Analisa Frekuensi (10-12) PDF
Analisa Frekuensi (10-12) PDF
Transformasi Fourier
Analisis frekuensi sinyal waktu
kontinu
Deret Fourier untuk sinyal waktu kontinu
periodik
Power spektral density (psd) sinyal periodik
Transformasi Fourier untuk sinyal kontinu
aperiodik
Energy spectral density (esd) sinyal
aperiodik
Deret Fourier untuk sinyal periodik
1
x(t) c e
k
k
j2 kFo t
Fo
Tp
Tp perioda
Tp
1
x ( t )e
j2 kFo t
ck dt c k kompleks
Tp 0
x ( t ) nyata c k c *
k
c k c k e j k c k c k e j k
x ( t ) c o 2 c k cos(2kFo t k )
k 1
a o co a k 2 c k cos k b k 2 c k sin k
x(t) k
c e
k
j2 kFo t
Power spectral density (psd) dari sinyal periodik
Energinya tak terbatas, dayanya terbatas
Tp
1
Px x(t) dt c
2 2
k
Relasi Parseval
Tp 0 k
1
Px c 2 c k a o2 (a 2k b 2k )
2 2
o
k 1 2 k 1
2
ck sebagai fungsi dari frekuensi F
psd
2
ck
2
c1
2
c 2
2
2
c3
c 4
x(t)
t
Tp 0
Tp
2 2
Jawab :
Tp
1 2
1 2
A
co
Tp T x (t )dt Tp Adt Tp
p
2 2
Tp
2
1 A 1
Ae
j2 kFo t j2 kFo t 2
ck dt e
Tp Tp Tp j2kFo
2
2
jkFo jkFo
A e e A sin(kFo )
ck
kFo Tp j2 Tp kFo
TP tetap berubah tetap TP berubah
Power spectral density :
A 2
, k0
Tp
2
ck 2
A sin(kFo )
2
, k 1, 2,
Tp kFo
Transformasi Fourier untuk sinyal aperiodik
j2 Ft
x(t) X(F)e dF X(F) x ( t )e j2 Ft dt
t
0
2 2
Jawab :
2
sin F
Ae
j2 Ft
X(F) dt A
F
2
sin F
2
F
x(t)
X(F)
1
Analisis frekuensi sinyal waktu diskrit
j k n 2k
sk e k k
N
k 1 1
fk fk
N 2 2
N 1
1
c( k )
N
x
n 0
( n ) e j2 kn / N
ck N ck
Contoh Soal 3
Tentukan spektrum dari sinyal-sinyal di bawah ini.
n
a ). x (n ) cos b). 1, 1, 0, 0 N4
3
Jawab :
n 1
a ). x (n ) cos cos 2 n
3 6
1
fo N6
6
N 1 5
c( k ) x
n 0
( n ) e j2 kn / N
x
n 0
( n ) e j2 kn / 6
1 1 j2 n / 6 1 j2 n / 6
x (n ) cos 2 n e e
6 2 2
N 1 N 1
x (n ) k
c
k 0
e j2 kn / N
k
c
k 0
e j2 kn / 6
1 1
c1 c 1 co c 2 c3 c 4 0
2 2
1
c5 c 1 6 c 1
2
1 1
c1 c 1 co c 2 c3 c 4 0
2 2
1
c5 c 1 6 c 1
2
b). 1, 1, 0, 0 N4
N 1
1
c( k )
N
x
n 0
( n ) e j2 kn / N
1 3
c( k ) x ( n )e
4 n 0
j2 kn / 4 1
1 e jk / 2
4
1 1 1
co c1 (1 j) c2 0 c3 (1 j)
2 4 4
1 1 1
co c1 (1 j) c2 0 c3 (1 j)
2 4 4
Contoh Soal 4
Tentukan spektrum dari sinyal di bawah ini.
2 2
x (n ) cos n sin n
3 5
Jawab :
2 2 5 3
x (n ) cos n sin n cos 2 n sin 2 n
3 5 15 15
j2 ( 5 / 15 ) n j2 ( 5 / 15 ) n j2 ( 3 / 15 ) n j2 ( 3 / 15 ) n
e e e e
x (n )
2 2j
j j2 (3 / 15) n j j2 (3 / 15) n 1 j2 (5 / 15) n 1 j2 (5 / 15) n
x (n ) e e e e
2 2 2 2
j j2 (3 / 15) n j j2 (3 / 15) n 1 j2 (5 / 15) n 1 j2 (5 / 15) n
x (n ) e e e e
2 2 2 2
N 1 14
x (n ) c e
k 0
k
j2 kn / N
c e
k 0
k
j2 kn / 15
1 j j 1
c5 c3 c3 c5
2 2 2 2
ck
1/2
c k
90o
- 90o
Power Spectral Density (psd) sinyal diskrit periodik
N 1 N 12
1
Px x (n ) c k
2
Relasi Parseval
N k 0 k 0
psd
N 1 N 1
E N x (n ) N c k
2 2
Energi satu perioda
k 0 k 0
ck ckN c k c Nk
c k c Nk c k c N k
ck ckN c k c Nk
c k c Nk c k c N k
c0 c N c 0 c N 0
c1 c N 1 c1 c N 1
N genap c k , k 0,1, 2, N / 2
N ganjil c k , k 0,1, 2, ( N 1) / 2
Contoh Soal 5
Tentukan koefisien deret Fourier dan power spectral
density dari sinyal diskrit periodik di bawah ini.
Jawab :
1 N 1 1 L 1
c k x (n )e j2 kn / N Ae j2 kn / N
N n 0 N n 0
AL
A L 1 j2 kn / N N
ck e j2 kL / N
N n 0 A 1 e
N 1 e j2 kn / N
AL 2
, k 0, N, 2 N,
N
psd c k
2
2
A sin(kL / N)
2
X( 2k ) x (
n
n ) e j( 2 k ) n
x (
n
n ) e jn j2 kn
e x (
n
n ) e jn
X()
1
j n
x (n ) X()e d
2
Contoh Soal 6
Tentukan sinyal diskrit yang transformasi Fouriernya
adalah :
1, c
X()
0, c
Jawab :
1
j n
x (n ) X()e d
2
c
1 c
n0 x (0)
2 c
d
c
1 1 1 j n c
j n
n0 x (n ) e d e
2 c 2 jn c
1 e j c n e j c n sin c n c sin c n
x (n )
n 2j n c n
N
sin c n jn
X() x ( n )e
n
jn
X N ()
n N n
e
Energy spectral density (esd) sinyal diskrit aperiodik
1
E x x (n ) X() d
2 2
Relasi Parseval
n 2
j ( )
X() X() e X() () X()
Spektrum Spektrum fasa
magnituda
n 0
(
n 0
ae j n
)
1
X() Sxx () x () X()X* ()
2
j
1 ae
1 1 1
Sxx () j j
1 ae 1 ae 1 2a cos a 2
Contoh Soal 8
Tentukan transformasi Fourier dari sinyal diskrit :
A , 0 n L 1
x (n )
0, n lainnya
Jawab : j L
L 1
1 e
X() Ae jn A j
n 0 1 e
j( / 2 )( L 1) sin(L / 2)
Ae
sin( / 2)
j( / 2 )( L 1) sin(L / 2) j ( )
X() Ae X() e
sin( / 2)
AL, 0
X() sin(L / 2)
A sin( / 2) , lainnya
sin(L / 2)
() X() A (L 1)
2 sin( / 2)
A=1
L=5
Spektrum
magnituda
Spektrum fasa
Hubungan transformasi Z dengan transformasi Fourier
Transformasi Fourier :
X(z) x (
n
n ) e z
x (
n
n )( re j n
) [ x
n
( n ) r n
]e jn
j
z re r z z
z 1 r 1 X(z) x (
n
n ) e jn
X()
Jawab :
1 z
X(z) 1
1 z z 1
1 z re j
X() 1
j
1 z z 1 re 1
(e j / 2 )(e j / 2 )
j / 2 j / 2 j / 2
(e )(e e )
j / 2
e
2(k 1 / 2)
2 cos( / 2)
Klasifikasi sinyal dalam domain frekuensi
1
1 jn
x (n ) F {X()} X()e
2
F
x (n ) X()
x (n ) x R (n ) jx I (n )
X() X R () jX()
X R () [x
n
R (n ) cos n x I (n ) sin n ]
X I () [x (n) cos n x
n
I R (n ) sin n ]
1 2
x R (n )
2 0 [X R () cos n X I () sin n ]d
1 2
x I (n )
2 0
[X R () sin n X I () cos n ]d
x(n) nyata x R (n ) x (n ) x I (n ) 0
X R () x(n) cos n
n
X R () X R ()
X I () x(n) sin n
n
X I () X I ()
X* () X()
X() X 2R () X 2I () X() X()
1 X I () X() X()
X() tg
X I ()
1 2
x (n )
2 0
[X R () cos n X I () sin n ]d
1
x (n ) X R () cos n d
0
x(n) nyata dan fungsi ganjil
x (n ) x (n )
X I () 2 x (n ) sin n X R () 0
n 1
1
x (n ) X I () sin n d
0
x(n) imajiner murni
x R (n ) 0 x (n ) jx I (n )
X R () x (n) sin n
n
I
X I () x (n) cos n
n
I
1
x I (n ) [X R () sin n X I () cos n ]d
0
x(n) imajiner murni dan genap
x I (n ) x I (n )
X R () 2 x I (n ) sin n X I () 0
n 1
1
x I (n ) X R () sin n d
0
x(n) imajiner murni dan ganjil
x I (n ) x I (n )
X I () X I (0) 2 x I (n ) cos n X R () 0
n 1
1
x I (n ) X I () cos n d
0
Contoh Soal 10
Tentukan dan buat sketsa XR(), XI(), X() dan X(
dari transformasi Fourier :
1
X() j
1 a 1
1 ae
Jawab :
j
1 1 ae
X()
1 a e j 1 a e j
1 a e j 1 a cos ja sin
j j
1 a (e e ) a 2
1 2a cos a 2
1 a cos a sin
X R () X I ()
1 2a cos a 2 1 2a cos a 2
1 a 2 2a cos
1 2a cos() a 2
a sin
1
X() tg
1 a cos
Linieritas
F{x1 (n )} X1 () F{x 2 (n )} X 2 ()
x ( n ) a 1x1 ( n ) a 2 x 2 ( n )
F{x (n )} X() a1X1 () a 2 X 2 ()
Contoh Soal 11
x (n ) a 1 a 1
n
Tentukan transformasi Fourier dari :
Jawab :
x (n ) x1 (n ) x 2 (n )
a n , n0 a n , n0
x1 (n ) x 2 (n )
0, n0 0, n0
X1 () 1
x (
n
n ) e jn
e
a n jn
n 0
(
n 0
ae j n
)
1
1 ae j
1 1
X 2 () 2
x (
n
n ) e jn
e
a n jn
n
)
( ae
n
j n
j
ae
(ae j ) k j
k 1 1 ae
1 ae j
X() X1 () X 2 () j
1 ae 1 ae j
1 ae j ae j a 2 1 a2
j j
1 (ae ae ) a 2
1 2a cos a 2
Pergeseran waktu
F{x1 (n )} X1 ()
jk
x ( n ) x1 ( n k ) F{x (n )} e X1 ()
Pembalikan waktu
F{x1 (n )} X1 ()
x ( n ) x1 ( n ) F{x (n )} X1 ()
Teorema konvolusi
F{x1 (n )} X1 () F{x 2 (n )} X 2 ()
x ( n ) x1 ( n ) * x1 ( n ) F{x (n )} X1 ()X 2 ()
Contoh Soal 12
Tentukan konvolusi antara x1(n) dan x2(n), dengan :
x1(n) = x2(n) ={1, 1, 1}
Jawab :
1
X1 () 1
x (
n
n ) e jn
e jn
n 1
j j
1 e e 1 2 cos
X1 () X 2 () 1 2 cos
X() X1 ()X 2 () (1 2 cos ) 2
1 4 cos 4 cos 2
1 cos 2
1 4 cos 4
2
3 4 cos 2 cos 2
3 2(e j e j ) (e j2 e j2 )
X() x (
n
n ) e jn
e j2
2e j
3 2e j
e j2
x (n ) {1 2 3 2 1}
Pergeseran frekuensi
F{x1 (n )} X1 ()
x ( n ) e j o n x 1 ( n ) F{x (n )} X1 ( o )
Teorema modulasi
dX1 () d
d jn
d
d n
x 1 ( n )e jn
n
x1 ( n )
d
e
j nx1 (n )e jn jF{nx1 (n )}
n
dX1 ()
F{x (n )} j
d
Domain frekuensi sistem LTI
H() h (
k
k ) e j k
y(n ) AH()e jn
Eigen value
Contoh Soal 13
Respon impuls dari suatu sistem LTI adalah :
n
1
h (n ) u (n )
2
Tentukan outputnya bila mendapat input : x (n ) Ae jn / 2
Jawab :
n n
1 j n 1 j
Fh (n ) H() e e
n 2 n 2
1 1 1
H() H()
1 j 1 j / 2 1
1 e 1 e 1 j
2 2 2
1 2 j26, 6o
H() e
1 5
1 j
2 Amplituda
j n
Fasa
y(n ) AH()e
2 j26, 6o jn / 2 2A ( n / 2 26, 6o )
A e e e
5 5
Frekuensi
jn 1 1 2
x (n ) Ae H()
1 j 1 3
1 e 1
2 2
2
y(n ) Ae jn
3
H ( ) H R ( ) jH I ( )
k
h ( k ) e j k h(k )(cosk j sin k )
k
H R ( ) h(k ) cosk
k
H R ( ) H R ( )
H I ( ) h(k ) sink
k
H I ( ) H I ( )
H ( ) H R2 ( ) H I2 ( )
1 H I ( )
H ( ) ( ) tg
H I ( )
x1 (n) Ae jn y1 (n) A H ( ) e j ( ) e jn
x2 (n) Ae jn y 2 (n) A H ( ) e j ( ) e jn
A H ( ) e j ( ) e jn
1 1
x(n) [ x1 (n) x2 (n)] [ Ae jn Ae jn ] A cos n
2 2
1
y (n) [ y1 (n) y 2 (n)] A H ( ) cos[n ( )]
2
1 1
x(n) [ x1 (n) x2 (n)] [ Ae jn Ae jn ] A sin n
j2 j2
1
y (n) [ y1 (n) y 2 (n)] A H ( ) sin[n ( )]
j2
Contoh Soal 14
Respon impuls dari suatu sistem LTI adalah :
n
1
h (n ) u (n )
2
Tentukan outputnya bila mendapat input :
x(n) 10 5 sin n 20 cos n
2
Jawab :
1
H ( )
1 j
1 e
2
1
H ( )
1 j
1 e
2
1
H (0) 2
1
1
2
2 26,6o
H ( / 2) e
5
2
H ( )
3
10 40
x(n) 20 sin n cos n
5 2 3
Contoh Soal 15
Suatu sistem LTI dinyatakan dengan persamaan beda :
y (n) ay (n 1) bx(n) 0 a 1
a ). Tentukan H ( )
b). Untuk H ( ) maks 1 dan a 0,9
x(n) 5 12 sin n 20 cos(n )
2 4
Jawab :
y (n) ay (n 1) bx(n) h(n) ba n u (n)
h ( n )e j n b
H ( )
n 1 ae j
1 ae j (1 a cos ) ja sin
1 ae j 1 a 2 2a cos
j 1 a sin
1 ae tg
1 a cos
b
H ( )
1 a 2 2a cos
1 a sin
( ) b tg
1 a cos
b
H ( ) maks H (0) 1 b 1 a
1 a
1 a 1a sin
H ( ) ( ) tg
1 a 2 2a cos 1 a cos
H (0) 1 ( ) 0
0,1
H ( / 2) 0,074 ( ) tg 1 0,9 42 o
1 0,9 2
1 a 0,1
H ( ) 0,053 ( ) 0
1 a 1,9
x(n) 5 12 sin n 20 cos(n )
2 4
y (n) 5 H (0) 12 H ( / 2) sin[ n ( / 2)]
2
20 H ( ) cos[n ( )]
4
y (n) 5 0,888 sin[ n 42 o ] 1,06 cos[n ]
2 4
Respon steady-state dan respon transien
y(n ) ay(n 1) x (n )
n
x (n ) y(n ) a n 1 y(1) x (n k )
a k
k 0
jn
x (n ) Ae n0
n
y(n ) a n 1 y(1) A a k e j( n k )
k 0
x (n ) Ae jn n0
n
y( n ) a n 1
y(1) A (ae j k
) e jn
n 0
x (n ) Ae jn n0
n
y( n ) a n 1
y(1) A (ae j k
) e jn
n 0
x (n ) Ae jn n0
n 1 j( n 1)
n 1 1 a e jn
y(n ) a y(1) A j
e
1 ae
n 1 j( n 1)
n 1 a e jn A jn
y(n ) a y(1) A e e
1 ae j 1 ae j
n 1 j( n 1)
n 1 a e jn A jn
y(n ) a y(1) A e e
1 ae j 1 ae j
Stabil a 1
A jn jn
y ss (n ) lim y(n ) j
e AH ( ) e
n 1 ae
Respon steady state
n 1 j( n 1)
n 1 a e jn
y tr (n ) a y(1) A e
1 ae j
Respon transien
Respon steady state terhadap sinyal input periodik
N 1
Deret Fourier x (n ) k
c
k 0
e j2 kn / N
N 1
2k j2 kn / N
N 1
y( n ) y k ( n ) c k H e
k 0 k 0 N
N 1
2k
y( n ) d e
k 0
k
j2 kn / N
d k c k H
N
Respon steady state terhadap sinyal input aperiodik
1
Energi : E y H Sxx () d
2
2
Contoh Soal 16
Suatu sistem LTI mempunyai respon impuls :
n
1
h (n ) u (n )
2
Tentukan spektrum dan esd-nya bila mendapat input :
n
1
x (n ) u (n )
4
Jawab :
n
1 jn 1 1
H () e X ()
n 0 2
1 j 1 j
1 e 1 e
2 4
Y() HX()
1 1
1 j 1 j
1 e 1 e
2 4
Syy () H X()
2 2
1 1
Sy ()
j 1 2 j 1 j 1 2 j
(1 e e ) (1 e e )
4 4 16
1 1
Sy ()
5 17 1
cos cos
4 16 2
Hubungan antara fungsi sistem dan fungsi respon
frekuensi
z e j H() Hz z e j h ( n ) e j n
n
H H(z)H(z 1 )
2
z e j
Contoh Soal 17
Suatu sistem LTI dinyatakan dengan :
Tentukan H()
2
Jawab :
1 z 1
H(z)
1 0,5z 1 0,2z 2
1
1 1 z 1 z
H(z)H(z )
1 0,5z 1 0,2z 2 1 0,5z 0,2z 2
1
1 1 z 1 z
H(z)H(z )
1 0,5z 1 0,2z 2 1 0,5z 0,2z 2
1
2 z z
H ( z ) H ( z 1 )
1.05 0,08(z z 1 ) 0,2(z 2 z 2 )
2 e j e j
z e j H ()
2
2 2 cos
H ()
2
2(1 cos )
cos 2 2 cos 1 H ()
2 2