much will i t cost (me )?. - .sl}.al gad-yewzebni?
usl}al ad-iji-dd i~~iwt?
A: mansk a :raj - ji jask? B: Three dirhams. - tlata de-d-drahem .
- tlata n- ddrahim .
B: sattin :rjal. A: O. K. Let's go . - ya!! ah ( a s idi ).
jaHah. B: This is Sale, sir . - hadi sla a sidi .
A: jaHah.
hadi s l a , a s idi. f: Here you are. - tfeiiel.
B: ha sla, ja s idi. B: Thank you. - nah ixlef.
- zajd .
A: hak, a sidi. Dialog Sixty-Six
- n ah i xl af .
B: nah ixlaf , a s idi.
A: Woul d you like a shoe- ·
Dialog Si xty-Six - shine?
105 106
A: Come back, pay what you - azi, xe lle ~ lli bgiti.
- awra, xalla~ ajn tabyit.
A: want.
ainna trit.
B: Six rials. - sett a de-r-ryal.
B: ~~is n-tarrjalt. - satta ~Ufll·
A: O.K. - waxxa.
A: waxxa. - waxxa.
Dialog Sixty-Seven
Dialog Sixty-Seven
A: mansk aja ad ilakman, ak-k - s:t;ial tura di ssa~t, barak llah A: What time is it, please? - s:t;ial hadi (fe-s-sa~a)
b-le-f~el mennek?
issarba:IJ. :rabbi? fik? B: It's ten o'clock.
- hadi 1-~asra.
B: yil talkam l~as:ra. - tura l~as:ra. A: Are you sure? - was met:t;iil.qqeq?
A: is nnit ta:t;iqaq? - was ta:t;iqaq? B: No, let me l_ook at my - la, xellini nsuf maganti.
- ihi, qal-iji di lmagana-jnu. watch. Excuse me, it's sme:IJ.-li hadi 1-~as:ra u-q~em.
B: uhu, azz-ij a~-~ra:IJ.
five past ten.
lmaga.na-nu.
sam:IJ.-ij, yilad l~as:ra ah, sam:IJ.-iji, tura l~as:ra A: I have to go to university - xe~~ni nemsi 1-1-zami~a
A: ixa~~a-j ad-ddu:IJ. s-lzami~a - xa~~-iji ad-ra:t;iay yal lzami~a B: Wait a minute and I'll go tsenna wa:t;ied d-daqiqa u-nemsi
y-l~as:ra u-nna~. di l~asra u-na~~· with you~ m~ak.
B: badd, iml.kk mun:t;i did-k. - ~ajn, ist n-ddaqiqa, ad A: Shall we take a taxi? - naxdu taksi?
akid-s ra:t;iay.
B: No, the university is - la, 1-zami~a q:riba bezzaf.
A: an-nyuj ttaksi? - an-nij Haksi? very close.
A: jarJ.ah. - jarJ.ah.
108
l(J7
Dialog Si xt y-Eight
Dialog Sixty-Eight
A: mani trit yass- a? - mani taggurt ita? A: Where are you going todaY? - fayn gadi 1-yurn?
B: rad dduJ:l s - s l a. - ad- gguray yar s l a. B: I'm going to Sale. - gadi le-sla.
A: zikkW ~ba~ niyd tadaggat? ~ba~ ma di tmaddit t? A: In the morning or in the - fe-~-~ba~ aw f-le-~siya?
afternoon?
B: yil t al kam l~da~s yar A: What time i s it now? - s~l hadi daba?
:rub~ .
B: It's a quarter to eleven. - hadi le-~das llareb.
- t~aqqaq? A: Are you sure? - metl}aqqeq.
B: tamaman. - tarnaman. B: Absolutely!
A: Ill' sul taqqama l waqt , - ur-iqqim luqt, i xa~~ -iji - ma-· 1.a weqt.
A: There isn't any time. xe~~ni naxod
ixa~~a-ji ad-yuj~ Haksi. ad-ss i y Haksi. I have to take a taxi. taksi.
B: illa dar-k l~a qq, !!ah - yar- s l~a qq, !!ah ihannik . B: You're righ~. Good-bye. - m~ak 1-~qq. !!ah ihennik.
ihannik.
A: Good-bye. - be-s-'·.1.arna.
A: l}.ah i~awnek . - ba-sslama.
Dialog Sixty-Nine
Dialog Si xty- Nine
A: When are you going to - fuq-as gad-temsi 1-le-qnitra?
A: mal luqt rad-taddut - mani yra tra~t yal lqnitra? Kenitra?
s -laqnitra?
B: 'rhis afternoon, at five. - had le-~siya, fe-1-xemsa.
B: tadaggWat-ad y -a ssa~t - di tmadditt-a akad xamsa .
A: You don't have much time. - ma f-y'.lddek weqt bezzaf,
tiss sarnmust.
109 110
B: ~la? mansk ajad ilakman? - usJ:ial hadi? B: What time is it anywa-y? - ~lah sJ:ial hadi?
A: u:r dar-k talli lmagana? - ur yar-s saj ssa~t? A: Don't you have a watch? - ma ~andek magana?
A: yil talkam :r:rab~a. - tu:ra di :rrab~a. A: It's four o'clock. - hadi :r-:reb~a.
B: aj-ji ixai?i?a jad-ddul;i - ah, X81?1?-iji ad-iliy di sla B: Gee! I have to be in Sale - ?ay! Xei?i?ni nkun fe-s la
s -sla an-n gid ilit akd :r:rab~a u-nai?i?• x-sa at four-thirty for some fe-:r-:reb~a U- nei?i? ~la Si-sgal.
y-:rrab~a u-nnai?. n-ssyal. buziness.
illa dar-i gid k:ra 1-lsuy l. A: And how are you going - u-f-as gad- temsi 1-le-qnit:ra?
to Kenitra?
B: ma- y :raz za taddut i majn-di yra tratt yal
s -laqnitra? lqnit:ra? B: By train. - fe-1-masina.
Dialog Seventy
Dialog Seventy
A: Day after tomorrow is - ba~d gedda 1-<;'id.
A: nafa~an iga l~id. - daffar wazattsa l~id.
a holiday.
B: man l~id? - manwan l<;'id?
B: What holida-y? - s-men ~id?
A: l~id ma~ ~in.
A~ Lesser Bairam. - 1-~id 1?-1?gi:r.
B: mad iga l~id ma~~in?
B: What is Less er Bairam? - snu huwa 1-~id 1?-1?gir?
111 112
A: l~id lli (i)ttilin - huwwa l~id n-ittilin zdaffar A: It's the feast that comes - huwwa 1-~'id lli ka-ikun men
after the fasting of Ramadan. b8Sd ~yam remQ_an.
B: mansk a-d dar-un illan - sJ;!al aj yr-anay l~utalt? B: How many days do we get - sl:)al (·andna de-1-~otla?
lkunZi? off?
A: kra~ wussann. - talt ijjam. A: Three days. - telt iyyam.
B: iggut niyd uhu? - bazzaf ma la? B: That's a lot, isn't it? - bezzaf, aw la?
A: dajma11 yikad. - dima amma. A: It's always like that. - dima hakda.
[
B: i.Q.la : - mazjan. B: Fine. - mezyan.
A: ~bat iga l~id marg:in. - azattsa l~id ama~~.jan. A: Tomorrow is Lesser Bairam. - gedda 1-~id ~-~gir.
B.: ma rad-taska:rt? - majn yra tijit? B: What are you going to do? - s-gad-ta~mel?
A: ran-naffay ar-nnattfalilf· ·- an-naffay an-natsara. A: We are going out to look - gad-nxerzu ntsaraw.
B: y-mani? around.
- mani?
B: Where? - fayn?
A: ran-naddu s-lzar~a lli-y - di lJ;!adiqa 1-lil:)us.
llant ll:)ajawanat. A: At the zoo. - f-J;!adiqat 1-J;!ayawanat.
B: .mal:) J;!adiq at ll:)ajawana t? - majannax lJ;!adiqa l-li.Q.us? B: Why the zoo? ~las J;!adiqat 1-l:)ayawanat?
A: asku taqqur, tal:)la. - awi taflal:). A: Because it's nice and big, - l:)it mezyana u-kbira u-ka-
ar gid ttal~abn lal:)sum. awi ttalhan dag-s lwasun. and the children have fun -itsellaw fiha d-drari.
there.
B: ma a<i· taska:ram y inn? - majn din tagga~?
A: a:r-nasmuqqul lawJ;!as. - ntaqqal ll:)ajawanat. B: What do you(pl •.) do there? - s-ka-t~amlu temma?
A: man l~id lli (i)llan iggam?- manwan l~id n-ttuy italli? A: What feast was it yesterday';'- s -men ~id kan 1-baret?
B: iggam illa l~id ma~~in. - italli ibda l~id ama~~jan. B: Lesser Bairam began - 1-baret bda 1 -~id 1?- 1?gir.
yesterday.
A: l~id ambarkij. - ~id mbarak 1-mas~ud.
B: ij, nafrat bazzaf. - nalha ~lla. B: We had lots of fun. - tsellina bezzaf.
A: i s llam yinn ass kullut? - llam din ass qa~-annas? A: Did you stay there all day - ( was kontiw temma n-nhar
· 1ong? kcllu?)*
B: ij, asku illa dar- nat - wah, awi ttuY-anay l~talt.
A: is-d l~id. ma~~ in ass - ma l~id ama~~jan tzma~t n-add A: Is Lesser Bairam next week? - was 1-~id 1?-1?gir z-zem~a
1-lzami~ d- juskan? jusin? z- fayyFi?
116
115
B: ij, ixa99a-ji ad-tta~'dall}. - wah, xa99-iji ad-<'bcl.iy ad- B: Yes , and I have to begin iyeh, u-xe99ni nebda n9uwweb
ll}.alwa 9bal}.. <'adlay lgatu azattsa . to make cake tomorrow. 1-!}.alwa gedda.
A: man ll}.alwa? - ma<'na l gatu? A: What cake? - s -men l}.alwa?
B: xtalli natta<'dal i l<'id - tan n-din n<'addal i l"id B: The one that we make for hadik lli ka-n9uwwbu 1-1-"id
Lesser Bairam. 9- 9gi:r.
A: a ttriyas ay:rum? - tsabbah i wuyrum? A: Does it look like bread? - ka-tesbeh 1-1-xobz?
B: ij, mis tammim. - amman, ball}.aqq t~i~. B: Sort of, but s weet. Shall - teq:riben, be-1-l}.8.qq l}.luwa.
ad-ak .d-awil}. imikk? ad-as dd-awjay swaj? I bring you some? nzib-lek si-swiya?
A: ij, ril}. as-tt m~il}.. - wah, byiy ad zzag-s qa9ay. A: Yes, I'd like to taste it. - i yeh, nebgi nduq mennha.
B: rak-k ta"Z<'lb. - ad-as ta<'zab. B: You'll like it.
bi-smi llah, ss-imikk - zajd m"an, ij swaj 1-lgatu. A: Have some cake. - tfe~~el, "mel swiya de-1-l}.8.lwa.
1-1!}.alwa.
B: Thank you. What is it? - ba:rak llahu fik. snu hada?
B: barak llah fik, mad iga ba:rak flah fik.
A: It's feast cake. - hadi 1-l}.8.lwa de-1-"id.
lxi:r-a?
B: Happy Holiday.
A: xtad tga ll}.alwa 1-l"id. - tahattaha ll}.alwa 1-l"id.
A: The same to you.
B: "id ambarkij. <'id mabruk.
B: The cake is delicious. - had 1-l}.8.lwa ldida.
A: fall-i ula kij. - xaf-nay d~xaf-wan.
I like it very much. "ezbetni bezzaf.
B: ll}.alwa-jad tammim. - ll}.alwa-ja t~i~.
A: Have some more, then. - iwa zid.
t"azb-ij mli!J.. t<'azb-iji l}.alla.
Will you take some with taxod swiya m"ak?
A: iwa. zajd , sul. :rad did-k - iwa, zajd. ma tassit akid-s you?
tawim imikk? swaj?
117 118
B: waxxa, fk-ij yar imikk. - waxxa, us-iji-dd yir swaj . B: Fine, give me just a little~ waxxa , ~tini gir si-swiya.
A: waxxa, rak-k tt-id ssmunl).. - waxxa , s-lfert ad- as-tt A: With pleasure. I'll wrap - be-1-fertat.
~edley. i t for you. daba nkemmesha-lek.
B: barak !!ah fik. - barak +!ah fik. B: Thank you. - ba:rak Hahu fik.
A: bla zmil. - bl a zmil. A: You're welcome. - bla zmil.
A: lvakans l~id meqqurn. - l~upa l~'id lkibir. A: The holiday of Greater - 1-~otla de-1-~id le-kbir.
Bairam.
B: mensk ad . dar-un illan - stal aj yr-anaj1 l~utelt?
y-l~id meqqu:rn. ameqqran. A: We always slaughter a ram - dima ka-ndebl)u 1-kebs fe-1-~id
at Greater Bairam. le-kbir.
119
120
Dialog Seventy-Si:c Dia 1.og Seventy-S i x
A: ma-f tsyit izimar? - majannax tsyit axarfi? A: Why did you buy a sheep? - 1-as sriti kebs?
B: asku ilkam l~id maqqurn. - awi waddhata l~id amaqqran . B: Because it's Greater Bairam r ~it hada 1-~id l e-kbir.
A: ma ras sar- s taskart? - majn iss yra tijit? A: What are you goi ng to do - s - gad- ta~mel bib?
B: rad-as nyar~. na ss-t. - ad-as nyar~ with it?
B: ar-naskar y ilad krigan - ntagg a j8. kull asaggW"as. A: That's very generous - ntuma nas kram.
asaggW"as. of you.
A: yar y-l~id maqqurn? - yir di l~id amaqqran? B: We do this every year. ka-ndiru had s-si koll ~am.
B: ij, yar y-l~id maqqurn. - wah, yir di l~id amaqqran. A: Onl! duri~g Greater Bairam? - gir fe-1-~id le-kbir?
1-l~id maqqurn. l~id amaqqran. A: Why did Ahmed buy a ram? - 1-as ~ed sra kebs?
A: d-mi t jacj.nin? - majn iss yra innb~ad? B: So he can slaughter it - bas ideb~u nhar 1-~id le-kbir.
at Greater Bairam.
A: And what will he do with - u-s -gad idir bih men ba~d?
it after that?
122
121
B: His family will eat half - ~a?iltu gad-takol n-nelillil fih,
- lahl-annas ad dag-s ttsan
B: lfamila-nnas rag gid ssin of it, and the rest he'll u-1-baqi gad-ya~"t;ih
azgan. azgan ja"t; at-t
nna~. ainna (i)qqaman rat-t give to the poor. 1-1-masakin.
usan i lmsakin.
i fk i lmsakin. A: Does he do this everJ - ka-idir had s-si koll ~am?
- ttaggam aja kull asaggW'as?
A: ar-iskar yikad krigan year?
asaggW'as? B: Yes, he's generous. - iyeh, huwa krim.
- wah, natta krim.
B: ij, asku ar -itt~annu. I A: And does everybody do like - u-koll-si ka-idir bl}alu?
- kullsi ttaggam am natta?
A: is-d kullsi ar-iskar him?
zund nattan? B: No, only a few people. - la, gir ba~~ n-nas.
- la, yir ba~~ n-middan.
B: uhu, yar lba~~ n-maddan.
Dialog Seventy-Eight
Dialog Seventy-Eight
A: Why i s tomorrow a holidaY?. - ~las
v gedda
• kayna ~otla?
- rnajannax azattsa talla l~utalt?
A: ma-f talla rra~t ~ba~? B: Beeause tomorrow is the - ~it gedda ~id 1-mulud.
.- ~it azattsa l~id 1-lmulud.
B: asku ~ba~ iga l~id Prophet's birthday.
A: ma (a)d skaran imaslimin - majn ttaggam imaslman ggw--ass A: What do the Muslims do - s-ka-idi~ le-mselmin f-had
y-ass-a? ggW'-ass-a? on that daY? n-nhar?
B: ar-tt~allan y-tmazgida, - tt~allan di lzwami ~, aha B: They pray in the mosques - ka -1.li!elliw
· f e;-z-zwam(;~
ar-aqqran mda~ n-(n)nbi. taqqaran mda~ nabawija. and recite eulogies on the u-ka-iqraw 9 amda~ nabawiya.
Prophet.
124
123
Dialog Seventy-Nine Dialog Seventy-Nine
B: na~am a sidi, mani? - na~am a sidi, mani? B: Yes, sir, where to? - n~am a sidi, 1-ayn?
A: ri.Q. ad-dd~ s-tgammi - byiy ad-ra~ay yar Q.ar dbibay. A: I want to go to the New - bagi nemsi 1-Q.ar dbibeg.
n-Q.Q.bay. City.
B: maniy talla tgammi n-<J.Q.bay?- mani (i)lla Q.ar dbibay? B: Where in the New City? - fayn f-Q.ar dbibeg?
A: lg\:laddam n-ssa~t 19atla~. - ztat-s .talla ssa~t l-19atla~. A: Near Atlas Square . - qeddam sa!;IBt l-9etle ~ .
B: ifuk:k: an-nazri y-ssari~ - labadd an-zajd x-assari~ B: We have to go by Mohammed - la-bodda nduzu ~la sari~
A: i.Q.la, ~atta nakkin ri~ - waxxa, ula n-natts byiy ad- A: Fine. I want to see the - mezyan. ~ett-ana bagi nsuf
az-zri.Q. y-ssa~-ann. -innjay abrid-an. Avenue too. dak s-sari~.
B: is-d tikklit izwarn aja - ma hanr.aha lmarrt tamazwart B: Is this the first time - was hadi 1-merra 1-luwwla
·ca)-d tuski-d s-fa::i? n-di d-tusit yar fas? you've come to Fez? f-as ziti 1-fas?
A: uski.Q.-d s-y id Y- ja t - usiy-add da ist 1-mar.rt, A: I was here once, but I - zit lle-hna wa~ed 1-merra ,
takklit, mis ur gid ba~aqq uddzi qqimay ~lla. didn't stay very long. be-1-~aqq ma-glest-s bezzaf.
matla~ B: There is a lot to see in - kayen bezzaf ma ittsaf f-had
B: illa kigan ma t~ra bnadam illa ~lla majn yra ninni this city. You must stay le-mdina. xe~~ek tebqa hna
y-laindint-a. ixa:;;li!a-k di tamdint-a. xafi3:;;-is ad da here for a while. si-modda.
at-taqqumut yid kigan. taqqimt sa 1.:..-lniudda. A: I'm going to stay here - gad-nebqa hna si-zem~a hakdak.
A: rad-qqum~ yid imalass - ad da qqjmay sa 1-lzma~t amman. about a week.
yikann. B: This is Atlas Square.
B: hati yid ss~ 19atlalil aja.- haIL'1aha ssa~ 19atlalil•
125
126
A: i~la, bedd y-tama n-zzercta..- waxxa, bedd yel l~ er~t. A: Fine, s top by the park. - mezyan, wqef ~da 1-~~Ha.
illa yinn jan ar sr-i din sa 1-l~edd itte~jan-iji. Someone i s waiting for me temma si-wa~ed ka-i~ayenni.
iteqqel. mensk aja s~l aj dd-jusin? there. How much is it? s~l zatni?
d-tuska? B: Forty rials (two dirhams). - reb~in ryal.
B: sin id-~esrint tarrjalt. A: Here you are. - tfeggel.
A: bi-smi llah. - zajd. B: Thank you. - Hah ixlef.
B: Hah ixlef. - nah ixlef.
Dialog Eighty
Dialog Eighty
A: What time do you have? - s~l ~andek fe-s -sa~a?
A: mensk ad da:r-k ilekmen - us~al aj yar-s ssa~t?
B: It's twenty to three. hadi r-reb~a qell tulut.
ssa~t? Don't you have a watch? w.a-~andek magana?
B: yil telkem r:reb~a yar - tura d-erreb~a qell tulut.
A: No, I have to buy one. la, ka-ixe~~ni nesri si -we~da
~esrint n-ddaqiqa, ur yar-s ssa~t?
·B: I know a watchmaker who - ka-na~ref wa~ed le-mwagni
ur dar-k telli lmagana? has nice watches. ~andu mwagen mezyanin.
A: uhu, ixe~~a-ji ad-sywe~ la, X8~~i-ji ad-syey sa j-jist.
A: Expensive or cheap? - galyin wella rxa~?
jat.
B: He sells them reasonably. - ka-ibi~hom b-taman m~awwet.
B: ssne~ jan a -izzenza ttisiney iddz ummagni, yar-s
lmwagen, llan dar-s ssa~at fe~ent. A: Where is this watchmaker? - fayn za had le-mwagni?
lmwagen llmli~.
127 128
B: ta~anut -annastuska-d ·- t~anut t-annas tus-add zar
B: His shop is near the - ~anutu zat ~aa s - s i ni ma
y-tama n-ssinama "nnah<).a ". ssinama "nnah<).a ~'
Renaissance Theater. de- n-nehQ.a.
A: tadagg-Wat-ad rad dar- s dd~~ tamadditt-a ad yar- s ra~ay .
A: I'll go there this - had l e -~siya nems i ~andu.
B': sakkiws ar ii>ba~, mun.I}. - qal-is all azattsa , ad akid-s afternoon .
did-k. ra~ay .
B: Wai t until tomorrow and - xellik ~etta 1-gedda u- nemsi
A: waxxa . - waxxa. I'll go with you. m~ak .
A: O.K. - waxxa .
Dialog Eighty- One
Di a l og Eighty- One
A: luqt ta~ la yass - ad. - ah , ~l i f l a~ ita.
B: l uqt tga badda yi kad - wah , l~l dima amma di <).Q.ar A: The weather i s very nice - 1-zuw mezyan bezzaf 1- yum .
y- Q.Q.ar lbi<).a. l bi<).a . today.
bazzaf? A: In summer it's very hot. - fe-~ -~if ka-ikun sxun bezzaf.
A: ij, y-luqt u~ammi<). ~atta - wah gg-W-a ~mat ula d- atfal B: And does i t rain a lot? - u-8-sta ka -tti~ bezzaf?
adfal a:r- d ittar . ittsat. A: Yes , in winter, and it - iyeh, fe-1-berd, u-~etta
A: mani-y rat-tazzrit i;>i;> i f-a? - mani yra tzzrit i;>i;>if-a? A: Where are you going to - fayn gad- dduwwez had ~ - i;i if?
B: y-tama 1 - lb~ar y- lziht - x-lb~ar yar tziht 1-lwazda. A: Where is Saidi ya? - fayn zat s -s<' iy~iya?
I
n-wazda. B: On the sea, near Ujda. - <'al le -b~ar, 1- ziht wezda.
A: luqt ta~la yinn? - l~al ifla~ di n? A: Is the weather nice there? - 1-zuw mezyan temma?
B: i~la bezzaf y- uzal ul a - ifla~ ~al la x- jit d- x-wass. B: It's very pleasant, bot h - ltif bezzaf, la be- n- nhar
during the day and at ni ght. wa- la be-1-l i l.
A: manka a i ga lb~ar yi d? - i mams ija lb~ar? A: And how is the sea? u- kif <'amel l e -b~ar?
A: mani s taddi t? - mani taggurt? A: Where are you goi ng? fayn gadi?
B: dd i~ s - tgammi. - gguray yr-uxxam. B: I'm going home .
B: jay -i j kra swij. - iwa swaj wa~ l ay. B: I fee l a littl e bi t tired. s i-swi ya <'ayyan.
A: mak- k jayn, mani tu~an t ? - i majn- s tsa llit? A: What ' s the matter? - b-as ka - t~ess?
B: aqa lla l-niw aj - ji jay kra. - azallif - inu itaqqs- i j i. B: I have a headache . - rai;ii ka- yewza<'ni .
A: zajd, sayw ja 1-lai;ipiri n . - iwa ssi sa n- aspirin. A: Well , take an aspi rin . i wa xud si- asbiri.
131 132
B: nnig nakkin ixa~~a - ji yar ttiniy waqila ixa~~-iji yir B: I think I just need some - ka-nQ_enn ka-ixe~~ni gir n-n~as.
A: iwa zajd s-tgammi,tssunfut - iwa sir yr-uxxam aha trajjagt A: Then go home and rest a - iwa sir le-Q_,,-Q-ar tertag swiya.
imikk:. la bas ~alik. swaj. la bas xaf-s. while. I hope you get well. la-bas ~lik.
B: ad- ak ur imarr rabbi kra ttah iwarrik bas. B: Thank you. leh la-iwerrik bas.
1-lbas.
A: mag? - majannax? B: Because the carpenter is - li9enna gad- iZi ~andi n- nezfar
B: asku pd- d dar-i jask - awi ad-d yar- i jas iddz unazzar coming to Ex a door and a i~leg-li waged 1-bab u-waged
unazfar aj-ji (i)~dal jat ad-i ji (i)~dal tawwurt window for me. s-serzem.
taggurt d- jan ssarfam. d-assarfam. A: What's the matter wi th them?- ma- lhom?
A: mat- tan jay an? - majn-itan juyan?
B: The window i s broken and - s - serzem mherres u-1-bab
B: ssarzam ir~a, i mi ixa~~a-t - ssarzam awi irra~, t~wwurt the door needs to be xe~~ha ttbeddel.
ad- ibaddal. xa~~ -i ji -tt at-tbadda l . replaced.
A: mank(a) iga unazfar-a? - mams i ja unazzar- a? A: How is this ca rpenter? - ki f ~amel had. n-nezzar?
B: igla, i x*dam jad dar-i - mazjan. anazzar awi ttuy-it B: He ' s good . He's worked - mezyan. xdem ~andi men qbel.
yajd izrin. i xdam yar-i zz i sgal. for me before.
A: jak ur- ay i ssaywlu? - uddzi ittyalla? A: Does he charge a lot? - u-ka-igelli si?
133 134
B: uhu, is-ay issarxa~ bazzaf.- la,la, ittarxa~ swaj. B: No, he charges very litt le. - l a , la, ka- irexxe:;; bezzaf.
A: iy trit, hati rad-ak - ma raJ;tey wwiy-tid, ad-as
A : If I ever happen to need - ila msit 0etta Qtazitu,
t-iniJ;t. tt-iniy.
him, I'll tell you . nqulha -lek .
Dialog Eighty-Five
Dialog Bighty- li'ive
A: r~-k aj-ji te~delt . kra - byiy-ss ad-iji te~dalt sa
A: I have some work at home - b8itek t:;;uwweh-li Gi- xd ima
1- lx\:ldemt y-tgemmi. 1-lxdamt i-wuxxam.
I want you to do for me . de- <)- <Jar .
B: waxxa, a s idi. rad-d waxxa, sidi. ad akid- s raJ;tey
B : O. K. Shall I go with you - waxxa a s idi. nemsi m~ak
ad-innjey.
and have a look? nsuf?
A: jagah. ja!lah.
A: Let's go . - yaH ah .
A: imi-jad ir~a. - tawwurt-a terre~.
A: This door i s broken. - had 1-bab mherrsa . teq<)er
is te~<Jart as- tt te~dalt? - at-taq<Jart at-t(t) te~delt?
Can you f ix it. te!illeJ;tha?
B: mahl, ad-HeJ;l. ~ajn, ad-innjey.
B: Let me see . Of course it - !ilber nsuf . me~ lwn imken-lha
ij, ras-tt ~edleJ;t. ah, me~lum im8kn-itt at-te~del.
can be re pa ired . tte:;;leJ;t.
A: J;tatta sse:rzm-ad ir~a. sserzm-a ula n-natta irre~.
A: This wi ndow i s broken too . - u-had s - serzem J;tetta huwa mherres.
B: J;tatta nattan ira ad- - ula n-netta ad-ittwe~del.
B: This a l so can be repaired. - J;tetta huwa itte~leJ;t.
-i ttwa~dil.
I s there anything else? kayna si-J;taza xra?
is sul illa kra ja9nin? illa sra jatnin?
A: That's all. - !ilafi.
A: !ilafi.
B: I'll come tomorrow and - gedda nzi u-nzib le-mwa~en.
B: !ilbaJ;t rad-d askeJ;t, awil;t-d - azettsa ad-d awjay lmu~an.
bring the tools .
ifeskan-niw.
A: How much will it cost me - s!;tal gad- yewzebni bin koll-s i?
A: mensk a :raj-ji-d jask sJ;tal ad-iji qedd s -kullsi?
n- terwra<) kullsi? all together?
B: Ten dirhams. - ~asra de-d-drahem.
B: ~esra n-ddrahim. - ~asra n-ddrahim.
135 136
A: waxxa, sidi, mal luqt as - waxxa, a sidi. mantan luqt A: 0. K. At what time >ihall - waxxa a s idi . f - ayna weqt
sa:r- k taqqlaJ:i n-di-ss yra ~ajnay? I wa it fo r you? nts ennak?
B: :rad-d a skaJ:i y - a:r:rab~a - ad-na~say di :r:rab~a di B: I 'll come a t four . - nzi fe-:r-:reb~a d -l e-~3 iya.
n-tdagg-Wat. tmadditt.
Dialog Eighty-S i x
Dialog Eighty-S ix
A: I'd like you to i nstall a - a le -m~al l em, bgitek trekkeb-li
A: a lam~ a ll arn , is tri t aj - - a m~a ll am, by iy-ss ad-i ji
lock on this door for me. si- fe:rxa 1-had 1- bab • .
- ji- nn tagt j a l lqfa l i trakkabt ist 1-lfa:rxa di
B: Do you have the lock? - ~andek 1-fe:rxa?
lbab- a? tawwurt-a
A: No, we'll buy it. - l a , nesriwha .
B: is da:r- k lqwfa l? - yar- s arnnal?
How much would it cost? s!Ja l teswa?
A: uhu , :ra t-t-id nsayw . - ihi, xa~~a -nay at- t nsay.
B: About eight dirhams . - si- tmenya de-d-drahim.
mansk ad i swa? s!Jal aj tsagg-Wa?
A: And how much woul d it be - u- s!Jal xe~~ek 1-1-iza:ra dyalek?
B: iswa mija d-k:ratt s i tmanja n- dd:rahim.
f or your wor k?
i d~asrint .
B: Fifty rials. All together- xemsin ryal. bin koll-si za t
A: rnansk ak- k ixa~~an - us!Ja l aj - ss i x~an liza:ra-nnas?
it comes to two hundred and mya tayn u -~as:ra de-r-ryal.
n-tayw:rag- annak kij ?
ten rials .
B: xamsin :rjal. - xamsin du:ru.
A: O. K. - fi ?aman llah.
y-iga:r kul l s i tuska- d s - kulls i tus - add mjatajn
snat i damija d- mrawt u~as:ra du:ru .
n-tagjalt.
137
138
Di a log Eighty-Seven
Di a l og Eighty-Seven
A: Good morni ng. - ~bal;i._ 1-xir.
A: ~bal;i lxir. - ~ bal;i. l xir .
B: Good morning. - ~bal;i. 1-xir.
B: ~bal;i lxir. - ~bal;i. l xi r .
A: Hah irJ:i.em waldik, ml-ij - ti.ah ixellik, ne~t -iji mani A: Pleas e show me where the - llah ixellik ne~~at -li fayn za
maniy-<l ·juska ssuq dd-iwsa ssuq. ma r ket is . ~ -~uq .
B: ij. i s-<l is trit at-· wah , tebyit at-tseyt sra? B: Of course. Do you want to - i yeh . bagi tesri s i-J:i.aza?
-tseywt kra? buy s omething?
A: ij, ril;i. ad-sywel;i. jat byiy ad- syey sa n- ttebl a . A: I want to buy a small table. - bgit nesri si-tbil a.
Hab:ia. B: How much money do you want - sJ:i.al d-le-flus bgiti ddfa~
B: mensk 1-lflus a-s trit at- - usJ:i.a l 1-lflus aj tebyit ad to spend on i t? fiha?
dag- s tust? A: I don't want it to be - ma- bgitha- s tkun gal ya bezzaf.
A: ur-tt ril;i. a bezzaf teywlu. - uddz i-tt by i y at-t(t)ili tey l a very expensive.
J:i.alla. B: There's a market where you - kayen waJ:i.ed f ayn t eqqer
~ - ~ uq
B: illa jan ssuq :ras·-tt gi d illa iddz n- ssuq ani yra can find it. t~ibha .
taft. teqqert a t-t(t) t a ft . A: Can you take me there - teqqer teddini 1-temma had
A: i s ak immken ad did-i - at- t eqqert ad-i ji tawit din this afternoon? le-~Siya?
tmunt s -yinn tadegg\:lat-a? tamedditt-a? B: O.K. we 'll meet a round - waxxa, ntlaqaw zwayeh r-reb~a .
B: waxxa, an-nemmiqqi:r ssa~ t - waxxa, an- nemmi raw zwaheh four o'clock.
tiss kku~t n-tdegg\:lat . rreb~a.
Dialog Eighty-Eight
Dialog Ei ghty- Ei ght
A: A person can spend a lot of - 1-wal;i.ed degya ka-idfa~ le-flus
A: kigan d- bnadem a-nn iffaln - l waJ:i.ed deyja ittitts lflus money fast at the market.
kigan 1-lflus y- es suq . B: Yes, especially in - iyeh . u-be-1-xu~u~ fe-1-ba~a ra t.
B: ij, mis yar y-lba~arat. - wah, be l x~u~ s - wenni (i) zznuz curios ity shops .
139 140
A: I never go to those pl a ces. - ana ~amrnri ma- ka - nemsi 1-duk
- ~ammri ma gguray yr- umsan- an. 1- ma!Jallat .
A: nakkin ~ zzun ddil). B: You're right. They ask too - m~ak 1-!Jaqq. ka-i tel bu tezzaf
s - l mal).alla t-ar.n . much for their merchandise . fe - s -se l~a dyal hom .
- ah , yar- s ll).aqq .
B: illa da:r- k l l).aqq . di ss l a~t A: 'rhose pl aces are made just - haduk 1-ma!Ja lla t ma~mulin gir
· l s l a~ t-
ssuturan l).a lla
. .
ar - tdal aban ki gan y-
- nnsan .
f or touris t s . le- s- suwwa!J .
annsan .
·i n- tan yir i lm~afrin.
ska:rn- tant - imusann J
A: i lmal).alla t - ann Di a log Ei ghty- Nine
ya:r f -irumijn.
A: Good morning. ~ba!J 1-xir.
Di alog Ei ght y- Ni ne B: Good morning . ~ba!J 1-xir.
k-i~aztan? like?
·
_ ara , ad-innJaY tad dihat.
A: a~a d-~:ral:}. xtann y-attgi n . A: Let me see that one - a:ra nsuf hadi k ra- fayn .
.. taflal). ma la? over there .
_ haxas , a s idi.
B: hak, a s idi. B: Here you are, s ir. - hak a s i di.
very nice, i sn ' t i t? mziwna aw-la?
ni yd uhu?
14 2
141
mansk ad - masi taq_bal;l . us!;ial ? A: Not bad . How much i s it? - ma- si q_b il;la . be- s!;ial?
A: u:r- t jay jat.
tga? B: Fi ve hundred r i a l s . - xems- emyat ryal.
I
B: sammus idamija n-tagjal t . - xams mija g.u:ru. A: Now, you 'll have to make - i wa ~rne l m~aya s i-taman
- ah , ij aki d-i sa n-ttaman me a reasonable price . rn~awwe t.
A: i wa ska:r di d-i kra
n-t taman lm:rawwa. ifall;lan . B: For you , four hundred and lilek :reb~a -rnya u-xemsin ryal.
id~asrint d- m:rawt.
u- xams in g.u:ru. A: O.K., here you a re. - waxxa , hak a s i di.
Dialog Ninety
Di a log Ni nety
A: Are there markets i n America? - kayni n le-~waq_ f - 9amirika?
- n an sa n-sswaq_ di f:ran~a*?
A: llan l aswaq_ y- mirikan? B: We have many kinds. ~~ndna bezzaf d-le-skal.
_ yar- nay l;lalla n -nnwa~.
B: llan da:r-nal;l ki gan A: Li ke the ones we have here?- bl;lal lli ~andna hnaya?
d-lma:rkA.t . B: Sort of . There are l arge - teq_:riben . l e -~waq_ l e-kba:r
A: zund ywilli da:r-nal;l i· 11au - am da yar- nay nattsni?
markets outs i de the bi g muzudin xarez 1-mudun l e- kba:r
yi ? cities and a l s o i n the u- f - be:r:ra.
143 144
A: And do a lot of people go - u- ka- imsiw-lhom n- nas bezzaf?
- gguran ya r-san middan talla?
A: is- ay as s ar - san taddan to them?
maddan bazzaf?
B: Mostly peopl e who want - kti r - s i lli ~andhom 1-gara~
B: llan maddan lli ssaynin l katra-jn yar- san
s omething fresh and i n - b-taza triya u-rxi~a, u-lli
gg- sra d-ifal!_:tan irxa~ .
ki gan tyawsiwin s -lzdi d - expens ive, and who a l s o ka-inefqu be- 1- ket;a .
aha inn issayan s -lktart.
ad ur ylint, ilin maddan buy groceries in l arge
lli tt~ a r:rafnin kigan . quant i t ies .
- i yar zaz n- tamdint?
A: amma agWans 1-lamdint? A: What about i nside the ci·ty?.- u -daxe 1 1e- mdina?
- da yar zaz n-tamdi nt , yar- nay
B: agWans 1- l amdint llan B: In the city we have stores - daxel l e-mdina ~andna !_:twanet
ti!_:tuna am da . aha yar- nay
dar- nat t!_:tuna zund tin yi, like the ones here, and we btal de- hna, u-~andna !_:twanet
ti!_:tuna (i) maqqrann ttsabbhant
ilin dar- na!_:t zund til have l arge stores that kbar bezzaf ka-isebhu 1-le-~waq.
i sswaq .
laswaq . resembl e markets.
- majn dag- san zznuzan?
A: maz za gi dant zzanzan? A: And wha t do they sell - u- s -ka -ibi~u fihom?
- zznuzan dag- san· l!_:twajaz, in them?
B: ar gi d zzanzan tifiji,
d-ifu llusn , lxw~art, l fakit d- ussum, d-tja~ itan, d-lx~art
B: ~hey se ll meat, chi"cken , - ka-1·b1,u
·n 1-lgam
v u- d-dzaz
d-lfwaki d-l~ a tr i jt.
l~ atr ij a , d- kri gan tyawsa vegetables , fruits, s pices, u - 1- xud.ar u- 1- f wa k'i h •
u-1-~atriya
lli tt~ar:raqnin s- mattsa . and a ll food items. u-?umur 1-makla kollha.
A: t i n mit ad gant t!_:tuna-ja? - ugg ilin xwant-a?
A: And whom do these shops - u-dyal men had l e- twanet?
kull s i - nnsan ~s rika jin-tan belong to?
B: gant kullu tin ssarkat ,
di tamdint kulls i-nnas .
taskar-tant y- tmazirt B: Most of them belong to - zollhom d- sarikat ~amlinhom
145 146
B: taql a , jak? rad- ak sakraq tafl aq , an? · ad- as jay ttaman l:l : Very nice, i s n 't it? I'll - mzivma , ?a? gad-naSmel - lek
ttaman- annak w~dut , kr aq ifl aq, xamsa u- sa t t i n di fham . make you a spec ial price, taman xa~~ . xemsa u- settin
d- mraw n-mija . Gi xty- f ive di rhams . derhem.
B: uii ah a s i di, am kij i ffay - uiiah a s i di, il-ij i ssufuy saj . B: I swear I can ' t do it : - weiiah, a - s idi ma- txerrezni '.
wal akin yi kad i wa x- kul l l qal ad-as tt- azzay Anyway, I ' l l let you have u-~ la kolli qal gad- nxelliha- lek
lli-tt tri t , rak- k t t-a~zaQ sattin di rham . it for s i xty dirhams . b- s etti n derhem .
s i n d- mrawt n- mi ja . A: I ' ll tell you what, I ' l l 1 -qa~ i l gad -na~t ik xemsin
A: mi s yil rak-k fkaq yar a l f - lqa~ul ad- as usiy xamsin di fham gi ve you f i fty , that ' s a ll. derhem u- ~afi .
B: awal lli ( i ) gg\:iran jan qqal l kl amt tanaggart hija f i fty- five dirhams . I can ' t xemsa u- xemsin derhem.
xamsa w- xams i n di rham . sell it to you for less . ma- neqqer- s nbi~ha - l ek men had
d- mrawt n- mi ja . s - s i.
ur ~qaraq ak- k- att sul ur t t qaddiy saj ad- as- tt zzanz.ay
A: Nothing less? - qe ll men had s - si wa l u?
zzanzaq yaddu ·ymassa . - s - qa ll uja .
B: Nothing . - wal u.
A: i zdar n.i yd ur illi? - l qall uja hatha wal u?
A: All right, I'll take i t - iwa dazet, naxodha .
B : uhu. - wal u . then .
me about .
A: i qgam sy i q- d jat ttab l a - i t alli sy i y i st n- t t abl a zz i
y- assuq lli- j i-nn tamlit . ssuq- ad n- i ji tna~t at .
147 148
B: m3nsk a-s tt-id tsyit? s -usJ:ial a j-tt t asyit? B: How much did you pay for it? - be- sJ:ial sriti ha?
A: syil;i-tt-id s - jan d- mrawt xamsa w- xamsin dirham. A: Fifty- f i ve dirhams. b- xemsa u- xemsin derhem .
n- mija.
B: How is it? - u- kif <;>amla?
B: manka ad tga? - mams tija?
A: Very nice , and it' s just - mziwna u-fe- s- sehwa .
A: taJ:il a iy tmuqqurt taflaJ:i taswa zzag- s . what· I want.
B: i wa i y tga yikad, h~nn ur i wa, ma talla jamma, uddzi B: In that cas e, it' s not - i wa ila kan hakda , ma- gal ya- s
taywli s - ttaman-ad. tayla s -ttaman aja . expensi ve for such a pri ce . b- had t-taman .
A: ur-ianni.Q. - ur- ianni y saj. A: I don ' t think so . - ma- ka- nienn- s .
B: J:iatta nakkin txa~~a -ji jat - ul a n-natts xa~~ -i ji i st B: I need a table like thi s too . - l;iett-ana xe~~ni si- tebla
t t abl a y- l marka- d . n-ttabl a di ssakl-a . f - had s - skel .
A: There are a lot of nice
- lJ:ianut mnayn t~uwweqt, f iha
A: taJ:ianut ll(i) a - tt-id - t~nutt ani ttqaddit, dag- s t ab les at the shop where I
c;-adad de-t- tbali mz iwnin.
sy iJ:i, llant gid ki gan J:ialla ttbali fa lJ:iant . bought mi ne.
d-attbali J:ilanin.
B: I'll go there this afternoon. had le-<;'siya
nemsi. qul-li
B: ini-j maniy- d tuska t~nut - tamadditt-a an-nraJ:i . ini-ji Tell me where this shop i s f - ayna maJ:iall fe-~-~uq fa t .
- ad y- assuq. t adaggWat-ad manwan amsan ani-<ld· tusa l ocated in the market . had 1-J:ianut .
:rad- dduJ:i. t~nutt-a.
149 150
B: ssa~t tiss ~~i s t. - di satta. B: At s ix o'clock.
- fe-s-setta.
A: maqqa:r, ixa ~~a-ja~ an- idan xa ~~a -n ay an-naf fay A: Then, we must leave your
9iden xe~~na nxe:rzu men ~andek
naffay y-d~r-k y -a s sa~t zya r - s di l xamsa u-na ~ ~·
house at five-thirty. fe-1-xemsa u-ne~~
tiss sammust d-a nna~
B: I'll be ready at a qua rter - fe-1-xemsa u-:rba~ nkun wazed.
B: s sa~t tiss s ammus t d- a :r:rab~ - di lxamsa u-:rab~ ad-iliy past five.
:rc..d.-uzida~ nakkin. muzud.
A: Do you have everything you - lli xe~~ek kollu ~andek?
A: ailli : :-i x a ~ ~an kullu - a jn-iss ixa~~a n kulls i yar-s? need?
da:r- k?
B: Yes, ticket, passport, - iyeh, 1-we:rqa u-t-tesri~,
B: ij, tawriqt d -attasri~ - wah , lwa:rqa d- at tas ri9 kulls i
eyerything is in order. koll-si mheyye9,
~ad p~dan. muzuda.
A: Are you going straight to - gad-temsi qa~e~ 1-New York,
A: is :rat- taddut nisan a t-tra~t dirikt yar bariz ma
New York or are you going aw gad-te~~e:r f-si-ma~ll?
s - bariz niyd :rat- tbaddat a t - tbaddat gg-sa umsan? to stop somewhere?
s - kra 1-lmakan?
B: I'll stop one hour in
- gad-ne~~e:r sa~a f-bariz u-~afi .
B: :rad-badda~- jat n-ssa~t - ad-badday sa n-ssa~at di Paris, and that's all.
y-ma:rsilija u~afi. marsilja u~a fi.
Dialog Ninety-Four
Dialog Ninety-Four
A: Has your uncle left yet? - ~afe:r ~ammek?
A: ~amm-ak is immudda? - ma ~amm-as i~afa:r?
B: Not yet, but he's leaving - ma-zal, be-1-~aqq gad-i ~afe:r
B: u:r-ta, mis :ra-immuddu - la isul, bal~aqq ad -i ~afa:r at four-thirty this
had le-~siya fe-:r-:reb~a u-ne~~·
tadag,gWat-ad y-assa~t tiss akd tmadditt-a di :r:rab~a u-na~~· afternoon . "
kku~t d-anna~.
A: Are you going to see him
- gad-twe~~lu 1-1-mata:r?
A: :rat-t tasslkamt i lmata:r? - at-t t a ~~iwtat yal l mata:r? off at the airport?
B: ij, kul li-j a~ :rat-t-inn - wah, kullsi-nnay an- nawt. B: Yes, a~l of us are going - iyeh, kollna gad-nwe~~ luh.
ssa lka~ . ma~ ad did-na~ majannax ur taggurt akid- nay? to see him off. Why don't ~las ma-dzi-s m~ana?
ur tmunt? you come with us?
151
152
A: ij, immken ad did-un lllUnl;i, - ad akid-wen ral}.ey A: I'll be able to go with you - imken-li nemsi m<;>akom ila
if you come by for me. dduzu mmu:raya.
mis iy :raj-ji tsellit. mad-d :x:af-i tekkem.
B: We'd be happy to. Where
B: b-kull fa:ral}.. - s-kull fa:ral}.. mani ttilit? - b-koll fa:ral}.. fayn ka-teskon?
do you live?
maniy tezdeyt?
A: Number seventeen, Temara
A: zedyel}. y-essari<;> tma:ra, - di ssari<;' n-tma:ra, :reqm
Avenue.
:raqm i;;be<;>t;e<;>s. ~be<;'t;e<;>s .
B: What floor?
B: man tasekka? - manten tt;ebqa? - f-ayna t;ebqa?
A: The fifth. - 1-:x:amsa.
A: tasekka tiss .semmust. - tt;ebqa lxemsa.
B: I'll come for you at half
B: :ra~nn asket1,. .ak-k-inn - ad-en ne<;'sey zdeffer-s di - nZi mmurak fe-t-tlata u-ne~~·
past three.
B: It'll take us at leas t
twenty minutes to get to bas nwe~lu 1-1-mata:r.
A: ixe~~a-jal}. <;>esrint n- - xe~~-aney l?aqell tulut n-ssa<;'a
the airport.
ddaqiqa, bas an-nelkem bas an-awt;ey lma tar.
lmat;a:r. A: Fine, I'll be waiting for - dazet, ntsennak.
you.
B: izri wawal, :ras se:r-k - izri, ad-ass <;>ajney.
qqlel}..
Dialog Ninety-Five
Dialog Ninety-Five
A: Where is your suitcase? - fayn san~ttek?
A: maniy lbali~a-nnek? - mani tella tbali~t-ennes? B: It's over there. I'll get - ra-hiya dik. daba I1Zibha.
it.
B: .hutt yinn. :rad ddul}. as..ctt - hattad hattad. t;ura at-t(t)-
-id awil}.. -idd awjey. A: Dor.'t bother, the porter - ma-tt<;>addeb-s. daba irfedha-
will carry it for you. -lek 1-1}.ammal.
A: ad-u:r tt<;>eddabt. :rak-k - la ilessa 11}.al ixf-ennes, t;ura
tt-id jawi talmasu. a t-t ( t) jasi ul}.emma.l. B: What time is it? - sl}.al hadi?
B: mensk ad ilekmen?
153 154
A: Four-thirty. What time - r-reb~a u-ne~~- fuq-as gad~
A: :r:rab~a d-anna~. man luqt - rab~a u-na~~· does the plane leave? -tqella~ t-tiyara?
:rat-tazzigiz ttajja:ra? B: Six-twenty. - fe-s-setta u-tulut.
B: ssa~t tiss ~iist d-~asrint - satta u-tulut. A: We have lots of time. - ma-zal f-yeddna 1-weqt bezzaf.
ddaqiqa.
B: Don't forget, the airport's- ma-tensa-s· 1-matar rah b~id
- isul lwaqt swaj.
A: talla sul luqt y-ufus- a long way from here. bezzaf.
-annalj..
A: It doesn't matter. We'll - wala ~alik, gad-nwe~lu qbel
- il tattu saj imp.tar illa
B: ad-u:r tattut is-d lmata:r get there ahead of time. 1-weqt.
ib~ac lj.alla.
is-ann jaggug mlilj.
B: I hope so. - in sa9 lj.ah.
- wala ~alik. an-nawt qbal
A: wala ~lik. ran-nalkWam
1-luqt. A: I'm sure of it. - met9ekked.
u:r-ta talkam luqt.
- in fa9a lj.ah.
B: iy t-inna rabbi.
Dialog Ninety-Six
A: mat9akkid.
A: Write me when you get to - kteb-li mnayn tuw~el l-9amirika.
Dialog Ninety-Six America.
s-taf:ram;;ist. *
156
155
B: il}la, ~atta nakkin rad-ann - waxxa, ula n- natts ad-i~iray B: Fine, I'll try to write
- mezyan , ~ett -ana ~awel nekteb-
ga~ ad-ak-ann ara~ ad-as-ann arjay s-ta~rabt. to you in Arabic too.
-lek be -1-~arbiya.
s-ta~rabt;
A: Oh, where did you learn to - u-fayn t~al lemti· t k
A: maniy tassant as-·tt tarat? - mani t~allamt at-t(t) tarit? e tebha?
wri te it?
B: ssna~ as-tt ara~ y-lzami~a.- di zzami~a. B: At the university.
- fe -1-Zami~a .
A: f-?aman Hah. - fi aman n-sidi rabbi. A: That ' s wonderful.
- fi 9 aman llah .
A: ~ba~ :rad-ddul;l s-bariz. * - azattsa ad-d dawlay yar fran~a. A: I'm going back to America
- gedda €;ud-nerza~ l- 9 amirika .
B: tomorrow .
s-lma~qul? - aha?
B: Really?
A: hati sin isaggW-asn ajad awi tura san isaggli'asan uddzi
ur kkil} tamazirt-niw. innjay tamurt-inu. A: I haven't been
home for
- iwa hadi· ~amayn
- ma- s" ef t· bla d'i .
B: ur sar-k nasxi. - ah, uddz-iji-ss nasxa. two years .
B: We 'll mi ss you .
A: ~atta nakkin urta sr-un - ula n- natts uddz-isam sxiy . - ma-nesxaw- 8 bik .
sxil}. A: I'm going to miss you too.
- ~ett-ana ma- nesxa- 8 bikom.
B: man luqt d;U_i rad-d taskt - malmi ~awd tanja ad-d tadwalt B: ALd when are you going to
- u- fuq- a8 t~awed dz" 1· l - 1- megrib?
s -lmayrib? yal lmayrib? come back to Morocco again?
A: ur ss~. iy t-inna - ur ssinay. ma qadday, A: I don't know. Ne;[t year,
ma-~;·eft.
ila rnken-li, 1 -~am
rabbi asaggli'as-ad d-juskan. asaggli'as n-add jusin. if I can make it.
z-7.ay.
B: iwa yar ad-a~ ur tattut, ah, yir il-anay tattu, ttarit- B: Well, just don't for get us, - iwa g·;r t
4 ma- ensana- 8, u- kteb-
ara-~-d tabrat krigan -anay ssa~a ssa~a. and write to us once in a
-lna sa~a sa~a .
ssa~t ar ssa~t. while.
iy t-inna rabbi, rad-un-d - ma~lum ad-awan-n ariy. A: Of course I'll write you .
- me~lum, nekteb-lkom .
ara~.
157
158
- majn-di yra traht? B: How are you going to go? - f-as gad-temsi?
B: ma -y r a t-teddut?
- di ttejjara. A: By plane. - fe-t-tiyara.
A: r ad-ddul}. y-ettejjara.
- iwa ttriq n-sslamt, aha B: Have a nice tr4p,
~ and give
. - iwa t.riq
· s-slama, u-sellem-lna
B: iwa ayara~ isellmen.
sellem zyar-i x-le~bab-ennes.
sellem f-imeddukkal-ennek our regards to your folks. ~al le-~bab dyalek.
160
159
Abbreviations
161
(p-1) .
Dialogue -1-
Dialogue -2-
(p-3)
2 -. 'family' is exressed in T. a.jt tgammi, W. a.jt uxxam, both
means 'people of the house'.
Dialogue -3-
Dialogue -4-
2. T.: c:'alikum ssalam u-:r~t Hah. (MA~ 'on you peace and
the mercy of God. '
11. T.: sallam falla-san iy taddit. 'greet them when you go
(back) to them. '
W; sallam zyar-i xaf-san. 'greet them from my sj.de.'
162
Dfalogue -5-
(p-7)
Di alogue -6-
(p- 9 )
3 . W. : i.j san- addaxxan. ' do some smoking.'
Dialogue - 7-
7 . T. : ak- k i ssarbal;l rabbi 'thank you' lit. ' May Lord ;nake you win. I
Dialogue -9-
(p- 13)
1. W.: i skintin, l axbar- annas? ' a nd you , what ' s the news with you? '
163
Dia::.ogue -10-
(p-15 )
Di a logue -11-
2 . ++ahu huwa 9amin (CA.) 'God is honest' , 'we trust in Him '
I'ialogue -12-
5. r.: ini a janna (a) k-i~azban ' say whatever pleases you'
6; T. maniy-d tuska kullijat ' wher e i s the Colleg& ' lit. 'where
the College~·, here the perfect form of ask-ad is used
just like in MA . ' fayn zat kolliyat ', while in W. habitual
forr.i of raJ:i, e.g . .::fillJ!L is used. cf. mani-dd ~~ kullijat
14. W.: ztat- s ad din taft kullijat l-9adab . 'you'll find the College
of Arts there, in front of it.'
18. T.: ran-n tza jdt jan s in 1-la~ .. ' you' ll add( - go more) one two
feetC-steps) .. '
Dialogue -13-
(p-19)
9. T./w. nisan, also in MA. ' straight'
12. 'r. tazniqi, W. tzniqi, cf MA. ~enqa or zenqa 'street '
164
Dial ogue -14-
(p-21)
5. T. 'at your service ' is here expressed as f-uga lla l-niw d-wall an-
-niw 'on my head and eyes' just like in MA/CA.
7. T. : kra 1-lQahwa lli-y settan meddan ' some re staurant where peopl e
eat', here l_q ahwa means 'restuarant', not 'cafe '.
15. W.: mani-dd tusa lit . ' where it(f.) came ' , here per fect form tus!!_
i s used as in T . mani y- d tuska , and as in MA. fayn zat .
Di alogue -15-
(p-23 )
3 . T.: a j-ji tinit . thoe . f . is ad- ij tinit
4. W. after the particle .Yl:!!. , the prever b formant ~d- is a lways
omitted .
9. ' s tay on it ' : T. s ir, mun did-s ' go and go with it', W. s ir aki d-s
' go wi th it'
4. T.: mani :r.!J:d-kkaJ:i s -lbu~t!!. 'where I shall pass (to get) to the Post
Office '
12. W.: taqqimt taggurt nisan ' you keep on going strai ght'
16. T.: xtann a (i) gan lbuo;it~ 'it's that (pl ace ) where the Pos t Office
is.'
18. W. : rJ.ah .i:rJ:iam waldik . (MA.) ' God may have mercy on your parents '
Dialogue - 16-
(p-25)
5. W. : s -lfac).1- annas ' wi th your favor'
165
(p- 27 )
1. W. lbatima, a l s o in MA. cf. Fr . batiment ' building '
Dialogue - 18-
10. T.: yi nna a-y r an- n t af t lzam~ann . 'it's there that
you 'll find the Uni ver sity.'
Dialogue -19-
(p- 29 )
3 . W. : s ir yel l enbi-ja yer di hat. ' go tha t buil di ng over there '
15. T. : .+iah i~ ezz ik bi- xir. (MA. ) 'God may give you benediction'
Dialogue - 22-
(p-33)
4 . W. lbat.ll. cf. Fr. bateau
10. T. - s suda( perfect stem) 'ride ', many Sous dilect have forms,
like tes sud,it and ssudi2J)'._, while i n this T. di a l ect has
tessud!!:,t and ssud~
Dialogue - 23-
166
(p-35)
5 . T.: manka ad t a~ ' ·~r.t ailliy - d tuskit s-lmayrib? lit. ' how did you
do until you came to Mor occo?'
7.W. Huy - i s the past fol'm of ili ' to be ', e . g. ttuy - iji 'I was'
ttuy-it ' he was ', ttuy -itt ' she was '
(p-37 )
4.T. tmatalt (??) 'be l ate, delay oneself'
Dialogue - 25 -
(p- 37)
7 . T.: ajju:r waQ.e.n li t. 'a month of ni ghts ', a4an is pl. of 2j_'night '
(p- 39)
l.T.: ar-ttaxdamt , theor . f . i s ar- tttaxdamt
7 . W.: marJ:.iba yar- nay 'welcome at us '. mral.1ba and m'3fl;,iba can alternate.
Dialogue - 26-
(;; -39 )
4. T./'1. zan* Fr. pr oper name Jean
Di alogue - 'd7-
(p-4 1)
14. T. tab<"an 'of course, incleed'
Dialogue - 28-
(p-43)
7.T.: nakk j i w-s n- mirikan . lit. ' I ' m son of America .'
167
Dialogue -30-
(p-45)
l.T.: ~issijd-ann? 'what the name for that man?'
W.: m-ism n-wad hatadQ 'what ' s tho name of that oneQ'
(p-47 ) • •
5. W./T. in this Sf·ntence both of the informants used an interrogative.
Dialogue - 31-
Di alogue -32-
12. T. kk-tt-inn means here the past of 'to be'. With other verbs
it means "pas t perfect " of English . or "plus-que-parfait" in Fr.
e.g. i kka-tt -inn j_nna is •• 'il avait dit q_ue •• '
kkiy -tt-inn zzenziy 'j'avais vendu.' Asp.302-303
(p- 51 )
Dialogue - 33 -
168
(p-53)
Dialo~e -34-
Dialogue -35 -
7. T. llan dar-i af:r!!! d-taf:r!!!t. here the most l ike l y sentence may
be as follows: illa dar-i uf:r!!! d-tafruxt .
(p-57)
Dialogue - 37-
l.T. mansk aja ad takkit ttaha lt? li t.'how many (years ) have you
passed married? '
2. T. wiss tam isaggWasn aja . lit . 'i t'.s the eighth of the years. '
(p-59)
Di a logue - 38-
11. 'bother': T. tta~ cf.MA. !;W.nn 'be kind, kind- hearted ',
W. ttm9rrat cf. MA.merret 'to mistreat '
13. 'quiet': T.-barrad cf.MA.bred 'To become or get col d or cool'AED ll
W1. hadnin (MA.) cf MA . hdan 'to calm down ' A.ED 53
(p-61)
Dialogue -3 ~-
Dialogue -40-
1. T. mani trit? lit . 'where do you want' i s usual expr ession for
'where are you going?'
169
(p-63 )
Di alogue -40-
3 . T. :r.a-ddu i s the short form of :rad-iddu.
baba ka :ra-ddu wa~. 'it's only my father that goes by oneself'
Dialogue -41-
2. T. talla da:r-i ultma d-gWma, if the verb precedes the subject con.sist:ll!e!
cons i s ting of two nouns, the number and gender of the verb
stands in acccrde.nce with those of the first ri-.>ur.:
cf . note dial. 35, 7.T.
(p-65 )
3 . w. lwasun means 'children' and 'boys'
Dialogue -42-
11.T. maniy illa baba- s d-ma-s cf. Note Dial. 41, 2.T.
(p-69 )
Dialogue -45-
Dialogue -46-
170
(p-73) Dialogue -46·-
Dialogc1e -47-
9.W.: ur ittili bas. '{I hope that her case) is not severe one.'
Dialogc1e -48-
Dialogue -49-
(p-79)
l.W. n<;'at 'show' cf. MA. nB.<;>0at 'point out, indicate' AED. 107
2. W.: zrijat x-atsgaj-a, W.: zajdat zz.i tsiht-a 'go (2 pl.m.) from
this side/direction'
171
(p-79)
Dialogue -50-
i:L T. lgi!addam, W. ztat 'in front of', while MA.. qeddam means 'near,
beside' besides 'infront of, before' AED. 111
17.W. tibjutin (pl.) 'apartment' is a new formation from MA.. bjut (pl.)
with Shilhi pl. f. affix ti-~in, with it's Shilhi sg. form
tab.jutt.
Dialogue -51-
Dialogue -53-
(p-85)
6.T. : uggafil yailli s-llan ixaddaman. lit.'salary with which (there)
are houseboys.'
Dialogue -54-
3.w. akuzini from Fr. cuisinier with Shilhi sg. m. preffix .!!:::. •
(p-87)
Dialogue -55-
172
(p- 95 )
Dialogue - 59-
4 . T. ~· W. lmarkt cf Fr . marque
14. T. awi ainna iqqaman . W. ssi ajn iqqiman cf. MA xud lli bqa
BC . 366 , 'take what i s left '
(p-105)
Di alogue -65 -
1. T. mansk a raj - ji jask? l i t. ' how much will it come to me? '
W. usQal ad- iji- dd i)l)liwt? lit. ' to how much will it take me? '
or 'how much makes it arri ve for me?'
Di alogue -66-
9. W. Q.uru cf. Spani <o:h duro . Formerl y i n the Northern region
the uni t name Q.uru was more famil i a r than~ · 1 duro : 5 pe:·; .
(p- 107 )
:::Ji a logue - 67-
173
(p- 109)
llialogue - 68-
Di alogue - 71-
Dialogue - 73-
(p-117)
2 . W. l gatu cf. Fr. gateau
7.W. majn ttaggam imas lmon? ' What do you , Mus lims do? '
(p-1 25 )
Dialogue - 79-
174
(p-129)
Dialogue -81-
8. 'it rains' T. anrar ar-d ittar 'the rain fall s ', in W. anzar
ittsat 'the rain hits'
(p-131)
Dialogue -82-
Dialogue -83-
Dialogue -84-
(p-135)
2.W. ma ra.J:iay wwiy-t-id, ad-as tt-iniy. 'If I ever happen to go and
take him to me, I'll tell you that.'
Dialogue -85-
7.T. '8 dirhams' .is equal to 160 rials, which is expressed as mija
d-k:fatt id~asrint 'hundred and three twenties'
(p-139)
Dialogue --88-
l.T. kigan d-bnadam a-nn iffalan kigan 1-lf lus. lit. '(there are
a lot of people who let out so much money.'
175
(p-141)
7. T. 'touris t' here expressed as irumijn 'Europeans,Christians'
Dialogue -89-
5. T. iah:ran, W. iiah:ran cf. MA. ~ar, CA. ~ahara 'seem, appear '
(p-145)
Dialogue -90-
(p-147)
Dialogue - 91-
2. T. ' 65 dirhams' : krai d-mraw n- mija 'thirteen hundrf'd ' . .;9.l s)'
Dialogue - 92-
(p-149)
8. T./W. -Q.anna is the perfect form of iann. cf. MA. 4ann, VA. '.j!anna
10. ' a table like this·' T. ttabla y-lmafka-d 'a tab~e of this model'
W, ttabla di SSal-a I a table in this form'
Dialogue - 93-
(p-151)
11. W. dirikt Fr. direct
Dialogue - 94-
6 . W. kullsi- nnay an- nawt ' all of us are going to arrive ( at the
airport) .'
176
(p- 155) ::Jialogue - 95 -
7 . 'don ' t forget ' : negative imperative is in T. ad- ur plus "s imple
aorist " (2- nd person) as ad- ur tattut, while in W.
il plus stem of "habitual form" plus ~ as
il tat tu sa j.
(p-157)
Dialogue - 97 -
177
African Scientific Research Project
-----------------------------------
11
1972 Shuji MATSUSHITA An Outline of Gwandara Phonemics and Gwan-
dara-English Vocaburary ", Study of Languages and Cultures of
Asia and Africa, No. 2
11
1973 Shohei WADA Iraqw Basic Vocabulary with Swahili Equiv e lents "
Ethno-linguistic Monograph of Africa Great Savanna Expedition,
No. 1
11
1974 Yukio ISHIGAKI Cushitic ", Asian and African Grammatical
~'No. 22a
Yukio ISHIGAKI 11 A Basic Clause Dictionary - Geez - Tigrinya -
11
Amharic - Somali - Swahili
11 11
Paul K. EGUCHI Fulfulde , Asian and African Grammati.cal Ma-
nual, No. 26
11
Shuji MATSUSHITA " Hausa Asian and African Grammatic8.l Ma-
nual, No. 23
11
1975 Yukio ISHIGAKI " African Asian and African Grammatical Manual,
No. 20
11
1976 Akio NAKANO " Basic Vocabula r y in Standard Somali , St u d i a
Culturae Islamicae , No. 1
Watar u MIKI " Index of the Arabic Medicinal Plants ", ~
Culturae Islamicae , No . 2
11
Hikoichi YAJ I MA '' The Arab Dhow Trade in the Indian Ocean ,
~ fi * * ~ 00
7 ;_; 7 ' 7 7 IJ '/]
~ *
~~:j(ft,ii)f~pJT
~
8:
Jli: tU:. IK i19 ,,. ®: 4 - 51- 21
t=n .ll:U * ti:\ It& J:p
~$ Xjlrj ~ ~ ~ 1±
JR Ji\ fll Jt Ji\ I2>J,;o JI I 2 T El 171t 3 -15-