Elaboración:
I INTRODUCCIÓN....................................................................4
A variable central das análises macroeconómicas é o Producto Interior Bruto (PIB), que
recolle a producción total de Bens e Servicios que se realiza nun territorio no período de un
ano.
A evolución do PIB en Galicia nos últimos 9 anos, a súa estructura e a comparación cos
valores do PIB do conxunto do Estado no mesmo período de tempo, permite extraer
conclusións relevantes sobre a estructura económica e social de Galicia e, aínda máis, apunta-
las tendencias de futuro se non se producen modificacións reais na política económica.
Fonte: FIES
*$/,&,$
(63$f$
*$/,&,$
(63$f$
a) Ata o ano 1986, o crecemento do PIB foi baixo, con valores medios do 1,5% no período
1982/1986, período no que se produciu a política de axuste definida polo Goberno quen,
na busca de equilibrios macroeconómicos, sacrificou a actividade económica e o
emprego.
c) A partir de 1991 a economía galega presenta claros síntomas de declive cunha caída
continuada nos índices trimestrais de crecemento do PIB, chegando a acadar valores
negativos nalgúns trimestres do ano 1992. Ó final do ano o PIB galego coñece un
crecemento do 0,7%, similar ó do conxunto do Estado; un valor que pon en evidencia a
recesión da actividade económica.
Daquela, na última década, a economía galega pasou por catro fases diferentes: axuste,
expansión, declive-recesión e recuperación, mantendo en todas e en cada unha delas un
comportamento similar á tendencia estatal nas variacións, pero sempre con índices de
crecemento inferiores.
En todo caso e como balance rápido da década, o índice acumulado amosa un crecemento
inferior en 2,1 puntos do PIB galego en comparación co PIB estatal, o que representa unha
perda de posicións e un empobrecemento relativo de Galicia no conxunto de España.
Fronte ás visións optimistas que falan da converxencia progresiva de Galicia cara ós niveis
medios de desenvolvemento e crecemento, o período 1986/1994 amosa un proceso de
diverxencia que se concreta na caída da participación do PIB en relación co estatal, tal e como
se recolle no cadro nº 2 do que se poden destaca-los seguintes aspectos:
1987 5,91%
1988 5,89%
1989 5,79%
1990 5,79%
1991 5,73%
1992 5,71%
1993 5,87%
1994 5,78%
Fonte: FIES
b) Desde 1987 ata 1992 produciuse unha caída en todos e cada un dos exercicios,
evolución que creba no ano 1993, ano no que a profunda recesión da economía
española ten como consecuencia o aumento do peso relativo do PIB galego.
c) O ano 1993 é, en todo caso, unha excepción xa que en 1994 se volve produci-la
tendencia de caída da porcentaxe do PIB galego, unha caída que é ademais moi
forte e que sitúa a porcentaxe en valores inferiores ós de 1989.
e) O baixo valor da porcentaxe no PIB estatal faise máis evidente se se ten en conta
que Galicia representa o 5,8% do territorio e o 7,9% do total da poboación
española.
Tan importante coma a evolución agregada do PIB é coñece-la súa distribución entre as
ramas básicas. Esta información é a que proporciona o cadro nº 3, onde aparecen as variacións
en termos reais do PIB en cada un dos catro sectores básicos nos que se divide a actividade
económica.
Fonte: FIES
,1'8675,$
&216758&&,Ï1
6(59,&,26
$*5,&3(6&$
a) A serie estatística do sector primario é o claro reflexo numérico da grave crise que
está a sufrir tanto a agricultura/gandería coma a pesca galega no último período.
Dos 9 anos, 4 teñen variacións negativas, isto é, reduccións reais do valor da
producción. Pero o dato máis negativo é o acumulado para o conxunto do período:
segundo os datos analizados, o valor da producción do sector primario galego é
inferior, en termos reais, en 1994 que en 1986, xa que nese período a variación
real do PIB neste sector foi de -0,8%. É especialmente preocupante o feito da
aceleración do proceso de crise do sector no período máis recente: dos 4 últimos
anos, tres sofren caídas no valor da producción e especialmente os anos 1991 e
1992 sufriron espectaculares descensos do PIB primario.
O pequeno incremento de 1993 -do 0,4%- non é máis ca un dato illado que non
ten continuidade no ano 1994 e non racha coa tendencia continuada de reducción
deste sector.
Non é casual que os anos de maior crecemento do PIB en Galicia, coincidan cos
anos nos que a construcción aumentou a súa actividade de xeito moi notable, con
crecementos do 8% no ano 1989 ou do 12% en 1988.
Sen esta evolución tan positiva do sector, non se poderían explica-los crecementos
do PIB galego, xa non só pola simple repercusión cuantitativa senón,
especialmente, polo papel de arrastre que este sector ten nun elevado número de
actividades industriais e de servicios.
O distinto comportamento dos diferentes sectores nos últimos anos está modificando de
xeito significativo a estructura do PIB galego e o peso relativo dos catro macrosectores. A
distribución sectorial da producción en Galicia está nun proceso continuado de cambio,
seguindo unha pauta de evolución similar á do resto da economía española e europea, aínda
que con trazos específicos moi definidos.
No cadro nº 4 recóllese a estructura do PIB galego e a súa evolución desde 1979 ata 1994 e
nel aparecen con claridade as tendencias a longo prazo da nosa estructura productiva, que se
poden definir nas seguintes:
Fonte: FIES
Esta caída continuada do peso relativo do sector primario (no noso caso tamén do
valor absoluto) é unha tendencia estructural a longo prazo coñecida xa noutros
espacios económicos e que en Galicia supón unha reducción no período
1979/1994, acadándose no ano 1992 o mínimo histórico, achegando só o 8% do
PIB galego.
Fonte: FIES
a) A pesar da perda continuada nos últimos anos, o sector primario galego ten unha
participación no PIB que duplica o peso deste sector na media estatal, o que indica
unha clara especialización de Galicia nas produccións deste sector.
Setembro 1995