DIMENSIKOOP

MENGUBAH MODEL
PERNIAGAAN
Rosidah Rashid
rosidah@mkm.edu.my
Pusat Penyelidikan dan Konsultasi

32 BIL. 50 • 2016
 DIMENSIKOOP

Pengenalan
Era Internet menyaksikan limpahan data mengalir ke dalam
setiap bidang ekonomi global menghasilkan sejumlah
transaksi data yang mewujudkan berjuta bait maklumat
tentang pelanggan, pembekal dan operasi sesebuah
organisasi. Berjuta alat rangkaian sedang dipasang
di dalam peranti seperti telefon bimbit, meter tenaga,
kereta dan mesin pintar yang boleh berkongsi maklumat
dan berkomunikasi antara satu sama lain. Malah,
syarikat dan organisasi yang sedang berinteraksi dengan
pelanggan melalui laman media sosial, telefon pintar dan
peranti lain termasuk komputer peribadi dan komputer
riba akan menghasilkan sejumlah besar data digital
yang membolehkan berbilion individu di seluruh dunia
menyumbang kepada jumlah big data yang sedia ada.
Jumlah kandungan multimedia yang semakin meningkat
telah memainkan peranan utama dalam menggandakan
pertumbuhan big data. Sebagai contoh setiap saat video
berdefinisi tinggi akan menghasilkan fail bersaiz 2000
kali lebih besar daripada satu halaman teks. Dalam dunia
digital, pengguna akan berkomunikasi, melayari Internet
sambil membeli- belah, berkongsi fail, serta membuat
carian. Ini akan menghasilkan jejak data yang sangat
besar.

BIL. 50 • 2016 33
DIMENSIKOOP

Menurut hasil penyelidikan yang
dijalankan oleh pihak CSC pada tahun
2012 (sebuah syarikat perkhidmatan IT di
Amerika) menyatakan penjanaan big data
dianggarkan akan berkembang lebih luas
lagi iaitu sebanyak 4300 peratus setahun
sehingga tahun 2020. Penambahan
penjanaan big data bukan sahaja memberi
cabaran tetapi juga menghasilkan peluang
perniagaan yang berterusan. Pemprosesan
data tidak lagi diungguli oleh pangkalan
data biasa atau dalam istilah tekonologi
maklumat dipanggil data berstruktur (seperti
fail yang mengandungi maklumat pelanggan
seperti nama, alamat dan no telefon)
tetapi lebih fokus kepada data yang tidak
berstruktur seperti foto digital, video dan
media sosial.
Limpahan data yang membanjiri dunia
telah menjadi satu fenomena yang bukan
sahaja mengembirakan pakar data malah
organisasi yang menjalankan perniagaan
seperti sektor koperasi juga turut terlibat
sama dalam fenomena ini. Menurut kajian
dari McKinsey Global Institute (MGI) dan
McKinsey & Company’s Business Technology
pada tahun 2012, jumlah data yang
dihasilkan dan disimpan untuk digunakan
dalam pembuatan keputusan telah menjadi
ekonomi yang berkaitan dengan perniagaan,
kerajaan, dan pengguna. Big data boleh
mempunyai kuasa dan berupaya mengubah
kehidupan manusia. Organisasi yang
terlibat dengan perniagaan termasuklah
koperasi perlu mengambil inisiatif big data
secara serius jika mereka mahu berdaya
saing. Sebagai contoh dalam bidang
pemborongan dan peruncitan, hasil analisis
big data dapat digunakan untuk melihat
potensi untuk menaikkan marjin operasi.
Big data dilihat sangat penting oleh White
House, Amerika sehingga mengatakan
bahawa big data merupakan cabaran
dan keutamaan seiring dengan penjagaan
kesihatan dan keselamatan negara.
Sehubungan itu, kerajaan Amerika telah
melabur lebih daripada USD200 juta
pada tahun 2012 untuk membangunkan
peralatan dan teknik baru untuk big data.
Mereka menekankan bagaimana big data
boleh menghasilkan value (nilai) untuk
membangunkan maklumat yang berguna.
(kenyataan akhbar pada 29 Mac 2012)

Apa itu Big Data?

Terdapat beberapa definisi atau maksud yang diberikan kepada istilah big data. Antaranya
ialah:

Wikipedia - big data bermaksud koleksi data yang amat besar dan kompleks,
sukar untuk diproses menggunakan pengurusan pangkalan data biasa
(Wikipedia, 2014).

McKinsey global- big data merujuk kepada data yang bersaiz melampaui
keupayaaan perisian pangkalan data biasa untuk mengumpul, menyimpan,
mengurus dan menganalisisnya.

Teradata Magazine- big data melebihi keupayaan persekitaran perkakasan dan

perisian biasa untuk mengumpul, mengurus dan memproses mengikut masa
yang diperlukan

34 BIL. 50 • 2016

Ringkasnya, big data merujuk
kepada koleksi data yang sangat
besar dan kompleks yang menjadi
sukar untuk diproses menggunakan
aplikasi pemprosesan data secara
tradisional. Data ini merangkumi
data berstruktur dan tidak berstruktur.
Bukan jumlah data yang menjadi
kevakan untuk perancangan
strategik dan pembuatan keputusan
yang lebih baik.
Punca Big Data
Big data biasanya berpunca
dari pelbagai sumber seperti
data sosial (Facebook, Twitter,
Instagram), mesin data (pembaca
meter) dan data transaksi (urus
niaga kewangan). Media sosial
memberikan pandangan yang luar
biasa kepada peniaga tentang
sikap dan sentimen pengguna.
Pandangan dari pengguna ini boleh
dianalisis dan dijadikan sebagai
maklumat pengurusan pengguna.
Sebanyak 230 juta tweet diposkan
dalam Twitter setiap hari, 2.7 bilion
likes dan komen ditambah ke dalam
Facebook setiap hari dan 60 jam
Big data merupakan
satu lonjakan
dalam inovasi dan
merupakan alat yang
boleh digunakan
untuk tujuan baik
atau tidak baik.
video dimuat naik ke dalam Youtube
setiap minit. Aplikasi log web yang
mengesan tingkah laku pengguna
semasa online juga menghasilkan
big data.
Jumlah data yang telah diwujudkan
dan disimpan pada aras global
hampir tidak boleh dibayangkan dan
ia terus berkembang. Ini bermaksud
big data mempunyai pontesi untuk
masa depan dalam pengurusan
maklumat. Persoalannya, apa yang
big data akan berikan kepada
pihak pengurusan? Hasil daripada
penganalisaan, big data akan
menghasilkan maklumat yang
sangat berguna untuk membantu
DIMENSIKOOP
pihak pengurusan membuat
keputusan lebih bijak.
Manfaat Big Data
Big data merupakan satu lonjakan
dalam inovasi dan merupakan
alat yang boleh digunakan untuk
tujuan baik atau tidak baik.
Sesetengah orang bimbang tentang
privacy kerana semakin banyak
butir kehidupan kita direkodkan
dan dianalisis oleh perniagaan,
agensi dan kerajaan setiap hari.
Kebimbangan adalah nyata dan
tidak boleh dipandang ringan,
amalan terbaik, peraturan, dan
undang-undang akan berubah
bersama teknologi untuk melindungi
individu. Tetapi manfaat daripada
big data amat nyata dan benar-
benar luar biasa. Antara manfaat
yang boleh diberikan kepada
perniagaan dan seterusnya
memberikan manfaat kepada
masyarakat, ialah:
• Peniaga akan menggunakan
big data untuk lebih memahami
BIL. 50 • 2016 35
DIMENSIKOOP
Perubahan besar
dalam teknologi big
data dan pendekatan
pengurusan perlu
disertakan dengan
perubahan dramatik
dalam cara data
menyokong keputusan
dan inovasi produk
dan perkhidmatan.
pelanggan sasaran. Dengan
menggunakan big data,
peruncit boleh meramal
jenis produk akan dijual,
syarikat telekomunikasi boleh
meramal sebab dan bila
pelanggan mungkin beralih
kepada pembekal talian lain
dan syarikat-syarikat insuran
kenderaan dapat memahami
bagaimana pelanggan mereka
sebenarnya memandu. Big data
membenarkan segmentasi lebih
mendalam terhadap maklumat
pelanggan dan seterusnya
dapat menghasilkan produk dan
perkhidmatan yang memenuhi
kehendak pelanggan. Big
data boleh digunakan untuk
membangunkan produk
dan perkhidmatan yang
akan datang. Pengeluar
menggunakan data yang
diperoleh dari pengimbas
yang dipasang di dalam
sesuatu produk untuk
mewujudkan perkhidmatan
selepas jualan yang inovatif
seperti penyelenggaraan yang
proaktif untuk menghalang
daripada produk tersebut gagal
berfungsi.
• Big data juga boleh digunakan
untuk mengoptimumkan proses
perniagaan. Peniaga dapat
36 BIL. 50 • 2016
mengoptimumkan paras stok
mereka berdasarkan kepada
trend yang menjadi aliran di
media sosial, carian di web
dan ramalan cuaca. Rantaian
bekalan boleh dioptimumkan
supaya pemandu penghantaran
mengurangkan penggunaan
minyak dan dapat sampai
kepada pelanggan dengan
lebih cepat.
• Big data boleh melangkaui
lebih daripada aktiviti membeli-
belah dan kepenggunaan.
Analisis big data membolehkan
penyelidik atau pengamal
perubatan mencari penawar
baru sesuatu penyakit dan lebih
memahami tentang sesuatu
penyakit seterusnya dapat
meramalkan kadar penyebaran
penyakit.
• Pasukan polis boleh
menggunakan big data untuk
menangkap penjenayah
dan juga meramalkan aktiviti
jenayah dan syarikat kad kredit
boleh menggunakan analisis
big data untuk mengesan
transaksi penipuan.
Pengguna Big Data
Secara praktikalnya big data
memberi kesan kepada setiap
industri. Antara industri atau
organisasi yang boleh mendapat
faedah daripada serangan big
data ini ialah:
Institusi Kewangan
Dengan pengaliran maklumat
yang banyak daripada sumber
yang tidak terkira, institusi
kewangan menghadapi
masalah untuk mencari jalan
inovatif baru bagi mengurus
big data. Ia penting untuk
memahami pelanggan dan
memenuhi kepuasan mereka,
meminimumkan risiko dan
penipuan di samping patuh
kepada undang-undang.
Koperasi juga tidak boleh lari
dari cabaran big data ini. Ini
kerana aktiviti perkhidmatan
kewangan merupakan salah
satu aktiviti yang sinonim
dengan koperasi. Koperasi
boleh menggunakan big
data untuk melihat trend
anggota berbelanja melalui
media sosial atau rekod dan
maklumat anggota yang
disimpan sebelum ini. Daripada
analisis tersebut koperasi
dapat menghasilkan aktiviti
atau produk baru khasnya
dalam aktiviti perkhidmatan
kewangan.
Pendidikan
Pendidik yang berpandangan
jauh dan tahu menggunakan
data boleh memberi kesan
yang besar ke atas sistem
sekolah, pelajar dan kurikulum.
Dengan menganalisis big data,
mereka boleh mengenal pasti
pelajar berisiko, memastikan
pelajar sentiasa mempunyai
maklumat terkini dan boleh
melaksanakan sistem yang
lebih baik untuk penilaian dan
sokongan guru-guru.
Begitu juga dengan institusi
pengajian tinggi awam atau
swasta dan institusi latihan
lain, big data boleh membantu
dalam membuat keputusan
untuk menceburi bidang
e-learning. Dengan melihat
kepada trend pelajar masa
kini yang lebih cenderung
kepada penggunaan Internet
dan aktiviti online, mungkin

pembelajaran melalui e-learning
lebih berkesan. Pembuatan
keputusan ini boleh dibantu
dengan menganalisis big
data yang terdapat di dalam
institusi tersebut atau pun boleh
didapati daripada media sosial
Kerajaan
Agensi-agensi kerajaan dapat
memanfaat dan menggunakan
analisis big data mereka dalam
pelbagai urusan seperti utiliti,
berurusan dengan kesesakan
lalu lintas, pencegahan jenayah
dan banyak lagi. Walaupun
terdapat banyak kelebihan
kepada big data, kerajaan
juga perlu menangani isu-isu
ketelusan dan privasi.
Kesihatan
Rekod pesakit, rancangan
rawatan, maklumat preskripsi
dan apa saja yang berkaitan
dengan penjagaan kesihatan,
segala-galanya perlu dilakukan
dengan cepat. Dalam beberapa
kes memerlukan ketelusan untuk
memenuhi peraturan-peraturan
industri yang ketat. Apabila big
DIMENSIKOOP
Pemborongan dan
Peruncitan
Pembinaan hubungan
pelanggan adalah penting untuk
industri peruncitan dan cara
terbaik adalah menggunakan
big data. Peruncit perlu tahu
cara terbaik untuk memasarkan
produk kepada pelanggan,
cara yang paling berkesan
untuk mengendalikan urus
niaga dan cara yang paling
strategik untuk membawa
balik keuntungan. Koperasi
yang menjalankan aktiviti
peruncitan dan pemborongan
tidak boleh membiarkan
sahaja data urus niaga yang
ada pada mereka, kerana
daripada data ini koperasi
boleh memanfaatkannya untuk
Para pengusaha dan
membuat keputusan lebih bijak
gerakan koperasi
dan membuat rancangan
mesti melakukan strategik bagi perniagaan
usaha bersepadu koperasi pada masa depan.
untuk melakukan
transformasi iaitu Adalah penting untuk diingati
fokus kepada bahawa nilai utama daripada big
pengurusan maklumat data tidak datang daripada data
dalam bentuk mentah tetapi dari
dan menjana nilai
pemprosesan dan analisis. Produk
untuk menyertai
dan perkhidmatan yang muncul
lombong aset dari analisis akan menghasilkan
maklumat dunia yang produk dan perkhidmatan yang
sedang berkembang. lebih baik. Perubahan besar dalam
teknologi big data dan pendekatan
pengurusan perlu disertakan dengan
perubahan dramatik dalam cara
data diuruskan dengan efektif, data menyokong keputusan dan
agensi yang menyediakan inovasi produk dan perkhidmatan.
p e r k h i d m a t a n p en j a ga a n
kesihatan boleh melakukan Keupayaan untuk mengubah
banyak perkara yang sebelum perniagaan untuk bersaing di
ini tidak dapat dilakukan. Ini dalam ekonomi digital baru akan
boleh membantu menambah bergantung kepada keupayaan
baik proses penjagaan pesakit organisasi memanfaatkan big
dan meningkatkan kualiti data, kandungan Internet, media
pengurusan pihak penyedia sosial, data kerajaan tempatan dan
p e r k h i d m a t a n p en j a ga a n persekutuan, data daripada rakan
kesihatan.
BIL. 50 • 2016 37
DIMENSIKOOP
niaga, pembekal dan pelanggan
dan lain-lain sumber data luaran
yang tersedia. Para pengusaha dan
gerakan koperasi mesti melakukan
usaha bersepadu untuk melakukan
transformasi iaitu fokus kepada
pengurusan maklumat dan menjana
nilai untuk menyertai lombong
aset maklumat dunia yang sedang
berkembang.
Cabaran Big Data
Big data berada di sekeliling kita.
Kita tidak menyedari kehadiran big
data kerana mungkin kebanyakan
kita tidak berkerja dengan jumlah
data yang sangat besar dalam
kehidupan seharian. Tanpa disedari
kita selalu gagal memahami apa
peluang dan cabaran yang boleh
dihasilkan oleh big data. Terdapat
dua isu utama yang perlu diambil
kira jika bekerja menggunakan big
data iaitu ruang penyimpanan dan
pengurusan.
• Ruang P e ny i m p a n a n
dan Pergerakan Data
Kualiti data menjadi isu setiap
kali perkakasan penyimpanan
baru diperkenalkan.
Penyimpanan dan kualiti data
yang dihasilkan oleh media
sosial merupakan isu terkini
38 BIL. 50 • 2016
kerana ia dihasilkan oleh setiap
orang dan tentang semua
benda (contoh: minat atau isu
semasa) – tidak seperti sebelum
ini - data diwujudkan oleh
para profesional seperti saintis,
wartawan, penulis dan lain-lain
lagi. Teknologi penyimpanan
terkini terhad kepada 4 empat
terabait untuk satu disk. Satu
exabait memerlukan 25,000
disk. Jika satu exabait data
diproses ia tidak boleh terus
dimasukan ke dalam disk
kerana komputer tidak boleh
mempunyai disk sebanyak
itu. Capaian terhadap data
tersebut juga tidak mampu
ditangani oleh sistem rangkaian
komunikasi terkini. Andaikan
rangkaian boleh menghantar
satu gigabait data sesaat
dengan kemampuan bandwith
hanya 100 megabait -
memindahkan satu exabait
akan mengambil masa selama
2800 jam dengan andaian
tidak berlaku sebarang masalah
terhadap rangkaian. Terdapat
dua kaedah penyelesaian:
pertama, aktiviti pemprosesan
data dilakukan di tempat sendiri
dan pindahkan maklumat
yang telah diproses sahaja.
Kedua, pindahkan data
secara berperingkat mengikut
keutamaan.
Pengurusan Data
Menyelesaikan isu-isu capaian,
penggunaan, mengemas kini, tadbir
urus dan rujukan (dalam penerbitan)
telah terbukti menjadi halangan
utama. Tidak seperti pengumpulan
data dengan kaedah manual, di
mana protokol yang ketat sering
diikuti untuk memastikan ketepatan
dan kesahihan berbanding dengan
pengumpulan data digital yang
lebih santai. Sumber-sumber data
ini adalah berbeza-beza dari sudut
format dan kaedah pengumpulan.
Individu menyumbang data digital
dalam medium yang selesa kepada
mereka: dokumen, lukisan, gambar,
rakaman bunyi dan video, model,
tingkah laku perisian, reka bentuk
antara muka pengguna dan lain-
lain.
Namun, semua data ini boleh
diperoleh untuk pemeriksaan dan
analisis. Data dan maklumat asal
akan menjadi satu isu yang kritikal
pada masa depan. Para penyelidik
menyatakan “Setakat yang kita
tahu sehingga hari ini tidak ada
lagi penyelesaian pengurusan
big data”. Ini merupakan jurang

Adalah penting untuk
diingati bahawa nilai
utama daripada big
data tidak datang
daripada data dalam
bentuk mentah tetapi
dari pemprosesan dan
analisis.
yang penting dalam penulisan
penyelidikan ke atas big data yang
perlu diisi.
• Pemilikan
Pemilikan data merupakan
cabaran yang berterusan,
terutamanya di dalam arena
media sosial. Sejumlah besar
data media sosial terletak di
dalam pelayan Facebook
a t a u Tw i t t e r , s e b e n a r n y a
tidak dimiliki oleh mereka.
Pastinya, “pemilik” laman
atau akaun percaya mereka
memiliki data tersebut. Terdapat
empat persoalan di dalam isu
pemilikan data ini, iaitu:
* Sehingga bila data tersebut
boleh dicapai atau adakah
ia mempunyai tarikh
luputnya?
* Jika jangka masa data
disimpan telah luput,
adakah data tersebut
dibuang dari laman web
atau tempat simpanan?
* Di mana dan bagaimana
data yang telah luput
disimpan? Adakah ia perlu
disimpan?
* Siapa yang bertanggung
jawab ke atas ketepatan
data?
Twitter, Facebook dan media sosial
lain sangat berbeza dengan papan
iklan biasa. Ia merupakan platform
data yang utama dan pertama. Ia
berupaya mendapatkan koleksi
tentang pelanggan dan penyebaran
maklumat yang menepati keperluan
dan pilihan pelanggan. Perniagaan
kecil boleh menggunakan big data
untuk membina profail pelanggan
yang tepat dan mewujudkan
hubungan yang berkekalan dan
boleh menolong perniagaan kecil
menjadi hebat.
Kesimpulan
Big data merupakan perniagaan
dan sempadan sains sosial “baru”.
Jumlah maklumat dan pengetahuan
yang boleh diekstrak daripada alam
semesta digital terus berkembang
dengan pertambahan kehadiran
pengguna untuk memproses data
dengan cara baru. Facebook dan
Twitter menghasilkan sekitar 50
gigabait data setiap hari, dan tiga
kali ganda setiap tahun, dalam
masa beberapa tahun (mungkin 3-5
tahun) “big data menjadi data yang
sangat besar”.
Koperasi patut mengambil peluang
terhadap teknologi big data untuk
membantu mengubah model
perniagaan koperasi jika mahu
lebih berdaya saing dan big data
membolehkan koperasi menambah
baik pembuatan keputusan. Nilai
big data menawarkan peluang
besar untuk koperasi kredit
seperti maklumat berkaitan sikap
pelanggan, segmentasi, mengesan
penipuan dan pengurusan risiko
kredit.
Laporan yang dikeluarkan pada
Persidangan Kemuncak Koperasi
Antarabangsa (International
Summit of Cooperatives) pada
tahun 2014 menyatakan bahawa
sebanyak 20 peratus koperasi
berjaya mengatasi keuntungan
DIMENSIKOOP
rakan-rakan niaga mereka sehingga
20 peratus. Kombinasi big data
dan pembangunan pesat teknologi
baru berupaya menyimpan
dan memproses maklumat
serta mengubah cara koperasi
menjalankan perniagaan mereka.
Kata Drazen Hikolic salah seorang
pembentang kertas kerja di dalam
persidangan tersebut – “Koperasi
patut menggunakan teknologi big
data untuk membantu mengubah
model peniagaan koperasi jika
mereka ingin berdaya saing”
Sebagai contoh, institusi kewangan
atau koperasi kredit mempunyai
data urus niaga yang banyak di
hujung jari mereka sahaja, ini boleh
dimanfaatkan untuk mendapatkan
gambaran yang lebih besar tentang
profil pelanggan secara individu.
Di samping peluang yang diberikan
oleh big data, beberapa risiko
serius dari segi perundangan yang
berkaitan dengan isu privasi data
yang menghasilkan kebocoran
rahsia atau pecah amanah
perlu diambil kira oleh koperasi.
Koperasi memerlukan perancangan
strategik dan holistik ke arah
mengenal pasti peluang, mengatasi
halangan dan mengurus risiko untuk
menggunakan big data. Koperasi
memerlukan transformasi dan juga
koloborasi yang akrab antara
beberapa fungsi dan mengubah
cara berfikir Anggota Lembaga
Koperasi dan anggota koperasi itu
sendiri. Penambahan jumlah dan
kepelbagaian data telah tersedia,
koperasi yang boleh menggunakan
analisis nilai daripada data akan
mampu berdaya saing dan kukuh.
Big data menawarkan nilai tambah
yang besar dalam pelbagai bidang
dan proses perniagaan. Mengambil
kesempatan daripada big data
memerlukan strategi transformasi
yang berkesan.
BIL. 50 • 2016 39
KHIDMAT TUNJANG PENDIDIKAN KOPERASI

KONSULTASI
KOPERASI
PENGENALAN
Maktab Koperasi Malaysia (MKM) ditubuhkan atas dasar
untuk memberi pendidikan, maklumat dan latihan kepada
koperasi dan koperator secara formal dan tidak formal.
Khidmat Konsultasi dan Khidmat Nasihat merupakan
pendidikan secara tidak formal yang diterapkan oleh MKM
kepada koperasi dan koperator. Khidmat Konsultasi dan
Khidmat Nasihat juga merupakan cara terbaik untuk
turunke akar umbi koperasi bagi menyelami masalah yang
dialami oleh koperasi dan dapat menerapkan eleman
setempat untuk menyelesaikan masalah tersebut
berdasarkan Akta Koperasi 1993, Peraturan, Garis Panduan,
Aturan dan lain-lain peraturan. Pendekatan Khidmat
Konsultasi dan Khidmat Nasihat ialah membantu koperasi
ke arah penambahbaikan dalam sistem pengurusan dan
pentadbiran dengan kaedah-kaedah yang bersesuaian
dengan koperasi dalam keadaan semasa. Selain itu, Khidmat
Konsultasi dan Khidmat Nasihat merupakan salah satu
fungsi yang telah ditetapkan dalam Akta MKM dan perlu
diketengahkan selaras dengan perkembangan dan
perubahan gerakan koperasi masa kini.
BIDANG YANG DITAWARKAN
Berdasarkan kepada perkembangan gerakan koperasi
semasa berasaskan kepada fungsi koperasi, maka didapati
terdapat kepelbagaian aktiviti koperasi seperti kredit dan
perbankan, pertanian, pembangunan harta tanah,
pelancongan, pengangkutan, kesihatan, peruncitan dan
sebagainya. Dalam melaksanakan perniagaan koperasi
mengikut aktiviti di atas, mungkin pihak koperasi
menghadapi halangan dan masalah untuk merealisasikan
objektif setiap aktiviti tersebut. Oleh itu, Pusat Konsultasi
dan Penyelidikan menawarkan khidmat nasihat dan
konsultasi dalam bidang seperti berikut:
• Pengurusan dan Pentadbiran Koperasi
• Perakaunan dan Kewangan Koperasi
• Teknologi Maklumat dan Komunikasi (ICT)
• Perniagaan Koperasi
• Pengurusan Strategik
• Pengurusan Am

CARTA ALIRAN PERMOHONAN

HANTAR MKM AKAN

BORANG MEMBERIKAN LAWATAN KE
LENGKAPKAN PERMOHONANAN MAKLUM KOPERASI DAN PELAPORAN
BORANG BALAS AN
PERBINCANGAN
MELALUI KONSULTASI
PERMOHONAN POS/FAKS/ TERHADAP /DIAGNOSIS
E-MEL PERMOHONAN MASALAH
KOPERASI

CARA MEMOHON
Borang permohonan yang telah dilengkapkan hendaklah dihantar ke alamat berikut:

PUSAT PENYELIDIKAN DAN KONSULTASI

Maktab Koperasi Malaysia
103, Jalan Templer, 46700 Petaling Jaya
Tel: 03 - 7964 9000
Faks: 03 - 7954 3957
E-mel: crc@mkm.edu.my

Borang permohonan Khidmat Konsultasi juga boleh dimuat turun di

www.mkm.edu.my
 VIDEO LEARNING MANAGEMENT SYSTEM

KURSUS WAJIB
VLMS
KOPERASI

SECARA ONLINE

PEMBELAJARAN DI HUJUNG JARI..

Latihan Inovatif,
BERMULA SEPTEMBER 2016 Koperasi progresif

MUDAH DAN JIMAT MODEN

Menjimatkan masa dan kos Menggunakan pelbagai teknologi komunikasi
moden
Mudah digunakan dan mesra pengguna

PENINGKATAN KUALITI TANPA SEMPADAN

Penumpuan yang tinggi dapat meningkatkan
Boleh diakses dimana-mana sahaja dari mana-
pengetahuan
mana komputer selagi ada perkhidmatan
Interaksi secara online membantu
Internet
meningkatkan pemahaman

PENGENALAN SASARAN PESERTA

Sebagai usaha untuk menyalurkan ilmu pengurusan • Anggota Lembaga Koperasi
perkoperasian terutamanya Kursus Wajib kepada semua ALK, • Jawatankuasa Audit Dalaman koperasi
MKM mengambil langkah yang proaktif dengan melaksanakannya
Kursus Wajib melalui kaedah e pembelajaran iaitu kaedah yang KURSUS DITAWARKAN
menggunakan kemudahan Internet yang tersedia tanpa mengira
masa dan tempat. Sistem VLMS dibangunkan bagi membolehkan
WAJIB 1 (Pengurusan dan Pentadbiran Koperasi)
Ahli Lembaga Koperasi dan sesiapa sahaja yang ingin mendalami
WAJIB 2 (Pengurusan Kewangan Koperasi)
ilmu pengurusan koperasi mempelajarinya secara dalam talian
WAJIB 3 (Pengurusan Strategik Koperasi)
mengikut masa dan kesesuaian individu. Pembangunan VLMS
WAJIB JAD (Tatacara Pengauditan dan perakaunan Koperasi)
juga merupakan alternatif pilihan pembelajaran selain secara
tradisional (face to face). Kaedah e-pembelajaran ini berupaya
menyokong pertambahan permintaan pembelajaran di dalam YURAN
kelas bagi ALK yang wajib menghadiri kursus wajib koperasi di
MKM dalam tempoh lantikan mereka. Penggunaan sistem e- RM50 bagi setiap kursus
pembelajaran ini mampu menarik minat terutama generasi Y
untuk mendalami kursus wajib koperasi.
ALAMAT PERHUBUNGAN
Urus Setia VLMS,
Pusat Teknologi Maklumat & Komunikasi (ICT)
Maktab Koperasi Malaysia
103, Jalan Templer
46700 Petaling Jaya
Selangor . Tel : 03-79649000 / 03-79649055

http://www.mkm.edu.my Email: admin_vlms@mkm.edu.my