Anda di halaman 1dari 7

Ang pandiwa ay maaaring gamitin bilang aksyon, karanasan at pangyayari.

Ginagamit ito bilang aksyon kapag may tagaganap o aktor ng kilos.

Malinaw itong nakikita sa pamamagitan ng panlaping magma, mang, maki at


marami pang iba.

Halimbawa:

-Kumain si Nene ng mainit na puto.

-Nagluto ng hapunan si Nanay.

-Naglaba ng maruruming damit si Ate.

-Nag-igib ng tubig si bunso.

-Nagmasid ng laro si Kuya.

Ang pandiwa bilang karanasan naman ay kadalasang naipapahayag kapag


may damdamin ang pangungusap at may tagaramdam ng emosyon o
damdamin na nakapaloob sa pangungusap.

Halimbawa:

-Umiyak si Ana ng dahil sa pagkamatay ng alaga.

-Nagalit si Helen dahil nawala ang kanyang pera.

-Natuwa si Nene sa regalong natanggap.

-Nalungkot siya sa pagkawala ni Mingkay.

-Nairita siya sa paulit-ulit na palabas.

Ang pandiwa naman bilang pangyayari ay nasasalamin sa aksyong naganap


bunga ng isang pangyayari.

Halimbawa:

-Nahulog siya sa kahoy dahil sa lindol.

-Nalunod siya dahil sa bilis ng agos ng tubig.

-Umakyat siya sa bubong dahil sa taas ng tubig-baha.

-Umakyat siya sa stage noong graduation nito.

-Tumulong siya sa mga nasalanta ng bagyo.

Read more on Brainly.ph - https://brainly.ph/question/134

Modyul sa FILIPINO
Angkop na Gamit ng Pandiwa
I – Pamagat:

bilang Aksiyon, Karanasan at


Pangyayari
II – Ang mga Mag-aaral na gagamit – Ikaapat na Taon (Grade 10)

III – Lagom /Panananaw


Ang pagtuturo/pagkatutong ito ay inihanda para sa iyo upang
magkaroon ka ng mga karagdagang kaalaman sa angkop na gamit ng
pandiwa.

IV – Layunin
Pagkatapos mabasa at mapag-aralan ang modyul na ito, ikaw ay
inaasahang:
a. Makakakilala ng pagkakaiba ng tatlong angkop na gamit ng pandiwa
b. Matutukoy ang angkop gamit ng pandiwang gagamitin sa mga
pangungusap
c. Magagamit sa pang-araw-araw na pamumuhay ang anumang
matutunan tungkol sa tatlong angkop na gamit ng pandiwa.

V – Panuto o Instruksyon sa mga Mag-aaral


a. Basahin at unawaing mabuti ang mga aralin tungkol sa tatlong angkop na
gamit ng pandiwa.
b. Sundin ang mga panuto at unawaing mabuti ang mga katanungan sa
pagsasanay.
c. Sagutin mo ang bawat pagsasanay na may pag-iingat at matapos mong
sagutin ay tingnan ang mga wastong sagot sa mga tanong na makikita
matapos ang ginagawang pagsasanay.
d. Kung ang iyong Iskor ay 4-5, gawin kaagad ang mga susunod na aralin at
pagsasanay. Kung ang iyong Iskor naman ay 3 pababa, pag-aralang muli
ang araling binasa at saguting muli ang pagsasanay hanggang makakuha
ka ng Iskor na 4 pataas.
e. Maging tapat ka sa Diyos at sa iyong sarili sa pagsagot ng mga
pagsasanay.
VI – Mga Kakailanganing Kahandaang Gawain
Bago pag-aralan ang Modyul na ito, kailangang alam mo na ang
kahulugan at aspeto ng pandiwa.

VII – Paunang Pagsubok o Unang Pagsusulit

Basahing mabuti ang mga pangungusap at tukuyin kung ano ang gamit ng
mga pandiwang may salungguhit. Isulat ang titik ng tamang sagot.

1. Inihatid ni Ethan si Joy sa kanilang bahay.


a. Aksiyon b. Karanasan c. Pangyayari
2. Umiyak si Darren matapos malamang namatay ang kanyang alagang
isda.
a. Aksiyon b. Karanasan c. Pangyayari
3. Hiniwa niya ang keyk ni Vanessa ng dahan-dahan.
a. Aksiyon b. Karanasan c. Pangyayari
4. Umalingawngaw ang tunog ng ambulansiya kaninang medaling-araw.
a. Aksiyon b. Karanasan c. Pangyayari
5. Kumulo ang tubig matapos lagyan ng maraming gatong ang kalan.

VIII – Mga Sagot sa Unang Pagtatayang Pagsusulit

1. Aksiyon
2. Karanasan
3. Aksiyon
4. Aksiyon
5. Pangyayari

IX – Mga Aralin sa Pagkatuto

A. Aralin I
AKSIYON
 Ang unang gamit ng pandiwa ay pagpapahayag ng aksiyon.
 May aksiyon ang pandiwa kapag may aktor o tagaganap ng
kilos.
 Mabubuo ang mga pandiwang ito sa tulong ng mga
panlaping: -um, mag-, ma-, mang-, maki-, mag-an.
 Maaaring tao o bagay ang aktor.

Halimbawa:
1. Umalis ang nanay kahapon patungong probinsiya.
2. Makikipagkita si Leo kay Marta mamayang alas nuebe.
3. Sumunod si Angel sa lahat ng payo ng kanyang butihing ama-amahan.
4. Umaawit ako tuwing umaga.
5. Namimitas si Ezra ng gulay sa hardin tuwing Sabado.

Pandiwa: Aktor:
Umalis nanay
Makikipagkita Leo
Sumunod Angel
Umaawit ako
Namimitas Ezra

KARANASAN
 Ang ikalawang gamit ng pandiwa ay pagpapahayag ng
karanasan.
 Nagpapahayag ng karanasan ang pandiwa kapag may
damdamin. Dahil dito, may nakakaranas ng damdamin na
inihuhudyat ng pandiwa.
 Maaaring magpahayag ang pandiwa ng karanasan o
damdamin/emosyon. Sa ganitong sitwasyon may tagaranas
ng damdamin o saloobin.

Halimbawa:
1. Nagulantang ang lahat sa masasakit na pananalita ni Nadine.
2. Labis na nanibugho si Michael sa panlilinlang sa kanya ng kasintahang si
Ligaya.
3. Nalungkot ang lahat nang malaman ang masamang pangyayari.
4. Namangha si Cupid sa kagandahan ni Psyche.
5. Naawa ang ale sa nabundol na bata.
Pandiwa: Aktor:
Nagulantang lahat
Nanibugho Michael
Nalungkot lahat
Namangha Cupid
Naawa ale

PANGYAYARI
 Ang ikatlong gamit ng pandiwa ay pagpapahayag ng
pangyayari.
 Ang pandiwa ay resulta ng isang pangyayari.
Halimbawa:
1. Nalunod ang mga tao sa matinding baha.
2. Naglayas si BJ dahil sa pagmamaltrato ng kanyang ina.,
3. Nasira ang buhay ni Choco nang dahil sa droga.
4. Nagpatiwakal ang dalaga sa labis na pagdaramdam.
5. Nalunod ang bata sa kapabayaan ng kanyang magulang.

Pandiwa; Pangyayari;
Nalunod sa matinding baha
Naglayas dahil sa pagmamaltrato ng
kanyang ina
Nasira dahil sa droga
Nagpatiwakal sa labis na pagdaramdam
Nalunod sa kapabayaan ng kanyang
magulang

Naunawaan mo na ang iba’t ibang gamit ng pandiwa bilang aksiyon,


karanasan at pangyayari. Isagawa mo ang sunod na pagsusulit upang
mahasa ang iyong kasanayan kung paano mabisang magagamit ang
pandiwa.

X. Panukatang Pagsusulit sa Pagkatuto


Sipiin ang sumusunod na pangungusap sa sagutang papel. Isulat sa
patlang kung ang pandiwang may salungguhit ay ginamit bilang aksiyon,
karanasan o pangyayari.
1. Naglakbay si Ethan patungong Israel.
2. Nabalisa si Aling Lea matapos malamang naaksidente ang kanyang
asawa.
3. Sumisigla ang paligid sa tuwing ikaw ay nakangiti.
4. Ginamit ni Seyong ang lahat ng kanyang lakas upang maisalba ang
kanyang kasintahan sa tiyak na panganib.
5. Labis na nagdusa ang mga Pilipino sa kamay ng mga dayuhan.
6. Nalumbay si Bing sa balitang pumanaw na ang kanyang alagang baboy.
7. Umasa ang lalaki sa pangako ni Selya.
8. Hindi nakuntento si Michael sa ginawa niyang pang-aabuso kay Aime.
9. Lalong sumidhi ang galit ni Tristan kay Gabriel.
10. Umalis siya sa bahay ampunan.
11. Nasira ang bahay ng dahil sa matinding unos.
12. Nagpakalasing si Zeke dahil sa problemang dinadala.

XI – Mga Sagot sa Panukatang Pagsusulit sa Pagkatuto


1. Aksyon
2. Karanasan
3. Karanasan
4 Aksyon
5. Karanasan
6. Karanasan
7. Aksyon
8. Karanasan
9. Aksyon
10.Aksyon
11. Pangyayari
12. Pangyayari

Paalala: Kung ang iyong Iskor ay 8-12,binabati kita sapagkat malinaw mong
naintindihan ang angkop nag gamit ng pandiwa kaya maari ka ng tumuloy
sa sunod na aralin. Kung ang iyong Iskor naman ay 7 pababa, pag-aralang
muli ang araling binasa at saguting muli ang pagsasanay hanggang
makakuha ka ng Iskor na 8 pataas.

Anda mungkin juga menyukai