Kasaysayan ng Komiks

Sinasabing ang bayaning si Jose Rizal

ang kauna-unahang Filipino na gumawa
ng komiks. Noong 1884 ay inilathala sa
magasing "Trubner's Record" sa Europa
ang komiks strip niya na "Pagong at
Matsing". Ito ay halaw ng bayani mula
sa isang popular na pabula sa Asya.
Mula 1896 hanggang 1898, habang ang
Pilipinas ay dumadaan sa yugto ng
rebolusyon, ilang magasin ang lumabas
sa Maynila na may nakaimprentang
cartoons. Dalawa sa mga ito ay ang
"Miao" at "Te Con Leche".
 Noong 1907, inilathala ang "Lipang
Kalabaw", isang magasin na nasa ilalim
ng pangangasiwa ni Lope K. Santos.
Ang magasin na ito ay nasa wikang
Tagalog, at nagtataglay ng mga
satirikong cartoons na patungkol sa mga
Amerikanong opisyal. Ang paglalathala
ng magasin na ito ay natigil din noong
1909.
Ang mga unang serye ng Filipino komiks ay
lumabas sa simula ng 1920 bilang page
filler sa mga magasing Tagalog. Dalawa sa
mga magasing ito ay ang "Telembang" at
ang muling binuhay na "Lipang Kalabaw",
na nagtataglay ng mga satirikong cartoons
laban sa mga Amerikano at mga
pederalista. Ang dalawang komiks na ito ay
maaaring ituring na nagpasimula sa mga
komiks sa Pilipinas.
• Noong 1946, lumabas ang unang regular
na nailalathalang magasin ng komiks,
ang Halakhak Komiks. Tumagal lamang
ang Halakhak ng sampung edisyon dahil
sa kakulangan ng maayos na
distribusyon. Hindi tuluyang namatay ang
industriya ng komiks dahil noong 1947,
lumabas ang Pilipino Komiks, sa ilalim
ng pamamahala ni Tony Velasquez. Ito
ay nagbukas ng daan para sa iba pang
magasin ng komiks na mailathala.
• Pagkatapos nito ay sunod-sunod na lumabas ang mga
naging sikat na komiks tulad ng Tagalog Klasiks
noong 1949, at Silangan Komiks noong 1950. Ang
unang komiks ng Silangan ay lumabas noong March
15, 1950 sa ilalim ng pamamahala ng editor na si Ben
Cabailo, Jr.. Ipinagmalaki nito ang mga pinakabata at
magagaling na dibuhista ng panahong iyon: Nestor
Redondo, Alfredo Alcala, Nolasco "Noly"
Panaligan, Elpidio Torres, at Antonio de Zuniga.
Isa sa mga sumikat na kuwento mula sa Silangan ay
ang "Prinsipe Ahmad, Anak ni Aladdin", na likha ni
Alfredo P. Alcala.
• Ilang linggo matapos ilabas ang unang komiks ng
Silangan, inilathala ang Aksiyon Komiks ng Arcade
Publications. Naging editor nito si Eriberto Tablan,
at sina Alfredo Alcala at Virgilio Redondo ang mga
punong ilustrador. Sumunod sa mga ito ang Bituin
Komiks (April 1950), Bulaklak Komiks (August
1950), Pantastik Komiks (October 1950) Hiwaga
Komiks (1950), Espesyal Komiks (1952), Manila
Klasiks (1952), at Extra Komiks (1953). Dito
nagsimula ang isa sa pinakamalaking industriya ng
komiks sa buong mundo, kaya noong kalgitnaan ng
1950s, hindi man opisyal ay itinuring ang komiks
bilang pambansang libro ng mga Pilipino.
• Lumawak pa ang mga ginamit na anyo sa
paggawa ng komiks. Noong 1950s, kumuha
ng inspirasyon ang komiks mula sa ibang
anyo ng literatura tulad ng komedya, alamat,
mga paniniwala at maging sa mitolohiyang
Pilipino. Ang mga naunang komiks na
Tagalog ay mayaman sa mga kwentong
patungkol sa aswang, kapre, nuno sa punso,
tikbalang at iba pang mga karakter na mga
sinaunang paniniwala ng mga Pilipino.
• Lumawak pa ang mga ginamit na anyo sa
paggawa ng komiks. Noong 1950s, kumuha
ng inspirasyon ang komiks mula sa ibang
anyo ng literatura tulad ng komedya, alamat,
mga paniniwala at maging sa mitolohiyang
Pilipino. Ang mga naunang komiks na
Tagalog ay mayaman sa mga kwentong
patungkol sa aswang, kapre, nuno sa punso,
tikbalang at iba pang mga karakter na mga
sinaunang paniniwala ng mga Pilipino.
• Ang ilang komiks ay hinango ang mga ideya ng
karakter sa mga komiks ng Amerika, tulad ng
Kulafu at Og (Tarzan), Darna (Wonder Woman o
Superman), at D.I. Trece (Dick Tracy).
• Sa panahon ng Martial Law, ipinatanggal ang ilan
sa mga nilalaman ng komiks. Ipinag-utos din ang
paggamit ng murang papel para sa komiks.
Naapektuhan nito ang itsura at kalidad ng
komiks, kaya naman bumaba ang benta ng mga
ito sa pagpasok ng dekada 80's.
• Nagresulta ito sa pag-alis ng mga ilustrador ng
komiks sa Pilipinas para magtrabaho sa
parehong industriya sa Amerika. Kabilang dito
sina Alfredo Alcala, Mar Amongo, Alex Niño,
Tony de Zuniga, Rudy Nebres, at Nestor
Redondo.
• Pagkatapos ng Martial law, muling namuhunan
ang industriya ng komiks sa mga makabagong
mambabasa. Drama ang naging usong tema sa
komiks, sa pagpapasikat ng mga manunulat na
sina Pablo S. Gomez, Elena Patron, at Nerissa
Cabral.
• Ang pagbabalik ng interes sa komiks ay
tumagal lamang hanggang sa simula ng 1990s
kung kailan nagsimula nang mahumaling ang
mga Filipino sa ibang anyo ng paglilibang tulad
ng video games, karaoke, 'pocket book novels',
'cellphones', at sa bandang huli - Internet at
text messaging.
• Maraming gumagawa ng komiks ang nagtipid sa
produksyon, binawasan ang sweldo ng mga
manunulat at dibuhista, gumamit ng murang papel,
at dinamihan ang mga pahinang nakatuon sa
showbiz kaysa sa komiks. Dahil sa baba ng sweldo,
ang mga manggagawa sa industriya ng komiks ay
nawalan na ng gana sa paggawa ng mga bagong
istorya. Ang mga manunulat ay napilitang ulitin na
lamang ang mga lumang kwento, at ang guhit ng
mga ilustrador ay pangkaraniwan na lamang.
Samakatuwid, hindi na nito nasasalamin ang
mayamang tradisyon ng komiks na nasimulan noon.
• Sa taong 2005, wala ng kahit anong
kumpanya o malaking tagalimbag ng
komiks sa Pilipinas. Ang mga naiwan ay
ang mga maliliit na lamang na naglalathala
ng sariling titulo ng komiks.