Over dit boek

Dit is een digitale kopie van een boek dat al generaties lang op bibliotheekplanken heeft gestaan, maar nu zorgvuldig is gescand door Google. Dat
doen we omdat we alle boeken ter wereld online beschikbaar willen maken.
Dit boek is zo oud dat het auteursrecht erop is verlopen, zodat het boek nu deel uitmaakt van het publieke domein. Een boek dat tot het publieke
domein behoort, is een boek dat nooit onder het auteursrecht is gevallen, of waarvan de wettelijke auteursrechttermijn is verlopen. Het kan per land
verschillen of een boek tot het publieke domein behoort. Boeken in het publieke domein zijn een stem uit het verleden. Ze vormen een bron van
geschiedenis, cultuur en kennis die anders moeilijk te verkrijgen zou zijn.
Aantekeningen, opmerkingen en andere kanttekeningen die in het origineel stonden, worden weergegeven in dit bestand, als herinnering aan de
lange reis die het boek heeft gemaakt van uitgever naar bibliotheek, en uiteindelijk naar u.

Richtlijnen voor gebruik

Google werkt samen met bibliotheken om materiaal uit het publieke domein te digitaliseren, zodat het voor iedereen beschikbaar wordt. Boeken
uit het publieke domein behoren toe aan het publiek; wij bewaren ze alleen. Dit is echter een kostbaar proces. Om deze dienst te kunnen blijven
leveren, hebben we maatregelen genomen om misbruik door commerciële partijen te voorkomen, zoals het plaatsen van technische beperkingen op
automatisch zoeken.
Verder vragen we u het volgende:

+ Gebruik de bestanden alleen voor niet-commerciële doeleinden We hebben Zoeken naar boeken met Google ontworpen voor gebruik door
individuen. We vragen u deze bestanden alleen te gebruiken voor persoonlijke en niet-commerciële doeleinden.
+ Voer geen geautomatiseerde zoekopdrachten uit Stuur geen geautomatiseerde zoekopdrachten naar het systeem van Google. Als u onderzoek
doet naar computervertalingen, optische tekenherkenning of andere wetenschapsgebieden waarbij u toegang nodig heeft tot grote hoeveelhe-
den tekst, kunt u contact met ons opnemen. We raden u aan hiervoor materiaal uit het publieke domein te gebruiken, en kunnen u misschien
hiermee van dienst zijn.
+ Laat de eigendomsverklaring staan Het “watermerk” van Google dat u onder aan elk bestand ziet, dient om mensen informatie over het
project te geven, en ze te helpen extra materiaal te vinden met Zoeken naar boeken met Google. Verwijder dit watermerk niet.
+ Houd u aan de wet Wat u ook doet, houd er rekening mee dat u er zelf verantwoordelijk voor bent dat alles wat u doet legaal is. U kunt er
niet van uitgaan dat wanneer een werk beschikbaar lijkt te zijn voor het publieke domein in de Verenigde Staten, het ook publiek domein is
voor gebruikers in andere landen. Of er nog auteursrecht op een boek rust, verschilt per land. We kunnen u niet vertellen wat u in uw geval
met een bepaald boek mag doen. Neem niet zomaar aan dat u een boek overal ter wereld op allerlei manieren kunt gebruiken, wanneer het
eenmaal in Zoeken naar boeken met Google staat. De wettelijke aansprakelijkheid voor auteursrechten is behoorlijk streng.

Informatie over Zoeken naar boeken met Google

Het doel van Google is om alle informatie wereldwijd toegankelijk en bruikbaar te maken. Zoeken naar boeken met Google helpt lezers boeken uit
allerlei landen te ontdekken, en helpt auteurs en uitgevers om een nieuw leespubliek te bereiken. U kunt de volledige tekst van dit boek doorzoeken
op het web via http://books.google.com
 Leonhardi Gorecii, Hc»t\
EcjuitisFoloni,

Deícriptio belli Iuo

"ma;, VôiïïoctaЛ/аксЫге, quod

anno м D L X X 1 1 1 1, cum Sc-
lymo 1 Turcarum imperato-

H V 1С ACCESSIT
ïo. Laficii hiftoria de ingreflu Polonoru
in Valachiam cum Bogdano , & Cícde
Тurсаrцm; "л ¿¿|¡j* p**¡T

S0€ ßj«'

FRANCOFVRTI,
ApudAndreamWechdum.
A. MD LXXV1II.
-г .
toa- inparte operam mihi tua poüice-
ris. ^gnoßo3iüufiris Comes3prœjla-
temaceximiam ruoluntatemtuam3ad
iuuados viros doólospromtam ala-
crem: quiperßnam patris tui }olim in
.RepubLnoHrafloretißimi3 & opibus3
,auc7oritate 3 acumine 3 indicio facile
principis3nonßolum nomine,ßdreipß
ffßrafentas. Quare,4Jtme gratumeß
ß tuce hüius beneuolentiœ declarem:
hancmeam hißoriam Valachicam , in
quafcribenda Barthol. Paprociumß-
quutusfum, ad te mitto.quamnon du
llto quinfis eodem animo quo tibi oß-
ßertur,accepturus : miJoij; commenta
rta rerumgeßarum , non ßolum de hoc
Gedanenfi bello 3fid& quacunque de
rebus maiorum nofîrorum habes,ßup-
peditatums* Quibus ego habitis , &
îflud Cedanenje bellum abjoluam 3 &
hiño-
 î
hifloriam meamadhœc teporainqui-
bus 'verfamur 3pertraham:,vbijc mihi
praclarus locus metionem honorißcam
Stephani3regisnoflripotenti[f.facien-
diojßeref.quimihi gromni conforma-
tione membrorum 3 £jr* magnitudine
rerumgeßarum3illospújeos Reges Po
lonia, Boleßaos & Cafimiros , reprœ-
jentare videtur, qui nonJolùm Prujjos
cum njrbe Gedanenßi 3ßd & vicinas
gentesperdomuerunt. Singulare certè
beneficium diuinü in nos Polonos ex-
titit , quod poß occafum Sigijmundi
^éu^uñi, talem rege habeamus, qua-
lem %oc regnum hac in perturbatione
rerum omnium ,pofcebat flagitabatqy.
Cuius qua &* quanta 'virtutes fint3
initium regni demonfirauit3 exituspoß
declaraturus efi: qui de ft viuentibus
materiam рглекгат fcribendi rehn-
ifj
s
J'exaginta cœfts : quam hiftorîam Laß-
çius noßer,'ut veré, ita breuiter , hiflo-
rico ftylo deßripßt. Vale , Illufiris
Comes, Gorecij tul memor. E Sanikj)
j j Qólobr* a. ij ? 7.

Caspar Lindenervs, medí-

cus á£philofophus Poüia-
nieníis.

Hißoriam vit* veteres dixêre magifiram:

Hißoriл quando multa dotemur ope.
Tarn bene quis Romam , doíías quis nojfet
Athenas,
Liuius aternum nifabritaffet opus ?
Non multi lrgerent Valathûm ,velgeflaPe-
lomtm,
' T^obile Go/etijßlatuijjit opus.
Hint potes effettus bellorum , tjr diftere tau~
fis, .
Ut quam Turcarumßt malè tutafides.

Leok-
 Leonhardi Gorecii,
Equitis Poloni,

KDefíríptio belli Iuonu, Palati

ni Valachiœ, quod is cum Selymo,
Turcarum imperatore, magno cum
fiicceffugeßit ah initio,demum à le-
remia Cz^rnawiec^io falacba
proditus , & à Tureis contraßdem
datam acjacramento confrmatam
oeeifus.
Ellvm fcripturus,
quod ab initio ma
gno cum fucceflu
Iuonia regulus Va-
lachix , cum Selymo
Turcarum Catfare
geffit , operxpreciu
rae fa£turumputo, vtdefitu Valachiae,
ÏO LEONHARDI GORECII
incrementisgentis, feraci tate foli, mo
rí bus , & de aliis ad eam rem pertinentL-
bus, ex fecunda decade hiftorix gentis
noftrx Polonicç,quam viginti libris,vf-
quead exitum Sigifmundi primi, regis
Polonia;,perfecuti fumus,dicam. Vala-
chia,quç olim Myfia & Dacia di&afuit,
habet ab ortuEuxinum,àmeridielftru,
feu Danubium : ab occafu Tranfylua-
nix,adBoreamRuffi3c,feuRoxolanis,
contermina. Tota regio in partes duas
diuiditur, in Valachiam Trafalpinam,
äc MoIdauiam.Tranfalpina quidem, ab
oriente habet pifcofum lacum , quem
Hiraflus amnis,ab accolis Pruthes voca-
tus,effici t, fuis denique aquis adau&um
ас late ftagnantem relinqués,in Iftrum
euoluitur :ad meridiem vergit termina
ra Danubio, atqjitemab occafu Tran-
fyluaniae fines attingens, adoppidúSe-
uerinum , vbiTraiani pontis admirabi-
les pilx trigintâ quatuor , nequaquam
totasobruente Danubio, vifuntur. Ad
Septentrionem autem flnitur Hoina,
ignobili flumine, & diredis terreftribus
terminis
 BELLVM IVONI-Ж. II
terminisad Iftrum,curuata admodum
regionis fronte cótra Pauccm infulam,
fpargente fefe primo in ingentes ramos
profluente lftro , antiquis icriptoribus
riotam,quam hodie Barillanam dicunt.
Oritur autem Danubius iniucis Arbo- ^anuiï
пас montis Germanix, ex aduerío Kot-
^ila;oppidiSueuiç, inNigrafyluaapud
pagum Donciîing. Vbi primùm lllyricú
alluit , Ifter appellatus , fexaginta amni-
bus receptis,medio fermènumero eorü
nauigabili , in porum vaftis (ex flumini-
bus,euoluitur. Altera pars Valachia:,
agrorum & paftionum multitudine rña-
' ior, armentifque &rmilitaribus equis o-
pulentior, ab amne Moldaua,qui media
interfecat, Moldauiadicitur. Is ortú ha
bet paulö infra Hiraffi fontes è Tran-
fyluanix montibus,quibus antiqua Da-
cia ad ingentis theatri íimilitudinem,
obuerfa in occafum fcena pra:cingitur,
delapfufqueSoczauiam,quod oppidum
eft fedes Palatinorum , prxterfluit. Atqj
inde violentus Hoinam , Dobenifam,
Argiamque , paruos , fed perennes a-
 Il LEONHARDI GOREGII
mncs fecíí trahens in Oltam cfFunditur»
Olta vero , qui antiquitus Allutus fuit,
nonTranfyluanix modo, cuius partem
ab adueríis montibus defcendens rigat,
fed Moldauia; & Tranfalpinx minora
flumina,inorientemreflexus,adNico-
polim in Danubium rapir. Omnium ve
ra ampliflimus Tyaras, qui ab incolis
vocaturNefter,ad Aquilonem Moldar
uiam terminat. OrtusenimàCarpatho
monte Sarmatix> & recHin Euxinum
contendens , Rufíix & Podolix fines
tandem attingit. Qui primi loca Valar
chiíctenebant,nihilpotefl:certi ex tanta
vetuftate ícriptorum erui, quam varia;
gentes, vtVngariam, obtinebant. Ho-
Boiiirni va diernx gentis Valacmoeoriginemquir
Ucbi *iiz*?dam referutad Flaccum prariidemRo-
nftrunt. manum , a quo nomineleniter derlexo
& ipfa Valachia nuncupata efle vide-
tur. Ab eo enim tempore quoFJaccus
cum imperio My Пае fiue Dada; prxfuit,
qua; vitra Iftrum ad Scythicamgentem
extenditur, Flacciam appellari conftat:
quam demum corrupta voce, fenfimia
 BEtLVM IVOttlj«. t)
Valachiam abiiíTe perfpicimus. Apud
Valachos enim non modo Romana:
difcipJinx mores certijegefque vigent:
fediplaquoque Latina: lingua: voca bu
la permuita feruantur. Vnde "W^ocho-
rum &: Valächorum no'men idem qui
dam efleVokint^uos Wlochos , id eft:
Italos ,etiam"Gertnani lingua ilia We
ichen vocant. vtraque gens Itala : ideo
eommunenomen. Qua ratione autem
eam regionem Flaccus occupauit , ti
neas Sylukis, quipoft Romanus ponri-
fexfuit,fictradit.TemporeTraianiIm- *1™м f*j
peratoris, Daci,feu Gothi, detredantes cj,¿m ttm.
Romani iugum Imperii , miflus eft eo№'
Flaccus cum triginta millibus hominu,
quibus incoloniam dedu&is, ibidem
ararent, commeatum Romano exerci-
fui, qui ibidem femperin armis contra.
Scythas acSarmatas fuit,prçberenr. Vn
de pöft interíe&o tempore pulfis Go*
rhis,illatota regio,qua;ValachiaàFJac.
co eftappellata, Romanis ceflk. cuius
fententix baud pœnitet me eíTe. Sed di-
uerfum alios fcripfifle videmus, qui Syl-
uium4
 14 LEONHAR.DI GORECÍÍ
ilium, in laudem fuorum propefum,fai-
iatrjdidiflc affirmant. Poftquéquifcri-
pferehiftoriam,eadem quidem dc gen^
tis origine , fed diuerfa ratione fcribunt.
AiitmmJi qUi hodiernorum Valachorum ftirpé
falachU in- j n ., r r 1 «
ttiuftntitu. ad Kemanos quidem reterunt, led ad
exules,qui eo relegan eranr. Quorum
eiim rantus numerusfuiflet, vtnon tan-
tùm contra Íncolas potentes fuerint,fed
&Gothisïndeeie£tis, fidelem operam
popularibusfuis nauandam rati .-ponte
Danubio im poíko,eadeloca obtinue-
re. qui in partes duas diuifi,vti à nobis
di&um eft , Valachos Tranfalpinos ac
Moldauos. vtraque pars reguíos íuos
habuit.NamTranfalpinaValachia,quç
à Turcis Carabogdana minor, eo quod,
nigrum frumentum ferat,vocatur,pr;t-
cipuam ciuitatem Tarnouizam habet:
qua; eft regia regulorum Tranfalpina:
Valachix, qui continuo parendi obfe-
quio,Turcarum amicitiam tuentur,au-
reûmquenummûm myriadem,tributi
nomine quotanis peden t : eáque vel in
decora pace perfruuntut,quod impune
fidem
 BELLVM IVONIjE. Jf
iîdcm mutare nequeant,cuminoppo-
fitaDanubij ripa, Seruix Bulgaria'que
..prxfidia in amiquis Triballorum fcdi-
busfpe&entur. 111a quoque pars Vala- Mo[,^'*l*Ttir
chia;,quamNcfl:eràPodolia difiungit, ТаокирЛ.
àTurcisduce Mahomete Ca:fare, qui
Conilantinopolim,olim Byzantium di-
cb4m,ceperat,fuba£ta,eifdemtributum
pende bat. fed fuperiori anno , Tuonia à
Turcis per fraudem capto,ac crudeliter
occifo.vtraque ValachiaTurcarumdi-
tionisfacbeft. Modicum tum ab initio
tributumTurcicis imperatoribus Pala
tini Moldauia? pendeb^nt:eo quod Ca-
imiirus , pater Sigiimundi primi regis
Polonix , occupatus bello crucifcrio,
Petrumiuuare contra Mahometem no . ... ,
potuit:cui Mahometes nominetribu-
ti, folùm duo millia nummfim aurcûrn, " \.
anno à Chrifti regis ortu,fupra miileii-
mum quadringentefimum quinqua-
gelimo quinto, impofuit. Demum in- r*Uchu r*
terie&o tempore , Imperatoribus Tur- &*™(и^°~
cicis AfiaticO,Períico,IfmaeliticO,iEgy- "а».
ptiaco bello diftentis , Valachi partim
 ïtf LEONHARD* CORÉCIÍ
imperio Vngarico , partim Polonicö
ч íubie&i fuere. Qui pöft in tantas vires
creuere, vt noftris exerçidbus aliquo-
ties deletis , Vngarorú iugo excuflo, de-
mumadimperiumTurcarumpertraéH
fint.Iurabát 5¿ in verba regum Poloniaf,
fe cum eis pace habituros: quibus iem-
v per veétigales fuêre. Ac íi maior vigi
lantia deinortui Augufti regis fuifler,
etiamnum Valachia vecb'galisPolono-
rum eíTet: cuius oppido Chocimo Al
bertus Laïcius , vir confilio manúquc
promptus , aliquandíü öbtento , regem
Auguftum obteftabatur vtíibidaret au
xilia. nam fe Valachiamtotafacilèeius
adie&urum imperio. per сumф íaco-
Ltfciu* Dt- bus Defpotes, perçu Lalîocium,Phili p-
Lchiamrt- poumm, ac caueros{qui genus luum ad
fiitutt. antiquos reguíos Valachix eodem no
mine appellatós referebat ) fuperiori-
bus annis in Valachiam reftitutus fuit.
Eie&óque Alexandro , tantimotus bel-
lorum in Valachia excitad fuêre , vt à
Valachis Defpota crudeliter occifo , ac
Vifnieüiecio infignibellatore capto, Se
in Tur
 BELIVM I VON I Л.' tf
in Turciá m ¡(To , (de quo i bide fuppliriíí
fumptumeil)LafciusChocimum non-
nullo temporis fpatio retentum , pöíl
Alexandro reftituere coactus fucrit.
Alexandro filius Bogdanus fucceffit,
BogdanoIuonia,(Iohannem ea^ox Si-
gnificat)dequo híc hiftoriam feriben-
dam fumrifimus. Is armis Turcicis ad-
iutus , exercitu Bogdani profligato , ali-
quandiuValachis prxfuit. HabuitVa- ifgnUrM-
iachia íníignes ас bello egregios ante *
hxc tempora reguíos : in primis vero il
ium Stcphanum,qui fa^piffime tot exer-
citibus Mofchorum & Scytharum de-
Íetis,cxeis prajclariffimas victorias re-
portauit , omnibúfquc terro ri ac formi-
dini fuit, praîcipuè autem Turcis, quoríí
riumerofos exercitus profiigauit , ad in-'
ternecionémque dedit : deinde Dra- опкяЦ*
eularn,quem vt Matthias rex Vngaroru
in officio retineret , pro amiflo Monca-
ftro ad Turcas Czizouiam & Cechillu
oppida, dono ei dedit. Ea funt in extre
ma Tranfyluania: parte , qua per falturri
Moldauia: iungitur. Quibus virtute
 iS LEONHARD! GORECII
Mm. bellica ille Petrus haud inferior fuir,
violento indomifóque ingenio pradi-
tus , ob ídque Sely.mano Turcarum im-
peratori minus carus: ex quo Sigifmun-
dus mcmorabilem vicloriam , autorc
IoanneTarnouio , viro omnibus impe-
ratoriis virtutibus inftru£to,adOber-
tinum reportauiu Mores,religio, facra
M«m rda- Valachorum , ad Grxcas Armeniacafq}
forum. ecclefias accedunt : apud quos facerdo-
tes vxores ducunt. Gensequitatu pol
ler. Nam quiuis, velcgentiffimuS,domí
equú alit, quo prxdatur ас militat. Scu-
to,hafta,galea,quemadmodumVhgari
vti íolent: nonttunquam lancea miffili
atque arcubusrem gerut. Equieorutn
pedoroíi robuftíque ,non pernicitatc
quidem in curíu , fed perfeueratia & vi
ribus maxime probantur. Proindemos
eft, tenellis 5 cum caftrantur, nares prx-
ícindere,ne angufta refpiratione fatigé-
tur,quandonec mediocrisequi laus fit
triduo, vel períeftiuos foles, bellicx agi-
»trßdia va- tationislaborem pertuliíTe.Tantaperfi-
««rиm. ¿iagenciseft^ inconftantiáqueinregu-
 BEILVM ÎVONIA» 19
los fuos,vt fada in cofdem confpiratio-
nc , leui de caufacos interimant , nuJla-
queclaritudinis & ftirpis rationc habita,
pecuarios,velfordidiffimosquofquein
locum regulorum afcifcant. Regio ad*
cöferax, tantáquemultitudo boum in
ilia eft , vt& in Ruffiam , poft in Germa
nia quoque , ij adducatur qui inter alios
maximi funt.Habct copiam vini & hor-
dei,nectriticiindiga. Malmaticum vi-
num exTurcia , S¿ id genus alia in Polo-
niam Armenij per Valachiam adue-
hunt:piper item , crocum, preciofa aro,*
mata,periftromata,quxfuntinftruméta
luxuria?. Atque hагс obiter de Valachia:
nos ad inftitutam hiiloriam reuerta- tntijiatf)h
mur. Bogdanus igitur, Valachia poll ft
mortem Alexandri obtenta , adeö Tur-
carum imperium afpernari vifus eft , vt
cum Augurio rege Polonia; , anno м о
lxxii mortuo, fcedere perpetuo per
cudo, legatis miflis impetrauerit , vt fibi
ex Valachia in Ruffiam , quando vellet,
commeare, domos magnatum vetulia:
ílirpis inuiiere liceret , vt cuius virgoíi-
10 Ï.EONHARDÏ GORECIÏ
bi pudore, formáque prxftans placerer,
cam vxorem duceret, ac vt ex feeders
belli tepore Augufto regi viginti qua-'-
tuormillia equorum armisvirifque in-
ftru&a mitteret. Omnium de eovulga-
tior fama fuit, eum bona iibi inRuffia
cmerevoIuiíTe,acValachicagenteper-
fidiffima , ii quis ita cafus tuliiîct , vel fi à
fuis pellere tur, reí i&a , in Ruffia manfu-
rumfuiíTe. Auguftus Turcicam fidem
fufpecbmhabens,{quorumTurcarum
11 non inítincru, at faltem conniuentc
Selymano,patre Selymi,Scytha?,ges bei
lo inuieb, illam partem Rulîix qua? Ne-
itrum attingit , farpe ingenti clade belli
affecerunt, oppida, villas, vicos exufle-
runt,maximam multitudinem pecorú,
parirercumhominibus,abduxerunt)vt
Bogdano in fide retento, fí quando bel
lum contra Turcas fufcipiedum forer>
habita Valachia fœdetata, ( qux inter
ditionem regum Polonia:,acTurcicum
imperium , täquam firmiflîmus murus,
propugnaculúmque quoddam, eltin-
terpofitaj omnem barbarorum i mpetu
 BELLVM IVONIA
facihus íuftinere poíTet:adhçc,nÔ igno-
rans, maiores fuos (xpe cum Valachis
religiofiffime fcedus conferuafle , qui-
bus Ixpè periculofiffimis а с difficillimis
tcmporibus contra vim Turcarum au
xilio fuêre:id facile Bogdano conccdit.
Bogdanus igitur,hactali amicitiatançi
regis fretus, fepius in RuiEa venit , mm-
morü domos obit, eos muneribus ex
pier. Qux cùm ad aures Selymi Turcam
imperatoris , qui iam Selymano patri in
imperio fucceíTerat, perlata fuiflent : in
pritnis vero illa re offenfus,quod tatum
equitatum Auguftoexfœderein fubfi-
dium belli dare debuit : tacitis confiliis Coßitm st-
agitât , vt abdicato imperio Valachiae tZt'tí
BogdanO,illudadquempiamaHumde- n» vaUchu
ferret,cogitans,fiquandofibicum Po-
Ionis,gente ad arma nata , belligerádum
fbret,eis Bogdani arma , ас totius Vah-
chia?,maximoadiumentofore. Iámque
Bogdanus ingenti inuidia apud- fuos
populares flagrabat , eö quöd nonfo-
lùm totumfeadamicitiam Polonorum
çontulerat,icdeifdcm militari ftipen^
—— — • — т\ » • •
 il LEONHARDI GORECII
dio conftituto,eos apud fe Iiberaliter fo-
uebat,Sborom'óqueChriftophoro,fra-
tri Petri, Palatini Cracouieniis,fororem
fefuaminmatrimonium daturum pol-
licetur,quoniam ante Cafparo Panie-
uio Ruflo alteram dederat. Sborouius
caexrelxtus,qüoniam ingensjes alie-
num c5traxerat , vt ex eodem íefe cuol-
xâuetm sbo ueret,adBogdanum magno comitatu,
*<Ы«т.Уa1a pecherrimo habitu exornato, in Vala-
chiam venit. à quo pöft elufus, vindi&á
animo ípirans,re infeda in Ruffiam,vbi
ampias poíTcffiones habebat, redit : ас fí
quando occafio daretur vt Bogdanum
vlciíci poflet,animo internus erat. Bo-
А^»<"]Гя»}- gdanus igi£ur adornata profe&ione in
%«и. RuíTiam ad IoannemTarlonem , cuius
filiam,virginemfpecieacpudicitiainíb-
gnem , in matrimonium ducereftatuit,
trafmiflo Neftro in cifiis, quoniam turn
glacieobduratuserat, vnoatque altera
ininiftro comitatus, longeqj à fuorum
agmine feiun&us, in Sborouij puerum,
quem ille cum literis peregrè miferat,
incidit. cjuiàBogdano cuius eflet per-
çuiicfatus,
 BELLVM IVONI^. гз
cuncbtus, dolenter lamentatur fe lite
ras cum íarcinula amifííTe, quas herus
fuus fibi perferendas commiferit. Qua-
re fubditis equo calcaribus, ad herum
redit: ubi Bogdanum nullo comitatu fe-
ptum viderit,narrat. Ibi S borouius cum
aliquot miniftris,confcenfis pcrnicibus
equis, ad Bogdanum aduoIat:cuiaSe-
cignicuio , non impigro iuuene , fecun-
dum aurem vulnus infligitur. dchinc eú
Sborouius Tecum abducit, & incufto-
diádat:nec aliter dimitiere vult,quàm
íibi fatisfaciat pro impenfis & damnis,
quxmbierat cùmabipfo inValachiam
venire iuíTuseíIct.Bogdanustaminopi- btnimm f*
nato periculo circumuentus , fex millia f r*~
nummum aureum Sborouio dat: reh-
quam pecuniam fe ad certum tempus
diíToluturum pollicetunpro quoPanie-
uius fidem interponit.Coftat id factum
Sborouij Auguftum regem iniquo ani
mo tulifle. Valachi igitur , fiue fidem
Bogdani fufpcdam habentes , fiue eum
in Polonia interiifle rati,Selymum folli-
citabantvtipfisalium,in locum Bogda-
В üij
 ¿4 LEONHARDI eOREclI
.\rigo\utni* ni, daret.Eratluonia (qucmquidáPo-
lon-Limfuifle, in Mafouia natum, dicut)
ftirpis Valachica: , qui fe antiquis pro-
gnatu m regulis Valachiç aiebat,vir pro-'
cera: ítatura?,f\.icic decora, oculisgraci-
libus, quod» mmodóqueminaci bus, to
ro corpore lacërtoius, viribus pollens. Is
igitur poft mortem Alexandri,viuoad-
huc Selymano , Palatin us Valachix fieri
voluincuiille Bogdan um, fili um Ale-
xandri,pretuUt.Aliquandiupoftha:cin
RuiTiaacTurcia vnà cu Ieremia Czar-
nieuieczio Valacho, cuius ineumhoc
in bello infignis perfidia extitit , verfa-
tus : vt fibi ánimos Turcarum magis at-
que magis conciliaret,fufcepta circum-
cifioneac religione Mahometana, ani-
mum ad amplam copiofamq; mercatu-
ram exercendam adiecit.Cuius magni-
tudincacfplendore, nonfolùm inpur-
f«9»i4/ífficí- puratorum,qui BaíTíe ( id eft ca pi ta) v o -
-.at [игригa- cantur , notitiam peruenit , fed Sc ipfius
Selymi. Is igitur ex purpuratis cognito
confilio Selymi de imperio Valachiae
alter; demandando , eos largitionibus
 BELLVM iVONIiï. 1J
ÍCorrumpit , orátque autoritatem fuam
apud SeIymumitainterponat,vtipfum
Voiuodam Valachia? renuncict.Often-
ditfidemBogdanieu^el~ufpecl:am,quiíe
totum adamicitiam regis Polonia: con-
mlerit : fieri pofle vr Polonorum auxilio
adiutus,poft Turcarumimperium ex-
cutiat abiiciátque. Selymus , propenfa
purpuratorum volútate cognita, nadus
abfentiam Bogdani, qui in Ruffia deges
ex vulneribus nódum conualuerat, Pa-
latinatum (id cftdominatum) Valachiae
adluoniam defert, eúmque per fpecie ^""'^
тerсатrаг exercendx , in Valachiam, пштЩи.
addito ei numerofo equitatu, vt omnes
in verba ipfiuS,iuíTuSelymi,iurent,mit-
tit. Dicitur eade re Auguftus rexcum
Selymo expoftulafle. At ille refpondit
Iuoniam in Valachiam caufa mercatu-
rx exercendx profe&um efle. Iuonia
in Valachiam venics , facile ab omnibus
iuramemu accipit. Eft arx in Valachia
Chocimum , natura loci munita , quam
firmo prxfídio Bogdanus firmauerat.
franc prxíidiarij milites Turcis dederç
 Z6 LEONHAB.DI CORICir
nolunt,fed eam cotra vim ipforum ftre-
»uedefendunt. Bogdan us de rebus do
mefticis turbulentis certior fa&us , vt fc
contra vim Turcarum tueretur ac de-
ёарфтш- fenderet, auxiliu fibi ex fœdere ab Au-
*e »5*». gufto dari poftulat: cui quatuor millia
""^ equorum , plus minus , dantur, du&ore
Nicolao Mieliecio , Palatino Podoliae
vigilantifíimo fapientiffimoque, vt ipsu
in Valachiam reduceret. fed incaflum.
Nam adeö vires Turcarum in Valachia
inualuerant,vt ille totus exercitus , cum
Bogdano in Valachiam miflus,colloca-
to Chocimi Bogdano, in Ruffiam inco-
¡umis regreíTus fit,non tamen fine cxde
Turcarum. qua in expeditionC,prxcla-
ra virtus ciim aliorum , tum vero Nico
lai Herburti , nobilis ас cgregij viri, bcl-
Jóque clari, enituit : qui vndiq, ab cqui-
tatuTurcicofeptus, corum acicperifra-
¿ta,multis occifis , ad fuos nullo lethife-
ro vulnere accepto, faluus rediit. Bo-
gdanus vero,aliquandiu Chocimx mo-
ratuS,cam arccm, quam firmiffimo prae-
fidio poteft, munit : qua Dobrofolouio,
 BELLVM IVONIjE. 17
ftirpis Polonicje viro egregio, commit-
fa, ipfemetin Mofcouiam fugit,illicque
degere dicitur. At Dobrofolouius, no-
nullo temporis fpatio Chocimcnfi arce
retenta, eam pöft Iuonix tradcre, ita iu- UtnU с*,,
bente Iaflouiecio , magiftro equitum ammntnA-
campeftri,cum id Auguftum velle ( cu- ,иг'
iustum mors nondum diuulgata erat)
di£taret,coa£tusfuit. Iam Iuoniaomni
turbulento ftatu Valachiar compofito,
eumpacatè obtinebat, tributumfolitu
Selymo pendens.ex his quoque fuppli-
cium,quosfibi aduerfari vidct,fumit:
prafertim ex propinquis Bogdani,fum-
molocoortos,opibufqueflorentcs,cru-
idcliter eontrucidat:fortunç fuç impen-
dentis immemor, paulo infolentiùs vi-
¿toriam exercct. Erat Palatinus Tranf- cSfflhmv*
alpina: Valachiaî, quem non mediocri- ch™ тгaф
ter fortuna Petri fratris follicitabat.
Quare deeo anK¿us,Sely mi purpuratos
in regia prenfafeaí, vt', q uemadmodum
Bogdanumluoíaia, fultus auxilio Sely-
mi , ex Valachia eieccrat : íic Petrus ad
orns auxilio piiáácm, poífet Iuoniam
 l8 LEONHARDI GORECII
ciicere. Quare cadem via purpuraros^
qua olim Iuonia , aggreditur. & fi Pala-
tinatum ValachiíE apud Selymum fra-
tri Petro impetret, fe duplo mains tri*
butum , hoc eft, centum viginti millia
nummiim aureûm,daturum pollicetur.
Iuonia; fidem eflc fufpc&am, qui reli-
gione Mahometana fpreta , item Chri-
íbanam fuíceperit,ideóque Chriftianis
apprimèfaueat:foréqjbreui vtBogda-
numfecutus, poft ad amicitiam Pt>lo-
norum fe conferat,quorum auxilio ad-
r»rp*r*ti iutus , Tureicum imperiu abiiciat. Pur-
^шТГ Purati , magnitudine tributi pelle&i , ac
hifce verbis moti , Selymo fuadent vt
miíTalegationead Iuoniam,ipfummct
ad fe venire iubeat , illklue quem có
mitteret, Valachia cedere. Quod fi di
clo ipfius minus pareat , id fe armis con-
fecuturum. Selymus , quiingenti cupi-
ditate pecunix Hagrabat, poft profufum
xrarium in claíTem qua; in Ionio mari à
ïfjx. Venetis, poftcaptamab ipfo Cyprum,
inaltodeprefla fuit, ad id fe facile per-
çrahi patitur. Quarçlegatuadiuoniami
mittit,
 BELLVM IVONIJ. i?
hn'ttit. quem fic verba fecifle , qua: dies
erat vigefima pri ma Februarij,cùm Hé-
ricoGalloà noftris Cracouixdiadema
imponeretur , acccpimus : Selymus, omtuifgati
Tnrcarum Cxfar, Iuonia, Palatine Va- Á't!y""
Iachix,me ad te tributarium luum, cum
hifee mádatis, quibus te quàm primùm,
nuîk mora interpofita, fatisfacere vult,
mittit, vt fibi tributum , non quale olim,
fed duplo maius,nimirum cétum vigin-
ti millium nuramûm aureûm,mittas.Ni
feceris , eft alius qui idem fe tributu ipiî
fua cum pofteritate daturú pollicepur.
Sed Selymus,memor conftantiar, virtu
es, fideituç.nonvulttibiin imperio Va-
lachiae moleifos, fi. id tributum quam-
^rimummittes,efle. Quodfiid detre->
#as, cede alteri , ас è veftigio fimul гас-
<:umip{emet,addicédamcaufam,Con~
ftatinopolim proficifcere. Si tibi id mo-
íeftumefl: facere, Selymus me tibi de-
nuntiareiuffit,fecum firmifïuno equi-
tatu, alium ad occupandam Valachiam
miiïurum.cuius volUntati fi tu aduerfa-
beris , tead extrema quxcjj adducet : ci-
 ЗО LEONHARDI GORECIÏ
bique non folùm de regno , fed de vita
pcriclitandum erit. Hatc legati verba
in animum Iuonia:, altiùs quàm qui A
quam exiftimarc potuit, afcenderunt.
телшЪлю Quarediffimulataanimi çgritudine,le-
Ълты- gatum fuos in hofpitium deducere iu-
bet.re efle maioris deliberationis,quam
vteadem die legato pofsit refponderi.
ac,cùm ad totum fcnatum pertineat, eu
fe extemplo conuocaturumdicit ,ac ea
de re,tam ardua & difficili,c6fulturum,
quidque omnes animi habeant,fe ei fta-
Ctpfuhatiê tim*di<äurum. Dedujo legato in hofpi-
юаяпи. «um , omnia poftulata Sèlymi animo
penfat : gentcm vniuerfam Turcicam
efle perfidiffimam , qua; Chriftianis
rcgibus fidem iuramento confirma-
tam f quamuis ipfemet Chriib'ana fide
abiurata,ncfcioquopacloitcrumChri-
ftianus fuerit)non feruet3fed captata oc-
cafione eos in fraudem inducios fallar
decipiátque.Si id tributum,tam amplú,
in tata inepia regni , quod ciuilibus bel-
lis cxhauftum fic, concedat, eo Selymíí
minim с conten tum fore, fedillud infe-
quenti
 BELLVM IVONIjE. 5f
qucntianno au£turumcn*e,taléquede-
mum exa&urum, quale cum vniueria
gente non pofsit diíToluere:necfeiam
tutumfore, exorto alio qui hxe impe-
rata fit fa&urus.Quare vniuerfo Senatu
ad fe conuocato, in hunc modum ad eu
verba fecit. Si vnquam de re ardua ас о<*« ш-
difficili vobis confulendum deliberan- nitaiSm+
dúmque fuit,hoc certè tempore eft. Na
Selymus incredibili auaritia xftuans,
nefcio cuius inftin£iu,non contentus eo
tributo quod ei pendere foliti fúmus,
duplo maiusà nobis extorquee Si con-
ce/Teriris , mea nihil refert : vtpote cùm
non mihi, domino, fed vobis liberifquc
veftrispendendumfit.Quodiiidnega-
mus,extemplo vim, bellum, direptioné
oppidorum, incendia, rapinas denun-
tiat. In hac igitur inopia regni noftri,
quodeft vniuerfum ciuiîibus bellis ex-
hauftum,quomodo ei illud diflbluerc
poterimusî Proindequidomnesanimi
habeatis,exponite. Ego quidem illud a-
nimoprouideo, fitam amplum ac im-
menfum tributum Selyme iam concef-
 $1 LEONHARDI COREClf
feritis , minime cum fore cotentum, fed
fíngulis annis maius exa&urum , donee
opes noftrar plane exhauriétur. Preftat
igiturvitam pariter cum vxoribuspar-
uííque natis amittere,quam tantum de-
decus pad. Nec fortuna mea adeö an-
goncùm fciam illud vobis eíTe penden-
dum,non mihi: Quare fi hanc in decora
flagitiofámque feruitutemnó vultis pa
ri , omnes abfque vlla cunebtione dici-
te. Ego certè diligenter prouidebo atq;
curabo, vt huic Ethnico cani , nô folùm
hocnouum, támqueamplumtributum
dem , Ted ne vllum plane deinceps pen-
dam , dummodo vos mihi non defueri-
tis.Scio, collegx cariflimi,quid ego vo-
bis debcam , quid Reipubl. veftrac : pro
quorum faîute ac incolumitate vitam
meam profundere paratus fum. Hxc
vbi dixit, tacitus marror, acinfolitum fi-
Mtrarsmt- lctium,vniucrfum Senatum cepit: tan-
ttuFkUthu. ,j[em táquam graui fomno expergefa&i*
fremunr. Seruitutem fibi à Turcis im-
peratoribus multiplican'. Iuoniamnon.
tam luculenter quàm veré de tributo
loqui.
 feELLVM IVONI-ííi : : J)
ïoqui.Morife malle, quàm tantü'mde-
dccus, fummacumturpitudinecöiun-
ctum, pari. Proinde Vicores, liberos , ac
quiçquid preciofioris fupelle£tiiis ha-
beant,in arcem Chocimenfem, cuius
munitioni fidant,fe importaturos* acibi
omniafc collocaturos, pollieentur, fcq;
Iuoniаг propriis fumptibus militaturos,
hoítíque ad Danubium . qua parte ad fe
delendos veniat , vnàcum illo occurfu*
ros , cum eóque ad vltimam dimicatio-
вem congrefluros.qux omnia fe iureiu-
rando faéiuros conrirmanr» luonia, o-
mnium conftanti voluntate cognita»
paucífque verbis collaudata , fidem ac
iufiurandum omnes inter fe dare iubet»
vt fimul fecum iunclis armis> Turcas ad
internecionem perfequantui% íe vero
criara atqueetiamdiligenter curaturú,
vtnonfolùm influentes copias Turca-
rnm , àceruicibus Valachiae reiiciat : fed
longe latéque eorum regno euaftato,
honeftam pacem ac quietem vnàcum
eis fibi comparer. Accepto ab omni
bus iuramento , legatum ad fe Selymi
 }4 LEONHARDI GORECII
bumia U"<uo accire iubetxui tale refponfum audien-
ttßondct. tc Senatu dat. EquidemproVeterifîdc
Шей, quam data Sclymo domino meo
conferuare folitus Гum, de dando tribu
to libenter parérem , ni voluntate meo-
r um ab eo abhorrere fcirem : qui quxqj
acerbiffima ac duriffima ferre malin t,
quam eam indecoram Гeruкurem,пul1а
ratione ferendam.Quare>cùm id à meis
nullo pacto extofquere queam, Selymu
me,ne in malam partem accipiat, vehe
menter precari : cuius amicitiam mihi
ornamento & pradîdio , non detrimen
to cíTeVeiim. ideóque meeafpePalati-
natum VaIachixabillo&petiiíTe,&ob
meam fingularem fidem in ipfum , obti-
nuifle. Quxipes ne me fallat, etiam atqj
etiamoro. Hifcediclislegatum , nulla
morainterpofita,èfinibus Valachiçex-
imnutit**- cedere, eúmquenullis muneribus, vti
t/«4 txcukrt allos Icgatos iolitus erat, ornatum,equi-
«tbtt. tes Valachicosadripam Danubijdcdu-
cere iubet. Qux res"ipfi baud mediocre
fufpicionemattulit, Iuonixanimum cf-
fc à Selymo alienum. Iuonia, reiponfo
dato
 BÉLLVM IVONIl. 3j
dato legato, ad comparandum exercitu
continuo animum adiecit. vbi illico o-
mnespeditesftipendio militari inauto-
rati:quíque equo ftipcñdiamerefc ioli-
ti erant,ad Iuoniam conueniunt.qüi iu- moula pttrá
ramétofeiterum atque iterumobftrití- tum c°iaTat-
gunt, fe cotra Selymum , tam crudelerri
dominum 3 ad internccioncm , fupre-
mámquedimicationem,pugnaturos,o-
mniáque potiùs , patria, vítam, vxoresí
cariffima pignora liberös , amifllirosj
quámPalatinumfuum defertlifos. Tri-
butum autemfeftatimexaduroS,ib id-
quecollaturos, vtluonia cquitibus Po-
lonicis , quorum tum maxima opinid
virtutis eíTet , militan ftipendiö inauto-
ratis , expedita opera eorum in bello co
tra Selymum Vtatun Quo cóíilio íuo-
nia anide arrepto, credidit illos fidèles
ergaíefore. Irdquelegatum fuum Cra- ttgátíó
couiam ad Henricum & vniuerfum Se- *"и*а"*ы
cum rtctnt
natum , eum de ftatu rerum Valáchica- poimm.
rum certiorem faciens,mittit, in quö
pfericulo conftituta: fint demonftrans,
afuxiliúmque ab ipfo petens¿ fibi enim
С ij
 ¿6 LEONHARDI COREGIÎ
cum Selymo acerrimum bellum forev
Reges Polonia: cumPalatinis Valachiç
femper fœdus religiofiffimèconferuaf-
fe, ас eos contraTurcicos imperatores
defendifle, fempérquehos regum Po
lonix cliétesfuifle: ob eámque caufam
tanto temporis fpatio regnum Poloniae
íaluum ac incolume ftetifle. alioquin,
Valachiaarmis Turcicis occupata,fta»
dm regnum Polonix in fummo difcri-
minc futurum. Nunc íe regem maxi-
mopereorare, non vtaliquo conducti-
сю milite fe iuuet, fedvt Camieniècia?,
Leopoli,paffimq3 in reliquis oppidis,per
praeconem proclamare iubeat , quicun-
quein Valachiam ad accipiendum fti-
pendium militare proficifci velit,PaIati-
num tantum ei ftipendium numeratu-
rum, quantum ipfepoícat. plusenim a-
pud fe omnium incolumitatem,quàm.
Иемг!ш Prtimpenfas valere. HifceHenricusaudi-
Um, tfßon £ls,{"cjuooiaronuJl0 auxilio poíTeiuua-
rerefpondet, nec cuiquam, vt ad pro-
merendum ftipendium in Valachiam
proficifcatur, permiíTuium. idqj ideo
quöd
 »ELLVM IVONIjE», : 57
quodfupra centum annos antiqua foe-
dera regibus Polonix cum Turcicis im-
peratoribus fint. Iuonia trifti nütioab
Henrico de denegatis auxiliis perturba-
tus, fit à Tu is certior,leuem armaturam
equitumPolonicorú, qui ad Boryfthe-
Dcm & Ponti oftia , caufa praïdаг acqui-
rendaj degunt,eíTe:gentem tot bellis in-
duratam,vteisad vincendum nihil ar-
duifit.iameos domum nulla prагdacon
iècuta regredi velle. ad eos igitur fubitö
internuntios mittendos ceniént, vt ad i-
pfum in Valachiam veniant, quieis pa-
ratum ftipendium, quantum velint, dif,
foluturus fit, modo opera eorum cotra
Turcas,quos ipfietiam oderint, vtatur.
vim totam belli in eo equitatu fitam ef~
íe. Iuqnia confilio fuorum arrepto,
fubitö vnum atque alterumintefnuntiu
adillos ipfos equites ( qui vclites optimo
iure nominari poíTent , eö quod nufqua
in loco certo confiftunt, folùm abacia
hoftili prxda, huc illuc períoca hoftiu
auia, abdita, occulta, vaftamqj eoium
regionem cuagantur ) mittit , vt ad fa
 J? LEONHARDI ÇOREÇIt
quamprimum vcniant: eflequod cum
eis de rebus corumloqui velit. Quödfi
quas occultas infidias pcrtimeicant,eis
apertè denuntiare iubet , Palatino graue
bellum cum Selymo Turcarum impe-
ratore imminere. quod cum gerendum
fufceperit, fi ftipédio miliuri inautorari
Vclinr,Palatinum velle eis, non folùm in
vnam partem anni ,aut femeftre, fed &
(ingulis diebus tantum conftituere qua-
tum ipfi pofcant. Qua: cum ad aures
vttotsmtft, Cofacorum (ficenimij velitesà noftris
lacbiam prt- L»' t . •• i r •r
ßifinniur. vocantuf) ab internuntiis perlata ruil-
fent, nihil de Henrico rege cogitantes,
id iter fuum in Valachiam voluntati i-
pfius aduerfari, ex illis ipfis patentibus
ça m pis ad Palatinuinyalachiam profi- .
cifcuntur. qui demore, gloria: ас prae-
dx tamfíbi quàm heris fuis acquirenda;
caula, in illos vaftiffimos campos, per-
miflu fuorum herorum excurrunt , vt a-
liquo numero Scytharum vel Turcaru
comprehenfp,quid infoloeorum aga-
tur,vclquxconûlia hoftium fint,fcire
- poflint. Nam quauis Turca; acScythas
pacem
 BELLVM IVÖNI^E. 33
paccm cum regibus Poloniç feruare vi-
dentur,eiufdémque volunt cupidi vi-
deri : tamen ingenti manu fuorum со-
adunara, folum Podölicum acRuflicu
efïufèdepopulari,magnàque damna in
ferre folent , ni fubitö velites eis occur-
rant,acnonnullamanu fuorum fubni-
xi,numerofas corú copias fugenr. Eranc
autem ij prarcipui du&ores velitum. buiim' '*-
Suierceuius habuit fubfignis ducentos lorim.
équites,vir o mnibus artibus,parirer mi-
Jitaribus,inftru6tus,viribúfque pollens.
Barfanus ducentos duxit.Braflauiefium
quoqueerantducenti. Hi fefe omnes
Suierceuij imperio commiíere, necfinc
ipfíus voluntate cum holte cógredi au-
Ù. Coílouius quoque ducentos duxit:
Stufeniusitideni: Iancius centum, So-
colouius totidem. Qu] omnes ¡n Vala-
cbiam fimul ad Palatinum omni metu
dcpofito,profe£ti fuere. Poftquam igi-
tur velites fines Valachix attigere , de
his Iuonia edo&us, extemplo, qui eos
honorifice nomine fuo , ac liberaliter
exciperent, commeatúmque ac rerum
r .: • С Üij
 40 LEONHARDI GORECII
omnium copiam , qiraqj ad vicbim ne-
ceflariaeíTent,liberaliterfuppeditaFent,
bmiééim- mittir> Cum ad fecúdum lapidcm à ca-
\nu itrisluonia^velitescum ductonbus Va-
Jachicis abeflent , de eis Iuonia certior
fa&us , ipfemet cum puleherrimo equi-
tatu,adiu<9:is fibialiquotex Senatu , ob-
uiameis proficifcitunvtfeexhibito,ani-
riiíque fui in eos voluntate declarara, il-,
lospôft obíequentioreshaberet, ас ad
quxuis penculaadeundaalacriore-s.vbi
in confpe&um eorum venir, pra» nimio
gaudk>,paucis verbis falutatos , fingul-
tus vi iacrymarum impediente , ne ver-
bum quidem proloquipotuit, fed fecü
dudoribus illorum acceptis , eos fefe in
caftra comitari iubet: vt militari conui-
uioeXceptis',poft cum eis de periculis
imminentibus fuis , de bellóque fibi Sc-
lymi ingruente,liberiùs loqui poiîît, re-
liquis fe fequi iuflis. Vbi in caftra vctum
eft , bombardarum maiorum artifices
ingétem boatum edere iubet , fic vt cœ-
lumfanitu refonare, terra ftrepereviia
fuerit. Poftquamfatis concentui datura
i - ' fuir,
 BELLVM IVONIjE. ' 4T
fúit,tot pedites с numero fuorum, quot
équites velitum erant, egrediiubet, vt
íingulorum equis acceptis , quod fatis
pabuli eíTet, darent , cófque curarenr.
Hiíce ita imperatis,Kofacos noncertè
militari prandio, fed magnifico ас co-
piofoconuiuioexcipir. Dudores illoru
fuófque proceres , fecum in tabernacu-
lum , quod in patenti campo erectum
crat,ducit,eófque fecum cpulari,vbi &
S enatus erat , cogit. Reliquos Kofacos
in alia tabernacula dudos iimili ratione
tra£tate iubet. Pofèquam epu Ix remotae
fuere , iubet aliquot argenteas patinas
nummis aureis onuftas afterri , ac ex eis
tatum ductoribus Kofacorum , eorum-
queminiftris apponi , quantum fatis ef-
fet:di£tirans , id eis eo nomine fe largiri,
vtlonginquitate itineris fatigan, in bal-
neis lauent corporáque curent. Uli pari-
terpudore acquadamadmiratione de>
íixi,fe accepturos negant. Sed vi coadti,
ас precibus non folùm luoniae , fed &
procerum Valachicorum fracii, acce-
pçre , gratiífque aftis pro tanta in íe mu*
 42- LEONHARDI GOR-ЕСГГ
nificemiaIuonia:,omnesafíurgétes,in
confpedueiusftetere. Illedextra eisad
heuam partem caftrorum fuorum ,qua:
ta proximo erant, vt ibi ftationem ha-
berent,innuit.Deindemittiteisfexgra-
dia vafa vini generofifsimi , fexcentóf-
que taleros, vtillud in memoriam no-
minisfui exhauriant. Namalioquinilli
militiaquafoliim inillisvaftis íolitudi-
nibus perpetuus potus eft. Ad hçc paro-
chosiifdem, ne quid omninotam ipfís
quam ipforum iumetis defit , addit. Ap-
xumiaeift propinquante luce, ipfemet ad dueto-
Kofuotatdt. res vclitum venit:quos,vtin tabernacu-
lum fuum veniant vnà cum comitatu
fuo,orat. eíTe quodadeosdefummarei
referat, & quid eos facere velit, omni
bus exponat.Qui vbi alacres venere,ra-
lemorationem ad eos lingua Polonica
огaЧоЪо- habuiíTe dicitur. Side veftra fide, virtu-
mtéJKtfa- te,Conftantia,forafsimicquites>certo
mihi non perfuafiflfem , nunquam hoc
difficile ас pcriculofo tempore, vos pro-
cul è patria vcftra euocaiïèm. Sed cùm
hxc omnium conftanti ore celebrata
fuiflet,
 BELLVM IVONIjE. 4J
fuiiTet,vos huc euocaui,vt mihi operam
veftram & induftriam , in hoc belJo ge-
rendo contra Sclymum , infeniifsimum
hoftcm,prxbeatis.pro qua nauata i\ Vo
bis certum ftipendium militare confti-
tuere velim : non mediocriter pertime-
fco ne meritis veftris minus dignu рrж-
miumdetur. fed, quicunque iucccflus
noftri contra hunc teterrimum hoftem
crunt, omnia vobis , milites , à me large
íuppeditabuntur,commeatus,pccunia,
equis pabulum, ас id genus alia ad earn
rem pertinentia.Ego vos,priftinç virtu-
tis memores, ita vosgefturos efle hoc in
bello arbitror , prout de vobis omnium
opinio eft , ac eam in animo meo exci-
taftis. Vobis autem fummas perpetuat-
que gratias & ago & habeo , quod ad
me, hominem Chriftianum , ipfi etiam
Chriftianiveneritis. quorum volútatis
ergame, Temper gratumac memorem
me fore polliceor. Qiiietfi promagni-
tudine periculi mei pauci eftis: tamen
non minus mihi gratus eft confpc&us
vefter , quàm fi duodecim millia mihi in
 '44 LEONHARD! GORECIT
auxilium aliunde miflafuiflent. Quarev
qualecunque ftipendium volueritis,id
me vobis difïbluturum recipio.Ncc vos
vires Turcarum ita animo penfare vc-
lim,quafianobisvincinon poffint. Fa~
teor cos ha£tenus miro fucceflu vfo«
fuifle , qui à fordidiífimo initio orti,in
rantam amplitudinem peruenere : fed
qua^ ab eorum perfidia, n5 virtute,pro-
feda,fummo cum fceleFeconiun&a fit.
Fateor item Deum immortalem con-
fuefTe, quo grauins homines ex conv-
mutatione rerum doleat , quos pro fce-
lere eorum vlcifci velit , his fecundiores
interdnm res& diuturniorem impuni-
tatem concedere. SicTurcç íi ha&enus
felici (ucceffu vil funt, id ita vofente ас
permitiente Deo factum eft, vtquanto
akiàsafccnderút, tanto grauiùscorruat.
Plura loqui mevislacrymarum non pa-
titur. Qui fit animus erga vos meus , vos
optimè& perfpicere& intelligere pof-
fe video. Quemcunquecaíum fortuna
inucxerit, huncvobifcum communem
imnttuim ducam-.. Ha:c proloquutQ S.uirceuius
раuсзц
 »ELLV^i IVONIiS. 4f
^auca pro omnibus militari ас rudi fer- prtmmbm
mone fic refpondifle dicitur : Non Hi- u""\* rt~
pendium tuum, luonia, vt ad te venire-""
mus, nospellexit.-quod nos Temper pro
mínimo duximus: fed potiùs virtus noT
ftra ímgularis , vt contra huc fœdifljmu
ас acerrimum Chriftianorum taoftem
pro incolumitate tua dimiccmusr Sti
pendium non curamus.,qualis tandem
fortuna noftra futura eft , c-xitus belli
declarabit. fatis à te remunerad videbi-
mur,li hoftetuo intra fines regni hifce
nroftris,dextrisrepreflo, honeftam pace
curaco habueris. Tuvero quid poftea "''
nobis prxftaredebebis, fortuna noftra ,
id te docebit.Nec vires Turearum hor- .**•'•.
Temus:quorumfuccciIus qualestadem
adhuccrunt, eos diuina: prouidentix ia
committendos ccfemus. nos in hoftem
tntenticrimus , vteumà iugujistuorum
auertere poflimus. Oratione Suierce-
u-ij Iuonia confirmatus , du&ores Kofa-
corum fecum prandere iubet , quibus
epulumdat: alteram menfamLogafe-
tus , Veremias magifter equitíí , cum re-
 4¿ LEONHÁRDI GORECir
Jiquis Scnatoribus occupat. Нагс aflá
funtvigefimadieMartij. CxterùmSe-
^jmñfr* ly mus áudiro refponfo Iuonia^fimul ira
indignationéque accehius,(quam Icga-
tus amarulentis verbis , eö quod nulla
muñera à Iuonia acceperat , auxit)fine¡
mora Palatino Transalpina; Valachia;
triginta milliaTurcarum , duo Vngaro--
rum mittit , vt coadunata fuorum ma
nu, Iuoniám capiat , eóque ad fe mif-
fo, ipfetoram Moldauiam occuper, in
eáque Petrum , fratrem fuu'm , Palatinü
iMTcitui Pa conftituat. Is mandato Selymialacriter
latini Tranf-
"ры^Ыл- fufcepto/uífque ad arma conuocatis, fi-
cbU contra mul cú Turcisac Vngàris flumen Mol-
dauam tranat. Erantferè omnium cen
tum duo millia fortiiîimorum virorum.
Quinonfolùm Iuoniamc Valachia en
cere potérant , fed & quemque fortifli-
mum regem bello laceflereac vincere.
Hinc noóturno diurnóque itinere fltti-
gati,vttamfuaquàmequorum corpora
reficerent, nil de Iuonia: inopinato ad-
uentu fufpicati.in loca herbida , qua: fu-
praflumen latèpatent,equos efFuiè eua-
gari
 BELLVM IVONIA' : 47
gari patiuntur. Interea fpeculatores ad итюфЛш
Iuoniam prandentemveniunt:flumcn ш"
Moldauam maximam vim hoftium tra-
nafle, quibusTurcifimulcum Vngaris
intermixtifint: nec eorumcertumnu-
merum fciri pofle, fedfupra cetum mil-
lia efle fufpicari. nunc omnes equis in
pafcua Içta miilis,fe quicti dedifle.Quos
fi Iuonia cum parata fuorum manu ag-
grediatur , facile ad vnumdeleri vinci-
que pofle. Hxc tanta alacritate animi
à Iuonia audita fuere , vt Suierceuium
cum fuis confeftim рrагсurrсre , datis ci
(ex millibus Valachorum , qui linguae
Turcicx gnari,omnia certiùs cognofce-
rét,iuíTerit:ipfemct verö cum fuis, quo-
niam paulo onuftioresarmis erant, fub'
fequitur. Suierccuius omncs orat, vt , fi
Içtaexhofte vi¿toriapotirivclint,quan- ,
tofilentiopoffint,adhoftiucaftranul¡o . -
clamorediíTonoaut tumultu edito per-
ueniant. Hifce ita inter fe compoiitis,
in fpeculatores Moldauorum,qui fupra
caftra fuorum ftationcs, ne quis impe
tus in quietos ficret , agebaqt, incidir. •
 48 LEONHARDI GORECIÍ
ГаЫюашг Erantvero hi quadringenti : quiomncá
ßtatUfra. àKofaciscircumucnticapiuntur.Qups
primo benignè,demum minaciterallo-
quuntur, quid coníilij hoftes habeant,
. vbilint,quidagant: fi indigna nolintpa-
ti, vt exponant,cogunt. Uli fupplicíter Se
ingenue, prasfentis periculi metupei>
territi, fatentur, Valachos Tranfalpinos
pariter cumTurcis, quibus intermixti
Vngari fint, non tam longinquirate ac
difficultate itineris fatigatos , quieti fe
dediíTe,ac corpora curare,quàm vt Iuo-
niam vegetiores inopinatum aggrediá-
tur. Quos íi iam fecuros ac omni cura
difíolutes inuadat, eum facile cópotem
visoria: futurum. ValachorumTranf*
alpinorum non efle ampliùs feptuagin-
ta millia , Turcarum triginta , Vngaro r u
luíftit' tria- Hifce Koíaci cognitis , fubitö ad
cogno(út. Ioannemnuntiosmittunt,inquo ftatu
res hoftium fint , eum certiorcm faciütí
vtcum fuis mature (in manu enim vi-
ftoriatn eíTe ) approperet. Ipfi vero non
procul ab hoftium caftrií, duabus horis
ftationes vigiliáfque taciti agunt, ne vÇ~ ,
quam
 BELLVM I VONIit. 4^
iqtiam hoftis commoueatur , aut quic-
quáincipiat. Quíe vbi celeriter ad Iuo-
niam pe'rlatamiflent, ftatim i'pfemetad-
eft, S uierceuiúmque fuos difponere, ac
quamprimumcumhofteconfligereiu-
bet. Ipfe vero, quoniam rhultitudine
abundabat , fua acie in lógitudinem ex-
tenfa,tribus ex partibushoftium caftra,
omniprxfídionudata,ággreditur. Sui- stratagtm*
erceuius parte ab altera cum fuis citatif- /'"""*.
fimèadhofté, antequam Iuonia accef-
fiflet, peruenít : ibique fublato clamore¿
caftra hoftium inuadit.Hoftes,ignoto S¿
horribili fonitu repente exciti , neque"
fugere, neq; armacapere, neque omni-
ho facere aut prouidere quidquam po-
terant. Ita cunctos ftrepitu , ciamore, Sc
aullo fubueniente , Kofacis inftantibusj
tumultu,terrore, formidinC, quafíve- рптaсАн
cordiaceperat. Ecce tibi in tanta ftrage tyfium.
hoftium fubitö Iuonia cum fuis adeft:
qui & ipfe ftratos ac perturbalos egre-
grè ca:dit. Fugç nufquam locus eft.Nam
Moldaui procul cquos à fe in paícua ab^
egerant,nec quomodofugerent habe*
 JO LEONHARDI GORECII
bant.omncs nudi inerméfque hofti , ad
primos fucceiTus victorix exultanti, iu-
gulumpríebent. Fit totis caftris piad us
gemitúfque. Ex tanto numero hoftium
vugaPaUti- nemo , praeter Palatinum Tranfalpina;
"f^f4** Valachix,vnàcumPctro fratre, quem
in Valachiam fi-etus tantis copiis dedu-
cebat,fug!t. Hi igitur,confccníis equis,
qui in tanto periculo vix eis oblatierát,
pernicibus, per lacum qui ex Danubio
oritur,tranant,perueneréquead arcem
Brailouienfem ad prагfc&um Selymi."
reliqui omncsad vnum catíi,alitibúfque
obiecli.TumfpedacuJumfuitborribi-
le.in campis patentibus omncs viri aífli-
öi:acmulti vulneribusacceptis, neque
fligere pofle, neque quietempati, niti
modo,&ftatim concidere. Poftremo,
omnia qua vifus erat, conftratatelis, ar-
mis,cadaueribus : & humus infefta fan
cy?™ еa- guine. In caftris muí tum opulentia: rc-
р.ипшг. pertum fuit : qua? luoniar omnis ceflk.
quamille militibus, in primisveroKo-
facisdat, qua plurimíim ditati fuere.
Iuonia in iifdem caftris quatriduu mora-
 BELLVM IVONÏA. jfl
tus , vt fuorú corpora cxde hoftium dc-
fatigata, viribûfque exhaufta reficeret,
cadauer Palatini acfratris Petri fumma
cura requirit. Quo haud reperto , recH
cxercitum in regionem Palatini Vala-
chix Tranfalpina; inducit : caftella op-
pidáque & natura & viris parum mu- vmu PaU-
nita,adgreditur: quofqueobuios nulla '^'''°пеп%
fœminei fexus ratione habita, necare,
puberes interficere, villas & vicos pari-
ter cum oppidis igne fuccendere im pe-
rat. Trifte acmiíerum ibi fpedaculum
fuit, cùm illam partem ValachiaiTranf-
alpina:omnes fumantemac flamma re-
lucentemafpiciebant. Trahcbanturfe-
nesadca?dem,rapiebantur parui pueri
ad пeсem, matrona: paritercum virgi-
nibusftuprabantur:qua?quecrudelüfi.
ma &: acefbiifima perpetrabamur. Iuo~
nia vniuerfoslaudat,atqueagit gradas:
hortaturadcçteraqueleuiafunt,parem
animum pro vi&oriagerat.fatis iam pu-
gnatum : reliquos labores pro prxda fo
re. Нас tali populatione victor exerci-
tus ad Tranfyluaniam , fine Sedmigro-
D ij
 LEÜNHAfcDI GORECII
denfemregionem,peruenir:vifaq;Brâ-
fou ieníi arce , i ter ad iñ feriorem Danu-
bijripamdeflexít. lbi cognefcit Palati-
num Traníalpina: Valachixvna cú Pe-
tro fratre efle in arce : itaque protinus
aduerfumillud oppidum fuosducit, Eft
ciuitasBrafouieníis fupra Danubium íi-
ta:qu£earccm percommodam habet, öc
natura loci & firmo prarfidio bene mu-
cafiramo* nitam. Ibiluonianon proculaboppido
Um»m. ßrailouiaarceque, nactus locum perco-
modumcommuniendis caftris,ficvtex
arcerormentis muralibus nulla ratione
infeftaripoíTet,aberat. Hincfcribitlite-
rasad prxfectumarcis, eáfqueduobus
captiuis Moldauis perferédas commit-
tit:quibus illum orat vt Palatinum Tras
alpinx Valachix,perenemhoftemfuú>
vnàcumPetrofratre,quiob nullum i-
píius maleficium bellum ipfi intulerint,
acpoft infeliciter tentatum prelium ad
eum ex acie fugerint , extemplo íibi tra-
dat:alioquin fe exercitú ab oppido non
remoturú, donec vi adadhis eos dedar.
Ad has literas fic príefe&us aras , per
quatuor
quatuor Turcici íanguinis,(quorü-duo
oppidani crant, duo ex arcedomeírici)
refponder, -ас iimulluonia? decem zlo- ^'У"т .
bosgrandes tormentarios, totidem mi->
norescum duabusfagittismittit. Audio,
tc,inquit,mmiftrumeííe SeIymi:ideo,
rationem tui habeo. eos minimeapud
meeíTex,quos petis, nego:.fedcum adau-
res meas perlatum fuiíTet, teingentem.
multitudmem exercitus Cxfaris ceci-
diíTe,quimádatisipfiusparentes,inVa-.
lachiamPctrum fratrem PalatiniTráf-
alpina? Valachia: deducebat:edicotibi,.
niííhincobftdioriemquamprimumfol-
ueris, huiufmodi ferculis cum tuis pa-
fcêris: qui bus vnàcum exercitutuofa-
tiatus,poftru£tabis. Hoc tale refpófum
tan tam Iuonix indignationem mouitxi«t»«,v;-
vt illis ipiis internuntiis quatuor com-Sna,i'iaia-
preheus,nanbuiqueeorum umulcurrt
labiis ac auribus prçcifis,pedes finguta-
гцщ furtum ve ríos longiffima: trabi fer
reis clauis affigere iuíTerit , eófque terri
çapitibus attingentes anteoppidúfclo-.^"^£':
petarios ferre abiiçeréque imperar.ic mi$.
P üj
 54 LEONHARDI GORECII
Horrendum id omnibus fpecTraculum
fuit: quo Iuoniaprefe&o arcis demon-
ítrarevoluit,eumíimilem exitum vnà
cum profugis manere. Hoc tali trifti ex-
emplo edito,nullamorainterpoíita,pc-
ditcsfcalisineum vfumparatis, admo-
tis , mœnia vrbis clamore fublato con
cur** pc icendereiubet. Necconfiliumeucntus
étum. moratus eft. Nam peditcs tanta ccleri tä
te fefe iub mœnia oppidi infinuauere,vt
priufquam oppidani fefead reíiftédum
piLm,Jct- opponerent, euaderentinmurum. quo
daingms. diruto,totus exercitus in oppidum irru-
pit. Ibi ingens caedes Turcarum facia
fuit,nemini parfum. ubi ex cxforum ca-
daueribus fanguis inftar riui in Danu-
bium profluxit : parui pueri ab vberibus
matrumabrepti,vagientesoccifi. Qua-
triduum ibi in cагdibus perfeueratu eft:
in locis abditis ac occultis latitantes ho
mines quíefiti, ex latebrifque ad cxdem
tra&i:totavrbsdirepta,ac periram in-
cefa , nullo hominum,ac ne canum qui-
dem inter incendia ruináfque reli£lo.
Plurimum ibi auri¿ argenti , pecunix й-
gnat#?
 BELLVM IVONI-Ж. ff
gnatx, vnionum, margaritarum, reper-
tumefbqux omnia prxdx militum cet
fere. Erat eaciuitas in illisJocis omnium
opulétifíima,eö quod poil occupatam
à Turcis Gra:ciam, multum diúque in
pace vixit: qua parta, nullo motu belli
c5quaíTata,fupremamtum cladcmad-
iit. Namàvi&ore hoftenevnaquidem wfowA»
domusintegrarelicbfuit. omnia euer- bttr*r*«.
Га ас íolo adxquata fuere,pr# ter arcem,
qux omni prçfidio vrbis nudata,fola re-
li&a fuit. Ad quam capiendam luonia
fuosadmouerevoluit,niàprarfidio,quo
arx validé firmatafuit, cladespœniten-
da fubeunda foret. Interea Iuoniíe in
direptione vrbis occupato,fpeculatores
adfunt , qui ipfum certiorem faciunt,
quindecimmilliaTurcarum magnisiti-
neribus in fubiidium arci Brailouienfi
venire. Quibus ille cognitis,ac nihil tata
multitudine hoftium territus , côfeftim
Suierceuium cu Koiacis, additis ei o£to
millibus equitum Valachicorum , con
tra illos mittit. Ad quos vbi is prxprope-
rè aduolaûet , nullo illis fpatio ad recol-
D iiij
 j6 LEONHARDI COK.ECII
nforUSm- ligédas vires dato, cum eis alacriter pre-^
rtp$. liuinit. Omnesocciii ac perempti, prae
ter mille equites , quos fuga fubtraxit,
Quibus Suierceuius infecutis , multos
paliar &: catdit. Qui cxdi íupererant, fu
ga ad arcem Teinenfem , qux ditionis
Turcarum erat,delati funt.Erant in pro-
ak* x'mo , non procul ab illa ipfa arce , Tur-
ттшит. carum copix, quibus agminaScytharu
intermixta erant. Subito Suierceuius.
ad Iuoniam cum lxto vi&orix nuntio
mittit, certiffimam ex hofte vi&oriam
pollicens , modo omifla oppugnationc
\utmd ai arc's Brailouierifis , cum omnibus со-.
suitramum piis abfque moraadfít. Ille, tálxto nú-
«w*- tio accepto , arcc Brailouienfineglecta,
cuius expugnationem & fibidifficilem»
&periculofamefle fciebat,adSuierce->
uium celeriter venit. Quocum coníiliis
communicatis , íimul illas ipfas copias
iiggreifi delent,& ad internecioné dant.
Hinc ad oppidum Tcimenfe exercitus
admotus. Quo facile , fine vilo oppu-
gnaúonis labore , &; expugnado & ca
pto»
 BELLVM IVONIi«.
jpto,omnes oppidanos , pariter cum fce-
minis,crudeliter,ne vno quidem extáta
jnultitudine.reli£to,necat. Hofceluo-
nixfucceíTus Suierceuius cum fuis Ko-
facis adiuuabat. Nam primus Temper ей
Turcishaftatisprelium inibat. in prima
fronte equites cum tormentis manua-
riis locabat: quorum horrendo fonitu, 22¡jJ¡¡¿
crebrífque i&ibus globorum , Temper tur.
Turcarum aciem non mediocriter tur-
babat. A dextro cornu eis fagittarios
opponebat : qui grádine fagittarum im-
miflaTurcicas aciçs vulnerabant. A lae-
ua parte erant locati qui ere ¿lis breuio-
ribuslanceiS,in omnem occafionem in
tend, Turcas eis confodiebant. Quos
Suierceuius ab his cSturbatos , cxdi Va- stratum*
Jachorum obiiciebat. Interea fexcenti Smtrxt*$'
Kofaci oppidum Bialogrodenfc verfus,
quod eft ditionisTurcarú, ci tato agmi-
ne proncifcuntunquo di repto ас fuccë-
{o , dimidiata pars ipfius fœdo incendio
conflagrauit. Plurimumibipra'dajnon
ignobilisrepertumfuit:o^uamilitiobiç->
 5? LEONHARDI GORECII
utnUcxtr- &a, multumeaditatus fuit. Iuoniave-
timmqmttt rocaedeTurcarumfatigatus, líetaquie-
te,non procul ab arccTeinicenfi,quam
nudamin patetibus campis reliquerat,
perodtiduumfuos reficjebat. Vbi item
repétèfitcertior,Turcarumù'mul cum
Scythis aliquot agmina, ab oppido Bia-
logrodcfi proficiici , qui in proximo Iuo-
niam cum cxercitu adefle ignorantes,
difpalati hucilluc,reperto vado rrana-
bant. Quos procul Kofaci confpicati,
orant Iuoniam vtipfis potcftatem illos
inuadendipallandiquedct. Ad quosfic
Iuoniam verba feciífe, vt autor eft Bar-
Jlinf¡ttrat¡t tholomaeus Paprocius , intelleximus.
edKtfatos. Veftra incredibilis , Poloni fortiiîimi,
virtus facit, hicque ardor pugnandi, ij
veftri iucceflus,vt vobis nolim quicqua
à me denegatum efle. Ite Deo comite,
proficifcimini felices : hoftiúmque ex-
ercitus , vt vfu edo&i eftjs, cxdite. Tibi
auté,Suierceui,hic totus exercitus curç
íit:quos ita contra hoftem inftrues,pro-
utoccafiorerum gerendarum poftula-
bit. Hax vbi dixit, Suierceuio tria mil
, lia
 BELLVM XVONIvE.
lia Valachorum,vteorum opera contra
hoftem vtatur,addit. Quibusilleaccc- smumaim
ptis,ei gratias agir, quöd de fe tantam o- **^rt~
pinioné habeat: quam ne fallat, feetíá
arque etiam diligenter curaturú. Ac-
ceptos igitur Valachos cum Kofacisnô
mifcer, fed ab agmine fuorum remotos,
ex eis nouamaciem quandam poft ter-
ga Kofacorum inftruit. Suos vero illos
ducentos mille Kofacos , in tria agmina
difponit-Quadringetos in prima fronte
fcutis rotundis re&os locat, ac haftatis
Turcispbiicit. Ipfemet iibidextru cor
nu cum fagittariis quadringentis fumit.
Inbeuo totidem cum lanceis miiïilibus
locat. Turci eorum paucitatem confpi-
cati,eámque рrаг fe contemnentes, pre-
lio fefe expediunt. Qua vifare Suierce-
uius equites, quos in prima aciecollo-
cauerat , tormenta in eos difplodere iu-
bet.Quibus tur batis nimbo fagittarum, стт\наж
in eorum agema fuis immiffis ex Ixuof^*-
latere,eos haftis vrgere iubet.Sic illi an-
cipiti prelio diftenti , (nam in vnicum
tantùm agmen coadunad erat) egregio
 6o LEONHARDI COREclT
я Kofacis cxduntur : quibus,qua vi poC-
íunt. Turca: fimul conglobati refiftunt.
Abinitioferèhoram anceps preliufte-
tit:donccValachi,poft velites à Suierce
uio difpoiKi,intenti in pugnam, vegetes,
animo ас corporibus,haudfecus quàm
diu retentxfera; concitan, cum ingenti
rtforidvi- clamoread velites aduolant. qui maxi-
' ma vi in agema Turcarum turbatum.
incurrunt,eóíque omnibus ex partibus,
quibuspeditesintermixti crant, aggre-
diuntur.Pedites nunc equis crura iucci.
dunt, nunc ilia iuffodumt: qui in fugam
diiïipati,omnesfermè tergavertunt, à
velitibúique cxduntur. Ex quibus ío-
lùm tres deíiderati,ex Valachicis centü.,
fic Polonis paruo tum iníignis vidoria.
ftetit. Iuoniaexlonginquotam inclytac
vicïorix fpe£ta tor fuit. Hofttúcaftracü.
impediments & capta & direpta fuere.
plurimum ibi prçdxinuentum:qux vi-
ritim militi diftributa. Capti erant ho-
ftium ducenti : qui omnes ad Iuoniam
tanquampecudesaddudti fuere. Quos.
isinjer pcdites. {clopetarios pellere iu,-
bec;
 ÏE1LVM IVONIJ. 6l
fcet:qui omnes ad vnum , falcibus mato-
ribus,quibus fœnum fccari folet , in fru-
fta conciduntur. Dux illius vidi excrci-
*us,in potcftatem Polonorú vcnit : ho
mo tanta; opulentiíe, vtfexies fe librari opultnt*
atque redimere, modo ne Palatino vi- iu"*'
uustraderetur,voluerit,bisauro in alte
ra datera poiito,rer argen to, ièmel mar-
garitisi Fuit egregix ac procera; íbtura?,
ad promerendámque gratiam habilis.
Sed apud Polonos plus fides quam Iuo-
nix dederant , valuit. Nam ante ex tot
fpoliisTurcarum,auro& argento fatia-
ci, omnes pollicitationes eius flocci pen
dentes, eumviuum in poteftatem Iuo-
nixtradút. Quocumille per aliquot dies
colloquium de rebus Turcicis habuit:
pofthaceum peditibus membratim à\C-
iêcandumobiicit. Hinc ad Vflam op
pidum fuum copias mouit:v bi tot preliis
fcafti exercitus vires refocillauit. In-
terea Sely mus , Côftantinopoli tot Iuo-
nia; victoriis perturbatus,acterritusne s'b™t№"
plané Valachiaexueretur, aceGra?cia
(quodilii ,opinor,cótigiííct, ni defeólio
 6г LEONHARDI CORECÎI
Czarnicuiecij ad Turcas obftitifíet)
pelleretur : cum fuis Deo more fuo fup-
plicat. Nam Turca: peculiarem religio-
ncm, à Muamede, íe u Mahomcte , hinc
abanno Chrifti millefimo fupravigcfi-
ffium , quam MahometesSaracenis an
no Chrifti fexcenteiimo vigefimo ter
tio obtruferat , acceptam habent. Ne
proftmtft vero quis Saracenos & Turcas ciufdem
rlc^-Tw""ftirpisautoriginis efle exiftimet, non
nt титсaгит nulla mihi de origine vtriufque gentis
Донги». cflb dicenda videntur. Saraceni longe
funt vetuftiores Turcis .Ij fedes iuas, re
gnante tum Lechone apudPolonos , in
ea parte Arabia; qux Petra?a dicitur,ha-
buere,vocabantúrque abincolatu loci
Arabes:ftipendiúmque fub Heraclio, tu
bellum cum Coftrea rege Perfarum ge
rente, merchant. A quo,ftipendio mili
tan exautorati, vtignominiam nomini
fuo inuftam vlcifcerentur, Mahometo
feadiungunt. qui Meccx, invrbe opu
lenta, in tato diffidio Chnftianorum de
religione , adiutus à Sergio, monacho
facbonis Neftorianx, à Chriftianis di-
uería
 BELIVM IVONIA. 65
ucrfadocere cœpit. Arabes enimvana о/>тц л*».
opinionedudi,lcvnicosmortaliumef-^""<'/"-
fe aSara,vxore Abraha*,genitos,regniqi "^*'
cacleftis legítimos ha?redes,opinati funt.
quorum opinioni Muamcdcs aflentie-
do,eos ad ie pellexir. Vtqj militarem di-
fciplinam inter cos coftitueret, multitu-
dini decem duces, ex nobilioribus , po-
temionbus,acfibiaffinitateiun&is,pr,ç-
fecit,cámque in cohortes ас centurias
diftribuit.cuius viribus adiutus, Mecca,
vrbem in Arabia opulentam,demuma-
liquot oppidacapit,ditionífque fuxfa-
cit. Hinc facile tota A rabia potitus.ve-
nerabilem fe tot populis prxftitit. Poft
cuius mortem, apud Saracenos, pontífi
ces ad Caliphum, Гeu Mufracenum,in
Perfide potentcsfuere.Hinc A frica po-
H. r ractnotum.
iipania*,
Îa'pcSiciliam,quondam populi Roma
ni, vi&oris tot gétium, prouinciam, Ita-
liam,Galliam,infeftarunt. Quorum au-
daciam Carolus Magnus armis vix re-
preifit. PoftjannoClvrifti nongentefi-
mo fupra odogelimu primum , vel pau
 бц. LEbNHAkDÎ GOfefiClí
lo plus minúfve,Scy tharum multitude^
qui рrж caeteris ad orientem vergunt¿
circáqueTanaimfedes fuas habent , do-
rao profe£ta,fincduce,fíne legibus, va
gi difpalatíque,ex raptu prxdáque ali-4
quandiu vixerút': donec Perfas,qui tum
Saracenisfubie£tierat,bello adorti, eo-
rum vrbem magnam & opulenta , Tur-
ce nominatam> occuparút : à qua fe port
codem nomine Turcas, feu Turcos, di->
ci voluerunt. De Turcarum origine
alios diuerfa tradidiiíe video : quosaiut
ex Caucafi portis egresos, primùm finí
timas gentes , & in his Armenios , inua^
fifle : inde minorem Afiam , ab hi nc an*
AfaiTurcи no Chrifti o&ingenteiimo quadragefi-
occupâtнг an. . . - r ,rr ^
Cfrri/î«844. moquarto,ab eis occupata huile. (^иаг-
que ipfi de Гe memorant,nonomnino
diuerfa à fuperioribus efle vidétur.quo-
rum hax fententiacft.Gétis autores fuç,
ex Cafpiis montibus ac finirions pulios,
in Periidem& minorem Aham defcë-
diíTcmec priùsapudeos regiamfamiliá
cœpifle ,quàm fint è Scythia profecb",
cùm antea fine duce, fine legibus vi ue-
rent.
 BELLVM IVONIjE. 6$
tcnt.Inde ( vtiunt humanarum rem vi
ces) ex cuiufdaOthomani fucceflu, ce
lebran vnam familiam cótigifle : ex qua
reges, demum Cxfares creare confue-
uerint,&: hodie creet.idque ita accidifle
memorát,VC tres numero fratres, in am
pia & regia fortuna à patre relifti, cum
viciffim imperitare cœpiíTent, fiue pu-
doreimpedientc,fiuemctu,quumparü
tutum eflèt no cedere artati : duo mino
res natu, Aleus & Othomanus, regno
maiori'fratri reli£to, domo vterqjcum
manu fua profe£ti , hic Cappadociam,
Galatiam & Bithyniam occupant: ille
Caramaniam, Ly caoniam , & cas terras
qùxTauroadiacet. EthxcTurcideie
memorant: quibus perbellè fe Scy thas
eíTefatentur. Carlius Curio, qui Sara- smumu c»
cenicam hiftoriam fcripfit, de origine ri,au At ori~
gentis,eorumq, regibus prorlus diueria %и1П.
tradit. quivult Turcas originem ftirpis
ab Hunnis fumere j nec apud eos tú pri-
mùm Othomanum regnafle, fed longe rmngotyix.
ante , ante Trangolipiccm Mucaletum. ^^m.
Etenim Saraceni, in aliquot facciones
£
 66 LEONHARDT CORECÏÏ
principum,qui tum tota Perfidem parî-
ter cum Africaobtinebant,diuifî, inter
fe domeftica bella gerebant , feféque ci-
uili ferro confodiebant.ortoigitur bello
inter Muhumetum ,qui tum in Perfide
regnabat,& Babylonium Calyfam,Mu'-
humetes ad fcTragoplicem , qui с Cau-
cafimótis anguftiis cum Turcica mui-
titudine egreflus, circa fines Perfarum
vagabudus degebat, accerfit. A quo ad-
iutus',Calyfam facile vincitfuperátque»
Turca; igitur, ex Perfide cum duce íiio
regredi volentes,tranfitumque fibi tutu
perpótemqui Araxi flumini impofitus
erat,concedià Muhumeto poftulantes,
(quos ille apud fe retinere cupiuit, vt o-
peracorumcontralndos vteretur) id fe
faéturú detre&at. Illi,fimulira indigna-
tionéque accenfi, (quorum folùm tria
milliaerant) verifique grauiuspericiilu,
inCurbatidem folitudinem fefefubtra-
, hunt,indéquecrebris excurfiontbusa-
grosSaracenoriídepopulantur.Quorü
ferociam Muhumetes reprimendam
ratus,tngintamilliaSaracenorum cum
certis
 1SE1LVM IVONIjÇ. €j
Certis ducibus ad eos delendos mittit»
Sed Turca;, auditoaduentu eorum ad
fe» in denfiores folitudines fefe fubdu-
cunt , vt captata occafione Saracenos
opprimere poffint. Neccóíiliumeuen-
tus moratuseft. Nam exercitusMuhu-
metis, Turcas metu ceflifife ratus , nullis
itationibus habitis , ab eis per infidias
contrucidatur. Нас tam infigni clade
fuorum Muhumetcsirritatus, compa*
rata ingenti manu fuorum,ipfemet con*
tra Turcas , quorum iam exercitus ex
colluuie tot gentium creuerat, profici-
fcitur. Quibufcum non meliori euentu
collatis fignisacriter dimicat. Na Tur-
ce_,aííueti Saracenos vincere,Muhume
to occifo, qui equo lapfo ceruiccs , cum
íuosadacriterprelium ineundú adhor-
taretur , fregerat, ex Saracenis facile vi
ctoria potiutur. Cuius admiratione Sa
racen! defixi, ilium i pfum ducem Tur-
car um, Trancopliccm > regem apud fe
creant.qui,accepta pariter cum fuis reli-
gione Mahometana,vnàcum Saracenis
in vnu corpus Reipubl. coaluit. Tran*
 6% LEONHARDI CORECIÎ
golipix igitura>Saracenis in Perfide rезс
fa&us , omncs magiftratus dignitatéíqj
à Perils in fups transfert , indigenífquc
Perils , quorum reliquix adhuc fuper-
crant, oppreffis , inter fuos ac Saracenos
vniuerfam Perfidem diuidit. Quóque
finitimis terribilior eflet,àiuis nouo no-
o;>o nomi- mineSultanus(quodnomenlinguaLa-
пн анкет, tinafuramum imperatorem fonai) ap-
pellatur. Quipöftpermanuspofteritati
iba: regnum tradidit. Ac ne quainter Sa
racenos ac fuos difcordia eflet , omnes
Turcas, àciuitate quae in Perfide diues
opum fuit , appellat. Turcae , tanta po-
tentia audi, illos ipfos Saracenos qui in
Africa potentes erant, adorti,cum eis
focietatem ineunt , fimúlque armis iun-
dis , Conftantinopolitanis imperatori-
bus , reliquóque Romano imperio , ter
ron formidiníque , quod ad Germanos
tranflatum fuit, fuere. Durauit poten-
_
Tart* a. <¡cy- tiaSultanorumTurcaru vfqueadbellü
i
thuin ptrfi- Scythicum , feuTartaricum , quod Scy-
íbrt?"*"0 th*Turcisillis qui Perfide obtinebant,
1140. anno Chriíti millefimo ducentefimo
fupra
 BELLVM ITONIA 65
fupra quadragefimú,intulerüt. Quibus
deletis, (quo etiam tepore vniueria Po-
lonia,viuo rege Pudico , ab iifdé Scy this
magnam clademacceperat)vixex tam
numerofamultitudine- paucieorumre-
licti fuerefqui Ínfima plebe fibi afcita,nil
iecum praeter arcum ac pbaretram ge-
ftantes, latrocinan cceperunt, necvllo
regeviifunt. Nihilominus nomenSuI-
tanorum manfit penes illos Saraccnos
qui in Africa crant:qui fe antiquo nomi
ne Saracenico quam Turcico appellare
maluerunt. Turcaíieíturlatrodniisaf- Turc*v,rti
íueti,anguftias montium mfídent , ex
eífque finitimos agros, & Roroani ira-
perij vrbescrebris incurfionibusvexát.
Non tamen viribus Scy tharum , quibus
finitimi erant, pares efle poterant : quos.
illi ad finitimaGra:cia?pellebát.& quàra
infirmi contra Scythas erant, tam fortes,
contra Grxcos exiftebant : adeö vt tan
dem etiam cum Grxcis Ca:faribus ada-
perta bella dcuenerint. quorum copiis.
Гагрe deletis,Romanas prouincias depo-
pulabantur, adSangariümque aranera
E щ
 fO LEONHAKDI GOR.1C1I
vfque populatione peruenerunt. Hinc
à mari Pontico arque à Galatia ad Ly ciü
atque Canum mare, &c Eurymedótcm
fluuium,omnia ditionis íua: fecere : ve-
. terífque nominis fui memores, quod
fortaffis in gente no abolitum fuit, Tur
cas fe appellant. Quoniam vero fe сб-
modèfineducibus v mere non poflevi-
ttocainttr dent, fex potiffimum enumero fuo le-
мртгми» gut : inter quos omnes prouincias, quas
fmrtmotur. breui temporis fpatio confecuti funr,
partiuntur, corúmque imperio fefubii-
стaтт rt ciunt. Саrаmапй Alifurium : cui Phry-
giam mediterraneam , Philadelphiam
vfque,& propc Antiochiamad Míean-
drum fluuium íítam , ( à cuius nomine
poft illa tota regio Caramania appellata
Saractm. cft j concedunt. Saraconem : cui quic-
quideft Smyrnam vfqueadinteriorem
safani. loniaj oram,dant.Safanum:cuiMagne-
edam. fiam,prienen,Epheíumlargiútur. Ca-
lanum, eiúfque filium Cerafunv.cui Ly-
.. diam,^toliam,Myfiam qua: eft ad Hel-
Ыит. Jefpontumfita,impertiuntur.Armarij fi-
lios:quibus eas terras qua; àfluminc Sá
gario
 BELLVM IVONI-Ж. 71
gario ad Paphlagoniam vfque extendú-
tur,fruendas permittunt. Atmanum,íeu
Othomanum:quem omnibus regioni- °t,"mam'
bus quae circa Olympum funt , prxfi-
ciunt.AquoOthomanohodierniTur-
çici Ca;fares hincab Chrifti regis ortu °th°™nu*
... /» r r 0 rtrnart capit
miiletimo fupra trecenteiimum pnmu, a„поСЬф
originem fumut:a quo tam Italici quam 'з*1'
Germanici fcriptores hiftoriá fuam in-
choant. Arque hxc quideorigo Tur-
carum, corúmque regum fucceflus mi
hi verior , vt Cxlius tradit , efle videtur,
quam quöd primö ad Othomanumre-
fèratur. fiquidem illi longe antèTurci-
cis Suitanis, quemadmodum ex fupe-
rioribus liquere puto , hinc ferè à fexcê-
tefimoanno,vfîfunt. Othomanusigi- othmmù
turpracillisreliquis, inter quosTurcicu "*t*™*» **
imperium diuifum fuit, longé gloria re- ftl'"tM'

rumgeftarum fuperiorfuit:quibusnon
multo pöft bello illato,eifdéiugumim-
pofuit. Ncc hic fucceflus ipfius folùm.
contra Turcicosimperatoresfuit,fed&;
contra Chriftianos : inter quos cum dif-
cordia glifeeret , Bithyniam & omnes
- i E iiij
 JX LEONHARDI GORECÏI
circaPontum prouincias, decern аппсн
rum ipatio ( tandiu enim rex fuit )ditio-
огсЬaп» nis fUíB fecit. Filius huius Orchanes,
fucadit. paterna: virtutisxmulus,bellu perma-
nusacccptumfrrenueeftexecutus : mi-
ráque felicitate Myfiam , Lycaoniam,
Phrygiam,Cariam íubegit:armáque fua
in Hellefpontum vfquead Euxinilitto-
rapromouit. Poft nunc alij quiregna-
runt, celeri curfu victoria: , víi mira feli-
ЪмaгмЪа л citate,tot populos vfque ad Baiazethem
lapJanno fubcgerút:cuius Tamberlanes,Scy tha-
cbnßii)<>L rumrexobfcuro locoortus,imperium
adeo labefactauerat, vt eodem capto,
саиeагф inclufo , eum in ludibrium per
totam Afiam fecú duceret:cui fiquando
equusconfcendendus erat, tergoipfius
Amuratha. pro fcabellovfus fuit. Poft Amurathes
Mahomctts exercitu in Europam deportauit. Ma-
¡tiunAm. hometes veröfecúdus,Conftantinopo-
lim , toties armis Saracenoru oppugna-
tam, (qux olim Byzantium di&a fuit)
occupato regno Trapezuntis, nominé-
que Cxfaris occidetalis aíTumpto, Gra:-
ciam omnem,Thraciam & Myiiam,feu
Valar
 ' BELLVM IVONIjÏ. 75
Valachiam,cú Illyrici partc,& ad Iitrum
lateomniaperPontum occupauit.Tam
infolcnter Mahometes ac crudeliter.ca- **<&™лп
in Confiant!»»'
pra C5ltantinopoIi,victoriam exercuit, р>Пт «fit
vt omnibus Chriftianis gladio difledis, """" сЬг'&
Conftantinum eiusvrbis Cxfare inter- 4JÎ'
fecerit,eiúfque caputludibrij caufa pilo
affixum in caftris circumferri iuflcrit.
Poftfçuitiafuainnobilitatem conuerfa,
omnes inter conuiuia per ludibriúcon-
trucidauit. Magnaiam tú potentia, pofl:
Imperium occidentis à Turcis occupa- r><wr<g«/>#-
tum,Ca:farumTurcaru fuit: quam duo Unti*Tur-
. ef . i. . Carum m-
potentiffimi reges nonmediocriterm- frmgunt.
fringebant. quorum alter Aíimbxus, Агтухш
quem VfancaíTanum, quafiheroa mа- Ттсагнм
gnum, Perfse appellabant , fuit. qui in Ьо№'
Parthia & Perfide regnabat.cuíus regnu
ibidem initium à Mutare íumpíit:quem Mfhmn.
Iozedus,filius Muabiá?, qui poft Maho- Щ A^m"

metem Saracenis pr.xfuit , prагfecit. Sed

Mutarisregnumin Perfide apud Sara-
cenos propemodum extinclum fuit:
quodpoftlógam feriem annorüaquo- So¡>1)¡ tng».
damSopho, qui in Perfide Ardenolim So(h>
 74 LIONHARDI SORECII
^u)W,jJ, oppidum tenuit, ab anno Chrifti mille-
«•""•fimo quadringentefimo oitogefimo*
2j£ quiMahometanxreligionis erat, reno-
uatum fuit. De Sophi pietatc ac fanili-
tate , tanta opinio apud vulgum fuit , vt
magno numero mortalium ad fe per-
traä:o,ab со tempore in Perfide reges
quiSophiniappellantur, regnent. Ibiq,
ftirps Saracenica,qua; àTurcis extin&a
erat,renouata fuit : acerrimaque bella
vfque hadenus cum Turcicis impera-
toribus gerunt ; quorum vires non mc-
diocriter, fiquando bella eis Mcin Eu
ropa cum Chriftianis gerenda fint,difti-
nétur. Alter,Sultanus in iEgypto.quo-
Smkanm Tur rum SultanorUttl ПОmеП ab ÜlÍS ТuГСЯ-
tmmo hoflh. .. .. I \
rum regibus , qui idem nomen a primo
rege Trangoliplice fumpferunt,defum-
ptum eft.Obtinebant nonnullo tempo
re j^gyptú Hierofolymitani reges : qua;
s*UAmm eis àSaladino hincab anno Chrifti milt
r^mmJEgy }eu"mo cétcfimo quinto, qui ftirpisTur-
«m chrißiCicx fuit, erepta erat. Qui, íncolarum
"°ï. mollitiempertaîfus,Caryfaque (fuit id
nomen pontifias fummi apud Saracç-
nos)
 í'BELLVM IVONIJ. 7У
nos ) vnà cum vniuerfa ftirpc deleto, fi
lie à nepote ipfius.nouum genus militiç
ibidem inftituit.Nam cum populos,qui
magis ad feptentrionem yergút , auftra-
libus ad belli vfum aptiores efle videret,
fubito cum populis quibufdam circa
Ma:otim & Pontumfedes habentibus,
qui à veteribus Zigi, à noftris Circafli
appellantur,fœdusinit.à quibus emptis
pueris,adolefcentulis , eos in i£gy ptum
perducit.quos ab ineunte aetate in mili
tari difciplinaerudit. armorúmqi vfum
edoä:i,adeö hic in vEgypto ordo creuit,
vt penes eos folos armorum vfus,ac bel
li poteftas , omniúmque dignitatu ,fuc-
rit : qui Mamaluchi , id eft ferúi,íunt ap-
pellati. Poft , Saladini ftirpc in iEgy- stitp uUB
pto , anno à nato Iefu Chrifto millefimo "¡'¿j&t*
quadnngentelimo,extinda,adeos Ma- „0 chr$i
maluchos regnum ^Egypti tranflatum *4<м>.
eft.qui è numero fuo rege creato , terri-
biles ac formidoloii Turcicis imperato-
ribus fuere. Atque eo temporein orien
te tria regna folùm potentiffima, certis
..... ° V ^ i . - RwMwSf
hmitibus tcrmmata fuere : Sopnianoru, ^1<т»т.
 уб LEONHARDI GORECir
qui in Perfide, Media,Mefopotamia at-
snitап»шп. que Affyriaregnabant: Sultanorum/£-
gypti,quiàCyrenxis Africar, per oram
maritimam Ifficum finum, qui CiJicia
à Syria diimgit , & in trorfus hinc ad Eu-
phratem&deferta: Arabix terminos, it-
linc aduerfovfque ad arenarum iolitu-
dineS,Ixuadextraqueper Arabicum fi
num ad Erythrças anguftias extendeba-
Turcarum tur.Turcarum Cxfarum, quicquid Eu-
ctfvum. plirate } g¿ Amano mote , Gilicióqj mari
ас Euxino continetur, erat. bifceadde
Grxciamomnem,Thraciam&Myfia,
qux Valachia vocatu r , cum Uly rici par
te, & ad Iftrumlate omnia per Pontum^
vfqueadTheodofiam,Thracix Cher-
fonefi emporium. Síque eaconcordia
Chriftianorum regum fuiflet,vt omni
bus ex partibus Turcas aggreffi eíTcnr,
facile eos non folùmèGrxcia, fed & ex
Afia vitra CaucafummStem, vnde pri
mo egreffi fuerant , pellere potuiflent.
cùm& Scanderbegus ,Epirotarum re-
gulus , contra eos feliciter belligerabat:
quorum tum fupra trece ta millia ad in
terne*
 BELLVM ivonij«. . 77
terneCiönem dedit , îpféque Amura-
thes fub mœnibus CroiçTurcarum im-
perator expirare coadus fuit. Sed illi
îuçceflus Scanderbechi contra Maho-
jneténonprofuerunt. Poft cuius mor
te m,ab eo capta Epiro,exercitúque Per-
iarum regum dcleto , Turcica; vires à
Sukanis Ägyptiacis haud fuftineri po-
terant» NamSelymuS,Baiazethisfilius, stlymihttkm
glorix&imperiiauidus^clloCampfo-^",,;^ 4
BiSultano Jigypti iliato, eu interemit.
Poftcuius interitum, Tomumbeium à
Mamaluchis conftitutum , no folùm re
gno , fed &: vita , omnibus Mamaluchis
deietis, ipoliauit. Hinc ferro inpromi-
fcuam multitudinem conuerfo,Vtiiuer-
fum nomen Sultanerum fundkus fuftu-
lit , vniucrfa iEgy pto potkus , illáqj par
te Mesopotamia; in qua Hierofolyma
fuit, qua; tum deleita incultáque erat,
пeс à Iudícis , veteribus incolis , qui tum
toto orbe extofres , in admiffi fceleris
pcenam,nec ledem necpatriamhabc-^ ^
bat,habitabatur. Huius filiusSelyma- ^TL. '

.
 yi LEONHARD I GORECIÏ
nus, mcmor virtutis paterna; , Rhodum
imperio fuo memoriapatrum adiunxit:
Yngarixcjs bello iliato , cum ante "Wla-
diflaus , patruus Sigifmundi , qui tum Sc
rex Vngarix & Polonix fuir,ab Amura-
the , omni exercitu ipfius profligate* , in-
teremptusfuerit,cumLudouico,nepo-
te Sigifmundi primi, regis Polonia:, col-
latisiignis,fortiterdimicauit. in qua pu
gna trifti , Ludouicus, omnium cum a-
cerbo defiderio, interiit,fuique inani-
mis omnium trifte defideriumreliquit.
Hincper fpeciem ferendi opem Ifabel-
Iç,ac Ioanni filiolo,in cunis vagieti,con-
traFerdinandum tum regem Vngarix,
Budamcum adiacetibus locis occupa-
stijmtmft* uit,Selymóque filio amplum acflorens
r"""' imperium , Caroli Cагfaris in Africa fx-

piùs clafle in alto , Venetorúmqj depref-

ià , reliquit. Qu[ Venetis erepta Cy pro,
fupremam cladé Iuonix, perfidia Czar-
nieuiecij adiutus, attulit. Vnde quiuis
facile iudicare poteft , impiam Turcica
gentem,à tenui principio ortam, ad tan-
tarn amplitudinem imperij nulla alia re,
folùm
 BELLVM IVOWIA. J}
folùm perfcelusacpcr fraudem, Chri-
Hianorum difcordia fubnixam , occu-
pato regno Mgypti, omnibúfque pro-
uinciisqux Sultanorum erant, pcruc-
nifle:quod Alexandrimagni Romano-
rúmque potential comparan poteft , ne
dicam anteferri. Quod non tam facile
vnius gentis viribus infringí poteft, fo-
lùm confenfu omnium Chriftianorum;
•qui in tanta eorum difcordia nunquam,
opinor , futurus eft. imö inter eos magis
dtfcordiam glifcere videmus , quae cos
adciuile ferrum, domefticúmque fan-
guinem eftundendumadducit. Sed nos R"to<^w-
cœptam hiftoriam cotinuemus,ad Iuo-^"*""'
niámque , vnde digreffi fumus, reuerta-
mur. 1
IuoniapofttotexTurcis partas Victo
rias , ad fe Ieremiam Czarnauieciú Bar-
cabalum,pra;feâumarcis Chocimcn»
fis (eo enim nomine prçfe&i arcium lin
gua Valachicaappellátur) accerfit, íkqj
verba fecifle in confpe&u omnium di-
citur.Cùm optatis noftris fortuna,Czar
nauicci, mcceflibüfque, quibus contra
 So LEONHARDI GOREClI
oratio in*- Turcas, crudelifllmoshoftes,hac'ïeniis
mtad сгмг- v^ fumu; reípondcat : eft quod gratis a-
nimis id profequamur, ipfiq; Deo opt.
max. perpetuas ас fempiternas gratias
& agamus & habeamus, quöd res fio-
ftras contra ho fce teterrimoshoftes fe-
cundat , nobifque ex eis tot tatarúmq ue
vidoriarum autor eft. Nuncquid aliud
reftat,niíi vt exercitum tot laboribus fa-
tigatumdomum remittam, proficifciq;
patiar, vt, cum ad noftras aures de aduê-
tuTurcarum peruenerit, illico ad pri-
mum fígnum,quod claffico dabitur, re-
creati adfínt. Tu vero, cuius fides erga
me conftans fuit, hunc exercitum à me
(erant autem Valachorutredecem mil-
lia , arm is virífque inftrucb , qui cuique
validiffimo hofti opponi potcrant) ca
pe. quocumadDanubij ripamprofici-
r ícere,tranfitúque,fi eum Turcx tentare
velint,arcc. Eft ibi in proximo ex altera
parte fuperDanubium,oppidum Obla-
cieTe,Turcarum ditionis:inquod tu in
ternus eris , ( ne alibi vado Turcx reper-
to,Danubium traiiciant) méque de co-
rum
 , ; BELLVM I VON I ,A. 8l
rum aduentu quamprimum certiorem
faciès. Poftquá hагс Iuonia dixir , muí- 0mñ«">
tis tum híec verba lacrymas cxcuflerút. 'ZñtVfa^
Demurn ofculo Gzarnieuiccium exci- <<«# сглгЫ*;
pit, vteum maiore qbfequio (ibidcuin-
ci ret , obfequen tiorémque redderet. li
le popli te flexo , fidem operámquc ei fuá
pollicetur. Iuonia commiflo exercitu
Gzarnieuiecio,aliis nonnullo temporis
fpatio vacationem militix concedió
eófque domos reuifere iubet,vt refecbs
eórporibus labore farigatis,& obfoniis
acceptis,quamprimum íignum daretur,
ömnes equis armífque inftrudi, ad per-
íequédum hoftem couenirenr. Czar-
nieuiecius,accepto exercitu, itavtiuf-
fus erat, Danubium verfus proficiícituri
ftatiqnesintentiiÏjmèagi^nequisTur-
carum Danubium traiiciat.Adtuiteorú
¿nfinitus numerus, qui non auli Danu
bium tranareerant.Qupvifo,BaíTíccer- Сг>-
cosinternutios adCzarnauicciummit- ¿^ittttm
tunt,eífque triginta millianummûm au- /«шл-ил
j-eûm Vngaricorum dat,vtquoquo mo
do animo Czarnieuiccij tetato , ad ipfos
F
 Si LEONHARDI GORECIÏ
colloqucndi gratia occultus veniat. Ille,
magnitudinc pecunix illeäus, fîdédat
fe V с n tur um,: p cc u n iám q ue m i fia m ac-
cipit. Hincoccultè/uisinfciis^n collo
quium cum Petro Palatiniade Valachia:
Tranfalpina:, qui trans Danubium cum
magnis Turcarü со piis erat , venit. Co-
cdbqHhm ramqUO Petrus, in quo &quanto peri-
.PtincMm . i . к г
султан*!* culo momx res conftitutçiint,comme-
"*. morat.OftenditquàmineumSelymus
animo ôfFenfo exacerbatóque fit, quod
ipfius tributarius tantos exercitus dele-
uerit.eumSelymo aliter non poíTe fatif-
facere, folùm pcena capitismec ampliiis
dominatum Valachia? obtinere pofle:fe
certo certiùs géti i Hi imperaturum.Pro-
inde,inquit, fi fapis, cùm adhucintegríe
res íunt,animum Selymi nouo ac recéti
aliquo beneficio tibi cocilia.Omne bel
lum fumifacilè,cxterùma'gerrimède-
iinere. nÔineiufdempoteftate initium
cius acfinem eflbincipere cuiuis , etiam
ignauo,licere:no deponi nifi cùm victo-
res velint. Habere ilium magna oppor-
unitateEä Sc copiam focietatis atque a
mici-
 BELLVM IVONIÁ tf
imcitixfecumconiungendx,qux bello
potior fit.Et quamuis Iuoniíe opibus co-
fideret, tamen non debere incerta pro
certis ponere. Nunc accepifti triginta
millia númum aureûm : poft plura acci-
pies. Proinde íi tibi confulere vis, ne rlo-
fentesres tuas cum luonixperditis mi-
fceas: verum liberé Turcas omnes per
Danubium tranfíre permitías. Se enim
cum ingenti exercitu ad occupandam
Valachiam àSelymo, capiendúmque
Iuoniam mitti.Vbi,Confecuto Palatina-
tu Valachiae,tu qiueque fummaadeptu-
rusvnàcum tuises. Opus igitur eíTe vt
aduentum Turcarum coram Iuoniata-
tifper occultet , & à Danubio abfcedat,
dumperipfum vniuerfo exercitu traic-
¿to pöftluoniam facile caper¿,ipfiufq;
vniuerfum exercitum opprimere, cla-
défque acceptas íuperiores vna hora vl-
cifcipoílmt. His tot talibinx^precibuS
& blanditiis , lacrymas addit ¿ orátque i*crym*p*>
Czarnieuiecium , vt quaprimum agmi- tr''
nefuorum à Danubio remoto, tuto cu
Turcisflumen vorticofumtranfirepof-
F ij
 ?4 LEOÑHARDI GÔRËCIf
fit. C¿arniem'ecius,Petriprom¡ffisíft-
lefcatusac infaruatus, aGcipit conditio-
nem,quamque iureiurando fidem con-
firmatam Iuoniardcderat,eamfrangit.
Hincabea patte Danubij vbi ftationcs
-diligenter fuorum agebar,agmine fedu-
clo , liberum per (lumen traníitum Tur
éis permittit. Etant Turcarum tum du-
centamillia,quicum tormentis mura-
h'busomníqueapparatuoppugnandarú
arcium,Danubium tranauere.TráTmif-
fo Danubio , iubent vtGzarnieuiccius
luoniam ea derecertiorem faciat. Hic
celeriter ad Iüoniam venies, narrât qua
Doí«« ct^r- ratione Turca:, multitudineíuorü fub-
numtci. nixi,Danubiumtranfierint,quibusiIle
nulla ratione obfiftere potuerit. quare
luonia bene rebus fuis confuleret, fi
quamprimum cum exercitu adeílet,
eorúmque conatibus primis obuiam
iret, fuáfque infirmas copias iuuaret.
N5 fine lstiria hçc Iuonia audiuit.Qua-
re plenus Ьоплг ípei , Czarnieuiecium
quis & quantus hoftiú numertfs fir, per
cutí cbitur.Sunt,inquit,deccm, nec am
plius
 BELLVM IVONI^Ï. 85
pliusduodecemmillia- Sed antequam
tu cum copiis aderis , in horas numerus
çorú augebitur, ôcadquindecem mil-
lia excrefcet. Erat Iuonia vna cum fuis
Kofacisadarcem Teiniçenfem, quam
expugnare voluit.. Demum conuocato.
Senatu,qui tu cogi potuit, omnes, quid
Xibi faciendum effet , confulit, an arccra
prius expugnare debereç , vel hofti tot,
cruentis preliis irritato occurrere , ciú.f-
que copias in fugam conuertere. Ibio-
mnium vnaaccadem fententia erat,vq
prius hoftilem exercitum difpalaret de-
îerétque:quodeleto, po.ft arces expu-
gnaret. Quorum conGHum ille fecutus^
habita peditumratione,quartademum
die,adcaftra hoftium,qua; à íuis duode-,
çem milliaribus aberant, cum catu cor-
nicinum tubicinúmque peruenir. N0-
na'dielunij,eiufdem anni, caftra ab ЬЫ
(le ad tertiumlapidem Iuonia ponit. ibi
velites fimul conueniunt , de fu mena rçi
çonfultaturi. Sequidem paratis animis с0»>ы;»
contra acerrimum hoftem , tot preliis к^мгнш-
irritatum, proficifci:vçrùm fe neminem
F iij
t6 1EOKHARDI GORECII
habere qui lingua? hoftium gnarus cflet.
Iuoniam nefcio quo confilio fretum,to-
tamratione belli certis hominibus crç-
didifle, imprimis verö Czarnieuiecio,
cuinosomninofiderenolimus. Quare
intamrebus noftris dubiisacplenispe-
riculi,vtipfimet cumluonia colloqua-
mur , necefle cft. Igitur ad eum citato
greílu veniunt , faftáque poteftate di-
cendi,fic Suierceuius pro omnibus ver
ba fecifle dicitur. llluftris Palatine, nos
haítenus fidem tuam fecuti, tecum co-
tra hunc crudeliffimum hoftem , iocia
armaiunximus. inquibus ferendisquas
& quanta opera noftra extitit , oprime
nofti. Huciterumàtecontraeumedu-
Ш , ad internecionem cum eo dimicare
parati fumus. necilli iter in Valachiam
pate^folùmperftragcm cadauerü no-
ftrûm. folumnobisneceflarioiprouide-
dum ac cogitandum eft , ne temere in
prelium ruentes,nullo confilio hoftium
cognito , quantus corum numerus fit,
quis caftrorum tradus,in iníidias preci
pita ti ; ab eis inftar belluarú mactemur.
Quarç
 BELLVM IVONI^E. 87
Quarequod tibiconfilium bclligeran-
di cum eis fit , effare proloqueréque.
Iuoniaoratione Suierceuij commotus,
alta fufpiria ex intimis praxordiis du-
ces,paucisacbreuibusrefpodet. Etvir- Щоф»
tus mihi veftra, equites fortiflimi , vita 1нояи'
mea mihi cariores , nota perfpecláque
cíl, (cuius fpe&ator fui) & totius belli o-
mnia confilia nota.Non igitur obie&os
vos temere Cícdi hoftiú velim , fed con-
filiiseorum priùs exploratis, nos cú eis
dimicars velim. In proximo Czarnie-
uiecius cum exercitu meo efbqui in ho-
ftem internus , omnia cöfilia eorum co-
gnita habet. Nccego tantam remcuiuis
commifi/ed huic, cuius mihi fides fem-
perin dubiisac diiîîcillimis rebus per-
fpe£ta eft: quem comitem tot peregri-
nationum mearum, propemodúmque
exilij habui. Ipfemet modo ad me retu-
lit, Turcarum non efle ampliùs quàm
quindecim millia. Qui etiamfi triginta
eflent , eos nos diuino auxilio freti ad fa-
tietatem caídemus. Hxc vbi refpondit,
vt in eo loco fefe cum vniuerfo exercitu
F iiij
 88 LEONHAK.DI GORECII
contineret , Iuoniam Suierccuius orar.
(c cum fuis aduerfum hoftem profe&u-
rutti , vt aliquem ex caftris ipforum ca-
. pete poffit, certioráque deconfilio hoi
ciumm ыги itium explorare cognoicereque. luo-
W" mtM- nia promptoalacríque animo concedit:
cui Vcremiam cum fcx millibus Vala-
chorum,magiftrum equitum adiungit.
Qmfimulprofecli.infpcculatoresTur-
cicos, quorum agmcnfex milliumfor-
tiffimorum equitum erat , incidút.Sub-
itö cum eis prelio inito, cospallät, in fu-
gámqueconuertunt. èquorum nume
ro vnunicapiunt: qui tot tantífquevul-
neribus affedus , cum feie fubitö mori-
turum prxfèntit,iimulanter narrat pau-
cos Turcas eflein armis. Sed velites, fi-
daeum narrare animaduertentes,nec
contemnendum numerum efle hofriü
coniicientes, qui in tantam multitudine
fpeculatorúinciderint: fubito dehifce
Iuoniam certiorem faciunt,vt rebus fuis
confuht,quídque fidendum Czarnic-
иапЫы,- u'ec'° fit,Ctiam' atque etiam cogitet, vi-
$офщ, (Içâtque. Qui nil aliud refpondiiïè dici
 BELLVM IVONI.*. 8?
tur,íolum illud.Iam non cft vt perturbe-
mut,aut horrefcamus.Ego fcio cui fidá:
breui numerum hoftium ipii cognofce-
mus. Eeoenimeo animo hue proceflL РгфПю\м
О 111 пчсШгa о*
vtpatriam meam contra hanccrudeli- ßtm.
tatem hoftium, ad vltimum exitum vitç
tuear defendamque. Atque ita com-
munitiscaftris fuorumadlacum qui ex
Danubio profluit,vt opportunam aqua-
tionem haberet , iubet equos recentes
adducere , vt velites eis cum Valachis
eonfcenfis, quifuperiore nofte Turcas
pallauerant , omnes íimul c5tra hoftem
proficifcantur. Erat propc hoftium ca- lutnU *Ф*.
ftra collis arduus aciublimis. quo con-
fcenfo cum fociis,Iuonia hoftium caftra
contemplan voluit.Sed ea nulla ratione
confpicari potuit, eo quod in decliui lo
co pofitaerant, necà quoquam o lon-
ginquo loco c5fpici,niil quis ad ea pro-
pè accederet,poterant.folùm in diuerfis
locis quatuor inter fedifiun£tis,fpecu-r
latores hoftium animaduertit:qui, con,*
(pedum Valachorum declinantes , fefc
jn^uendam tumulumpcr diuerfostra*-
 ?0 LEONHARDI CORECII
mites, qui non procul à íuorum caftris
erant, abdunt. Iuonia, propè hoftem
adefle fufpicatus, rotum exercim fuum,
(eratautemtrigintamillium)quoniam
multitudine abundaban, in triginta tur-
strätapm* mas,perinterualladifponit. Antefihgu-
Ами. Jas turmas tormenta muraliamirx ma-
gnitudiniscollocat. Erant autem oóro-
ginta, qua; exfefe globos igníferos euo-
mebant. Pedites fimili rationeab equi-
tibus iemotos, quorum magnus nume
rus erat, diíponit: qui Iuoniam apudfc
retentum , ad equites baud patiútur pro-
gredi,iionmediocriterde vitaipfius,nc
aprimoribusdeceptus,viuusinpoteira-
tem Turcarum veniret, pertimefcetes;
folùm ad Kofacos Polonoseum inter
êt»»»/»- dum commeare patiuntur. Nampedi-
gdark m tes, gens tuftica , fingulari fide ас animo
штяfidts. in Iuoniam fuere:quorum arma, falces,

arcus,gladij reflexi, Turcicorum {¡mi

les , ac fuftes erant. Inftru&a acie , fir-
miffimífque fubfidiis fírmata , Iuonia,
antequam fígnacanerentur,iterumcol-
lem arduum , v t ex proximo loco caftra
hoftiura
 BELLVM IVONI-Ж. JI
hoftium contemplaretur, confccridit.
quorum multitudinepraterfpemaco-
pinionem vifa,cognofcit, fe efle à Czar-
nieuiecioin fraudem induft um. quare
eum ad fe accire iubet. quirefpondet, . , .
iibiiam racultatem ad îplum veniendi сглтиии^
non dari : fe ftatim cum Turcis certame c°s»>ftlt-
pro incplumitate ipfius initurum. Ha-
buitautem Czarnicuiccius fortiffimo-
rum equitum.quibus prarfuit,tredecim
millia,optimèarmisinftru&a. Cùmigi-
tur figna canerétur,Turca;que acie fuo-
rum oprime difpofita, preliofeie expe-
irent,ibi prodiror Czarmemecius, pn- cum
mus prelium init.Cúmque illidimican-
dum congrediédúmque cum hofte ef
fet, vticum Turcis conftituerat, iubet
fuos vexillum demittere, & pileos haftis
enfibúfque impofitos , eleuare, ac capi-
taflcüere. IbiTurcx,animaduerfa vo
luntaria deditione,in fublime haftis fuis
ere£tis,cos ad fe tranfire iubet. Нас ta
li defe&ione Czarnieuiecij , exercitus
Iuonixconftcrnatus,omnesretrocedê-
tes, propere ad Iuoniam accurrunt:rem
 3* LEONHA-S.DI GORECIf
efle perditam narrant. Quorum Ше vo>
Mtpñtnd, cibus minime confternatus,(vt erat in
ammiiHonu. rebus;4ubiis {ubitííq¿ intrepido animo)
eos id pro nihilo ducere, ас çontraTur-
casíefe expedire inbet. Sed Turcç,p oft-
quam turmas Valachicas trepidare vi-
dét, agema fuorum contra eos mouet:
anteferios ipfos Yalachospropejlunr»
açteçgiuerfantes cícdunt. Quibu.sluo-
nia vitis,ira percituS,in eos vim tormen-
ж&шргой- toxum exonerare iubçt. Siçilli partimà
и**,». ^u,s ^ partim àTurcis in medio cxfi fue
re. Turca: vero proditorum tergafecu-
ti ,eífque tecti , per ftragem cadauerQ ad
çxercitù luoniae,, fanguine e,isiter,,qui
inftarriuiex carfis Valachis fluebat, in-
tercludente,peruenere. Quos Kofaci,
more folito, àlateribus aggreffi diffipat,
nonmediocritérqueturbant..AdAinta:
lij Valachi,animo,armis, vigore,ac viri
bus corporis, Turcis longe fuperiores.
qui fíbi aditupatefacto , Turcas egregie
cxdunt. Hinc clamor permiftushorta-
Ùone,lamtia,gemitu oritur. item ftrepi-
tu¿. адтощт a,d caelum ferrj , fa^itta;
▼trinque
 ÊÏLLVM iVOtolA. !
Srtnnque volare cœperut. Non fuftinue-
re vim Valachicam Turcç:fubiro terga, /
íeu:timore perculfi,feu data opera,dant.
acqûingentospaiTus,vtValachos ad lo
cum fníidiarum pertrahcrent, vbi vim
Tormentorum in abditis locis condide-
Tant,retrocedut.S'enfiteumdoIumSui-
erceuius hoftium. Quare fublato cla^
more,ïnonet turmas táPolonieas quam
Vaiachicas,vtpedem referant. Hisilli
•adhortationibus'concitati , imminéti fe
pcriculo manu armata fubtrahünt. In
hos Turcas recentes iropetum facium: Ри^пaкЛ».
fed Valachi cos egregiè fuftinent, nulla- сШ
4]uc memorabili-clade accepta, ád ca-
ftra fuorum incolumes reuertuñtut.
luoniä ex fuorum fucceflu laetus y tám
Valachorum quam Polonorum , iuxra
tormera acicmdifponit: vbifinguli im- Straten*
pletispharetrispluribusfagittis, lancéis x"onu'
aliis acceptis , intenti in hoftem erant.
Turca: recentibus viribus feroces fait i,
fubitö in Valachos irrdunt. Quibufcum
fortiter congrciffi , nullius imminent,ré
periculijrationc habita, difplofis tormä-
 J4 LEONHARDI GOREcif
tisin Valachos,eorum aciem non mé
diocrites turbant. Quorum conatibus
Valachi obuiam euntes,fitatrox pugna,
eadémquepropemodumpar. Cadebát
precipites tam Turca? quam Valachi ex
equis. iam vires viris , iam ferro fua vis
deerat.Tantus puluis è tormentis,è qui-
buscrebri violentíque globi emittebá-
tur, exciratus fui t , vt ipíius défitas folem
obfcurauerit. necvllavoxhominumin
tanta multitudine exaudiri potuit, nce
^uifquamàquoquamviderknecmagi-
л ;$ti tormentorum, in quam partem eis
globi emittendi eíTent,fcire.Necin tam
touUfiut afpero neeotio Iuonia territus , fuifq ue
íuccurrendumratus,íublata voce pro
clamat vt retro poft tormenta cédant,
vexilláque fequantur. Turcx quoque
, retro ceflere. Oppidani Oblaciení'ts,
tantam atrocitatem pugna: ex oppido
fpe£tantes,cernentéfque copias Turca-
rumà Valachis prxgrauari, fugam pa
rant. Eftid oppidum trans Danubium,
ditionisTurearum:exquo efïufa multi
tude, in remotiora Turcix fugit. Poft-
quam
 BELLVM IVONIA
quamquafiex compofito, ab vtraque
parte abarmisdifcemam fuit, repété in-
gentibus procellisfufusimbenquo vni- y" ,mbm'
uerfa agmina tam Valachorum quàm
Tu.rcarum perfufa fuere : illéque totus
puluis , ingenti boatu tormentorum , &
pedibus dimicantium excitatus,in terra
delapfus, difcuflus fuit. fed maximo de
trimento Valachica tormenta affecit,
qua? eis magno adiumento contra o-
mnemvimTurcicamfuere.Namcacç-
leftiaqua perfufa, globos emittere ne-
quibant. Hodiernorum tam muraliu,
tam eorum quibus tam equites quam
pedites vtútut, apud veteres nullus vfus
fuit. Non ita pridemhxc funt, circitcr Temnawi
annum millefimum trecentefimum fu- cfin/г«
pra feptuagefimum fextum, inuenta. 1378.
Quç accepta primó Vcneti à Germanis,
hifce in eo bello víi funt quod contra
GenuenfesadClodiam foflam geifere.
Primi tormeti inuétorfuit quidam Ger Gtn»*nt»
\ r . .1 mutntor pri-
manuS,Cuiusnomenalcnptonbus поп тц0гте»ч.
proditur. cui cafu in mentem venit tale
quidinperniciem hominum inuenire.
 9<Ç LEONHARDI GORECIÍ
Fertur enim feruafle domi in mortarid
puluerem fulphureum, çuiufdam me
dicina: caufà façiendae ,illúmquc texiíTe
lapidcac indcconrigiíTe yt,cùm igncm
propè ex <iliçeexcuteret,fcintilla nitro
inciderit,fubitóque ватmа concepta,
cademeruperit,atquelapidem in altura
tulerit. Quamille rem penitus conílde-
rans,poftea ferreafa&a fiftula,& pulue-
re cófc&o, machinan) reperit : in quam
immiflo priùs puluere, demum globo,
igne admoto, ex со fonitum terribilem,
cundémque- violentum edidit. Huius
T¡cmbar¿u£ vfus eft apud omnes gentes. forma: funt
.vuUtat. varix>ad expugnandáfque vrbes aptif-
íima^y t in eis omnis vis peditum,omnis
equeftris fplendor,omnis denique belli
ca virtus conftet; Cùm violentia pulue-
risglobusexcutitur, qu.içquid obuium
oÎTendit,quairat,di(îipat,frangit, cou-
tundit : adep Vt nullus locus flt,quamuis
natura munitus, qui no facile expugne-
tur. Is igitur machinx huiufmodi reper-
tor,promercede(vtopinor)accepit vt
nomen eius íilentio perpetuo premere-
tur,
 BELLVM IVONIÄ. ff
tur,ne omni tempore àcun&is roortali-
bus diris dcuoueretur: dignus fcilicet
qui prior ipie vice Salmonei , fulmine я»a * sJ-
fiagraflet:(Salmoneusenim,^olifilius, m,nn'
cumlouemvelletinfulminibus iacien-
dis xmulari,ab eo de cœlo tad us, detru
ditur ) quando liarc fulmini,odore,luce,
fonitu.impetu fimillima cft. Sed nos ad
inftitutamhiftoriamreuertamur. Irri- \tiitadht-
tatistam Valachicis quam Turcicisani-^'"4™'
mis certamine, etiam acriùs concurfum
eft. Nam Turcar,edu£tis fuorum viginti
millibus in aciem, in Jxuam partem, vbi
tormenta Valachica difpoíita erat , pro
filait. Ibi Valachiineos tormera diiplo-
dere nequeunt. Nam iam à cœlefti áquá
corrupta fucrát. Niliilominus mutuo
fefe cohortates , in Turcas magnum im- rxgna
petum faciunt, cumeífquead vltimam
defatigationem dihiicát. Subito adfunt >
S су thaï, cum recentibus copiis Turca-
rum:qui,cùmiefe nullo à tormentis de
trimento affici vident, ex inferioreloco
per diuerfós tramites in quibus latita-
bant,egrediuntur. IbidiíTono clamor*
G
 LEONHAR.DI GORECIt
pertcrrefaciuntVaIachos,&à tormen-
tis remouent, in fugámque conuertunt:
qui per Valachicos patentes campos dif
г'Лог«4 Tut palati , iníbr pecudum àTurcis cçdun-
шит. wr Neciam pluresadhocvfque tepus,
quam ducenti quinquaginta velites, feu
Kofaci,íupererant. Sicmutata fortuna
, belli,ynius perfidia Czarnieuiecij : qua;
nort multopöft iupremam cladem luo-
nixattulit.NamIuoniaaccurrens,adre-
liquum peditatum , & illos ducentos
quinquaginta velitesfquos Turca: fati
gan cxde Valachorum,aggredi non au-
lierantjcóuerfaorationeficdixiíle fer-
г,Лa umii tur. Video,fortiflimi viri,nos vnius Gzar
лАроЫоь. nicuiecij perfidia in extremum pericu-
lum add u¿tos eífe. fedvbicunque cor
pora veftra ferro hoftili interfeda iacu-
erint , ibi & meum inter veftra erit : ani
ma cœlumpetat. Ad quem itaSuierce-
uius : Hагcprагfens mors,Iuonia,vti for
tes viros decet, nos minime mouet,mo-
do fumma vi innixi,hofce canes, hoftes
nominiChriftianoinfenfiffimos,adfa-
tietatem , antequam nobis intereudum
erit,
6rit,cxdamu$. Hxc efTatus , fubito ve- KofiH fifctA
lires excquisdefcendunt, feíéque cum H,t,'"*itte-
peditibus cóiungunt.quibuícum iimtil * *"
congloban, fexaginta tormenta muralia
Turcisfubtraxere. folusluoniavno af-
repro,quod vix duodecem equi trahere
poterant (tanta: vires illi fuere) illud tra-
hit.Quo Poloní vifo,illud ipil ademere,
lcuioridato. Hinccompofitis pcdeftri-
bus copiis , quorum adhuc erant viginri
millia,Iuoniaretrocedit. Quoniamve- \мыaыг»*
to tormenta eis maximo impedimento <Uiti
erant,ea abiiciunt : fed ita vt Turéis poíl
nullivfuifuerint. Nam maxima vi pul*
uerisirrcaimpoílta,cúeaTurcaediíplo^
deret,omniadifrupta fuere. Interea lud
nia » qui ia&animo& corpore deficie-
bat,cum omnibus pedeftribus copiis, &S
nonnullis tormentis , veftigia cxfi exer*
citus feqüitur ¡ Пeс plus vna die , ob in-
gentemftragemcumulúmquecadaue*
rum,qua;paffimca:fainviisinfepultaia-
cebant, mille paíTus progredi poteranc,
Qui cum vniuerfo peditatu inlocúvbi
Ante villa incenfa fuerat , quxdämque
G ij
 IOC LEONHARD! COREClt
jutnUcäßra recentia rudera extabát, cum venifTet,
munit. caftrafoaib¡communit,eáqúefofla,nc
fubitoàTurcis occupari políint, cingir.
Ea in parte (fed fatis obíiftere difficile e-
, ratjconfilium luoniçdignumreprehen-
íione fuit, quöd ibi íuos vallo cinxiííct,
vbi nulla commodaaquatio fuit. Náfiti
homines enedi moriebantur , feféque
Turcis no multo poft dedidere. Soleiá-
iam occidente, eadé die decima meníis
1 1 lunü Aits lunij , Turca: à fuga Valachorum , quos
txtrtma iи»- perfequebantur , reuerfi, fubito caftra
IuoniíE circumdant, atque coarctant.
quorum tanta multitudo fuiíle dicitur,
Vt oculis terminan nequierit. Quibus
circumdatis,neminemexexercitu Iuo-
niç egredi patiuntunvtqj fpem omncm
ei commeatus pra?ciderent,villas caftris
Iuonia: proximas , in quibus ampia pra>
diaerant, tota node incedio grauicon-
fumun t:ídque ideo , nequis obfeíTorum
efrugcret:néve extra vallúobfcura no-
de cgreffi , ipfos inuaderent. Appro-
Тигсл caßra pmquantehicc, (qux fuit vndecima lu-
fUnt'."^ nij)Turcae in caftra Iuonia? multitude
hem
 BELLVM IVONIA' IOI
»cm globorum è machinis muralibus
e mittunt: fed illa nullo detrimento affe
cta fuere, eoquödaltoaggereobuallata
crát,vnde feie Valachi, pariter cum Po-
lonis, contra Turcas egregiè defende-
bant,in eííque ingentem ibragemtoto
triduo faciebant. Turca?, difficilemex-
pugnationem caftrorum Iuonixanimo
cementes, per internútios cum eo col- Со%«йш
loquiaferunt, vtilleomni cun&atione ти"*™***.
omifíaíefe dedat. fpem ei maiorem de
bere efle in mifericordia Turcarum,
quam in íuis vllis viribus : praefertim
cum omni ope auxilióque deftitut'us,
póftfedederecogatur. Quarefpötanca
bac deditione prxoccuparet animos i-
pforum,nec in tam anceps periculum &
fuas copias &Turcicas iniicerer. Adea
iic refpondet Iuonia. Video ac animo i»o»««r¿.
cerno , in quam aduerfam neceffiracem^"'"'"'"5
addu£tus nm:fcd,cum penes me firmif-
iimas copias pedeftres habeam , pom' m.
certènon fine veffcra clade cadere.Qua-
jre,cùm fortuna: hoc tempore cedendu
acneceffitati arbitrer, non.renuodedir
 lot LEONHARDI SO RE CU
tionem:folùmdudores veftrimeavo-
bisconíeruatumiri,acquafcunque vo-
bis conditiones propoíuero, vos cas in
tegras cöferuaturos iuret: necidfemel,
fedquiuisfepties. Hifcedi&is,internun-
rios extra munimeta caftrorú excedete
iubet: quibusfequaprimum refpóíum
daturú pollicetur. Hifce ita compofi-
tiS,omnes ad íe Polonos , paritérque Va-
lachos cóuocanad quos fic ver ba feciflè
* memoratur. Hodierna dies hate triftis
ас miíeraa nobis , fortifíimí viri , aut de-
.ditionem extorquer, aut hîc inter hxc
feptaeneftosmoriiuber. Quare vtrura
cönfultius rebus noftris fit, anfeiehuic
truci hofti dedere , vcl portis caftrorum
patefaclis in indubitatam mortem rue-
re,acnófine ca^de hoftiumgloriofcca-
dere: in medium confulite. Morscertè
fola finem omnium malorum afferet,
qux corpus à cruciatu, oculos abindi-

ipe&ufruicfficiet. Pluraloqui volen-

ToUntrum tcm ac cupientem vis lacrymarum orta
r^njum. pxaepediuit. Ad qua: fic Poloni. Mors
nobis
 BELLVM IVONIil. IOJ
nobis,Iuonia,núquam acerba acatrox
&eft,&crit. Quare , fi ita animo defti-
naíli,húc crudclem hoftem inuadamus,
potiufque gloriofè cadamus quam ab
eo capti, per ludibrium , per dedecus,
per varios cruciatus,non fine contume
lia vitamfiniamus:prxfertim cùm nulli
Chriftianorumfidem datam çonferuet.
At contra Valachi, quorum tantus ani
mus in mortem non fuit. Deditionem vaiahmm
quidem nó fe abnuere, il pro çerto Iuo- "ft™!"™-
nia fciret,Turcífque fidere, quöd ipfum
incolumem conferuaturi cflent , pofTet.
Si dc fide eorum dubitaret , iè cum Po-
lonisad vltimam internecionem, fidci
femelipfi data; memores, cötra Turcas
malle dimicare,quàm per fraudem illo-
rum omnibus eilet pereudum. Iuonia
hucilluc animo fluciuans, quidfibi fa-
ciëdum e(Tet,animi dubius, in diuerfum
curis trahebatur. Mouebatur indigna
calamitate fuórum,eö quod multi fiti e-
nc&i , in dies magis atque magis morie-
bantur,acbreuipoft omnibus, pereun-
dum crat:fcro culpans confilium fu um,
- G iiij
 Ю4 IEONHAK.DI eORECII
quöd in tam iniquo loco caftra pofuii-
ice. Quare íummo cú gemitu , &: lacry-
mis fanguinolentis ira exclamat : Malo
mehoíhdedere,quódque aduerfafors
attulerit, pati , quam vt mea caufa toe
luanu vtrba millia hominum fíti pereant. Percutid
WH* étabor nihilominus legatos ad memif-
íos ,an inhafce côditionesquas eis pro-
poíuero,iurarevelint. Siiurauerint,tum
me eis dedam. Quare legatos Turca-*
rum, qui extra munimentacaftrorum,
refponium expedabant , acciri iubet,
eófque ita aíFatur. Itc, vcftrífque im-
iMmaUgaiU peratoribus hжс mmciatc.Quamuis fir-
vßontbt. miffimas copias , quas ipfi cernitis, ha-
beam:quorum fideli íubfidio fubnixus,
ha'fce veftras vires üiftinere poffim : ta
rnen neccfíkati hoc tempore cedédum
arbitror. Quare íi omnes imperatores
& prafedi veftri , finguli fepties , in has
conditiones mihi iurabut:tum primùm
rrimacê»- me dedam. Primö , vt vni uerfum cqui-.
. ratumPolonicum,fingulari fideaevir-
tuteprxditu, vnàcum fuis equis ас im
pediments, à quauis géte magnifacierb
 ÏELLVM IVONIjB. ' ' IOj
dum, qui ad poftulata mea venere, fine
vilo impedimento faiuum reuerti pa-
tiantur, liberumque eis tranfitum per
Neftrum flumen dent. Secundo , vt me &сшЛи
ad Selymum , Turcarum imperatorem,
dominum meura, viuumac incolume
deducant.De Valachis nihil dicö : quos z*1*'*
xquumeir, cùm Carfaris dedititij fint,
conferuare:quos iivos.violaueritis vel
trucidaueritis, ingens dctrimétum Cx-
fari,Veleiquemillepoft Valachixpra;-
ficiet, eftis allaturi. Hxclegati vbi pur-
puratis&arcium pra:fec"tis expofuifsér,
omnes pedibus in conditiones eas eunK
ieptiéfquefinguli omnia poftulataiura-
mento militari, ctiam fuorummilitum
nomine, confirmant. Tádemipfemet
ad purpuraros Turcarum , omni metti
depofito , impendentifque periculine-
icius , è caftris egreditur, coramque fic
^pequitatu Polonico verba facit. Cùm oraityu^
ita Deo optimo maxima vifum fi t-vt
poteftatis veftrx fa&us fim:vos ego per
fidem vcftram , quam mihi facramento
fnüiuri fanxiftis, oroüc obteftpr, vte-
 loé? LEONHARDI GORECII
quitatum Polonicum , libere in equis ad
fuos cum omnibus impedimetis reuer-
tipatiamini. Dignietenimfuntij virivt
eos omnes mortales colant , fufpiciant,
magnifaciant. Siquod veftrum odium
cftineoS,illudin me conuertite :quod
ego pro eis ferre íuftineréque paratus
' fum. Dcmum fuis paulifper à caftris re-
motis, ad Pelonos, quos educebat, ilia
K»«j/ñm<i verba nouiffimadixiflefertur. Núcgra-
p" uis ac acerbafortuna, viri fortiffimi , mc
àvobisdifiungit.quarehâcdcxtramvo-
bis fingulis porrigo , tcftórque, quoad
vfque fpiritus meus hoc in mortalicor-
porefupererit,'nomen veftrum grata a-
nimi memoria me proiequuturum. No
fine lacrymis hatc Poloni audiuere : cu
ius dextram cum flebili vlulatu ample-
xi exofculabantur. Qui cum ia ad ter-
yahthi Л tium teli i&um à caftris abfuiflcnt,Vala-
chos quoque pan ratione e calms edu-
- cit : quibus non fine lacrymis valedi-
cit. Reco4-datusauriacvnionum,quos
penes fe habebat, iterum ad Polonos re-
uerfus,gladioaccindusv trinque ас uto,
omnia
 BELLVM IVONIJE. IGJ
omnia eis largitur,tandémque flensfic
inquit: O fi mihiiam ad manus vcftrae imnuv*b*
copia; quam priores illaíduplomaiores*"'4"'***
eiîènt, vcl faltem ex integra; : efficerem
profe&ö, Deo adiuuante, ne quis iftoru s
canum ad occafum folis in hac regione,
quam mihi Deus propter magnitudine
fcelerummeorum adimit, fuperftes fo
ret. Sed fruftravos,virifortiffimi¿voIu-
bilitate verborum inanidetinco.id ferre
cogor , quicquid mihi Deus imponer.
Vos ita à me difcedere velim, & opto , vc
vos Deus opt. max. incolumes ad pa
trios làres deducat. Mequoquefi Deus
èmanibus cruentishorumteterrimorü
hoftium conferuabit , méque Turcici
BaíTaC,vti polliciti íunt,viuum &incohi-
mem Selymo fíftent, iureiurando mihi
pro re certa polliceor, me poft benefi
cio Selymi, cuius fenfus omnes calleo*
Valachiamiterum habiturum. Vosin-
terim oro , vt duleiffima recordationc
femper memoriam mei cúlatis. Quic
quid opum & diuitiarum mihi portent,
idinvosconferam,veftra?qi ftirpisPo-
lo8 LEONHARDI G ©RECIT
Ionica? homines adfummos gradusho-
noriS,quoniam fides, fortitudo, coftan-
tiaveltra, in rebus dubiis eft mihi per
ipecia ас cognira, eueham. Hxc effa-
tus , quicq uid refidui vnionum aureoru
habuit,id Polonislargitur , inquiés : Noc
lo vtidinmanus horum immaniflimo-
rum hoftium perueniar. Proindeconfi-
dcrans fortitudinem veilram,& fidelem
operam, quam mihi adhucnauaftis,&:
cura affeftum ianè mirum,q.uo me pro-
fequuti eftis : omnia vobisdono : animi
grati beneuolétiam erga vos^comnera.
gcntem veftram , penes me relinquo:
quam íemper ad extremum fpiritú reti-
nebo.cuius reiteftemDeum,huiusvni-
uerfitatis creatorem,inuoco:cui vos cô>-
mcndo. Huiufmadi precatio acobtc-
ftatio Iuonix, omnibus Polonis lacry-
mas excuffit: cui gratias egere. Quiar-
misàfeabie£tis,morefupplicum,adca-
itçaTurcarum, fumptofecum Polono
Oímolio,peruenit:quibufcum integras
quatuor horas colloquium habet. lbi
Bafl* Çapuçius г fortaüis ora.tione eivfcs
oflen-j
 ÍBELLVM' IVONI-Ж. IOJ
offenfuS,immemorfideifacramcto mi
litari confirmara?, quam Iuonix dcde- м&пАЯ*
rat, itricto glad io, vcntrem faciémque"r'tB<I'"""A
eius difcidit. Ita vulneratum Ianczari
corripiunt,&femiuiuo caput amputât:
deindetrúcum,pedibusduorumcame-
lorum alligatum , difcerpendum obü-
ciunt: quodbelluae indiueríüm conci
tara? diícerpunt. Caput halbe infixum:
cadauerdilcerptum,infruftáqueminu-
tiffima сопаГum : cuius oííibus inter fe
partitis, cruore cadaueris recentis gla-
diosperungebant, fanguinémque equis
fuis bibendum porrigebant,dco fuppbV
cantes quöin ipfis quoque idem virilis
animus, & cadem belligerandi ratio cf-
fer. Eum exitumluonia, vir memora-
bilis,habuit:qui perfidia Tu rcarum ta m
crudeliteracnef'ariè, omnium cum ti ifti
defiderio , с medio fublatus fuit. Quod
ei,reor, non accidiflet , íi in religione
Chriíliana conftantior fliiíTet,&impe- /
rata feciíTet. Dolendus ipfius cafus, in ъхетркт
in, ' ." luontai&coH-
exçmplum eltdocumenmmqueincon- айп^гпцт
ftantijererumhumanarum. Nam ficut Ьттишнт.
 П» LEONHARD! 60RECIÏ
ante fecunda fortuna rebus fupra vota'
fluentibus, tot rámque inclytas victorias
cxTurcis attraxerat: ita nunc aduerfa,
quateiindulgebat, velutin oftentatio-
nem fragilitatis humanç,deftruens qua
cumulauerat, exitum miferabilem,hor-
rendam ruinam,fœdamque morte luo-
nix adiecit. Turca: miíerabiliter Iuo-
nia occifo , fubitó in Valach os,quos Iuo
nia è caftris eduxerat,impetum faciunt,
eófqueinftar pecudúcrudeliter interfi-
rammtd- ciunt. Poloni velites,vifa perfidia Tur-
carum , nec ubi tutum reditum m Polo-
niam efíe cernentes,in caftraiterum,CX
quibus exceflerant , regredi volebant.
Sed caaTurcisoccupataiamerant.De-
mum , fefe mutuo cohortati , in agmina
denfa Turcarum, pleni animi fpeíque,
fumma viincurrunt. quibus difruptis
difiedífque,omnesfortiteroccubuere.
pauci grauiter vulneran: qui pöft Tur
éis admirationi fuere, quöd pauciílimi
innumerofos proruiíTent,pugriarentqj
viriliter:quódque, lethaliterlaucii, per
media caftraambulafsét,nec ob id mor
tui
 BELLVM IRONIA III
tuieíTent.IlliautempraícipuicapticPo- ca¡>t¡ PaU-
lonisfuerunt: Suierccuius,cuius praxi- ™ri»»tt*ti-
pua virtus, induftriáquefingularisineo
bello extkit:Coflouius,Sadorfcius, Ian-
cius,Zalefcius,Copitfcius,Refcouius,
S ocolo u ius, Libifouius, Cifo uius, Suci-
nius,Bogficius:qui omnespoft abhc-
ris fuis grandi гсre redépti fuere. Sollici-
tabantautéeosTurcç,vtreligioneMa-
hometiamplexa, in verba eorum iura-
rent:pollicentes,fore vtampliffimis bo
nis à Selymo acceptis apud eos vita trá-
quillam beatámqueducerent.Sedillio- e^fMt'm
mmbus lurcarum poJhatationibus
fpretis,maluerunt apud fuos vitamin-
opemagere,quàm in opulétia ac omniu
rerum affluentia,cum animse ia&ura, a-
pudTurcas. magne admirationis virtus Turtt t*t"'
* ~ . . T- . . - hos Polanot
corumruit:qui Í urca:,quamuismiuo- taudanu
rumlaudem propenfifunt, tamen vul
go fermonibus ia&itarút, in toto regno
Polonia?,viribus,induftria,bclligerandi
promptitudine, eis minime pares eiTe.
lili, hiice auditis,Immo nos omnium, c*Pt!uj v!r~
mquiunt,fumus infirm \ qui ob mopiam ,u!Unt.

.
 ïtt LEONHAUDt GORÈCIÎ
apud noftros nul!ô loco habito , in hafcè
oras venimus, vel vthoneftè patria dc-
fendcntes, mortem oppetcremus , vcl
praeda nacb,ea onufti, ad noftros reuer-
tcremur. Quibusvtcrederent,haudid
in animum fuum inducere poterant.
sty*- шa p0ft tam ignobilem caedem Jiionij.
Selymus totam Moldauiam occupat:
omnes fcrè ftirpis Valachica:, tam fum-
mosquàminfimos, crudeliterèmedio
toIlit.TotáqueValachiaoccupata,arci-
búfque ipfius firmo prxfidio munitis, a-
lia muititudine alibi in colonias dedu-
cta,inRuffiamintétuseft. Quxiibivnà
cum vniuerfaPolonia,à ta potenti , pér
fido & immaniffimo hofte caueat. Nam
optimè, follérti animo Turcx ccrnunr,
occupata à fe Yalachia,ac deindc Росu
ло»^ cenfi orar, (qux eft regio inter HiraíTurn
«r«/Srw. &Tyram, vltraCameneciú verfus Ha-
liciam,Podoli3¿ emporium , in vlteriore
, Polonicae ditionis ripa, cótra Zuthan-
nam Туrаг impofitum ) pro qua Poloni
cum Valachis ad internccionc pugna-
bát, bello illato, omniain Podolia i p fo
rum
 , fcfctLVM ÏVONIAï Щ
rum aperça fore libidini , qux fe in Polo-
niamquoque extendere poffit. Nam id
eftTurcicis imperatoribus in more po-
fítum,vt,íi finitimi alicn i géti finr, aucu-
pata оссаГюпe, acinie&is factionib* in
ter principes illius gentis, earn pöftfaci-
lè bello aggreííam vincát, eiqs perpetuu
iug u m im p onat: v t m e m o ria patrú G re-
cis fecere,noftra Vngaris, nô itapridcm
Valacbis. Polonia eft eis vndique pradi-
diototgenrium nudata:qua£ hacTcnus
vires eoru,Scythicàfque, in tato diflidio
ChriftianorQ,qui feíecúapplaufu Ma-'
hometi,ciuili ferro c6fodiunt,fuftmuiti
De quaoccupada, no mediocris eos cu
ra ftim ulat ) vt per illa vniuerfa: Germa
nia; bellum inferre poffint : cum ipfis ad
Germaniam vaftandamdifficilisaditus
per Auftriam, ob munitiones Viennent
fes,pateat. Non diu poftcaptam Vala-
chiam Selymus fuperftcs fuit: qui ferè
quarto anno poft quàm à pâtre Solyma- Mon stiymi
no regnare cœpiflet,fatalem horam an- a™°chr,P
no Chrifti millefimo quingentefimo fe-
ptuagefimo quarto , quindecima die
H
 114 LEONHAR.DI 60RECIÍ
i >
Decebris,obiuit. in cuius locum filius*
Poß siiym¿ ftirpismaximus,SultanusMuratha,táto
rtgnatsuita- {¡lent¡0á Baffis ad occupandum impe-
пчл Мита- . r ¡i- 1 .N j^
tha. num accitus iucceiht, vt pnus ad Con-
íbmtinopolimveniretantequamadcflb
ab omnibus fufpicaretun Qui imperiu
fu^um àcxde quinque fratrum, duar
matrum , ( quarum vna grauida erat ) &
multorum procef um , fecutus more ve*
terumTurcarumCxfarum,inchoatus,
omnibus terroriac formidini ftudetei-
fe. HiC,vtlanczarosfremetes placaret,
quod ipfisinfciis à Baffis accitus impe-
rium inuafíífet, híeceis poftulatacócef-
íit. Largitus eft íingulis à fummo ad mi
nimum feptuaginta quinqs taleros. fti-
pédiumiIlorumairat:filiosipforum,vbi
adolefcerentjanczaris aícribendos fta-
tuit. Numerúlanczaroruduobusmilli-
bus maioré fecit : ita vt iam ímt fedecim
millia. Poftremö , in prelio mutilatos,
immunesà bello fecit, &omncm vi£rú
ad vitam tranfigendaeis dari iuffit. His
ita com pofitis,memor cladis quam luo-
niacú PolohisKofacis, ditionibusTur
cicis
 fcELLVM ÏVÔÎÎÏ-*. Щ
Cicis in tulerat , vt aliquafldo Poïonos vl-
cifceretur^mmiffisméfeOcbobri^anni
1 57 y, cetu & vndecim millibus Scy tha-
rumPrçcopiêiiu,regiones Ruificasqua- ScytUkußl
qua verfus , ad quadraginta milliarià W*»»-
peruaftauit. Ducentas domos equeftris
ordinis i ас pagos permultos,flámainie-
cb ij immitcs hoftes exuíTer unt : fenes с
plebe puerülofq; plorates cotrucidarút*
Nobiles tamen haudplurestrigintavel
in preliis occiderut,vel pariter cu vxori-
bus liberiíqs in Valachiá, miferis modis
colligatos abduxerút. multigregesbou
ouiumqj, multa equorú armenta,ab illis
abacia funt.laffis crura fuccidcbát : viuis
Coria ad vinciendos homines detrahe-
bat. In traiecT: u Neftri fluminis, magnuS
captiuorúplaÓrus auditus eft* quöd <c iä
plane inacerbifsimi hoftis poreftàte ve-
íiifle viderét»Quos noftri liberaturi fuif-
Set)ñi cofifi vanis promifsis Petri Palati
ni Valachia;, qui fe Scy this reditu in pa
tria^ Valachiá permiíTurú negabat,no-
ftrifq) id sadè^pmitteba^ad Kiouia,qùâ
boftis venerat, eâdé fperantes rediturú,
H ij
 U6 LEON. БОК. BELL IVOÎÎ.
couerfi , paulo tardiùs ad Neftrû cocui>
rifsét.Multiquidé tu Scythe occifi:plu-
restamen Rufsi aba&iab illisfunt:qui
pa fsim graíTante ta numerofo horte, cô-
uenire ád Mielieciu Palatinú Podoliar,
haud potuerút.Interemptusquida Scy-
thaà Iacobo Niezabitouio,cúíeptingé-
tis,quosducebat:cuiusfr5svigintiqua-
tuordigitoslatafuit:manus&pedes,ad-
eoqj totum corpus ftupédx magnitudi-
nis:humi iaces cadauet, vmbilicum viri
iHtis attirîgebat. Dú vero ifti predain
Valachia cú Palatino partiútur, Kofaci,
Boryfthenis accolac, milites generofifsi-
m i,du£tore Bogdano Rofini kio , irtScy
thiá irruunt,flania & ca?dibus omnia со-
plent,fœmmaríí vbera abfcindunt, alias
excaccat, liberos illarú collidút, veteres
captiuos liberan. Sed ia placet hiftoria:
finé imponere.Ex qua id inter alia difci-
muS,Turcas vinci à Chriftianis poíle , fi
íint fídelcs & impauidi milites,firma au-
xiIia:ac(quod primumeft)fifitfortis&
gnarus militiat imperator.
lo
 «7

IOHANNIS LàSIcU

Hiffcoria de ingreilu

Polonoru in Valachiam сищ

Bogdano Voiuoda, ( cuifuc-
ceflit IuoniaJ & cxdeTurcaru:
ducibus Nicoiao Mielecio &
Nicolao Sieniavicio : a. m d
txxii, )

H Щ
/
ILLVSTRIBVS ET MA-
GNIFICIS VIRIS.ÜN.Nb
colao Mieleczki, Voiuoda; Po-
doliar.Grodenii ; & Nicol.Sie-
niawski,Strienfi prœfe6to., at
enué copiarum regni in Ruffia
primario duótori :
IpHA^NES Lasiciys S.

I s i nos certamerces
laborum , Chrißia-
riorum cauja Jujee*
porum 3 in calis ma
rteret : nihil vobíS3il-
lufires uiri3caterif-
que iflhic pads publica conßruatori-
bus,foret injelicius. Tantajitnt veßn
in rempubl. Chrißianam mérita , me
latet an iam remunerata.Hac vero efi
Ша maxima caritas , de qua ßc inquit
noßer
fioñerferuator : Maiorem hac carita-
tem nemo habet, quamfianimam fuam
ponatpro amicis fuis. hoc iilud quodSi-
rachusfaciendum fuadet3 nefratris &
amiçi caufa pecunia parcamus. hoc
quod Paulusfcrikit 3 Caritas non qua
nt quafiaÇunt : & omnia juñinet.
Qua, quantafint, quis non videfî Te-
fits rei huius eft3inter aliajoac quam ad
tvosmitto3Valachiça hifioria. naquid
vos aliud in Valachia, tanto çum dip
crimine vita 3 пес abßjue impenfis , &
domeíiicis rebuspofipofitis 3 anno iS7¿
egifiis,quam vt Bogdano}gentisnoflra
amantißimo 3 in illam reduóío 3 tutum
ab illa parte à Turcisregnum Polqni-
cum ,firmißimum Germania murum,
redderetis ? quo beneficio quod aliud
maius a vobis in rempubl. proficifcipo-
tuit ? Itaque , ne dubitate, veniet. aji-.
H iiij
no
cjitando ittud tempusicum>rvtommum
Chrlflo fidentium rvirtutesiita vefira
quoquehύde populo Deimerita,ma-
gnis pr&miis afficientur* Nec ego
ualde miror , optatis conatibúfque ve-
ftris ßortunam non reffondiße : cum
nemoßt hominum., cuijemper fecunda
ßnt omnia. In magnisJaitpaëta3&' uo-
luiffe fat eft. Satis vos patria 3Jatis a-
miço dediftis ajftiflo. Si Deo,mundi3
quem creauit3 admirando reóíori yfe-
cus vifum : quid dolemus ? voluntati
iüius quis reßftet f is x>r dat , ita aufen
reges , régna mutât, excitât & immit-
tithoftes.non tamen abfquecaufa:fed
propter impunitaßceleraj(Molatriam%
Juperñitionem , pauperum oppreßio-
nem,iniurias,fraudes,furta3 cades3 lu-
xus , libídines 3 ebrietates. Duéîus eft
ijtçaptiuitatem populus meus 3ait va->
Ш
 lit
tes Efaias, proptered quod nonfuerit
prœditusfcientia : tympanum, tibia ô"
winum m conuiuiis illorum : opus au-
tem Dei non retyiciunt. Meque 'vera
'vos tunc Jolum prxclarampatria ope-
ram nauaflis : magna femper ah illo
tempore , ex quo vos in Rußia diuina.
confîituitprouidentia, vtriufque ve-
ßrum , maiorúmque veßrorum , in re-
jpellenda vi barbarorum , vigilantia,
induñria , fortitude enituit: ß modo
аЩ çonatus adiuuißent veßros 3 velß
plura perßcere per iram diuinam H-
cuiffet. Vtinam autem noflri , tam
crebris Scytharumincurjionibus exc'u
ti>qui mihi nihil nifi prodromi Tur->
carum ejje videntur , de loeis , qua illis
acceffus adws pat et 3 muniendis tan
dem aliquando cogitarent. Vidifli tu3
Japientißime J\4ieleci> in tua tila сит
 Ill
Comité Tarnouio & Stanißao Latah
feto peregrinatione , nidifii inquam
iuuenis,vt Itali Tureis , Hiß>ani Mau
ris3 Galli ^nglis3 DaniSuecis } Ze-
landi & Hoüandiquibufuis , cum bel
lum nauibus ad Je aditum prohi-
beanti'vt iis in locis , quibus çommodus
efladeosacceffus, arces prafidiaqj ha-
béant : collapfa inßaurent , dies &чго-
Ües excubent. Cuius rei documenta
fi nunc bac tua & tétate & auólorita-
te ad tuum Nefirum atque Neprum>
quaférus Scytha incurrit,ederes :cer-
tè hoc inter tot tuos , quos in arcendis
hoñibusßfiipis labores , prœçipuum,
idemjj immortaie opus effet futurum.
Ni vero id 3 hofíe iam nobis propin-
quo 3 & incuria nofira nimiùm audaci
faélo, maturefeceritis3 quis mirabitur
fequutam pojfeßionis direptione: qua,
pro
 щ
prob dolorJam magna efl, vhi nullafi
fesfuit ? Cui ducendœ non dub'ito quin
pofltot calamitates 3&Turcarum in
V^alachiam ingreßumjnanusßtis cele-
riter admoturi. Optovobis Gedeo-
fiisfortitudinem3Samfinis 'vires , Da-
uidisfelicitatem. Barcini,
IÇalendis Oéîobr.

*- 477-
 IOHANNIS LaSIÇII

Hißoria de ingrejfu Colono-

rum in Vdachiant3CHm Bogdano
Voiuoi&s (cmjucceßit luonia ) &
<<ede Turcarum : ducibus Afie-
lec^hjo & Sieniawskjo: A.MO
t XXI I.

Aria cíFegentiscu-
iufuis,vt virones, ita
vida , nemo eft qui
ignoret. Valachorü
fane ea eft leuitas ani-
mi,& perfidia, vt ma
ior cflc ncqueat. Ij
paucis ante annis, ne fuperiora comme-
morem, Alexandro principe íuo eicdo,
quédam lacobumDefpotem, quiRo-
ftodiij-madiematadocebat,noftrisqui-
bufdara.
 INGÄESS. í>Oi. IN VAL Щ
feufdam fuo cum difpendio eum'adiu-
uantibus,receperunt.quooccifo,rurfus
Alexa,ndrum,pofteaBogdanumadmi-
ícrunt. hocfaftidito, Iuonia; fe fubiece-
runt.ifto Turcis prodito, ad Petrum dc^
fecerunt. quem quis diiitiushis regna-
tururacredat? lea illudà Salomoneve-
xe di£rum,vt omnia^propterimprobira-
tem cerra- militos principes eius eííe.
Quamobrem haudmirum eft, propo-
íliifle id in concilio Lucenfi,anno Chri*
íti 142p, Sigifmundú Hungarorum Ro-
manorúmque regem , ( vt teftis eft: üb. 4
Chronicorum Polonicorú nofter Mie-
chouieníis,)vt gens Valachica,vnà cum
fuisVoiuodisexterminaretunquöd ne
mini fida foret, furto ас prxda viuerer.
fed Wladiflaum , regem Polonia;, Vi-
toudo, Duce Lituanie , firatre fuo , рrаг-
íentc,refpondifie: non efle xquü vt Va-
Jachi, regni Polonia: fubie&i, extermi-.
narentur.quorú fi aliqui furto viuerent:
id tarnen non pofle de omnibus dici.L i-
cet autem hoc tum difcordia reg um no
fuerit facliu : at noftra artate , magnis eos
lté IOHANNIS LASICit
cladibus affligi : tandem ctiara diui-»
nopermiflu,Turcarum iugo fubiicivi-
dimus.Sic enim propheta Amofus, Dci
nomine : Ecce , inquit, oculi Domini Ie-
houannregnumquodpeccauit:difper-
dámque illud è terra' Sic& apud Icre-
miam Deus ai t,Ego feci terram, & dedi
cam illicui mihi vifum eft. dedi omnes
has terras Nebuchadnefaro Babylonio,
feruo meo. Quis igiturmiretur tot gen
tes , quarú fides lubrica , iam in proucr-
biumabierat, in Turcica deuenifle po-
teftatem? nam quid Deo magis exofuni,
bilingui,perfido,fraudulento ? Sed nos
iamhiftoriam aggrediamur> Paprociú
fequuti.
Valachi, qui olim Gctx & Daci , poft
ab colonia Italorum , quos Wïochos
vocamus,Valachi cognominati,gés mi-
ftifeminis, ideóque ingenij varij & in-
quietixoncepto odio contra Bogdanu,
íuú Voiuodam , ( vox ea lingua noftra
exercitus ducem fignificat , quod Polo-
norum magna confuetudinc fua in aula
vteretur , his plurimum fidei haberet,
horum
 INGRESS. PaL. IN VAL. IL?
копий bencuolentiam liberalitate de
inererс tur, vni illorum fororem fuam
л uptum dediíTet, ipfequoquevxorem
genere Polonä dudurusefletrclam in
curit confilium de alio in locum illius
iublegendo. Erat tum apud Imperato-
rem Turcarum Iuonia, (íic íIii Iohánem
appellant) filiusStephani,Voiuodç illo
rum , è concubina prognatus : qui anno
falutiferi partus 1 56 1 , rege Sigifmundo
Augufto comitia Lublini agente,Iohan-
nis Fierlei , Voiuodx Lublineniis, Mar-
falciqucregniPoloniç,fenatorisgraui£-
fimi , minifter fuit/ls Valachis vifus eft
ad fufcipiendum imperiú fatis idoncus.
Ad hunc ergo de nouoprincipatu fcri-
bunt.quse & quanta à Bogdano &c Po-
lonisperferant mala, fignificant. licito
cum aliqua Turcarum manu veniret,
prodituros fe ei obuiam pollicetur : Po-
lonófque vnà cum Bogdano , & Pe-
tro fratre ipfius , vindos viuos in po-
teftatem eius tradituros. Iuonia iam-
dudum cupidine dominandi flagrans,
accepto tali nutio,protinus colligit Сж
 UÄ ÏÔHÀNNIS LASICÍi
fans fui permiflu, circiterviginti milliá
Turcarum,Gra*corum, & Serborum*
Porro Bogdanus, fa£tus de his cönfiliis à
qimdamValachocertior,fimúlquemo-
nitus vtprofeiStus in Poloniam adami-
cos>mature pararet auxilia, quibus fe ab
iniur¡atueretur,vitaretinfidias:ilIoipíb
"quo ha:c accepi t die , ( qui fuit Domini-
cus praxedens bacchanaliaanni 1771)
Vaîachiaexcedit. vbiprimùm Polonis»
fuis familiaribus , perfîdiam infidiáfque
fubiectorum fuorumaperit. Egreiïo è
Valachia Bogdano , ingreflus in cam eft
IohanneS,ipfius xmulus,magnis Turca-
щт copiisftipatus. cui obuiam prima
tes profedi , Gabriel Logofet , Dinga
' dux exercitus , Craczonus eremita , Vi-
fternicus raius , Lupul9 Stroitz,cxteriqj
proditores : falutatúmque reuerenter,
iafüm, vbi fedes Voiuodorumeft, de-
ducunt. Tum verö cognouere periuri
Valachi, quàm íeuia fuerint priora in
commoda illis qua; àTurcis patieban-
tur. nam noftri milites nihil aliud quàm
pabulum in vfurn equoríí , ex agris hor*
rcífque
 INGRESS. ÏOL. IN VAL. lï}
reífque iñcolarum auferebannatTur-
cae, preterid, vxores quoque illorum;
virgincs, pueros conftuprabant : paren
tes, propinqüos ftagi tia prohibétes pul-
íábant:omniáque alia arbitratu fuo age-
bant : adeolicéter , vt illos tum pluribus
incómodisvnus Turca aíFccerit, quàm
antea trigmta'Poloni : nec diífimilis co-
rum conditio luonia imperante ,illi I-
fraelitarum,AbimeIechorerumpotien-
te,fuerit. qux fors cómünis eft iis omni
bus , qui excuflo dominatu à Deo acce-
pto, alium fibipro fúalibidine, nefariè
accerfunt.Nam &ipfe Iuonia,vel ob le-
uiffimum delidum , pœnam capitis iri
fontes ftatuebat,viuos excoriabat , palis
inn*gebat,oculis priuabat , { qua; pcena a-
pud Vàlachos familiariseft)nafo&:au-
ribus prçcilis deformes homines redde
bar. breuiter , íi quis illo inuito feu race-
jlium fuíe vinea:,feu quidpiam aliud , ex
quo cenms penditur, vendidiíTet : hunc
ille aut occideb at,au t hamo per nares il-
liustraducro,manibúfque poft terguni
eolligatis , tortoribus , vcl , fi ifti non ef
13e IOHANKIS LASICII
fent,Nigritis (quos Zigariös vocant)'pcr
plateas immifericördüer flagellandum
obiicicbat: &(quodimmaniuseft)cac-
forurri cadauera,infcpulta eifern foro íi-
nebat,Vt canes efu illorum fatùrarétut,
homines afpe&u. obedientiores redde-
rentur.Hac tali feritate, tantumfui me-
tum amorémque (fimodoinmetueíTc
poteíiamor)plebi incufíit, vtillú poft-
ea no modo honorarint horruerín tque,
verum etiam fortiter proeo depugna-
líerint. Talein illis lócis^^ad Septëtrio-
nem, vulgihominum ingeniumeft,vt
caftigarum,promptiùs quam fua fpontc
officium faciat. Eft in Ruffia nobiliífi-
шг profapia: Cafparus Paniewskius,
praefecfrZidaczouienfis forma confpi-
cua filius. huicBogdanus fuamfororé,
marre id volentc,bona cumdoteloca-
uitJpfe etiam Bogdanus,Iohannis Tar-
lonis,figniferi Leopoliefis,pudoris pul-
chritudinífque eximia: fíliam , du£turus
in matrimonium erat.cui filie,,matríquc
eius, viro mortuo , rex Auguftus tutores
dedi t Scnatores illuftres,Georgium Iaf-
loui-
 ÍNGRESS. POL. IN VAt, Ц1
louieciumRufiue, NicolaumMicleciö
Podolia: Voiuodas:qui puellam fpbnío*
tion fecus qûàm fi regia filia foret, tradi-
turi erat. Ad hos ergo Bogdanus vbi ve-
nit,Opcm illorum contra infidosVala-
chos implorât : fuum honorem tuedurri
vt fufcipiant , omnibus precibus rogati
idem petit SC à militibus, finium regni
cuftodibus. Hi itaque omnes , rei indi-
gnitate commoti , & illud Sirachi cönfi-
lium fequuthlniuriam (inquit) pätieteni
cripe è manu iniuriam inferentisineqüd
Vindicando animumparuum habeäs:&
critis tanquam fihj altiffimi:quod & Da-
üid,Salomon,Ieremias,homines diuini,
faciendum cénfuerunt: opefasillifuasí
ad vindicandum iusamiíÍum,obtulere.
tniferat 8c ad Auguftum regem certos
hömincs,qui idem abs eo flagitaret. fed
fœdus cum Putcis antiquum , auxilia
ferre non fiuit. tariien quod prçftare po-
tuit, fecit. miflo adTufcamnobililega-
tionibus Viro , Andrea Taranowskio*
Bogdand vt fecóciliaretur , fi modo of-
fcnfusabillo effet, vtqj eicftum in pa-
jrçl ГОН A NN! S L ASIC II
trium principatum reftitueret , orauiK
Egreflo è Valachia abfque omni operae-
pretio legato,confeftim Bogdanus Cum
bis mille ferè,Voluntariis milkibus è no-
bilitate conflatis , in patriam irrumpir.
*quos tradu&o Neftro flumine, volunta-
ce omnium , Nicolao Mielecio , propter
prudenriam &ïeibcllicaricienriam in
ter omnes fummo,dúcendos regendóf-
que committit.lsfibi laboris focium&:
adiutorem adiûgitNieolaum Sieniaw-
skiu m,Palatini Rufsia; filium , Striëfem
prxfedum,n5 minus quam ipfe,reimi-
litaris fcientia clarum : cui breui poft, o-
mnis ora* illius militiae cura à rege com-
mifla eft. Horum ductu ingrefsiin Vala-
chiam , rei frumentarix paulo licentiùs
ftuderecœperunr.quarecognita,Mic-
lecius furcam mediis in caftris erigit,
pœna capitis raptoribus ftatuta : quöd
non ad hoftes,fed ad fuos veniflent, qui-
bus dominumreftituere conarentur ex-
pulfum.Habitus eft ibidë delectus mili-
tura. fepringenti, bello gerendoparum
idonei, domumrcuerti iufsi, mille tre
centi
 INGRESS. EOX. IN VAL. Щ
centi reliai :pauci numero , fed anirni
çorporifque viribus praftantes. Porte
ro die iter ingtefli per fyluam faginatn
{ qux quödam ab incolis callidèiuccifa^ 1 4 5? 4.
laoftris. perniçiofa fuit) ad Prutum a-
itinem peruenere. vnde miflb Pilawf-
kio centurione cum Bogdani famulis,
vt Chocimo tormenta bellica aduehe-
rcnt:ad Stepanowczum (qui locus act
cundem fluuium eit)proceflere.vbi fa-
âideviçmishoftibus certiores: vifurri 4
imperatoribus eft , quo ad illos fuiscum
centuriisproficiicerentur infignis-forti-
tudims audariçq; viri,Staniflaus Lancz*.
coronskius Scalenfis,Michaël Iaflouie-
ciusChmielnicenfiS,prarfefthNicohiiS'
Herburtus, Staniflaus Volskius , Cruf-
fielniczkius , Temrucus Pietichoren fis'
cum fuis , & triginta Croatis. Hos Vala-
chi côfpicati, quorúdu&or Dambr^ua,
Pruto celeriter traieâo , tergadedere.
ibantergonoftri fecundum vnamripa,
hoftes ex aduerfo fecundum altera:cius
animi, vt (ex millia virorum quadringê-
tps Pelónos no fuerint adoriri aufî. N0*.
Щ ÏOHANNIS LASICI?
ftri , nulla re memorabili patrata , in ca»
ftra reuerii,ire rurfus ad excubias agcdas
iuiîifunt.profcdi,inciduntinTurcicos
& Valachicos excubitore.s:qui multis in
loçis ignes exdtarant , vt hac ratione,
quamuis mille capita non fuperarent,
plures efle viderentur. His noftri cœlo
iam albente vifis, etfîimpares , tamen Ce
tenere non potuerunt quin fublato cla-
more in illas ir ruèrent. at Turca: , armis
protinus correptiS,Conclamant & ipG:
Volfcianqfq ue atqj Croatas , q ui eos în-
uaferant priores, abs fepropcllunt. fed
poftcaquam Herburtus,Lanczcoronf-
kius,îaflouiecius,Cruiielnizkius cum
çympanisacceflere,illicopedibus falu te
quxfíerunt:noftrisfugientes,velim" pe
cora cçdçntibus.vigintiquatuoryiuica-
pthnoftri omnes falui. Croatаг folùm v-
nius,cuiefframatus equus erat, Turca
fugiens,caput acinacc abftulit. Hîc cùm
quidam Temrukianus Scytha,VoIskij
cohorte repulfam eíTeab hoftcvidiiTet,
infciis omnibus , ad imperatore cú n un-
ç\o cxfoçum Polonorum aduolat. cui
pracmij
 INGRESS. POL. IN VAb Itf
praemij Ioco,catenx iniecbe, quod vano
rumore animos militum frágeret. Sub-
iecTiquxftionibuscaptiui, in proximo
eiïè magnas fuorum copias cófcffifunt.
Quaptopter centuriones, fuos quifque
protinus inftruunt ac ordinant:impera-
torem 4e victoria, & hofte vicra mótem
abdito, edocent,maioráque auxiliaro-
gant. Voiuoda, interrogato iuuenc an
nobili genere ortuscfíet:eóqueidaien-
te , Lefciniúmqs dici , & Herburri famu-
lum eíTe:refpodct,Ergo (inquit)eaqua:
refers , vera funt. nam nihil magis nobi-
li,quàmvt femper vera & comperça di-
cat,curxefl:.accipc, ingenue adolefces,
hoc lxti nuncij prxmium, quo íeruus
Scytha minime dignus fuit. Lcfcinio
muneribus affeóro , & fuorum animis
recreatis,prxmiffifqj adillos quiopem
implorabát,Ioanne lordano & Cofiel-
skio:ipfeitem eos Voiuoda cum reliqua
manu fequitur. vbi conuenerunt , pri-
mùm Deo,autori falutis omnium, caedis
vero hoílium:pöft ipfis etiam , pro ope
ra primo aggrcflu bene nauata, gratias
I iiij
 IOHANNIS LASÍCÍl
egit.Interim Pilawskius cum tormentís*
venit:qux lacobi Iordani fidei traditâ
íunt. ProgreíTi omnes ad Iafum, anim-
aduertimt,magnaTurcarumValacho-
rúmque agraina túmulos S tepanowcios
infedifle: adhatc , Valacbos confpc&is
noftris, acies fuas oftentare. Hk Mielç-
cius, quid boftes auderent, periclitatu-
jrus : Herburtu , Iafloukzkium, Temru--
cum,eos adpracludium pugnar elicerc
iubct. Verum ij , animaduerfjs iníidiis,
(pofuerat enim dux in occulto Czere-
miffios paitantes iaciilatores)pr<?dire
in açicm noluere. Mielecius quoque,
çonfideratis hoftiu,m viribus , nçc igna-
rus: aliud refiftendi , aliud çedendi tem-:
pus efíc : rçgredipotiùs quàm temere cu
paucisinValachiamprogredi,Çofilium
eapit.quare iubet per fpeciem quaeri va-
d,a Pruthi, quafi Iafum iter flexurus,cù од
(opjnor)reditusChQcimum verfuse#et
in animo.cur enim infinitis hoftibus ex*
iguum fuorum ftumerum, nulla habens
certa auxilia, opponeret ? Dies louis
çrimaàpafchate fuitjCÙm eouerfi Chor
•imum.
 INGRESS. POL. IN VAL. 157»
çimum,fequctcsfe propè magnisagmi-
nibushabuerúthoftes. Quorum auda-,
ciam minime ferenda eíTe Voiuodacx-
iftimans, monetHerburtum, Lanczcor
ronskium , & aliquot alios , vt illos fuis à-
ceruicibus reiicerent. quod b.i propter
lociiniquitatem , &quiafolad occafum
vergebat,facere tum detredarunt, ope-
ramfuam locoaequioretemporéqjma-i
gis opportuno ipfi polliciti.Proin noftri
procedebant vlteriùs , hofte incaflum é
«lecliui loco tela tormetisineosiacien-
te, donec inter Pruth& alium fluuiolu
peruenerut. Node iub armis vigilan-f
ter tranfada,ccmunt prima luce hofteS
idvnumconari.quo i píos circumueni-
rent&inanguftiasredigeret. SedHèr-
burtus fua cum céturia, qua: femper cx-
tremum agmcn claudebat ymultitudi-
nem hoftium faleatam aggreflus, ina-
quas compellit. Quibus adis effuditfe
' quidam èiuorumgregeTurcahaftatusx
more militari aliquem ènoftrisadmo-
nomachiam prouocâs. Vix hxc effatus,
aduolat à latere cura venabulo Stani£
I38 ÏOHANNIS LASICir
laus Viftcmpus, exigui quidé corporis}
fed (vt tales funt) peftoris impauidi:quo
venabulo Turcam vno idu tranfuerbe-
rat. Accurrunt Turcx fubfidio prouo-
catori animam agenti:noftri item Vi-
ftempo triumphant!'. Fitmediocrecer-
tamen:in quo Zcbro,Polonus centurias
Lanczcoronskianx,occubuit. Turcas
tali viro amifío, ibant quieti die illo , qui
Veneris fuit : illis ideo facer, vet quöd
Mahomctes creatusabtllis hocipfodie
rex foret : vcl quia , vt à Chriftianis fu-
perftitione diuerfi íunt, itaetiam aliud
colendi Dei tempus, aliúmque modum
habent. Nosenim ad orientem folem,
patrix oriétalis , è qua Adam eicítus eft,
memores: illi, ad meridiem conuerfi,
Deum hac die, adorant. Portera luce,
noftros Chocimum tendentes magna
phalanx Turcarum infequuta eft. vbi
ruffum alius Staniflaum Ciolcum,armi$
habituque,quiluteus erat, inter caeteros
fulgetem,adfingularem pugnameuo-
cat.His auditis, çurrit ad Voiuodá Gol
eas , ас vt ipfum in fui honorem , tan to
cum
 ïNfiRESS. POL, IN VAL.
cum viro hafta certare permittat , ctiatn
atquectiamorat, obfecrat. Culis, Ego
verö,inquit, non imam vt quifquam vc-
íbrum, qui diuitiores habcmini, tali bar
barico certamine , periculo fe exponat.
£ re magis veftra futurü , íl iuctis animis
dextrifque,hoftem,vbineceírcerk,agr
grediamini. Dolenter hагс Ciolcus tu-
lit.Hoftein prouocationc perdante ,&
lingua Slauonica,vefte pénífque niten-
temprouocante, obfecrat prouocatus,
vt,fihocíibinÓliceret,faltcm quifpiam
fuorum famulorum cu barbaro inare-
nam defcenderet : ne impune Chriftia-
nis ihfultare videretur. Data facultate,
ftatim contra illum cum hafta protuit
Paulus Chauzowskius : nee id fegniùs
Turca fecit. fed vterque curfu irrito. Tú
Paulus, manu promptusiuuenis,diftri-
cTrumfubitö eniemfronti hoftisinßgit:
adhaxvulneratum, ferrum ba:rens ex-
trahentem , brachiis corripit. Vifalon-
giufcula lu&ationc, decurrunt ad com*
militoné Staniflaus Vifga,&Staniflaus
Niegoczkius : hic , Baworowskij, illt
14* Ï О H ANSIS. LA SI,CI*
Herburti minifter.Turca manibusPao
liclapfus, recipit fe adfuos.qui fubito,,
icthali cognito vulnere, complures ad-
ortiillostres,egregièfe àvi magna de-
fendentes, vndique petunt. Laboranti-
bus fubueniút fuis cum turmis Herbur-
fus Se Volskius. fît ca:des magno ftrepí-
tu. fofpitat- Chriftus preliu Chriftianis.
barbariinfugam vertuntur:quosijca:-
dentes acriterperfequuntur. Exclamât
imperatores,fine perfequendifacto,pe-
dem referrent,& ad iigna redirent : cla-
mitant & centuriones,inbibéntque fîru-
ftra. adeoiam animivi&orum incalue-
rant , vt reuocari ab iricepto non potue-t
ïint. Quod cementes alij centuriones»
nonmultisincaftris relicb's, pugnanti-
bus animos fuo aduentu addidere. Tu
vero omnes fimul multo feruentiùs ho-
ftinumerofoinfbre,ca?fimpun¿tim fe-
rire,donecillosadipfaftatiuaValachica
compulerunt. Prouefti calore pugnao-
di vitra tubicines Se tympanotribas,ani-
snaduertut fe nimiùm procul à fuis abC-
ceififle. quaproptercoadiin vnum , ad
COS.
 *Ñ«*.ESS. Pôt. IN VAL. 14k
«os redeunt. Res mira , ncc alij quam
Deo , iuorum pilos numeratos haben ti\
afcribenda , quöd eoufque pugnando
-progreffi , nec circumdati ab hoftibus
•,eíTent,nec in conflidu acerrimo plures
vnico , qui fuit Volskij,Ceciderint. Re-
uerfos palàrn obiurgabat imperator
Mielecius , tacite laudabat fortitudine:
<quod prauer fuum iuflum , rem fummi
periculi pauci tentaflent. Nos vero , re
spondent, collegae tuipermiíTuidfeci-
mus. quidnienim, Deo dpnatus fecun
dante noftroS,hoftcm fugientem perfe-
queremur? Locoquodamccenofo fu-
¡peraro, qui haudprocul Chocimo ab-
-erat,Turcxnoftros eacum vociferatio-
ne aflèquuntur , -vt viuos deuoraturi vi-
derentur. Staniflaiverö Czureli centu
ria max i m è pe teb а ш r. ad q u os со nuer-
íentefeCzurelo,procurritcummalleo
•acuto Mielecíj minifter Radeczkius,,
bellandi cum Turcisgnarus:quem ca-
piti vnius vbi impegifíet, eximerenofl
cluiuit. húcimitatusCzurelo, cum cen
tum fuis cquiti bus9 tantum hoftiura nu»
ЦЪ IOHANNIS LASÍClf
mer um aggreflus eft, vt noftri inter illos
difperfi, non iam apparerent. at impera-
tor extemplo mandauit Oflowskio , vt
cumfuorum equitum manu perturbar-
m fuccurreret. Cxterùm Turçje > vifís
pluribus noftrum ad fe, tanquam irrita-
tisferis,currentibus,eueftigioretrocef-
ferunt. vt enim Scy thas , ita etiam Tur
cas, fortitude ftatim deficit vbi quis illis
viriliter refiftir. imbellem Ci videant,ma-
gnoeum ímpetu inuadunt. Sex taritùm
с Czurelianis defiderati : at verö Turcar
atque Valachi concifi contritiqp paffiffl
iacebant. Tendentibus noftris Neftrú
verfus , Turca: fuo incurfil nouiffimos
penè attingebant.Moleftèid ferebat re-
fpe&ans animofus Herburtus : nihil ta
rnen iniuíTu fui ducis tentare aufus.Tri-
ginta Czeremiffij ab tergo conftituti,
glandibus tormetorum ineurfantes re-
pellebant. Fuit ibidem quidam palu-
ftris locus , noftris tráfeundus .' ad quem
hoftes ecleriter concurrerunt, aditu eos
prohibituri. verum iufluvicarij impera-
toris ,exonerata contra illos à Stcphano
Gar
 INGRESS. POL. IN VAL. 1Ц
Carniffio,Herburti fubccnturionc, ir
minora tormenta, vnummaius ab ipfo-
met CiolcO,Conturbatos vltra mопгeщ
reiecerunt. Exantlatis rotaduerfis, tan
dem ad Chocimenfem arccm, concu-
bia no£te venerum: quam arcem Do-
broflolouius Polonus , paruo praífidio
tencbat , & fide bona ( cuius gens noftra
natura feruans eft)Bogdano tamdiu fer-
uabat. vbi Turcx noftros , iam fecurio-
res,& ordinis negligentes, facile oppref-
íiíTent,niTemrucus centurio, tamdiu
illosfuítinuifíct, dumíinguliíuis fubfí-
gnis cófifterenr. GodziíTevvskius prior
с centuria Goraiskij boftes fenfit, dein-
de alij:qui celeriter à Sienavvskio ordi-
nati,produ&is ante aciem tormétis , ho-
ftem opperiebátur. nec res , tametfi co-
piis noftri multo forent inferiores', cer-
taminimoram fecit. Vetuerat auté Mie-
lecius, nc quidipfe Bogdanus attetaret:
fed contenais iisquxalij procofubiret,
in caftris,vbi erant prçftantiores,mane-
ret. Jbi prima contentio inter noftrum
cxiguumpedicatum& Valachos de fe
144 JOHANNIS LASlOlt
pequadam orta.DchincTurca:noftro#
inuadere premeréque. Rogante Cicr
mierinskio auxilia, Temrukus8¿ Her-
burtus,à Sicniavvskio ferre iuffi, refpô-
dent, minime committi debere velites
k>ricatos,venabulis vientes , cum Tur
kis haftatis & fcutatis : ( nam facile ab il-
lis difpergerentur ) fed haftatos cum ha-
ftatiSi,vt fit pugna arquior. fe vero pra;fto
fore, vt hoftem alia ex parte ihuadant.
Tali cxcuíatione vfis mcceffit Sieni-
avvskij mandatu, Iacobus Iordanusxu-
ius centuriahaftata ex imberbibus con-
ftabat/edquibuserantanimiHeircuIei.
în hac quatuor fratres ipfius germani
fuere. Hi omnes , diuinaopeimplorata,
eoimpetu in hoftem incurrut,vt nullius
hafta ab aduerfario aberrauerit. pugná-
tibus fubueniunt à latere Herburtus&
Sigiimundus Rozenus:fed protinus re-
iiheruntfaucijTurcx. quos hi verbera
do , vfque ad ipforum caftravariis tra-
mitibus fugarunt. Callidcautem , duni
fugerenr,arma, pileoscxteráque impe-
dimentaabiiciebant,dummodo fe igfe-
quentes
 INGRESS. POL. IK VAL. 14$
quemes ad ea colligenda pertraherent:
fed quia de vita & gloria certamen fuit,
fpreta hxc omnia a viftore. Porro Gar-
nifíus, vbi illos plus fatis excurrifle vidit,
alta inclamauit vocevt feruato ordine
retrocederét. Fecit hoc cumLanczco-
ronskio Herburtus.redigunt paucos in
o rdinem à cxde retrados, & red ucunt:
Iordanianis nihilominus , variisin fylua
locis, hoftedifpalatum perfequentibus.
Ineftenim noftris quidam pugnadi ar
dor, vt ceflàre nefciant ante quam vel
vincantur vel vincant.ferrum nihili du-
cunt,modo ad illumqui ferit,perueniat,
& cedendo cupiditatem expleat fuam.
Poftquam Turcx noftros longe digref-
fos, & omnibus defti tutos auxiliis vidét:
deintegrocirciterfexcentiintegri,qua-
draginta defeflbs aggrediuntur ,$c ma
gno cócurfu multi paucos premunt. op
portune autem tunc ad illos fortefortu-
na delati fuere , Rozenus S¿ lo. Radccz-
kius, generofi pugnatores. Tum Her-
burtus paucis focios cohortatur,ne ipfo-
rum animi multitudine hoftium laba-
K
 lOHANNIS LASICÎt
ícerent : quos,Deo freti,nô fecus quàm
priùs diiiccturi forent, modo honefti &
famae memores, qua: bona fortes fequi*
tur, di micaren t v irili ter. Quibus d i&is,
íéquefequiiuffis, incitat equum inho-
íles appropinquantes. Inuadunt in eos,
etiam reliqui. Inftauraturacrispugna,fi
qua: vnquá alia. Qua crudefcente, auul-
íum ab aliis Herburtu'permulti Ímpe
tu t.Et ipfe quidé fingularifato patriç fer
mais eft:vemm focij cius quatuor,Do-
bruc2kius,Golinskius,Vodziraczkius,
Conarskius,interépti funt. Vagabatur
aliquandiu inter hoftesHerburtus, pro
Valacho ab illis propter veftem habi
tus. ita oculi illorum diuinitus obcceca-
ti erant, vt,cuius confpe&um toties fu-
giflent, eum nequaquam agnofcerent.
Sic ne in bello q uidem , diuinahomines
probos deftituit prouidentia. Verum
enimueronc illincquoque (inedamno
datodifcederet.nadusopportunum te-
pus & locum commodum,vnièTurcis
graue infligitvulnuSjféque fubito fugç
mandat:foflam quandam mire latam &C
pro
 ÏNGRESS. ÏOL. IN VAt.
jprofundam cquo ada&o tranfilmTolIi-
turclamorTurcicè , Gaur,gaur,vvur*
. vvun Valachicè auté,Ocide,ocide. hoc
* eftOccideEthnicú. Adqua:verba pro-
£ iiliut duo Turcar.quorum vnus à dextro
', latere ipfum ita íarifla pe tit , vt ex ephip-
J piopenèia excuteret: alter, ab finiftro¿
momento eodem,(admiranda Dei pro-
í üidentiam ) conatus tranfuerberare,in
i cquum fubleuat. Aecepto tali benefi-
¡ cio, equo addit calcar. Fugienti , capitc
humerífque gladio protedis , obuius fit
l Slefinskius , armiger Lanczkoronskij;
huncagnitum,fibivtopituletur,fiquid
poffit,orat.Facit hoc non impigrearmi-
¡ ger. Sed Turca:, vifo prxfenti auxilioj
deftitere curíu. Auxiliator benigne re
munerate , & magnam apud omnesj
quöd tantum vitum feruaíTet, iniit gra--
tiam. Famuli mxfti, vifo reduce herö,
maiorem in modum refocillati íunt,
periiíTcillum iam opinad. In tam impari
pugna,praner hos quos commemoraui,
haud plures vel o&o vel decem interie-
re, qui erantLanczcoronskij & Ioannis
К ij
14$ "IOANNIS LASICIÎ
Iordani.quos inter nobiliorfuitStanif-
laus Gofdzikovvskius, Iordani collega.
quocum fui Famuli occumbere , quam
ilîo dcferto,vitx Гиге fuga confulere nu-
luertit. Vulneran n5 pauci. Ca:teri i£tus
hoftiumincurrétium armis auertentes,
incolumes ad caftra reuenere. Venien
tes Cofielskius centurio, Turcas elle o-
pinatus,haftisexcipere volait, ni fermo
Polonos efle prodidiíTet. Non defiere
Turca: in Cofielskianam centuriam,
que primam aciem tuebatur,impreiîio-
nem facere, donec eos Iacobus Iorda-
nus, tormentis & peditatui prarfeftus,
abegit. Fuit aute vnus ex illis,pra: cete
ris audacior,magni ( vt videbatur ) inter
fuosnominis. nam, quocunque iter in-
tendebat,femperillum turmatim caete-
rifequebantur. isidentidem noftrosad
pugnam laceíTebat.nimiùm geftientem
Mlodeczkius, Kofielskij focius, globo
petit tormentario : labentémqj ex equo
hifce verbis alloquitunltáne vero híciá
iaces bacchanal ? Fuit enim pennis ftru-
thiocameli, & exuuiisleopardinis , in
flar
 INGRESS. POL. ÏN VAL. 14«)
ftar perfona?, cum Bacchi feftum agitut,
perbellè ornatus. hunc afTeclx corre-
ptum ad fuos curfim deferunt. Poll *
hçc Mielecius,rebus hoftium bene con-
fideratis, monitúfque à Pencoflawskio,
Iac. Iordani vicario , caftra illinc alio
mouit,abhoftibus itainfeftata,vtcaifi-
dem Gabrielis Remboski^affidui fe&a-
toris Mielecij, glas ferrea attigerit. Tum
autem Cofielskius, Sc mandatu ducis,ä£
fucceíTu hortanre priore, caftraadortus
hoftilia, complures in eis interfecit : in-
fuper torméta aliquot parua , & fignum
militare rubrum,illiseripuit.tamaudaci
incurfu hoftcs haud mediocriter per-
turbati : frequentiffimi paucis cedebat.
quibuseomodo repulfis , caftra locata
iuntadChocimum. Primarij in arcem
ingreffi:cxteri,ftationes fuas foris ferua-
bant. HincBogdanusadluoniam mit-
tit R.ad.eczkium , nobilem Mielecij fa-
mulum ,Oranscum nefibi patrium do^
minatum , in quem ius haberet nullum,
vi eriperet. alioquin non futurum diu-
turnum, inique acquifitum Imperium.
ÎJO lOHANNIS LASICII
cogitaret , nihil eíTc grauius quàm átí
ftatu priftinx dignitatis, propter vim a-
licuius, dcmigrare. Ideo expecbretab
alio paria iis qux faceret alteri. Deum
cnimhac ratione folerevlcifci orancra
iniuriá. Auxit rem eam verbis pluribus.
Quibus minime motus luonia , lega-
t-ú cuftodiae Pyriczaufi tradit: dchinc,
cum nulla alia ratione quenquam с Po-
lonis nancifci viuum potuerit, iure gen
tium violatо,Selymo imperatori,domi-
no fuo , mittit. Perdudum ad Mehmet
BaíTam,aitPyrus captumin prelioeflè:
aegat id Radeczkius , fed tamen non fit
ideo liber. Fuerunt tunc temporis Con-
ftantinopoli nobiles Poloni , Andreas
Taranov vskius, & Chriftophorus Dzi-
erskiusíhic interpres, ille núcius regius.
Ijnihilnon tentauere,ne quidgrauius
in iníotemRadcczkiumftatueretur. ve
rum Bafla, poftquam deftragefuacgétis
hominum in Valachia,intellexit, nó fo-
Jùm tuli t hoc acerbiflimc, Ted etiam ca-
ptiuum,morealiorüremigum,toto cor
pore rafum,ad triremes damnauic.mul-
ц hi tumaducría à Turcis experti, No
 INGRESS. РОГ. IN VAl. ïjf
prxtcfcundum hîc efle videtur huius
jDzicr{cij»dum Conftantinopoli diicc-
ret icrmoncm Turcicum , fingufare in
gétem Polonam ftudium. muhos enim
captiuos,variis arci bus, dura fcruitutcli-
berauit.fxpe hofti um de nobis confuía,
pracferttm interregni tempore , Senatui
apcruit.periculahoc nomine adtit: im-
penfisnonpepercit. Huras opera Mic-
lecius (cuius is munificentia erga fe ma
xime fenfít)vfusapud BaíTamptimariu
eft, in liberando Radeczkio. qui Baifa,
cum & ex aliis czauffis , ( aulicos i Iii , qui
huc arque iHuc cum mandatis rnittun-
tur, fic vocant) & cx Petro Bogdani fra-
tre , qui port ibidem deceffit è viuis , co-
gnouiflet, Radcczkium non in prelio^
fed legatione ad ïuoniam fungentem,
captumiuiiTe:diu perquifitum ( ia enim
triremes in pelagoerant) reddi Dzicr-
skio iuifit: verum ( vtifti malí iolet) clam
ci porrefto veneno, quod ipil mortem
. attulifót, ni ibidem liberator, dato ma
ture remedio , fuccurriffct. Libcratus»
tediie pöft in patriam cum Martine».
К iüj
IJ2, IOHANNIS LASICII
Bronievvskio5ad petehdas inducías, du
in locü dcmortui Augufti, alius rex fub-
fti tutus cíTet,miíTo. Mielecius,vidés in
dies copias augeri Iuonianas, fuas vero
magis ac magis inedia confici,(nam dies
aliquot equis noftrum, nullum aliud pa
bulum quàm frondes & frutices erant )
adharc memor illius oraculi,Dei volun
tate daripopulis abrogaríq5 reges :quá-
obrem, ne cu Dco pugnare videretur,
né ve quos induxit , pderec , de reditu in
patriam cogitare cœpit. Interim Iaflo-
uiccius,copiarúregni Polonia; ductor,
cognito Valachia: turbuléto ftatu ,iam-
iam erat Neftrum traie&urus cum equi-
tatu o&ingentorum ferè virorum , ni id
prudens Mielecius difluafíflet:opinor,
ne magis irritatis barbaris,fuos in diícri-
men adduceret. Ne vero nihil agerct,
mittitquofdam è fuis ad prçfe&um Bia-
logrodenfem, qui ha:c illi dicerent. Hi,
inquit , Poloni , q uos Bogdanus , neque
rege,neque me fciente, dominatu m re-
cuperaturus auitum, è Polonia eduxit,
amieimei íunt: quibus Cxfaris tut vo
luntas
 INGRESS. POL. IN VAL. Щ
lutas à Bogdano alienata , & in Tuoniam
propéfa,minimènotafuit. Atvero,vbi
itafe rem habere, ex Cагfarianis quoti-
die crefcentibus copiis perceperunt:re-
uertiillö vndecxierant, voluerunt,fed
atuis impediti funt.quare, fi lubet,ita
tuos compefce,ne quod noftris obiicia-
tur impedimctum. Qupd ni feceris, ne-
ceíTe me erit cum his paucis,quibufcum
ad terminos regni noftri & tui Ca:faris
. veni , breui plures habiturus,meos ami-
cos ab omni iniuria tueri atque vindica
re. Quod fi factum erit, vereor ne tcco-
fiJij tui pœniteat. Prxfedus, ( Sendzia-
cum illi vocat ) fimulatque hxc audiuit,
continuo Turcas atque Valachos à ripa
Neftriabfcedereiuffit. Traiicientibus
noftris anguftis nauigiis quinque die-
bus flumen, multi equi ex eis praxipita-
ti, vifluminis abrepti ac fuftocati funç.
Non diíceíTerant verö à ripa omnes Va-
lachi. qui extremum agmc carpere co-
nati,&àpeditatuinterge collocato cu
tormentis,&: exipfa arce Chocimenfi,
iaculis repreffi fuere. Noftri, tradu&o
If4 lOHAKNIS LASIClt
Neftro , Deo in primis, dcinde du£torr-
b us fuis gratias egere:hi côtrà iliis, quod
obedictes , quod fortes in preliis ie prac-
buiíTent. Vulgo creditum, Mielecium
fuisviram à Deodeprecatum ciFe. non
rarö enim pernox fupplicare Deo vifus.
Quamobrem magnam hinc iliebudem
fuo cum collega tulit. Ibant aute m o-
mnes feruato ordine vfquc ad Came-
neciam arcem , diuina manu m unitarn.
Vbi BogdanuS,indigne patrimonio fpo-
liatus,a¿tis omnibus gratiis, qui fcipfius
caufa innumcrispericulis expofucrant,
cuius quidem eorum beneuolétia:,quo-
ad viueret,qualicúque fortuna, memot
eíTe velle f.d iuerfum ab ilBs iter cu m ali-
quotPolonisfufccpit. Porro relí¿tus in
arce. Chocimenfí DobroíTolouius, cum
feptuaginta iaculandi peritis peditibus,
fortiffimè iilamá.ví Turcica aliquot he
bdomadas, fadisinterdueruptionibus,
dcfçadir, Hunc Iuonia , cum nee preci-
bu&nèc minis eó adducere poflçt vtar*
ce excederet : (ccibic ad Iaflouieciû.h't-
teras^^uibusilïam cradi übi petit:fe cale
 INGRESS. POL IN VAl. IJJ
iufiurandum daturum fuis cum procc-
ribus promittes,quale rex Auguftus dari
mandaret. ( nodum cnim mors ipfius di-
uulgata erat) annuit Iaflouiccius , quod
hxc mandata abs rege accepiflèt. Igitur
in hxc verba iurat : Nos,(inquit)Iohan,
Voiuoda terrarum Moldauix & Vala-
chiíC,dominus atqs hагres : iuro perDeu
omnipotentem , ас ritu feudali promit-
to,nos fuccefíoréfque noftros , vnà cum
ienatu & fubditis noftris,fideles,confta*-
tes , obediétes fore fereniffimo Poloniae
regi Sigifmudo Augufto, fucceíToribus
íenatoribúfqueeius,acipfi reipublicar.
Idem Senatus iuranit. Fuerútautemifti
prxcipui : Ifaias epifcopus Radziouicn-
iis , Iohannes , Golofclt Moldauix , Bo-
chdanus. PofthxcDobroflolouius^b
imperatorelaflouiecio verbis regiisiuf-
íliS,Cum milite ex arce defcédit. His i ta,
trania&is, Turca:, Valachi, Scy thai , nu
mero circiter centum milliavirum,ac-
pepto de obitu regis Auguftinucio,(erat
autem feptimus Iulij dies , quo vità fun
dus eft Sigifmundus Auguftus) intent*
Цб IOHANNIS LASICII
in Ruiîîam, non priùs à Neftro fecederè
volnerunt quàm ea de re Cагfarem con-
fuluiíTcnt,&precibusIuonixapropoii-
to reuocati eflent.Parci fœderatis Cçfar
Sclymus iuffit: nifi forte talem iibi ipfi
confti tueret regem , qui ipfius hoftis ef
fet. (quo in numero & Mofchum &c fa-
miliam Au ftriacam habeba t)Le¿tus rex
Henricus , Dux Andium , Henrici z , re
gis Gallorum,filius:vbiregnumlargitio-
ne quejltum,& 4 folùm menfes admini-
ftratum, patrio poftpofuiíTet : hos eofdé
ScythasdifceíTufuo,anno Chriiti 1574,
in Ruffiam,méfe Odobre attraxit : quo
anno 1110 nia, i nique parti d omina-
tus:Valachi,perfidixpœ-
nasdederunt.

FINI S.