& MATEMATIK

MALAYS
UNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN UNIVERSITI PEND NO 2 ISSN 2232-0293

N JNIVERSITI PENDIDIKAN PENDIDIKAN UNIVERSITI

IDRLS ANSA NS voca

IDRIS SULTAN IDRIS UNIVERSITI SULTAN IDRIS

APLIKASI PERSEKITARAN PENGAJARAN MAYA (FROG VLE)

DALAM KALANGAN GURU SAINS
INorazi1awati Abdullah, 2Noraini Mohamed Noh, YNikAzmah Nik Yusuff, 4Rosnidar Mansor
1 4
'¥ Faku1ti Pendidikan dan Pembangunan Manusia
Universiti Pendidikan Sultan Idris 35900
Tanjong Malim, Perak

Abstrak

Kajian ini bertujuan untuk mengenal pasti kekuatan dan kelemahan di

peringkat awal pengaplikasian persekitaran pengajaran maya (Frog WE)
dalam kalangan guru sains. la melibatkan empat orang guru sains yang
mengajar di Kuala Lumpur dan Perak. Kajian kualitatif ini dijalankan secara
temubual berstruktur dengan menggunakan protokol temubual sebagai
instrumen kajian. Dapatan kajian menunjukkan bahawa guru-guru sains telah
mengaplikasikan Frog VLE dan ianya membantu pengajaran dan
pembelajaran serta memotivasikan gum untuk mengajar lebih baik. Namun
tidak semua guru selesa menjalankannya kerana terdapat masalah dan
kekangan yang dihadapi guru semasa mengaplikasikannya. Antaranya ialah
capaian internet yang terhad, masa yang tidak mencukupi, silibus serta
bebanan kerja guru yang banyak. Namun setiap masalah ada cara untuk
mengatasinya. Bagi meningkatkan pengaplikasian Frog VLE dalam kalangan
guru, mereka mencadangkan agar pentadbir sekolah perlu jelas tentang
matlamat pelaksanaan persekitaran pembelajaran maya, pelan pelaksanaan
yang melibatkan semua warga sekolah dan ibu bapa perlu dibangunkan,
program peningkatan kemahiran perlu diatur untuk memastikan bukan guru
yang berminat dan berkemahiran sahaja yang aktif dalam pelaksanaan,
pemantauan perlu dijalankan, maklumbalas berhubung pelaksanaan patut
dikumpulkan dan dinilai bagi tujuan penambahbaikan, menilai semula pelan
berdasarkan maklumbalas dan memperbaiki strategi pelaksanaan. Selain itu,
capaian internet perlu ditambah kelajuannya, bebanan kerja guru perlu
dikurangkan dan gum juga perlu berfikiran positif, membuat perancangan
untuk pengajaran yang lebih awal dan bersedia mengikuti kursus yang
dianjurkan oleh kementerian Pendidikan Malaysia (KPM) yang berkaitan
dengan aplikasi ini. Kesimpulannya, kajian ini memberi maklumat terkini
tentang pengaplikasian persekitaran pengajaran maya di sekolah agar dapat
memberi mang untukmemperbaiki kelemahan aplikasi Frog VLE di sekolah
dengan lebih menyelunth.

Kata kunci Persekitaran pengajaran maya (Frog VLE), guru-guru

sams

UN[VERSITI PENDIDIKAN SULTAN PENDIDIKAN SULTAN PEN

 URNAL PENDIOIKAN SAINS&MATEMATIK
UNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN IDR]SUNIVERSITI PENDID
VOL.3 NO_2 ISSN 2232-0393

N IDRISJNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN PENDIDIKAN SULTAN IDRISUNIVERSITI

Abstract

This study aims to identiW the strengths and weaknesses in the early stages
of the application of virtual teaching environment (Frog \'LE) of science
U PEN DIDIK teachers. The study involved four teachers who taught science in KualaVERSITI
PENDIDIKA

NS IDRIS IDRIS UNIVERSIT[

a

IDRI_s UNIVERSITI
Lumpur and Perak. This qualitative study was conducted using a structured
interviews with the interview protocol as the instrument. The findings showed
that science teachers had been accustomed to apply the Frog VLE and this
assisted teaching and learning. But not all teachers are comfortable
implementing it as there are problems and constraints faced by teachers. For
examples, limited access to the internet, insufficient of teaching time and
teacher's heavy workload. But every problem has a solution to it. To enhance
the application of VLE Frog among teachers, they suggest that, school
administrators need to be clear about the goals of the application of the virtual
learning environment, up-skilling should be arranged to ensure that not only
interested and skilled teachers who are active implementing Frog WE,
monitor the implementation, feedback collected should be evaluated to
reevaluate and improve its strategy. Besides that, the internet connection
speed should be increased, reduce teacher's workload, teacher's thinking
should be positive and willing to attend related courses organized by the
Malaysian Ministry of Education. In conclusion, this study provides current
information on the application of Frog VLE as well as provides ways to
improve weaknesses in the application of Frog VLE in schools more
comprehensively.

Keywords virtual teaching environment (VLE Frog), science teachers

PENGENALAN

Selama berdekad teknologi telah menjadi sebahagian daripada proses pengajaran dan
pembelajaran. Jenis teknologi dan kepentingannya terhadap proses pengajaran dan
pembelajaran telah menghadapi gelombang perubahan saban hari. Di Malaysia, bidang
sains dan teknologi mempakan satu bidang yang mendapat perhatian yang tinggi.
Malah, bidang ini juga dianggap sebagai satu bidang yang penting untuk mengekalkan
pembangunan ekonomi, memperbaiki mutu hidup dan keselamatan negara (Dasar
Sains Negara, 1986). Oleh itu, pelbagai usaha telah dijalankan agar bidang sains dan
teknologi diterima dan menjadi sebahagian yang penting dalam hidup masyarakat

P
DRISUN[VERSITI PEND[DIKAN SULTAN IDRIS[VERSITI PEND[DIKAN SULTAN IDRISUNIVERSITI PEN
 & MATEMATİK
MALAYS
UNLVERS]TI ?ENDIDIKAN SULTAN UNİVERSITI PEND NO 2 ISSN 2232-0393

N JNIVER_SITI PENDIDIKAN ?ENDIDIKAN UNİVERSITI

Sejak kemunculan teknologi internet, ianya telah mengubah corak hidup
komuniti dan masyarakat di selunlh dunia dalam pelbagai bidang sepefii pendidikan,
ekonomi, politik, sosial dan sebagainya. Penggunaan internet terus berkembang dari
masa ke semasa (Noraini, 2010). Antara bidang yang tunlt berkembang dalam era
internet ini ialah pembelajaran maya (virtual learning).
Setiap murid perlu mempunyai akses kepada pendidikan berkualiti dan
teknologi yang mencorak dunia masa kini. Sejajar dengan itu, Kementerian Pendidikan
Malaysia(KPM) telah bekerjasama dengan IBestariNet memperkenalkan Frog Virtual
Learning Environment atau Frog VLE dan memperluaskan teknologi ini untuk
meningkatkan tahap pendidikan dan melengkapkan murid dengan kemahiran
sewajamya. KPM dengan kerjasama YTL Communications juga telah menyediakan
Internet 4G tanpa wayar berkelajuan tinggi berserta Frog VIVE yang efektif ke semua

UNIVERSEsekolah di seluruh Malaysia. SULTAN UNNERSITI

İDRİS KANSAINS VOL3

İDRİS SULTAN İDRİS UNİVERS]T] SULTAN İDRİS

PERNYATAAN MASALAH

Di Malaysia, pembelajaran maya bagi murid sekolah rendah adalah saftı konsep
pembelajaran yang baru tetapİ di negara lain contohnya sepertİ di United Kingdom,
ireland, Amerika Syarikat, Hong Kong dan Singapura ia sudah lama beıtapak dan
diamalkan Siti (Aminah Khasiman, 2013). Menurut Rheingold (2004), persekitaran
pembelajaran maya adalah berasaskan internet yang dibina untuk menghubungkan ahli-
ahli komuniti dan membolehkan mereka berbincang dan bekerjasama dalam
melakukan tugasan atau projek. Semua alili komuniti yang terlibat dalam persekitaran
pembelajaran maya perlu ada kompüter dan boleh mengakses secara talim (on-line)
dari mana-mana tempat. Alili komuniti boleh terlibat secara aktifseperti bertukar-tukar
pandangan mengenai perkembangan pada masa hadapan, berkongsi pandangan dalam
perlaksanaan polisi tertentu atau berbİncang tentang perkembangan tugasan mereka.
VLE atau Viltual Leaming Environment adalah sanı kaedah penyelesaian
bersepadu yang membolehkan pengajaran, pembelajaran, kolaborasi dan pengurusan
pentadbiran yang boleh diakses di sekolah, atau di mana-mana sahaja melalui capaian
Intemet. la juga boleh dikatakan sebagai School Community Environment disebabkan
ibli bapa boleh mengakses apa jua hal-hal berkaitan pendidikan di sekolah. Frog VLE
menıpakan sanı projek Transfonnasi sistem pendidikan yang telah dilaksanakan oleh
KPM di bawah Projek IBestarİNet mulaİ tahun 2011. Dİ dalam projek İni,
sekolahsekolah dilengkapi dengan penyelesaian bersepadu mengenai umsan
pentadbiran sekolah, kaedah maya pengajaran dan pembelajaran dan maklumat-
maklumat terkini persekolahan murid-murid menemsi capaian Internet.
Persekitaran Pembelajaran Maya ( Frog VLE) bagaikan sebuah bilik darjah
online dan ruang sosial di sekolah dan juga sebagai adalah sistem pembelajaran beııeras
laman web yang menyerupai pendidikan dunia realiti dengan menyatukan konsep maya
UNİVERSITI SULTAN PEN DIDIKA
DRISUN[VERSITI PEND[DIKAN SULTAN PEND[DIKAN SULTAN PEN
 URNAL PENDIOIKAN SAINS&MATEMATIK
UNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN IDR]SUNIVERSITI PENDID
VOL.3 NO_2 ISSN 2232-0393

N IDRISJNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN PENDIDIKAN SULTAN IDRISUNIVERSITI

dalam pendidikan konvensional. la mempunyai kalendar, laman sembang atau mang
fonun (social network), mang kerja (shared workspace) dan mang penilaian (online
assessment). Sebagaİ contoh, guru-guru boleh mengajar, menjalankan ujİan dan
menyemak kerja sekolah secara maya manakala pelajar boleh menghantar kerja
sekolah dan melihat markalı melalui Frog VLE. İbli bapa boleh berinteraksi dengan
guru-guru, dan pihak sekolah boleh mengemas kini kalendar aktiviti sekolah dan
memaparkan notis melalui Intemet. Frog VLE boleh diakses pada bila-bila masa, di
mana saja adanya capaian Internet.
Seterusnya Rheingold (2004), menyatakan bahawa dalam persekitaran
pembelajaran maya mestilah memberİkan peluang yang banyak kepada setiap ahlİ
komuniti, untuk mengakses bahan-bahan perbengkelan dan maklumat yang berkaitan
dengan tajuk yang diberİkan. Dokumen-dokumen sepertİ bahan perşembahan, artikel
dan juga senarai tambahan sumber yang boleh diperolehi secara on-line dari
lamanlaman web lain hams dişertakan.
Pembelajaran maya sehanısnya berlaku sepeıti pembelajaran biasa, di mana
berlaku komunikasi dua hala di antara guru dengan murid dan di antara murid dengan
murid yang lain. Namun yang membezakan ialah mereka tidak beııemu secara
bersemuka tetapi bertemu di mang maya. Seterusnya, di dalam pembelajaran maya
PEjuga ada proses pemantauan dan penilaİan.PENwlDıRAN İDRİS UNİVERSITI
İDRİS İDRİS

P
DRISUN[VERSITI PEND[DIKAN SULTAN IDRIS[VERSITI PEND[DIKAN SULTAN IDRISUNIVERSITI PEN
 URNAL PENDIOIKAN SAINS&MATEMATIK
UNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN IDR]S UNIVERSITI
PENDID
VOL.3 NO_2 ISSN 2232-0393

N IDRISJNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN PENDIDIKAN SULTAN IDRIS

UNIVERSITI
a

IDRIS
Pembelajaran seharusnya tidak berlaku hanya sehala sahaja iaitu pengajar
memberikan bahan-bahan pengajaran dan pelajar menerima sena meluahkan semula
melalui peperiksaan. Pembelajaran maya seharusnya lebih berfokuskan pelajar, di
mana pelajar secara aktif menyelesaikan segala permasalahan yang diberikan melalui
penerokaan, perbincangan dan berfikir pada tahap tinggi.
Kajian ini bertujuan untuk melihat konsep pengajaran maya atau virtual
learning yang bakal mengubah cara pembelajaran murid masa kini dan juga bakal
diaplikasikan di seluruh sekolah-sekolah di Malaysia. Menerusi kajian ini, kekuatan
dan kelemahan di peringkat awal pengaplikasian persekitaran pengajaran maya (Frog
VLE) dalam kalangan guru sains yang menyentuh komponen asas di dalam
persekitaran pembelajaran may-a, konsep pembelajaran persekitaran maya selta
perbandingan antara pembelajaran tradisional dan pembelajaran maya akan
dikenalpasti. la diharap dapat memberikan langkah-langkah yang boleh
dipeltimbangkan oleh kepimpinan sekolah dalam usaha untuk membangunkan dasar
menyeluruh sekolah bagi tujuan pelaksanaan Frog VLE. la juga memberikan rasional
kenapa pembelajaran maya perlu dilaksanakan di sekolah-sekolah di Malaysia.

TUJUAN KAJIAN

Tujuan kajian ini adalah untuk mengenal pasti kekuatan dan kelemahan di peringkat
awal pengaplikasian persekitaran pengajaran maya (Frog VLE) di kalangan guru sains.
Selain itu, langkah dan cadangan untuk penambahbaikan pelaksanaan Frog VLE turut
dikenalpasti.

ME TODOLOGI KAJIAN

Kajian ini menggunakan temubual berstfllktur. Kaedah ini dipilih kerana ianya
membantu untuk mendapatkan maklumat tentang sesuatu proses fenomena yang dikaji
(Ibrahim & Abdul Hadi, 1992; Locke, 1976; Ryan, 1982; Sekaran, 2000). Dalam kajian
ini , pengkaji menggunakan kaedah persampelan rawak (Jacob & Ary 1990; Patton
1990) bagi menentukan sampel temubual. Kaedah ini dipilih kerana ianya mudah di
mana responden temubual diambil secara rawak. Dalam kajian ini, empat orang guru
sains telah diambil sebagai responden temu bual. Pengkaji menggunakan kaedah
temubual memandangkan dengan cara ini pengkaji boleh menyoal terus, dan responden
boleh menyuarakan pendapat yang telus berkaitan dengan kelebihan dan kekangan
yang dihadapi ketika mengaplikasikan Frog VLE.
PEN DIDIKA
DRISUN[VERSITI PEND[DIKAN SULTAN IDRIS66 [VERSITI PEND[DIKAN SULTAN IDRIS
UNIVERSITI PEN
 & MATEMATIK
MALAYS
UNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN IDRLSUNIVERSITI PEND voca NO 2 ISSN 2232-0293

N IDRISJNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN UNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN IDRI_S

UNIVERSITI
Responden yang dipilih adalah daripada 2 buah sekolah di Wilayah
Persekutuan Kuala Lumpur dan Perak. Sekolah-sekolah yang terlibat ialah sekolah rendah
kebangsaan harian biasa dan berasaskan aliran akademik sahaja. Gum yang menjadi responden
kajian ini telah ada pengalaman untuk mengeluarkan pendapat sendiri tentang pelaksanaan
persekitaran pengajaran maya ini. Pemilihan ciri gum yang hampir sama akan meningkatkan lagi
kesahan dan keboleh percayaan instrumen kajian kualitatif (Meriam 1998). Kajian secara
kualitatif ini menggunakan soalan temubual sebagai instrumen kajian. Protokol temubual ini
dibina berasaskan contoh yang UNIVERSEdiberikan dalam Gay dan Airasian (2000). Temu bual
berstlllktur dengan fonnat yang
KANSANS

IDRl_s sama dan soalan yang sama kepada setiap

responden juga membantu meningkatkan kebolehpercayaan hasil temu bual yang
dijalankan (Silverman 1993 dalam Cohen et. al. 2000). Selain itu, kesahan data temu
bual juga dilakukan dengan menunjukkan dapatan temu bual kepada responden untuk
disemak semula, diperbetulkan sama ada tepat atau tidak catatan mengikut perspektif
responden (Meriam 1998).
Bagi menentukan kebolehpercayaan data temu bual, pengkaji telah mendapatkan
nilai pekali persetujuan Cohen Kappa. Pengkaji mendapatkan kerjasama dua orang
pakar Illjuk untuk membuat pengesahan antara kod dan unit ( ayat dalam transkripsi).
Skala Cohen Kappa mengikut Landis & Koch (1997) ialah bawah 0.0 (lemah), 0.0
hingga 0.2 (tidak memuaskan), 0.21 hingga 0.40 (kurang memuaskan), 0.41 hingga
0.60 (sederhana), 0.61 hingga 0.80 (baik) dan 0.81 hingga 1.00 (cemerlang). Nilai
pekali Cohen Kappa yang diperoleh daripada temu bual yang dijalankan ialah 0.80. Ini
menunjukkan bahawa kajian ini mempunyai nilai pekali yang baik dan boleh
digunakan. Maklumat melalui temubual direkod dalam pita perakam suara supaya tidak
terdapat maklumat penting yang disampaikan hilang tanpa direkod.
Sebagai pennulaan soalan temubual, penyelidik menljuk kepada soalan separa
berstruktur mengikut protokol temubual. Temubual dimulakan dengan perbualan
umum di antara pengkaji dan responden kajian iaitu :

"Apa khabar cikgu? Boleh cikgu terangkan serba sedikit mengenai latar
belakang cikgu? Seperti umur, etnik, pengalaman mengajar, kelayakan
akademik, lokasi sekolah dan kursus dalam perkhidmatan berkaitan
persekitaran pengajaran maya (Frog VLE) yang telah dihadiri oleh

Soalan terbuka ini merupakan persediaan asas untuk penyiasatan yang lebih
mendalam (Yin 1984). Perbualan umum ini juga menjalin hubungan baik selain
mewujudkan suasana selesa untuk temubual. Secara khususnya protokol ini terdiri
UNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN IDRISUNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN IDRIS U NIVERSITI
PEN DIDIKA
DRISUN[VERSITI PEND[DIKAN SULTAN IDRIS PEND[DIKAN SULTAN IDRIS UNIVERSITI
PEN
 URNAL PENDIOIKAN SANS&MATEMATIK
UNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN IDR]S UNIVERSITI
PENDID
VOL.3 NO_2 ISSN 2232-0393

N IDRIS PENDIDIKAN SULTAN UNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN IDRIS

UNIVERSITI
daripada tiga bahagian iaitu soalan pembukaan atau pengenalan, soalan kunci dan
soalan penutup. Soalan pengenalan menyoal mengenai Iatar belakang responden kajian,
soalan pembukaan diperlukan untuk mendapatkan penerangan berkenaan persekitaran
pengajaran maya (Frog VLE), soalan kunci menjelaskan mengenai pengaplikasian
persekitaran pengajaran maya (Frog VLE) berkaitan kelebihan dan kekangan yang
dihadapi ketika menjalankannya. Manakala soalan penutup seterusnya menyoal
responden mengenai cadangan-cadangan untuk meningkatkan pengaplikasian
persekitaran pengajaran maya (frog VLE) secara optimum.
Petikan perbualan atau percakapan daripada transkrip temu bual digunakan untuk
menyokong penghuraian dan kesimpulan penulisan. Untuk penganalisisan, pengkaji
menggunakan perisian Nvivo untuk menguraikan secara umum keseluruhan data temu
bual yang dilakukan. Data temu bual ditranskripsikan untuk memudahkan pengkodan
data. Satu ayat dalam transkripsi disebut unit. Proses memberi kod terhadap unit-unit
ayat ini memudahkan pengkaji mengenal pasti terna bagi setiap soalan dan memberi
penerangan lanjut berkaitan item-item yang ingin diketahui.

k]NIVERSIT1 IDRIS
DAPATAN KAJIAN

Jadual 1 Latar belakang responden temubual kajian

Latar belakang guru 1 guru 2 guru 3 guru 4

Jantina

Umur 25 36 30 45
Etnik Melayu Melayu Cina Melayu
Pengalaman mengajar 4 14 7 20
Taraf akademik Ijazah Ijazah Sarjana Ijazah
Lokasi sekolah Bandar Bandar Luar Bandar Luar Bandar

UNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN IDRISUNIVERSIT[ PENDIDIKAN SULTAN IDRIS U NIVERSITI

PEN DIDIKA
UN[VERSITI PENDIDIKAN SULTAN IDRIS68 [VERSITI PENDIDIKAN SULTAN IDRIS
UNIVERSIT[ PEN
 & MATEMATIK
MALAYS
UNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN IDRLSUNIVERSITI PEND voca NO 2 ISSN 2232-0293

N IDRISJNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN UNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN IDRI_S

UNIVERSITI
Selepas sesi permulaan iaitu perbualan urnum dengan responden, soalan seterusnya di
ajukan tidak Iagi mengikut susunan protokol temubual tetapi lebih bervandukan
respons responden kajian. Pengubahsuaian cara menyoal dilakukan semasa temubul
untuk membolehkan responden kajian disoal mengenai perkara yang mereka lebih tahu.
Dengan itu, penyelidik dapat memperolehi pelbagai maklumat untuk memberi

sekolah.
Memandangkan soalan temu bual berkait rapat antara satu sama lain dan
berulang, transkrip dan nota temubual telah dikaji dengan teliti sehingga beberapa
ketetapan dapat menghasilkan analisis kategori. Tiga kategori berdasarkan tema soalan
temu bual adalah sepelti berikut. Pertamanya ialah fahaman dan padangan guru tentang
pelaksanaan persekitaran pengajaran maya. Keduanya ialah pandangan gum tentang
kelebihan pelaksanaan persekitaran pengajaran maya. Ketiganya ialah pandangan guru
tentang kekangan dan cadangan untuk mengatasi kelemahan pelaksanaan persekitaran
pengajaran maya.

i) Fahaman guru sains tentang persekitaran pengajaran maya Frog VLE

Pengaplikasian persekitaran pengajaran maya merupakan salah satu pendekatan yang

disarankan untuk dilaksanakan dalam mata pelajaran sains. Melalui temu bual
responden kajian menjelaskan fahaman mereka tentang pengaplikasian persekitaran
pengajaran maya (Frog VLE):

'... apayang sayafahampersekitaranpengajaran maya atau Frog VLE ni ialah

kaedah pengajaran yang menggunakan komputer. Cikgu boleh berhubung
dengan murid melalui internet... "RI

NS

UNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN IDRISUNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN IDRIS U NIVERSITI

PEN DIDIKA
DRISUN[VERSITI PEND[DIKAN SULTAN IDRIS PEND[DIKAN SULTAN IDRIS UNIVERSITI
PEN
 & MATEMATIK
MALAYS
UNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN IDRLSUNIVERSITI PEND voca NO 2 ISSN 2232-0293

N IDRISJNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN IDRISUNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN

IDRIS UNIVERSITI
"NSA NS

melalui persekitaran pengajaran maya atau Frog VLE cikgu tak perlll jumpa
pelajar untuk bincang tugasan, pelajar tanya dan cikgu jawab di internet.
Macam sms, berhubung pada bila-bila masa dan di rumah pun boleh, tapi kena
ada internet lah.... "R2

"...persekitaran pengajaran maya lebih kepada kaedah pengajaran dan

pembelajaran secara atas talian. Cikgu mencari maklumat, berkongsi dan
menyampaikan ilmu kepada murid melalui komputer tanpa bersemuka.
Semuanya di hujungjari. Akses internetjuga diberikan oleh KPM... " R3

"setahu saya, persekitaran pengajaran maya atau Frog VLE ni masih baru. Ada
juga saya ikuti kursus ni, tapi baru beberapa kali guna.. Apa yang saya rasa,
murid suka bukafacebook dari buka Frog VLE ni, murid baik danpandai okla....
" R4

Kesimpulannya responden temu bual faham dan tahu persekitaran pengajaran

maya (Frog VLE). Illi terbukti apabila kesemua responden tahu dan dapat menjelaskan
apa itu Frog VLE iaitu satu projek IBestariNet yang mempunyai fungsi sebagai
komuniti pembelajaran bagi seluruh warga sekolah. Frog VLE adalah platform cloud
yang fleksibel dan boleh diakses di mana-mana jua dari luar kawasan sekolah juga. Fail
dan data yang disimpan di Cloud boleh diakses di mana-mana sahaja dan bilabila masa
dengan capaian internet. Malah, setiap murid dan guru diberi ID log masuk (password)
peribadi sendiri dan akses percuma VLE setiap kali log masuk ke Frog VLE.

ii) Pandangan guru sains tentang pengaplikasian persekitaran pengajaran maya

Frog VLE

Melalui soalan kunci yang di kemukakan, pengkaji mendapat pandangan responden

temu bual tentang pengalikasian persekitaran pengajaran maya (Frog VLE). Melalui
soalan I dan 2 tentang pernahkah cikgu mengaplikasikan Frog VLE dan berapa kerap
penggunaannya? Responden menjawab:

pernah gunakan... seminggu sekali.. ".RI

gunakan...tapijarang sangat... "R2
. guna...saya buka hampir setiap hari... "R3
. guna... masa mula-mula habis kursus dulu, lepas tu tak guna sebab tak sempat
la"... R4.
UNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN IDRISUNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN IDRIS U NIVERSITI
PEN DIDIKA
DRISUN[VERSITI PEND[DIKAN SULTAN IDRIS PEND[DIKAN SULTAN IDRIS UNIVERSITI
PEN
 & MATEMATIK
MALAYS
UNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN IDRLSUNIVERSITI PEND voca NO 2 ISSN 2232-0293

N IDRISJNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN IDRISUNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN

IDRIS UNIVERSITI
Berdasarkan soalan 3 dan 4 iaitu adakah Frog VLE ini mempunyai kelebihan dan apa
pandangan cikgu tentang pengaplikasiannya, responden kajian menjelaskan:

PENDlDlK4N
NO_2 ISSN İDRİS

İDRİS JNIVERS]T] İDRİS SULTAN İDRİS

. saya selesa mengaplikasikan Frog İZLE İli, kerana İanya membantu sava
dalanı mengajar Sübjek sains. Murid pandai di dapati beri kerjasama serta
berhubung dengan saya. Saya dapatİ juga banyak maklumat yang saya boleh
sampaikan kepada murid tanpa perhi menggunakan kertas dan perjumpaan
semuka... "RI

..Frog VLE ni bagus. Tapi saya tak rasa ianva menjadi keutamaan untuk guru
berhubung dengan murid. Saya lebih banak berhubung dengan murid gına
facebook dari Frog VLE ni, şebab ianya lebih cepat dan facebook ni memang
menjadi kegilaan murid sekarang İli. Boleh dikatakan semua murid ada
akaunfacebook... " R2

. sayajalankanjuga kaedah mengajar gına Frog İTLE ni. Mula-mula murid

saya tak pandai gına, tapi bila pandai, mereka pula seronok bersembang dan
bertanya soalan kepada saya. Tapi bukan semua murid la. Kebanyakkan murid
walau tak ada internet di rumah, mereka pergi ke cyber cqfe. Untuk galakkan
penggunaannya, saya memang sengaja berikan tugasan melalui Frog VLE ini.
Nak tak nak, murid akan gına, tapi biasanya saya berikan kerja şecara
berkumpulan, supaya muridyang tak ada internet di rumah tidak rasa
terbeban....

. memang Frog VLE ni baik, tapi sukar la nak laksanakan Lebihpuas kalau
dapat mengajar bersemuka. Tambahan pula untuk Sübjek sains banyak aktiviti
hands on perlu dijalankan..

Bagİ menjawab soalan 5 dan 6 İaİtu tentang tahap penguasaan murİd dan
adakah pencapaian akademik murid meningkat melalui persekitaran pengajaran maya
(frog VLE) İni. Responden menjelaskan:

UNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN PENDIDIKAN SULTAN NIVERSITI PEN DIDIKA

DRISUN[VERSITI PEND[DIKAN SULTAN IDRIS PEND[DIKAN SULTAN IDRIS UNIVERSITI

PEN
 JURNAL SAINS&MATEMATIK
UNİVERSITI PENDIDIKAN SULTAN UNLVERS]TI ?ENDID
VOL_3 2232-0393

N ?ENDIDIKAN SULTAN UNİVERSIT] ?ENDIDIKAN UNİVERSITI

...murid menunjukkan tahap penguasaan isi kandungan yang baik, mungkin
mereka lebih bebas belajar dan bertanya tanpa segan silu kepadapelajar lain.
Cuma tidak semua murid akan menggunakannya... "RI

.kıırang lalı, murid akan tapıya balik saya, macam dua kali kerja pula. Mereka tak
boleh belajar sains tanpa penerangan guru...

. tahappenguasaan kuranglah. Kadang-kadang tugasan mereka buat cincai,

tak semua isi kandungan dapat disampaikan. Cuma cikgu kena merangcang
awal PdP. Ambü masa sikit la. Lagi sam murid bila gunakan internet mereka
lebih suka main game dari belajm: itli yangjadi kerja cincai şebab murid tak
fokus... " R3

İDRİSİDRİS U

İDRİS İDRİS
KANSANS

murid saya macam tak berminat, saya pun rasa mereka sukar nak kuasai.
Dengan kemudahan internet yang diberikan ianya masth belum mampu
membantu murid menguasai kandungan pelajaran sains. Murid sekarang
kurang berdikari, perlukan bimbingan guru secara bersemuka sepenuhnya...
"R4

Responden temu bual memberikanjawapan berikut bagi soalan 7 iaitu kaedah

mana yang lebih banyak membantu gum, persekitaran pengajaran maya (Frog VLE)
atau tradisional:

.pada saya, pendekatan biasa lebih membantu guru berbandingpersekitaran

pengajaran maya. Ini kerana, guru perlu bersemuka apabila menyampaikan isi
kandungan, ianya lebih bermakna... " RI

..saya lebih suka menjalankan kaedah pengajaran biasa. Kalau mengajar

secara persekitaran pengajaran maya (Frog VLE) perlu ambil masa yang lama
sedangkan silibus sains banyak yang per/u dihabiskan... " R2

"...pengajaran guna Frog VLE lebih banyak membantu. lanya mudah serta
dihujung jari sahaja. lanya lebih menarik minat murid. Jika menggunakan satu
kaedah sahaja murid akan bosan. Saya rasa kedua-duanya penting. Yang

UNİVERSITI PENDIDIKAN SULTAN PENDIDIKAN SULTAN N]VERSITI PEN DIDIKA

DRISUN[VERSITI PEND[DIKAN SULTAN 72 [VERSITI PEND[DIKAN SULTAN PEN
 & MATEMATIK
MALAYS
UNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN IDRLSUNIVERSITI PEND voca NO 2 ISSN 2232-0293

N IDRISJNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN IDRISUNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN

IDRIS UNIVERSITI
tradisional perlu diteruskan, dan persekitaran pengajaran maya juga perlu
diprakfikkan sesuai dengan perubahan :aman kini "R3

pengajaran secara biasa lebih banyak membantu dan memudahkan kerja guru.
Macam saya, kiranya dah selesa dengan kaedah talk and chalk... "R4

Kesimpulannya, dari segi pandangan responden temu bual secara

keselunthannya, didapati guru pernah mengaplikasikan Frog VLE. Didapati, walaupun
guru berada di luar bandar, mereka ada yang lebih kerap menggunakan aplikasi ini
berbanding gum yang berada di bandar. Namun ianya bukan menjadi keutamaan dan
prioriti guru untuk melaksanakannya. Walau ada guru menjelaskan ianya membantu
proses pengajaran dan pembelajaran namun tidak semua guru selesa menjalankannya
walau telah diberi kursus dan kemudahan.

iii) Pandangan guru sains tentang kekangan dan cadangan untuk mengatasi
kelemahan pelaksanaan persekitaran pengajaran maya (Frog VLE)

Bagi menjawab soalan penutup yang pertama iaitu apakah masalah dan kekangan yang
dihadapi cikgu semasa mengaplikasikan Frog VLE, responden kajian memberikan
jawapan berikut:

IDRIS UNIVERSITI IDRIS U

UNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN PENDIDIKAN SULTAN NIVERSITI PEN DIDIKA

DRISUN[VERSITI PEND[DIKAN SULTAN IDRIS PEND[DIKAN SULTAN IDRIS UNIVERSITI

PEN
 URNAL PENDIOIKAN SANS&MATEMATIK
UNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN
IDR]SUNIVERSITI PENDID
'SSN 2232-0393

N IDRISJNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN IDRISUNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN IDRIS

UNIVERSITI
J
VOLa NOQ

"...memang seronok guna Frog VLE ni, tapi banyak masa/ah la,
kadangkadang cikgu tak sempat nak merancang, masa tak ada, bebanan kerja
lain di sekolah banyak. Bagi murid pula, kalau yang lemah memang tak boleh
jalan, sebab mereka tak akan bertanya tapi mengharapkan cikgu yang berikan
input... "RI

. tak cukup masa la nak mengadap komputer dan guna Frog VLE ni. 4 masa
seminggu cukup-cukup untuk kejar silibus. Itupun kalau cikgu tak keluar
kursus. Kalau tak, kena buat kelas tambahan. Lagi satu, murid main-main kalau
secara maya ni, mereka susah nak dikawal dan ambil kesempatan untuk main
game dan membuka laman sosial lain... "R2

. saya suka guna Frog VLE ni. KPM membekalkan kemudahan, pentadbir
sekolah saya pun memberikan galakkan penggunaannva. Masalah saya rasa
kenapa guru tak guna Frog VLE ini adalah kerana guru sendiri pun kurang
mahir walau telah diberi kursus. Guru juga dah biasa dengan kaedah lama.
Lagipun bavak kerja Rain selain mengajcn: Saya rasa pada murid cerdik
bolehlah dijalankan. Pada pandangan saya guru bertanggungjawab ke atas
pembelajaran pelajar. Kalau serahkanpada mereka, takut objektiftak tercapai.
Bersemuka perlu dan persekitaran maya sebagai sokongan... "R3

. tidaksemua guru dan murid akan memberikan kerjasamapadapersekitaran

pengajaran maya ini. Tidak dinqfikan ianya bagus. Namun agak sukar untuk
dilaksanakan Sekolah saya di luar bandar, walau dibekalkan dengan capaian
internet, namun ada ketikanya capaian internet lemah dan langsung tidak boleh
digunakan. Macam buang masaje. Bukan tak nakjalankan, tapi kita terikat
dengan sukatan yang perlu dihabiskan, itu lagi penting untuk murid bersedia
menghadapi peperiksaan... "R4

Akhir sekali, responden temubual diminta memberikan cadangan untuk

meningkatkan pengaplikasian Frog VLE di sekolah, responden memberikan jawapan
berikut:

..pada saya, guru kena berfikiran positif dan bersedia mempertingkatkan ilmu
pedagogi mereka. Kalau ada kursus berkaitan Frog VLE ini, boleh ikuti.
Mungkin kita akanjadi lebih mahir dan bermotivasi. Masalah nak buat

UNIVERSITI VERSITI PEN DIDIKA

DRISUN[VERSITI PEND[DIKAN SULTAN IDRIS[VERSITI PEND[DIKAN SULTAN IDRIS
UNIVERSIT[ PEN
 & MATEMATIK
MALAYS
UNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN IDRLSUNIVERSITI PEND voca NO 2 ISSN 2232-0293

N IDRISJNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN IDRISUNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN IDRIS

UNIVERSITI
persediaan dapat diatasi. Kalau bebanan tugas lain dikurangkan bagusjuga,
barulah cikgu boleh mempelbagai PdP dan dapat berikan tumpuan sepenuhnya
kepada murid... "RI

..kurangkan Sikit sukatan pelajaran sains, barulah cikgu tak terkejar-kejar nak
habiskan silibus. Aktiviti PdPpun boleh di pelbagaikan... "R2

kalau nak buat juga cikgu kena rancang awa/, kalau ada perancangan, PE
kepada murid mengikut kemampuan masing-
ANSA NS

masing. Dengan cara ini disiplin murid semasa PdP dapat dikawa/. Lagi satu
pentadbir sekolah perlulahjelas tentang matlamat perlaksanaan persekitaran
pengajaran mava ni. Sokongan yang berterusan perlu diberikan kepada guru.
Program pemantauan perhi dijalankan agar hasrat KPM ini tidakjadi siasia...
"R3

"...guru perlu berdisiplin, contohnya, tetapkan dua jam sehari adalah untuk
aktiviti secara persekitaran maya, guna Frog VLE. Tugasan diberikan lebih
awal kepada murid, dengan cara ini masa dapat dijimatkan... "R4

Dari segi pandangan responden temu bual secara keseluruhannya, didapati

guru pernah menjalankan kaedah pengajaran secara maya menggunakan Frog VLE ini.
lanya membantu pengajaran dan pembelajaran sains. Namun tidak semua guru selesa
menjalankannya kerana memang terdapat masalah dan kekangan yang dihadapi guru
semasa melaksanakannya. Antaranya ialah capaian internet terhad, masa yang tidak
mencukupi, silibus dan bebanan kerja guru yang banyak. Namun setiap masalah ada
cara untuk mengatasinya. Bagi meningkatkan tahap pengaplikasian Frog VLE ini guru
mencadangkan agar, adanya pemantauan berterusan dari pihak pentadbir, pelan
pelaksanaan yang jelas perlu diberikan kepada semua warga sekolah, silibus sains
dikurangkan, guru juga kena berfikiran positif, membuat perancangan pengajaran yang
lebih awal dan bersedia mengikuti kursus yang dianjurkan oleh kementerian pelajaran
yang berkaitan dengan penggunaan Frog VLE ini.

PERBINCANGAN DAPATAN KAJIAN

Dapatan analisis perisian Nvivo 7 mendapati guru mengakui terdapat kebaikan

penggunaan Frog VLE. lanya didapati memudahkan proses pengajaran dan
pembelajaran (PdP) dan mampu meningkatkan motivasi guru untuk mengajar. Dapatan
ini selaras dengan dapatan kajian Mohamaad Azmi (2013) yang mendapati guru dapat
mengikuti latihan berkaitan penggunaan Frog VLE. lanya memotivasi dan memberi

UN[VERSITI PENDIDIKAN SULTAN IDRIS PENDIDIKAN SULTAN IDRIS

UNIVERSIT[ PEN
 URNAL PENDIOIKAN SAINS&MATEMATIK
UNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN
IDR]SUNIVERSITI PENDID
ISSN 2232-0393

N IDRIS PENDIDIKAN SULTAN IDRI_SUNIVERSIT] PENDIDIKAN SULTAN 'DRIS

UNIVERSITI

memberi kemahiran kepada guru-guru cara menggunakan Frog VLE dengan berkesan
dalam PdP. Dengan kemahiran yang diperolehi gum ini sokongan padu dari semua
pihak sama ada KPM, JPN, PPD, pentadbir sekolah dan ibubapa amatlah diperlukan
bagi menjayakan program ini.
Namun begitu, analisis data mendapati terdapat sebanyak empat masalah atau
kelemahan utama yang telah dikenalpasti. Antaranya ialah ialah capaian internet terhad,
masa yang tidak mencukupi, silibus dan bebanan kerja guru yang banyak. Norazilawati
(2013) menyatakan isu pelaksanaan merupakan satu kekangan kepada pengaplikasian
Frog VLE temtamanya di sekolah luar bandar. Didapati isu berkaitan aspek teknikal,
penyebaran maklumat tentang Frog VLE, latihan gum, dan pemantauan tidak berlaku
dengan sempurna di kawasan ini. Dari segi kelengkapan peralatan, didapati
kebanyakan sekolah luar bandar menghadapi masalah berkaitan capaian intemet.
Perkara ini telah menimbulkan satu dilema dalam kalangan pentadbir sekolah
berkenaan dan
UNIVERSITI PE'guru selaku pelaksana (Norazilawati, 2013). Dalam kajian beliau tentang sikap gum

NS
a
VOL.3 NO_2

k]NIVERSlT1 terhadap pelaksanaan Frog VLE mendapati gum menyambut baik

hasrat KPM dalam pelaksanaan Frog VLE. Namun ianya bertukar menjadi pandangan
negatif apabila guru ingin mengaplikasikannya apabila terdapat halangan seperti
capaian internet yang rendah yang membantutkan usaha gum untuk menggunakannya.
Guru beranggapan ianya membuang masa sedangkan gum mempunyai bebanan kerja
Iain yang lebih penting untuk disiapkan.
MohdAizuddin (2013) dalam kajian beliau tentangpeningkatan
profesionalisme guru dalam penggunaan Frog VLE mendapati, gum yang menguasai
penggunaan Frog VLE akan lebih mudah dalam mengendalikan aktiviti pdp. Maklumat
atau isi kandungan pelajaran dapat disampaikan kepada pelajar dengan cepat dan lebih
sistematik. Illi secara tidak langsung meningkatkan profesionalisme seseorang guru.
Namun faktor sepefii kurangnya kemudahan di sekolah seperti tiada bilik
akses/komputer, ditambah pula dengan capaian internet yang tidak stabil sedikit
sebanyak mematahkan semangat guru untuk mengaplikasi Frog VLE.
Implikasi kajian ini menunjukkan bahawa pelaksanaan Frog VLE perlu
diperbaiki dan ditingkatkan dengan cadangan seperti adanya pemantauan bertemsan
dari pihak pentadbir, pelan pelaksanaan yang jelas perlu diberikan kepada semua warga
PEN DIDIKA
DRISUN[VERSITI PEND[DIKAN SULTAN IDRIS[VERSITI PEND[DIKAN SULTAN IDRIS
UNIVERSITI PEN
 & MATEMATIK
MALAYS
UNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN IDRLSUNIVERSITI PEND voca NO 2 ISSN 2232-0293

N IDRISJNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN IDRISUNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN IDRIS

UNIVERSITI
sekolah, silibus sains dikurangkan, guru juga kena berfikiran positif, membuat
perancangan pengajaran yang lebih awal dan bersedia mengikuti kursus yang
dianjurkan oleh kementerian pelajaran yang berkaitan dengan penggunaan Frog VLE
ini. Siti Aminah (2013) dalam tinjauan awal beliau terhadap penggunaan Frog VLE
mendapati masih ramai guru yang kurang kemahiran ICT. Perkara ini bertambah serius
apabila ada golongan pentadbir sendiri yang buta IT dan tidak menyokong guru
mengaplikasikan Frog VLE di sekolah. Tanpa sokongan pentadbir mana mungkin
sesuatu program itu akan berjaya, tambahan pula seperti Frog VLE yang memerlukan
persiapan dari segi infrastruktur yang lengkap untuk mengendalikannya.

KESIMPULAN

Kesimpulannya, kajian menunjukkan persekitaran pengajaran maya (Frog VLE) tidak

asing lagi bagi gum sains. Melalui hasil dapatan kajian yang diperoleh, guru menjelaskan mereka
biasa dan pernah menggunakannya, namun tidak ianya sangat membantu proses pengajaran dan
pembelajaran. Namun terdapat beberapa kekangan yang merencatkan pelaksanaan persekitaran
pengajaran maya ini di sekolah. Melalui kajian ini, guru mengemukakan beberapa cadangan
untuk tindakan sususan bagi memastikan pelaksanaan pengajaran ini dapat dijalankan secara
optimum di sekolah agar dapat melahirkan individu yang berpengetahuan dan meminati serta
menghasilkan ahli-ahli sains yang bertaraf dunia dengan moral dan etika yang baik. Beberapa
langkah boleh dipertimbangkan oleh kepimpinan sekolah dalam usaha untuk membangunkan
dasar menyeluruh sekolah bagi tujuan pelaksanaan Frog VLE. Pertama, pentadbir sekolah perlu
jelas tentang matlamat pelaksanaan persekitaran pembelajaran maya. Matlamat tersebut mestilah
praktikal yang boleh dicapai dan boleh mengatasi masalah berhubung pembelajaran dan
pengajaran. Kedua, pelan pelaksanaan yang melibatkan kesemua warga, aktiviti, dan ibu bapa
perlu dibangunkan. Ketiga, program UNIVERSEpeningkatan kemahiran perlu diatur untuk
memastikan bukan gum yang benninat

UN[VERSITI PENDIDIKAN SULTAN IDRIS PENDIDIKAN SULTAN IDRIS

UNIVERSIT[ PEN
 URNAL PENDIOIKAN SAINS&MATEMATIK
UNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN
IDR]SUNIVERSITI PENDID
ISSN 2232-0393

N IDRIS PENDIDIKAN SULTAN UNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN

IDRIS UNIVERSITI
KANSANS

dan berkemahiran sahaja yang aktif dalam pelaksanaan. Keempat, pemantauan perlu
dijalankan. Perlantikan pasukan yang boleh membantu dalam strategi pemantauan
adalah mustahak agar pentadbir mendapat sokongan dan maklumbalas dari pengguna.
Kelima, maklumbalas berhubung pelaksanaan patut dikumpulkan dan dinilai bagi
tujuan penambahbaikan. Keenam, menilai semula pelan berdasarkan maklumbalas dan
memperbaiki strategi pelaksanaan. Jelas sekali, peranan kepimpinan sekolah adalah
penting dalam memastikan kejayaan pelaksanaan Frog VLE. Akhirnya, pihak
kementerian dan institusi pendidikan adalah diseru supaya mempertimbangkan
cadangan-cadangan yang dikemukan melalui kajian ini untuk memperkembangkan
pendidikan di Malaysia ke peringkat yang lebih global.

RUJUKAN

Cohen, L. Manion, L & Mon-ison, K. (2000). Research methods in education. Ed. Ke-
5. London:Routledge falmer.
Gay, L. R & Airasian, P. (2000). Eductional research: Competencies for analysis and
application. Ed ke-6. 111m. 135. New Jersey: Merrill.
Howard Rheingold (2004). Mobile Social Presence: Who Knows Who's Where Now?
daripada http://www.thefeaturearchives.com/.
Ibrahim Wahab & abdul hadi hannan Shah (1992). Kaedah Analisis Perancangan.
Kuala Lumpur. Dewan Bahasa Pustaka.
Jacobs, C.L & Ary, D. , (1990). Introduction to research in Education. Orlando,
Harcout College Publisher.
Locke 1976. The Bodv at Work: Biological ergonomics. Cambridge, England.
Cambridge. University Press.
Merriam, S. B. (1998). Qualitative research and case study applications in education.
San Francisco: Jossey-Bass Publication.
Mohammad Azmi bin Pelaksanaan VLE SK. Selayang. Daripada
http://www.iab.edu.my/kict2013/.
Mohd Aizuddin (2013). Peningkatan profesionalisma dalam penggunaan frog vle.
Daripada http://www.slideshare.net/aizuddinbakar/.
Noraini Mohd Noh, Mohd Arif Hj Ismail & Jamil Ahmad (2010b). Tahap penerimaan
inovasi EduwebTV dalam kalangan Gum. Jurnal Penyelidikan Pendidikan

Norazilawati Abdullah, Noraini Mohd Noh, Nik Azmah Nik Yusuf (2013). Aplikasi
Persekitaran Pengajaran Maya (Frog VLE) Dalam Kalangan Guru Sains. Prosiding
PEN DIDIKA
DRISUN[VERSITI PEND[DIKAN SULTAN IDRIS [VERSITI PEND[DIKAN SULTAN
IDRIS UNIVERSITI PEN
 & MATEMATIK
MALAYS
UNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN IDRLSUNIVERSITI PEND voca NO 2 ISSN 2232-0293

N IDRISJNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN IDRISUNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN

IDRIS UNIVERSITI
7th International Malaysian Education Technology Convention (IMETC). Hotel
Golden Flower Bandong. 16-18 September.
Patton, M. Q. (1980). Qualitative research methods. Dlm. Creswell, J. W. Research
Design: qualitative and quantitative approaches, 111m. 173-191. London:Sage
Publication.
Ryan, R.M.(1998). Control and Information in the Intrapersonal Sphere:An Extension
of Cognitive Evaluation Theory. Journal of Personality and Social Psychology,
43,450-461.
UNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN IDRISUNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN IDRIS U
NIVERSITI

a
VOL.3 NO_2

k]NlVERSlTl IDRl_s
Sekaran, U. (2000). Research Methodfor Business: A skill building Approach. New York.
John Wiley & Son Inc.
Silverman (1993). Management. New York. Prentice Hall.
SitiAminah Khasiman (2013). Tinjauan awal penggunaan frog vle di sekolah. Daripada
http://sekolahpenandaaras.wordpress.com.

PEN DIDIKA
DRISUN[VERSITI PEND[DIKAN SULTAN IDRIS PEND[DIKAN SULTAN IDRIS UNIVERSITI
PEN
 URNAL PENDIOIKAN SAINS&MATEMATIK
UNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN
IDR]SUNIVERSITI PENDID
ISSN 2232-0393

N IDRIS PENDIDIKAN SULTAN UNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN

IDRIS UNIVERSITI
UNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN IDRISUNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN IDRIS U
NIVERSITI
76

PEN DIDIKA
DRISUN[VERSITI PEND[DIKAN SULTAN IDRIS [VERSITI PEND[DIKAN SULTAN
IDRIS UNIVERSITI PEN