Email: dayana.dias.assis@gmail.com
DECLINAÇÕES - RESUMO
CASOS E FUNÇÕES
NOMINATIVO Sujeito
VOCATIVO Apelo – Ó
GENITIVO Adjunto adnominal restritivo – de
DATIVO Objeto indireto – a ou para
ABLATIVO Adjuntos adverbiais – por, pelo
ACUSATIVO Objeto direto – sem preposição
PRIMEIRA DECLINAÇÃO
CASO SINGULAR PLURAL
NOMINATIVO a ae
VOCATIVO a ae
GENITIVO ae arum
DATIVO ae is
ABLATIVO a is
ACUSATIVO am as
SEGUNDA DECLINAÇÃO
SINGULAR PLURAL
Caso/gen. m.f. m. vir n. m.f. m. vir n.
Nom. us er ir um i i i a
Voc. e er ir um i i i a
Gen. i i i i orum orum orum orum
Dat. o o o o is is is is
Abl. o o o o is is is is
Ac. um um um um os os os a
TERCEIRA DECLINAÇÃO
CASO SINGULAR PLURAL
NOMINATIVO várias terminações es
VOCATIVO igual ao nominativo es
GENITIVO is um ou ium
DATIVO i ibus
ABLATIVO e ibus
ACUSATIVO em es
http://auladelatim.blogspot.com.br/p/declinacoes-resumo.html
Monitora: Dayana Assis
Email: dayana.dias.assis@gmail.com
CASO SINGULAR PLURAL
NOMINATIVO e – al - ar ia
VOCATIVO igual ao nominativo ia
GENITIVO is ium
DATIVO i ibus
ABLATIVO i ibus
ACUSATIVO igual ao nominativo ia
QUARTA DECLINAÇÃO
SINGULAR PLURAL
gênero m.f. n. m.f. n.
NOMINATIVO us u us ua
VOCATIVO us u us ua
GENITIVO us u (us) uum uum
DATIVO ui u ibus ibus
ABLATIVO u u ibus ibus
ACUSATIVO um u us ua
QUINTA DECLINAÇÃO
SINGULAR PLURAL
NOMINATIVO es es
VOCATIVO es es
GENITIVO ei erum
DATIVO ei ebus
ABLATIVO e ebus
ACUSATIVO em es
http://auladelatim.blogspot.com.br/p/declinacoes-resumo.html
Monitora: Dayana Assis
Email: dayana.dias.assis@gmail.com
http://auladelatim.blogspot.com.br/p/declinacoes-resumo.html
Monitora: Dayana Assis
Email: dayana.dias.assis@gmail.com
ADVÉRBIOS E PREPOSIÇÕES
ADVÉRBIO – é toda palavra que modifica a ação que o verbo exprime; o advérbio também
modifica um adjetivo ou o próprio advérbio.
Exemplos:
Menino bom → a palavra bom está modificando a ideia menino, que é um nome ou
substantivo. Palavras que modificam substantivos são chamadas de adjetivos.
O orador falou admiravelmente → a ação de falar está sendo modificada por
admiravelmente; logo, o verbo é quem está sendo modificado e, portanto, admiravelmente é
um advérbio.
Rosas muito brancas → a qualidade (adjetivo) brancas está sendo modificada por muito;
logo, muito é um advérbio.
Ele chegou muito cedo → cedo é um advérbio. Muito modifica esse advérbio; logo, muito é
um advérbio também.
Os advérbios são divididos conforme as circunstâncias que indicam: tempo, modo e lugar.
1. Lugar qua emprega-se com Pridie – na véspera
ubi – onde verbos que indicam Saepe – muitas vezes
quo – para onde, aonde passagem. Semper – sempre
unde – donde, de onde 2. Tempo Simul – ao mesmo tempo
qua – por onde. Cotidie – todos os dias
ubi emprega-se com Cras – amanhã 3. Modo
verbos que indicam Deinde – depois, em Bene – bem
permanência. seguida Male – mal
quo emprega-se com Diu – por um tempo Facile – facilmente
verbos que indicam Dum – enquanto (durante Dificile – dificilmente
movimento. o tempo em que) Fortiter – fortemente,
unde emprega-se com Heri – ontem corajosamente
verbos que indicam Hodie – hoje Feliciter – felizmente
procedência. Nunc – agora Prudenter –
Postridie – no dia prudentemente
seguinte Quoque – também.
http://auladelatim.blogspot.com.br/p/declinacoes-resumo.html
Monitora: Dayana Assis
Email: dayana.dias.assis@gmail.com
Ex cathedra – de cátedra, em função do próprio cargo: o Papa falou ex cathedra, falou da
cadeira de São Pedro, como pontífice.
Ex corde – de coração. Amigo ex corde.
Ex expositis – do que ficou exposto.
Ex officio – por lei, oficialmente, em virtude do próprio cargo. O advogado do réu foi
nomeado ex officio (por lei) pelo juiz – ser eleitor ex officio (em virtude do cargo que ocupa).
Ex positis – do que ficou assentado.
Ex professo – como professor, magistralmente, com toda a perfeição. Discorreu sobre o
assunto ex professo.
Exclusive – exclusivamente.
Exempli gratia – por exemplo (abrevia-se: e.g.).
Gratis – de graça.
Grosso modo – por alto, resumidamente.
Ibidem – aí mesmo, no mesmo lugar.
Idem – o mesmo.
In fine – no fim.
In limine – no limiar, no princípio. As razões foram rejeitadas in limine.
In perpetuum – para sempre, para perpetuar.
In totum – em geral, no todo, totalmente.
Inclusive – inclusivamente.
Infra – abaixo, no lugar inferior. Os inframencionados.
Inter pocula – no ato de beber, no festim. Discursar inter pocula (no festim). Agir inter
pocula (como bêbado).
Ipsis verbis – com as mesmas palavras, sem tirar nem pôr.
Ipso facto – em virtude do mesmo fato. Ele não pagou, ipso facto não concorreu ao sorteio.
Lato sensu – em sentido geral (o contrário de stricto sensu, em sentido restrito).
Maxime – principalmente, mormente.
Mutatis mutandis – fazendo-se as mudanças devidas. Tem o pai vários deveres para com o
filho, mutatis mutandis, tem o filho iguais deveres para com o pai.
Pari passu – igual passo, junto. Acompanhar alguém pari passu – acompanhá-lo por toda a
parte.
Per fas et per nefas – a torto e a direito, quer queira quer não, por qualquer meio.
Conseguirei per fas et per nefas o meu intento.
Primo – em primeiro lugar.
Pro forma – por mera formalidade.
Quantum satis ou quantum sufficit – o suficiente, o estritamente necessário.
Retro – atrás. Reporto-me ao que retro ficou dito nesta folha.
Secundo – em segundo lugar. Por duas vezes assim procedi: primo porque a consciência o
mandava, secundo porque as circunstâncias o exigiam.
Sic – assim, deste modo, com as mesmas palavras.
Sine die – indeterminadamente, sem fixar data ou dia.
Statu quo – no estado em que; expressão usada substantivamente no ablativo para indicar o
estado anterior a uma situação. Os vencedores mantiveram o statu quo na parte monetária.
(notem que não é o mesmo que status quo!).
Stricto sensu – em sentido restrito.
Supra – acima, no lugar superior. Os supracitados.
Una voce– a uma voz, unanimemente.
Verbi gratia – por exemplo (abrevia-se v.g.).
Vice-versa – às avessas, em sentido inverso.
http://auladelatim.blogspot.com.br/p/declinacoes-resumo.html
Monitora: Dayana Assis
Email: dayana.dias.assis@gmail.com
PREPOSIÇÕES
PREPOSIÇÃO – é a palavra que serve para ligar duas outras palavras.
Regime – palavra que vem depois da preposição.
As preposições regem ou subordinam.
Em latim, as preposições regem os casos.
Quando a preposição se constitui em mais de uma palavra, chama-se locução
prepositiva: além de, por cima de, aquém de...
Somente regem acusativo: propter
ad supra
ante trans
apud Somente regem ablativo:
cis a ou ab
erga cum
extra de
inter e ou ex
per pro
post sine
http://auladelatim.blogspot.com.br/p/declinacoes-resumo.html
Monitora: Dayana Assis
Email: dayana.dias.assis@gmail.com
CONJUNÇÕES E INTERJEIÇÕES
CONJUNÇÃO (noções)- É toda palavra que serve para ligar orações. Ex: Pedro partiu e Paulo
ficou.
Pedro partiu → 1ª oração, e → conjunção, Paulo ficou → 2ª oração
CONJUÇÕES LATINAS E CORRESPONDENTES PORTUGUESAS
et
que e
atque
ac
non modo...sed etiam→ não ut → para que, a fim de que (o verbo vai
somente...mas ainda para o subjuntivo)
O USO DO QUE
http://auladelatim.blogspot.com.br/p/declinacoes-resumo.html
Monitora: Dayana Assis
Email: dayana.dias.assis@gmail.com
PRONOMES
PRONOME
DO USO E REGRAS
1. Bicho sem cabeça – a terceira pessoa se declina de forma idêntica tanto no
singular quanto no plural e não tem nominativo, por isso, em latim, chama-se bicho
sem cabeça. Em seu lugar às vezes se usa o respectivo pronome demonstrativo.
2. Só se expressa o pronome pessoal para evidenciar o sujeito.
3. Nostrum = por de nós; no significado de dentre nós unus nostrum = um entre
nós.
4. Nostri = de nós, simplesmente. Miserere nostri, tem piedade de nós.
5. Vestrum = por de vós; unus vestrum = um de vós.
6. Vestri = de vós; miserere vestri = tem piedade de vós.
7. Os verbos latinos nem sempre têm a mesma regência dos verbos em
português, por isso precisamos do dicionário para saber a regência em latim.
8. No latim não existem regras para a colocação dos oblíquos, podem vir em
qualquer lugar da frase e são sempre acentuados na leitura.
Verbo trans. direto obj. direto (acusativo)
http://auladelatim.blogspot.com.br/p/declinacoes-resumo.html
Monitora: Dayana Assis
Email: dayana.dias.assis@gmail.com
verbo trans. indireto obj. indireto (dativo)
Pronomes possessivos
Masc. Fem. Neutro Tradução
meus mea meum meu
tuus tua tuum teu
suus sua suum seu
noster nostra nostrum nosso
vester vestra vestrum vosso
suus sua suum seu
Declinação:
Meus, mea, meum declina-se normalmente. Note que só há uma diferença no vocativo
de meus que se faz mi, embora que, raramente, se encontre meus em alguns textos.
http://auladelatim.blogspot.com.br/p/declinacoes-resumo.html
Monitora: Dayana Assis
Email: dayana.dias.assis@gmail.com
Plural meus, mea, meum
Masc. Fem. Neutro Modo
mei meae mea nominativo
mei meae mea vocativo
meorum mearum meorum genitivo
meis meis meis dativo
meis meis meis ablativo
meos meas mea acusativo
DO USO E REGRAS:
1. Tuus, tua, tuum e suus, sua, suum seguem, do princípio ao fim, o
paradigmabonus, a, um – não têm vocativo;
2. Noster, ra, rum e vester, ra, rum seguem a declinação de pulcher, ra, rum;
3. Suus, a, um serve para o singular e o plural;
4. Nostri e vestri – de nós, de vós – são genitivos
pessoais; nostri e vestri também são genitivo singular e nominativo plural dos
possessivos e NÃO DEVEM SER CONFUNDIDOS;
5. O mesmo vale para tui (genitivo de tu) e tui (de tuus, a, um), sui (genitivo da
3ª pessoa) e sui (de suus, a, um);
6. De noster vem o adjetivo nostras, atis – de nosso país; e vestras, atis de
vosso país.
7. Nas frases latinas os possessivos só se empregam para reforço da ideia que
se expressa e normalmente aparecem depois do substantivo. Muitas vezes, na
tradução, esse reforço tem que ser reforçado para a clareza do que se diz: manu suas
– com sua própria mão.
PRONOMES DEMONSTRATIVOS
Em português, os demonstrativos são: este, esse, aquele. Sua variações em gênero: esta,
essa, aquela para o feminino; e para o neutro, raríssimo em nossa língua, isto, isso, aquilo.Em
latim, além dos correspondentes ao do português, temos outros que passaremos a
estudar.Hic, haec, hoc (este, esta, isto)
SINGULAR PLURAL
Caso M. F. N. M. F. N.
Nom. hic haec hoc hi hae haec
Voc. - - - - - -
Gen. hujus hujus hujus horum harum horum
Dat. huic huic huic his his his
Abl. hoc hac hoc his his his
Acus. hunc hanc hoc hos has haec
http://auladelatim.blogspot.com.br/p/declinacoes-resumo.html
Monitora: Dayana Assis
Email: dayana.dias.assis@gmail.com
Caso M. F. N. M. F. N.
Nom. ille illa illud illi illae illa
Voc. - - - - - -
Gen. illius illius illius illorum illarum illorum
Dat. illi illi illi illis illis illis
Abl. illo illa illo illis illis illis
Acus. illum illam ilud illos illas illa
DO USO E REGRAS
Is, ea, id (ele – este; ela – esta; o – a coisa, isto, isso, aquilo)
SINGULAR PLURAL
Caso M. F. N. M. F. N.
Nom. is ea id ii ou ei eae ea
Voc. - - - - - -
Gen. ejus ejus ejus eorum earum eorum
Dat. ei ei ei iis ou eis iis ou eis iis ou eis
Abl. eo ea eo iis ou eis iis ou eis iis ou eis
Acus. eum eam id eos eas ea
DO USO E REGRAS
1. Sabemos que a terceira pessoa não possui nominativo. Usamos para tal os demonstrativos is,
ea, id. O id serve para traduzir o “o” em construções feitas desta maneira: não tenho o que me
pede; não compreendi o que me disse; não sei o que ele quer; Não o fiz por gosto;
2. O pronome português “o” (objeto direto) corresponde ora ao acusativo masculino, ora
ao acusativo neutro: eu o matarei → eum occidam; não o farei (eu não farei isto) → hoc non
agam (neutro);
3. Devemos usar, por clareza, quando o demonstrativo tiver uma só forma para os três
gêneros, a palavra res junto a ele. Disto → hujus rei; a isto (a esta coisa) →huic rei; a isto (a
estas coisas) → iis rebus.
4. Ao se acrescentar a terminação dem aos pronomes is, ea, id ficamos com idem,
eadem, idem → ele mesmo (este mesmo, um mesmo); ela mesma (esta mesma, uma
mesma), isto mesmo, isso mesmo, aquilo mesmo):
SINGULAR PLURAL
Caso M. F. N. M. F. N.
Nom. idem eadem idem iidem eaedem eadem
Voc. - - - - - -
Gen. ejusde ejusde ejusde eorundem earundem eorundem
m m m
Dat. eidem eidem eidem iisdem oueisde iisdem oueisde iisdem oueisde
m m m
Abl. eodem eadem eodem iisdem oueisde iisdem oueisde iisdem oueisde
m m m
Acus eundem eandem idem eosdem easdem eadem
.
http://auladelatim.blogspot.com.br/p/declinacoes-resumo.html
Monitora: Dayana Assis
Email: dayana.dias.assis@gmail.com
5. O demonstrativo ipse, ipsa, ipsum (mesmo, próprio) se emprega para reforçar ou
identificar outros demonstrativos, pronome pessoal ou termos da oração e assim se declina:
SINGULAR PLURAL
Caso M. F. N. M. F. N.
Nom. ipse ipsum ipsi ipsae ipsa
Voc. - - - - - -
Gen. ipsius ipsius ipsius ipsorum ipsaram ipsorum
Dat. ipsi ipsi ipsi ipsis ipsis ipsis
Abl. ipso ipsa ipso ipsis ipsis ipsis
Acus. ipsum ipsam ipsum ipsos ipsas ipsa
6. Observe: illi ipsi dii → aqueles mesmos deuses; ego ipse → eu mesmo; tu mesmo → tu
ipse; eo ipso die → neste mesmo dia; ab ipsis corruptos → corrompidos por eles
mesmos; interimere se ipsum → matar-se a si próprio;
7. Observe ainda: há diferenças no emprego das formas ipse (reforçativo) e idem (que
identifica): idem rex → o mesmo rei; ipse rex → o próprio rei ou até o rei; ipsa virtus
contemnitur → a própria virtude é desprezada; easdem virtutes possideo quas Petrus →
possuo as mesmas virtudes que Pedro.
PRONOME RELATIVO
É a palavra que consta de uma oração mas se refere a termo de outra. Em português, os
relativos são: O “qual”, os “quais”, a “qual”, as “quais”; Cujo, cujos, cuja, cujas
QUAL – relativo normalmente precedido de “o”, que relaciona termos iguais. O antecedente é
idêntico ao consequente (quase sempre omitido). Ex: O homem, o qual (homem) eu vi; Os
negócios dos quais (negócios) eu te falei.
O relativo “qual” é pouco usado, geralmente se usa “que”, na função de pronome.
O homem que eu vi. que → pronome
O homem, o qual eu vi. o → artigo qual → adjetivo (modifica o substantivo homem).
CUJO – É fácil verificar que estudantes, e até mesmo escritores, não sabem usar bem os
pronomes relativos. Geralmente suas redações aparecem cheias de que. É o caso deste
relativo, cujo, praticamente em desuso na língua portuguesa por desconhecimento de uso.
Esse pronome nunca liga termos idênticos e indica posse. Exemplos:
Devemos socorrer João, cuja casa se incendiou. (a casa do qual); A mala, cuja a chave se
perdeu, não será usada (a chave da qual); A parede, cuja pintura estragou, deve ser enfeitada
(a pintura da qual). Logo, o relativo cujo liga sempre termos diferentes, sendo que o
antecedente tem a posse do consequente.
Assim, o cujo tem que:
1. possuir antecedente diferente do conseqüente;
2. pode se converter em do qual, da qual, dos quais, das quais;
3. indicar posse.
São construções corretas, porém em desuso no português, não sei cujo é este livro; Cuja é
esta casa? – empregadas normalmente em latim.
Cuidados com emprego de cujo:
1. Cujo exige preposição quando o verbo pedi-la:
a) O homem em cuja casa estivemos. (se estivemos, estivemos em);
b) A moça de cuja casa eu vim. (venho de algum lugar);
c) A pessoa cuja a casa fui. (fui a).
http://auladelatim.blogspot.com.br/p/declinacoes-resumo.html
Monitora: Dayana Assis
Email: dayana.dias.assis@gmail.com
Estudo do que:
Quando seguido de “que”, o demonstrativo “o” substitui as formas neutras, isto, isso e aquilo:
a) Não tenho o que me pedes (isto que, a coisa que).
b) Não compreendi o que disse o professor. (aquilo que disse).
O período “Não sei o que dizes” pode ser dividido em duas partes em conformidade com os
verbos. O “o” é objeto direto de sei e o “que” é objeto direto de dizes. Observe outros
exemplos:
1. “Não sei o de que necessitas”; ou “Não sei do que necessitas”.
o → objeto direto de saber. de que → objeto indireto de necessitar.
2. “Sabemos o de que precisamos”; ou “Sabemos do que precisamos”. o → objeto direto de
saber. de que → objeto indireto de precisar.
3. Este caminho não é o por que passamos ontem. o → predicativo. por que → adj. adv. De
lugar.
QUE → o pronome relativo que sempre abre uma oração e funciona como sujeito ou
complemento do verbo dessa oração.
“O homem que eu vi morreu” eu → sujeito vi → verbo que (o qual) → objeto direto de vi.
“O homem que nos convidou” nos – objeto direto de convidou. que (o qual) – sujeito de
convidou.
“A carta de que depende meu destino chegou” de que → objeto indireto de depende. meu
destino → sujeito de depende.
QUEM – este relativo que só pode se referir a pessoa equivale a dois pronomes: o que, ou
aquele que. Deve ser desdobrado para o estudo do latim:
“Eu amo aquele que me ama” aquele → objeto direto de amo. que → sujeito de ama.
Então: “Eu amo quem me ama” quem → dupla função, objeto direto de amo e sujeito de ama.
Premiamos aquele a que couber melhor nota. aquele → objeto direto. a que → objeto indireto.
RELATIVOS EM LATIM
Qui, quae, quod – o qual (quem), a qual (quem), que
Singular Plural
CASO M. F. N. M. F. N
NOM. qui quae quod qui quae quae
GEN. cujus cujus cujus quorum quarum quorum
DAT. cui cui cui quibus quibus quibus
ABL. quo qua quo quibus quibus quibus
AC. quem quam quod quos quas quae
Do uso e regras:
http://auladelatim.blogspot.com.br/p/declinacoes-resumo.html
Monitora: Dayana Assis
Email: dayana.dias.assis@gmail.com
OBSERVAÇÃO IMPORTANTE
No português a concordância se dá com o consequente e no latim com o antecedente.
Milites quorum virtus. (quorum concorda com milites, antecedentede)
Soldados cuja coragem. (cuja concorda com coragem, consequente)
PRONOMES INTERROGATIVOS
Em português são que, quem, qual, e quanto ao participarem de orações interrogativas.
Em latim quis é o principal pronome interrogativo.
DO USO E REGRAS
Pronomes adjetivos e pronomes substantivos – os possessivos, como todos os pronomes,
são pronomes adjetivos quando acompanham substantivo; são substantivos quando fazem as
vezes de substantivo.
http://auladelatim.blogspot.com.br/p/declinacoes-resumo.html
Monitora: Dayana Assis
Email: dayana.dias.assis@gmail.com
No latim:
Quis (nom. sing. masc.) → substantivo → Quis est ille? (quem é este homem?)
Qui → adjeitvo → Qui est homo ille? (Que homem é esse?).
Quid (nom. ou ac. sing. neutro) → substantivo → Quid est? (que há?; que coisa há?)
Quod → quando vier expresso o substantivo neutro → adjetivo → Quod flumen? (Que rio?) →
Note que o pronome quod está substituindo um adjetivo, que é a palavra que vai dar qualidade
ao rio.
Usa-se res, rei (coisa) para identificar o neutro → cujus rei (de que coisa?; de quê?).
Assim, qua re (ablativo) significa “por que coisa?” ou “por que motivo?” → quando juntas, fica
“quare” (por quê?).
O ablativo singular pode aparecer com a forma qui e indica como, ou de que modo?
→Qui fit? (que se passa?); qui factum est? (que ou como aconteceu?); Qui possum?(como
posso?).
Quantus, a um → que tamanho?; quão grande?: Quanta urbs? (De que tamanho é a cidade?).
Uter → se emprega quando se fala de dois indivíduos (qual dos dois?) → Uter nostrum
popularis est? (Qual de nós dois é popular?).
http://auladelatim.blogspot.com.br/p/declinacoes-resumo.html
Monitora: Dayana Assis
Email: dayana.dias.assis@gmail.com
PRONOMES INDEFINIDOS
São pronomes que não definem com precisão o substantivo ou o adjetivo que
modificam. Podem ser divididos em derivados do relativo e dos interrogativos; do interrogativo
quis ou qui; negativos; e os que significam o outro.
Quantuscumque, quantacumque, quantumcumque – quão grande que seja, por maior que
seja, tão grande possa ser: quantocumque pretio, por qualquer preço, por maior que seja o
preço.
Utercumque, utracumque, utrum com que – qualquer dos dois que, qualquer das duas que,
qualquer das duas coisas que (seja qualquer dos dois, seja qual for dos dois).
Quisquis – quem quer que (nominativo, masculino, singular); quidquid – tudo o que, qualquer
coisa que (nominativo e acusativo, singular, neutro). Só usados nesses casos.
Aliquis, aliqua, aliquid ou aliquod – algum, alguma, alguma coisa (ou alguém, algo). O
nominativo feminino singular e as formas iguais do neutro plural terminam em a; no mais a
declinação segue o interrogativo, permanecendo invariável o prefixo ali: alicujus, aliquibus,
aliquos, aliquem, alicui etc.
Aliquid é pronome substantivo indefinido: cognoscere aliquid, conhecer alguma coisa, saber
algo. Aliquod é pronome adjetivo indefinido: aliquod flumen cognoscere, conhecer algum
rio. Aliquot é forma indeclinável plural, geralmente seguida de substantivo: Aliquot annis, em
alguns anos.
Quisque, quaeque, quidque (ou quodque) – cada um, cada qual, cada: Pro se quisque→
cada um por si.
Unusquisque, unaquaeque, unumquidque (ou unumquodque) – cada um, cada qual, cada.
O unus e o quis se declinam; genitivo uniuscujusque etc.
Quisquam, quaequam, quidquam (ou quodquam) – alguém, algum, seja quem for, quem
quer que seja, ninguém.
Quispiam, quepiam, quidpiam (ou quippiam) ou quod piam – alguém, algum, um.
http://auladelatim.blogspot.com.br/p/declinacoes-resumo.html
Monitora: Dayana Assis
Email: dayana.dias.assis@gmail.com
Quidam, quaedam, quiddam – certo, um, algum: Fuit quoddam tempus, houve certo
tempo. Quiddam mali, certo mal.
Quivis, quaevis, quidvis (quodvis): quem quer que queiras, quem quer que seja, seja quem
for, qualquer, todo: Non cuivis homini contigit, não cabe qualquer pessoa.
Quilibet, qualibet, quidlibet (quodlibet) – quem aprouver, quem quer que seja, seja quem for,
qualquer, todo.
Indefinidos negativos
Nemo emprega-se para pessoa. Nihil, neutro, emprega-se para coisas, nada, nenhuma coisa.
Não se diz et nemo, et nihil, et nullus, mas neque quisquam, neque quidquam, neque
ullus.
Alter, altera, alterum – outro (falando-se de dois). Alter... alter → um... outro.
Neuter, neutra, neutrum – nem um nem outro, nenhum dos dois. Neutrus partis, nenhum dos
dois partidos.
http://auladelatim.blogspot.com.br/p/declinacoes-resumo.html
Monitora: Dayana Assis
Email: dayana.dias.assis@gmail.com
PRONOMES CORRELATIVOS
Talis... qualis
Tantus... quantus
Tantulus... quantulus
Tot... quot
Is (hic, iste, ille)... qui
Exemplo, no período:
“É coisa justa dar descanso àqueles que trabalham”, temos duas orações. Na primeira,
está o pronome àqueles (is) e na segunda, que (qui). Portanto, são os correlativosis...qui.
Sintaticamente: àqueles é objeto indireto (dativo) da primeira e que é sujeito da segunda
(nominativo).
Então: “Justum est requiem donare iis qui laborant”.
Observe:
http://auladelatim.blogspot.com.br/p/declinacoes-resumo.html
Monitora: Dayana Assis
Email: dayana.dias.assis@gmail.com
NUMERAIS
O numeral dá ao substantivo a ideia de quantidade, ordenação e multiplicação. Dois cães; vinte
dólares; primeiro colocado, décima primeira corrida; três vezes campeão etc.
http://auladelatim.blogspot.com.br/p/declinacoes-resumo.html
Monitora: Dayana Assis
Email: dayana.dias.assis@gmail.com
90 XC nonaginta
100 C centum
101 CI centum unus, a, um ou centum et unus, a, um
102 CII centum duo, duae, duo ou centum et duo, duae, duo
200 CC ducenti, ducentae, ducenta
300 CCC trecenti, ae, a
400 CD quadringenti, ae, a
500 D quingenti, ae, a
600 DC sexcenti, ae, a
700 DCC sepetingenti, ae, a
800 DCCC octingenti, ae, a
900 CM nongenti, ae, a
1000 M mille
1001 MI unus, a, um et mille
1500 MD quingenti, ae, a et mille
2000 MM duo millia
2500 MMD quingenti, ae, a et duo millia
3000 MMM tria millia
10000 (ver decem millia
explicação
acima)
100000 centum millia
500000 quingenta millia
999999 nongenta nonaginta novem millia nogenti ae,a et
nonaginta novem
1000000 (ver multiplicativos)
DO USO E REGRAS
http://auladelatim.blogspot.com.br/p/declinacoes-resumo.html
Monitora: Dayana Assis
Email: dayana.dias.assis@gmail.com
http://auladelatim.blogspot.com.br/p/declinacoes-resumo.html
Monitora: Dayana Assis
Email: dayana.dias.assis@gmail.com
O plural millia exige o substantivo no genitivo plural como se correspondesse em português a
milheiro:
http://auladelatim.blogspot.com.br/p/declinacoes-resumo.html
Monitora: Dayana Assis
Email: dayana.dias.assis@gmail.com
1001º milésimo primeiro millesimus primus
2000º segundo milésimo (ver multiplicativos)
Os ordinais se declinam regularmente como bonus, a, um.
Tratando-se de mais de dois elementos emprega-se primus. Dois elementos somente,
se emprega prior (declina-se como os comparativos).
O mesmo ocorre com secundus. Usa-se alter (o outro) quando se tratar de dois
elementos apenas.
Nos ordinais em que se usa “primeiro”, no latim usa-se também as forma unus
et. Assim,unus et quinquagesimus (51º).
Nos que entram “segundo”, o latim usa alter. Assim, anteposto com et, alter et
quinquagesimus ou posoposto, sem et, quinquagesimus alter.
Escrevem-se nonagesimus nonus ou nonus et nonagesimus.
Do 101º ao 999º escreve-se quase sempre com o maior precedendo o menor, com ou
sem et: nonogentesimus (et) nonagesimus nonus. Do 1001 em diante se escreve o maior
precede o menor, sempre sem et: millesimus nongentesimus quadragesimus tertius (1943º).
FATORES MULTIPLICATIVOS DISTRIBUTIVOS
1 semel singuli (uni)
2 bis bini
3 ter terni (trini)
4 quater quaterni
5 quinquies quini
6 sexies seni
7 septies septeni
8 octies octoni
9 novies noveni
10 decies deni
11 undecies undeni
12 duodecies duodeni
13 terdecies (tredecies) terni deni
14 quatuordecies (quater decies) quaterni deni
15 quindecies (quinquies decies) quini deni
16 sedecies (sexies decies) seni deni
17 sepetiesdecies septeni deni
18 duodevicies (octies decies) octoni deni (duodeviceni)
19 undevicies (novies decies) noveni deni (undeviceni)
20 vicies viceni
21 vicies semel viceni singuli
22 vicies bis viceni bini
30 tricies triceni
40 quadragies quadrageni
50 quinquagies quinquageni
60 sexagies sexageni
70 septuagies septuageni
80 octogies octogeni
90 nonagies nonageni
100 centies centeni
101 centies semel centeni singuli
200 ducenties duceni
300 trecenties treceni
400 quadrigenties quadringeni
500 quingenties quingeni
600 sexcenties sexceni
700 sepetingenties septingeni
800 octingenties octingeni
900 nongenties nongeni
http://auladelatim.blogspot.com.br/p/declinacoes-resumo.html
Monitora: Dayana Assis
Email: dayana.dias.assis@gmail.com
1000 millies singula millia
2000 bis millies bina millia
10000 decies millies dena millia
100000 centies millies centena millia
500000 quinguenties millies quingena millia
1000000 decies centies millies decies centena millia
DO USO E REGRAS
Os multiplicativos até 19 rebem antes o número menor, sem et, ou quinquies
decies ouquindecies.
Nos distributivos em que há centena, o número maior vem antes, ligado ao menor sem et:
centeni quadrageni quini.
Certos cardinais se formam com a ajuda do multiplicativo. Um milhão em latim se diz
dez vezes 100 mil: decies centena millia. Dois milhões fica vicies centena millia.
Os ordinais também se utilizam dos multiplicativos:
2000º = bis millesimus
3000º = ter millesimus
100000 = centies millesimus
200000 = ducenties millesimus
http://auladelatim.blogspot.com.br/p/declinacoes-resumo.html
Monitora: Dayana Assis
Email: dayana.dias.assis@gmail.com
VERBOS
Vozes (genera)
Pater amat filium – O pai ama o filho – o pai (sujeito) exerce a ação (a de amar), ativa;
Filius amatur a patre – O filho é amado pelo pai – O filho (sujeito) sofre a ação, a de ser
amado, passiva.
Portanto, o verbo tem duas formas de ação (vozes do verbo ou genera verbi): ativa epassiva.
Tempos (tempora)
Agora (presente – praesens)
Laudat – ele louva.
Antigamente (passado)
Laudabat – ele louvava;
Laudavit – ele louvou;
Laudaverat – ele louvara.
Modos (modi)
Em latim temos três modos finitos (pessoais); o infinitivo é forma verbal e não modo :
Indicativus (indicativo)
Caesar patriam conservat – César salva a pátria (fato real);
Caesar patriam conservavit – César salvou a pátria (fato real).
http://auladelatim.blogspot.com.br/p/declinacoes-resumo.html
Monitora: Dayana Assis
Email: dayana.dias.assis@gmail.com
Imperativus (imperativo)
Ora et labora! – Reza e trabalha! (ordem).
Além das formas pessoais do verbo (verbum finitum), temos formas impessoais (verbum
infinitum):
http://auladelatim.blogspot.com.br/p/declinacoes-resumo.html
Monitora: Dayana Assis
Email: dayana.dias.assis@gmail.com
am a mur somos amados
am a mini sois amados
am a ntur são amados
Futuro ativo
am a bo amarei
am a bi s amarás
am a bi t amará
am a bi mus amaremos
am a bi tis amareis
am a bu nt amarão
Futuro passivo
am a bo r Serei amado
A conjugação dá-se da mesma forma da primeira conjugação ao se trocar a vogal a por e nos
tempos e pessoas.
Exemplo, verbo deleo, delere destruir, apagar → pronuncia-se /déleo/ e /delére/.
Presente do indicativo ativo
del eo destruo
del e s destróis
del e t destrói
http://auladelatim.blogspot.com.br/p/declinacoes-resumo.html
Monitora: Dayana Assis
Email: dayana.dias.assis@gmail.com
del e mus destruímos
Futuro passivo
del e bo r Serei destruído
http://auladelatim.blogspot.com.br/p/declinacoes-resumo.html
Monitora: Dayana Assis
Email: dayana.dias.assis@gmail.com
PRETÉRITO IMPERFEITO
Ativo (lia) Passivo – era lido
leg e ba m leg e ba r
leg e ba s leg e ba ris
leg e ba t leg e ba tur
leg e ba mus leg e ba mur
leg e ba tis leg e ba mini
leg e ba nt leg e ba ntur
FUTURO IMPERFEITO
Ativo - lerei Passivo - serei lido
leg a m leg a r
leg e s leg e ris
leg e t leg e tur
leg e mus leg e mur
leg e tis leg e mini
leg e nt leg e ntur
QUARTA CONJUGAÇÃO ATIVA E PASSIVA
Verbo audio – audire (ouvir)
Presente do indicativo
Ativo - ouço Passivo – sou ouvido
aud i o aud i or
aud i s aud i ris
aud i t aud i tur
aud i mus aud i mur
aud i tis aud i mini
aud i unt aud i untur
http://auladelatim.blogspot.com.br/p/declinacoes-resumo.html
Monitora: Dayana Assis
Email: dayana.dias.assis@gmail.com
Pretérito imperfeito do indicativo
Ativo – ouvia Passivo – era ouvido
aud i e ba m aud i e ba r
aud i e ba s aud i e ba ris
aud i e ba t aud i e ba tur
aud i e ba mus aud i e ba mur
aud i e ba tis aud i e ba mini
aud i e ba nt aud i e ba ntur
Futuro imperfeito
Ativo - ouvirei Passivo – serei ouvido
aud i a m aud i a r
aud i e s aud i e ris
aud i e t aud i e tur
aud i e mus aud i e mur
aud i e tis aud i e mini
aud i e nt aud i e ntur
http://auladelatim.blogspot.com.br/p/declinacoes-resumo.html
Monitora: Dayana Assis
Email: dayana.dias.assis@gmail.com
Perfectum
fui eu fui/tenho sido fuerim eu tenha sido
fuisti fueris
fuit fuerit
fuimus fuerimus
fuistis fueritis
fuerunt fuerint
Plusquamperfectum
fueram eu fui/tenho sido fuissem eu tivesse sido/teria
sido
fueras fuisses
fuerat fuisset
fueramus fuissemus
fueratis fuissetis
fuerant fuissent
Futurum exactum
fuero eu terei sido/tiver
sido
fueris
fuerit
fuerimus
fueritis
fuerint
IFINITIVUS PARTICIPIUM
Praesens esse ser Praesens (não
existe)
Perfectum fuisse ter sido Perfectum (não
existe)
Futurum – Futurum
futurum, am, um, Futurus, a, um Que será, futuro
esse haver de ser
futuros, as, a,
esse ou fore
http://auladelatim.blogspot.com.br/p/declinacoes-resumo.html