Anda di halaman 1dari 20

\'

"\""

OXFORD
LATIN
DICTIONARY

OXFORD
AT THE CLARENDON PRESS
I9 68
Oxford University Press, Ely House, London W. I
GLASGOW NEW YORK TORONTO MELBOURNE WELLINGTON
CAPE TOWN' SALISBURY IBADAN NAIROBI LUSAKA ADDIS ABABA
BOMBAY CALCUTTA MADRAS KARACHI LAHORE DACCA
KUALA LUMPUR HONG KONG TOKYO

© OXFORD UNIVERSITY PRESS I968

PRINTED IN GREAT BRITAIN


AT THE UNIVERSITY PRESS, OXFORD
BY VIVIAN RIDLER
PRINTER TO THE UNIVERSITY
PUBLISHER'S NOTE

I N May 1931 the Delegates of the Press instructed their officers to investigate the possi-
bility of preparing an entirely new Latin Dictionary. Some eighteen months later draft
plans were approved for the compilation of a dictionary independent alike of Lewis &
Short on the one hand and of the Thesaurus Linguae Latinae on the other, which would
treat classical Latin from its beginnings to the end of the second century A.D., and which
was to be approximately one-third longer than Lewis & Short; the work was to be carried
out by a staff directly responsible to the Delegates. Professor A. Souter of the University
of Aberdeen was appointed Editor, and Mr. J. M. Wyllie was seconded from the Oxford
English Dictionary to the new venture as Assistant Editor.* It was then estimated that
such a dictionary would take twelve years to prepare.
Full-time work began in the autumn of 1933. Quotations, ultimately numbering well
over a million, were collected partly by the staff in Oxford, and partly by some fifty
outside volunteers working closely with the Oxford staff. A start was made on editorial
work, but by 1939 it was clear that progress, whether measured in terms of quality or
quantity, was unsatisfactory. In the same year Professor Souter retired from the editorship,
and Dr. Cyril Bailey, a Delegate of the Press, and Mr. Wyllie were appointed co-editors,
with Dr. Bailey as the senior.
Credit for the scheme of the dictionary and organization of the work in its early years
is due principally to Mr. Wyllie. With the outbreak of war, work on the Dictionary inevi-
tably slowed down, and as members of the staff went off on war service it was virtually
suspended, though a skeleton staff under Dr. Bailey kept the project alive. On Mr. Wyllie's
return work was resumed more actively, and the team was further strengthened by the
appointment of Mr. John Chadwick in July 1946. In March 1949 Mr. Wyllie was appointed
sole Editor, and at the same time steps were taken to form an academic advisory committee.
Professor W. M. Edwards joined the staff in 1950 as reader and critic; Mr. Chadwick left
to take an academic post at Cambridge in 1952 and was replaced by Mr. (later Professor)
C. L. Howard.
Mr. Wyllie'S editorship terminated in April 1954, and Mr. P. G. W. Glare, who had
joined the team in 1950, became Acting Editor. A fresh study of the situation in this year
showed that a thorough revision of most of the material, including what had been hitherto
thought approximately ready for the Printer, would be necessary before printing could
begin, and that the final work would substantially exceed the limits laid down. The Dele-
gates decided that efforts must be made to complete the Dictionary on the existing plan,
though they authorized a further increase in length. In the autumn of 1955 Mr. Glare was
appointed Editor, with an enlarged team that included Mr. R. H. Barrow and Mr. G. E.
Turton (both of whom had joined in 1954), and Mr. R. C. Palmer (from 1957), and with
occasional help from Mr. Chadwick in Cambridge. Since that date progress has been con-
sistent and smooth, and the Delegates' confidence in the undertaking is such that publica-
tion by fascicle has been sanctioned. The work will be completed in eight fascicles, and it
is hoped to publish one every two years.

The Oxford Latin Dictionary is based on an entirely fresh reading of the Latin sources.
It follows, generally speaking, the principles of the Oxford English Dictionary, and its
formal layout of articles is similar. Within each section or sub-section, quotations are
arranged in chronological order, the first example showing, where practicable, the earliest
* A list of members of the editorial staff, with the dates of their service, is appended.
864209 a2
vi PUBLISHER'S NOTE
known instance of that particular sense or usage. Accidents of transmission and the
concentration of much of the available material within a very short space of time have,
however, made it difficult to trace the history of many words; in consequence, not too
much reliance should be placed on chronology in the arrangement of senses.
The later limit. of the period covered by this dictionary is necessarily imprecise. In
practice it means that most of the jurists quoted in Justinian's Digest have been included,
although they run over into the third century, while patristic writings from the last years
of the second century have not been drawn upon. (A proposal that the Dictionary should
be extended to include Christian Latin had been finally rejected in I9Sr.) A further com-
plication is that there are many texts of uncertain date whose inclusion or rejection must
be arbitrary. But within these limits an attempt has been made to treat thoroughly all
known words from any source, literary or non-literary. In addition, proper names have
been included where their intrinsic importance appears to warrant it, or where their in-
clusion was thought to help in the understanding of literary texts. Only brief etymological
notes have been given; readers should refer to the standard etymological dictionaries for
further information. The inclusion of articles on the principal suffixes used in word-formation
is an innovation in Latin lexicography.
LIST OF EDITORIAL STAFF

A. SOUTER I933-9 P. G. W. GLARE I95 0 -


J. M. WYLLIE I933-54 W. M. EDWARDS I95 0 -
C. O. BRINK I93 8-42 J. D. CRAIG I95 2-3
E. A. PARKER I939-46 C. L. HOWARD I952-8
C. BAILEY I939-57 G. E. TURTON I954-
MARGARET ALFORD I94 2-5 R. H. BARROW I954-
J. CHADWICK I946-5 2 SOPHIE TRENKNER 1955-7
B. V. SLATER I 947-9 R. C. PALMER I957-
D. C. BROWNING I949-5 O A. N. BRYAN-BROWN I 967-8
G. M. LEE I968-
AIDS TO THE READER
1. AUTHORS AND WORKS
THE references given in column one are normally the last possible for each work. This will make clear
which system of chapter, paragraph, etc., division, or of pagination, is being followed, where two or more
exist. A uthors used as secondary sources are printed in lower case. The full form of post-classical or
modern collections, anthologies, etc., is given in the Supplementary List (II) below. The abbreviations
for these are usually printed with a lower-case initial (e.g. anth., poet., trag.). In the indication of date
Roman numerals refer to centuries.
In the description of Editions used OCT, T, and L refer to Oxford Classical Texts (Scriptorum
Classicorum Bibliotheca Oxoniensis), Bibliotheca Teubneriana, and the Loeb Classical Library
respectively. The editions cited are normally those used for the original excerpting of material. Impor-
tant changes in later editions have been taken into account wherever possible.
ABBREVIATION NAME OF AUTHOR TITLE OF WORK DATE EDITION

Acc. poet. 26 (28) L. Aecius 170--c. 85 B.C.


praet. 42
trag. 696
Act. Triumph. 37 Acta Triumphalia
(CIL I. p. 50)
AED. poet. 2. 6 Valerius Aedituus ii-i B.C .
.·lelna 646 before A.D. 63 Poetae Latini Minores
Vollmer T 1930
AFRAN. com. 432 L. Afranius b. c. 150 B.C.
AFRIC. dig. 50. 16. 208 Sex. Caecilius Africauus ii A.D. (mid)
AGEN. agrim. p. 51 Agennius Vrbicus ? ii A.D. (early)
ALF. dig. 50. 16. 203 P. Alienus Varus cos. 39 B.C.
2UY. I
gram. 4
.'l.MP. 50. 2 L. Ampelius Liber lVIemorialis ? ii A.D. Assmann T 1935
ANDR. com. 8 L. Liuius Andronieus c. 284-204 B.C.
poet. 45
trag. 41
ANNIAN. poet. 3· 4 Annianus ii A.D.
ANNIUS oral. 5 T. Annius Luseus cos. 153 B.C.
ANT. Fro. 1. p. 126 (163N) Antoninus Pius Emp. A.D. 138-61 see FRO.
ANT. Att. 10. Sa. 2 M. Antonius c. 82-30 B.C. see CIC. Alt.
orat. 13
Ap. CLAUD. PULCR. gram. 3 Appius Claudius Pulcher cos. 54 B.C.
App. poet. 2. 2 Appius Claudius Caeeus cos. 307, 296 B.C.
APRIS. com. 10 ? Aprissius quoted in Varro
ApUL. Apol. 103 Apuleius Apologia b. C. A.D. 123 Helm T 1912
Fl. 23 Florida II 1921
Met. II. 30 Metamorphoses u ,,1931
Mun. 38 de Mundo Thomas T 1921
Pl. 2. 28 de Platone
poet. 7
Soc. 24 de Deo Socratis Thomas T I921
ARB. poet. 2 Arb(r)onius Silo time of Augustus
Arg. Pl. True. II Argumentum Plauti, post-Plautine see PL.
, etc. (variously dated)
ARR. hist. 7 'L. Arruntius cos. 22 B.C.
As. GAL. poet. 2 C. Asinius Gallus COS. 8 B.C.
Asc. Corn. 72 Q. Asconius Pedianus in Comelianam 9 B.C.-A.D. 76 Clark OCT 1907
Mil. 49 in Milonianam
Pis. 15 in Pisonianam
SC.25 in Scaurianam
Tog. 84 in orationem in toga
candida
ASEL. hist. 14 Sempronius Asellio ii-i B.C.
ATEIUS gram. 14 L. Ateius Praetextatus i B.C.
ATIL. com. 4 Atilius ii B.C.
ATTA com. 24 T. Quinctius Atta d. 77 B.C.
poet. I
AUFUST. gram. 3 Aufustius i B.C.
x AUTHORS AND WORKS
ABBREVIATION NAME OF AUTHOR TITLE OF WORK DATE EDITION

AUG. Ane. 6. 43 C. lulius Caesar Monumentum 63 B.C.-A.D. 14 Ehrenberg & Jones


(Octauianus Augustus) Ancyranum Ox!. 1949
hist. 20
poet. 6
AUGUR. poet. 8 Sentius Augurinus ii A.D. (early)
August. C.D. 22. 30 Aurelius Angustinus de Ciuitate Dei A.D. 354-430 Dombart T 1892
(St. Augustine)
AUR. Fro. I. p. 14 (49K) M. Aurelius Antoninus see FRO.
poet. I
AUR. OP. gram. 28 Aurelius Opillus ii-i B.C.
AVIT. poet. 3. 2 Allius Auitus ii A.D.

BALB. Alt. 9. 13a. 2 L. Cornelius Balbus cos. 40 B.C. s~c ClC. A It.
BALB. gram. p. 108La Balbus time of Trajan
BALB. OPP. Alt. 9. 7a. 2 see BALB.(I)/Opp.I see Cle. Att.
BAS. gram. 10 Gauins Bassus i B,C,

BAS. poet. 10 Caesius Bassus i A.D.


B. Afr. 98.2 de Bello Africa C. 40 B.C. sec CAES. Ci'i l •
B. Alex. 78. 5 de Bello Alexandrino C. 40 H.C. see C.\ES. Civ.
B. Hisp. 42. 7 de Bello Hispaniensi C. 40 B. C. see CAES. Cit'.
BIB. poet. 17.2 M. Furins Bibaculus b. 103 B.C.
BITH. Fam. 6. 16 A. Pompeius praet. 45 B.C. see Cle. F£lH'l.
Bithynicus
BRUT. ad Brut. 3. 6 M. Iuuius Brutus 85-42 B.C. see Crc. ad Brut.
Drat. 31
BRUT. iU1·. 3 M. Iunius Brutus ii B.C. (late)
BRUT. CAS. Fam. II. 3· 4 see BRUT.IIl/CAS. see Crc.Falt!.
Bue. Eins. z. 38 Bucolica Einsidlensia time of Nero sec C'LP. Eel.
CAECIL. com. 294 Caecilius Statius d. 168 B.C.
CAECIN. Fam. 6. 7. 6 A. Caecina i B.C. see Crc. Fam.
CAEL. Alt. 10. 9a. 5 ilL Caelius Rufus i B.C. see ClC. A It.
Fam. 8.17.2 Fanl-.
orat. 34
CAEL. i-ur. 2 Cn. Arulenus Caelius cos. A.D. 69
Sabinus
CAEP. orat. 9 Q. Serullius Caepio d. 90 B.C.
CAES. Alt. 10. Sb. 2 C. I ulius Caesar 102-44 B.C. seeClC. A It.
Civ. 3. lIZ. 12 de Bello Ciuili du Pontet OCT 1900
Gal. 7. 90. 8 de Bello Gallieo
gram. 31
Drat. 47
poet. 2. 6.
CAESEL. in Gel. 6 (7). 2. 4 L. Caesellius Vindex ii A.D. (early)
CALID. orat. 13 M. Calidius praet. 57 B.C.
CALL. dig. 50. 16. 220. 3 Callistratus ii-iii A.D.
CALP. Deel. 53 Calpurnius Flaccus Declamationes ii A.D. Lehnert T Ig03
CALP. Eel. 7· 84 T. Calpurnius Siculus Eclogae i A.D. (mid) Giarratano Turin I9l4
CALP. hist. 45 L. Calpurnius Piso cos. 133 R.C.
Frug;
CALVo Drat. 37 C. Licinius Macer 82-47 B.C.
poet. 19 Caluus
CAN. ot'at. 5 P. Cannutius i B.C.
CAP. gram. 14 C. Ateius Capito COS, A.D. 5
iur·34
CARBO Drat. 9 C. Papirius Carbo GOS. 120 B,C.
CARBO ARV. Drat. 3 C. Papirius Carbo i B.C. (early)
Aruina
Carm. Bell. Aeg. 67 Carmen de Bello contemp. Ovid Poetae Latini Minores
Aegyptiaco Baehrens T 1879
Carm. Nelei 5 (trag. p, 271) Carmen Nelei ? iii B.C.
Carm. Sal. 21 (poet. p. 5) Carmen Saliare uncertain
CAS. Fam. 15. 19· 4 C. Cassius Longinus d. 42 B.C. see Cle. Fam.
CAS. SEV. in Quint. I nsf. Cassius Seuerus d. C. A.D. 34
11.1.5 8 .
CASCo iur. 2 A. Cascellius i B.C. (early)
CATO Agr. 162. 3 M. Porcius Cato de Agri Cultura 234-149 B.C. Goetz T ]922
Diet. 83 (J) Dicta Memorabilia Jordan Leipzig 1860
Ep.5 (J) Epistulae
Fi!. 16 (J) libri ad Filium
hist. 143
inc. 77 (J)
iUI'.2
Mil. 15 (J) de Re Militari Jordan Leipzig 1860
Mar. 3 (J) Carmen de Moribus
orat.249
AUTHORS AND WORKS xi
ABBREVIATION NAME OF AUTHOR TITLE OF WORK DATE EDITION

CATO Fam. 15. 5· 3 M. Porcius Cato see CIC. Fam.


Vticensis
CATO nep. orat. 3 C. Porcius Cato cos. 114 B.Ce
CATUL. 116. 8 C. Valerius Catullus C. S4-C. 54 B.C. Mynors OCT 1958
CELS. 8. 25· 5 A. Cornelius Celsus contemp. Tiberius Marx Leipzig 1915
CELS. dig. 50. 17. 193 P. Iuuentius Celsus cos. II. A.D. 129
Char. p. 532K Flauius Sosipater Ars Grammatica iv A.D. Barwick T. 1925
Charisius
Crc. Ac. 1. 46 M. Tullius Cicero Academica 106-43 B.C. Plasberg T 1922
ad Brut. 2. 5. 6 Epistulae ad Brutum Purser OCT 19<>2
Aer. AI. Mil. ff. 24 Interrogatio de aere Mueller T 1898
alieno Milonis Clark OCT 1909
Agr. 3.16 de Lege Agraria
Alcyon. fro 2 Alcyones Mueller T 18g8
Ale.... fro 13 de Rege Alexandrino
Amic. l04 de Amicitia Si~beck'T ;;JI7
A rat. 733(480) Arati Phaenomena Mueller T 18g8
Arat. Progn. 425 Arati Prognostica
Arch. 32 pro Archia Cla';k OCT {91 I
Att. 16. 16f. 18 Epistulae ad Atticum Purser OCT Ig03
Aug. fro 5 de Auguriis Mueller T 1898
Balb.65 pro Balbo Peterson OCT 191 I
Brut. 333 Brutus Wilkins OCT {903
Caec. 104 pro Caecina Clark OCT 1909
Cael.80 pro Caelio " 190 5
CaW. 4. 24 in Catilinam
Cato fro 15 Cato M u~ller T 1898
Chorog. fro I Chorographia
Clod. fro 33 in P. Clodium et
C. Curionem
Clu.202 pro Cluentio Clark OCT 1905
Cons. fro I I de Consulatu suo Mueller T 1898
ConsU. fro 4 de Consiliis suis
Consolo fro 17 Consolatio
Corn. 2 fro 18 pro Cornelio
de Orat. 3. 230 de Oratore Wiikins OCT' 1903
Deiot·43 pro Rege Deiotaro Clark OCT 1918
Div. 2. 150 de Diuinatione Ax T 1938
Div. Caec. 73 Diuinatio in Q. Peterson OCT 1917
Caecilium
Dam. 147 de Domo sua .. .. 19II
Eleg. fro I Elegia Talemastis Mueller T 1898
(dub. title)
Ep. fro 18.5 fragmenta Purser OCT 1902
cpistularum
Epigr·3 Epigrammata Mueller T 1898
Facet. 53 Facete Dicta
Fam. 16. 24. 2 E pistulae ad Pu;';er OCT' ~901
Familiares
Fat. 48 de Fato Ax T 1938
Fin. 5. 96 de Finibus Bonorum Schiche T 1915
et Malorum
Flac. 106 pro FIacco Clark OCT 1909
Font. 49 pro Fonteio .. .. 1911
Fund. fro 7 pro Fundanio Mueller T 1898
Gal. ff. 7 pro Q. Gallio
Gloy. fro 14 de Gloria T
Pl~berg 1917
Hal'. 63 de Haruspicum Peterson OCT 19II
Responso
Hart. fro 103 Hortensius Mueller T 1898
inc. orat. fro 34 incertarum orationum
fragmenta
lnv. 2. 178 de Inuentione Stroebel T 1915
luI'. Civ. fro 3 de lure Ciuili in Mueller T 1898
artern redigendo
Leg. 3· 49 de Legibus Vahlen T 1883
lib. inc. fro 43 fragmenta librorum
incertorum
Lig.3 8 pro Ligario Clark OCT 1918
Lim. 4 l.imon Mueller T 1898
Luc·148 Lucullus Plasberg T 1922
Man. 71 pro Lege Manilia Clark OCT 1905
pro Man. fro I pro C. Manilio Mueller T 1898
Mar. 4. 2 Marius
Marc. 34 pro Marcello Cla;i.: OCT 1918
Met. fro 10 contra Contionem Mueller T 1898
Q. Metelli
Mil. 105 pro Milone Clark OCT 1918
Muy. go pro Murena
N.D. 3. 95 de Natura Deorum A~'T 1933
Oecon. fro 18 Oeconomicus Mueller T 1898
Off· 3· 121 de Officiis Atzert T 1932
Op. fro 12 pro Oppio Mueller T 1898
Opt. Gen. 23 de Optimo Genere Wilkins OCT 1903
Oratorum
Orat.238
Farad. 52
Orator
Paradoxa Stoicorum
.. ..
Mueller T 18g8
xii AUTHORS AND WORKS
ABBREVIATION NAME OF AUTHOR TITLE OF WORK DATE EDITION

CIC. (cant.)
Pari. 140 Partitiones Oratoriac Wilkins OCT 1903
Phil. 14. 28 Philippicae Clark OCT 1910
Pis. 99 in Pisonem 190 9
Plane. 104 pro Plancio 1911
poet. 40(55). 2
Prol. fro 5 Protagoras Mueller T 1898
Prov.47 de Prouinciis Peterson OCT I'll I
Consularibus
Q·fr. 3· 9· 9 Epistulae ad Quintum Purser OCT 1902
fratrem
Q. Rose. 56 pro Q. Roscio Clark OCT 190'1
comoedo
Quinet.99 pro Quinctio
Rab. Perd. 38 pro Rabirio Per-
d uellionis Reo
Rab. Post. 48 pro Rabirio Postumo
Red. Pop. 25 post Reditum ad P~tersOl~' OCT' 191 (
Populum
Red. Sen. 39 post Reditum in
Senatu
Rep. 6. 29 de Republica Ziegler T 1929
S. Rose. 154 pro S. Roscio Amerino Clark OCT 1905
SeaUY·5 1 pro Scauro " H 191 I
Sen. 85 de Senectute Simbeck T 1917
Sesl. 147 pro Sestio Peterson OCT 19 I I
sing. voe. ex inc. lib. 37 singulae uoces ex Mueller T 1898
incertis Ii bris
Sui. 93 pro Sulla Clark OCT 19I1
Tim. 52 Timaeus Ax T 1938
Tog. Cando fro 28 in Toga Candida Mueller T 1898
Top. 100 Topica Wilkins OCT 1903
Tul·56 pro Tullio Clark OCT 1911
Tusc. 5. 121 Tusculanae Pohlenz T 1918
Disputationes
Var. fro 19 pro L. Vareno Mueller T 1898
Vat. 41 in Vatinium Peterson OCT I ()I I
Ver·56 in Verrem (actio 'S)l7
prima)
Ver. 5. 18g in Verrem (actio
secunda)
Virt. fro de Virtutibus Plasberg T 1932
[CIC.] Sal. 22 in Sallustium Kudess T 1914
Exit. 30 oratio pridie quam in Mueller T 1898
exilium iret
CIC. fil. Fam. 16. 25 M. Tullius Cicero b. 65 B.C. see Cle. Fam.
CINCo gram. 34 L. Cincius i B.C.
iur·35
CINNA poet. 12 C. Heluius Cinna i B.C.
Ciris 541 (in Appendix time of Augustus Ellis OCT 1907
Vergiliana)
CLEM. dig. 50. 16. 153 Terentius Clemens ii A.D.
CLOAT. gram. 16 Cloatins Verus i B.C. (late)
CLOD. hist. 4 M. Clodius Licinus cos. suff. A.D. 4
COEL. hist. 67 L. Coelius Antipater ii B.C. (late)
COL. 12. 59. 5 L. Iunius Moderatus de Re Rustica i A.D. (mid) Books I, 2, 6-11 Lund-
Columella strom-Josephson
Uppsala 1897-1955
Books 3-5, 12 Ash,
Forster-Heffner L
194 1 -55
Arb. 30. 2 de Arboribus Forster-Heffner L 1955
Copa 38 (in Appendix time of Augustus Ellis OCT 1907
Vergiliana)
CORN. SEV. poet. 13. 25 Cornelius Seuerus
CORNELIA Nep. fro 2 (mother of Gracchi) ii B.C. see NEr.
CORNIF. gram. 17 Cornificius Longus i B.C.
CORNIF. poet. 3 Q. Cornificius i B.C.
CORNIF. GAL. poet. I Cornificius Gallus time of Augustus
COTTA orat. 18 C. Aurelius Cotta cos. 75 B.C.
CRAS. orat. 49 L. LiciDius Crassus cos. 95 B.C.
CREM. hist. 6 A. Cremutius Cordus d. A.D. 25
Culex 414 (in Appendix time of Augustus Ellis OCT 1907
Vergiliana)
CUR. Fam. 7. 29. 2 M'. Curius trib. 58 B.C. see Cle. Fam.
CURIO avo orat. 4 C. Scribonius Curio praet. 121 B.C.
(auus)
CURIO pat. orat. 14 C. Scribonius Curio cos. 76 B.C.
(pater)
CURT. 10. 10. 20 Q. Curtius Rufus Historiae Alexandri i A.D. (mid) Hadic ke T I g08
Magni
AUTHORS AND WORKS xiii
ABBREVIATION NAME OF AUTHOR TITLE OF WORK DATE EDITION

D. BRUT. Fam. II. 26 D. Iunius Brutus d. 43 B.C. see CIC. Fam.


Albinus
Dirac 103 (in Appendix i B.C. (latc) Ellis OCT 1907
V ergiliana)
DOLAB. Fam. 9. 9· 3 P .. Cornelius Dolabella d. 43 B.C. see CIC. Fam.
DOM. in Plin. Ep. 10.58(66).6 T. Flauius Domitianus emp. A.D. 81-96
DOM. AF. in Quint. Inst. Domiti us Afer d. A.D. 59
II. 3. 126
DOM. MARS. poet. 7· 4 Domitius Marsus time of Augustus
Don. Ter. Ph. 1055 Aelius Donatus Commentum Terenii iv A.D. \Vessner T 1902-5
DORC. poet. 2 Dorcatius time of Augustus
Ed. aed. cur. (Font. in1'. Edicta aedilium
p. 238) 3 curulium
Ed. pro (Font. iur. p. 237) Edict" praetorum
45· 13
EGN. poet. 2. 2 Egnatius i B.C.
Eleg. Maee. 178 Elegia in Maecen a- i A.D. (early) Ellis OCT 1907
tern (in Appendix
Vergiliana)
Elog. 48 (GIL I. p. 202) EJogium
Elog. Gal. (poet. p. 7) A. Atilii Calatini A. was cos. 258.
elogium 254 B.C.
ENN. Ann. 628 Q. Ennjus Annales 239-169 B.C. Vahlt'n Leipzig 1928
inc. 53
Sat. 70 Satirae
seen. 430 scenica
var.q6 uaria
Epic. Drusi 474 Epicedion Drusi i A.D. Portae Latini Minores
(Consolatio ad Vollmer T 1923
Liuiam)
EPICAD. gram. 3 Cornelius Epicadus i B.C. (early)
EPig". Pac. 4 (poet. p. 32) Epigramma Pacuui (Pacuvius d. c. 130
B.C.)
Epigr. Plaut. 3 (poet. p. 32) Epigramma a Varrone
Plauto attributum
FAB. MAX. hist. 4 Q. Fabius Maximus
Seruilianus cos. 142 B.C.
FAB. PICT. hist. 6 Ser. Fabius Pictor ii B.C. (mid)
iur·9
FAN. hist. 9 C. Fannius cos. 122 B.C.
orat. 5
Fast. Gol. (GIL I. p. 64) Fasti Consulares
Colotiani
Fast. Gos. Gap. 46 Fasti Consulares
(GIL I. p. 29) Capitolini
Fast. Praen.* (GIL 1. p. 72) Fasti Consulares
Praenestini
FAV. orat. 1 ? Fauorinus ii or i B.C.
FEN. kist. 30 Fenestella ? 52 B.C.-? A.D. 19
FEST. p. 376M Sex. Pompeius Festus ii A.D. (late) Lindsay T 1913
FLOR. anth. 252. 2 ? L. Annius Florus ii A.D.
Epit. 3. 34 (4· 12.66) Epitome bellorum Rossbach T 1896
omnium annorum
DCC
poet. 4
Verg. p. 187R Vergilius orator an Hossbach T 1896
poeta
FLORENT. dig. 50. 16. 21I Florentinus iii A.D. (early)
FRO. Amie. 2. p. 244 (I88N) M. Cornelius Fronto Epistulae ad Arnicas c. A.D. 100-C. 166 Haines L 1919-20
Ant. 1. p. 262 (170N) ad Antoninum Pium
Ar. I. p. 54 (237N) Arion
Aur. 2. p. 222 (232N) ad Aurelium
Parth. 2. p. 238 (I36N) de Bello Parthico
Ver. 2. p. 238 (I36N) ad Verum
FRaN. agrim. p. 19 Sex. I ulius Frontinus C. A.D. 30-104
Aq. 130 de Aquis Vrbis Krohn T 1922
Romae
Str. 4· 7· 24 Strategemata Gundermann T 1888
Fulg. serm. ant. 62 Fabius Planciadcs expositio scrmonum v-vi A.D. Helm T 1898
Fulgentius Afer antiquorum
FUR. ANT. poet. 6 A. Furius Antias fl. 100 B.C.

GAET. poet. 3 Cn. Cornelius Lentulus cos. A.D. 26


Gaetulicus
* Other Fasti in GIL I are referred to similarly.
xiv AUTHORS AND WORKS
ABBREVIATION NAME OF AUTHOR TITLE OF WORK DATE EDITION

GAlUS dig. 50. 17. 158 (other names unkn.) ii A.D.


Inst. 4. 1 87 lnstitutiones Kuebler T 1935
GAL. poet. I C. Cornelius Gallus c. 69-26 B.C.
GAL. gram. 28 C. Aelius Gallus i B.C. (late)
iur·3
GALBA Fam. ro. 30. 5 ' Ser. Sulpicius Galba i B.C. see C1C. Fam.
GAN. poet. 3 Gannius unkn.
GEL. 20. I r. 5 A. Gellius N oetes A tticae A.D. I23-G. 165 Hosius T 1903
GEL. hist. 33 Cn. Gellius ii B.C. (late)
GERM. Arat. 725 Germanicus I ulius Aratea IS B.C.-A.D. 19 Breysig T 1899
Epig. 2. 8 Caesar Epigrammata
fro 6. 2
GNIPHO gram. 4 M. Antonius Gnipho ii-i B.C.
GRACCH. orat. 68 C. Sempronius trib. pI. 123. 122 B.C.
Gracchus
GRACCH. trag. 4 Gracchus ? time of Augustus
GRACCHAN. iur. II M. lunius Gracchanus ii B.C. (late)
GRAN. FL. gram. Granius Flaccus i B.C.
iur.8
GRAT·54 I Grattius Cynegetica contemp. Ovid Poetae Latini Minores
Vollmer T 191I

HADR. poet. 3· 5 P. Aelius HadriamIS emp. A.D. II7-38


HEM. hist. 40 L. Cassius Hemina ii B.C. (mid)
HIRT. Alt. IS. 6. 3 A. Hirtius cos. 43 B.C. see CIC. Att.
Gal. 8. 55. 2 see CAES. Gal.
HOR. Ars 476 Q. Horatius Flaccus Ars Poetica 6s-8 B.C. Garrod OCT 1912
Carm. 4- 15· 32 Carmina
Ep. 2. 2. 216 Epistulae
Epod. 17. 81 Epodi
S. 2. 8. 95 Sermones
Saec. 76 Carmen Saeculare
HORT. orat. 46 Q. Hortensius Hortalus II4-50 B.C.
HOST. poet. 5 Hostius ii B.C.
HVG. gram. 23 C. lulius Hyginus time of Augustus
hist. 17
HVG. Fab. 277. 5 Hyginus Fabulae ? ii A.D. Rose Leyden 1934
(Genealogiae)
Asty. 4. 19 Astronomica Bunte Leipzig 1875
HVG. agrim. p. 98 Hyginus time of Trajan
HVG. GR. agrim. p. 171 Hyginus Gromaticus ii A.D.

Ilias 1070 Baebi I talici Ilias i A.D. (late) Poetae Latini Minores
Vollmer T 1913
IMBR. Com. 2 Licini us 1m brex ? ii B,C.
Inst. Dac. 25 (CIL 3. p. 959) Instrumenta Dacica
Isid. Orig. 20. 16. 8 Isidorus Hispalensis Origines Bp. of Seville Lindsay OCT 19II
A.D. 602-36

JAVOL. dig. 50. 17. 202 Iauolenus Priscus


JULIAN. dig. 50. 17· 67 Saluius lulianus ii A.D. (mid)
Juv. 16. 60 D. Iunius Iuuenalis i-ii A.D. Owen OCT 1907
JUVENT. com. 10 Iuuentius before Varro

L. CAES. iut'. 4 L. lulius Caesar cos. 64 B.C.


LABEO dig. 50. 16. 244 M. Antistius Labeo d. before A.D. 22
gram. 25
iur·31
LABEO poet. I Attius Labeo (mentioned by
Persius)
LABER. com. 158 D. Laberius c. IIS-43 B.C.
LAEL. orat. 14 C. Laelius Sapiens cos. 140 B.C.
LAEL. FEL. iur. 4 Laelius Felix ? ii A.D. (mid)
L.~EV. poet. 32. 2 Laevius i B.C. (early)
LANUV. com. 2 Luscius Lanuuinus contemp. Terence
LARG.27I Scribonius Largus i A.D. (first half) Helmreich T 1887
LAUREA poet. 10 M. Tullius Laurea freedman of Cicero
Laus Pis. 261 Laus Pisanis i A.D. (mid) Poetae Latini Minores
Baehrens T 1879
Leg. pub. (Font. iur. p. II9)z6 Leges Publicae
LENT. Fam. 12. IS· 7 P. Cornelius Lentulus cos. 57 B.C. see CIC. Fam.
Spinther
LEP. Fam. 10. 35. 2 M. Aemilius Lepidns Triumvir 43 B.C. see Crc. Pam.
AUTHORS AND WORKS xv
ABBREVIATION NAME OF AUTHOR TITLE OF WORK DATE EDITION

LEP. orat. 6 M. Aemilius Lepidus cos. 137 B.C.


Porcina
Lex XII (Font. iur. p. 40) Leges (or Lex) XII
tabularum
LIC. RUF. dig. 50. 17. 210 Licinius Rufinus ii-iii A.D.
LIV. 45. 44· 21 T:'Liuius ab Vrbe Condita ? 59 B.C.-? A.D. 17 Bks. 1-10, ;aI-30 Con-
way etc. OCT 1914-
35 Bks·3 I -3 8 Mueller
T 1929-30
Bks·39-40
HeraeuB T 1931
Bks. 41-45 Giarra-
tano Rome 1933
fragmenta Weissen-
born T. 1931
Luc. 10. 5f6 M. Annaeus Lucanus Bellum Ciuile A.D. 39-65 Housman Oxf. 1926
Lucc. Fain. 5. If· 3 L. Lucceius i B.C. (mid) see Crc. Fain.
LUCIL. 1350 C. Lucilius c. ISO-C. 102 B.C. Marx Leipzig 1904
LUCIL. JUN. poet. 4 C. Lucilius lunior i A.D. (mid)
LUCR. 6. 1286 T. Lucretius Carus de Rerum Natura c. 94-55 B.C. Bailey OCT 1922
LUTAT. poet. 2. 4 Q. Lutatius Catulus cos. 102 B.C.
Lydia 80 (in Appendix i B.C. (late) Ellis OCT 1907
Vergiliana)
MACER poet. 17 Aemilius Macer d. 16 B.C.
MACER dig. 50. 5· 5 Aemilius Macer iii A.D. (early)
MACER kist. 27 C. Licinius Macer trib. pI. 73 B.C.
Drat. 4
Macr. 7. 16. 34 Ambrosius Theodosius Saturnalia iv A.D. (late) Eyssenhardt T 1893
Macrobius
MAEC. poet. 9 C. Maecenas d. 8 B.C.
MAECIAN. dig. 49. 17. IS L. Volusius Maecianus ii A.D. (late)
iur. 81
MAN. poet. 3. 2 Manilius i B.C. (early)
MAN. iur. I I M'. Manilius cos. 149 B.C.
MAN. 5. 745 M. Manilius Astronomica i A.D. (early) Housman Camb. 1931
MANC. Drat. I Heluius Mancia i B.C. (early)
MARC. Fain. 4. II. 2 M. Claudius Marcellus cos. 51 B.C. see Crc. Fam.
MARCEL. dig. 50. 17. 192 Vlpius Marcellus ii A.D. (late)
MARCIUS poet. 3 Cn. Marcius ? iii B.C.
MARIAN. poet. 5 Marianus ii A.D.
MART. 14. 223. 2 M. Valerius Martialis Epigrammata ? A.D. 40-? 101 Lindsay OCT 1929
Sp. 33. 2 Spectacula
MAT. poet. 17 Cn. Matius i B.C. (early)
MAT. Fain. II. 28. 8 C. Matius i B.C. see Cle. Pam.
MAUR.298I Terentianus Maurus de Litteris de Sylla- ii A.D. (late) in G.L.
bis de Metris
MAUR. dig. 49. 14. 15. 6 I~nius Mauricianu5 ii A.D. (mid)
MELA 3.107 Pomponius Mela de Chorographia wrote C. A.D. 40 Frick T 1880
MEM. orat. 14 C. Memmius praet. 58 B.C.
poet. I
~1EN. dig. 49. 18. I Arrius Menander ii-iii A.D.
MES. COR. grain. 5 M. Valerius Messalla 64 B.C.-A.D. 8
hist. 10 Coruinus
orat. 33
MES. RUF. grain. 8 M. Valerius Messalla cos. 53 B.C.
hist. 3 Rufus
iur.2
MET. CEL. Fain. 5. 1. 2 Q. Caecilius Metellus cos. 60 B.C. see CIC. Fam.
Celer
MET. MAc. orat. 9 Q. Caecilius Metellus cos. 143 B.C.
Macedonicus
MET. NEP. Fain. 5. 3. 2 Q. Caecilius Metellus COS. 57 B.C. sec Crc. Fain.
Nepos
MET. NUM. orat. 5 Q. Caecilius Metellus cos. 109 B.C.
Numidicus
MET. PIUS in Macr. 3. 13. 12 Q. Caecilius Metellus cos. 52 B.C.
Pius
11.[et. verso (poet. p. 28) Mctellorum uersus iii B.C. (late)
MOD. dig. 50. 17· 197 Herennius Modestinus iii A.D. (early)
MODESTUS in Macr. I. 16. 28 lulius Modestus time of Augustus
MONT. poet. 2. 3 lulius Montanus time of Tiberius
Mar. 124 Moretum (in Appen- time of Virgil Ellis OCT 1907
dix Vergiliana)
xvi AUTHORS AND WORKS
ABBREVIATION NAME OF AUTHOR TITLE OF WORK DATE EDITION

Muc. hist. 32 C. Licinius Mucianus cos. A.D. 70. 71


MUM. com. 7 Mummius i B.C.

NAEV. com. 138 Cn. Naeuius C. 270---201 B.C.


poet. 64· 4
pyaet.8
trag. 62
Naev. Cyp. It. 2 (poet. p. 51) N aeuii Cypria Ilias ?i B.C.
NAM. iur. I P. Aufidius Namusa i D.C.
NEP. Ag. 8. 7 Cornelius Nepos Agesilaus c. 99-24 B.C. Winstedt OCT 1904
Ale. II. 6 Alcibiades
A ... 3. 3 Aristides
Alt. 22. 4 Atticus
Ca. 3. 5 Cato
Cha·4· 3 Chabrias
Cim. 4. 4 Cimon
Con. 5. 4 Conan
Dat. II. 5 Datames
Di. 10. 3 Dian
Ep. 10. 4 Epaminondas
Eum. 13· 4 Eumenes
Ham. 4· 3 Hamilcar
Han. 13· 4 Hannibal
lph. 3. 4 Iphicrates
Lys. 4.3 Lysander
Milt. 8. 4 Miltiades
Paus. 5· 5· Pausanias
Pel. 5. 5 Pelopidas
Photo 4· 4 Phocion
Reg. 3. 5 de Regibus
Them. 10. 5 Themistocles
ThY. 4· 4 Thrasybulus
Timol. 5· 4 Timoleon
Timoth. 4. 6 Timotheus
)l'ERAT. dig. 50. 5· 4 L. N eratius Priscus ii A.D. (early)
NERO poet. 5 Nero Claudius Caesar emp. A.D. 56-I,S
)l'ERvA Plin. Ep. 10. 58. 7 M. Coeceius N erva emp. A.D. 96-98
NIGID. gyam. 48 P. Nigidius Figulus pract. 58 B.C.
NIN. poet. 2 N inni US Crassus i B.C. (early)
NIPS. gram. p. 30lLa M. lunius Nipsus ? ii A.D.
Non. p. 557M Nonius Marcellus de Conpendiosa iv A.D. (early) Lindsay T 1903
Doctrina
Nov. com. 118 Nouius i B.C. (early)
Nov. orat. I L. Nouius trib. pI. 58 B.C.
NUM. poet. 2. 2 Numitorius contemp. Virgil
Nux 182 ? i A.D. (early) Poetae Latini Minores
Vollmer T 1923

Obty. Veyg. (poet. p. 105) 3 Obtrectatores Vergilii


OPP. hist. 8 C. Oppius i B.C.
OPP. in Maer. 3. 19· 4 Oppius Chares de Siluestribus i B.C.
Arboribns
ORB. gram. 3 L. Orbilius Pupillus b. C. II3 B.C.
Ov. Am. 3. IS. 20 P. Ouidius Naso Amores 43 B.C.-A.D. , I7 Ehwald T 1916
AYS 3. 812 Ars Amatoria
Ep. 20.248 Epistulae (Heroides)
Fast. 6. 812 Fasti Le~~ T ;932
"
Hal. 134 Halieutica Owen OCT 191.5
lb. 642 Ibis
Med.lOo Medicamina Faciei E1~~ald '1' 19~6
Femineae
Met. 15. 879 ]detarnorphoses II 1915
poet. I I
Pont. + 16. 52 Epistulae ex Ponto Owen OCT 1915
Rem. 814 Remedia Amoris Ehwald T 1910
Tr. 5. 14· 46. Tristia Owen OCT 19I5
[Ov.] Ep. Sapph. 220 Epistula Sapphus see Ov. Ep.

P. POMPON. trag. 12. P. Pornponius Secundus cos. sufi. A.D. 44


PAC. praet. 5 M. Pacuuius 22Q-C. 130 B.C.
trag. 425
PACON. poet. 4 S. Paconianus unkn.
PAP. poet. 4 Papinius i B.C. (early)
PAP. JUST. dig. 50. 12. 13 Papirius lustns ii B.C. (late)
PAPIN. dig. 50. 17· 74 Aemilius Papinianus ii B.C. (late)
PAUL. dig. 50. 17. 2II I ulius Paulus ii-iii A.D.
PAUL. Fest. p. 379M Paulus Diaconus Epitoma Festi viii A.D. Lindsa y T H) J 3
PAUL. orat. 2 L. Aernilius Paullus cos. 182, 168 B.C.
AUTHORS AND WORKS xvii
ABBREVIATION N~ME OF AUTHOR TITLE OF WORK DATE EDITION

PEDO poet. 23 Albinouanns Pedo contemp. Ovid


PERS. 6. 80 A. Persius Flaeeus Saturae A.D. 34-62 Owen OCT 1907
PETR. 141. II Petronius Arbiter i A.D. (mid) Buecheler-Heraeus
Berlin 1922
PHAED. 5. 10. 10 Ph:aedrus Fabulae C. 15 B.C.-A.D. 50 Postgate OCT 1919
PLANC. Fam. 10. 24. 8 L. Munatius Planeus cos. 42 B.C, see Crc. Fam.
orat. 2
PL. Am. II46 T. Maecius Plautus Amphitruo d. 184 B.C. Lindsay OCT 1903
As. 947 Asinaria
Aul.83 1 Aulularia
Bac. 12II Bacchides
Capt. 1036 Captiui
Cas. 1018 Casina.
Cist·7 87 Cistellaria
Cur. 729 CurcuUo
Epid·733 EpidiCus
j'v[en. n6l Menaechmi
Mer. 1026 Mercator
Mil. 1437 Miles Gloriosus
Mos. II81 Mostel1aria
Per. 858 Persa
Poen.14 22 Poenulus
Ps.1335 Pseudolus
Rud.14 2 3 Rudens
St. 775 Stichus
Trin. n89 Trinummus
True. 968 Truculentus
Vid·91 Vidularia
PLIN. Nat. 37. 205 C. Plinius Secundus Naturalis Historia C. A.D. 23-70 Mayhoff T 1892-190"
PLIN. Ep. 9. 4 0 . 3 C. PUnius Caecilius Epistulae C. A.D. 61-114 Schuster T 1952
Ep. Tra. 10. 120 (121).2 Secundus Epistulae ad
Traianum
Pan. 95· 5 Panegyricus
POL.Fam. 10. 33· 5 C. Asinius Pollio 76 B.C.-A.D ..1 see CIC. Fam.
gram. 12
hist. 8
orat·5 0
poet. 1
POMP. Att. 8. 12d. 2 Cn. Pompeius Magnus see CIC. Alt.
orat.22
POMP. RUF. orat. 4 Q. Pompeius Rufus cos. 88 B.C.
POMPIL. poet. r. 2 Pompilius before Varro
trag. I
POMPON. com. 195 L. Pomponius ii-i B.C.
(Bononiensis)
POMPON. dig. 50. 17. 206 Sex. Pomponius ii A.D. (mid)
iuy. I
PORCo gram. 6 Porcius Licinus ii B.C. (late)
poet. 7
POST. hist. 3 A. Postumius Albinus cos. 151 B.C.
Praee. 5. 5 (poet. p. 3 I) Praecepta Rustica et
Medica
Pree. Herb. 21 Precatio Omnium i A.D. Poetae Latini Minores
Herbarum Baehrens T 1879
Pree. Ter. 32 Precatio Terrae i A.D. Poetae Latini Minores
Baehrens T 1879
Priap. 86. 21 Priapea time of Augustus Buecheler-Heraeus
Berlin 1922
Prise. in C.L. 3. 515 Priscianus vi A.D.

Priv. Mil. Vet. 58 Priuilegia Militum


(CIL 3. p. 901) Veteranorumque
PROB. iur. 6. 77 ascribed to M. Valerius Notae Iuris dub.
Probus (time of Nero)
PROC. dig. 50. 16. 126 Proculus i A.D. (early)
PROP. 4. II. 102 Sex. Propertius Elegiae i B.C. (late) Barber OCT 1953
PUB. corn. 20 Publilius Syrus i B.C.
Sent. V. 35 Sententiae Meyer Leipzig 1880
PUP. poet. 2 P. Pupius time of Augustus

Q. CIC. Fam. 16. 27. 2 Q. Tullius Cicero 102-43 B.C. see CIC. Fam.
Pet. 58 Commentariolum in CIC. Q. Jr.
Petitionis
poet. 20

Q. SCAEV. dig. 50. 17· 73 Q. Mucius Scaeuola cos. 95 B.C.


iur. 21

QUAD. hist. 96 Q. Claudius i B.C. (early)


Quadrigari us
xviii AUTHORS AND WORKS
ABBREVIATION NAME OF AUTHOR TITLE OF WORK DATE EDITION

QUINT. Decl. 388 (p. HI, M. Fabius Declamationes b. c. A.D. 35-40 Ritter T 1884
I. 23) Quintilianus
Inst. 12. II. 31 Institutio Oratoria Radermacher
T 1907-35
[QUINT.] Decl. 19. 16 Declamationes ? ii A.D. (late) Lehnert T 1905
Maiores

RAB. poet. 5 C. Rabirius time of Augustus


Rhet. Her. 4. 69 Rhetorica ad i B.C. (early) Marx T 1925
Herennium
RUT. Lup. 2. 20 P. Rutilius Lupus Schemata Lexeos ? i B.C. (late) Rhetores Latini
Minores Halm
Leipzig 1863
RUT. RUF. hist. 15 P. Rutilius Rufus cos. 105 B.C.
S. CLOD. gram. 8 Seruius Clodius d. c. 60 B.C.
SAB. dig. 33· 7. 18. 14 Masurius Sabinus i A.D. (early)
iur.28
SAL. Cat. 61. 9 C. Sallustius Crispus Catilina 86-c. 3{ D.C. Ahlberg T 1919
Hist. 5. 27 Historiae l\.Iaurenbrecher Leipzig
18 93
Jug. II4· 4 Iugurtha Ahlberg T 1919
Rep. 2.13.8 E pistulae ad Kurfess T 1921
Caesarem senem de
re publica
[SAL.] Cic. 7 in Ciceronem before Quintilian I(uriessT 1914
SAN. gram. 16 Santra i B.C.
trag. 4
SAT. dig. 48. 19. 16. 10 Claudius Saturninus ii A.D. (mid)
SCAEV. poet. 2 Q. Mucius Scaeuola trib. pI. 54 B.C.
SCAEV. dig. 50. 17. 92 Q. Ceruidius Scaeuola ii A.D. (late)
SCAEV. MEM. trag. 2 ? Scaeua Memor contemp. Martial
SCAUR. gram. in G.L. 7· 33 Q. Terentius Scaurus ii A.D. (early)
SCAUR. hist. 7 M. Aemilius Scaurus cos. 115 B.C.
Drat. 10
SCIP. orat. 6 P. Cornelius Scipio 236-184 B.C.
Africanus Maior
SCIP. min. Drat. 23 P. Cornelius Scipio 185-129 B.C.
Aemilianus Africanus
SEN. Con. 10. 6. 2 L. Annaeus Seneca Controuersiae b. c. 55 B.C. Mueller Vienna 1887
Suas. 7. 14 Suasoriae Edward Camb.1928
SEN. Ag. 1012 L. Annaeus Seneca Agamemnon c. 5 B.C.-.\,D. (Jj l{ichter T 1921
Apoc. 15. 2 Apocolocyntosis Buecheler-Hcraeus
Berlin 1922
Ben. 7. 31. 5 de Beneficiis Hosius T 1914
Cl. 2. 7. 5 de Clementia
Dial. 12. 20. Z Dialogi He~mes'T 1923
Ep. 124.24 Epistulae Beltrami Rome 1937
fro (Haase p. 457) Haase T 1878
Her. F. 1344 Hercules Furens Richter T 1921
Her. O. 1995 Hercules Oetaeus
hist. I
Med.l027 Medea Richter T 1921
Nat. 7. 32. 4 Naturales Gercke T 1907
Quaestiones
Oed. 1061 Oedipus Richter T 1921
Phaed. 1280 Phaedra
Phoen.664 Phoenissae
Thy.lIIZ Thyestes
Tro. 1179 Troades
:SEN.] Oct. 983 Octauia after A.D. 68 Richter T 1921
SEPT. poet. 23. 5 Septimius Serenus ii A.D.
Servo A. 12. 952 Maurus (Marius) in Vergilium iv-v A.D. Thilo T 1878-87
Seruius Honorat~s Commentarius
SEV. poet. 2 Seuius Nicanor ii-i B.C.
SEXTlL. poet. I Sextilius Ena i B.C. (late)
SIC. FL. agriln. p. 130 Siculus Flaccus unkn.
SIL. 17. 654 Silius I talicus Punica C. A.D. 26-Io1 Duff L 1934
SINN. gram. 27 Sinnius Capito time of Augustus
SIS. kist. 143 L. Cornelius Sisenna praet. 78 B.C.
Mil. 9 Milesiae in hist.
STAT. Ach. 2. 167 P. Papinius Statins Achilleis c. A.D. 45-96 Garrod OCT 1906
Germ. 4 de Bello Germanico
Silv. 5· 5· 87 Siluae Ph;llimo;~ ocT1918
Theb. 12. 819 Thebais Garrod OCT 1906
STILO gram. 78 L. Aelius Stilo ii-I B.C.
STRAB. Drat. 14 C. Tnlius Caesar Strabo u. 87 B.C.
trag. 5
AUTHORS AND WORKS xix
ABBREVIATION NAME OF AUTHOR TITLE OF WORK DATE EDITION

SUEIUS poet. 8 i B.C.


SUET. Aug. WI. 4 C. Suetonius Augustus I A.D. 70-? '40 Ihm T 1933
Cal. 60 Tranquillus Caligula
CI·46 Claudius
Dom. 23. 2 Domitianus
fro 207 (p. 353Re) R~iff~rscheid Leipzig
1860
Gal. 23 Galba Ihm T 1933
Gram. 24 (p. II8Re) de Grammaticis Reifferscheid Leipzig
1860
Jul. 89 lulius Ihm T 1933
Nero 57. 2 Nero
atho 12. 2 Otho
Poet. 47 (p. 52Re) de Poetis R~iff~rscheid Leipzig
1860
Rhet. 30 (p. 127Re) de Rhetoribus Reifferscheid Leipzig
1860
Tib·76 Tiberius Ihm T 1933
Til. I I Titus
Ves.25 Vespasiauus
Vii. 18 Vitellius
SULLA kist. 21 L. Cornelius Sulla 138-78 B.C.
SULP1CIA poet. 2 i A.D. (late)
SULP. peri. Ter. Ad. 12 C. Sulpicius Periochae Teren tii ii A.D. see TER.
A pollinaris Comoediarum
SULP. RUF. Fain. 4· 5. 6 Ser. Sulpicius Rufus cos. 51 B.C. sec Crc. Pam.
iur. 18
Drat. 12
gram. '4

Tab. Aem. poet. 1 Tabula M. Aemilii C. 179 B.C.


Tab. Cer. 25 (GIL 3. p. 959) Tabellae Ceratae ii A.D. (mainly)
Tab. Glab. poet. I Tabula Acilii C. 190 B.C.
Glabrionis
Tab. Triump. (CIL I. p. 77) Tabula Triumphalis
Barberiniana
TAC. Ag. 46. 4 Cornelius Tacitus Agricola b. C. A.D. 55 Furneaux-Anderson
OCT 1939
Ann. 16. 35 Annales :Fisher OCT 1906
Dial. 42. 2 Dialogus de Furneaux OCT 193'1
Oratoribus
Ger. 46. 6 Germania Furneaux-Anderson
OCT 1939
Hisl. 5. 26 Historiae Fisher OCT 1910
TARR. PAT. dig. 50. 6. 7(6) Tarruntenus Patemus ii A.D. (late)
TER. Ad. 997 P. Terentius Afer Adelphi C. 195-159 B.C. Kaller-Lindsay OCT
An. 981 Andria 1926
EU.1094 Eunuchus
Hau. 1067 Heauton
Timorumenos
Hec.880 Hecyra
Ph. 1055 Phormio
TERT. dig. 49. 17.4. 2 Tertullianus ii A.D. (late)
TIB. 2. 6. 54 Albius Tibullus Elegiae ? 48-19 B.C. Postgate OCT 1<)14
[TIB.] 3. 20. 4 var. elegies incl. in contemp. w. prec.
MSS. of Tibullus
TIC. poet. 2. I Ticidas contemp. Catullus
TIRO gram. '4 M. Tullius Tiro freedman of Cicero
TIT. gram. 3 Titius ? i B.C. (late)
TIT. oral. 2 C. Titius ii B.C. (mid)
TITIN. com. 188 Titinius ii B.C,
TRA. Plin. Ep. 10. 121 (122) M. Vlpius Traianus emp. A.D. 98-117
TRAB. com. 6 Q. Trabea contemp. Caecilius
TREB. iur. 10 C. Trebatius Testa i B.C. (late)
TREBON. Fam. 12. 16. 4 C. Trebonius cos. 45 B.C. see Cleo Fanz.
TRaG. in Plin. Nat. II. 276 Pompeius Trogus time of Augustus
TRYPH. dig. 50. 16. 225 Claudius Tryphoninus ii-iii A.D.
TUB. hist. 13 Q. Aelius Tubero i B.C.
iur.2
TURN. poet. 2 Turnus i A.D. (late)
TURP. com. 218 Sex. Turpilius d. 103 B.C.

ULP. dig. 50. '7. 20g Domitius Vlpianus d. A.D. 228

V. FL. 8. 467 C. Valeri us Flaccus Argonautica d. c. 92 A.D. Kramer T 1913


V. MAX. 9. IS. ext. 2 Valerius Maximus Facta et Dicta i A.D. (early) Kempf T 1888
Memorabilia
xx AUTHORS AND WORKS
ABBREVIATION NAME OF AUTHOR TITLE OF WORK DATE EDITION

V. RUF. poet. 5· 3 Varius Rufus time of Augustus


trag. 9
V. SOR. 4. 2 Q. Valerius Soranus trib. pI. 82 B.C.
VAG. poet. 2. 2 Vagellius i A.D. (mid)
VAL. com. I Valerius ? i B.C. (mid)
VAL. dig. 50. 8. 6(4) Aburnius Valens ii A.D. (mid)
VAL. ANT. kist. 66 Valerius Antias i B.C. (early)
VALG. poet. 6 Valgius Rufus cos. 12 B.C.
VAR. gram. 461 M. Terentius Varro rr6-27 B.C.
kist. 23
hist. Ann. 2 Annales
kist. Urb. I Res Vrbanae
L. 10.84 de Lingua La tina Goetz-Schoell Leipzig
1910
Men·59 I Menippeae Buecheler-Heraeus
Berlin 1922
R. 3. 17. 10 Res Rusticae Goetz T I929
VAR. AT. poet. 23 P. Terentius Varro 82-C. 35 B.C.
Atacinus
VAT. Fam. 5. lOb P. Vatinius cos. 47 B.C. see CIC. Fam.
VEL. gram. in C.L. 7. 8, Velius Longus i(A.D. (early)
VELL. 2. 131. 2 C. Velleius Paterculus b. c. 19 B.C. Ellis OCT I898
VEN. dig. 50. 17· 99 Venuleius Saturninus i A.D. (mid)
VER. Fro. 2. p. 236 (I3zN) L.Verus A.D. 130-69 see FRO.
VER. FL. gram. 35 M. Verrius Flacells time of Augustus
kist. 2
VERAN. gram. 13 Veranius i B.C. (late)
iur. 14
VERG. A. I2. 952 P. Vergilius Mara Aeneis 70-19 B.C. Hirtzel OCT 1900
Cat. 14. 2 Catalepton (in Ellis OCT 1907
Appendix Vergiliana)
Eel. 10. 77 Eclogae Hirtzel OCT 1goo
C. 4. 566 Georgica
Verso pop. in Suet. Dom. 23. 2 uersus populares
(poet. p. 133)
Verso sacr. (poet. p. 5). uersus sacrorum
VIB. CRISP. in Quint. Insf. Q. Vibius Crispus i A.D.
8.5. 1 7
VITR. 10. 16. 2 Vitruuius Pollio de Architectura time of Augustus Krohn T 1912
VOL. poet. I Volumnius i B,C.
VOLC. poet. 4 Volcacius Sedigitus ii-i B.C.

II. SUPPLEMENTARY LIST OF MODERN COLLECTIONS, ETC.


A.Epig. L'Annee Epigraphique Paris I888-
agrim. Corpus Agrimensorum Thulin T 1913
anth. A nthologia Latina Riese T 1894
Atel. Fabulae Atellanae see com.
BGU Aegyptische Urkunden aus d. Kg!. Museen zu Berlin. Berlin I895-I926
Griechische Urkunden
BIFAO Bulletin de I'Institut franyais d' A rchiologie orientale Cairo 1901-
BMCI Coins of the Roman Empire in the British Museum Mattingly, etc. London 1923-
BMCR Coins of the Roman R~public in the British Museum Grueber London 1910
CIL Corpus Inscriptionum Latinarum Berlin 1863-
com. Comicorum Romanorum Fragmenta Ribbeck T 1898
CPL Corpus Papyrorum Latinarum Cavenaile Wiesbaden 1958
dig. Digesta I ustiniani Mommsen-Krueger Berlin 1922
FJRA Fontes Iuris Romani Anteiustiniani Riccobono, etc. Florence 1940-3
Font. iur. Fontes Iuris Romani Antiqui Bruns Tiibingen 1909
G.L. Grammatici Latini Kei! Leipzig 1855-80
gram. Grammaticae Romanae Fragmenta Funaioli T 1907
grom. Die Schriften del' romischen Feldmesser Lachmann, etc. Berlin 1848
hist. Historicorum Romanorum Reliquiae Peter T 1914, 1906
Inscr. Dessau I nscriptiones Latinae Selectae Dessau Berlin 1892-I9I6
Inscr. Rev. Arch. (Inscription in) Revue Archlologique Paris 1844-
SUPPLEMENTARY LIST OF MODERN COLLECTIONS, ETC. xxi
iur. I urisprudentia A nteiustiniana Seckel-Kuebler T 1908
mim. Mimi see com.
orat. Oratorum Romanorum Fragmenta Malcovati Turin 1930
P. Gen. Les Papyrus de Geneve Nicole Geneve 1896-1900
P. Freib. Mitteilungen aus der Freiburger Papyrussammlung Heidelberg 1914
P. Mich. Michigan papyri Dunlap, etc. Ann Arbor 1936-
P.Oxy. The Oxyrhynchus Papyri Grenfell, etc. London 1898-
P. Ryl. Catalogue of the Greek and Latin Papyri in the J. Rylands Manchester IgIl-52
Library
P. Tebt. The Tebtunis Papyri Grenfell, etc. London Ig02-38
pall. Fabulae Palliatae see com.
poet. Fragmenta Poetarum Latinorum Morel T Ig27
praet. Fabularum Praetextarum Reliquiae see trag.
Raccolta Lumbroso Raccolta di scritti in onore di GiacomoLumbroso Milan Ig25
Stud. Pal. Studien zur Palaographie und Papyruskttnde Wessely Leipzig Igol-24
tog. Fabulae Togatae see com.
trag. Tragicorum Romanorum Fragmenta Ribbeck T 1897

III. GENERAL ABBREVIA nONS


a., adj. adjective Corn. Cornish
abbrev. abbreviation(s) cos. consul
abl. ablative
absol. absolute(ly) dat. dative
abst. abstract (ly) def. definition
acc. accusative, according to dep. deponent
act. active(ly) deriv. derivative, derivation
ad. (in etym.) adaptation of dim. diminutive
adj. adjective dir. direct
adjl. adjectival dissim. dissimilated, dissimilation
adv. adverb dist. distinguish, distinguishable, distinct
advl. adverbial(ly) disyll. disyllabic
agr. agriculture dub. dubi(us), doubtful
anal. analogy
app. apparently Ed. edict
appel. appellative (ly) ed., edd. edited by, editor(s)
appos. apposition ellipt. elliptical (ly)
Arab. Arabic emph. emphasis, emphatic
arch. archaic Eng. English
archit. architecture ep. epithet
Arm. Armenian erron. erroneous (ly)
AS. Anglo-Saxon esp. especially
astrol. astrology, astrological Etr. Etruscan
astron. astronomy, astronomical etym. etymology
attrib. attributive (ly) euphem. euphemism, euphemistic(ally)
Av. Avestan ex. example
exc. except: (in refs.) excerpta
c. circiter, about exclam. exclamation, exclamatory
card. cardinal expl. explanation, explained
catachr. catachresticall y expr. expression, expressing, expressed
d. confer, compare
cj. conjecture f., fern. feminine
cl. clause facet. facetious (ly)
class. classical fig. figurative (ly)
cod., codd. codex, codices foll. following, followed.
cogn. cognate fro fmgment
collat. collateral Fr. French
collect. collective(ly) freq. frequent(ly)
colloq. colloquial fut. future
compo compound, composition
compar. comparative Gael. Gaelic
compl. complement Gall. Gallic
concr. concrete gd., gdve. gerund, gerundive
conj. conjunction, conjugation gen. genitive
const. construction, construed with geog. geogmphy, geographical
contemp. contemporary with geom. geometry, geometrical
contr. contracted Ger. German
xxii GENERAL ABBREV IA TIONS
Gk. Greek part. parti ti ve (I y)
Goth. Gothic pass. passive (Iy)
gram. grammar, grammatical perh. perhaps
periphr. periphrastic (ally)
Heb. Hebrew Pers. Persian
heter. heteroc1ite pers. person
hyperb. hyperbolically pf. perfect
Pg. Portuguese
IE. Indo-European phil. in philosophy
imp. imperative phon. phonetic (ally)
impers. impersonal phr. phrase
impf. imperfect pI. plural
inanim. inanimate pleon. pleonastic (ally)
inc. incerta, incertorum, uncertain plpf. pluperfect
indo indicative poet. poetic
indec!. indeclinable poss. possessive
indir. indirect ppl. participial
info infinitive I'ple. participle
inscr. inscription (s) pr. preface, proem, prologue
instr. instrument(al) Pro Proveno;al
interj. interjection praet. praetor
interp. in terpolated prec. preceding, preceded
interr. interrogative pred. predicate, predicative(ly)
intr. in transi ti ve pregn. pregnant(ly)
Ir. Irish prep. preposition
iron. ironical (ly) pres. present
irreg. irregular(ly) prob. probably, probable
It. Italian pro!. proleptic
pron. pronoun, pronominal
L. Latin
prop. proper(ly)
leg. legal(ly), in legal use
pros. (in) prosody
Let. Lettish
provo proverb, (proverbially)
LG. Low German
lit. literal (ly) quo question
Lith. Lithuanian quot. quotation
loco locative
log. logic (al) ref. reference, referring
refl. reflexive
m., masc. masculine re!. relative
math. mathematics relig. (in) religion, religious
med. medical repro representing
metath. metathesis ret. retained
meton. metonymical(ly) rhet. in rhetoric
MHG. Middle High German Rom. Romance
mil. in military usage rptd. repeated
monosyll. monosyllabic Russ. Russian
mus. musical, in music
mytho!. mythology, mythological Sam. Samnite
sb. substantive
n., neut. neuter S.c. Senatus Consul/um
naut. nautical(ly) sc. scilicet
neg. negative Sem. Semitic
nom. nominative sg. singular
num. numeral sim. similar
Skt. Sanskrit
O. Old (of language) S!. Slavonic
obj. obj ect (ive) Sp. Spanish
obs. obsolete sp. speech
obsc. obscene spec. specific (ally)
occ. occasional(ly) sts. sometimes
ORG. Old Riglj German sub. d. subordinate clause
OIce. Old Icelandic subj. subject(ive); subjunctive
aIr. Old Irish sufi. suffix
ON. Old Norse sup. supine
onomat. onomatopoeic (ally) super!. superlative
01'1'. opposite surv. (in) surveying
or. ob!. oralio obliqua s.v.!. si uera lectio
ord. ordinal syll. syllable
orig. origin, original(ly) syn. synonym
orthog. orthography synec. synecdoche
Osc. Oscan
as!. Old (Church) Slavonic tech. technical(ly)
term. termination
parenth. parenthetic (ally) tm. (in) tmesis
GENERAL ABBREVIA TIO~S xxiii
• topog. topographical (ly) var. variant (of)
tr. transitive vb. verb
transf. (in) transferred (sense) vbl. verbal
transf. ep. transferred epithet Ved. Vedic
transl. translating, translation of v.1. uaria lectio
trisyll. trisy llabic voc. vocative

Umbo Umbrian w. with


unkn. unknown wd. word
usu. usual(ly)

IV. SIGNS AND OTHER CONVENTIONS


indicates an omitted part of a quotation.
indicates a subdivision within a section as specified in a parenthesis immediately following, 0]'
corresponding to a semicolon in the definition. Also, when spaced, it indicates a change of speaker
in passages of dialogue.
represents a fixed (unchangeable) portion of a word throughout an article. It has no etymological
significance. In other cases a hyphen indicates a detached part of a word.
* indicates a hypothetical word, or a word no longer extant.
< indicates a root form.
[ ] enclose etymological remarks.
[ J enclose author's name in cases of doubtful ascription.
< > enclose restored portions of text. (Supplements to abbreviations are shown by ordinary parcn-
thesis.)
Small capitals are used in two ways: (i) for printing inscriptions, (ii) as a form of cross-reference,
indicating that further information will be found under the word so printed.
Vowel quantities. Normally only long vowels in a metrically indeterminate position are marked
(e.g. auditus, aue). Final 'a's, though frequently scanned short in Silver Latin, are regularly given their
original value.
Main senses indicated by numbers may be followed by one or more subsections; these are intro-
duced by letters thus: 1 .. b .. c, etc. Some senses consist of two or more equally important elements and
in these the letter a also is employed, e.g. 2a . . b, etc.
Alternative spellings, declensions, etc. are sometimes indicated by Greek letters. Again, equally
important forms are shown by u, 13, y, etc., minor variants by 13, y, etc.

V. ORTHOGRAPHY
Consonantal and vocalic 'i' and 'u' respectively are not distinguished. Where assimilation of con-
sonants takes place in a compound word, the more common form, as printed in the editions, is normally
used for the lemma. For example, compounds of ad- and p- appear under adn-. while compounds of ad-
and n-, in which assimilation is not common, appear under adn-. General cross-references arc provided
thus: adp-: see APP-; ann-: for cpds. of ad- see ADN-.

VI. NOTE ON SUFFIXES


The articles on suffixes are not intended as a complete historical account of all Latin formations;
they are no more than an ip.dication of the principal elements regarded from a synchronistic point of
view. One of the most characteristic features of Latin suffixes is their growth by misdivision: for in-
stance, the elementary suffix -nus gives rise to a group of secondary suffixes -anus, -inus, -ernus, -tinus.
All such, if sufficiently common, are listed separately; where there may be doubt about the correct
allocation, words are treated as containing the more specific, or longer, form of the suffix (e.g. arcanus
is analysed as ARCA+-ANUS, even though historically a more correct analysis might be +-NVS). It is
in many cases impossible to determine the historical facts, since in the classical period -anus was
clearly felt as a living suffix, whereas -nus was no longer employed in new formations. Some apparent
discrepancies in the analysis of suffixes will be explained in the articles in question: thus the analysis
of defensio as DEFENDO+-TIO depends upon the historical fact that two dental sounds in contact
developed into a sibilant. The examples quoted in the articles on suffixes are only a small selection.

Anda mungkin juga menyukai